INHOUDSOPGAVE. COLOFON Sociaal Steunpunt Amstelveen Postbus LC Amstelveen Tel (alleen dinsdag 10:00-12:00)

2

COLOFON Sociaal Steunpunt Amstelveen Postbus 8142 1180 LC Amstelveen Tel.020-6471509 (alleen dinsdag 10:00-12:00) REDACTIE Hans Bom Ria Teunissen Jan Admiraal RESEARCH / FOTO’S / LAYOUT Jan Admiraal Stefan Toth POSTADRES REDACTIE Groenhof 140 1186 EX Amstelveen

INHOUDSOPGAVE 1 Inhoud 4 Van de voorzitter 5 Themamiddag 6 Verslag Themamiddag 26 oktober 7 Psychische problemen op het werk 8 WAO-ers vinden moeilijk werk 9 Artsen schrappen term RSI 9 Ontslagen? Protesteer! 11 UWV opent servicecentrum 12 Werkgever medeschuldig burn-out 14 WAO-keuring op losse schroeven 16 Feitelijk arbeidsverleden WW 17 Alles gaat voorbij (gedicht) 17 Haal je recht 20 Mensen met uitkering 23 Bon gratis abonnement 23 Koken met een kleine beurs 24 Kruiswoordpuzzel

DRUKWERK Cardanus OPLAGE 800 exemplaren

Dit blad is gratis voor uitkeringsgerechtigden en geïnteresseerden. Mocht u toezending niet langer op prijs stellen, wilt u dit dan aan ons doorgeven? Het overnemen van teksten uit dit blad is toegestaan mits met bronvermelding.

2

***De website van het Sociaal Steunpunt is vernieuwd*** Met vragen op het gebied van de sociale zekerheid over onder andere:•Algemene Ouderdomswet (AOW) •Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) •Werkeloosheidswet (WW) •Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG) •Ziektewet (ZW) •Ziekenfondswet (Zfw) •Algemene bijstandswet (Abw) •Algemene nabestaandenwet (Anw) -kunt u terecht in wijkcentrum ‘De Bolder’, Groenhof 140: Gratis advies: Sociaal Steunpunt Amstelveen

De website Eerste Hulp Bij Werk (EHBW) is van start gegaan. Het is een initiatief dat is genomen door de ministeries van SZW en VWS om arbeidsongeschikten, gehandicapten, werkgevers en andere geïnteresseerden informatie te verschaffen over het (weer) aan het werk gaan met een functiebeperking c.q. arbeidshandicap. Langs deze weg wil ik u wijzen op het bestaan van de site: www.eerstehulpbijwerk.nl Therapeutisch zwemmen Voor iedereen die op medische indicatie moet bewegen, in extra verwarmd water, onder leiding van een fysiotherapeut in zwembad ‘‘ De Meerkamp “ Elke dinsdag van 18:00-19:00 uur. Het is een gezellige groep dus ook goed voor het sociale contact. Informatie : Ria du Prie telefoon 020-6450689.

Spreekuur: Iedere dinsdag van 10:0012:00 uur, het hele jaar door! Het spreekuur op donderdagavond is vervallen . Alleen via een telefonische afspraak kunt u op andere dagen terecht. Deze afspraak moet u op dinsdag tijdens het spreekuur van 10:00-12:00 uur maken via tel nummer: 020-647-1509 De vragen kunt u ook aan ons mailen naar ons e-mail adres: [email protected]

3

Kwartaalblad Sociaal Contact Ons gratis kwartaalblad Sociaal Contact Amstelveen is bestemd voor alle Amstelveense uitkeringsgerechtigden en is op aanvraag verkrijgbaar door het invullen van de bon achterin dit blad. Geïnteresseerden buiten het streekpostgebied van Amstelveen kunnen het blad gratis afhalen in wijkcentrum “De Bolder’’ Groenhof 140, Amstelveen tijdens de spreekuren. Postadres: Sociaal Steunpunt Amstelveen, Postbus 8142 1180 LC Amstelveen Website: www.sociaal-steunpunt-amstelveen.nl Email: [email protected]

THEMA-MIDDAG ,,Moet je altijd beroep aantekenen tegen ontslag’’

Deze thema-middag wordt geleid door:

Leo van der Meer DINSDAG 18 JANUARI VAN 14:00 TOT 16:00

2005 UUR

IN WIJKCENTRUM ,, DE BOLDER” GROENHOF 140, AMSTELVEEN TOEGANG EN KOFFIE GRATIS

TE BEREIKEN MET BUS 66 EN 199 SNELTRAM 51 (HALTE SPORTLAAN)

Adviesorgaan voor particulieren Met vragen over de Sociale Zekerheid

4

VAN DE VOORZITTER Beste lezers, Voor u ligt de nieuwste uitgave van het Sociaal Contact. U, als opmerkzame lezer, zult al hebben ontdekt, dat de opmaak is veranderd. Het nieuwe Sociaal Contact is in een wat moderner jasje gestoken. Het bestuur is van mening, dat ons blad wel aan een gedaantewisseling toe is. Ons blad mag zich verheugen in een steeds grotere belangstelling. Daar waar wij vorig jaar nog aan een oplage zaten van 700 stuks zitten wij inmiddels op 850 stuks. Natuurlijk is het een het gevolg van het ander. Door de grote veranderingen op het gebied van WAO- en andere uitkeringen, is er een grote belangstelling voor informatie ontstaan en blijkt ons blad duidelijk te voorzien in een behoefte. Als u dit blad onder ogen krijgt is het jaar 2004 zo goed als teneinde. Het afgelopen jaar was voor ons in alle opzichten geen gemakkelijk jaar. Op bestuurlijk niveau hebben wij helaas afscheid moeten nemen, na een kortstondig ziekbed, van onze voorzitter Herman Cazant.

