Gilde Utrecht Nieuws. jaargang 12 nummer 1, april Gilde Utrecht Nieuws

Gilde Utrecht Nieuws

jaargang 12 nummer 1, april 2011

1


redactie

Colofon Doelstelling: Gilde Utrecht is een vrijwilligersorganisatie van vijftigplussers die hun ervaring – opgedaan in werk en hobby – belangeloos willen inzetten voor Utrechtse stadgenoten.

Aan dit nummer werkten mee Ben de Boer, Jan van Schaik, Wybo Zoutman, Mariëtte ZuurbierKoeleman

Redactie Jonne Blommendaal, Jeanne van den Heuvel, Thom van Rossum, Joke Streefkerk, Aart de Veer

Secretariaat Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, 3511 PS Utrecht. Tel. 030 234 32 52; e-mail [email protected]

Drukkerij Drukkerij All Print te Utrecht

Oplage 275 exemplaren

Foto’s Jeanne van den Heuvel, tenzij anders vermeld

Sluitingsdatum kopij jrg. 12 nummer 2/3 1 juli 2011

Foto omslag

Hierbij mag ik u trakteren op een korte uiteenzetting van het begrip Civil Society en de link daarvan met Gilde Utrecht. Genoemd begrip is dezer dagen hot, hip en trendy bij de Gemeente Utrecht. Daarmee heeft Gilde Utrecht dan ook uitgebreid te maken. Maar hoe ‘vertaal’ je Civil Society eigenlijk? Welnu, daarvoor komen diverse mogelijkheden in aanmerking. In essentie komt de term erop neer dat de kracht van een samenleving bestaat uit de maatschappelijke aansluiting van mensen op datgene wat zij kunnen. Bij Gilde Utrecht opereren vijftigplussers in het brede middenveld en zij zetten hun (gescherpte) talenten en vaardigheden in voor degenen die daarvan gebruik willen maken. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat de ‘clientèle’ van Gilde met de opgedane kennis omtrent conversatie Nederlands makkelijker kan doorstromen naar (weer) een betaalde baan. Hierbij spelen onze taalaanbieders een belangrijke rol. Maar ook – en dat zonder al die overige vrijwilligers op weer een ander gebied maar enigszins tekort te willen doen – onze rondleiders. Zij activeren met hun al jaren bekende wandelingen langs werven, historische panden en straatjes, architectonisch

Joke Streefkerk

Inhoudsopgave pag.

Conversatie Nederlands

12

Interne berichten

3

Van de bestuurstafel

4

In memoriam Minny Hol 12,5-jarig jubileum Conversatie Nederlands Berichten uit de coördinatiecommissie Taalaanbieders Oproep: Opfrissen van een vreemde taal

Civil Society

5

Vacature14

Redactie2

Rondleidingen7

Zocherplantsoen

Een bloem bij Anne Frank Vismarkt en Stadhuisbrug Gildecafé in Indiase sfeer

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij in te korten. De inhoud van ingezonden kopij valt buiten de verantwoording van de redactie.

Interview Riek Kodde


gedenkwaardige gebouwen, musea, specifieke bomen, weer ‘op smaak’ gebrachte, lommerrijke parken enzovoort, de culturele belangstelling van hun medewandelaars. Gilde Utrecht draagt dus een belangrijke steen bij aan de Civil Society als onder die term ‘maatschappelijk opvoeden’ wordt verstaan. Men leze in dit Gildenieuws, naast alle bijzondere ‘verstrooiingsartikelen’, weer ter zake doende stukken als dat van onze voorzitter, Paul Vergeer: Civil Society. ‘Doen waar je goed in bent’. En dat van onze directeur, Jeanne van den Heuvel, over Civil Society bij haar Interne Berichten. Kortom, je kunt ook zeggen: Gilde Utrecht is in dit turbulente tijdperk een voorbeeld van de manier waarop je Civil Society vorm en inhoud kunt geven.

In de schijnwerper

2

Projecten14

Verhalenuur voor ouderen

Column15 10

Geef de pen eens door

15

Agenda en Mutaties

16


interne berichten Van de directeur De wereld om ons heen is hectisch. Niet alleen de tragedie in Japan en de opstand in de Arabische landen hielden mij de afgelopen maanden bezig, maar ook de bezuinigingen op het welzijnswerk in de Gemeente Utrecht. Hoewel er een groot ‘verschil van zorg’ zit tussen deze feiten, richt ik mij nu even op het Utrechtse. Gelukkig worden we met rust gelaten door de Gemeente Utrecht als het om bezuinigingen gaat. Wij hebben dan ook een mooi aanbod van projecten en rondleidingen door de stad Utrecht. Vele bewoners van de stad en daarbuiten maken hier al 21 jaar gebruik van. Hoe wij dat doen, daar gaat het in dit nummer over. En zoals u van mij gewend bent, krijgt u van mij nog een korte terugblik op enkele bijeenkomsten en werkzaamheden van de afgelopen maanden.

Eindejaarsbijeenkomst Gertrudiskapel

hebben ieder op hun eigen wijze, als rondleider en actief in de programmaen evenementencommissie, de stad Utrecht tientallen jaren gepromoot. Dit jaar waren er geen jubilarissen maar wel een activiteit die al 12,5 jaar bestaat, namelijk alle projecten rond conversatie Nederlands aan anderstaligen. Wolter te Riele hield hier een beamerpresentatie over. In dit Gildenieuws wordt in de rubriek conversatie Nederlands nog eens uitgebreid aandacht aan deze projecten besteed.

Negentig mensen bezochten op 17 december de Driehoek/Gertrudiskapel voor de eindejaarsbijeenkomst van Gilde Utrecht. De aanwezigen hebben genoten van het muzikale optreden van het a-capellakoor Quasi Niente, waarin ook enkele vrijwilligers van ons zingen. Er werd afscheid genomen van rondleiders die hun sporen verdiend hebben. Johan Koopman, Els Lagas en Ben Ravelli werden door voorzitter Paul Vergeer onder een groot applaus in de bloemen gezet. Zij

Jan van Ee

Erwtensoepbijeenkomst in café Weerdzicht

Afscheid rondleiders


Op de nieuwjaarsbijeenkomst van 25 januari werd het hernieuwde smoelenboek voor baliemedewerkers en rondleiders gepresenteerd. Op deze bijeenkomst vond de wisseling plaats van een aantal belangrijke personen voor het rondleidersaanbod. Gertruce van Beurden werd bedankt voor het intensieve werk dat zij heeft verricht om ervoor te zorgen dat ons wandel-, fietsen lezingenaanbod de laatste jaren wekelijks in de krant kwam. Joke Keijmel volgt haar op en heeft er zin in om met dit werk verder te gaan. En om het nieuwe jaar met nog meer frisse krachten te starten werd de nieuwe evenementencommissie

3

gepresenteerd. Deze bestaat voortaan uit Rien Stein en Wil Klein. Met bloemen en dankbetuigingen werd afscheid genomen van de vorige leden van deze commissie: Jan van Ee, Tineke Barreveld en Bert Groeneveld.

