Jaargang 4 Kerst 2012 Tijdschrift van de Rotterdamse vrijescholen. Rudolf Steiner College Rudolf Steiner School Rotterdam Vrije School Vredehof

Jaargang 4 • Kerst 2012 • Tijdschrift van de Rotterdamse vrijescholen Rudolf Steiner College • Rudolf Steiner School Rotterdam • Vrije School Vredehof

1

advertenties

vanbinnen

December 2012!!!

ng eco-friendly shoppi

van fairtrade cadeaus tot biologische specialiteiten

natuurlijk wonen

GIMSEL

SPIRIT

DE GROENE WEG

Geniet van de Winter VANBINNEN

OOST WEST CENTRUM

vanbinnen heeft alles voor een smaakvol, comfortabele en duurzame inrichting van uw woning. Vloerbedekking en gordijnen, eettafels & stoelen maar ook keukens, bedden, accessoires & doehetzelf-artikelen. Eigentijds design van o.a. Varier, Team 7, Green Sleep, Forbo & Moso gaan bij ons hand in hand met aandacht voor uw leefomgeving ! Mariniersweg 1 - Rotterdam - 010 2409379 - www.vanbinnen.com

spirit is vernieuwd! Een nieuwe keuken, een nieuw interieur, nieuwe openingstijden en nieuwe gerechten. Het enige dat niet nieuw is, is dat we nog steeds 100% biologisch en 100% vegetarisch koken. Want ons idee blijft hetzelfde: goed eten maken dat beter smaakt. In je mond, je hoofd én in je hart. kom zelf proeven

maandag t/m zaterdag 8.00 – 23.00 Mariniersweg 9 – 3011 NB Rotterdam Spirit is onderdeel van De Groene Passage www.spiritrotterdam.nl

WERELDWINKEL

LABYRINT

GENMAI

Heerlijke n Biologische Oliebolle tussen Kerst & Oudjaar

MARINIERSWEG 1-33, 3011 NB ROTTERDAM, 010-2331933

www.degroenepassage.nl

is op zoek naar een vrouw of man die onze advertentieportefeuille

beheert en onderhoudt.! Lees verder op pagina 35 en neem contact op met: Arjanne van der Bijl e-mail: [email protected] telefoon: 010-4134158.

In deze tijd van het jaar is het bijna een gegeven dat men terugblikt naar het afgelopen jaar. Je doet het niet eens bewust, het overkomt je vaak. We gaan de donkerte weer in, wij trekken ons meer terug naar binnen, zoeken de warmte op en elkaar en sluiten op die manier onszelf weer wat meer af voor wat er zich buiten afspeelt.

Inhoudsopgave Midden in de winternacht…

4

Iedereen op zijn manier, in zijn eigen gedachten en in zijn eigen tijd.

De ambachtelijke stroom Rotterdam

6

Kinderen zullen zich misschien alleen de leuke en fijne dingen herinneren, zo zijn gelukkig kinderen, terwijl de volwassenen meer de serieuze gebeurtenissen de revue zullen laten passeren. Het gemis of verlies van een dierbare, een scheiding, een ziekte die wel of niet is overwonnen, je baan kwijt raken en de hiermee gepaarde geldzorgen. Allemaal hopen we dat het nieuwe jaar ons veel goeds zal brengen en al helemaal als het afgelopen jaar een zwaar jaar was.

Kindje

En ook al is er niets noemenswaardigs gebeurt, dan nog is het goed en belangrijk om ook even stil te staan bij de medemens, die het misschien wel allemaal wat zwaarder heeft gehad. Niet alleen de medemens uit uw eigen omgeving maar ook wereldwijd. Want wat is er allemaal gebeurt in dit afgelopen jaar, wereldwijd? Hieronder een opsomming; • Natuurrampen, oorlogen, terroristische aanslagen, hongersnood, een heuse zonnestorm, een spectaculaire ruimtereis door onze eigen astronaut! • De planetoïde Eros scheert op 27 miljoen km langs de aarde! • Een Koninklijk drama • Nederlandse record langste polonaise verbroken. • Kabinet gevallen, nieuwe verkiezingen. • Facebook rellen • Een wereldrecord gevestigd met het hoogste paasvuur ooit. • De wietpas • EK voetbal…., een nieuwe bondscoach! • Olympische spelen,top prestaties door onze atleten! • Vernieuwd stedelijk museum,eindelijk! • Een idiote sprong van bijna 40 km hoogte, …wie doet nou zoiets? • Een van de grootste drugsvangsten ooit in Europa en een lekkere ouderwetse kunstroof in Rotterdam! • Een levenslang geschorste dopingexpert,... Armstrong . • Een gevallen advocaat en een hebberige oud premier van Italië. En dan nog “last but not LEAST” Het 2012-fenomeen verwijst naar het verschijnsel dat in veel populaire esoterische en pseudowetenschappelijke theorieën het jaar 2012 een grote rol speelt. Het fenomeen vindt zijn oorsprong in de lange telling van de Maya's, die volgens sommige interpretaties grote waarde toekent aan 21 of 23 december 2012. Kortom; Het einde van de wereld!! Genoeg om over na te denken, dacht ik zo!!

door Marcel Kaptein

9

door Ferdinand Pieterse

Gedichten: klas 7 en 10

10

Tamboerstraat 9 - het nieuwe gebouw van het Rudolf Steiner College, een tweeluik

12

door Rudolf van Lierop en Jan van Bergen en Henegouwen

Rustig en ingetogen

15

door Eva Barends

Eindreis 2012

16

door Ilse Barendregt, Chanelle Hool, Victor Nederend, Margot Vermeijden, Chamilla Roderigues en PTV

15 minutes of fame…

18

door Amber de Grauw en Circe Penning de Vries

Acrobatiek - door Swaen Oostrum

20

Sponsorloop voor Alowonou brengt 9.000 euro op

22

door Lara Wouters, Isabelle Rabeling, Christie van Veen en Laras van der Jagt

Mijn passie… Gijs van der Stel

24

Op zoek naar eenheid en eenvoud

27

door Paul Peeters

Verlichtende meesters

28

door Jan van Bergen en Henegouwen

Steiner Celeb: Dorian van Rijsselberghe

29

door Aase Henschien

Etsen met de droge naald-techniek: periode ambachten.

30

door Marianne Klapwijk, Patricia Jap, Mirjam Schaaf, Justo Ramon en Lisette Magis

In memoriam voor Steven van Veen

33

door Rutmer Riemersma

Colofon en scholen

34

Cover tekening met dank aan Lotus van der Linden

Ik wens jullie allen, namens de redactie van Vrij geestig een heel fijn, warm, gezond en veilig 2013 toe! Aase Henschien

3

Midden in de winternacht... Met dank aan: Lotus van der Linden, Joek en Vliertje Klaassen en Tara van Veen en Brechtje Duijzer

4

5

en leren hun huiswerk onder begeleiding van de mentor. In klas 9 en 10 nemen de vier stageperiodes een belangrijke plaats in. De Ambachtelijke Stroom wordt afgesloten met een portfolio, wat door de jaren heen wordt bijgehouden en de leerlingen ontvangen een schoolverklaring waarop het niveau staat waarop de leerlingen hebben gewerkt en een uitstroomadvies. De leerlingen kunnen doorstromen naar het Middelbaar Beroeps Onderwijs op het passende niveau of blijven nog een jaar op school om hier het VMBO-TL diploma te halen.

Aanpak

De Ambachtelijke Stroom Rotterdam door Marcel Kaptein Negen uur. In de theaterzaal klinkt harde muziek. Zevende klassers zitten op handen en voeten op de grond. Op hun rug klimmen klasgenoten die elkaar stevig vastpakken. Daar klimmen in opperste concentratie de volgende leerlingen omhoog, zorgvuldig geholpen door de leerlingen die er omheen staan. Een piramide van leerlingen die elkaar dragen en die worden gedragen. Ongebruikelijk? Niet in de Ambachtelijke Stroom.

Duidelijk bleek dat er in onderwijsland al heel veel goede dingen gebeuren. Bij onze bezoeken zagen we ideeën die al in de praktijk waren getest en die wel of niet werkten. Veel van die goede ideeën brengen we nu in de praktijk in onze klassen. De eerste vraag die beantwoord moest worden was natuurlijk: voor welke leerlingen is de Ambachtelijke Stroom? We hebben deze stroom opgericht voor leerlingen die in principe de mogelijkheid hebben om uit te groeien tot leren op vmbo-tl niveau, maar direct doorstromen op dit niveau is te veel gevraagd. Het zijn leerlingen die gebaat zijn bij extra instructie, bij een heldere structuur en die leren vanuit het ervaren. Na twee jaar voorbereiding zijn we van start gegaan. De behoefte bleek groot want de aanmeldingen stroomden en stromen nog steeds binnen. Marije Kuijt begon in augustus 2006 als mentor met een klas van 18 leerlingen.

De Ambachtelijke Stroom staat aan de vooravond van behoorlijke veranderingen. Een goed moment om terug te kijken naar het ontstaan, maar ook om vooruit te kijken. Hoe gaat deze stroom, die een heel eigen plaats inneemt Inrichting De klassen van de Ambachtelijke Stroom volgen het leerplan tussen de andere klassen, er in de toekomst uitzien?

Ontstaan

Ongeveer negen jaar geleden ontstond de vraag om te gaan onderzoeken of er in Rotterdam een Ambachtelijke Stroom opgericht kon worden. Er waren leerlingen van verschillende onderbouwen die op het Rudolf Steiner College niet geplaatst konden worden. De theoretische leerstof was te moeilijk, of er was op de een of andere manier wat meer hulp en structuur nodig dan in de klassen op dat moment geboden kon worden. Met deze vraag zijn we aan het werk gegaan. We zijn scholen gaan bezoeken in Rotterdam, in Nederland en in Duitsland en we hebben heel veel gesprekken gevoerd. 6

van de klassen 7 tot en met 10 van het Rudolf Steiner College. Toch zijn er grote en opvallende verschillen. De leerlingen beginnen de dag met een ambachtelijke of een kunstzinnige periode. In de ochtenduren wordt er gekookt, gesmeed, geboetseerd, getekend, met textiel gewerkt, is er judo of acrobatiek, houtbewerken of toneel. Na de eerste pauze volgt de tweede periode. Hier komen de vakken geschiedenis, wiskunde Nederlands, biologie, aardrijkskunde, natuurkunde enz. aan bod. Alle vakken die in de andere klassen al om half negen worden gegeven. Verder zijn er alle vaklessen die ander klassen ook hebben, behalve Frans. Drie vreemde moderne talen is voor veel leerlingen in de Ambachtelijke Stroom een (te?) grote opgave. De dag wordt vier keer in de week afgesloten met een klassenuur. In dit uur maken de leerlingen het werk af en maken

Aan het begin van de 7e klas blaken de meeste leerlingen niet van zelfvertrouwen op leergebied. Eerst moet voor hen dus duidelijk worden waar ze goed in zijn. De theorielessen worden aangepast aan het niveau van de leerlingen. Lukt dat (hé, ik haal een 10!) dan kan er overgestapt worden naar een hoger niveau voor dat vak. In elk theorievak wordt er dus op twee niveaus gewerkt in één les. Er is dubbele instructie, er is veel ruimte voor het stellen van vragen. De lesstof wordt in kleine stappen aangeboden, er worden leerkaartjes gebruikt en in de klassenuren worden de leerlingen geholpen met het maken van hun werk. Hoe pak je dat nou eigenlijk aan? Het zelfvertrouwen groeit en met dit groeiende vertrouwen gaan de leerresultaten omhoog. Elke leerling vraagt om een eigen aanpak. De kleine klas, waaraan een kleine groep vertrouwde leerkrachten les geeft, biedt daar de ruimte voor.

manier verder mogen werken. Wij gaan dus aanpassingen doorvoeren, waarbij de kwaliteiten, specifiek voor de Ambachtelijke Stroom, natuurlijk behouden blijven. Er worden wijzigingen ingevoerd die gaan gelden voor de leerlingen van de komende 7e klas. Voor de leerlingen die nu al op de Ambachtelijke Stroom zitten verandert er niets. De meest opvallende wijzigingen: • Leerlingen moeten van de school een advies krijgen voor VMBO G/T. Daarbij blijft het natuurlijk om leerlingen gaan die gebaat zijn bij de aanpak zoals boven beschreven. • Het lesprogramma wordt zo ingericht, dat het behalen van het VMBO-TL diploma in 4 jaar mogelijk wordt. Dit laatste heeft vooral gevolgen voor de inrichting van de klassen 9 en 10. Op dit moment wordt onderzocht welke vakken met een examentraject er in deze klassen aangeboden gaan worden en op welke manier. De laatste tijd ontving ik verontruste vragen van ouders die menen dat de Ambachtelijke Stroom gaat stoppen. Dit is zeker niet het geval. Anders wordt het wel. De Ambachtelijke Stroom heeft de afgelopen jaren een stevige plaats binnen de school gekregen. Met de nieuwe inrichting zal er in klas 9 en 10 meer samengewerkt gaan worden met de VMBO-TL klassen. Met behoud van de kwaliteiten van de Ambachtelijke gaat dit weer een nieuwe en positieve impuls geven.

