Financiële Studievereniging Groningen. Magazine. Finance and Culture. Jaargang 23 - november

Financiële Studievereniging Groningen

Magazine

Finance and Culture Jaargang 23 - november 2012

2

Kunnen we jou een balans­ totaal van 100 miljard toevertrouwen?

Met een eigen vermogen van ruim €10 miljard en een premieomvang van €20 miljard zijn we het grootste verzekeringsbedrijf van Nederland. Dat betekent een enorme verantwoordelijkheid als Financial Management Trainee bij Achmea. Een uitstekende start van een veelbelovende carrière bij Achmea. Kijk op www.werkenbijachmea.nl voor meer informatie.

Kunnen we jou onZe Klanten toevertrouwen?

solliciteer als Financial management trainee

AGIS AVÉ RO ACH MEA C E N T R A A L B E H E ER A C H M E A FBTO I N T E R PO L I S Z I LV E R E N K RU I S A C H M E A

Daniël Wiersma

Editor-in-chief 2012-2013

Preface Before announcing some of the new features

over centuries. However, ask someone from

write a column about their experiences after

that we are introducing in this edition I

our faculty and the first reaction might be

graduation. This magazine’s column will

would like to formally welcome two new

‘corporate culture’. Talking about the first

feature someone who most of you will most

editors. First of all Thijs Scholte Albers has

meaning we can see that although a base set of

likely remember fondly! Additionally, we have

rejoined the team. Secondly, Bram Raatjes

values and behavior remains more or less the

also gained permission from ‘De Telegraaf’ to

has also decided to write for our magazine.

same over time, globalization and especially

place columns from their so-called financial

I wish you both luck and most of all a lot of

technology do have their influences.

gurus, who give their advice and view on

fun during your time at the Risk Magazine

current items. Last but certainly not least,

Committee! Furthermore, I would like to

In this day and age of innovation and rapidly

we are also reintroducing an academic

thank Mariska de Jonge, who has resigned

shifting interests it is imperative that, at least

perspective to the magazine called ‘Academic

as final editor, for all her efforts and I wish

from time to time, we look at our product and

Insights’. In this section someone from the

her all the best in her studies.

decide whether or not it is still appealing.

Faculty of Economics and Business will

Given that this is part of our modern day

provide either an article or an interview where

The phrase ‘culture’ has many different

culture, this magazine’s theme provides

his or her view on the theme is discussed.

meanings. The first, and most likely, thing

the perfect opportunity to introduce some

that comes to mind is the set of shared

new features. A while ago we reintroduced

Have fun reading this magazine and I hope

values, views and behavior given to us by

interviews, as they were greatly appreciated

you will enjoy the new features!

our surroundings. To a broader extent it

in the past. From this magazine on we would

could also signify the collection of literature,

like to pay more attention to Risk’s alumni.

art, music and so on mankind has created

We aim to achieve this by having an alumnus

Risk Magazine 02 – 12

3

Colofon



6 Financial Headlines

Publisher: Risk, Financiële Studievereniging Groningen Editor-in-chief: Daniël Wiersma Editors: Fleur Mulder Bram Raatjes Daniël Schippers Thijs Scholte Albers Rosa Vermeulen Daniël Wiersma



8

Finance in Japan “In Japan the man is almost always providing the income for the family. However, the

Guest Editor: Martijn Schoolderman Remko Struik

wife is in charge of the wallet.”

Final Editor: Dylan Kuiper Fleur Mulder Address: Financiële Studievereniging Risk Kamer 5414.0040 Landleven 5 9747 AD Groningen



Layout: Daniël Wiersma Design: LS Ontwerpers BNO Cover: Wouter van Aanholt Photography: Henk Veenstra Printing: Zalsman Groningen



Nederland en het

12 verkwanselen van een bodemschat

Circulation: 1.400 copies Subscription The Risk Magazine is published five times a year. The price of a subscription is twelve Euros per year. To get a subscription, please contact Pieter Zandee (050 363 7306). Advertizing If you are interested in advertizing in the Risk Magazine, please contact Pieter Zandee (050 363 7306).

Risk is gelieerd aan de Economische en Bedrijfskundige Faculteitsvereniging

4



Content 8

24

32

Alumni Column Martijn Schoolderman

6

Financial Headlines

8

Article: Finance in Japan

10

Article: A Line of Credit

12

Artikel: Nederland en het verkwanselen van een bodemschat

16

Article: Doing Business in China: Business Culture and Etiquettes

19

Column Wouter Joustra Chairman Risk Board

20

Alumni Column Martijn Schoolderman

21

Risk Member Abroad Remko Struik

22

Cover Interview Wouter van Aanholt

24

Interview Servaas Hensen

28

Academic Insights Jochen Mierau

30

Column Telegraaf Financiële Goeroes

Cover Interview with Wouter van Aanholt

Telegraaf Financiële Goeroes

Verenigingsnieuws 36

Entree Committees

40

Pictures

42

Risk Investment Team

43

Review Accountancy Dinner

44

Review Risk Investor Evenings

45

Review Risk Events

46

Review Risk Symposia

48

Review Risk Multinational Cycle

50

Testimonial Achmea

52

Review Risk Accountancy Week

57

Graduates

58

Calendar

5

Financial Headlines Written by:

Windows

8,

Microsoft’s

new

Fleur Mulder & Daniël Wiersma

for PC’s, it does have a rather successful one

PC market. Recent benchmark tests have

chance?

for smartphones and tablets (Android). With

proven to be optimistic about Microsoft’s

As most of you probably already know,

the recently released Windows 8 Microsoft

latest OS on smartphones and state that

Microsoft has gradually been losing ground

aims to get a share of the ever growing mobile

Microsoft is now, at least performance

over the years when it comes to operating

device market, where it hardly a significant

wise, a serious competitor. Whether or

systems (OS). First there was Linux, an open

player, as well as stabilize its position on the

not people will switch from Android or

source OS that was even editable by skilled

Apple’s iPhone remains to be seen however.

users. Lately however it have been both Apple and Google that are taking over. Both parties are dominant players on the mobile market and because of its popularity on this market Apple is also gaining share on the PC market. While Google does not have an OS

Hurricane Sandy

first half of next year, executives and politcal

Economists are looking forward to the next

Sandy, the storm that caused considerable

leaders expect to see economic growth due

period, when investments will be made for

damage along the Northeast coast of the

to the same storm. With hurricane Sandy

the repair of the damage. Investment bank

United States, will impede economic growth

leaving behind at least 110 fatal victims, it is

Goldman Sachs estimates an economic

in the last quarter of 2012. However, in the

one of the most devastating storms the United

growth of around 0.5 percent in the first three

States have ever seen. Following the storm,

months of 2013. This will compensate for

more than 1,9 million citizens no longer

the loss in the last quarter of 2012. Thus, in

had electricity. The total damage costs are

conclusion one could go so far as to say that

estimated at 30 to 50 billion US dollars. This

the devastation caused by hurricane Sandy is

will have a negative effect of 0.2 to 0.3 percent

beneficial for the economy.

on the economic growth of the United States in the third quarter.

6

Risk Magazine 02 – 12

China’s change of power

biggest question is, what will Xi do? One of

With China being one of the most important

the main challenges for Xi will be to preserve

economies in the world today, its leaders and

social stability in addition to controlling the

their visions are of significant importance for

rampant corruption, health issues and human

the outlook of the world economy. With that

rights issues. With little known about the

said, it not surprising that most people are

upcoming president apart from his previous

keeping a close eye on the change of power in

career in the Communist Party, it is hard to

China’s communist party, especially since a

predict how China’s future is going to unfold.

Chinese president is chosen by the party for a

One thing we can be sure about, however, is

period of ten years. Soon president Hu Jintao

that the world will be watching carefully and

is going to be replaced by Xi Jinping. The

so will the people of China.

Privacy and Google

Google published this data in their yearly

Most of the requests to hand over personal

In the first half of 2012, Governments have

transparency report. Since it was first

information were made by the United

asked Google over 20,000 times to remove

published in 2009, this number has grown

States. There were 7,969 requests made by

information or to hand over personal user

significantly: at that time, there were only

government bodies. This makes the requests

data. This is more than during the entire

12,539 requests. As a result, Google has

of the United States account for one third

year before, where Google only received this

stated that ‘government control is becoming

of all requests worldwide. In 90 percent of

request 18,000 times.

a popular trend’.

the cases Google agreed with such requests. The requests to remove information from websites are all from Turkey.

Risk Magazine 02 – 12

7

Finance in Japan The land of the rising sun, Japan. The country is famous for its sushi, kimonos, Mount Fiji, ninjas and the bullet train to name some examples. It is the third largest economy in the world with a GDP of $5.867 trillion (2011). Japan, however, is also famous for its households saving rates. Indeed, it is well known that Japanese men and women save like crazy. Is this actually true? Written by: Bram Raatjes

Why do Japanese save so much?

necessary before any action can be taken. Not

world and throughout the twentieth century

Western people tend to think of Japanese

surprisingly, households are managed strictly

Japanese saving rates remained among the

people as very disciplined and structured.

as well.

highest saving rates in the world. But there seems to be no clear-cut answer as to why this

They do not job hop easily. They tend to be very

occurred in the past decades.

loyal to their employers and they have strong

In Japan the man is almost always providing

family values. Throughout the Japanese

the income for the family. However, the wife

society a drive for perfection and excellence

is in charge of the wallet. She determines

Being dependent on savings and family,

can be observed. This is illustrated in their

the necessary expenditures are and divides

one of the main goals of saving in Japan is

presentation of food, their gift wrapping

the income accordingly. The man gets an

retirement. People want to be able to provide

talents and excellent production processes in

allowance to buy lunch. Often the wife

for themselves when they grow old, which

the auto manufacturing industry. A thing they

decides what to invest in. As a result many

makes perfect sense. At old age humans are,

do not like however, is uncertainty. Their life

financial products in Japan are targeted at

unfortunately, not as productive as they are

is well managed, rituals and ceremonies are

and marketed for women.

in their twenties, with some being physically incapable of working. The lack of a social

very common in Japan and the way to behave, what to wear, is usually described in detail in

Saving for…?

security system, the loss of the Second World

etiquette books. In corporate Japan feasibility

Since 1960 Japan’s household saving rates

War and the uncertainty about the future,

studies and risk analyses are prevalent and

are recognized as one of the highest in the

motivated people to save for their retirement.

“In Japan the man is almost always providing the income for the family. However, the wife is in charge of the wallet.” 8

Risk Magazine 02 – 12

Other important reasons to save money in Japan are illness, unexpected disaster, education, marriage, housing purchases, and peace of mind. Housing purchases, for example, had to be financed with 40% cash and the remaining sum could be lent. Japanese are also well-known for their habit of saving for their descendants. Prevalent virtues in the Japanese culture are, among other things, honor and generosity. Perhaps it is because of these virtues that inheritances are a reason for some Japanese to save, as they like to make them significant. Although in other countries a positive relation between the Gross National Product growth rate and savings has been seen, Japan’s savings

It is for characteristics as patience, risk

rates, as there are today more retirees per

cannot be attributed to their rapid economic

aversity

that

worker, caused by an ageing society. The

growth in the decades following the Second

constitutes the Japanese saving behavior.

younger generation prefers consumption over

World War. Regardless, it undoubtedly

The fact remains that throughout the period

saving and is less concerned about the future.

following the Second World War, Japan was

The measures of social security have improved

“The younger generation prefers

among the countries with the highest saving

and developed. Furthermore, saving with the

consumption over saving and is less

rates. However, times change and today is a

simple notion to leave something for the next

concerned about the future. ”

slightly different story.

generation has decreased.

increased the people’s wealth and ability to

Saving today

A tricky side note is that the declined

save. As the life expectancy of the Japanese

Japanese saving rates have gradually been

domestic savings could potentially bring the

people rose in this period, it helped increase

declining from around 25% in the early

Japanese surplus to an end. The government

the aggregate savings, all of Japan’s savings

seventies to around 10% in the nineties.

debt exceeds the level of 200% of GDP by

piled up together. Increasing these high rates

Since the financial crisis with the sub-prime

far. In comparison to the maximum allowed

in postwar Japan was a fairly unique bonus

related instruments that occurred in 2007 the

government debt in the European Union is set

system. The system originated in large firms,

household savings in Japan only decreased.

at 60% of GDP. Due to Japan’s low domestic

but quickly spread throughout the corporate

The crisis contributed to this by bringing

investment and its higher aggregate savings,

sector. Employees were paid bonuses twice

down household savings from 8.8% in 2000

it remains to have a current-account surplus.

a year. Depending on the profitability of the

to a mere 2.3% in 2008. Not even one-tenth

The main question here is, for how long?

firm, these sums could amount up to one-

of what it had been a few decades ago.

There is definitely a common view of the

and

long

term

thinking

Japanese men and women, but it seems their

third of their yearly income. Unthinkable today, but certainly appealing. Risk Magazine 02 – 12

Changing demographics brought down the

stereotype savings behaviour has vanished…

9

A Line of Credit For many consumers, debt serves as an important vehicle to protect against unforeseen expenses, like a broken refrigerator or unexpected car maintenance. Consumers can engage in a line of credit with their bank or have a credit card. People who do not prefer to use credit have the obvious choice to just save a part of their income. Written by: Daniël Schippers

But how did people make sure they had the

day for

cash to deal with what life throws at them

security.

instance people living off social

when they did not even have money to pay

three types of credit provision available to households in Great Britain during the Inter Bellum: rotating credit, hired purchase and

for a proper meal? This article will discuss

In a recent publication in the Journal of

methods used by the working class before

Economic History, a large database on

the second World War to be able to do large

consumer expenditures in 1930’s Britain was

Rotating credit involved clubs of people that

purchases and will discuss the extent to which

analyzed that had been recently uncovered.

had to pay a weekly installment. Each week,

such measures could be useful in the present

The authors found that there were mainly

every household had to pay a certain amount

industrial insurance.

of money and by means of a lottery one of those households had the opportunity to purchase the good for which each household was saving. At the end of a period each household had been able to obtain the good and the surplus payments were giving to the household organizing the credit club. I have been vague about the amount of money involved and the type of goods that would be purchased on purpose since the credit clubs were used by all kinds of businesses for all kinds of goods. Enforcement of payment was done through the organizing household who received a commission. This made the system relatively expensive for companies to use since a large part of the returns had to be

10

Risk Magazine 02 – 12

“Rotating credit involved clubs of people that had to pay a weekly installment” paid to so called agents organizing the club,

After the Second World War, the modern

credit method were typically neighbours or

nevertheless the amount of bad debts was

nanny state was instituted which made such

members of the same church and relied on

surprisingly small.

finance schemes obsolete by providing people

social pressure to make sure everyone paid

with basic income and mandatory insurance.

their fair share. Society, however, has become

Next, there were hired purchases. This

Furthermore, people’s incomes increased

increasingly individualistic and especially

method was mainly used for expensive

dramatically in all western nations which

people living at the bottom can become

durable goods. A household rented a piece of

made it possible to save larger amounts for

socially isolated because of their financial

furniture, a bicycle or even a car and received

bad times but also made consumer credit

situation. But perhaps in the Netherlands the

ownership of the good on the final payment.

more attractive since people could now have

so called food-bank could provide people with

If the household was not able to make a

collateral. In addition, finance and insurance

a rotating credit or simple insurance scheme.

payment they lost the good to the supplier.

companies made use of more and more

The food bank provides people with leftovers

This was quite an attractive method to obtain

sophisticated risk management and credit

from supermarkets and bakeries who apply

large durable goods compared to debt or a

screening methods which severely cut back

for help but thoroughly screen whoever

lease since if the household would not be able

the costs of local agents.

applies. This makes it possible for the food-

to have the same income in the future because

bank to keep the recipients of aid in line.

