Gilde Utrecht Nieuws
jaargang 14 nummer 1, april 2013
1
redactie Redactioneel Colofon Gilde Utrecht is een vrijwilligersorganisatie van vijfenveertigplussers waarin meer dan tweehonderd mensen hun ervaring - opgedaan in werk en hobby - belangeloos inzetten voor Utrechtse stadgenoten.
Aan dit nummer werkten mee Ben de Boer, Henny Bollen, Ismeta Brigic, Nine van der Houwen, Hans Marcelis, Jan van Schaik, Simone van Weteringen
Redactie Jonne Blommendaal, Jeanne van den Heuvel, Thom van Rossum, Joke Streefkerk, Aart de Veer
Secretariaat Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, 3511 PS Utrecht. Tel. 030 234 32 52; e-mail
[email protected] website www.gildeutrecht.nl
Drukkerij
De media hebben Peter R. de Vries, maar ons Gilde heeft Peter Gieling! Zijn collega-rondleiders liepen met hem mee op zijn Misdaadwandeling langs verschillende Utrechtse locaties waar gruwelijke misdaden werden gepleegd. Wij, lezers, hadden gelukkig een alibi, maar er is vaak en intensief gezocht naar zeer zware criminelen in het Utrechtse - die dan ook zijn gevonden na inschakeling van zogenaamde cold case teams. Lees het verslag van Jan van Schaik. Niet vergelijkbaar is de acquisitiezaak waarin Jeanne van den Heuvel als onze directeur verwikkeld raakte, maar spectaculair is die wel. (Zie haar Interne Berichten.) Het betreft hier een ernstig misleidende actie van Telefoongids. com, waartegen Jeanne juridische stappen moest nemen. Gilde heeft die zaak uiteindelijk gewonnen. De hoop mag dan ook zijn dat de oplichters ter zake inmiddels op hun dure sokken lopen naast hun, tevens valselijk gefinancierde, trendy schoenen en nergens meer gehoor krijgen.
Inhoud
Oplage 300 exemplaren
Redactioneel
Foto’s
Interne berichten
Sluitingsdatum kopij jrg. 14 nummer 2/3 1 juli 2013
Foto omslag Villa Lievendaal(1862), Lepelenburg. Door Irene van LippeBiesterveld tijdens studietijd bewoond(1958-1962) De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij in te korten. De inhoud van de ingezonden kopij valt buiten de verantwoording van de redactie.
Gilde Utrecht Nieuws
Uiteraard vindt iedereen in dit Gildenummer nog veel meer boeiende artikelen, een kwestie van doorlezen: habemus nieuws. Joke Streefkerk
Onze voorzitter Paul Vergeer schrijft
Drukkerij All Print te Utrecht
Jeanne van den Heuvel, tenzij anders vermeld.
ook over memorabele zaken en mijmert tussendoor over het fenomeen afscheid. Over Jan van Ee bij voorbeeld, die na achttien jaar zijn rondleiderschap voor Gilde beëindigde. Maar ook over de abdicatie van koningin Beatrix en paus Benedictus XVI. De allure en de overgave waarmee Jan zijn vrijwilligerswerk deed, kun je dan ook vergelijken met het werk van mensen als genoemde koningin en paus, je verwerft er alleen niet die specifieke plaats in de media mee.
pag 2 3
Van de bestuurstafel
5
Rondleidingen
6
Gildewandeling De Rabo-toren De Misdaadwandeling Bezoek aan Theo Vathorst en zijn vrouw Wandeling Sporen van slavernij in Utrecht Utrechtse Kerkennacht
Conversatie Nederlands
Vacature
15
In de schijnwerper
16
Interview met Armand Potmis
Geef de pen eens door
18
Vacature
19
Boeken
19
Column
19
Agenda en Mutaties
20
11
Weg met taalachterstand in Utrecht Jubilerend Maatjesproject Samenspraak Taalaanbieders bijeen Het decor wisselt, maar het werk blijft Complimenten voor vrijwilligers/ docenten
2
jaargang 14 nummer 1, april 2013
INTERNE BERICHTEN Van de directeur Kreeg u de afgelopen maanden ook zo’n onbehaaglijk gevoel van al die crisisen bezuinigingsdebatten en verlangde u toen ook steeds meer naar de zon? De voorzitter heeft de daad bij het woord gevoegd en is heel verstandig in maart vertrokken naar Madeira. Uitgerust en bruin loopt hij nu weer rond. Wij waren de kou en regen goed zat en hopelijk kunnen wij nu in Utrecht weer naar het terras. Mits wij niet op het Gildekantoor verwacht worden, want daar wordt het weer gezellig druk in deze periode. Er is altijd veel te doen hier en de afgelopen maanden kregen wij zelfs landelijk bekendheid over ons werk. Daarover het volgende. Gilde Utrecht wint rechtszaak Het is bijzonder dat Gilde Utrecht in februari 2013 een rechtszaak tegen acquisitiefraude in Nederland heeft gewonnen. De aanleiding was minder leuk. Ondergetekende kreeg namelijk in 2010 op het Gildekantoor te maken met een misleidende actie van Telefoongids.com, waardoor wij hoge rekeningen zouden kunnen verwachten. De wijze waarop ik misleid was vond ik zo ernstig dat ik juridische stappen heb gezet en zo bij het midden- en klein bedrijf
werkwijze van deze groep mensen die met deze praktijken vierhonderd miljoen euro per jaar verdienen. We hebben deze zaak gewonnen en de uitspraak op 20 februari heeft geleid tot jurisprudentie. De kwestie ligt nu bij minister Opstelten die ermee aan de gang gaat om er wetgeving op te maken. Afgelopen 19 maart is de zaak in Opgelicht, een uitzending van de Tros, aan de orde geweest. Omdat het de redactie van belang leek voor de vrijwilligers van Gilde Utrecht van deze uitspraak kennis te nemen heeft
Eindejaarsbijeenkomst december 2012 Ruim negentig mensen bezochten op 21 december in de Driehoek/Gertrudiskapel de eindejaarsbijeenkomst. Deze keer werden zij verrast door een bijzonder optreden van het Jaffo Gate Quartet met bijzondere jazzy negrospirituals, mee slepende ballads en swingende songs. Velen hebben genoten van dit aantrekkelijke programma. Een van deze mensen was Armand Potmis. Hij was nog nooit op een eindejaarsbijeenkomst geweest. De aanleiding dat hij er nu was had te maken met zijn eigen 12,5-jarig jubileum als taalaanbieder bij Gilde Utrecht. Met recht staat hij dan ook in dit nummer in de schijnwerper.
Laatste keer erwtensoep in café Weerdzicht
Gelegenheidskoor gildekantoor
Nederland (MKB) terechtkwam, dat al jarenlang bezig was met het verzamelen van materiaal tegen het bestrijden van acquisitiefraude. MKB-Nederland spande in december in Groningen een zaak aan tegen Telefoongids.com. Gilde Utrecht was hierbij mede-eiseres. Ik zat in de rechtszaal en was getuige van de Gilde Utrecht Nieuws
Gerrit Hesselink (rondleider en voormalig advocaat) het vonnis kort samengevat voor dit Gildenummer (zie kader op de volgende bladzijde).
3
De traditionele erwtensoepbijeenkomst die de afgelopen jaren plaatsvond in Café Weerdzicht is destijds geïnitieerd door Jan van Ee. Jan heeft op deze bijeenkomst wegens gezondheidsredenen afscheid van Gilde Utrecht genomen. De belangstelling voor deze bijeenkomst, die bedoeld was voor de rondleiders en baliemedewerkers, werd ook ieder jaar minder. De coördinatiecommissie rondleiders heeft daarom onlangs besloten om naar een andere wat meer sportieve invulling te zoeken waar rondleiders en baliemedewerkers elkaar kunnen ontmoeten.
jaargang 14 nummer 1, april 2013
interne berichten Nieuwe baliemedewerkers Op het Gildekantoor hebben de afgelopen maanden wat veranderingen plaatsgevon-
Joke Boidin
den door het vertrek van Ria van Zwam en Elly de Bruijn, werkzaam op Paula in den Bosch de dinsdagmiddag. Zij hebben besloten om ermee te stoppen. Na een proefperiode van twee maanden zijn er twee nieuwe baliemedewerkers aangenomen. Dit zijn Joke Boidin en Paula in den Bosch. Beide vrouwen hebben nog een arbeidsverplichting, maar gezien de slechte arbeidsmarkt op dit moment lukt het hun (nog) niet om een betaalde baan te vinden. Zij willen ons daarom graag komen helpen bij de werkzaamheden aan de balie.
25-jarig Gildejubileum in 2014 Dit jaar wordt het jaar van het nadenken over het 25-jarig jubileum van Gilde Utrecht in 2014. Intern staat dit evenement bij de diverse commissievergaderingen al op de agenda. Maar u heeft als lezer van dit blad en betrokken bij Gilde Utrecht vast ook wel ideeën hoe we hier invulling aan kunnen geven. Ik heb in ieder geval een verzoek aan u. Kent u mensen (misschien uzelf) die een betaalbaar optreden zouden kunnen verzorgen, dat past bij het Gildepubliek? Ik zou dat heel graag van u willen horen. Dit optreden zou bijvoorbeeld op onze eindejaarsbijeenkomst als opening van het jubileumjaar kunnen plaatsvinden. Alle concrete suggesties voor de invulling van dit jubileum zijn van harte welkom. Stuur deze naar
[email protected] Ik kijk ernaar uit zodat dit een feest van ons allemaal wordt.