Tot slot Civil Society is het nieuwe kernbegrip voor het welzijnsbeleid van de Gemeente Utrecht. Hiermee wordt ‘burgerzin’ bedoeld en de meetlat waarlangs de organisaties worden gelegd die subsidie ontvangen. Civil Society is eigenlijk oude wijn in nieuwe zakken. Het is geen nieuws dat mensen zich goed voelen als zij betekenis aan hun leven kunnen geven. In het existentialisme verkondigden filosofen als Sartre, de Beauvoir en Camus al dat het bestaan op zich zinloos is. Je moet er zelf zin aan geven. Bij Gilde Utrecht wordt dit dagelijks in praktijk gebracht. Wij zijn een organisatie waarnaar vrijwilligers wekelijks de weg vinden. Acht jaar geleden, toen ik hier kwam werken, waren er honderd vrijwilligers actief. In 2011 zijn dit er ca. tweehonderd. Gilde Utrecht is dus een groeiende organisatie. De vrijwilligers doen voor henzelf en de stad Utrecht zinvol werk dat past bij hun talenten. Gemeenteambtenaren studeren er de laatste jaren op hoe zij het begrip Civil Society vorm en inhoud moeten geven. “Kom eens langs bij Gilde Utrecht” zou ik tegen die ambtenaren willen zeggen “en zie hoe wij dat doen”. 2011 staat in het teken van het Europese jaar van het Vrijwilligerswerk. We zijn een voorbeeld voor nieuw welzijnsbeleid van de Gemeente Utrecht. Ik wens de Gemeente Utrecht veel wijsheid en alle vrijwilligers van Gilde Utrecht een zinvol en vooral een zonnig voorjaar en zomer toe. Jeanne van den Heuvel Gilde Utrecht Nieuws

van de bestuurstafel Het bestuur was op winterreces. Echter, als de wethouder je wil spreken dan schuif je alle beperkingen aan de kant en draaf je op.Victor Everhardt stelde het op prijs om kennis te maken en een indruk te krijgen van wat wij doen en wie we zijn. En het werd een prettige en nuttige bijeenkomst. Gesprek met de wethouder Uiteraard is het goed om met de bestuurders van onze stad een goede relatie te hebben. En zeker met een nieuwe wethouder. Wij konden vertellen hoe we in de ontwikkelingen rondom Vernieuwend Welzijn staan. In een apart artikel ga ik daarop in. Voor ons was de reactie van de wethouder zeker zo belangrijk. Het was verheugend om te vernemen dat hij het neerzetten van een meetbare prestatie, zoals Gilde Utrecht dat al een aantal jaren doet in zijn jaarverslag, eigenlijk de enig goede manier van rapporteren vindt. Zijn wens was dat alle organisaties het op die manier gaan doen. We hebben hem uitgenodigd om een keer mee te gaan, eventueel met familie, voor een rondleiding. Onze grootste zorg namelijk, dat onze subsidie gevaar zou lopen, is na dit gesprek drastisch gereduceerd. Onze contactpersoon bij Dienst Maatschappelijke Ondersteuning wil nog wel een afspraak maken met een paar collega’s om over onze denkbeelden te praten. Uiteraard zijn we daartoe bereid.

De zomerfolder Inmiddels hebben alle rondleiders weer nagedacht over een themawandeling voor de komende zomer. Ook zijn de algemene teksten in de folder weer door ons onder de loep genomen. Als ik dit zit te typen is de eerste drukproef verschenen en proberen we weer een foutloze folder te maken. Dat lijkt eenvoudig maar elk jaar moeten we

achteraf weer constateren dat we iets niet gezien hebben. Gelukkig hebben we in de persoon van Thom van Rossum een scherpe corrector in ons midden die alle teksten screent en de laatste oneffenheden eruit haalt.

De centen De penningmeester is de schade aan het opmaken over het achter ons liggende jaar. Uiteraard houdt hij gedurende het jaar de touwtjes strak in handen maar na zo’n geweldig geslaagde eindejaarsbijeenkomst is het altijd weer afwachten of het uiteindelijk allemaal afloopt zoals we gepland hadden. Gildevrijwilligers schijnen nogal dorstige bezoekers te zijn op zo´n eindejaarsbijeenkomst en de cateraar van De Driehoek kan heel goed tellen. In ieder geval was het weer erg gezellig. Jammer dat sommige mensen niet door het sneeuwlandschap dorstten te gaan, zodat de opkomst wat kleiner was dan aanvankelijk opgegeven.

Concurrentie? De taalcoaches zijn inmiddels begonnen bij het ROC en de indruk bestaat dat er een goede start gemaakt is. We verwachten dat dit project nog gaat groeien. Inmiddels heb ik gezien dat Stade ook coaches aan het werven is met hetzelfde doel voor ogen. We bewegen ons in een vrije markt en je kunt niemand verbieden iets te ontwikkelen, maar je krijgt soms de indruk dat vele organisaties naar Gilde Utrecht zitten te kijken om vervolgens hetzelfde te gaan doen. Het gebeurt op alle vlakken want ik las van de week dat Het Utrechts Archief ook rondleidingen gaat verzorgen. Naast de VVV, Aorta, het Centraal Museum en Domplein 2013 is het druk aan het worden met groepen in de stad. En dat moedigt ons alleen maar aan om het in kwaliteit van iedereen te winnen.

Kwaliteit Kwaliteit is moeilijk te omschrijven en we proberen als bestuur daar nog beter handen en voeten aan te geven. Onze secretaris is deskundig op dit vlak en probeert een richtlijn op te stellen hoe wij met kwaliteit om moeten gaan of beter gezegd hoe wij op een hoog kwaliteitsniveau kunnen opereren. We willen er echter ook geen academische studie van maken, dus we denken nog na over een korte formulering voor iets wat iedereen snapt maar wat zich moeilijk laat verwoorden. En laat het nu maar voorjaar worden. Ik denk dat iedereen zo langzamerhand toe is aan een terras in het zonnetje met iets lekkers voor de neus. Ik probeer een Franse groep te contracteren die in juni een weekend in Utrecht en omgeving wil doorbrengen. Maar ik constateer dat mijn Frans toch niet meer zo goed is als het ooit was. Of was het vroeger ook niks? Kan zijn, maar de volhouder wint. Ik wens u allen een mooi voorjaar toe. Paul Vergeer, voorzitter


4


van de bestuurstafel Civil Society: doen waar je goed in bent De gemeente Utrecht is druk met o.a. Vernieuwend Welzijn. Daartoe worden nota´s geschreven, folders gedrukt, werkconferenties belegd etc. In dit hele spectrum wordt verwezen naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Een en ander wordt uitgevoerd door de gemeentelijke Dienst Maatschappelijke Ondersteuning, afgekort DMO. In deze beleidsdiscussie heeft men nog een paar uitdrukkingen uit de kast gehaald en spreekt men over Civil Society en wordt het opbouwwerk nu aangeduid als Sociaal Makelaarschap. Men wil van een verzorgingsstaat naar een participatiestaat met verzakelijking van het welzijnsbeleid. Om bovenstaande kretologie wat te verduidelijken heeft men ook nog een paar gewone Nederlandse zinnen in de brochures gezet. Daar lezen we: ´De gemeente Utrecht vindt het belangrijk dat u als inwoner van Utrecht zo lang mogelijk kunt blijven meedoen aan de samenleving. Meedoen door anderen te helpen, of door hulp van anderen te krijgen`. En dan ben ik weer terug op aarde, want dat is precies hetgeen Gilde Utrecht doet.

Ons jaarverslag In het jaarverslag 2009 hadden wij al in de inleiding staan: Vrijwilligers van Gilde Utrecht zijn actief op vijf van de negen prestatievelden namelijk: 1. bevorderen van leefbaarheid en sociale samenhang door o.a. rondleidingen, taalaanbod, voorlezen voor ouderen en de verhalentafel; 2. bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer, niet alleen in de drie activiteitenclusters, maar ook in het team van baliemedewerkers en ondersteunende commissies; 3. ondersteuning van vrijwilligers door deskundigheidsbevordering waarbij we denken aan de evenementen voor rondleiders en baliemedewerkers en de bijscholingsdagen voor taalaanbieders; 4. gebruik van digitale informatievoorzieningen door ouderen door middel van pc- en knoppendienst, afhandeling van alle administratieve Gildewerkzaamheden met behulp van een computernetwerk en optimaal gebruik van websites en e-mailverkeer; jaargang 12 nummer 1, april 2011

5. het verzorgen van betaalbare activiteiten voor minvermogenden door lage tarieven en het hanteren van hoge kortingen voor U-pashouders en jongeren, waardoor ook scholen kunnen profiteren van onze prestaties. Bovenstaande klinkt misschien wat opschepperig, maar de gemeente is onze grootste sponsor die de meetlat vaststelt, waar wij langsgelegd worden om te bepalen of wij voor subsidie in aanmerking komen. En uiteraard willen we duidelijk maken dat we op die meetlat passen.

