V.A.T. NIEUWS. 34 e jaargang nummer 1 april Tuinpark V.A.T

V.A.T.

Tuinpark V.A.T. www.vat-sloten.nl

NIEUWS 34e jaargang • nummer 1 • april 2014

V.A.T. NIEUWS

Tuinpark V.A.T. werd op 1 september 1919 in Amsterdam opgericht en op 10 juli 1920 bij Koninklijk Besluit Nr. 64 goedgekeurd. Ingeschreven bij Kamer van Koophandel onder V 532853

Inhoud 3 Woord vooraf 5 Mededelingen van het bestuur 6 E.H.B.O. Lijst Tuinpark het V.A.T. 7 Bankerplanten 10 Hobbyclub 11 Historische groenten 17 Paasfeitjes 20 VAT-ladder 21 Mededelingen werkuren 2014 22 Voorjaar tuintips

Bestuur: Jac. Plooy mw. I. Zelhorst mw. J.M.E Dassen D. Nieberg Redactie: I. ten Napel, tuin 139 R. van Kampen, tuin 128 M. Hendriks, tuin 128 E.H.B.O: S. in de Haak, tuin 33 S. Kuiperij, tuin 113 W. Akster tuin 95 F. van Andel, tuin 73

25 Gedicht 26 Hopscheuten 28 Kookrubriek 31 Tekening door Monique Wijnschenk (tuin 127) 32 Puzzel- kinderpagina

VAN DE REDACTIECOMMISSIE

2 V.A.T.nieuws

De redactiecommissie heeft het recht artikelen in te korten of te wijzigen. Ook plaatsen wij geen anonieme brieven tenzij de naam van de afzender bekend is.

WOORD VOORAF De eerste uitgave van het VAT-Nieuws van dit jaar, ontvangt u wat later dan gebruikelijk. Door het afscheid van twee redactieleden is op dit moment de redactiecommissie onderbemand. Wij hopen dat er tuinleden zijn die het leuk vinden om onze redactiecommissie te komen versterken. Wij doen dan ook hierbij een beroep op u en nodigen u van harte uit om contact met ons op te nemen, zodat wij u vrijblijvend meer kunnen vertellen wat het werk van de redactiecommissie inhoudt en hoe wij werken. U kunt ons bereiken via een briefje in de redactiebrievenbus of via de email verenigingamateurtuinders@ hetnet.nl Graag zouden wij ook meer bijdragen van de tuinleden zelf willen plaatsen in het VAT-Nieuws. Heeft u een leuk verhaal of heeft een interessante gebeurtenis zich op ons tuinpark afgespeeld en wilt u hierover een stukje schrijven, dan ontvangen wij deze graag. Graag willen wij op deze plek Liesbeth Kooistra (tuin 13) hartelijk danken voor haar jarenlange inzet als voorzitter van onze redactiecommissie. Een van haar taken was het schrijven van het ‘Woord vooraf’ en dit was altijd plezierig om te lezen. Op dit moment missen wij nog iemand die voor het VAT-Nieuws het ‘Woord vooraf’ schrijft. Dus mocht u een keer het ‘Woord vooraf’ willen schrijven, dan horen wij graag van u. De redactie wenst u veel leesplezier en een goed tuinseizoen toe!

V.A.T.nieuws 3

www.hermansblokhuizen.nl [email protected] tel: 0653 200 937

persoonlijk advies en kwaliteit voor een betaalbare prijs

9 Stapelbare Noord Europese wandbalken in diverse diktes vanaf 50mm 9 Draaikiep-ramen met isolatieglas 9 Vele opties mogelijk zoals: o Impregneren o Montage o Dakisolatie o Dakpanprofielplaten 9 Ook standaard schuurtje van 200x300cm 9 Maatwerk geen probleem 9 Eigen import Al vele jaren dé leverancier van blokhutten op de Amsterdamse Volkstuinen.

Flamingo met panorama ramen

4 V.A.T.nieuws

Reiger maatwerk

Mededelingen van het bestuur Algemene Ledenvergadering (voorjaarsvergadering) De Algemene Ledenvergadering zal worden gehouden op donderdag 8 mei 2014 om 20.00 uur in De Schakel. In verband met de voorjaarsvakantie zal deze vergadering niet zoals gebruikelijk plaatsvinden op de laatste donderdag van april. TPC – schema werkuren 2014 Uw werkkaart heeft u samen met de contributienota thuisgestuurd gekregen. De eerste en de laatste datum van het werkrooster van de verschillende groepen A, B, C en D zijn verplicht. Zonder schriftelijk overleg zijn de overige data van uw werkbeurt niet te verplaatsen of in te halen. Het rooster met de data voor de werkuren vindt u ook elders in dit VAT-nieuws, hangt in de Mededelingenkast en staat tevens op onze website (www.vat-sloten.nl). Inkoop Vanaf zaterdag 1 maart 2014 zal de inkoop weer wekelijks geopend zijn van 9.30 uur tot 11.30 uur gedurende het tuinseizoen. Overzicht EHBO diensten 2014 Zie elders in dit blad en in de mededelingenkast. Tuinen verhuur/verkoop In 2014 zal de eerste verkoop/verhuur van tuinen plaatsvinden op zaterdag 3 mei 2014. Klaverjassen Vanaf vrijdag 2 mei 2014 is er weer elke vrijdagavond om 20.00 uur klaverjassen in De Schakel. U bent van harte welkom. Heg Wilt u alstublieft de bladeren voor/onder uw heg weg harken, omdat er anders onkruid gaat groeien. Ook als het mogelijk is af en toe het pad een beetje aanharken.

