serie: richard strauss tros klassiek avro klassiek vier jubilarissen muzikale meesterwerken ton koopman & peter eötvös tros vocaal 11 april 2014, 20.15 uur groot omroepkoor interactieve inleiding Mitchell Sandler 19.30 uur
Groot Omroepkoor André Thomas, dirigent/piano NaGuanda Nobles sopraan (1) RT3 (Rogier Telderman synthesizer / piano Guus Bakker basgitaar, Tuur Moens drums) (2) Jeannette Landré fluit (3) Ben Martin Weijand piano (4) tenorsoli: leden van het Groot Omroepkoor William Billings Randall Thompson David Dickau Morten Lauridsen Jake Runestad Andre Thomas Moses Hogan Margaret Bonds
Easter anthem (arr. R. Shaw) Alleluia Piping down the valleys wild (3/4) Nocturnes: Sure on this shining night (4) Nyon nyon I’ve just come from the fountain (1) We shall walk through the valley in peace He’s got the whole world in his hands (piano André Thomas) (1) Moses Hogan I can tell the world Moses Hogan This little light of mine (1) Moses Hogan My soul’s been anchored in the Lord PAUZE
Robert Ray Raymond Wise Richard Smallwood Edwin Hawkins
Gospel Mass (1/2/4) I don’t know what you come to do (2) Total praise (arr. P. Barrett, D. Rao) (2) Oh happy day (arr. R. Wise) (2)
de concertseries van
Muziek na afloop
Vrienden Groot Omroepkoor
Na afloop van het concert kunt u luisteren naar Romeense muziek van het Giani Lincan Ensemble, bestaande uit Mihai Turcitu viool, Nicu Turcitu accordeon), Giani Lincan cimbalom, Ioan Micu taragot en Erne Kekenj contrabas.
Word nú Vriend van het Groot Omroepkoor en profiteer van vele voordelen. Zoals een abonnement op een concertserie (zie pag.16) en een gratis verrassings-cd. Aanmelden kan via de cd-verkoopstand van het GOK of via: ➜ WWW.GROOTOMROEPKOOR.NL.
2
CD-verkoop
In de pauze en na afloop zijn cd’s te koop van het Groot Omroepkoor en het Giani Lincan Ensemble
Cultura24 TV Op CulturaTV is morgen (12 april) het concert van de De Vrijdag van Vredenburg van 29 maart 2013 terug te zien: Radio Kamer Filharmonie, Groot Omroepkoor o.l.v. Michael Schønwandt Honegger Cantique de Pâques Haydn Symfonie nr.49 ‘La Passione’ Honegger Judith, action musicale ➜ WWW.CULTURA.NL
Matthäusweek op Radio 4 Van 13 tot en met 18 april staat Radio 4 volledig in het teken van Bachs meesterlijke Matthäus-Passion. Zondag 13 april start de Matthäusweek om 12.00 uur met de live uitzending van de Matthäus-Passion door het Koninklijk Concertgebouworkest, Collegium Vocale Gent, Het Nationaal Jongenskoor en solisten onder leiding van Philippe Herreweghe. Radio 4 gaat vervolgens een week lang op zoek naar de ‘ultieme Matthäus-beleving’. Kenners en liefhebbers vertellen over hun passie voor het werk. Met reportages over onder meer een meezing-Matthäus en een kinder-Matthäus en aandacht voor een versie voor tango-ensemble. Wat zijn uw favoriete uitvoeringen, uw favoriete aria’s? Politici, onder wie de ministers Plasterk, Opstelten en Bussemaker, vertellen over de Matthäus-Passion in de kerk van Naarden. ➜ WWW.RADIO4.NL
Live-uitzending en webcast De AVROTROS zendt dit concert vanuit Vredenburg Leidsche Rijn live uit op Radio 4. Denkt u eraan dat uw mobiele telefoon uitstaat en dat uw horloge geen geluid kan maken? Dan kan iedereen in de zaal en bij de radio volop genieten van het concert. Presentatie voor Radio 4 vanuit de zaal door Maartje Stokkers. Dit concert is ook te volgen via de webcast van Radio4. ➜ WWW.RADIO4.NL
vrijdag 11 april 2014, 20.15 uur
Groot Omroepkoor goes Gospel onderstrepen dat gospel al lang van zijn strikt religieuze imago af was. Het hergebruik van deze even simpele als pakkende ‘call and response’-song – een structuur waarmee de AfroAmerikaanse negerslaven zich op de katoenplantages in de Verenigde Staten moed inzongen – in de film Zo simpel kan de tekst van een wereld- Sister Act en de daarop volgende Amerihit zijn. Toen de plaat met dit nummer kaanse musicalversie deed de song nog van Edwin Hawkins in 1969 voor het meer uitgroeien tot een evergreen die eerst op een lokaal radiostation in San iedereen tegenwoordig spontaan mee Francisco klonk kon niemand nog bezingt. vroeden dat het lied synoniem zou Gospel. Letterlijk betekent het ‘evangeworden met alles wat met de meest lie’, het woord van de Bijbel. Maar swingende kant van gospel te maken daar denkt men in niet-religieuze heeft. Het lied wakkerde de belangstel- kringen nauwelijks meer aan. De verling voor gospel aan, een muziekvorm voering, de troost, de extase die kan die al door vocalisten als Mahalia Jack- uitgaan van deze muziekvorm is geson en Elvis Presley meer gemeengoed meengoed geworden. Jezus en God was geworden, en ging dankzij de aan- komen nog altijd in de teksten voor, stekelijke vertolking van de Edwin maar de onderliggende universele Hawkins Singers de wereld over om te emotie is veel belangrijker. Vooral de Oh happy day (oh happy day) Oh happy day (oh happy day) When Jesus washed (when Jesus washed) When Jesus washed (when Jesus washed) Jesus washed (when Jesus washed) Washed my sins away (oh happy day) Oh happy day (oh happy day)
De vervoering, de troost, de extase die kan uitgaan van deze muziekvorm is gemeengoed geworden. Jezus en God komen nog altijd in de teksten voor, maar de onderliggende universele emotie is veel belangrijker.