Acquisitiefraude Rechtbank Noord-Nederland (Groningen) 20 februari 2013 C/18/128340/ HA ZA 11-589 MKB-Nederland en Gilde Utrecht tegen Telefoongids.com Voor dit concrete geval breidt de rechtbank de voor consumenten in de wet geregelde bescherming tegen oneerlijke handelspraktijken uit tot Gilde Utrecht. Dit is een kleine vrijwilligersorganisatie met een beperkt budget, die in dit geval handelde buiten haar eigenlijke terrein op initiatief van de professional Telefoongids.com. De overeenkomst zou ook door een consument kunnen worden gesloten. In beginsel moet een procespartij die iets stelt dat ook bewijzen. De rechtbank vindt echter dat het op de weg van Telefoongids.com had gelegen van het inleidend telefoongesprek een bandopname te maken en desgevraagd over te leggen. Nu zij dit niet heeft gedaan neemt de rechtbank de versie van Gilde Utrecht met betrekking tot de gang van zaken over: Jeanne van den Heuvel op 15 maart 2010 telefonisch werd benaderd door een medewerker van Telefoongids. com, waarbij conform de klassieke werkwijze, gevraagd werd of de gegevens in de telefoongids nog klopten en waarbij de medewerker van Telefoongids.com zich voordeed als medewerker van de gerenommeerde Telefoongids.nl van de KPN. De medewerker vroeg of de standaardvermelding, die gratis zou zijn, volstond of dat men interesse had in een uitgebreide vermelding. Door Jeanne is aangegeven dat de standaardvermelding voldoende is en dat men gelet op het beperkte budget dat Gilde Utrecht voor publiciteit heeft geen interesse had voor een uitgebreidere advertentie. Vervolgens is door Telefoongids.com een fax toegestuurd met het verzoek
de te vermelden gegevens op juistheid te controleren. In het licht van het telefoongesprek heeft Jeanne de fax ondertekend en retour gezonden. Een maand later werd zij geconfronteerd met een rekening waaruit bleek dat de vermelding € 150,00 per maand zou kosten gedurende een looptijd van 36 maanden. Voorts geldt dat die fax in grote letters vermeldt welke gegevens in de internetgids zullen worden opgenomen, doch slechts in kleinere letters aangeeft welke de kosten van de vermelding zullen zijn. Er heeft weliswaar vervolgens een verificatiegesprek plaatsgevonden, maar uit de geluidsopname daarvan blijkt dat bij weergave van de overeenkomst door de medewerker van Telefoongids.com het meest essentiële gegeven, te weten de kosten van de overeenkomst (€ 150,00 per maand), nauwelijks hoorbaar wordt gemeld. Dat het om een contract van 36 maanden gaat en in totaal € 5.400,00 is verschuldigd, is in dat gesprek in het geheel niet meegedeeld. Op grond hiervan oordeelt de rechtbank dat Telefoongids.com Gilde Utrecht heeft misleid. Daarom vernietigt ze op grond van dwaling aan de zijde van Gilde Utrecht de gesloten overeenkomst. De veel ruimer, algemeen gestelde vorderingen van MKB wijst de rechtbank af. Daartoe zou wetgeving nodig zijn. In het vonnis spreekt de rechtbank van acquisitiefraude en merkt deze aan als een ernstig maatschappelijk probleem. Het lijkt haar wenselijk dat daartegen verdergaande maatregelen getroffen zouden worden. (bewerking van de hand van Gerrit Hesselink)
Jeanne van den Heuvel Gilde Utrecht Nieuws
4
jaargang 14 nummer 1, april 2013
van de bestuurstafel In het jaar 2011 kreeg Gilde Utrecht de ‘Vrijwilligersprijs XL voor Innovatie’ voor vernieuwend bestuur, waarbij onze nota ‘Ieder zijn waarde’ de aandacht trok van de jury. Vooral het onderdeel over positief en zinvol ouder worden, waarin o.a. gesproken werd over de zes B´s, werd gewaardeerd. Vooral de zesde B van beëindigen vond men heel gedurfd. Afscheid En dan zitten we nu in 2013. Op 15 januari beëindigde Jan van Ee na achttien jaar zijn rondleiderschap van Gilde Utrecht. Toen kwam onze koningin op 28 januari met de verklaring dat ze haar taak als koningin gaat beëindigen, officieel abdicatie genoemd, en de troon gaat overdragen aan haar zoon WillemAlexander. Daarna kondigde Paus Benedictus XVI op 12 februari aan, dat hij op 28 februari zijn pausschap beëindigt omdat hij vindt dat zijn gezondheid hem niet meer de kracht geeft om de katholieke kerk te leiden. Ik denk: het gaat goed zo. Dan later, op 12 februari, beëindigt Esther Vergeer ineens haar carrière van rolstoeltennister na tien jaar ongeslagen te zijn geweest: 470 partijen aan een stuk gewonnen. Esther toont het meest dat afscheid nemen pijn doet. Ze huilt breeduit, laat zien hoeveel pijn het doet om te zeggen: ik stop.
Beëindigen Je ziet eigenlijk hoe wonderlijk beëindigen is. Je kijkt er vaak naar uit, je leeft ernaar toe, je verheugt je op het moment van afscheid. Je wordt geroemd, geprezen, in de watten gelegd, je krijgt cadeaus, en dan de volgende dag: leegte. Mijn vrouw neemt 1 maart afscheid van haar werkgever na 18 jaar trouwe dienst. Eerst is het idee gek, dan wordt ineens een opvolger gezocht en aangesteld, daarna zit je met zijn tweeën te doen wat je tot voor kort alleen deed, na een paar dagen ga je voelen dat je overbodig wordt want de nieuwkomer pakt alles met gretigheid op. Wat is beëindigen toch raar.
in toeval. In Amerika noemt men dat vaak een ‘Act of God’. Heeft u dat ook? Als je vroeg bent, heb je alle verkeerslichten mee. Als je laat bent, wil de lift niet komen, is er oponthoud onderweg, alle stoplichten staan op rood – ze heten ook niet voor niets stoplichten en niet doorrijdlichten - : het lijkt wel of de duvel er mee speelt. In Ierland noemen ze dat ‘Murphy´s law’ oftewel de Wet van Murphy. ‘Anything that can go wrong will go wrong’. De wereld zit soms raar in elkaar.
Veranderingen bij Gilde Utrecht Ook bij de rondleiders veranderen omstandigheden. We zijn tien aspirantrondleiders aan het opleiden. De aannamecommissie loopt zich warm in nieuwe samenstelling want Rob Hufen heeft het stokje overgedragen aan Jan van Schaik. Er zijn inmiddels ook tien rondleiders van de oude garde gevraagd coach te zijn voor de nieuwkomers. De wereld verandert. En één ding is zeker. De wereld verandert steeds sneller. Het probleem daarbij is, dat wij als we ouder worden moeilijker kunnen omgaan met veranderingen. We hebben
Eindejaarsbijeenkomst en toeval Op de eindejaarsbijeenkomst, afgelopen 21 december, had ik er ook al wat over gezegd, me niet realiserend dat het begin van 2013 zo ongelooflijk in het teken van afscheid nemen zou komen te staan. Was dat toeval? Ik geloof niet meer zo Geert Boorsma
Gilde Utrecht Nieuws
dus te maken met tegenstrijdige aspecten die ons dwingen daarop in te spelen. Wat ook gaat veranderen is het Gildecafé. Frank Kaiser wil stoppen met het Gildecafé na april van dit jaar. Johan Steen is bereid deze taak van Frank over te nemen. Frank beëindigt ook weer een taak, evenals zijn woonplek in Utrecht. Frank en Wilma Kaiser zijn inmiddels Bunnikers geworden. Ook an act of God?
Lekker weg In ieder geval komt mijn vrouw thuis en dus gaan we weg naar de zon. Lekker een paar weken naar de warmte want dat dagelijks veranderen van het weer in Nederland went ook niet. Geert Boorsma heeft per 1 februari het voorzitterschap van de Coördinatiecommissie rondleiders overgenomen, waar ik dankbaar voor ben. Het bestuur slaat de maartvergadering over want de voorzitter is er niet. Dat went dus nog niet. De plenaire vergadering rondleiders in maart ga ik ook missen. Frank van Stigt heeft inmiddels eelt op de ziel en regelt dat keurig. Oh, wat zal ik jullie missen. Maar de zon en de warmte zal veel goed maken. Heerlijk op een terrasje, glaasje madeira erbij, misschien blijf ik wel weg. Heeft het Gilde ook iets om aan te wennen.
Foto Johan Steen
5
jaargang 14 nummer 1, april 2013
van de bestuurstafel De Vrede van Utrecht komt eraan 11 april 1713 werd de Vrede van Utrecht getekend. Althans, we nemen die datum als vaststaand feit aan, want je moet toch een herdenkingsdatum hebben. Prof.dr. Renger de Bruin, conservator stadsgeschiedenis bij het Centraal Museum, hield op 12 februari de Van der Monde-lezing in de Pieterskerk over dit onderwerp. Uitverkocht huis: 350 aanwezigen. Zoveel belangstelling hadden we nog niet eerder meegemaakt. Over die Vrede van Utrecht wordt heel veel gepubliceerd. Bij Broese heb ik eens wat boeken zitten lezen om te overwegen of ik wat moest aanschaffen ter ondersteuning van de Utrechtse boekhandels. Maar ik vond het wat gezocht. Ik kwam
wel een heel bijzondere tekst tegen, waarbij ik aan de taalcoaches moest denken: ´De proletariërs bezochten de plenipotentiarissen in de penitentiaire inrichting´. Probeer deze zin eens foutloos uit te spreken. Het is een tongbreker. En wat het betekent? Hoertjes bezochten de gevolmachtigden in de nor. Bijvoorbeeld als de heren voor openbare dronkenschap waren opgepakt. De plenipotentiarissen kwamen dus niets te kort en hadden geen ontwenningsverschijnselen. Als uw leerlingen genoemde zin foutloos uitspreken, zijn ze geslaagd.