V.A.T.nieuws 5

Tuin ophogen Vergeet niet op tijd uw tuin op te hogen met aarde en zand. Brievenbus Er blijken nog steeds tuinen te zijn die niet beschikken over een brievenbus. Indien u geen brievenbus heeft, dient u hier zo spoedig mogelijk voor te zorgen. E-mailadres t.b.v. de maandelijkse nieuwsbrief Begin februari 2014 is de eerste nieuwsbrief per email aan de tuinleden toegezonden. Het bestuur wilt u via deze nieuwsbrief maandelijkse informeren over nieuws, activiteiten en bijzonderheden. Wij hebben nog niet van alle tuinleden een e-mailadres. Beschikt u over een e-mailadres en heeft u dit nog niet aan ons doorgegeven, dan verzoeken wij u uw e-mailadres aan het bestuur te doen toekomen via [email protected]

Het tuinseizoen gaat binnenkort weer beginnen. Bent u er klaar voor? Wij hopen van wel! Het bestuur wenst u een goed tuinseizoen toe!

E.H.B.O. Lijst Tuinpark het V.A.T. Maart

sandra tuin 33

1

sandra tuin113

8

fred tuin 73 richard tuin 40 Wijnanda tuin 95

6 V.A.T.nieuws

April

Mei

Juni

Juli

rv

31

rv

rv

5 15

3 12

22

26 30

7 10

9 12

21 24

2

5 14

17 19

Augustes

11

1 20

30

November

4 13

23 26

Oktober

rv 6 16

19 28

September

18 27

25

Bankerplanten Het is handig dat bij het uitbreken van de eerste insectenplagen in de fruit of groentetuin al nuttige insecten aanwezig zijn. Dit kan je stimuleren door enkele bankerplanten aan te brengen in de tuin. Deze bankerplanten zorgen niet enkel voor meer nuttige insecten in de tuin maar ook voor meer diversiteit van planten! Bankerplanten zijn planten die dienen als kweek voor nuttige insecten. Zij hebben de eigenschap dat er een specifiek plaaginsect voorkomt op de plant, die enkel kan overleven op die specifieke plant en niet op andere. Bijvoorbeeld enkel op vlier (Sambucus nigra) komt de vlierluis voor. Deze vlierluis kan niet overgaan naar andere planten. Deze luis is al vrij vroeg in het groeiseizoen aanwezig op de struik. Logisch dat deze plant veel nuttige insecten aantrekt, het is een perfecte voedselbron en voortplantingsplaats. Vanuit deze vlier zullen de nuttige insecten zich dan verspreiden over de rest van de tuin, naar alle plaatsen waar zij schadelijke insecten kunnen vinden. Voorbeelden van bankerplanten zijn linde (Talia), wilg (Salix), kamperfoelie (Lonicera), kornoelje (Cornus), beuk (Fagus sylvatica), gelderse roos (Viburnum Opulus), margriet (Leucanthemum), bottelroos (Rosa rugosa), ridderspoor (Delphinium), klaproos (Papaver), koningskaars (Verbascum)… Nodig nuttige insecten uit in je tuin Niet alle insecten voeden zich met planten. Vele insecten zijn rovers en voeden zich met andere insecten. Deze noemen we opruimers. Nuttige insecten kunnen opgedeeld worden in twee grote groepen: predatoren en parasitoïden.

V.A.T.nieuws 7

Predatoren zijn insecten die zich voeden met andere insecten. Sommige rovers voeden zich met verschillende soorten insecten, anderen hebben dan weer een voorkeur voor een bepaald insect. Een bekend voorbeeld is het lieveheersbeestje. Zowel de larven van het lieveheersbeestje als de volwassenen voeden zich met bladluizen. Ook spinnen, gaas- en zweefvliegen en roofwantsen voeden zich met insecten die veel schade kunnen toebrengen aan de planten in de tuin. Parasitoïde insecten gebruiken schadelijke insecten om zich in voort te planten. Een voorbeeld hiervan is de sluipwesp. Het vrouwtje legt haar eitje af in een schadelijk insect. Wanneer de larve uit het ei komt zal het zich voeden met het insect, waardoor deze uiteindelijk sterft. De volwassen sluipwespen voeden zich uitsluitend met nectar en stuifmeel. Nuttige insecten kunnen zich enkel handhaven in je tuin wanneer er ook schadelijke insecten aanwezig zijn. Deze hebben ze nodig om zich te voeden en voort te planten. Biologische bestrijding Zoals eerder beschreven zijn er in de natuur tal van nuttige insecten aanwezig die de schadelijke insecten kunnen opruimen. In de commerciële fruitteelt worden nuttige insecten al vele jaren met succes gebruikt om schadelijke insecten en mijten aan te pakken. Ook in serres werken tuinbouwers met de biologische bestrijders. Maar hoe lok je nu die rovers naar je tuin? Mits je rekening houdt met enkele regels kan je ook in je eigen tuin die biologische bestrijding mogelijk maken.

