Gilde Utrecht Nieuws jaargang 13 nummer 4, december 2012

Gilde Utrecht Nieuws

jaargang 13 nummer 4, december 2012

1

redactie Redactioneel Wat ‘Eine kleine Nachtmusik’ is voor de klassieke muziekliefhebber, is het vers ‘Zie ginds komt de stoomboot’ voor de kleuter en het jonge basisschoolkind. In de cultuurflow van een dergelijk sinterklaaslied gaan we, gezien de nog jonge decembermaand, als redactieleden even mee en houden het op het ‘O, kom er eens kijken’ met dit opnieuw knapperige Gilde Utrecht Nieuws. Als altijd heeft ons nieuwsmagazine weer van alles om flink mee uit te pakken.

Colofon

Gilde Utrecht is een vrijwilligersorganisatie van vijfenveertigplussers waarin meer dan tweehonderd mensen hun ervaring - opgedaan in werk en hobby - belangeloos inzetten voor Utrechtse stadgenoten.

Aan dit nummer werkten mee Ben de Boer, Geert Boorsma, Ingrid den Daas, Cor van Ingen, Alec McCalden, Corrie van Leusden, Maxine Pinas, Jan van Schaik, Paul Vergeer, Wybo Zoutman

Redactie Jonne Blommendaal, Jeanne van den Heuvel, Thom van Rossum, Joke Streefkerk, Aart de Veer

Secretariaat Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, 3511 PS Utrecht. Tel. 030 234 32 52; e-mail [email protected] website www.gildeutrecht.nl

Drukkerij Drukkerij All Print te Utrecht

Oplage 275 exemplaren Foto’s Jeanne van den Heuvel, tenzij anders vermeld.

Sluitingsdatum kopij jrg. 14 nummer 1 1 maart 2013

Foto omslag Bij het Bruntenhof De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij in te korten. De inhoud van de ingezonden kopij valt buiten de verantwoording van de redactie. Gilde Utrecht Nieuws

Onze rondleiders blijken, behalve de aloude ‘moderne vreemde talen’ als Engels, Duits en Frans, ook het Italiaans bijvoorbeeld te beheersen – zie de Interne berichten van de directeur. Jeanne werkt overigens vrijwillig door tot haar 67ste jaar. Dit geheel in stijl met haar persoonlijke opvattingen, die in dat verband dan ook mooi samenvallen met die van de roerige politiek van de laatste jaren – zie het artikel Van de bestuurstafel. Lees ook over de Vrede van Utrecht van auteur Paul Vergeer. Die vrede is al driehonderd jaar oud, hoe weinig vreedzaam die jaren ook mogen zijn geweest. Maar die vredesviering maakte Utrecht opwindend en Bourgondisch, met (nood-) theaters, Franse wijnen en uitpuilende kroegen. De stad kwam bruisend op de kaart te staan, alles ‘ter Leringh ende Vermaeck’. Er zijn uiteraard ook rondleidingen inzake dat bijzondere verdrag. Voorts kunt u zich op schrift mee laten nemen naar een tweehonderd jaar oude eendenkooi, op een rondje Hollywood(!)

en en passant vernemen hoe je via een confrontatie met gebak als ‘vreemdeling’ het Nederlands kunt leren – onze aanbieders staan voor niets. ‘In de Schijnwerper’ volgt deze keer een van onze Gildevrijwilligers die tijdens zijn studie theologie - een studie die in het verleden door weinig vrouwelijke studenten werd gevolgd - bij een feest een speciaal voor de gelegenheid aangevoerde bus met meisjes van de VU uit Amsterdam mocht verwelkomen! En weet u dan nog te weinig over Utrecht en Gilde, dan kunt u altijd nog de cursus ‘Leer mij Utrecht beter kennen’ volgen – zie het artikel van Ingrid den Daas en Corrie van Leusden. Wij van de redactie wensen u in ieder geval alvast een even bruisend als vredig samenzijn met u en de uwen in deze maand van feesten; een gevoel om vast te houden. Joke Streefkerk

Inhoud

pag In de schijnwerper Redactioneel2 Interne berichten

3

Van de bestuurstafel

4

Rondleidingen6 300 jaar Vrede van Utrecht 1713-2013 Wandeling rond de Breukeleveense eendenkooi Nostalgische wandeling Jong, Jonger, Jongst

Conversatie Nederlands Nieuws uit de Coördinatiecommissie Samen sterk de toekomst tegemoet Uit de praktijk

2

10

13

Interview met Wybo Zoutman

Column15 Projecten16 ‘Leer mij Utrecht kennen’ al zes jaar wereldberoemd in Utrecht en omstreken Gilde Utrecht start met nieuwe cursus ‘Leer mij Utrecht beter kennen’

Geef de pen eens door

18

Vacature19 Agenda en Mutaties

20


INTERNE BERICHTEN Van de directeur De dagen worden korter en de stad is sfeervol in kerstverlichting gehuld. Er worden op het Gildekantoor plannen gemaakt voor de Kerst en Oud en Nieuw in familie- en vriendenkring. Het Gildekantoor is dan ruim twee weken dicht, tot 8 januari. Tijdens deze weken wordt mijn kantoor opgeknapt. De werklui hiervoor zijn al besteld. Jonne en ik gaan dus in een opgefrist kantoor het nieuwe jaar in. Het was een mooi jaar bij Gilde Utrecht. Daar hebben de ruim tweehonderd Gildevrijwilligers in ieder geval voor gezorgd. We groeien nog steeds. Iets om trots op te zijn. Nieuwe baliemedewerker

De baliemedewerkers zijn het visitekaartje van Gilde Utrecht. We hebben veertien baliemedewerkers die in groepjes van drie ieder op een andere middag werken. Degenen die hier weleens binnenlopen kennen dan ook de meeste baliemedewerkers. Het is een enthousiaste groep en het zijn harde werkers. En het kan u opgevallen zijn dat we een nieuwe ster hebben. Dit is Marti Michielse. Sinds oktober is zij officieel aangenomen als nieuwe baliemedewerker. Marti werkt op vrijdagmiddag samen met Lies van Dort. Zij heeft al ervaring opgedaan bij Aorta en leert het vak dus snel. Wij zijn op zoek naar nog twee enthousiaste baliemedewerkers 45+. Iemand voor de dinsdagmiddag en donderdagmiddag en iemand die flexibel inzetbaar is. De vacature met daarin het profiel van deze baliemedewerker staat in dit Gildenieuws.

op stap naar het oude centrum in IJsselstein. IJsselstein, een mooie stad, waar wij getrakteerd werden op een rondleiding en een bezoek aan de Sint Nicolaas Basiliek. Deze neogotische kerk, in 1887 gebouwd, kreeg in 1972 als parochiekerk van de paus de eretitel van basiliek. Er zijn in Nederland twintig basilieken. Met recht staat de basiliek IJsselstein dan ook op de Rijksmonumentenlijst. IJsselstein: een beeld uit mijn jeugd. Dit vanwege de processie, waar wij als gezin jaarlijks naar toegingen. Ruim vijftig jaar later kom ik erachter dat IJsselstein een bedevaartsplaats is met een bijzondere verering voor Maria. Er schijnen hier allerlei legendes over te zijn zoals het Mariabeeldje, gevonden in Eiteren en afgeleverd bij meneer pastoor in IJsselstein, dat uit eigen beweging tot drie

keer toe terug naar Eiteren ging. IJsselstein, een prachtige locatie om hier na 23 jaar afscheid te nemen van baliemedewerker Toos van de Laar. Het was een mooie dag. Traditiegetrouw werd op deze dag ook de jaarlijkse baliefoto gemaakt.

Werving nieuwe rondleiders Het afgelopen jaar hebben wij gemerkt dat steeds meer buitenlandse toeristen de weg naar Gilde Utrecht weten te vinden. Dit betekent voor de rondleiders dat er in moderne talen rondleidingen gegeven gaan worden. Voor een aantal rondleiders is dat geen probleem. Zij spreken prima Frans, Duits, Engels en/ of Italiaans. Toch vonden wij dat het tijd

Balie-uitstapje naar IJsselstein Welverdiend gingen op een nazomerse dag eind augustus de baliemedewerkers Gilde Utrecht Nieuws

3


interne berichten was voor een nieuwe lichting rondleiders 45+ bij Gilde Utrecht die (een van) de moderne talen spreken. Rondleider ben je niet zomaar, daar moet je hard voor studeren. Je krijgt hier uiteraard hulp bij. Zes kandidaten hebben zich gemeld. De kennismakingsgesprekken met hen zijn gestart. We kunnen echter nog enkele rondleiders plaatsen. Weet u iemand? Kijk dan naar de vacature in dit blad, waarin het profiel staat waar we naar op zoek zijn. Onlangs hebben we weer een rondleider kunnen installeren. Dit is Henk Rijkse. Op 23 oktober is hij toegetreden tot het team rondleiders dat nu uit achtendertig personen bestaat. Henk past precies in het profiel. Hij spreekt Duits en Engels.