Ook het afstoten van onze hobby werkplaats Pandora 6 is ons als bestuur niet in de koude kleren gaan zitten en heeft de nodige kopzorgen gekost. Voor vele uitkeringsgerechtigden was 2004 een zeer moeilijk jaar. Veel mensen leven in onzekerheid over hoe het nu verder moet met hun uitkering. Het feit, dat wij in het afgelopen kwartaal op onze spreekuren op dinsdagochtend worden overspoeld met vragen over WAO-keuringen en -herkeuringen, geeft aan dat men bezorgd is. Het bestuur kan duidelijk merken, dat onze gratis spreekuren in een behoefte voorzien. Ook merken wij heel duidelijk, dat er belangstelling is voor onze vernieuwde website: www.sociaalsteunpunt-amstelveen.nl. In het afgelopen kwartaal is onze website reeds meer dan 3000 keren bezocht. Ik maak u er graag nog op attent, dat u ook per e-mail: [email protected] vragen aan ons kunt stellen. Deze zullen wij dan beantwoorden. Ondanks het moeilijke jaar 2004 heeft het bestuur vertrouwen in een goed 2005. De geluiden vanuit Den Haag zijn wat optimistischer geworden, zodat waarschijnlijk de ergste kou uit de lucht is. Het is

5

alleen te hopen, dat de Gemeente Amstelveen, ondanks haar bezuinigingen, ons in staat stelt om dit belangrijke vrijwilligerswerk te blijven doen. Want zonder subsidiegeld van de Gemeente Amstelveen, kan het Sociaal Steunpunt niet functioneren. Rest mij u allen namens het bestuur van het Sociaal Steunpunt een Prettige Kerst toe te wensen en bovenal een gezond 2005. Hans Bom

Verslag van de Themamiddag Gehouden op 26 oktober 2004 in de Bolder. Spreker: Han van Velzen Na de opening door voorzitter Hans Bom kreeg dhr Han van Velzen het woord om uitleg te geven over keuring en herkeuring. Maar ook hoorzitting/ WAO en Bijstand kregen de aandacht. Vooraf een belangrijke tip:

A

ls je naar een keuring moet: Ga dan nooit alleen ! Laat de keuringsarts weten dat er een begeleider meekomt. Staat wel zo netjes. Je mag iedereen meenemen, aangezien je vaak ge-spannen bent, zenuwachtig, kortom je maakt je druk over de keuring. Om belangrijke zaken niet te vergeten; zet het een en ander op papier; bereid je goed voor. Heel vaak kwam aan de orde op dit thema: Kan ik nog iets ? Hiervoor passeer je twee fasen:

Stichting Sociaal Steunpunt Amstelveen Postbus 8142, 1180 LC Amstelveen Postbankrekening: 3665546 E-mail adres: [email protected] Website: http://www.sociaal-steunpunt-amstelveen.nl

6

D

e keuringsarts, die vaststelt of de opgeroepene nog iets kan; deze is ook verantwoordelijk voor de vaststelling van het arbeidsongeschiktheidspercentage. De arbeidsdeskundige: Aan de hand van de basis van de keuringsarts stelt hij vast, wat heeft de client nog voor mogelijkheden. Hij heeft geen invloed op het arbeidsongeschiktheidspercentage. Het grote verschil: Bij de arts moet men praten, bij de arbeidsdeskundige luisteren.

W

at moet je doen aan voorwerk bij de ( her) keuring? Meenemen: Alle in en outs van het ziek zijn. Heeft het je sociale leven beïnvloed ? Is mijn eigen leven veranderd ? Denk daarbij tevens aan normvervaging, dus, hoe deed ik dat in het verleden ?

M

aak je eigen rampenlijst. Ook belangrijk: Is alle medische informatie beschikbaar en bereikbaar voor de verzekeringsarts. Waar nog meer aandenken; een begeleider zoals eerder opgemerkt. Neem daarbij geen babbelzieke, agressieve, ongenuanceerde begeleider mee. Wel: Uzelf. Je echte ik. Jezelf niet beter voordoen. Het spreekt vanzelf; de keuring begint al bij het kennismaken. Het eerste contact, de eerste indruk is erg belangrijk. Uit het oriënterend gesprek komt al heel veel informatie voor de arts. Zeer wel mogelijk is even zo belangrijk dan de rechtstreekse vragen.

D

an de keuringsvolgorde; in het eerste jaar bij het einde wachttijdkorting. Na een jaar keuring; daarna om de vijf jaar een herkeuring. Denk ook aan de betrouw-baarheid van de door u te geven antwoorden. Het inwinnen van informatie bij de artsen die u behandelen, kunt u ook zelf initiëren. Tenslotte: Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig.

B

ij een fysiek onderzoek van b.v. uw hoofd, dat zit niet tussen uw benen. Niet laten keuren waar niets te keuren is.Bespreek alle beperkingen van u met de keuringsarts. U hebt er recht op.Tot zover dit verslag van een geslaagde themamiddag waarbij veel vragen en antwoorden over de tafel gingen en Han van Velzen met kennis van zaken zich liet gelden. Met een dankwoord van de voorzitter was het een geslaagde middag. Thomas van de Wetering

Psychische problemen op het werk speciale meldlijnen van 8 t/m 12 november an maandag 8 november t/m vrijdag 12 november 2004 wordt tijdens de Week van de Chronisch Zieken een speciale meldlijn opengesteld voor meldingen over psychische problemen op het werk. Werkgevers en werknemers die positieve en negatieve ervaringen hebben bij het omgaan met psychische problemen, kunnen daarover de meldlijn bellen.

V

Ook worden mensen nadrukkelijk opgeroepen te bellen wanneer zij na ziekte of verzuim bij het zoeken naar werk tegen problemen zijn aangelopen. De Week van de Chronisch Zieken is ingesteld om aandacht te vragen

7

voor de zorg en het maatschappelijk leven van chronische zieken. Dit jaar staat in het teken van psychische en/of psychiatrische problemen. Er zijn twee meldlijnen: •Voor werkgevers: 023-510 11 63 (9.00 – 17.00 uur) of [email protected] •Voor werknemers: 0800-0 222 999 (9.00 – 22.00 uur) of [email protected]

P

sychische problemen zijn verantwoordelijk voor minimaal 30% van de ziekmeldingen. Deze kunnen veroorzaakt worden door psychische problemen, psychiatrische aandoeningen of door problemen thuis of op het werk ten gevolge van invulling van het werk, de werkdruk of het contact met collega’s en leidinggevenden. Op vrijdag 12 november wordt een prijs toegekend aan de twee meest tot de verbeelding sprekende positieve ervaringen.

D

e meldlijn is een initiatief van de Commissie het Werkend Perspectief. De commissie heeft deze meldlijn ingericht om inzicht te krijgen in de wijze waarop bedrijven en organisaties momenteel omgaan met psychische problemen.

D

e resultaten worden in januari officieel overhandigd aan de staatssecretaris van VWS en de minister van SZW. Bij de uitvoering van de meldlijnen is samenwerking gezocht met de werkgeversvereniging AWVN en het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Psyche (NKAP). WAO-ers vinden moeilijk werk Een WW’er heeft tien keer meer kans een baan te vinden dan iemand met een WAO-uitkering. Arbeidsongeschikten vormen een groot reservoir aan onbenutte arbeidskracht op de arbeidsmarkt. Er zijn wel bedrijven die zich extra inspannen om arbeids-gehandicapten een kans te geven op een baan; om precies te zijn doet 9% van de werkgevers dat.