8 V.A.T.nieuws

Ban pesticiden Nuttige insecten kunnen plagen in je tuin goed onder controle houden. Maar je moet ze wel de kans geven natuurlijk! Bij het opduiken van de eerste schadelijke insecten zijn vele tuinliefhebbers snel geneigd om te spuiten met insecticiden. Het is natuurlijk logisch dat middelen die schadelijke insecten doden ook de nuttige insecten elimineren. Nuttige insecten zijn zelfs gevoeliger. Schadelijke insecten zullen na een bespuiting veel sneller terug komen dan nuttige insecten. Het gevolg is dat je weer moet spuiten en zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. Let ook op met fungiciden (tegen schimmels) en herbiciden (tegen onkruiden). Deze middelen kunnen soms ook een negatief effect hebben op de nuttige insecten in je tuin. Zorg voor stuifmeel en nectar Omdat vele nuttige insecten ook behoefte hebben aan nectar en stuifmeel is het belangrijk om veel bloeiende planten in je tuin te zetten. Het stuifmeel en de nectar moeten ook goed bereikbaar zijn voor de insecten. Kies daarom voor planten met enkelvoudige bloemen in plaats van dubbelvoudige. Ook bloemschermen zijn zeer in trek bij nuttige insecten. Om het hele groeiseizoen door genoeg nectar en stuifmeel aan te bieden is het belangrijk om planten te kiezen die op verschillende tijdstippen bloeien en deze te combineren in een border. Een extra voordeel van deze planten is ook dat ze een goede voedselbron zijn voor de bijen, deze diertjes hebben wat extra steun broodnodig! V.A.T.nieuws 9

Hobbyclub Woensdagavond hobbyclub U bent van harte welkom op deze hobby avond. We starten op woensdag 7 mei. Kantine open om 19:30 We maken onder andere kaarten voor de verkoop voor de fancyfair. Daar is materiaal voor aanwezig. U kan ook u eigen materiaal meenemen om zelf uw kaarten te maken. Er is ook een mogelijkheid op deze avond andere hobby’s uit te oefenen. Tot gauw, De krea dames

AL RUIM 50 JAAR HET ADRES VOOR LOODGIETERSWERK, DAKBEDEKKING, VERWARMING EN SANITAIR. Ons enthousiaste team van loodgieters, dakdekkers, verwarming- en (sanitair) installateurs staat al ruim 50 jaar voor u klaar! Ook voor o.a. zonnepanelen, boilers en waterinstallaties. Bel voor een afspraak 020 - 659 3480 of kijk op www.plooyinstallaties.nl

Tips en laatste nieuws op www.plooyinstallaties.nl

-10%

KORTING

OP ALLE SOORTEN DAKWERK* * ALLEEN VOOR LEDEN EN OP VERTOON VAN DEZE BON. NIET IN COMBINATIE MET ANDERE ACTIE’S. ÉÉN BON PER KLANT. KORTING TOT MAXIMAAL € 500,- INCL. BTW.

WWW.PLOOYINSTALLATIES.NL 020 - 659 3480 10 V.A.T.nieuws

Historische groenten Groenten hadden in de Middeleeuwen een imagoprobleem: ze waren ongezond volgens de toen geldende dieetleer, en bezaten een lage status. Armen aten ‘konijnenvoer’, maar als je machtig en welgesteld was, scoorde je kok niet met een groentegerecht, hoe smakelijk en prachtig het ook zou kunnen zijn. Dat veranderde in de eeuwen erna weinig. Met de impuls van de komst van allerlei onbekende gewassen uit de nieuwsontdekte werelddelen werd weliswaar de belangstelling voor en het kweken van gewassen salonfähig, maar hierbij gaat het vooral om exotische gewassen, of nieuwe rassen van inheems fruit als appels en peren. Op stillevens uit de Gouden Eeuw zie je veel prachtig zomerfruit (soms in combinatie met oesters) en artisjokken, maar gewone sla of tuinkruiden zoek je tevergeefs. Ook op afgebeelde maaltijden ontbreekt de salade. Gevogelte en pasteien, citrusvruchten, een schaaltje doperwtjes, broodjes, dan heb je het wel gehad.

De Verstandige Kock, of Sorghvuldige Huys-houdster Het recept voor de salade hieronder komt uit de zeventiende eeuw. In het kookboekje De verstandige kock, dat in 1667 samen met De verstandige confituurmaker verscheen als bijlage bij de derde druk van de handleiding voor tuinieren De Verstandige Hovenier door Pieter van Aengelen, wordt uit de doeken gedaan wat men eigenlijk met de producten uit eigen (moes)tuin aanmoest. V.A.T.nieuws 11

Daarom opent het receptendeel van de Kock met negen recepten voor moesgroentjes, en ook bij de recepten voor vlees worden groenten als ingrediënt gebruikt (Kalfs-schinckel met groen Kruydt, Hoen met bloemkool of zuring). Vanaf 1668 is de Kock samen met de Confituurmaker en het nieuwe deeltje De Hollandtse Slacht-tydt een bijlage bij Het vermakelyck Land-Leven. Dit uitgebreide driedelige werk biedt veel meer dan een cursus tuinieren, het beschrijft hoe tuinen en buitenplaatsen dienen te worden aangelegd (het eerste deel, Den Nederlandtsen Hovenier, door Jan van der Groen) en onderhouden (deel 2: Den verstandigen Hovenier, door Petrus Nylandt), en wat je met de opbrengsten uit die tuin kunt doen (dit derde deel bevat, naast de al genoemde receptendelen ook een handleiding voor imkers en het medicinaal gebruik van planten en de productie van reukwaters). Het kookboekje is opnieuw ingedeeld, en de groenterecepten zijn bijna verdubbeld tot zeventien stuks. De verstandige kock is tot 1802 ook zeven keer als apart boek in druk verschenen. (bron van dit alles: de inleiding bij de facsimile-editie van de uitgave uit 1670 uit 1993 van Joop Witteveen). Een ander recept uit De Verstandige Kock op Coquinaria is voor Kalfsgehaktballetjes in kropsla. Eetbare bloemen De onderstaande salade wordt versierd met eetbare bloemen: van bernagie, goudsbloem, roos, en ossentong. Bloemen zijn vrijwel uit de moderne keuken verdwenen, behalve natuurlijk bloemkool, broccoli en artisjok. Dat zijn overigens eerder bloemknoppen. Bij horecagroothandels en specialistische groenteboeren kun je eetbare bloemen bestellen, maar het is toch veel leuker om even met de schaar de tuin in te lopen? Neem wat er op dat moment bloeit. Behalve de bovengenoemde bloemen kun je ook bloemen van bijvoorbeeld bieslook, klaver, wijnruit, viooltjes en Oost-Indische kers gebruiken. Het oorspronkelijke recept Het recept is geciteerd naar de facsimile-editie van de Verstandige Kock van de 2de druk uit 1669. De inhoudelijke verschillen met de eerste druk uit 1667 zijn gering: De recepttitel is daar ‘Om een goede salade te bereyden’, en van de slasoorten ontbreken Krul-salaet en Endivie. Mijn vertaling wijkt op enkele plaatsen af van die van Marleen Willebrands.