Niet alleen wijkgebonden De ambtenaren van DMO lopen zich warm voor een duidelijke formulering om die te kunnen hanteren bij het vaststellen van subsidieaanvragen. Wij hebben aangeboden daarbij behulpzaam te zijn, want we hebben de indruk dat in alle concept-beleidsnota´s de nadruk wel heel sterk komt te liggen op wijkwelzijnswerk. En Gilde Utrecht is breder dan wijkgericht bezig. We willen in de uitgangspunten voor Vernieuwend Welzijn meer aandacht voor wijkoverschrijdende activiteiten die van belang zijn voor Civil Society.

Civil Society In de wereld verstaat men onder deze term: beschaafde burgerlijke samenleving. Dat is wat anders dan in het woordenboek dat over het maatschappelijk middenveld praat. Het gevaar van dit soort termen is dat er een Engelse, Amerikaanse en Australische uitleg bestaat voor hetzelfde woord. Ga ik van beschaafde burgerlijke samenleving uit, dan wil ik ook aandacht hebben voor burencontact, burenhulp, net gedrag en andere zaken waarvan mijn indruk is dat dit in Nederland aan 5

het verdwijnen is. Mensen houden vaak geen deur meer open voor een ander. Wie heeft de afgelopen winter zijn stoep voor het huis sneeuwvrij gemaakt? Als ik op de Steenweg loop botsen mensen gewoon tegen mij aan. Laatst sprak ik een vrouw aan op het fietsen op het trottoir. Ik gebruik het woord dame maar niet want ik kreeg vervolgens het hele woordenboek achterstevoren te horen waar ik me als ouwe … mee bemoeide. Mensen willen een rol hebben in de samenleving, nodig zijn. Meedoen aan de samenleving is uitgangspunt van welzijnsbeleid. De kracht van de samenleving bestaat uit aansluiten bij wat iemand kan, bij zijn/haar talenten. Gewoon dus doen waar je goed in bent en dat goed doen. De werkwijze van Gilde Utrecht is hier al jaren op gebaseerd.

Resumerend Vernieuwend welzijn is prachtig, als we het breed neer kunnen zetten en onze samenleving weer iets terug kunnen geven aan fatsoen, betrokkenheid, burgerzin, respect voor elkaar en in stand houden van zaken die in Nederland gewoon zijn, zodat mensen het gevoel hebben deel uit te maken van onze samenleving. Feitelijk is het voldoen aan de economische wetten, zie de piramide van Maslow waarbij gekeken wordt naar de noodzakelijke behoeften van de mens. Voor degene die hem niet kent: het belangrijkste voor de mens is wat lichamelijk noodzakelijk is dus eten en drinken, kleding, warmte als het vriest en koeling als het heet is. Maar van onderaf is de derde behoefte Gilde Utrecht Nieuws

van de bestuurstafel

sociaal contact, anders gezegd ergens bij willen horen, onderdeel van uitmaken, saamhorigheid, behoefte aan vriendschap, liefde, tot een netwerk behoren. En dit netwerk levert Gilde Utrecht aan alle vrijwilligers en iedereen

die wij diensten verlenen. En het hoogste niveau, zelfontplooiing, is zelfs bij Gilde Utrecht realiseerbaar. Maslow heeft dit al aan het papier toevertrouwd in 1943.

We kunnen deze les zo weer kopiëren naar de nota Vernieuwend Welzijn van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Utrecht. Paul Vergeer

Rondleidersteam Gilde Utrecht

Pluim Onze eindejaarsbijeenkomst viel dit jaar op 17 december. Het was een dikbesneeuwde en gladde dag, het leek me daarom veiliger een regiotaxi te nemen. Veilig en wel kwam ik aan bij de ‘Driehoek‘ waar ik welkom werd geheten. Ik kwam in een warme en feestelijke sfeer terecht, genoot van veel vrolijkheid en een geweldige ambiance. Je kunt je helemaal blij gaan voelen Gilde Utrecht Nieuws

wanneer je de eenheid voelt van zoveel vrijwilligers. Bijzonder om te zien. Mijn kijk op het Gilde wil ik jullie niet onthouden. Wat heeft de groep toch een veerkracht, zelfs op de eindejaarsbijeenkomst worden er nog taken verdeeld en adviezen gegeven. In de Middeleeuwen werd aan deelname aan een gilde een proeve van bekwaamheid verbonden. De betekenis van ‘gilde’ heeft weliswaar

6

veranderingen ondergaan, maar toch blijft het een gezelschap van zeer deskundige mensen. Thans heeft ons Gilde vele vrije en creatieve beroepen, alle uitgeoefend door de leden. Last but not least, wil ik attenderen op de vele activiteiten van Jeanne van den Heuvel. Ik vind haar een ‘stuurvrouw’ met scheppende kracht. Mariëtte Zuurbier - Koeleman jaargang 12 nummer 1, april 2011

rondleidingen Installatie nieuwe rondleiders Op 22 maart 2011 zijn er twee nieuwe rondleiders geïnstalleerd:

Corrie van Leusden Corrie werkt thans nog als communicatie-medewerker bij de Gemeente Houten. Zij heeft vooral belangstelling voor architectuur. Na een scholingstraject van een jaar gaat Corrie dit voorjaar van start als kersverse nieuwe rondleider.

Marie-Louise Kuijpers Marie-Louise volgde een jaar lang een scholingstraject en is nu zover dat zij zelfstandig rondleidingen gaat doen. Marie-Louise heeft een achtergrond als officemanager en reisbegeleidster. Haar interesse gaat uit naar cultuuren kunstgeschiedenis. Abraham Dohlehof

Een bloem bij Anne Frank Herfstachtig weer was het op dinsdag 19 oktober. Op deze dag had de evenementencommissie een activiteit bedacht: een bezoek aan de clubhuizen van twee studentenverenigingen. Aan de sociëteit “Hestia”, van de Utrechtse Vrouwelijke Studentenvereeniging / Nieuwe Vereniging van Vrouwelijke Studenten (UVSV/NVVS) en aan de Utrechtse studentensociëteit PHRM. Het gebouw van de UVSV/NVVS is genoemd naar de godin van huis en haard Hestia. In dit prachtige gebouw aan de Drift, nummer 19, werden we welkom geheten door de bestuursleden Dorit Roest, vicepreses, en Myrthe Stapper, vicequaestrix. De vereniging werd in 1899 opgericht door dertien van de toen achtendertig studerende vrouwen. Het doel van de UVSV werd


als volgt omschreven; “De behartiging van de belangen der vrouwelijke studenten aan de Utrechtsche Universiteit”. Sinds 1930 zetelt de vereniging in het pand, een 17deeeuws tweebeukig dwarshuis. Het huis is gebouwd op de plaats van een voormalig middeleeuwse claustraal huis van St. Jan.

7

‘Jopie’s bar’ Bij binnenkomst gaan we in de hal rechtsaf, naar ‘Jopie’s bar.’ Deze ruimte is bedoeld voor de eerstejaars vrouwelijke studenten, om het leggen van contacten te vergemakkelijken. Traditie is dat de eerstejaars alleen via deze ruimte de andere zalen binnengaan. Achter de ruimte voor de eerstejaars ligt de theekamer.


rondleidingen De UVSV heeft jaarclubs. Na de ontgroening worden deze gevormd. Ze bestaan uit 15 tot 18 meisjes. De jaarclub sluit zich ook aan bij een familie: een familie is een verticaal verband van jaarclubs, van eerste- tot en met vijfdejaarsclubs. Een familie organiseert in de loop van een jaar verschillende activiteiten. En passant zien we kroonluchters die zijn geschonken door reünisten. De vereniging beschikt over een zeer actieve groep reünisten die hun eigen blad uitgeven en de vereniging van advies dienen. Vervolgens worden we de eetzaal binnen geleid. Dagelijks worden er 100 tot 150 maaltijden geserveerd. De wanden zijn versierd met posters van de verschillende lustra. In de tuin, in het centrum van Utrecht dus, heerst de rust van een oase. De westerse plataan neemt er een imponerende plaats in. Deze boom stamt uit 1870 en is dus al 140 jaar. In de tuin wordt bij goed weer geluncht en gedineerd. ‘s Avonds gaat men om negen uur naar binnen om klachten van de buren te voorkomen. Dan volgt een bezoek aan de bibliotheek, waarvan de kasten vol boeken staan. Deze boeken worden niet gelezen, zij dienen als decoratie van de ruimte. Als je afgestudeerd bent, leg je een bloemetje bij het beeldje van Anne Frank voor de Janskerk en zing je je jaarlied, als een ode aan de vrouwen in de wereld.