of unemployment or some other ill fate they

These possibilities of working class people

would not have the financial liability that

being able to make ends meet sheds new light

All in all, the pre-world war two consumption

comes with a lease plan or a loan. If they could

on the role of the welfare state. Suppose that

smoothing

not afford to pay the rent for the product they

governments had to abolish the welfare state

useful if our social security system becomes

simply lost the right to use it without risking

altogether or to a painful length, as in the

too expensive to maintain or if the political

bankruptcy.

case of Spain or Greece. Having credit and

parties in place choose to abolish it on

insurance schemes as explained in this article

ideological

Finally, there were many so called “industry

would at least take some insecurity and pain

used by proponents of an extensive welfare

insurance” schemes available to deal with

away from the financially weakest families

state is that it is not that the most stressful

unemployment, pensions and death. It was

in society. Globalization and irresponsible

aspect of living in poverty are the windfall and

named industry insurance since it was mostly

government finance has made it eerily clear

unexpected large expenses. Although life was

organized by trade unions or personnel of

that previous “rights” such as unemployment

tough back then, people still managed to find

factories were clients worked. This did not

benefits and a royal pension are not certain in

ingenious ways to meet a budget.

exclude the possibility of churches members or

the future,

neighbourhoods organizing similar schemes.

mechanisms

might

provide

grounds. A typical argument

For those interested, the reference to the

Insurance agents would typically drop by

The problem in modern times, however, is

paper used in this article is:

people’s houses on a weekly or monthly

that the methods explained above typically

Scott, P. and Walker J. 2012 “Working Class

basis to collect payments. This system made

relied on so called agents to collect payments

Household

sure that payments were actually made and

and police participants. The costs of these

Interwar Britain” The Journal of Economic

gave incentives to households to keep their

schemes were one of the main reason that

History, Vol. 72, No. 3 September 2012

finances in order.

they were abolished. Agents in the rotating

Risk Magazine 02 – 12

Consumption

Smoothing

in

11

Nederland en het verkwanselen van een bodemschat Wat te doen als je bij puur toeval €1.000.000,- wint? Ver boven je huidige levensstandaard gaan leven en het geld verkwanselen aan luxe, om er vervolgens na een aantal jaren achter te komen dat je toekomstige financiële situatie er niet al te rooskleurig uit ziet? Written by: Thijs Scholte Albers

Je kunt ook een deel van dit geld gebruiken

aardgasnota, waarin de rol- en winstverdeling

waardoor

om een huis te kopen en de rest wegzetten als

van de betrokken partijen vast kwam te staan.

de

buffer, waardoor je op je oude dag nog een leuk

Aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij,

vielen veel hoger uit dan verwacht, door

bedrag over hebt en zeer waarschijnlijk nog

een joint venture van Shell en Esso, werd de

de explosief stijgende gas en olieprijzen in

wat na laat aan je kinderen en kleinkinderen.

concessie voor de gaswinning verleend. De

de jaren ‘70. Ten tijde van Kabinet Den Uyl

De laatste optie zou uiteraard het meest

directe verkoop van het gas kwam in handen

(1973-1977) en latere kabinetten ging de

verstandig zijn, al zou gesteld kunnen worden

van staatsbedrijf de Nederlandse Gasunie. De

hogere gasopbrengsten hand in hand met

dat de Nederlandse regering hier jarenlang

staat zou in totaal ongeveer 70% van de totale

extra overheidsuitgaven. Druk om efficiënt

anders over heeft gedacht. Dit met oog op

aardgasverdiensten binnen halen.

en zuinig begrotingsbeleid te voeren was

het verkwanselen en verkeerd uitgeven van

de

staatskas

gasopbrengsten invloeiden.

regelrecht

De

inkomsten

er niet. Het overgrote deel van deze extra

onze eenmalige bodemschat: De Nederlandse

Verzorgingsstaat

collectieve uitgaven ging naar consumptieve

gasvelden.

Direct na de ontdekking van deze enorme

en socialistische politieke doeleinden voor de

bodemschat

politieke

uitbreiding van de verzorgingsstaat. Er werd

Groningenveld

discussie over hoe de aardgasopbrengsten

op te grote voet geleefd, terwijl de economie

In de naoorlogse jaren werden er een aantal

gebruikt moesten worden. Geopperd werd de

kromp. Toen de gasopbrengsten na de

kleinere gasvelden in het Noorden van

oprichting van een speciaal investeringsfonds,

oliecrisis afnamen, liep het begrotingstekort

Nederland gevonden, tot 1959. Het jaar van

die gebruikt zou kunnen worden voor

sterk op.

de voltreffer. In de tot dan toe onbekende

toekomstige investeringen en moeilijke tijden.

gemeente Slochteren wordt één van de

Toenmalig minister van Financiën Zijlstra

Dutch Disease

grootste gasvelden ter wereld gevonden, het

zag hier echter geen heil in. Naar zijn inzicht

De

Groningenveld. De totale winbare gasvoorraad

zouden de gasopbrengsten niet hoog genoeg

aardgas

van dit gasveld wordt uiteindelijk geschat op

zijn voor een dergelijk investeringsfonds.

afnemende

werkgelegenheid

2700 miljard m³. Het officiële startschot voor

Achteraf gezien een historische blunder.

jaren

tot

ontstond

er

een

12

export

’70

toegenomen in

een

Nederlandse

combinatie

nieuw

met

leidde

de eind

economisch

verschijnsel. Het kabinet Den Uyl kon begin

de aardgas productie uit het Groningenveld kwam met de in 1962 gepresenteerde

explosief

Een investeringsfonds kwam er dus niet

jaren ‘70 de rap groeiende verzorgingsstaat Risk Magazine 02 – 12

“De slechte besteding van de aardgasopbrengsten leidde eind jaren ’70 niet tot hogere maar tot lagere economische groei”

financieren met hogere inkomsten uit de aardgasproductie. Echter, op den duur leidde de sterk gegroeide verzorgingsstaat tot hogere sociale premies, minder werkgelegenheid door aantasting van de winstgevendheid van bedrijven en lagere economische groei. Daarbovenop apprecieerde de gulden sterk door de enorme aardgas export. Hierdoor werden andere sectoren te duur en prijsden ze

zichzelf

uit

verslechterde

de

markt

wegens

prijsconcurrentiepositie.

een De

slechte besteding van de aardgasopbrengsten leidde eind jaren ’70 dus niet tot hogere maar tot lagere economische groei. Dit verschijnsel

afhankelijk werd van aardgas van onze Sovjet

vier na grootste olie-exporteur van de wereld

staat sindsdien internationaal bekend als de

vrienden en opgezogen zou worden door

en de op twee na grootste gasexporteur. Bij

Dutch Disease.

het Rode gevaar. De NAVO, uiteraard onder

de besteding van de inkomsten van deze

leiding van Amerika, zette Nederland onder

bodemschatten ziet het land Nederland

Italië

druk om Italië jarenlang gas te leveren tegen

als een perfect voorbeeld hoe het absoluut

De totale gasopbrengsten hadden veel hoger

spotprijzen. In 2010 raakte Nederland en

niet moet. Noorwegen streeft een stabiele

uit kunnen vallen, ware het niet dat Italië sinds

Italië in een politiek conflict verwikkeld, toen

begroting na met overheidsfinanciën die

de Koude Oorlog jaarlijks miljarden kubieke

Nederland aanstuurde op hogere gasprijzen.

op lange termijn ook houdbaar zijn. Het

meters gas afneemt tegen lachwekkende

overgrote deel van de opbrengsten vloeit

prijzen die onder het marktniveau liggen.

Noorwegen

daarom rechtstreeks voort naar het in 1990

Ten tijde van de Koude Oorlog moest het

Het Saoedi-Arabië van Europa wordt het ook

opgerichte Government Pension Fund Global,

Nederlandse aardgas voorkomen dat Italië te

al wel genoemd, Noorwegen. Het land is de op

in de volksmond ook wel het ‘oliefonds’. Het

Risk Magazine 02 – 12

13

oliefonds moet dienen om in de toekomst de

rendement van het oliefonds, waarmee het

gasinkomsten zorgt voor een begrotingsbeleid

stijgende pensioenkosten op te vangen en om

tekort dan dus gefinancierd kan worden.

dat onstabiel is en op lange termijn niet meer

Noorwegen voor te bereiden op de tijd na de

Daarnaast wordt nog een klein deel van de

haalbaar is wanneer de gasbel leeg is. Daarom

uitputting van de olievoorraden. Daarmee

opbrengsten gebruikt om te investeren in

werd besloten om een het Fonds Economische

staat het fonds symbool voor de conservatieve

andere industrieën. Door dit uitstekende

Structuurversterking op te richten. Bijna

manier van financieren in Scandinavië. Het

beleid

netto

40% van de gasinkomsten zou naar dit FES

oliefonds is het grootste ‘pensioenfonds’

staatsschuld wanneer de oliefonds reserves

fonds gaan. Het FES fonds zou gebruikt

ter wereld en beheert 1% van alle activa

meegerekend worden. Noorwegen wordt in de

worden voor investeringen in op termijn

wereldwijd. De totale waarde wordt geschat

huidige tijden van crisis gezien als de veiligste

rendabele projecten. Echter, het fonds werd

vluchthaven in de wereld. Beleggers zien de

een flop. Met het geld werd gestrooid alsof

Noorse staatsobligaties als een onaantastbare

het pepernoten waren aan onder andere veel

bunker van gewapend beton.

te dure prestige projecten. Een groot deel

“Met

het

geld

werd

gestrooid

alsof het pepernoten waren aan

heeft

Noorwegen

geen

onder andere veel te dure prestige

van alle investeringen betaalt met geld uit

Tegenwoordig

het FES fonds zijn dan uiteindelijk ook niet

Cijfers uit recente onderzoeken wijzen uit dat

rendabel. Het kabinet Rutte I heeft het FES

op 600 miljard dollar. Het fonds belegt niet in

Nederland in de afgelopen 50 jaar 210 miljard

fonds inmiddels afgeschaft, waardoor we

de eigen Noorse economie, om te voorkomen

euro heeft verdiend aan de gasvelden. Critici

weer in de oude situatie terecht zijn gekomen.

dat de concurrentiekracht ondermijnt wordt

beweren dat hiervan zo’n 85% is verkwanseld

Verstandig zou het misschien zijn voor het

en de inflatie aangewakkerd. Het richt zich

aan

en

huidige kabinet om een masterclass ‘hoe om

daarom alleen op buitenlandse aandelen en

uitkeringen en dat slechts 15% is geïnvesteerd

te gaan met bodemschatten’ in Oslo bij te

obligaties. De zogeheten ‘spending-rule’ stelt

in de economie en infrastructuur. Midden

wonen, want nu kan het nog…

dat op termijn begrotingstekorten structureel

jaren ’90 realiseerde men zich dan toch dat

moeten samenvallen met maximaal 4%

een begroting gebaseerd op fluctuerende

projecten”

14

ambtenarensalarissen,

subsidies

Risk Magazine 02 – 12

Start a finance career where you develop more than just your professional skills Grow with Philips. Join a company that places great value on people as well as

financial results. We challenge and empower you to make the most of your talents while working in multidisciplinary and international teams. You will be surrounded by passionate, insightful colleagues who share your drive to create superior customer experiences. Our growth depends on yours, so we’ll support you with career opportunities that let you accelerate in the directions to which you aspire.

Visit our website and give your financial career a boost while facilitating growth for our business.

www.philips.nl/carriere

Join 120 years of innovation

Doing Business in China: Business Culture and Etiquettes There are plenty of reasons for Westerners to do business with China. In 2010, China overtook Japan to become the largest economy after the US, in terms of total GDP and trade volume. The Boston Consulting Groups (BCG) predicts that China will also become the world’s second largest consumer market in 2015. Written by: Rosa Vermeulen

The country is the largest exporter in he world

Cultural Insights

are maintenance of proper demeanor, an

and provides many western companies with

Confucianism

aversion to conflict and preservation of what

crucial intermediate goods and services at low

First, China is a Confucian society. The

is called ‘face’.

cost. At the same time, Chinese companies are

teachings of Confucius are dating back to

also big importers of Western intermediate

500 BC, and this pragmatic set of social rules

Face

goods and services. Simply speaking, doing

still permeates the behavior of the Chinese

The concept of ‘face’ is immensely important

business in China is increasingly becoming

people. Confucian values as loyalty, courtesy,

amongst Chinese people and can roughly be

unavoidable for more and more western

diligence, hard work, integrity, patience and

companies of size.

modesty are very similar, but some other

“Confucius taught that stability

Confucian teachings are at odd with western

in society is based on unequal

Doing business in China means that Western

values. Confucius taught that stability in

relations between people”

business people will come into frequent

society is based on unequal relations between

contact with Chinese business people and

people: if proper behavior is shown through

translated as ‘good reputation’, ‘honor’, or

officials. For those doing business in China,

duty, respect and loyalty in the relationships

‘respect’. When you are doing business in

it is important to learn about the Chinese

between a ruler and subject, a husband and

China it is critical that you give face, save face

business culture and etiquettes to maximize

wife, a father and son, a brother and brother,

and show face. But how does face work? You

the potential of their business trip. In this

the society will function smoothly. It is

can lose or gain face relative to the level of face

article I will highlight some cultural aspects

possible to see how the Confucian teachings

the society expects you to have. So, an action

and their influence on business culture and

affect business practices when doing business

that would gain face for a person with lower

etiquette.

in China. The less subtle manifestations

face, might do nothing for another person

16

Risk Magazine 02 – 12

“When Chinese people answer with something else instead of an unequivocal ‘yes’ they probably mean ‘no’” who already has more face. Face is developed

business in most parts of China without the

do not show their emotions. In general,

through experience, status, and age. Face

help of a translator. The average level of

Westerners are just not skilled at reading it

is increased when one shows wisdom by

English is very low and although there are

across the cultural divide. Be conscious about

avoiding mistakes. Face is also increased

Chinese who speak English fluently, there are

both your body language and movement when

trough compliments made by others about

only a few of them. Therefore, communication

doing business in China. Be calm, collected

you to a third party. So, you can give someone

can be a time consuming activity when doing

and controlled. With a formal and attentive

face trough compliments and respect. You

business. Be aware of the constant dangers

body posture you show you have self-control

can lose face trough involvement in a certain

of misunderstanding and mistranslation and

and are worthy of respect.

action or deed and it is being exposed. The

check constantly for understanding. Meeting & Greeting

action itself does not cause the loss of face but One of the reasons why communication can

Doing business always involves meeting

be such a problem is the Chinese aversion

and greeting people. When you are meeting

Business culture and etiquettes

to conflict. Chinese consider direct negative

Chinese people it is important to show

Communications styles

replies as impolite, so for them it is extremely

respect to those whom respect is due; in this

Unless you speak Chinese, it is hard to do

difficult to say ‘no’. Saying ‘no’ causes

way you can show yourself to be honorable

embarrassment and the loss of face and it is

and in turn worthy of respect. In China, the

therefore better to disagree in a less direct

norm is to start a meeting with the shaking

manner by saying ‘maybe’ or ‘I will think

of hands. Make sure your handshake is light

about it’. So, when Chinese people answer

and lingering; a firm handshake will be

with something else instead of an unequivocal

interpreted as aggressive. At the same time,

‘yes’ they probably mean ‘no’. Be careful

make a slight nod with the head; looking

when your Chinese business partner is using

people straight in the eyes is considered

phrases as ‘Yes, but it might be difficult’ and

as impolite, lowering the eyes as a mark of

‘Yes, probably’.

respect. Business cards are always formally

the public knowledge about it does.

exchanged at the beginning of a meeting

Risk Magazine 02 – 12

Chinese use a very limited amount of visual

with new contacts. It is important to give and

body language and this is often interpreted

receive business cards with both hands. Treat

by Westerners as a lack of emotion and

the card with great respect as the card is the

responsiveness. The little use of body

man. Meetings in China are often very long

language does not mean that the Chinese

and seem to be without clear objectives. The

17

meeting is seen as an exercise in relationship

Chinese management style

and obedience. In return for this loyalty and

building and a way to exchange information

According to the Confucian philosophy,

obedience, the manager is expected to show

with their business partners. The aim of

all relationships are deemed to be unequal

consideration and interest in all aspects of a

the meeting is to move the relationship,

and it is important that these inequalities

subordinates’ life and their well-being.

rather than any specific business task. It is

are respected. This Confucian approach

common to have a series of meetings rather

can be considered as the cornerstone

Another important aspect is the often close

than one big meeting. The final decision

of all management thinking. Issues like

relationship between senior management

will be made elsewhere in consensus-style

empowerment

all

of a company and local party officials of the

discussions, involving all the relevant people

information are viewed as bizarre western

communist party. Many business decisions

(often including the party). As a result of this

notions by the Chinese. In China, small

are likely to be scrutinized by the Communist

approach to meetings, it is important to be

children

party which is often the unseen force behind

patient and never show anger or frustration,

individuality to maintain the harmony in the

because this will delay things even more.

group they belong to, so the group is much

are

and

open

taught

to

access

restrain

to

their

many situations.

more important than the individual. Because

The above examples of differences in business

When building relationships with your

of this, the Chinese management style tends

culture and etiquette demonstrate some of

business partner, try to keep it to casual small

toward the directive, with the senior manager

the areas where business people can face

talk. Avoid to talk about politics at all times.

giving clear instructions to their direct

challenges when doing business in China.