Nieuw
Pouw, onze folderontwerper, heeft een vaste baan gevonden en was niet meer beschikbaar. Ido de Jonge met zijn bedrijfje ´Wrochtsels´ heeft deze taak overgenomen en met veel energie en verve voor elkaar gebracht. Ik heb nog geen fout kunnen vinden in de folder, en dat is ook even wennen. Jeanne heeft voor het nieuwe seizoen veel rondleiders en hun gasten gefotografeerd. Die kunnen voorlopig niet meer incognito de stad in. En zo volgen de veranderingen elkaar op. Nog even en we gaan het leuk vinden. Paul Vergeer
Nieuw is in ieder geval de zomerfolder 2013 die in maart verschenen is. Jesse
Rondleidingen Gildewandeling Een bijzonder jaar met een bijzonder aanbod Gilde Utrecht heeft een wandeling met Oranjetintje Abdicatie, inauguratie, viering van tweehonderd jaar koninkrijk der Nederlanden. Het heeft te maken met de Oranjes. Dit jaar gaat het allemaal gebeuren. De troonafstand van Koningin Beatrix en de inhuldiging van Willem-Alexander. Maar ook de viering van tweehonderd jaar koninkrijk eind dit jaar. De geschiedenis met het Oranjehuis en Utrecht gaat verder en begint in 1579 met de ondertekening van de Unie van Utrecht. Reden genoeg voor een Gildewandeling. Grote gebeurtenissen en kleine menselijke dingen komen tijdens de wandeling aan de orde. Hoe dit allemaal zit en welke sporen leden van de Koninklijke familie hebben liggen in Utrecht hoort u van de rondleiders.
Gilde Utrecht Nieuws
U kunt zich voor deze wandeling van anderhalf uur aanmelden op werkdagen van 14-16 uur bij Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, tel. 030 234 32 52 of per e-mail met vermelding van uw telefoonnummer aan
[email protected] . Plaats van vertrek hoort u bij aanmelding. Kosten € 5,- per persoon (kinderen en U-pas € 2,50). Informatie over alle mogelijke rondleidingen vindt u op www.gildeutrecht.nl.
6
Standbeeld Koningin Wilhelmina in Wilhelminapark
jaargang 14 nummer 1, april 2013
Rondleidingen De Rabo-toren De leden van de activiteitencommissie, Wil Klein en Rien Stein, maakten het voor ons mogelijk om op 29 november een bezoek te brengen aan het hoofdgebouw van de Rabobank aan de Croeselaan. Veel belangstelling was er om meer te weten te komen van het 105 meter hoge gebouw, dat in 2011 in gebruik is genomen. De entree van het gebouw bestaat uit een publieke ruimte, welke voor een groot deel gevuld wordt door de Kunstzone. Deze zone is opgezet om de kunstcollectie van de Rabobank te delen met iedereen die in kunst is geïnteresseerd. In de zone staat een maquette van suiker; bekende gebouwen van vele steden, samengebracht in één stad. Achter het publieksgedeelte ligt het gedeelte dat alleen voor pashouders toegankelijk is. Het is een groot plein, de verbinding van de toren met de oudbouw, voorzien van verschillende horeca-concepten, zoals een personeelsrestaurant, een visbuffet, een koffiepunt en een bakker. Het plein bestaat uit meerdere sectoren en is er aan deelontwerpers de kans geboden deze zo in te richten, dat er niet overal dezelfde sfeer is. Alle werkplekken zijn standaard ingericht met internet en e-mail. Het klimaat kan men zelf regelen. Zodra er tien minuten geen beweging is in de ruimte, worden licht en verwarming automatisch uitgeschakeld.
onderste verdieping van een cluster is de samenwerkingsvloer. Op de drie of vier standaardvloeren zijn de individuele werkruimtes. Ieder cluster heeft een andere kleurstelling. Beneden is dat fel groen en, naarmate men hoger komt, wordt de kleur steeds geler en bruiner. Per cluster vindt men een andere kunstvorm: de schilder-, beeldhouw- en audiovisuele kunst, en fotografie. De clusters zijn zo ingedeeld, dat zij bij calamiteiten afzonderlijk kunnen worden afgesloten, waardoor niet het hele gebouw ontruimd zou moeten worden. Binnen een cluster zijn de communicatietrappen. De medewerkers van de afdeling kunnen van deze trappen gebruikmaken om met collega’s te communiceren. De lift hoeft dan niet te worden gebruikt. De liften zitten in het smalle gedeelte van de toren en zijn twinliften. In iedere liftschacht zitten twee cabines boven elkaar. Zowel op de bovenste verdieping als in de kelder kan een cabine worden ‘geparkeerd’. In de hal geeft men aan
naar welke verdieping men wenst te gaan; de computer rekent uit welke cabine beschikbaar is voor dit verzoek. Het voordeel van deze liften is, dat men tien cabines in slechts vijf liftschachten kan gebruiken. Bijzonder is, dat de gemeente Utrecht het zuidelijke gedeelte van de toren wilde laten corresponderen met de aan de overkant van de Croeselaan gelegen Van Zijstweg. Hierdoor staat de lengteas van dit gedeelte van het gebouw in de richting van de Van Zijstweg. In te toekomst rijden de bussen van het busstation Jaarbeursplein achter de Rabo langs richting genoemde weg. Het hoofdgebouw van de Rabobank is de uitvalbasis voor 3500 mensen. In 2016, als het oude gebouw is gerenoveerd, zullen 6000 mensen vanuit deze vestiging gaan werken. Interessant om te weten. Jan van Schaik
Op de grens van het oude gebouw met de nieuwbouw is de porseleinkast, een deel van de Rabo-kunstcollectie. De Chinese kunstenaar Ju Hi Feng had mensen in Delft gevraagd huisraad in te leveren. Dit is naar China verscheept en daar zijn malletjes en afgietsels van de voorwerpen gemaakt. De beeldjes zouden eerst in kleine hoeveelheden worden verkocht, maar de Rabo vond ze zo mooi, dat zij de hele collectie heeft opgekocht. Voor de 870 beeldjes is een speciale kast gemaakt, waarin ze worden tentoongesteld. In het oude gebouw staat een kluis die niet meer wordt gebruikt en is omgebouwd tot bedrijfshistorisch museum. De toren is opgedeeld in vijf clusters, waarin verschillende afdelingen van de bank gehuisvest zijn. Elk cluster beschikt over vier of vijf verdiepingen. De Rabo-toren Gilde Utrecht Nieuws
7
jaargang 14 nummer 1, april 2013
Rondleidingen De Misdaadwandeling Op 15 november van vorig jaar had Peter Gieling zijn collega-rondleiders uitgenodigd om samen met hem de Misdaadwandeling te maken. Voor het hoofdbureau van politie aan het Paardenveld werd verzameld. Tijdens het wandelen raakte Peter niet uitgepraat. Niet van al zijn verhalen kan ik verslag doen. Weerdsingel nummer 9 Daar is Nadia van der Ven op 1 oktober 2002 vermoord. Voor de woning ligt de plaquette: “Je leven gebroken, je herinnering onuitwisbaar, je liefde blijft onverwoestbaar”. Nadia studeerde aan de Hogeschool van Utrecht en woonde hier op kamers. Naast twee andere studenten woonde in hetzelfde pand Pascal F., samen met zijn ouders eigenaar van de woning. Op bewuste dag is Nadia thuis en telefoneert ze met een vriendin. Tijdens het gesprek komt ze haar huisgenoot Pascal F. tegen. Hij schiet haar van dichtbij dood en na deze moord is hij met haar auto gaan rijden. Door een lekke band schoof hij het talud van de A 27 af. Lopend is hij verder gegaan en heeft hij in het bos overnacht. Met de hulp van zijn ouders is hij naar Polen gevlucht. De adressen had hij verkregen door zich onder een valse naam in te schrijven bij een relatiebemiddelingsbureau. Op 23 januari 2003 werd Pascal uiteindelijk in Gouda aangehouden, in gezelschap van zijn vader. Nadia was met een uzi neergeschoten. Kogels en hulzen bleken overeen te komen met een moord uit 1995 in Ede. Anton Bussink was op een bospad aangetroffen in een auto; hij was van nabij doodgeschoten met een uzi. Niemand heeft ooit geweten waarom dit is gebeurd. Pascal ontkent dat hij het gedaan heeft. Vlak bij Ede is een kazerne. De dader was daar gelegerd en is in de jaren negentig uitgezonden naar Bosnië. De uzi is bij een overval op de wachter van de kazerne buitgemaakt. De telefoon van de ouders van Pascal is afgeluisterd en mede het verhaal over de telefoon en de sporen die zijn achtergelaten hebben ertoe geleid dat Pascal tot levenslang is veroordeeld. In het Pieter Baan Centrum heeft hij niet meegewerkt aan een onderzoek.
Gilde Utrecht Nieuws
De Vrije Vloer, onder de parkeergarage aan het Paardenveld Muziek in de weekenden. De heer Waldi van D. met vriendin verlaat de disco. Waarschijnlijk heeft de portier, Rules van Drie, een opmerking over zijn vrouw gemaakt. Een koelbloedige executie van Rules van Drie volgde. Waldi wordt veroordeeld tot vijftien jaar cel, maar de Utrechtse advocaat Starmans pleitte hem in hoger beroep met succes vrij. Het gerechtshof liet hem gaan wegens gebrek aan bewijs. Vervolgens zou Waldi van D. zich op de handel van grondstoffen in xtc hebben gestort. Tussen 1993 en 1997 worden duizenden liters grondstof voor xtc via Hong Kong het land in gesmokkeld, goed voor 55 miljoen. Hij werd daarvoor in 1997 in België opgepakt en zat enkele jaren vast. Het xtc-avontuur bracht vermoedelijk ook de advocaat van de medeverdachten in die zaak in moeilijkheden. In 2001 ontplofte er een bom voor het kantoor van strafpleiter Bovens op Achter Sint Pieter. De dader is nooit gepakt, maar de naam van Van D. werd in de maanden erna genoemd. Van D. had de advocaat al eens aangevlogen om het adres van Willem R. alias Willem Sigaar, te achterhalen. Hij zou te weinig betaald hebben gekregen voor de xtc smokkel. Op woensdag 5 augustus 2009 schiet Waldi van D. voor een verkeerslicht in Nieuwegein de 45-jarige Mano van Balkom uit Cuijk dood. Waldi zou op zijn dodenlijst hebben gestaan. Na zijn daad wacht Waldi op de komst van de politie. In hoger beroep wordt hij veroordeeld tot vijftien jaar cel.
