EEN COMMERCIËLE UITGAVE VAN MEDIAPLANET, GEDISTRIBUEERD DOOR HET FINANCIEELE DAGBLAD. Filantropie Voordelig investeren in de maatschappij

EEN COMMERCIËLE UITGAVE VAN MEDIAPLANET, GEDISTRIBUEERD DOOR HET FINANCIEELE DAGBLAD.

Wealth management Planning voor het familiebedrijf

Filantropie Voordelig investeren in de maatschappij

Medische innovaties Samen streven naar succes Nr. 3 / juni ’11

GOUDEN JAREN 5 TIPS

Sigrid Hemels: ‘Stel een plan op om te schenken aan een culturele instelling. Dan kun je in aanmerking komen voor interessante fiscale regelingen.’

FOTO: JEPPE SCHILDER

SUCCESVOL OUDER WORDEN Flexibel, gefocust en toekomstgericht

Muriel Kamsma: ‘De standaardisatie van risicoprofielen bij beleggen is vaak een nadeel’

Meneer Van Oosteren, Den Haag

Marnix van Rij: ‘Wie kunst gaat verzamelen doet er goed aan vooraf advies in te winnen’

Bij ING werken meer dan honderd topspecialisten op het gebied van Private Banking. Rob Oomens helpt u graag de Private Banker te vinden die het beste bij u past. Want wij geloven dat een goede klik de basis is om sneller te schakelen en meer te bereiken. Ga naar ING.nl/privatebanking of bel Rob Oomens voor een afspraak op 06 34 00 48 00.

2 · JUNI 2011

DE UITDAGING De succesvolle modeontwerper Frans Molenaar (71) staat volop in het leven, geniet enorm en peinst er niet over om te stoppen met werken. “Van succes word je niet moe.”

WIJ RADEN AAN Hans Wilton Expert op het gebied van integrale vermogensbegeleiding

PAGINA 7

Volop in het leven

atuurlijk merk ik dat ik ouder word. Alles gaat iets trager. Maar ik geniet nog steeds volop. Wil je op een leuke manier oud worden, dan moet je allereerst heel goed voor jezelf zorgen.Zo eet ik gezond en drink ik veel water. Matigheid past hier ook in. Ga ik dineren in de stad, dan neem ik twee voorgerechtjes. Van een wijntje geniet ik eveneens, maar nooit te veel. Goed voor jezelf zorgen betekent natuurlijk ook dat je niet rookt.Al met al is het gewoon een beetje opletten. Ik sta graag middenin het leven en omring me ook met veel jonge mensen. Dat houdt me jong. Oudere mensen die altijd maar zeuren dat vroeger alles beter was begrijp ik niet. Door open te staan voor mensen van een andere generatie blijf je bij, vind ik. Ik ben verder dol op reizen,ga graag naar ballet en opera en verdiep me gretig in moderne kunst.

“N Succes

Ik ben nu 71 en wil dat genieten nog een hele poos volhouden. Het geheim achter leuk ouder worden is dat je van succes niet moe wordt. Ik ben nog steeds met veel enthousiasme aan het werk en heb goed personeel en

een enorm fijne klantenkring,die nog steeds blij is als ik een nieuwe collectie mooie en draagbare kleding presenteer. Ik heb helemaal geen zin om het rustiger aan te doen. Werken is nog steeds verrukkelijk. Nog iedere keer ga ik met enorm veel plezier op pad om in het buitenland de mooiste stoffen uit te zoeken voor mijn creaties.En het is toch heerlijk om aan tafel met potlood een prachtige jurk of een mooi pak te creëren? Ik hoop het nog heel lang vol te houden. Of dat tot het einde is, weet je niet. Maar het zou mooi zijn.

