Faculteit der Geesteswetenschappen
Publieksprogramma najaar 2014
02
Illustere School Spuistraat 210 1012 VT Amsterdam telefoon: 020 - 525 4594 Bungehuis, kamer 006 en 006A
Colofon Adres
[email protected] www.is.uva.nl
Uitgave: mei 2014 Universiteit van Amsterdam Ontwerp en opmaak: Schokker Media Design, Oosterbeek Drukkerij: OBT Samenstelling programma en redactie: Illustere School Redactieraad: Dr. Elske Gerritsen Dr. Patricia Lulof Dr. Thomas Poell Dr. Arno Witte Dit product is gedrukt op Go Silk (gerecycled, chloorvrij papier) Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Niet alle rechthebbenden op de gebruikte afbeeldingen konden worden achterhaald. Eventuele belanghebbenden wordt verzocht contact op te nemen met de Illustere School.
Foto omslag: Nieuwe entree van het Stedelijk Museum Amsterdam, foto John Lewis Marshall. Achtergrond afbeeldingen: De achtergrondfoto’s op p. 2, 4, 17, 18 en 19 zijn gemaakt door Eduard Lampe; p.5: Paternosterboontje, aquarel door H. Schilthuis, 188x. Bijzondere Collecties UvA (076.608); p.6: Vladimir Lebedev, IJsco, 1931. Nederlandse tekst, originele Russische opmaak, Bijzondere Collecties Amsterdam; p.7: Zicht vanaf het dak van de Reichstag naar de Potsdamer Platz, foto H005, Wikimedia Commons; p.8: J.B. van Loghem, fotomontage van moderne architectuur, uit J.B. van Loghem, ‘bouwen bauen bâtir building holland nieuwe zakelijkheid neues bauen vers une architecture réelle built to live in’, Amsterdam Kosmos 1932; p.9: Een hemelse koepel Pauluskerk Rabat (Malta); p. 10: Robinson Crusoe en Vrijdag door John Charles Dollman (1851 - 1934); p.11: Latin, foto Cars Alfrink, Flickr; p.12: Fabeltjeskrant, foto Elvin, Flickr; p.13: Het gereconstrueerde atelier van Constantin Brancusi, Centre Pompidou, Parijs; p.14-16: Universiteitsbibliotheek, foto Dirk Gillissen. Kleine afbeeldingen: p.3: foto, Bas Uterwijk; p.5: Kostuumafbeelding van Dirk Sardet als Minnewaart in Het Vrouwtje van den Donau door Johannes Jelgerhuis. ca. 1810, afkomstig uit collectie TIN; p.6: Poster theatervoorstelling Overwinning op de Zon; p.7: Les liaisons dangereuses; p.8: Afbeelding op de cover van Meesterwerken en meesterzetten; p.9: Paus Franciscus (20-03-2013), foto Agência Brasil; p.10: Filmvoorbereiding Madame B.; p.11: Kindertuin New York c. 1910; p.12: Restauratie van het Lam Gods, foto KIK-IRPA, Brussel.
03
Kennismaken met de visies van anderen
Een speciale collegereeks over Duitsland verbindt de turbulente geschiedenis met de huidige nabijheid en de vraag hoe het Duitsland van nu de toekomst van Europa gaat beïnvloeden. Ook de collegereeks over Franse literatuur betrekt oudere teksten en hedendaagse op elkaar. Er is veel aandacht voor visuele cultuur, van nieuwe media en het welhaast overvloedige aanbod aan informatie, tot de gretigheid in kunstbeschouwing om tot oordelen te komen, en de technische maar ook ethische vragen die de restauratie van kunstwerken oproept. Niet alle reeksen vinden plaats in collegezalen alleen. In een collegereeks over werkplaatsen van kunstenaars door de eeuwen heen zijn diverse excursies ingebouwd. Bijzonder is ook de reeks over tuinen en parken als plaatsen waar de natuur gekneed en gevormd wordt en dus goeddeels cultureel is. De spanning tussen natuur en cultuur blijft boeiend en roept vragen op. Het weer blijft bepalen hoe goed alles groeit maar de tuinbeheerder of landschapsarchitect ontwerpt de tuin en dwingt planten tot gehoorzaamheid. Wat vinden we mooi, fijn, rustgevend en waarom? Een nieuw model is de interactieve collegereeks Door de ogen van… waar ik de spits van afbijt. Het aantal bijeenkomsten is minder en de duur per keer langer, om deelnemers volop gelegenheid te geven voor discussie en eigen inbreng. Want ook uw ogen kunnen anderen laten meekijken. De reeks bevat een literaire, een cinematische, een woord- en beeldcomponent, en een bezoek aan een tentoonstelling van hedendaagse kunst. Steeds staat kijken centraal: hoe kijk je, hoe kijken anderen, en wat zie je als je probeert met anderen mee te kijken, om zo je eigen visie van zijn vanzelfsprekendheid te ontdoen? Uiteindelijk is dat wat de activiteiten van de Illustere School bindt: de verrijking door kennismaking met visies van anderen. Prof. dr. Mieke Bal Honorair hoogleraar Theoretische literatuurwetenschap en oprichter van the Amsterdam School for Cultural Analysis (ASCA)
Voorwoord
Ook dit najaar biedt de Illustere School een zeer gevarieerd programma aan collegereeksen, lezingen en rondleidingen. Daar zit van alles tussen: van Open UvA-Colleges tot museumbezoek, toneel, nadenken over instituties zoals het oude Christendom en de huidige katholieke kerk, over de vraag wat een kunstwerk tot meesterwerk maakt en natuurlijk historische reflectie. Voor elk wat wils, zoals een kleine greep uit het aanbod laat zien.