Oude Kamp, Nieuwe Kamp Geboren op 6 maart 1941 in Montfoort, werd Hans van Zon in 1967 onderhouden door zijn Italiaanse vriendin Caroline Gigli, 47 jaar. Daarnaast had hij een relatie met de 37-jarige Coby van der Voort. Wanneer de relatie tussen
8
Coby en Hans is beëindigd in april 1967, blijft Coby zich volgens Hans aan hem opdringen. Om hier een einde aan te maken zocht hij haar op in haar woning en sloeg haar dood met een zelf gefabriceerde loden pijp. Om de politie te misleiden verminkte hij haar lijk, zodat het een roofmoord zou lijken. De juwelen van Coby gaf hij aan zijn vriendin Caroline. Van Zon biechtte zijn misdaad aan ‘Ouwe Nol’ Rietbergen op, een Utrechtse crimineel. Op zijn aanwijzingen pleegde Hans twee roofmoorden en deed een poging tot roofmoord. Slachtoffers van de roofmoorden waren Jan ‘Oom Cupido’ Donse, een 80-jarige winkelier in feestartikelen aan de Laan van Nieuw Guinea, en de melkboer Reijer de Bruin uit Heeswijk. De poging tot roofmoord betrof de weduwe Dora Woortmeijer uit de Haverstraat, een voormalige geliefde van ‘Ouwe Nol’. Zij overleefde de klap en wees later Hans als dader aan. Op 13 december 1967 wordt hij gearresteerd en in maart 1970 veroordeeld tot levenslang. Naast de moorden waarvoor hij is berecht, wordt Hans van Zon ook verdacht van de lustmoord op Elly Segov in 1964 en van de moord op de Engelse homoseksuele filmregisseur Claude Berkeley in 1965. In de gevangenis kreeg Hans een relatie met zijn therapeute Riet van der Brink, met wie hij in 1974 trouwde. Hans van Zon leefde, vergeleken met de andere gevangenen, een luxe leventje in de gevangenis. Hierdoor werden Kamervragen gesteld aan de toenmalige minister van Justitie, van Agt. In 1986 kwam Hans vervroegd vrij. Zijn levenslange straf was omgezet naar 28,5 jaar en wegens goed gedrag met een derde verminderd. Na zijn vrijlating bleef hij in Groningen wonen en scheidde in 1994 van Rita van der Brink. De laatste jaren woonde hij in Dedemsvaart en werd door een buurman aangeklaagd voor poging tot moord. Het smartengeld dat jaargang 14 nummer 1, april 2013
Rondleidingen hij uit deze verdachtmaking wist los te krijgen maakte hij op aan ernstig drankmisbruik. Hierdoor overleed hij in 1998.
Fort Vechten Op 4 mei 1986 wordt het lijk van de elfjarige Arthur Ghuraroo gevonden bij fort Vechten, tussen Utrecht en Bunnik. Nog steeds was de dader niet gevonden en in mei 2000 werd de zaak onder de loep genomen door een nieuw ‘cold case team’. Met het gevonden DNA-materiaal ging men aan de slag. Dezelfde dader had in 1983 al toegeslagen in IJsselstein. Een oude compositietekening van de dader gemaakt uit verklaringen van de slachtoffers uit 1983, die de aanslag hadden overleefd, werd met moderne technieken ‘verouderd’. Ook trachtte men de termijn van verjaring aan te vechten. Ondertussen werd er geen dader gevonden. De rechercheurs bekeken periodiek de zaken die binnenkwamen en keken ook maandelijks naar de zelfdodingen die in de omgeving hadden plaatsgevonden. De zelfmoordenaar die zich op maandag 1 augustus 2005 in Maarssen voor de trein had gegooid, kreeg extra aandacht. Het bleek de gelukkige huisvader, directeur van een basisschool en geliefd voetbaltrainer Joop Lith te zijn, die op de dag van zijn zelfmoord was geschorst door de rechter-commissaris. Hij werd ervan verdacht seksueel beladen e-mails te sturen naar minderjarige jongens van zijn voetbalvereniging. Bij het ‘cold case team’ ging een alarmbelletje rinkelen, maar voor men het DNA-materiaal kon vergelijken, bleek de Maarssenaar al te zijn gecremeerd. Tien dagen na de zelfmoord is men opnieuw teruggegaan naar de spoorlijn en werden er minieme bloedsporen gevonden op de spoorbiels. Dit bloed bleek een match met het DNAmateriaal afkomstig van de dader die Arthur Ghurahoo had misbruikt en vermoord en die zich in 1983 aan de jongetjes in IJsselstein had vergrepen. Om er zeker van te zijn dat het gevonden bloed op het spoor inderdaad van de zelfmoordenaar en dader was, heeft men bij twee dochters van de dader DNA-materiaal afgenomen. Ook hier was een match.
Gilde Utrecht Nieuws
Dubbele moord in werfkelder aan de Oude Gracht Erwin van L., portier van beroep, wilde op 11 april 2000 hennepplanten verkopen aan Jan Emo en René Lambo. Erwin had aan Lambo verteld dat de planten nog niet gereed waren voor de oogst. De planten zouden een paar dagen voor de oogst uit de kelder worden verwijderd. Vervolgens zou aan de telers van de hennepplanten worden gezegd dat er zou zijn ingebroken. Op 11 april zouden Lambo en Emo de planten komen
ruimte verlaten en loopt Jan Emo tegen het lijf. Deze is de woonkamer ingelopen en in een stoel gaan zitten. Erwin heeft een geladen jachtgeweer gepakt, dat door hem ’s middags voorafgaande aan de ontmoeting in de werfkelder was neergezet, en is daarmee achter Jan Emo aangelopen. Zonder enige aanleiding heeft Erwin de zittende Jan Emo om het leven gebracht door hem van zeer korte afstand met dat jachtgeweer in het gezicht te schieten. De slachtoffers zijn, ontdaan van kleding en sieraden, door
bekijken. In de werfkelder ontstaat onenigheid en Erwin van L. slaat René Lambo met een stuk hout op het hoofd. Er ontstaat een worsteling en op enig moment heeft Erwin een vuurwapen in handen. Erwin schiet vier maal op René Lambo. Vervolgens heeft Erwin de
9
Werf Oudegracht
Erwin in de kelder begraven. De rechter heeft hem een levenslange gevangenisstraf opgelegd. Jan van Schaik
jaargang 14 nummer 1, april 2013
Rondleidingen Bezoek aan Theo van de Vathorst en zijn vrouw Op initiatief van de evenementencommissie brachten veel rondleiders een bezoek aan de kunstenaar Theo van de Vathorst op 12 februari van dit jaar. Dit vond plaats in zijn atelier aan de Geertestraat. Vol enthousiasme en humor vertelde Theo, bijgestaan door zijn vrouw, over verschillende onderwerpen. Hij begon zijn verhaal over zijn penningen. Deze penningen zijn of worden gemaakt om iets te herdenken of te gedenken, of om iets te vieren, of om te markeren in de geschiedenis. Op een meestal rond vlak van ongeveer 5, 6 of 7 centimeter moet veel worden afgebeeld. De persoonlijke uitdaging voor Theo is, om de twee zijden van de penning iets gemeenschappelijks te geven. Als voorbeeld laat Theo de Toneelpenning zien. Aan de ene zijde zie je het hoofd van de
toneelmeester door het gordijn steken, aan de andere kant van de penning staat het lichaam van de toneelmeester. De Nieuwjaarspenning 2011 – 2012 is ook een voorbeeld; de ene zijde van de penning toont een mannetje dat in een reddingband zit, de andere kant laat zien hoe het mannetje door de band steekt. De tekst van de penning luidt: “Laten we proberen dit jaar weer niet te verzuipen”. De kunstenaar maakt de penningen al of niet op bestelling. Bij het maken van opdrachten houdt Theo er rekening mee, voor wie de penning bedoeld is. Dat hij hierbij creatief te werk moet gaan, is de toehoorders wel duidelijk geworden. Hij heeft in de loop der jaren meer dan honderd penningen gemaakt. De deuren van de Domkerk zijn door Theo ontworpen. In bijna alle middeleeuwse kerken gaan de deuren naar binnen open. Hierbij hoeft de deur alleen aan de voorzijde te worden versierd. De Utrechtse Brandweer stond het echter niet toe, dat de deuren van de Domkerk naar binnen zouden opengaan. Door het draaien naar buiten worden beide kanten van de deuren zicht-
Maquette monument van DOS
Gilde Utrecht Nieuws
baar en ze dienen versierd te worden. De linker deur is een actuele weergave van de barmhartige werken, de rechter geeft de werken weer vanuit de geschiedenis. Op de buitenkant staan teksten in zeven verschillende talen die betrekking hebben op Matteüs 25. De tekst in het Fries heeft Theo op verzoek van de toenmalige Friese dominee aangebracht. Het Syrische schrift is gebruikt vanwege het feit in deze taal de Bijbel voor het eerst werd geschreven. De hele tekst op de kerkdeur is een knipoog naar Luther. Boven de deuren in de cirkel is Sint-Maarten afgebeeld. Deze kijkt over het Domplein en omarmt ieder die in Utrecht, Nederland, Europa en in de wereld woont. Momenteel is Theo met een opdracht bezig die afkomstig is van de gemeente Utrecht en een groep voetballiefhebbers. Zij wensen een monument ter herinnering aan het feit dat de voetbalvereniging DOS in Utrecht in 1958 landskampioen is geweest. Het wordt een groot monument, van vijf meter lang en twee en een halve meter breed, dat voor de hoofdingang van stadion Galgenwaard zal worden geplaatst. Op de voor- en achterzijde staan afbeeldingen van het kampioenselftal en een afbeelding van Tonny van der Linden in actie. De figuren in de ijzeren panelen worden uitgesneden. Ze zijn van beide zijden altijd zichtbaar, omdat het kunstwerk van binnenuit wordt verlicht. De kosten van het monument bedragen € 110.000,-. Dit bedrag wordt gefinancierd door de gemeente Utrecht en sponsors. De streefdatum van plaatsing is 15 juni van dit jaar. Naast alles wat boven al omschreven staat, maakt Theo ook beelden en bustes. Hij is een veelzijdig kunstenaar, die boeiend over zijn werk vertelt. Jan van Schaik