‘Ik hoop het nog heel lang vol te houden. Het zou mooi zijn als dat tot het einde is’

Rustig oud worden Zorgen omtrent mijn oude dag ken ik niet. Ik heb het goed gedaan en ben zeker niet onbemiddeld. Ik heb inmiddels wel mijn schaapjes op het droge. Dat zorgt ervoor dat ik rustig oud kan worden. Ik ben ook van mening dat je niet per definitie heel veel nodig hebt. Ik heb een eigen huis en een goede auto. Ik smijt mijn geld ook niet over de balk. Het wisselt: soms loop ik drie dagen rond met een briefje van honderd in mijn zak, ande-

Frans Molenaar Modeontwerper

‘Particulieren moeten zich goed afvragen waar precies de toegevoegde waarde zit. Wees kritisch en zoek een transparante aanbieder’ re keren koop ik een duur schilderij waar ik weg van ben. Inmiddels heb ik een uitgebreide kunstcollectie vergaard. Hoewel ik niet aan beleggen doe, is dat natuurlijk ook een interessante manier om je geld te investeren. Maar ik vind het in de eerste plaats leuk.

Werk Ook in mijn werk vind ik kwaliteit van leven interessant. Zo heb ik nog niet zo lang geleden een design rollator ontworpen. Ik kreeg een brief van iemand wiens moeder bij me had gewerkt. Een leuke oudere dame, netjes in de kleertjes gestoken. Maar ze vond haar rollator zo lelijk. Om haar een dienst te bewijzen heb ik het ding ‘gepimpt’ en een chique uitstraling gegeven. Het idee werd meteen opgepikt en inmiddels wordt hij in een kleine oplage geproduceerd. Ontzettend leuk. Ook zou ik dolgraag nog eens een heel chique caravan ontwerpen die achter een deftige auto past, in plaats van de oudere standaardmodellen die we kennen. Ik denk wel dat welgestelde ouderen daar interesse in hebben. Het gaat er toch om dat je jezelf en de mensen om je heen af en toe een beetje verwent. Zeker als je wat ouder wordt.”

We make our readers succeed! GOUDEN JAREN 3E EDITIE, JUNI 2011 Managing Director: Marc Reineman Editorial Manager: Stella van der Werf Design: Lii Treimann Project Manager: Serena Los Telefoon: 020-7077007 E-mail: [email protected] Gedistribueerd: FD, juni 2011 Drukkerij: Dijkman Offset Mediaplanet contact informatie: Telefoon: 020-7077000 Fax: 020-7077099 E-mail: [email protected]

De inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid van het FD.

Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daabij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar.

Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Actuele thema’s rondom familiebedrijven ten hoogste 20% schenk- en erfbelasting is verschuldigd, een effectief tarief van 3,4%. Een goede en tijdige planning op dit gebied is voor iedere ondernemer noodzakelijk.

Een actueel thema voor succesvolle ondernemers is de overdracht van hun vermogen aan de volgende generatie. Naast overdracht aan de volgende generatie zonderen deze ondernemers in toenemende mate een deel van het familievermogen af voor het ondersteunen van sociaal maatschappelijke doelen. Overdracht van familiebedrijf Mijn ervaring als adviseur van deze ondernemers is dat een succesvolle overdracht van het familiebedrijf afhangt van vele aspecten. Het is essentieel om op het juiste moment, het juiste thema met de juiste vragen te behandelen. Voorbeelden van afwegingen die ondernemers moeten maken in zo’n proces zijn: wordt het familiebedrijf overgedragen aan alle kinderen gezamenlijk of alleen aan het kind dat in de onderneming werkzaam is. Is in de volgende generatie geen geschikte bedrijfsopvolger aanwezig, is het aanstellen van extern management dan een geschikt alternatief of levert een verkoop van het bedrijf een beter resultaat op. De uitkomst van deze afwegingen hangt uiteraard niet alleen af van fiscale en juridische overwegingen. In de praktijk blijkt dat met name fiscale overwegingen

Nathalie Idsinga ([email protected]) is binnen Loyens & Loeff gespecialiseerd in het verlenen van advies aan de familiebedrijven op het gebied van bedrijfsopvolging en de (internationale) estate planning en is universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam.

wel een belangrijke rol spelen in de besluitvorming. Dit is het gevolg van de faciliteiten die gelden bij de overdracht van een onderneming. Voor de heffing van erfen schenkbelasting geldt een vrijstelling voor ondernemingen die niet meer waard zijn dan € 1.006.000. Is de onderneming meer waard dan is van het meerdere 83% vrijgesteld. Dit betekent dat bij overdracht van de onderneming van ouders naar kinderen over maximaal 17% van de waarde van het ondernemingsvermogen

