COLOFON
INHOUDSOPGAVE
Sociaal Steunpunt Amstelveen Postbus 8142 1180LC Amstelveen Tel.020-6471509 (alleen dinsdag 10.00-12,00) Mobiel06-385-738-87
2 Infopagina 3 Van de Voorzitter. 4 Wit de werkster 5 idem 6 Kamer stelt CWI 7 Aanrechtsubsidie 9 idem 10 idem 11 idem 12 SVB mag weer 13 CDA kan niet langer 14 Einde aan regelbrij Meer vertrouwen 15 idem 16 WAjonsubsidie Min van Soc. zaken 17 idem/ Thuiszorg 18 idem/ WMO tast voorzieningen 19 Extra bijstand/ nieuwe armoede valkuil 20 idem 21 idem/recetificatie 22 Meer ouderen werken 23 Themamiddag 24 Recept
REDACTIE Wim van Oostrom Jan Admiraal Ria Teunissen RESEARS / FOTO’S Jan Admiraal LAYOUT / ILLUSTRATIES Ria Teunissen POSTADRES REDACTIE Groenhof 140 1186 EX Amstelveen DRUKWERK Repro Gemeente Amstelveen OPLAGE; 950 exemplaren
Dit blad is gratis voor uitkerings-gerechtigden en geïnteresseerden. Mocht u toezending niet langer op prijs stellen, wilt u dit dan aan ons doorgeven? Het overnemen van teksten uit dit blad is toegestaan mits met bronvermelding
1
De vragen kunt u ook mailen naar ons e-mail adres; socsteam@sociaal-steunpunt-amstelveen
Met vragen op het gebied van de socialeMet vragen op het gebied van socialezekerheid over onder andere; \ Ziekte en arbeidsongeschiktheid ( dreigende) werkeloosheid
Therapeutisch zwemmen
Reïntegratie
Voor iedereen die op medische indicatie moet zwemmen in extra verwarmd water onder leiding van een fysioterapeut in zwembad.
Algemene nabestaandenwet Algemene bijstandswe
“” DE MEERKAMP”’ Voorzieningen Gehandisapten elke dinsdag van 18.00-19.00uur Het is een gezellige groep, dus ook goed voor het sociale contact.
Zorgverzekering en nog vele andere onderwerpen kunt u terecht in; Wijkcentrum DE BOLDER Groenhof 140 Amstelveen
Info;020-647-1509 alleen op dindag van 10.-12.uur of mobiel 06-385-738-87
Gratis Advies Sociaal Steunpunt Amstelveen SPREEKUUR Iedere dinsdag van 10.00-12.00 uur het hele jaar door, behalve de maand Augustus, alleen via een tel. afspraak kunt u op andere dagen terecht. Deze afspraak kunt u maken op dinsdag tussen 10.00-12.00 uur 020-647-1509 of mobiel 06-385-738-87 2
Voorwoord. Spreekuren die steeds vaker worden bezocht met mensen die af en toe flink in de (financiële) problemen zitten en niet zelden moeilijk bij andere (officiële) instanties terecht kunnen. Niet verwonderlijk dus om aan de huur- en zorgtoeslag eens extra aandacht te besteden.
Voor u ligt het nieuwe nummer van Sociaal Contact 2007, de derde kwartaaluitgave. De zomervakantie ligt alweer zo'n beetje achter ons. Het weer was niet echt om over ''naar huis te schrijven''. Dat hoefde wellicht voor diverse lezers van ons blad ook niet, gewoon omdat de financiële middelen ontbreken om er in de zomer eens flink op uit te trekken.
In het netwerk (zoals dit zo fraai heet) van één van de bestuursleden bevindt zich een onafhankelijk deskundige die bereid is de middag voor u en ons te verzorgen.
De redactie is er wederom in geslaagd (u raakt er aan gewend) interessant nieuws te verzamelen over allerlei zaken betreffende de sociale zekerheid. Interessant nieuws is er ook te melden aangaande de aanstaande themamiddag waarover u op een andere plaats in dit nummer de aankondiging vindt.
Ik hoop dat u de inhoud van dit nummer lezenswaardig vindt en nodig u van harte uit op onze themamiddag op dinsdag 23 oktober. Wim van Oosterom Voorzitter
De onderwerpen die op de themamiddag worden behandeld betreffen de huurtoeslag en de zorgtoeslag, onderwerpen die nogal eens voor vervelende situaties kunnen zorgen, zo merken wij regelmatig op ons spreekuur op dinsdagmorgen in de Bolder. 3
Wit de werkster en vijf andere tips Honderdduizenden werklozen moeten van het kabinet aan de slag. Van welke recepten valt het meest te verwachten? De verzorgingsstaat is passé. Heel Europa schakelt om naar een participatiemaatschappij waarin elke werkloze de arbeidsmarkt op wordt gejaagd. De redenen zijn bekend: dure vergrijzing, te weinig handen om al het werk te doen. En: langdurige werkloosheid leidt tot isolement en armoede. 'Iedereen zoekt manieren om de arbeidsparticipatie te verhogen', zegt Trudie Knijn, hoogleraar sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Ze is lid van een groep Europese wetenschappers die de hervorming van de sociale zekerheid in Europa onderzoekt. Hét probleem: er zijn genoeg werklozen om alle vacatures te vullen, maar zij missen scholing en ervaring. En soms motivatie. Een bonte stoet aan oplossingen om deze kloof te overbruggen, is al voorbijgetrokken. Sommige lijken verdacht veel op beleid dat pas nog is gestaakt. Hieronder zes gouden recepten. 1. Verbied dat studenten werken in de horeca. 'Ik zou het geweldig vinden als studenten niet meer mogen werken in restaurants en cafés', zegt hoogleraar Knijn. 'De universiteiten krijgen dan studenten die meer bezig zijn met hun studie. In de horeca kunnen jongeren aan de slag die nu buiten de boot vallen. En de service in het 4
café stijgt omdat het personeel ten minste een horecaopleiding heeft gevolgd.' Dit lukt alleen als voldoende jongeren een horecaopleiding volgen en cafébazen volwaardige banen bieden. Bovendien moet de studiebeurs omhoog of moeten studenten meer kunnen lenen.Knijn bedoelt maar dat maatregelen op elkaar moeten worden afgestemd. 'Dat gebeurt niet altijd. Zo werkt de inkomensafhankelijke kindertoeslag de arbeidsparticipatie van vrouwen juist tegen.' 2. School oudere uitvallers om tot chauffeur of bouwvakker. De grootste krapte op de arbeidsmarkt zal optreden bij lager en middelbaar technisch personeel. In de bouw en bij transport- en installatiebedrijven neemt de vraag naar personeel toe, terwijl het aanbod de komende jaren scherp daalt. 'Verplaatsen van werk naar OostEuropa is geen optie. De meeste bedrijven moeten hier hun werk doen en zoeken hier personeel', zegt Jaap de Koning, hoogleraar arbeidsmarktbeleid en directeur van SEOR, een onderzoeksbureau dat is gelieerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. 'Om- en bijscholing is vaak de oplossing', stelt De Koning. Een postbode kan snel een chauffeur worden. En bijscholing van mensen met een baan
'veroorzaakt trek in de schoorsteen'. De Koning: 'Als werknemers doorstromen naar andere functies schept dat ruimte aan de onderkant.' Vakbonden klagen dat werkgevers hier te weinig aan doen. 'De werkdruk is vaak zo hoog dat er geen tijd is voor opleidingen', zegt Wilna Wind, bestuurder bij FNV. 'Zeker ouderen en laagopgeleiden krijgen weinig opleidingskansen.'
moesten klaarstomen voor reguliere banen. Deze Melkertbanen (naar bedenker Ad Melkert) hadden geen groots imago. Ze bleken bovendien conjunctuurgevoelig. Toen het economisch tegenzat, verdwenen ze. Doorstromen naar een echte baan deden Melketiers zelden. De Koning: 'Instellingen gingen rekening houden met die banen en wilden ze niet meer kwijt.'