Foto FC Utrecht
10
jaargang 14 nummer 1, april 2013
Rondleidingen Wandeling Sporen van slavernij in Utrecht Dit jaar is het 150 jaar geleden dat in Nederland, onder koning Willem III, de slavernij werd afgeschaft. De wandeling door de oude stad voert ons langs punten die aan de slavernij herinneren. Er zal ook een bezoek gebracht worden aan de Jacobikerk waar o.a. grafzerken met morenhoofden liggen. De wandelingen vinden plaats op donderdag 30 mei en maandag 10 juni, op beide dagen is de start om 19.30 uur vanaf de ingang van het stadhuis. De Gilderondleiders zijn de heren Wybo Zoutman en Geert Boorsma. U kunt zich voor deze wandeling van anderhalf uur aanmelden op werkdagen van 14-16 uur bij Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, tel. 030 234 32 52 of per e-mail met vermelding van uw telefoonnummer aan
[email protected]. Kosten € 5 per persoon (kinderen en U-pas € 2,50). Informatie over alle mogelijke rondleidingen vindt u op www.gildeutrecht.nl
Utrechtse Kerkennacht 2013 Deze vindt plaats op vrijdag 21 juni 2013. 29 Kerken hebben zich reeds voor de Kerkennacht aangemeld. Publiekstrekkers zijn o.a.: Opening met Vocaal Theologen Ensemble en Preek van de Leek door Karin Bloemen in de Domkerk. Gilde Utrecht maakt deel uit van de organisatie. Voor verdere informatie zie www.kerkennacht.nl
Conversatie nederlands Weg met taalachterstand in Utrecht Op 28 januari 2013 was ik namens Gilde Utrecht een van de 25 ondertekenaars van de Alliantie Taal voor het Leven en het project Taalcoach in de Bieb. Dit in het bijzijn van H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden en Wethouder Rinda den Besten van Sociale Zaken Utrecht. Na het wegvallen van de financiële ondersteuning door afdeling Welzijn van de Gemeente Utrecht ontstond er de behoefte bij een aantal organisaties om meer met elkaar te gaan samenwerken. Een van deze organisaties was Gilde Utrecht. In dit artikel heb ik het resultaat van het werk van het afgelopen jaar voor u op een rij gezet. Het begon allemaal met een onrustige doorstart van SpraakMakend (groepsbijeenkomsten) van Bureau Inburgering van de Gemeente Utrecht naar het ROC Midden Nederland in 2012. Vooralsnog bleken alle partijen tevreden met deze overstap, maar eind 2012 kwam daar weer een einde aan omdat het ROC Midden Nederland door bezuinigingen dit werk in 2013 gaat afstoten. Na de zoveelste teleurstelling van afbraak van een mooi project werd het tijd om zelf de regie weer in handen te nemen en te gaan onderzoeken of we niet tot nieuwe samenwerkingsverbanden zouden kunnen komen met partners in Utrecht die Gilde Utrecht Nieuws
hun schouders eronder wilden zetten.
Project Taalcoach in de bieb Zo ontstond in 2012 het initiatief voor het Project Taalcoach in de Bieb. Partners hierin zijn de Interkerkelijke Stichting Kerk en Buitenlanders (ISKB), Bibliotheek Utrecht, Prago (instelling voor mensen met een beperking), Stichting Lezen en Schrijven en Gilde Utrecht. Het lukte de ISKB, die trekker is van dit project, om sponsors te vinden. De aangesloten partners beogen in een periode van drie jaar aan minimaal 600 laaggeletterde Utrechters ondersteuning te bieden bij het (beter) leren beheersen
11
van de Nederlandse taal. Gilde Utrecht doet in dit project mee aan leeskringen in de bibliotheek Lombok, Kanaleneiland, Overvecht, en een leeskring bij Prago. Het project Voorburgeren (taalondersteuning aan Marokkaanse laaggeletterde vrouwen) in het Vorstelijk Complex in Zuilen valt ook onder dit project. De samenwerkingsovereenkomst van de vijf aangesloten partners is getekend op 28 januari 2013 in Media Plaza te Utrecht.
jaargang 14 nummer 1, april 2013
conversatie Nederlands Ondertekening Alliantie Taal voor het Leven Een andere wens was om alle partijen die zich in het Utrechtse bezighouden met Nederlandse taalondersteuning in kaart te brengen, zodat wij van elkaar weten wat we doen en wie onze doelgroepen zijn. Voor de taalvragers is dit van groot belang zodat ze ons weten te vinden. Vanuit het ministerie van Binnenlandse zaken is hiervoor voor drie jaar geld ter beschikking gesteld inclusief een coördinator voor de regio Utrecht. Dit werd de voor ons bekende Leidy Bosman die voorheen bij Bureau Inburgering werkte. Met haar had Gilde Utrecht al vanaf 1998 samengewerkt en het duurde na haar installatie niet lang voordat wij om de tafel zaten om de nieuwe samenwerking te bespreken. De Stichting Lezen en Schrijven gaat in deze Alliantie zorg dragen voor lesmateriaal. Een van de negen doelen van het programma van Taal voor het Leven is een landelijk toegankelijk online systeem waar effectief cursusmateriaal en trainingsmateriaal voor de betrokken vrijwilligers gratis ter beschikking wordt gesteld. Om bij de materialen te kunnen komen is per organisatie een beheerder aangesteld. Voor Gilde Utrecht is dit Janie de Groot. Op dit moment kunnen alleen taalcoaches die via Taal voor het Leven geschoold zijn, gebruik maken van deze materialen.
Samenwerking LNT en Gilde Samenspraak Vanaf juni 2011 vond er al samenwerking plaats met de Landelijke Koepelorganisatie voor Thuislesorganisaties (LNT) en Gilde Samenspraak. Het ministerie van Binnenlandse Zaken is ook hier de financiële motor achter deze samenwerking. Voordeel van deze samenwerking is dat Gilde Utrecht gebruik kan maken van landelijke uitwisselingsbijeenkomsten en een landelijk betaalbaar trainingsaanbod. Op de trainingsdag van 29 november 2012 ‘Uitspraak en Intonatie’ in het Bartholomeusgasthuis hebben 27 taalaanbieders van Gilde Utrecht hier reeds kennis mee gemaakt.
Individuele samenwerking met Lest Best en penitentiaire inrichting Wolvenplein Sinds september 2012 werken zes taalaanbieders van het Gilde bij het Taleninstituut Lest Best om vluchtelingen, die met hulp van het UAF (Universitair Asiel Fonds) studeren, te ondersteunen bij het beter leren Nederlands te spreken. De taalaanbieders werken in vijf groepen met in elke groep ca. zeven deelnemers. Lest Best is sinds januari 2013 gehuisvest in een prachtig pand op de Maliebaan in Utrecht. De vrijwilligers genieten iedere keer weer van deze mooie locatie en hun klasje. Uitbreiding van dit project
valt in 2013 te verwachten, waardoor meer taalaanbieders van Gilde Utrecht hier geplaatst kunnen worden. In de penitentiaire inrichting Wolvenplein zijn wij sinds 2012 gaan samenwerken met de afdeling werk en scholing. Er wordt hier gewerkt met kortgestraften aan het vergroten van hun zelfredzaamheid door het verbeteren van hun Nederlandse taalbeheersing. Dit gebeurt in groepjes van maximaal acht mannen. De mannen zitten in een traject naar arbeidstoeleiding.
Tot slot Het taalcluster is de laatste jaren gegroeid tot ruim 75 taalaanbieders conversatie Nederlands aan anderstaligen. Daarnaast zijn er in dit cluster nog 24 taalaanbieders conversatie vreemde talen actief. Er staan altijd mensen op de wachtlijst die nog een maatje zoeken. Uitbreiding van de leeskringen in de bibliotheken in Utrecht valt in 2013 te verwachten, waardoor nog meer taalaanbieders hier geplaatst kunnen worden. Als er vacatures zijn dan staan ze op de website van Gilde Utrecht www. gildeutrecht.nl of in het Gilde Utrecht Nieuws. Misschien is dit ook iets voor u. Heeft u belangstellig neem dan gerust contact met mij op. Jeanne van den Heuvel
Ondertekening Aliantie Taal voor het leven januari 2013
Gilde Utrecht Nieuws
12
jaargang 14 nummer 1, april 2013
conversatie Nederlands Jubilerend maatjesproject Samenspraak Sinds 1998 converseren jaarlijks gemiddeld 62 Gilde-taalaanbieders met anderstaligen bij iemand thuis. Deelnemers komen wereldwijd en overal vandaan. Dit vanwege werk, liefde of gezinshereniging. Armand Potmis doet dit werk, net als alle anderen, achter de schermen en onzichtbaar voor velen. Het is dan ook terecht dat hij in dit num-
mer in de schijnwerpers staat. Dit als symbool voor een jubilerend maatjesproject Samenspraak. Het is bijzonder dat wij tegen de bezuinigingsstroom in dit jubileum gehaald hebben. Alle vrijwilligers van Samenspraak verdienen dan ook een lintje. Jeanne van den Heuvel
Taalaanbieders bijeen In het vorige nummer van Gilde Utrecht Nieuws is al melding gemaakt van wat genoemd werd een ‘NT2-training’ voor onze taalaanbieders. Een of twee maal per jaar organiseert de Coördinatiecommissie Taalaanbieders (CCTA) een bijeenkomst voor deze groep van vrijwilligers die anderstaligen ondersteunen bij het leren van Nederlands. Het merendeel doet dat op individuele basis (ook wel taalmaatjes genoemd), anderen werken met groepen. De ene keer staat het programma van de bijeenkomst vooral in het teken van onderlinge uitwisseling van ervaringen en ideeën, de andere keer is deskundigheidsbevordering het doel. De aankondiging als training gaf al aan dat het op 29 november om dat laatste ging. Uitgenodigd was Marieke Goedegebure, taaltrainer en logopedist NT2 en het onderwerp was Uitspraak en Intonatie.