Toen wij ongeveer twee jaar geleden de bedrijfsoverdracht bij een van onze cliënten aansneden was zijn antwoord dat zijn zoon het bedrijf moest gaan overnemen, zijn twee dochters waren niet actief in het familiebedrijf. We stelden voor om een familieoverleg te plannen met ook de bedrijfsopvolging op de agenda. Het overleg leverde belangrijke inzichten op. De dochters voelden zich zeer betrokken bij het familiebedrijf en voor de zoon was het een opluchting dat zijn beide zussen bereid waren hun kennis en expertise in te zetten voor het bedrijf. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat nu zowel de zoon als de dochters aandeelhouders zijn van het bedrijf. De zoon is algemeen directeur en een van zijn zussen heeft zitting in de Raad van Commissarissen. Als fiscaal en juridisch adviseur van deze familie hebben we er voor gezorgd dat de overdracht fiscaal vriendelijk heeft plaatsgevonden én hebben wij de afspraken die tussen de familieleden zijn gemaakt vastgelegd in een familie governance overeenkomst, ook voor de toekomst. Voor deze familie is de betrokkenheid van de gehele familie tot op heden succesvol gebleken.

Sociaal maatschappelijke betrokkenheid De sociaal maatschappelijke betrokkenheid van ondernemers neemt in Nederland nog steeds toe. Elke ondernemer kiest daarbij de projecten die bij hem passen. Twee voorbeelden zijn social venturing: het investeren in sociaal maatschappelijk projecten met privaat geld en het doen van giften aan deze doelen. Om een optimaal (sociaal maatschappelijk) rendement op de investeringen en giften te realiseren adviseren wij cliënten om vooraf een ‘sociaal plan’ te maken met hun doelstellingen met het vermogen en na te denken over het gewenste rendement. Dit zijn slechts enkele voorbeelden. Mijn algemene advies is om met uw adviseur een strategisch plan te maken voor de bedrijfsoverdracht en sociaal maatschappelijke projecten waarin alle aspecten aan bod komen. Behandel de toekomst van uw vermogen met de aandacht die het verdient, net als u dat met het familiebedrijf heeft gedaan.

‘Vreselijk vind ik het als kinderen het zo benauwd hebben’ Foto: Kees Tabak

Als klein jongetje was hij de helft van de tijd te ziek om naar school te gaan. Hij weet dus als geen ander wat mensen met een longziekte doormaken. Acteur en schrijver Edwin de Vries (61): ‘Als mensen mij vragen wat het meest belangrijke moment in mijn jeugd is geweest, denk ik meteen terug aan mijn negende levensjaar. Toen ging ik naar het sanatorium in Davos. Ik kreeg zware medicijnen, Prednison, maar knapte er enorm van op. De tijd in Davos was niet makkelijk, want ik had heimwee en kon niet zomaar even met mijn ouders thuis praten. Als klein jongetje voelde ik al snel dat ik anders was. Doordat ik astma had, stond ik overal een beetje buiten. Mijn jeugd heb ik zeker de helft van de tijd thuis doorgebracht, omdat ik te ziek was om naar school te gaan. Nu speel ik elke avond in het theater. Ik vind het heel bijzonder dat ik dat heb bereikt, als ik kijk naar hoe ziek ik altijd ben geweest. Zelf de regie nemen over mijn astma heeft daar erg bij geholpen. Gecombineerd met een goede behandeling kan dat een wereld van verschil maken. Wat die eigen regie betreft kan ik me erg goed vinden in de ideeën van het Astma Fonds. Het Astma Fonds stimuleert mensen actief bezig te zijn met gezondheid en maakt wetenschappelijk onderzoek naar longziekten mogelijk. Dankzij het Astma Fonds komen er