De Leerlingen

Na de bovenstaande, wat theoretische informatie, gaat het natuurlijk om de leerling. Ook in de Ambachtelijke Stroom is er geen eenduidige karakterisering van de leerling te geven. Misschien zitten er iets meer leerlingen die je zou kenmerken als ‘doeners’. Aan het einde van klas 10 houden de leerlingen hun eindpresentatie. Zij blikken terug op hun ontwikkeling en kunnen dat zeer goed onder woorden brengen. Enkele uitspraken: • ‘als ik terugkijk in mijn portfolio zie ik dat ik veel initiatief neem en altijd een goede motivatie heb. Waar ik nog aan kan werken is het plannen van mijn werk en het er een beetje kunstzinnig uit laten zien.‘ • ‘Ik was er wel blij mee dat ik niet elke ochtend in de boeken moest duiken.’ • ‘Ook ging ik mij steeds meer op mijn plek voelen omdat hier dyslexie niets geks was en dat je gewoon de ruimte werd gegund.’ • ‘Mijn concentratie was een groot probleem. Als er veel om mij heen gebeurde was het lastig om mij te kunnen concentreren op mijn werk. Doordat ik dat zelf doorkreeg heb ik mijzelf kunnen aansporen dat niet te doen.’ • ‘Wat leren betreft ben ik zekerde van mezelf geworden. Het niveau van de lessen past goed bij me. Het presenteren voor een groep is nog wel moeilijk, maar dat gaat me steeds beter af.’ • ‘Op sociaal gebied was ik al sterk, maar met lezen en rekenen had ik nog veel werk.’

De Toekomst

De komende jaren zal de Ambachtelijke Stroom gaan veranderen. Vanuit de inspectie is bepaald dat de Ambachtelijke Stromen in Nederland (er zijn er zo’n stuk of 8) niet op deze 7

voordat ik pas goed wist wat ik moest doen. Ook ging ik, als je in groepen moest werken, bijna altijd samen met vrienden en nooit met anderen. Soms was het ook wel handig maar hierdoor had ik bijna nooit contact met de anderen. Dat heb ik door de jaren wel veranderd. Ik was ook een enorme prater en wist dan niet meer waar we waren of ik had een uitleg gemist.

Sem van der Gaag De leukste stage was de sociale stage Terugblik

Toen het open dag was en ik binnen stapte voelde ik me gelijk al thuis. De dingen die er gedaan werden, de lessen die ik zou krijgen; ik verheugde me er toen al op. De eerste dag dat ik op school kwam voelde ik me echt klein. Nou was ik dat dan ook maar toch voelde het anders. Toen we bij elkaar kwamen moesten we elkaar na tekenen en vragen stellen. eerst was ik nog verlegen maar later in het gesprek durfde ik mijn mond open te trekken. Ik kon eerst nog niet zo goed met andere mensen omgaan. Nu praat ik met een heleboel mensen en kan ik beter omgaan met mensen. De stages en de werkweken zijn nog steeds de leukste dingen die ik op deze school heb meegemaakt. De leukste stage was de 3de, de sociale stage. Toen heb ik met gehandicapte kinderen gewerkt en kwam ik er achter wat ik in de toekomst nou echt wil gaan doen. Hier heb ik super leuke herinneringen an gehad. Nederlands was aan eht begin wel slecht bij mij. Dit leek bijna niet verbeterd te kunnen worden.

"Mijn trotste moment is dat ik erachter kwam wat nou eindelijk in de toekomst wil gaan doen: met gehandicapte kinderen werken." Maar door de jaren heen heb ik mijn Nederlands sterk opgebouwd. Mijn sociale omgang met onbekenden is ook sterk verbeterd. In wiskunde en met de boekverslagen ben ik altijd wel goed. Alleen is het vaak zo dat ik mijn boek nooit op tijd uitlees. Maar door mijn keuzeopdracht heb ik heel vaak een 10 gekregen voor mijn boekverslag. Zo ook voor mijn wiskunde. Het zit blijkbaar in de familie. Ook hiervoor heb ik vaak wel een 10 gekregen. Het leukste moment en ook mijn trotste moment is dat ik erachter kwam wat nou eigenlijk in de toekomst wil gaan doen: met gehandicapte kinderen werken.

Competentieprofiel

Aan het begin van het schooljaar waren mijn motivatie en mijn werkhouding helemaal goed. Ik was altijd wel in voor alles en had zin in de dag. Het omgaan met de leraren ging toen beter dan met de leerlingen. Dit was omdat ik de leerlingen nog niet zo goed kende. Ik was ook wel creatief als we het hebben over wat ik allemaal ging maken voor o.a. mijn boekverslag. Ik was vaak oplettend in de klas maar soms was ik er even niet bij, ik heb één groot verbeterpunt: mijn zelfstandigheid. Daaraan moet ik nog veel doen. Vaak was het nog het geval dat ik vijf keer de opdracht wou weten 8

Stage 1

Mijn allereerste stage was bij het Natuurhistorisch Museum Rotterdam. Hier heb ik in de opslagruimte gewerkt van het museum en moest voor het grootste deel dieren en fossiele schelpen checken. Ik heb ook mee mogen lopen en helpen met rondleidingen voor kinderen. Ik had daar mijn eigen plekje gekregen waar ik voor die tijd een eigen computer en bureau had. Dat was goed om te werken aan mijn stageverslag en om af en toe dingen bij te houden. Een leuke stage waarbij ik geconcentreerd bezig moest zijn. Mijn beoordeling was helemaal geweldig. De beoordeling die eigenlijk op 1 blaadje (vragen) te laat gegeven was kwam in een mail terug op 2 a 3 bladzijdes vol met 1 beoordeling.

Stage 2

Deze stage was bij Bever Zwerfsport. Een (hoofdzakelijk) klimsport winkel. Daar heb ik geholpen met inladen van de spullen uit de vrachtwagen, dingen terug brengen, op zijn plaats zetten, kortingskaartjes vast maken, schoonmaken enzovoort. Een leuke stage wel maar er was 1 minpunt. Op een dag waren we bezig met het uitladen van spullen uit de vrachtwagen. Er zat ook lampenolie bij die ik naar beneden moest brengen en in de vakken neerleggen. Een dop van zo'n fles was kapot en dat was ik vergeten door te geven. Die fles en een aantal andere flessen zaten nog in de dozen en niet in de vakken. Ik had het werk niet afgemaakt maar toen laater iemand anders het af wou maken kreeg diegene lampenolie over haar heen. Hier had ik een enorme spijt van. Maar het was toch wel een leuke stage met leuke collega's. De beoordeling die ik hiervoor kreeg stond vol met punten waaraan ik nog kon werken. Het is natuurlijk fijn om alleen maar positieve dingen te krijgen maar ook fijn dat je kan weten waar je nog op moet letten zodat het veel beter kan gaan. Maar een goede beoordeling was het wel.

Stage 3

Mijn allerleukste stage was bij "Huize Thomas". Een opvang voor gehandicapte kinderen. Ik zat in een groep met superlieve kinderen (14-15 jaar) en superaardige begeleiders. Je kon moeilijk met hun communiceren maar het contact dat ze met je hadden en door middel van bewegingen (soort gebarentaal) was het toch mogelijk om dingen duidelijk te maken. Op de eerste dag, toen de eerste 3 kinderen al binnen kwamen, had ik zo'n gevoel van: "shit! Waar ben ik nu weer beland". Maar na de tweede dag toen ik thuis kwam vertelde ik mijn ouders dat ik nu weet wat ik in de toekomst wil gaan doen. Ik heb kinderen begeleid, in de pauzes met ze gespeeld en daarna geholpen met eten. Er werd veel aandacht aan hun besteed. De kinderen mis ik nog steeds heel erg en ik wil heel graag nog in de toekomst naar hen teruggaan. Toen de beoordeling was ingevuld heb ik het nog even na gelezen. "Een beoordeling om van te dromen" noemden mijn ouders en meneer Kaptein het. En dat was het ook. Alleen maar geweldige dingen. Helemaal geweldig. Sem stroom uit naar VMBO-tl.

Kindje Column van de bovenbouw door Ferdinand Pieterse De afgelopen jaren mocht ik het, min of meer van dicht bij, weer enkele keren meemaken: de geboorte van een kind. Als opa. De sfeer in de kraamkamer, zacht licht, de geuren, de opgetogen, intieme blijdschap van de ouders, het mooi opgemaakte bedje met daarin die nieuwe mens.

Althans een begin van dat wat die mens gaat worden en al, min of meer een beetje, of misschien toch al volledig, is. Worden wie je bent begint al vroeg. Rondom het kraambed passen maar weinig woorden. “Hoe was de bevalling?”, ”gaat alles goed”, ”neusje van die en een kinnetje van die” zijn onvermijdelijke, maar onhandige babbels die ver staan van de verbazing die iedereen voelt bij het zien van een pasgeborene. Daar zijn nog niet de goede woorden voor uitgevonden. “Hoe is het mogelijk” gaat iets in die richting, maar dekt de lading maar voor een deel, de fysieke kant. Je voelt het en je ziet het; een nieuw mens is vooral een en al verwachting, een en al kwetsbare positieve energie, nog onschuldig en totaal open voor alles. Het is een kwestie van maanden dat je die prachtige openheid ziet verminderen en plaats ziet maken voor efficiëntie en economie. Dat is mamma en dat is pappa, dat een hond en dat is water. Alles nog woorden begrip loos, puur fenomeen, verschijning. Binnen en buiten lijken een en hetzelfde, de hond vindt nog geen spiegel in de vorm van een begrip waardoor het veilig in de kast van het innerlijk past. Het is een wereld waar ik me als volwassene hooguit een vage voorstelling van kan maken, en dan gaat het me al duizelen. Ik voel me op kilometers afstand van die wondere wereld die het kind moet ervaren en weet mij meer dan ooit opgesloten in mijn hoofd vol verstandige taal en beelden. Mensen die niet zo gezegend zijn als ik, dat ze steeds maar kleine kindjes ontmoeten, moeten op zoek gaan om er zo af en toe naar te kunnen staren. Zeker rond de kersttijd; wat was ook al weer het begin? 9

Ik Ik met mijn bloed rode haar mijn sproeten in de zomerzon mijn ogen van de zee Mijn huid als wintersneeuw mijn glimlach die er altijd staat hoe verdrietig ik ook ben alle emotie achter die lach die je in mijn ogen kan lezen. Romy Rinck, klas 7

Dit ben ik Ik ben als mijn hond jong en speels

Zoals de stilte van de nacht En van een piepklein doosje Als wolken in de lucht Zoals alle schoonheid die ik ken Maar dan nog tien keer mooier Als gras Als dauw Als een leeg bord Dat wit en stralend wacht, Zo meen ik dat ook jij bent.