B

edrijven die zeggen veel moeite te hebben bij het vinden van geschikt personeel, doen niet vaker een beroep op ‘doelgroepen’, als allochtonen en arbeidsgehandicapten dan bedrijven die geen wervingsprobleem hebben. Overigens werkt een groot deel van de mensen met een WAO-uitkering. Uit cijfers over gezondheid en verzuim blijkt dat het niet zozeer algemene gezondheidsklachten zijn die toenemen, maar vooral de werkgebonden klachten en verzuim vanwege het werk.

(Financieel Dagblad, 7/10/2004)

8

Artsen schrappen term ‘RSI’ Rsi bestaat niet meer. Nederlandse artsen en paramedici hebben gisteren althans besloten de term, een verzamelbegrip voor arm-, nek- en schouderklachten, niet langer te gebruiken. Omdat er 23 specifieke arm-, nek-, en schouderaandoeningen bekend zijn (zoals de tenniselleboog, pees-ontstekingen en het carpaal tunnelsyndroom) worden die kwalen gewoon bij hun eigen naam genoemd.

A

specifieke klachten (75% van de diagnoses), waarvan de oorzaak niet bekend is en waarvoor dus geen oplossing is, worden niet meer als rsi benoemd: er wordt voortaan simpelweg gezegd dat ze niet thuis te brengen zijn.

I

n al deze gevallen geldt: bent u het niet eens met het ontslag, protesteer dan direct (schriftelijk)! Om voor een WW-uitkering in aanmerking te komen, moet u niet ‘verwijtbaar werkloos’ zijn. Als u er niets aan hebt gedaan om tegen het ontslag te protesteren, dan kan het CWI wel eens van mening zijn, dat het ontslag en de werkloosheid u verweten kan worden. Voer daarom altijd formeel verweer (schriftelijk). En vraag zo snel mogelijk advies aan derden.

Bron: De Gelderlander, 7 oktober 2004

Ontslagen? Protesteer zodat u niet gekort wordt! org dat u niet ‘verwijtbaar werkloos’ bent. Of u nu zelf ontslag neemt, of dat uw werkgever u (tegen uw wil) wil ontslaan: ontslag is altijd een ingrijpende gebeurtenis. De meest voorkomende manieren waarop een dienstverband kan eindigen zijn:

Z

• ontslag met wederzijds goedvinden • ontslag in de proeftijd • eenzijdig door werkgever (ontslag via het CWI of de kantonrechter) • ontslag op staande voet

Ontslag met wederzijds goedvinden

D

it houdt in dat de werkgever en de werknemer het met elkaar eens zijn dat het dienstverband verbroken mag worden. Bijvoorbeeld wanneer u zelf ontslag neemt (en uw werkgever het daarmee eens is). Of wanneer uw werkgever u wilt ontslaan en u protesteert daar niet tegen. Wanneer u dan weg mag/moet, hangt af van de eventuele opzegtermijn.

N

a een ontslag met wederzijds goedvinden zullen er problemen ontstaan met betrekking tot een eventuele (WW)uitkering. Neem dus nooit

9

zomaar ontslag als u nog geen nieuwe baan of andere inkomsten heeft. Of zeg in elk geval een baan niet op voor u ergens anders tenminste een half jaar contract heeft met uitzicht op een vaste baan. De uitkerende instantie voor de WW zal anders namelijk zeggen dat u ‘verwijtbaar werkloos’ bent (eigen schuld) en op grond daarvan geen WW-uitkering geven. Ontslag in proeftijd ijdens de proeftijd kan de werkgever met onmiddellijke ingang (betekent ‘zonder opzegtermijn‘) het dienstverband beëindigen. Hier kunt u in het algemeen weinig tegen doen.

T

Als werknemer kunt u ook zonder opgaaf van redenen in een proeftijd vertrekken. Bijvoorbeeld omdat u een betere baan heeft gevonden, of omdat het bedrijf/de functie niet aan uw verwachtingen voldoet. Let op: Ook hier geldt dat u geen recht heeft op een WW-uitkering als u zelf besluit om weg te gaan. Eenzijdige beëindiging door de werkgever wilt blijven werken, maar de werkgever wil u ontslaan. Dan heeft een werkgever twee mogelijkheden:

CWI. Als werknemer kunt u daartegen schriftelijk reageren. Heeft uw werkgever via het CWI een ontsagaanvraag ingediend en toestemming gekregen, dan moet hij nog wel een eventuele opzegtermijn in acht nemen. De opzegtermijn mag met een maand worden verkort zolang er maar een maand overblijft. Het CWI doet geen uitspraak over een eventuele ontslagvergoeding. Hiervoor moet u apart naar de kantonrechter. Ontbinding door de kantonrechter n plaats van de ontslagaanvraag in te dienen bij CWI, kan de werkgever er voor kiezen bij de kantonrechter ontbinding van de arbeidsovereenkomst te vragen. Deze procedure verloopt sneller dan via het CWI en de werkgever hoeft (nadat hij een ontslagvergunning heeft gekregen) geen opzegtermijn in acht te nemen. Verder kan de kantonrechter ook een schadevergoeding aan de werknemer toekennen (kantonrechters-formule). Zo’n schadevergoeding is weer van invloed op het moment waarop een eventuele WW- uitkering ingaat.

I

U

Ontslag aangezegd door de werkgever Heeft u een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, dan kan de werkgever een ontslagaanvraag indienen bij het

10

Ontslag op staande voet e werkgever kan een werknemer op staande voet ontslaan als zich een ‘dringende reden’ heeft voorgedaan. Een dringende reden kan zijn: diefstal, werkweigering (ook bij overwerk), het verstrekken van valse inlichtingen, enzovoort. Het is noodza-

D

kelijk bij een ontslag op staande voet altijd direct schriftelijk te protesteren. Daarbij moet duidelijk worden gesteld dat u als werknemer beschikbaar bent de werkzaamheden uit te voeren, zodra de werkgever hierop prijs stelt.

O

ntslag ‘op staande voet’ betekent ‘direct’. Ontslagen worden voor iets dat een tijd geleden is gebeurd (en toen ook al bekend was) is dus meestal geen ontslag op staande voet.