3
4
gospel van de Afro-Amerikaanse gemeenschap werd synoniem met passie, toewijding en bevlogenheid. Maar hoewel gospel zo ook de voedingsbodem werd voor de soul die in de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw opkwam, was, bleef, blijft en is de primaire drijfveer van gospel een vorm van geloofsbelijdenis.
herhaalt die. Dat diende meteen twee doelen: de doorgaans eenvoudige melodie werd er zo meteen ingeprent, en door de herhaling van de tekst kwam de evangelische boodschap ook wel over. Een sterke orale traditie die vaardigheden als lezen en schrijven zo niet echt nodig had.
Een solist of voorzanger zingt een melodielijn en een tekst, het ‘koor’ herhaalt die. Dat diende meteen twee doelen: de doorgaans eenvoudige melodie werd er zo meteen ingeprent, en door de herhaling van de tekst kwam de evangelische boodschap ook wel over. En dat gaat ver terug. Zelfs tot de zeventiende eeuw: tot de komst van de eerste negerslaven naar de Verenigde Staten. Het is het begin van de vermenging van de Afrikaanse gewoonten en geloofsovertuigingen met de christelijke gebruiken en moraal. Zo ontstonden, naast de work songs, de negro spirituals. Men had weinig tot geen instrumenten ter beschikking en kon vaak niet lezen en schrijven. De combinatie van deze twee noden leidde tot de simpele call and responsestructuur van de eerste negro spirituals. Een solist of voorzanger zingt een melodielijn en een tekst, het ‘koor’
Vader van de Amerikaanse koormuziek De negro spiritual gaf zo een heel ander accent aan de christelijke Amerikaanse koormuziek die vooral dankzij William Billings tot bloei was gekomen. Deze ‘vader van de Amerikaanse koormuziek’ was autodidact en schreef pakkende a cappella-werken, geïnspireerd op de Amerikaanse volksmuziek of, zoals de Easter Hymn, op de jubelende koren van Georg Friedrich Händel. Het was muziek, geschreven om de boodschap over te brengen op een voor de meeste Amerikanen begrijpelijke wijze.
Toch zou het nog even duren eer de term gospel van toepassing werd op deze muziek. Pas in 1874 publiceerde de componist, bariton en koorleider Philip Paul Bliss een bundel Gospel Songs. A choice collection of hymns and tunes. Hoewel dat niet hardop werd gezegd in die dagen is het een moment in de Amerikaanse muziekgeschiedenis waarop blank en zwart elkaar ontmoetten. Bliss voelde zich geroepen het evangelie onder de bevolking te brengen, en bij voorkeur onder de minder makkelijk bereikbare gemeentes op het ‘platteland’. Om zijn boodschap met muziek over te brengen liet hij de voor de gewone sterveling lastige psalmen en de vaak toch voor velen wat bewerkelijke hymnes van Billings en navolgers links liggen en componeerde hij, geïnspireerd door de negro spirituals, direct nazingbare ‘gospel hymns’. Met succes. De pakkende melodieën, dito harmonieën, opzwepende ritmes en eenvoudige doch vaak geraffineerde koorzang sloegen aan, en gospel werd een stijl met vele vertegenwoordigers en vertakkingen en een voedingsbodem voor latere componisten als Randal Thompson, Margaret Bonds, Moses Hogan en vele anderen die blanke en zwarte invloeden naar hartenlust combineerden. Zo was Randal Thompson, een zoon van Engelse immigranten, mede door een vervolgstudie in Rome zeer beïnvloed door de veellagige koormuziek uit de Renaissance, en zo werd Margaret Alison Bonds rond het midden van de twintigste eeuw niet alleen de eerste
Afro-Amerikaanse vrouwelijke componist die enig aanzien verwierf in de Verenigde Staten, maar ook een vrouw die haar roots nimmer loochende. Ze studeerde piano en compositie aan de Juilliard School of Music, schreef serieuze werken en deed dat zo goed dat Nadia Boulanger haar weigerde als studente omdat ze Bonds niets meer zou kunnen leren. Aan de andere kant schreef ze prachtige songs en koorwerken geïnspireerd op de negro spiritualsen gospeltraditie en kwam ze in 1963 met de tot evergreen uitgegroeide He’s got the whole World in his hands.