Muzen Het tweede deel van de ochtend bestaat uit het bezoek aan het studentensociëteitgebouw Placet Hic Requiescere Musis Utrecht aan het Janskerkhof 14. In dit gebouw werd een rondleiding verzorgd door Arnout van Engelen, bestuurslid van de studentenvereniging. De Utrechtsche studentensociëteit PHRM is opgericht op 26 februari 1816. Tot de pijlers van het corps mogen zonder enige twijfel de jaarclubs gerekend worden. In deze clubs werd voor velen de basis gelegd voor een vriendenband voor het leven. De architect van het gebouw,

A.H. Zinsmeister, werd bij zijn ontwerp geïnspireerd door Berlage. In de gevel zien we het symbool van de universiteit, de zon (*Sol Iustitiae illustra nos - zon der gerechtigheid verlicht ons - en de spreuk ‘Placet Hic Requiescere Musis’: hier behaagt het de muzen te rusten. Het gebouw heeft een krachtige zijtoren, voorzien van het wapen van Utrecht. Opmerkelijk is de met diermotieven versierde hardstenen dakrand. In de grote zaal van het gebouw zijn wapens van zeven steden terug te vinden in het glas in lood: Rotterdam, Delft, Utrecht, Leiden, Wageningen, Amsterdam en Groningen. Deze steden hebben ook een studentensociëteit en in hun gebouwen zijn o.a. tekenen van Utrecht terug te vinden. Overal in deze zaal hangen plaquettes aan de muren van lustrumfiguren. In de gang vindt men een plaquette van Frits Coers (1870-1937), die een belangrijke rol heeft gespeeld in het verleden van de vereniging. Hij is veertig jaar lid geweest en heeft studentenliederen geschreven, een inspiratiebron van het huidige Coersgezelschap, dat liederen zingt.

is de bibliotheek maar de sleutels van de boekenkasten zijn niet meer terug te vinden. Een andere zaal is in gebruik als theaterbar. Op de benedenverdieping is de discotheek Woolloomooloo. De naam verwijst naar het geluid dat de kangoeroe maakt bij diens geslachtsdaad. Er is een groep van vier studenten die een jaar van hun studie opgeven om leiding te geven aan de discotheek. De disco is toegankelijk voor alle Utrechtse studenten. De sociëteit heeft een keuken. Je kunt er elke dag, met uitzondering van de dinsdag, de lunch gebruiken.’s Avonds kun je een daghap nemen, of à la carte eten. De studentenvereniging heeft 800 tot 900 actieve leden. Jan van Schaik

Disco In de hal op de eerste verdieping hangen plaquettes van oude lustra. Vroeger werd er door de studenten veel aan schermsport gedaan. Deze hal heeft precies de lengte van een schermbaan. Aan de gang grenst de commissie- of bestuurskamer die gebruikt wordt voor vergaderingen. Naast deze kamer Anne Frank


8


Rondleidingen Vismarkt en Stadhuisbrug Het was een zonnige maar koude winterdag op 22 februari. De evenementencommissie had rondleiders en baliemedewerkers uitgenodigd om naar het beeld van de marktvrouw op de Vismarkt te komen. Ongeveer vijfentwintig rondleiders verzamelden zich rond ‘Mevrouw Vonhoff’. Daar werden ze welkom geheten door Ton van Riezen, stadsarcheoloog en bouwhistoricus, om de kluismuren van de Vismarkt en Stadhuisbrug te bekijken, waar allerlei werkzaamheden plaatsvinden. René de Kam, cultuurhistoricus, vertelde ons over de geschiedenis van de Vismarkt. De historie De Vismarkt is waarschijnlijk een deel van de omgrachting van het Castellum, de middeleeuwse burcht waar Willibrord rond 700 kwam. De Rijn stroomde achter het stadhuis, waar nu de Minrebroederstraat en Ganzenmarkt liggen. De Vismarkt liep dood en werd gebruikt als insteekhaven om de schepen af te meren in de luwte van de rivier. Het deel van de gracht van de Bakkerbrug naar de Bemuurde Weerd is in het jaar 1000 gegraven en toen Utrecht in 1122 stadsrechten kreeg, is het zuidelijke deel van de gracht, vanaf de Gaardbrug, gegraven. De Maartensbrug is de losplaats geweest van de bouwmaterialen voor zowel de romaanse als de gotische Dom. De Vismarkt was rond 1122 de spil van het wereldlijke deel van de stad. Wat opvalt is, dat het straatniveau van de Vismarkt niet was opgehoogd. De omgeving is in de 12de, 13de en 14de eeuw veel opgehoogd met bewonersafval om overstromingen te voorkomen. Utrecht in de Middeleeuwen was vooral een marktstad. De activiteiten daarvan vonden plaats op bruggen en langs de gracht. Bij de handel op de Vismarkt ging het vooral om zoetwatervissen, die levend werden gehouden in grote bunnen in het water. Op het Oudkerkhof werd de zoutwatervis verkocht. Deze vis was afkomstig uit Bunschoten en Spakenburg, toen nog gelegen aan de Zuiderzee. De Vismarkt was een vrij smal straatje. In 1508 werd de straat verbreed en kregen de visverkopers het recht hun visstalletje op de muur te zetten. Zo’n vijftig jaar later werd er opnieuw gerenoveerd en werden er vishuisjes bij gebouwd. Weer vijftig jaar later werd de straat opnieuw verbreed, jaargang 12 nummer 1, april 2011

waarbij de werfmuur in de richting van het water werd gezet. De vishuisjes waren toen niet meer toegestaan, maar de eigenaren, die inmiddels de vishuisjes bewoonden, mochten hun plek wel verhuren. Het gevolg hiervan was een mengeling van aangeboden koopwaar: vis, groenten en andere producten.

Bruisende bruggen De Stadhuisbrug is een van de interessante plaatsen van de stad; zij lag midden voor de havenmond van het middeleeuws haventje. Dit deel van de gracht was een van de meest bruisende. De huizen waren er bereikbaar via een eigen brug over het water van de Oude Gracht, de Huidenbrug en de Broodbrug. De bruggen stammen uit de tweede helft van de 13de eeuw en zijn opgetrokken uit natuursteen. Zeer waarschijnlijk zijn dit de oudste Nederlandse bruggen die nog in gebruik zijn. Rond 1547 werden de inmiddels vier bruggen aan elkaar gezet en ontstond het pleintje voor het stadhuis. Architect Enric Miralles heeft ervoor gezorgd dat het stadhuis in 2000 met zijn ‘kont’ naar de stad kwam te staan.

De renovatie De gemeente Utrecht is intussen begonnen met het renoveren van de zogenaamde kluismuren op de Vismarkt en de Oude Gracht. Deze muren staan langs het water. De werf van de Vismarkt is in de 18de eeuw uitgebreid, waardoor er een kluismuur is ontstaan die op grenen palen staat. Dit hout is aangetast door een bacterie die in het grondwater leeft. In 1980 is er langs de werf een riool aangelegd, waarbij het grondwaterpeil moest zakken. Hierdoor konden er allerlei schimmels in de houten palen

9

Stadhuisbrug

dringen. In 2007 werd duidelijk dat er moest worden ingegrepen. Tot herstel van de muren worden nu allerlei maatregelen getroffen. Niet alleen onder de kluismuren maar ook onder delen van de keldermuren worden funderingen aangebracht. Dit grachtenproject gaat 36 miljoen euro kosten. De kluismuren bij de Stadhuisbrug staan niet op een houten fundering maar op natuurstenen blokken die naar boven toe zijn opgemetseld. De scheepvaart moet in betrokken bocht van de gracht vaak gas geven, waardoor het zand onder de blokken wordt weggeblazen. Zowel onder de muur als onder de gewelfmuren van de kelders bij de stadhuisbrug zijn flinke gaten aangetroffen. De grond wordt echter gestabiliseerd waarna er cement wordt ingespoten. Op de kluismuren van de Vismarkt en bij de Stadhuisbrug zitten spiegeltjes. Met behulp daarvan en van een laserstraal kan men mogelijke verzakkingen vaststellen en zo nodig de werkzaamheden aanpassen.