W

il uw werkgever u toch ont slaan, dan zal hij dat via het CWI of via de kantonrechter moeten doen. Als uw tijdelijke contract afloopt... Als u een contract voor bepaalde tijd hebt (een tijdelijk contract) dan hoeft de werk11gever meestal geen ontslag aan te vragen: het contract ‘loopt van rechtswege af’ op de datum die in het contract staat.

D

at kan anders liggen als u meerdere tijdelijke contracten na elkaar hebt gehad bij dezelfde werkgever. Een tijdelijk contract tussentijds (halverwege) beëindigen is in principe niet mogelijk. Dat kan alleen als dat schriftelijk in een arbeidsovereenkomst staat.

Bron: FNV Site

UWV opent Servicecentrum Werkgevers en Reïntegratie UWV heeft begin oktober het Servicecentrum Werkgevers en Reïntegratie geopend. Werkgevers die

vragen hebben over reïntegratie, over het aannemen van een arbeidsgehandicapte of op zoek zijn naar een arbeidsgehandicapte voor een vacature, kunnen contact opnemen met het servicecentrum. Hiervoor is een speciaal telefoonnummer in het leven geroepen: 0900-9295. Ook kunnen werkgevers vragen stellen aan het service-centrum via de internetsite www.uwv.nl Op deze manier wil UWV werkgevers stimuleren een arbeidsgehandicapte in dienst te nemen of te houden.

E

en werkgever die een vraag stelt aan het servicecentrum, krijgt binnen 24 uur antwoord. Werkgevers kunnen bij het servicecentrum alleen terecht met vragen over reïntegratie en vacatures. Voor overige vragen (bijvoorbeeld over de premie-inning) kunnen zij nog steeds terecht bij de regionale UWV-vestiging. Vacatures voor arbeidsgehandicapten die werkgevers melden bij UWV, worden doorgeleid naar twee reïntegratiebedrijven in de regio waar de werkgever gevestigd is. Deze reïntegratiebedrijven nemen vervolgens binnen 48 uur na de melding van de vacature contact op met de werkgever met een voorstel voor de mogelijke invulling van de vacature.

M

et het servicecentrum wil UWV werkgevers stimuleren een arbeidsgehandicapte in dienst te nemen. Uit onderzoek is gebleken dat hierover veel vooroordelen bestaan bij werkgevers.

11

O

ok blijkt dat werkgevers vaak niet goed op de hoogte zijn van de voordelen die het in dienst nemen of houden van een arbeidsgehandicapte biedt. Deze zijn:

•

Neemt een werkgever iemand met een arbeidshandicap in dienst, dan kan hij de eerste 5 jaar ziekengeld aanvragen als de werknemer ziek mocht worden. Gaat een werkgever met een arbeidsgehandicapte medewerker in zee, dan betaalt UWV gedurende drie maanden de uitkering door (proeftijdaanbod). Het aannemen van een arbeidsgehandicapte werknemer geeft een werkgever recht op premiekortingen. Gaat het om een jonggehandicapte, dan kan hij een extra premiekorting krijgen. Is een arbeidsgehandicapte werknemer ouder dan 50 jaar, dan hoeft de werkgever geen basispremie WAO te betalen. Gaat de arbeidshandicap van een werknemer ten koste van diens productiviteit, dan heeft de werkgever recht op loondispensatie. Speciale voorzieningen op het werk krijgt de werkgever in sommige gevallen vergoed.

• • • • •

Werkgever is medeschuldig aan burn-out Het FNV is verheugd dat de rechter de burn-out tot een beroepsziekte heeft verklaard. Een 57-jarige man kreeg een schadevergoeding van zeventigduizend euro toegewezen, omdat hij na een burn-out in de WAO was terechtgekomen.

D

oor deze zaak zullen werkgevers moeten betalen voor problemen waaraan zij hebben bijgedragen, meent Jan de Jong van het Bureau Beroepsziekten van de vakbond FNV, die de zaak heeft aangespannen. Juist nu de sociale voorzieningen voor werknemers die uitvallen wegens psychische problemen worden ingeperkt, is het belangrijk dat een werkgever zijn verantwoordelijkheid kent, vindt hij. Wat niet wil zeggen dat een burnout altijd de schuld van de baas is. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij je wel in de gaten moet houden dat er een verschil in machtspositie is.

D

e 57-jarige man aan wie eind september een schadevergoeding werd toegekend, had tien jaar structureel overgewerkt bij het mestbedrijf waar hij eerst als chauffeur en later als assistent-manager werkzaam was. Hij werkte vijftig tot zestig uur per week, en dat zo’n vijftig weken per jaar en hij was vaak ook nog ‘s avonds, ‘s nachts en in de week-einden beschikbaar, vertelt De Jong. De man had thuis een planbord aan de

12

muur hangen voor al zijn werkzaamheden.

B

urn-out is een lastige ziekte en wordt wel de snelweg naar overspannenheid genoemd. Chronische stress gaat geleidelijk over in een staat van constante paraatheid, waardoor iemand niet meer kan ontspannen en dus ook niet meer tot rust kan komen. Hierdoor ontstaat oververmoeidheid, de resultaten worden minder en de persoon in kwestie loopt knalhard tegen zichzelf op. Dat uit zich mede in lichamelijke reacties: gebrek aan energie en verminderde weerstand.

V

an het totale ziekteverzuim wordt naar schatting 25 procent veroorzaakt door psychische problemen, schrijven Carlo Mittendorf en Marianne van der Pool in hun boek “Ik ben niet meer vooruit te branden”. Volgens Mittendorf verkeert in Amerika een op drie werknemers in een burn-outproces, in Nederland lijdt zo’n 10 procent aan emotionele uitputting. Het overkomt in veel gevallen juist de enthousiaste, hardwerkende, goed gemotiveerde werknemers voor wie nooit wat te veel is en die altijd wel een tandje meer kunnen verzetten.

A

nnegreet van Bergen, die zelf een burn-out kreeg en daarover een boek schreef met haar ervaringen en raadgevingen, vindt een schadevergoeding een verkeerd signaal. ‘Alsof een burn-out het eind van alles is en je niet meer verder kunt. Bij het over-

grote deel van de burn-out patiënten komt het goed en die worden er nog beter van ook. Die mag je die kans niet ontnemen met een berg geld.’ De vraag wie er verantwoordelijk is voor het ontstaan van burn-out is niet eenvoudig te beantwoorden, zegt zij.