Moderne gospel Bonds effende daarmee de weg voor andere Afro-Amerikaanse componisten die het componeren van nieuwe spirituals tot kunst verhieven. Een van hen was Moses George Hogan. Hoewel hij in 2003 op slechts 45-jarige leeftijd stierf aan een hersentumor, liet hij zijn sporen in de gospelwereld achter met onder andere The Oxford Book of Spirituals uit 2002. Deze verzameling arrangementen van klassieke spirituals als We shall walk through the valley in peace en originele composities, veelal uitgevoerd met de Moses Hogan Singers, geldt als een belangwekkende ‘bijbel’ voor de moderne gospel. Die moderne gospel kent vele gedaanten waarin de traditionele elementen als eenvoud, vraag en antwoord en pakkende ritmes zich vermengen met klassieke westerse elementen zoals in het werk van de Amerikaanse componist en koorleider David Dickau of met
5
6
modernere technieken en intrigerende klanknabootsingen zoals in Nyon Nyon van de vrij jonge Amerikaanse componist Jake Runestad, of het werk van de Deense Amerikaan Morten Lauridsen. Ondertussen blijft ook de traditionele ‘Urban Contemporary Gospel’, dat tegenwoordig het politiek incorrecte ‘Black Gospel’ als genreaanduiding vervangt, een bron van inspiratie. Dat laat componist en dirigent André Thomas horen met zijn I just come from the fountain, en dat blijkt ook uit het wonderlijke verhaal achter The Gospel Mass van Robert Ray.
Gospel Mass Het verhaal gaat terug naar de jaren zestig, naar de opkomst van de Black Power-beweging die zich op de golven van de woorden van Martin Luther King sterk maakte voor een krachtige en herkenbare culturele identiteit van de Afro-Amerikaanse bevolking, en naar de tijd van het Tweede Vaticaanse Concilie in de eerste helft van de jaren zestig. Daar werd gesproken over de modernisering van de katholieke kerk. En daar werd besloten dat een mis ook in de landstaal gezongen mocht worden en niet perse in het Latijn hoefde te klinken. Dat was koren op de molen van Rev. Clarence Rivers, de eerste zwarte katholieke priester in Cincinnati. Hij meende dat als de landstaal toegestaan was, ook de Afro-Amerikaanse spirituals van belang konden zijn voor de katholieke geloofsbeleving. Met Robert Ray, de pianist in zijn liturgisch team,
maakte hij zich sterk voor het gebruik van deze muziek. Omdat ze ook binnen de Afro-Amerikaanse gemeenschap op weerstand stuitten – velen die katholiek waren geworden wilden juist niet herinnerd worden aan hun eigen roots – vroeg Rivers Ray eenmalig om een mis te componeren met gospelinvloeden. Ray, die nog nooit iets gecomponeerd had, ging zitten en schreef zoals hij dat zelf zegt ‘door God geïnspireerd’ in korte tijd zijn Gospel Mass. Het Halleluja schreef hij de nacht voor de première in 1979 en repeteerde hij zelf direct daarna in allerijl met het koor. Het werk zou slechts eenmalig uitgevoerd worden, maar de mis, die rijkelijk beïnvloed is door Ray’s muzikale jeugdervaringen in de African Methodist Episcopal Church, werd direct jubelend ontvangen en ging na de publicatie door Hal Leonard al snel Amerika door en vervolgens de wereld over. En zoals Oh happy Day van Edwin Hawkins de tophit werd die de popmuziekliefhebber deed vergeten dat de oorsprong van gospel het evangelie is, deed de Gospel Mass van Ray de katholieke wereld vergeten dat men er ooit op uit was de extatische muziek- en geloofsbeleving van de Afro-Amerikanen ver buiten de katholieke kerk te houden. Want in de tweede helft van de twintigste eeuw oversteeg gospel definitief de religieuze implicaties en werd het muziek vol troost, hoop en levensvreugde van en voor iedereen. Paul Janssen
gezongen teksten
7
William Billings Easter anthem (arr. R. Shaw)
David Dickau Piping down the valleys wild
The Lord is risen indeed! Hallelujah! Now is Christ risen from the dead, And become the first fruit of them that slept.
