Financiële Studievereniging Groningen
Magazine
Ondernemend! Jaargang 18 - April 2009
4
Chris Maas Hoofdredacteur 2008-2009
Voorwoord De banken in Nederland zijn in de huidige
Your local business angels
crisis huiverig om leningen te verstrekken
@E> PFLE> A\Y\ekafe^#dXXia\Y\ekef^m\\cd\\i%Mf\^a\eXXjkb\ee`jffbbXiXbk\ikf\6<en`ca`a a\q\c]ef^m\i[\ifekn`bb\c\e6;Xeqfl[\en\n\c\\ej^f\[Y`a\cbXXiblee\egXjj\e% N`ab`ab\em\i[\i[Xea\fgc\`[`e^\eq`aeY\e`\ln[eXXiaflng\ijffec`ab_\`[#aflnbiXZ_k%
aan nieuwe ondernemingen. Deze groene
Voor de startende ondernemingen zijn er
ze kennen, waarin ze actief (geweest) zijn
blaadjes moeten dus noodgedwongen om
initiatieven zoals Bizner, maar veelal is
of goede contacten hebben. Ze zijn op zoek
zich heen kijken naar andere manieren
men genoodzaakt om zich te wenden tot
naar grote, sterk groeiende, vaak wereldwijde
van financiering. Voor bedrijven in andere
de eigen kring voor startkapitaal of tot
nichemarkten die nog relatief leeg zijn of
ondernemingsfases zijn er echter voldoende
de zogenaamde business angels, oftewel
weinig concurrentie hebben. Business angels
andere opties.
informal investors. Vaak zijn deze mensen
verwachten van ondernemers dat het hun
vooral gericht op de persoonlijke instelling
doel is om binnen deze niches ook snel te
Bekende vormen van verstrekkers
van de ondernemer en de kwalitatieve
willen groeien.
van venture capital zijn
aspecten van zijn of haar plannen. Hiervoor
participatiemaatschappijen die onder
is de wetgeving over startkapitaal, vroeger
Om bedrijven in de huidige omstandigheden
te verdelen zijn in captive-, dedicated-,
bekend als de ‘Tante Agaath lening’, een
extra te stimuleren, is er de optie voor
onafhankelijke- en overheidsfondsen.
belangrijk gegeven om het investeren in
informele investeerders om te investeren
Dit zijn de belangrijkste verstrekkers van
startende ondernemingen te stimuleren
aantrekkelijker gemaakt. Herbij kan
durfkapitaal in Nederland. Zij richten zich
Maar wat verstaat men nu echt onder deze
gedacht worden aan het uitbreiden van de
vooral op veelbelovende, expanderende
informele investeerders? Business angels
heffingskorting naar bijvoorbeeld nieuwe
ondernemingen die (tijdelijk) een vergrote
zijn veelal gedreven personen, in alles wat
bedrijven die actief zijn op het gebied
financieringsbehoefte hebben.
ze doen, daarom zijn ze succesvol. Bij het
van duurzame energie, medicijnen en
investeren is hun drijfveer het overdragen
duurzaamheid van producten.
De tweede mogelijkheid voor de meer
van kennis en ervaring, meestal aan een
volwassen ondernemingen zijn de grote
nieuwe generatie. Maar daarbij willen ze
Dit jaar wordt zwaar voor de startende
venture capitalists, particuliere investeerders
vooral plezier hebben en betrokken zijn
ondernemer. Met een recessie zoals we die in
met een grote portemonnee. Zij zijn primair
bij iets anders, iets nieuws en spannends.
decennia niet mee hebben gemaakt, staat het
gericht op het resultaat van het proces
Rendement of winst komen bij business
MKB onder druk. De overheid zal alle zeilen
binnen de onderneming en investeren
angels niet op de eerste plaats. Het is
moeten bijzetten om er voor te zorgen dat
voornamelijk in bedrijven die reeds hun
belangrijk je te realiseren dat business angels
men toch vooral blijft investeren.
bestaansrecht hebben bewezen.
vrijwel uitsluitend investeren in markten die
Colofon
Inhoud Uitgever: Risk, Financiële Studievereniging Groningen Hoofdredactie: Chris Maas
6
Redactie: Rinze van den Akker Arjan Schoolderman
6 Interview: Niels Tuininga
Eindredactie: Michiel Dijkstra Mariël Verhagen
12
Interview: Edward van der Have, Bizner
16
Interview: Bernd Mintjes, Maxwell Group
20
Artikel: Eelco Bakker
28
Column: Michael Kraland
31
Opinie
32
Column: Joline Stavasius
“Mensen steken hun geld liever in een schip dan dat ze liquide zitten.”
Redactieadres: Financiële Studievereniging Risk Interim gebouw 004 Landleven 5 9747 AD Groningen
20
Artikel door Eelco Bakker
Layout: Mariël Verhagen
Square One, the first step
Vormgeving: LS Ontwerpers BNO Cover: Monique van Hoorn, Oud-Actief Risk Lid
Interview: Niels Tuininga, Port Side Yachtbrokers
towards a home run
Fotografie: Henk Veenstra
12
Verenigingsnieuws
Interview: Edward van der Have
Druk: Zalsman Groningen
28
“Iedereen kan klant worden bij
Oplage: 1.200 exemplaren
Bizner.”
Abonnementen Het Risk Magazine verschijnt vijf keer per jaar. De abonnementsprijs bedraagt 12 euro per jaar. Voor abonnementen kunt u contact opnemen met Henk Panman (050 363 7306).
Column door Michael Kraland Alleen in Zimbabwe heeft de
34
Verslag Risk Congres
42
Foto’s
44
Intro Risk International Financial Prorgam
48
Intro Risk Accountancy Tour
49
Intro Risk Investment Day
50
Testimonial TNT
53
Afgestudeerden
54
Agenda
schuldvraag zin
Advertenties Voor informatie over adverteren in het Risk magazine kunt u contact opnemen met Henk Panman (050 363 7306).
31
Opinie
16 “Nederlanders zijn geen
Interview: Bernd Mintjes Risk is gelieerd aan de Economische en Bedrijfskundige Faculteitsvereniging
4
ondernemens (meer).”
“Hyves is een uitgelezen kandidaat voor een overname.” 5
Port Side Yachtbrokers is een jachtmakelaar in het hart van Friesland, Grou. Het bedrijf dat in 2004 door Niels Tuininga is opgericht en wat hij nog altijd solo runt, spitst zich primair toe op de verkoop van de grotere motorjachten.
Port Side Yachtbrokers Zeewaardige investeringen Tekst: Chris Maas
6
Inmiddels is het bedrijf verhuisd vanuit het mooie centrum van Grou naar het grote
“Een bootje bijkopen in plaats van een
Aquaverium langs de snelweg. Hier liggen ook enkele van de schepen die worden
vakantiehuisje.”
aangeboden door het bedrijf. De meesten liggen echter op hun vaste ligplaats, of er wordt, als het nodig is, een plaatsje
gespecialiseerd in jachtverzekeringen.