Zonnewijzer Op de Stadhuisbrug van nu is in de bestrating een zonnewijzer aangebracht. Als de zon schijnt en men gaat midden op de zonnewijzer staan, kan men zien hoe laat het is. Deze laatste informatie is van Paul Vergeer, dus komt u daar niet uit, dan moet u hem even bellen. Jan van Schaik Gilde Utrecht Nieuws

Rondleidingen GILDECAFÉ IN INDIASE SFEER Het Gildecafé van 15 februari verliep in Indiase sfeer. Lodewijk Brunt, socioloog, hield een inleiding over Indiase architectuur en Raj Mohan zong met gitaarbegeleiding van Laurens van Haaften liederen op tekst van zijn eigen gedichten. Lodewijk, die zelf enige tijd bij Mumbai (Bombay) gewoond en gewerkt heeft, hield een duidelijk en enthousiast verhaal over de ‘koloniale’ architectuur in de Indiase binnensteden. (India werd vooral door toedoen van Gandhi op 15 augustus 1947 onafhankelijk.) De eerste koloniale periode is die van de moghuls (1526-1857) – zij bouwden fraaie stadspaleizen, veelal met prachtige versierde veranda’s. De tweede periode

is die van de Engelsen (1857-1947); de bouwstijl in het begin van de twintigste eeuw werd sterk geïnspireerd door de Europese art deco, verwant met de iets eerdere art nouveau of jugendstil. De mooie gebouwen uit deze twee perioden zijn echter sterk aangetast door overbevolking – 35 mensen in één huis is geen uitzondering – en de overal zichtbare elektrische bekabeling. De infrastructuur van de binnensteden is gebrekkig, met open riolen en overal rondlopende zwerfhonden en (heilige) koeien. Wie het kan betalen, trekt weg naar de nieuwe buitenwijken met hun ‘nondescripte imponeerarchitectuur’. De invloed van tv en film (het ‘westerse voorbeeld’) is groot. Mumbai heeft ca. 15 miljoen inwoners en de afstand van het centrum (met o.a. het beroemde gebouw Eros) tot de verste buitenwijk is 75 km! Het optreden van Raj en Laurens na de pauze was liefelijk en ingetogen. Raj zong in de taal Sarnámi, dit is

een Hindoestaanse taal die uit het noordoosten van India komt en die zich vrijwel ongewijzigd in Suriname heeft gehandhaafd. De gedichten van Raj (ook in het Nederlands) kunt u lezen in zijn bundel Bapauti / Erfenis (2008, uitgeverij In de knipscheer, Haarlem). Hij werkt nu aan een nieuwe bundel ‘Troost’. De avond werd door vijftig bezoekers bijgewoond, waaronder veel gasten met een Indiase of Surinaamse afkomst. Spreker, zanger en gitarist kregen meermalen een verdiend applaus. Het Gildecafé vindt (meestal) plaats op de derde dinsdag van de maand, en wel in Café van Wegen aan de Lange Koestraat. De organisatie is in handen van Frank en Wilma Kaiser. Voor de agenda, zie achterop dit nummer van Gildenieuws. Aart de Veer

in de schijnwerper RIEK KODDE: NIET ALLEEN TAAL-VRIJWILLIGSTER Riek Kodde is taalvrijwilligster bij Gilde Utrecht. Ze is in 1949 geboren in Emmeloord maar haar wortels zijn Zeeuws. Haar vader, boerenzoon afkomstig van Zoutelande op Walcheren, hielp met het klaarmaken van de Noordoostpolder en mocht ‘als beloning’ een akkerbouwbedrijf bij Emmeloord pachten. Daar is Riek opgegroeid in een gezin met elf kinderen (drie jongens en acht meisjes). Ze wilde het onderwijs in en ging daarom al op haar 16e het huis uit, om in Amersfoort de Kweekschool (nu Pabo) te doen. Ze haalde daar haar hoofdakte en kreeg meteen een baan op de Wissel, een school op gereformeerde grondslag in Utrecht waar ze ook ‘gekweekt’ had. Haar eerste kosthuis met een nogal rauwe huisbaas lag boven een café aan de Amsterdamsestraatweg – dat hield ze spoedig voor gezien en ze verhuisde naar een volgend adres aan de Vaartsche Rijn. Nu woont ze al meer dan 33 jaar in Gilde Utrecht Nieuws

haar eigen knusse rijtjeshuis aan de Wijde Doelen, op een steenworp afstand van het Ledig Erf. Riek: “Er gaat niets boven een rijtjeshuis”. De interviewer dacht: de Domtoren, maar wie is hij? Dat Riek taalvrijwilligster is geworden, hangt direct samen met haar werk. Ze heeft circa veertig jaar ervaring in het onderwijs,

10

Riek Kodde (foto Aart de Veer)


in de schijnwerper waarvan 34 jaar bij haar ‘oude school’ De Wissel. Daarna ging ze bij de Regenboogschool bij station Overvecht werken. Daar is ze nog steeds. Remedial teaching – hulp aan kinderen met leerproblemen – is haar specialisme. Ook haar werkplek als vrijwilligster is in die richting van de stad: het ROC aan de Brandenburgerdreef, waar ze elke maandagmiddag assisteert bij een alfabetiseringscursus voor autochtone(!) Nederlanders. Riek heeft veel respect voor deze mensen, die om wat voor reden dan ook nooit (goed) hebben leren lezen en schrijven. De lessen worden gegeven door een medewerker van het ROC – de taak van de Gildevrijwilliger is het helpen van individuele leerlingen tijdens de les en soms het zelf geven van klassikale opdrachtjes. “Schrijf een kort verhaaltje over de voorjaarsvakantie”, was een van de opgaven van Riek. Nu, dat viel niet mee. De leerlingen wilden eerst van haar weten waar over ze dan moesten schrijven … “Laat je fantasie gaan!” was Rieks reactie. Dit is een nieuwe formule van groepstaalonderwijs die is afgesproken tussen het Gilde en het ROC. Hij vervangt de oude werkwijze bij het gemeentelijke Bureau Inburgering aan de Kaatstraat, waar de Gildevrijwilligers een eigen groep hadden (o.a. conversatie- en schrijfgroepen). Riek weet nog niet of ze hiermee na de zomer zal doorgaan: de onzelfstandigheid en

de fietsafstand ’s winters naar het ROC vindt ze een probleem. Naast haar klassikale inspanningen doet Riek al enkele jaren mee met het project Samenspraak. Hierin begeleidt ze maximaal een jaar lang een immigrante die Nederlands wil of moet leren. Zo deed ze ervaring op met privélessen aan achtereenvolgens een Afghaanse, twee Spaansen, een Roemeense, een Marokkaanse en opnieuw een Roemeense. In het algemeen verwatert het contact na beëindiging van de lessen, maar wel heeft Riek met een Russin die op de conversatiegroep zat, een blijvende culturele vriendschapsband gelegd. Deze dame doet het heel goed in Nederland en heeft een vaste baan bij de Bijenkorf gekregen. Riek onderhoudt nauwe banden met haar familie. Haar vader is kortgeleden 95 geworden en hij gaf een feest voor zijn nageslacht met 110 mensen! Haar moeder, met de eveneens Zeeuwse naam Roelse, kreeg alzheimer en is in 2003 overleden. Jaarlijks heeft Riek een ‘zussendag’ waarop ze met haar tien (schoon)zussen samenkomt – ze doen iets cultureels en ieder neemt een gerecht voor het diner mee. Allen zijn met hun gezinnen bij de kerk gebleven, en dat hoor je niet vaak! Riek is trouwens zelf ook actief en wel als diaconale medewerker. Zij doet de kerktuin en werkt in het Pandhof bij de Mariaplaats. Riek heeft naast haar werk op school en als Gildevrijwilliger diverse hobby’s,