Piping down the valleys wild, Piping songs of pleasant glee, On a cloud I saw a child, And he laughing said to me:
Hallelujah, hallelujah, hallelujah. And did he rise? And did he rise? Did he rise? Hear it, ye nations! hear it O ye dead! He rose, he rose, he rose, he rose, He burst the bars of death, And triumphed o’er the grave.
‘Pipe a song about a lamb!’ So I piped with merry cheer. ‘Piper, pipe that song again.’ So I piped: he wept to hear.
Then, then, then I rose, Then I rose, then I rose, Then first humanity triumphant Past the crystal ports of light, And seized eternal youth. Men all immortal hail, hail, heaven, All lavish of strange gifts to man, Thine’s all the glory, man’s the boundless bliss.
Randall Thompson Alleluia Alleluia Amen.
‘Drop thy pipe, thy happy pipe; Sing thy songs of happy cheer.’ So I sung the same again, While he wept with joy to hear. ‘Piper, sit thee down and write In a book, that all may read.’ So he vanished from my sight, And I plucked a hollow reed, And I made a rural pen, And I stained the water clear, And I wrote my happy songs Every child may joy to hear.
8
Morten Lauridsen Nocturnes: Sure on this shining night Sure on this shining night Of star made shadows round, Kindness must watch for me This side the ground. The late year lies down the north. All is healed, all is health. High summer holds the earth. Hearts all whole. Sure on this shining night I weep for wonder wand’ring far alone Of shadows on the stars.
Jake Runestad Nyon nyon Nyon nyon! Wehn yah bah doo bee dah! See mahkah who wehn yah bah doo bee dah. Nyon nyon! See mahkah who wehn yah bah doo bee dah. Nyon nyon! Ooit (pop) tihkih ahh sah! Nyon nyon! Doom doom dobahdoom. Dnn tss Dnn tss Wehn yah bah doo bee dah! Wehn wow wow. Wahh!
Andre Thomas (arr.) I’ve just come from the fountain I’ve just come from the fountain, I’ve just come from the fountain Lord, I’ve just come from the fountain, His name’s so sweet. O sister, do you love Jesus? Yes, yes, I do love my Jesus. Sister, do you love Jesus? His nam’e so sweet. O brother, do you love Jesus? Yes, yes, I do love my Jesus. Brother, do you love Jesus? His name’s so sweet. Back-slider, do you know Him? Do you know that man from Galiliee? The Prince of Peace, The rose of Sharon! Drink from the fountain! Mighty Counselor! King Jesus! I’ve been drinking from the fountain! His name’s so sweet. Oh, Lord, my Lord!
Moses Hogan We shall walk through the valley in peace We shall walk through the valley in peace For Jesus Himself will be our leader We shall walk through the valley in peace We will meet our loved ones there. For Jesus Himself will be our leader We shall walk through the valley in peace There will be no trials there For Jesus Himself will be our leader We shall walk through the valley in peace.
Margaret Bonds He’s got the whole world in his hands He’s got the whole world in his hands He’s got the whole wild world in his hands He’s got the little bitty baby in his hands He’s got the whole world in his hands.
Moses Hogan I can tell the world I can tell the world about this I can tell the nation that I’m blessed Tell them what my Lord has done Tell them that the conquerer has come And He brought joy, great joy to my soul My Lord done just what He said (Yes he did, yes he did) He healed the sick and he raised the dead (Yes he did, yes he did) Now I can tell the world about this I can tell the nation that I’m blessed Tell them what my Lord has done Tell them that the conquerer has come Oh Lord, He brought joy, great joy unto my soul
Moses Hogan This little light of mine
Oo. This little light of mine He’s got you and me brother in his hands I’m gonna let it shine. He’s got you and me sister in his hands All through the night. He’s got the whole world in his hands. Let it shine, let it shine, let it shine My God gave it to me, He’s got the whole world in his hands I’m gonna let it shine, childeren, He’s got the whole wild world in his In my home, all over the world, hands Let it shine. He’s got the whole world in his hands. He’s got everybody here in his hands He’s got the whole world in his hands.
9
10
Moses Hogan My soul’s been anchored in the Lord
Lord God of Abraham, Isaac and Jacob Look down, have mercy upon us.
My soul’s been anchored in the Lord. Before I’d stay in hell one day I’d sing and pray my self away. My soul’s been anchored in the Lord.
Oh Christ have mercy Christe eleison Oh Christ have mercy on me
Gonna shout and pray and never stop until I reach the mountain top. My soul’s been anchored in the Lord. Do you love him? Hallelujah. God Almighty? Are you anchored? O yes! My soul’s been anchored in the Lord. Will you serve him? O yes! Hallelujah! God Almighty? Will you praise him? Oh yes! Hallelujah! God almighty? My soul’s been anchored in the Lord.