HISWA steen en been klaagt over het
gezocht in de haven van Grou. Port Side
Startend vanuit huis in Sneek werd het al
instorten van de verkopen. Ik heb nog nooit
Yachtbrokers is ontstaan tijdens de laatste
snel tijd voor een apart kantoor: “Op een
een boot verkocht in december.”
bloeitijd van de verkoop van (gebruikte)
gegeven moment kun je niet meer alle
De meeste klanten van Tuininga zijn
motorjachten. In 2006 groeide de markt
zaken thuis aan de keukentafel regelen,
vermogende mensen, wat niet vreemd is
voor gebruikte motorjachten met vijf procent
dus heb ik een kantoor betrokken in het
als men kijkt naar de prijs van een groot
ten opzichte van 2005 naar een totale waarde
hartje van Grou.” Inmiddels staat deze ook
jacht. “Ongeveer zeventig procent van mijn
van 65 miljoen euro.
alweer in de verkoop en huist hij nu in het
klanten betaalt het schip uit eigen zak, de
grote watersportcentrum Aquaverium. ’s
rest financiert het met bijvoorbeeld een
Niels Tuininga is zelf afkomstig van Ameland
Winters is het hier rustig, uitgezonderd
scheepshypotheek,” geeft hij aan. Hier ligt
maar heeft het meerendeel van zijn leven
de sporadische dagjesmensen. “Het grote
ook het voordeel in deze tijd: de markt voor
gewoond in de hoofdstad van de watersport
verkoopseizoen begint voor ons vanaf
luxe schepen is niet zo conjunctuurgevoelig
in Friesland, Sneek. In het verleden heeft
februari/maart, wanneer het weer zich
als bijvoorbeeld de markt voor sloepen. “Op
hij meegevaren met wedstrijdzeiler Harry
er weer voor leent om te gaan varen. In
de markt voor sloepen vallen momenteel
Amsterdam. De liefde voor het water bracht
de maanden tot aan de zomer moet de
harde klappen. De kopers, in die markt
hem ertoe om een eigen bedrijf te starten,
omzet verdiend worden. Het is dan ook
zijn toch vooral de mensen die ongeveer
na werkzaam te zijn geweest bij een kantoor
onbegrijpelijk dat de voorzitter van de
rond dubbel modaal zitten en er een bootje
bijkopen in plaats van een vakantiehuisje.”
zo gek, geeft Tuininga aan. “Polyester is geen
Yachtbrokers de gevolgen van de recessie.
Toch ziet Tuininga ook in zijn niche een
waardevast materiaal, het slijt sneller en
De beslissingstermijn van klanten is met
verandering optreden: “Mensen willen
het zal haar waarde sneller verliezen. Stalen
maanden toegenomen. De beslissing over
nu beslist hun eigen jacht erbij inruilen.
motorjachten zijn echter een zeer degelijke
de eventuele koop van een schip wordt niet
Wanneer ik een koper koppel aan een
investering. Doordat de prijzen van nieuwe
over één nacht ijs genomen. Daarnaast,
verkoper, wil de koper zelf ook graag nog
jachten door de werven steeds marktconform
geeft Tuininga aan, bestaat er ook meer
een boot verkopen. De eerste verkoper zal
worden verhoogd, blijft de waarde van
onwil bij de klant. “Zestig procent van de
daar niet in geïnteresseerd zijn, want die
een tweedehands jacht vrij constant.
potentiële kopers heeft nog een boot. Mocht
wil of een grotere boot of uit de watersport
Als een jacht met een nieuwwaarde van
ik niet geïnteresseerd zijn in het overnemen
stappen. De grote vraag is nu hoe je dat
250.000 euro vijf jaar later de markt voor
van die boot dan stappen ze natuurlijk zo
financiert. Banken staan beslist niet te
tweedehands jachten betreedt, dan zal de
naar iemand anders.” Ondanks de private
springen momenteel en zullen tot maximaal
waarde nog altijd rond die prijs liggen, niet
investeerders die kunnen bijspringen, is het
60 procent van het bedrag financieren.
gecorrigeerd voor inflatie natuurlijk.” Hieruit
natuurlijk een stuk eenvoudiger om gebruik
Eigenlijk hoef je het op dit moment niet eens
blijkt dat een motorjacht als roerend goed
te maken van een financiering van een bank
te proberen bij een bank.”
een degelijke investering is, zeker afgezet
bij de aankoop. Ook voor kopers geldt dit;
tegen een ander luxegoed zoals de markt
een aparte scheepshypotheek wordt minder
Tuininga heeft echter de afgelopen jaren een
voor luxe auto’s, waar de afschrijvingen
snel verstrekt. Daarnaast zijn ook hier de
brede kring van betrouwbare investeerders
immens zijn.
rentepercentages nog hoog in vergelijking
de prijzen omlaag te doen. Daarnaast is de
Port Side Yachtbrokers heeft ook een
hier voor geschikt. Wanneer een schip uit
met Euribor.
markt de afgelopen jaren transparanter
verkoopfiliaal in Spanje, gestart in
Nederland verkocht wordt aan een klant in
geworden door het internet. Het grootste
november 2007, waar vooral Engelsen
Spanje, dan regelt Tuininga ook het vervoer
gedeelte van het aanbod van gebruikte
gretig boten afnamen de afgelopen jaren.
en de verzekeringen. “Onze klanten in
opgebouwd. “Wanneer ik de aankoop van een groot jacht moet financieren dan kan
In samenwerking met diverse professionele
ik om tafel gaan met één van deze heren.
yachtcharter bedrijven biedt Port Side
Dat het sentiment ook in de pleziervaart
Uiteraard verwachten zij een rendement
Yachtbrokers ook de mogelijkheid aan om
behoorlijk negatief was afgelopen najaar
Spanje zijn voornamelijk Engelsen, maar
over hun investering, wat er op neer komt
gebruik te maken van een ‘Varen & Sparen’
blijkt uit een anekdote van Tuininga.
ook daar ligt de markt nu op haar gat. De
dat de eventuele meeropbrengst gedeeld kan
project. Hierbij investeert een nieuwe
“In oktober kwam er een koper voor een
worden. Het voordeel van het investeren in
eigenaar in een nieuw of gebruikt schip dat
schip die graag per januari wilde betalen,
een jacht is dat er daadwerkelijk een bezit
vervolgens weer wordt verhuurd via een
aangezien hij zijn geld vast had staan bij
voor terugkomt. Het risico wordt daardoor
professioneel jachtverhuur bedrijf. Mede
een bank. Korte tijd later had hij, ondanks
Prada. Deze Spaanse heer is voormalig
afgedekt, aangezien stalen motorjachten
door de waardevastheid van de schepen
de kosten, zijn geld van de bank gehaald en
eigenaar van een bedrijf dat gespecialiseerd
nauwelijks in waarde dalen.”
worden hier mooie rendementen behaald
wilde per direct betalen. De verkoper gaf
boten wordt aangeboden op het internet.