12 V.A.T.nieuws

Van rauwe Saladen te bereyden. Neemt Krop-

Om rauwe salades te bereiden. Neem

pen, Latouwe, Krul-salaet, Vette of Koorn-sa-

kropsla, snijsla, krulsla en veldsla, ook de

laet, oock de uytspruytsels van de Paerde-bloe-

uitlopers (het jonge blad) van paardenbloe-

men, oft wilde Cichoraye, oock uytspruytsels

men (=molsla of pissenlit) of wilde chicorei

van Cichoray-wortels, Endivie, of roode en witte

(Cichorium intybus), ook de uitlopers van

kool, of Komkommers, ‘t geen men best heeft,

cichoreiwortels (witlof dus), andijvie (die

ofte in de tijdt is, en een van alle wel schoon

ook een variant van cichorei is), of rode en

gemaeckt zijnde, wordt met goede Olie van

witte kool, of komkommers, waarvan men ‘t

Olijven, Azijn en Sout gegeten : over de som-

meeste houdt of wat in het seizoen is. Nadat

mige worden ghebruyckt toe-kruyden, yeder tot

één van al deze [groenten] goed is schoon-

believen, doch de gemeene zijn Kars, Nepte,

gemaakt, wordt [deze] met goede olijfolie,

Porseleyn, Pimpernel, Raket, Dragon, Boteris;

azijn en zout gegeten. Bij sommige [soorten

oock doet men daer wel over de bloemen van

slagroenten] worden toekruiden gebruikt, elk

Buglos, Bernagie, Roosen en Goudtsbloemen

naar smaak, maar gewoonlijk zijn dit kers,

: Men eet dese Sala oock wel met gesmolten

kattenkruid, postelein, pimpernel, raket, dra-

Boter en Azijn te samen gewelt, in plaats van

gon, en druifkruid. Men doet er ook wel bloe-

Olie en Azijn, tot yeders believen.

men over van ossentong, bernagie, rozen en goudsbloemen. Men eet deze salade ook wel met samen gewelde gesmolten boter en azijn in plaats van olie en azijn, zoals men wil.

• Maak een keuze uit één of meerdere slasoorten: kropsla, pluksla, krulsla, molsla, veldsla, andijvie, jong blad van wilde cichorei, witlof, rode en witte kool, komkommer • Vinaigrette, verhouding vet/zuur 2:1: olijfolie extra vergine of gesmolten boter, rode of witte wijnazijn, zout • Tuinkruiden (maak een keuze): (water)kers, kattenkruid, postelein, pimpernel, rucola, dragon, druifkruid. • Eventueel bloemblaadjes of bloempjes van ossentong, bernagie, roos, goudsbloem

Voorbereiding Reinig alle groenten en kruiden. Als je uit eigen tuin plukt, kijk je ze ook even na op beestjes. Was ze door onder te dompelen in ruim koud water, herhaal als er V.A.T.nieuws 13

Alle comfort van gas zonder aansluiting op het aardgasnetwerk Onze jarenlange ervaring en kennis zorgen ervoor dat Antargaz de ideale partner is voor uw propaangas in flessen, bovengrondse- en ondergrondse tanks. Betrouwbaarheid, veiligheid, kwaliteit en deskundigheid: dat is wat u van ons mag verwachten! Kiezen voor Antargaz betekent: De garantie voor een uitstekende service van de beste partner voor tuinders. Neem vandaag nog contact met ons op: Antargaz Nederland B.V. Postbus 76, 5430 AB Cuijk Gratis tel. nr: 0800 2855427 Website: www.antargaz.nl Mail: [email protected]

14 V.A.T.nieuws

veel zand van af komt. Spoel eventueel na onder stromend water, en laat uitlekken of gebruik een slacentrifuge. Scheur de groenteblaadjes kleiner als ze aan de grote kant zijn. Bereiding Maak een mooie schaal op: eerst de basisgroenten, dan tuinkruiden, en tot slot bloempjes en bloemblaadjes. Gebruik je olie en azijn, dan zet je die op tafel met het zout, en de eters mogen hun eigen salade aanmaken. In de achttiende en negentiende eeuw gebeurde het aanmaken van de salade aan tafel, door de gastvrouw, net zoals het de taak van de gastheer was om het vlees aan tafel aan te snijden. Als je gesmolten boter gebruikt, moet de slasaus vlak voor het serveren worden gemaakt. De boter moet maar net gesmolten zijn (dus niet verkleurd), de azijn wordt er dan druppelsgewijs door geklopt. Tot slot gaat er een snuf zout bij.