04
Over de Illustere School
Het publieksprogramma van de Illustere School bestaat uit collegereeksen, themabijeenkomsten, lezingen en debatten en rondleidingen. Deze bijeenkomsten bieden de mogelijkheid meer te weten te komen over het onderwijs en onderzoek dat plaatsvindt bij de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) van de Universiteit van Amsterdam. Amsterdam neemt een belangrijke plaats in bij deze bijeenkomsten, niet alleen als locatie maar vaak ook als onderwerp van studie.
Praktische informatie
Debatten en lezingen
De debatten en lezingen van de Faculteit der Geesteswetenschappen zijn meestal ondergebracht bij academisch-cultureel centrum SPUI25. Niet alleen wetenschappers die hun sporen al hebben verdiend staan hier op het podium, ook jonge academici met vaak verrassende onderwerpen van onderzoek treden hier naar voren.
Open UvA-Colleges
Open UvA-Colleges (OUC’s) zijn colleges voor reguliere studenten waar ook toehoorders voor kunnen inschrijven. Het aanbod wordt jaarlijks samengesteld door de zes departementen van de Faculteit der Geesteswetenschappen. Toehoorders kunnen alleen aanschuiven als er na de inschrijving van reguliere studenten nog plaatsen over zijn. Als u deelneemt aan een OUC kunt u gebruikmaken van een aantal universitaire faciliteiten.
Speciale collegereeksen, themabijeenkomsten en rondleidingen
De Illustere School biedt bijeenkomsten die speciaal zijn ontwikkeld voor een breed publiek. De themabijeenkomsten sluiten vaak aan bij tentoonstellingen in Amsterdam. De collegereeksen gaan over culturele, maatschappelijke of historische thema’s. Deelnemers maken kennis met wetenschappers binnen de verschillende disciplines binnen de Faculteit der Geesteswetenschappen. De bijeenkomsten en collegereeksen zijn toegankelijk voor iedereen; er worden geen eisen gesteld aan vooropleiding.
Voorwaarden deelname OUC’s
• Inschrijven voor OUC’s kan tot uiterlijk 15 augustus. • Toehoorders volgen alleen de hoorcolleges, tenzij anders is aangegeven. • Voor alle OUC’s is de aanbevolen voorkennis vwo-niveau of gelijkwaardig. • Toehoorders kunnen gebruik maken van Blackboard. Hiervoor is een bestaand e-mailadres en internettoegang nodig. • Roosters zijn altijd onder voorbehoud, controleer ze vlak voor aanvang op www.rooster.uva.nl. U kunt geen rechten ontlenen aan de roosters. • Tentamen doen en studiepunten halen is niet mogelijk.
Themabijeenkomsten
en rondleidingen
Achter de schermen. Een kijkje in de theatercollectie van de Bijzondere Collecties Rondleiding Maandag 20 oktober, 14.00 - 17.00 uur | Locatie Depot theatercollecties, Amsterdam Zuidoost Prijs € 15,- / € 10,- | Rondleiders mr. Hans van Keulen MA (conservator) en Gonneke Janssen (informatiespecialist)
Neem een kijkje achter de schermen van de enorme en gevarieerde theatercollectie van de Bijzondere Collecties. De rondleiders vertellen persoonlijke verhalen achter de objecten en laten zien hoe sommige stukken zijn verworven en worden bewaard. Het is een unieke mogelijkheid om het erfgoed van de podiumkunsten van dichtbij te bekijken. In de twee depots in Amsterdam Zuidoost worden onder andere affiches, kostuums, maquettes, poppen, maskers, prenten en grafieken, teksten, foto’s en archieven bewaard.
Artis Bibliotheek
Rondleiding
Donderdag 20 november, 10.00 - 12.00 uur | Locatie Artis Bibliotheek Prijs € 12,- / € 8,- | Rondleider drs. Hans Mulder (conservator)
De bibliotheek van het Koninklijk Zoölogisch Genootschap ‘Natura Artis Magistra’, de huidige Artis Bibliotheek, werd in 1838 gesticht. De bibliotheek werd ontworpen door architect G.B. Salm en staat samen met het 19e-eeuwse bibliotheekinterieur op de rijksmonumentenlijst. De collectie is van groot belang voor het onderzoek naar de geschiedenis van de biologie en de zoölogie met werk van en over o.a. Aristoteles, Linnaeus, Buffon en Darwin.
05
06
Rondleidingen en themabijeenkomsten
Overwinning op de zon. Een reconstructie Theatervoorstelling 9 november, 14.00 uur, 12, 13, 14 en 15 november, 20.30 uur | Locatie Universiteitstheater, Nieuwe Doelenstraat 16-18 | Prijs € 15,- / studenten € 10,- | Slavisch toneel | Inleiding dr. Jenny Stelleman
Het Slavisch Toneel speelt een reconstructie van de wereldberoemde kubofuturistische opera De overwinning op de zon. Dit totaalkunstwerk uit 1913 was het unieke resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen Malevitsj (decors en kostuums), Matjoesjin (muziek) en Chlebnikov en Kroetsjenych (tekst). De première in Sint Petersburg leidde destijds tot grote consternatie maar ook nu, 101 jaar later, roept het stuk nog heftige reacties op. De studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag herscheppen op dit moment de originele decors en kostuums onder toeziend oog van kunstenaar Charlie Citron. De muziek ligt in de professionele handen van pianiste Sara Crombach. De veelzijdige acteurs, onder de bezielende leiding van regisseur Jenny Stelleman, staan garant voor een spraakmakend spektakel. Het Slavisch Toneel oogstte eerder lof met uitvoeringen van stukken van o.a. Tsjechov, Havel en Gogol en in 2011 met de reconstructie van de OBERIU-avond van 1927. Kaartjes zijn te koop via www.is.uva.nl/malevitsj Volg het werkproces op het blog: www.hetslavischtoneel.blogspot.nl
Lezen is een feest! Boekensalon in de Kinderboekenweek Op donderdag 9 oktober van 16.00 - 17.30 uur vindt in de Bijzondere Collecties een bijeenkomst over literatuur voor kinderen plaats. Meer informatie hierover leest u op de website van de Illustere School, www.is.uva.nl.