Edwin de Vries (61) is ambassadeur van het Astma Fonds: ‘Mijn grote wens? Een medicijn dat astma bij kinderen kan voorkomen’ nieuwe behandelingen, nieuwe medicijnen en steeds meer maatregelen om longziekten te voorkomen. Ik zou niets liever willen dan dat er een medicijn komt waarmee astma bij kinderen te voorkomen is, iets waar onderzoekers al mee op weg zijn. Vreselijk vind ik het, als kinderen het zo benauwd hebben.’ Nalaten aan het Astma Fonds Het Astma Fonds strijdt al 50 jaar lang tegen chronische longziekten. Want gezonde longen zijn van levensbelang. Veel mensen steunen het werk van het Astma Fonds gedurende hun leven. U kunt het Astma Fonds ook steunen op een andere, wel heel bijzondere wijze, namelijk door het Astma Fonds iets na te laten. Wilt u mensen met astma en COPD helpen en vindt het belangrijk dat voor hen een juiste behandeling wordt gevonden? En dat we longziekten in de toekomst kunnen genezen en voorkomen? Grootschalig wetenschappelijk onderzoek brengt een oplossing dichterbij. Uw financiële bijdrage kan zo’n onderzoek mede mogelijk maken. U kunt daarmee daadwerkelijk het verschil maken in het leven van één miljoen mensen met een chronische longziekte.

Gratis erfenisdossier Bij het goed regelen van uw nalatenschap, komt veel kijken.

Wat moet er bijvoorbeeld met uw bezittingen gebeuren als u er niet meer bent? Wie krijgt dat waardevolle erfstuk? Weten uw dierbaren waar alle verzekeringspapieren liggen? Om u hierbij te helpen biedt het Astma Fonds u nu gratis het erfenisdossier aan (t.w.v. € 69,-). In het erfenisdossier kunt u uw wensen omschrijven en persoonlijk toelichten. Zo kunt u uitleggen waarom u bepaalde spullen aan uw partner, kleinkind of iemand anders wilt nalaten. Ook kunt u aangeven dat er een gift naar een goed doel gaat, zoals het Astma Fonds. Het erfenisdossier is niet hetzelfde als een testament. Maar het kan u helpen om goed voorbereid naar de notaris te gaan. U kunt het erfenisdossier gratis aanvragen bij het Astma Fonds 033- 434 12 95 of via [email protected].

Mijn Erfenisdossier

4 · JUNI 2011 TIP

INSPIRATIE Bij het overdragen van een familiebedrijf komt vaak veel kijken. Zowel bij het emotionele aspect als bij de financiële en fiscale plichtplegingen.

1 STIPPEL GOED UIT WAT DE INKOMSTEN ZULLEN ZIJN

‘Breng je bedrijfspand tijdig onder in een holding’ EXPERT Bij de overgrote meerderheid van alle ondernemingen in Nederland is er sprake van een familiebedrijf. De definitie daarvan gaat er dan vanuit dat de DGA het alleen voor het zeggen heeft.Toch verloopt de opvolging van bijvoorbeeld vader op zoon niet altijd geheel vlekkeloos.“Denk bijvoorbeeld aan fiscale constructies.De fiscus eist dat je die al zes jaar voert voordat je er gebruik van mag maken als constructie voor de opvolging. Het is bijvoorbeeld raadzaam om het bedrijfspand tijdig onder te brengen in een holding zodat het apart komt van het bedrijf. Zoon of dochter huurt het, waardoor je als DGA huurinkomsten behoudt na de overdracht’’, zegt Job van Hardeveld, partner van het Centrum voor Bedrijfsopvolging.Andere fiscale voordelen vallen te behalen door bijvoorbeeld de aandelen te verkopen en de opbrengst onder te brengen in de holding,om zodoende de afdracht aan de fiscus uit te stellen.

Emotie Daarnaast is er vooral het emotionele aspect.Veel ondernemers schuiven het moment en het überhaupt nadenken over

6,17-$&2%675$$7

de overdracht jaren voor zich uit. Er ontbreekt bijvoorbeeld vertrouwen in de ‘troonopvolger’ omdat deze er nog niet klaar voor zou zijn. Of een familielid wil de leiding niet op zich nemen. “Soms ook zijn er kinderen die niet in de onderneming worden betrokken, maar die wel een belang hebben in het bedrijf, met het oog op de eventuele nalatenschap. Probleem is dat men die knelpunten in families moeilijk of nauwelijks bespreekt. Ondernemers kunnen ook angst hebben voor de niet-actieve periode in het vooruitzicht. Rationeel gezien zouden deze mensen gewoon van hun oude dag moeten gaan genieten, nu ze nog gezond zijn. Maar in de praktijk is dat wel eens moeilijk. Met als resultaat dat de fut en het vuur steeds meer uit het bedrijf gaan,omdat de eigenaar uitgeblust raakt.”