The Chinese politics are considered to be

supports who in turn pass on his instructions

Cross cultural understanding is an important

internal affairs and not our business.

down the line. Subordinates are expected

tool for international businessmen and

to be loyal and they will never question the

companies to acquire when doing business

“Meetings in China are often very

decision of their superiors, as that would

abroad. Looking forward, doing business in

long and seem to be without clear

show disrespect and the loss of face for all

China will gain more and more importance as

objectives”

concerned. The manager should be seen as a

its potential continues to grow.

father figure who expects and receives loyalty Gift Giving Gift giving plays an important role in the Chinese business culture. The giving and receiving of gifts is part of the ritual of business relationships development and is done for celebrations, as thanks for assistance and as a sweetener for future favors. Business gifts are always reciprocated, as debts should be repaid. Avoid giving cash and expensive gifts, as that could be mistaken for bribery.

When Chinese want to buy you a gift, they will often ask you what you like. You can show your appreciation of Chinese culture to ask for gifts such as ink paintings or teas, as Chinese appreciate items of beauty. It is polite to refuse a gift two or three times before accepting it and the gift should not be unwrapped in front of the giver.

18

Risk Magazine 02 – 12

Wouter Joustra

Chairman Risk Board 2012-2013

Column Dealing with cultural differences All of us global minds have been confronted

Understanding

cultural

differences

and

as it is to understand the approach of others.

with cultural differences at some point. They

overcoming language barriers are some of

Only when you understand both of these

often lead to amusing misunderstandings, but

the considerations people should have when

issues will you be able to determine where the

cultural differences can also have a serious

dealing with business which include people of

likely areas of similarity and difference are.

impact on your career.

various cultures. Often business deals are lost because the parties involved did not take the

Cultural differences aside, there are always

If you have traveled a lot, you know that

time to learn about each other’s cultures prior

a few generally valid guidelines you should

there are huge cultural differences in

to interacting.

pay attention to in order to make a positive impression in the business world. Being

communication between people from one country to another. In some cultures, people

When working in a global commercial

dressed appropriately for the occasion and

are loud, direct or even blunt and tend to

environment, knowledge of the impact of

arriving at a business meeting well-prepared

interrupt others during a conversation. In

cultural differences is one of the keys to

are two very obvious ingredients for your

others, people are typically soft-spoken,

international business success. Improving

success in international business.

use flowery or indirect language and wait

levels

patiently for others to finish their sentence.

companies build international competencies

Currently Risk has a cooperation with The

and enable individuals to become more

Society Shop which involves an evening at The

With a future career in the business world,

globally sensitive. If you do not have the right

Society Shop at which they will share business

you must be able to work with an infinite

level of knowledge about these issues, you are

etiquettes with our members. For instance,

number of cultures. Especially challenged

taking a gamble every time you work cross-

they will show how to tie a tie appropriately.

are finance executives. They wake up every

border – why bet on the future of your career?

If you are interested, please let us know and

day to a daily expanding cultural ‘rule

Try to do some research on any culture you

you will be invited to join us at this evening.

book’. Communication is imperative for the

will be working with. It is as important that

Good luck with your future careers in the

successful execution of daily operations.

you understand your own cultural approach

daily expanding business world!

Risk Magazine 02 – 12

of

cultural

awareness

can

help

19

Alumni Column

Martijn Schoolderman

Het is mij een waar genoegen om de eerste

belangrijk, ik wilde graag zo snel mogelijk

mijn vier dagen in de week werken ook nog

Risk Alumni Column te schrijven. Ik ben

klaar zijn, zodat ik me kon concentreren op de

elke vrijdag terug gaan naar Groningen om

Martijn Schoolderman, 23 jaar oud en woon

tentamens. Een halve week na de tentamens

daar door te studeren voor de post master

en werk in Amsterdam. In mijn studententijd

zou ik ook naar de Verenigde Staten gaan,

Accountancy. Ik ervaar dit tot nu toe als

heb ik verschillende activiteiten van Risk

om te werken bij een bedrijf dat UV-inkten

een hele leuke afwisseling. Het studeren in

bezocht en georganiseerd, zo heb ik de Risk

en -coatings produceert. Zoals je begrijpt was

Groningen is heel prettig en je ziet dan weer

Accountancy Week van 2010 georganiseerd

een goede planning daardoor erg belangrijk

bekenden en vrienden uit Groningen terug,

en ben ik als penningmeester actief geweest

en al vrij snel ging het de goede kant op met

waardoor ik ook geregeld op donderdagavond

binnen het Risk Bestuur 2011-2012.

mijn scriptie. Daarna kreeg ik het heugelijke

alweer in de stad ben te signaleren.

nieuws dat ik bij het kantoor waar ik scriptie In maart 2012 liep mijn bestuursjaar ten

schreef vanaf september aan de bak kon (een

Het werk zelf is ten opzichte van het

einde en had ik nog een half jaar de Master

weekje na terugkomst uit de VS). De laatste,

studentenleven best een omschakeling. Als

Accountancy voor de boeg, waarin ik twee

tevens lastigste, hobbel die genomen moest

beginnende werker ben je namelijk lang niet

vakken moest halen en de scriptie moest

worden was het halen van de tentamens.

meer zo flexibel als in je studententijd. De

schrijven. Ik wilde na mijn studie graag

Helaas was één van de vakken een herkansing,

verassende blitzbezoeken aan Jan en Alleman

in Amsterdam voor één van de Big Four

aangezien ik de eerste kans jammerlijk gemist

omdat je er toevallig zin in hebt verdwijnen,

accountantskantoren

Hierdoor

had. Dit tentamen ging uiteindelijk ook niet

net als de doordeweekse avonden waarin je

besloot ik in plaats van mijn laatste half jaar

zo goed als gehoopt, het andere tentamen zat

om vijf uur thuis komt. Echter, dit is geen

in Groningen af te maken, dit in Amsterdam

wel in de zak. Lichtelijk gestrest ging ik mijn

reden om te wanhopen. Naast dat je werk

te doen en mijn scriptie direct bij één van de

avontuur in de VS tegemoet. Ik had geen idee

genoeg leuke uitdagingen biedt kun je in de

Big Four kantoren te gaan schrijven. Ik heb

wat ik had moeten doen als ik dat tentamen

avonduren en weekenden meer dan genoeg

dit zelf als erg plezierig ervaren, aangezien

niet had gehaald. Echter, een half uur voordat

leuke activiteiten ondernemen. Deze worden

je alvast kunt wennen aan je potentiële

ik het vliegtuig instapte belde het secretariaat

alleen beter ingepland dan normaal, zo weet

werkgever, je nieuwe woonplaats en last but

Accountancy met het goede nieuws dat ik het

je van te voren dat de avond waarop je in de

not least: je bent dagenlang achter elkaar

tentamen had gehaald.

stad te vinden bent de zaterdagavond is en

geconcentreerd

werken.

(betaald!)

bezig

met

je

normaliter niet meer de woensdagavond.

scriptie. Tevens wordt je over het algemeen

Na twee hele leerzame en leuke maanden in

Verder, mits je zelf positief bent en graag

goed geholpen met zowel je scriptie als je

de VS kwam ik weer terug in Amsterdam,

uitdagingen zoekt, is het werkende leven een

tijdsplanning. Dit was in mijn geval erg

klaar om aan de slag te gaan. Ik zou naast

verademing.

20

Risk Magazine 02 – 12

Risk Member Abroad

Remko Struik

Asia is becoming more and more important

called ‘Derivatives Trading’ which is taught

company does badly, the employees would

in the international theatre. The last two

by a Dutch professor, who studied at the

feel humiliated towards society. People here

decades China has experienced almost every

University of Groningen and is now working

face social pressure. This social pressure also

year a double digit growth rate. Asian cities

as a trader at True Partner Holding Ltd. in

applies to students, since they are fortunate

are growing in a fast pace. Big buildings of

Hong Kong. This firm employs around 12

enough to go to a decent university. There

large multinationals, such as Citibank and

traders, mainly Dutch people. The office is

are large differences in the level of education

HSBC are a common sight. Shanghai is the

just like you would imagine a traders firm.

amongst universities in Taiwan. So once

world’s largest city, and Hong Kong is one of

Every trader has multiple screens, trading

they are admitted, they have to live up to

the most competitive places to find a job. In

all kind of financial instruments. While being

the expectations of their close family and

other words, Asia is booming. We are just a

there and talking about trading, he excused

society to be able to find a good job later in

few decades away from Asia taking over the

himself: ‘I am sorry, but Europe is going

life. The dedication of people towards society

U.S. being the most important player in the

to open soon. It is a busy time of the day.’

is also very high. A Taiwanese wants to be

world. Besides the fact that in some companies

meaningful in life. This is shown through the

you will still experience western culture, you

When I returned to Taipei, I felt like I just

following example. Although there are traffic

will have to deal with a large number of Asian

stepped into another world, unlike Hong

lights all over the place, in the evening there

firms. As an exchange student at the National

Kong. Although Taiwan is a developed and

is always someone regulating the traffic on

Taiwan University, I will give you a bit of an

modern country, one could tell that it is not

almost every intersection, on a voluntary base.

insight what the working mentality in Asia is.

one of the financial centers of Asia. When I returned to ‘relatively’ quiet Taipei, I noticed

These were just a few out of endless examples

During my trip to Hong Kong, it struck me

that the people are relaxed, they are lining up

of the Asian working mentality and attitudes.

that you almost exclusively see tall buildings.

like they have all the time of the world, even

I hope I was able to give you a bit of an insight

It is just unreal. Imagine that behind every

the escalators go slower. Furthermore, in

in the Asian way of thinking and dedication

window there is someone working behind

Taiwan one could find the more traditional

they have for the things they do. To conclude I

his desk. When you finish your work, you

way of working. People in Taiwan, as well as

would like to recommend a movie called ‘Gung

will enter a city where everyone is in a hurry.

in other parts of Asia, are really dedicated to

Ho’. This movie depicts the working attitude

Life is going fast and you will have to be able

the things they do. Employees dedicate their

very well of the American employee and what

to handle that. The competition is severe

lives to their company. If the company does

kind of a dedication the Japanese firm, which

and work pressure is high. It is nothing

not reach its preset goals, employees would

takes over the American company, expects.

compared to the ‘Randstad’. I have a course

work overtime, unpaid. Otherwise, if the

Risk Magazine 02 – 12

21

Coverinterview Wouter van Aanholt Presented on the cover of this magazine is Wouter van Aanholt, 4 th year Econometrics student and former commercial relations within the Risk Conference Committee 2012.

Wouter,

could

you

briefly

Why did you decide to become

introduce yourself?

active at Risk and what did you

My name is Wouter van Aanholt and I am a

learn?

4th year econometrics student. Together with

I wanted to become active at a study

nine other students I was responsible for the

association because I like to do something

Risk Conference 2012. Additionally, I play

practical in addition to my, sometimes dry,

soccer fanatically, I did this at a professional

study. Additionally, for me it was also a

level at first and today I am a playing at a high

great way to get an image of what my options

amateur level. Lastly, I am also a member of a

are after my study. The reason I chose Risk

student association.

over, the for econometricians logical choice, VESTING is that Risk is the Financial Study

What did you do within Risk?

Association and I find the field of finance very

I helped organize the Risk Conference 2012.

interesting. I already knew a lot of people at

I was responsible for obtaining the required

VESTING since econometrics is a small study.

funding. In addition to that I also drew up

I enjoy meeting new people, which made me

the budget for the conference, which might

decide to go for Risk instead.

be the reason that I am now a member of the

22

Kascommissie (the committee responsible for

The most important thing that I have learned

checking the accounting of the association,

at Risk is what I can expect exactly from the

Ed.).

labor market. Thanks to the Risk Conference, Risk Magazine 02 – 12

I now know in which sector I would like to

in mind yet, so time will tell. I participated in

other pieces of art do not inspire me like they

have a job, this is of priceless value. The next

a three-day business course of McKinsey and

do other people; perhaps this is something

thing I learned is how to sell something, since

I really enjoyed this. Investment banking is

that might come in the future.

I had to sell the conference to companies at

also a sector that I find interesting to work in.

What advice would you like to

Risk. This is a very good quality to have in

What is your view on culture? Do

give your successor?

you think it has a lot of influence

To my successor I would like to say that they

Why did you decide to study

on your daily life?

should always look at themselves critically.

Econometrics and what did you

Culture, in the broad sense of the word,

If you call over 200 different companies

learn so far?

obviously has an extreme influence on daily

you easily fall into routine actions and it is

For a long time, I have doubted between

life. If you mean culture in the sense of art and

important to keep reflecting your actions.

Medicine

Medicine,

science, it is mainly science that has an impact

And last but not least enjoy this year as much

because I find the human body to be very

on my life. Just the fact that we are reachable

as you can.

interesting, as many fanatical sportsmen I

24/7 and that we are able to watch lectures in

am interested in the muscular structure and

bed is due to science. Art, in contrast, has a

anatomy. However, with cellular structure

lot less influence on my life. Nice paintings or

your arsenal.

and

Econometrics.

and other bodily matter I feel less affinity. Furthermore, I find the economy very interesting and I am good at math, this made Econometrics, math applied to economics, a logical choice. What I like about my study is that you truly learn a skill, namely working with data. The downside is that you gain only little general education. Before my time at Risk I did not even know what a CFO was for example.

What

will

you

do

when

you

graduate? During my time at the Risk Conference Committee

I

discovered

that

Strategy

Consultancy really appeals to me and I aim to get a job in this sector. I do not have a company Risk Magazine 02 – 12

23

Interview Servaas

Hensen

Controler

bij

is

Holland

Festival na werkzaam te zijn geweest als Franchise Manager

bij

het

KBB

Servaas Hensen

concern en later bij de Museumkaart.