Speciale collegereeksen De (on)macht van Duitsland. Verleden, heden en toekomst Hoorcollege Maandagen 8, 15, 22 en 29 september, 6 en 27 oktober, 3 en 10 november, 17.00 - 19.00 uur | Locatie UvA-gebouw in de binnenstad van Amsterdam | Prijs € 150,- / € 105,- | Docenten prof. dr. Frits Boterman (em. UvA), dr. Christina Morina (DIA), dr. Moritz Föllmer (UvA), dr. Willem Melching (UvA), dr. Krijn Thijs (DIA, coördinator van deze reeks), dr. Hanco Jürgens (DIA), prof. dr. Nicole Colin (DIA/UvA) en prof. dr. Ton Nijhuis (DIA/UvA)
Het jaar 2014 is een jaar van herdenkingen: Eerste Wereldoorlog 100 jaar geleden, Tweede Wereldoorlog 75 jaar geleden, 25 jaar na de Val van de Muur. Deze data sturen onze blik naar Duitsland. Dit is voor de Illustere School i.s.m. het Duitsland Instituut (DIA) de aanleiding voor een collegereeks over de Bondsrepubliek. De reeks maakt de balans op van de eerste decennia van het verenigde Duitsland: de Europese en buitenlandse politiek, de herinneringscultuur, de ontwikkeling van het politieke bestel, de vormgeving van de hoofdstad Berlijn. Deze balans wordt voorafgegaan door een terugblik op de 20e eeuw, die in veel opzichten een Duitse eeuw is geweest. Het geweld en de totalitaire regimes van het Derde Rijk en de DDR bieden ook in de ‘Berlijnse Republiek’ steeds weer stof voor discussie, reflectie en (zelf)onderzoek. Waar staat Duitsland nu en welke perspectieven biedt de toekomst?
Hoogtepunten uit de Franse literatuur
Hoor- en werkcollege
Woensdagen 24 september, 1, 8, 22 en 29 oktober, 5, 12 en 19 november, 13.00 - 15.00 uur | Locatie Universiteitsbibliotheek, Singel 425, Belle van Zuylenzaal, de laatste bijeenkomst vindt plaats in de Potgieterzaal | Prijs € 150,- / € 105,- | Docent dr. Solange Leibovici
In deze collegereeks worden grote werken uit de Franse literatuur gelezen en geanalyseerd en de laatste wetenschappelijke inzichten bediscussieerd. Werken die tijdens de colleges behandeld worden zijn: Pierre Choderlos de Laclos, Les liaisons dangereuses; Honoré de Balzac, Le père Goriot; Marcel Proust, Du côté de chez Swann / Un amour de Swann; Jean-Paul Sartre, La nausé; Marguerite Duras, Le ravissement de Lol V. Stein; Albert Cohen, Belle du Seigneur; Patrick Modiano, Dans le café de la jeunesse perdue. De voertaal van het college is Nederlands en van alle romans die worden behandeld zijn Nederlandse vertalingen verschenen. Dr. Solange Leibovici is voormalig universitair docente bij de Universiteit van Amsterdam, vakgroep Franse taal- en letterkunde en Literatuurwetenschap. Haar specialisaties zijn Franse literatuur, hedendaagse Amerikaanse literatuur, film, psychoanalytische theorieën van cultuur, literatuur en film.
07
08
Speciale collegereeksen
Architectuur en het geloof in de maakbaarheid van de samenleving Hoorcollege Dinsdagen 30 september, 7, 14, 21 en 28 oktober, 4, 11 en 18 november, 15.00 tot 17.00 uur | Locatie Universiteitsbibliotheek, Singel 425, Potgieterzaal | Prijs € 150,- / € 105,- | Docent dr. Ben Rebel
De geschiedenis van de architectuur vanaf de Verlichting tot het heden laat zich niet omschrijven als een coherente ontwikkeling. Voortdurend is er sprake van botsende stijlen, stromingen en ideeën. Toch geloofden velen in de mogelijkheid om door middel van architectuur en stedenbouw de samenleving te verbeteren. Over hoe deze er uiteindelijk uit zou moeten zien werd veel gediscussieerd. Het soms wel erg naïeve idealisme leidde dikwijls tot spectaculaire mislukkingen maar ook tot een aantal concrete verbeteringen. De volgende thema’s komen achtereenvolgens aan bod: De Verlichting in Amsterdam; Op zoek naar Utopia; De strijd voor een menswaardige volkshuisvesting; Het Nieuwe Bouwen: De moderne mens op zoek naar licht, lucht en ruimte; De Wederopbouw: Het einde van de ideologie?; Forum: Aandacht voor sociaalpsychologische eisen; New Babylon, Constants utopie voor de Homo Ludens; Kan de Moderne Bouwkunst overleven na het Postmodernisme? Dr. Ben Rebel was tot 2010 als universitair hoofddocent verbonden aan het Kunsthistorisch Instituut van de UvA. Op dit moment is hij gastonderzoeker. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van de moderne architectuur, stedenbouw en volkshuisvesting.
