voorlopig.bewind.book Page iii Wednesday, December 6, 2006 5:06 PM
iii
Inhoudstafel Inleiding bij de Bibliotheek Burgerlijk Recht Larcier . . . . . . . . . . . . .
i
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Soorten beschermingsmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 1 2 2 2
I. II.
III.
§ 3.
Maatregelen van bijstand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vertegenwoordigingsmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Maatregelen met algehele vertegenwoordigingsbevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Maatregelen met gedeeltelijke vertegenwoordigingsbevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vrijheidsberovende maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
De geschiedenis van artikel 488bis Burgerlijk Wetboek . . . . . .
Hoofdstuk 1.
De aard van de wet betreffende het voorlopig bewind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 4 4
15
Hoofdstuk 2. § 1.
Procedure tot aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondvoorwaarden voor de aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
I. II. III.
§ 2.
Bevoegdheid van de vrederechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. III.
§ 3.
Toepassingsgebied ratione personae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aard van de onbekwaamheid die is vereist om de aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder te verzoeken. . . . . . . . . . . . . . . . De vereiste van een omstandige geneeskundige verklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Materiële bevoegdheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Territoriale bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bevoegdheidsconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Procedure van aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder . I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII.
Hoedanigheid en belang van de verzoeker . . . . . . . . . . . . . . . . . Het verzoek start een minnelijke rechtspleging . . . . . . . . . . . . . Toepassing naar analogie van de tegensprekelijke procedure . . . Taalgebruik in gerechtszaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De neerlegging van het verzoekschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het dossier van het voorlopig bewind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De beschikking om te horen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De verschijning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k b u r g e r l i j k r ec h t
19 19 19 20 26 31 31 32 34 36 36 38 39 43 47 49 52 53
voorlopig.bewind.book Page iv Wednesday, December 6, 2006 5:06 PM
iv
INHOUDSTAFEL
IX. X. XI. XII.
§ 4. § 5.
Uitvoerbaar karakter van de beschikking . . . . . . . . . . . . . . . . . Aanwijzing van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . I. II. III. IV. V. VI.
§ 6. § 7. § 8.
Het initiatiefrecht van de vrederechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kennisgeving van de beschikking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herziening van de beschikking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Keuze van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . De modulering van de bevoegdheden van de voorlopige bewindvoerder door de vrederechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onverenigbaarheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aanvaarding van het mandaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gevolgen van de aanvaarding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cumuleren van mandaten als voorlopige bewindvoerder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bekendmaking van de beschikking van aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aanvangsverslag over de te beheren goederen . . . . . . . . . . . . . Waarborgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hoofdstuk 3.
Procedures volgend op de benoeming van een voorlopige bewindvoerder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
65 67 68 69 70 71 73 74
75
Hoofdstuk 4. § 1. § 2. § 3.
Duur van het mandaat van voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . In voege treden en de duur van het mandaat van voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herroeping van het voorlopig bewind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ontslag van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . .
54 55 55 56 58 59 59
I. II. III.
§ 4. § 5.
Voorwaarden van het recht op ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gevolgen van het ontslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Overlijden, gerechtelijke onbekwaamverklaring, kennelijk onvermogen of faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hervorming of de nietigheid van de beschikking houdende aanwijzing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81 82 84 84 85 85 86 87
Hoofdstuk 5. § 1. § 2.
Bekwaamheid en subjectieve rechten van de beschermde persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gedeeltelijke onbekwaamheid van de beschermde persoon . . . De rechtshandelingen waarvoor de beschermde persoon bekwaam blijft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k b u r g e r l i j k r ec h t
89 89 90
voorlopig.bewind.book Page v Wednesday, December 6, 2006 5:06 PM
v
INHOUDSTAFEL
I. II. III.
§ 3. § 4.
Beperkte, maar niet onbestaande bekwaamheid van goederenbeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitoefening van de persoonlijke rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitoefening van gemengde rechten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
91 91 96
Lot van de rechtshandelingen door de beschermde persoon gesteld met overschrijding van zijn bekwaamheid. . . . . . . . . . . 99 Aquiliaanse aansprakelijkheid van de beschermde persoon . . . 102
Hoofdstuk 6. Opdracht van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . 103 § 1. Taak van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 I. Gerechtelijk mandaat in het belang van de beschermde persoon 103 II. Beheersopdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 III. Vertegenwoordigingsopdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 IV. Dubbelzinnige opdracht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 V. Gepersonaliseerde opdracht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 § 2. Lijst met handelingen die een bijzondere machtiging behoeven van de vrederechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 § 3. Delegatie van de opdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 § 4. Bijstand door de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . 116 § 5. Grenzen van de opdracht van de voorlopige bewindvoerder. . . 119 I. Belangentegenstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 II.
