Informatiebrochure Examentrajecten
Rudolf Steiner College 8e klas 2012/2013
Voorwoord
November 2012 Beste leerlingen en ouders, Dit is de voorlichtingsbrochure over de examentrajecten die volgend jaar op het Rudolf Steiner College worden aangeboden. Zoals jullie in de brief -die voor de zomervakantie is verzonden- hebben kunnen lezen wordt je examentraject (je “niveau”) definitief bepaald in dit schooljaar. Voorheen gebeurde dat tijdens het derde leerjaar (de negende klas) Op de ouderavond zal worden uitgelegd hoe en wanneer besloten wordt over de vraag welk niveau je volgend jaar gaat volgen. Daarnaast wordt de inhoud van deze brochure uitgelegd. De bedoeling van deze brochure is tweeledig. Aan de ene kant kan hij dienen als voorbereiding op de voorlichtingsavond die op donderdag 8 november aanstaande plaatsvindt. Mogelijk vind je er al antwoorden in op vragen waar je de afgelopen tijd mee rond hebt gelopen, mogelijk komen er nieuwe vragen bij je op waar je antwoord op wilt hebben. Aan de andere kant is de brochure ook goed bruikbaar om na het besluit over je examentraject en je sectorkeuze nog eens na te lezen en vervolgens goed te bewaren. Op donderdag 8 november staan koffie en thee klaar om 19u45, om 20u00 starten we in de gymzaal aan de Engelandlaan. Jij en je ouders zijn van harte uitgenodigd. Met vriendelijke groet, Holden Lievestro Examencoördinator
1
Examentrajecten op het Rudolf Steiner College Algemeen Keuzemogelijkheden Na de leerjaren van de klassen 7, 8 vindt een definitieve scheiding in niveaus plaats. Daarbij zijn drie mogelijkheden op onze school: vwo, havo en mavo (gelijk aan vmbo-t). Voor alle drie geldt dat je een keuze moet maken voor een min of meer vastgelegd vakkenpakket, dat zo goed mogelijk op een vervolgopleiding aansluit. Bij het mavotraject wordt dat sector genoemd en start het in het derde leerjaar. Bij havo en vwo, waar het examentraject de Tweede Fase wordt genoemd, heet zo’n vakkenpakket een profiel en start het in het vierde leerjaar (klas 10). In deze brochure staat daarom wel informatie over de sectoren, maar nog niet over de profielen. Precieze informatie over vakkenpakketten die havisten en vwo-ers vanaf klas 10 gaan volgen, wordt volgend jaar verstrekt. Opbouw vakkenpakketten De vakkenpakketten bestaan niet zomaar uit aan aantal vrij te kiezen vakken, maar zitten best complex in elkaar. Het bestaat uit drie delen: het gemeenschappelijk deel, het sectordeel (profieldeel) en het vrije deel. Naast de sectorvakken zijn er in alle trajecten vakken die door iedereen gevolgd moeten worden; die vormen het gemeenschappelijk deel. Zo mag je niet kiezen over verder te gaan zonder het vak Engels. Verder bestaat er nog een zogenaamd vrije deel, waarin je nóg enkele examenvakken “kiest”. In sectoren (en ook in profielen) zijn enkele keuzes mogelijk. Scholen mogen deze keuzevrijheid echter beperken. Net als bij het sectordeel (profieldeel) kan de school de keuzemogelijkheden beperken of bepaalde vakken verplicht aanbieden in het vrije deel. Op een kleine school als de onze levert een beperking van de keuzemogelijkheden een rooster met minder tussenuren op. Bovendien kunnen we, door bijvoorbeeld een kunstvak als verplicht vak in het vrije deel aan te bieden, zoveel mogelijk van het algemeen vormende vrijeschoolonderwijs aanbieden. In de praktijk is er daardoor op onze school nauwelijks keuzevrijheid in het vrije deel. sectoren mavo (vmbo-t) Zorg & Welzijn Economie Landbouw Techniek
afk. ZW E L T
profielen havo en vwo Cultuur & Maatschappij Economie & Maatschappij Natuur & Gezondheid Natuur & Techniek
afk. CM EM NG NT
Het examen Veel vakken (maar niet alle) worden aan het eind van het examentraject afgesloten met een Centraal Examen (CE). Het cijfer hiervan wordt gemiddeld met het cijfer van het Schoolexamen (SE). Zo’n SE doe je voor alle vakken; je bouwt het geleidelijk op door middel van je examendossier, waarin je opdrachten en toetsen verzamelt. Niet alle onderdelen hoeven daarin becijferd te worden, sommige hoeven alleen afgetekend te worden als voldaan. Dit geldt voor de zogenaamde handelingsdelen. Aan het CE mag je alleen deelnemen als je examendossier compleet is. Het examendossier is compleet wanneer je voor alle toetsen een cijfer toebedeeld hebt gekregen en je aan alle handelingsdelen hebt voldaan.