De opkomst (ca. de helft van de nu actieve taalaanbieders) en de invulling van de evaluatieformulieren maakten duidelijk dat dit een goede keus was. Ieder die mensen begeleidt bij het leren (spreken) van Nederlands weet, hoe frustrerend het is voor de man of vrouw die wel de juiste woorden weet te vinden in een min of meer correcte zin en toch niet verstaan wordt.
Er zijn vaak grote verschillen tussen de Nederlandse en de eigen uitspraak van klanken en - vooral - combinaties van medeklinkers en het is bijzonder moeilijk om mensen met een andere moedertaal te laten horen en aanvoelen, hoe het moet klinken om door een Nederlander verstaan te worden. Met een heldere en gestructureerde inleiding en in levendige wisselwerking met de aanwezigen maakte mevrouw Goedegebure de verwachtingen waar dat naast theorie vooral ook praktische tips en trucs aan bod zouden komen. Voor zover nodig werden we er met z’n allen weer van doordrongen dat onze taal allerminst gemakkelijk is voor degene die er niet mee is opgegroeid. In de pauze en na afloop tijdens de borrel was er natuurlijk ook voldoende gelegenheid om met elkaar van gedachten te wisselen over het eigen (vrijwilligers)werk dat ieder met veel plezier blijkt te doen. Al met al een geslaagde en geanimeerde bijeenkomst. Hans Marcelis
Cursisten NT2-training
Gilde Utrecht Nieuws
13
jaargang 14 nummer 1, april 2013
conversatie Nederlands Het decor wisselt, maar het werk blijft Conversatie Nederlands in groepen In het vorige nummer (december 2012) van Gilde Utrecht Nieuws stonden twee stukjes over Samenspraak, de activiteit waarbij een Gildevrijwilliger met één gesprekspartner regelmatig oefent in het spreken van Nederlands. Daarnaast bestaat in Utrecht SpraakMakend, een passende naam voor bijeenkomsten van groepjes anderstaligen die met een vrijwilliger conversatie oefenen als aanvulling op hun lessen of het inburgeringstraject dat zij volgen. Jarenlang gebeurde dat bij Bureau Inburgering van de Gemeente; ten gevolge van nieuwe regelgeving werd het inburgeringstraject uitbesteed en verhuisden wij naar het ROC. Ook daar komt binnenkort door de bezuiniging een einde aan, maar er is alweer een nieuwe partner verschenen die van onze Gildediensten gebruik wil maken. Opnieuw naar een andere werkplek dus, maar we blijven zeker doorgaan met dit dankbare werk. Wekelijks komen de cursisten - vrijwil-
lig - bij elkaar om twee uur lang samen te praten over allerlei onderwerpen die ze al dan niet zelf aandragen. Er is geen boek of vaste methode; lesmateriaal zoeken of maken we zelf en vaak loopt het gesprek heel anders dan gepland. Belangrijkst doel is de deelnemers aan de praat te krijgen en daarvoor moeten Gilde Utrecht Nieuws
zij vaak de nodige aarzeling overwinnen; meestal ontstaat na een paar bijeenkomsten een sfeer waarin ze zich veilig genoeg voelen en niet bang zijn voor het maken van fouten (die we soms wel, soms even niet verbeteren). Vaak worden we aan het eind van de bijeenkomst bedankt voor onze hulp en de persoonlijke contacten en reacties zijn op zichzelf al een mooie beloning voor het werk. Maar natuurlijk willen we ook wel weten of het beantwoordt aan
te oefenen in het spreken van Nederlands. In de reguliere lessen is daarvoor te weinig mogelijkheid en in het dagelijks leven spreken velen van hen heel weinig in onze taal. Helaas worden pogingen om dat wel te doen vaak door Nederlanders in het Engels beantwoord! De oefening in dit soort groepen helpt vooral om meer zelfvertrouwen te krijgen en dat is een belangrijke voorwaarde. Daarbij is de sfeer in de groep bepalend; er moet onderling respect bestaan en een soort ontspanning die maakt dat iedereen zich veilig en vrij voelt om mee te doen. In hun oordeel over de bijeenkomsten gebruiken de cursisten dan ook vaak woorden als ‘gezellig’ en ‘leuk’. Maar gelukkig vinden ze ook dat ze vooruit gaan. Op de vraag “wat vind je het moeilijkst bij het spreken van Nederlands?” komen alle aspecten aan de orde: woordenschat, uitspraak en - vooral - het toepassen van het geleerde (grammatica, zinsbouw) bij het spreken (“je moet alsmaar denken”). Unaniem zijn de deelnemers van mening dat deze ‘conversatielessen’ (zo blijven ze het noemen en wij worden steeds als ‘docent’ betiteld) nuttig zijn en moeten worden aanbevolen aan alle ‘NT2-mensen’. Een goede aansporing om door te gaan met dit vrijwilligerswerk zolang de mogelijkheid (ruimte en organisatorische ondersteuning) wordt geboden.
Foto privéalbum Hans Marcelis de verwachtingen en of ze ‘er iets aan hebben’ (een uitdrukking die overigens niet meteen begrepen wordt). Met behulp van een vragenlijstje konden de volgende ervaringen worden genoteerd.
Taalaanbieders conversatie Nederlands, Henny Bollen-Egmond Nine v.d. Houwen en Hans Marcelis
Deze bijeenkomsten zijn voor de meeste deelnemers een unieke gelegenheid om
14
jaargang 14 nummer 1, april 2013
conversatie Nederlands Complimenten voor vrijwilligers / docenten Beste mensen van het Gilde, Henny Bollen en Nine van der Houwen zijn heel erg goede docenten die mij heel goed op weg hebben geholpen naar verbetering van de Nederlandse taal en het certificaat van Bureau Inburgering gemeente Utrecht en Stichting Gilde Utrecht (2007) waarmee ik de conversatiebijeenkomsten succesvol afgerond heb. De lessen waren erg leerzaam. Wij hebben met conversatieplaatjes gewerkt. Wij hebben ieder conversatieplaatje goed besproken en er een verhaal van gemaakt. Ook hebben wij verschillende spellen gespeeld waarbij wij ook een verhaal moesten maken. Daardoor is onze Nederlandse taalschat erg verbeterd. Wij hebben zelfstandig en ook in groepjes gewerkt. Ook bespraken wij onze rust en vakantie en nog heel veel meer. Zij hebben mij gestimuleerd om nog verder te studeren en uiteindelijk mijn MBO – Administratief medewerker te halen. Ik werk nu bij VWC Utrecht en heb nog steeds contact met Henny en Nine.
Ik ben Cecilia Flores Diaz, ik kom uit Peru. Ik woon in Utrecht bijna twee jaar, omdat ik een knappe Nederlandse man ontmoet heb vijf jaar geleden in Lima. De stad waar ik in Peru woonde en geboren ben. Ik studeer Nederlands als tweede taal bij ROC Midden Nederland en ik krijg extra hulp via Gilde Utrecht. Ik heb Gilde Utrecht gevonden toen ik op een dag bij de bibliotheek van Kanaleneiland was, en ik vroeg aan één van de medewerkers of zij weet, waar kan ik extra hulp vinden, om mijn Nederlandse taal te verbeteren. Die vrouw vertelde me over Gilde Utrecht en de hulp dat jullie aan de buitenlanders geven. Ik krijg hulp van Gilde Utrecht via een uitstekende dame, die heet mevrouw Lenny Vernède. Ik krijg één keer per week extra lessen, en na bijna één jaar... kan ik beter Nederlands praten, schrijven, lezen en luisteren. Het is belangrijk omdat ik aan jullie cultuur geïntegreerd wil worden, en aan jullie gewoonten en gebruiken wil leren kennen. Ook heb ik een parttime baan waar ik post sorteer, en kan ik goed de instructies van mijn baas begrijpen. Ik ben erg tevreden en erg dankbaar voor de hulp. Dank je wel mevrouw Lenny Vernède en dank je wel Gilde Utrecht. Met vriendelijke groet, Cecilia Flores Diaz.
Met vriendelijke groet, Ismeta Brigic
Vacature Gevraagd (m/v) Vrijwilligers 45+ conversatie Engels (met spoed), Duits en Italiaans Tijdsinvestering 2 uur per week
Gilde Utrecht Nieuws
Doel: vergroten van taalvaardigheid van mensen die minimaal de basis van genoemde talen beheersen. Gilde Utrecht biedt: - ontmoeting met diverse culturen - werkmap en training - onkostenvergoeding, WA- en ongevallenverzekering
15
Belangstellenden kunnen zich opgeven via tel. 030 234 32 52 of per mail
[email protected] t.a.v. Wiesje Wierda. Vermeld hierbij uw telefoonnummer. Een cv wordt op prijs gesteld. U zult voor een kennismakingsgesprek worden uitgenodigd.
jaargang 14 nummer 1, april 2013
in de schijnwerper IMMIGRANT, DIENSTBAAR AAN IMMIGRANTEN Interview met Armand Potmis
Gildevrijwilliger Armand Potmis (78) woont met zijn vrouw Ank in een hoekhuis in Oud-Zuilen, vlak bij het gelijknamige kasteel en de Vecht. Op de eindejaarsbijeenkomst in De Driehoek werd Armands koperen jubileum bij het Gilde gevierd – hij werd met een toespraak, een zilveren speld en bloemen in het zonnetje gezet en genoot, evenals vele anderen, van het gospelkoor. Nu is het tijd om iets meer over deze man, die we niet zo vaak in de Lange Smeestraat zien, te weten te komen. Armand: Ik woon in de Laan van Zuilenveld in Oud-Zuilen, gemeente Stichtse Vecht. Er bestaat ook een straat Zuilenveldlaan in de Utrechtse wijk Zuilen. Dat is niet echt handig. Ik miste er eens een vliegtuig door omdat mijn Schipholtaxi in Utrecht voorreed en niet in Oud-Zuilen. Daar in Zuilen hadden de bewoners van ‘mijn huisnummer’ natuurlijk niets besteld… (Ook de Gildeadministratie moest op dit punt bijgewerkt worden! AdV).