3. Verlaag de belasting op de laagste inkomens. In de Verenigde Staten krijgen de laagste inkomens geld terug van de fiscus - 'een subsidie op lage lonen', zegt Knijn. In de VS heeft dit veel banen opgeleverd omdat het de lonen laag houdt. Nederlandse werkgevers willen ook zoiets. Ze willen honderdduizenden langdurig werklozen een jaartje op proef nemen voor de helft van de prijs. De overheid betaalt dan de andere helft van het loon. Na dat jaar krijgt de werknemer een reguliere baan, als hij bevalt. De werkgevers zeggen 1 januari te kunnen beginnen. Voorwaarde is dat het kabinet het ontslagstelsel versoepelt.
Dit probleem is opgelost in de nieuwe variant van het Participatieakkoord: de permanent gesubsidieerde baan. De hoop dat mensen doorstromen, is geschrapt. Deze banen zijn voor werklozen van wie niet kan worden verwacht dat ze ooit een gewone baan zullen vinden. Ze kunnen conciërge of klassehulp worden. De vakcentrale FNV verwacht zo 25 duizend kanslozen te kunnen helpen. De werkgevers krijgen de bijstandsuitkering van deze werklozen en vullen die aan tot minstens het minimumloon. 'Het is niet goed mensen voorgoed af te schrijven. Dan wordt niet meer in ze geïnvesteerd', zegt Rik van Berkel, onderzoeker sociale zekerheid aan de Universiteit Utrecht. 'In de praktijk blijken sommige kanslozen toch door te stromen naar reguliere banen, als ze goed worden begeleid.'
Hans Kamps, voorzitter van de brancheorganisatie van uitzendbureaus ABU pleit voor de herinvoering van de subsidie voor werkgevers die laaggeschoolden in dienst nemen. Die subsidie van 1.000 euro per werknemer - goed voor 40 duizend extra banen - werd in 2005 afgeschaft om geld vrij te maken voor een lagere winstbelasting voor bedrijven.
5 Voorkom werkloosheid. Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt hebben veel grote werkgevers als TNT en KPN ingrijpende saneringen op stapel staan. 'Bij die reorganisaties moet de nadruk liggen op werknaar-werk', vindt FNV'er Wind.
4. Een Melkertbaan voor het leven. Eind jaren negentig verscheen de stadswacht op straat. Dit waren gesubsidieerde banen die werklozen 5
arbeidsbemiddeling samen te laten werken in één loket en dubbelwerk tegen te gaan. Daardoor moet 190 miljoen euro bespaard worden. CDA'er Jan Jacob van Dijk stelde dan ook dat hij nu eerst de kabinetsreactie wil afwachten die minister Donner (Sociale Zaken) toezegde dit najaar te zullen geven, op de werking van de keten van CWI, UWV en gemeenten.
Ook Hans Kamps denkt dat daar veel winst kan worden geboekt. 'Het zou raar zijn iemand die werkloos dreigt te worden uit te sluiten van faciliteiten en te wachten tot hij een jaar werkloos is. Zijn kans op werk is dan kleiner en de begeleiding duurder.' 6 Wit de werkster. Het formaliseren van de werkster, de oppas, de tuinman en andere persoonlijke dienstverleners kan ook extra banen opleveren, verwacht De Koning. 'Niet al te veel, maar een groep werklozen biedt dit kansen.' Voorwaarde is dat bedrijven kunnen concurreren met informele dienstverleners, zoals zwarte werksters. Dat vraagt om fiscale maatregelen. In België leverde een systeem met belastingvouchers 25 duizend banen op.
Toonkamers Bovendien verwacht Van Dijk veel van de zogeheten Toonkamers, waarin de verschillende organisaties zorgen dat uitkeringsgerechtigden te maken krijgen met één aanspreekpunt.In maart dit jaar maakten UWV, CWI en sociale diensten de resultaten bekend van experimenten met Toonkamers in zeven regio's. Daaruit bleek dat de uitstroom uit de WW 7 procent sneller verloopt en de totale groep die werk vindt 8 procent groter wordt als werkzoekenden van het begin tot het eind te maken hebben met één contactpersoon bij begeleiding naar een baan.De bedoeling is dat de huidige 77 bedrijfsverzamelgebouwen van het UWV, CWI en sociale diensten van gemeenten op dezelfde wijze gaan werken. Volgens Aboutaleb zal het aantal verzamelgebouwen eind dit jaar zijn uitgebreid tot 88 en uiteindelijk moeten er 113 komen door heel het land. Een mogelijke onttakeling van het CWI werd al specifiek genoemd in het verkiezingsprogramma van het CDA. Die partij stelde toen voor de gemeenten de bestuurlijke en financiële verantwoording over het CWI z
Bron: Volkskrant, 30 juni 2007
Kamer stelt CWI ter discussie Een meerderheid van de Tweede Kamer is kritisch over de toegevoegde waarde van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). PvdA-Kamerlid Ton Heerts en zijn partijgenoot staatssecretaris Ahmed Aboutaleb namen het juist op voor het CWI. Volgens hen doet het CWI veel 'onzichtbaar' werk door goed samen te werken met UWV en gemeenten en door via internet werkgevers, uitzendbureaus, vacatures en werkzoekenden aan elkaar te koppelen. Met de kritiek op het CWI loopt de Kamer vooruit op een besluit dat het kabinet later dit jaar wil nemen, om de diverse organisaties in de
Bron: Gemeente.NU, 5 juli 2007
6
De voorlopige cijfers zijn wat dat betreft ronduit ongunstig, zegt ook PvdA'er Heerts. In januari bleek uit onderzoek dat meer dan de helft van de mensen die voor minder dan 35 procent arbeidsongeschikt zijn - en in de WIA helemaal geen uitkering meer krijgen - na twee jaar door hun werkgevers worden ontslagen. Dat onderzoek wordt nu door vakbonden en werkgevers opnieuw gedaan, omdat werkgevers de cijfers bestrijden. Kamerlid Heerts: "Als blijkt dat deze cijfers wel kloppen, dan gaan we kijken of er geen ontslagverbod voor arbeidsgehandicapten moet komen."
Geen gejuich voor lagere instroom in nieuwe WAO PvdA en CNV juichen nog niet voor de nieuwe arbeidsongeschiktheidswet WIA. Eerst moet blijken dat mensen met een handicap ook echt aan het werk blijven. PvdA-Kamerlid Ton Heerts en CNVvoorzitter René Paas willen het komend jaar de opvolger van de WAO zeker evalueren. Dat zeggen zij in reactie op de daling met 96 procent van de instroom van arbeidsongeschikten. Heerts noemt de grote afname een succes "met een bittere smaak". Hij sluit niet uit dat de keuringseisen voor de nieuwe WIA "hier en daar iets te streng" zijn geworden. Heerts: "Als de wet zodanig is geworden dat er nagenoeg niemand meer in komt, dan moet je kijken of het feitelijk nog wel een arbeidsongeschiktheidsverzekering is."