D

e mensen die het krijgen zijn slachtoffer, medeplichtige en dader tegelijkertijd. Het slachtoffer kon geen nee zeggen, de medeplichtige voelde zich gevleid door de opdracht en de dader werd gedreven door een verkeerd gerichte ambitie.

E

r bestaat zoiets als goed werkgeverschap en daarnaast heeft de werkgever een zorgplicht, zegt De Jong. Als je als werkgever het wel prima vindt dat zulke mensen zich het vuur uit de sloffen lopen en hun grenzen overschrijden, vind ik dat de verantwoordelijkheid bij de werkgever ligt.

O

p grond van de zorgplicht (artikel 7658 van het Burgerlijk Wetboek) heeft de rechter de werkgever van de 57-jarige assistent-manager veroordeeld. De Jong: De werkgever heeft niet aan zijn zorgplicht voldaan en heeft niets gedaan om de overspannen werksituatie van de man te veranderen. Bron: De Volkskrant, 18 oktober 2004

13

WAO-keuring op losse schroeven Beoordelingssysteem rammelt; duizenden herkeuringen kunnen de prullenbak in.

D

e massale herkeuring van WAO’ers, waarmee vorige maand is begonnen, staat op losse schroeven. Het gaat om jaarlijks vele tienduizenden gevallen. De reeds uitgevoerde beoordelingen kunnen wellicht de prullenbak in. Dat is het gevolg van een uitspraak gisteren van de hoogste rechter in sociale zekerheidszaken, de Centrale Raad van Beroep.

D

e rechterlijke uitspraak zal het UWV miljoenen euro’s aan beroepszaken kosten, zo voorspellen deskundigen. De Centrale Raad van Beroep gaf gisteren het UWV een flinke tik op de vingers omdat het beoordelingssysteem dat op 1 januari 2002 in gebruik is genomen, rammelt. In zes zaken, die alle het zogeheten claim beoordelings- en borgingssysteem (CBBS) aan de kaak stellen, oordeelde de Centrale Raad van Beroep de bezwaren gegrond. Volgens de rechter is het veel moeilijker dan voorheen te verifiëren en te toetsen of de arbeidsgeschiktheid en verdiencapaciteit van een werknemer wel goed is ingeschat. De Raad stelde ook een ultimatum.

14

T

ot 1 juli krijgt het UWV de tijd de onvolkomenheden uit het systeem te halen. Gebeurt dat niet, dan gaan alle schattingsbesluiten, waartegen WAO’ers bezwaar hebben aangetekend, regelrecht de prullenbak in, dreigt de Raad. Volgens Leon de Groot Heupner, die enkele van de zaken heeft aangespannen, gaat het om zo’n 14.000 keuringen per maand, waarvan nu niet duidelijk is of die deugdelijk zijn uitgevoerd.

Waar gaat het om? et UWV zoekt na de vaststelling van de medische beperkingen, met behulp van de computer naar functies die de betrokkene ondanks die beperkingen nog zou kunnen uitoefenen. Dat gebeurt met een computerprogramma CBBS waarin zo’n 15.000 functies op de Nederlandse arbeidsmarkt zijn beschreven met gegevens over hande-lingen, werkomstandigheden, noodzakelijke vaardigheden en opleiding en fysieke en geestelijke belasting.

H

D

e Centrale Raad van Beroep geeft als algemeen oordeel weliswaar “dat er geen redenen zijn om het CBBS als ondersteunend systeem niet

. Het CBBS biedt onvoldoende mogelijkheid om de belastbaarheid van de persoon te vergelijken met de belastingskenmerken van de functie.

1

“Derden kunnen hierdoor niet langer op relatief eenvoudige wijze belastbaarheid en belasting vergelijken,” schrijft de Raad. . Het CBBS laat bij het uitprinten van een geselecteerde functie niet zien of bij de functie de belastbaarheid van de persoon wordt overschreden.

2

“Ook hierdoor is voor derden niet goed te controleren of voldaan is aan de wettelijke eis dat een functie binnen iemands medische mogelijkheden blijft,” aldus de Raad. . Bij een keuring beoordeelt een arts zeventig verschillende lichamelijke en geestelijke functies, zoals het maximale gewicht dat iemand kan tillen of de maximale tijd dat iemand zich kan concentreren.

3

De Raad heeft verschillende punten van kritiek op die methode. Zo gaat de arts uit van een normale situatie, terwijl een arbeidssituatie meestal meer druk op iemand legt. De beoordelingspunten van de verzekeringsarts voor het vaststellen van de belastbaarheid van de persoon komen bovendien niet volledig overeen met de beoordelingspunten in het CBBS met betrekking tot de functiebelasting.

Dit zijn de zogeheten “niet-matchende” beoordelingspunten, wat wil zeggen dat het CBBS ze niet automatisch kan vergelijken. Het UWV heeft erkend dat het daardoor mogelijk is dat het systeem functies selecteert als mogelijk passend die dat bij nadere beschouwing niet blijken te zijn. Gevolgen van de uitspraak Het UWV krijgt van de Raad tot juli 2005 de tijd om het systeem aan te passen. Als zaken na die datum niet voldoen aan de hogere eisen van controleerbaarheid en motivering, zijn de uitspraken niet rechtsgeldig. Tot juli 2005 worden zwaardere eisen gesteld aan de verslaglegging en motivering van een schattingsbesluit dat met behulp van het CBBS is genomen. “Wordt hieraan niet voldaan, dan worden dergelijke besluiten vernietigd vanwege onzorgvuldige voorbereiding en/of ondeugdelijke motivering”, schrijft de Raad.

U

WV laat in een schriftelijke reactie weten dat “het niet zo is dat het CBBS als hulpmiddel tot onjuiste uitkomsten leidt”. In dit verband wordt er op gewezen dat in de zes concrete gevallen waar het om ging, de door UWV vastgestelde mate van arbeidsongeschiktheid door de Raad van

15

beroep bevestigd is.

V

olgens UWV “spitst de kritiek zich erop toe dat de gegevens die ten grondslag liggen aan de beoordelingen niet gemakkelijk zijn terug te vinden“. UWV zegt ernaar te streven “de in het CBBS vastgelegde gegevens ook voor anderen meer inzichtelijk te maken“. De reactie van UWV besluit als volgt: “Ondertussen gaat UWV door met het uitvoeren van beoordelingen en herbeoordelingen met behulp van CBBS“. Wat de concrete gevolgen zijn voor mensen die onlangs (her)beoordeeld zijn, kon UWV nog niet zeggen.