Geschreven door: Dominique Brouwer

Het

Holland

het

Festival

is

toonaangevende

sinds

1947

begeleid.

follow up van alle afspraken die in het kader

internationale

van het festival worden gemaakt. Bij een

podiumkunstfestival in Nederland. Jaarlijks

Hoe bent u terecht gekomen bij

festivalproductie waarvan we er jaarlijks

presenteert

Holland festival?

zo’n 50 hebben komen heel wat contracten

voorstellingen van internationale allure. Het

Na enkele jaren vond ik het tijd om iets te gaan

kijken met veelal buitenlandse partijen. Dit

festival kent een roemruchte geschiedenis

doen wat ik relevanter vond. Ik was altijd al

moet allemaal juridisch in orde zijn. Mijn

waarbij

een

erg geïnteresseerd in cultuur. Ik hoorde vaak

verantwoordelijkheid is om dit alles goed

eigen wending gaf aan het festival. Al meer

van collega’s en vrienden dat hier een gebrek

georganiseerd te laten verlopen tijdens ons

dan zestig jaar is het festival telkens weer

aan (financiële) kennis bleek te zijn, wat voor

topseizoen in mei en juni als we 100 man

spraakmakend. Servaas Hensen is sinds

mij de aanleiding was om mij hiervoor in te

extra aannemen en zaken doen met 200

oktober 2006 werkzaam als Controller

gaan zetten. Ik ben toen terecht gekomen bij

bedrijven in en om Amsterdam.

Finance bij Holland Festival. In dit interview

“Centrum van de Kunsten” in Eindhoven.

zal hij uitleggen hoe het is om werkzaam te

Toen ik naar Amsterdam verhuisde ben ik

Is deze structuur vergelijkbaar met

zijn in een culturele organisatie.

werkzaam geweest voor de Museumkaart en

andere organisaties in de culturele

uiteindelijk ben ik bij het Holland Festival

sector?

gekomen.

Holland Festival is moeilijk te vergelijken

het

iedere

festival

artistieke

uitzonderlijke

directeur

Hoe bent u geïnteresseerd geraakt in Accountancy/Finance?

met andere organisaties. Het Centrum van de

Mijn interesse is gewekt omdat ik tijdens

Hoe ziet de financiële afdeling eruit

Kunst in Eindhoven lijkt bijvoorbeeld op een

mijn studie bedrijfseconomie ontdekte dat

van Holland Festival?

onderwijsinstelling. Bij een instelling als deze

accountancy een goede manier is om een

Vrij klein. Holland festival is een heel groot

zijn er continu mensen over de vloer en deze

diversiteit aan bedrijven mee te maken. Zowel

festival, maar gedurende het jaar zijn er

is veel arbeidsintensiever. Zeventig procent

grote

handelsondernemingen

maar 15 mensen die er werken. De financiële

van de inkomsten gaat daar bijvoorbeeld naar

hebben een accountant nodig. Maar ook met

afdeling bestaat uit twee personen. Mijn

personeel & gebouwkosten, terwijl dat bij

instellingen als het onderwijs krijg je veel

collega verzorgt alle invoer van financiële

Holland Festival maar 15 procent is.

te maken. Dit laatste vond ik iets minder

documenten en het bijhouden van sub

interessant en daarom heb ik er destijds voor

administraties zoals die van salarissen.

Stichting

gekozen om het in het bedrijfsleven te gaan

Ik hou me bezig met rapportages aan

een relatief commerciële organisatie, die

zoeken. Hier ben ik eerst werkzaam geweest

directie

projectbegrotingen

zich echt focust op de loyalty business.

bij het KBB concern als franchisemanager

en bewaking, beleidsplan en begrotingen,

Inmiddels zijn er al 800.000 mensen met

waar ik veel franchiseondernemers heb

externe verantwoording en de juridische

een museumjaarkaart, wat voor een omzet

24

als

kleine

en

bestuur,

Museumkaart

is

weer

Risk Magazine 02 – 12

meer

van zo’n 30 miljoen zorgt. Dit kom je in de

Amsterdam krijgen we ook veel inkomsten

steeds redelijk groot maar zal in de komende

cultuur verder niet tegen. Hun organisatie

van verschillende fondsen, een voorbeeld

jaren dalen. Vandaar dat we juist heel scherp

steekt daarom ook heel anders in elkaar.

hiervan is het Prins Bernard Cultuur Fonds.

moeten zijn om die inkomstendaling te

Zij hebben bijvoorbeeld hun hele logistieke

Zij willen natuurlijk ook graag zien wat er met

compenseren.

proces uitbesteed.

het geld gebeurd. Hoe is de bedrijfscultuur binnen

Bij de grotere theaters zal automatisch de

Tot slot krijgen we steeds meer inkomsten

Holland Festival? Denkt u dat deze

financiële afdeling ook een stuk groter zijn.

via sponsoren en particulieren. Wanneer wij

anders is dan een niet culture

Over het algemeen is dit omdat daar veel

grote bedragen gedoneerd krijgen, zullen we

organisatie?

administratief werk is, door bijvoorbeeld

vanzelfsprekend ook aan hen verantwoording

Vanuit mijn eigen ervaring kan ik zeggen dat

zaalverhuur of kaartverkoop. Holland Festival

afleggen. Al met al komt er qua verslagen heel

we geen andere bedrijfscultuur hebben dan

is compact en strak georganiseerd, waardoor

wat bij kijken.

een niet-culturele organisatie. Zoals ik het heb ervaren heerst er bij beiden een open cultuur.

er minder tijd op gaat naar administratief werk. Op deze manier kunnen we zo veel

Wat denkt u dat het grote verschil

Wat wel echt anders is, is dat je bij Holland

mogelijk middelen vrijhouden voor onze

is binnen de financiële afdeling

Festival wel al je collega’s kent. Bij een groter

“output”, de mooie voorstellingen dus!

tussen

organisatie

commercieel bedrijf is dit vaak niet zo. Dan

als het Holland Festival, of een

kan het prima zo zijn dat je je collega’s uit een

Holland Festival is echt een eventorganisatie.

commerciële instelling?

andere stad nog nooit hebt gezien.

Dit is de grootste reden waardoor de structuur

Afgezien van de grootte, zijn er meer

van Holland Festival verschilt van andere

overeenkomsten dan je denkt. In elke

Wat zijn volgens u de sterke punten

organisaties in de culturele sector.

organisatie

van een culturele organisatie?

een

culture

moet

financieel

informatie

vastgelegd worden, zodat het management

Holland Festival, als culture organisatie, is

Aan wie moet u verantwoording

daarover geïnformeerd kan worden en zij hier

heel erg sterk in hard onderhandelen op alle

afleggen?

hun besluiten op kunnen baseren.

gebieden, zowel op gebied van personeel, het arrangeren van gezelschappen en zalen, als op

Aan de directie en het bestuur. Zij willen immers graag op de hoogte gehouden worden

Ik denk wel dat de tijdsdruk bij een

onze leveranciers. We willen het onderste uit

van de ontwikkelingen binnen de organisatie.

commercieel bedrijf hoger ligt dan bij

de kan en dat willen we zo goedkoop mogelijk.

Deze verantwoording hoeft niet maandelijks

culturele organisaties. Verder denk ik dat

Ik denk dat dit vooral komt, doordat we erg

te gebeuren. Dit omdat er gedurende 10

Holland Festival, in tegenstelling tot wat je

gepassioneerd zijn en dit ook weten over te

maanden vrij weinig gebeurd en er in mei en

zou verwachten, veel scherper op de prijzen

brengen op bedrijven zodat ze toch met ons

juni ineens heel veel gebeurd.

zit dan andere organisaties. Dit omdat er

willen werken.

steeds meer bezuinigd wordt op subsidies. Naast het bestuur zijn er ook nog andere

Hierdoor moet Holland Festival veel en

Ik vind het bijzonder dat we met zo’n kleine,

partijen

scherp onderhandelen.

compacte organisatie zoiets groots kunnen

waar

we

verantwoording

aan

neerzetten juist omdat we erg flexibel zijn.

moeten afleggen. Onze grootste bronnen van inkomsten zijn de Rijksoverheid en de

Maar is het niet zo dat Holland

We besluiten pas een half jaar voordat het

gemeente Amsterdam. Om in aanmerking

Festival juist minder goed hoeft te

festival begint wat we gaan programmeren

te

komen

onderhandelen, omdat jullie juist

en wat voor orkesten, artiesten, personeel en

zij

vierjarenplannen . Op basis van die

geld “krijgen”?

bedrijven we willen contracteren. Doordat we

beleidsplannen krijgen we dan een goed of

Nee, Holland Festival levert een product

zo gepassioneerd zijn, kunnen we een beroep

een minder goed oordeel. Gelukkig zijn wij

wat de overheid nog steeds van belang acht

doen op hele loyale mensen en toegewijde

positief beoordeeld.

en daarom ook subsidieert maar waar een

bedrijven. Loyaliteit binnen het bedrijfsleven

bedrijf niet snel zal instappen, vandaar dat

is zo goed als niet aanwezig. In de culturele

er subsidie gegeven wordt. Dit bedrag is nog

sector, daarentegen, kun je hierdoor met heel

Naast

voor

subsidies

Rijksoverheid

Risk Magazine 02 – 12

en

de

e.d.

eisen

gemeente

25

weinig geld, heel veel bereiken, wat echt een

Wat maakt het aantrekkelijk om

organisatie nu in op fondsenwerving. Op

sterk punt van een culturele organisatie is.

werkzaam

het moment hebben we hier gelukkig een

te

zijn

binnen

een

culturele organisatie? Waar

liggen

volgens

u

de

Bij

Holland

Festival

werken

voorsprong in en deze zullen we proberen de

beste

te behouden. Het maakt bij fondsenwerving

verbeterpunten van een culturele

programmeurs, producenten en marketeers

erg uit of je een theatertje uit een buitenwijk

organisatie?

uit het culture wereldje. Al die sterke karakters

van Zaltbommel bent of het Concertgebouw

In het algemeen kunnen veel organisaties in

samen met ieder jaar een paar stagiairs, van

in Amsterdam, waar sponsorwerving een

de culture sector nog heel veel leren op het

onder andere de RuG, en alle andere tijdelijke

stuk beter verloopt. De eigen organisatie van

gebied van werving. Hoe verkoop je jezelf aan

medewerkersslagen er dankzij een goede

de fondsenwerving en je naamsbekendheid

potentiële geldgevers? Ik vraag me vaak af

bestuurlijke setting en directie in om jaarlijks

maken in deze markt wel vaak het verschil.

hoe sommige culturele organisaties het voor

een topfestival te organiseren

elkaar krijgen om zoveel geld van de overheid

Wat fijn zou zijn is als de overheid het

te krijgen, maar zo weinig van sponsoren.

Als dit lukt en je gezamenlijk als groep met

interessanter zou maken voor bedrijven en

Ook is er nog veel te leren in de communicatie

sterke, krachtige personen dan echt iets

particulieren om te investeren in cultuur.

naar buiten toe. De culturele wereld is erg lang

moois op de planken zet, dan is dat echt

Al beweert de overheid dat ze dat al doet,

in zichzelf gekeerd geweest. Bijna niemand

geweldig! Je kunt niet voor een culturele

in landen zoals Engeland of Amerika is dit

was bezig met het werven van publiek, door

organisatie werken als je er geen interesse in

nog veel aantrekkelijker. Zolang dit niet op

bijvoorbeeld het gebruik van nieuwe media,

hebt. Cultuur moet echt in je hart zitten.

vergelijkbare wijze gebeurt, zullen bedrijven

zoals Facebook en Twitter. Simpelweg een

en particulieren toch altijd huiverig blijven

Twitter link op je website plaatsen is niet

Is de huidige crisis van invloed

genoeg, er kan nog veel gewonnen worden op

(geweest) op uw bedrijfsvoering en

dit terrein.

–resultaten?

Wilt u de huidige generatie Finance

Holland Festival heeft eigenlijk weinig last

en Accountant studenten nog iets

Tot slot, zouden culture organisaties beter

(gehad) van de crisis. We hebben een paar

meegeven?

kunnen samenwerken. Hierbij kan gedacht

jaar geleden al ingezien dat de overheid fors

Denk vooral meer in vertrouwen dan in

worden aan gezamenlijk inkopen, marketing

zou gaan bezuinigen op cultuur. Hierdoor

wantrouwen. Op het moment is er sprake

en

organiseren,

hebben we op tijd kunnen inzetten op meer

van erg ver doorgevoerde vormen van

en waar mogelijk hun overhead deels

fondsenwerving in de particuliere markt

geïnstitutionaliseerd wantrouwen wat voor

samenvoegen. Nu vindt iedereen nog te veel

en de bezuinigingen op kunnen vangen.

veel onnodige administratieve lastendruk en

zijn eigen wielen uit.

Door de bezuinigingen op cultuur zet iedere

verplichte rapportages zorgt. De maatschappij

programmering

samen

om te investeren in cultuur.

moet streven naar meer transparantie. Als organisaties zelf transparanter worden, is op den duur minder administratieve lastendruk nodig. Bij dit gebrek aan transparantie ligt het probleem. Speel dus vooral open kaart, dan is er minder controle nodig.

En natuurlijk, ga meer naar het theater en geniet meer! Tegenwoordig hoor je vaak “ik moet, ik moet, ik moet”, maar nauwelijks “ik wil”. Doe vooral meer dingen uit eigen wil, dat verhoogt echt de kwaliteit van je leven!

26

Risk Magazine 02 – 12

At NIBC, entrepreneurial bankers start at the deep end As a trainee banker at NIBC, you also have a daily job. Your assignments and responsibilities start from day one. And you’ll have the chance to specialise, in for example mergers and acquisitions. You and your fellow analysts will follow our incompany training programme at the Amsterdam Institute of Finance, led by professors from international business schools. A flying start at the bank that thinks and acts like entrepreneurs. For more information, visit www.careeratnibc.com.

Academic Insights

Jochen Mierau Written by: Daniël Wiesma

Could

you

in business the most important thing is to

In

yourself?

know what you can expect for the future. If

individual life cycle and economic

My name is Jochen Mierau, I am an

you want to do business you want to have a

growth you mention that ageing

assistant professor at the FEB in the finance

stable government, you want to know what

increases the incentive for people

department.

September,

the regulatory framework is and who is in

to save. Do you think cultural

before that I did my PhD in demographic

power. In the event of a terrorist attack a

differences might mitigate this in

macroeconomics under the supervision of

certain degree of instability is expectable. A

a way? The Japanese for example

Ben Heijdra. I split my time between teaching

large company that has a lot of dealings with

are more frugal than Americans.

and doing research, my teaching is in finance

the government needs to shield itself against

If we think about the tendency to save, it

and my research is mainly on demographic

this kind of instability.

depends on your long term horizon. In these

I

briefly

started

last

introduce

your

article

about

the

models you think about time preferences. You

macroeconomics and political economics.

With the increasing globalization,

could say that the Americans have a stronger

You have written about terrorism

do you think cultural differences

short run perspective and a relatively high

versus

will change?

discounting of the future whereas the

what

I think that cultural differences and cultural

Japanese discount the future much less and

impact do you think this has on

heterogeneity will always stay. If you look

would have a higher capital stock. This means

the business world?

at a very specific area in the Netherlands,

that if you have a process of ageing where the

It goes without saying that there is not a

the province of Groningen for example,

life expectancy increases you would expect

direct link. In those articles we took a look

the language in this area consists of about

that in the long run the Japanese capital

at the extent to which terrorist attacks affect

ten different dialects. On a micro cosmos

stock per capita is going to be higher than the

the stability of governments. In the article

Groningen is fully globalized, everyone

American capital stock per capita.

“terrorism versus electoral accountability”,

can interact with everybody else, there is a

we look at whether or not a terrorist attack

common currency, a common language, a

It is well known that time preference is

during your first term will influence your

common legal system etcetera. Despite all

different between countries, also in the EU for

reelection. In the second article we look

of these aspects there are still some cultural

example. However, the link between frugality

at whether or not these terrorist attacks

differences. So generalizing from this to

and savings is not necessarily correct. Looking

induce a cabinet change. The business world

the entire European Union, for example,

at what we commonly see as non-frugal states,

implication would come from the fact that

I do not think that there will be a cultural

the southern European countries, Portugal,

these things affect expectations. I think that

homogeneity.

