Gilde Utrecht Nieuws jaargang 13 nummer 1, april 2012 Gilde Utrecht Nieuws

Gilde Utrecht Nieuws

jaargang 13 nummer 1, april 2012

1


redactie Redactioneel Het weer. Altijd een dankbaar gespreksonderwerp als je het niet over je inkomen, de politiek of jezelf wilt hebben. Tenzij je in afgelopen februari de Elfstedentocht wilde rijden – en je je bij velen wel een buil moest vallen aan het onderwerp. Als Gildemedewerkers hebben we al sinds jaar en dag allerlei alternatieven voor weerpraatjes. Die smoren we gewoon in verhitte snertmaaltijden, een glas warme chocomel (of iets sterkers) na afloop van een ‘wilde’ winterwandeling, een leerzaam opwindende bezichtiging, een ontsluierende lezing, enzovoort. Je eventuele kritiek op een en ander vergeet je daarbij: die kun je, weer bij zinnen, zo nodig thuis Colofon op de bank altijd nog leveren. En dan staan we er als Gilde ook weer voor open. Gilde Utrecht is een vrijwilligersorWant we zijn en blijven innovatief. ganisatie van vijfenveertigplussers waarin meer dan tweehonderd mensen hun ervaring – opgedaan in werk en hobby – belangeloos inzetten voor Utrechtse stadgenoten.

Aan dit nummer werkten mee Ries, Adriaansen, Ben de Boer, Wim Hendriks, Hans Marcelis, Jan van Schaik, Sylvia Volkert

Redactie Jonne Blommendaal, Jeanne van den Heuvel, Thom van Rossum, Joke Streefkerk, Aart de Veer

Secretariaatsadres Gilde Utrecht, Lange Smeestraat 7, 3511 PS Utrecht. Tel. 030 234 32 52; e-mail [email protected]; website www.gildeutrecht.nl

Drukkerij Drukkerij All Print te Utrecht Oplage 275 exemplaren

Foto’s Jeanne van den Heuvel, tenzij anders vermeld.

Sluitingsdatum kopij jrg. 13 nummer 2-3 8 juli 2012

Foto omslag Lepelenburg De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij in te korten. De inhoud van ingezonden kopij valt buiten de verantwoording van de redactie.


Inmiddels is ook het project Internetcafé in het Bartholomeus Gasthuis van start gegaan. Aan dit project doen twee Gildemedewerkers mee. Zij zijn er iedere dinsdagmiddag, van 14.00 – 16.00 uur. Zij kunnen echter nog wel assistentie gebruiken (lees de berichtgeving daarover van Jeanne van den Heuvel in dit nummer), dus kunt u en wilt u het nodige in dit verband: meld u aan en spreek onze directeur ter zake. Begeleidende koffie of thee gegarandeerd.

Zo hebben we intussen als nieuwe projecten bijvoorbeeld de Leeskring voor Laaggeletterden en de cursus Nederlandse Taal in de penitentiaire inrichting Wolvenplein. De groepen deelnemers verschillen uiteraard essentieel van omstandigheden. De eerste groep geniet van de vrijheid, de tweede zit ‘binnen’. De verbindende factor tussen beide groepen is echter dat deze hun leergierigheid niet onder stoelen of banken willen steken en zich graag laten begeleiden door onze (taal)vrijwilligers. Positiever kun je je mijns inziens niet opstellen als kennisoverdrager en -ontvanger. (Maar goed, hoewel dit even terzijde, we hebben dan ook taalaanbieders van Frans, Duits, Engels, Italiaans, Spaans en Fins!)

Enfin, ook met het lezen van dit voorjaarsnummer Gilde Utrecht Nieuws kunt u uw blik dus weer danig verruimen. Neemt u het rustig mee op een terrasje! Joke Streefkerk

Inhoud

Tentoonstelling ‘50 jaar gastarbeiders pag Utrecht’1960-2010 Redactioneel2

Interne berichten

3

Van de bestuurstafel

4

In memoriam Eg van Altena Installatie nieuwe rondleider

Rondleidingen6 Achter de Dom 7 en het Academiegebouw

Boeken7 Conversatie Nederlands Nieuw: Project Leeskring voor laaggeletterden’ Nieuw: Project Wolvenstein Vier jaar en Duizend en één Kracht

2

7

Berichten uit CCTA

Conversatie vreemde talen

10

Geef de pen eens door

10

Projecten11 Gratis advies tuinonderhoud Nieuw: Internetcafé Bartholomeus Gasthuis ‘Leer mij Utrecht kennen’ Architectuurcursus najaar 2012

In de schijnwerper

12

Interview met Ulli Hild Interview met Bert Groeneveld

Agenda en mutaties Column

16


INTERNE BERICHTEN Van de directeur Bij het schrijven voor het voorjaarsnummer van Gilde Utrecht Nieuws voorjaarsnummer vielen mij de krokussen op. Ik ruik de lente en de grijze dagen trekken weg achter mijn horizon. Ik ben niet geschikt als wintermens, zeker niet in Nederland. Te koud, te nat en te donker. Ik word nog net niet depri maar ik verlang dan zo naar een terras. Ik mag nu weer genieten van de evenementen in de stad, van lekker lang licht en Italiaanse prosecco. Misschien leest u dit Gildenieuws in de zon of wilt u eropuit trekken met ons nieuwe wandelaanbod. Alles kan. En om het u wat makkelijker te maken is onze wandel- en fietsfolder 2012 toegevoegd bij dit blad. Heeft u een vriendenkring die graag de stad bekijkt, kom dan meer folders halen op het Gildekantoor, zodat ook zij in dit voorjaar of de zomer voor weinig geld op pad kunnen met een rondleiding of een fietstocht van Gilde Utrecht. Ondanks de winter zaten we niet stil. Het Gildekantoor hebben we opgeknapt, de eindejaarsbijeenkomst opgevrolijkt met een optreden van de Steegzangers en waar we nog meer trots op zijn wil ik hieronder graag met u delen.

12,5-jarige jubilaris We hadden op de eindejaarsbijeenkomst in december een jubilaris die 12,5 jaar bij Gilde Utrecht is. Deze keer konden we rondleider Bert Groeneveld, vooral bekend om zijn rondleidingen langs de forten, hiervoor in de bloemen zetten. En zoals gebruikelijk ook in de schijnwerpers. Aart de Veer ging hiervoor op pad en laat in dit blad het licht op Bert Groeneveld schijnen.


Jaarverslag 2011 Bent u geïnteresseerd in het werk dat in 2011 is gedaan door ruim 200 vrijwilligers dan kunt u dit vanaf 1 juni inzien op de website van Gilde Utrecht. Zie hiervoor www.gildeutrecht.nl onder documenten. De jaarverslagen van eerdere jaren kunt u daar ook vinden.

Smoelenboek 2012

tholomeus Gasthuis. Meer informatie hierover vindt u in dit blad.

Deelname Gilde Utrecht aan Culturele zondagen 2012 Dit jaar zult u ook programma’s tegenkomen van Gilde Utrecht tijdens de Culturele zondagen. We doen bijvoorbeeld mee met het Uitfeest op zondag 2 september met het thema ‘Een dag beroemd’. En we zijn te zien met een programma op zondag 28 oktober met het thema ‘jong, jonger, jongst’ met o.a. een aanbod ‘ontmoeting tussen de generaties’ in het Bartholomeus Gasthuis. Op de website van Gilde Utrecht vindt u hier te zijner tijd meer informatie over.

100e taalaanbieder Op de erwtensoepbijeenkomst in januari werd het smoelenboek 2012 van rondleiders, baliemedewerkers, bestuur en directie uitgereikt. Rondleiders die dit nog niet in hun bezit hebben kunnen het afhalen op het Gildekantoor.