Meesterwerken Meesterzetten /
Vervolg Verkenningen
Hoorcollege
Dinsdagen 16, 23 en 30 september, 7, 21 en 28 oktober, 11.00 tot 13.00 uur | Locatie Universiteitsbibliotheek, Singel 425, Doelenzaal | Prijs € 150,- / € 105,- | Docent dr. Frank Reijnders
Dit is een meesterwerk! De term dringt zich op wanneer we met bepaalde kunstwerken worden geconfronteerd. Maar waarin is dat meesterlijke dan gelegen? Of is deze betiteling een volkomen subjectieve aangelegenheid? Is ‘het meesterwerk’ nog wel een urgente categorie binnen de kunstpraktijk en de kunsttheorie van dit moment? Gaat het hier niet om een oubollige categorie die vooral doet denken aan ‘oude kunst’, kunsthandel en publiciteit? Het zijn prangende vragen die zich moeilijk en niet eenduidig laten beantwoorden. Precies om deze reden is ‘het meesterwerk’ zelden object van theoretische reflectie. Dergelijke vragen lagen ten grondslag aan het boek Meesterwerken Meesterzetten dat in 2013 is gepubliceerd en uitgangspunt is voor verdere verkenningen in een nieuwe reeks colleges. Dr. Frank Reijnders was tot 2010 als kunsthistoricus verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn specialisme is moderne en eigentijdse kunst. Hij gaf al eerder colleges en rondleidingen voor de Illustere School. Vorig jaar was dat de reeks In dialoog met het kunstwerk.
Speciale collegereeksen
Kan de Katholieke Kerk veranderen? Hoorcollege | Dinsdagen 9, 16, 23 en 30 september en 7 oktober, 11.00 - 13.00 uur | Locatie Oude Turfmarkt 147, Faculteitskamer (zaal 117) | Prijs € 190,- / € 125,- | Docent prof. dr. Burcht Pranger Sinds het aantreden van paus Franciscus zijn zowel katholieken als niet-katholieken in de ban van de vraag of er wellicht veranderingen op handen zijn binnen de katholieke kerk, en zo ja, hoe die eruit zullen zien. In deze collegereeks wordt het paradoxale feit behandeld dat een instituut dat zichzelf als onveranderlijk definieert niettemin in de loop der tijd zichzelf telkenmale opnieuw heeft uitgevonden. Vier kardinale momenten passeren de revue: het optreden van Franciscus van Assisi - de inspirator van de huidige paus - in de 12e en 13e eeuw; de flexibilisering van kerk en geloof door de jezuïeten in de 16e eeuw; het eerste Vaticaans concilie dat de grondslag heeft gelegd voor wat tot op de dag van vandaag in de Katholieke Kerk als orthodoxie wordt gezien; en de pogingen van het tweede Vaticaanse concilie om meer aansluiting te vinden met de moderniteit. Prof. dr. Burcht Pranger is emeritus hoogleraar van de UvA in de Geschiedenis van het christendom. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis van het katholicisme, met name in de Middeleeuwen. In 2013 verscheen zijn meest recente boek God (1000-1300) en andere essays over literaire aspecten van het christendom (Verloren: 2013).
Tussen kerk en macht - Christen zijn in het Romeinse Rijk Hoorcollege Donderdagen 2 oktober, 9, 23 en 30 oktober, 6, 13, 20 en 27 november, 4 en 11 december 2014, 15.00 - 17.00 uur | Locatie UvA-gebouw in de binnenstad van Amsterdam | Prijs € 175,- / € 125,- | Docent drs. René van Royen
Gewone Romeinen waren het, de eerste Christenen. Ze hielden van hun geloof, maar ook van de Romeinse wereld waarin ze leefden. Alleen blijft hun leven in de schaduw en krijgt niet de aandacht die het verdient. Want het beeld wordt beheerst door strijd, een gevecht op leven en dood tussen het dictatoriale Romeinse gezag en de belijdende Christenen die liever stierven dan dat zij hun geloof opgaven. Door deze oorlog tussen kerk en staat blijft het leven van de gewone Christenen onderbelicht. En dat verdienen ze niet. Want Europa is christelijk geworden omdat zoveel mensen uit eigen vrije wil gekozen hebben voor dit geloof. Drs. René van Royen is gastonderzoeker aan de UvA en heeft al meerdere colleges voor de Illustere School gegeven. Hij is gespecialiseerd in het interpreteren van authentieke bronnen en het demonstreren van hun belang voor de moderne tijd.
09
10
Speciale collegereeksen
Reizen op papier
Hoorcollege
Woensdagen 1, 8, 15, 22 en 29 oktober, 5 november, 14.00 - 16.00 uur | Locatie UvA-gebouw in de binnenstad van Amsterdam | Prijs € 150,- / € 105,- | Docenten prof. dr. Herman Pleij, dr. Frans Blom, prof. dr. Bert Paasman, prof. dr. Marita Mathijsen, prof. dr. Michiel van Kempen en een gastdocent
Vertellingen van verre streken hebben altijd een fascinerende uitwerking gehad op luisteraars, lezers en kijkers. In de tijd dat reizen nog een hachelijke onderneming was, luisterden de mensen graag naar gefantaseerde of werkelijk beleefde verhalen over reizen, maar ook nu bewijzen de kijkcijfers van reisprogramma’s hoe populair reisverhalen nog steeds zijn. Reizen is ook het thema van de Boekenweek 2014. In de literatuur is reizen een nadrukkelijk thema. In de 20e en 21e eeuw blijft de trek naar verre streken bestaan. In dit college volgen we reisliteratuur door de eeuwen heen.