Greece, Spain and Italy and the more saving

and

28

electoral

cabinet

accountability

duration,

Risk Magazine 02 – 12

countries such as Germany, Sweden and the

price that anymore causing a borrowing

or the best second tier museums. This makes

Netherlands and you look at the capital stock,

spree and now the market has reverted this.

it a sort of trade-off between having the

the capital holdings of individuals, they are

The cultural difference is not a cause of this

absolute top and having a bit for everybody.

much higher in the north than in the south.

crisis. However, the Greeks were bankrupt

If you think about culture, you have a similar

These people have saved a lot more over time,

very often or they devalued their currency

problem because on the one hand you want to

so I think that the average Italian household

before the unification. These options are no

have some local museums that also support

has a savings that is equal to five times their

longer available so they borrow extra money.

local artists. On the other hand if you really

annual income whereas in the Netherlands

To a certain extent their debt problem is once

want culture as an intellectual activity you

this about three and a half times. These

again solved by printing new money, the ECB

do not want to listen to a second grade violin

things express themselves differently and I

is buying up government bonds.

player. For the top segment, the American system works very well. Obviously, if I am

think that if you want to look at intercultural differences in savings behavior, a lot of things

Do you, personally, think that

a millionaire I want to be associated with a

get evened out.

Greece should have entered the

Picasso and I do not necessarily want to be

EU?

associated with someone who just graduated

To what degree do you think that

I do, because the European Union is not

from art school. The best way, as always, is to

cultural differences in the euro

about the strongest or weakest economies.

have a hybrid between the two. I think that

zone have had any influence on

It is about peace on the continent. Greece

the government essentially should create

the current sovereign debt crisis?

is in a part of Europe that is very prone to

a fertile ground from which new talent can

When we look at the Eurozone problem now,

war. The First World War originated from

arise. They should provide good music and art

Greece for example, we can state that the

that region. After the Second World War, the

schools for example and provide them with

Greek do not like going bankrupt and they

only place where there were substantial wars

some subsidies. However, at a certain point

do not like this crisis. What happened in my

was in the Balkan/Greek peninsula. So this

artists have to realize that they are simply

opinion is that before the Greek introduction

is a region that, at all costs, should be kept

entrepreneurs. Entrepreneurs do not get

to the euro the Greeks would have to pay a very

within the European family, because if this

better from government subsidies, a startup

large premium over, for example, German

region destabilizes this could have severe

subsidy is nice but after that they need to

bonds in order to borrow money. Given the

consequences.

stand on their own two feet.

parameters of their economic behavior, they had a certain amount of taxation, a certain

In

your

opinion,

amount of spending, a certain amount of

government spend (more) money

your

consumption etcetera. The Greek governemt

on

consider yourself “done”?

had a high tendency to borrow great amounts

subsidies

or

of money, which was penalized by the market

towards

an

American

through higher interest rates. With the

where

private

capital

cultural

should

activities

through

we

What is your ultimate goal with research?

When

do

you

move

It is hard for me to say, I do research because

model

I enjoy it and I do it because I can, hopefully,

used

contribute something to both scientific

introduction of the euro, the false assumption

to keep for example a museum

discussion and things that have a relevance

came in that the Greeks could now borrow at

open?

to the world around us. In general, of course,

the same interest rate as the Germans, which

What we can see is that the Americans are

economics is never done. There are always

is what they did. With the lower interest

very good at the extremes of distribution

new questions and new frontiers. As the world

rate, money borrowing increased to an

instead of distributing equally. The Americans

changes economics changes and as economics

unsustainable level. So the cultural difference

have the best universities in the world, they

changes the world changes. Economics is

that comes into play is that the market used

have the best museums in the world and the

nice because it reflects on society and society

to price in that the Greeks handle their

probably have the best films studios in the

also reflects on economics. I would consider

governmental finances differently than the

world. However, the Americans do not have

myself to be done when I no longer have new

Germans. For a while the market did not

the best second tier universities in the world

ideas and therefore just repeat myself.

Risk Magazine 02 – 12

should

a

is

29

Financiële Goeroes

Alexander Sassen van Elsloo is oprichter van Sassen Research &

Consultancy

Company.

Voorheen was hij head of research bij Hobart Capital Markets in Londen en deed hij aandelen- en hedgefundsales

Adviezen uit de praktijk

bij onder andere Kepler, MF Global en Rabo Securities.

en Reto-Romaans)(en alle vier gelden als

en het lidmaatschap van internationale

officiële talen) en culturele achtergronden, is

organisaties/gemeenschappen moeten zowel

Zwitserland zo stabiel als maar kan. Het land

de 26 kantons (zeg maar provincies) alsmede

is welvarend, schoon, extreem vredig en bezit

de bevolking zich uitlaten in een referendum,

Alternatief voor de EU

een zeer goede infrastructuur. Het grootste

wat in feite betekent dat er een dubbele

AMSTERDAM - Zoals de meeste van mijn

gevaar, als ik de TV mag geloven, is dat er

meerderheid moet zijn voor dit soort gevallen.

vaste lezers wel zullen weten ben ik van

alleen af en toe een Milka koe de Cupido

Voor het aannemen of wijzigen van een wet

mening dat de EU, met haar doel om een

komt spelen in je huis (ik zeg altijd: liever

kan een referendum worden aangevraagd (8

Verenigde Staten van Europa te worden,

een Milka koe ongewenst in je huis dan van

kantons of 50,000 handtekeningen zijn hier

gedoemd is te mislukken. Hier liggen

Rompuy). Maar Zwitserland is bestuurlijk

voor nodig). Hiermee is Zwitserland, bij mijn

zowel economische, sociale als politieke

gezien een federale republiek (om precies te

weten, de meest directe democratie ter wereld

realiteiten aan ten grondslag. Er zijn ook

zijn een bondsstaat), dus wellicht kan de EU

(de burger in plaats van de politici hebben het

genoeg historische precedenten te vinden die

het Zwitserse bestuursmodel als alternatief

voor het zeggen).

indiceren dat de huidige EU koers alleen kan

gebruiken. Maar is dit mogelijk?

Alexander Sassen van Elsloo

Decentralisatie is de sleutel tot succes

uitdraaien op een zeer kostbare mislukking. Sommige personen hebben mij in deze

Het succes van Zwitserland

In feite komt het erop neer dat elk kanton

context op Zwitserland gewezen als zijnde

Om deze vraag te beantwoorden moet eerst

en de tot haar behorende inwoners een zeer

een voorbeeld van een federale staat waar

naar de oorzaken van dit succes gekeken

hoge mate van autonomie genieten. Of zoals

verschillende bevolkingsgroepen wel degelijk

worden en dan wordt al snel duidelijk dat

Wiki het formuleert: Politieke besluitvorming

functioneert. Vandaag ga ik het dus over

het de EU in een compleet andere richting

vindt principieel in de gemeente plaats,

Zwitserland hebben en de vraag is of ik het

zou sturen. Zwitserland is namelijk zeer

tenzij

bestuursmodel van dit land als een voorbeeld

gedecentraliseerd. Zwitserland heeft wel

noodzakelijkerwijs overstijgt, bijvoorbeeld

zie voor een federaal EU.

een federale regering (Bondsregering) met

provinciale

een eerste en tweede kamer als parlement

zaken worden op kantonsniveau besloten.

Het Zwitserleven gevoel

maar deze hebben het maar voor het zeggen

De Bondraad is primair voor buitenlandse

Alhoewel de Zwitsers niet echt te boek staan

op 7 portefeuilles (financiën, defensie en

politiek en defensie verantwoordelijk en deels

als humorvol, heeft hun land wel genoeg te

sport, buitenlandse zaken, justitie en politie,

voor coördinatie tussen de kantons. Naast het

bieden om blij over te zijn. Ondanks dat er

economie, verkeer en binnenlandse zaken).

landelijke parlement bestaan verschillende

verschillende bevolkingsgroepen zijn met ieder hun eigen taal (Frans, Duits, Italiaans

30

het

onderwerp

wegen

en

de

gemeente

onderwijs.

Zulke

machtige overlegorganen van kantonnale Voor wijzigingen betreffende de grondwet

besluitvormers, bijvoorbeeld op het gebied Risk Magazine 02 – 12

terug te halen (wat neerkomt op uittreding).

van de gezondheidszorg.

ten opzichte van de euro stabiel te houden). Verder zal een systeemcrisis ook de Zwitserse

Decentraliseren in plaats van centraliseren

De magische balans

banken raken (die ondanks de sterkste

Het succes zit dus in het decentraliseren met

Hoewel de Zwitsers zeker niet te bestempelen

kapitaalbuffers ter wereld) wat voor de nodige

directe aansturing van de kiezer. De plannen

zijn als één volk, zijn ze op veel hoofdpunten

problemen kan zorgen in Zwitserland. Zo zie

van de EU gaan precies de andere kant op;

niet te verschillend zodat de 7 portefeuilles op

je maar dat ondanks goed beleid een land op

de kiezer wordt steeds verder verwijderd

Bondsniveau goed kunnen functioneren (het

korte termijn veel schade kan oplopen door

van de besluitvorming en alle macht wordt

feit dat Zwitserland een neutraal land is dat

het wanbeleid van haar buren.

gecentraliseerd in Brussel. De huidige EU (en

zich niet wenst te mengen in buitenlandse

eurozone) laat zich kenmerken door boosheid,

aangelegenheden zal hier zeker ook een

Oproep aan de EU

verdeeldheid,

divergentie,

steentje bijdragen want dat vermindert het

Mijn oproep, betoog, waarschuwing en

verzet, teleurstelling, gelatenheid, en zo

aantal controversiële onderwerpen). In het

smeekbede aan de EU is dan ook om tot

verder. Desondanks wil de EU juist nog

kort komt het erop neer dat de Zwitsers

deze twee inzichten te komen: 1) leg zo veel

verder gaan met dit falende beleidsmodel.

homogeen genoeg zijn om 7 portefeuilles

mogelijk macht/beslissingen neer bij de

op Bondsniveau niveau te kunnen hanteren

kiezer; en 2) beperk deze “Zwitserse” EU tot

Inkrimping EU noodzakelijk in Zwitsers

terwijl de andere zaken juist zeer dicht bij

een groep landen die niet te veel verschillen

model

de burgers van het respectievelijke kanton

van elkaar zodat de beslissingen op de 7

De EU zou dus wel degelijk naar het Zwitserse

blijven. Daardoor is iedere kanton op maat

genoemde beleidsgebieden breed gedragen

bestuursmodel moeten kijken, maar dan

gemaakt voor haar inwoners, terwijl de

zullen worden en daadkrachtig zullen worden

komen er ook een paar minder verteerbare

Bondsregering met haar 7 departementen

uitgevoerd. Vorm desnoods (ik blijf het

conclusies naar voren: als de EU een Zwitsers

zorg draagt voor de coördinatie tussen de

onzinnig vinden) 3 of 4 “Zwitserse” EU’s (en

bestuursmodel wil invoeren, dan zal het

kantons en Zwitserland vis-à-vis de rest van

eurozones) zodat alle lidstaten van de huidige

afscheid moeten nemen van de meerderheid

de wereld. Wordt er door de Bondsregering

EU een plaatsje kunnen vinden. Ik blijf dit een

van haar leden. Een heikel punt blijft

toch iets besloten wat de meerderheid niet

onzinnig idee vinden, maar ik besef wel dat dit

namelijk dat de visies van de verschillende

zint, dan zorgt een referendum ervoor dat

een manier kan zijn om gezichtsverlies van de

bevolkingsgroepen in redelijke mate overeen

dit wordt teruggedraaid. Dit is de benodigde

huidige politieke elite te beperken (waarmee

moeten komen op die 7 gebieden waar de

magische balans die Zwitserland tot een van

een dergelijke beslissing een hogere kans

Bondsregering het voor het zeggen gaat

de vredigste en meest stabiele landen ter

heeft om daadwerkelijk genomen te worden).

krijgen. Ik denk dat aangaande vele kwesties

wereld heeft gemaakt.

economische

de Zwitserse kiezers zich in een relatief nauwe

Met alle ellende is het tijd voor wat De EU maakt meer kapot dan je lief is

Zwitserleven gevoel in de EU… Mocht de EU

Maar zelfs het mooie Zwitserland wordt

het Zwitserse model voor de EU afwijzen,

Maar stel nu dat de gehele EU als een soort

door de EU bedreigd. Door onze monetaire

dan wil ik bij dezen graag weten waarom.

Zwitserland zou opereren, dan zou dit juist

capriolen (en die van VK, VS en Japan) voelde

Omdat Zwitserland vele malen meer recht

tot rancune leiden want de onenigheid is te

de centrale bank van Zwitserland (SNB) zich

heeft op een Nobelprijs voor de vrede dan

groot. Dan zal het te vaak voorkomen dat

geforceerd om ook te gaan goochelen. Door

de EU, moet het antwoord wel heel erg goed

een grote bevolkingsgroep dan wel lidstaat

de monetaire hocus pocus zijn veel bedrijven,

onderbouw zijn. Mocht dit onmogelijk blijken

toch steeds het onderspit moet delven. Als

beleggers en vermogende particulieren uit

te zijn (kans hierop is 99,99999%) dan heeft

dit te vaak gebeurt (wat onontkoombaar is

hun respectievelijke munt gestapt om dit om

de EU altijd nog types zoals Barroso, van

bij te verschillende groep) dan is er te weinig

te ruilen voor Zwitserse franken/bezittingen.

Rompuy, Schultz en Wortmann om daar om

“lijm” om de groep bijeen te houden. De

Hierdoor is de Zwitserse frank steeds duurder

heen te praten. De vraag waar ik echter mee

ontevredenheid zal alleen maar toenemen en

geworden wat uiteindelijk heeft gezorgd

blijf zitten is: “waarom richten we eigenlijk

stemmen zullen opgaan om de 7 portefeuilles

voor het ingrijpen van de SNB (deze koopt

Nederland niet op deze Zwitserse manier in?”

(defensie, buitenlandse zaken, en zo verder)

euros met Zwitserse Franken om de koers

Tijd voor een Zwitserse revolutie!

bandbreedte bevinden.

Risk Magazine 02 – 12

31

Financiële Goeroes

Frits

Panhuyzen,

is

Adviezen uit de praktijk

algemeen directeur SynVest Beleggingsfondsen

www.

synvest.nl

Frits Panhuyzen

niet op het niveau van voor de financiële

is het minder bezwaarlijk als één ervan

crisis, maar zijn sinds 2010 redelijk stabiel.

achterblijft.

In de grote steden als Frankfurt, Hamburg, München, Hannover, Berlijn, Keulen en

De kansen die er nu zijn in de Duitse markt,

Duits vastgoed kansrijk

Stuttgart is er duidelijk meer vraag dan

samen met banken die daar wel financieren

AMSTERDAM - De Duitse vastgoedmarkt

aanbod. Dit leidt tot flinke prijsstijgingen in

in tegenstelling tot de situatie in Nederland,

geniet een gezonde belangstelling en staat

het topsegment. Opvallend is het toegenomen

nodigen

bovenaan de lijstjes van landen om in te

volume (+15%) in kantoren (tot nu 45%

Directe rendementen van 7 - 8% zijn reëel,

investeren

beleggers.

van het totaal) en de daling (-15%) in het

tezamen met inflatiecorrecties van 2 - 3%

Duitsland dient als een politiek en financieel-

winkelsegment (tot nu 30% van het totaal).

en waardestijgingen van 4 - 8% geven per

economisch voorbeeld in Europa. In deze

Hier speelt het gebrek aan aanbod een rol en

saldo aanzienlijke beleggingsrendementen.

turbulente beleggingstijden is het van belang

niet de belangstelling. In het segment onder

Niemand kan dit garanderen, maar de

serieus te kijken naar een (vastgoed)markt

de top van de markt, zien we een vergelijkbare,

uitgangspunten zijn weldegelijk aanwezig.

die zich stabiel ontwikkelt.

maar

door

institutionele

nog

achterblijvende

uit

om

ervan

te

profiteren.

ontwikkeling.