Vertel eerst eens iets over je Gildeactiviteiten! Via een vriend kwam ik begin 2000 bij het Gilde. Ik geef in het kader van Samenspraak immigranten les in de Nederlandse taal. Ik wil het liefst mensen die in het land van herkomst een goede opleiding hebben gehad, zodat ik snel resultaat boek en ‘op niveau’ met hen kan praten. Lies van Dort is mijn contactpersoon op het Gildekantoor en zij brengt mij interessante leerlingen aan. Op het ogenblik heb ik een Spaanse, een Witrussische, een Russische en een Mongoolse leerling. Ik probeer me in te leven in hun situatie en hen te leren communiceren in hun beroeps- of thuis situatie. Ze komen altijd bij mij thuis. Eén leerling (de Russin) wordt door haar Nederlandse man, die in IJsselstein werkt, in de loop van de ochtend bij mij gebracht en hij haalt haar laat in de middag op. Dan hebben we over van alles en nog wat gepraat en allerlei dingen gedaan, zodat ze zich steeds beter gaat uitdrukken in dagelijkse situaties. Soms ook is het meer logopedie dan taalkun-
Gilde Utrecht Nieuws
de, zo heb ik een (zeer intelligente) Chinese dame geleerd de R uit te spreken na allerlei oefeningen met de tong.
Is je achtergrond dus ook een onderwijskundige? Ja, heel duidelijk. Ik heb als jongeman de Hoofdakte gehaald in Paramaribo, Suriname, en ben daar onderwijzer geworden. In Nederland aangekomen (in 1961) kreeg ik na mijn vakantie een baan op de lagere school op de Draaiweg. Met de kinderen in deze sociaal zwakke buurt waren veel problemen (spijbelen, diefstal enz.) en soms voelde ik me meer maatschappelijk werker dan onderwijzer. Ik ben MO sociale geografie in Utrecht gaan studeren en haalde zo mijn eerstegraads bevoegdheid. Ik ging werken aan
Foto privéalbum
Armand: Een Spaanse tandarts leer ik ook Nederlands. Daarbij simuleren we het gesprek tussen dokter en patiënt. Dan blijkt bijvoorbeeld dat het gesprek veel te direct gaat, zo in de trant van ‘Ik ga hier boren’. Dan zeg ik dat men dat bij ons genuanceerder aanpakt, en dat de arts eerst moet uitleggen of voorstellen wat hij/zij van plan is te doen. het Thorbecke Lyceum, later Scholen gemeenschap. Behalve Aardrijkskunde gaf ik ook Nederlands aan leerlingen die uit het buitenland kwamen – die kregen acht uur per week taal in plaats van vier uur, en die vier uur kwamen in mindering op hun exacte vakken waar ze vaak al ver in waren. De meesten deden
Armand in zijn tuin
16
jaargang 14 nummer 1, april 2013
in de schijnwerper zonder vertraging eindexamen en gingen daarna studeren. Ik was een ‘exotische leraar voor exotische leerlingen’. Later gaf ik les op drie verschillende scholen om aan mijn 26 uur te komen, maar eigenlijk was dat te zwaar omdat bij elke school ook de overhead (met vergaderen enz.) erbij kwam.
Wanneer ben je gestopt en wat ging je toen doen? In 1992 ging ik met pensioen, weliswaar al als 58-jarige, maar ik had wel veertig dienstjaren volgemaakt. Het voelde als een ‘bevrijding van het arbeidsleven’, ik kon ineens zonder agenda! Er doken na elkaar twee belangrijke bezigheden op: in de eerste plaats kochten Ank en ik een camper en gingen we veel reizen. We begonnen met een reis van twee jaar door drie continenten. Ook later hebben we nog veel gereisd en we gaan er nog steeds mee door. (Ik zie een indrukwekkende rij reisgidsen op een boekenplank staan, AdV). In de tweede plaats ging ik voor de Stichting Zorg en Welzijn in Maarssen asielzoekers begeleiden die een verblijfsvergunning hadden gekregen en die gehuisvest moesten worden. Ze moesten dan binnen twee weken het AZC verlaten, dus er was werk aan de winkel. In totaal heb ik ca. twintig cliënten gehad. Omdat ze natuurlijk nog niet goed Nederlands spraken, konden ze bij veel zaken hulp gebruiken: huizen beoordelen, meubels kopen, formulieren invullen – noem maar op. Van de lening die ze kregen kochten we een tv en een wasmachine, en de rest tweedehands. Met velen ontstond een langdurige band, die soms tot de dag van vandaag voortduurt.
Ik wil graag nog wat horen over jouw ongetwijfeld exotische jeugd en het begin van je carrière. Ik groeide op in een rooms-katholiek gezin in Paramaribo waarin met name
Gilde Utrecht Nieuws
mijn grootmoeder een dominante rol vervulde. De hiërarchie in families was toen zeer sterk leeftijdsgebonden: grijs was wijs. Zelf leidde zij met straffe hand een wasserij. Mijn vader was houtkeurmeester, hij werkte in de bossen langs de rivier en is (toen ik vijf jaar oud was!) van een expeditie nooit meer teruggekeerd, zeer waarschijnlijk is hij verdronken. Ik had één zusje, zij is later ook naar Nederland gegaan, en woont in Rotterdam. Ik heb ook een halfbroer, ook hij is naar Nederland geëmigreerd. Na mijn diploma werd ik onderwijzer op de r.k. Aloysiusschool. Het was een eliteschool want de kinderen droegen schoenen, op de volksscholen liepen ze blootsvoets. Het onderwijs was, net als in Nederland, sterk verzuild (protestant, katholiek of openbaar) en werd geheel in de Nederlandse taal gegeven. Dat verhaal dat Surinaamse kinderen de namen van Nederlandse dorpen (Bedum, Stedum, Loppersum, …) moesten leren: ja, dat klopt! Na verloop van tijd nam ik ontslag en ging op de Antillen werken (Curaçao, Aruba). Van daaruit ben ik in 1961 naar Nederland gegaan, ik had zes maanden buitenlands verlof verdiend, en zoals gezegd, ben ik hier gebleven.
Hoe is je gezinssituatie? Ik heb een dochter uit mijn eerste huwelijk. Ank en ik hebben geen kinderen. Zij is een stuk jonger dan ik en is nog volop aan het werk, als directeur van het Samenwerkingsverband Utrecht. Daar wordt o.a. gezocht naar de optimale plaatsing van kinderen op verschillende scholen.
Heb je ooit discriminatie ervaren in Nederland? Ja, al toen ik nog maar net hier was. Ik had van mijn spaarcenten een nieuwe Chevrolet gekocht en werd, rijdend daarmee, vaak aangehouden. Zo’n zwarte jongen in een dure auto, dat kon toch
17
niet kloppen? En een enkele keer gebeurt er nog wel eens iets onaangenaams. Ach, Ank (blank!) en ik lachen er maar om. Dingen die nu soms gebeuren met allochtonen kan ik natuurlijk heel goed duiden.
Volg je de politiek in Suriname? Ja zeker. Eén ding daarover: ik ben geen Bouterse-fan maar ik geef hem wel gelijk dat hij de resterende 20 miljoen verdragsgelden van Nederland niet accepteert als de oud-kolonisator daarbij bepaalt hoe het geld moet worden uitgegeven. Suriname, dat rijk is aan delfstoffen (o.a. goud), zoekt naar andere financiers en dat lijkt me verstandig.