eerlijk verdeeld over natuur en cultuur. Ze heeft, behalve een kleine schaduwrijke stadstuin, een volkstuin bij De Pionier samen met haar reisvriendin. Ze maken fietstochten door Nederland en de buurlanden, ze overnachten dan bij Stayokay of Vrienden van de Fiets. In de meivakantie maken ze meestal een stedenreis: West-Europa is al zo’n beetje af. Ze leest veel en bezoekt regelmatig voorstellingen (film, muziek, toneel). Op zondag in principe niet; ze vindt het jammer dat er steeds meer culturele activiteiten op die dag plaatsvinden. Voor het Gilde heeft ze alleen maar lof. Ze prijst de bijeenkomsten zoals vlak voor oudjaar en de jubileumexcursie. “Het is allemaal prima verzorgd” vindt ze. In Gilde Utrecht Nieuws leest ze wat ze interessant vindt. Maar dit wordt voor haar een bewaarnummer, ja toch? Na een tweede kop vruchtenthee en het maken van een foto van Riek in haar geriefelijke woonkamer neem ik afscheid. Wij komen elkaar binnenkort wel tegen in het Pandhof St. Marie of bij het Gilde. Daar willen we haar graag houden. Aart de Veer Gaat een kleuter terug naar zijn groep. Op de drempel draait hij zich om en vraagt heel belangstellend: Hoe oud bent u, Juf Riek? Zij, geheel verbaasd, vraagt: Wat denk jij? Even is het stil – hij zoekt in zijn kennis van de getallen – en zegt: 88 jaar!

Oproep Opfrissen van een vreemde taal Twintig mensen zijn bij Gilde Utrecht aanbieder vreemde talen (Frans, Duits, Engels, Spaans, Arabisch en Fins). Mochten de lezers van dit blad een van deze talen willen oefenen/opfrissen,


dan kan dat. Men moet wel de basis beheersen. Voor Engels en Spaans is er momenteel een wachtlijst. U betaalt alleen € 25,-- inschrijfgeld, de conversatiebijeenkomsten zijn gratis.

11

Belangstellenden kunnen contact opnemen met Elly de Bruijn. Zij is hiervoor iedere dinsdagmiddag aanwezig tijdens het baliespreekuur tussen 14.00 – 16.00 uur.


conversatie nederlands In memoriam Minny Hol Minny Hol, voorzitter van Gilde Utrecht in de periode van 2001-2004, is op 79-jarige leeftijd op 21 december 2010 overleden. Minny Hol was een neerlandicus en, als voormalig directeur van de Centrale Openbare Bibliotheek Utrecht, niet alleen bij Gilde Utrecht betrokken door haar voorzitterschap. Zij was achter de schermen actief met conversatie Nederlands aan anderstaligen. Een van de gelukkige taalvragers bij haar was Mustafa Gunduz. Mustafa meldde zich 16 jaar geleden bij Gilde Utrecht in zijn zoektocht naar een levenscoach om hem te begeleiden in zijn verdere ontwikkeling. Met haar steun en zijn inzet maakte Mustafa carrière en zo lukte het om zijn mbo- en twee hbo-opleidingen af te maken. Mustafa heeft veel gehad aan haar kritische manier van vragen stellen. Maar Minny had bovendien veel humor. Er werd tijdens de ontmoetingen niet alleen hard gewerkt maar ook veel gelachen. Mustafa’s vrouw ging studeren en kwam ook in de leer bij Minny. Er ontstond een waardevolle vriendschap met het hele gezin, waar in deze periode twee kinderen werden geboren. De eerste jaren ging Minny iedere woensdag op de fiets naar hen toe. Later zijn de rollen omgedraaid. Iedere woensdag, 16 jaar lang, hebben zij elkaar ontmoet. Op deze wijze heeft het hele gezin bijzondere herinneringen aan haar gekregen die onuitwisbaar zijn. Mustafa kreeg gedurende het coachen een baan als pedagogisch medewerker in een justitiële inrichting. Hij wilde zich blijven ontwikkelen en studeert nog steeds en doet thans een driejarige opleiding als geestelijk verzorger. Minny heeft bij hem iets aangeraakt, dat hij nooit is kwijtgeraakt. Hij mist haar nog dagelijks. Hij sprak op 27 december op haar crematie en vertelde in een overvolle aula met ontroering over het coachen en de vriendschap van 16 jaar die het gezin van haar mocht ontvangen. Onlangs sprak ik Mustafa weer. Hij wil Gilde Utrecht bedanken voor ons mooie werk en voor het contact dat hij kreeg met deze bijzondere, intelligente, sociale en toegewijde vrouw. Minny Hol, een bijzondere vrouw, van wie we afscheid hebben genomen maar die wij niet snel zullen vergeten. Jeanne van den Heuvel

12,5-jarig jubileum Conversatie Nederlands Een overzicht In 1997 komen de eerste allochtonen bij Gilde Utrecht om hulp vragen. Ze vragen ondersteuning bij het leren van de Nederlandse taal en/of het opzetten van een eigen bedrijfje. Dit jaar viert de werksoort conversatie Nederlands haar 12,5 jubileum. Dus de hoogste tijd om deze projecten eens in de schijnwerpers te zetten. Het aantal vrijwilligers/taalaanbieders dat dit werk is gaan doen bij Gilde Utrecht is gedurende de afgelopen 12,5 jaar drastisch toegenomen. Circa tachtig mensen doen thans bij Gilde Utrecht in verschillende projecten dit werk. Zonder hen zou dit jubileum ook niet gehaald zijn. Ere dus wie ere toekomt.

Samenspraak In 1997 is een begin gemaakt met de werving van taalaanbieders bij Gilde Utrecht. Deze taalaanbieders ontvangen de anderstalige taalvragers thuis om hen ondersteuning te geven bij het leren van de Nederlandse taal. Het project krijgt de naam Samenspraak. Thans zijn er Gilde Utrecht Nieuws

bij Gilde Utrecht ruim vijftig mensen die thuis anderstaligen ontvangen om hen te ondersteunen in het leren van de Nederlandse taal en kennis te nemen van elkaars cultuur. Vrijwilligers die dit werk willen doen lopen hier regelmatig binnen. In 1999 krijgt Gilde Utrecht de zilveren Gildeprijs voor dit maatjesproject. De prijs wordt uitgereikt door de Stichting stimuleringsprijzen van Gilde Nederland.

SpraakMakend In 1998 komen er steeds meer aanvragen van cliënten van Bureau Nieuwkomers (later Bureau Inburgering)

12

voor ondersteuning in de Nederlandse taal. Hieruit is samenwerking met Bureau Inburgering ontstaan in het project SpraakMakend. Het project heet SpraakMakend omdat het erop is gericht de taalvaardigheid van inburgeraars te verbeteren. Maar ook omdat het project een ieder de mogelijkheid biedt om op een positieve manier te spreken over de eigen culturele achtergrond en ertoe bijdraagt dat men meer van elkaars tradities en gewoonten te weten komt. Ruim dertig mensen hebben de laatste jaren bij Bureau Inburgering dit groepswerk gedaan namens Gilde Utrecht. De groepen anderstaligen bestaan veelal uit mensen die goed jaargang 12 nummer 1, april 2011

conversatie nederlands zijn opgeleid. Zij zijn door werk, gezinshereniging of de liefde naar Nederland gekomen. Ze zijn meestal afkomstig uit Europa, Afrika, Azië, het Midden-Oosten en Amerika. Vanaf 2003 vindt vanuit Bureau Inburgering samenwerking plaats met het Duoproject (diverse Utrechtse ontmoetingen). Dit project is gericht op praktisch inburgeren van de anderstaligen door eropuit te gaan. Bijvoorbeeld naar de markt, bibliotheek etc. Daarnaast bieden Gildevrijwilligers ondersteuning in schrijfgroepen en bij het behalen van het inburgeringsexamen.