Kopers die in het topsegment niet slagen

Zo zijn er meer actuele ontwikkelingen; de

Risico’s beperkt

richten hun blik op het segment eronder. Dit

volgende keer meer over de toestand in de

De rente op staatsleningen is in Duitsland

zorgt voor een positieve prijsontwikkeling.

vastgoedwereld.

het laagste van Europa. Dit is een belangrijke graadmeter hoe de financiële wereld de

Drie elementen spelen rol

risico’s in een land ziet. Andere belangrijke

Een andere trend is dat bepaalde partijen

redenen om in Duits vastgoed te investeren

nog steeds gedwongen zijn vastgoed te

zijn het feit dat de prijzen nog gezond zijn,

verkopen. Daardoor is er een duidelijke

rendementen hoog en vastgoed in het

onevenwichtigheid tussen vraag en aanbod

algemeen een beleggingscategorie is met een

net onder de top van de markt. De voordelen

Disclaimer:

goede bescherming tegen inflatie. Er zijn geen

zijn evident. Nu vastgoed kopen tegen

De columns “Telegraaf Financiële Goeroes”

andere belangrijke beleggingscategorieën die

relatief lage prijzen in de aanloop naar een

worden

deze elementen in zich verenigen.

opgaande markt is aantrekkelijk. Want naast

toestemming van de Telegraaf Media Groep.

een goed direct rendement en bescherming

Alle rechten liggen bij de auteurs en TMG.

Positieve prijsontwikkeling

tegen inflatie, wordt ook geprofiteerd van

Herpublicatie zonder toestemming is niet

De vastgoedvolumes liggen weliswaar nog

waardestijgingen. Door deze drie factoren

toegestaan.

32

gepubliceerd

met

nadrukkelijke

Risk Magazine 02 – 12

Financial Study Asssociation Groningen

Bestuurswerving 2013-2014 You’ve got your future in your hands

Verslag

•

Organisatorische ervaring

•

Contact met meer dan 40 bedrijven

•

Vereniging met meer dan 1000 leden

•

Persoonlijke ontwikkeling

•

Uitstekend op je CV

Deadline voorzitter: 3 december Deadline overige functies: 28 januari Voorzitter De Voorzitter vormt het gezicht van de vereniging naar buiten toe. Deze vertegenwoordigt Risk naar externe partijen als de Faculteit, de Financiële Associatie Nederland en de andere studieverenigingen. Tevens is de voorzitter verantwoordelijk voor het strategische beleid van Risk. Uiteraard zorg jij als voorzitter ook voor een goede sfeer en samenwerking binnen je bestuur. Voor meer informatie neem contact op met Wouter Joustra door een e-mail te sturen naar: [email protected]

Penningmeester De Penningmeester is belast met de financiële gezondheid van Risk. Deze is verantwoordelijk voor de afwikkeling van de gesloten contracten alsmede de binnenkomende facturen. Uiteraard heb jij het doorlopend contact met alle commissies over de baten en de lasten van de activiteiten. Uiteindelijk heb jij een belangrijke stem in beslissingen waar de aanwezige financiële middelen aan worden besteed. Voor meer informatie neem contact op met Luud Coenen door een e-mail te sturen naar: [email protected]

Vicevoorzitter De Vicevoorzitter is rechterhand van de voorzitter en is mede verantwoordelijk voor het strategisch beleid van Risk. Ook is de vicevoorzitter verantwoordelijk voor de coördinatie van de carrièreweken van de RuG en van activiteiten van de Financiële Associatie Nederland. Daarnaast onderhoudt de vicevoorzitter ook alle contacten met de vakgroepen O&MC, Finance, IFM en Accountancy & Controlling. Voor meer informatie neem contact op met Dylan Kuiper door een e-mail te sturen naar: [email protected]

Coördinator Bedrijfscontacten Als Coördinator Bedrijfscontacten ben jij de persoon die de sponsoring binnenhaalt. Je bent het eerste aanspreekpunt voor de commerciële relaties van Risk. Tijdens de zomer bezoek jij de bedrijven om de goede banden te versterken. Daarnaast begeleid jij de bedrijfscontacten binnen de verschillende commissies om hun taak zo goed mogelijk uit te voeren. Voor meer informatie neem contact op met Pieter Zandee door een email te sturen naar: [email protected]

Secretaris De Secretaris is verantwoordelijk voor de schriftelijke en digitale communicatie van de vereniging. Je verstuurt onder andere mailingen en de Risk Nieuwsbrief. Daarnaast houd je de website up-to-date en verstuur jij de officiële correspondentie. Bij alle correspondentie bewaak je de Risk Huisstijl. Ook ben jij verantwoordelijk voor de ledenadministratie. Voor meer informatie neem contact op met Dylan Kuiper door een e-mail te sturen naar: [email protected]

Intern Coördinator De Intern Coördinator is verantwoordelijk voor het contact met de student, de primaire doelgroep van Risk. Je bent verantwoordelijk voor het werven en selecteren van Actieve Leden. Uiteraard ben jij binnen het Risk Bestuur het aanspreekpunt voor leden. Tevens ben jij degene die verantwoordelijk is voor de promotie van Risk in het algemeen. Daarnaast organiseer je tal van informele activiteiten als de Risk Dies en diverse andere informele aangelegenheden. Voor meer informatie neem contact op met Rutger van der Kam door een e-mail te sturen naar: [email protected]

Maatpak voor alle risk-leden va n 3 9 9 , 5 0 v o o r 2 9 9 , 5 0 * Deze aanbieding is geldig t/m 31 december 2012

www.thesocietyshop.com

Verenigingsnieuws

Accountancy Week 2012

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

35

Entree Banking Tour With the previous successful edition of the

created by last year´s committee. During this

Are you currently in the last phase of your

Banking Tour in our minds, the ingredients

week, a group of 25 students will be visiting

studies and interested in the financial

for this year’s Banking Tour will once again

financial institutions inside and outside of the

world? Sign up! Get a good impression of

be prestigious financial institutions together

Netherlands. The students will be introduced

the sector, explore your possibilities and

with 25 highly motivated students. The new

to the participating companies by the means

meet your potential employers. This is your

committee has already been formed and

of workshops, company presentations and

chance to show your skills and qualities while

by now started preparing for the upcoming

tours. In addition, there are also opportunities

networking your way around. We hope to

Risk Banking Tour scheduled in the week of

for informal socials, lunches and dinners.

see you in the week of February 18th. We are

February 18th, 2013. Therefore, we would like

During the week we will be staying in hotels.

definitely looking forward to it!

to introduce ourselves.

This year’s Banking Tour committee consists of five members. We will start with our commercial relations, Nadine Aguili, a premaster student in Finance, Bart Davidson, who is currently a third year Econometrics student and Wouter van Marle and Nick Bink who are both studying for their master’s degree in Finance. Lastly, Robin IJzerman, also doing his master’s in Finance, complements the committee by acting as chairman of the Risk Banking Tour 2013. The organizing committee will certainly do its best in managing a wonderful and interesting week and we are eager to live up to the expectations

36

Verenigingsnieuws

F.l.t.r.: Nick Bink, Robin IJzerman, Nadine Aguili, Wouter van Marle & Bart Davidson Risk Magazine 02– 12

Entree Risk Investment Day On the 30th of May 2013 the next Risk

last the entire day and includes both a lunch

Sijtstra. But who are the people responsible

Investment Day will take place. We cannot

and of course a social afterwards to work on

for a well organized Investment Day? Let’s

introduce the theme yet, but we strive to

your connections. Anyone with affinity for

start with Gustian van der Linde. Gustian is

organize a very attractive day for anyone

investing should visit this event! The new

responsible all participating companies this

with an interest in investing, from thinking

Investment Day Committee has a reputation

year together with Hein van Marrum. Julius

about investing to people experienced in

to live up to. Last year’s Risk Investment

Sijtstra will be responsible for the theme and

it. Throughout the day, in collaboration

Day was a great success and a lot of students

speakers. Last but not least, Frank Verbeek

with renowned companies, there will be

were participating. The Investment Day

is this year’s chairman and he will take care

interesting speakers and workshops targeting

Committee consists of Gustian van der Linde,

of the committee and the overall organization

specific investment themes. This event will

Hein van Marrum, Frank Verbeek and Julius

of the day.

F.l.t.r.: Julius Sijtstra, Gustian van der Linde, Hein van Marrum & Frank Verbeek Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

37

Entree Conference Day Organization After a long time on her own the chairman

The Conference Day Organisation consists

responsible for promotion and logistics. Next

of the Day Organisation, Lieneke, is finally

this year of Evert-Jan Baas, Rianne Lanting,

there is Rianne Lanting. Rianne is a third

united with the rest of her committee. The

Hinke Fennema, Tim Fierkens and of course

year student Accountancy & Controlling

new Risk Conference Day Organisation has

Lieneke. But who are the persons responsible

and she will be the one who makes sure all

a reputation to live up to, since last year’s

for a smoothly organized Risk Conference?

participants of the conference leave with a

Risk Conference was a big success. March

Evert-Jan

student

heavy and properly filled goodiebag. Last

7th 2013 the Risk Conference 2013 will take

Bedrijfseconomie and he is responsible for

but certainly not least is Hinke Fennema.

place and the committee will do whatever it

the technical part of the conference this

We already know Hinke from last year’s RAC

takes to make this conference become as well

year. Tim is a third year student and he is

and this year she will take care of the catering

is

a

organized as possible.

second

years

during the conference. A huge operation with a lot of money involved.

The organizing committee will certainly do its best in managing a wonderful and interesting Risk Conference and we are eager to live up the expectations the last Risk Conference Committee has set up for us.

F.l.t.r.: Hinke Fennema, Lieneke Ross, Rianne Lanting & Tim Fierkens

38

Verenigingsnieuws

Risk Magazine 02– 12

Entree Accountancy Tour active members.

We are really looking forward to organize the Accountancy Tour, which will take place in May 2013. We will visit the Big Four audit firms, one medium-sized audit firm and one other company in three days time. We strive to give participating students a clear picture of the accountancy/controlling profession and of the participating companies/audit firms.

In May we will also organize the EDAC (Eén Dag Accountant en Controller). This is an F.l.t.r.: Dennis Banse, Inge Gerrits, Kirsten Berends & Trésor Kabukale

event for first-year students to give them an impression of what it means to be become an

With great pleasure we would like to

& Controlling. Inge Gerrits is in charge of the

accountant or controller. The goal is to help

introduce the Accountancy Tour Committee

EDAC and the PR & Logistics. She is a third

them make the right choice regarding their

2012-2013. This year’s chairman is Trésor

year student Accountancy & Controlling.

specialization in further study. Both events

Kabukale, a master student Accountancy. The

will be a great experience for you as student.

commercial relations will be taken care of by

Through participation in previous activities

We are going to work hard to make these

Dennis Banse and Kirsten Berends. Dennis

of Risk we came into contact with the

events a huge success. We are already looking

is also a master student Accountancy and

association. We were so enthusiastic about

forward to it! We hope you will participate.

Kirsten is a third year student Accountancy

these activities that we decided to become

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

39

Pictures

(Finance & IFM Event: 03-09)

(A&C Symposium: 25-09)

(Investor Evening 1: 08-10)

(A&C Event: 04-09)

(Finance & IFM Symposium: 25-09)

(Active Member Presentation: 15-10)

(O&MC Event: 05-09)

(Accountancy Dinner - 25-09)

(Investor Evening 2: 29-10)

40

Verenigingsnieuws

Risk Magazine 02– 12

(Accountancy Week: 01-10 / 03-10)

(Multinational Cycle: 08-10 / 10-10)

(Casino Activiteit:25-10)

(Accountancy Week: 01-10 / 03-10)

(Multinational Cycle: 08-10 / 10-10)

(Casino Activiteit:25-10)

(Accountancy Week: 01-10 / 03-10)

(Multinational Cycle: 08-10 / 10-10)

(Casino Activiteit:25-10)

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

41

Risk Investment Team Beleggen met andere studenten

Als lid van Risk ben je geïnteresseerd in de financiële wereld en wellicht ook in de financiële markten. Mogelijk beleg je zelf al of zou je graag eens willen beleggen, maar wordt je opgehouden door beperkte financiële middelen.

Een degelijke particuliere beleggersportfolio

presteerde was Royal Dutch Shell, maar

is dat je ziet dat iedereen beslist op andere

zou

tienduizenden

dankzij de controle groep werd besloten dit

manieren. Hierdoor kan je veel van elkaar

euro’s moeten beslaan om het behaalde

aandeel toch aan te houden. De controle

leren en vult iedereen elkaar aan tijdens de

rendement niet te laten verstoren door

groep neemt elke vergadering de portefeuille

vergadering. ‘Heb je hier wel rekening mee

transactiekosten. Er zijn zelfs handelshuizen

door en kijkt of de argumenten voor

gehouden?’ of ‘Wat zijn redenen om hier

zoals Flow Traders en Optiver die met een

aankoop, welke worden bijgehouden in een

niet in te investeren?’ zijn vragen die gesteld

budget van vele miljoenen werken. We

logboek, nog steeds gelden. Aan de grafiek

worden tijdens een pitch van een student/

kunnen dus concluderen dat je enkel met

is duidelijk te zien dat Shell in een negatieve

groep waarin zij hun idee proberen te

je studiefinanciering er niet komt. Het Risk

trend zit. Echter stond de Relatieve Sterke

verkopen aan het team.

Investment Team biedt je echter de kans om

Index (oftewel RSI), een trading indicator



met een minimale inleg mee te beslissen over

die helpt het koop- of verkoop moment van

Het doel van Risk Investment Team is om

een portfolio van ongeveer tienduizend euro

aandelen te bepalen, gedurende deze tijd

ieders kennis te vergroten, met een leuk

en samen met andere studenten de wereld van

rond de 30. Dit betekent dat het aandeel

rendement. Mocht je interesse hebben in

het beleggen te ontdekken! De 25 studenten

niet ‘oversold’ is geraakt en dat er sprake is

het Risk Investment Team, bezoek dan eens

die in het team zitten leggen ieder tussen de

van een koopmoment (RSI tussen 0 en 30).

www.riskinvestmentteam.nl!

driehonderd en zevenhonderdvijftig euro

Voor ons een goede reden om te blijven zitten.

in en komen eens per drie weken bij elkaar

Daarnaast, mocht de negatieve weerstand

om de portefeuille door te lichten. Er wordt

worden doorbroken, dan is er ruimte naar

gerouleerd aan de hand van drie groepen,

boven volgens het ‘bullish kanaal break out’.

gebaseerd op risicoprofielen, zodat studenten

Zoals te zien is dit ook gebeurt tussen 25

in

verschillende

oktober en 1 november. Als laatste heeft Shell

financiële producten. Denk hierbij aan ETFs,

ook een mooi dividendrendement van 4,60%.

opties of gewone aandelen.

Komende vergadering zullen we onze positie

eigenlijk

aanraking

al

enkele

komen

met

in Shell, alsmede in alle andere aandelen, Het aandeel Samsung heeft momenteel het

opnieuw gaan evalueren.

beste rendement van de portefeuille. Een aandeel wat de laatste periode echter minder

42

Verenigingsnieuws

Het leuke aan beleggen met andere studenten Risk Magazine 02– 12

Review Accountancy Dinner Op

dinsdag

25

september

vond

het

de avond toe te voegen mede omdat enkele

jaarlijkse Risk Accountancy Dinner weer

deelnemers deze sessies al eerder op de dag

plaats. Na een dag met verschillende door

tijdens het ACFE Symposium hadden gehad.