Drie nieuwe projecten Drie nieuwe projecten zijn de afgelopen maanden gestart bij Gilde Utrecht. Dit zijn de leeskring voor laaggeletterden, een project Nederlands op het Wolvenplein en het internet café in het Bar-

3

Met trots maak ik hier melding van de inschrijving van de 100e taalaanbieder in het cluster cultuur, talen en conversatie. Dit is Greetje Muilwijk. Sinds half november 2011 is zij bij Gilde Utrecht taalcoach conversatie Nederlands in het project Samenspraak. In het volgende dubbeldikke zomernummer stelt zij zich aan u voor. Tot slot wens ik u nog veel zomerzon. Jeanne van den Heuvel


van de bestuurstafel Als ik dit stukje schrijf, is de wereld heel klein. Ik probeer uit het raam te kijken op vijftien hoog, maar ik zie alleen maar wolken. Nog een paar weekjes en dan begint het voorjaar. Verlangt u ook zo naar de zon? En uiteraard weer naar terrasjes, glaasje erbij, oh wat lijkt me dat lekker. Maar goed, op dit moment alleen nog snert. Leuke onderwerpen Wat ik ook snert vind zijn bezuinigingen. Ik had de redactie gevraagd mij wat leuke onderwerpen aan te reiken voor het aprilnummer en daar stond onder andere op: bez.... Ja inderdaad. Ik kan het woord bijna niet meer uit mijn mond krijgen want iedereen heeft het erover alsof er niets anders meer is. We hebben het afgelopen jaar met onze Gildeactiviteiten voor het eerst meer dan € 30.000 verdiend en dat is een geweldig resultaat op weg naar wat minder afhankelijkheid. Met het voorjaar begint ook weer het nieuwe seizoen voor Gilde Utrecht. Er is een nieuwe algemene Gildefolder gedrukt en een nieuwe zomerfolder voor de rondleidingen. Het kantoor is opgeknapt, vloer geschuurd, nieuwe kasten, muur gesaust, kortom het ziet er weer gelikt uit. De plenaire vergadering rondleiders heeft een nieuwe voorzitter in Frank van Stigt. Frits Wensing heeft de vergadering jarenlang geleid en wilde zijn taak graag overdragen. Dat is nu gelukt en we zijn Frits dankbaar voor zijn rust uitstralende leiding van de vergadering. En dat was niet altijd even gemakkelijk want u weet, rondleiders praten graag en veel, maar luisteren... We hadden laatst een evenement waarbij onze gastheer opmerkte dat wat we van onze gasten vragen bij een rondleiding, in de omgekeerde situatie toch lastig is. Maar goed, het kwam uiteindelijk toch nog voor elkaar na een corrigerende opmerking van de evenementencommissie.

Nieuws voor 2012 Inmiddels zitten bestuursleden en directeur weer te zwoegen op het jaarverslag 2011. De penningmeester telt de ontvangsten en uitgaven bij elkaar en de accountant wordt in de startblokken gezet om de controle op tijd te laten plaatsvinden. En de dames van de balie zijn weer aan het studeren. Gilde Utrecht Nieuws

Ja, echt, op Google Apps. Sommigen zullen denken: Wat is dat nou weer! Tot op heden hadden wij alle pc´s op kantoor aangesloten op een centrale server, zeg maar één grote vergaarbak waar alle informatie bij elkaar wordt gezet. Die server moest regelmatig veiliggesteld worden door bandjes te verwisselen. En dan ging er af en toe wat fout en moest iemand allerlei correcties doen om de zaak weer te herstellen. Met Google Apps zetten we de server buiten de deur en gaan we gebruikmaken van programmatuur (applicaties, vandaar Apps) die op internet aanwezig is. Men werkt dan gewoon met vier pc´s tegelijk op een toepassing op internet en Google internet zorgt er ook voor dat alles veiliggesteld wordt. Het bespaart Gilde Utrecht vele duizenden euro´s per jaar. En daar willen we nieuwe, leuke dingen van doen.

Weblog Een van die nieuwe dingen is de nieuwe weblog voor taalaanbieders. Op de eindejaarsbijeenkomst hebben we al een paar voorbeelden laten zien. Op die manier kunnen we kennis en ervaringen op

4

een nieuwe manier met elkaar uitwisselen, want onze taal is zo rijk en daardoor ook zo moeilijk te leren. Vooral voor nieuwkomers. Maar onze 108 taalcoaches krijgen nu extra mogelijkheden. En ik? Ik ben sinds enkele maanden mantelzorger. Mijn vrouw liep op 3 januari hard naar de bus en viel. Linkerarm gebroken, van boven tot onder gehavend. Bont en blauw. Ik heb nog geprobeerd een oude les uit onze verkeringstijd in herinnering te brengen. Je weet toch dat je nooit moet hardlopen voor een man en een bus? Als je de eerste mist, neem je de volgende. Vandaar dat ik toch zo uitkijk naar een zonnetje. Kan ik tussen het stofzuigen en het strijken door af en toe even in korte broek het balkon op. Het lijkt me zo lekker hè, 24 graden tot de kerst en daarna iets warmer. Ik wens u allen ook zoń heerlijk voorjaar toe en laten we allemaal genieten van mooi weer en leuke Gildeactiviteiten. Paul Vergeer


van de bestuurstafel In memoriam Eg van Altena De eindejaarsbijeenkomst 2011 vond plaats op de dag dat Eg van Altena begraven werd. Vanaf 9 januari 1995 was hij rondleider van Gilde Utrecht. Een reden om tijdens deze bijeenkomst een moment stil te staan bij Eg en enkele anderen, genoemd en niet genoemd, die in het afgelopen jaar afscheid hebben genomen van het aardse bestaan. We weten allemaal dat het leven eindig is, en toch is men weer verdrietig als een vriendelijk en aimabel mens uit ons midden vertrekt. In 2007 is Eg nog gehuldigd voor zijn twaalfeneenhalf jaar rondleiderschap. De laatste jaren liep hij niet zo vaak meer, want zijn geheugen liet hem in de steek. Maar het Gilde vergat hij niet en vaak was hij nog aanwezig bij evenementen. Eg was geen schrijver en toch staat zijn naam op enige publicaties. Eg was namelijk een verwoed informatieverzamelaar en een kundig tekenaar. Een van zijn werken is de ´Historische Atlas van de stad Utrecht´ die hij in 1998 realiseerde samen met collega rondleider Jan van Ee en Eduard Struick, een van de mensen die aan de basis van Gilde Utrecht gestaan heeft. Een andere publicatie waar Eg aan meegewerkt heeft, is nummer 30 van de Historische Reeks Utrecht getiteld ´Licht in de binnenstad´, met als subtitel Ópenbare verlichting in de stad Utrecht´, waarbij de tekst geschreven is door Ingrid Jacobs. Achter in het boekje

staat: Égbert van Altena – dit was kennelijk zijn zondagse naam – heeft een grote belangstelling voor de geschiedenis van de stad Utrecht en geeft zijn bevindingen graag door aan andere belangstellenden. Hij is onder andere rondleider bij ´t Gilde Utrecht. Hij verzamelde het materiaal voor dit boek.´ En die verzameling is omvangrijk. Er staat zelfs een handleiding ´Verlichtingskunde´ in het boek. En dat roept respect op. Eg zat vaak in de studiezaal van Het Utrechts Archief. Als je wat wilde weten, zocht Eg het op en hij kwam vaak met onverwachte vondsten op de proppen. Ik heb hem eens gevraagd informatie te verzamelen over het oude Stations-

Eg van Altena foto :Ben Ravelli

gebied en het onzalige kerkhof dat zich daarvoor in de gemeente Catharijne bevond. Eg kwam met verrassend materiaal tevoorschijn. Eg werd in de zomer 2011 ernstig ziek en hij wist dat hij kansloos was. Hij ging zijn boekenverzameling opruimen en probeerde afstand te nemen van de zaken waaraan hij gehecht was. Een aardige vent is uit ons midden vertrokken. Hij is slechts 73 jaar oud geworden. Paul Vergeer

Installatie nieuwe rondleider Cor van Ingen is sinds maart 2012 een nieuwe rondleider bij Gilde Utrecht. Tijdens de plenaire vergadering rondleiders van 13 maart vond de installatie plaats. Als voormalig onderzoeker bij het RIVM was hij betrokken bij de voedselproblematiek in derdewereldlanden. Nu behoort hij bij de pensionados en als kersverse rondleider heeft hij een passie voor de Romeinse geschiedenis en is hij specialist in gasthuizen in Utrecht rond 1800.