Robert Ray Gospel mass KYRIE (LORD HAVE MERCY)
In the name of the Father In the name of the Son In the name of the Holy Spirit The Blessed Three in One. Oh Lord have mercy Kyrie eleison Oh Lord have mercy on me Send us a Savior, set my soul free Give us Your word and teach us to pray I want to praise and serve You always.
Send us Your comfort, grant us Your peace You are the way, the truth and the light, Lord Christ. I want to praise and serve You always. Jesus the Rock of salvation, the Light of the world, have mercy upon us. O Lord have mercy. GLORIA (GLORY TO GOD IN THE HIGHEST)
Glory to God in the Highest, peace to all men of good will, we praise Thee, we bless Thee, we adore Thee, we glorify Thee, we give thanks to Thee for Thy great glory, Lord God, King of heav’n, Father Almighty One, Glory be to Jesus Christ, Lamb of God, the Father’s only Son. Thou who takes away all the sins of the world have mercy on us. Thou who takes away all the sins of the world receive our prayers. Thou who sits at the right hand of God th Father Almighty in heav’n have mercy on us.
For only Thou art holy only Thou art the Lord only Thou art most high. We come to praise Your name today We want to serve you on ev’ry way, Let the loud Hosannas ring, shouting the praises to God our King. In the Name of the Father In the Name of the Son in the Name of the Holy Ghost The Blessed Three in One. Amen. CREDO (I BELIEVE IN GOD)
I believe in God the Father almighty, maker of heaven and earth. And in Jesus Christ his only Son our Lord. Who was conceived by the Holy Ghost. Born of the Virgin Mary, suffer’d under Pontius Pilate, crucified, died and was buried, He descended into hell. On the third day he arose. He ascended to heaven, from death he was set free. Now he sits at the right hand, and he’s waitin’ for you and me. He will judge all the world, he will judge you and me. I believe in the Holy Spirit and the holy catholic church. I believe, Lord, in one baptism for the remission of sin and rebirth. I believe in the resurrection and the communion of saints in this world. I believe when my life is over I’m going home just to live with my God.
ACCLAMATION (HALLELUJAH PRAISE THE LORD)
Hallelujah, Praise the Lord. Hallelujah, let us praise the Lord. Praise Him with stringed instruments Praise Him with dance Praise Him on the psalt’ry and harp. Ev’rything thas has breath ought to praise Him. Hallelujah. SANCTUS (HOLY, HOLY LORD GOD OF HOSTS)
Holy, Holy Lord God of hosts. Hosanna be to Thee in the highest, Who gave me victory. There was a man sittin’ by the roadside, he was blind, he could not see. Then the Master of the earth and skies touched his eyes and looked around saying. Holy, Holy Lord God of hosts... Another man lay by a poolside thirty eight years with his infirmity. Then the Lord troubled the water, the man arose and jumped for joy saying. Holy, Holy Lord God of hosts... Like the blind man and the lame man, I was lost, living in sin. Then I opened my heart one day, I let the Savior in. Now I shout saying Holy, Holy Lord God of hosts... AGNUS DEI (LAMB OF GOD)
Lamb of God who takes away the sins of the world, have mercy on us.
11
12
For you came to die for me, suffer’d, bled, and died on Calvary. lamb of God who takes away the sins of the world, have mercy on us. in your word you showed us how, we are trying lord, hear our pray’r right now. lamb of God who takes away the sins of the world, grant us thy peace. Amen.
Richard Smallwood Total praise (arr. P. Barrett, D. Rao) Lord, I will lift my eyes to the hills Knowing my help is coming from You Your peace You give me in time of the storm You are the source of my strength You are the strength of my life I lift my hands in total praise to You Amen.
Raymond Wise I don’t know what you come to do
Edwin Hawkins Oh happy day (arr. R. Wise)
I don’t know what you come to do But I’ve come to praise His name. I come to sing my song. I come to say amen. I come to clap/wave my hands I come to pat my feet I come to shout for joy. Come on let’s praise the name of God. Come on let’s praise the name of the Lord.
Oh, happy day When Jesus washed My sins away, yeah He taught me how, how to watch How to fight and pray, fight and pray And living rejoicing everyday Oh, happy day
uitvoerenden
13
André Thomas, dirigent André Thomas is Owen F. Sellers Professor of Music en Director of Choral Activities en Professor of Choral Music Education aan de Florida State University. Hij was faculteitslid van de University of Texas in Austin en behaalde zijn diploma’s aan de Friends University (B.A.), de Northwestern University (M. M.) en University of Illinois (D.M.A). Hij is actief als gastkoordirigent in de VS, Europa, Azië, NieuwZeeland en Australië, en dirigeerde het World Youth Choir in China, de Filippijnen en Viëtnam, alsook het Birmingham Symphony Orchestra, Berliner Rundfunk Chor, het Groot Omroepkoor en het Tsjechisch Nationaal Symfonieorkest. Daarnaast is André Thomas actief als componist/ arrangeur, produceerde hij twee instructie-video’s over koordirectie en geldt hij als een specialist op het gebied van Negro Spiritual. Hij ontving voor dat alles de Distinguished Service Award.