Paas ziet in dat onderzoek een extra argument om het huidige systeem van ontslagbescherming te behouden. "Het ontslagvoorstel van minister Donner maakt het werkgevers nog makkelijker om afscheid te nemen van mensen met een vlekje. Als ik dat naast de resultaten uit het verleden leg, dan maak ik me grote zorgen over het effect dat dit voorstel voor arbeidsongeschikten zal hebben."
Volgens CNV-voorzitter Paas is de wet pas een succes als zieke of gehandicapte mensen ook daadwerkelijk hun baan houden. Paas: "Ik heb wel een vermoeden dat de krimp daar mee te maken heeft, maar cijfers hebben we daar niet over. Die moeten nog komen. Als bij de evaluatie blijkt dat de meeste mensen wel hun baan hebben verloren en per saldo in de WW of bijstand zijn beland, dan kan de wet politiek wel een succes zijn. Maar wat ons betreft is het dan met de wet misgegaan. Deze wet was niet bedoeld om mensen af te knijpen, maar om ze te stimuleren."
Bron: Trouw, 23 juli 2007
7
'Aanrechtsubsidie' houdt vrouw van werk.
ondervinden bij de combinatie van arbeid en zorg.' Welke belemmeringen zijn dat? 'Vrouwen hebben het meest last van het regelen van de combinatie van arbeid met zorg. Ze hebben te maken met schooltijden die niet aansluiten op werktijden, en dragen daardoor de zorg over de opvang van kinderen. Uit de Emancipatiemonitor 2006 van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat de helft van de werkgevers nog steeds vindt dat dit niet hun zorg is. Het besef dat werknemers hiermee worstelen, is nog ver te zoeken. Flexibilisering van arbeidstijden is nodig om vrouwen aan je bedrijf te binden.'
Een Taskforce Vrouwen moet meer vrouwen aan het werk helpen. Dat zijn kabinet en sociale partners overeengekomen voor de Participatietop die vandaag plaatsvindt. 'Maak er meteen een Supertaskforce van', zegt Agaath Beuk van E-Quality, kenniscentrum voor emancipatie, gezin en diversiteit. Waarom een Supertaskforce? 'Je kunt het beleid effectiever maken als je de Taskforce breder trekt. Het gaat erom dat de taskforce niet alleen plannen bedenkt die gericht zijn op vrouwen, maar daarin ook onderscheid maakt tussen de verschillende doelgroepen zoals ouderen, allochtonen en jongeren. Als je die niet specifiek meeneemt, dan schiet je je doel voorbij. De cijfers laten zien dat die doelgroepen de grootste achterstanden hebben. Je zag dat ook bij de Taskforce Jeugdwerkloosheid gebeuren; lagopgeleide allochtone meisjes werden niet bereikt door de werkgroep.'
Gaat dat ooit veranderen? 'Tot nog toe was de economische noodzaak er niet om meer vrouwen aan het werk te helpen. Nu is die noodzaak er wel. Het kabinet wil dat 65 procent van de vrouwen in 2010 een baan heeft van twaalf uur of meer. Maar de gemiddelde arbeidsparticipatie van vrouwen blijft steken op 55,8 procent. Bij oudere, jongere, en allochtone vrouwen is dat nog veel lager.'
Heeft het zin om een Taskforce Vrouwen in het leven te roepen? 'Jazeker. Juist omdat het probleem zo hardnekkig is, is het goed dat er een Taskforce komt. Je kunt dan draagvlak vinden bij sociale partners en overheid om goed beargumenteerde maatregelen in te voeren. Werkgevers en werknemers kunnen er zo aan worden gecommitteerd daadwerkelijk iets te doen aan de belemmeringen die vrouwen
Hoe kan die arbeidsparticipatie volgens u omhoog? 'E-Quality heeft vorige maand het Essay Nederland werkt en moeder ook aangeboden aan minister Rouvoet van Gezinszaken. Daarin staat een aantal aanbevelingen 8
zoals verlenging van het ouderschapsverlof naar 26 weken, een betere betaling en verbetering van de kinderopvang, en betere aansluiting van kinderopvang op schooltijden. Het blijft bovendien een gemiste kans dat de motie-Van Aartsen/Bos het overblijven tussen de middag niet heeft geregeld. Maar de belangrijkste maatregelen zijn van fiscale aard. Schaf de 'aanrechtsubsidie' af. De algemene heffingskorting stimuleert afhankelijke vrouwen niet om aan het werk te gaan. Mantelzorgers, vrijwilligers of vrouwen die zorgen voor kinderen zouden kunnen worden gecompenseerd door een verhoging van de combinatiekorting.'
aanspreken. Directeur Aline Saers van Per Saldo kan zich heel goed vinden in deze bedoelingen van de Wmo. Wel plaatst ze stevige kanttekeningen bij de uitvoering ervan. Veel gemeenten werpen obstakels op de weg van hulpbehoevende burgers naar zelfredzaamheid. Uit onwetendheid. Voorlichting over de wet en over het persoonsgebonden budget biedt volgens Saers uitkomst. Per Saldo is de belangenvereniging van mensen met een chronische of langdurige beperking die met een persoonsgebonden budget zelf hun eigen zorg en hulpmiddelen inkopen. Voor het Wmo-tijdperk kregen mensen alle zorg en ondersteuning via de AWBZ. Of het nu zorg was of hulp in de huishouding: alles was verkrijgbaar via één loket. Om daarvoor in aanmerking te komen, ging je naar één instantie die je totale hulpbehoefte bekeek. Sinds de Wmo is het hulpaanbod opgeknipt. Voor hulpmiddelen en huishoudelijke hulp moet je bij het gemeentelijke Wmo-Ioket zijn en voor de overige zorg naar een landelijke indicatieinstelling zoals het CIZ of Bureau Jeugdzorg. Twee loketten dus. Filosofie hierachter is dat de gemente beter op de hoogte is van de behoeften van de eigen burgers en daardoor adequater voorzieningen kan treffen die mensen echt nodig hebben, waardoor ze makkelijker zelfstandig thuis kunnen blijven wonen.
Worden vrouwen nog steeds ongelijk behandeld? 'Ja, de beloning tussen mannen en vrouwen is nog steeds ongelijk. Vooral in echte vrouwensectoren zoals de thuiszorg is de salariëring heel slecht. Als je zo weinig verdient, ga je je eerder afvragen of werk wel genoeg voldoening geeft en of je je tijd niet beter kunt besteden. Voor oudere en allochtone vrouwen gelden weer andere beperkingen, zoals seksediscriminatie en het niet erkennen van diploma's.' Bron: Volkskrant, 27 juni 2007
Zelfredzaamheid steunen in plaats van frustreren Meer ruimte voor het persoonsgebonden budget De burger vraaggericht ondersteunen en meer op de eigen verantwoordelijkheid 9
ware het niet dat de regels voor budgettoekenning per gemeente verschillen nu het budget niet langer onder de uniforme AWBZ valt. Tja, en je raadt het al: de kwaliteit hiervan hangt af van je woonplaats. Ook hiervan moeten de gemeentelijke uitvoerders eigenhandig uitvinden hoe het werkt. Vaak zijn ze nog volstrekt onbekend met het fenomeen persoonlijk budget, met als gevolg dat ze via het Wmo-Ioket mensen niet altijd juist voorlichten. Om niet te zeggen: ontmoedigen. Medewerkers van Per Saldo doen veel steekproefjes bij Wmo-Ioketten. In voorlichtingsmateriaal over een persoonsgebonden budget klinkt soms letterlijk een ontmoediging door. Dat het veel geregel zou zijn en financieel ongunstig. Daarbij komt dat de gemeente in negen van de tien keer niet weet wat het PGB-tarief is dat mensen krijgen om ondersteuning in te kopen. Soms wordt er zelfs geroepen dat er nog geen tarief is. De mensen aan het loket weten vaak gewoonweg niet hoe de Wmo in het algemeen is geregeld binnen hun gemeente en het persoonsgebonden budget in het bijzonder.