Risk georganiseerde symposia hadden de

In groepen van 15 studenten werd er tussen

Accountancy studenten, die deel hadden

de verschillende kantoren gewisseld. Elke

genomen aan het ACFE Symposium, de

groep had een half uur de tijd bij elk kantoor

kans om onder het genot van een hapje

om vervolgens gezamenlijk af te sluiten. Ook

en een drankje kennis te maken met vier

de locatie van dit jaar is veranderd met die

verschillende kantoren.

van eerdere jaren. Dit jaar werd het dinner

De deelnemende

kantoren waren PwC, Deloitte, Mazars en

gehouden bij ‘Bij Jansen’.

KPMG. Dankzij de minder statische opzet van de De opzet van het dinner was dit jaar anders

activiteit was het een hele actieve en open

dan die van voorgaande jaren. Om de

avond waar lekker gegeten en gedronken

studenten en de kantoren op een zo optimaal

werd. Bedrijven kregen een goed beeld

mogelijke manier met elkaar in contact te

van de deelnemende studenten en de

laten komen is kritisch gekeken naar hoe

studenten konden al hun vragen kwijt bij de

de activiteit ingevuld moest worden. Dit

medewerkersvan de verschillende kantoren.

jaar is door de commissie gekozen voor een

Al met al een avond waar Risk met trots op

‘walking’ dinner in plaats van een gewoon

terug kan kijken en waar met een nieuwe

dinner. Tevens is er voor gekozen om dit

opzet de activiteit een ander leven in is

jaar geen stellingen en plenaire sessies aan

geblazen.

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

43

Review Investor Evenings Investor Evenings 1:

Investor Evening 2:

Joost van Kuppeveld

Nico Bakker

The first Investor Evening of the year took

The second Investor Evening of the year took

place at Het Heerenhuis on Monday the 8th

place at ´Het Heerenhuis´ on Monday the

of October. The speaker of this evening was

29th of October. Nico Bakker was the speaker

Joost van Kuppeveld, final editor at Belegger.

of the second investor evening. Mr. Bakker is

nl. Due to his job Mr. Van Kuppeveld has

technical analyst and he presented the game

excellent knowledge of financial markets

rules when applying a technical analysis.

and the fundamental numbers that influence

Additionally, he spoke about the emotional

these markets. This is also where the first part

side of investing. Investor behavior is non-

of Mr. Van Kuppeveld’s presentation was

linear, emotion wins over ratio, mental pitfalls

about. After this he discussed the European

abound, mental skills are lacking. These are

debt crisis and its influence on the stock

all factors why investing is so interesting and

exchange as well as his view on the solution

complicated. Mr. Bakker presented his story

to this crisis. The were a lot of students

with a lot of humor and was a great speaker

attending and as a result nearly all seats were

to pay your attention to. Afterwards there

utilized. The evening ended with a social

was a social where students had the chance to

where impressions could be exchanged.

evaluate the evening.

44

Risk Magazine 02– 12

Verenigingsnieuws

Review Risk Events The events were held during the Studie

Accountancy & Controlling Event

gave his opening lecture of the course .The

rd

Startweek which took place from Monday 3

The Accountancy & Controlling Event was

event was combined with the first lecture

of September till Friday 7 of September. The

organized on September 4 and took place at

of the year. . After a short break Monique

events were organized by Risk in cooperation

Het Kasteel in Groningen. The Accountancy

Bos, Senior Controller ICT at Gasunie, gave

with the teaching staff.

& Controlling Event started with an openings

a lecture about what Gasunie is and the

speech of dr. Jansen. Afterwards there was a

possibilities at Gasunie as a graduate. After

Finance & IFM Event

lecture of a senior- and junior controller from

the plenary part there was an opportunity

The Finance & IFM Event was organized on

Shell. After a small break Gijs Koopmans,

for participants to join the social. During the

September 3rd and took place at Het Kasteel

accountant at PwC, gave a lecture about

social Risk gave a presentation and held a

in Groningen. The Finance & IFM Event

how he got his job and his experiences with

quiz. The winner received airplane tickets.

started with an opening speech by dr. Von

the working life. The lectures were very

Eije. Afterwards there was a lecture of TKP

interesting. To add a more interactive section

Investments for Finance students and dr.

Risk held a presentation and a quiz were

Westerman gave a lecture for IFM students.

an amazing price could be won. To give the

After a small break Jochen Mierau gave the

students and the speakers the chance to talk

opening lecture of Research Methods in

to each other there was a social after the event.

th

th

Finance. The attendance was very high since all Finance and IFM students were attending

O&MC Event

this lecture. The plenary part of the day was

The

ended with a presentation of Risk and a

Wednesday the 5th of September and was the

Finance & IFM Quiz where airplane tickets

last event of the week. The day started with

could be won. Finally all participants could

a speech of Mr. Crom, the study director of

meet at the bar for some drinks.

O&MC. Afterwards Martijn van der Steen

Risk Magazine 02 – 12

O&MC

Event

was

organized

on

Verenigingsnieuws

45

Review Risk Symposia During the first RuG CareersWeek Risk organized three symposia for its master students; the Finance & IFM Symposium, the Accountancy, Controlling and Fiscal Economy Symposium and the O&MC Symposium. All three symposia took place at Zernike on Tuesday the 25th of September.

Finance & IFM Symposium The Finance & IFM Symposium was organized by the Risk Multinational Cycle Committee. The theme of this year’s Symposium was

Control at TKP Investments. Together with

presentation about Deloitte, the opportunities

“Research in Business”. Around 150 students

Jochen Mierau (RuG), Jos Arnoldussen

for graduates and an introduction to the case.

participated in the lectures and workshops.

(AFOS) and Anthony van Vliet (ING) he

After the introduction the students started

shared his experiences on applying research

with the case, which was about a fashion

in his daily work.

company. Through two different valuation

An ambitious student might wonder what the

methods the company had to be valuated. The

future holds after his or her graduation. The Risk Finance & IFM Symposium has given

After the lunch there were workshops of

group with the best valuation was presented

them the opportunity to gain insights on

Deloitte M&A and Rembrandt Fusies &

as the winner of the case and everyone got

how they can put their acquired knowledge

Overnames and a masterclass of René van der

rewarded with a nice goodiebag.

and expertise into practice in the future

Veen. Mr. Van der Veen is a managing director

by

at Zuivelrijck and has a lot of experience in

Rembrandt Fusies & Overnames

the dairy industry around the world.

The Rembrandt F&O workshop started, like

meeting

professionals

from

diverse

backgrounds within finance.

the Deloitte workshop, with a presentation Chairman of the day was Anne Laning. Mr.

Deloitte M&A

about Rembrandt. Rembrandt offers a lot

Laning is Head of Investment Accounting &

The Deloitte M&A workshop started with a

of opportunities for students in the form of

46

Verenigingsnieuws

Risk Magazine 02– 12

internships and the writing of your thesis.

their perspective on the symposium’s topic.

After the introduction the students started

They all did this from experiences of their daily

with a case which was focused on the valuation

work. The first speaker was Suzan Arendsen,

of a company. This time an English social

who is a Tax Director at Nike and she shared

network company had to be valuated. The

her experiences from the field of taxing.

best valuation got presented as the winners

After Ms. Arendsen, Dorenda Nikolaj gave a

of the day and a goodiebag was given to the

lecture. Ms. Nikolaj is a former Accountancy

students here as well.

& Controlling student and she was active at

O&MC Symposium

the Corporate Finance department of the

The O&MC Symposium was organized by

Gasunie. Nowadays she works at the fiscal

Risk in cooperation with Mr. Ben Crom,

department of Gasunie. The final speaker of

study director of the study O&MC. The

the plenary session was Pim Fris. Mr. Fris was

O&MC Symposium had a slightly smaller

the first student at the RuG who graduated

program than the other symposia, but was

from the study Fiscale Economy back in

very contributive for O&MC students who are

1972. After a long career in fiscal advisory at

graduating next year. The speakers were all

what is known today as Ernst & Young, Mr.

O&MC Alumni and shared their experiences

Fris set up the Transfer Pricing group within

in how they got started with their career.

Ernst & Young back in the nineties. Since 2003 Mr. Fris works for NERA Economic

The program of the day consisted of four

Consulting and from London and Paris he set

speakers. The first speaker was Anke van

Accountancy, Controlling & Fiscale

up a European Transfer Pricing department.

Miltenburg. Ms. Van Miltenburg is an O&MC

Economie (ACFE) Symposium

After Mr. Fris’ lecture the plenary session was

Alumnus and works at Hospital Gelderse

The

ended by a discussion panel.

Vallei as a Financial Advisor. She graduated

ACFE

Symposium

was

organized

by a collaboration between Risk and the

two years ago and had good insights in the

Groninger Fiscale Eenheid (GFE) and its

After the lunch there were several workshops

tendency of the labour market of today. The

corresponding teaching staff. The day was

with the general topic: “One day in the life of”.

second speaker was Mr. Crom who gave

accessible for all Accountancy & Controlling

The workshops were hosted by KPMG, PwC

an inspiring lecture about his career and

and Fiscale Economie students. The purpose

and Deloitte. In the workshops employees

he treated the aspects that O&MC students

of the symposium was to let the student

showed what the student can expect when

should keep in to consideration when looking

get acquainted with a recent topic that is

they start a career.

for a job. The final two speakers of the

of influence on the jobs of accountants,

day, Berend van der Kolk is a lecturer and

controllers and tax. This year the topic was

After the workshops there was a network/

researcher at the RuG and Allard van Steeg,

“Risk Management & Collaboration”.

alumni social organized by the Faculty of

an O&MC graduate and still looking for a job,

Econmics and Business where all participants

combined their lectures The participants of

The day started early at 9:30 with an opening

of the RuG CareersWeek could join. The

the O&MC symposium also had the chance to

of the coordinators of the day, Pieter Jansen

participants of the ACFE Symposium had the

join the network/alumni social organized by

and Irene Burgers. After the opening there

opportunity to join the Accountancy Dinner

the Faculty of Economics and Business.

were three interesting speakers who shared

that took place later that evening.

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

47

Review Multinational Cycle Achmea

thermos will remind them of their victorious

On our very first day of the Multinational

day in Zeist. After a small tour and lunch, our

Cycle we had the pleasure to receive a wakeup

journey continued to Best where we visited

call at 5:15. We experienced what a working

Philips.

class hero would feel like on his regular Monday morning: inner happiness. After

Philips

a good breakfast and a reasonable amount

At 2 pm we were warmly welcomed by the

of coffee we headed to Zeist where Achmea

Philips staff at the Philips complex in Best.

was the first company to visit. We were

The afternoon program consisted of a series

welcomed by a recruiter and two financial

of lectures, followed by a tour through the

trainees. They guided us to an impressive

customer services centre. After a short

room where the executive board usually holds

introduction by head recruiter Stefanie, Milo

their meetings. The recruiter started off with

talked about a typical career path at Philips

the regular presentation about the company

Healthcare. A financial career at Philips

and explained us what the possibilities are

is a versatile one; Milo switched functions

as an Achmea trainee. The two financial

every two and a half years. In order to climb

trainees complemented this story with their

corporate hierarchy, a professional needs

own experiences. After a short Q&A session,

to be accustomed to several disciplines.

the Capital Asset Manager joined the group

Additionally, Milo taught us that a “lean six

to assist us with the case. He had quite some

sigma black belt” is not as scary as it sounds.

knowledge and a striking CV (experience at

48

Deutsche Bank and JPMorgan in London).

Our 2nd lecturer of the afternoon was former

In our case we had to choose between

Risk Chairman Alwin Tulner. He spoke about

three countries for Achmea to expand its

his experiences as a trainee. As long as you

operations. In the end one of the teams

take the initiative, you can hold your own.

received a trophy for winning the case. This

Alwin reminded us of the three pillars of

Verenigingsnieuws

Risk Magazine 02– 12

Phillips:

vendors’ (as we call them in Dutch) walked

cup of coffee and the collection of badges it

1.

Be eager to win

away with nothing. Luckily for the rest, we

was time to get started. The program started

2.

Be able to take ownership

ended the morning with a very nice lunch

with an introduction in which everyone told

3.

Team up to excel

accompanied with some interesting (network)

their names, education and favorite Ahold

conversations.

product. Following this introduction Ton Nolet, who is a Senior Vice President Finance

Our final speaker Ron Meelen took a vastly different approach. He confronted us with the

PostNL

Group Control and former CFO at Ahold

explosive rise of social media, and our serious

The fourth multinational we visited during

controlled supermarket chains, told us an

lack of “personal branding”. He showed

the week was PostNL in The Hague. After

interesting story about his career at Ahold,

us our LinkedIn and Facebook profiles,

a nice welcome with coffee and tea, we first

giving us a nice impression what a future as

accompanied

embarrassing

competed against each other in a game

finance student might entail at Ahold.

pictures, sounds, comments and statements.

called ‘petje op, petje af’ to check our general

We thank Ron for creating some awareness

knowledge

winner

The next thing in the program was cracking

for this part of career building.

received a unique ‘Posti-ijzer’. Thereafter,

a case. In this case we were told to think of a

we listened to a presentation about the

way Ahold can sell more non-food products

The tour through the customer center was

company and worked for one-and-a-half hour

because those products have a higher margin

intriguing. Our guide showed us some fine

on a practical case concerning the logistical

in comparison to Albert Heijn’s traditional

pieces of engineering. Visiting Philips was a

structure (i.e. hub & spoke, web or web with

products. During the case we were also given

great experience. I want to thank Philips’ staff

terminal function) at PostNL. The nice thing

a tour in small groups through the workplaces

for a fun and informative afternoon.

about the case was that it concerned an actual

in the building to give us an impression of

problem/opportunity.

what it is like to be an employee at Ahold.

with

some

about

PostNL.

The

Subsequently

all

KPN

groups presented their solution and received

After a very interesting first day we were

feedback. Just before the dinner we got a

Both

certainly ready to go for the second! Fair

final presentation about the opportunities

Multinational Cycle were closed with a lunch

enough, we had a little less sleep compared to

at PostNL and the financial traineeships in

at Ahold where we got a chance to talk to

normal, bags were becoming visible, and the

particular. During the well-arranged dinner

finance trainees.

shirts became a little less tight with the first

there was more than enough time to ask the

wrinkles spotted. Nonetheless, the motivation

trainees about their experiences and future.

seems

the

Finally, after the dinner, we went to one of

boys saw all of KPN’s opportunities, their

the distribution centers of PostNL. There we

enthusiasm rose like never before. The day

had a guided tour to see how packages are

started with some coffee and an interesting

sorted and distributed. All in all, it was a nice

presentation about KPN and what it has to

experience and especially the combination of

offer. The opportunities within KPN are quite

presentations and a case, and the opportunity

unique with their young and high potential

to ask the trainees a lot of questions made it a

programs which differentiated this company

very interesting day.

unchanged;

especially

when

the

program

at

Ahold

and

the

from the others within the multinational cycle. After the presentation we had to defend

Ahold

several statements in a fierce debate. The

The last company to visit was Ahold, which

speed of internet was extensively treated and

meant we had to go to Zaandam. After our

Carlos Slim did not keep his feet dry. The

arrival in their impressive foyer we were

best debater won because of his intelligent

guided to the room where the program would

and well explained comments and the ‘hot air

take place. After some short introductions, a

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

49

Testimonial

Could you briefly tell us something

enriched my general knowledge as well as the

with the company?

about yourself and your career so

way of thinking.

The first time I met Achmea was during a

far?

workshop at the Risk Conference 2011.

My name is Stefanie Mol, 26 years old and

What did you do besides your

I finished my studies at the beginning of

study and how does that benefit

Could you briefly explain what

this year. I started my job as a Financial

you nowadays?

Achmea does?