Tot slot We gaan dit jaar op bijzondere wijze afsluiten. Dit gebeurt op 21 december

Tineke Barreveld en Henk Rijkse

tussen 14.30 en 17.30 uur tijdens de eindejaarsbijeenkomst in de Driehoek/ Gertrudiskapel. Deze prachtige locatie is

bij velen bekend. De uitnodiging is reeds verzonden. Denkt u eraan om u aan te melden! Ook de ruim twintig nieuwe vrijwilligers die dit jaar de weg naar Gilde Utrecht wisten te vinden, hoop ik hier tegen te komen. Een van hen, Maxine Pinas, schrijft in dit Gilde Nieuws al enthousiast over conversatie Nederlands aan anderstaligen in de praktijk. Een werksoort waar wij nooit genoeg mensen voor hebben om de vraag aan te kunnen. Daarom staat deze vacature weer in dit Gildenieuws. Mocht het door omstandigheden niet lukken om bij de eindejaarsbijeenkomst te zijn, dan wil ik u vanaf deze plaats bedanken voor uw inzet van het afgelopen jaar. Ik wens u een mooie decembermaand toe en een veelbelovend 2013. Jeanne van den Heuvel

van de bestuurstafel Het is 1 november als ik door mijn geachte collega´s word opgeroepen om weer een bericht uit het bestuur te schrijven. Zo tegen het einde van het jaar komen weer veel zaken aan de orde ter afronding van het oude jaar en ter voorbereiding op het nieuwe. Het belangrijkste nieuws dat te melden is, gaat over onze subsidiegever, in casu de Gemeente Utrecht die ons in ieder geval de subsidie voor 2013 weer toegezegd heeft. In een tijd van schrappen en bezuinigen is dat elk jaar weer een grote opluchting. We proberen enigszins te sturen op het verwerven van meer eigen inkomsten, maar de kosten van een huurpand en het in loondienst hebben van een parttime directeur vragen toch meer dan we zelf kunnen opbrengen. Voor 2013 staat het nodige op het programma Uiteraard gaan we de Vrede van Utrecht vieren. Heel veel organisaties zijn zich warm aan het lopen om rondom deze festiviteiten acte de présence te geven. Alleen ben ik bang dat Lonely Planet roet in het eten gooit door Amsterdam uit te roepen tot een van de grootste bezoekersattracties voor 2013 met het feest van 300 jaar grachtengordel. Qua pr lijken we in Utrecht toch af en toe de Gilde Utrecht Nieuws

boot te missen. En dat publiciteit belangrijk is weten we allemaal. Wij gaan in ieder geval de wandeling ´Vrede van Utrecht´ brengen.

Publiciteit Als Gilde proberen we ons in de kijker te spelen. Sinds half oktober staan we gedurende tien weken met een advertentie in de zaterdageditie van De Telegraaf in de hoop onze naam nog beter over het voetlicht

4


van de bestuurstafel te krijgen. Of het gaat helpen kunnen we niet voorspellen, maar niet geschoten is altijd mis. In ieder geval gaat De Telegraaf in de weekendbijlage meer aandacht besteden aan Utrecht en dat is goed nieuws voor onze stad na het verdwijnen van ´Ons Utrecht´ en het bijna ter ziele gaan van de Utrechtse redactie van het AD. Alle krantenredacties klagen over het teruglopen van het aantal advertenties en je ziet dat ook aan vele huis-aanhuisbladen die steeds minder pagina´s krijgen. En dan moeten wij als vrijwilligersorganisatie zien dat we free publicity verwerven. Geen sinecure.

Veranderingen Het valt me op dat veel verandert. Misschien komt dat omdat ik hartje stationsgebied woon waar elke dag veranderingen optreden aan muziekpaleis, centraal station, stadskantoor en nog een tiental andere grote projecten. Maar ook bij Gilde Utrecht treden veranderingen op. De oude generatie, mensen van het eerste uur die aan de wieg van onze organisatie hebben gestaan, nemen afscheid. Nieuwe generaties dienen zich aan en brengen een ander geluid in de

In memoriam Ankie Fischer Eind 2009 nam Ankie afscheid van Gilde Utrecht omdat haar geheugen haar in de steek liet. Na elf jaar rondleider te zijn geweest ging het niet meer. Haar humor was weg, de anekdotes bleven achterwege, het ondeugende en de charme verdwenen. Ankie was als voormalig huisarts een aparte persoonlijkheid. Dat ze wat ging mankeren, vond ze heel normaal want ze had het hele leven roofbouw op zichzelf gepleegd, vond ze. Maar ze had wel genoten, en daar ging het om. Van vrienden uit de USA kreeg ik een tijdschrift toegestuurd met een krankzinnig geklede rondleidster op de cover. Een kleurencombinatie die echt niet kon, zo bont. Het was Ankie die reageerde: Mijn God, hebben ze me nog op de kaft gezet ook. De fotograaf had namelijk gevraagd of ze voor de foto even wat Amerikaans getinte


organisatie. Gelukkig brengen ze allemaal computerervaring mee, hebben ze allemaal een mobiele telefoon en komen ze ook duidelijk voor hun ideeën uit. Dat geeft misschien ook de kans om nog een paar veranderingen in onze werkwijze te gaan voorstellen, want de maatschappij verandert en daarin moeten wij mee. Ook onze subsidiegever verandert. We hadden al te maken met eisen waaraan een jaarverslag moet voldoen evenals een tussentijdse rapportage. Daarna hebben we de notitie Civil Society gehad waar Gilde Nieuws een themanummer aan heeft gewijd. Nu komt de gemeente met een notitie ´Utrechtse voorwaarden voor goed bestuur 2012´. Deze notitie is uiteraard onderwerp van gesprek op de bestuursvergadering en er wordt inmiddels actie ondernomen hoe we aan de Governance Code kunnen voldoen. Niet dat we van mening zijn dat we niet goed besturen, maar je moet tegenwoordig ook vastleggen hoe je bestuurt, hoe besluiten genomen worden, hoe de werving van bestuursleden plaatsvindt enz. Soms lijkt onze maatschappij er een te worden van richtlijnen en papieren voorschriften. We zullen erin mee moeten. kleren wilde aantrekken, hetgeen Ankie gewoon even gedaan had. Dankzij haar meertaligheid droeg ze Gilde Utrecht internationaal uit. Ankie was een avontuurlijke vrouw, rommelig, wat ook in haar wandelingen naar voren kwam, maar spontaan, warm, verbindend en altijd in voor een geintje. Zo nam ze collega-rondleiders mee in een vliegtuigje dat over de forten richting Lelystad vloog omdat haar neef vlieguren moest maken. Ankie had altijd wat bijzonders. De laatste jaren werd ze stil. Ze moest haar riante woning aan de Koningslaan verruilen voor het verpleeghuis. Ankie is op 12 november in stilte vertrokken en in besloten kring begraven. Gilde Utrecht is haar veel dank verschuldigd; ze werd 83 jaar.

Eindejaarsbijeenkomst We gaan weer op naar de eindejaarsbijeenkomst van 21 december. We hopen daar alle vrijwilligers van Gilde Utrecht te ontmoeten om hen te bedanken voor alle activiteiten van het afgelopen jaar 2012. We kijken dan ook weer vooruit naar 2013 waarin onze directeur AOW hoopt te gaan krijgen. Ze heeft weliswaar aangekondigd dat ze nog niet bij ons weg wil en het bestuur heeft daar van harte mee ingestemd. We hebben afgesproken dat we twee maal één jaar gaan verlengen met een evaluatie aan het eind van het eerste jaar. Als alles naar verwachting gaat, vertrekt Jeanne bij Gilde Utrecht in juni 2015. Maar er gaat een tijd komen dat niet alleen onze directeur afscheid gaat nemen maar ook bestuursleden zich beraden over het rooster van aftreden. Want bij alles geldt: er is een tijd van komen en een tijd van gaan. Voor 2012 geldt: de tijd van gaan is gekomen. Paul Vergeer

Ankie Fischer. foto internet

Paul Vergeer

5


Rondleidingen 300 jaar Vrede van Utrecht 1713-2013 Volgend jaar, beginnend op 11 april 2013, zullen we de Vrede van Utrecht gaan herdenken. Het is dan 300 jaar geleden dat de eerste bilaterale vredescontracten werden ondertekend in een van de zalen van het stadskasteel Lichtenberg dat samen met het stadskasteel Hasenberg deel uitmaakte van het Utrechtse stadhuis. De stad Utrecht zal terecht de nodige aandacht aan deze zeer belangrijke internationale vredesonderhandelingen besteden. Zo zullen er tentoonstellingen zijn in het Utrechts Archief en in het Centraal Museum. In samenwerking met beide instellingen heeft het Gilde Utrecht een wandeling over de Vrede van Utrecht ontwikkeld. In deze wande-

ling wordt ook aandacht besteed aan opvallende gebeurtenissen in de stad Utrecht en aan de slavenhandel vanwege de zogenaamde overeenkomst ‘Asiento de negros’ waarmee in 1713 aan Engeland gedurende de periode van 1713 tot 1750 het monopolie op het vervoer van slaven tussen Spanje en Amerika werd toegekend. Het is in 2013 dan ook 150

jaar geleden dat in 1863 onder koning Willem III de slavernij in Nederland en zijn koloniën werd afgeschaft. De Vrede van Utrecht past met de Vrede van Westfalen (Münster en Osnabrück) in 1648, het Congres van Wenen in 1815 en de Vrede van Versailles in 1919, in het rijtje van belangrijke internationale vredesverdragen.

Prent Het Utrechts Archief


6


Rondleidingen In het volgende worden in het kort de internationale aspecten beschreven en een aantal gebeurtenissen uit die tijd in de stad Utrecht.