Duizend en één Kracht Vanaf 2008 is Gilde Utrecht lid van het Utrechtse Platform Duizend en één Kracht. Jaarlijks geeft dit platform een brochure uit onder de naam Kansengids, met daarin een overzicht van organisaties die zich bezighouden met conversatie Nederlands aan anderstaligen.

Tot slot

Voortburgeren in de wijk In 2005 is er een samenwerking tot stand gekomen met de dagverzorging Marokkaanse oudere vrouwen uit Kanaleneiland. In afwisselende samenstellingen zijn hier taalaanbieders gaan werken met het alfabetiseringsproject van vijftigplusvrouwen. Dit project kreeg de naam ‘Oudkomers in de wijk’. Later werd dit veranderd in ‘Voortburgeren in de wijk’. Thans werken drie vrijwilligers hiervoor in Zuilen. Zij organiseren hier bijeenkomsten die in het teken staan van alfabetisering van anderstalige vijftigplusvrouwen. De financiële voorwaarden waaronder dit project werkt zijn niet optimaal, waardoor het voortbestaan constant in gevaar is. Met een jaarlijks beroep op het leefbaarheidsbudget van de gemeente Utrecht lukt het nog steeds om dit project overeind te houden.

Huidige situatie De Samenwerking met Bureau Inburgering is in juli 2010 onverwachts gestopt. Er zijn de afgelopen maanden tal van besprekingen gevoerd over een doorstart van dit project. Dit is gelukt. Vanaf januari 2011 vindt dit groepswerk, onder de naam SpraakMakend, plaats bij het Regionaal Opleiding Centrum (ROC) Midden Nederland op de Ravellaan in Utrecht. Van de dertig taalaanbieders van SpraakMakend die voorheen bij Bureau Inburgering werkten en hier hun lustrum van 12,5 jaar zouden gaan vieren, is er voor vijftien mensen een doorstart bij het ROC.

Verdraagzaamheid In 2007 ontvangt Gilde Utrecht voor haar werk in de diverse projecten de tolerantieprijs van de Gemeente Utrecht. De prijs is ingesteld met het doel de verdraagzaamheid in de Utrechtse samenleving te bevorderen. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan personen, groepen of instellingen die een belangrijke bijdrage leveren aan het vergroten van de solidariteit en verdraagzaamheid in de Utrechtse samenleving.

Nieuwe vrijwilligers ontvangen een werkboek. Voor alle taalaanbieders wordt er twee keer per jaar een training /deskundigheidsbijeenkomst georganiseerd. Hoe inspirerend dit werk is daar vertelt Riek Kodde in dit Gildenieuws over. Op dit moment vinden er nieuwe samenwerkingsbesprekingen plaats met andere organisaties in de wijken op het gebied van conversatie Nederlands aan anderstaligen. Deze werksoort bij Gilde Utrecht blijft dus maar groeien. Jeanne van den Heuvel

Anderstaligen leren Utrecht kennen Rondleiders van Gilde Utrecht raken vanaf 2005 betrokken bij de integratie van allochtonen in Utrecht. Er worden wandelingen georganiseerd om de inburgeraars meer historische kennis van de stad Utrecht te laten krijgen, waardoor hun betrokkenheid op de stad Utrecht vergroot wordt. Steeds meer anderstaligen die in groepsverband de Nederlandse taal leren, sluiten hun bijeenkomsten af met een wandeling door Gilde Utrecht. Taalaanbieders Gilde Utrecht tijdens NT2-training


13


conversatie nederlands Berichten uit de coördinatiecommissie Taalaanbieders Ieder activiteitencluster van Gilde Utrecht staat onder leiding van een coördinatiecommissie. De leden van de coördinatiecommissie taalaanbieders zijn Elly de Bruijn, Marie-Louise Brugmans, Lies van Dort, Henny van Egmond, Nine van de Houwen, Hans Marcelis, Wolter te Riele, Johan Vernède en ondergetekende. De taalaanbieders NT2 en vreemde talen maken deel uit van het cluster taal en andere culturen. De commissie houdt zich bezig met zaken die verband houden met deze werksoort zoals bijscholing van de deelnemers en ontwikkeling van nieuwe activiteiten. De coördinatiecommissie taalaanbieders komt een paar maal per jaar bijeen. In deze commissie wordt o.a. stilgestaan bij de huidige werkzaamheden en worden voorstellen

gedaan en werkzaamheden uitgevoerd ten behoeve van trainingen en deskundigheidsbevordering. Bij het uitgeven van dit Gildenieuws telden wij in dit cluster 93 taalaanbieders. We hadden gehoopt de 100e taalaanbieder in 2010 te kunnen verwelkomen, maar door het beëindigen van het project SpraakMakend bij Bureau Inburgering zijn er elf taalaanbieders gestopt. We verwachten in ieder geval in 2011 onze 100e taalaanbieder te kunnen verwelkomen. Misschien bent u dat wel als u zich aanmeldt voor dit mooie werk. Gilde Utrecht heeft op 17 december 2010 een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het Regionaal Opleidings Centrum (ROC) Midden Nederland met het groepswerk NT2 (Nederlands als tweede taal). Dit groepswerk wordt

onder de naam project SpraakMakend voortaan op de Ravellaan uitgevoerd. Iedere vrijdagmiddag tijdens het baliespreekuur tussen 14.00 -16.00 uur is het mogelijk dat NT2-taalaanbieders spelen lesmateriaal voor een half jaar lenen bij Gilde Utrecht. Contactpersoon hiervoor is Lies van Dort.

Tot slot Er wordt momenteel nagedacht over een trainingsbijeenkomst voor circa zeventig NT2-taalaanbieders in het najaar. Wij streven er naar een kennismakingsbijeenkomst te organiseren voor de twintig taalaanbieders vreemde talen. Nadere berichten hierover volgen nog. Jeanne van den Heuvel

Vacature Gilde Utrecht is voor het Project Samenspraak (een op een) op zoek naar vijfenveertigplus taalcoaches/taalaanbieders voor het maatjesproject. Het gaat hier om ondersteuning bij conversatie Nederlands voor mensen die aan het inburgeren zijn. Deze taalvragers waren in 2010 afkomstig uit

Gilde Utrecht biedt Afghanistan, Afrika, China, Iran, Middenen Noord-Amerika, Oost-Europa en Rusland. Deze veelal goed opgeleide mensen willen door het verbeteren van hun Nederlands hun zelfvertrouwen/ zelfredzaamheid vergroten, een beter contact met Nederlanders krijgen en hun kans op de arbeidsmarkt vergroten. Tijdsinvestering vier uur per week.

- Ontmoeting diverse culturen - Wekmap en training - WA-verzekering en onkostenvergoeding Belangstellenden kunnen zich per e-mail aanmelden op jvdheuvel@ gildeutrecht.nl Vermeld hierbij ook uw telefoonnummer. Het toesturen van een CV wordt op prijs gesteld.

Projecten Verhalenuur voor ouderen Het project Verhalenuur voor ouderen in de Bibliotheek Kanaleneiland is met het tweede seizoen bezig. Dit loopt van september tot en met mei. Iedere twee weken op dinsdag van 11.00 – 12.00 uur lezen vrijwilligers van Gilde Utrecht hier verhalen voor aan ouderen. Gilde Utrecht Nieuws

De vrijwilligers hebben hiervoor een cursus voorlezen aan ouderen gevolgd bij Centrum ‘Trijn van Leemput’. De verhalen en gedichten zijn iedere keer gekoppeld aan een bepaald thema. Na het voorlezen kunnen de aanwezigen reageren met hun eigen ervaringen

14

en herinneringen. Het project is zo succesvol dat er onlangs is besloten ook in 2011 - 2012 door te gaan. In dit project wordt samengewerkt met de Openbare Bibliotheek.


geef de pen eens door

Hoe zet u koffie?