Door de ogen van… Mieke Bal
Interactief college
Maandagen 22 september, 20 oktober, 17 november en 15 december, 15.00 - 18.00 uur | Locatie UvA-gebouw in de binnenstad van Amsterdam | Prijs € 150,- / € 105,- (exclusief toegang tot het Stedelijk Museum) | Docent prof. dr. Mieke Bal
Prominente wetenschappers combineren twee belangrijke kenmerken: professionaliteit en passie. In deze serie bijeenkomsten bekijkt u samen met een gepassioneerde professional bijzondere aspecten van de relatie tussen kunst en samenleving. Een reeks bestaat uit vier intensieve bijeenkomsten van elk drie uur. De eerste wetenschapper die u door haar ogen laat meekijken is Mieke Bal, cultuurwetenschapper met een interdisciplinaire invalshoek. Mieke Bal: ‘In vier bijeenkomsten kijk ik met u naar Proust, de film Madame B, een aantal Bijbelverhalen en de kunst van Marlene Dumas. Al deze werken bevatten een onderliggend idee of thema, dat door de kunstenaars op een originele manier aan de orde wordt gesteld. Hoe achterhalen we dat thema, wat voor details of welke hoofdlijnen spelen daarin mee en welke relevantie heeft het werk voor de huidige maatschappij?’ Prof. dr. Mieke Bal was hoogleraar Theoretische literatuurwetenschap en medeoprichter en directeur van ASCA. Haar werk is interdisciplinair. Haar invalshoek in vaak feministisch en antiracistisch. Recente boeken gaan over de vraag hoe kunst politiek relevant kan zijn zonder over politiek te gaan.
Speciale collegereeksen
Latijn leren lezen I
Werkcollege Woensdagen 1, 8, 15, 22 en 29 oktober, 5, 12, 19 en 26 november, 3, 10 en 17 december, 13.00 - 14.00 uur | Locatie UvA-gebouw in de binnenstad van Amsterdam | Prijs € 175,- / € 125,- | Docent drs. René van Royen
Latijn leren lezen - wie wil dat niet? Met eigen ogen zien wat al die interessante schrijvers van zo lang geleden te vertellen hebben. Tegenwoordig kan dat zonder dat de cursist onder het werk bezwijkt. Met één uur college in de week plus tijd voor huiswerk lukt het om al na vijfentwintig lessen Julius Caesar in het origineel te lezen. Het geheim? Werken met een inzichtgevende methode waardoor begrijpen in de plaats komt van ‘stampen.’ Weten hoe het Nederlands als taal werkt, maakt Latijn lezen veel gemakkelijker. En dankzij de motiverende lessen komt het einddoel - zelf Latijn lezen verrassend snel in zicht. Ga voor een indruk van de methode naar www.latijnnu.nl en klik daar het boekje Latijn leren lezen aan. Drs. René van Royen is gastonderzoeker aan de UvA. Hij heeft samen met Sunnyva van der Vegt gepubliceerd over onder meer de historiciteit van de Asterix-strips. Ook heeft hij Latijn een taal voor iedereen geschreven. Dit boek is het uitgangspunt geweest voor de lessen Latijn leren lezen.
Aardse Paradijzen: tuin en park tussen natuur en cultuur Hoorcollege Donderdagmiddagen 4, 11, 18 en 25 september, 2, 9, 16 oktober en 30 oktober, 6, 13, 20 en 27 november en 4 en 11 december, 14.00 - 16.00 uur | Locatie Artis, Plantage Kerklaan 38-40, Collegezaal | Prijs € 175,- / € 125,- | Docent prof. dr. Erik de Jong
Architectuur en park horen in evenwicht bij elkaar. Zij vertegenwoordigen samen onze levensruimte, fysiek en contemplatief. Een samenhang die niet meer, niet minder is dan een continue dialoog tussen stad en landschap, tussen straat en park, tussen huis en tuin, tussen steen en plant. In onze stedelijke samenleving hebben we eerder de geschiedenis van de architectuur beschreven, veel minder die van tuin of park. Deze collegereeks wil proberen chronologisch van de 16e eeuw tot heden hoofdstukken van zo’n groene cultuurgeschiedenis over het voetlicht te brengen aan de hand van voorbeelden uit Nederland en daarbuiten. Tuin en park zijn immers universeel. We gaan uit van de premisse dat tuin en park zowel natuur zijn als een cultuurvorm, een laboratorium van de samenleving maar ook een omgeving voor het individu. Tuin en park vertegenwoordigen een dubbele werkelijkheid: die van de actuele plek en die van verbeelding en verlangen. Prof. dr. Erik de Jong is bijzonder hoogleraar Cultuur, landschap en natuur vanwege de Stichting Natura Artis Magistra in samenwerking met het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst.