Internationale aspecten In 1700 overleed Carlos II, koning van Spanje en laatste Habsburger van de Spaanse tak. Hij stierf kinderloos en liet hierdoor een machtsvacuüm achter. Lodewijk XIV probeerde hier gebruik van te maken door een kleinzoon van hem op de Spaanse kroon te bepleiten. Hierdoor zou hij niet alleen een lang begeerde invloed op Spanje en zijn koloniën verkrijgen maar ook invloed in de Zuidelijke Nederlanden. Dit laatste had hij sinds zijn aantreden al enkele malen geprobeerd maar stadhouder Willem III had hier steeds met succes een stokje voor gestoken, wat resulteerde in de Vrede van Nijmegen en Rijswijk. Ook nu nam Willem III als koning van Engeland en stadhouder van de Republiek, het initiatief in de strijd tegen Lodewijk XIV die bekend staat als de Spaanse Successieoorlog. Maar de kosten die de oorlog met zich meebracht - er waren namelijk ongeveer 100.000 man onder de wapenen brachten de Republiek aan de rand van de afgrond. En ondanks de militaire successen tegen Frankrijk wilde Engeland (bondgenoot van de Republiek) na een regeringswisseling in 1710, ook vrede. De onderhandelingen begonnen in januari 1712 en wel in Utrecht. De Republiek had geen grote inbreng. De Franse onderhandelaar de Polignac, die in Oudaen verbleef, sprak in dit verband: “we onderhandelen bij u, over u en zonder u”. Engeland werd een wereldmacht met hegemonie op zee. Het kreeg met Gibraltar en Minorca een strategisch overwicht in de Middellandse Zee; in Noord Amerika werden Nova Scotia, New Foundland en het gebied rond de Hudson baai (bonthandel!) door de Fransen aan Engeland overgedragen. De Zuidelijke Nederlanden werden aan het Habsburgse Oostenrijk toegewezen waardoor er een buffer tussen de Republiek en Frankrijk bleef. Utrecht was gekozen omdat het ruime straten had (geschikt voor de koetsjes),


geen grote hoogteverschillen kende zoals Nijmegen, en het stadsbestuur de Fransen in 1672 goed gezind was geweest. Met de vrede in 1713 kwam een einde aan onze Gouden Eeuw die rond 1572 begon. Na de ondertekening van het vredesverdrag met Frankrijk schrijft de onderhandelaar Buijs aan Heinsius, de raadspensionaris, de gedenkwaardige woorden “Het is vrede geworden die wel anders te wenschen ware geweest”.

Belevingen en gebeurtenissen in de stad Utrecht Het was een bonte invasie, begin 1712. Meer dan vijftig gevolmachtigden (plenipotentiarissen)met in hun kielzog knechten, koetsiers, pages, secretarissen, diensters en nog meer al of niet in dienst zijnde of publieke neringdoenden: de stad Utrecht was tijdelijk vele honderden inwoners rijker. En het was kleurrijk, want de Oostenrijkse pages waren gekleed in rood laken met blauwe omslag, afgezet met zilver en de Engelse knechten waren gekleed in geel laken met zwarte en zilveren koorden. Mr.Everard Harskamp, toen secretaris van de stad Utrecht, beschrijft heel gedetailleerd alle kleding tot en met de pluimen op de hoed en de meestal zilveren passementen. Per staatsiekaros arriveerde men bij het stadhuis. Daar was altijd publiek. De bevolking van Utrecht keek de ogen uit. Op dagen waarop er niet onderhandeld werd - en dat waren er vele - hadden er bilaterale ontmoetingen plaats en waren er ontvangsten, diners en ritjes in de koets over de Maliebaan. Lopen deed niemand. Alle delegaties hadden een onderkomen in wat wij nu de binnenstad noemen. Voor niet geringe bedragen (soms vele honderden guldens per maand) huurde men een heel pand met een aparte ruimte voor het personeel en de koetsen. De ‘Nieuwe Gragt’ was populair en ook het Janskerkhof, maar de Spaanse delegatie zat in het Duitse Huis aan de Springweg en de Oostenrijkers bevolkten Paushuize onder leiding van graaf von Sintzendorf. Leden van de Utrechtse vroedschap, die in het ontvangstcomité zaten, brachten

7

bij elke delegatie een welkomstbezoek en alle delegaties brachten daarna uit beleefdheid een tegenbezoek. Men wisselde dus beleefdheden en complimenten uit, al klonken er ook wel andere geluiden; zo beklaagden de Fransen zich over de enorme hoge prijzen van de huurpanden. Het weerhield de Fransen niet om verschillende panden in Utrecht te betrekken en om er Bourgondisch te leven. De al geciteerde de Polignac liet extra Franse wijn aanvoeren naar Oudaen. Het Franse congreslid de Menager liet in Achter St. Pieter waar hij verbleef, zijn kamers behangen met prachtige tapijten en liet zijn diners opdienen op zilveren schalen. In maart 1712 trakteerde hij een aantal gedelegeerden op pasteien van haring, paling en zeelt en op een ham van gehakte snoeken vol knoflook of rocquebol. Utrecht werd levendig, bont en kleurrijk. Het theaterverbod werd opgeheven. Er verrezen noodtheaters en vooral de Franse toneelstukken trokken veel publiek, veel meer dan de wat saaie Hollandse uitvoeringen. En de cafés zaten stampvol en de jeugd werd baldadig en er werd streng gewaakt tegen oneigenlijk gebruik van vuur. En natuurlijk waren er wanklanken, zoals een moord in de Zakkendragerssteeg en ruzies om prostituees en zelfs een ruzie tussen de knechten van de Franse graaf de Menager en de knechten van de Overijsselse graaf Van Rechteren. Er ging een heel verhaal aan vooraf, maar op de Maliebaan gingen ze op de vuist. Het resultaat was een getergde raadspensionaris Heinsius en een aanzienlijke vertraging van de conferentie en vernederende excuses. De laatste bilaterale vredescontracten werden in 1715 ondertekend. En langzaam werd Utrecht weer een betrekkelijk stille burgerlijke stad. Maar wat was er veel gebeurd, meer, veel meer dan in één artikel valt samen te vatten. De wandelingen op woensdag 10 april 2013 zullen zowel inhoudelijk als anekdotisch zijn. Utrecht was even het centrum van Europa.

Geert Boorsma en Wybo Zoutman jaargang 13 nummer 4, december 2012

Rondleidingen Wandeling rond de Breukeleveense eendenkooi Wil Klein en Rien Stein hadden de rondleiders en baliemedewerkers uitgenodigd voor een wandeling in het Noorderpark in Hollandse Rading op dinsdag 9 oktober 2012. Het is een winderige, maar droge en dat de legakkers steeds smaller werden, te drijven. Het kooikerhondje is te zien wat zonnige dag. Het wandelgebied zelfs zo smal dat wanneer er een storm op schilderijen van Anthonie van Dijk, ligt ten noorden van Utrecht, tegen was, de legakkers werden weggeslagen. Johannes Vermeer en Frans Hals. de Loosdrechtse Plassen aan. Onze Zo is Loosdrecht ontstaan. Een eendenkooi heeft vijf à zes ‘vangarcollega-rondleider Geert Boorsma kent In het gebied worden we welkom gemen’, sloten die een bocht maken met het gebied op zijn duimpje en gaat ons heten door een groep grauwe ganzen. aan het einde een vangkooi. Welke vangvoor in de wandeling en het bezoek aan Sommige zijn standvogels en andere arm door de kooiker werd gebruikt, was de eendenkooi. ganzen trekken. In het water liggen drijafhankelijk van de windrichting. Langs Op de kaarten van dit laagveengebied vers, die door een kolonie zwarte sterns de vangarmen staan in deze eendenkooi zien we rechte lijnen. Dit zijn sloten die worden gebruikt als broedplaats. Het rietmatten, zodat de eenden niet kunzijn gegraven ter afwatering. Via bredere zijn kunststof drijvertjes, die met een nen zien wat er zich op de wal afspeelt. vaarten gaat het water naar de Vecht; touwtje en met een steen op de plaats Soms had de kooiker turf bij zich. Dat deze rivier vormt de grote afwatering worden gehouden. verbrandde hij een beetje, zodat de eenvoor dit gebied. den hem niet konden ruiken. Rond 1100 is men begonnen Jacob Kroon, op een foto te zien met de afgraving en ontsamen met zijn hondje, was de vening en dit proces heeft laatste kooiker van deze eengrofweg 400 jaar geduurd. denkooi. Rond het jaar 1920 had Deels door afgraving, maar Jacob last van een stroper en hij ook voor een groot deel deed aangifte bij de veldwachdoor ontwatering, zakte de ter. De betrapte stroper ging als grond zo’n drie meter. Eerst represaille vuurtjes stoken in de ging de ontwatering op omgeving van de eendenkooi. een natuurlijke manier en Hierdoor bleven de eenden weg zocht het water de laagste van de kooi en raakte Jacob plek op, maar vanaf de 16e brodeloos. eeuw moest men gaan pomIn 1953 is de kooi overgenomen pen en werden er molens door Natuurmonumenten en hij gebouwd. is tot 1973 in gebruik geweest. De Staten van Utrecht proOp het terrein staat een kooibeerden het afgraven van kershuisje, waarin de kooiker de het veen onder controle te Prent met Jacob Kroon foto Paul Vergeer beschikking had over een open houden, want veel turf betehaard. kende ook veel water. Nederland had rond 1700 ongeveer Al wandelend zijn we bij de 200 jaar duizend eendenkooien, waarvan de Ten zuiden van de dijk die tot Utrecht oude eendenkooi gekomen. Door vervemeeste, circa 250, in Friesland. In heel behoorde, is weinig water. Ten noorden ning ontstond er een plas en deze plas Europa waren er toen zo ongeveer van deze dijk is er wel veel water: de werd gebruikt om eenden te vangen. Er dertienhonderd. Van de honderd kooien Loosdrechtse Plassen. Daar is veel gewerden bomen rond de plas geplaatst die er nu nog in ons land zijn, is 70% in daan om turf te leveren voor mensen in en lokeenden ingezet om de dieren naar bezit van Natuurmonumenten. TwinAmsterdam. Onze welvaart in de zevende plas te halen. Vanaf de plas werden tig kooien kunnen worden bezocht en tiende eeuw hebben wij te danken aan de eenden naar de sloot gelokt en verder daarvan staat een in Hollandse Rading. onze scheepvaart, maar ook aan het feit met gerst, haver en soms hennepzaad Wanneer? Elk laatste weekend van de dat wij turf, lees brandstof, hadden. In de pijp in gehaald. Eenmaal in de pijp maand op zaterdag en zondag van 12 tot de omringende landen had men dat veel werd de nek omgedraaid en gingen ze 16 uur, zonder afspraak en als het weer minder. Ook kon men de turf gemak‘de pijp uit’, om op de ganzenmarkt te het toelaat. kelijk over het water vervoeren. De turf worden verkocht. De kooiker kreeg bij Erg interessant en zeker de moeite werd gestoken en, om te drogen, op het zijn werk hulp van een kooikershondje, waard. land gelegd op de zogenaamde legakker. die de eenden nieuwsgierig maakte en De grote vraag naar turf zorgde ervoor zo meehielp de eenden de vangarm in Jan van Schaik Gilde Utrecht Nieuws