Zijn hulpbehoevende mensen in de praktijk ook echt beter af? Dat hangt erg af van je woonplaats. In de ene gemeente zijn de uitvoeringsprocedures rondom de Wmo beter geregeld dan in de andere gemeente. Als je bijvoorbeeld een heupoperatie moet ondergaan en je vraagt voor een bepaalde periode huishoudelijke hulp aan, kan het zo zijn dat je zonder veel poespas op tijd hulp in huis hebt. Maar het kan ook gebeuren dat het indicatiebesluit pas wordt genomen als je alweer bent genezen en je tijdelijke hulp in de huishouding weer is vertrokken. De kwaliteit van de ondersteuning aan de chronisch en langdurige hulpbehoevende mensen verschilt eveneens per gemeente. In de ene gemeente kun je relatief eenvoudig de juiste ondersteuning krijgen. Maar in de andere gemeente moet je al je assertiviteit en overredingskracht gebruiken om in aanmerking te komen voor bijvoorbeeld een scootmobiel. Veel gemeenten hebben hun uitvoeringsprocedures nog niet op orde. Uitvoerders worden daar ook lang niet altijd bij geholpen door hun management. Zij mogen op eigen houtje uitzoeken hoe het werkt.
Twee loketten voor een persoonsgebonden budget. Hoe ervaren mensen dat? De Wmo heeft het de persoonlijke budgethouders ingewikkelder gemaakt. Ze moeten twee keer een persoonlijk budget aanvragen en hierover afzonderlijk verantwoording afleggen. Bovendien werkt deze knip in de hand dat huishoudelijke ondersteuning tussen wal en schip valt als je maar weinig ondersteuning nodig
Wat betekent de Wmo voor de budgethouders? Voor huishoudelijke hulp moet een budgethouder niet langer bij het Zorgkantoor zijn voor een budget, maar bij de gemeente. Geen grote verandering zou je zeggen, 10
hebt. Voorheen werden de paar uurtjes huishoudelijke hulp meegenomen in de AWBZ. Nu moet je hiervoor bij de gemeente aankloppen, die heel snel zegt dat je dit zelf wel kunt oplossen door je kinderen aan het werk te zetten, je partner of je buurvrouw. Je krijgt dus minder geld of helemaal niks. Gevolg is dat mensen hun badkamer nooit meer een beurt kunnen geven. Dat is ontzettend vervelend. De toegenomen autonomie van gemeenten gaat zo ten koste van de autonomie van hun burgers. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Het zou zoveel helpen als gemeenten klantvriendelijker met hun burgers zouden omspringen. Leef je in deze wereld in en bedenk hoe het voor jezelf zou zijn. En laat zien dat je het belangrijk vindt dat mensen met een beperking volwaardig meetellen binnen je gemente. Maar ja, dan moet je wel de moeite nemen om je te verdiepen in deze materie en te dealen met individuele vragen van mensen.
eigen baas meer over je leven. Dan moet je je dag indelen naar de zorg die je krijgt. Je hebt er geen zeggenschap over. De plek van jouw huis op de route van de hulpverlener bepaalt hoe laat je uit bed wordt gehaald. Ook al wil jij graag om half acht opstaan, je moet wachten tot half elf. Bovendien heb je dan ook nul komma nul inspraak over de hulpverlener zelf. En het is al heel vervelend om een vreemde in je huis te laten. Laat het dan in elk geval iemand zijn met wie het klikt. Met een persoonsgebonden budget kun je een hulpverlener uitzoeken die bij je past, en kun je de tijdstippen van zorgverlening zelf bepalen. Met een eigen budget gaan mensen weer leven. Natuurlijk is de verantwoordelijkheid voor eigen zorg niet voor iedereen weggelegd. Voor wie geen zin heeft in al het geregel rondom inkoop en uitvoering of voor wie dat niet kan, is zorg in natura prima. Maar voor heel veel mensen betekent een eigen budget dat ze het heft van hun leven weer in eigen handen hebben. Zij voelen zich weer een zelfstandig mens. Dat is toch het doel van de Wmo?
Is het niet handiger om het persoonsgebonden budget af te schaffen? Ha! Een eigen budget om zorg in te kopen is dé manier om zorg te krijgen die bij je past, zodat je een volwaardig bestaan kunt leiden. Ik heb het niet over een blindedarmoperatie maar over langdurige care. Omdat je bijvoorbeeld een been mist, hartklachten hebt of niet kunt horen of zien. Als je afhankelijk bent van zorg die door een instelling wordt georganiseerd, zorg in natura, ben je geen
Wat is ervoor nodig om het persoonsgebonden budget voor gemeenten en budgethouders hanteerbaar te maken? Volgens mij begint dat met voorlichting van de uitvoerende ambtenaren van de Wmo. Zodat de betekenis en de mogelijkheden ervan echt tussen de oren van de uitvoerders gaat zitten. Nu staan de Wmo-doelstellingen op papier, niet zelden opgeborgen in een bureaula op de kamer van een
11
hogere beleidsambtenaar. Terwijl het de uitvoerende mensen zijn die het verschil maken. In gemeenten waar wel aandacht is voor de Wmo-uitvoering, liggen keurige procedures, denken ambtenaren overal aan en zien ze in hoeveel goede resultaten ze bereiken met hun inspanningen om mensen individueel te helpen. Zij luisteren echt naar hun burgers omdat ze weten hoe groot de invloed van hun eigen handelen is op het leven van mensen met een beperking. Als ze tegen iets ingewikkelds van een persoonsgebonden budget aanlopen of ergens niet uit komen, bellen ze Per Saldo voor advies. Ze zijn van harte welkom. We werken al elf jaar met het persoonsgebonden budget. Alle kuilen en hobbels hebben we genomen. Die ervaring delen wij graag met uitvoerende ambtenaren. Je hoeft ons maar te bellen of te mailen met vragen. Dan hoef je zelf het wiel niet uit te vinden, ten koste van dienstverlening van mensen met een beperking. Als je je daadwerkelijk verplaatst in mensen die met een beperking leven, zie je in hoezeer je mensen ondersteunt door ze hulp op maat te bieden. Sommige gemeenten gaan straks nog een stapje verder om zorg en ondersteuning op maat te bieden. Er komen binnenkort twee pilots met een participatiebudget: één budget en één indicatie voor alle hulp die je vanwege je beperking nodig hebt om mee te kunnen doen aan de samenleving. Dus naast zorg en huishoudelijke hulp ook aanpassingen op je werk, op school, je vervoer. Zo'n participatiebudget zou een geweldige vooruitgang zijn. Bron: Impuls, juni 2007
SVB mag weer huisbezoeken uitvoeren De Sociale Verzekeringsbank mag weer onaangekondigd huisbezoeken afleggen bij AOW'ers in de jacht op fraudeurs. Dat blijkt uit een uitspraak van de rechtbank in Den Haag. De SVB hanteert de methode van huisbezoek om te controleren of ouderen stiekem samenwonen. Als ze dat doen, hebben ze geen recht op de hogere AOW-uitkering voor alleenstaanden. Voorwaarden Volgens de rechtbank moeten de controleurs aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moeten ze volledige en juiste informatie geven over de reden van het huisbezoek. De SVB mag het huisbezoek alleen uitvoeren als de AOW'er of aanstande AOW'er toestemming heeft gegeven voor het bezoek. De toestemming moet op vrijwillige basis zijn verleend en de SVB mag de uitkeringsgerechtigde niet op enige manier onder druk zetten. Ook moet de SVB de AOW'er duidelijk maken dat die toegang tot zijn woning mag weigeren en dat dat zonder (directe) consequenties blijft wat betreft de uitkering. In maart moest SVB op last van de voorzieningenrechter in Den Haag stoppen met huisbezoeken aan AOW'ers die niet concreet ergens van worden verdacht. De SVB vroeg in kort geding herziening van de eerdere uitspraak en werd vrijdag in het gelijk gesteld. 'We zijn hier erg blij 12
mee', aldus de zegsvrouw van de Bank.