Ik ben als een boek, als je er aan begint maak je het af Ik ben als een computer, voorzien van de nieuwste snufjes & technologie Ik ben als een jojo, het kan vriezen het kan dooien Ik ben als een klok, mijn tijd tikt door Ik ben als een ekster als het glimt, is het van mij Ik ben als een vogel, zo vrij als ik ben. Dit ben ik!! Josephine Roepel, klas 7

10

Milou Kleisterlee, klas 7

Ayla Frijmann, klas 10

Gedichten Dit keer een keuze uit de gedichten die vorig jaar al werden ingezonden. De leerlingen die ze schreven waren

Ik ben als de zee, blauw en onvoorspelbaar

Rood, hitte, boos Twee vechtende wolven in mij Ze scheuren mij van binnen kapot De tranen rollen over mijn wangen Alles wordt wazig Ik blijf stil liggen Hijgend, bijkomend, wetend dat het opnieuw kan beginnen…

nog 7e klassers. Inmiddels zijn zij een jaar ouder en zitten zij een klas hoger. Wat mooi is, blijft mooi, dat blijkt maar weer!

Vogeltrui Zie mijn trui Zie mijn mooie vogeltrui Hij is lekker warm Hij heeft ook veel kleur Ik zit alleen in over de onaangename geur Hij heeft een kol En lange mouwen Maar ik moet steeds om de dooie vogeltjes rouwen… Sterre Maingay, klas 7

Liefhebben De lallende loslippige man Was verliefd op de lieftallige lady. De lieftallige lady, Verlangde naar de lonkende luitenant. De lonkende luitenant Verloor zijn hart aan de lange lerares De lange lerares, Beloofde de loslippige man lief te hebben Margo Soetinga, klas 10

Elk jaar wat ouder Elk jaar wat wijzer Altijd hetzelfde Altijd net een beetje anders Soms zo ingetogen Soms zo uitbundig Vaak de gekste Vaak de denkende Wel eens impulsief Wel eens te doordacht Zelden niet mezelf Zelden op tijd Enigszins verstandig Enigszins losbandig Zo op mezelf Zo uniek Plotseling sta je daar Bijna 16 jaar Bijna volwassen, best raar En dan zeg je zomaar Zonder twijfel DIT BEN IK Geen slap aftreksel.

IK

Eline Spanjersberg, klas 10

Sanne Bovenberg, klas 10

Een vis Rondzwemmend in het water Tevreden Maar toch steeds weer gezoek Naar het nieuwe Tim-Jan Rozendaal, klas 10

Zoals een zee zonder eb en vloed En een rivier die niet meer stroomt Als een ei dat niet barsten kan Zoals een hart dat niet meer kloppen kan Maar ook niet vecht voor wat hij wil. Als uitgedroogde lijm Als een knijper die niet meer knijpt Als een wijnglas op zijn kop Die ik niet vullen mag Zo meen ik, dat jij ook bent

Ik Ben Blij Met fantasie Monster, Alien, Prij? En de Vrienden Het zijn er niet veel. Maar ik ben tevree. Doet me denken aan de kleur geel Maar nog onmisbaar ding Mijn hobby´s Leuke dingen Lego® en tekenen die zijn voor mij als gouden ringen Lucas, klas 7

11

Een liefdesverklaring

Bijna iedere dag fiets ik vanuit Capelle aan den IJssel naar de school. Het is een heerlijke tocht, een half uur heen, een half uur terug en een deel daarvan door het Kralingse bos. Sinds een jaar maak ik op de fiets regelmatig een klein ommetje via de Tamboerstraat en soms via de Vaandrigstraat. Daar sta ik dan, voor het gebouw van de eerste ambachtsschool in Rotterdam. De eerste keren zette ik mijn fiets op slot en liep dan om het gebouw heen, niet iets wat je snel even doet. Het hele complex heeft een grote omvang en maakt gebruik van een groot oppervlak. Het hoofdgebouw staat aan de Tamboerstraat en het achtergebouw aan de Vaandrigstraat. Ik ben geen kenner van architectuur of oude gebouwen, maar als je er wat vaker voorstaat en je beter gaat kijken, dan zie je allerlei mooie details. Wat dan opvalt is dat veel aan het pand en met name het hoofdgebouw nog authentiek is: veel detaillering en er is veel natuursteen verwerkt in de raamkozijnen, dakranden, dakkapellen en deuren. De ingang van het hoofdgebouw had iets speciaals. Het was niet alleen een ingang naar een mogelijk nieuw gebouw voor onze school; het was meer. Hoe langer ik voor de ingang stond, hoe meer het gebouw voor mij ging leven en de ingang kreeg iets bijzonders. Als vanzelf zag ik daar boven die ingang staan: ‘Ken U Zelve’. Het oude motto van de mysteriescholen en van de academies van Plato en Aristoteles. Maar ook ons motto kwam als vanzelf naar boven: ‘Worden wie je bent’. Samenhang is er! Alleen door jezelf te leren kennen, kan je worden wie je bent. Een andere mogelijkheid is er simpelweg niet. Wat is er allemaal in dit gebouw gebeurd? Wie zijn daar geweest? Welke rol heeft dit in hun leven gespeeld?

Tamboerstraat 9 het nieuwe gebouw van het Rudolf Steiner college, een tweeluik

door Rudolf van Lierop en Jan van Bergen en Henegouwen

12

Even terug naar de realiteit! Het is iets meer dan een jaar geleden dat de afdeling Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam in één van onze overleggen het gebouw aan de Tamboerstraat als derde mogelijkheid naar voren bracht. De vraag was toen nog wat voorzichtig of dit iets voor ons zou zijn. In diezelfde tijd waren we met twee andere opties bezig voor onze nieuwe huisvesting. Deze vraag kwam als een verrassing en hebben we met beide handen als onderzoeksvraag aangegrepen. Zeker ook omdat het in ons eigen gebied lag. Het was 10 november 2011 dat we met een delegatie van de school het gebouw aan de Tamboerstraat gingen bezoeken. Iedereen was enthousiast, natuurlijk waren er allerlei vragen, maar er was ook een klik. Het gebouw had iets, zo ook de directe omgeving van het pand. Nu een jaar later, november 2012, is het gebouw aan de Tamboerstraat en de Vaandrigstraat realiteit geworden. De andere opties zijn weggevallen en de school is samen met Stadsontwikkeling een traject in gegaan om dit gebouw geschikt te maken voor onze school. Uiterlijk januari 2015 zijn al onze leerlingen bij elkaar in het nieuwe gebouw, zo staat het in de samenwerkingsovereenkomst tussen Stadsontwikkeling, JO&S en het RSC; ik ga nog steeds uit van september 2014.

Na vele jaren scheiding zullen al onze leerlingen eindelijk weer bij elkaar zijn. Een groeiende school is mooi, maar eenheid en gemeenschapsontwikkeling in één gebouw en voor iedereen is nog mooier. Het geeft nog meer kracht en context voor een mooie nieuwe toekomst. Tussen de twee gebouwen in en beide delen verbindend moet dan voor de school ´het Hart´ komen.

Rotterdam, een eeuw terug

“Op 11 april 1910 was het eindelijk zover: ‘de Ambachtschool’ aan de Tamboerstraat opende haar deuren”, schrijft Willy Entrop in haar boek Een stille getuige: de geschiedenis van het schoolgebouw Tamboerstraat 9. Dit boekje, geschreven in de opdracht van de directie van Streekschool Rijnmond Noord, verscheen in 1993. In dat jaar betrok de streekschool (nu R.O.C. Zadkine) een nieuw gebouwencomplex aan de Alexanderlaan 55. De school was te klein geworden voor het leerlingental en bovendien naar de maatstaven van die tijd verouderd. In de woorden van mevrouw Entrop: “hield de school op school te zijn”. Voor slechts twee decennia naar nu blijkt. Na een grondige opknapbeurt gunt het Rudolf Steiner college de school een tweede leven. Najaar 2014 zal het gebouw aan de Tamboerstraat weer school zijn. De stad rond 1910. De mensheid begon optimistisch aan de nieuwe eeuw en de Rotterdammers ook. De automobiel verscheen, zij het sporadisch, in het straatbeeld. Luchtvaartpioniers poogden met zelfgebouwde vliegmachines los te geraken van de grond. In het Oude Noorden (werd dat toen al ‘oude’ genoemd?) steeg in 1909 fietsenmaker van de Botersloot Joop van Bussel op vanaf de kop Soetendaalseweg in een toestel van eigen makelei. Na amper 10 meter vliegen 13

Als ik aan kerst denk, denk ik meteen aan Sinterklaas. Ik hou namelijk niet van kerst. Niet van de boom, niet van de stal, niet van het eten en al helemaal niet van de Kerstman. Ik krijg geen warme gevoelens bij het zien van de grote rondbuikige kabouter die zijn identiteit ontleent aan een groot frisdrankconcern. Bij het horen van Wham! Krijg ik het koud en voel ik de smeltende sneeuw die door mijn laarzen dringt. Kerstmis is gewoon niet mijn feest. En ik vrees dat daar geen verandering in zal komen.

stortte hij neer in de Rotte nabij de begraafplaats. Met wat meer geluk was hij recht over de in aanbouw zijnde Ambachtschool aan de Tamboerstraat gevlogen. Pietje Bell werd in 1907 onder armoedige omstandigheden in de Bre(d)estraat (een zijstraat van de Mariniersweg) geboren om in 1914 aan zijn openbare leven te beginnen. Mijn opa was van hetzelfde jaar, groeide een paar straten verder op en meende Pietje te kennen uit die jaren. De goede stemming sloeg om in 1914 bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Hoewel Nederland neutraal was, waren de gevolgen van de oorlog hoor- en zichtbaar in de stad. Mijn opa vertelde, dat het gedreun van de kanonnen aan het front in België tot in het centrum van de stad was te horen en de Vlaamse oorlogsvluchtelingen sliepen onder het spoorwegviaduct aan de Binnenrotte. Het gebouw aan de Tamboerstraat is ontworpen door de toenmalige directeur van de school, de heer S. Lantinga. Hij was in 1874 aangenomen als onderdirecteur en leraar bouwkunde en werd in 1884 directeur. Het gebouw was voorzien van centrale verwarming en om de, voor de lessen, noodzakelijke machinerie draaiende te houden, beschikte de school over een eigen stoommachine. “Zou die er nog zijn?”, vraag je je af. De gehele inventaris werd, in de vier jaren die vooraf gingen aan de verhuizing, door leerlingen zelf gemaakt. Op de schimmige, summier belichte, zwart-wit foto’s in het boekje van Entrop is te zien dat de jongens hun vak verstonden. Ze konden lekker timmeren. In de statige lerarenkamer stonden mooie hoge stoelen met rechte ruggen. De directiekamer was naar de mode van die tijd geheel ingericht in Jugendstil. “Jugendstil, stond toentertijd op het rooster”, vertelt Entrop. “Op de vrijeschool goed beschouwd nog altijd”, hoor ik iemand fluisteren. Al met al ademt alles de sfeer, die wij kennen van foto’s uit de beginjaren van de antroposofie. Vier jaar na de opening ging Lantinga met pensioen en werd hij opgevolgd door de heer D.R. Gerhardt. Gerhardts dochter Ida, toen negen jaar oud, werd later een van onze bekendste dichters.

Voor dit stuk is dankbaar gebruik gemaakt van: de overlevering van mijn vader en grootvader die opgroeiden in het Oude Noorden en van Een stille getuige: de geschiedenis van het schoolgebouw Tamboerstraat 9 door mevrouw drs. W.A. Entrop. Rotterdam, 1993.