8


Rondleidingen Culturele zondagen Utrecht is evenementenstad en een van de steeds terugkerende evenementen zijn de Culturele zondagen. Dit jaar heeft Gilde Utrecht zich op deze zondagen laten zien met een bijzonder rondleidersaanbod. Zo deden wij op het uitfeest Culturele zondag 2 september mee onder het thema ‘Utrechtse beroemdheden’. Een opvallend programma hier was ‘het rondje Hollywood’ door rondleider Johan Steen. Op zondag 28 oktober deed Gilde Utrecht mee met het thema ‘Jong, jonger, jongst’. Dit was een thema met een knipoog, omdat ‘ouder worden’ niet sexy blijkt. De organisatoren hadden Gilde Utrecht gevraagd met een eigen thema te komen en zo ontstond er een rondleidersaanbod Nostalgia met het thema: ‘leven, wonen en werken in Utrecht’. Cor van Ingen beschrijft in onderstaand artikel de sfeer die er was tijdens een van deze rondleidingen. We sloten de Culturele zondagen af met een bijdrage van rondleider Wybo Zoutman aan het programma van 25 november met als thema ‘Hoezo Armoede?’ Publiciteit onder een breed publiek is voor Gilde Utrecht belangrijk en dit doel hebben wij met deze bijdragen dan ook gehaald. Jeanne van den Heuvel

Nostalgische wandeling Jong, Jonger, Jongst 28 oktober 2012 Wat mij betreft kon de startplaats niet beter zijn dan de Winkel van Sinkel. Voordat dit een grand café was zat de bank Vlaer & Kol in dit pand. Daar ben ik mijn arbeidzaam leven als jongste bediende in 1965 begonnen. Dit was het begin van de tijd van maatschappelijke veranderingen en afbraak van het autoritair gezag, zelfs binnen de nette bank Vlaer & Kol getuige de volgende weddenschap. Een medewerker had gewed om met zwemvliezen aan langs de balie naar zijn werkplek te lopen. Hij heeft dit inderdaad gedaan en kon dus per direct vertrekken. Zoiets was in de jaren ervoor niet voor mogelijk gehouden. De anekdote van het geldtransport met een soort bakkerskarretje waar ik als jongste bediende mee moest lopen met de geldloper, om zakken met muntgeld van het postkantoor te halen, wekte verbazing op en de uitspraak dat je dat tegenwoordig niet meer zo kan doen. Tegenover de Winkel van Sinkel staat het pand waar de gebroeders Gerzon een modewinkel hadden. Mijn moeder is bij dit bedrijf begonnen als koffiejuffrouw voor zowel personeel als de klanten. Ik kon hierbij foto’s laten zien van het personeel op het dak van Gerzon. Zo had ik al verhalen over twee generaties. Bij deze als nostalgische wandeling aangekondigde rondleiding verbaasden mij twee zaken: Gilde Utrecht Nieuws

- Ik had verwacht dat slechts oudere mensen hiervoor belangstelling zouden hebben, maar bij beide rondleidingen bestond de helft van de mensen uit jongeren. - Mijn verhaal over café De Tregter, dat in Utrecht het eerste café was waar meisjes en vrouwen ook zonder begeleiding welkom waren, ook aan de bar. Dat konden de ‘jonkies’ zich niet voorstellen. Zo zie je toch maar dat de emancipatiestrijd (hoewel nog lang niet klaar; zie de man-vrouwverhouding in het nieuwe kabinet) toch het een en ander bereikt heeft. Een van de oudere dames bevestigde dat zij inderdaad in een kroeg geweigerd werd als ze alleen was en zelfs werd weggestuurd! De rondleiding, gebaseerd op mijn nostalgische herinneringen, bleek toch voldoende geanimeerd. Tja, en de enige echte Utrechtse moeder van Cor van Ingen op dak Gerzon. botersprits die ik bij de voor- foto familie album malige winkel van Noteboom aan het Oudkerkhof uitdeelde, ging erin als koek. Cor van Ingen

9


Conversatie nederlands Nieuws uit de coördinatiecommissie taalaanbieders Sinds september 2012 is de commissie uitgebreid met taalaanbieder Italiaans Marelo Bernardina. Hij is samen met de commissie aan de gang gegaan met de voorbereidingen voor een bijeenkomst voor de 23 taalaanbieders vreemde talen. Deze bijeenkomst staat gepland voor maart 2013. Een exacte datum is nog niet bekend. Zo gauw wij die weten krijgt u bericht. Praktijkverhalen voor het Gilde Nieuws Wij zijn op zoek naar praktijkverhalen van taalaanbieders en/of cursisten die bij Gilde Utrecht conversatie Nederlands of vreemde talen geven of ontvangen. Heeft u ervaringen die u graag wilt delen met de lezers van dit blad over bijvoorbeeld uw werkwijze, een bijzondere ontmoeting etc., zet deze dan op papier (max. 1 A4 of 350 woorden) en stuur deze naar de redactie van het Gilde Nieuws t.a.v. Jeanne van den Heuvel, Lange Smeestraat 7, 3511 PS Utrecht of per mail naar [email protected] De redactie kijkt uit naar deze kopij.

drie uur taalondersteuning. De modules zijn afzonderlijk te gebruiken. Elke module heeft een eigen thema gericht op de leefwereld van volwassenen. SpreekTaal is ontwikkeld door de Stichting LNT (Landelijk Netwerk Thuislesorganisaties) en de Vrije Universiteit Amsterdam en

Leeskring Laaggeletterden Sinds een jaar werkt Gilde Utrecht samen met de Centrale bibliotheek bij een leeskring voor laaggeletterden in de bibliotheek Lombok. In het najaar heeft er uitbreiding plaatsgevonden van deze leeskringen, namelijk in de bibliotheek Overvecht en bij Prago. In de bibliotheek Overvecht is gestart met deelnemers van ROC Midden Nederland, laag niveau anderstaligen. Bij Prago bieden wij ondersteuning bij een leeskring voor mensen met een beperking.

Gezondheidsvoorlichting aan anderstaligen Uit onderzoek blijkt dat veel anderstaligen, mede door hun taalachterstand, onvoldoende kennis hebben van het Nederlandse gezondheidssysteem. Mikado helpdesk biedt informatie en advies om de toegankelijkheid tot zorg voor mensen uit verschillende culturen te verbeteren. Op de website www. mikadohelpdesk.nl kunnen zij zich op een begrijpelijke en toegankelijke manier informeren over een breed scala van gezondheidsonderwerpen, zoals verzekerd zijn, autisme, diabetes, ouderenzorg, revalideren etc.

Tot slot

SpreekTaal SpreekTaal is het meest uitgebreide materiaal voor vrijwilligers die anderstaligen (van niveau 0 tot A1+) ondersteunen bij het beter Nederlands leren spreken. SpreekTaal is bedoeld voor alle beginnende sprekers van het Nederlands. Het materiaal kent vijftien modules met elk vier hoofdstukken. Elke module bevat materiaal voor ongeveer Gilde Utrecht Nieuws

bezit van een inkijkexemplaar. Heeft u belangstelling om dit materiaal in te zien, neem dan contact op met Lies van Dort. Zij is iedere woensdag- en vrijdagmiddag tijdens baliespreekuur tussen 14 en 16 uur aanwezig op het Gildekantoor in de Lange Smeestraat 7. Graag wel even laten weten dat u komt via: [email protected].

mogelijk gemaakt dankzij financiële ondersteuning van het Oranje Fonds en het ministerie van BZK. Het materiaal is gratis te downloaden van www.stichtinglnt.nl/spreektaal Een papieren versie is te koop voor € 75,-. Op het Gildekantoor zijn wij in het

10

Op 29 november jl. organiseerde Gilde Utrecht een NT2-training over het onderwerp ‘Uitspraak en intonatie’. 34 taalaanbieders hebben zich hiervoor aangemeld. Het verslag van deze bijeenkomst wordt geplaatst in het voorjaarsnummer 2013 van het Gilde Utrecht Nieuws. Jeanne van den Heuvel


conversatie nederlands Samen sterk de toekomst tegemoet Onder het motto ‘Samen sterk de toekomst tegemoet’ kwamen op 2 oktober jl. op de landelijke bijeenkomst van het Netwerk Thuislesorganisaties (LNT) en Gilde Samenspraak vertegenwoordigers van taalprojecten bij elkaar. Ondergetekende was erbij. Op deze bijeenkomst werd de fusie Samenspraak & Stichting LNT aangekondigd. De voordelen van de krachtenbundeling zijn een betere deskundigheid, versterking van belangenbehartiging en minder kosten op landelijk en gemeenteniveau. Daarnaast konden aanwezigen kennismaken met het nieuwe lesmateriaal SpreekTaal en de gevolgen van de nieuwe wet inburgering.