5


Rondleidingen Achter de Dom 7 en het Academiegebouw Erg koud was het buiten, maar in het middeleeuwse huis Achter de Dom 7 was het warm en stond de koffie klaar. Baliemedewerkers en rondleiders waren uitgenodigd om op 7 februari 2012 een bezoek te brengen aan dit pand. Zij werden verwelkomd door professor Bär. Hij vertelde dat de toren rond 1400 is gebouwd. De oorspronkelijke bewoners waren kanunniken. Het gebouw staat op de immuniteit van Sint Maarten. Of de toren oorspronkelijk ook kantelen had, weet men niet. De kantelen die er nu staan zijn aangebracht tijdens de restauratie in 1892, toen ook de witte bepleistering is weggehaald en het puntdak op de toren is gezet. In 1470 is de aanbouw naast de toren gerealiseerd; oorspronkelijke, op de muur geschilderde bloemen zijn teruggevonden. De toren van het gebouw heeft per verdieping een kamer. Hoe de trap heeft gelopen is niet bekend. De huidige trap stamt uit 1670. Het huis is regelmatig van eigenaar verwisseld. Behalve als woonhuis is het in de Franse Tijd gebruikt als bewaarhuis voor gevangenen. Na 1830 heeft het dienstgedaan als politiebureau. Veertig jaar later schenkt de stad Utrecht het huis aan de Hogeschool en er vindt in 1890 een restauratie plaats onder de leiding van Cuypers. Sinds 1998 biedt het claustraal huis onderdak aan de Facultyclub met de naam: ‘Academische Vereniging Helios’. Deze vereniging wil iets bieden voor medewerkers en gasten van de universiteit van Utrecht en heeft ongeveer 2000 leden. De keuken in het huis is ook aangesloten op het Academiegebouw van de universiteit. Dit gebouw trekt jaarlijks 150.000 bezoekers en er vinden 2500 activiteiten plaats. Iedere student die promoveert krijgt een receptie aangeboden en het afstuderen worden de zalen voor veel verschillende bijeenkomsten gebruikt. Gemiddeld zijn er tien tot twintig mensen in het gebouw aanwezig voor de services. Binnen de Universiteit van Utrecht vinden er per jaar 500 promoties plaats. Rond 8000 medewerkers bedienen bijna 30.000 studenten. Een groot deel van het Academiegebouw stamt uit de 15e eeuw. Later, in 1886 beGilde Utrecht Nieuws

stond de universiteit 250 jaar en schonk de stad Utrecht het huidige gebouw. Hierin zijn veel zalen. De aula of kapittelzaal was oorspronkelijk de vergaderzaal van de kanunniken. In deze zaal heeft Jan van Nassau in 1579 de Unie van Utrecht beklonken en heeft Anna Maria Schuurman achter een gordijn de colleges mogen volgen. Ook de andere zalen hebben een naam: de naam van een winnaar van een Nobelprijs of van een lid van het bestuur. Er is een zaal met de naam 1636: het jaar van de oprichting van de Universiteit van Utrecht. Het gebouw zelf staat bekend om zijn vele portretten van hoogleraren. In de senaatszaal hangen er erg veel. Een systematiek van het ophangen in deze

6

zaal is hierbij niet te ontdekken. Er zijn muurschilderingen in de lichte Maskeradezaal. Deze schetsen dienden voor de maskerade in 1921. Tot 1956 werden er door de studenten bij de viering van een lustrum optochten door de stad gehouden, toen een welkome afleiding voor de bevolking van Utrecht. Tegenwoordig eindigt de inhuldiging van Sinterklaas in de stad op het balkon van het Academiegebouw. Er wordt gefluisterd dat dit ook de winterresidentie van Sinterklaas is. Aan het eind van de bijeenkomst bedankt Rien Stein drs. Bas van Nugteren, die het tweede deel van de rondleiding verzorgde. Jan van Schaik


Conversatie nederlands Nieuw: Project Leeskring voor laaggeletterden Leeskring als stimulans Op woensdag 23 november 2011 startte de bibliotheek in samenwerking met ROC Midden Nederland en Gilde Utrecht een leeskring voor laaggeletterden. De deelnemers werden geworven onder cursisten die bij het ROC een cursus lezen en schrijven volgen. Eén keer per week wordt er samen gelezen onder leiding van Simone van Weteringen (docente/vrijwilligster Gilde Utrecht). De zeven deelnemers, allemaal mannen, lezen het boek ‘Onderweg’ van Tommy Wieringa uit de serie Leeslicht. Om de beurt wordt voorgelezen, soms moeizaam, soms geholpen door een buurman. Eén bladzijde, dan neemt een ander het over. Er wordt meegelezen, hoorbaar. Een vinger volgt de woorden in het boek.

Elk hoofdstuk wordt besproken. Woorden herkennen, zinnen vormen en ook nog begrijpen wat er staat. Ik heb bewondering voor deze mannen. Er wordt geëvalueerd. De mannen doen niet zomaar mee. Op school kom je om te leren lezen en te schrijven. Er is dan niet veel tijd over om leeskilometers te maken, dat doe je, als je moeite hebt met lezen, niet gemakkelijk in je eentje. Samen lezen, in een veilige omgeving, stimuleert. Volgende week komen ze terug, eigenlijk hebben ze dit

Openbare Bibliotheek altijd al gewild. Sylvia Volkert, Bibliotheek Utrecht

boeken Speciale aanbieding: Wandelgidsen (foto Celadon) Ter gelegenheid van het verschijnen van de tiende Gilde(wandel)gids is een cassette verschenen. De gidsen zijn uitgevoerd op handzaam binnenzak/handtas formaat. Ze zijn samengesteld in nauw overleg met de mensen van het plaatselijk Gilde, specialisten in stadswandelingen en liefhebbers van historie. Iedere gids is opgebouwd uit drie elementen: een historisch deel, een uitgebreide door het lokale Gilde samengestelde wandeling en een algemeen informatief deel met een overzicht van musea, evenementen en horeca.De reeks bestaat momenteel uit de volgende delen: Utrecht, Haarlem, Nijmegen, Deventer, Purmerend, Joure, Almere, Rotterdam, Wageningen en Nederland. Nu in een eenmalige oplage: cassette met 10 gidsen van € 75,- voor € 49,50. Te bestellen bij Celadon uitgevers, tel. 030 225 06 06. jaargang 13 nummer 1, april 2012

E-mail [email protected]; www.celadonuitgevers.nl

Rondleiden, gesprekken met rondleiders Auteur (en uitgever): Roby Bellemans. ISBN 978-94-90355-05-0. Prijs € 15,- plus verzendkosten. Bestellen via www.robybellemans.nl Dit aardige, informeel opgezette boekje bevat door de auteur gehouden interviews met rondleiders, o.a. over de Bataviawerf in Lelystad, het Techniek Museum in Hengelo en de binnenstad

