COLOFON
INHOUDSOPGAVE
Sociaal Steunpunt Amstelveen Postbus 8142 1180LC Amstelveen Tel.020-6471509 (alleen dinsdag 10.00-12,00) Mobiel06-385-738-87
2 3 4 5 6 .8 9 11 .15 16 17 21 24
REDACTIE Wim van Oostrom Jan Admiraal Ria Teunissen RESEARS / FOTO’S Jan Admiraal
Infopagina Van de Voorzitter. regeerakkoord Themamid.Schuldhulpverl, Shulhulpverl. ook op langer termijn effectief Alle bijstand gerechtigen . Poortwachtertoets. Armoede cijfer je niet weg Bericht van de spreekuurhouders Verz. Artsen teruggefloten Positie 35% arb. ongeschikten. PGB wordt zware last. Themamiddag
LAYOUT / ILLUSTRATIES Ria Teunissen POSTADRES REDACTIE Groenhof 140 1186 EX Amstelveen DRUKWERK Repro Gemeente Amstelveen OPLAGE; 900 exemplaren
Dit blad is gratis voor uitkerings-gerechtigden en geïnteresseerden. Mocht u toezending niet langer op prijs stellen, wilt u dit dan aan ons doorgeven? Het overnemen van teksten uit dit blad is toegestaan mits met bronvermelding
1
hDe vragen kunt u ook mailen naar ons e-mail adres; socsteam@sociaal-steunpunt-amstelveen
Met vragen op het gebied van de socialeMet vragen op het gebied van socialezekerheid over onder andere; Ziekte en arbeidsongeschiktheid
Therapeutisch zwemmen
(dreigende) werkeloosheid
Voor iedereen die op medische indicatie moet zwemmen in extra verwarmd water onder leiding van een fysioterapheut in zwembad.
Reïntegratie Algemene nabestaandenwet
“DE MEERKAMP”
Algemene bijstandswe
elke dinsdag van 18.00-19.00uur Het is een gezellige groep, dus ook goed voor het sociale contact.
Voorzieningen Gehandisapten Zorgverzekering
Er is op dit ogenblik een wachrlijst. Voor informatie bel met Ria Du Prie. 020 6450689
en nog vele andere onderwerpen kunt u terecht in; Wijkcentrum DE BOLDER Groenhof 140 Amstelveen Gratis Advies Sociaal Steunpunt Amstelveen SPREEKUUR Iedere dinsdag van 10.00-12.00 uur het hele jaar door, behalve de maand Augustus, alleen via een tel. afspraak kunt u op andere dagen terecht. Deze afspraak kunt u maken op dinsdag tussen 10.00-12.00 uur 020-647-1509 of mobiel 06-385-738-87
2
tandartscontrole tot het basispakket van de ziektekostenverzekering gaat behoren is goed nieuws. Mooi zou ook zijn als de zorgtoeslag direct aan de verzekeringsmaatschappijen worden uitgekeerd. Voorkomen wordt hierdoor dat de zorgtoeslag gebruikt wordt voor andere kosten dan waarvoor zij is bedoeld.
VOORWOORD .Het eerste nummer van het Sociaal Steunpunt Amstelveen in 2007 ontvangt u op het moment dat het regeringsakkoord tussen de PvdA, CU. en het CDA zijn definitieve vorm lijkt te hebben gekregen. Op het moment van schrijven moeten de fracties hun fiat er nog aan geven, maar in grote lijnen staat een aantal zaken vast. Voor de één precies wat men graag wil, voor de ander niet helemaal en voor weer een ander helemaal niet. Het hangt er maar vanaf waar je als burger de meeste waarde aan hecht.
Dat de voorstellen voor de maximering van de hypotheekrente aftrek niet doorgaat heeft voor de doelgroep van het SSA geen directe gevolgen en ook zullen de meesten geen last hebben van de afspraken die zijn gemaakt over de ''AOW-belastting'' voor mensen met een aanvullend pensioen dat meer dan 15.000,00 bedraagt. Ook de investeringen in die sectoren die bijdragen tot een waardevolle samenleving zijn goed nieuws, tenminste als zij ook dat effect hebben dat met die maatregelen wordt beoogd.
Hoewel nog niet alles bekend is, zijn er wel een paar hoofdlijnen die als ze doorgaan niet verkeerd uitpakken voor de doelgroep van het SSA. In het bijzonder denk ik dan aan de afspraken omtrent de huurverhoging en het van de baan zijn van de huurlibealisering. Ook het gegeven dat de halfjaarlijkse
Met vriendelijke groet Wim van Oosterom Voorzitter SSA
3
45 jaar of ouder was op 1 juli 2004.
REGEERAKKOORD.
* Herbeoordeelde uitkeringsgerechtigden met een toename van de verdiencapaciteit bij herbeoordeling hebben recht op een re-integratietraject.
* Boven 45 jaar geen herbeoordelIing * Herbeoordeling boven 45 jaar wordt teruggedraaid. * Uitkering volledig arbeidsongeschikten van 70% naar 75% * Strenge keuring WIA onveranderd
* De duur van de TRI-uitkering wordt verlengd van 6 naar 12 maanden, indien wordt meegewerkt aan reintegratie.
Dat zijn enkele kernpunten uit het regeerakkoord op het terrein van de arbeidsongeschiktheid. De volledige tekst van het regeerakkoord met betrekking tot dit onderwerp luidt als volgt:
* Er worden totaal 10.000 brugbanen van een jaar gecreëerd, die bij voorrang worden ingezet voor degenen uit bovengenoemde groepen die na 12 maanden nog geen uitzicht op werk hebben.
De uitkeringen van de WAO en de uitvoering van de WIA zullen als volgt worden aangepast: * Net als de uitkeringen voor volledig duurzaam arbeidsongeschikten in de WIA zullen ook de uitkeringen van bestaande gevallen volledig arbeidsongeschikten in de WAO, WAZ en Wajong worden verhoogd van 70% naar 75%.
* Er zal in samenspraak met sociale partners een pakket aan maatregelen worden gepresenteerd om de arbeidsmarktpositie voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten (35-) te versterken. De no-risk polis en premiekorting voor werkgevers die een gedeeltelijk arbeidsongeschikte in dienst houden of nemen worden uitgebreid.
* De grens van boven de 50 jaar op de peildatum 1 juli 2004 voor vrijstelling via de herbeoordelingsoperatie schattingsbesluit wordt verlaagd naar 45 jaar.
* De WGA zal volledig privaat worden uitgevoerd. * De Pemba wordt afgeschaft.
* Degenen die nu worden vrijgesteld en al zijn herbeoordeeld met het aangepast schattingsbesluit worden ingedeeld op het oude arbeidsongeschiktheidspercentage. Door deze maatregel gelden in feite de reguliere WAO-regels en het oude Schattingsbesluit voor iedereen die 4
Een misverstand bleek de veronderstelling dat het bij de schuldhulpverlening bijna uitsluitend zou gaan om mensen met een minimum inkomen of een uitkering. Ook meer ''welvarenden'' blijken de verleiding tot meer uitgeven dan er ontvangen wordt niet altijd te kunnen weerstaan. De verleidingen liggen dan ook permanent op de loer. De Wehkamp en Otto gidsen zij erg verleidelijk en als de financiële consequenties niet goed worden overzien zijn de schulden snel gemaakt. Dat ''etaleren doet begeren'' werkt echt, echter niet altijd in het voordeel van de kijker zo blijkt deze middag.