subsidiebanen wilden behouden moesten die volgens de nieuwe bijstandswet zelf maar financieren. Het kabinet van CDA, VVD en D66 stelde dat elke bijstandsgerechtigde in principe binnen een half jaar tot een jaar naar een 'echte' baan kon uitstromen.
De Algemene Nederlandse Bond van Ouderen, die zich al geruime tijd verzet tegen de onaangekondigde huisbezoeken, is net als de SVB tevreden over de uitspraak. 'Mensen houden het recht om een huisbezoek te weigeren, zonder dat dit meteen consequenties heeft voor de uitkering', constateert een woordvoerder van de ANBO. 'Dit vonnis schept duidelijkheid en daar zijn wij blij mee.' Bron: Gemeente.NU, 23 juli 2007
CDA kan niet langer om subsidiebanen heen Gesubsidieerde banen zijn terug van weggeweest. Het CDA wilde er lang niet aan, maar is nu toch om - onder druk van lokale bestuurders. Het landelijke CDA heeft wel even moeten slikken voordat het deze week instemde met de herintroductie van de subsidiebaan. Jarenlang heeft het CDA zich daar immers samen met VVD en D66 fel tegen gekeerd. De ervaringen met de mislukte Melkertbanen - schamper kunstbanen genoemd - waren nog vers. De subsidies bleken gebruikt om goedkope arbeidskrachten te krijgen; er was geen doorstroming, geen scholing, geen begeleiding en er zaten veelal hoogopgeleide mensen op een Melkertbaan. Vol overtuiging zetten de centrumrechtse kabinetten-Balkenende dan ook in op afschaffing van de gesubsidieerde arbeid. Gemeenten die deze 13
Tussen deze Haagse theorie en de gemeentelijke werkelijkheid zat een kloof. Gemeenten probeerden driftig om met reïntegratie- en work-firsttrajecten mensen uit de uitkering te krijgen. Maar wie langdurig in de bijstand zit, bleek zelfs na een reïntegratie al snel weer werkloos thuis te zitten. In de praktijk boeken gemeenten nauwelijks succes bij de harde kern. Volgens de sociale diensten komt dat omdat de helft van de ruim 300.000 bijstandsgerechtigden om sociale, psychische of medische redenen niet in staat is om te werken. Zij zouden eigenlijk niet meer gedwongen moeten solliciteren, stelde vorig jaar Divosa-voorzitter Tof Thissen. Maar dat vond politiek Den Haag onacceptabel. Niemand zou op voorhand mogen worden opgegeven, elke uitkeringsgerechtigde kon geactiveerd worden, desnoods met vrijwilligerswerk, vond de Tweede Kamer. En VVD-staatssecretaris Van Hoof zei: "We schrijven niemand af, je moet het blijven proberen". De vraag was alleen hoe dan? Van Hoof stelde voor mensen twee jaar met behoud van een uitkering werkervaring te laten opdoen. PvdA en ChristenUnie waren daartegen, omdat het probleem in de kern niet werd opgelost.
Mensen die weer aan de slag willen na een periode van ziekte of na een WAO-herbeoordeling worden geconfronteerd met een wirwar van regelingen. Ook werkgevers die arbeidsgehandicapten in dienst willen nemen, krijgen te maken met een enorme administratie als ze gebruik willen maken van voorzieningen als werkplekaanpassing of een no-riskpolis. Om van de subsidies gebruik te maken, moet de arbeidsgehandicapte werknemer per afzonderlijke regeling een aanvraag indienen bij het UWV. Een werkgever moet hetzelfde doen. Datzelfde UWV weet op dat moment al wat de behoefte van die werknemer is, omdat die daar is gekeurd.
Dat vonden ook lokale CDA-bestuurders. Die stelden dat de discussie niet moet gaan over de vraag of je kunstbanen creëert, maar over de vraag of je mensen definitief afschrijft. Dat het CDA nu erkent dat het altijd beter is mensen te activeren, hoe lang dat ook kan duren en ongeacht of het tot een 'echte' baan leidt, is een erkenning van de praktijk. Er komt een nieuw soort subsidiebaan. Al zal het CDA er alles aan blijven doen om de valkuilen van de oude Melkert-banen te voorkomen . Bron: Trouw, 29 juni 2007
'Einde aan regelbrij arbeidsgehandicapten'
Bron: Arbo Nieuws, 5 juli 2007
Er moet een eind komen aan de ondoorzichtige brij van regelingen rond arbeidsgehandicapten. Dit vindt VVD-Kamerlid Stef Blok. Hij wil dat het UWV zorgt voor een 'persoonsgebonden budget' dat bij de keuring wordt vastgesteld en verder wordt geregeld door het UWV. Het kamerlid vraagt aan minister Donner om ervoor te zorgen dat het UWV al bij de keuring vaststelt op welke regelingen de werknemer recht heeft en welke bedragen daarbij horen. Dit 'persoonsgebonden budget' krijgt de werknemer in een helder overzicht mee met daarbij een duidelijke toezegging van het UWV: zodra de arbeidsgehandicapte een werkgever heeft gevonden regelt het UWV dat het vastgestelde budget wordt uitgekeerd voor de doelen waarvoor dit nodig is. Zonder nieuwe aanvraagformulieren.
Meer vertrouwen in de overheid dan in mannen Uitbesteding van huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen Door S. Keuzenkamp en J. Schippers , respectievelijk hoogleraar Emancipatie in internationaal perspectief, VU, en hoogleraar Arbeidsen emancipatie-economie, UU; beiden zijn lid van de Visitatiecommissie Emancipatie. Mannen en huishouden, dat werkt moeizaam. De overheid moet daarom het uitbesteden van taken steunen. Nederlanders zijn optimistisch over het overheidsbeleid dat het makkelijker moet maken arbeid en zorg te combineren. Ook ten aanzien van wat werkgevers zouden kunnen doen, overheerst optimisme, maar gaan niet alle wensen in vervulling. 14
Somber zijn vooral vrouwen over de rol van mannen bij de voortgang van het emancipatieproces. Dit zijn de voornaamste uitkomsten van een onderzoek van de Visitatiecommissie Emancipatie (VCE) naar de opvattingen van burgers over de toekomst van de emancipatie, dat vandaag wordt gepresenteerd in Den Haag.
opvangplaatsen betekent evenwel nog niet automatisch verbetering van de kwaliteit ervan. Onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau liet eerder zien dat juist op dat punt nog veel zorgen bestaan. Ouders hebben ook bedenkingen bij het archaïsche systeem van schooltijden en gebrekkige overblijfmogelijkheden. Gericht overheidsbeleid zou voor een flinke verbetering kunnen zorgen.