Ingrediënten Bernagie (Borago officinalis) - Ook wel bekend als komkommerkruid. Kneus een van de harige blaadjes en je weet meteen waarom. Het jonge blad kun je, heel fijngesnipperd vanwege die haartjes, door de sla doen. De prachtige stervormige blauwe bloempjes zijn ideaal om als garnering te gebruiken. Je hoeft maar één keer een plant neer te zetten, want, al is bernagie eenjarig, hij zaait zó goed uit, dat je in de jaren erna eerder bernagie zult uittrekken dan bijzaaien. Overigens schijnt het kruid een stimulerende werking te hebben op de vorming van adrenaline. Boteris - Volgens het Herbarius Kruyt- en Bloemhof (1663) van Pieter van Aengelen is druifkruid (Chenopodium botrys) een andere naam voor boteris. Dit eenjarige kruid hoort tot de ganzevoet-achtigen. Je zou het eventueel kunnen vervangen door Brave Hendrik (Chenopodium bonus-henricus), een vaste plant waarvan de jonge bladen in de Middeleeuwen als warmoes werd gegeten, bladgroente. De stengels kunnen als asperges worden behandeld en gegeten. Overigens is de Hendrik waarnaar deze plant is vernoemd Henry IV (1553-1610), de eerste Bourbon-koning van Frankrijk, dus in de Middeleeuwen zal de plant V.A.T.nieuws 15

een andere naam hebben gehad. En de Brave Hendrik raakte in vergetelheid toen spinazie steeds meer bekend werd in Europa. Cichorei (Cichorium intybus) - Een mediterrane vaste plant met prachtige blauwe bloemen die ook in onze streken overleeft. Je hebt de wilde variant, gekweekte familieleden zijn andijvie, witlof (Cichorium intybus var. foliosum) en radicchio. Van de geroosterde wortel van de Cichorium intybus var. sativum wordt koffiesurrogaat gemaakt (peekoffie). Goudsbloem (Calendula officinalis) - Hé, calendula! Dat is die zalf die je op brand- en schaafwondjes smeert! En ja, inderdaad is de goudsbloem grondstof in allerlei medische en cosmetische smeerseltjes voor de huid. De prachtige oranjegele bloemblaadjes werden in het verleden ook wel gebruikt als vervalsing van saffraan. Goudsbloem is eenjarig, maar als je hem rustig laat staan (dus niet álle bloemen plukt), zaait hij zich makkelijk uit. Kattenkruid (Nepeta) - Ruikt een beetje naar munt, en katten kunnen er dramatisch op reageren. De verse planten laten ze met rust, voor zover ik in mijn eigen tuin zie, maar gedroogd kattenkruid in speeltjes brengt de kat in extase. Het is géén kattenrug, ze raken er niet aan verslaafd. Als keukenkruid ben ik het niet veel tegengekomen. Ossentong (Anchusa officinalis) - Familie van bernagie, en ook al met mooie blauwe bloemen waar bijen dol op zijn. In het Egels heet deze plant buglos, en dat was vroeger ook de Nederlandse naam. Het verschil met bernagie is onder andere dat ossentong een vaste plant is. Pimpernel (Sanguisorba minor) - Een vast plantje, inheems in Europa. Decoratieve blaadjes en groene(met een beetje rood), bolle samengestelde bloemaren. Je gebruikt het blad als kruid, snijd bloeistengels weg, tenzij je wilt dat de pimpernel zich uitzaait. Ik weet uit eigen ervaring dat dat héél goed gaat! Het jonge blad wordt meestal in salades en verkoelende dranken gebruikt. De bloempjes kunnen ook worden gebruikt in salades, en zijn ook decoratief als garnering bij andere schotels. Bron: www.coquinaria.nl

16 V.A.T.nieuws

Paasfeitjes Het is bijna Pasen, de winkels liggen al weken vol met chocolade eieren en hardgekookte eieren worden alvast beschilderd. De ideale gelegenheid voor wat paas-weetjes! • Vroeger werden de eieren in de grond gestopt. Men meende dat de aarde dan wat vruchtbaarder zou worden. • De traditie om eieren te rapen is al sinds 320 voor Christus. Toen werden eieren al beschilderd. Het ei stond toen symbool voor het nieuwe leven en om die kracht over te brengen op de akkers, werden de geschilderde eieren daar neergelegd of ingegraven. De kinderen gingen de akkers op om de beschilderen eieren te zoeken. • Een legende beweert dat de paashaas in werkelijkheid een raaf is die gestraft werd voor zijn boze daden. Slechts een keer per jaar mag hij eieren leggen maar dan moeten ze wel goed verstopt zijn. Een haas die eieren legt in letterlijke en figuurlijke zin, dus. • De schaal van een ei is erg sterk. Een kippenei kan een gewicht tot 4 kilo dragen, en een struisvogelei zelfs het gewicht van een volwassen persoon! • Je kunt eieren kleuren met natuurlijke kleurstoffen. Hiervoor leg je de eieren in de pan, die je vervolgens vult met water. Voeg een lepel azijn toe en de natuurlijke kleurstof. Breng aan de kook en laat 15 minuten koken. Laat dan de eieren afkoelen. Enkele kleurstoffen die je kunt gebruiken zijn bessensap voor rode eieren, een schep koffie voor bruine eieren of spinazie voor groene eieren. • Als een jongeman een vrouw ten huwelijk wou vragen, dan kon hij het op een originele manier doen tijdens Pasen. Hij moest zijn schat een versierd ei geven. Dit is helaas een uitgestorven gebruik. Laten we allemaal aftellen naar Pasen en al stiekem wat chocolade eten!