Themamiddag over schuld hulpverlening. Dinsdag 16 januari was het weer zover. Eén van door het sociaal steunpunt te organiseren themamiddagen brak aan en verwachtingsvol werd uitgekeken naar de belangstelling. De publiciteit was op een zelfde wijze georganiseerd, met dit verschil dat het Amstelveens Weekblad op de voorpagina aandacht besteedde aan het onderwerp en in het artikel de door het SSA georganiseerde themamiddag vermeldde. Een mooie publiciteit, waarvan wij hopen dat ook de volgende thema's voldoende actueel zijn om op een dergelijke wijze aandacht te krijgen. Met ongeveer 30 belangstellenden was de zaal goed gevuld.
De onderwerpen die in de duidelijke uitleg aan de orde kwamen waren onder andere:
Voor de presentatie was Balans, de afdeling voor schuldhulpverlening van de gemeente Amstelveen, uitgenodigd. Twee medewerkers vertegenwoordigden de afdeling die zich speciaal met deze vraagstukken bezighoudt. In totaal zijn ongeveer 8 medewerkers dagelijks bezig met cliënten die zich in de financiële problemen bevinden. Het aantal dossiers bij de gemeente bedraagt ongeveer 400. Het aantal mensen in de gemeente dat kampt met (ernstige) financiële problemen is echter hoger, niet iedereen meldt zich voor hulp bij de gemeente. Actief in deze ''markt'' zijn ook commerciële bureaus.
"Ondersteuning bij de opzet van schuldbemiddeling. Hierbij treedt de gemeente op als bemiddelaar naar de schuldeiser(s) en probeert zij samen met u tot een regeling met de schuldeisers te komen. "Als u daarvoor in aanmerking komt kan er een saneringskrediet bij Grediam worden aangevraagd. De kern hiervan is dat met u een regeling wordt getroffen waarbij na een bepaalde periode de schulden worden gesaneerd. "Ook kan gekozen worden voor een wettelijk traject, de WSNP (Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen). Voor dit traject is medewerking van de rechtbank een vereiste.
5
"De gemeente kan u eveneens helpen bij budgetbegeleiding. Samen met u worden uw uitgaven en inkomsten bewaakt.
Schuldsanering ook op lange termijn effectief Mensen die op last van de rechter worden begeleid in het saneren van hun schuld, blijken drie jaar later nauwelijks nieuwe schulden gemaakt te hebben. Dat staat in de tweede monitor van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen, die minister Hirsch Ballin van Justitie vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
"Tenslotte kunnen er adviesgesprekken worden aangeboden en/of kan u worden begeleid/verwezen naar cursussen waarbij u leert hoe de inkomsten en uitgaven in evenwicht te houden. Deze cursussen worden verzorgd door het algemeen maatschappelijk werk. De cursus heet: ''omgaan met geld''
Onderzoek onder ex-schuldenaren toont aan dat van alle kleine (ex-)ondernemers en particuliere huishoudens die de Wsnp succesvol hebben doorlopen, circa 90 procent drie jaar na het verkrijgen van de schone lei geen nieuwe schulden heeft gemaakt. 58 procent van de (ex-) ondernemers en 47 procent van de particuliere huishoudens geeft zelfs aan regelmatig geld te sparen. Slechts 8 procent van de particulieren en 10 procent van de (ex-)ondernemers heeft binnen drie jaar na het succesvol doorlopen van de wettelijke schuldsanering weer betalingsachterstanden van meer dan twee maanden opgebouwd.
De inleiders benadrukten dat de persoonlijke motivatie van degenen die in financiële problemen zijn gekomen de bepalende factor is die het mogelijk maakt ook weer uit de problemen te komen. Als de persoonlijke motivatie ontbreekt en het te veel aan anderen wordt overgelaten, dan mislukt het vrijwel altijd en komt men niet uit de problemen. Verder is een voorwaarde dat de gestelde afspraken worden nageleefd. Overbodig is te benadrukken dat gedurende het traject geen nieuwe schulden worden gemaakt. Uw persoonlijke situatie is altijd uitgangspunt voor handelen, dat kan betekenen dat die situatie invloed kan hebben op de gestelde voorwaarden. Met andere woorden schuldhulpverlening is maatwerk, wat voor de een geldt, hoeft niet noodzakelijker wijze voor de ander te gelden.
De monitor is de tweede meting naar de uitvoeringspraktijk van de Wsnp sinds de inwerkingtreding in 1998. Uit de cijfers blijkt dat in totaal in 2005 14.600 mensen belandden in een wettelijk schuldsaneringstraject. Dat is iets meer dan het jaar ervoor (600 zaken). Hiervan is het percentage alleenstaanden en ouderen iets gestegen. Aan de gang naar de Wsnp liggen bij ondernemers vooral
Voor meer informatie; de gemeente Amstelveen, afdeling Balans.
6
financiële problemen in hun bedrijf ten grondslag en bij particulieren vooral inkomensterugval en overbesteding. De gemiddelde schuld bij particulieren bedraagt nog steeds zo'n 27.000,-. Bij exondernemers steeg die licht naar ruim 117.000,-.
Hoe werkt de WNSP? Wettelijke schuldsanering via de rechter is alleen mogelijk als er geen betalingsregeling (minnelijk akkoord) getroffen kan worden met de schuldeisers. De regeling wordt namelijk gezien als een laatste redmiddel.
Ongeveer 71 procent van de gevallen behaalt het uiteindelijke doel van de Wsnp: namelijk een schone lei. Daarmee is gebleken dat voor een grote meerderheid de schone lei ook een duurzaam einde betekent van een periode met hoge schulden. Ook oordelen de exschuldenaren gemiddeld positief over hun Wsnp-traject. Daarmee toont de schuldsanering zich een effectief middel in de strijd tegen problematische schulden.
Voor een wettelijke schuldsanering moet een verzoekschrift worden ingediend bij de rechtbank. Niet iedere schuldenaar komt in aanmerking, aan de toelating worden eisen gesteld. Gedurende doorgaans drie jaar staan ze hun vermogen en een deel van hun inkomen af. Een bewindvoerder ziet erop toe dat de schuldenaar zich optimaal inspant om zoveel mogelijk geld voor aflossing van de schulden bijeen te brengen en dat geen nieuwe schulden ontstaan. Schuldenaren die voldoen aan de verplichtingen die de Wsnp stelt, verkrijgen na afloop een schone lei. Het opgespaarde bedrag wordt verdeeld onder de schuldeisers en het restant wordt kwijtgescholden. Het traject is niet eenvoudig te doorlopen.
Het percentage wettelijke schuldsaneringstrajecten dat alsnog eindigt in een faillissement, blijft al enkele jaren stabiel op circa 15 procent. Wel geven rechters steeds vaker als reden op dat particulieren zich onvoldoende inspannen om werk te vinden. De inspanningsverplichting om werk te vinden en geld voor de schuldeisers in de boedel te brengen, is de afgelopen jaren aangescherpt.
De schuldenaar leeft gemiddeld drie jaar onder het bijstandsminimum, staat onder toezicht van een bewindvoerder, er geldt gedurende 13 maanden een postblokkade en de schuldsanering wordt bekendgemaakt in de Staatscourant en een register op internet.
Door de jaren heen blijft het aantal bewindvoerders goed op peil, circa 1180 bewindvoerders stonden in 2006 ingeschreven. Gemiddeld heeft een bewindvoerder momenteel 35 zaken onder zijn beheer. Zowel landelijk als regionaal bezien, zijn er dan ook voldoende bewindvoerders actief. 7
gerechtigden om verschillende redenen toestemming geven om langer dan vier, maar maximaal dertien, weken in het buitenland door te brengen. Naast het bezoeken of verzorgen van een ziek familielid kan ook een sterfgeval een reden zijn. Ook kan het zijn dat de bijstandsgerechtigde in het buitenland zit en om medische redenen niet terug mag reizen. Nu is het nog zo dat gemeenten bijstandsgerechtigden vrijwel alleen toestemming verlenen als er sprake is van levensbedreigende omstandigheden.