Valkuil Het is raadzaam met beide benen op de grond te blijven, hoe emotioneel de bedrijfsopvolging heel vaak ook is. Ook helpt het om nauwkeurig uit te stippelen wat de inkomsten zullen zijn na het stoppen met werken en om de tafel te gaan met een goede adviseur. “Voorkom dat de

‘Jonge mensen trappen niet in de valkuil waar hun ouders wel in stapten’ Job van Hardeveld Partner van het Centrum voor Bedrijfsopvolging

opbrengst je pensioen moet zijn want als de opbrengst tegenvalt, valt je pensioen ook tegen. Gesprekken met de familieleden leggen vaak wel bloot wat de wensen en ambities, maar ook wat de knelpunten zijn. Transparantie is het beste. In heel veel families is dit onderwerp taboe om met alle betrokkenen te bespreken.’’ “Een trend in bedrijfsopvolging is dat jonge mensen niet in de valkuil trappen waar hun ouders wel in stapten. Zo gaan ze niet meer 80 uur per week werken voor de zaak, maar nemen ze een mooie baan, waardoor het ondernemersbloed soms een beetje verdwijnt uit een familie. Daarnaast denken ook meer ondernemers op hun 45e al aan het verkopen van het bedrijf aan een externe partij, om zelf vervolgens iets heel anders te gaan doen”, zegt Van Hardeveld. “In grotere bedrijven kan family governance helpen om de opvolging binnen de familie gestalte te geven. Daarin is de filosofie van de oorspronkelijke eigenaar en diens normen en waarden vastgelegd. Maar bij kleinere familiebedrijven is hier nog nauwelijks sprake van.” MARJOLEIN STRAATMAN

IN GOEDE HARMONIE Eric van Trigt Eigenaar Erica Recreatie

Eric van Trigt nam vorig jaar de zaak van zijn oom over. Een bedrijf dat is gespecialiseerd in kamperen en dat onder meer tenten, vouwwagens en caravans verkoopt.

[email protected]

]LHNHQKXL]HQHQ]RUJLQVWHOOLQJHQ +2(9((//$$78/,**(1"

/3·6+(572*(1%26&+ 7 ) (,1)2#$/3+$)&1/ ::::$/3+$)&1/

$OSKD)XQGUDLVLQJ&RQVXOWDQF\KHOSWXELMKHWRS]HWWHQYDQGXXU]DPHIRQGVHQZHUYLQJPHW ‡(HQJHIXQGHHUGPHHUMDUHQSODQ ‡$GYLHVHQEHJHOHLGLQJYDQZHUYLQJVDFWLHV ‡)RQGVHQZHUYLQJVSURJUDPPD·V YRRUYULHQGHQHQGRQDWHXUV ‡:HUYHQYDQQLHXZHGRQDWHXUVHQKHWYHUVWHUNHQ ‡2QWZLNNHOLQJ SURGXFWLHPDLOSDFNV YDQGHEDQGPHWEHVWDDQGHGRQDWHXUV %HORQVYRRUHHQYULMEOLMYHQGHDIVSUDDN7

JUNI 2011 · 5

5 TIPS VOOR BEDRIJFSOPVOLGING VAN JOB VAN HARDEVELD Begin op tijd met de opvolging en wacht bijvoorbeeld niet tot je 64e. Voor fiscale voordelen en een goede afwikkeling is het zaak om tijdig na te denken over de opvolging en de gevolgen.

1

Wees transparant naar familieleden. Dit betekent dat je moeilijke punten bespreekbaar maakt.Zaken verbergen is geen optie als er bedrijfsbelangen mee gemoeid zijn. Je moet over alles kunnen praten met je eventuele opvolger.

