Grip op Decentralisaties
Neerijnen – 28 oktober 2014
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Even voorstellen
Mirjam Kersbergen Programma manager Sociaal Domein adviseur, gespreksleider bij OTD / VNG Oud raadslid Leidschendam-Voorburg
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Decentralisaties Gemeenschappelijk doel: Vitaal houden sociaal systeem Hoe: 1. Meer zelf dragen: eigen kracht & netwerk 2. Goedkoper: preventief & vroegtijdig & anders 3. Beter: samenwerken & maatwerk
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Basisprincipes 3D’s
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Op- en afschalen Maatwerkvoorzieningen
Algemene voorzieningen
Vrijwillige inzet
Sociaal netwerk
Eigen kracht
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Op- en afschalen Pleegzorg Intramurale voorz.: jeugdzorg+ (Semi-)residentiële zorg Vrijwillige individuele ambulante voorziening Regisseur in het lokale wijkteam Welzijn, JGZ, AMW, SMW Pedagogische samenleving
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
2014
2015
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Agenda 2014: Transitie • Zorgcontinuïteit & overgangsrechten • Zorgaanbieders • Toegang • Instrumenten • Beleidsplan • Verordening
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Agenda 2015: transformatie 1. Eigen kracht 2. Dicht bij de burger 3. Samen doen / samenwerken 4. Ontschotting
Transformatie: eigen kracht – dichtbij de burger – samenwerken – ontschotting -
0
2014
Transitie: - zorgcontinuïteit / overgangsrechten - Toegang - bedrijfscontinuïteit aanbieders
2015
2016 e.v.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
ROLLEN VAN DE RAAD
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Rol van de Raad
Gedragsmatrix ROLZUIVER
VOLGEND (LIJDEND)
STUREND (LEIDEND)
ROLONZUIVER
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Rol van de Raad
Rollen 1. 2. 3. 4.
Kaderstellen Controleren Volksvertegenwoordigen Samenwerken
Welke rol vind u als raadslid het meest belangrijk? Decentralisatie per 1/1/2015 een feit! Welke rol vindt u in deze fase belangrijk?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Rollen en fases Rol/Fase
Voorbereiding
Invoering
Uitvoering
Kaderstellen
✔✔
✔
Controleren
✔
✔✔
✔✔
Volksvertegenwoordigen
✔
✔
✔✔
Samenwerken
✔✔
✔✔
✔✔
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
KADERSTELLING
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Beleidscyclus: sociaal domein
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
2014: transitie Agenda-bepaling
Voortgang
Visie
Verordening
RTA
Beleidsplan
Beleid
Kader
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
2015: transformatie Agenda-bepaling Innovatieagenda
Kwaliteit van zorg Monitoring
Voortgang
Visie
Financiële rapportages Innovatiebeleid
Beleid
Financiële spelregels
Kader
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Kaderstelling
Kadernota Sociaal Domein • Regionale samenwerking: met wie werken we samen? • Vaststellen hoogte budget: het budgetrecht ligt bij de gemeenteraad! • Wordt de P&C cyclus zo ingericht dat de (nieuwe) inkomsten en uitgaven voor het sociaal domein zichtbaar zijn? • Maak keuzes met betrekking tot de doelgroepen: wie zijn kwetsbare inwoners? • Hoe wordt de toegang tot zorg geregeld? Bijvoorbeeld loketgericht of wijkgericht? • Maar ook: hoe wordt communicatie rondom 3D’s ingericht? NB: wat is de planning?!
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
CONTROLEREN
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Controleren
Controle-instrumenten van de gemeenteraad? • Informatierecht: opvragen van relevante info over de 3D’s • Vragenrecht: stellen van vragen aan het college van B&W • Budgetrecht: de Planning & Control cyclus • Onderzoeksrecht: de rekenkamercommissie, eigen onderzoek controlemogelijkheden : • Welke indicatoren zijn van belang (output/outcome)? instroom, wachttijd, doorlooptijd indicatie (output) en cliënttevredenheid, doelrealisatie, afname problematiek (outcome) • Hoe stel ik heldere en afrekenbare doelen (SMART)?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Controleren
21. Controleren in de praktijk •
Risicobeheersingsplan
•
resultaatmeting en prestatie-indicatoren
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
VERTEGENWOORDIGEN VAN INWONERS
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vertegenwoordigen
ombudsman versus bestuurder • Het raadslidmaatschap is en blijft politiek, maar brengt tegelijkertijd ook een bestuurlijke verantwoordelijkheid met zich mee • Voorkom dat individuele gevallen de boventoon gaan voeren • Benut wel uw rol als volksvertegenwoordiger om de signalen over tekortkomingen in de uitvoering op te pikken • Communicatie is het toverwoord! • Gun het college bewegingsruimte om individuele gevallen op te lossen • Wees hard in de kaders, maar zacht in de uitvoering in plaats van andersom
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
SAMENWERKEN
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Samenwerken
Raadswerkgroep Aandachtspunten: • Denkt en praat mee, informeer, maar besluit niet! • Blijf kritisch • Neem een formeel instellingsbesluit Let daarbij op (Rekenkamercommissie Hoorn, juni 2013): 1. Frequentie: hoe vaak komt de werkgroep samen? 2. Informatievoorziening: welke info krijgt de werkgroep en hoe? 3. Agenda: welke thema’s behandelt de werkgroep? 4. Proces: op welke momenten kan de werkgroep inbreng leveren?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Regionale samenwerking
Wat vindt u? 1. Raadsleden wel of niet in het Algemeen Bestuur van een Gemeenschappelijke Regeling (GR)? 2. Wel of geen rekening-/auditcommissie met raadsleden in de GR?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Regionale samenwerking
Besluitvorming GR
Ambtelijke voorbereiding Voorbespreking ambtenaar-wethouder Portefeuillehoudersoverleg Voorstel via DB naar AB Gemeenteraden Besluit in AB
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
FINANCIËN
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Financiën
3D’s en budget Financiële tips • Stel duidelijke financiële kaders • Maak 3D’s financieel transparant in P&C-cyclus, bv. door opnemen begrotingsprogramma 3D’s/Sociaal Domein LET OP: vast deelfonds sociaal domein 2015-2018 (brief Plasterk) • Wees alert en (vlijm)scherp op financieel beheer van regionale samenwerkingsverbanden en de planning! • Laat u door het college goed informeren over laatste ontwikkelingen rond 3D’s en bijbehorende beschikbare budget • Maar volg de ontwikkelingen ook zelf: bekijk de mei- en decembercirculaire (BZK) of bekijk de VNG-website • Weet dus om welke bedragen het gaat!
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Tips voor raadsleden 1. Let op aanbestedingsprocedure 2. Vraag naar risicobeheersing 3. Laat Rekenkamer(commissie) proces 3D’s volgen/evalueren 4. Let op: zorgaanbieders hebben belang bij opdrachtverlening door gemeente(n)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Afsluiting Meer informatie op: • www.vng.nl/decentralisaties • www.vng.nl/raadsleden • www.voordejeugd.nl • www.invoeringwmo.nl • www.wijkteams.info • www.waarstaatjegemeente.nl • Weekoverzicht VNG