André Thomas
maakte ze haar solodebuut als Papagena in Mozarts Die Zauberflöte. Uit die tijd stamt ook haar samenwerking met André Thomas, met wie zij een tournee maakte door Duitsland met het Berliner Rundfunkchor in een programma ‘Soul of America’. In 20022003 zong ze bij de Austin Lyric Opera haar debuutrol van Sister Rose in Jake Heggie’s Dead Man Walking, en eindigde ze als tweede bij de Southwest Regional Competition van de Metropolitan Opera National Council. De daaropvolgende seizoenen zong ze als Liú in Puccini’s Turandot, als Clara in Porgy and Bess, in Rigoletto, Ariadne auf Naxos, Händels Xerxes en als Mimì in La NaGuanda Nobles, sopraan bohème. Als aanmoediging voor jonge Als lid van het Georgia Mass Choir muziekstudenten riep zij het NaGuanonder leiding van Rev. Milton Biggham da Nobles Scholarship Fund in het trad NaGuanda Nobles op in de film leven, onder het motto: “If I can help The Preacher’s Wife. Aan de Florida State somebody, then my living shall not be University studeerde zij af in zang en in vain.”
14
NaGuanda Nobles
RT3 Het pianotrio RT3 wordt geleid door pianist en componist Rogier Telderman. Met Guus Bakker op contrabas en de Belgische drummer Tuur Moens is RT3 zijn reputatie als topformatie in de Nederlandse jazzscene in rap tempo aan het vestigen. Rogier Telderman werd in 2010 door Radio 6 uitgeroepen tot Nederlandse Jazzbelofte. Komend najaar presenteert het trio een bewerking van de Schilderijententoonstelling van Moesorgski. Deze maand presenteert Telderman met zijn band MELPHI het debuutalbum Through The Looking Glass. Met deze groep won hij in 2012 de DuvelVibes Challenge. Rogier Telderman maakt deel uit van het ensemble TEMKO dat zich onlangs presenteerde tijdens festival November Music en het tv-programma Vrije Geluiden. Rogier Telderman is docent aan de conservatoria van Rotterdam en Tilburg.
Jeannette Landré, fluit Jeannette Landré studeerde, na haar studie Muziektherapie, fluit aan het Utrechts Conservatorium. Zij was verbonden als piccoloist bij het Residen-
Jeannette Landré
tie Orkest en vervolgens als solofluitiste bij het Radio Symfonie Orkest en de daaruit voortgekomen Radio Kamer Filharmonie. Behalve kamermuziek (blaaskwintet/-sextet, fluit/harp) speelde zij regelmatig als soliste in werk van o.a. Bach, Martin, Holliger en Goebaidoelina. Momenteel is Jeannette Landré verbonden aan het Nederlands Blazers Ensemble en het Asko|Schönberg Ensemble. Zij speelt ook in Kindertheaterproducties als Pasta met Rode Saus en Herrie in de Tent en speelt met de zogenaamde ‘Ranjaconcerten’ voor meervoudig beperkte kinderen.
Ben Martin Weijand, piano Ben Martin Weijand is pianist en begeleider bij het Groot Omroepkoor. Hij voltooide zijn studie piano aan het Brabants Conservatorium in 1984, waar hij studeerde bij Theo Bles en Liana Serbescu. Hij volgde cursussen bij Rudolf Jansen en Vitaly Margulis. Ben Martin Weijand werkte van 1983 tot 1997 als begeleider aan de zangafdeling van het Brabants Conservatorium. Ook werkte hij met veel instrumentalisten en ensembles. Sinds 1993
Het Groot Omroepkoor treedt veelal op met het Radio Filharmonisch Orkest in de concertseries van de publieke omroep, en wordt daarnaast met enige regelmaat uitgenodigd door het Koninklijk Concertgebouworkest, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Berliner Philharmoniker. In de NTR ZaterdagMatinee voerde het koor vele Ben Martin Weijand wereldpremières uit, en werken van hedendaagse componisten als Ligeti, is hij werkzaam bij het Groot Omroep- Boulez, Birtwistle, Kagel, Reich, Wagekoor. Daarnaast is hij regelmatig te mans, Adès en Adams. Op cd’s schitgast bij het Nederlands Kamerkoor, tert het Groot Omroepkoor in een Cappella Amsterdam, het Nationaal breed repertoire, met opnamen van Jeugdkoor en het Brabantkoor. onder meer Keuris, MacMillan, Mahler, Poulenc, Rossini en Wagner. Groot Omroepkoor De eerste officiële chef-dirigent van Het Groot Omroepkoor is met zestig het Groot Omroepkoor was Kenneth vocalisten het grootste professionele Montgomery. Na hem waren respectiekoor van Nederland. Sinds de oprichvelijk Robin Gritton, Martin Wright, ting in 1945 brengt het koor een breed Simon Halsey en Celso Antunes chefrepertoire, uiteenlopend van barok tot dirigent van het koor. Sinds het seien met eigentijdse muziek. Voor de zoen 2012-2013 is Gijs Leenaars