De zoetwaterschepen uit Nederland hebben
is in het onderhoud van schepen, wat
De orderportefeuille van de grote
die reiken tot 25%. Daarnaast is na vijf
daarna al meteen weer aan dat hij een nieuw
Advertenties worden met vele foto’s
een goede naam in het buitenland. Zout
inmiddels is overgegaan op zijn kinderen.
jachtbouwers in Nederland heeft dit jaar
jaar de BTW niet meer van toepassing
schip wilde kopen, omdat hij zijn geld liever
uitgebreid. “De slechte tijd zorgt wel
water tast het materiaal meer aan, zorgt voor
“Hij doet het voor de lol erbij en daarnaast
nog niet veel te lijden. De afgelopen jaren
op deze goederen, wat ook weer scheelt
in een nieuw schip stak dan dat hij liquide
voor een correctie van de prijs, aangezien
meer aanslag en is ook minder bevorderlijk
heeft hij een grote klantenkring opgebouwd
zijn deze volgelopen met orders vanuit de
in een eventuele nieuwe verkoop. Maar,
zat.”
die de afgelopen jaren buitensporig was
voor de motor. Daarnaast heeft ook de
waar gebruik van kan worden gemaakt.”
hele wereld. De Nederlandse staaljachtbouw
zoals met zoveel ideeën, is het zaak dat de
Voor het komende jaar verwacht Tuininga
opgeschroefd. Vooral door mensen die zelf
brandende zon zo haar invloed. Daarnaast
Tuininga investeert vooral in de PR, voor de
heeft een goede naam op het gebied
investeerders in het project geloven, geeft
dat de prijzen nog meer zullen zakken.
hun boot te koop aanboden op internetsites.
is het vaargebied voor snelle polyester
rest wordt de tak vooral gerund door de heer
van ‘custom build’ jachten. Dat vooral
ook Tuininga aan.
Niet alleen vanwege de dalende vraag maar
Zij bepaalden de prijs vooral met natte-
motorschepen in Nederland beperkt. Slechts
Prada. “Momenteel is het echter gewoon een
motorjachten van staal populair zijn is niet
Desondanks merkt ook Port Side
ook doordat de werven genoodzaakt zijn
vingerwerk.”
de Zeeuwse wateren en het IJsselmeer zijn
kwestie van uitzitten, over twee jaar trekt
8
“Mensen steken hun geld in liever in een
recessie heeft in Spanje nog vele malen harder toegeslagen.” Een voordeel is het
nieuw schip dan dat ze liquide zitten.”
uitgebreide netwerk van zijn compagnon
“Momenteel is het een kwestie van uitzitten.”
het hopelijk weer aan en kunnen we weer gas gaan gevenn. Ondertussen schrijven we gewoon af op de investeringen die zijn gedaan.”
Relatief stabiele omzet jachthavens
consument te bedienen zijn namelijk
Ondanks de afzwakking van de
investeringen vereist in extra
economie, blijft er veel belangstelling
voorzieningen, gemak en luxe.
Voor het komende jaar durft Tuininga geen
voor de watersport. Vooral de
verwachting uit te spreken. Ondanks dat
groeiende groep koopkrachtige
Rabobank cijfers en trends
zijn klanten in het meer vermogende deel
vijftigplussers is belangrijk voor de
maart 2009
van de samenleving zitten, hebben ook zij
omzet van de branche. Bij de meeste
natuurlijk klappen opgelopen op de beurs.
bedrijven ligt de bezettingsgraad
In de toekomst hoopt hij echter, door het
op een hoog niveau. De locatie van
vergroten van zijn aanbod, de groei door te
de haven en de kwaliteit van de
kunnen zetten.
faciliteiten bepalen in grote mate de hoogte van de tarieven. Daarbij moet wel de nuancering worden gemaakt dat het niet bij alle jachthavens goed gaat. Om de kritische veeleisen
10
www.portside.nl/
Ongewoon. Ondernemend. Bizner Tekst: Rinze van den Akker en Arjan Schoolderman
bankgarantie en handige tools zoals alerts.
wensen van deze groep. De Rabobank was
echter wel klanten volgens het convenant van
De bank is een snelle organisatie die er naar
van mening dat deze groep moeilijk onder
de Rabobank, bijvoorbeeld ondernemers die
streeft om het voor ondernemers mogelijk te
het huidige label Rabobank te bedienen
in de gokindustrie zitten. Het belangrijkste
maken om het allemaal zelf te doen, zodat ze
was. Bizner voorziet in de wensen van de
is dat de portefeuille evenwichtig is verdeeld
niet meer hoeven te wachten op een adviseur
klant door gebruik te maken van de laatste
over de kleine zakelijke markt.
van de bank.
internettechnologie. De online bank richt zich dus op de kleine zelfstandigen, die zelf een goed idee hebben, maar niet zo handig zijn in het op papier
“Iedereen kan klant worden bij Bizner.”
zetten van hun plannen in de vorm van een businessmodel. Sterker nog, omdat Bizner gebruik maakt van de laatste technologieën op internetgebied, is Bizner in staat om
Bizner is een online bank die met een kleine groep mensen hun klanten faciliteren zodat het mogelijk wordt voor de klant om alles in eigen hand te houden. Bizner is maximaal ingericht voor mensen die het allemaal zelf
Bizner is onderdeel van Rabobank
De ‘core business’ van Bizner is vergelijkbaar
Juist deze kleine ondernemers zijn
binnen 1 minuut een klant antwoord te geven
Nederland, één van de meest betrouwbare
met die van een gewone bank; lenen, betalen
tegenwoordig zeer bedreven met
op bijvoorbeeld de aanvraag van een lening.
banken ter wereld. Volgens onafhankelijke
en sparen.Het label ‘Bizner’’ is opgericht
internetbankieren, online zaken regelen
Bizner maakt gebruik van o.a. BKR-gegevens
kredietbureaus is Rabobank de meest
omdat uit onderzoek van de Rabobank bleek
en voor deze groep is Biznerbank in het
en daarnaast van een set van criteria die
solide bank van Nederland. De Rabobank
dat het marktaandeel in de kleine zakelijke
leven geroepen om zo optimaal deze groep
Bizner voldoende informatie geeft om zeer
staat onder het continue toezicht van De
markt ondervertegenwoordigd was. Daarbij
ondernemers te faciliteren in het ‘zelf doen’.
snel een beslissing te kunnen nemen.