Sinterklaas daarentegen, is wel mijn feest. De kleine, nuttige cadeautjes, de pepernoten en chocoladeletters. En het landelijke geheim voor iedereen onder de acht. Dat weekend in november als zelfs het journaal op Nederland 1 in alle ernst meldt dat de Sint is aangekomen. De pretlichtjes in de ogen van de nieuwslezer en weten dat het merendeel van de kijkende volwassenen hetzelfde voelt. Helaas is de Kerstman wat assertiever dan de Sint. Hem is het door een agressieve marketingmethode gelukt om begin oktober al aanwezig te zijn. Met lampjes, rendieren en nepsneeuw. Wetende dat niemand gelooft dat hij bestaat is de reclame waarschijnlijk zijn laatste redding. Sint probeert het nog wel en doet een slimme voorzet met de kruidnootjes. Maar ondanks de goede wil is de strijd stiekem al gestreden. Bij een grote bouwmarkt zag ik al een arrenslee met rendieren, knipperend en glitterend op het dak staan.

Rustig en ingetogen door Eva Barends

Met Kerst moeten we dure cadeaus geven. Parfums, tablets, telefoons en games. De Kerstman heeft blijkbaar een dure smaak die hij graag opdringt aan arme kinderen. Sinterklaas is een stuk milder. Hij vindt het ook fijn als je een nieuwe pyjama of sokken krijgt. En bij Sint zijn er niet zomaar cadeautjes te krijgen. Je moet lief zijn voor je ouders, broertjes en zusjes. Liedjes zingen bij de schoorsteen en goed zorgen voor Amerigo met verse worteltjes en hooi. De rendieren aan de arrenslee vliegen blijkbaar op diesel door de lucht. Ze houden halt bij een huis en stoppen passieve, lege sokken vol cadeaus. Misschien vind ik het beste van Sinterklaas wel dat hij van creativiteit houdt. En dat ook stimuleert bij ‘jong en oud’. Gedichtjes schrijven, surprises maken en honderd-en-een uitwegen bedenken wanneer de kleine kinderen vragen waarom ‘papa net weg was toen er geklopt werd op de deur’. De Kerstman gooit zijn cadeautjes onder de kerstboom terwijl iedereen slaapt, geen gedichtje met vriendelijke woorden of een kleine, opvoedkundige berisping. Lui vliegt hij met zijn arrenslee door de lucht. Komt niet verder dan ‘ho, ho, ho’ te roepen en te schuddebuiken van het lachen. Al weet geen mens waarom hij zoveel plezier heeft. Misschien omdat hij weet dat hij als oplichter weer een hele bevolking dure cadeaus heeft laten kopen? In deze tijden van culturele armoede zou ik graag zien dat de Sint weer zijn plekje kreeg op het dak, met een paar rustige ingetogen cadeaus, mooie gedichten en Amerigo aan zijn zijde. Glitters en lampjes heeft hij namelijk niet nodig om te stralen.

14

15

e liaans het Ita ar e i z k uit. I een pa , busje e ruit. Nog n i ende e j s Bu or d e volg o d t, d j i p b a e h jn bes landsc n dan zijn w e stad op zi llen a rd se t zijn uurtje ien we wee st. Me n szelf u Z n k . o s t r en ver u o plaa u n t l e u n ert e eel c e strat r. Je le bt d e met v z r j o i o w d je ren d Je he slente er stap wor ver jezelf. o P erder . k praten st, maar oo gen die je e un lin over k en met leer k k gespre ak. pr s t i band. noo rt een e ë e r c Het ol

lle Ho

Chane

Ik heb e en lang e tijd na uitgeke ar de ku ken en nstreis h e t heeft z verwac eker aan htingen mijn voldaan een erv . Kunstr aring die eis was ik niet z missen. ou wille De sfee n hebbe r was er om met n e cht gew 60 leerli eldig en ngen va twee we n jo ken op uw leef stap te g tijd geweld aan is s ig. Ik he erieus e b nog n tend leu cht ooit zo'n ke reis ontzetmeegem 'vakanti aakt en e' ook n ik zal d iet zo sn eze el verge te n. Ik heb o ntzetten d veel m maar oo ooie ku k de av nst gezie o n den, me zijn alle n, t gespre n, ware kken m n e cht heel er dit ja e t ar nog e leuk. Ik en herh vind da van zo'n a t li ng moe reis, ma t komen ar dan a wat hela ls einde as wel n xamenr iet zal g Kunstre eis, ebeuren is was to . p. Victor N ederend

Eindreis

Inciden deerd te t in etie gespen n e Rome m Rome. We ha V in g a ed g naar de dden vr et zijn v vonds na d vijven teru ije tijd, A ijven. J n een sch 's ij . z t e m lie e en we ea ort met n, gingen w e bus uitkwamen liep een naa nine had beda pen door e b wilde g b e h kte Dav c d gen, eve id aan h ht dat ze ijssalon za g. Toen we n in e zien, als n, zodat hij er p e m e a w c t a a ar vrien sje on h , totd d even een ij g o g camping We zag ij haar eten kla tzettend sexy n n , ti h la c il ri m ha en er in uit zou a het ijsje ot en ik, C de etala r zou maken. Veel te verder. Na g waar Marg ge één h in duur na g t s re l achter, de a tuurlijk ders. H en er al sne den halen; m , we zij ngen, prijs 8 e il a w et moes w k r a a n zuin uro. t vo der, m rden de Alle mo epen we ve ld waren. We probee li ed bij e or 4 euro kunn ige Nederlanen we lkaar ge ik, Mar n toen liep e verdwaa e w raapt sta en, bedachten , got, de t te a k d lu t r. wij. winkel pten Ch Engels: en, wat nie n al donke in, en amil Pe rest te bell ondertusse s a ot w rg t a e volgens ase, can we bu vroegen in on la en h M , begon , n on terug s beste y that fo e o kregen p w e e li g je s we een r 4 euro hadden n mee. ngs een bo reac s? ve ilde gewoo g Toen we la ik n e aan, nee rwacht: de vro tie die we tota Vern taan, die te gille uw achte al m en hek te s e plotseling r te h r de bali niet er een v t een grote hap c a d n elden e kijkt o re adem en leek een ho k dan hij was. Toen b . b r E n gebaren selijke woorde s v e rvolge nstroom nger lee en onaa g niet uit blijkbaar e nv uit met ns komt amen er no r ze ons zal besp w k r a a m agressie r, aren. W aardbare woor a aa ve ij d een gro we een lera l binnen, w te o h n e e ot vraag waren helema en, die ik jullie e w al te legden. winkel Dus gingen amping uit uit, zon ken boven ons in shock en me c e d r a a n der scho t h gesteld de weg rt uitera oofd liepen wij na ard, en d e Rome z tuurlijk. Geluk diep tele oe kig rigues uruiteinde n kregen we in zijn niet alle amilla Rod h C m lijk voo e e en kra nsen in r 5 euro superge . Jeanin ampje het scho lukkig. e en haa r r vriend t Margot Vermeij den halve de e heel erg tegen. Be kil, groot Eigenlijk viel Rom de uwen was stad bo ge e al ss lo ko en prachtige n vielen tegen. Mijn verwachtinge en soms vervallen. e onromantisch Florence was Rom en daarIn vergelijking met er heel erg to istisch et ni is ce en or Fl r. en sombe aan te vissen. opers niet achter je n valdoor liepen de verk e d als Rom tegen ka sta e ot gr 'n zo t da ogtepunt Het is gek . Pieter toch het ho St de as w t da ks er dat len. Ondan t, fantastisch. Jamm oo gr ch tis an ig G e. van Rom bouwd is met at als de kerk die ge de kerk bekend sta eer als een m Ik zag de St. Pieter aflaten van Texel. r ik zou gaan aa w als een kerk n da ge id he ig rd aa beziensw udolf Steiner Colle R n aa bidden. eer naar Rome nken dat ik nooit m or Florence Je moet nu niet de en, koos ik stipt vo ez ki n ko ik s al r wil. Maa mantiek; op nr. 1. , de stad van de ro tië ne Ve g no er as w dat je niet Tot slot et enige nare was, H g. di el w ge as w de sfeer . or de vele toeristen door kon lopen do 16

Ilse Barendregt uit

12h5

PTV's survivalgids. Hoe houd ik de kunstreis vol? Punta Navaccia

waar het biologieweekend begint: • Kijk bij het zwemmen uit voor dode vis en scherpe stenen. • Er is een grote kans dat je door veel muggen wordt gestoken. Om dit te voorkomen kun je antimuggen spullen kopen bij de supermarkt, of je kamergenoot insmeren met bloed en honing om de aandacht van jezelf af te leiden.

• Als je naar de Bobili-tuinen gaat, hoop dan op goed weer want het is er erg mooi om in rond te lopen, zeker voor koppels, denk ik. • Het uitzicht vanaf de camping is schitterend, maak hier gebruik van tijdens het, dit keer, lekkere ontbijt.

Venetia

• neem je eigen drinken mee: een blikje in de cafetaria kost € 3.10 • zorg voor mensen met een gelijke loopritme om gezellig rond te kunnen lopen en conflict te vermijden.

• Een mooie stad, maar je kan gemakkelijk de weg kwijt raken. In dit geval is je beste gok het hoofdkanaal zoeken en daarvandaan zwartvaren met de watertaxi. • De Sint Marcus kerk is niet de moeite waard tenzij je op pilgrimtocht bent. En zeker niet als je gaat nadenken over het feit dat Jezus zei dat je de armen moet helpen. Dan kan je niet je kerk bewerken met goud.

Camping Ciao Bella Rome

Algemeen

Pompeii

• Eet nooit of te nimmer vrijwillig in het restaurant van de camping, het ontbijt is verplicht. Alles wat ik zeg is: vermijd de kaas. • Douchen doe je met badslippers aan. • Als je naar de club van de camping gaat, kijk dan uit voor het merendeel van de andere kampeerders.

Vaticaanstad

• Vaticaanstad is beter beschermd dan de koningin van Engeland, waardoor de rij lang is, bereid je voor. • Aangezien je door meerdere checkpoints heen moet, is het beter om zakmessen en vrijwel alles van metaal in je tent te laten. • Allahoe Akbar roepen is een slecht idee • Bom roepen is een slecht idee • Roepen is een slecht idee • Het uitzicht vanaf de Sint Pieter is zeer mooi, maar bereid je er wel op voor; je moet namelijk 551 treden beklimmen in een zeer smalle scheve gang die ongeschikt is voor mensen die lang, dik zijn, hoogtevrees heb ben, leiden aan claustrofobie of gewoon niet houden van zweetlucht in een kleine ruimte.

Florence

• Een zeer mooie stad die het waard is om te bekijken, of gewoon in rond te lopen. • Een van de bekendste plekken in de stad is de brug Ponte Vecchio. Als je meer geïnteresseerd bent in dure juwelen is het beter om de privéweg van de Medici familie te nemen. • Als je door al je leesvoer heen bent of op zoek bent naar een boek voor periode wereldliteratuur, kun je in de winkel van het Uffizi museum veel (goedkope) Engelse boeken vinden.