Wat zijn je hobby’s? Reizen heb ik al genoemd. Ank en ik wandelen veel, zo maken we wekelijks een twee uur durende tocht rond de Maarsseveense plassen. Ik heb vroeger ook gesport (basketbal, tafeltennis). Ik ben gelukkig nog gezond. Soms speel ik gitaar en we gaan ook regelmatig naar muziekuitvoeringen en andere voorstellingen. Ik lees veel en heb o.a. een abonnement op de Volkskrant en De Groene Amsterdammer. Aan Gilde Utrecht Nieuws kom ik nauwelijks toe… Verder ben ik vrijmetselaar en als zodanig lid van de loge La Concorde in Nieuwegein. Daar discussiëren wij niet maar compareren en bouwen aan een harmonische samenleving! Armand en ik hadden eigenlijk niet genoeg aan het geplande anderhalf uur voor het interview. Het is een zelfbewuste maar toch ook bescheiden man met een boeiend leven, dat bepaald niet lijkt op dat van de gemiddelde Nederlander. Met dank aan hem en zijn vrouw voor de gastvrijheid, de koffie en – toepasselijk – de kletskoppen keer ik huiswaarts om dit verhaal op te schrijven, waarvan akte. Aart de Veer
jaargang 14 nummer 1, april 2013
geef de pen eens door Met cijfers en getallen heb ik niks. Nooit gehad. Met letters, woorden en alles wat daarmee gemaakt kan worden des te meer. Taal, literatuur en boeken lopen als een kronkelige rode draad door mijn leven. Misschien begon dat toen ik vijftig jaar geleden met drie jaar het jongste lid was van de bibliotheek in het dorp waar ik ben opgegroeid. Toen ik echt zelf kon lezen, ontdekte ik thuis woordenboeken in de kast en dacht toen dat ik vanaf nu alle talen zou kunnen begrijpen. Dat was een kwestie van het woordenboek openslaan. Wat een ontdekking! Was het maar zo simpel… Zonder de Mammoetwet was ik waarschijnlijk nooit van de middelbare school afgekomen, maar gelukkig kon ik al die onmogelijke bètavakken laten vallen en mijn diploma (met alle talen natuurlijk) halen. Daarna volgden een propedeuse Franse taal- en letterkunde om vervolgens Algemene Literatuurwetenschap te gaan studeren. Toen ik daarmee klaar was, vond ik dat ik een echt vak moest leren en heb ik een opleiding voor tolk/vertaler Engels gedaan. Ik heb gewerkt in boekhandels, vertaalen correctiewerk gedaan, meegeholpen aan het maken van woordenboeken, bijles gegeven, van alles en nog wat, maar altijd draaide het om taal, literatuur en boeken. Een paar jaar geleden keek ik op de site voor vrijwilligerswerk om te zien of daar iets leuks bij zat en kwam ik bij het Gilde terecht. Daar werden mensen gezocht om conversatieles Engels te geven. Dat leek me leuk: gemotiveerde mensen en lekker kletsen in mijn favoriete taal. Aanvankelijk vond ik het jammer dat het om individuele lessen ging. Die gaf ik al en het leek me juist leuk nu eens met een groep te werken. Toch heb ik het gedaan en kwam daardoor in contact met een aantal mensen met zeer uiteenlopende achtergronden. Een jaar later stond er een oproep in het Gildenieuws voor mensen die een leesgroep voor laaggeletterden wilden begeleiden. En daarmee had ik mijn eerste groep binnen. Het is een samenwerkingsproject tussen de bibliotheek, het ROC en het Gilde. Na wat opstartproblemen lees ik nu iedere maandagavond hardop boeken met een aantal Nederlandse mannen die net een beetje hebben leren lezen en schrijven. Voor iemand voor wie het lezen van boeken een bestaansvoorwaarde is, is het fascinerend om met mensen in contact te komen die hun hele leven geheel letterloos geleefd hebben. Ondanks dat hebben deze mensen zich vaak goed
Gilde Utrecht Nieuws
Foto privéalbum staande weten te houden, soms zelfs een eigen bedrijf gehad. Een man die aanvankelijk bij mij in de groep zat is zelfs zijn hele leven letterzetter bij een drukkerij geweest. Vorige zomer meldde zich een groepje vrouwen bij het Gilde die Engelse les bij het ROC hadden gevolgd, maar een nieuwe lerares zochten omdat het ROC ermee ophield. Jeanne hoorde dit en riep meteen: “Bel Simone maar, want die houdt van groepjes!” En zo geef ik nu iedere woensdagmiddag met veel plezier Engelse les aan mijn tweede groepje. De dames hebben zelf voor een locatie gezorgd in een buurthuis. Dat het Gilde zorgt voor gratis taallessen aan mensen die dat in veel gevallen niet kunnen betalen, vind ik fantastisch.
18
Simone van Weteringen De samenwerking met de bibliotheek voor mijn leesgroep is uitstekend, helaas moet ik over het ROC zeggen dat er eerder sprake van tegen- dan van samenwerking is. Dat maakt het momenteel moeilijk mijn leesgroep in stand te houden. Dat is jammer, omdat juist deze mensen heel erg gemotiveerd zijn en door hun laaggeletterdheid niet voldoende in staat zijn voor zichzelf op te komen. De pen wordt doorgegeven aan Joke Streefkerk, redactiemedewerker Gilde Utrecht Nieuws. Simone van Weteringen
jaargang 14 nummer 1, april 2013
Vacature Gevraagd (m/v) Vrijwilligers 45+ conversatie Nederlands aan anderstaligen Individueel (maatjesproject) Tijdsinvestering 4 uur per week Gilde Utrecht biedt: - ontmoeting met diverse culturen - werkmap en training - onkostenvergoeding, WA- en ongevallenverzekering Belangstellenden kunnen zich opgeven via tel. 030 234 32 52 op wo/vr tussen 14 en 16 uur of per mail
[email protected] t.a.v. Lies van Dort. Vermeld hierbij uw telefoonnummer. Een cv wordt op prijs gesteld. U zult voor een kennismakingsgesprek worden uitgenodigd.
boeken De lantaarn spreekt. Wandel- en vaarroutes langs de lantaarnconsoles aan de Utrechtse grachten. Uitgave Vereniging Oud- Utrecht, 2013. Tekst: Nettie Stoppelenburg. Fotografie: Rien de Reuver. Coördinatie: Jetta Ernst. Prijs € 10. Voor leden van de vereniging Oud-Utrecht gratis. Dit voortreffelijke boekje geeft een compleet overzicht van de lantaarnconsoles langs de Utrechtse werven. Nadat de restauratie van de werven was begonnen (in 1949) werden lantaarns naar ontwerp van Pyke Koch geplaatst die zowel straat als werf verlichten, en waarvan de onderzijde van een gebeeldhouwde console werd voorzien. Er worden vijf wandelroutes beschreven langs de Oudegracht en één vaartocht langs de Nieuwegracht in noordelijke richting tot en met de Plompetorengracht. Van alle consoles is een foto en
een korte beschrijving gegeven. Ook zijn ze ingedeeld in tien onderwerpen, zoals geschiedenis, typisch ‘Utregs’ en gilden(!). De inleidende hoofdstukjes gaan in op het ontstaan van de werven, de initiatiefnemers van het consoleproject en de kunstenaars die eraan gewerkt hebben (en nog werken). De schutbladen en pagina’s tussen de hoofdstukken zijn voorzien van een vrij onrustig ruitjespatroon, maar smaken verschillen natuurlijk… Laat het je er niet van weerhouden dit boek aan te schaffen. Wie een rondleiding van het Gilde langs de lantaarnconsoles wil krijgen, kan zich wenden tot de balie van Gilde Utrecht. Er zijn twee rondleiders beschikbaar die deze wandeling lopen, te weten Gerrit van de Kraats en Rien Stein. Aart de Veer
Column Oranje Boven Het is al weer enige tijd geleden. Leerlingen van een basisschool maken een werkstuk over het Domplein. We staan voor het standbeeld van graaf Jan van Nassau. “Zo heet de koningin ook”, weet één van de meisjes. We bekijken het beeld. De broek van graaf Jan vinden ze raar. “Zou de koningin altijd koningin blijven?” vraag ik. Nee, denken ze. “Ze gaat dood”, zegt een jongen, stevig en duidelijk, zoals een jongen van die leeftijd dat kan zeggen. “Of ze wordt ziek”, klinkt het wat minder rigoureus. “Zou de koningin een bed hebben?” opper ik. Enig gegniffel. Bij een koningin denken ze aan: mooie kleren, een koets, wuiven met de hand, maar een bed … “Ja, de koningin heeft een bed,” beslissen ze, “en een oranje pyama”, grapt er één. Ze zien het voor zich, lachen. “Misschien wordt koningin Beatrix op een morgen wakker en dan vindt ze, dat het beter is, dat Willem Alexander
Gilde Utrecht Nieuws
het van haar overneemt. Zou het zo gegaan zijn?” We weten het niet. We weten wel, dat de troonswisseling aanstaande is. Dat betekent veranderen. En veranderen geeft weerstand. Waar blijft de topper: Oranje boven? Waarboven, denk ik dan. Boven oranje, onder de danen? En leve de koningin kan niet meer. Gaat het stoere vers: “Voor koningin en vaderland vecht ied’re jongen mee” naar het archief? Ook het woord Koninginnedag verdwijnt. Jammer. Dat klinkt zo vertrouwd, vijf lettergrepen en de klemtoon precies in het midden. Heel evenwichtig. Voor de koningin verandert ook van alles. Een staatsbanket wordt pannenkoeken eten in Lage Vuursche, geen Koninklijke gasten, maar drie prinsesjes met de triple A-status. De troonrede
19
wordt een praatje met de boswachter. Paleis Noordeinde wordt kasteel Drakenstein. Wat blijft, is haar verdriet om haar zoon in Londen. Ben de Boer
jaargang 14 nummer 1, april 2013
AGENDA EN mutaties Vergaderdata 2013 Bestuur
Evenementen rondleiders
Meestal de tweede woensdag van de maand 10 - 12 uur Ruimte: afwisselend bij Paul Vergeer en Frits Wensing 22 mei, 11 sept., 9 okt., 13 nov., 11 dec.
Een keer per maand
Balievergaderingen maandag- of donderdagmorgen 11 - 13 uur Ruimte: Gildekantoor ma. 13 mei, do. 27 juni, ma. 9 sept., do. 24 okt., ma. 2 dec.
Coördinatiecommissie rondleiders Elke eerste donderdag van de maand 10 - 12 uur Ruimte: Gildekantoor 2 mei, 6 juni, 5 sept., 3 okt., 7 nov., 5 dec.
Coördinatievergadering Taalaanbieders woensdag 10 - 12 uur Ruimte: Gildekantoor 22 april
Plenaire bijeenkomsten rondleiders dinsdagmorgen 10 - 12 uur 2 oktober
Mutaties Nieuwe baliemedewerker Paula in den Bosch, Joke Boidin
Nieuwe aanbieders Mevrouw H. Steenis, Samenspraak; de heer G. Groeneveld, Samenspraak; de heer R. Wijkhuizen, Samenspraak; mevrouw M. Coster, Samenspraak; de heer J. van der Weele, Internetcafé, PC en knoppendienst, Engels, Duits; mevrouw D. Hameleers, Duits en Engels.
Aanbieders vertrokken De heer R. Ishaak, Engels; mevrouw A. van Odijk, SpraakMakend; de heer P. Souverein, Samenspraak; de heer J. v.d. Klooster, Overige aanbieders; de heer I. de Muijnck, Overige aanbieders; mevrouw P. Romero López de Roo, Spaans/Portugees.
Gilde Utrecht Nieuws
Asch van Wijckskade
20
jaargang 14 nummer 1, april 2013