Nederlandsche Bank (DNB) en valt daarmee
werd een nieuw type ondernemers door
Bizner is onder andere zeer vooruitstrevend
ook onder de garantiestelling die vanuit
Rabobank onderkend, die zelfcontrole erg
op het gebied van handige tools zoals
Bij Bizner onderscheidt men zich van de
DNB geldt. Maar veel belangrijker nog: het
belangrijk vinden, zoals de zelfstandige
BizFlow (je geld wordt automatisch in de
andere banken in het feit dat een klant geen
eigen vermogen van de Rabobank is groot,
zonder personeel, jonge starters, seniore
gaten gehouden) en BizBalance (online
businessplan hoeft te overhandigen om
waardoor het de enige private bank ter
mensen die na loondienst voor zichzelf
bankieren en boekhouden ineen) maar
krediet of een lening te verkrijgen. Bij Bizner
wereld is met een Triple-A-status en gezien
beginnen en parttime-ondernemende
ook met de looptijden en de einddata van
kan de klant een krediet krijgen van €5000
wordt als de meest veilige bank ter wereld.
vrouwen. Gewone banken zijn minder
termijndeposito’s. De bank is zeer flexibel
tegen 9,55% per jaar en een bedrag lenen
geïnteresseerd in deze kleine ondernemers
hierin; wat de klant wil is in principe
vanaf €10.000 tot maximaal €50.000. De
Bizner is een online bank die met een
en willen veel informatie van de ondernemer
mogelijk.
rente is dan afhankelijk van de looptijd. Door
kleine groep mensen hun klanten
om het risico in te kunnen schatten. Kleine
faciliteert zodat het mogelijk wordt voor
ondernemers die een goede business
Iedereen kan klant worden bij Bizner. De
veel kleiner dan bij leningen van miljoenen
de klant om alles in eigen hand te houden.
hebben, maar minder goed zijn in het op
producten die het bedrijf aanbiedt zijn vooral
euro’s die grote banken graag verstrekken.
Bizner biedt een basispakket met een
papier zetten van de cijfers, kunnen banken
gericht op de kleine ondernemer. Bizner
Bizner beoordeelt geen uitgebreide
betaal- en spaarrekening, een BizKey
moeilijker overtuigen. Deze groep zou
probeert wel zijn portefeuille zó in te richten
businessplannen bij de bepaling van het
voor internetbankieren en een pinpas.
beter bediend kunnen worden door een
dat deze een goede afspiegeling is van de
risicoprofiel van een klant, maar werkt
Dit basispakket kun je aanvullen met
snelle, online organisatie die ondernemers
totale markt om op deze manier een goede
met interne risicoprofielen en externe
een creditcard, lening, termijndeposito,
begrijpt en probeert in te spelen op de
risicospreiding te realiseren. Bizner weigert
gegevens van o.a. het BKR om een voor
willen doen.
12
de relatief kleine bedragen zijn de risico’s
“Bizner is niet een bank die over de
Sparen of uitgeven?
schouder van de ondernemer meekijkt.”
Pot je je geld op of laat je het rollen? Een moeilijke
Word financial trainee bij het Rijk
afweging, want je kunt een euro maar één keer uitgeven.
Het financial traineeprogramma duurt twee jaar. Tijdens het programma werk je in drie financiële functies. Je gaat een jaar aan de slag bij een directie financieel-economische zaken van één van de ministeries en je werkt twee keer een half jaar bij het ministerie van Financiën, de Tweede Kamer of een uitvoeringsinstantie. Daarnaast neem je samen met de andere trainees deel aan een op maat gemaakt cursusprogramma.
Bizner acceptabel risico te nemen bij het
Bizner is niet een bank die over de schouder
Dat geldt ook voor de rijksoverheid waarin financiële
beoordelen van klanten en het verstrekken
van de ondernemer meekijkt. Er is een
van leningen. Klanten kunnen via Internet
overeenkomst aangegaan en Bizner wil
keuzes totstandkomen in de vaak hectische context
hun lening aanvragen en krijgen binnen
zoveel mogelijk de ondernemer de ruimte
een minuut te weten of ze de lening krijgen
geven om zijn business op zijn manier te
of niet. Bizner gelooft in de ondernemer
bedrijven.
van politieke verhoudingen en maatschappelijke ontwikkelingen. Dat is spannend en verantwoordelijk
Loopbaan Edward van der Have heeft economie
en zal niet de ondernemer gaan volgen en
werk. Iets voor jou? Als ambitieuze academicus kun je overal aan de slag.
toetsen of de ondernemer een goed lopende
Het concept van Bizner is uniek en
gestudeerd in Tilburg en Eindhoven.
zaak heeft. Wel stelt Bizner bij een nieuwe
succesvol, ‘snelheid’ en ‘doe het zelf’
Via een stageplaats is hij bij de
Ook bij de rijksoverheid. Daar moet je wel bewust voor
leenaanvraag van een klant opnieuw de
zijn sleutelwoorden bij Bizner die de
Rabobank terechtgekomen waar hij
kiezen, de publieke zaak moet je ter harte gaan. Als
kredietwaardigheid vast.
onderneming succesvol maken op de kleine
nu al bijna tien jaar werkt.Tweeënhalf
financial trainee denk je bijvoorbeeld na over hoeveel
zakelijke markt. Uit onderzoeken van de
jaar geleden is hij de uitdaging
geld wordt uitgegeven aan het oplossen van een
Wanneer ondernemingen onverhoopt toch
Rabobank blijkt dat de steeds meer (kleine)
aangegaan om een nieuwe bank op
bepaald maatschappelijk probleem. We bieden je een
niet succesvol zijn en in problemen komen
ondernemers het zelf willen doen, op eigen
te zetten: Bizner Bank.
dynamische baan, goede opleidingsmogelijkheden
wat betreft aflossingen, blijft Bizner wel een
tijden zaken willen kunnen regelen en niet
De heer van der Have houdt zich
en een prima salaris.
bank. De activiteiten zijn niet veel anders dan
willen wachten op bankadviseurs. Bizner
binnen Bizner bezig met marketing
‘normale’ banken. Als een onderneming in
is totaal gericht om aan deze behoefte te
en communicatie.
de problemen komt, dan zal de ondernemer
kunnen voldoen.
uiteindelijk in een incassoprocedure
www.bizner.nl/
terechtkomen.
14
Werken bij het Rijk. Als je verder denkt www.werkenbijhetrijk.nl
Op �4 september 2009 gaat een nieuwe lichting financial trainees van start. Ben jij afgestudeerd of bijna afgestudeerd met als studierichting algemene economie, bedrijfseconomie, bedrijfskunde, bestuurskunde of politicologie? Of heb jij affiniteit met financieel beleid? Solliciteer dan naar de functie van financial trainee. Je kunt t/m �8 mei 2009 reageren via www.financialtraineebijhetrijk.nl
Ondernemerschap Brenger van dynamiek Tekst: Chris Maas
zijn, geeft Mintjes aan. Maar het zijn geen
De heer Mintjes is binnen de
subsidies die hij verleent, ook hier draait het zeker om rendement.