Alle bijstandsgerechtigden mogen even lang op vakantie Bijstandsgerechtigden die ouder zijn dan 57,5 jaar en zijn vrijgesteld van de arbeidsplicht, mogen binnenkort vier in plaats van dertien weken per jaar in het buitenland doorbrengen zonder dat dit gevolgen heeft voor hun uitkering. Alleen als er zwaarwegende bijzondere omstandigheden zijn, mogen gemeenten de termijn verlengen tot maximaal dertien weken. Dat staat in een wetsvoorstel van demissionair staatssecretaris Van Hoof van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat vandaag bij de Tweede Kamer is ingediend.
Een bijstandsgerechtigde die gebruik wil maken van het recht om langer weg te blijven, moet vóór vertrek uit Nederland bij de gemeente een verzoek indienen. Daarbij moet hij bewijsstukken overhandigen waaruit blijkt dat er inderdaad sprake is van zwaarwegende bijzondere omstandigheden. Dat kan bijvoorbeeld een doktersverklaring zijn. De gemeente kan onderzoeken of die gegevens kloppen. Als de bijstandsgerechtigde al in het buitenland zit op het moment dat de bijzondere omstandigheid zich voordoet moet hij meteen een aanvraag indienen via bijvoorbeeld de telefoon, e-mail of fax en zo snel mogelijk bewijsstukken leveren.
Nu mogen bijstandsgerechtigden die ouder zijn dan 57,5 jaar en zijn vrijgesteld van de arbeidsplicht altijd dertien weken wegblijven. Rechters hebben geoordeeld dat hier sprake is van leeftijdsdiscriminatie omdat alle andere bijstandsgerechtigden maximaal vier weken per jaar de grens over mogen. Om hier een einde aan te maken geldt de termijn van maximaal vier weken voortaan voor alle bijstandsgerechtigden. Los van de leeftijd is er ruimte voor een langer verblijf als er zwaarwegende bijzondere omstandigheden zijn. Gemeenten kunnen bijstands-
De gemeenten beoordelen hoeveel weken de individuele bijstandsgerechtigde precies mag wegblijven zonder dat de uitkering in gevaar komt. De uitvoering van het wetsvoorstel brengt geen extra kosten met zich mee.
8
Poortwachtertoets WW per 1 januari 2007
een maatregel worden opgelegd, bijvoorbeeld het korten op de uitkering.
Wie vanaf 1 januari 2007 een WWuitkering aanvraagt, krijgt te maken met de Poortwachtertoets. De Poortwachtertoets houdt in dat de klant zelf moet aangeven wat hij kan doen om weer aan het werk te komen. Hiervoor worden voorafgaand aan de behandeling van de uitkeringsaanvraag afspraken gemaakt die schriftelijk worden vastgelegd. Na maximaal 3 maanden vindt een intensieve toets plaats op deze reïntegratie-inspanningen door de klantadviseur van CWI of de reintegratiecoach van UWV. De toets gaat er vooral om: zijn de gemaakte afspraken nagekomen en is de ondersteuning van CWI en UWV zinvol geweest.
Verschillende klanten, verschillende aanpak In grote lijnen zijn er twee wegen waarlangs iemand terug kan keren naar de arbeidsmarkt. De meeste klanten zijn in staat om zelf hun weg te vinden naar nieuw werk. Zij kunnen zelf solliciteren en hebben geen behoefte aan intensieve hulp. Zij worden dan ook niet begeleid door de re-integratiecoach van UWV. Wel kunnen ze gebruik maken van de bemiddelende diensten van CWI. Daarnaast zijn er klanten die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben en die begeleiding van de reintegratiecoach van UWV nodig hebben om die afstand te verkleinen. Bij aanvang van de werkloosheid wordt nu gelijk bekeken welke hulp iedere klant nodig heeft.
Tot nu toe moet iedereen die een WW-uitkering heeft standaard vier keer per vier weken solliciteren. Voor de een is deze verplichting makkelijker te realiseren, terwijl dit voor de ander moeilijk is en er misschien wel een andere aanpak nodig is. Met de Poortwachtertoets is het wel mogelijk om individuele afspraken met een klant te maken (maatwerk).
Kleine afstand tot de arbeidsmarkt Klanten met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt worden begeleid door de klantadviseur van CWI. De klantadviseur heeft een goede kijk op de regionale arbeidsmarkt. Dat stelt hem in staat afspraken op maat met de klant te maken over welke inspanningen van hem worden verwacht. Dat is natuurlijk het aantal sollicitaties dat hij gaat verrichten, maar ook deelname aan workshops of competentietests kunnen onderdeel zijn van deze afspraak. Alles wordt schriftelijk vastgelegd en er wordt een vervolgafspraak gemaakt. Bij die volgende afspraak wordt bekeken of de klant zijn afspraken is nagekomen, of er nieuwe afspraken kunnen worden
Er worden ook afspraken gemaakt voor de volgende periode en wordt gekeken welke ondersteuning daar vanuit UWV of CWI nodig is. Wanneer blijkt dat de afspraken onvoldoende zijn nagekomen, kan dit leiden tot scherpere afspraken en frequenter contact. Als blijkt dat dit de klant is te verwijten, kan de klant 9
Mensen met een inkomen op of net boven het sociaal minimum kunnen zodra zij een uitkering krijgen, onder het sociaal minimum komen. Het gaat dan over het algemeen om alleenstaande uitkeringsgerechtigden. Zij kunnen voor een aanvulling tot het sociaal minimum een beroep doen op de Toeslagenwet. Als de uitkeringsgerechtigde ondanks deze aanvulling nog onder het sociaal minimum zit, kan hij een bedrag krijgen, een 'kopje', op de uitkering. Het systeem is ingewikkeld en bovendien bleken sommige alleenstaande gedeeltelijk arbeidsongeschikten toch nog onder het sociaal minimum te komen. Voor deze groep was er ook een tijdelijke reparatieregeling getroffen.
gemaakt en of bestaande afspraken moeten worden bijgesteld. Grote afstand tot de arbeidsmarkt Klanten met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt worden gelijk begeleid door de re-integratiecoach van UWV. Hij heeft een goede kijk op de activiteiten die de klant het meest helpen. Daarbij kan hij ook andere reintegratiemiddelen inzetten dan sollicitatieactiviteiten: bijvoorbeeld scholing, proefplaatsing of in sommige gevallen vrijwilligerswerk. Ook hier worden afspraken schriftelijk vastgelegd en wordt een vervolgafspraak gepland. Op het moment dat deze vervolgafspraak plaatsvindt, wordt eerst teruggekeken of de klant voldoende invulling heeft gegeven aan deze afspraken en vervolgens wordt gekeken of de vervolgafspraken bijgesteld moeten worden.
Het kabinet heeft daarom besloten om de 'kopjesregeling' op te heffen en de Toeslagenwet uit te breiden. Hierdoor houden mensen die voorheen een inkomen hadden onder het sociaal minimum, hun oude inkomensniveau. . Mensen die voorheen een inkomen hadden op of iets boven het sociaal minimum, krijgen een uitkering op in ieder geval het sociaal minimum. Mensen met een uitkering op het sociaal minimum die daarnaast nog andere inkomsten hebben, raken hun extra 'kopje' kwijt. Voor deze mensen geldt een overgangsperiode van twee maanden. De regeling gaat in op 1 januari 2008.
Bron: UWV, 6 december 2006
Regeling voor uitkeringsgerechtigden onder sociaal minimum wordt vereenvoudigd Er komt een eenvoudigere regeling voor mensen die een uitkering hebben die lager uitvalt dan het sociaal minimum. Tot nu toe zijn deze mensen voor een aanvulling aangewezen op de Toeslagenwet en de zogenoemde kopjesregeling. Dit ingewikkelde systeem wordt nu vereenvoudigd. Dit wetsvoorstel is door demissionair minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Tweede Kamer gestuurd.