2
PTA’s en het examenreglement De opbouw van het examendossier wordt beschreven in het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA). Hierin kun je precies per vak lezen welke onderwerpen deel uitmaken van het dossier, of ze met een cijfer worden afgesloten en hoe die cijfers meewegen in het SE-cijfer. Met het PTA krijg je ook het examenreglement uitgedeeld, met daarin allerlei regels, afspraken, rechten en plichten, bijvoorbeeld de herkansingsregeling. De PTA’s worden vanaf het begin van het betreffende examentraject ieder schooljaar uitgereikt (voor 1 oktober).
3
Mavo (Vmbo-t) Examen Het mavo is een vierjarige opleiding, en we moeten de afsluiting daarom in de 10 e klas aanbieden. De afsluiting vindt plaats met een Centraal Examen (CE) in (ten minste) 6 vakken; de cijfers hiervan worden gemiddeld met het Schoolexamencijfer (SE). Het examentraject van het mavo beslaat het 3 e en 4e leerjaar, bij ons dus de 9e en 10e klas. In de 9e klas tellen bepaalde toetsen en opdrachten mee voor het SE (schoolexamen), de overige cijfers worden in klas 10 bepaald. Mogelijkheden Gemeenschappelijk Deel Nederlands Engels Maatschappijleer 1 Kunstvak 1 (CKV) Lichamelijke Opvoeding Sectorwerkstuk Sectordeel Zorg & Welzijn
Economie
Landbouw
Techniek
Biologie Wiskunde Vrije Deel
Economie Wiskunde
Wiskunde Nask 1
Wiskunde Nask 1
Frans of Duits KV2 beeldend of muziek
Frans of Duits KV2 beeldend of muziek
Biologie KV2 beeldend of muziek
Aardrijkskunde
Aardrijkskunde
Biologie KV2 beeldend muziek Nask 2
of
Nask 2
Zoals je hierboven kunt zien zijn er wel enkele verschillen, maar bestaat er ook veel overlap tussen de sectoren. Naast de vakken uit het gemeenschappelijk deel volgt iedereen standaard wiskunde en een kunstvak 2 (de keuze daarin is vrij tussen muziek en beeldend en zorgt vanaf klas 10 voor een verschil in lessen). In totaal bieden we zeven examenvakken aan (de cursief gedrukte vakken als maatschappijleer tellen voor het aantal vakken niet mee, maar moeten als voldaan worden aangemerkt). Daarmee is er één vak meer dan de strikt noodzakelijke zes vakken. Dit doen we om drie redenen. Ten eerste vergroot het de slaagkans van leerlingen (bepaalde, per sector verschillende, vakken kunnen van de cijferlijst gehaald worden), ten tweede stroomt een leerling breder en beter voorbereid het mbo in, ten derde is aansluiting op het havo eenvoudiger. Voor sommige leerlingen zou wiskunde een struikelblok kunnen vormen. Mede daarom is er voor gekozen om standaard een extra vak aan te bieden, opdat wiskunde eventueel
4
geschrapt kan worden als dat nodig blijkt. Deze overweging geldt ook voor andere, mogelijke probleemvakken als Frans of Nask1.