7

van Amersfoort (per boot). Ook het Zeeuws Museum komt aan bod, maar ontbreekt in de inhoudsopgave. Een cd-rom waarop alle interviews staan, is bijgeleverd. Aangezien de gesprekken vrijwel letterlijk zijn uitgeschreven is de informatie niet altijd even nuttig – Roby: “Je hebt wel een heel heldere stem.” Willem: “Dank u.” Het algemene hoofdstuk ‘Een rondleiding maken’ is voor ons Gildenaren het nuttigst, ook al omdat de meeste andere teksten over rondleiden in musea gaan. Aart de Veer Gilde Utrecht Nieuws

conversatie nederlands Nieuw: Project Wolvenplein Na uitgebreide voorbereidingen en overleg in 2011 startte Gilde Utrecht in samenwerking met de penitentiaire inrichting Wolvenplein in februari een cursus Nederlandse taal. Lesgeefsters zijn een justitieonderwijzer en Martine Verstraele (NT2-docent en Gildevrijwilliger). Martine heeft haar ervaring opgedaan in een arresthuis in België. Er zijn twee groepen van acht gedetineerden van start gegaan. De cursus richt zich op taal en wordt in samenspraak met de cursisten ingevuld. Er is ook een mogelijkheid om met een computer te werken. Het project is gericht op arbeidsparticipatie.

Vier jaar Duizend en één Kracht In 2007 werd afgesproken om in drie jaar tijd zoveel mogelijk allochtone vrouwen maatschappelijk te activeren om mee te kunnen doen in de Nederlandse samenleving. Dat was de inzet van Duizend en één Kracht. Gilde Utrecht deed hieraan mee met haar project Samenspraak. Ruim 500 allochtone vrouwen hebben afgelopen vier jaar van Gilde Utrecht in dit maatjesproject hulp gekregen bij het oefenen van de Nederlandse taal. Uit onderzoek blijkt dat bijna een miljoen vrouwen met alleen basisschool of vmbo/mulo niet werken en ook niet actief zoeken naar werk. Meer dan 80 procent van deze vrouwen is van allochtone afkomst. Om deze reden zet het kabinet de komende jaren in op een cultuurverandering, waardoor vrouwen een groter belang gaan hechten aan een eigen loopbaan en inkomen. Met 21 gemeenten heeft de minister van OCW nu een samenwerkingsafspraak getekend om laagopgeleide vrouwen te stimuleren om de stap te zetten naar werk of een opleiding. Die stap op weg naar werk zal

voor sommige vrouwen starten bij het doen van vrijwilligerswerk. De lokale projecten, zoals Gilde SamenSpraak, blijven een mooie basis om dit te activeren. Formeel was 2011 het laatste jaar van Duizend en één Kracht. Maar in praktijk gaat het werk bij Gilde Utrecht conversatie Nederlands aan anderstaligen in het project SamenSpraak gewoon door. Ook vragen wij voor dit werk nog steeds vrijwilligers, want we hebben altijd wachtlijsten. Om de succesformules uit vier jaar Duizend en één Kracht te belonen, te delen en in beeld te brengen werden deelne-

mende organisaties landelijk opgeroepen om hun successen in te zenden. Een selectie van genomineerden zijn gebundeld in het boekje Duizend en één Sterren. 18 succesverhalen uit Duizend en één Kracht. Via Movisie kunt u in bezit komen van deze publicatie. De publicatie (52 pag.) is hier gratis te downloaden www.movisie.nl . Kijk hier bij de publicaties. Jeanne van den Heuvel

Tentoonstelling ‘50 jaar gastarbeiders Utrecht’1960-2010 Op de huidige locatie, Bemuurde Weerd Westzijde 5, is de tentoonstelling nog tot 1 juli te bezichtigen. Indien u interesse heeft om nog gebruik te maken van het aanbod, laat dit dan snel weten. In onze planning zijn nog diverse mogelijkheden aanwezig om flexibel op welke vraag en welk moment dan ook in te gaan. Zie ook onze website www.50jaargastarbeiders.nl Ries Adriaansen coördinator projectgroep tentoonstelling gastarbeiders Utrecht


8


conversatie nederlands Berichten uit de coördinatiecommissie taalaanbieders (CCTA) Ieder activiteiten cluster van Gilde Utrecht staat onder leiding van een coördinatiecommissie. De CCTA komt ca. zes keer per jaar bijeen. Sinds 7 maart 2012 is Hans Marcelis voorzitter van deze commissie. Hij volgt hiermee Johan Vernède op die lid blijft van de commissie. Nieuws uit de commissie betreft deze keer: Ontmoetingsbijeenkomst taalaanbieders vreemde talen Op 13 december 2011 vond de eerste ontmoetingsbijeenkomst plaats van taalaanbieders die bij Gilde Utrecht Frans, Duits, Engels, Spaans, Italiaans, Arabisch of Finse conversatie aanbieden. Van de 25 taalaanbieders hebben er zeven deelgenomen aan deze bijeenkomst. Afgesproken is dat de CCTA voortaan een keer per jaar een uitwisselingsbijeenkomst voor hen organiseert en dat de wens voor een eigen werkboek met tips en trucs als ondersteuning voor het werk een goede zaak is. Hiervoor doet de commissie een oproep in het Gildenieuws. Kandidaten die een bijdrage willen leveren aan het samenstellen van een dergelijk werkboek, kunnen zich hiervoor melden bij Jeanne van den Heuvel: [email protected] U wordt dan uitgenodigd voor een gesprek.

aal betrokken bij de werkzaamheden die hieruit voortvloeien. Op deze wijze heeft zij veel gedaan voor Gilde Utrecht o.a. tijdens de organisatie van het symposium ‘Inburgeren in Utrecht, Hoe? Zo!’ op 27 oktober 2008 in Het Utrechts Archief

nog gezocht. Wij denken aan iemand die met de doelgroep laaggeletterden werkt en bereid is om klussen uit te voeren voor de CCTA. Er is ook nog een vacature voor iemand uit de kring van taalaanbieders vreemde talen om mee te denken over ondersteuning en het ontwikkelen van materaal. Mocht u als taalaanbieder van Gilde Utrecht belangstelling hebben voor het lidmaatschap van deze commissie, neem dan contact op met jvdheuvel@ gildeutrecht.nl Belangstellenden zullen worden uitgenodigd voor een gesprek. De werkzaamheden van de commissie staan vermeld in de publicatie ‘Ieder zijn waarde’ over het vrijwilligersbeleid van Gilde Utrecht.

Weblog

Gevraagd nieuwe commissieleden Na precies vijf jaar lidmaatschap van de CCTA heeft Marie-Louise Brugmans afscheid genomen van haar commissiewerk voor Gilde Utrecht. Marie-Louise startte in 2005 bij Gilde Utrecht in het project SamenSpraak en werkte sinds 2007 met laaggeletterden in het project Voortburgeren. Bij de start van de commissie CCTA in 2007 raakte zij politiek en socijaargang 13 nummer 1, april 2012

Marie-Louise Brugmans

Eind 2011 is Gilde Utrecht gestart met een weblog multiculturele communicatie. Wolter te Riele heeft sindsdien drie artikelen geplaatst. Reacties hierop zijn welkom. Zie hiervoor onze website www.gildeutrecht.nl. Redactionele medewerkers voor het beheer van deze weblog zijn tevens welkom. Heb je hiervoor belangstelling laat het mij weten.

en de jaarlijkse NT2-trainingen voor de taalaanbieders conversatie Nederlands. Een geschikte opvolger voor haar wordt

Jeanne van den Heuvel

9


Conversatie vreemde talen Andere talen Naast de ongeveer 75 taalaanbieders bij het Gilde die inburgeraars en anderen ondersteunen bij het leren van Nederlands als tweede taal zijn er ook zo’n 25 vrijwilligers die een of meer Nederlanders bijstaan in het leren van een moderne vreemde taal. Op uitnodiging van de Coördinatiecommissie Taalaanbieders (CCTA) was ongeveer een derde van hen op dinsdag 13 december (2011) naar het Gildekantoor gekomen. Hoewel het om verschillende talen gaat

en de werkwijze ook flink uiteenloopt bleek er genoeg gespreksstof te zijn voor een geanimeerde bijeenkomst en werden er de nodige tips en ideeën uitgewisseld. Als algemeen motto kan wel gelden, dat je je vooral aanpast aan de wensen en mogelijkheden van je cursisten en dat ieder zelf zoekt naar het geschikte materiaal en de meest werkzame aanpak. Maar ook dan zijn er genoeg gemeenschappelijke ervaringen en loont het van gedachten te wisselen met je ‘collega’s‘.