Nieuwe Wet Inburgering Vanaf 1 januari 2013 verandert het volgende: de nieuwe wet inburgering geldt alleen voor mensen die na die datum in Nederland komen wonen (uitgezonderd EU-onderdanen en Turkse migranten). Nieuwkomers moeten inburgeren op eigen kosten maar kunnen gebruik maken

van het sociaal leenstelsel. De uitvoering wordt gedaan door DUO (Dienst Uitvoerend Onderwijs). De gemeente heeft geen verplichte taken meer. Vanaf 1 januari 2013 zal het taalniveau voor iedereen minimaal A2 moeten zijn. De inburgeringstermijn is verkort tot drie jaar. Niet-inburgeringsplichtigen kunnen voor een NT2-cursus kiezen en een beroep doen op educatiemiddelen (de gemeente bepaalt aan wie ze deze middelen verstrekt). In 2014 wordt geen geld meer verstrekt aan gemeenten. Mocht u meer willen weten van het nieuwe inburgeringsexamen, kijk dan op de website www.inburgeren.nl

met dezelfde eindtermen (onderdelen: Lezen, Luisteren, Schrijven). Dit heeft tot gevolg dat inburgeraars meer zelf moeten uitzoeken en bekostigen. Het gevolg voor taalmaatjesprojecten en organisaties is een grotere vraag naar informele taalondersteuning. Bij Gilde Utrecht merken wij dit ook. De nieuwe wet betekent dat er geen financiële middelen meer zijn voor het merendeel van de taalorganisaties. Daarnaast is het niet gemakkelijk om subsidieverstrekkers te vinden. Het is belangrijk om aanknopingspunten te blijven vinden door in gesprek te gaan met gemeenten en te blijven lobbyen bij gemeenteraadsleden en wethouders.

Voor alle inburgeraars geldt vanaf 1 januari 2013 een centraal examen

Jeanne van den Heuvel

Uit de praktijk Taarten en wenskaarten Ik ben sinds kort conversatiecoach Nederlands bij Gilde Utrecht. Mijn eerste gesprekspartner is Italiaanse en is binnenkort jarig. Aangezien ze aan ‘juiste omgangsvormen’ hecht, besluit ik tijdens een van de lessen met haar naar de Hema op de Oudegracht te gaan voor een lesje ‘Taarten en wenskaarten’. We lopen langs het gebak en andere uitgestalde lekkernijen en bespreken ze een voor een. Ik leg uit dat er in Nederland zoete en hartige taarten te verkrijgen zijn en ook de Limburgse vlaai komt aan bod. Mijn cliënte geniet ervan en stelt de ene na de andere vraag. Ze heeft het duidelijk op de vlaaien begrepen. We wandelen naar boven en komen bij de wenskaarten aan. Het ritueel herGilde Utrecht Nieuws

haalt zich totdat ik haar een kaart laat zien met daarop ‘Hallo feestvarken’ en daarop twee viezige biggetjes die net hun snoet uit de modder opsteken. Ze kijkt me ietwat ongelovig aan en stamelt “dit kan écht niet, zeker niet in Italië, waar varkens vieze, eh, eh beesten zijn”. Ze kan niet op het woord onrein komen, dus vul ik de zin maar aan. “Dit moet ik mijn man laten zien, hij zal het niet geloven en waarschijnlijk dezelfde reactie hebben. Is het woord feestvarken een compliment?” Ik zeg “Ja en soms krijg je er nog een schouderklopje bij”. Na wat heen-en-weergepraat ziet ze er de humor van in en besluit de kaart te kopen om hem thuis te laten zien. Tegen mij zegt ze: “Als jij mij deze vrolijke kaarten met hun betekenissen niet had laten zien, dan had ik het nooit geweten”. Ik voel me vereerd en we lopen naar de Centrale bibliotheek alwaar wij

11

de les, omringd met feestelijke boeken, voortzetten. Aan het eind van de dag verzucht mijn cliënte: “Je hebt het goed gedaan. Ik heb weer veel van Nederland geleerd vandaag. Ik ga naar taus (huis!), want ik begin een punthoofd te krijgen”. Dit laatste, beste lieden, heb ik haar niet geleerd!

Anekdote De eerste ontmoeting met mijn Italiaanse cliënte is een kennismakingsles. Voor deze ontmoeting hebben wij bij het Bartholomeus Gasthuis te Utrecht afgesproken. Na de kennismaking gaan wij het op het terras zitten om elkaar nader aan de tand te voelen. Ik heb wat ‘kladjes’: stukjes papier waar je iets op kunt schrijven. Via deze communicatiemiddelen tasten wij elkaar af. jaargang 13 nummer 4, december 2012

CONVERSATIE NEDERLANDS Het ene woord na het andere rolt eruit en het gesprek kabbelt zoetjes voort totdat mij de uitdrukking ‘onder de knie’ ontvalt. “Wat is dat, onder de knie krijgen, en waarom die knie?”. Ik had professor Appels - deskundige op dit gebied - waarschuwing in de wind geslagen en sta nu dus met de mond vol tanden. Al die uitdrukkingen ook! Ik murmel dat het iets met het verleden te maken zal hebben. Een serveerster van het Gasthuis is gasten aan het bedienen op het terras en komt op ons af. Wij besluiten haar te vragen of zij het weet. “Nee, ik weet het niet. Het zou weleens met de mensen van vroeger en een ambacht te maken kunnen hebben”, zegt ze. Mijn cliënt: “In Italië gebruiken wij andere lichaamsdelen”. Ze gebaart met haar handen. We kijken elkaar aan en beginnen te lachten. Het ijs is gebroken. Naschrift van de redactie: ‘onder de knie krijgen’ betekent volgens Van Dale ‘iets goed leren kennen’ of ‘onderwerpen’. Het had dus oorspronkelijk een fysieke betekenis. Maxine Pinas

Samenspraak Een Britse man, Alec McCalden, vertelt hier hoe samenspraak met een vrijwilliger van de Gilde Utrecht hem heeft geholpen. Ik denk dat ik niet zo goed met talen ben. Engels is mijn moeder taal, en als je uit Groot Brittannië komt, het is niet zo belangrijk om een andere taal te leren. Als gevolg, leer je niet hoe met meer dan één taal te werken en denken. foto familie album Alec McCalden Dus, toen ik naar Utrecht voor mijn werk kwam, had ik een uitdaging. Ik wil Nederlands wel praten, zodat ik met mijn collega’s en met nieuwe vrienden een conversatie kan maken. Maar altijd, toen ik iets vraag, antwoorden mensen tegen mij in Engels! Ik heb bij Babel BV (het was het James Boswell Instituut) talen cursus in Nederlands gevolgd, en ze zijn goed. Maar twee keer per week voor twee uur is niet goed genoeg - je moet altijd oefenen, en proberen om Nederlands te praten. Dat is waarom de Gilde idee is een heel goed ding. Bijna elke week, voor anderhalf uur, Johan en ik praten over alles en niets; soms vertel ik hoe mijn week was, of waar heb ik gegaan, of wat hoop

ik in de toekomst te doen. Soms het is wat in de wereld is gebeurd, de politiek, of de wetenschap, of nog iets. En altijd hebben we een kopje thee te drinken. Langzaam, mijne kennis van Nederlands verbetert. Toen ik heb begonnen, was het moeilijk voor mij een heel zin te maken. Nu, al ik niet goed ben, kan ik dat een beetje sneller doe. Dus, als je je Nederlands wil verbeteren, denkt je over de Gilde Utrecht. Goede geïnformeerde vrijwilligers gaan je hulpen dat te doen. En de thee is altijd goed.

AlecMcCalden

‘Ode aan Anna’

Amelisweerd Gilde Utrecht Nieuws

12

Zoals u op pagina 20 leest heeft Hanneke Terstegge onlangs haar werk voor Samenspraak (wegens ernstige ziekte) beëindigd. Een tijdje terug is van haar het boek ‘Ode aan Anna’ verschenen, waarin zij het korte leven van haar dochtertje op gedetailleerde en ontroerende wijze beschrijft. Anna overleed in december 1980, kort na haar derde verjaardag, aan de gevolgen van een hersentumor. Door de zorg om en voor Anna werd de relatie tussen de ouders bovendien ernstig op de proef gesteld, maar dit is uiteindelijk goed gekomen. Het boek is uitgegeven door Servo in Assen. ISBN 90 71918 93 9. Er zijn alleen nog enkele exemplaren verkrijgbaar via de auteur. Aart de Veer jaargang 13 nummer 4, december 2012

In de schijnwerper ‘Utrechter in hart en nieren’ Interview met Wybo Zoutman Wybo Zoutman is geboren en getogen Utrechter en hij is er, na een interessante carrière als predikant en anderszins, in 2008 weer teruggekeerd. In korte tijd heeft hij zijn kennis van de stad up-to-date gemaakt en bij het Gilde is hij nu een veelgevraagd rondleider die verschillende wandelingen doet. Ik interview hem in zijn modern ingerichte, lichte woonkamer op de benedenverdieping van een appartement met ruim uitzicht op Tuindorp en op de zeer levendige, maar hier achter het dikke glas toch niet storende Kardinaal de Jongweg. Als Wybo een kop cappuccino voor mij in de keuken maakt, vertelt hij van de ramp in hun flat in de zomer van 2011. Een van de kleinkinderen had hier ongezien een inductiekookplaat ingeschakeld waarna de familie naar Museum Speelklok vertrok. Er stond een koffiezetapparaat op de plaat dat al gauw smolt en een enorme rookontwikkeling veroorzaakte. De door buren gewaarschuwde brandweer moest ruiten inslaan om de zaak te doven. Het duurde een tijdje voor een andere buurvrouw gevonden werd die vanuit het ziekenhuis waar ze werkte de onfortuinlijke Zoutmannen mobiel in het museum wist te bereiken. Alle kamers van het appartement moesten worden geverfd en de inventaris schoongemaakt.‘Het was op dezelfde dag als de aanslagen van Breivik in Noorwegen, dat relativeert de zaak weer’, zegt Wybo.