Beleid in verband met de persoonlijke rechten van de beschermde persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Hoofdstuk 7. § 1.
Voor het voorlopig bewind relevante rechtshandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Rechtshandelingen in verband met het vermogensbeheer . . . . . 127 I. Financieel beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 II. Bankrekeningen en koffers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 III.
§ 2.
Voortzetten van de onderneming of van het beroep van de beschermde persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Courante uitgaven – het zakgeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
130 IV. 132 Rechtshandelingen houdende vertegenwoordiging . . . . . . . . . . 133 I. Rechtshandelingen met vermogensrechtelijk karakter . . . . . . . . 133 A. Vervreemding van goederen in het algemeen: gemeenschappelijke regels. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verkoop en aankoop van onroerende goederen buiten onverdeeldheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verkoop van roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Huur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Onderhoudsuitkeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Aanvaarding en verwerping van nalatenschappen en giften
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k b u r g e r l i j k r ec h t
134 135 140 142 144 144
voorlopig.bewind.book Page vi Wednesday, December 6, 2006 5:06 PM
vi
INHOUDSTAFEL
G. Verdelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Verzaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Toepassing van de sociale wetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . Rechtshandelingen met een persoonlijk karakter . . . . . . . . . . . . A. Giften – schenkingen onder de levenden . . . . . . . . . . . . . . . B. Testamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Huwelijkscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Erkenning van het vaderschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Orgaantransplantatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. De fiscale aangifte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vertegenwoordiging in rechte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lot van de rechtshandelingen gesteld zonder machtiging . . . . . . Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
146 147 148 148 149 150 153 157 158 158 159 159 159 164 166
Hoofdstuk 8. Bezoldiging van de voorlopige bewindvoerder . . . . . § 1. Forfaitaire vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Lasten en kosten van de professionele bewindvoerder . . . . . . . § 3. Buitengewone ambtsverrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
167 167 169 172
II.
III. IV. V.
Hoofdstuk 9. § 1. § 2.
§ 3. § 4. § 5. § 6.
Aansprakelijkheid van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Functionele bevoegdheid van de voorlopige bewindvoerder . . . Aansprakelijkheid van de voorlopige bewindvoerder voor de rechtshandelingen gesteld in het kader van de uitoefening van zijn mandaat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aquiliaanse aansprakelijkheid van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdelijkheid van de voorlopige bewindvoerders . . . . . . . . . . Verzekering voor beroepsaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . Einde van de aansprakelijkheid van de voorlopige bewindvoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
175 175
178 180 183 184 184
Hoofdstuk 10. De vertrouwenspersoon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 § 1. Aanwijzen van de vertrouwenspersoon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 § 2. De opdracht van de vertrouwenspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 Hoofdstuk 11. Informatie en toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 § 1. Recht op informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 § 2. Vertrouwelijkheid van de informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 I. Beroepsgeheim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k b u r g e r l i j k r ec h t
voorlopig.bewind.book Page vii Wednesday, December 6, 2006 5:06 PM
vii
INHOUDSTAFEL
§ 3. § 4.
II. Eerbied voor het briefgeheim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Aanvangsverslag met betrekking tot het vermogen . . . . . . . . . . 196 Afleggen van rekening en verantwoording . . . . . . . . . . . . . . . . 197 I. Jaarverslag en eindverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 II.
§ 5.
Eindverslag in geval van overlijden van de beschermde persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
200 Toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Bibliografie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 I. Boeken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 II. Bijdragen in verzamelwerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208 III. Tijdschriftartikels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212 IV. Overzichten van rechtspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 V. Noten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Bijlage 1.
Gecoördineerde versie van artikel 488bis van het Burgerlijk Wetboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Bijlage 2.
Recommendation – Recommandation. . . . . . . . . . . . 233
Trefwoordenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k b u r g e r l i j k r ec h t