De conclusie na ruim twee uur praten was dan ook dat het goed lijkt een dergelijke bijeenkomst één keer per jaar te houden, waarbij zo mogelijk naast het uitwisselen van ervaringen ook een vorm van deskundigheidsbevordering op het programma zou moeten staan. De coördinatiecommissie neemt dat zeker ter harte en te zijner tijd kunnen onze taalaanbieders vreemde talen dus een uitnodiging verwachten. Hans Marcelis

geef de pen eens door Jaren geleden heeft Jeanne van den Heuvel een cursus gevolgd bij de Volkuniversiteit voor fotobewerking die ik gaf, ze vatte gelijk de koe bij de horens en vroeg of ik er wat voor voelde dit ook vrijwillig te doen bij haar organisatie, het Gilde, en zo is het begonnen. Ik ben sinds 1977 fotograaf, tenminste toen heb ik me ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, daarvoor was ik ontwerper spoorwegtechniek bij de NS. Wel, toen ik in 1979 mijn studio opende in de Doelenstraat, moest ik een keuze maken tussen studiofotograaf of reportagefotograaf. Het laatste won, omdat ik weg ben gegaan bij de NS vanwege dat binnen zitten. Ik ben de hele wereld af geweest van China tot Finland en weer terug, sport, koninklijk huis, rellen, natuurrampen en portretten waren de onderwerpen. Kranten, uitgevers, persagentschappen waren mijn klanten in binnen- en buitenland. Ja, daar kwam toch een eind aan, ondanks dat ik investeerde in mensen en apparatuur. 2000 was een mooi getal om te veranderen, ik gooide het op onderwijs, stelde een cursus digitale fotobewerking samen voor de Volksuniversiteit en dat was een binnenkomer. De Grafische School Utrecht rook eraan en wilde met mij ook in zee, en dat is nu al jaren zo. Toen kwam er verandering, in gezondheid en fotoapparatuur. Wat heeft dat nu met elkaar te maken? Wel dat zit zo, eerst een hartoperatie, die is zo goed Gilde Utrecht Nieuws

gelukt dat ik als nieuw werd en de fotocamera’s daar kon men mee filmen. Er ging een heel nieuwe dimensie ontstaan, daar stortte ik me met zoveel passie op dat zelfs de videojongens van de NOS en omroepen even kwamen informeren hoe dat zat. Plus dat ik twee jaar achter elkaar genomineerd werd voor de StanStorimansprijs, een inzending voor nieuws- en actualiteitenrubrieken, georganiseerd door de NFJ; ik heb nu wel even mijn draai gevonden. Op dit moment ben ik aan het filmen voor Novum, Portes en Doenja uit Utrecht en heb wat projecten, op 11-1111, dat heet One day on earth en nog iets van Paul Verhoeven. De film Tobias was op de laatste dag klaar en we hadden nog zes uur om stemmen te vergaren, we hebben Facebook, Twitter en LinkIn elk uur voorzien van info en om drie uur konden we de balans opmaken: tiende zijn we geworden, met 53 punten, wat was het niet geworden als we meer tijd hadden gehad? Bij het Gilde sta ik klaar met adviezen, bijvoorbeeld voor een mevrouw - die haar dochter een video wil meegeven

10

als ze het huis uitgaat - en die niet weet hoe ze de film moet inladen in haar computer om verder te verwerken. Of een printer die hapert, de oplossing is meestal zet hem uit, wacht even en doe hem weer aan. Wat de vragen ook mogen zijn, niemand hoeft zonder hulp te zitten; alleen moet men het wel vragen. En voor mensen die hun ei kwijt willen, kom je aanbieden, het is zo leuk om blije gezichten te zien. Wim Hendriks fotograaf, DSLR-filmer, docent De pen wordt doorgegeven aan Greetje Muilwijk, conversatie Nederlands, project SamenSpraak jaargang 13 nummer 1, april 2012

Projecten Gratis advies tuinonderhoud Weet u geen raad met uw tuin(tje) of wilt u dit voorjaar wel eens iets anders dan plantenbakken met violen. Twee aanbieders van Gilde Utrecht geven

eenmalig gratis advies op het gebied van onderhoud, snoeien, beplanting en tuinontwerp. Ze komen hiervoor bij u thuis. Een afspraak kunt u met ze regelen via

het baliespreekuur van Gilde Utrecht van 14.00 – 16.00 uur, tel. 030 234 32 52.

Nieuw: Internetcafé Bartholomeus Gasthuis Na een proefstart sinds juli 2011 is vanaf 31 januari 2012 het internet café in het Bartholomeus Gasthuis geopend. Dit is een samenwerkingsproject van Gilde Utrecht met het Bartholomeus Gasthuis en Seniorweb. In het restaurant de Brasserie staan hiervoor twee pc’s. Elke (buurt)bewoner van het gasthuis kan deze computers kosteloos de hele dag

gebruiken, maar dan zonder hulp. In het internetcafé zijn twee Gildevrijwilligers behulpzaam. Dit café is iedere dinsdagmiddag van 14.00 – 16.00 uur geopend. Men is op zoek naar meer pc-vrijwilligers. Er wordt nog gezocht naar een vaste begeleider of invaller voor de dinsdagmiddag. De ondersteuning is vooralsnog gratis voor 1 uur per klant

per keer. Vrijwilligers krijgen gratis koffie. Het internetcafé heeft de status van Leercentrum bij Seniorweb aangevraagd. Heeft u belangstelling om hieraan mee te werken, laat dat dan weten aan Jeanne van den Heuvel. Dit kan per e-mail [email protected]. U wordt dan uitgenodigd voor een gesprek.

Leer mij Utrecht kennen Voorjaarprogramma 2012 In zes zaterdagbijeenkomsten wordt u in de gelegenheid gesteld de stad beter te leren kennen. De cursus vindt plaats op 14 april, 21 april, 28 april, 5 mei, 12 mei en 26 mei. Cursustijden zijn van 10.00 – 12.30 behalve 28 april van 11.00 – 13.30 uur. Kosten € 60,-.

Het programma bestaat uit: beklimmen van de Domtoren, inleiding over bouwstijlen in Utrecht, daarna rondleiding en bekijken van diverse stijlen, stedebouwkundige aspecten van Leidsche Rijn, bezoek Volksbuurtmuseum, rondleiding werven en steegjes en voorlichting over het nieuwe stationsgebied. Heeft u belangstelling, meldt u dan aan. U kunt

hiervoor het inschrijfformulier van de website www.gildeutrecht.nl downloaden en ondertekend opsturen naar Gilde Utrecht. Aanmelden via het baliespreekuur van 14.00 – 16.00 uur kan ook. Er kunnen maximaal 23 cursisten deelnemen.