Wat is het eerste deel van jouw Utrechtse geschiedenis? Ik ben geboren op 6 november in 1943 als oudste zoon in een gezin van vooruitstrevend gereformeerde huize.


We woonden toen op de Croeselaan. Mijn vader was kandidaat-notaris en zijn kantoor was bij notaris Brouwer aan het Moreelsepark. Ik herinner me natuurlijk weinig of niets van de oorlog. Mijn ouders spraken er regelmatig over, bijvoorbeeld over de bombardementen (door de geallieerden) op het stationscomplex. Wij zaten dan ‘onder de trap’. Maar ik was het liefste buiten, spelend en zelfs een paar maal dribbelend op eigen initiatief naar de daar vlakbij gelegen Veemarkt. Mijn ouders kregen na mij nog drie zonen; een is op veertienjarig leeftijd overleden door een verkeersongeluk, wat natuurlijk een grote schok was. We waren na de oorlog verhuisd naar Tuindorp. Ik ging naar de hbs aan de Nieuwegracht en deed in 1962 eindexamen hbs-b. Met redelijke cijfers voor de exacte vakken vond mijn vader dat ik maar naar Delft of Drienerlo moest gaan om te studeren en daarin, zo zei hij dat: “mee te werken aan de opbouw van Nederland”. Maar daar voelde ik niets voor. Zaken narekenen op basis van wiskundige axioma’s (1 + 1 = 2 en zo) wilde ik niet. Een studie waarbij je nog moest zoeken naar ‘het fundament van het leven’, dat leek me wel wat, en zo kwam ik nadat filosofie was weggestreept – geen droog brood mee te verdienen – bij theologie uit. Mijn vader vond dat geen goed idee. Ik had immers geen gymnasium. Ik zette echter door en begon me Grieks en Latijn eigen te maken. Een jaar later opende de Theologische Hogeschool van Kampen de mogelijkheid voor hbs’ers om theologie te studeren. Mijn ouders waren met vakantie, maar geaarzeld heb ik niet: ik was als eerste hbs’er ingeschreven en heb in Kampen een heerlijke studietijd doorgemaakt waarvan veel te vertellen zou zijn.

13

Kampen was wel wat anders dan Utrecht. Ik belde mijn vader op om te vertellen dat de sigarettenautomaten op zondag ‘dicht’ waren. “Ik heb je … gewaarschuwd”, zei hij, maar hij had zich wel neergelegd bij mijn keuze! Het eerste jaar moest ik voor de propedeuse extra Latijn en Grieks doen – dat was in feite winst, want zo ontkwam ik aan het benodigde colloquium doctum (staatsexamen gymnasium). Ik stortte me ook in de democratiseringsgolf van de jaren ’60 en was enige tijd bestuurslid van de landelijke SVB (Studentenvakbeweging). Gezelligheid vond ik in het studentencorps en mijn dispuut Pascal. Vrouwelijke studenten waren er heel weinig – voor een feest kwam er een bus met meisjes van de VU in Amsterdam! Mijn hoofdvak was ethiek en na de nodige kerkelijke examens was ik (synodaal) gereformeerd predikant.

Waar woonde je toen en was je nog alleen? Na mijn afstuderen trouwden Bernadette (een vriendin uit Tuindorp) en ik in maart 1970. Zij kwam uit een rooms-katholiek gezin maar dit verschil in geloof werd door onze ouders (en onszelf!) niet als bezwaar gezien. Mijn vader zei: ‘Beter een goede katholiek dan een slechte gereformeerde’. Ons huwelijk was “oecumenisch” en werd gesloten in het fraaie gebouw van de Anglicaanse kerk bij het Wilhelminapark. Uiteraard waren we enkele jaren daarvoor netjes verloofd en had Bernadette al gereformeerd belijdenis gedaan, reden waarom ze als onderwijzeres op de r.k.-school in Vianen werd ontslagen.


in de schijnwerper We gingen in Zwolle wonen, ik deed toen een aantal organisatorische klussen voor de faculteit in Kampen en Bernadette was onderwijzeres in Zwolle. Ze hield daarmee op toen onze eerste zoon (Tako) geboren werd. Later kregen we er nog twee bij: Laurens en Jan Inge. (Ze zijn alle drie getrouwd en we hebben zes kleinkinderen.) Toen de kinderen groter werden, studeerde Bernadette eerst Engels en vervolgens psychologie.

gere – bonders in de Hervormde kerk.) We sloten vriendschap met vier families die in hetzelfde rijtje gingen wonen. Er waren ook katholieken en heidenen (grapje!) bij. We gaan nog altijd met elkaar om en ik heb nog steeds mijn eigen groenten- en bloementuin in Woudenberg.

Na zo’n vijf jaar deelde een bekende Kamper theoloog mij mee dat hij erop rekende dat ik naar Kampen zou komen om een nieuwe christelijke sociale academie op te bouwen. De ministeriële toestemming zat eraan te komen. Er werden bestuursleden gezocht en als adjunct-directeur kon ik aan de slag: een leerplan schrijven, docenten aannemen, studenten werven, een locatie opknappen (de te verbouwen Van Heutzkazerne) en nog veel meer. Er volgden een aantal heel intensieve jaren waarin ik veel geleerd heb en grote verantwoordelijkheid had maar tegelijk Wybo bij grafisch werk van jan cremer foto Aart de Veer was het een leuke tijd vol nieuwigheden: daar zorgden Waar en hoe speelde je werkzame de kritische studenten wel voor. Er kwamen meer hbo-opleidingen en Kampen leven zich verder af? In de Kampens-Zwolse periode kreeg ik werd een drukke studentenstad met nadrie gemeenten ‘aangeboden’: Valkensderhand bekende namen als Johanna ter waard, Lichtenvoorde en Woudenberg. Steege, Doekle Terpstra, Gerda Verburg We kozen de laatste. Ik heb daar een en vele anderen. goede tijd als predikant gehad, met ook In die jaren preekte ik slechts af en toe veel regelwerk: de nieuwe protestantse en als ik dat deed, spraken studenten kerk werd gebouwd evenals het huis mij ’s maandags vriendelijk en duidelijk waarin we kwamen te wonen. (De oude aan over soms te veel kerkelijk taalgekerk behoorde natuurlijk aan de – strenbruik en met suggesties ter verbetering.


14

Kampen was een leerzame en interessante periode. Ik werkte tot 1981 in Kampen en nam toen een nieuwe uitdaging aan: predikant van de Gereformeerde Kerk in Wageningen, in de prachtige Bevrijdingskerk aan de Ritzema Bosweg [waar de interviewer later met zijn amateurorkest Sonante speelde – it’s a small world!]. Een dynamische gemeente met veel contacten, ook met andere kerken (o.a. het studentenpastoraat) en in het buitenland (Indonesië). Tot 1991 had ik nooit gesolliciteerd (was altijd ‘benaderd’) maar in dat jaar dong ik naar de functie ‘hoofd pastorale zorg’ in de ziekenhuizen de Lichtenberg / Elisabeth in Amersfoort (later Eemland en nu Meander) en werd aangenomen. Het aantrekkelijke van Meander Medisch Centrum was de integratie van de geestelijke verzorging in de algehele benadering in het ziekenhuis. Sommige mensen zijn kerkelijk, anderen religieus, sommigen zijn christelijk, anderen islamitisch, sommigen zijn zich bewust van of bezig met wat ze ‘hebben’, anderen met wat ze ‘zijn’ en op dat alles spelen hulpverleners en dus ook geestelijk verzorgers in. Een veelzijdig beroep. Een ongelovige ziekenhuispatiënt die mij vertelde dat hij niet meer beter kon worden vroeg mij “of er misschien toch nog iets (hogers) was”. Tja… dat meende ik wel, maar “weet u dat wel zeker?” “Nee”, zei ik “dat geloof ik”. Wat ik geloof en hoop en liefheb kan ik niet bewijzen, maar echt, daar draait het wel om in het leven.” We hebben tot zijn overlijden een paar weken later heel intensief contact gehad en ervaringen gedeeld rondom geloof en twijfel. In 2003 ging ik met pensioen (vervroegd, OBU heette dat) maar ik was nog enkele jaren actief als voorzitter van de Lokale Raad van Kerken in Amersfoort.


in de schijnwerper Maar Amersfoort was niet jullie eindstation? Nee, Bernadette en ik wilden graag terug naar Utrecht. Niet om te zoeken naar wat verdwenen was maar omdat het ons daar in onze jeugd altijd goed bevallen was. We zijn weer aangesloten bij de Tuindorpkerk, die nu bij de PKN (Protestantse Kerk in Nederland) hoort. Ik heb me na onze terugkeer snel aangemeld bij het Gilde en heb in de winter van 2008/09 veel bijgelezen en meegelopen met rondleiders. Inmiddels heb ik me veel verschillende wandelingen eigengemaakt of heb ze zelf ontwikkeld. Nu ben ik bezig met de Vrede van Utrecht en Straffen in Utrecht.