2

In de praktijk blijkt dat veel ondernemers hun testament niet op orde hebben. Ooit hebben ze het laten opstellen, om er vervolgens ruim tien tot vijftien jaar niet meer naar om te kijken. Punt is dat er de laatste tijd veel is veranderd in de wetgeving omtrent onder meer erfbelasting. Zaak om op orde te houden dus. Praat bijvoorbeeld eens in de twee jaar met de notaris over het testament.

3

BEDRIJFSOPVOLGING Bedrijven gaan soms over van generatie op generatie. Transparantie naar familieleden is daarbij heel belangrijk. FOTO: SHUTTERSTOCK

“Ik werkte al sinds 2000 bij Erica Recreatie, daardoor kende ik het bedrijf en wist ik waar de groeipunten lagen. Rond 2007 spraken mijn oom en ik uit dat het misschien een goed idee was als ik het bedrijf zou overnemen. Waarom? Omdat ik caravans leuk vind en kamperen ook mijn hobby is. Daarnaast had ik interesse in management, in hoe je met mensen

omgaat en tot een teamprestatie komt. Het mooie aan leiding geven is de kwaliteiten uit mensen te halen”, vertelt Van Trigt. De overname verliep heel gefaseerd en is volgens de nieuwe directeur een schoolvoorbeeld van hoe het zou moeten gaan. Het personeel werd tijdig ingelicht waardoor er grote acceptatie was. Van Trigt volgde cursussen manage-

ment en vergezelde zijn oom naar businessclubs zodat bekend werd dat hij voortaan de kar zou trekken. “Dan zijn er nog de centen. Mijn oom en ik hadden een adviseur die ons begeleidde en aftastte wat onze behoeften waren. Daar kwamen we goed uit. Kort gezegd was het daarna een een kwestie van een ondernemingsplan schrijven en langs de bank.”

Hoewel de overname goed verliep, was er bij de notaris wel even een emotioneel moment. Eric’s oom droeg zijn bedrijf immers over na maar liefst 30 jaar. “Hij werkt hier nu drie dagen. Ik wil zijn kennis en expertise niet verloren laten gaan.”

Vergeet het personeel niet. Naast familie, dienen ook werknemers te weten waar je als hoofd van het bedrijf mee bezig bent.Zij zien vaak gauw genoeg dat er iets gaande is aangaande opvolging.Wees duidelijk en open tegen hen als je je pad hebt uitgestippeld. Dit is het beste voor de stabiliteit van het bedrijf en het personeel.

4

Neem het proces van bedrijfsopvolging nooit alleen op je, maar laat je begeleiden. Een nuchtere en heldere blik van een buitenstaander is vaak beter.

5

MARJOLEIN STRAATMAN

MARJOLEIN STRAATMAN

[email protected]

[email protected]