Rijksuniversiteit Groningen JC Participates stapt in bij bedrijven die
verantwoordelijk voor de minor
in de “pre-seed” of “seed” fase zitten van hun ontwikkeling. Deze bedrijven hebben
ondernemerschap. Daarnaast heeft hij in
vaak nog geen echte waarde, waardoor de aandelen goedkoop zijn. Als voorbeeld
2005 in samenwerking met Robert Jan
geeft de heer Mintjes het bedrijf Greenship, dat gespecialiseerd is in systemen voor
Lamers de Maxwell Group opgericht. Verder
waterreiniging. “Zij hadden een plan voor een waterzuiveringssysteem voor
is hij betrokken bij het investeringsfonds JC
ballastwater. Hiervoor moest echter eerst een prototype op het land worden gebouwd.
Participates.
De kosten hiervoor bedroegen ongeveer 200.000 euro. Toen deze bleek te werken, werd er besloten om een test op zee uit te voeren, waar een apart schip voor moest
De namen JC Participates en Maxwell komen
In vergelijking met de Verenigde Staten
70% van de studenten positief op de vraag
In Amerika werd dat gat door Business
van net 30, die hun eerste bedrijf hebben
worden gebouwd. Op dat moment zijn
niet uit de lucht vallen. De bedrijven zijn
is dat een zeer pover resultaat: Daar zijn
of ze een eigen bedrijf wilden beginnen, hier
Angels opgevuld; dit gebeurde bij de start
verkocht of een erfenis hebben gehad,
wij er uitgestapt en heeft de Noordelijke
vernoemd naar de Schotse natuurkundige
namelijk maar liefst zestien van de twintig
in Groningen was dat 7%. Wij hebben geen
van Sillicon Valley. Het Business Angel
maar ook angels van zeventig die ergens
Ontwikkeling Maatschappij (NOM)
James Clerk Maxwell, die samen met
grootste bedrijven na dat jaar opgericht.
positief ondernemersklimaat.”
Program werd gestart om het begrip van de
bij betrokken willen blijven.” Inmiddels is
het van ons over genomen. De verdere
Einstein en Newton wordt gerekend tot
Binnen Nederland is er een groot verschil
‘Business Angel’ meer te promoten, aangezien
men bezig met het vervolg, Business Angel
ontwikkelingskosten werden te hoog voor
de grote natuurkundigen. Eén van zijn
in starters. Mensen van allochtone afkomst
Het knelpunt waar startende Nederlandse
voornaamste ontdekkingen was het omzetten
beginnen relatief vaker een bedrijf dan
ondernemers 5 jaar terug tegen aanliepen,
van statische naar dynamische elektriciteit:
mensen van autochtone afkomst. “Wanneer
was de financiering van de start van de
het opwekken van dynamiek. “Starters zijn
een student in zijn familiekring aangeeft dat
onderneming. Dit kan door middel van
de motor van de Nederlandse samenleving;
hij een eigen bedrijf wil beginnen, wordt
bancaire leningen of risicokapitaal. “Er zat
zij brengen innovatie en dynamiek ”
er al snel gevraagd of hij niet liever verder
een gat tussen wat een ondernemer kon
zij moeilijk te vinden waren en er nog veel
Program 2. Een goed voorbeeld hiervan is
en van welk groeipad het nieuwe bedrijf
verklaart de heer Mintjes.
zou gaan studeren, of waarom het daar niet
inbrengen - ongeveer tot een maximum
onduidelijkheid over bestond. Daarnaast was
de heer Smit uit Groningen. Hij financiert
kiest. “Bij een autonome groei blijf je
Ondernemen zit Nederlanders echter niet
lekker mee loopt. In allochtone kring wordt
van 20.000 euro – en het bedrag waarop
het doel om meer mensen aan te trekken die
gedeeltelijk het studentenstartersfonds
gewoon zitten en neem je het dividend. Je
in het bloed. Wanneer gekeken wordt
het ondernemerschap echter als een prijs
professionele investeringsmaatschappijen
als een ‘Business Angel’ wilden fungeren. De
Square 1, dat in september 2008 is
verkoopt niet, want er wordt gewoon geld
naar de grootste bedrijven in Nederland,
beschouwd. Tijdens een hoorcollege in mijn
bereid waren te investeren; die begonnen pas
Business Angel komt in vele gradaties, geeft
begonnen. Hij neemt deel omdat hij het
verdiend. Daarnaast heb je bedrijven die hun
valt op dat er niet één gestart is na 1980.
periode in de Verenigde Staten antwoordde
bij een half miljoen euro.
Mintjes aan: “In mijn netwerk heb ik angels
fantastisch vindt om erbij betrokken te
strategie erop baseren om overgenomen te
16
ons, dus besloten wij onze winst te nemen.
“Hyves is een uitgelezen kandidaat voor
Het is niet onze business om vervolgens door te gaan met de gehele productontwikkeling”
een overname.”
Er is echter niet zoiets als een vast uitstapmoment; het hangt af van de strategie
en geen marktleider. We gaan rustig
het punt van omvallen staat.” De groei van
de heer Mintjes. “Er is een uitstroom vanuit
Dat er in Nederland de afgelopen decennia
kijken hoe het zich de komende jaren zal
faillissementen zal de komende maanden
de grote banken. Die jongens krijgen een
geen nieuwe, grote bedrijven zijn opgestaan,
ontwikkelen. Het is een aanzienlijke gok,
opvallend hoog zijn, omdat de reserves,
gouden handdruk mee en starten gewoon
ligt aan ons eigen falen, vindt Mintjes. “We
want over 5 jaar zullen er door overnames en
waarop is ingeteerd sinds afgelopen najaar,
een eigen consultancy kantoor. De ZZP’ers
zijn top in het doen van onderzoek. Op het
het stoppen van andere bedrijven nog slechts
nu op hun einde komen, geeft Mintjes aan.
zullen wel aanzienlijk afnemen. Onder hen
gebied van dna-profielen lopen we voorop.
ongeveer vier over zijn. Over het algemeen
“Maar veel investeerders in mijn netwerk
bevond zich natuurlijk een groot aantal
redt 50% van onze investeringen het. “
zitten achterover en houden zich rustig. Kom
Oost-Europeanen die een eigen klusbedrijfje
De Universiteit van Wageningen loopt
over twee jaar nog maar eens terug, is de
waren begonnen. Wat dat betreft kunnen
voorop in het ontwikkelen van duurzame
Een diversiteit aan ondernemers klopt bij
teneur, dan zien we wel weer. Dan ligt alles
de cijfers met een korrel zout genomen
landbouwprojecten. Maar daarna houdt
Mintjes aan. Van de startende student, die
overhoop en kan er gekeken worden waar de
worden, aangezien in Nederland alles op
het op. Er is bijvoorbeeld geen enkel
vanuit zijn zolderkamer wil uitbreiden,
gaten in de markt liggen.”