Naast de examenvakken volgen de leerlingen nog andere lessen:
● ● ● ● ● ● ●
Mentoruur Algemeen vormende periodes: op zijn minst etsen en geschiedenis Koor PowerPoint / Decaan uur / OSB(in klas 10) Ambachten (carrousel in klas 9, keuze in klas 10) Technisch tekenen Rekenen
Aansluiting op havo Wil je na het behalen van je mavo overstappen naar het havo-traject, dan is dat op deze school mogelijk. We stellen daarvoor wel bepaalde minimumeisen aan de behaalde resultaten, tevens voeren we een gesprek over je motivatie om dit te doen. Omdat de door de overheid bepaalde sectorvakken in het mavo niet overeenkomen met de profielvakken van de havo, zal je grotendeels zelfstandig een aantal vakken moeten bijwerken. Wel bieden we als school hulp in de vorm van een overstapprogramma in de tijd tussen de centrale examens en de zomervakantie. Als dat afgerond is, kun je doorgaan in klas 11 hier op school. De precieze voorwaarden die gelden zullen te lezen zijn in de bundel PTA’s van het 10e klas jaar, momenteel geldt een totaalgemiddelde van een 6,8. Ook in het volwassenenonderwijs (op het Nova-college) is het mogelijk havo te doen. Een andere, vaak meer aan te raden, weg is om via het mbo door te stromen naar het hbo.
5
Havo/Vwo Havo-examentraject Het havo is een opleiding van vijf jaar met een tweejarige Tweede Fase en zou dus in de 11e klas afgesloten moeten worden. Hoewel afsluiting na 5 jaar inderdaad mogelijk is, geven we de voorkeur aan een ander traject, waarbij je in de 12 e je havo-examen doet tegelijk met de vwo-leerlingen uit hetzelfde jaar. Hierdoor kunnen we allerlei vakken, projecten en afsluitende activiteiten in dezelfde jaarlaag plannen en houden we ruimte voor typisch vrijeschoolse zaken. Daarom adviseren we alle leerlingen met havoadvies de zesjarige route te volgen. Vwo-examentraject Het vwo is een zesjarige opleiding met een driejarige Tweede Fase. Het examentraject begint dus direct vanaf de 10e klas, zodat je in de 12e eindexamen doet. Mogelijkheden In de 9e klas volg je een breed lesprogramma. Hoewel de informatie over hoe de profielen niet geheim is, heeft het niet veel zin die hier precies weer te geven. Door besluitvorming van het kabinet, de ministeries of de inspectie, kunnen we genoodzaakt zijn om zaken te veranderen. Informatie die we op dit moment geven, is wellicht volgend jaar al weer achterhaald. Op de informatieavond zal de huidige indeling in grove lijnen verteld worden. Gaandeweg volgend jaar krijgen jullie precieze en betrouwbare informatie over de profielen die starten vanaf klas 10. Havo-traject via de mavo? Misschien heb je wel eens gehoord dat op deze school je als havist eerst je mavodiploma haalt. Het klopt dat je dat hebt gehoord, maar het zal niet voor jou gelden. Vanaf dit jaar bieden we die route niet langer aan en dus zal je direct gaan werken aan het uiteindelijk kunnen behalen van je havodiploma. Dat we gestopt zijn met deze route heeft te maken met de verplichte invoering binnen onze school van een regulier mavo-examen. Vijfjarig havo-traject Zoals hiervoor vermeld is, is het mogelijk het havo na vijf jaar af te sluiten. Na de 9 e klas volg je dan (het grootste deel van) de lessen met de 11 e klas. Er wordt een maatwerktraject voor je opgesteld, waardoor je de stof die je in de 10e klas mist kunt bijwerken. Dit gebeurt met name op die momenten dat de 11 e klas gezamenlijke lessen heeft die je niet nodig hebt om je examen te halen, zoals toneel, kunstreis of klassen uur, kortom: bijna alle pluspunten van deze school. Nog sterker dan het overige vrijeschoolonderwijs vereist dit traject dus een zelfstandige werkhouding. Omdat het in de vrijeschool juist gaat om een brede ontwikkeling waarbij het klassenverband en algemeen vormende vakken van groot belang zijn, wordt dit vijfjarige traject door ons niet gestimuleerd. Aansluiting op vwo Een regelmatig terugkerende vraag is of het mogelijk is om na het havo-examen op onze school nog vwo te doen. Het antwoord is kort: dat is bij ons uitgesloten. De reden hiervoor is dat je na het havo-examen zeker twee jaar vwo moet volgen om alle stof en PTA-onderdelen te doen. Dat betekent dat je na de 12 e klas weer in de 11e klas moet terug stappen. Dat lijkt ons niet alleen niet goed voor jou, maar ook niet voor de samenhang van de 11e klas waarin je dan zou komen. Als je een per se wilt kunnen studeren aan een universiteit, is de route via één jaar hbo veel meer aan te raden: vaak kun je al tussentijds (na het behalen van je eerste jaar) overstappen op een aansluitende studie in het wo (universiteit). Een andere mogelijkheid is het volwassenenonderwijs.