11
12
Speciale collegereeksen
Geschiedenis en ethiek van restauratie Hoorcollege
Woensdagen 17 en 24 september, 1, 8, 22 en 29 oktober, 5, 12, 19 en 26 november, 3 en 10 december, 14.00 - 16.00 uur | Locatie UvA-gebouw in de binnenstad van Amsterdam | Prijs € 175,- / € 125,- | Docenten prof. em. Anne van Grevenstein-Kruse, drs. Pieter Keune en drs. Charlotte Caspers
Deze reeks hoorcolleges schetst de geschiedenis en achtergronden van restauratie. Aan de hand van toonaangevende restauratieprojecten wordt inzicht gegeven in de ontstaansgeschiedenis, het maakproces, de natuurlijke veroudering en de invloed van menselijke ingrepen in de verschijning en betekenis van het kunstwerk. Centraal staat: wat weten we van kunstwerken, wat weten we eigenlijk allemaal niet en wat is er te zien met een klein beetje meer voorkennis? Interdisciplinaire samenwerking tussen kunsthistorici, natuurwetenschappers en restauratoren staat in deze reeks centraal. Deze drie disciplines zijn vertegenwoordigd in de docenten van de reeks: Anne van Grevenstein was hoogleraar Conservering en Restauratie; Charlotte Caspers is kunstenaar gespecialiseerd in historische schildertechnieken, kunsthistoricus en restaurator; Pieter Keune studeerde Analytische chemie en houdt zich vooral bezig met materiaal van kunstenaars. Hij vertegenwoordigt daarmee de Beta-invalshoek. In het voorjaar krijgt deze reeks een vervolg. Deelnemers van dit hoorcollege krijgen dan de gelegenheid mee te gaan met exclusieve excursies naar onder andere het Ateliergebouw van het Rijksmuseum en naar Verfmolen de Kat. Daarnaast worden workshops gegeven waarbij de deelnemers zelf kunnen ervaren hoe verschillende soorten verf en dragers zich tot elkaar verhouden.
Mediawijsheid
Interactief college Woensdagen 3, 10, 17 en 24 september, 1 en 8 oktober, 16.00 - 18.00 uur | Locatie Universiteitsbibliotheek, Belle van Zuylenzaal, Singel 425 | Prijs € 150,- / € 105,- | Docent Nico Haasbroek Hoe haal je het beste uit het media-aanbod, hoe scheid je het kaf van het koren? Hoe leer je tussen de regels door te lezen, het nieuws kritisch te bekijken en te interpreteren? Met andere woorden: hoe word je media-wijs en wellicht je eigen journalist? Journalistiek veteraan Nico Haasbroek (NOS Journaal en RTV Rijnmond) neemt de deelnemers mee op reis langs de oude en nieuwe media en stimuleert hen om de media af en toe met een korreltje zout te nemen. Van couch potato tot twitteraar, een cursus voor iedereen die geïnteresseerd is in de media. Van passief naar actief mediagebruik in zes spannende lessen. Nico Haasbroek is journalist, auteur, docent. Hij was hoofdredacteur van het NOS Journaal en baas van RTV Rijnmond. Hij schreef meerdere boeken, waaronder Journaaljaren en Nico’s Nieuws.
Speciale collegereeksen
In het Atelier. Werkplaatsen, Kunstenaarshuizen en Ateliervoorstellingen Hoorcollege en excursies
Woensdagen 3, 10, 17 en 24 september, 1, 8 en 15 oktober, 16.00 - 18.00 uur, ’s avonds herhaling van 19.30 - 21.30 uur | Locatie UvA-gebouw in de binnenstad van Amsterdam | Prijs € 150,- / € 105,- (exclusief excursies) | Docent dr. Arjan de Koomen met gastcolleges van prof. dr. Jeroen Stumpel (UU), prof. dr. Louis van Tilborgh (Van Gogh Museum/ UvA) en prof. dr. Ernst van de Wetering (em. UvA)
De plek waar kunst gemaakt wordt geniet al eeuwenlang een bijzondere verering. Het geldt als meer dan een werkplek, als een gewijde ruimte waar lichtval, sfeer en aankleding het scheppingsvermogen lijken te stimuleren. In alle tijden heeft het verlangen bestaan om de schildercamer, zoals het aanvankelijk heette, of de grote ruimte met noorderlicht die we sinds de 19e eeuw als atelier kennen, van binnen te zien. Een belangrijke bijdrage tot de verbijzondering van de werkplaats is de ontwikkeling van het kunstenaarshuis, een fenomeen dat in de Italiaanse Renaissance zijn intrede deed. Sommige van die huizen zijn bewaard en tot musea gemaakt, waar als nergens anders het kunstenaarschap tastbaar wordt. Deze reeks onderzoekt de werkelijkheid en verbeelding van de kunstenaarswerkplaats tussen Renaissance en de tegenwoordige tijd. Dat gebeurt veelal aan de hand van bewaard gebleven (dan wel gereconstrueerde) kunstenaarshuizen zoals die van Mantegna, Dürer, Vasari, Rembrandt, Rubens en Van Gogh, Brancusi en Francis Bacon.
13
14
Open UvA-Colleges eerste semester 2014 - 2015
Kunst-, religie- en cultuurwetenschappen Hoofdstromingen Middeleeuwse kunst 1
Open UvA-Colleges Tenzij anders vermeld zijn de onderstaande reeksen hoorcolleges. Volledige inhoudsbeschrijvingen en het inschrijfformulier vindt u op www.is.uva.nl. Inschrijven kan tot uiterlijk 15 augustus. Het kortingstarief achter de schuine streep geldt voor AUV-leden en medewerkers.