Architectuurcursus najaar 2012 De data voor deze cursus zijn vrijdag 5, 12, 19, 26 oktober en 9 november 2012 van 10.00 – 13.30 uur. Locatie O.R.K.A. schoolgebouw Mariahoek (t.o. nummer 5) in Utrecht. jaargang 13 nummer 1, april 2012

Het programma bestaat uit de volgende bouwstijlen: Romaans/Gotiek; Renaissance/Barok; Neostijl; Jugendstil/Art Deco en moderne bouwstijl. Kosten € 60,-.

11

Opgave op het aanmeldingsformulier dat te downloaden is via de website www.gildeutrecht.nl of via het Gildekantoor tussen 14.00 uur – 16.00 uur, tel. 030 234 32 52. Gilde Utrecht Nieuws

In de schijnwerper Over passie en plezier Interview Ulli Hild In de loop van de geschiedenis hebben dichters geschreven over de taal die bloemen spreken. En ook schilders, Edvard Munch bijvoorbeeld met zijn beroemde doek ‘De Schreeuw’, verbonden de taal geruisloos met stemgeluid. Als logopedist heeft Gildevrijwilligster Ulli Hild ook zo haar eigen geluid: haar fascinatie ligt bij taal, de verwerving en de ontwikkeling daarvan. Na haar opleiding tot kleuterleidster is zij nu na een academische studie Logopedie werkzaam als docente aan de Hogeschool Nijmegen en sinds april 2007 bij het Gilde in de functie van baliemedewerkster en meer recent ook als webmaster. Een en ander duidt voor ondergetekende regelrecht op een maatschappelijk winnende voice, maar dan meer op de achtergrond in verhouding tot de actueel aan de weg timmerende tv-programma’s op dat punt. Hoe is Ulli zo ver gekomen? Onze gesprekslocatie: Utrecht Binnenstad en het smaakvolle appartement (met ruim zonneterras) dat Ulli daar alweer sinds geruime tijd met haar partner bewoont. “Van de plek waar ik woon wil ik alles weten”, zegt Ulli in de loop van het gesprek. En ja, ze vindt Utrecht een spannende stad: “Je kunt er in historische hoekjes terecht komen die je nooit eerder hebt gezien”. Maar ze woont dan ook loopafstand van de Dom, waar omheen de memorabele stadshistorie zich steeds opnieuw laat betrappen in onvermoede krochten en bochten, als het gezang van vogels die het eeuwige leven lijken te hebben. Wat me brengt op Ulli’s kennis van de taalontwikkeling. “Hoezo werd het eigenlijk de studie logopedie?”, vraag ik Ulli.

De start Ulli is van oorsprong kleuterleidster. In die hoedanigheid werkte ze ook als begeleidster op een internaat voor taalgestoorde kinderen. In het dan nog naoorlogse Duitsland: ze werd daar geboren, in de zojuist ingeluide vredestijd.In een tijd derhalve die meer ruimte gaf aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen en studenten. “Ik had de gelegenheid te experimenteren met allerlei zaken”, zegt Gilde Utrecht Nieuws

Ulli, even serieus als lichtelijk geamuseerd, “zeker in vergelijking met mijn oudere broer en zus”. Maar die broer en zus zijn dan ook tussen de zeven en tien jaar ouder dan Ulli en hadden de pijnlijke oorlogstijd meegemaakt, met als gevolg dat zij zich in verhouding tot Ulli meer ‘verklemmt‘ (ingehouden) gedroegen. De sfeertekening die Ulli geeft over het (gezins) leven van die tijd komt mij, ook zo’n naoorlogs kind, direct bekend voor: ook hier was de drang naar vrijheid onder jongeren groot, getuige de jaren zestig en de (internationale) studentenprotesten tegen verstofte (machts)instituten, de ingedutte muziek van voorheen, de flowerpowerbeweging, etc. Enfin, hoe dan ook: Ulli ging na de middelbare school verder studeren. Van kleuterleidster tot logopedist. Waarbij haar vader, net als vele andere vaders, hoopte dat

12

Foto: familie album

zijn dochter dan maar tegen een leuke en ontwikkelde partner aan zou lopen, het huwelijk was voor dat gezinshoofd van toen nog de meest begeerde carrière die een dochter kon maken. Het liep echter wat anders.

Terug naar het carrièrebegin Voor 1987 was Ulli ‘gewoon’ logopedist. Als zodanig had ze gedurende elf jaar een eigen praktijk: “ Zelfstandigheid was voor mij erg belangrijk”, zegt ze. “Destijds kreeg ik al gauw discussies met bazen, want ik wilde mijn eigen weg kunnen gaan. Ik was toen veel egoïstijaargang 13 nummer 1, april 2012

in de schijnwerper scher zal ik maar zeggen. Met de tijd ga je anders denken”. Op mijn vraag waarom haar keuze de studie van logopedie betrof (mijns inziens niet zo gangbaar destijds) zegt ze dat ook niet iedereen die studie kende. “Is dat soms iets met de voeten?” werd haar dan wel eens gevraagd. Maar ik vergis me toch behoorlijk met mijn aanname. Ulli: “De studie logopedie was en is behoorlijk populair.” Bij het vorderen van ons gesprek blijkt dat Ulli eigenlijk arts had willen worden. Dat doel werd echter niet bereikt, omdat haar vader meende dat ze daarvoor te dom zou zijn: een meisje zou een dergelijk studie niet aan kunnen en kon die dus ook maar beter niet ambiëren. Haar opleiding tot logopedist, een paramedisch beroep, vond echter wel plaats in een ziekenhuis. Of ze daar die door haar vader begeerde partner vond vertelt het verhaal van toen niet, maar de roerige jaren ‘60 waarin ze haar opleiding deed, passeren smakelijk de revue. Wat voor Ulli in ieder geval wel zo aantrekkelijk was aan haar studie, blijkt de complexiteit van taalverwerving door kinderen: “Het boeit me enorm hoe driejarigen dat ingewikkelde systeem onder de knie krijgen/hebben gekregen: hoe leren ze taal?” En zo, met haar onderzoeksdrang, dan wel de wens tot willen verklaren, werd Ulli docent in haar vakgebied. Het lesgeven vond ze een uitdaging. Ze legt mij uit dat bij de taalverwerving van kinderen motoriek en waarneming bijzondere, in wezen doorslaggevende, rollen spelen. Het Duitse woord ‘begreifen’ heeft in dat verband een dubbele betekenis: het staat voor zowel het grijpen van fysieke als van mentale aard. Blinde kinderen bij voorbeeld hebben het dan ook moeilijker bij taalverwerving. “Ik vind het gewoon geweldig hoe alles in elkaar ‘grijpt’, verklaart Ulli geïnspireerd. Waarna ze me zegt dat bij de 26-ste week van de zwangerschap het gehoor af is en dat een pas geborene ook al direct reageert op de stem van de moeder: “Die stem wordt door het kind herkend. Door de buikwand heen dringt die stem tot de nog ongeborene door. Dat is wetenschappelijk bewezen”. Zo vertelt ze ook dat mensen op latere leeftijd, zeg jaargang 13 nummer 1, april 2012

omstreeks de vijftig jaar, onverhoeds kunnen opleven bij muziek van Mozart bijvoorbeeld: dat is dan de muziek die hun moeder nog voor hun geboorte ten gehore bracht en die muziek ‘herinneren’ ze zich dan plotseling. Overigens is Mozart ook hier een bijzondere componist: “Koeien geven beter melk bij muziek van Mozart,” zegt Ulli, ”het is kennelijk rustgevende muziek. In de Verenigde Staten denkt men zelfs dat het kind slimmer wordt als je het tijdens de zwangerschap Mozart laat horen”. Het vermoeden dat er in Amerika dus wel eens veel vraag zou kunnen zijn naar bepaalde cd’s, lijkt dan ook niet uit de lucht gegrepen.