6
De vakken Kunstvak1: KV1 (CKV) Het vak Kunstvak 1 is beter bekend onder de naam Culturele en Kunstzinnige Vorming (de benaming van het havo en het vwo) is voor alle leerlingen een verplicht vak in het gemeenschappelijk deel. Het accent ligt hierbij op het meemaken of ondergaan van evenementen, zoals museumbezoek, concerten, films, theater enzovoort. Daarnaast vormt kunstgeschiedenis een deel van het programma van kunstvak 1. Het vak moet als “voldaan” zijn afgetekend om een diploma te kunnen ontvangen. Kunstvak 2 Alle leerlingen volgen in het vrije deel een Kunstvak. Dit bestaat uit een meer praktisch deel en een theoretisch gedeelte, waarbij gekozen kan worden tussen kunstvak muziek en kunstvak beeldend. Het vak wordt afgesloten met een SE en een CE, dat met name beschouwend/theoretisch is. Elke leerling volgt in klas 9 het programma van beide kunstvakken, maar volgt slechts één van beide vakken in klas 10, waarin vervolgens examen wordt gedaan. Literatuur Literatuur is op onze school een belangrijk aandachtspunt bij alle talen. Het wordt niet als apart vak aangeboden, maar binnen de lessen Nederlands, Engels, Duits en Frans. De beoordeling maakt deel uit van de SE-cijfers voor de betreffende talen. LO Lichamelijke Opvoeding, meestal gymnastiek genoemd, is ook een verplicht vak uit het gemeenschappelijk deel. Het dossier zal dus ook voor dit vak compleet moeten zijn en als voldoende beoordeeld om een diploma te kunnen halen. Nask 1 en Nask 2 Het woord nask is afkomstig van Natuurkunde en Scheikunde. Nask 1 bestaat voor het overgrote deel uit natuurkunde, Nask 2 bevat grotendeels scheikundestof. Rekentoets Vanaf het schooljaar 2013/2014 krijgen leerlingen in het voortgezet onderwijs te maken met een verplichte rekentoets als onderdeel van het eindexamen. De rekentoets is bestemd voor alle leerlingen, dus ook voor de leerlingen die geen wiskunde in hun pakket hebben. Als voorbereiding krijgen de 9e klassers rekenles. Onderzocht wordt of leerlingen de rekentoets al in het voorlaatste jaar kunnen doen. Sectorwerkstuk Vergelijkbaar met het profielwerkstuk voor havo en vwo is het sectorwerkstuk voor mavo. In dit zelfstandige project werk je aan zelfgekozen onderwerp. In de ambachtslessen word je geholpen met de voorbereiding hiervan. Leerlingen die na de 10 e klas de school gaan verlaten doen een eindwerkstuk dat gerelateerd is aan dit sectorwerkstuk. Dit onderdeel moet als “voldaan” worden bestempeld. Stages In de 9e en de 10e klas volgen de leerlingen stages. In de 9e klas is het een winkelstage, in de 10e klas is de stage meer maatschappelijk ingericht, bijvoorbeeld in een zorginstelling. Talen Nederlands en Engels volg je altijd, of je nu examen mavo, havo of vwo doet. Bij twee sectoren van het mavo is het mogelijk Frans of Duits te volgen. Het is helaas nimmer mogelijk om Duits én Frans te kiezen, omdat dit het rooster te veel zou gaan belasten. Leerlingen van de Spaarnestroom kunnen niet voor Duits kiezen, omdat er vanaf de 7e klas geen Duits is aangeboden. Wiskunde We bieden het vak wiskunde als verplicht vak aan, aan alle mavoleerlingen. Er is geen onderscheid in verschillende soorten wiskunde (zoals wiskunde A,B en C bij het vwo).