Eerste semester maandag 1 september 2014 vrijdag 23 januari 2015 Blok 1 Collegevrij Blok 2 Collegevrij Kerstreces Blok 3
1 september - 17 oktober 20 - 24 oktober 27 oktober - 12 december 15 - 19 december 25 december - 2 januari (faculteit gesloten) 5 - 23 januari
blok 1 | € 135,- / € 121,50
Hoofdstromingen Middeleeuwse kunst 2 blok 2 | € 135,- / € 121,50
Christendom I
blok 1 | € 135,- / € 121,50
Cultuur en recht
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Geschiedenis van de jazz blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Heilige Boeken
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Inleiding in de kunstgeschiedenis 1: Oudheid-Middeleeuwen blok 1 | € 185,- / € 166,50
Inleiding in de kunstgeschiedenis 2: Nieuwere tijd blok 2 | € 185,- / € 166,50
Theoretical Perspectives on Popular Music and Media (voertaal Engels) blok 1 en 2 | € 210,- / € 189,-
Hoofdstromingen van de architectuurgeschiedenis I blok 1 | € 135,- / € 121,50
Westerse esoterie en religieus pluralisme blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
15
Geschiedenis, archeologie en regiostudies De totalitaire verleiding - Politieke religies van de 20 e eeuw blok 2 | € 185,- / € 166,50
Neerlandistiek Literatuur en discours blok 1 en 2 | € 135,- / € 121,50
Literatuur en maatschappij
blok 2 | € 135,- / € 121,50
Geschiedenis van globalisering en internationale betrekkingen blok 1 | € 185,- / € 166,50
Het andere Europa
blok 2 | € 185,- / € 166,50
Nationaal denken in Europa
blok 1 | € 185,- / € 166,50
Nederlandse geschiedenis blok 1 | € 185,- / € 166,50
Oude geschiedenis blok 1 | € 185,- / € 166,50
Middeleeuwse geschiedenis blok 2 | € 185,- / € 166,50
Wijsbegeerte Praktische filosofie
Mediastudies
blok 1 en 2 | € 210,- / € 189,-
Mediarecht en mediabeleid
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Grote teksten
Performance at the Edge
Niet-westerse en vergelijkende wijsbegeerte
Inleiding Mediacultuur
Wetenschapsfilosofie Wijsbegeerte
blok 1 | € 135,- / € 121,50
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
blok 1 en 2 | € 210,- / € 189,-
Introduction to Information and the Digital blok 1 | € 135,- / € 121,50
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50 blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Inleiding cultuurfilosofie
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Inleiding esthetica
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Intellectual history 1
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
Antieke wijsbegeerte
blok 1 en 2 | € 185,- / € 166,50
16
Taal- en letterkunde Inleiding Taalwetenschap blok 2 | € 185,- / € 166,50
Inleiding Literatuurwetenschap
blok 2 | € 185,- / € 166,50
Latijn in de Europese cultuur blok 1 | € 210,- / € 189,-
Arabische cultuur, islamitische beschaving (600 - 1600) blok 1 | € 210,- / € 189,-
Bijbel & Koran
blok 2 | € 185,- / € 166,50
3000 jaar Hebreeuwse literatuur & inleiding literatuurwetenschap (Hoor- en werkcolleges) blok 2 en 3 | € 210,- / € 189,-
Inleiding Arabische letterkunde en Inleiding literatuurwetenschap (Hoor- en werkcolleges) blok2 en 3 | € 185,- / € 166,50
Geschiedenis en Cultuur van Rusland: Mythes, Modes, Media blok 1 | € 210,- / € 189,-
Geschiedenis en Cultuur van Roemenië en de Balkan
Societal Relevance of Everyday Life: Modern Polish Literature blok 2 | € 185,- / € 166,50
Servische/Kroatische literatuur van de 20 e eeuw: cultuur en identiteit blok 2 | € 185,- / € 166,50
Czech Literature: From Socialist Realism to Post-Postmodernism blok 2 | € 185,- / € 166,50
Against Culture
blok 1 | € 210,- / € 189,-
Public Cultures
blok 1 | € 210,- / € 189,-
blok 1 en 2 | € 210,- / € 189,-
Inleiding Poolse literatuur
Seven Masterpieces
blok 2 | € 185,- / € 166,50
blok 1 en 2 | € 210,- / € 189,-
Inleiding Russische literatuur
Introduction to Interlinguistics
blok 2 | € 185,- / € 166,50
blok 1 | € 210,- / € 189,-
Inleiding Servische/Kroatische literatuur
Moderne joodse geschiedenis
blok 2 | € 185,- / € 166,50
blok 1 | € 210,- / € 189,-
Inleiding Tsjechische literatuur
Russische literatuur van de 20 e eeuw: ‘Manuscripts Don’t Burn’
blok 2 | € 185,- / € 166,50
Geschiedenis en Cultuur van Polen en Tsjechië blok 1 | € 185,- / € 166,50
blok 2 | € 210,- / € 189,-
Cultuurkunde 1: Byzantijnse geschiedenis blok 1 | € 210,- / € 189,-
Lezingen en debatten Lezingen en debatten in SPUI25 Academisch-cultureel centrum SPUI25 is een podium waar actuele onderwerpen vanuit diverse hoeken op academisch niveau worden bediscussieerd en beschouwd. Als partner van SPUI25 organiseert de Faculteit der Geesteswetenschappen er jaarlijks ruim 40 debatten en lezingen.