één hoop wordt gegooid. Op het gebied van
groot farmaceutisch bedrijf in Nederland
nieuwe, innovatieve ondernemingen blijft
die de onderzoeken weet om te zetten
Interessanter zijn de studentenbedrijfjes. Zij
Nederland helaas ver achter. Vanuit de
in commerciële ideeën. De Nederlandse
hebben over het algemeen een onderneming
overheid vindt niet voldoende stimulatie
staat heeft de taak om ondernemerschap
van hoog niveau. “Je ziet duidelijk een
plaats voor het starten van een eigen bedrijf.
te stimuleren, om zo de dynamiek van de
verband tussen het opleidingsniveau van
Steun het financieel, fiscaal, het maakt niet
economie te vergroten. Wat onderzoek
waardoor de marktleider geneigd zal zijn een
de ondernemer en de succeskans van
uit, maar doe iets! Innovatieve ondernemers
betreft, scoren we goed, maar op het
overname te doen. Dit soort bedrijven maken
het bedrijf,” vertelt Mintjes. Hij heeft
zorgen voor dynamiek, voor extra banen. De
gebied van ondernemerschap een dikke
voornamelijk te maken met een hoog
investeringsplannen van dit kabinet
onvoldoende.”
tot de reeds gevestigde ondernemer die al enige tijd bezig is. Die laatste soort ziet
worden. Zij proberen in een korte tijd een zo groot mogelijk marktaandeel te veroveren,
“Studenten zijn vaak innovatiever.”
zelf geen winst, want die wordt meteen weer
hier één bedrijf toonaangevend worden. En
in verdere groei gestoken. De laatste optie is
dan is het de vraag, wat daarmee gebeurt.
Mintjes steeds meer langskomen. Zij hebben
opgeleide doelgroep, die daarnaast ook nog
zullen niet helpen als er niet meer wordt
interessanter omdat een overname natuurlijk
Hoe zal Microsoft daarop reageren? Zij
financieringsmoeilijkheden omdat de bank
eens relatief veel tijd in een onderneming
geïnvesteerd in de nieuwe ondernemer.”
meer oplevert,” aldus Mintjes. “Een goed
hebben de laatste jaren miljoenen gestoken
bijvoorbeeld een snellere aflossing wenst van
kunnen steken. “Studenten zijn vaak
voorbeeld hierbij is Marktplaats. Zij waren
in de ontwikkeling van Live. Wie een aantal
de leningen. “Dat zijn niet de interessante
innovatiever en blijken in staat om zich snel
de grootste in hun soort in Nederland, maar
jaar geleden in Hyves was gesprongen,
groepen voor ons”, geeft Mintjes aan. “Zij
te kunnen aanpassen. Een ondernemer van
Loopbaan
er werden geen hoge winsten gedraaid. Dat
zou nu een goede kans maken op een hoog
zijn al lang gevestigd en hebben een bepaalde
vijftig jaar heeft gedurende dertig jaar een
Bernd Mintjes studeerde bedrijfs-
Middels een eigen investeringsfonds,
zij uiteindelijk zijn overgenomen door E-Bay,
rendement, aangezien Hyves met hun budget
standaardformule en marktaandeel. In
plan uitgewerkt in zijn hoofd. Vervolgens zal
economie en bedrijfspsychologie
Adfundum Participaties, investeert hij
heeft dan ook niets met het rendement te
de concurrentiestrijd niet eeuwig zal kunnen
principe zit daar te weinig groeiperspectief
hij het helemaal op zijn eigen manier willen
aan de Rijksuniversiteit Groningen
in jonge innovatieve bedrijven.Hij is
maken gehad. E-bay kon het niet verkroppen
volhouden. Het is een uitgelezen kandidaat
in en dus zullen wij daar ook niet mee in zee
doen. Een student heeft vaak net zijn eerste
en in de USA. Na een carrière als
verbonden aan de Rijksuniversiteit
dat men in Nederland niet de grootste was.”
voor een overname.”
gaan. Wat wel een interessante markt is, is
start, is beter in staat te luisteren naar advies
bedrijfsadviseur en manager van een
Groningen waar hij doceert in
die van de faillissementen. Dit jaar zal het
en bereid indien nodig de koers te wijzigen,
landelijke adviesorganisatie begon
Innovatie & Strategie. Naast een
Een markt waarop de heer Mintjes verwacht
Het doel is om er eerder bij te zijn, zoals
aantal faillissementen gigantisch stijgen.
mocht het na een half jaar niet gaan zoals
hij zijn eigen adviespraktijk. Hij
aantal commissariaten is hij als
dat de komende jaren een fanatieke
Mintjes ook aangeeft in het volgende
Cash is king en momenteel is het goedkoop
verwacht. Voor een informal investor is het
adviseerde o.a. het ministerie van
expert verbonden aan higherlevel.nl.
strijd zal losbarsten, is die van de online
voorbeeld: “Iets anders waar we wel
een bedrijf op te kopen. Ik geef mijn
toch van belang dat iemand de dialoog met je
Economische Zaken over projecten
In 2005 was hij medeoprichter van
communities. Dit is een markt waarop
mee bezig zijn, via Square1, is een
investeringsmanagers ook aan, om te kijken
aan wil gaan.”
om nieuw ondernemerschap te
de Maxwell Group.
momenteel ongeveer twaalf aanbieders actief
studentenbedrijf dat web-based software
hoe het bedrijf ,dat een aanvraag indient,
zijn, met als grote spelers Hyves, Linkedin,
voor accountancy verkoopt. Dit is een vrij
er voor staat. Soms moeten we misschien
Het aantal nieuwe ondernemingen zal
Facebook en Xing. “Uiteindelijk zal ook
nieuwe markt met ongeveer 20 aanbieders
even twee maanden wachten, omdat het op
volgend jaar ongeveer gelijk blijven, verwacht
18
stimuleren. www.adfundumadvies.nl/
Square One The first step towards a home run Tekst: Eelco Bakker
SQUARE ONE
Het feit dat er een soort ‘finance gap’
De kapitaalbehoefte in deze steden zal weer
zekerheid. Risicodragend kapitaal komt
Informatie-asymmetrie is een bepalende
bestaat kan enerzijds gewijd worden
anders zijn dan in Groningen. Daarnaast
vaak voor bij ondernemingen die een
factor gebleken aangaande het bestaansrecht
aan de aanbodkant van de markt, maar
brengt het financieren van starters grotere
hoog risico kennen, maar tegelijkertijd
van risicodragende kapitaalverstrekkers.