V.A.T.nieuws 17

18 V.A.T.nieuws

V.A.T.nieuws 19

De ladder 2013 Wanneer

Wat

Hoe laat

Wie/waar

APRIL Iedere maandagochtend is er een Plantenmarkt op het Amstelveld 19 april

20 april

Themarondleiding: Pasen en paasplanten.

14.00 uur

Hortus Botanicus Amsterdam

Deelname € 3,50 Euro (excl. entree tot de Hor-

Plantage Middenlaan 2A,

tus). Vooraf reserveren is niet mogelijk. Er is

Amsterdam, 020-6259021.

een maximum van 15 personen per rondleider.

www.dehortus.nl

Paasbrunch. Volwassenen 10 euro, kinderen

11.00 uur

De Schakel

De Schakel

tot 12 jaar 2,50 euro. Aanmelden tot 15 april bij Martin Kleine 06-462 86546 of in de Schakel

MEI vanaf

Hobbyclub. U bent van harte welkom op deze

vanaf

7 mei

hobby avond.

19.30 uur

8 mei

De Algemene Ledenvergadering

20.00 uur

De Schakel

vanaf

De vrijdag middag snack begint om 17:00 tot

16.30 uur

De Schakel

20.00 uur

De Schakel

20.30 uur

De Schakel

14.00 uur

Hortus Botanicus Amsterdam

15 mei

18:30 uur. De schakel is open vanaf 16:30 uur.

17 mei

Darttoernooi. Aanmelden kan tot 15 april bij Martin Kleine 06-462 86546 of aan de bar van de kantine.

24 mei

Bingo + loterij. (De Schakel is open vanaf 20.00

24 mei

Themarondleiding: Verfplanten, kleuren met

uur) de natuur. Deelname € 3,50 Euro (excl. entree

Plantage Middenlaan 2A,

tot de Hortus). Vooraf reserveren is niet mo-

Amsterdam, 020-6259021.

gelijk. Er is een maximum van 15 personen per

www.dehortus.nl

rondleider.

Activiteiten VAT - vet vermeld - let ook op het mededelingenbord! Alle data onder voorbehoud. Zie ook de (ladder)activiteiten op onze website www.vat-sloten.nl Activiteiten VAT - vet vermeld - let ook op het mededelingenbord!

20 V.A.T.nieuws

Mededelingen werkuren 2014 Het werkschema van de door u te maken werkuren is als volgt: Groep A 01/03 29/03 26/04 24/05 21/06 19/07 16/08 13/09 11/10

Groep B 08/03 05/04 03/05 31/05 28/06 26/07 23/08 20/09 18/10

Groep A is van tuin Groep B is van tuin

Groep C 15/03 12/04 10/05 07/06 05/07 02/08 30/08 27/09 25/10

1 t/m 49 50 t/m 97

Groep D 22/03 19/04 17/05 14/06 12/07 09/08 06/09 04/10 01/11 Groep C is van tuin Groep D is van tuin

98 t/m 158 159 t/m 201

Op de dikgedrukte data hierboven bent u verplicht uw werkuren te doen. Zonder (schriftelijk) overleg met een van de hieronder genoemde personen zijn de data van uw werkbeurt NIET te verplaatsen of in te halen. TPC – Tuinpark Commissie Groep A 118-A Mw. C.L.A. van Kampen 20-B Mw. I. de Jager

06-16094239 06-10111100

Groep B

8-A 133-B

Mw. M. Stolp Mw. W. Baudrie

06-33752770 06-14239373

Groep C

132-A 116-B

S. Scholten Mw. Mobach-Werkman

06-30696237 020-6732527

Groep D

104-A 193-B

K. Mulder Mw. J. Dilg

06-27376257 020-6106628

Als u op een van uw werkdata verhinderd bent, probeer dan te ruilen met een medetuinder. Gelieve niet af te zeggen via mail maar graag de heer K. Mulder bellen op 0627376257.

De werktijden zijn van 09.20 uur tot 12.00 uur. TPC afgevaardigde bestuur: Jac. Plooy, tuin 30

06 2545 2644 V.A.T.nieuws 21

Voorjaar tuintips Nieuw leven en kleur in de tuin is eindelijk weer aangebroken. De planten zijn in volle bloei en de tuin ruikt weer fris naar de lente. De natuur geniet weer van de langere dagen. De vogels maken nestjes en veel dieren worden weer wakker na een lange winterslaap. Kortom, het seizoen is weer begonnen en er is genoeg werk te doen. De tuin kan wel weer wat nieuwe soorten beplanting gebruiken… Er zijn een aantal prachtige bloemetjes die nu groeien. Plant ze in een grote bak met speciale grond, zodat er een creatie van originele en fleurige bloemetjes ontstaat. Het onderhoud van het gazon in april Controleer het gras op rotte, kale of zieke plekken. Steek voor een snel resultaat de rotte of lelijke plek in een vierkant uit en leg in het ontstane gat een op maat gesneden plag gras. Ook kun je gelijk de plekken met grof gras verwijderen en opnieuw inzaaien of op de snelle manier behandelen. Het gazon kan alweer gemaaid worden. Niet alle grassoorten groeien even snel. Dit heeft als gevolg dat het gazon er voor de maaibeurt na de winter er erg hobbelig uitziet. Ook is er verschil in de kleuren groen te zien. Langs de randen van het gazon liggen vaak klinkers. Loop met een snoeischaar langs en knip al het gras dat over de klinkers groeit af. Zo ziet het gazon er voor het oog weer strak uit. Als er gemaaid wordt kan de maaimachine gemakkelijk over de klinkerrand gereden worden. Graskanten afsteken is dan niet nodig. Het onderhoud van de vijver in april De vijver kan weer helemaal opgeschoond worden. De oude resten en dode bladeren van waterplanten kunnen de vijver uit. Dit kan eventueel met een speciaal schaartje zodat je het vuil op afstand kunt verwijderen. Zorg voor voldoende