Directeur Van 1987 tot ongeveer 2000 is Ulli, nog steeds wonend en werkend in Duitsland, directeur van een instituut voor logopedie. In die functie komt de organisatie en het management van dat instituut op haar schouders neer. Ze is gevraagd voor dat werk en neemt die taak op zich. Wat betekent dat ze dus ook verantwoordelijk wordt gehouden voor de gehele financiële paragraaf van het bedrijf. Dat alles wordt voor Ulli ten slotte teveel management en ze besluit andere wegen in te slaan. Ze gaat haar Nederlandse geliefde achterna, die in Duitsland werkte, maar die terug is gekeerd naar haar moederland, en neemt de wijk naar Utrecht. Dat landverhuizen biedt haar de mogelijkheid logopedie wetenschappen te studeren. Van 2004 tot 2007 zit ze in onze plaatselijke universiteitsbanken en studeert daarin ook (cum laude) af: de master is rond. Vanaf 2007 tot heden is Ulli dan docent aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het is even reizen tussen Utrecht en de werkplek, maar ik werk nu nog maar drie dagen per week”, zegt Ulli. Dat doet ze echter met gebruikelijk veel inzet: de stem van het vakgebied blijft zingen. Ondanks de zekere taalbarrière die er kan zijn tussen het gebruik van haar moedertaal Duits en die van het Nederlands. Want, ernaar gevraagd: “Ja, de “G” blijft moeilijk voor een niet-Nederlander als ik. Maar goed, dat geldt ook vaak voor de “Th” voor een niet Engelstalige.” Er zijn echter

13

wel mensen geweest die hun kind niet wilden overlaten aan de vaardigheden van Ulli, bang als ze waren dat Ulli dat kind die ‘beruchte’ G hier bij voorbeeld niet goed zou kunnen aanleren. Maar dat vindt Ulli volkomen begrijpelijk: “Ik had dat bij mijn eigen kind (Ulli heeft een zoon van 27 jaar) misschien ook niet gewild”.

Gilde “Ik ben er ooit gewoon eens binnengelopen, bij Gilde”, zegt Ulli, als gezegd zeer geïnteresseerd in de plaats waarin ze is komen te wonen. Ze heeft eerst enkele wandelingen van Gilde meegelopen en was toen verkocht: “Utrecht is zo’n mooie en gezellige stad, prachtig!” In 2007 kwam ze op die manier het team van baliemedewerkers versterken en sinds zo’n twee jaar is ze ook webmaster voor Gilde. We praten nog lang door. Teveel om op te noemen. Zo passeert het algemene beleid- of werkklimaat in Nederland. Ulli vindt dat grosso modo socialer dan in Duistland. “Misschien is dat sociale hier gespeeld”, zegt ze maar volgens haar levert dat dan wel iets op, zoals meer aandacht voor iemands persoonlijke omstandigheden en diens capaciteiten en ontwikkelingsmogelijkheden in een organisatie. Zo passeert tevens de Gildeleesclub Duits, waaraan Ulli bij alles ook altijd aandacht heeft besteed en ja, ook haar pensionering: niet zoveel jaren meer en ze heeft de leeftijd daarvoor bereikt. Bij die memorabele mijlpaal komt er een hond in huis, dat staat vast, en zeker, dan wil ze weer opnieuw gaan studeren: haar hobby betreft moderne kunst en architectuur, dus ja, daarmee wil ze de verdere verdieping in gaan. Tenslotte is ze is in de praktijk ook al een levendig, bijzonder innovatief voorbeeld van wat bij Gilde op het netvlies staat gebrand: de kennis en vaardigheden van ouderen willen overbrengen op anderen, ongeacht de leeftijd van wie dan ook. Beladen met veel aantekeningen, een vol gepraat bandje en voorzien van veel hartelijk geserveerde koffie ga ik weer huiswaarts, een aardig stuk wijzer. Joke Streefkerk Gilde Utrecht Nieuws

in de schijnwerper ”JE MOET HET GOED LATEN MARCHEREN” Interview met Bert Groeneveld Bert kennen wij vooral als de ‘rondleider op de forten’. Het oude team van fortenrondleiders slonk van acht naar één, en nu heeft Bert een nieuwe lichting van drie opgeleid. Maar hij heeft zich ook met veel andere zaken bij Gilde Utrecht beziggehouden. Daar willen we meer over horen, en ook iets over zijn jeugd, werk, achtergrond en drijfveren. Bert – gekleed in voornamelijk zwart dat goed bij zijn korte grijze kuif past – en zijn vrouw Corry ontvangen mij in hun mooie flat op de onderste woonlaag van een appartementsgebouw vlakbij het Vrouwe Justitiaplein. De aanpalende tuin ligt direct boven de parkeergarage en is daarom op bijzondere wijze ingericht en beplant. Niet met zware bakken bijvoorbeeld, maar wel met een mooie afwisseling van vlonders en grind, potplanten, een pergola en zelfs enkele leilinden. “Corry heeft groene vingers” vertelt Bert bescheiden.

Kun je een schets geven van je jeugd en opleiding? “Ik ben geboren in 1940 in Giessendam als zoon van een schipper. Na de mulo ging ik als 16-jarige(!) werken als correspondent in Rotterdam, in combinatie met een opleiding aan de avond-hts. Ik was van huis van zes uur ’s morgens tot tien uur ’s avonds. Het was eigenlijk niets voor mij – eerlijk gezegd: ik ben niet technisch. In 1960 ging ik in militaire dienst, kwam bij het RIOG (Regiment Infanterie Oranje Gelderland) en tekende bij als kortverbandvrijwilliger (kvv’er) voor het Korps Commando’s in Roosendaal. Maar na vier jaar militair te zijn geweest had ik mijn beroepsbestemming toch niet gevonden. Ik ging studeren voor makelaar, en werd als 25-jarige als zodanig beëdigd.”

Waar en hoe speelde je werkzame leven zich verder af? “Corry en ik – we waren al in mijn Roosendaalse tijd getrouwd – verhuisden naar Utrecht, waar ik aan huis mijn makelaarskantoor had. We woonden eerst in Overvecht en later in het Wilheminapark. Toen ik stopte, begin jaren negentig, verhuisden we naar Houten, maar vijf jaar later kwamen we weer terug en kochten deze flat. Alles gelijkvloers was een voorwaarde. En onze drie kinderen wonen allen in Utrecht, dat kunnen de meeste ouders ons niet nazeggen.” De drie kinderportretten aan de muur blijken echter kleinkinderen te zijn, fraai geschilderd door Lea Wijnhoven, van wie Corry ook keramiekles krijgt.

Wat heb je allemaal bij het Gilde gedaan? “Ik ben daar in 1999 begonnen – ik vond het een logische stap om als jong gepensioneerde vrijwilligerswerk te gaan doen. Lange tijd heb ik deel uitgemaakt van de evenementencommissie (met Jan van Ee en de onlangs overleden Eg van Altena). Dan zat ik in de verhuizingwerkgroep die de overgang van de Nachtegaalstraat naar de Lange Smeestraat begeleid heeft. Mijn expertise als makelaar kwam me daarbij goed van pas. De voormalige kapsalon in ons pand moest uiteraard worden ontmanteld en met beperkte ruimte moest het nieuwe Gildekantoor worden verbouwd, ingericht en opgeknapt. Behalve de forten doe ik ook de alge-

Ik, de interviewer, ken maar één persoon in Berts geboorteplaats Giessendam. En die blijkt Bert ook te kennen. Ik: “De wereld is klein”. Bert, poëtischer: “Bergen en dalen komen elkaar nooit tegen, mensen wel”. Achtergrond De Inktpot foto Aart de Veer


14


in de schijnwerper mene stadswandeling. Graag neem ik de mensen mee naar het Stadhuis. Ik heb een speciale training van een bouwkundige gehad om kennis van dit gebouw op te doen. Naast het Gilde heb ik ook bij Slachtofferhulp gewerkt. Mooi, maar zwaar.”