7
Wat moet je nu doen? Oriënteren Om te beginnen moet je kijken welke leerweg (mavo, havo of vwo) je kunt en wilt volgen. Daarbij zijn het Kerstrapport en het preadvies belangrijke hulpmiddelen: bij veel vakken staat aangegeven op welk niveau je de afgelopen maanden gewerkt hebt. Vaak staan daar ook opmerkingen of adviezen bij over wat je kunt verbeteren in je werkhouding en aanpak. Mocht je door een gebrekkige werkhouding of motivatie in het eerste trimester nog niet hebben laten zien wat je aan capaciteiten in huis hebt, dan heb je tussen de kerst- en de voorjaarsvakantie de tijd om te tonen wat je kunt. Vakdocenten geven hun definitieve advies half februari. De indrukken van de periode die eindigt op 15 maart kunnen ook nog worden meegenomen bij ons besluit. Als je nadenkt over je sectorkeuze, spelen er verschillende zaken een rol. Je kunt kijken naar de vakken waar je goed in bent of die je leuk vindt. We raden je aan om te proberen om je keuzes niet (teveel) te laten beïnvloeden door keuzes van vrienden of door je voorkeur voor bepaalde docenten. Een ander aspect is je mogelijke vervolgopleiding. Als je graag een studie wilt volgen na je examen (vooropgesteld dat je dat nu al weet), zou je ook nog moeten kijken naar de eisen die zo’n vervolgopleiding aan je examen stelt. Voor algemenere vragen over beroepskeuze kun je op internet veel informatie vinden. Alleen al omdat zo’n keuze verstrekkende gevolgen kan hebben, doe je er goed aan te overleggen, natuurlijk thuis met familie, maar je kunt ook met vrienden en leraren praten. Op school kun je bij je klassenleraar terecht, die je eventueel kan doorverwijzen naar Holden Lievestro examencoördinator of de decanen zijn gespecialiseerd in het begeleiden van je keuze, Clasina Koterus is de decaan voor Mavo en Havo. Met specifieke vragen kun je je altijd tot hen richten. Daarnaast kan het zinnig zijn je oor te luisteren te leggen bij een ouder iemand die al gekozen heeft voor een sector, een vervolgopleiding of zelfs een beroep dat jou interessant lijkt. Kiezen Na de informatieavond van 8 november heb je nog een lange periode de tijd om een keuze te maken. Uiterlijk maandag 25 februari (na de voorjaarsvakantie) geef je je keuze door aan je klassenleraar. Je geeft daarbij de volgende zaken aan: ● mavo, havo of vwo ● Bij keuze voor mavo: welke sector wil je volgen ○ sectorkeuze ○ keuze van het kunstvak Voor het aangeven van je keuzes maak je gebruik van het keuzeformulier dat je begin februari van je mentor krijgt. Daarop kun je jouw wensen kenbaar maken, ook qua examentraject (mavo, havo of vwo). Als jouw wens afwijkt van het preadvies dat je kreeg, vul je ook de achterzijde in met jouw keuzes op het niveau van je preadvies. De opgegeven keuzen worden in de maand maart besproken. In de meeste gevallen zullen de leraren het met jouw keuzes eens kunnen zijn. Soms wordt geadviseerd om een andere leerweg of sector te kiezen. Daarover krijg je bericht en kun je een gesprek voeren met je klassenleraar. Voorbereiden Als je bedenkt dat een fulltime baan in Nederland 36 uur telt en je weet dat je als leerling in een examentraject gauw meer dan 40 uur per week studeert, dan is duidelijk dat er de komende jaren wel wat van je gevraagd wordt. Een examentraject is zwaar en laat zich maar moeilijk combineren met baantjes, uitgaan, muziekles, sport en ander sociaal vertier. Je zult keuzes moeten maken. Wie komende jaren veel en lang uit gaat bijvoorbeeld, kan niet verwachten dat hij/zij maandagochtend fris aan de start van een schoolweek verschijnt met alle nieuwe informatie, toetsen, opdrachten et cetera. Natuurlijk is het niet in eerste instantie aan de school hoe jij je weekend inricht, maar vanuit onze ervaring willen we toch een waarschuwing uit laten gaan. De schoolweken zijn pittig, niets meer en niets minder.
8