Bron: Min. Van SZW, 23 januari 2007
10
naar een objectivere methode men vond die in de Verenigde Staten, waar de armoedegrens wordt bepaald door wat iemand minimaal nodig heeft voor voeding, kleding en huisvestiging. Een wezenlijk andere opvatting van armoede dus. Niet langer het sociaal minimum of de mate waarin iemand kan deelnemen aan de samenleving bepaalt of iemand arm is, maar het minimumbedrag dat iemand nodig heeft om zich te kunnen kleden, wonen en eten wordt de norm. In cijfers: een alleenstaande is voortaan niet meer arm bij een inkomen van 850 euro, maar pas bij een inkomen van 758 euro per maand.
Armoede cijfer je niet weg
Volgens de laatste berekeningen van het Sociaal Cultureel Planbureau moest in 2005 10,5 procent van de Nederlandse gezinnen rondkomen van een laag inkomen. Volgens nieuwe berekeningen van het SCP zal volgend jaar echter nog maar 3,6 tot 6,4 procent van de Nederlanders arm zijn. Niet omdat het beter gaat met de economie, maar omdat veel mensen die nu arm zijn voortaan niet meer arm worden genoemd. De cijfers staan in schril contrast met de dagelijkse werkelijkheid. Overal in het land schieten voedsel banken als paddestoelen uit de grond. Verspreid over Nederland zijn al meer dan 1 50 voedseldistributiepunten actief en ze kunnen de toestroom niet aan van mensen die hulp nodig hebben.
Sociale benadering Om het minimumbedrag vast te stellen, gebruikt het SCP cijfers van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Het planbureau kiest bij de berekening niet voor het absolute minimum pakket van het Nibud, maar voor het 'bescheiden pakket'. Daarin is ruimte voor een tijdschrift en een huisdier, maar niet voor extra kleding, een biertje of sigaretten, laat staan een uitstapje. Het Nibud zegt in een reactie niet blij te zijn dat haar cijfers door het SCP worden gebruikt voor de nieuwe definitie van het begrip armoede. "Wij kiezen voor een meer sociale benadering. Armoede heeft vooral te maken met gezondheid, perspectief op werk en de manier van huisvesting. Criteria die in de nieuwe berekeningen van het SCP niet zijn meegenomen."
Wanneer ben je arm? Volgens sommigen is iemand in de bijstand niet direct arm te noemen, anderen vinden juist van wel. Om de armoedegrens te berekenen, hanteerde het Sociaal Cultureel Planbureau tot nu toe inkomenscriteria, gebaseerd op bijstandsniveau, bestaansminimum en de in Europees verband afgesproken armoedegrens (60 procent van het gemiddelde inkomen). Het bezwaar tegen deze rekenmethode is volgens het SCP dat deze inkomensgrenzen willekeurig zijn en aanleiding geven tot discussie. Daarom ging het planbureau op zoek 11
dame die zichtbaar uitgeput is, over de drempel. Hij vertelt haar met klem dat ze altijd kan bellen als ze ziek is, het eten wordt dan thuis gebracht. "Maar ik kan niet bellen," zegt ze terwijl ze naar de grond blijft staren. "Mijn beltegoed is op."
Maatschappelijk probleem Stonden de oude cijfers al in schril contrast met de dagelijkse werkelijkheid, de nieuwe laten zeker geen ruimte meer voor welk extraatje of tegenvaller dan ook. Toch zei minister Zalm eind vorig jaar nog dat "armoede in Nederland betrekkelijk is". En staatssecretaris Van Hoof (VVD) durfde in januari in het tv-programma Zembla zelfs de stelling aan dat armoede in Nederland geen probleem is. Een onderzoek (in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken!) naar gebruikers van voedselbanken legt echter pijnlijk bloot dat er wel degelijk sprake is van serieuze armoede en een fors maatschappelijk probleem. Wekelijks worden in Nederland meer dan 10.000 gezinnen via voedseldistributiepunten aan levensmiddelen geholpen. En er is behoefte aan veel meer.
Invoering euro Anne heeft buiten op haar scootmobiel zitten wachten tot ze tegen half vijf aan de beurt is. Haar echte naam wil ze niet vertellen. "Ik zou het vreselijk vinden als mijn buren zouden weten dat ik mijn eten hier haal." Ze geeft de vrijwilligers die de voedselpakketten samenstellen enkele instructies in verband met haar suikerziekte en neemt plaats op een stoel uit het zicht van de fotograaf. Ze vertelt dat ze in 2000 een beroerte heeft gehad. "Eigenlijk zijn de problemen in datzelfde jaar begonnen. Met de invoering van de euro is alles zoveel duurder geworden en ook het omrekenen vind ik nog steeds moeilijk." Ze moet nu maandelijks rondkomen van ongeveer 850 euro, dat is inclusief 180 euro huursubsidie. "Als alle vaste lasten voor huur, gas, water en licht, verzekeringen, ziektekosten en de telefoon er vanaf zijn, blijft er vrijwel niets over. Voordat ik naar de voedselbank ging, at ik vaak dagen achter elkaar helemaal niet omdat mijn geld op was, terwijl mijn dokter zegt dat ik in verband met de suikerziekte elke dag goed moet eten. Mijn moeder heeft lange tijd aangedrongen dat ik naar de voedselbank zou gaan, maar ik schaamde me zo dat ik het steeds bleef uitstellen. Eind juli heb ik de knoop doorgehakt"
Boodschappen wagentjes Bij de Voedselbank Amsterdam Noord staat op donderdagmiddag al geruime tijd voordat de deur open gaat een lange rij wachtenden. Gewapend met boodschappenwagentjes en grote plastic draagtassen van Dirk van den Broek, CIOOO en LidI wacht iedereen geduldig tot de deur open gaat. Klokslag vier uur worden de wachtenden in groepjes van vijf binnengelaten in de kleine ruimte die dienst doet als distributiecentrum. Een van de vrijwillige medewerkers helpt een oude 12
anderhalf uur keihard doorwerken om alle hulpvragers van levensmiddelen te voorzien, worden de wachtenden ondertussen geïnformeerd over de kleding die een dag later bij de voedselbank zal worden uitgedeeld. Het voedselpakket is deze week ruim: veel groente, brood en zuivel, maar er zijn ook vruchtensappen, koekjes, rijst en snoep. De voedselbanken zamelen bij bedrijven levensmiddelen in die kwalitatief nog goed zijn maar om een of andere reden niet kunnen worden verkocht. Scheerder: "Het is elke week maar weer afwachten wat we binnen krijgen. De melk die we nu bijvoorbeeld uitdelen, is door de voedselbank zelf aangekocht uit financiële giften die we krijgen." Tegen half zes raakt het eten echt op. Er worden nog blikken en potten uit de voorraadkamer gehaald, zodat niemand met lege handen naar huis hoeft.