En de forten? “De fortenwandelingen coördineer ik nu, en ook de fietstochten erlangs. Dat moet wel goed marcheren! Er zijn in totaal acht forten bij betrokken. Ze waren vroeger uiteraard in militair gebruik en eigendom van Domeinen. De gemeente Utrecht heeft ze overgenomen en exploiteert ze nu. Zo wordt Lunetten 3 gebruikt voor scouting en naschoolse opvang en vinden in Rhijnauwen operavoorstellingen plaats. Natuurlijk is mijn deels militaire vorming mede de aanleiding geweest dat ik dit onderwerp gekozen heb. Ik vertel ook over de vroegere militaire functie en de betekenis van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Ik zit nu met een probleempje: een groep Duitse dames wil het Fort De Bilt komen bezoeken. Daar zie ik tegen op om twee redenen, te weten de taal en het feit dat er op Fort De Bilt verzetsmensen door de Duitsers zijn gefusil-


leerd. Als men het wil, ga ik de uitdaging wel aan om er iets moois en zinvols van te maken. Maar als men iets anders kiest, dan zou mij dit heel goed uitkomen. Ik wacht af.”

Heb je ook kritiek op het Gilde? “Er gebeurt wel eens iets in het contact met bestuur, directie of balie waar ik het niet mee eens ben. Maar dan denk ik: Vader, vergeef het hun want ze weten niet wat ze doen. Geen misverstand: ik vind het Gilde een heel leuke club.” Bert heeft een protestants-christelijke achtergrond, en bidt en dankt nog altijd bij het eten. Hij is geen lid van een kerk meer. Zijn citaten zijn soms bijbels, of – niet te vergeten – komen uit de militaire wereld, zie de titel van het interview.

Wat vind je van Gilde Utrecht Nieuws? “Ik lees het altijd, hoewel niet elke letter. Ik vind het goed, maar soms niet kritisch genoeg. Het is jammer dat er geen rubriek ‘Ingezonden’ bestaat, daar zou elk Gildelid dat wil, eens stoom kunnen afblazen. Ook leuke ervaringen met wandelaars of iets extra’s dat een deelnemer noemt, passen hierin. En dit allemaal om het Gildenieuws nog beter te maken!”

15

Wat zijn je hobby’s? “In de eerste plaats bridge spelen! [Grappig genoeg gebruikt Bert eerst het woord ‘kaarten’ waarbij de interviewer meer aan klaverjassen of jokeren denkt …] Ik speel tweemaal per week in een club en ga ook regelmatig met Corry op bridgereis, zoals kortgeleden naar Egypte. We reizen graag en hebben veel landen bezocht, vaak per camper. Verder loop ik de Vierdaagse van Nijmegen, dit jaar al voor de 23e keer. Ik ontmoet daar ook de commandoveteranen. In Utrecht gaan we graag naar de film, bijvoorbeeld op zondagmorgen naar het Louis Hartloopercomplex, met lunch na.” Bij het vertrek loopt Bert met me mee en komen we langs een kunstwerk van de hand van zijn vrouw dat de openbare galerij siert. Bert gaat een maaltijd wegbrengen naar een ernstig zieke vriend in het UMC, die het eten daar niet verdraagt. Een actieve vrijwilliger, is mijn conclusie. Aart de Veer


AGENDA EN mutaties

column Ziet u het voor u?

Vergaderdata 2012 Bestuur Elke tweede woensdag van de maand 10.00 – 12.00 uur Ruimte: afwisselend bij Paul Vergeer en Frits Wensing 11 april; 30 mei; 12 sept.; 10 okt., 14 nov., 12 dec.

Coördinatiecommissie rondleiders Elke eerste donderdag van de maand 10.00 – 12.00 uur Ruimte: Gildekantoor 3 mei; 7 juni; 6 sept.; 4 okt.; 8 nov.; 6 dec.

Plenaire bijeenkomsten rondleiders dinsdagmorgen van 10.00 – 12.00 uur 23 okt.

Evenementen rondleiders Een keer per maand

Balievergaderingen maandag- of donderdagmorgen 11.00 – 13.00 uur Ruimte: Gildekantoor ma. 7 mei; do. 21 juni; ma. 3 sept.; do. 25 okt.; ma. 3 dec.

Coördinatievergadering Taalaanbieders woensdag 10.00 – 12.00 uur Ruimte: Gildekantoor 16 mei; 11 juli (onder voorbehoud); 19 sept.; 21 nov.

Gildekantoor gesloten maandag 30 april (Koninginnedag), donderdag 17 mei (Hemelvaartsdag)en aansluitend vrijdag 19 mei, maandag 28 mei (2e Pinksterdag).

“Ik krijg er een punthoofd van”, vertrouwt een Gildecollega me toe. “De studenten hingen aan zijn lippen”, meldt een dagblad na het optreden van premier Rutte in het tv-programma College Tour. “Job Cohen legt het hoofd in de schoot”, lezen we. “Ik sta met m’n oren te fluiten”, zegt een parlementslid in een verhit debat. Deze laatste uitspraak is er een uit de categorie: de kok horen fluiten en niet weten waar de lepel hangt. Het is opmerkelijk, dat we nogal wat lichaamsdelen gebruiken in onze standaarduitdrukkingen. Je went er al jong aan. Je moeder heeft ogen van voren en van achteren. Dan hoor je zeggen, dat iemand het achter zijn ellebogen heeft. Wat daar zit, blijft een raadsel. Een wereldvreemde collega kletst uit zijn nek en als je iets uitleent, kan het je door de neus geboord worden. Je kunt iemand je oor lenen; dat krijg je waarschijnlijk wel weer terug. Maar iemand een arm geven? Die ben je kwijt, want eens gegeven blijft gegeven. Weg is weg, dat is ook zo als je je tong verloren hebt. Er zijn medemensen met twee linkerhanden. Zij kunnen met hun handen niet uit de voeten. Bij anderen is er iets met de voeten aan de hand. Ronduit luguber is: je keel aan de kapstok hangen. Ziet u het voor u? Repareer in deze crisistijd zo snel mogelijk het gat in uw hand. Ben de Boer

Mutaties Nieuwe aanbieders De heer D. Bentaiba, Frans; de heer P. Souverein, SamenSpraak; mevrouw A. Vos, SamenSpraak; mevrouw S. van Weteringen, leeskring laaggeletterden; mevrouw K. van den Boogaert, leeskring laaggeletterden; heer B. van Amerongen, SamenSpraak; mevrouw R. Neef, tuinadvies; mevrouw M. Vanstraelen, Wolvenplein.

Aanbieders weg Mevrouw E. Ponzetti, Italiaans; de heer B. van Velzen, Frans; de heer F. van Deventer, computerhulp; mevrouw M. de Fuyk-de Ruiter, advies Gilde Utrecht Nieuws

restauratie en schoonmaken schilderijen en ornamenten; mevrouw B. Mulder-van der Mark, advies op vocaal en muziektheoretisch gebied; de heer O. Noordanus, computerhulp; de heer J. Breman, advies bij onderhoud en reparatie harmonium; de heer L. Bennis, stamboekonderzoek; de heer J. v.d. Klooster, advies bij bouwen en techniek; mevrouw T. Rijntjes, Verhalenuur voor ouderen; mevrouw M. Vanstraelen, SamenSpraak.

Aanbieder overleden De heer P. Meijer, Spraakmakend († 14 maart 2012)

16


Gilde Utrecht Nieuws jaargang 13 nummer 1, april 2012 Gilde Utrecht Nieuws

Recommend Documents