De vraag is welke conclusies aan deze uitkomsten kunnen worden verbonden voor het emancipatiebeleid. De eerste lijkt te zijn dat we beleidsmatig beter geen energie meer kunnen stoppen in pogingen mannen een groter deel van de zorg op zich te laten nemen. Zeker, veel vrouwen én mannen vinden eigenlijk dat er sprake zou moeten zijn van een gelijke verdeling. De werkelijkheid tot dusver is dat mannen vooral 'meehelpen' bij huishoudelijk werk en de zorg voor kinderen, en moeders in veel gevallen 'eindverantwoordelijk' blijven.
Maar gaan vrouwen dan ook daadwerkelijk aan het werk en/of meer uren werken? De enquête leert dat zij daar wel van uitgaan. Opnieuw echter niet zonder slag of stoot. De wenselijkheid betaald werk en zorg te blijven combineren staat hoog in het vaandel. Velen rekenen op uitbreiding van het betaalde ouderschapsverlof. Werkgevers kunnen vrouwen ruimere mogelijkheden bieden voor thuiswerk. Ook meer zeggenschap over de arbeidstijden helpt. Als de werkgevers op deze punten niet zelf met initiatieven komen, mogen ook de vakbonden een duit in het zakje doen. Door juist deze onderwerpen en bijvoorbeeld betere carrièremogelijkheden voor vrouwen te agenderen, kunnen zij het vakbondslidmaatschap voor vrouwen aantrekkelijker maken.
Uitbesteding van huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen lijkt voor de nabije toekomst een kansrijker beleidsrichting. Weliswaar met mate: twee voltijds werkende ouders is voor veel geënquêteerden duidelijk een brug te ver. Dat kinderen een deel van de tijd worden 'uitbesteed' is inmiddels wel een breed geaccepteerd idee. Driekwart van de Nederlanders wil verdere uitbreiding van kinderopvang en verwacht dat die er ook zal komen. Meer kinder-
Waar Nederland dan op af koerst, valt het best te omschrijven als een gematigd uitbestedingsscenario: een aantal taken op het terrein van zorg en huishouden doe je zelf; een deel besteed je uit en laat je over aan anderen. Daarmee creëer je ruimte om zelf betaald werk te doen. 15
Als het aan de keukentafel niet lukt met de emancipatie, moet het maar geregeld worden aan de cao-onderhandelingstafel en aan tafel in de Trêveszaal. Voorwaarde is wel dat overheid en sociale partners dan ook consistent dit gematigde uitbestedingsscenario ondersteunen. Dat betekent niet alleen (de kwaliteit van) kinderopvang, schooltijden, overblijfmogelijkheden en buitenschoolse opvang goed regelen. Het betekent ook meer uren werken lonend maken.
Volgens CDA-Kamerlid Jack Biskop toont Donner 'zich in ieder geval van goede wil, maar er moet nog wel fundamenteel worden gekeken naar de ondersteuning van jonggehandicapten. Zij hebben net als ieder ander gewoon recht op goed onderwijs en begeleiding naar de arbeidsmarkt', aldus Biskop. Het CDA trok vorige maand aan de bel wegens financiële problemen bij de REAinstellingen. Er wordt nog gewerkt aan een vangnet voor deze groep in het reguliere onderwijs. Volgens Donner overweegt het ministerie van Onderwijs het budget voor leerlinggebonden financiering structureel te verhogen, waardoor ook regionale opleidingscentra (ROC's) extra ondersteuning kunnen bieden aan gehandicapte leerlingen. De scholing en begeleiding van mensen die door een handicap van jongs af aan een Wajonguitkering ontvangen, werd te duur gevonden. Ook moesten andere scholingsinstellingen toegang krijgen tot de subsidie, maar tot dusver hebben zich geen andere aanbieders voor de speciale begeleiding gemeld.
Bron: Trouw, 16 april 2007
Wajongsubsidie minder snel afgebouwd Minister Donner van Sociale Zaken gaat de subsidie minder snel afbouwen voor instellingen die jongeren met een handicap scholen en ondersteunen bij het vinden van werk. Dat blijkt uit een brief die hij naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De voorganger van Donner, Aart Jan de Geus, besloot in 2005 de subsidie af te bouwen naar 75 procent in 2006, de helft in 2007 tot een kwart in 2008. Donner heeft nu besloten de subsidie voor dit jaar op 75 procent te houden. In 2008 wordt het subsidieplafond voor scholing van Wajongers verhogd tot 13,3 miljoen euro, tegen de 10,8 miljoen euro die voorzien was voor volgend jaar. Hoeveel geld voor latere jaren wordt uitgetrokken, wil de minister half 2008 opnieuw bezien. Het aantal mensen met een Wajong-uitkering is namelijk groeiende.
Bron: Gemeente.NU, 2 juli 2007
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aboutaleb kondigt acties aan tegen niet-gebruik van inkomensregelingen Staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil dat burgers makkelijker kunnen uitzoeken of ze recht hebben op inkomensondersteuning en voor 16
welke regelingen ze in aanmerking komen. Daarom ontwikkelt het Nibud op zijn verzoek de website www.berekenuwrecht.nl, die naar verwachting in september gereed zal zijn. De website moet er voor zorgen dat mensen die recht hebben op een inkomensvoorziening daar ook gebruik van maken, zo schrijft Aboutaleb in een brief aan de Tweede Kamer.
begin 2007 hiermee. Daarvoor vergelijken gemeenten hun bestanden via het inlichtingenbureau met die van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), Rijksbelastingdienst en de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW). Als de proef een succes is, dan wil Aboutaleb aan het kabinet voorstellen om de automatische kwijtschelding voor alle gemeenten mogelijk te maken.
Hij lanceert plannen om het nietgebruik van inkomensregelingen tegen te gaan naar aanleiding van een onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Daaruit blijkt dat veel mensen ten onrechte geen gebruik maken van regelingen. Veel mensen weten volgens de onderzoekers niet waar ze recht op hebben. Het feit dat burgers geen gebruik maken van inkomensvoorzieningen, het zogenoemde nietgebruik, vindt Aboutaleb een jammerlijke ontwikkeling. 'Mensen moeten krijgen waar ze recht op hebben', aldus de staatssecretaris.
Aboutaleb kondigt in de brief aan de Kamer ook aan dat hij met een handleiding komt om minima op te sporen met bestandsvergelijking, zonder dat instellingen de privacyregels schenden. Veel gemeenten zijn nu bang de regels te overtreden. De brief van staatssecretaris Aboutaleb staat op de internetsite van het ministerie van SZW: www.szw.nl (klikken op "Officiële publicaties").
Verder onderzoekt Aboutaleb de mogelijkheid om lokale belastingen, na een eerste aanvraag, in de volgende jaren automatisch kwijt te schelden. Nu moeten burgers zelf ieder jaar opnieuw actie ondernemen voor bijvoorbeeld kwijtschelding van lokale heffingen. Maar, veel mensen weten echter niet waar ze recht op hebben of vinden het aanvragen ingewikkeld.
Thuiszorg verkeert in problemen Thuiszorgorganisaties in grote delen van Nederland zitten met de handen in het haar. Er is een schreeuwend tekort aan huishoudelijke hulpen. In sommige situaties dreigt een zorgstop. In Den Bosch wordt zelfs kennissen en familie gevraagd of ze willen bijspringen.