Breedbeeld televisie
De voedselpakketten die worden uitgedeeld, zijn zeker niet bedoeld voor mensen die "het even niet zo breed hebben", vertelt vrijwillig medewerker Paul Scheerder. Wil iemand in aanmerking komen voor levensmiddelen dan moet eerst een verklaring worden overlegd van het inkomen, de kosten voor huur, energie en water en de eventuele kinderbijslag, reiskosten, teruggave van belastingen en de huursubsidie die iemand krijgt. Scheerder: "Als je verslaafd bent aan alcohol of drugs, kom je niet in aanmerking. En ook als je schulden hebt bij een postorderbedrijf omdat je bijvoorbeeld een breedbeeld televisie van honderden euro's hebt gekocht, geven we geen hulp. Je komt pas in aanmerking voor een voedselpakket als er, nadat alle vaste lasten betaald zijn, een besteedbaar inkomen van minder dan 150 euro over blijft. Voor iedere volwassene meer binnen het huishouden wordt het bedrag vermeerderd met 50 euro en voor elk kind met 25 euro. Geloof me, je zit al snel onder dat bedrag als je je baan verliest. "
Funeste gevolgen De nieuwe armoedegrens is Scheerder een doorn in het oog. "Voor de meeste mensen die hier komen, geldt dat ze arm zijn en zullen blijven, omdat ze onvoldoende scholing hebben en geen kans maken op een baan. Ze vallen eenvoudig weg buiten de samenleving. Dat zijn factoren die je mee moet nemen als je de armoedegrens vast stelt. Een ander deel zal nooit meer kunnen werken omdat ze gehandicapt, ziek of te oud zijn. Hun inkomen is structureel te laag. Het is toch onvoorstelbaar dat een groot deel van hen nu door het SCP uit de boeken wordt weggecijferd." Verschillende politici hebben laten weten dat ze niet noodzakelijker-
Vruchtensappen Vandaag is het bij de Voedselbank in Amsterdam Noord erg druk. Normaal komen er tussen de zestig en zeventig huishoudens voor levensmiddelen, nu zijn het er rond de honderd. Terwijl de vrijwilligers 13
De Wet verlenging loondoorbetalingsverplichting bij ziekte heeft samen met de Wet verbetering poortwachter als doel het langdurige ziekteverzuim te verminderen en daarmee de instroom van het aantal mensen in de WIA of zijn voorganger, de WAO. De Wet verbetering poortwachter zorgt voor instrumenten om zieke werknemers sneller weer aan het werk te krijgen. Door de verlenging van de verplichting het loon bij ziekte door te betalen, kregen werkgevers tijdens de eerste twee ziektejaren de volle financiële verantwoordelijkheid voor het verzuim. Met de sociale partners is afgesproken dat over die twee ziektejaren in beginsel hoogstens 170 procent van het laatst verdiende inkomen wordt doorbetaald. Zowel zieke werknemers als werkgevers hebben dus financieel belang bij een zo snel mogelijke werkhervatting.
wijs van de nieuwe cijfers van het SCP gebruik zullen gaan maken. Maar Scheerder is er niet gerust op. "Zo'n rapport kan funeste gevolgen hebben. Het is maar afwachten wanneer een politieke partij het rapport uit de la trekt en het gebruikt om de uitkeringen naar beneden bij te stellen. Dan is het voor de voedselbanken helemaal niet meer te overzien."
Minder arbeidsongeschiktheidsuitkeringen door langere loondoorbetaling bij ziekte De langere loondoorbetaling bij ziekte heeft er mede toe geleid dat het aantal aanvragen voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen is gedaald en het ziekteverzuim op een laag niveau is gebleven. Dat blijkt uit een evaluatie van de Wet verlenging loondoorbetalingsverplichting bij ziekte, die regelt dat werkgevers het loon van zieke werknemers twee jaar moeten doorbetalen in plaats van een jaar zoals voorheen. De ministerraad heeft er op voorstel van minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mee ingestemd de evaluatie naar de Tweede Kamer te sturen. De evaluatie benadrukt dat het succes van de wet niet op zichzelf staat. De wet uit 2004 hangt nauw samen met de Wet verbetering poortwachter (2002) en de invoering van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA, 2006).
Verder blijkt uit de evaluatie dat de private markt van verzuimverzekeringen het midden- en kleinbedrijf een scala aan mogelijkheden biedt zich te verzekeren tegen de financiële gevolgen van ziekteverzuim bij werknemers. Tevens blijkt de verzekeringsgraad te zijn toegenomen. Wel blijkt dat de kennis van werkgevers over de rechten en de plichten bij doorbetaling van loon en reïntegratie niet voldoende is. Het kabinet gaat daarom in overleg met de betrokken organisaties kijken hoe de voorlichting verbeterd kan worden, onder andere door 'goede praktijken' (succesvolle voorbeelden uit de praktijk) van reïintegratie van werknemers beschikbaar te stellen. RVD, 20.12.2006
14
Een bericht van de spreekuurhouders
woord. Deze vraag kregen we via de mail binnen:
Op cursus
Ik heb een herkeuring gekregen i.v.m. de WAO .Volgens de arts ben ik 100% arbeidsgeschikt. Maar zoals bij zoveel mensen kan ik echt niet meer werken. Nu moet ik wachten op een oproep van de arbeidsdeskundige. Mijn huisarts heeft mij verteld dat hij een brief wil schrijven naar het UWV waarin staat dat ik absoluut niet meer kan werken. Moet ik de brief ook meenemen naar de arbeidsdeskundige of heeft dit geen zin? Kunt U mij A.U.B. Advies geven. Ik sta met mijn rug tegen de muur en word er gewoon ontzettend nerveus van.
De gemeente moet per 1 januari de WMO, de wet maatschappelijke ondersteuning uitvoeren. Om die reden gingen de spreekuurhouders naar een cursus WMO verzorgd door Zorgbelang Noord-Holland. Ondanks het weeralarm in verband met de sneeuw gingen we op pad. Er waren ook mensen van de seniorenraad, de participatiegroep minima en de participatiegroep gehandicapten aanwezig. Het was leuk om daar eens kennis mee te maken.
En dit was ons antwoord: Het is zeker handig als je de brief van je huisarts meeneemt naar de arbeidsdeskundige. De arbeidsdeskundig moet namelijk in zijn computersysteem passende functies voor je vinden om het arbeidsongeschikheidspercentage te kunnen berekenen. De informatie in de brief kan hij zeker gebruiken om deze functies te kunnen vinden of juist weg te strepen omdat jij ze niet aankan. Ook kan hij tussentijds overleg voeren met je keuringsarts. Zodra je weet wie je arbeidsdeskundige wordt zou je zelfs de brief al kunnen op sturen. Maar neem hem ook mee voor het geval de brief niet of niet op tijd aankomt. Op de website van het WAOcafe (www.waocafe.nl) en het UWV kan je meer informatie vinden over de herkeuring. Vooral de website van het WAOcafe is erg handig. Tot de volgende keer Berna - Spreekuurhoudster
Uitgelegd werd dat de WMO de verschillende Gemeenten de ruimte geeft om de wet op een eigen manier uit te voeren. De ene gemeente kan een scootmobiel leveren terwijl een andere gemeente besluit om in een vergelijkbare situatie een rollator te verstrekken. Het gaat er in de wet om dat een gemeente uitzoekt wat het beste resultaat is voor de cliënt met een zorgvraag. Voor ons als spreekuuhouders houdt dit in dat als we bezwaar maken tegen bijvoorbeeld de levering van een rollator omdat de cliënt een scootmobiel had gewild wij geen vergelijking moeten maken met andere gemeenten. We moeten dan de gemeente duidelijk moeten maken dat in dit geval een scootmobiel een beter resultaat zou zijn geweest dan een rollator. Spreekuur Ook hebben we tijdens onze spreekuren weer veel vragen beant15
Verzekeringsartsen teruggefloten Door mr. Sjoerd Visser
klachten had. Het UWV beargumenteerde dat simpelweg als volgt: andere verzekeringsarts, andere inzichten. Maar daar nam de rechter geen genoegen mee. Hij paste artikel 4 lid 1 b van het Schattingsbesluit toe: 'Het verzekeringsgeneeskundig onderzoek dient te voldoen aan de vereiste dat het onderzoek, als het door een andere verzekeringsarts zou zijn uitgevoerd, tot dezelfde bevindingen en conclusies zou leiden.' Het onderzoek in deze zaak voldeed niet aan die eis, dus vernietigde de rechter de beslissing van UWV.