chefuitvoering van dit repertoire werkt het dirigent. Michael Gläser is vaste gastdikoor in wisselende bezettingen, afhan- rigent van het koor sinds september kelijk van het werk en de wens van de 2010. Vanaf augustus 2013 maakt het dirigent. Het Groot Omroepkoor werk- Groot Omroepkoor deel uit van de te samen met gastdirigenten als MarStichting Omroep Muziek, samen met cus Creed, Peter Dijkstra, Stefan Parkhet Radio Filharmonisch Orkest en de man en Kaspars Putninˇs, met oudeproductie-afdeling van de concertsemuziekspecialisten als Frans Brüggen, ries van Radio 4 (NTR en AVROTROS). Philippe Herreweghe, Nikolaus Harnoncourt en Ton Koopman. In het gro- ➜ WWW.GROOTOMROEPKOOR.NL te koor-symfonische repertoire en con- ➜ volg het Groot Omroepkoor op twitter (@grootomroepkoor) en certante operaproducties werd opgefacebook treden onder leiding van dirigenten als Jaap van Zweden, Riccardo Chailly, Peter Eötvös, Sir Simon Rattle en Mariss Jansons.
15
oen we sETeNizI E U W E nieu H ! NT I N H ET
B EG I
TivoliV
16
redenb
urg
Serie Vrienden van het Groot Omroepkoor • aanvang 20.15 uur / inleiding 19.30 uur • abonnement 70 (normale prijs 100) • inclusief inleiding, pauzedrankje, garderobe ➜ Als u zich aanmeldt als Vriend van het Groot Omroepkoor (zie p.2), dan krijgt u volgend seizoen korting. Bel de kassa van TivoliVredenburg (030 2314544) en bestel de serie ‘Vrienden van het Groot Omroepkoor’ VRIJDAG 31 OKTOBER, JACOBIKERK Groot Omroepkoor Sigvards Klava dirigent Leo van Doeselaar orgel Pärt Solfeggio J.S. Bach Toccata d-Moll (‘Dorische’) BWV 538/I Pärt Nunc dimittis J.S. Bach Uit Dritter Clavieruebung:“Vater unser im Himmelreich” BWV 682 Pärt Da pacem Domine Rachmaninov Liturgie van Johannes Chrysostomos VRIJDAG 12 DECEMBER 2014 Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Philippe Herreweghe dirigent Christina Landshamer sopraan Ingeborg Gillebo mezzosopraan Maximilian Schmitt tenor Sebastian Kohlhepp tenor Florian Boesch bas Mendelssohn Psalm 42 ‘Wie der Hirsch schreit’ Schubert Mis nr. 6 in Es D 950
VRIJDAG 23 JANUARI 2015 Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Rosanne van Sandwijk sopraan Attilio Glaser tenor Maxim Rysanow altviool Kancheli Styx, voor altviool, koor en orkest Mendelssohn Tweede symfonie ‘Lobgesang’ extra concert VRIJDAG 27 MAART 2015 Groot Omroepkoor Instrumentaal ensemble Stichting Omroep Muziek Gijs Leenaars dirigent Escher Ciel, air et vents Varèse Octandre Dusapin Dona eis Brahms Fünf Gesänge opus 104 Mozart Divertimento in Bes KV 270
Leo van Doeselaar
Philippe Herreweghe
Christina Landshamer
WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN Markus Stenz
Gijs Leenaars
Groot Omroepkoor
CHEF-DIRIGENT Gijs Leenaars VASTE GASTDIRIGENT Michael Gläser
17
SOPRANEN Annelie Brinkhof Elma van den Dool Daphne Druijf Loes Groot Antink Anitra Jellema Simone Manders Tanja Obalski Judith Petra Margo Post Maja Roodveldt Annette de Rozario Mijke Sekhuis Jolanda Sengers Marieke Steenhoek Kenix Tsang (stagiaire) Liesbeth Vanderhallen
TENOREN Alan Belk * Kevin Doss * Eyjólfur Eyjólfsson Boguslaw Fiksinski Peter-Paul Houtmortels Marius Kwaks Ioan Micu Uroˇ s Petrac Eric Reddet Matthew Smith * Henk Vels Deniz Yilmaz * Richard Zook
ALTEN Yvonne Benschop Nicoline Bovens Ans van Dam Marjan van Eldik Jose Kamminga Anneke Leenman Els Liebregt Liesbeth van der Loop Suzanne Meessen Marga Melerna Anjolet Rotteveel Harda van Wageningen Pierrette de Zwaan
BASSEN Gert-Jan Alders Yonathan van den Brink (stagiaire) Joep Bröcheler Marcel van Dieren Peter Duyster Geert van Hecke Palle Fuhr Jørgensen Bas Kuijlenburg Itamar Lapid Ludovic Provost Mitchell Sandler Menno van Slooten Lars Terray * tenor solo
18
Johannes-Passion in nieuw TivoliVredenburg Programmeurs, musici en publiek hebben jarenlang uitgekeken naar de terugkeer naar de concertzaal in het centrum van Utrecht, het vernieuwde TivoliVredenburg. De oude Grote Zaal – geroemd om zijn akoestiek – is gerenoveerd en voorzien van nieuwe zitplaatsen. Het nieuwe seizoen van De Vrijdag van Vredenburg luidt ook de terugkeer in naar die vertrouwde plek. Als een voorproef klinkt daar op Witte Donderdag 17 april aanstaande om 20.15 uur Bachs Johannes-Passion met Cappella Amsterdam, het Orkest van de Achttiende Eeuw en solisten onder leiding van Daniel Reuss. Kassa TivoliVredenburg: 030 2314544 (bijna uitverkocht!)