Feitelijk arbeidsverleden wordt bepalend voor duur WW Het aantal daadwerkelijk gewerkte jaren wordt geleidelijk meer van invloed op de duur van een werkloosheidsuitkering. De leeftijd wordt stapsgewijs minder belangrijk bij het bepalen van de uitkeringsduur. De Eerste Kamer is akkoord met de wijziging van de Werkloosheidswet en de Wet structuur uitvoering werk en inkomen waarin dit wordt geregeld.

H

et UWV gaat voor de vaststelling van de duur van een uitkering kijken naar de opbouw van het feitelijk arbeidsverleden vanaf 1998. Van de jaren vóór 1998 blijft de leeftijd tellen bij de bepaling van de uitkeringsduur. Het voorstel betekent dat de bedoeling van de Werkloosheidswet, namelijk dat de uitkeringsduur (uiteindelijk)

16

gebaseerd is op het aantal jaren waarin is gewerkt, geleidelijk wordt gerealiseerd. Voor de meeste werknemers verandert er weinig, omdat ze sinds 1998 (onafgebroken) aan het werk zijn. Zij krijgen vanaf 2007 van het UWV periodiek een overzicht van hun feitelijk arbeidsverleden, de zogenaamde arbeidsverledenbeschikking. Deze beschikking moeten zij controleren op eventuele onjuistheden en vervolgens bewaren. De gegevens op dit overzicht zijn immers van belang bij de berekening van de uitkeringsduur.

I

n de huidige situatie is alleen het aantal jaren dat iemand gedurende de laatste vijf kalenderjaren heeft gewerkt van belang. Wie zijn baan verliest heeft recht op een werkloosheidsuitkering van 70 procent van het laatstverdiende loon als hij onder meer in minimaal vier van de laatste vijf jaar over 52 of meer dagen loon heeft ontvangen. Voor de bepaling van de duur van deze uitkering kijkt het UWV vervolgens naar de leeftijd (hoe ouder iemand is, des te langer de uitkering duurt). In de nieuwe situatie geldt dat de jaren die iemand besteedt aan de verzorging van kinderen tot 5 jaar voor de helft meetellen als jaren waarin is gewerkt. Over 2005 en 2006 tellen deze jaren voor 75 procent als zodanig mee, terwijl voor de periode 1998 tot en met 2004 volledige meetelling geldt. Het wetsvoorstel gaat op 1 januari 2005 in. Bron: Min. Van SZW, 5 november 2004

Ter illustratie dat de Hobby-groep “Pandora 6” van het Sociaal Steunpunt de huidige locatie dit jaar moet verlaten het volgende toepasselijke gedicht. ALLES GAAT VOORBIJ Eind dit jaar is zij gesneuveld, Onze werkplaats, smederij, Alles,alles op de wereld Is vergangk’lijk gaat voorbij… Ondanks dat men daar het ijzer, Smeedde op het juist moment, Kwam ons bekende onderkomen Toch nog droevig aan zijn end. Kon men altijd in de werkplaats Spijkertjes met koppen slaan, Nooit meer klinken mokerslagen Uit die werkplaats meer vandaan. Voorheen was er in die lokalen Een en al bedrijvigheid, Nu behoort, na vele jaren, Straks tot de… verleden tijd. Oude ambacht met je heengaan Zendt een ieder jou een groet; Iedereen moest weer ervaren Dat het scheiden… lijden doet ! Straks lig je bij het “oude ijzer” Die twee lokalen zij aan zij, Zo het jou vergaan zal werkplaats Gaat het later ook met mij ! Thomas van de Wetering December 2004

HAAL JE RECHT

R

ubriek over de rechten van mensen met een handicap. Bent u lid van ANGO en heeft u behoefte aan persoonlijk advies, neem dan contact op met uw plaatselijke ANGO adviseur of consulent. Namen en adressen zijn te krijgen bij het Adviespunt Handicap & Recht, Postbus 850, 3800 AW Amersfoort, telefoon (033)4654343 (ma-wo 10.00-12.00 uur), of zijn te vinden op www.ango.nl

R

aakt u door ziekte of ongeval (tijdelijk) arbeidsongeschikt, dan komt uw werkgever in aanmerking voor de faciliteiten van de Wet op de (re)integratie arbeidsgehandicapten (Wet REA). De Wet REA zorgt ervoor dat uw werkgever geld krijgt voor aanpassingen en voorzieningen of voor herplaatsing in een andere functie. Voor deze persoongebonden voorzieningen kunt u als arbeidsgehandicapte zelf een vergoeding krijgen van UWV. Reïntegratie arbeidsgehandicapten Bent u in loondienst en raakt u door ziekte of ongeval (tijdelijk) arbeidsongeschikt, dan moet uw werkgever de eerste twee jaar van de arbeidsongeschiktheid tenminste 70% van uw loon doorbetalen. In het eerste ziektejaar krijgt u in veel gevallen zelfs 100% van uw loon, omdat dat in de CAO zo is afgesproken.

17

as u al ziek vóór 1 januari 2004, dan geldt nog de oude regeling, waarin de werkgever niet langer dan een jaar verplicht uw loon moet doorbetalen. Bent u na de genoemde termijnen nog altijd arbeidsongeschikt, dan hebt u in veel gevallen recht op WAO.

W

Z

De Wet verbetering poortwachter (van kracht sinds 2002) moet er voor zorgen dat zieke werknemers sneller en soepeler terugkeren op de werkvloer (in hun eigen baan of in een andere passende functie) of via detachering bij een andere werkgever. De wet

B

geldt voor iedereen die langer dan zes weken ziek is.

D

e ARBO-dienst van uw werkgever moet na zes weken advies uitbrengen. In dat advies staat of er mogelijkheden zijn om u weer aan het werk te krijgen. Vindt de Arbo-dienst dat die m o g e lijkheden er inderdaad zijn, dan moet u samen met uw werkgever een plan van aanpak schrijven. In dit plan staat bijvoorbeeld op welke manier u weer in uw werk kunt gaan werken (al dan niet met aanpassingen) binnen uw eigen functie. Maar het kan ook gaan om een terugkeer naar een andere functie binnen het bedrijf.