Vier gemeenten (Dordrecht, Amsterdam, Zaandam en Rotterdam) experimenteren sinds 17
Bij de Thuiszorg Centrale Flevoland zijn er 120 vacatures, zegt John Woudenberg, zorgconsulent bij deze organisatie. Collega-instellingen spraken ook van grote aantal openstaande functies. "De situatie is zorgwekkend", meent hij. "We moeten met steeds minder mensen het werk doen." Opleiding naar een hoger niveau van bestaande medewerksters en een gebrek aan motivatie bij mensen met een uitkering zijn er volgens Woudenberg de oorzaak van dat het aantal vacatures voor eenvoudig huishoudelijk werk alsmaar oploopt. "Ze zijn in veel gevallen te beroerd om huishoudelijk werk te doen."
Volgens beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden is een slecht imago van het beroep er de oorzaak van dat openstaande functies niet vervuld worden. "Daarnaast heeft de invoering van de nieuwe wet tot onaanvaardbare bezuinigingen geleid", aldus woordvoerster Monique Verkerk. De overheidscampagne 'Trots op de zorg' moet 6000 nieuwe medewerkers opleveren. Bron: Telegraaf, 29 juni 2007
WMO tast voorzieningen voor mantelzorgers aan In veel gemeenten staat de ondersteuning van mantelzorgers en de vrijwilligerszorg op de tocht. Dit komt omdat er sinds de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) hiervoor minder geld beschikbaar is dan tot dusverre. Dit staat haaks op de doelstellingen van de WMO en staat haaks op het beleidsprogramma van het kabinet. Er dreigt een patstelling te ontstaan omdat noch het kabinet noch de gemeente verantwoordelijkheid neemt voor de ontstane situatie.
Bij Icare, met thuiszorg actief in Flevoland, Drenthe en Overijssel, valt het aantal vacatures nog mee, maar over enige tijd zal er een groot tekort ontstaan aan alphahulpen, zegt Esther van Dalen. Alphahulpen zijn freelance huishoudelijke hulpen. "Na invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) sinds januari van dit jaar, waarbij de verantwoording bij gemeenten kwam te liggen, is het aantal alphahulpen van 20 naar 80 procent gestegen. Veel van deze medewerksters willen echter vast werk en zullen een andere werkkring zoeken. We hopen dat gemeenten op dit punt hun verantwoording pakken. Anders zitten ze binnenkort met een groot probleem."
Veel Steunpunten Mantelzorg en Vrijwilligerszorg zullen hun aanbod moeten gaan inkrimpen of zelfs beëindigen. Zij zullen door de terugloop van middelen op korte termijn medewerkers moeten gaan ontslaan. Een voorbeeld hiervan is het Steunpunt Mantelzorg Gooi- en Vechtstreek die haar aanbod met 70% zal moeten inkrimpen. Hierdoor gaat veel ervaring in de mantelzorgondersteuning verloren. 18
Voor Mezzo, de landelijke vereniging voor Mantelzorgers enVrijwilligerszorg, is dit onaanvaardbaar. Mezzo heeft daarom staatssecretaris Bussemaker opgeroepen om morgen tijdens het overleg in de kamer over de WMO, ervoor te zorgen dat de voorzieningen voor mantelzorgers in geen enkele gemeente wordt afgebroken maar juist wordt versterkt. Hiervoor moeten er afspraken worden gemaakt met de VNG en moet er voor 2008 extra middelen beschikbaar komen. Anders dreigt de WMO op het punt van de mantelzorgondersteuning een mislukking te worden en wordt de belofte dat de WMO gunstig zou uitpakken voor mantelzorgers niet waargemaakt.
mensen met bijstand en gedeeltelijk arbeidsgeschikten met een uitkering onterecht, omdat het voor deze laatste groep niet makkelijker is om werk te vinden. De uitspraak van de rechter wordt nu in de wet vastgelegd. Gedeeltelijk arbeidsgeschikten die een uitkering ontvangen (WAO, WIA, Wajong) moeten aan dezelfde criteria voldoen als bijstandsgerechtigden om in aanmerking te komen voor de langdurigheidstoeslag. Zij moeten al vijf jaar van een minimuminkomen leven, geen (substantiële) inkomsten uit arbeid hebben en voldoende geprobeerd hebben werk te vinden. Zij kunnen zich bij hun gemeente melden voor de langdurigheidstoeslag.
Bron: Mezzo, 20 juni 2007
Deze bedraagt in 2007: Extra bijstand ook voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten
478,00 euro voor gehuwden 430,00 euro voor alleenstaande ouders 336,00 euro voor alleenstaanden
Mensen die een uitkering ontvangen omdat zij gedeeltelijk arbeidsgeschikt zijn, kunnen ook in aanmerking komen voor extra steun als zij langer dan vijf jaar in een uitkering zitten en geen kans maken om werk te vinden. De ministerraad heeft ingestemd met een daartoe strekkend wetsvoorstel van staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Er wordt naar gestreefd de wet zo snel mogelijk in werking te laten treden.
Volgens de Wet Werk en Bijstand (WWB) komen nu alleen mensen die bijstand ontvangen of volledig arbeidsongeschikt zijn in aanmerking voor deze langdurigheidstoeslag. Volgens de Centrale Raad voor Beroep is dit onderscheid tussen
RVD, 06.07.2007
19
in de toepassing van het dagloon waarop de uitkering is gestoeld. Dit is maximaal 172,48 euro per werkdag ofwel 45.017 euro per jaar. En omdat het om uitkering van het loon van 75 procent gaat, krijgt Chris in plaats van 60.000 euro nu 33.762 euro per jaar. Voor veel mensen zal een dergelijke terugval een verandering van levensstijl betekenen, zeker als bijvoorbeeld de hypotheek op het salaris is gebaseerd. Bescherming kan een zogenoemde WIA-excedentverzekering bieden, collectief - via de werkgever - of individueel. Deze zorgt voor een aanvulling bovenop de wettelijke bedragen.
De nieuwe armoedevalkuil: WIA Wie voor hij arbeidsongeschikt raakte bovenmodaal verdiende, kan hard vallen.Arbeidsongeschiktheid kan onder de wet WIA zorgen voor een duizelingwekkende inkomensterugval."De WIA zit vol met gaten", zegt Herman Verhoef, beleidsadviseur sociale zaken bij het Adviesbureau van Fortis ASR, onderdeel van Fortis. Verhoef schreef verscheidene boeken over het onderwerp en spreekt er regelmatig over op congressen en bijeenkomsten. Hij noemt arbeidsongeschiktheid een low interest onderwerp, zowel bij de financieel adviseurs als bij de consument. "Mensen denken er pas aan als het te laat is."
Nog groter zijn de financiële risico's als er sprake is van gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Ofwel arbeidsgeschiktheid; in het nieuwe stelsel draait het immers om de restverdiencapaciteit. Wie minder dan 35 procent arbeidsongeschikt is - en dus 65 procent restverdiencapaciteit heeft- komt in de WIA niet voor een aanvulling in aanmerking. "Dat betekent dat iedereen de kans loopt eenderde van zijn inkomen kwijt te raken", zegt Verhoef. De overige arbeidsongeschikten vallen onder de WGA (Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten). Uitgangspunt bij deze regeling is dat de arbeidsgeschikte blijft werken, het loon wordt zo nodig aangevuld met een uitkering. Verhoef: "Iemand die nog wel kan werken, komt daarmee in de regel aan 85 procent van zijn laatstverdiende loon. Bijvoorbeeld door ander passend werk of door het aanvaarden van andere werkzaamheden bij de bestaande werkgever."