• Probeer zoveel mogelijk buiten de hoofdstraat te eten, het eten is lekkerder, de service beter en er zijn meestal geen extra kosten. Ga echter niet te ver weg anders loop je de kans dat ze je niet begrijpen en dit kan leiden tot vreemde situaties. • Je hebt gratis toegang bij de meeste kunst werken en gebouwen, als je onder de achttien bent. Of als je jarig bent. • Plan je route van tevoren anders mis je dingen. • Houd de bus schoon; het is je thuisbasis. Ook roep je dan de toorn van Ramon de buschauffeur op je af. • Hou je alcoholconsumptie in toom, je wilt niet met een kater door Italië trekken of in die staat op vreemde foto’s en filmpjes van klasgenoten komen te staan. • Er is een avondklok, maar deze moet je niet te nauw nemen, anders mis je dingen. En de leraren zijn toch de hort op. • Kijk overal uit voor zakkenrollers, ze zijn vindingrijk. • Het is ook geen goed idee om een paraplu op straat te kopen, de uiteinden zijn zo scherp dat je opgepakt kan worden. En binnen een dag zijn ze kapot. • Check altijd voor extra kosten • Je bent in Italië. Dus het is niet oké om bij MacDonald’s te eten, zowel voor culturele reden als voor medische reden. • Zorg ervoor dat je een leuke tijd hebt en dat anderen er ook van kunnen genieten, je zit immers twee weken met elkaar opgescheept in kleine ruimtes, zoals bussen. Dit is een uittreksel van het handboek dat ik heb gemaakt in mijn dummy. De volledige versie zal worden doorgegeven aan volgende generaties PTV

17

Fifteen minutes of fame is short-lived media publicity or celebrity of an individual or phenomenon. The expression was coined by Andy Warhol, who said in 1968 that “In the future, everyone will be worldfamous for 15 minutes.”

Aucke

15

Ha, net als Piet Parra ontwerpen voor mijn eigen merk.

MINUTES OF FAME Waar is de liefde voor tekenen begonnen? Ik ben al dol op tekenen sinds ik een potlood kan vasthouden en dat is, denk ik toen ik 3 was. Dus eigenlijk wel al mijn hele leven. Waar komen je ideeën vandaan? Ja, meestal door van alles en nog wat, soms teken ik een lijn en dan krijg ik een idee, of door muziek, films en gebeurtenissen, dat is per tekening eigenlijk heel erg verschillend. Maar vooral, toch wel, door muziek. Wat voor muziek? Hip-Hop en ik weet het niet precies waarom, maar het inspireert mij gewoon qua ideeën, maar ook door de kracht van het woord. Luister je ook muziek als je tekent, of is het zo dat je iets hoort en denkt hé...? Ja! Beide, het is vaak dat ik naar iets luister en doe wat ik leuk vind. Of ik krijg er een idee bij en daar ga ik mee aan de slag. Waar werk je het liefst mee? Fineliner voor het tekenen op papier en in de zomer ook spuitbussen. Ik vind het leuk graffiti als ondergrond te gebruiken om daar dan weer met aquarel in te werken . Je mixt graag materialen, zoek je daar naar uitdagingen? Nog niet zoveel als ik zou willen, maar ik ben daar altijd wel naar op zoek. Ik wil graag zelf dingen ontdekken. Waarom koos je deze schilderijen om mee op de foto te gaan? Omdat het twee schilderijen zijn die er krachtig uitspringen. Ik ga er, ook al is het mijn eigen werk, vragen bij stellen: ‘wie zijn die mensen en wat heeft de tekst te betekenen?’. Bij het schilderij Lips are red heb ik de lippen niet ingekleurd, omdat in mijn gedachten

lippen rood zijn. Bij het andere schilderij heb ik de tekst die erop staat, this is the place where angels come, eerst op het doek gespoten met spuitbussen. Daarna heb ik er naar mijn idee een vrouwengezicht bij geschilderd, dat laat voelen of verwonderd is over wat de tekst zegt. Dit heb ik eigenlijk gedeeltelijk naar mijn gevoel gedaan en niet echt met een idee erachter. De tekst in mijn schilderijen hoort echt bij het onderwerp dat ik heb geschilderd. In dit geval twee vrouwen. Zonder tekst voelt het niet compleet. En vanwaar AAP? Dat is mijn artiestennaam dus die zet ik er onder. Is er behalve muziek ook iemand die jou inspireert? Ja, een echt voorbeeld voor mij is Piet Parra. Hij is een Amsterdamse kunstenaar die met hele vrolijke en felle kleuren werkt. Het spreekt mij aan omdat het werk zo opvalt en het er echt uitspringt. Het zijn soms net cartoonachtige tekeningen maar dan wel in een hele eigen stijl. Ook maakt hij kleding met prints van zijn eigen werk. Hij is voor mij heel inspirerend, niet alleen door zijn werk, maar ook door wat hij heeft bereikt. Hoe zie je jezelf over 10 jaar? Dan ben ik heel erg vooruit gegaan ten opzichte van nu. Ik denk dat ik in de toekomst iets met kunst wil doen. Het hoeft niet perse beeldende kunst te zijn, het kan ook film zijn of video. Ha, net als Piet Parra ontwerpen voor mijn eigen merk. Of voor Patta waar ik groot fan van ben. Ja, later wil ik ontwerpen! En ben ik nog steeds enorm creatief. Wie draag je voor voor de volgende 15 minuten? Sebastiaan van Wijk, omdat hij heel erg goed is in in-line skaten. byparra.com

Aucke geeft de volgende fifteen minutes door aan Sebastiaan van Wijk 18

, 19

Acrobatiek door Swaen Oostrum, klas 10f

Samen met mijn acrobatiek-partner Jessica van der Zee van het Comenius College heb ik mee gedaan aan de grote BNG Circusprijs. Ik ken Jessica van het circus en we werken nu ongeveer een jaartje samen. BNG is een organisatie die geldprijzen uitreikt aan verschillende kunsten in de theaterwereld (denk maar dans, acteurs, muziek en circus) Dit doen ze bij het circus in samenwerking met Circo Mundo (dat is een organisatie die alle circussen in Nederland met elkaar verbindt). De winnaar kan 2000 euro winnen en drie plekken om haar/zijn act op te voeren. Het is eigenlijk best gek want circus is absoluut geen competitiesport en dat vind ik er ook heel mooi aan. Maar om je zelf een beetje te promoten is het altijd goed om aan dit soort dingen mee te doen. Voor de ervaring en de vooruitgang. Er zouden drie acts worden genomineerd. En wij werden genomineerd en samen met de twee andere moesten we onze act opvoeren op het Circo Circolo festival in Liempde. Dat was natuurlijk al een super ervaring, maar nog beter was dat we tweede zijn geworden. Omdat de jury erg enthousiast was, hebben ze ons geboekt voor het Circusstad Festival in de meivakantie van 2013! Het Rotterdam Circusstad Festival wordt een keer in de drie jaar gehouden in Rotterdam op het Schouwburgplein. Er zijn daar een hoop optredens

20

te bekijken van topniveau tot jeugdcircussen en je kunt er workshops volgen. Het is altijd een super gezellig festival en het was ook het eerste festival dat ik ooit meemaakte. We gaan de act hiervoor nog wel iets uitwerken en we hebben er veel zin in. De act hebben we zelf gemaakt en dit allemaal in minder dan een week tijd, het was dus nog best wel een uitdaging. Ik ben op mijn zesde begonnen, dus ik doe het nu al weer 10 jaar. Het viel bij mij van kleins af aan al op dat ik altijd aan het klimmen was en toen hebben mijn ouders me op Circus Rotjeknor gezet. Hier ben ik nooit meer van afgegaan. Het leuke vind ik om samen met je acrobatiek-partner een balans te vinden en acts te maken en nieuwe trucjes te leren. Maar acrobatiek is niet het enige wat ik doe. Ik doe ook trapeze en flexibiliteit. Ik wil me gaan specialiseren in duo-acrobatiek. Verder hou ik gewoon heel veel van het wereldje omdat iedereen super behulpzaam is en gezellig. Dat merk je ook als je op festivals bent. Ik zit nu zelf in mijn laatste jaar hier op het Rudolf Steiner College en wil hierna graag naar de circusschool gaan (Codarts circus arts). Op de foto’s sta ik op de schouders.

21

22

VrijGeestig

Kerst

Sponsorloop voor Alowonou brengt 9.000 euro op van de reporters op locatie

VrijGeestig

23

Sponsorloop Rudolf Steiner College voor Togo Artikel uit De Ster van dinsdag 9 oktober 2012 nr. 41 pag. 10

Heel de 9e klas stond vol enthousiasme om half elf op 'het lange pad' te wachten totdat wij konden beginnen met de sponsorloop voor stichting 'Alowonou' van Meneer Amégnékou. Het was een groot succes. Wij hebben ongeveer 9.000 euro opgehaald. Door middel van meerdere activiteiten met school proberen we nog meer geld op te halen voor de stichting. Deelnemers sponsorloop voor stichting 'Alowonou' van Meneer Amégnékou rennen op 'het lange pad'.

Deelnemers aan het woord... Het weer was ook precies goed; beetje bewolkt met een beetje zon. Al waren we natuurlijk wel bezweet na dat uur hardlopen. Maar mijn conclusie is dat het erg gezellig is geweest en het zou niet erg zijn om het nog eens te doen. Zeker als we nog een keer zo veel geld binnenhalen. Het is echt geweldig dat we zoveel geld opgehaald hebben, dat had ik echt nooit verwacht! Maar ik hoop dat er nog veel meer geld wordt opgehaald.

Lara Wouters deelnemer Ik vond het een goed idee om geld op te halen voor stichting Alowonou, omdat er niet veel mensen daar naar school kunnen. Het goed is om een school te bouwen waar ook arme mensen heen kunnen. In de Franse les werd er veel over gepraat. We hebben veel foto’s gezien van de mensen daar. Het was best schokkend om te zien dat ze al zo jong moeten werken en dan niet naar school kunnen en lol hebben net als wij. Tijdens de sponsorloop was het gelukkig mooi weer. Ook hadden we veel in het verhaal, maar ook enthousiast. de gymles geoefend waardoor het Omdat ik hem echt wilde helpen en die kinderen in Togo ook. Hij wel minder zwaar was. had foto's laten zien waar de school zou komen en hoe de kinderen daar 'Ik heb in de leven en zo. Ik schrok er best wel sponsorloop veel van. Hij vertelde ook dat er ergens de komende jaren een paar leerlinenergie gestoken om gen mee mogen naar Togo om te zoveel mogelijk geld helpen de school op te bouwen. Ik was gelijk de eerste die mijn hand op te halen en rondjes opstak en mee wilde. Ik heb in de te lopen.' sponsorloop veel energie gestoken om zoveel mogelijk geld op te Isabelle Rabeling halen en rondjes te lopen. Ik heb van tevoren soms geoefend door middel van hardlopen in het KralIsabelle Rabeling ingse Bos. Achteraf heb ik zelf 27 deelnemer rondjes gelopen. Ook had ik aan Toen Meneer Amégnékou over 'De Ster’, de krant van Kralingen de stichting en zijn idee vertelde gevraagd of ze hierover een stukje voor de klas, was ik geraakt door in de krant wilde zetten en dat was

22

Kerst

gelukt. Het is geweldig dat we nu een goede toekomst aan de kinderen kunnen geven, dat geeft een goed gevoel. Je kan straks ook zeggen: 'Ik heb een klein stukje mee geholpen om die school te bouwen. :) Ik ben blij dat we hem op deze manier hebben kunnen helpen.

Christie van Veen deelnemer Ik vond het erg leuk om de sponsorloop te doen. Ik heb erg mijn best gedaan ondanks dat ik mijn loopschoenen was vergeten. :) Als er iemand dacht dat een sponsorloop saai is dan heb je het fout, want er is altijd wel een of meer van je vriend(innen) die even hard loopt als jij. Dus het was ook supergezellig eigenlijk.

'Ik vind het belangrijk dat dit project bestaat, want iedereen heeft recht op goed onderwijs.'