18

ijn er aanpassingen of voorzieningen nodig om u weer aan het werk te krijgen, dan komt uw werkgever in aanmerking voor de faciliteiten van de Wet REA. Deze wet zorgt ervoor dat uw werkgever geld krijgt voor aanpassingen en voorzieningen of voor herplaatsing in een andere functie. ijvoorbeeld voor aanpassingen aan het gebouw, speciaal meubilair of aangepast gereedschap. Voor al deze zaken kan uw werkgever subsidie krijgen uit het Reïntegratiefonds. Maar ook als het werk anders georganiseerd moet worden en uw werktijden worden aangepast, zodat u minder snel vermoeid raakt. Misschien is voor u een andere functie binnen het bedrijf een betere keus. Als u voor die nieuwe functie omgeschoold of bijgeschoold moet worden, of als er een inwerkperiode nodig is met begeleiding, is er subsidiemogelijkheid.

D

an moet er wel vaststaan dat u uw eigen werk zonder aanpassingen en voorzieningen niet meer kunt verrichten. UWV beoordeelt de aanvraag en kijkt of de kosten in verhouding staan tot het resultaat. Elke werkgever die een arbeidsgehandicapt geworden werknemer in dienst houdt, krijgt een bonus in de vorm van een eenmalige korting op de

werkgeverspremie voor de WAO. Die korting bedraagt € 2.042. Bij een loon van minder dan 50% van het minimumloon wordt de korting verlaagd naar € 454. Persoonsgebonden voorzieningen Sommige voorzieningen om aan het werk te blijven zijn niet zozeer aan het bedrijf gebonden, maar aan uw persoon. Voor deze persoonsgebonden voorzieningen kunt u als arbeidsgehandicapte zelf een vergoeding krijgen van UWV:

D

e belangrijkste persoonlijke voorziening is aangepast vervoer van en naar het werk. Hiervoor kunt u een taxikostenvergoeding krijgen, een kilometervergoeding voor uw eigen auto of een bruikleenauto. Er geldt hiervoor een inkomensgrens. U krijgt alleen een vervoersvoorziening voor uw werk, als uw bruto gezinsinkomen lager is dan de maximale WAO-uitkering, ruim € 30.500 per jaar. Aanpassingen aan de eigen auto worden overigens wel vergoed als uw inkomen boven deze grens ligt.

A

ndere persoonlijke voorzieningen zijn communicatievoorzieningen voor doven, zoals teksttelefoons en doventolken, brailleleesregels en speciaal meubi1air, zoals een aangepaste bureaustoel.

Een nieuwe baan De Wet REA biedt ook mogelijkheden als u begint aan een nieuwe baan. Elke werkgever die een arbeidsgehandicapte in dienst neemt, krijgt drie jaar lang een korting. Als u minder dan 50% van het minimumloon gaat verdienen wordt deze korting € 454 op de werkgeverspremie voor de WAO.

H

ebt u een WAJONG-uitkering op het moment dat u aan de slag gaat, dan krijgt uw werkgever nog eens een extra premiekorting van € 1.360. Daarmee zijn de financiële voordelen nog niet uitgeput. Stel dat u weer ziek of arbeidsongeschikt raakt. Gebeurt dat in de eerste vijf jaar nadat u in dienst gekomen bent, dan komen de eerste 52 of 104 weken loondoorbetaling niet voor rekening van uw werkgever. Ook niet als u door heel andere oorzaken uw werk niet kunt doen, bijvoorbeeld door een griepje of een sportblessure. Uw werkgever krijgt uw loon volledig vergoed door Uitvoering Werknemersverzekeringen (UWV), ook als hij volgens de CAO verplicht is om het eerste jaar 100% van uw loon door te betalen.

T

wijfelt uw nieuwe werkgever nog steeds, dan kunt u er voor kiezen om een half jaar bij hem te werken met behoud van uitkering, via een zogenoemde proefplaatsing. U kunt in die maanden laten zien wat u waard bent, zonder dat het uw nieuwe werkgever een cent kost.

19

H

ij is ook niet verplicht om u daarna in dienst te nemen, al is dat natuurlijk wel de bedoeling. Soms moeten er voorzieningen getroffen worden om uw werkplek bereikbaar, toegankelijk en bruikbaar voor u te maken, bijvoorbeeld door aanpassingen aan het gebouw, door speciaal meubilair of door aangepast gereedschap. Als die kosten hoger worden dan de premiekorting voor de WAO die uw werkgever voor u krijgt, kan deze subsidie krijgen voor deze meerkosten, uit het Reïntegratiefonds.

U

w werkgever moet dan wel een plan maken waarin staat waarom de gevraagde voorzieningen nodig zijn en wat ze kosten. UWV bekijkt dan of de kosten in verhouding staan tot het resultaat. Ook als u ergens bij een nieuwe werkgever begint, kunt u zelf een vergoeding krijgen van UWV voor persoonlijke voorzieningen zoals we er hiervoor een aantal noemden. Kunt u een betaalde baan krijgen met een loon dat onder uw verdiencapaciteit ligt, dan kunt u gedurende vier jaar een aanvullende uitkering krijgen, een zogenoemde loonsuppletie.

Om- en bijscholing ent u nog niet toe aan een betaalde baan, maar zou u wel met de nodige scholing zo ver kunnen komen, dan kan ook die herscholing, omscholing of bijscholing door UWV betaald worden. Uw uitkering loopt ondertussen gewoon door, of wordt omgezet in

B

20

een zogenoemde reïntegratieuitkering. Dat laatste is vooral voordelig als u behalve een gedeeltelijke uitkering wegens arbeidsongeschiktheid ook een gedeeltelijke werkloosheidsuitkering ontvangt. Die wordt dan tijdelijk bevroren, zodat u uw rechten niet verspeelt.

V

eel mensen vinden op eigen kracht een nieuwe, betaalde baan. Soms lukt dat niet. In dat geval kunt u ondersteuning en begeleiding vragen. Bijvoorbeeld bij het kiezen van een geschikt beroep, bij het zoeken van een baan, bij het leren solliciteren of om de nodige bijscholing te organiseren. In principe is die ondersteuning de taak van UWV, waar u ook uw uitkering van krijgt. In de praktijk huurt men daarvoor zogenoemde reïntegratiebedrijven in. U hebt dus een doorverwijzing nodig van uw uitkeringsinstantie om door zo’n reïntegratiebedrijf geholpen te worden. hoeft niet passief af te wachten tot de uitkeringsinstantie besluit om u een reïntegratietraject aan te bieden. U kunt hier zelf om vragen. Ook kunt u zelf uw reïntegratieplan maken en er budget voor krijgen via Uitvoering Werknemersverzekeringen (UWV). Dat kan bijvoorbeeld via de zogenoemde Individuele reïntegratie overeenkomst (IRa). Het plan mag hoogstens € 5.000 kosten. De uitvoering van het plan mag niet langer duren dan twee jaar.