KOMENDE CONCERTEN IN
19 SERIE TROS KLASSIEK
SERIE TROS VOCAAL
donderdag (!) 17 april 2014, 20.15 uur NB! TivoliVredenburg Grote Zaal inleiding Kees Wisse 19.30 uur
18 april 2014, 20.15 uur inleiding Leo Samama 19.30 uur
Bachs Johannes op Witte Donderdag Orkest van de Achttiende Eeuw Cappella Amsterdam Daniel Reuss dirigent * Anders Dahlin tenor (Evangelist) Konstantin Wolff bas (Christus) Amaryllis Dieltiens sopraan Rosanne van Sandwijk alt Jan Kobow tenor André Morsch bas
Vasily Petrenko dirigeert Dvoˇráks Stabat Mater Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor Vasily Petrenko dirigent Lucrecia García sopraan Agnes Zwierko alt Peter Auty tenor Nathan Berg bas Dvoˇrák Stabat Mater
Bach Johannes-Passion * Daniel Reuss vervangt Frans Brüggen die wegens ziekte moest afzeggen
Vasily Petrenko
Daniel Reuss
CONCERTEN IN DE
20
SIII 5 12 april 2014, 14.15 uur Concertgebouw Amsterdam
De zon in het noorden Radio Filharmonisch Orkest
een maand schrijft hij zijn briljante Vioolconcert, geïnspireerd door zijn lievelingsleerling Josif Kotek. Vandaag speelt Sergey Khachatryan het werk. Nielsen Ouverture Helios Eerder nam hij al Sjostakovitsj’ Eerste Tsjaikovski Vioolconcert vioolconcert in de Matinee voor zijn Sibelius Eerste symfonie rekening – met ovationeel applaus tot gevolg. De Fin Osmo Vänskä dirigeert Drie componisten die zielsveel hielden ook de Eerste symfonie van zijn landgevan het zonnige Zuiden. Na een desanoot Sibelius. Die is 34 als hij dat stuk streuze huwelijkspoging zoekt voltooit, en zonder gêne geeft hij zich Tsjaikovski in de lente van 1878 troost in over aan de smartelijke romantiek van Tsjaikovski. Je zou de Eerste Sibelius Clarens (Zwitserland), op een buitenbijna de Achtste van Tsjaikovski willen verblijf van zijn mecenas Nadezjda von Meck. Daar gebeurt een wonder: binnen noemen.
colofon
Osmo Vänskä dirigent Sergey Khachatryan viool
PROGRAMMERING
RANDPROGRAMMERING AVROTROS
REDACTIE PROGRAMMABOEK
Astrid in ’t Veld
RADIO4
Clemens Romijn
Thea Derks en Victor Striker PRODUCTIE
EINDREDACTIE RADIO4 AVROTROS
EINDREDACTIE
René Meulenberg, Manon Tuynman
Tim Moen
Onno Schoonderwoerd
PUBLICITEIT & PRODUCTIE JONG TALENT
CASTING DIRECTOR
VORMGEVING
Anne Marie van Doorn
Mauricio Fernández
Dorine Verharen
ADMINISTRATIE EN FINANCIËN
ARTISTIEK LEIDER
DRUK
Anneke de Vries
Kees Vlaardingerbroek
Van der Weij BV Hilversum
PRESENTATIE RADIO 4
PROGRAMMATOELICHTING
OMSLAGILLUSTRATIE
Mark Brouwers, Ab Nieuwdorp en Maartje Stokkers
Paul Janssen
Gustav Klimt, schets voor een fries in Palais Stoclet, Brussel, 1908-10.