in het bijzonder starters, moeite met het
anderzijds ook aan de vraagkant. De
risico’s met zich mee; het onzekere karakter
ook een hoge rendementsverwachting
Banken willen het risico beperken en wensen
aantrekken van externe financiering. Hier
commerciële banken, informal investors en
Historisch gezien hebben kleine bedrijven,
voor aanbodkant betreft onder andereInvesteringsfonds de hebben bij succes. Hiervoor zijn er heeft sterkestudentondernemers invloed op de relatie tussen de 1
financier en de ondernemer.
participatiemaatschappijen2 die vaak niet
kan men meerdere redenen voor aanwijzen, maar het vinden van een concrete oplossing is nog altijd moeilijk gebleken.
investeerders die door middel van
ondernemer, het product, de markt en de
aandelenparticipatie mede-eigenaar worden
toekomstverwachtingen. In het geval van
bereid zijn kapitaal te verstrekken aan deze
Een op maat gemaakte financierings-
van een onderneming; ze dragen dus
startende ondernemers is er geen ‘track
‘eerste fase ondernemingen’. Wat betreft
mogelijkheid kan veel van bovenstaande
ook het risico. Voorbeelden zijn informal
record’, de ondernemer heeft een sterke
de vraagzijde; ook de ondernemers zelf zijn
problemen voorkomen; dat is waar het om
investors, participatiemaatschappijen
kennisvoorsprong betreffende het product en
in veel gevallen niet goed voorbereid op
draait in de scriptie ‘Square One: the first
of investeringsfondsen. Deze markt van
de toekomstverwachtingen zijn erg onzeker.
het traject aangaande het aantrekken van
step towards a home run’. Square One is een
risicokapitaal ontwikkelt zich de laatste
Investeerders zijn wel bereid dit risico te
externe financiering.
investeringsfonds dat zich specifiek richt op
decennia sterk als financieringsmogelijkheid
dragen en zijn beter in staat om om te gaan
studentondernemers in Noord-Nederland.
voor starters.
met de informatie-asymmetrie. Doordat ze
Andere elementen die dit financieringsgat
In dit artikel zal worden ingegaan op
beïnvloeden zijn: regionale verschillen in
de werking van de kapitaalmarkt, de
Er zijn vanuit de theorie verscheidene
actief betrokken zijn bij de groei en opbouw
kapitaalbehoefte, besluitvormingscriteria
werkwijze van investeerders en het
factoren aan te wijzen die zelfs de meest
van de onderneming, kunnen ze invloed
van investeerders en de relatie tussen de
studentenstartersfonds Square One.
potentiële winstgevende starters beperken
uitoefenen en risico beperken.
ondernemer en de persoon of het fonds dat
20
optimale informatievoorziening over de
een aandeel krijgen in de onderneming en
in hun zoektocht naar financiering bij
in zijn onderneming investeert. Op regionaal
De kapitaalmarkt
risicomijdende instanties. Een viertal
De diverse soorten risicodragend kapitaal
niveau kunnen er al grote verschillen
Globaal gezien kunnen er twee soorten
punten komt hierbij telkens naar voren:
hebben elk hun eigen deel van de markt
ontstaan in de financieringsbehoefte,
kapitaal worden onderscheiden;
onzekerheid, informatie-asymmetrie, de
in handen, variërend van startende
veroorzaakt door de aanwezige industrie en
risicomijdende- en risicodragende
aard van de resources van de organisatie
ondernemingen (informal investment)
het soort onderwijsinstelling. Eindhoven en
financiering. In het geval van risicomijdend
en de condities in relevante financiële- en
tot bedrijven in de consolidatiefase
Enschede staan bijvoorbeeld bekend om hun
kapitaal moet gedacht worden aan banken,
productmarkten.
(participatiemaatschappijen). Figuur 1 geeft
technische universiteiten.
subsidies en krediet, allen op basis van
globaal weer hoe de risicokapitaalmarkt eruit
Kapitaalbehoefte € x 1.000 >10.000
Aandelenbeurzen
10.000 5.000 2.560 1.280 640
Risk? Chance?
Participatiemaatschappijen Combinaties investeerders en / of subsidies
320
Informal investment Corporate Consortia
Informal investment Consortia
Informal investors (Accelerators) Incubators
160 80 40 20
Oprichter, familie en vrienden
10 Voorbereiding
Startfase
Eerste groei
Snelle groei
Consolidatie
Volwassen
Figuur 1 Bron: Maxwell Group – officiële uitvoerder Business Angel Program (Ministerie van EZ)
ziet. De 4 F’s (founder, family, friends, fools)
businessplan, dit wordt zowel door een bank
Een eerste belangrijke stap hierin is de
zijn vaak een eerste bron van financiering,
als door andere financiers geëist. Als een
onderhandeling over het aandelenpercentage
tot maximaal €40.000. Vervolgens komen
investeerder kansen ziet in het voorgelegde
dat de investeerder ontvangt voor zijn
de informal investors in beeld, gevolgd door
concept dan zal een eerste gesprek volgen;
kapitaalbijdrage. Gemiddeld genomen krijgt
fondsen en investeringsconsortia die allen
dit kan in de vorm van een presentatie (zoals
een investeerder 20-45% van de aandelen
participeren middels aandelen.
bij Dragon’s Den), maar gebeurt ook vaak in
in de B.V. in handen. Het voordeel dat een
de vorm van een persoonlijk gesprek. Waar
investeerder biedt (nadat de deal gesloten
Een investeringsfonds als Square One
draait het dan om voor de investeerder?
is) ten opzichte van een bank is de actieve
begeeft zich eigenlijk tussen de Family,
Een businessplan voor een gewone
ondersteuning, ruime ervaring en het grote
Friends, Fools en de informal investors.
kledingzaak in Groningen zal niet in
netwerk dat aangeboden wordt aan de
Hieronder wordt uitgelegd hoe Square One
aanmerking komen voor dergelijke
ondernemer.
te werk gaat en wat zij kan betekenen voor de
financiering, men is op zoek naar unieke
startende studentondernemer.
producten of diensten. Aanwezigheid van een
Square One
octrooi kan de positie van de ondernemer
Square One Fund B.V. is een
Wat doet een investeerder?
uiteraard versterken. Daarnaast moet er
investeringsfonds dat als doel heeft venture
De meeste lezers zijn waarschijnlijk wel
sprake zijn van een concurrentievoordeel
capital in te zetten om studentondernemers
bekend met het tv-programma Dragons’
(competitive advantage), een hoog
in Noord-Nederland te ondersteunen.
Den, van origine een BBC-format waarin
risicogehalte en dus ook een hogere
(Startende) studentondernemers op HBO- en
ondernemers hun concept presenteren voor
rendementsverwachting. Eén van de
WO-niveau die kapitaal nodig hebben om
een groep investeerders (informal investors).
belangrijkste elementen is echter dat er
hun business uit te bouwen kunnen bij dit
Uiteraard betreft het hier een tv-programma,
een ondernemer moet zijn die gelóóft in
fonds terecht. Het is gebleken dat bancaire
dus alles wordt wat eenvoudiger neergezet
zijn plan, maar ook een ondernemer die de
financiering (zeker tijdens de huidige crisis)
dan het is, maar in de kern geeft het goed
capaciteiten heeft om er een succes van te
vaak geen optie is voor deze doelgroep.
weer hoe investeerders te werk gaan.
maken.