Noor van der Does, leerling aan het Rudolf Steiner College stuurde de Ster dit bericht: 'Ik ben een leerling an het Rudolf Steiner College. Wij gaan vrijdag 28 september een sponsorloop lopen voor onze leraar Frans die een stichting heeft opgericht. Hij heet Honoré Amégnékou en is de initiatiefnemer en oprichter van de stichting Alowonou. Hij is geboren in Lomé, de hoofdstad van Togo en kwam in zijn jeugd vaak in de geboortedorpjes van zijn ouders: Dzogbéakopé en Agdadomé. Deze dorpjes in Togo zijn ongeveer 50 km verwijderd van de hoofdstad Lomé. Veel jongeren in deze dorpjes leven in een uitzichtloze situatie. Hun ouders kunnen geen of onvoldoende schoolgeld betalen. Zonder scholing hebben deze kinderen geen toekomstperspectief! Vanuit de Togolese overheid is er ook geen geld om scholen voor kinderen te bouwen. Alowonou (de stichting) wil daarom een vakschool bouwen! Gekozen is voor de opleidingen houtbewerken, meubelmaker, mandenvlechten en kleding

'Alowonou wil ervoor zorgen dat die kinderen een goede jeugd krijgen.' maken. Alowonou wil ervoor zorgen dat die kinderen een goede jeugd krijgen. De 3e klas van het Rudolf Steiner College gaat Meneer Amégnékou helpen door zoveel mogelijk rondjes te rennen in een uur, om zo geld op te halen voor de vakschool in Togo.' Vrijdag 28 september vond de sponsorloop inderdaad plaats op de atletiekbaan aan het Langepad in Kralingen en meneer Amégnékou was daar natuurlijk bij. Wilt u de 'eerste Vrije School in West-Afrika' steunen? Maak dan uw bijdrageover naar rekeningnummer 133567974 (Rabobank) t.a.v. Stichting Alowonou te Krimpen aan den IJssel. De stichting heeft KvKnummer 52875288.

Laras van der Jagt Laras van der Jagt deelnemer Ik vind de sponsorloop een heel leuk initiatief van de school. Ook vind ik het goed dat meneer Amégnékou dit project heeft gestart en dat de school hier geld voor inzamelt. Ik vind het belangrijk dat dit project bestaat, want iedereen heeft recht op goed onderwijs. Ook in Togo moeten ze werken en dat zal veel makkelijker gaan als ze een vak goed geleerd hebben.

23

Gijs van der Stel, 26 jaar, is sinds augustus 2010 gymmeester op Vrije School Vredehof. Maandag en donderdag geeft hij les aan de klassen 1, 2, 3, 4, 5 en 6. De overige dagen geeft hij les op de Zuidwalschool in Den Haag. Gijs organiseert van alles. Sponsorlopen, sportdagen en steeds als hij de ouders en kinderen van de school op de hoogte stelt van zijn activiteiten ondertekent hij met: Meester Gijs, bewegingsonderwijs. Het kan niet anders; beweging is Gijs’ passie. Hieronder vertelt hij waarom.

Wilde je van jongs af aan gymmeester worden?

De passie voor het lesgeven begon pas op het voortgezet onderwijs. Ik was werkzaam op de zeilschool Henk van Gent als zeilinstructeur. Henk van Gent, oud gymleraar, leerde mij allerlei didactische trucjes om leerlingen zo snel mogelijk te leren zeilen. Zijn passie om leerlingen zo snel mogelijk met plezier te laten zeilen was voor mij inspirerend. Weinig uitleg, duidelijk voordoen en leerlingen het na laten doen. Ervaren door direct het water op te gaan. Leren zeilen door de beweging zelf te ervaren, verpakt in een spannend spel of verhaal. ´Plezier in bewegen is de basis om verder te kunnen en willen leren’ vertelde hij mij dagelijks. Ik was gefascineerd door zijn manier van lesgeven. Mijn passie was geboren.

Ben je altijd al gefascineerd geweest door beweging?

. . . e i s s a P tel

n S j r i e d n M Gijs va

Als kind was ik graag in beweging. Gefascineerd door de spanning van beweging. Het zo hard mogelijk door het bos rennen, takken en bomen ontwijken en over greppels springen. En eindeloos buitenspelen. Maar ik ben gefascineerd geraakt door beweging toen ik ben gaan watersporten. De kracht van de wind die het water, de bomen en de lucht in beweging kon zetten. En dan deze bewegingen kunnen lezen en hiervan gebruik kunnen maken om zelf in beweging te komen of te versnellen. Henk van Gent leerde mij bewegingen te begrijpen. Door te kijken naar het zwaartepunt van een boot, krachten en afstanden. Bewegingen werden voor mij heel logisch. Hierdoor kon ik mijzelf ook snel bewegingen aanleren of uitvoeren wanneer het me werd uitgelegd.

Doe je naast je werk ook aan sport? Zo ja , welke en waarom juist die?

Foto’s: Mariecke Springvloed-de Roodt 24

Den Haag geeft mij de mogelijkheid om regelmatig te gaan windsurfen, kitesurfen, golfsurfen en stand up paddle. De watersport heeft altijd mijn passie gehad, omdat ik gefascineerd ben door het onoverwinnelijke gevoel om door de wind of golven op sleeptouw te worden genomen. Daarnaast ga ik ook graag snowboarden en skiën. Ook heb ik een passie voor honkballen. Helaas heb ik daar nu weinig tijd meer voor.

Waarom is beweging zo belangrijk?

Daar kan ik nog wel een extra artikel over schrijven. Het is leuk om in de tijd van nu les te mogen geven. De prioriteit van het bewegingsonderwijs word steeds groter op scholen. In veel recente onderzoeken wordt enorm veel bewijs gevonden wat bewegen met je lichaamsgezondheid doet, hoe je cognitieve leren wordt beïnvloed door vrijkomende stoffen. Hoe belangrijk het is voor je sociale ontwikkeling om lid te zijn van een sportvereniging. Deze vraag is ook precies waarom leerlingen op school bewegingsonderwijs nodig hebben. Dit is ook een belangrijke vraag die ze aan het einde van hun schoolperiode moeten kunnen beantwoorden. Met plezier blijven deelnemen aan de bewegingscultuur van deze tijd om bovenstaande gevolgen van beweging te benutten. Vooral het effect op de intensiteit van cognitieve leren zijn groot. Wat ik bij Henk van Gent heb geleerd ligt hieraan ten grondslag. Leerlingen leren vanuit de beweging. Dat is ook een belangrijk didactische kracht in het vrijeschoolonderwijs. Maar wat in deze tijd ook een belangrijk nieuw inzicht is, dat intensief bewegen enorme positieve effecten heeft op het opnemen van lesstof wat later die dag word aangeboden.

Waarom heb je gekozen voor het basisonderwijs?

Op het basisonderwijs gaan leerlingen in vrij korte tijd door tal van levensfases. De ene leerling doet dat sneller dan de andere. Elke klas en elke leerling vraagt om een andere didactiek en neemt dingen anders in zich op. Een enorm spannende uitdaging en waanzinnig leuk om te ervaren dat het werkt. Leerlingen op het basisonderwijs zijn zo sterk verbonden met de tijd van het jaar, het weer en speciale gebeurtenissen wat hun emotionele gemoedstoestand elke les beïnvloedt. En dus ook vraagt om een andere aanpak. Het bewegingsonderwijs op de basisschool is niet sportgericht maar meer gericht op basis van deze sporten en vooral op het ontwikkelen van de grove motoriek. De ontwikkeling van grove motoriek, inzicht in bewegen, sociale ontwikkeling, plezier hebben in bewegen en deelnemen in de bewegingscultuur van nu is de uitdaging van mijn vakgebied.

25

advertenties

Op zoek naar eenheid en eenvoud. door Paul Peters

Oké, de opdracht is weliswaar lastig voor iemand met een hardnekkige gewoonte, maar ik streef naar eenvoud deze keer. Geen veelheid maar eenheid en eenvoud. Ik heb de neiging om alles met alles in verband te willen brengen, zodat er altijd een veelheid aan gedachten en nuances ontstaat . Zo kan het, denk ik, voor iemand die mijn gedachtenproces niet heeft gevolgd, wel eens ingewikkeld zijn om een artikel van mijn hand te lezen. Veel is er al genoeg: veel vallende bladeren in de herfst, veel toetsen, veel informatieavonden voor onze toekomstige leerlingen en ouders, veel leuke leerlingen op onze school, veel werk, veel vragen zonder antwoord, veel maatregelen van een nieuw kabinet, veel sterren aan de hemel, veel onnodige woorden, veel onvermogen in relaties of in werksituaties, te veel bomen waardoor je het bos niet meer ziet, veel onzekerheid of angst waardoor de toekomst geblokkeerd raakt, veel stukken en delen in je zelf die als losse puzzelstukken chaos kunnen veroorzaken. Ho, stop, dit wordt weer veel te veel. In de veelheid van sterren zagen de wijzen/magiërs uit het Oosten, zo zegt een kerstverhaal, één bijzondere ster. En ze besloten het bekende en vertrouwde achter zich te laten en die ene ster te volgen. In de veelheid van stemmetjes in je zelf kun je soms die éne indringende stem, de stem van je geweten ontdekken, je diepste stem, en daar gehoor aan geven, zoals de herders deden in de kerstnacht. In de veelheid van goden ontdekte het Joodse volk die éne God, die zich bekend maakte als: Ik Ben (die ik ben). En ze volgden die “Ik Ben” om te ontdekken wat hun opdracht was en wie ze waren, door woestijnervaringen heen en wegtrekkend uit de overheersing van de farao van Egypte en afgoden.

Helianth ph-ontwerp Hans Langstraat

huisstijl,

Voor een moet je bij hans zijn.

Ook voor een

Therapeuticum voor antroposofische gezondheidszorg Huisartsen Fysiotherapie Kinderfysiotherapie Kunstzinnige therapie Consultatie bureau Euritmie therapie Psychotherapie Biografische gesprekken

advertentie in dit blad! t e l .: +31( 0 ) 6 -18 8 0 5 4 3 9 [email protected] www.ph-ontwerp.nl

Samenwerking in het Gezondheidscentrum Lage Land Vredeman de Vriesstraat 19 - 23 • 3067 ZJ Rotterdam • 010 4205580 • www.helianth.nl

Stil worden en bij jezelf terecht komen in stille en donkere wintertijd. Je terugtrekken uit de veelheid, soms even. Diep in jezelf die éne bron vinden. Door de veelheid en de chaos heen trekken om bij dat éne kind uit te komen, het eenvoudige Kerstkind. De jonge mens in jezelf wellicht, je diepste Zelf, van waaruit je je ontwikkelt en die je aan het worden bent. Opdat je door de veelheid heen tot eenheid in jezelf komt, het Licht van Kerst ontmoeten mag. Wijs geworden door wie weet hoeveel levens en levenservaring kun je dan mogelijk steeds meer beleven en stapsgewijze je eigen maken: Ik ben aan het worden, geworden, ik ben ik, ik mag zijn wie ik ben, mens uit één stuk, heel, geheeld, levend vanuit de eenheid, de eenheid met alles wat is. Ik ben geworden dankzij de veelheid van wat ik heb ontmoet, dankzij de mensen om me heen, dankzij die ster op mijn pad, de stem mij ingefluisterd. Ik heb één hart dat klopt, klopt vol liefde en vuur. Lichtdrager ben ik, van harte mens ben ik. Ingewikkeld zo’n wordingsproces, zo’n geboorte ? Ook ja, zo af en toe. Maar ook zo wonderlijk simpel en eenvoudig soms, als je het aan je zelf toestaat en laat gebeuren. Ik wens ons allen toe dat we elkaar dat proces gunnen en voor elkaar daarvoor ook de voorwaarden scheppen in onze schoolwerkgemeenschap, ieder vanuit de eigen plek en de eigen verantwoordelijkheid. Een eenvoudige en goede kersttijd gewenst, met veel gezelligheid in eenheid en verbondenheid. 27