Wat zijn je hobby’s? Ik lees heel veel - nu bijvoorbeeld ‘Rode sneeuw in december’ van Simone van der Vlugt - en verder ben ik veel buiten (al dan niet met B.): wandelen, fietsen, golfspelen. Die laatste activiteiten zijn ook goed voor me omdat enkele jaren geleden de ziekte van Parkinson bij mij geconstateerd werd. Met een goede medicatie is het voorlopig gelukkig beheersbaar. Verder ben ik actief als gids in de St. Willibrordkerk in het kader van Kerken Kijken. En Bernadette is vrijwilliger in het theehuis van de Domkerk.

Tot slot van dit intensieve, twee uur durende gesprek vraag ik of Wybo’s geloof gedurende die lange afwisselende carrière nog geëvolueerd is. Hij zegt volmondig ja, vooral tijdens zijn laatste (en mooiste) baan in Amersfoort waar hij aansluiting vond bij de belevingswereld van heel veel verschillende patiënten (lees mensen). Maar ook in Kampen op de sociale academie werd hij al op de proef gesteld als studenten vroegen ‘wat het Koninkrijk Gods eigenlijk was’. Wybo: hoewel ik van goede (gereformeerde) huize kwam, was dat niet in een paar woorden uit te leggen … Aart de Veer

Column Druk? Wie heeft uw tijd gegapt? Binnenkort is het weer zover: 2012 verandert in 2013. Waar blijft de tijd, zeggen we dan tegen elkaar. Hoe hebben we die tijd gevuld? Als je iemand vraagt, hoe hij of zij dat gedaan heeft, krijg je vaak als antwoord: “Druk, druk, druk”. Voortdurend racen we tegen de klok. Terwijl er tegenwoordig zoveel tijdbesparende middelen zijn. De pen in de inktpot dopen of de vulpen vullen doen we niet meer. Het brieven schrijven is overgegaan in het even snel sms’en of in het e-mailen. En kent u nog iemand die tijd heeft om een trui te breien, iemand die kousen stopt? Iedereen heeft het tegenwoordig druk. Uit onderzoek blijkt, dat we sinds 1950 aanzienlijk sneller zijn gaan praten. We leven in een haastmaatschappij. We laten ons massaal opjagen door de klok. “Ons jachtig gedoe heeft schadelijke gevolgen voor onszelf en voor de wereld om ons heen”, betoogt Joke Hermsen in haar laatste boek. Hoe ligt dat bij het Gilde? Als er even geen actie is in de Smeestraat, geen


activiteiten voor de taalgroepen, geen wandelingen, geen vergaderingen, boezemen die lege uren ons dan angst in? En als we wel klussen te klaren hebben, voelen we ons dan opgejaagd door de klopjacht van de klok? En dan te bedenken, dat de kloktijd ooit alleen maar een praktische afspraak was om transport te regelen en om zaken te doen. Nu beheersen haast en stress het moderne leven. Kijk naar de jachtige ouders op het schoolplein: welk kind gaat sporten, wie gaat er naar huis, wie gaat spelen bij een vriendje en wie neem ik mee in m’n bakfiets? Zie ons ongeduld als de trein een paar minuten te laat is en het gedrang tegen sluitingstijd in de supermarkt. De strijd om tijd is meer dan een gevecht tegen stress en het opgebrand raken. Het gaat erom wat voor leven we willen leiden, hoe we denken over mens zijn. Wie beslist er over mijn tijd?

15

Dat zou de komende jaren – binnenkort is 2013 aan de beurt – wel eens een prangende vraag kunnen worden. Omdat ‘vrije’ tijd een schaars goed lijkt te worden. Ben de Boer


projecten ‘Leer mij Utrecht kennen’ al zes jaar wereldberoemd in Utrecht en omstreken De cursus ‘Leer mij Utrecht kennen’ is zes jaar geleden van start gegaan, een goed moment om eens terug te kijken op het ontstaan en de geschiedenis van deze cursus. In 2005 nam Els Leicher (manager Wijkbureau Binnenstad) het initiatief om eens te filosoferen over een cursus ‘Leer mij Utrecht kennen’, in de wandelgangen afgekort tot LMUK. In Den Bosch had zij kennis gemaakt met de cursus

Boschlogie, die sinds 1988 alle nieuwe Bosschenaren en andere belangstellenden gelegenheid biedt om de stad beter te leren kennen. Els Leicher wilde graag verkennen of in de stad Utrecht mogelijkheden waren

voor de opzet van een dergelijke cursus. In samenwerking met de directeur van Gilde Utrecht, Jeanne van den Heuvel, werd een werkgroep geformeerd met vertegenwoordigers van Gilde Utrecht, de historische vereniging Oud-Utrecht en wijkbureau Binnenstad. Na een korte aanloopperiode ging in het najaar van 2006 de eerste cursus van start onder leiding van Dick Franssen, oud-bestuurslid Gilde Utrecht. In de initiatieffase werd de publiciteit uitgevoerd en gefinancierd door de gemeente Utrecht. De administratieve taken werden uitgevoerd door baliemedewerkers van Gilde Utrecht. Zodra de cursus levensvatbaar was, trok de gemeente zich terug uit het project en dit werd vervolgens in 2010 helemaal ondergebracht bij Gilde Utrecht. Gebleven is de goede relatie met het wijkbureau Binnenstad waarvan medewerkers altijd bereid zijn om hand-en-spandiensten voor de cursus uit te voeren. De administratieve taken worden nog steeds op uitstekende wijze uitgevoerd door de baliemedewerkers, met name door Joyce Tjoa. Het cursusprogramma bevat onderwerpen en plaatsen die een doorsneebeeld geven van de stad, maar die meestal voor individuele bezoekers minder toegankelijk zijn. Het gaat daarbij om onderwerpen als het ontstaan van de stad, de sociale geschiedenis, de architectuur en stedenbouw, volkswijken en Utrecht in de toekomst. Er wordt altijd begonnen met koffie met wat lekkers, een korte inleiding door een ter zake kundige spreker en vervolgens wordt eropuitgetrokken om te gaan kijken naar het behandelde onderwerp.

Nicolaïkerk Gilde Utrecht Nieuws

16


projecten Jaarlijks wordt geëvalueerd om vast te stellen waarin het programma aangepast dient te worden. Deze (anonieme) evaluatie vindt plaats aan de hand van door cursisten ingevulde evaluatieformulieren. Er wordt niet alleen gevraagd naar wat men van de cursus vindt, maar ook naar enkele persoonlijke factoren, zoals leeftijd, woonplek en opleidingsniveau. Daaruit blijkt dat cursisten van allerlei leeftijden zijn, er zijn iets meer dames dan heren en het opleidingsniveau varieert van enkele mbo’ers tot universitair opgeleiden. De tevredenheid is groot en cursisten geven aan zich verder te willen verdiepen in heden en verleden van Utrecht. Vaak staat de wens voor een vervolgtraject op de verlanglijst van de cursisten. Momenteel vindt een verschuiving plaats van cursisten afkomstig uit de stad naar cursisten afkomstig uit plaatsen rondom Utrecht. Waarschijnlijk is dit het gevolg van onze (gratis) publiciteitsacties die nu ook via kleine plaatselijke blaadjes lopen. Het gemiddelde aantal cursisten schommelt tussen de 18 en 23. Tot najaar 2012 vond de cursus twee maal per jaar plaats, in het voorjaar en het najaar. Nu is de basiscursus een

maal per jaar in het najaar. De reden daarvan ligt in het feit dat in het voorjaar van 2013 een vervolgcursus van start gaat. Het accent ligt hierbij op verdieping in thema’s als o.a. gilden en ziekenzorg. Het programma is op dit moment nog niet helemaal definitief ingevuld, maar het streven is om dit op 1 december op de website van Gilde te hebben geplaatst. De pilot van de vervolgcursus gaat half maart 2013 van start. Dick Franssen was de eerste gastheer. Daarna kwam Frank van Stigt, die de cursus als coördinator-gastheer verder ontwikkeld heeft en die hemel en aarde heeft bewogen voor de opzet van de vervolgcursus. Frank is in 2010 opgevolgd door Ingrid den Daas en in 2012 is Corrie van Leusden is er bijgekomen. Gerrit Hesselink treedt op als gastheer in geval de desbetreffende coördinator verhinderd is. Frank van Stigt en Thom van Rossum vormen de klankbordgroep bij het bedenken van de onderwerpen. Een prima team zo met elkaar!

Maar tot slot … het was en is een grote wens om ook in Utrecht een cursus ‘Utrechtologie’ te ontwikkelen conform Boschlogie in Den Bosch, een project waarin het Koning Willem I College, de Kring ´Vrienden van ’s-Hertogenbosch´ en het Stadsarchief ‘s-Hertogenbosch samenwerken om een mooie cursus voor de inwoners van Den Bosch te ontwikkelen. Het zou geweldig zijn als dit ook in Utrecht van de grond kan komen. De basiscursus ‘Leer mij Utrecht kennen’ en de komende vervolgcursus zijn de eerste stappen in die richting. Ingrid den Daas en Corrie van Leusden

Gilde Utrecht start met nieuwe cursus ‘Leer mij Utrecht beter kennen’

Zwarte Water

In het voorjaar van 2013 gaat de nieuwe cursus ‘Leer mij Utrecht beter kennen’ van start. Deze cursus is een vervolg op de al bestaande cursus ‘Leer mij Utrecht kennen’. In de maanden maart en april zijn er op de zaterdagen weer zes bijeenkomsten. Het programma zal verrassende onderwerpen bevatten, want achter alle gevels gaat een verhaal schuil en u wordt geïnformeerd en rondgeleid door een deskundige rondleider. De gebouwen welke we aandoen zijn doorgaans niet opengesteld voor publiek.

van 10.00 tot circa 12.30 uur, behalve 16 maart, dan starten we om 13.00 uur. U komt op eigen gelegenheid naar de locatie. Elke deelnemer van de cursus ontvangt vooraf een programmaboekje. Het is niet noodzakelijk dat u de basiscursus heeft gevolgd.