Financieel kan dat heel vervelend uitpakken. Zeker voor werknemers met een bovenmodaal salaris, zo maakt een voorbeeld duidelijk. Als vermogensbeheerder Chris met een jaarsalaris van 60.000 euro op weg naar een klant wordt aangereden en arbeidsongeschikt raakt, wordt allereerst bepaald of hij 'volledig en langdurig' arbeidsongeschikt is. Is dit het geval, dan krijgt hij na de periode van verplichte doorbetaling van zijn werkgever een uitkering volgens de Regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA). Deze keert 75 procent van het laatstverdiende loon uit. Het echte venijn zit hem, zo benadrukt adviseur Verhoef, 20
In een aantal gevallen zal het echter niet lukken om een nieuwe werkgever te vinden, bijvoorbeeld bij zeer specialistisch werk. In zo'n geval ontvouwt zich een financieel rampscenario. Als Chris zijn restverdiencapaciteit onvoldoende benut, wordt hij flink gekort op zijn WGA-uitkering. Is hij 55 procent arbeidsongeschikt en niet aan het werk, dan daalt zijn inkomen na die periode tot 546 euro per maand. Een bedrag dat is gebaseerd op het wettelijk minimumloon, afhankelijk van de mate van arbeidsongeschiktheid. De aanvulling tot bijstandsniveau- 7.416 euro per jaar is dan een schrale troost. Verhoef: "Als je je verdiencapaciteit niet te gelde kunt maken, dan word je daar door de wetgever meedogenloos voor afgestraft. Wrang is dat dit WGA-gat iedereen kan overkomen, ook de werknemer die zich wezenloos solliciteert."
betalen, dat kan de verzekerde zelf doen. Individueel afsluiten kan natuurlijk ook. De risico's zijn naar wens te verzekeren. Zo is er bijvoorbeeld een zogenoemde WIA-aanvullingsverzekering waarmee 10 of 20 procent van het inkomen bovenop de wettelijke uitkering bijverzekerd kan worden bij algehele arbeidsongeschiktheid. In alle gevallen is het belangrijk om uit te (laten) zoeken wat de dekking nu precies behelst. Er zijn namelijk veel manieren om de gaten in de WIA te repareren met een uiteenlopend effect op het inkomen. Verhoef: "Laat concreet op papier zetten wat de regeling nu werkelijk uitkeert bij gehele of gedeltelijke arbeidsongeschiktheid. Ook bij een collectieve regeling. Dat is vaak heel verhelderend." Bron: NRC, 16 juni 2007
Verhoef merkt dat er veel onduidelijkheid bestaat over de afdekking van het risico. "Veel werknemers denken - ten onrechte - dat het WGA-gat door de werkgever is afgedekt, zoals destijds bij de WAO-gatverzekering." Maar dat is in veel gevallen niet zo. Een collectieve afdekking van het WGA-gat wordt veel minder aangeboden door werkgevers, onder andere omdat de WIA voor werkgevers een minder lange verplichte loondoorbetaling kent. Zelf verzekeren lijkt dan ook noodzakelijk. Meest aantrekkelijk is vaak een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering bij de werkgever. Dit betekent overigens niet dat de werkgever dan ook de premies moet
Rectificatie: Minimumloon per 1 juli 2007 In het persbericht over het minimumloon dat op 11 juni 2007 is verstuurd, stond aanvankelijk dat het minimumloon per 1 juli 2007 met 1,2 procent stijgt, vergeleken met 1 januari 2007. Dat percentage is niet correct. Het moet zijn: 1,25 procent. De bedragen in de tabellen in het verstuurde persbericht kloppen wel. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 21
Aboutaleb schrijft in zijn brief dat oudere werkzoekenden nog onvoldoende profiteren van het aantrekken van de economie. De werkloosheid onder ouderen is met 5,1% hoger dan het gemiddelde in Nederland van 4,7%. De staatssecretaris stelt binnenkort een actieteam Talent 45+ in. Dit team moet stimuleren dat werkgevers, re-integratiebedrijven, gemeenten en uitvoeringsinstellingen de werkloosheid samen aanpakken. Het actieteam neemt ook de taak over van de regiegroep 'Grijs Werkt', als die eind 2007 stopt.
Meer ouderen tussen 55 en 65 jaar werken Steeds meer ouderen tussen de 55 en 65 jaar werken. In 2006 werkte 41,7% van hen, in 2005 was dat 39,7%. Staatssecretaris Aboutaleb stelt een actieteam Talent 45+ in om werkloosheid onder ouderen tegen te gaan. Staatssecretaris Aboutaleb (SZW) schrijft dit aan de Tweede Kamer bij een voortgangsrapportage over het kabinetsstandpunt Stimuleren langer werken van ouderen. Vooral vrouwen tussen 55 en 59 jaar werken vaker: in 2006 42,7%, tegenover 38,8% in 2005. Dit percentage is de laatste tien jaar zo goed als verdubbeld. Bij mannen is de stijging kleiner: van 72,2% in 2005 naar 73,2% in 2006.
Uit een onderzoek naar 121 cao's uit 2006 blijkt dat werkgevers en werknemers steeds vaker afspraken maken om werknemers langer in dienst te houden. Die gaan over loopbaanbegeleiding, scholing en aanpassing van arbeidstijden voor ouderen.
Uit de rapportage blijkt dat de meeste winst is te boeken bij ouderen van 60 tot 65 jaar. Het aantal werkenden in die groep stijgt wel, maar is relatief klein. Nu werkt 20,8% van deze ouderen. Gemiddeld stoppen mensen op hun 61e met werken. In de Europese Unie zijn afspraken gemaakt over de arbeidsdeelname van ouderen. De Lissabon-doelstelling is 50% in 2010. Hierbij worden ook banen van 12 uur of minder meegeteld. Volgens Aboutaleb komt dit doel nu voor Nederland binnen bereik.
Bron: Min. Van SZW, 2 juli 2007
Actieteam 22
THEMAMIDDAG
EEN INFORMATIEMIDDAG OVER HUUR EN ZORGTOESLAG
DINSDAGMIDDAG 23OKTOBER
van 2 tot 4 uur In wijkcentrum DE BOLDER Groenhof 140 Amstelveen Gratis entree incl. koffie/thee Te bereiken met bus 66 en 199 en sneltram 51 ( halte sportlaan)
het adviesorgaan voor particulieren met vragen over sociale zekerheid 23
recept
Bereiden. Ovengrill voorverwarmen op de hoogste stand. Uien pellen en in ringen snijden Courgette wassen en in blokjes snijden
Voor 4 personen heeft u nodig
In de hapjespan of wok spek en ui ca. 2 min bakken Courgette en aardappelblokjes toevoegen en het geheel ca. 10 min. laten bakken Regelmatig omscheppen. Op smaak maken met zout en peper. Mengsel overdoen in de ovenschaal en afdekken met de plkken raclettekaas. Ovenschaal onder de hete grill zetten en de kaas in 5 min laten smelten.
2 uien. 1 courgette 1 duobakje gerookte spekblokjes 250 gram raclettekaas in plakken 2 pk panklare aardappelblokjes. ovenschaal inhoud 2 liter
Eet Smakelijk
24