Verlichtende meesters door Jan van Bergen en Henegouwen

“Ik ben Tobias. Wil je weten wat ik in de herfstvakantie heb gedaan?”, zo begint het boek Mees Kees in de gloria. Eigenlijk best toevallig, want als je het van mij wilt weten? Ik ben in de herfstvakantie met een grote groep kinderen en hun ouders naar de film Mees Kees geweest. Het is een grappige, ontroerende film. Mees Kees is wat wij vroeger een kwekeling noemden. Tegenwoordig noemen ze dat heel deftig stagiair. Kwekeling past beter bij mees Kees, vind ik. Stagiair klinkt gelijk zo streng en het rijmt en lijkt op autoritair. Kwekeling Kees is verlegen. Bleu, noemt mijn moeder dat. Hij is amper 20 en weet zich aanvankelijk geen raad met een klas vol kinderen. Gelukkig weten de kinderen wel hoe ze moeten omgaan met mees Kees. Met enige moeite weten zij hem te bevrijden van achter zijn bureau in de hoek van het lokaal. Schoorvoetend stapt hij van de verhoging af waarop het staat. Best een grote stap voor Kees, maar een enorme sprong voorwaarts voor de klas. De kijker weet: nu kan het feest beginnen. Ik houd erg van meesters in boeken en films. Het valt me eigenlijk nu pas op, dat boeken waarin meesters een belangrijke rol spelen vaak zijn verfilmd en meestal rond Kerstmis in de bioscoop draaien. Kijk maar: Ciske de rat, Pietje Bell, Kees de jongen en nu Mees Kees. In al die films en 28

boeken speelt de meester een sleutelrol. Hij zorgt er voor dat het leven van de hoofdpersoon een positieve wending neemt. Meester Ster weet hoe hij de klas en Pietje om zijn vingers moet winden. Met een recept van poppenkast, een aai over zijn bol, af en toe een gesprek van man tot man wanneer hij een stukje met hem oploopt naar huis en een flinke scheut humor en liefde bevrijdt hij Pietje. Meester Ster herkent hem en Pietje voelt zich erkend en opgenomen. Ik ben Pietje Bell en meester Ster weet het. Kees de jongen is één van de mooiste boeken die ik ken. De meester van Kees Bakels heeft geeneens een achternaam. Meester is genoeg. Meester begrijpt Kees en kent zijn geheimen. Zonder dat hij zich vervelend op de lip gezeten voelt. Nog niet zo lang geleden was meester zelf een jongen en dat is hij nog niet vergeten. Natuurlijk spelen alle genoemde films –behalve Mees Kees dan- in een andere tijd. Een tijd waarin de woorden stout en ondeugend nog niet waren opgeëist door Heleen van Royen en haar vriendinnetjes en jongens nog baldadig, onbesuisd, druk en energiek konden zijn zonder dat hun gedrag meteen als afwijkend werd gebrandmerkt. Dat is een aardige bijkomstigheid in Mees Kees. Het is een film over een eigentijdse klas, waarin best rare snijbonen zitten, maar waar niemand om wat voor reden dan ook uit de boot valt. Mees Kees heeft, net als meester Ster en Meester, een hart dat groot genoeg is voor alle kinderen in de klas. In een gelukkige klas vallen Kerstmis, Pasen en Pinksteren op een dag.

Steiner celeb

Dorian van Rijsselberghe door Aase Henschien

Dorian is 24 november 1988 geboren in Den Burg. Hij is een Nederlandse windsurfer, geboren en getogen op Texel. Hier hebben zijn vader en zijn broer Adriaan hem leren windsurfen op de Waddenzee. Hij begon hiermee toen hij zes jaar oud was. Dorian heeft op Texel de vrijeschool doorlopen. Later ging hij studeren aan het CIOS in Heerenveen. Hij is echt een eilander en voelt zich op Texel helemaal thuis. Als hij op de veerboot stapt valt alles van hem af en komt hij echt tot rust. Hij won zijn eerste Nederlandse titel als dertienjarige. Samen met zijn oudere broer maakte hij deel uit van het Waddenteam. Van Rijsselberghe behaalde zijn eerste grote titel in december 2011, toen hij in Perth wereldkampioen werd in de RS:X-klasse. Op 5 augustus 2012 behaalde hij, voor de kust van het Engelse Weymouth, olympisch

goud in de klasse RS:X. Met 22 punten in het klassement en met nog een reguliere en de medaillerace te gaan, was Van Rijsselberghe niet meer in te halen door de concurrentie, zodat hij alleen nog maar hoefde te starten in de laatste race om goud te winnen. Ook de medaillerace schreef hij op zijn naam. Van Rijsselberghe heeft nu samen met een andere Nederlandse windsurfer het eerste en tevens het laatste olympisch goud in deze klasse. Het planksurfen zal op olympisch niveau worden vervangen door het kitesurfen. Dorian schreef in zijn blog. “Ik houd wel van een beetje gekkigheid. Daarvan worden andere mensen ook vrolijk en dat is positieve energie. Zo wordt er bijvoorbeeld vaak gelachen om mijn klompen, die ik altijd naar wedstrijden meeneem en dus ook naar de Spelen. Want die dingen zijn ook echt praktisch!”

29

Etsen met de droge naald-techniek

zachtjes met krantenpapier weggeveegd.Op die plaatsen waar geen krassen zijn aangebracht, blijft de inkt niet zitten en weggepoetst. In de groeven en achter de bramen blijft wel inkt achter. Hoe dieper de groeven en hoger de bramen uitsteken, hoe meer inkt er wordt vastgehouden, dus hoe breder de zwarte lijnen in de afdruk zichtbaar worden. Door de enorme kracht van de etspers wordt in de laatste fase de inkt daarbij in spiegelbeeld op het papier gedrukt. Voor kinderen en hulpouders een lastig karwei, mede ook omdat zij moeilijk kunnen inschatten hoeveel nog moet worden ‘afgeslagen’.

Tekst: Marianne Klapwijk, Patricia Jap,

Wanneer de ets onder het vilt van de etspers ligt mag het kind voorzichtig aan de wieken van de etspers draaien. Als de ets onder de pers heen is gerold, breekt het grote moment aan: … het vilt wordt weggeslagen, het papier wegenomen en trek ik het etspapier van de plaat en draai deze naar het kind om.. Na afloop worden de plaatjes, handen en gezichten van kinderen door de hulpouders schoongepoetst en legt de afdrukassistent alle drukken voorzichtig tussen papier en karton om plat op te drogen.

Mirjam Schaaf, Justo Ramon en Lisette Magis. Foto’s: Marianne Klapwijk en verschillende ouders.

Marianne Klapwijk (kunstenaar): In de jaren 90 van de vorige eeuw heb ik op de school van mijn dochter Barbara, de Tobiasschool in Den Haag bij Wil Lohman en Hans de Rijke, lessen verzorgd in beeldende kunst. Met genoegen denk ik terug aan de periode ‘droge naald etsen’. De droge naald-techniek heet zo, omdat er geen zuur aan te pas komt en de naald direct in het metaal krast. In 2005 kreeg de derde klas van Patricia Jap waar mijn dochter Amba in zat de periode Ambachten. Ik stelde Patricia de ‘droge-naald-techniek’ voor. Op haar verzoek ben ik in oktober 2011 met de etspers weer naar school gekomen tijdens de ‘Ambachten’. In de eerste les krijgen de kinderen een inleiding over de etstechnieken en maken ze een ontwerp over het thema herfst. De ‘hulpouders’ vijlen met een schraapstaal de randen van de zinken plaatjes af, waarna de kinderen de plaatjes polijsten. Dan mogen ze met een etsnaald in de plaatjes krassen met dunne, dikke en diepe lijnen. Zorgvuldig wordt het ontwerp overgebracht. Het tekenen in de plaat vergt veel kracht. In de volgende sessie gaan we afdrukken. Op tafels worden kranten neergelegd. Met een puntje verf op een hoekje van een klein rubber bedekken de kinderen hun plaatje, zorgvuldig kijkend naar de voorstelling waar welke kleur in één druk moet komen. Hierbij hebben weer de hulpouders een belangrijke taak, zij assisteren de kinderen. Als uiteindelijk de hele plaat met etsinkt is ingekleurd en geen enkel stukje zink meer te zien is, kan het volgende proces beginnen. De kinderen leggen een stuk telefoonpapier wat groter is als hun plaatje op de plaat. Met vlakke hand vegen ze over het telefoonpapier en halen het weg en leggen weer een schoon stuk papier op de plaat. Het overtollige inkt kleeft aan de onderkant van het papier, als geen verf meer kleeft aan het papier gaan ze voorzichtig de plaat ‘afslaan’: inkt wordt 30

Ondertussen hebben de kinderen een titel bedacht voor het kunstwerk. Titel, jaartal en naam wordt met potlood geschreven. Dat mag namelijk niet breder zijn als de breedte van de etsafdruk. Dit lijkt tamelijk eenvoudig, maar dat is het niet, want sommige kinderen schrijven met groot handschrift. Ouders lijsten de etsen zorgvuldig in. Dan zijn de kunstwerken gereed voor de tentoonstelling, in 2005 gedurende een maand in de Steigerkerk en in 2011 in Salon Daar te Rotterdam. Bij velen hangt de ets in de woonkamer…en verhuist het wellicht vele malen mee … [email protected]

Patricia Jap (de juf): In de derde klas maken de kinderen kennis met verschillende ambachten. In mijn vorige rondje had ik een moeder in de klas, die etsen maakt en dat ook aan de kinderen van de toenmalige derde klas heeft geleerd. Ik kon me ook nog herinneren wat voor een geweldige indruk dat maakte op de kinderen en hoe leuk ze het vonden. Zo gezegd, zo gedaan en na enige mails en telefoongesprekken wilde Marianne ook de kinderen van deze derde klas kennis laten maken met de techniek van droge naald etsen. Na de nodige voorbereidingen en een ingevuld schema van hulpouders in de klas konden de kinderen aan de slag. De eerste les vertelde Marianne de kinderen over de geschiedenis van het etsen, over de verschillende technieken en toonde hen verschillende platen en foto’s bij dit verhaal. Je zag de kinderen op het puntje van hun stoel zitten en hun enthousiasme groeide. Vooral toen zij hoorden over de ridders en hun versierde harnassen en zwaarden. Twee weken lang hebben we gewerkt. Soms hoorde je de kinderen pruttelen over het zware werk, zoals tijdens het oppoetsen van het plaatje. Dan weer klonken er verheugde uitroepen toen het geklaard was en zij zich konden spiegelen in hun plaat. Ondertussen waren ouders bezig met het afronden met een schraapstaal van alle plaatjes en ook dat is een verdraaid intensief en secuur werkje. De klas gonsde van bedrijvigheid. De kinderen en ouders liepen warm voor het werk. De volgende fase was het krassen in de plaat met een etsnaald. Deze arbeid vereist een hoge mate van concentratie en creativiteit. Verschillende soorten “krassen” en streepjes en arceringen zorgen ervoor dat de tekening op de plaat een levendige voorstelling wordt. Het was bewonderenswaardig en ontroerend om te zien hoe alle kinderen hun uiterste best deden op hun werk en hoe zij elkaar hielpen en steunden als een van hen het even niet meer zag zitten. En dan de laatste fase. Vol spanning zat iedereen te wachten, de ingekraste tekeningen zijn in-geinkt, het geheel in verschillende kleuren opgezet, daarna schoongepoetst en afgeslagen. Dan gaan de platen door de pers en elk kind mag aan het wiel draaien en ziet zijn/haar kunstwerk in kleur eruit rollen..OHHHH . Dan elke ets inpakken om te laten drogen, ondertekenen en in de lijsten plaatsen. Bij de exposities toonden alle kinderen vol trots hun ets aan vader, moeder en andere familie. De grote zussen en broers zijn super trots op hun broertje of zusje. Naast de vele leerervaringen, het omgaan met nieuwe materialen en gereedschappen, het samenwerken en de leuke leerzame tijd heeft klas 3 ervaren hoe trots je kunt zijn op eerlijk handwerk. 31

In Memoriam

Steven van Veen

Justo Ramon (grootvader van Julia): Een paar maanden geleden heb ik geholpen met een etsopdracht voor de derde klas van Patricia Jap. Wat een enorm leuke ervaring was dat ondanks de moeilijkheidsgraad van het droge naald etsen, deden de kinderen het geweldig. Het bijzondere aan kinderen is dat ze niet zoals volwassenen twijfelen over wel of niet nog een kras op de etsplaat te zetten, maar het gewoon doen, met een geweldig resultaat bij het afdrukken.Tijdens de expositie was al het bijzondere werk te bewonderen en bij mij thuis hangt met veel trots de droge naald ets van onze kleindochter Julia.

door Rutmer Riemersma

Lisette Magis (moeder van Puck en “galeriehoudster”): In Salon Daar was op 19 november een heuse vernissage, de feestelijke opening van de eerste Kunsttentoonstelling van klas 3. Een vernissage is altijd in aanwezigheid van de kunstenaar(s), en die waren er…En wat waren de kunstenaars blij en vooral apetrots, in lange rij trokken de kinderen vaders, moeders en vrienden mee naar hun werk. En wat een pracht en een praal; al die kunstwerkjes. Naast de officiële opening van de tentoonstelling door Patricia en Marianne was het ook vooral een sociale gebeurtenis waar iedereen naartoe kwam om in informele sfeer met de kunstenaar te praten over diens werk, met heerlijke hapjes en drankjes en zelf gemaakte worstenbroodjes (zoals oma ze maakt, een wens van Puck). De kinderen speelden buiten, deden verstoppertje en wilden wel elke week zo'n leuke happening met elkaar. Na afloop ging ieder zijns weegs, lekker naar huis met de kaarsjes aan nog even genieten van het heerlijke herfstweekend.