De cursus start op zaterdag 16 maart en wordt vervolgd op 23 maart en alle zaterdagen in april. Noteer deze data alvast in uw agenda. De bijeenkomsten zijn

Meer weten? In december 2012 kunnen wij u meer vertellen over het programma. Bezoek dan onze website, dan krijgt u een goed


17

overzicht over de verschillende onderwerpen. Ook kunt u zich dan aanmelden met een formulier. Kosten: € 75,Heeft u nog vragen, neem dan contact op met het kantoor van Gilde Utrecht, bereikbaar op werkdagen van 14 tot 16 uur, tel. 030 234 32 52. Ingrid den Daas en Corrie van Leusden


geef de pen eens door Utrecht is mijn geboortestad en ik heb er bijna mijn hele leven gewoond. Dat begon in 1938 aan de Oude Gracht waar mijn vader een boekhandel had tussen de Hamburgerstraat en het Wed. De liefde voor het boek heb ik in de loop van de jaren ontwikkeld. Na mijn middelbare school aan het Bonifatiuslyceum ging ik in 1957 Frans studeren aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Ik heb er zeven jaar over gedaan, met nogal wat activiteiten in de studentenwereld. Mijn buurvrouw vertelde me dat het Coornhertgymnasium in Gouda een leraar Frans zocht. Ik kreeg daar die baan en zo raakte ik verzeild in deze kaasstad, waar ik ook mijn vrouw heb leren kennen. Weer terug in Utrecht trouwden we en kregen twee zonen (die inmiddels weer voor vijf kleinkinderen hebben gezorgd). Ik heb het werk in het onderwijs afgewisseld met redactiewerk op een uitgeverij in Amsterdam en Utrecht. En uiteindelijk heb ik als redacteur bij het Rijksinstituut voor Natuurbeheer mijn liefde voor taal en het gedrukte woord kunnen uitleven. Boeken maken is een fascinerend proces waarin van begin tot eind heel wat zaken kunnen misgaan. Je moet dus constant opletten om ongelukken te voorkomen. Dat betreft dus het doorlezen van de kopij, redactionele verbeteringen om

de tekst duidelijk te houden, contact met de auteur over voorgestelde wijzigingen, lay-out, formaat, lettertype, illustraties, drukproeven en register. Als dan uiteindelijk het boek van de binder komt, ligt daar je product dat je met zoveel zorg hebt omgeven. Ik heb dan altijd enige schroom om het te openen, bang dat er toch iets verkeerd is gegaan dat nu onherroepelijk is geworden. Nauwkeurigheid is een goede eigenschap en het aforisme ‘Wer lesen kann, hat klar einen Vorteil’ heb ik vele malen kunnen toepassen. Mijn belangstelling voor Utrecht kon ik mooi in de praktijk brengen door bij het Gilde te gaan werken als rondleider. Mensen in onze stad wijzen op de mooie plekjes en daar iets over vertellen, leek me wel wat, vooral als dat in het Frans moest gebeuren. Zo heb ik een Franse groep eens gewezen op de planten in de kruidentuin aan de Mariaplaats waar vele soortnamen verwijzen naar de maagd Maria.

Een van de deelnemers vroeg me toen waar de Marie Huana stond… Aangezien het rondleiden me toch minder beviel dan ik had gedacht, heb ik de leiding van het Gilde laten weten dat ik iets anders wilde doen voor de club. En sindsdien zet ik mijn redactionele ervaring in bij de publiciteit van onze organisatie, onder andere in dit Gilde Nieuws Utrecht. Ik geef de pen door aan Simone van de Weteringen, taalaanbieder. Thom van Rossum, Redactielid Gilde Utrecht Nieuws

Oudegracht W.Z. Gilde Utrecht Nieuws

18


Vacature Met spoed gevraagd (v) Baliemedewerker 45+ voor dinsdagmiddag, donderdagmiddag en/of flexibel inzetbaar

Gevraagd (m/v) Vrijwilligers 45+ conversatie Nederlands aan anderstaligen Individueel (maatjesproject)

Tijdsinvestering 3 uur per middag Tijdsinvestering 4 uur per week Werkzaamheden: - bemiddeling wandelaanbod - pc-hulp etc. - administratieve werkzaamheden Gevraagd wordt: - communicatieve en administratieve vaardigheden - verantwoordelijkheidsgevoel en flexibiliteit - kunnen functioneren in een vrijwilligersorganisatie - beheersing van Word en e-mail - beheersing van Engels wordt op prijs gesteld - affiniteit met de stad Utrecht

Gilde Utrecht biedt: - ontmoeting met diverse culturen - werkmap en training - onkostenvergoeding en WA-verzekering Belangstellenden kunnen zich opgeven via tel. 030 234 32 52 op wo/vr tussen 14 en 16 uur of per mail [email protected] t.a.v. Lies van Dort. Vermeld hierbij uw telefoonnummer. Een cv wordt op prijs gesteld. U zult voor een kennismakingsgesprek worden uitgenodigd.

Gilde Utrecht biedt: - onkostenvergoeding, - WA-verzekering - gratis deelname aan themawandelingen, evenementen en architectuurcursus - coach bij inwerken

Gevraagd (m/v) Redacteur/journalist 45+ voor Gilde Utrecht Nieuws De redactie heeft behoefte aan versterking, in het bijzonder voor het afnemen van interviews (maximaal drie per jaar). Voorts beoordeling, bewerking en redactie van teksten indien nodig. Drie vergaderingen per jaar. Gevraagd wordt: - affiniteit met teksten en taal - ervaring met redactie en/of tekstschrijven - communicatieve vaardigheden - affiniteit met vrijwilligerswerk Gilde Utrecht biedt: - WA-verzekering - gratis deelname aan de themawandelingen (april t/m september) - ontmoeting met andere vrijwilligers in de redactie en de eindejaarsbijeenkomst Heeft u interesse? Neem dan contact op met directeur Gilde Utrecht, Jeanne van den Heuvel. Dit kan per e-mail [email protected] Graag ontvangen wij bij uw aanmelding uw cv. Wij nodigen u dan uit voor een kennismakingsgesprek.

Heeft u interesse? Neem dan contact op met directeur Gilde Utrecht, Jeanne van den Heuvel. Dit kan per e-mail [email protected] Graag ontvangen wij bij uw aanmelding uw cv.

Gevraagd (m/v) Rondleiders 45+ Bezit historische kennis van de stad Utrecht of is bereid hierin geschoold te worden. Bezit vaardigheden om voor een groep te spreken. Het spreken van een moderne vreemde taal wordt op prijs gesteld. Gilde Utrecht Utrecht biedt: - onkostenvergoeding - WA-verzekering - scholing en coach U kunt zich aanmelden bij Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, 3511 PS Utrecht of per e-mail [email protected] Gilde Utrecht Nieuws

Amelisweerd

19


AGENDA EN mutaties Vergaderdata 2013 Bestuur

Balievergaderingen

Elke tweede woensdag van de maand 10 - 12 uur Ruimte: afwisselend bij Paul Vergeer en Frits Wensing 13 febr., 10 april, 29 mei, 11 sept., 9 okt., 13 nov., 11 dec.

maandag- of donderdagmorgen 11 - 13 uur Ruimte: Gildekantoor ma. 4 febr., do. 21 maart, ma. 13 mei, do. 27 juni, ma. 9 sept., do. 24 okt., ma. 2 dec.

Coördinatiecommissie rondleiders

Coördinatievergadering Taalaanbieders

Elke eerste donderdag van de maand 10 - 12 uur Ruimte: Gildekantoor 7 febr., 7 maart, 4 april, 2 mei, 6 juni, 5 sept., 3 okt., 7 nov., 5 dec.

woensdag 10 - 12 uur Ruimte: Gildekantoor ma. 4 maart, 29 april

Eindejaarsbijeenkomst

Plenaire bijeenkomsten rondleiders

vrijdag 21 december 14.30 - 17.30 uur

dinsdagmorgen 10 - 12 uur 26 maart, 2 okt.

Gildekantoor gesloten 21 december 2012 tot 8 januari 2013

Evenementen rondleiders Een keer per maand

Mutaties Nieuwe baliemedewerker mevrouw Marti Michielse

Nieuwe rondleider de heer H. Rijkse

Nieuwe aanbieders mevrouw A. Aarnoutse, Leesclub Laaggeletterden; de heer H. Baggen, Leesclub Laaggeletterden; de heer B. Barten, Samenspraak; mevrouw J. de Groot, Leesclub Laaggeletterden; mevrouw T. Scholtens, Samenspraak.

Aanbieders vertrokken mevrouw P. Aarnoutse, Samenspraak; de heer A. van Pelt, Duits; mevrouw J. Terstegge, Samenspraak; mevrouw A. Lootsma, Frans.

Oudegracht W.Z. Gilde Utrecht Nieuws

20


Gilde Utrecht Nieuws jaargang 13 nummer 4, december 2012

Recommend Documents