22 V.A.T.nieuws

zuurstof in de vijver. Dit kan door eventueel wat nieuwe planten in de vijver te plaatsen. Ook kun je nu de pop weer in de vijver plaatsen. Versier je vijver eens op een andere manier. Er zijn leuke mini waterlelies die heel leuk in jouw vijver staan. Ook langs de vijver bloeien nu de eerste bloemen, het is leuk om hier een vrolijke bloem bij te planten. Te denken valt aan de gele dotterbloem. Beplanting in april Laat citrusboompjes, fruitboompjes en andere zwakkere boompjes en planten langzaam aan de kou wennen. Je kunt dit doen door ze regelmatig buiten te zetten en ze ‘s nachts weer binnen te zetten, omdat ze maar een klein poosje vrieskou kunnen verdragen. Heb je in het najaar geen heesters of rozen geplant en wil je deze alsnog in de tuin? Dan is het nu mogelijk om ze alsnog te planten. De rozen zullen deze zomer al volop bloeien. April is een mooie maand om de beplating goed te bemesten. Het voorjaar is voor mesten een prima tijd, want de planten nemen rond deze tijd de voedingsstoffen optimaal op. In bakken met glasplaatje of kamerkasjes kun je eenjarige, tweejarige of vaste planten voor zaaien. Als je dit al in maart hebt gedaan, dan is het nu tijd om de jonge plantjes voorzichtig te verpotten. De moestuin in april Wil je een kruidentuin aanleggen? Dan is het nu het juiste moment. Anijs, Venkel, Peterselie, bonenkruid en noem maar op, mogen nu volop in de grond gezaaid worden. Het is weer tijd om druif te planten. Doe dat wel echt deze maand. De druif kan het best tegen een zuidmuur of een schutting gezet worden. Zo wordt het knakken voorkomen en de beste groei bevordert.

V.A.T.nieuws 23

Het is weer tijd om voorbereidingen te treffen zodat je deze zomer weer verse aardbeien kunt eten. Maak als eerste het aardbeienbed goed schoon. Haal eventueel de te groot uitgroeiende planten op en plant daarvan de jongste delen. Groenten staan graag op een zonnige en lichte plaats. Toch zijn er veel soorten die in minder goede omstandigheden ook goed groeien. Dit zijn aardappelen, erwten, spinazie, tuinbonen, rabarber, andijvie, spruitjes en tuinkers.

Snoeien in april Vanaf april komt het maandelijks onderhoud weer om de hoek kijken. Snoei elke maand de hagen, zoals liguster, leylandii en taxus. Maai in ieder geval elke maand het gras en bemest het gazon ook op zijn tijd. Coniferen kunnen het best regelmatig licht gesnoeid worden zodat ze niette breed worden. Knip de uitgebloeide bloemen van de rozen er regelmatig uit zodat ze langer zullen bloeien. Overige tips voor april Na een zonnige en onbewolkte dag is de kans op een nachtvorst behoorlijk groot in april. Hou hier rekening mee, dus dek de planten die hier gevoelig voor zijn af met een stuk vliesdoek zodat de bloemkoppen niet bevriezen. Last van onkruid tussen de bestrating of het terras? Dit kun je heel gemakkelijk weghalen met een speciale staalborstel, een lange steel of een onkruidkrabber. Haal de tuinmeubelen en de tuingereedschappen weer uit de berging of uit de schuur. De scharnierende onderdelen kunnen gedruppeld worden met olie, zodat ze weer makkelijk werken. De tuinmeubelen kun je eventueel schuren en opnieuw beitsen als dat nodig is. Wil je planten, boompjes of bloemen in uw auto vervoeren? Leg een zeil of deken in de auto of gebruik een uitklapbare krat om ze te vervoeren. Zo voorkom je tuinrommel in uw auto. Bron: tuinen.nl

24 V.A.T.nieuws

L ente Z o a l s i e d e r ja a r w e e r o p n i e u w Z a l d e w e re l d on t w a k e n Na d e k i l l e d o r r e w i n t e r In br u i n e n z w a r t – w i t De lente komt met bloemen Ee n w a a i e r v a n k l e u r Ee n fe e s t o m t e z i e n De w e re l d l e ef t op Wi j m o g e n s a m e n g e n i e t e n Wa n d e l e n d oo r d e r e g e n bo o g En bij elke voetstap K o m t e r w e e r e e n k l e u r o m h oo g B r o n : t e k s t t r ef fe r s .p u n t .n l

V.A.T.nieuws 25

Hopscheuten Hopscheuten zijn de jonge ondergrondse scheuten van de hopplant. Deze klimplant is beter bekend als leverancier van de hop die gebruikt wordt bij het bier brouwen. Hopscheuten worden in onze contreien al heel lang als groente gegeten. Zelfs nog voor hopbellen werden toegevoegd aan bier om het langer houdbaar te maken. Hopscheuten zijn al bekend sinds de Romeinse tijd maar pas sinds de jaren ‘80 aan een heropleving bezig in de toprestaurants. Een hele ommezwaai want in de middeleeuwen werden ze immers nog gegeten door de arme bevolking. Hopscheuten lijken een beetje op de beter bekende Oosterse sojascheuten. Hopscheuten worden wel eens ‘s werelds meest exclusieve en duurste groente ter wereld genoemd. Dat komt omdat de schaarse hopboeren die er nog zijn de groente slechts van maart tot april kunnen oogsten. Gelukkig deden nieuwe oogsttechnieken hun intrede in het landbouwleven en kunnen de hopscheuten nu al over een langere periode gegeten worden, van kerstmis tot april. Toch blijft dit een heel arbeidsintensieve teelt. Hopscheuten zijn een typisch Belgisch product. Nergens anders ter wereld worden ze zo veelvuldig in de keuken gebruikt. Toch zijn ze niet erg gekend bij het grote publiek. Voor fijnproevers vormen ze een ware delicatesse. Hopscheuten hebben een nootachtige smaak. Dit typische Belgische product kreeg van de Vlam het kwaliteitslabel “streekproduct”. Voor warme bereidingen kunnen de hopscheuten even geblancheerd worden. Hopscheuten kunnen zowel rauw gegeten worden als gestoofd.