Kernwoorden zijn in dit geval hoog risico,
Bij een positief gesprek kan men verder
onzekerheid, weinig tot geen eigen resources
Een eerste stap in de zoektocht naar
het investeringsproces ingaan; een traject
en geen track record.
investering is het opstellen van een goed
dat soms enkele maanden kan duren.
22
((4 + 3)² + 4) / 1/4 = - - 11 + 6³ = - - http:// -
√576 + 11 x 3² = - - √196 = - -
--.---.---.--
Life is All about Options...
Als men aanklopt bij Square One, dan kan
invest in.” De kwaliteit van de concepten
aanwezig; nu zullen de studentondernemers
er via aandelenparticipatie het benodigde
en bijbehorende ondernemingsplannen is
zelf de stap moeten zetten naar financiering
kapitaal verkregen worden. Naast het feit
volgens veel investeerders ondermaats. Als
en groei van hun bedrijf.
dat Square One mede-eigenaar wordt
je als ondernemer niet bij een bank terecht
in de onderneming zal er ook de nodige
kunt en op zoek gaat naar risicodragend
1
expertise en een uitgebreid netwerk
kapitaal, zorg dan dat je een solide en
naast kapitaal ook zijn kennis, kunde en
worden meegenomen. Het fonds ligt
vooral realistisch plan hebt, waar je 100%
netwerk ter beschikking stelt.
verankerd in alle grote instituten van het
vertrouwen in hebt en waarbij je duidelijk
2
noorden; de Rijksuniversiteit Groningen,
maakt dat jij de persoon bent die dit idee tot
investeringsfondsen, vaak met een
de Hanzehogeschool, het UMCG, de NOM
een succes zal maken.
specialisatie naar financieringsfase, regio
Informal Investor: (Oud-)ondernemer die
Kijken in de boeken van een internationale transportonderneming. Maar ook in die van jezelf.
Participatiemaatschappijen: Grote
of bedrijfstak. Daarnaast zijn er regionale
en diverse commerciële partijen zijn als partners betrokken bij het fonds.
Specifiek voor de ondernemende student in
ontwikkelingsmaatschappijen of dochters
Het fonds heeft niet alleen als doel een
Noord-Nederland is Square One opgestart;
van banken en verzekeraars die in deze
goed rendement te behalen op haar
hiermee wordt een gat in de kapitaalmarkt
markt opereren.
investeringen, maar is ook opgestart om
opgevuld die door banken en grotere fondsen
het ondernemerschap in Noord-Nederland
vaak niet bediend wordt. Het aanbod is
te stimuleren. Het fonds zal dan ook altijd een minderheidsbelang houden in een organisatie, de groei van de ondernemer als persoon is het belangrijkst.
Biografie Mijn naam is Eelco Bakker, ik ben 26
en diensten. Het is zeker een
jaar en woonachtig in Groningen.
aanrader om bij een MKB-bedrijf te
Conclusie
werken tijdens de studie, je krijgt
Voor startende ondernemers is en zal
Studie
veel verantwoordelijkheden en bouwt
het altijd een probleem zijn om externe
Na het VWO heb ik bewust gekozen
aan een goed netwerk.
financiering aan te trekken. Vooral in
voor de praktische kant van het HBO
onzekere tijden zal een risicomijdende
(MER), waarna ik het schakeljaar
Werk
financier (zoals een bank) minder snel
aan de universiteit ben gaan volgen.
Op dit moment ben ik fulltime aan
investeren in startende (risicovolle)
Mijn studie heb ik afgesloten
het werk voor Maxwell Group; hierin
ondernemingen. Wat veel ondernemers
met de Master Small Business &
ben ik bezig met alles op het gebied
niet weten, is dat er op de kapitaalmarkt
Entrepreneurship; waarbij mijn
van startend ondernemerschap.
voldoende mogelijkheden zijn om
master thesis betrekking had op de
Alle uitvoerende werkzaamheden
financiering rond te krijgen. Er is in principe
start van Square One.
voor Square One vallen in mijn takenpakket, evenals het geven van
geen probleem met de aanbodzijde; de ondernemer weet vaak niet waar hij moet
Tijdens mijn studie heb ik altijd
voorlichting over de kapitaalmarkt en
zoeken en hoe met deze andere financiers om
veel gewerkt; niet alleen voor de
risicofinanciering aan ondernemers.
te gaan.
broodnodige euro’s, maar ook zeker
Een zeer diverse functie waarin
om ervaring op te doen. Bright Spark
ik veel interessante ondernemers
Tegenwoordig ziet men in dat het aan
is het bedrijf waar ik de laatste jaren
ontmoet; de beste voorbereiding om
de vraagzijde net zo vaak of zelfs vaker
als student heb gewerkt; een functie
in de toekomst zelf een bedrijf te
fout gaat; er zijn onvoldoende goede
waarin ik veel marktonderzoek heb
starten.
investeringsvoorstellen. Een veelgehoorde
kunnen doen voor nieuwe producten
conclusie uit recente onderzoeken is: “There is more money out there than brains to
www.maxwellgroup.nl/
Mariska de Groot, accountant bij Berk
Berk. Werk in balans. Als accountant bij Berk reiken je werkzaamheden verder dan het uitzoeken van BTW-bonnetjes. Je wordt betrokken bij de vele aspecten van het accountancywerk waarmee wij onze klanten van dienst zijn. Zo kun je de ene dag een startende ondernemer helpen met het inrichten van de administratieve organisatie, en de volgende dag met je neus in de boeken van een internationale transportonderneming zitten. Omdat we bij Berk weten dat een goed evenwicht tussen werk en privé de
Accountants m/v prestaties alleen maar verbetert, bieden we je volop ruimte om jezelf ook buiten je werk te ontplooien. Om een goed boek te lezen, bijvoorbeeld. Ben jij op zoek naar een verantwoordelijke baan met goede carrièremogelijkheden? En wil je werken bij een kantoor dat veel van je vraagt maar je ook de ruimte geeft voor je privéleven? Dan past Berk wellicht bij jouw ambities. Kijk op www.werkenbijberk.nl voor meer informatie en een overzicht van alle vacatures.
24 Vestigingen: Almelo, Almere, Amsterdam, Breda, Den Haag, Eindhoven, ‘s-Hertogenbosch, Kampen, Katwijk, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, Utrecht, Velsen, Waalwijk, Zaandam, Zwolle, Centrale diensten Gouda, Aalst (België), Gent (België).
An independent member of Baker Tilly International
of heb jij* een beter idee om alle facetten van de financiële wereld te ontdekken? &INANCIAL