Bij de beslissing of u recht hebt op een uitkering wegens arbeidsongeschiktheid, draait alles om de verzekeringsarts. Zijn oordeel geeft de doorslag, en weegt zwaarder dan uw eigen woorden over uw gezondheid. De verzekeringsarts lijkt daarmee oppermachtig. Toch kan ook hij worden teruggefloten. Als u het niet eens bent met het oordeel van de verzekeringsarts, en een bezwaarschrift indient, wordt de centrale rol van de verzekeringsarts overgenomen door een bezwaarverzekeringsarts. Ook hij lijkt oppermachtig in zijn oordeel over u. Maar onlangs zijn enkele (bezwaar)verzekeringsartsen door de rechter op de vingers getikt. Het ging daarbij steeds om zaken van mensen met gezondheidsklachten die door de jaren heen gelijk waren gebleven, maar plotseling heel anders door een verzekeringsarts werden beoordeeld.
Niet onderzocht De Rechtbank Utrecht staat niet alleen. De Centrale Raad van Beroep bevestigde in een uitspraak van 17 januari 2006 de vernietiging van een UWV-beslissing waarbij de verzekeringsarts iemand met gelijk gebleven klachten, die eerst voor 80 tot 100% arbeidsongeschikt was, in 2002 nog maar voor 45 tot 55% arbeidsongeschikt verklaarde.**) De Centrale Raad paste hier niet het bovengenoemd artikel 4 lid 1 b van het Schattingsbesluit toe, maar verwees naar de strenge uitspraken die deze Raad zelf in 2004 had gedaan over gebreken in het CBBS, het rapportagesysteem van het UWV (zie hieronder).
Dezelfde klachten, ineens minder beperkingen De Rechtbank Utrecht deed op 24 mei 2006 *) uitspraak over de zaak van een man die in 1998, 2002 en 2003 voor 80 tot 100% arbeidsongeschikt werd verklaard. In 2005 vond het UWV dat hij nog maar voor 45 tot 55% arbeidsongeschikt was, hoewel hij nog precies dezelfde
Volgens de Raad had het oordeel van het UWV 'geen toereikend niveau van transparantie, verifieerbaarheid en toetsbaarheid', temeer omdat de bezwaarverzekeringsarts zelf de persoon om wie het ging niet had onderzocht. Met andere woorden: de bezwaarverzekeringsarts kon 16
verzekeringsarts is er met deze uitspraken gelukkig wel gekomen.
onvoldoende uitleggen waarom dezelfde klachten eerst aanleiding gaven voor het vaststellen van volledige arbeidsongeschiktheid, en later nog maar van gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid.
*) Rechtbank Utrecht, 24-05-2006 SBR 06/149 **) CRvB 17-01-2006, LJN AU9852 (uitspraken met een LJN-nummer zijn te vinden via http://www.rechtspraak.nl/ ) ***) Rechtbank Assen, 19-07-2006 AWB 06/273 WAO
Geen uitleg, geen overleg De rechtbank Assen deed op 19 juli 2006 uitspraak over een zaak waarin vier verzekeringsartsen een verpleegkundige eerst geheel en later gedeeltelijk arbeidsongeschikt hadden verklaard.***) De bezwaarverzekeringsarts had geconcludeerd dat er geen sprake was van ziekte of gebrek, dus dat de vrouw voor minder dan 15% arbeidsongeschikt was. De rechter vernietigde die beslissing, omdat de verzekeringsarts geen enkele uitleg had gegeven bij dit afwijkende oordeel en niet had overlegd met de verzekeringsartsen die eerder tot een andere conclusie waren gekomen.
De positie van 35% arbeidsongeschikten Resultaten van het Star-onderzoek Regioplan heeft in opdracht van de Stichting van de arbeid (Star) alle werknemers benaderd die in de periode maart tot en met juli voor de WIA zijn beoordeeld en minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn verklaard. Dat waren totaal 2867 werknemers. De respons bedroeg 40% (1153). Werksituatie
Moeilijke klus Als het ook u overkomt dat uw gezondheidsklachten plotseling heel anders worden beoordeeld, kunt u een beroep doen op deze uitspraken. Maar dat blijft een moeilijke en secure klus. Zo'n beroep mislukt ook wel eens: als de bezwaarverzekeringsarts iemand wél zelf heeft onderzocht, als hij wél voldoende uitleg heeft gegeven of voldoende informatie ingewonnen bij de behandelende artsen, of als het arbeidsongeschiktheidspercentage geen medische oorzaak heeft, maar alleen ontstaat doordat er onvoldoende passende functies zijn. Maar goed, een tegenwicht tegen de almachtige positie van de
Het is opvallend dat meer dan de helft van de respondenten niet meer in dienst is. Bij 37% is dat het gevolg van ontslag. Een deel van hen is inmiddels wel weer aan de slag bij een andere werkgever, maar het overgrote deel heeft nog geen ander werk. Dit betekent dat de werkgevers en werknemers er in veel gevallen niet in slagen om tot oplossingen te komen die ertoe leiden dat de betrokken werknemer in dienst blijft bij zijn werkgever of een ander dienstverband krijgt.
17
Belangrijke belemmeringen zijn volgens werkgever en werknemers de gezondheid en het ontbreken van geschikte functies. Daarnaast worden factoren genoemd die liggen op het terrein van motivatie en de relatie tussen werkgever en werknemer.
De meerderheid van de werknemers, die hun werk zijn kwijtgeraakt en nog geen ander werk hebben gevonden, is tussen 30 en 50 jaar oud. Bovendien hebben ze een relatief laag opleidingsniveau. Dat wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de keuringssystematiek die uitgaat van verlies van verdiencapaciteit. Werknemers met een lage opleiding hebben over het algemeen een laag loon en zullen eerder in staat worden geacht een vergelijkbaar loon te verdienen ook als zij medische beperkingen hebben. Meer dan de helft van de respondenten wijt de medische klachten geheel of gedeeltelijk aan het werk dat ze deden. De meeste respondenten hebben deze klachten nog steeds.
Gezondheid Gezondheid blijkt een van de belangrijkste voorwaarden voor werkhervatting te zijn. Uit nadere analyse blijkt dat niet alleen gezondheid van invloed is, maar dat gezondheid ook sterk samenhangt met andere problemen die vaak worden genoemd door werknemers, zoals het gebrek aan geschikt werk, gebrek aan begrip bij de werkgever en gebrek aan inzicht in eigen mogelijkheden. Werkgevers geven eveneens aan dat de belastbaarheid van werknemers een belangrijke belemmering vormt voor reïntegratie. Werkgevers geven aan dat een niet meer volledig belastbaarheid het moeilijk maakt om werknemers terug te laten keren naar het werk of een andere functie aan te bieden.
Voorwaarden voor werkhervatting De meeste respondenten die het werk bij de eigen werkgever (nog) niet hebben hervat, zijn van mening dat de werkhervatting bij de eigen werkgever wel mogelijk is of was geweest. Dit geldt zowel voor degenen die nog een dienstverband hebben met hun werkgever als voor degenen die dit niet meer hebben. In de gevallen dat er een ontslagprocedure loopt of dat er ontslag heeft plaatsgevonden betekent dat de werkgevers onvoldoende mogelijkheden voor reïntegratie zagen. In de gevallen waarin de werknemer al is ontslagen hebben UWV en CWI geconcludeerd dat er voldoende is aan reïntegratie is gedaan maar dat er onvoldoende mogelijkheden waren.
Gebrek aan passende functies Werknemers noemen het gebrek aan geschikt werk bij de eigen werkgever een belangrijk probleem voor reïntegratie. Tegelijkertijd blijkt dat meer dan een vijfde van de werknemers die wel hebben hervat, een andere functie als succesfactor noemt. Ook werkgevers noemen het gebrek aan geschikte functies een belangrijke belemmering. Zij vinden dan ook dat de afspraak om het geringe verlies aan verdiencapaciteit op te lossen 18
binnen de arbeidsrelatie over het algemeen niet reëel. Als het eigen werk niet meer gedaan kan worden en er geen ander geschikt werk voor handen is, zal ook een gering verlies aan verdiencapaciteit leiden tot ontslag.