GIDS “Dus jij bent gids? Jij bent leidsman?“ Met een wat cynische blik sprak een goede vriend mij aan. Bevlogen had ik hem verteld over mijn nieuwe hobby sinds onze terugkeer naar Utrecht. Bevlogen, want ik geniet ervan mij te verdiepen in de geschiedenis van Utrecht, in de vroegere bewoners van eeuwenoude huizen, in de geregeld schitterende gebouwen, in de verrassende kijkjes door vaak eeuwenoude straatjes, in de handel en wandel van mensen vroeger en nu, in verhalen … Ik struikelde bijna over mijn woorden in een poging om uit te drukken wat bijna niet uit te drukken is. Met mijn vingers wees ik naar een inmiddels stevig gevulde plank met boeken over de stad en de geschiedenis van de stad en bij wijze van voorbeeld trok ik het boek eruit getiteld ‘Levende monumenten’ over de geschiedenis en het gebruik van de Utrechtse binnenstadskerken.“Het zal toch wel geen toeval zijn,” zei mijn vriend nog steeds met een glimlach op het gezicht, “dat jij nou net dat boek uit de kast trekt dat over kerkgebouwen gaat. Je was en je blijft dus een kerkmens maar nu ook een gids? Weet je nog … de klassieke vraag in ons beroep: wat is het nou: leiding geven of leiding ontvangen?” Laat ik me heel kort voorstellen. Mijn naam is Wybo Zoutman. Ik groeide op hier in Utrecht, Tuindorp. Na de middelbare school studeerde ik theologie in Kampen. Bernadette van den Ingh, ook uit Tuindorp, werd mijn echtgenote en drie jongens zagen het levenslicht in Woudenberg, mijn ‘eerste gemeente’. Vervolgens werd mij de gelegenheid geboden een sociale academie op te richten en mede leiding te geven aan deze hbo-instelling. Dat was opnieuw in Kampen. Vervolgens was ik tien jaar predikant in Wageningen jaargang 12 nummer 1, april 2011

column

en in Amersfoort maakte ik mijn arbeidzaam leven vol met de geestelijke verzorging in wat nu ‘Meander Medisch Centrum’ heet. Vooral in het ziekenhuis luisterend naar mensen heb ik geregeld gedacht: “Wie verzorgt nou toch eigenlijk wie? ”. Mensen vertelden vaak zeer indrukwekkende levensverhalen. Ze vertelden niet alleen wat hen overkwam maar ook hoe ze daarmee omgingen en hoe ze daar tegenaan probeerden te kijken. Meerdere keren heb ik aan het eind van een dergelijk gesprek iets gezegd in de sfeer van “Dank u wel dat ik een klein stukje met u mocht oplopen”. Wat waren en zijn sommige mensen wijs. Een mens is meer dan hij of zij heeft. Natuurlijk … een gids van het Gilde neemt een groepje mensen min of meer bij de hand en laat die mensen het nodige zien en horen van Utrecht, zijn geschiedenis, haar kerken, haar schoonheid … . Maar u voelt het al: de gids is bijna verliefd. En enerzijds nuchter maar anderzijds bevlogen maakt de gids de wandeling tot een gebeurtenis. De gids laat merken dat Utrecht hem of haar in het hart heeft gesloten. Voorop staat de bevlogenheid, staat Utrecht dat leiding geeft. Ik hoop een gids te zijn die royaal ontvangt!

Kent u ze nog, de keteltjeskoffie en de percolator? Hebt u nog een fluitketel? Koester hem, want hij is bijna verdwenen. De waterkoker heeft z’n taak overgenomen. Bereidt u voor, als u binnenkort met vakantie gaat. Logeerpartijen bij vrienden en bungalowvakanties maken duidelijk dat Nederland ingrijpend verandert. Niet alleen door de komst van de waterkoker. Er verandert veel meer. Eenvoudige handelingen als theezetten, koffiezetten, douchen, naar muziek luisteren of televisie kijken, geven problemen als je te gast bent in andermans huis. Het is ongemerkt gebeurd. We hebben het niet in de gaten gehad. In ieder huis is een oude voorziening vervangen door een nieuwe. Een douche was vroeger een kraan die warm en koud water gaf. Een beetje mengen en het poedelen kon beginnen. Dat was alles. Tegenwoordig zijn er badkamers met apparatuur waar je nauwelijks aan durft te komen. Koffiezetten ging vroeger in elk huis ongeveer op dezelfde manier. Nu staat er op het aanrecht een apparaat, waarvan je vermoedt dat er koffie uit kan komen. Je wilt een muziekje opzetten. Je drukt op de knoppen van een vreemd toestel. Dan gaat er hier en daar een lampje branden. Tot geluid komt het niet. Vroeger kon je zeggen: “Ik ga koffie zetten”. Hoe zeg je dat nu? “Ik zet de senseo aan?” Een ‘bakkie troost’ heeft plaatsgemaakt voor geworstel met apparaten. U bent voorbereid. Van harte een fijne vakantie gewenst! Ben de Boer

De pen gaat naar Joke Keijmel. Wybo Zoutman.

15


Gilde Utrecht Nieuws Gilde Utrecht Nieuws

agenda + mutaties Gildecafé Plaats: Café van Wegen, Lange Koestraat 15, Utrecht 19 april 2011: Jan de Rode, 3D-reconstructies o.a. bekend van de dvd ‘750 jaar Gotische Dom in Utrecht’

Vergaderdata 2011 Bestuur Elke tweede woensdag van de maand 10.00 – 12.00 uur Ruimte: afwisselend bij Paul Vergeer en Frits Wensing 11 mei; 8 juni; 14 september; 12 oktober; 9 november; 14 december

Coördinatiecommissie rondleiders Elke eerste donderdag van de maand 10.00 – 12.00 uur Ruimte: Gildekantoor 5 mei; 9 juni; 1 september; 6 oktober; 3 november; 1 december

Plenaire vergadering rondleiders dinsdag 9.45 – 12.00 uur Ruimte: Bartholemeus Gasthuis 25 oktober

Evenementen rondleiders Voorlopige data zijn: 26 april: Gevangenis Wolveplein; 17 mei: bomenwandeling met de nadruk op platanen; 28 juni; 27 september; 25 oktober; 22 november

Afscheid als rondleider Mevrouw E. Lagas, de heer J. Koopman, de heer B. Ravelli.

Nieuwe aanbieders Mevrouw M. Saarela-van der Horst, conversatie Fins; mevrouw E. Ponzetti, conversatie Italiaans; de heer W. Goosen, Samenspraak; mevrouw M. Faraldo, conversatie Spaans; mevrouw J. Muijsson, Samenspraak; mevrouw J. Heijggen, Samenspraak. mevrouw T. Rijntjes, Verhalen van Vroeger; mevrouw A. de Boer, tuinadvies.

16

Balievergaderingen maandag- of donderdagmorgen 11.00 – 13.00 uur Ruimte: Gildekantoor ma. 9 mei; do. 30 juni; ma. 5 september; do. 20 oktober; ma. 12 december

Coördinatievergadering taalaanbieders woensdag 10.00 – 12.00 uur Ruimte: Gildekantoor 27 april, 7 september, 23 november

Gildekantoor gesloten maandag 25 april (2e Paasdag) donderdag 2 juni (Hemelvaartsdag) en de dag daarna vrijdag 3 juni maandag 13 juni (2e Pinksterdag)

Nieuwe rondleiders mevrouw M.L. Kuijpers, mevrouw C. van Leusden

Aanbieders weg Mevrouw M. Arbat Muntané, Spaans; de heer J. Schaafsma, Spraakmakend; de heer G. Kuitenbrouwer, Spraakmakend; mevrouw M. Peschier, Spraakmakend; mevrouw H. Heerma, Samenspraak.


Gilde Utrecht Nieuws. jaargang 12 nummer 1, april Gilde Utrecht Nieuws

Recommend Documents