Geesteswetenschappen presenteert... Serie lunchlezingen waarin jonge wetenschappers die aan het begin van hun academische loopbaan staan hun onderzoek presenteren. De lezingen vinden plaats op donderdagmiddagen van 13.15 - 13.50 uur. Donderdag 9 oktober Donderdag 4 december Donderdag 15 januari
dr. David Nieborg (Media en cultuur) over hoe er geld wordt verdiend in de snel groeiende mobiele game-industrie. dr. Caroline Drieënhuizen (Algemene cultuurwetenschappen) over inzichten die koloniale voorwerpen geven in fenomenen en concepten als kolonialisme, natievorming en dekolonisatie. dr. Annika Rulkens (Kunstgeschiedenis) over het spanningsveld tussen strategische planning en praktische overwegingen in de kloosterbouw van de 8e en 9e eeuw.
Bijzondere Lezingen Bijzonder hoogleraren van de Faculteit der Geesteswetenschappen vertellen over hun onderzoek en de stichting of instelling die hun leerstoel heeft gevestigd. De lezingen vinden plaats op donderdagmiddagen van 17.15 - 18.15 uur. Donderdag 16 oktober Donderdag 6 november Donderdag 22 januari
prof. dr. Herman Amersfoort, hoogleraar Militaire geschiedenis en algemene strategie, leerstoel in samenwerking met de Faculteit Militaire Wetenschappen / Nederlandse Defensie Academie. prof. dr. Mieke Aerts, bijzonder hoogleraar Politieke geschiedenis van gender in Nederland vanwege de Stichting Wilhelmina Drucker Fundatie. prof. dr. Saskia de Bodt, bijzonder hoogleraar Illustratie vanwege de stichting Fiep Westendorp Foundation.
Nieuwsbericht Uitgelicht Geesteswetenschappers debatteren over actuele onderwerpen. De debatten vinden plaats op een doordeweekse avond van 20.00 - 21.30 uur. Kijk voor het actuele programma op www.is.uva.nl/publieksbijeenkomsten.
Aanmelden en meer informatie over de bijeenkomsten in SPUI25 Aanmelden voor bijeenkomsten in SPUI25 kan vanaf een maand voor aanvang van de bijeenkomst via de website www.spui25.nl. Zoek de betreffende lezing op de site, klik op de link aanmelden en vul het inschrijfformulier in. Aanmelden is gratis maar niet vrijblijvend.
17
18
Meer informatie en inschrijven
FGw-nieuws Inschrijven
Op de website van de Illustere School vindt u uitgebreide beschrijvingen en programma’s van de bijeenkomsten die in deze brochure zijn opgenomen. Ook de actuele roosterinformatie van de Open UvA-Colleges is daarop te vinden (voor zover bekend). • Inschrijven voor Open UvA-Colleges kan tot uiterlijk 15 augustus op www.is.uva.nl • Inschrijven voor lezingen en debatten in SPUI25 kan vanaf een maand voor aanvang op www.spui25.nl • Inschrijven voor speciale collegereeksen, themabijeenkomsten en rondleiding kan tot kort voor aanvang van de bijeenkomst op www.is.uva.nl Mocht u problemen hebben met inschrijven, dan kunt u bellen of mailen met de Illustere School,
[email protected] of 020 525 4594.
Over deze faculteit De Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) van de UvA is een brede faculteit met zowel gevestigde disciplines - zoals vreemde talen, Nederlands, Geschiedenis, de kunstwetenschappen, Archeologie, Religiestudies en Wijsbegeerte - als jonge, pionierende vakgebieden - zoals Nieuwe media, Digital Humanities, Conservering en restauratie. Op dit moment wordt het onderzoek opnieuw georganiseerd om flexibeler nieuwe ontwikkelingen de ruimte te geven. Zo zijn er speerpunten in het onderzoek geformuleerd: Digital Humanities en Creative Industries. Amsterdam en deze faculteit hebben sterke banden. Wetenschappers zijn partners in publieke debatten en maken deel uit van allerlei commissies in de culturele sector en lokale (semi) publieke overheid. De faculteit is een prominente partner in het academischcultureel centrum SPUI25. Nieuws van de FGw vindt u op www.uva.nl/over-de-uva onder het kopje Faculteiten en op www.uva.nl/nieuws-agenda.
19
Allard Pierson Museum www.allardpiersonmuseum.nl Amsterdamse Universiteits-Vereniging (AUV) www.uva-alumni.nl/auv Amsterdams Centrum voor de Studie van de Gouden Eeuw www.acsga.uva.nl Bijzondere Collecties www.bijzonderecollecties.uva.nl Duitsland Instituut Amsterdam www.duitslandinstituut.nl Faculteit der Geesteswetenschappen www.uva.nl/nieuws-agenda Het Slavisch toneel www.hetslavischtoneel.blogspot.nl Huizinga Instituut www.huizingainstituut.nl Illustere School www.is.uva.nl/publieksbijeenkomsten Instituut voor Interdisciplinaire studies (IIS) www.iis.uva.nl Meertens Instituut www.meertens.knaw.nl Menasseh ben Israel Instituut www.mbii.nl NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies www.niod.nl OUC’s van andere faculteiten www.uva.nl/onderwijs/overig-onderwijs/open-uva-colleges-en-cursussen Roosterwebsite UvA www.rooster.uva.nl Speerpunten FGw www.circa.uva.nl en www.cdh.uva.nl SPUI25 www.spui25.nl Stedelijk Museum Amsterdam www.stedelijk.nl Stichting De Nieuwe Kerk www.nieuwekerk.nl Studiegids UvA www.studiegids.uva.nl Summerschool Bijzondere Collecties www.bijzonderecollecties.uva.nl/summerschool Zwaartepunten UvA www.uva.nl/onderzoek/onderzoek-aan-de-uva/zwaartepunten
Adressen
Belangrijke webadressen
www.is.uva.nl