Maatregelen Al in de eerste twee ziektejaren is er een verschil tussen werknemers die er uiteindelijk in slagen werk te hervatten en degenen die hierin niet slagen. Dit verschil betreft de mate van eigen inbreng van een werknemer in diens reïntegratietraject en het aantal maatregelen dat wordt genomen. Waarschijnlijk hebben werknemer en werkgever al tijdens de eerste twee ziektejaren een schatting gemaakt van de slagingskansen van reïntegratie en wordt daarom meer of minder ondernomen afhankelijk van deze schatting.
Werkgever-werknemerrelatie Oorzaken voor het slagen of niet slagen van reïntegratie worden niet gezocht in (het gebrek aan) genomen maatregelen zoals het aanpassen van de werkplek of het bieden van extra begeleiding. Motivatie van de werknemer en een begripvolle werkgever worden door werknemers wel vaak genoemd. Werkgevers geven bovendien aan dat een succesvolle reïntegratie in belangrijke mate bepaald wordt door goed overleg, de inzet en het inzicht van de werknemer. Een goede relatie is echter geen garantie voor het slagen van reïntegratie. Het wil ook niet zeggen dat reïntegratiemaatregelen niet zinnig zijn.
Zowel uit het werknemers- als uit het werkgeversdeel van het onderzoek blijkt dat na de WIA-beoordeling nauwelijks nieuwe afspraken worden gemaakt en bijna geen nieuwe of andere maatregelen worden genomen. Afspraken over werkhervatting worden over het algemeen in de eerste twee ziektejaren al gemaakt. Als er na twee jaar nog geen sprake is van deels of volledige geslaagde reïntegratie, wordt er nauwelijks meer iets ondernomen. Het is echter wel zo dat op het moment dat er na de WIA-beoordeling nog afspraken worden gemaakt, de kans op het slagen van reïntegratie groot is. Het is zeer waarschijnlijk dat het hier gaat om de werknemers die al langer bezig zijn met reïntegratie en voor wie de kans van slagen ook door de werkgever zeer groot wordt geacht.
Ondersteuning bij reïntegratie Uit het onderzoek komt naar voren dat werkgevers geen onderscheid maken tussen werknemers die minder dan 35 procent arbeidsongeschikt zijn verklaard en werknemers met een hoger arbeidsongeschiktheidspercentage. De meeste maatregelen worden genomen in de eerste twee ziektejaren en in die periode is nog niet bekend of de werknemer voor de WIA zal worden beoordeeld en wat daarvan de uitslag zal zijn.
Ondersteuning Ruim een derde van de werknemers geeft aan behoefte aan ondersteuning 19
de instanties die betrokken zijn bij het verstrekken van uitkeringen (CWI, UWV en gemeenten) kunnen raadplegen. Dat levert bijvoorbeeld iemand die voor het eerst een aanvraag indient, ongeveer twee uur tijdwinst op.
bij reïntegratie te hebben. Het soort ondersteuning dat zij wensen is zeer divers. Ook is er geen duidelijke partij waarvan respondenten die ondersteuning verwachten. Werkgever en UWV zijn echter voor respondenten de meest voor de hand liggende partijen.
Mensen die bij de gemeente bijstand aanvragen, krijgen recht op een voorschot van minimaal 90 procent van de bijstandsuitkering. Het voorschot moet binnen vier weken na de aanvraag worden uitbetaald en wordt iedere vier weken herhaald totdat de uitkering ingaat. Het voorschot voorkomt dat mensen die bijstand hebben aangevraagd in de problemen raken doordat ze een periode zonder inkomsten zitten.
Een derde van de werkgevers geeft aan behoefte te hebben aan onder steuning van reïntegratie-activiteiten gericht op deze groep werknemers. Werkgevers die deze behoefte hebben aan ondersteuning, noemen vooral de behoefte aan een vast aanspreekpunt bij UWV. Daarnaast geven werkgevers aan moeite te hebben met de reïntegratie in het tweede spoor. De helft van de werkgevers die een extern reïntegratiebedrijf heeft ingezet, heeft dit gedaan voor de reïntegratie naar een andere werkgever. De meeste werkgevers zijn hierover tevreden. Uit de interviews blijkt echter dat sommige werkgevers ook graag andere handvatten hebben voor reïntegratie in het tweede spoor. Zij denken daarbij bijvoorbeeld aan een netwerk van werkgevers, waarmee zij contact kunnen opnemen in het geval dat een werknemer herplaatst moet worden.
Mensen die volgens de nieuwe Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, krijgen vanaf 1 januari 2007 een hogere uitkering. De uitkering gaat van 70 naar 75 procent van het laatst verdiende loon. Degenen die al in 2006 al een uitkering hadden krijgen de verhoging met terugwerkende kracht. Gedeeltelijk arbeidsgeschikten die een eigen bedrijf willen beginnen, krijgen een extra fiscale stimulans. Zij krijgen een aftrekpost van 12.000 euro in het eerste jaar, 8.000 euro in het tweede jaar en 4.000 euro in het derde jaar. Voorwaarde is dat zij minstens 800 uur per jaar werken; dat is minder dan de standaardeis van 1225 uur.
Enkele wijzigingen sociale zekerheid per 1 januari 2007 Burgers die een beroep doen op een bijstands- of werkloosheidsuitkering hoeven vanaf 2007 hun gegevens maar één keer aan te leveren. Dat is in de wet geregeld. Per klant komt er één elektronisch dossier dat 20
ouderen) is dit geen sinecure. De gemeenten moeten de deskundigheid op dit terrein bovendien nog opbouwen. Zij houden zich nu met andere issues bezig, zoals de aanbesteding van de reguliere thuiszorg, waarvoor het PGB het alternatief vormt.
PGB wordt een zware last voor zorgzoeker door Rob van Eerde Wie ziek is en huishoudelijke hulp nodig heeft, klopt voortaan aan bij de gemeente. Maar zie door het woud van regels maar eens de weg te vinden. Het huidige (vorige?) kabinet heeft ondernemers beloofd om iets te doen aan doorgeschoten regelgeving. Er kwam een wetsvoorstel met de wat aanmatigende titel ''Wijzigingsplan Paarse Krokodil'', een verwijzing naar een reclamespotje over gekmakende bureaucratie.
In de tweede plaats hebben de mensen om wie het gaat vaak zowel huishoudelijke hulp als andere zorg. Volgens cijfers van het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) ontvangen 90.000 mensen een persoonsgebonden budget. Een kwart van hen heeft naast huishoudelijke hulp ook een PGB voor bijvoorbeeld verpleging, activering of ondersteuning. Zij krijgen dan te maken met twee regimes: twee keer een toekenningsbeschikking, twee keer een verantwoording en twee keer een eindafrekening. En met twee verschillende budgettoekenners: naast het zorgkantoor, dat tot dusver verantwoordelijk was voor het PGB (op basis van de AWBZ), krijgt men ook te maken met de gemeente.
Maar ondertussen gaat de administratieve lastenverzwaring voor de burger gewoon door. Een goed voorbeeld is de overheveling van de huishoudelijke hulp naar de gemeenten per 1 januari. Door de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) gaat ook het persoonsgebonden budget (PGB) voor huishoudelijke hulp over naar de gemeenten. Dit betekent een administratieve lastenverzwaring voor burgers op vier fronten.