Mirjam Schaaf (moeder van Leon): De kinderen waren al twee weken bezig met het etsproject op de dag dat er afgedrukt ging worden en ik kwam helpen. Etsen had ik wel eens gedaan, hoewel het minstens 20 jaar geleden moest zijn. Er was veel te doen en geen tijd te verliezen. De klas werd in twee groepen verdeeld en iedere assisterende ouder kreeg meteen zijn taak. Kort legde Marianne uit wat de volgorde van handelen was. Ik zat met zes kinderen aan tafel. Nadat de plaatjes schoongemaakt waren wreven we ze in met inkt. Daarna maakten we de plaatjes weer wat schoner met krantenpapier. Ik dacht dat het misschien lastig zou zijn voor de kinderen, toch was het bijzonder hoe snel ze het oppakten. En vooral hoe ijverig en serieus ze steeds aan het werk waren. Bijsturen was nauwelijks nodig. Hier en daar wel een te dikke klodder verf die we als helpende ouder weg moesten vegen. Soms een te ongeduldig kind dat alles sneller wilde of juist eentje die kijkend naar alles om zich heen vergat om verder te werken. De etspers stond klaar op juffies tafel, met Marianne als master erachter. Dit was echt ‘het’ moment waar elk kind naar toe had geleefd. Eén voor één werden de plaatjes afgedrukt met de hele groep er om heen. Elke keer weer een verrassing, elke keer weer hartstikke mooi. 32

Salon Daar ruimte voor inspiratie en creativiteit www.salondaar.nl

Steven, beste vriend, Ik leerde je 20 jaar geleden kennen tijdens onze studietijd in Delft. Hoewel we allebei onze studie niet hebben afgemaakt, beleefden we beiden veel plezier aan de scherpe Delftse humor, de snelle gedachtesprongen en het studentenleven. Al snel ontstond er een vriendschap, waarin we vaak van gedachten wisselden over boeken, films, muziek, filosofie en de actualiteit. Je was intelligent, humoristisch en welbespraakt. Een probleem fileren, tot de kern terugbrengen en dan oplossen, daar hield je van. Elk jaar losten we onder het genot van een bokbiertje alle leuke vragen van de wetenschapsquiz op. Je bent in Delft gestopt met je studie omdat je er gaandeweg achter kwam, dat je meer een doener dan een denker bent. Je bent timmerman geworden, een beroep waarin je je energie en dadendrang kwijt kon. Hierbij bleef je altijd wel het analytisch denken wat ik van je kende uit de studententijd gebruiken. Na een poosje leerde ik ook je liefde, Else, kennen. Ze was je eerste vriendin, sinds je middelbare school. Je hebt nooit een ander gewild. Hierover zei je altijd: een relatie is een keuze. En daar stond je ook voor. De komst van de kinderen heeft de band met Else nog verder versterkt, zo zeer dat je trouwen niet meer nodig vond. De ene na de ander hobby ging je met veel enthousiasme en energie te lijf. Of het nou motorrijden, rolschaatsen, zeilen, fietsen of skiën was, altijd

wist je met enorm veel inzet tot het uiterste te gaan. Soms (zoals bij het zeilen) deed ik met je mee, vaak ook niet. In ieder geval wist je altijd veel mensen in je bezieling mee te krijgen. Het skiën ontwikkelde zich de afgelopen jaren tot je grote passie. Nadat je je eerste ski’s zelf had gemaakt, ging het snel. Je kwam in contact met jongens die ook erg enthousiast zijn over off-piste skiën. Samen hebben jullie genoten van het skiën in de poedersneeuw. Je ging je leven zo inrichten, dat je zoveel mogelijk in vers gevallen sneeuw kon zijn. Als er in twee dagen een meter sneeuw viel in de Alpen, liet je alles uit je handen vallen en ging je gewoon. Jullie leus was: poeder is een keuze. Voor jou kwam alles hier in samen: je vakmanschap bij het maken van de ski's, het doorzettingsvermogen, de fysieke inspanning, het genieten van het pure buitenleven. Ik wil je bedanken voor al die jaren fantastische vriendschap. Ik zal de herinnering koesteren. Ik zal je missen. Rutmer Riemersma

33

P

advertenties

Colofon

De Rotterdamse vrijescholen

Vrijgeestig Tijdschrift van de Rotterdamse vrijescholen (Rudolf Steiner College, Rudolf Steiner School en Vrije school Vredehof) verschijnt 4 maal per jaar in de week voorafgaande aan de herfst-, kerst-, paas- en zomervakantie.

‘Worden wie je bent’ is het motto van onze scholen. Om te worden wie je bent, heb je veelzijdig onderwijs nodig. Ons lesprogramma is gebaseerd op het gestructureerde twaalf-jarige leerplan van de vrijeschool. Daaraan voorafgaand mogen onze kleuters spelen! Door het spel leren kinderen alles wat zij in voorbereidende zin nodig hebben. Ons leerplan omvat veel kennisvakken, kunstzinnige en ambachtelijke vakken, waaraan uw kind zich vanaf klas 1 (6 jaar) tot en met klas 12 (18 jaar) kan ontwikkelen. Op eigentijdse wijze werken wij vanuit de menskundige en pedagogische inzichten van Rudolf Steiner. We zien het leven als een ontwikkelingsweg. Op de vrijeschool leren kinderen voor het leven.

Redactie Jan van Bergen en Henegouwen, Angelique Berger-de Meijer (tekst), Arjanne van de Bijl, Amber de Grauw, Aase Henschien, Lin Klaassen (beeld), Mark Wams. Vormgeving Hans Langstraat, www.ph-ontwerp.nl Aan dit nummer werkten mee: Ilse Barendrecht, Eva Barends, Eric Beumer, Brechtje Duijzer, Sem van der Gaag, Chanelle Hool, Laras van der Jagt, Patricia Jap, Marcel Kaptein, Joek Klaassen, Vliertje Klaassen, Marianne Klapwijk, Rudolf van Lierop, Lotus van der Linden, Lisette Magis, Victor Nederend, Swaen Oostrum, Paul Peeters, Circe Penning de Vries (www.metxir.nl), Ferdinand Pieterse, PTV, Isabelle Rabeling, Justo Ramon, Rutmer Riemersma, Chamilla Rodrigeus, Mariecke Springvloed-de Roodt, Mirjam Schaaf, Gijs van der Stel, Margot Vermeijden, Christie van Veen, Tara van Veen, Lara Wouters, Xanthe van Haaften. Contact Bijdragen en reacties kun je mailen: [email protected] Voor advertenties: [email protected] © 2012 Vrij geestig Geen overname zonder voorafgaande schriftelijke toestemming SCS-COC-

Rudolf Steiner College Rotterdam www.rudolfsteinercollege.nl Vrijeschool voor voortgezet onderwijs vwo, havo vmbo-tl in Kralingen-Crooswijk Vondelweg 87/89 3031 PT Rotterdam 010 - 413 41 58 dependance klas 11 en 12: IJsclubstraat 9, Rotterdam [email protected] directeur: Rudolf van Lierop Rudolf Steiner School Rotterdam www.rudolfsteinerschool.nl Vrijeschool voor basisonderwijs in Prinsenland Michelangelostraat 375 3009 AG Rotterdam 010 - 455 76 70 [email protected] directeur: Els Blacquière Vrijeschool Vredehof www.vsvredehof.nl Vrijeschool voor basisonderwijs in Kralingen Vredehofweg 30, 3062 EP Rotterdam 010 - 452 65 19 [email protected] directeur: Ernstjan Cooiman

Deze e xclu kleure sieve n zijn verkr ijg Van d baar bij en Ass em!

vwo havo vmbo-tl Vrijeschool voor voortgezet onderwijs Shop online

www.assem.nl www.assem.nl

assem.nl/ugg-fuchsia

Volg ons via facebook.com/assemschoenen | twitter.com/assemschoenen

facebook.com/assemschoenen |

twitter.com/vandenassem |

assemschoenen.hyves.nl

Open Dag 2012 10.00 za. 28 januari 15.00 uur vrij geestig - oktober2.indd 1

Adv-VrijGeestig.indd 1

07-10-11 09:28

09-11-12 09:25

Op zaterdag 28 januari 2012 verwelkomen wij jou en je ouders op onze Open Dag. Er is die dag een doorlopend programma met een rondleiding, kennismakingslessen en nog veel meer. Een reprise van de Open Dag is op 15 februari 2012, 13.30 - 15.30 uur. Informatieavond: 6 maart, 20.00 - 22.00 uur.

is op zoek naar een vrouw of man die onze

Taken: - Contact onderhouden en nieuwe contacten leggen met (mogelijke) adverteerders. - 4 x per jaar de advertenties verzamelen en persklaar afleveren bij onze vormgever.

advertentieportefeuille

Beschik je over een flinke dosis enthousiasme en vasthoudendheid, de kennis en ervaring om deze taak op je te nemen en wil je op vrijwillige basis een bijdrage leveren aan ons blad neem dan contact op met: Arjanne van der Bijl

beheert en onderhoudt.

De financiële afhandeling wordt uitgevoerd door het secretariaat van het Rudolf Steiner College.

e-mail: [email protected] telefoon: 010-4134158.

Maar je kunt natuurlijk ook een van de redactieleden aanspreken op het schoolplein. Vondelweg 87-89 - 3031 PT Rotterdam Tel. 010 4134158 Zwarte pietjes gemaakt door leerlingen van meester Riekwel, klas 5, Rudolf Steiner school Rotterdam.

www.rudolfsteinercollege.nl

SCS-COC-00652-EH

34 RSCposters8nov.indd 1

14-11-2011 12:12:00

Voortgezet onderwijs voor

vwo havo vmbo-tl

Open Dag za.

26 januari

10.00 15.00 uur

Kom samen met je ouders naar onze Open Dag en geniet van de: • rondleiding • openbare lessen • voorlichting Kun je niet, kom dan langs op: 13 februari: herkansing Open middag 5 maart: info-avond

Worden wie je bent

www.rudolfsteinercollege.nl Vondelweg 87-89 - 3031 PT Rotterdam - Tel. 010 4134158