Management Trainee at Achmea from the 1st

From 2008-2009, I was on the Board of the

Achmea is one of the biggest insurance

of May 2012. After my first assignment at the

Economics and Business student Faculty

companies in the Netherlands, and provides

Reporting department at the headquarters,

Association (EBF). Furthermore, I joined a

insurance in Health, Non-life&Income, and

I started my second assignment at Eureko

student association, had several part time jobs

Life&Pensions. Achmea also has a few entities

Sigorta in Istanbul from the 1st of November

and did some travelling. These side-activities

in other European countries. The cooperative

2012.

improved my organizational and social skills,

way of thinking makes Achmea operating in

and moreover it gave me more insight in my

such a way that it takes into account all of

Where did you study and how did

personality. In my Traineeship at Achmea

their stakeholders, where client needs play a

your studies affect your career?

I benefit from the personal development I

main role.

I studied Bachelor International Economics

already have been through as soft skills –

and Business and Master Finance (Business

next to hard skills - are becoming increasingly

Can

administration)

important nowadays.

working day at Achmea?

at

the

Rijksuniversiteit

you

describe

the

regular

Every day the company bus picks me up 7.30

Groningen. Although the majority of the things I learned are not used in practise, the

How did you start working here at

am to have breakfast with my colleagues at

insights acquired during my studies definitely

Achmea, how did you get in touch

the office. At 8.30 am I open my laptop and

Stefanie Mol - Financial Management Trainee

the real working day starts! Today I pore

model of Eureko Sigorta, and gather actuarial

Do you have any advice for our

upon the valuation model of Eureko Sigorta,

insights.

student readers? I am inviting you to think about the financial

after which I finalized a presentation for the CFO. At the end of the morning I joined the

So

experience

picture behind the insurance industry, which

CFO to the European side of Istanbul, where

the business culture and your

is obviously much more interesting than

he gave a presentation about the Turkish

colleagues at Achmea?

you might think in the first place. Moreover,

health system. After coming back at the office,

I would like to describe the business culture

orientate on different companies as much as

I analyzed some actual and budget data with

and my colleagues as open, equal, helpful and

possible to make the right choice. Last but

one of my Turkish colleagues. At 5.40 pm the

cooperative instead of competitive. This is

not least: join one of Achmea’s presentations,

company bus picks me up again and after

one of the main reasons why I wanted to work

workshop or other activities, to make a well-

some traffic jam I am home at 6.10 pm.

at Achmea.

founded choice!

Can you give us some insight in

What kind of students is Achmea

your assignments?

looking for?

My first assignment was on Groupreporting,

Achmea is looking for students who fit within

which included: IFRS, helping with the

our business culture, enriched themselves

preparation

financial

by doing things beside their studies, are

statements, press release, doing financial

ambitious and independent, are willing

controls on all divions, and making a

to work on their personal development

stakeholder report for my team. My current

intensively, and are ready for a challenge.

of

the

(interim)

assignment: Turkish health system, valuation

how

do

you

Review Accountancy Week KPMG

konden we bij de verschillende kantoren

competenties kiezen die wij als groep het beste

Na onze eerste nacht in het Rho Hotel the

sleutels verzamelen voor het maken en

bij een accountant vinden passen. Vervolgens

Amsterdam vertrokken we maandagochtend

winnen van de casussen. De casussen werden

was het de bedoeling om de competentie uit

vol energie naar het hoofdkantoor van KPMG

in groepen van vier gemaakt en per casus

te beelden op een creatieve manier. De andere

in Amstelveen. Aangekomen bij het kantoor

werder een gouden, zilveren en bronzen

groepen moesten daarbij raden om welke

aan de Laan van Langerhuize gelegen aan de

sleutel uitgereikt. De groepen variëerden per

competentie het ging, waarmee ze punten

A9, zagen we een indrukwekkend en modern

casus en het individu dat aan het eind van de

konden behalen. Deze opdracht resulteerde

kantoorpand staan.

Accountancy Week de meeste sleutels had

in leuke en lachwekkende uitbeeldingen.

verzameld was de winnaar.

De tweede casus opdracht was met gebruik

Bij de eerste casus moesten weuit een lijst

van een iPad, een geluidsrecorder en andere

van

stukken. Door gebruik te maken van de

We

begonnen

de

ochtend

met

een

kennismaking met een aantal medewerkers

ongeveer

dertig

competenties

drie

van KPMG. De medewerkers, met ervaring variërend van één jaar tot acht jaar en een aantal zelf ook nog studerend aan de Rijksuniversiteit Groningen, vertelden ons wat we kunnen verwachten bij KPMG en waarom het naar hun mening een goede werkgever is. Ook werd er nog wat algemene informatie over KPMG verteld, bijvoorbeeld dat de oorsprong van KPMG terug gaat tot 1870 en dat een van de grondleggers van KPMG, Piet Klijnveld, een Nederlander was.

Na de algemene informatie begonnen we aan een casus. Tijdens de Accountancy Week

52

Verenigingsnieuws

Risk Magazine 02– 12

diverse informatiebronnen en deze met

ervan was dat we een pitch moesten schrijven

werd geopend door een recruiter, dievertelde

elkaar te vergelijken, was het de bedoeling om

om Het Concertgebouw als klant voor PwC

hoe een loopbaan bij DNB eruit ziet. Een van

onjuistheden in de jaarrekening te signaleren.

binnen te halen. Vragen zoals wat wij meer

de aspecten was een 36-urige werkweek.

Door

geluidsrecorder

te bieden hadden dan andere kantoren

te gebruiken, waarop een interview was

en de prijs die wij zouden vragen voor de

Na dit verhaal kwamen twee medewerkers

opgenomen, kregen we informatie van de

dienstverlening stonden hierbij centraal. Het

vertellen over hoe het eraan toegaat bij

directie waaruit bleek dat bonussen onterecht

leuke hierbij was dat we de directrice ook echt

vergaderingen over verdragen en welke

waren uitgekeerd. Al met al was het een leuk

mochten interviewen.

onderhandelingstactieken er zoal gebruikt

opgezette en leerzame casus.We sloten de

Na de cases kregen we nog een rondleiding

worden. Zij vertelden dat ze vaak in het

ochtend af met een lunch en een rondleiding

door Het Concertgebouw. We hoorden wat

buitenland

door het gebouw om ons beeld van KPMG

over de geschiedenis, zagen een concert

36-urige werkweek al snel onderuit werd

compleet te maken waarna we Amstelveen

repeteren en mochten een kijkje nemenin

gehaald. Eén van hen vertelde dat hij

met een positief beeld verlieten.

de kleedkamers.

Na de rondleiding was

eerder een 63-urige werkweek heeft. Na dit

er een borrel in Het Concertgebouw met

interessante verhaal begonnen we aan de

PwC

werknemers van PwC en konden we vragen

casus. Wat hier vooral naar voren kwam was

Voor het middagprogramma verzamelden we

stellen over hoe het er in de praktijk aan toe

dat het vaak niet zo moeilijk is om de ideale

op het Museumplein. Eenmaal aangekomen

ging. De middag met PwC werd afgesloten met

oplossing te verzinnen. Het uitvoeren van

op het Museumplein bleek dat we een casus

een heerlijk diner, waar we onze overgebleven

deze oplossing is vaak het probleem, vanwege

gingen doen bij een klant van PwC genaamd

vragen konden stellen aan PwC.

politieke en diplomatieke krachten.

bijvoorbeeld

de

Het Concertgebouw. We kregen eerst een

moesten

zijn,

waardoor

de

Al met al gingen wemet een positief gevoel

presentatie, waarbij het op viel dat er relatief

De Nederlandsche Bank

weg bij DNB. We vonden het vooral erg

veel vrouwen bij PwC werkzaam zijn dan bij

Dinsdagochtend hebben we een bezoek

interessant om te zien hoe de Nederlandsche

de andere kantoren. Bij de casus kwamen we

aan de Nederlandsche Bank gebracht. Het

Bank opereert op het raakvlak tussen

in aanraking met een accountant’s bestaan.

bezoek veranderde het algemene beeld van

commerciële en publieke belangen.

De casus had meerdere onderdelen, één

De Nederlandsche Bank aanzienlijk. De dag

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

53

Ernst & Young

ander op het programma dan het maken

aan toe. Mazars staat wel in de top 10 van

het

van een casus. Allereerst deden we een korte

grootste accountantskantoren en is daarmee

hoofdkantoor van Ernst & Young gegaan te

voorstelronde en kregen we een presentatie

een belangrijke speler.De verschillen werden

Amsterdam. Per metro zijn we rond 1 uur

over wat Mazars is en wat de mogelijkheden

tijdens dit bezoek wel erg duidelijk. Binnen het

aangekomen bij het immense gebouw van

zijn bij Mazars. Dit alles gerelateerd aan de

kantoor merkte je dat de werknemers elkaar

Ernst & Young. Ook dit kantoorgebouw was

slogan van Mazars. Die is: “Rules don’t rule”.

toch veel beter kennen en de hiërarchische

van zowel binnen- als van de buitenkant

Vervolgens kregen we een korte training in

lijnen een stuk korter zijn binnen een kleiner

indrukwekkend.

Bij binnenkomst werden

de kracht van positief denken, omdat als je

kantoor. Ook waren er bij Mazars veel

we vriendelijk ontvangen door de recruiters

ergens een bepaalde verwachting van hebt

mogelijkheden om een uitwisseling met het

en accountants van het kantoor. Eerst hebben

je hier ook alles aan afspiegelt. Ook werd

buitenland te doen, terwijl dit bij de Big Four

we met zijn allen heerlijk een hapje en een

ons meegegeven welke woorden je beter kan

eigenlijk bijna niet gebeurde.

drankje genuttigd en was er gelegenheid

gebruiken in een gesprek om een positieve

om kennis te maken. Er hing al meteen een

draai aan het gesprek te geven. Na een koffie

Deloitte

aangename sfeer.

en thee pauze gingen we weer verder. Na de

Op woensdagmiddag, het zesde en laatste

pauze kregen we in teams de opdracht om

bezoek van de Accountancy Week, gingen

Daarna werden we naar een aula begeleid

een ”elevator pitch” te doen en het team dat

we op bezoek bij Deloitte. Hier werden we

waar we eerst een korte presentatie kregen

dit het beste deed won een gouden sleutel.

ontvangen op de zesentwintigste verdieping

over de ‘ins and outs’ van het bedrijf.

Nadat dit deel van het programma voorbij

van de Crystal Tower. Na een voorstelronde

Vervolgens werd het stokje doorgegeven en

was werden we in vijf groepen verdeeld om te

en wat drinken namen we plaats in de zaal om

kwam een partner van het kantoor aan het

gaan speed daten met vijf medewerkers van

te luisteren naar de presentatie over Deloitte.

woord. Zij vertelde onder andere over haar

Mazars. We kregen iedere keer tien minuten

In plaats van een standaard presentatie

ervaringen binnen het bedrijf waarna we de

om een medewerker van Mazars allerlei

werden vragen behandeld die ieder van ons

kans kregen om vragen te stellen.

vragen te stellen. Hierna was het tijd voor

op een memo moesten schrijven, zodat de

de lunch. Na een goed verzorgd programma

onderwerpen die ons bezig hielden behandeld

Mazars

namen we afscheid van Mazars en gingen we

werden. Dit was erg interessant en alle

We stonden ook deze ochtend weer vroeg op,

op weg naar Deloitte.

belangrijke punten werden zo in één keer

Op

dinsdagmiddag

zijn

we

naar

want de koffers moesten ingepakt worden.

besproken. Dit werd gevolgd door de inleiding

Bepakt en bezakt kwamen we na een rit met

Wat het bezoek aan Mazars zo leuk maakte

van de casus, welke ging over het WestCord

de tram aan bij het kantoor van Mazars in

is dat zij behoren tot de relatief kleinere

Fashion Hotel, een klant van Deloitte waar

Amsterdam. We werden hier warm ontvangen

kantoren. In tegenstelling tot de Big Four

we dezelfde avond heen zouden gaan voor

door de recruiter. Deze keer stond er iets

kantoren ging het er bij Mazars anders

een borrel en een diner. De casus was pittig,

54

Verenigingsnieuws

Risk Magazine 02– 12

omdat je veel informatie had en te werk moest

op juistheid en volledigheid. Na hier twee

kon worden met de mensen van Deloitte. Ook

gaan zoals een daadwerkelijke accountant dat

volle uren mee bezig te zijn geweest konden

kregen we nog een rondleiding door het mooie

zou doen. Dit zorgde wel voor veel vragen,

de resultaten gepresenteerd worden.

Na

hotel. Na alle gezelligheid was het tijd om aan

maar door samenwerking kwam iedereen een

het eerste deel van het programma was het

tafel te gaan en te genieten van het diner. .

heel eind. Zo moest je bijvoorbeeld kijken

tijd om met al onze spullen met een bus te

Een goede manier om de medewerkers van

naar de jaarrekening en wat je hieraan opviel

vertrekken richting het WestCord Fashion

Deloitte beter te leren kennen. Na het diner

om vervolgens bepaalde berekeningen te

Hotel. Hier werden we vriendelijk ontvangen

werd er afscheid genomen van Deloitte en zat

maken. Ook bevatte de bijlage een stapeltje

en naar de Sky Bar begeleid, waar een drankje

de geslaagde Accountancy Week 2012 erop.

facturen die gecontroleerd moesten worden

kon worden genuttigden waar verder gepraat

Risk Magazine 02 – 12

Verenigingsnieuws

55

Financiële Studievereniging Groningen

Magazine Interested in developing your writing or interviewing skills? Join the Risk Magazine Committee! Risk is always looking for motivated students who are willing to write articles or conduct interviews for the Risk Magazine. Are you interested in the financial world? Do you want to improve your writing skills ahead of your thesis? Does interviewing people from the business world appeal to you? Do you wish to be able to participate in an committee while abroad? The Risk Magazine Committee offers the opportunity to do all of it. Additionally, you are also able to present your ideas and visions to continously improve the quality of the magazine. If you are interested, feel free to contact Dylan Kuiper or Daniël Wiersma for more information. Dylan Kuiper - [email protected] Daniël Wiersma - [email protected]

56

Verenigingsnieuws

Risk Magazine 02– 12

Agenda Graduates

Risk Magazine 02 – 12

M. Oosterhuis

MSc BA Finance

S.S.P. IJpma

MSc Accountancy &





Controlling

J.A.L. Sander

MSc Econometrics,



Operations Research &



Actuarial Studies:



Spec. Actuarial Studies

M.M.F. Zijlstra

MSc BA Organizational and



Management Control

Verenigingsnieuws

57

Agenda Calendar November 2012 26

Risk Investor Evening 3

28-30

Expedition Strategy

30

Risk Active Members Weekend

December 2012 6

FAN Trader’s Trophy

10

Risk Investment Team

10

Risk Dies Party & Candidate Chairman



Presentation

17

Risk Investor Evening 4

18

O&MC Society Social

19

Belastingrecht 2 training

January 2013 7

Risk Investment Team

14

Risk Investor Evening 5

February 2013

58

Verenigingsnieuws

7

Risk Bowling Activity

7

O&MC Society Social

11

Risk Investment Team

18-23

Risk Banking Tour

21

O&MC Society Social

25

Risk Investment Team

Risk Magazine 02– 12

www.werkenbijpwc.nl

Soms weet je precies wat je wilt

Soms sta je open voor suggesties Je hebt tijdens je studie alle mogelijke kennis opgedaan. En nu wil je aan de slag. Op een plek waar je al je ambities kwijt kunt. Waar de lat hoog ligt en waar je samenwerkt met professionals. Je start je carrière vliegend en gaat recht op je doel af. Dat is: het beste in jezelf naar boven halen.

Kom verder op werkenbijpwc.nl

Neem voor meer informatie contact op met een recruiter: 088 792 87 77 [email protected] www.werkenbijpwc.nl/contact Volg werkenbijpwc op Facebook en Twitter

© 2012 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 3412089) Alle rechten voorbehouden.

w w w.g a a a n . n u

D e av o n D v o o r h e t a f r o n D e n va n het fusier apport voor een i n t e r n at i o n a l e b i e r b r o u w e r

© 2011 KPMG N.V., alle rechten voorbehouden.