De huidige (vorige?) staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport stuurt aan op een zo groot mogelijke lokale beleidsvrijheid voor gemeenten. Binnen de kortste keren gaat het WMO-regime dus uit de pas lopen bij het AWBZ-regime. Ook voor bijvoorbeeld de bekostiging zal dit gelden: er zijn al gemeenten gesignaleerd die het tarief voor het persoonsgebonden budget baseren op het tarief dat de uitkomst is van de aanbesteding , dus een forse verlaging ten opzichte van het huidige tarief.
In de eerste plaats zullen mensen met een persoonsgebonden budget voor huishoudelijke hulp geïnformeerd moeten worden over de wijzigingen. Gezien de doelgroep (veelal kwetsbare 21
verzwaring is voor burgers. Zo mogen de gemeenten zelf de indicatiestelling voor de huishoudelijke hulp vomgeven. Tot nu toe deed het onafhankelijke Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) dat. De gemeente kan het CIZ inschakelen, maar dit hoeft niet. Dit kan betekenen dat de oudere die hulp nodig heeft met twee verschillende indicatieregimes te maken krijgt.
En sommige gemeenten laten daar (net als onder het AWBZ-regime) nog een korting van 30 procent op los, omdat de persoonsgebonden ,budgethouder' als werkgever geen overhead zou hebben. Voor de mensen om wie het gaat betekenen de nieuwe maatregelen ook om een derde reden lastenverzwaring. Wie een persoonsgebonden budget ontvangt en daarnaast ook nog werkgever is, verliest de automatische aanspraak op ondersteuning. Nu kunnen zij zich nog voor ondersteuning bij salarisadministratie, loondoorbetaling bij ziekte en overige werkgeversverplichtingen wenden tot het SVB Servicecentrum PGB, dat bekostigd wordt door het College voor Zorgverzekeringen. Maar onder de WMO zijn de gemeenten verantwoordelijk. Alleen als een gemeente dat zelf wenst, zal deze een contract sluiten met het SVB Servicecentrum PGB. En aangezien deze dienstverlening niet kosteloos is, zijn er heel wat gemeenten die hiervoor op korte termijn een besparing inboeken. Er zijn ook gemeenten die deze besparing doorgeven aan hun burgers door hen een iets hoger budget toe te kennen. Wat die burger moet doen als zijn hulp zich zwaar overspannen ziek meldt en voorlopig ook niet terug is (verplichte loondoorbetaling bij ziekte maximaal twee jaar en noodzaak om een vervangende hulp in te schakelen , van welk budget?) vertelt het verhaal niet.
Gelukkig zijn er ook nog een paar lichtpuntjes: door de nieuwe regeling Dienstverlening aan huis krijgen vanaf 1 januari degenen met een persoonsgebonden budget minder vaak met werkgeversverplichtingen te maken. Slechts als hun hulp meer dan drie dagen in de week voor hen werkt, moeten zij sociale verzekeringpremies en loonbelasting afdragen. Nu ligt die grens bij twee dagen. Wel geldt ook hier nog dat als een hulp die op basis van een arbeidsovereenkomst is aangenomen ziek wordt, het loon maximaal zes weken moet worden doorbetaald. Ook daar zal een spaarpotje voor moeten worden ingericht. Je kunt iemand immers niet zes weken zonder hulp laten zitten. Er zijn al ruim 170 gemeenten die besloten hebben dat hun burgers ook onder de WMO recht hebben op ondersteuning van het SVB Servicecentrum PGB. De Vereniging Nederlandse Gemeenten en het ministerie van VWS stimuleren dit ook. Ten slotte heeft de (oude) Tweede Kamer in een motie van de Kamerleden Verburg (CDA) en Van der Sande (VVD) aangedrongen op een proef met een
En tot slot zijn er nog tal van aanpalende problemen, die zorgen dat de nieuwe regeling een flinke lasten22
Als een zorgaanbieder niet behoort tot de door hun gemeente gecontracteerde zorgaanbieders, kunnen mensen hun vaste hulp en contactpersoon verliezen. Zij kunnen daarnaast kiezen voor een persoonsgebonden budget (pgb) en daarmee zelf de huishoudelijke verzorging inkopen. Het tarief voor huishoudeverzorging voor de aanbestedingen bedroeg ruim 24 per uur. Het tarief dat gemeenten in 2007 na de aanbestedingen vergoeden, is vaak lager. Via het meldpunt wil Zorgbelang erachter komen wat de cliënt hiervan merkt. Het gaat bijvoorbeeld om de vervanging van thuiszorgpersoneel door goedkopere krachten.
,,participatiebudget''. Daarmee zouden alle versplinterde regelingen op het terrein van zorg, hulp, begeleiding, hulpmiddelen en voorzieningen op termijn weer kunnen worden samengevoegd tot één regeling. Eerst versplinteren en daarna weer integreren , het lijkt een onontkoombaar proces. Rob van Eerde is beleidsadviseur bij de Sociale Verzekeringsbank. Hij schreef deze bijdrage op persoonlijke titel. Bron: Trouw, 2 december 2006 Meldpunt huishoudelijke verzorging van start Op maandag 8 januari gaat het meldpunt huishoudelijke verzorging van start. Hier kunnen mensen hun ervaringen met de overgang van de huishoudelijke verzorging naar de WMO melden. Het meldpunt is een initiatief van de Zorgbelangorganisaties. De organisaties willen de ervaringen en onzekerheden van mensen peilen nu de huishoudelijke verzorging niet meer onder de AWBZ, maar onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) valt. Het meldpunt is geopend tot 31 maart. Met de resultaten gaan de Zorgbelangorganisaties naar de WMO-cliëntenplatforms in de gemeenten en de cliëntenorganisaties.
Pgb De verwachte tariefsdaling voor de huishoudelijke verzorging heeft ook gevolgen voor de hoogte van het Pgb, omdat dit vaak een afgeleide is van het tarief dat de gemeenten aan de thuiszorgorganisaties vergoeden. Indicatiestelling De indicatiestelling is voor de cliënt van groot belang voor het verkrijgen van de juiste zorg. Gemeenten kunnen op basis van de WMO zelf keuzes maken over de organisatie en inhoud van de indicatiestelling. Zorgbelang wil weten Wat dit voor de cliënt betekent en hoe deze de verandering ervaart.
Meldingen Er worden onder meer meldingen verwacht over de veranderingen: o in de keuzemogelijkheden van burgers en de communicatie daarover o in het tarief en de eigen bijdrage o van het persoonsgebonden budget o rond de toegang tot huishoudelijke verzorging (de indicatiestelling)
Het meldpunt is telefonisch en via internet bereikbaar: http://www.zorgbelang-nederland.nl/ . Zorgbelang Nederland is de brancheorganisatie van de 21 regionale Zorgbelangorganisaties die elk actief zijn in hun eigen regio.
23
M E H T
G A D D I M A
EEN INFORMATIEMIDDAG over allerlei voorzieningen waar Gehandicapten / chronisch zieken ouderen en minima in amstelveen
GEBRUIK VAN KUNNEN MAKEN bv. subsidies, regelingen,kwijtscheldingen,belasting
DINSDAG 24 APRIL 2007 In wijkcentrum DE BOLDER Groenhof 104 Amstelveen Gratis entree incl . Koffie/thee Te bereiken met bus 66 en 199 Sneltram 51( Halte Sportlaan
HET ADVIESORGAAN VOOR PARTICULIEREN. MET VRAGEN OVER DE SOCIALE ZEKERHEID 24
25
26
27
28
29
30
31
i
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
V
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
Uitslag Sudoku
1 9 3 5 2 6 8 7 4
4 7 2 3 8 1 5 6 9
6 5 8 7 9 4 2 3 1
7 2 5 6 4 3 9 1 8
9 3 4 2 1 8 7 5 6
69
8 6 1 9 7 5 4 2 3
5 8 7 1 6 9 3 4 2
3 1 9 4 5 2 6 8 7
2 4 6 8 3 7 1 9 5
70
71
72
73
74
75