26 V.A.T.nieuws

Hopteelt In maart komen de eerste hopscheuten boven de grond. Net voor die tijd werden in vroegere tijden de hopscheuten gesnoeid. De boer liet alleen de beste paar scheuten over. De rest van de scheuten werden er met een mesje afgesneden. Het resultaat is een oogst aan hopscheuten! Tegenwoordig is dit gewoon te duur geworden omdat het met de hand snoeien van de wortels ontzettend veel tijd kost. De hopscheuten oogst is dus alleen nog voor de liefhebbers. Voor boeren is het niet meer dan een bijverdienste. Voor het oogsten worden de hopranken op 1 meter hoogte boven de grond afgesneden. Een hopoogstmachine plukt vervolgens de hopranken inclusief leidraden en verhakselt de opbrengst. De hop wordt nu gedroogd voordat ze verwerkt kan worden tot andere producten zoals hopbellen, hoppellets, hopextract en geïsomeriseerde producten. Groei fase Hop is een van de snelst groeiende planten ter wereld en kan wel 10 centimeter per dag groeien. Tijdens de groeifase moet de boer constant in de gaten houden of er ziektes de kop op steken. Hop is gevoelig voor de hopbladluis, rode spin, verwelkingziekte, echte meeldauw en valse meeldauw. Een ander groot gevaar is de wind. Een vol hopveld kan enorm veel wind vangen en tijdens een zomer met flinke wind in elkaar zakken waarbij de oogst verloren kan gaan. Bron: hopscheuten.nl

V.A.T.nieuws 27

KOOKRUBRIEK Hopscheuten recepten Bereiden van hopscheuten Ingrediënten • hopscheuten • ½ citroen (sap) • room • nootmuskaat

Bereiding Koop altijd verse hopscheuten, kan je herkennen aan de witte kleur en de krokantheid! Eerst gaan we de scheuten reinigen : Kraak (niet snijden) het achterste vezelachtige gedeelte van de hopscheut af. Was de hopscheuten door ze 5 tot 6 keer overvloedig te spoelen met koud water, zo ben je er zeker van dat alle aarde en zand weg is. Kook de hopscheuten zo snel mogelijk na het wassen in licht gezouten water en doe er het sap van een halve citroen bij. Gebruik 3 keer zoveel water als hopscheuten. Laat de scheuten slechts enkele minuten koken en laat ze daarna schrikken in koud water zodat ze krokant blijven. Verwarm de hopscheuten kort in room en nootmuskaat zodat ze niet verkleuren. Afdekken om uitdroging te voorkomen.

28 V.A.T.nieuws

KOOKRUBRIEK Omelet met wilde hopscheuten Ingrediënten • • • •

200 gram hopscheuten 4 eetlepels olijfolie 5 grote eieren 20 gram vers geraspte Parmezaanse kaas • peper en zout

Bereiding Was de hopscheuten en laat ze goed uitlekken. Zet een pan met een doorsnede van ongeveer 20 centimeter met antiaanbaklaag op het vuur. Voeg de olijfolie toe en bak de hopscheuten rustig tot ze zacht zijn geworden. Het bakken is een mooi gezicht. De hopscheuten zijn eerst nog paars met groen van kleur en worden na het bakken fris groen. Het ziet er ineens uit als een hele andere groente dan wat je net geplukt hebt! Klop in een kom de eieren, kaas en peper en zout. Giet het over de hopscheuten in de pan. Zet het vuur iets hoger en bak een kant van de omelet bruin. Keer de omelet om door een plat bord op de pan te leggen. Dan hup in 1 draai de pan op zijn kop en je hebt de omelet op je bord. Laat de omelet nu met de andere kant weer in de pan glijden en bak de andere kant ook bruin. Snijd er punten van en eet smakelijk! Bron: hopscheuten.nl

V.A.T.nieuws 29

Een heldere kijk op zekerheid Zicht, risico- en verzekeringsadviseurs biedt particulieren en ondernemers inzicht in hun financiële situatie en adviseert hen over het voorkomen, opvangen en verzekeren van financiële risico’s. Met als resultaat gemak, tijd- en kostenbesparing en de zekerheid, dat het goed geregeld is én blijft.

www.zichtadviseurs.nl

30 V.A.T.nieuws

V.A.T.nieuws 31

KINDERPAGINA

32 V.A.T.nieuws

PUZZELPAGINA

V.A.T.nieuws 33

34 V.A.T.nieuws

! Van de redactiecommissie Kopij inleveren in de redactiebrievenbus of per email naar [email protected] op onderstaande data: • 13 juni 2014 • 12 september 2014 • 14 november 2014

V.A.T.nieuws 35

Afzender: Tuinpark V.A.T. Lies Bakhuyzenlaan 17 1066 CJ Amsterdam