U

H

et kan ook via een zogenoemd Persoonsgebonden Reïntegratiebudget (PRB). Deze regeling geldt alleen voor arbeidsgehandicapte werknemers die nog in dienst zijn bij hun ‘oude’ werkgever en voor wie de werkgever geen passend werk (in het ‘oude’ bedrijf of elders) kan vinden. U maakt zelf een plan hoe u uw positie op de arbeidsmarkt wilt verbeteren, bijvoorbeeld door omscholing,begeleiding of (sollicitatie ) training. De uitvoering van dit plan mag hoogstens één jaar duren en niet meer kosten dan € 3.630. Meer informatie bij -Uitvoering Werknemersverzekeringen (UWV) bij u in de buurt of www.uwv.nl De reïntegratietelefoon 0900-9295. -Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) bij u in de buurt of www.cwinet.nl -Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Afdeling publieksservice, telefoon 0800-9051 of http://home.szw.nl/

Mensen met WAO, WAZ of WAJONG opnieuw beoordeeld Met ingang van 1 oktober gaat UWV alle mensen met een WAO-, WAZ- of Wajong- uitkering onder de 55 jaar opnieuw beoordelen. De herbeoordelingen vinden plaats aan de hand van strengere criteria. Wie, waarom en wanneer?

T

ot voor kort was UWV verplicht om mensen met een arbeidsongeschiktheids uitkering op vaste momenten opnieuw te beoordelen. Deze wettelijk verplichte herbeoordeling had binnen een jaar na toekenning van de uitkering plaats en vervolgens één keer in de vijf jaar.

D

e uitkering werd voor maximaal vijf jaar toegekend. UWV had tevens de mogelijkheid mensen op een ander tijdstip op te roepen. en moment dat een verzekeringsarts, arbeidsdeskundige of de uitkeringsgerechtigde dat nodig achtte.

E

21

De regering heeft het systeem van de wettelijke herbeoordelingen (dus op vaste momenten) nu afgeschaft. Een uitkering wordt ook niet meer voor maximaal vijf jaar toegekend, maar voor onbepaalde tijd.

U

itkeringsgerechtigden hebben en houden wel de verplichting om veranderingen in hun situatie (bijvoorbeeld verbeteringen in hun gezondheid of wijzigingen in hun inkomsten uit arbeid) aan UWV te melden. De regering heeft UWV opdracht gegeven om vanaf 1 oktober in principe alle mensen die nu een WAO-, WAZ- of Wajong-uitkering hebben, opnieuw te beoordelen. De herbeoordelingsoperatie moet voor het tweede kwartaal van 2007 zijn afgerond.

Leeftijdsgroepen Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft UWV opgedragen de herbeoordeling in twee leeftijdsgroepen op te splitsen. Uitkeringsgerechtigden die op of na 1 juli 1956 zijn geboren, kunnen tussen 1 oktober 2004 en 1 april 2006 een oproep verwachten. ensen die tussen 1 juli 1949 en 1 juli 1956 zijn geboren, komen tussen 1 januari 2006 en 1 april 2007 aan de beurt. Binnen deze groepen zullen ‘jongeren’ in beginsel eerder aan de beurt komen dan de ‘ouderen’. Er kan echter aanleiding zijn ouderen toch eerder volgens de nieuwe criteria te beoordelen.

M

22

O

ver het moment van herbeoordeling krijgt iedere cliënt bijtijds een brief van UWV. Hoe UWV de herbeoordeling uitvoert, is niet bij iedereen hetzelfde; de wijze waarop kan verschillen. In de meeste gevallen roept UWV de cliënt op voor een onderzoek door een verzekeringsarts. Meestal volgt dan nog een onderzoek door een arbeidsdeskundige. Ook kan het voorkomen dat de cliënt eerst een vragenlijst krijgt thuisgestuurd.

S

oms zal de herbeoordeling op basis van het dossier en eventueel aanvullende gegevens kunnen worden afgehandeld.Van de herbeoordelingsoperatie zijn twee groepen uitgezonderd: mensen die vóór of op 1 juli 1949 zijn geboren en mensen die bij eerdere ingrijpende wijzigingen in de arbeidsongeschiktheidsregelingen ook zijn ontzien. .... Gratis abonnement: Ontvangt u een uitkering (W.W., W.A.O., A.O.W. of Bijstand). U woont in Amstelveen en u wilt dit blad 4 keer per jaar gratis ontvangen? Vul de bon in en stuur deze naar: Redactie Sociaal Contact Amstelveen Groenhof 140, 1186 EX Amstelveen U kunt het kwartaalblad in digitale vorm (pdf) van onze site downloaden: www.sociaal-steunpunt-amstelveen.nl/Kwartaalblad

BON VOOR GRATIS ABONNEMENT Naam...............................................................................m/v Adres...................................................................................... Postcode en plaats................................................................. KOKEN MET EEN KLEINE BEURS Buiten is het koud. De zon schijnt amper en daarom kunnen wij wel wat extra vitamines gebruiken. Deze maaltijd zit boordevol vitamines en is zeer voordelig. De worst kan ook vervangen worden door plakjes of blokjes ham. De maaltijd is geschikt voor 4 personen. ZUURKOOL SCHOTEL Ingrediënten: 100 g mager rookspek 1 kg zuurkool 1 ui, bouillontablet ± 1 kg aardappelen handje pitloze rozijnen 1 rookworst (of alternatief) boter of margarine geraspte kaas melk 2 tomaten

even meebakken in het uitgelopen spekvet. Driekwart van de zuurkool even meebakken al omscheppend. Wat bouillon en een handje rozijnen toevoegen en de zuurkool ½ uur zachtjes laten koken. In die tijd de aardappelen gaarkoken en de rookworst “wellen” in water dat tegen de kook aan blijft (of alternatief). Van de gestampte aardappelen met melk en een klontje boter of margarine een luchtige puree kloppen. In een beboterde ovenvaste s c h o t e l laag om laag doen: de zuurkool vermengd met de kleingesneden rauwe zuurkool en de aardappelpuree. Bovenop de plakken rookworst dakpansgewijs in de puree steken (of alternatief) met daartussen partjes tomaat. Met geraspte kaas bestrooien en de schotel bovenin een vrij warme oven 175º C zetten. De kaas heel licht laten kleuren. Eet smakelijk!

De blokjes rookspek langzaam uitbakken in een pan. De kleingesneden ui

23

24

Copyright Stichting Sociaal Steunpunt Amstelveen 2004 © 25