>ckZhiZZg^c]ZiGZjbV[dcYh! kddgZZcidZ`dbhiodcYZggZjbV 7^ccZcYZgZjbVidad\^ZlZgYaVc\\ZYVX]iYVihX]VYZVVc]Zi\Zlg^X]ih`gVV`WZZcdc]ZghiZaWVVg ^h#9g#GZc‚Z6aaVVgioZiYVVgkgVV\iZ`ZchW^_#9VVgdbl^aoZ\gVV\kVchiVgibZic^ZjldcYZgodZ`! YVi\ZÄcVcX^ZgYldgYiYddg]ZiGZjbV[dcYh#KddgYj^oZcYZcbZchZcbZigZjbVid‰YZVgig^i^hG6 Yjg[i6aaVVgiiZYgdbZckVcZZclZiZchX]VeeZa^_`ZYddgWgVV`# :ZcYgddbdcYZgodZ`/`Vc\Zlg^X]ih`gVV`WZZcidX] ]ZghiZaaZc4 9g#GZc‚Z6aaVVgiYgddbicZiVahbZchZcbZigZjbVid‰YZ Vgig^i^h!]jc[Vb^a^ZZc]ZiGZjbV[dcYhdkZgZZc lZiZchX]VeeZa^_`ZYddgWgVV`^cYZWZ]VcYZa^c\kVcgZjbV# 9ZV[\ZadeZc_VgZc]ZZ[ioZkZaZbZchZcbZiG6hjXXZhkda WZ]VcYZaYbZiYZc^ZjlhiZdchiZ`^c\hgZbbZghW^dad\^XVah :ZcYZZakVcYZdcYZgodZ`hYZZacZbZgh]dZ[ioZa[h\ZZc bZY^X^_cZcbZZgiZcZbZc#6aaVVgihYgddb^hdbYZoZ hjXXZhkdaaZWZ]VcYZa^c\kddgYj^oZcYZcVcYZgZcbd\Za^_`iZ bV`Zc#
cZc#OdVahYVicjW^_G6"eVi^…ciZc\ZWZjgi#6ahlZkgdZ\\ZcdZ\ o^_cbZiYZbZZhiZ[[ZXi^ZkZbZY^X^_cZc!^hgZjbVb^hhX]^Zc ]ZaZbVVa\ZZcX]gdc^hX]Zo^Z`iZbZZg#:ZgYZgZZcVVcYdZc^c\ odVahZZcadc\dcihiZ`^c\!lVVg_ZhcZaW^_bdZio^_cZclVVg _ZbZiZZc`jjgbZY^X^_cZclZZgkVcV[`dbi#9^ZYgddb\V^` VX]iZgcVZc]ddeYVVgbZib^_cc^ZjlZdcYZgodZ`WZaVc\g^_`Z gZhjaiViZc^ciZWdZ`Zc#º 6a-*_VVg^h]ZiGZjbV[dcYhY‚[dcYhZclZgkZgkddgYZhig^_Y iZ\ZcgZjbV^cCZYZgaVcY#Gj^b+%kVcYZ^c`dbhiZc \VVicVVgdcV[]Vc`Za^_`lZiZchX]VeeZa^_`dcYZgodZ`# =ZiGZjbV[dcYh`g^_\i\ZZc\ZaYkVcYZdkZg]Z^YZc^h V[]Vc`Za^_`kVcYdcVi^ZhZc\^[iZc#Kddg^c[dgbVi^ZdkZg hX]Zc`ZcZccVaViZc`jcijXdciVXidecZbZcbZi bg#BVg\g^ZiLZhigV/%'%"*-.+)*%#lll#gZjbV[dcYh#ca

9g#GZc‚Z6aaVVgi^hVah gZjbVidadd\kZgWdcYZcVVc ]ZiAZ^YhJc^kZgh^iV^gBZY^hX] 8ZcigjbAJB8#

Alzheimer: de epidemie van de toekomst Baptiest Coopmans: ‘Investeren in onderzoek naar dementie is urgent’ afhankelijk maakt van de zorg van anderen. Coopmans: ‘Het ergste aan deze ziekte is het verlies van persoonlijkheid. Diegene van wie je houdt, verdwijnt langzaam in de mist. Dat gebeurde ook bij mijn oma. Andere ziekten zijn niet minder erg, maar dan kun je tenminste nog de persoon vastpakken. Hier lost hij of zij stilletjes op. Doodeng.’

Dementie wordt volksziekte nummer 1. Toch wordt er relatief weinig geïnvesteerd in onderzoek naar de ziekte. ‘De ziekte van Alzheimer wordt onderschat, terwijl onderzoek ernaar de hoogste prioriteit heeft’, zegt Baptiest Coopmans. De KPNbestuurder roept vermogend Nederland op te investeren in wetenschappelijk onderzoek naar de progressieve ziekte. De ziekte van Alzheimer is de epidemie van de toekomst. Maar liefst 1 op de 5 mensen krijgt een vorm van dementie. De teller staat nu al op ruim 235.000 en dit aantal zal door vergrijzing en het ouder worden van de bevolking de komende jaren nog explosief stijgen. In 2050 zullen ruim een half miljoen Nederlanders lijden aan de ziekte. ‘De hersenaandoening is al over twintig jaar volksziekte nummer 1. Des te opmerkelijk is het dat er zo weinig wordt geïnvesteerd in onderzoek naar de ziekte’,

vindt Baptiest Coopmans (46), lid van Raad van Bestuur KPN en directeur consumentenmarkt KPN-Nederland. ‘Terwijl andere ziekten veel aandacht en middelen krijgen, wordt de ziekte waar we straks allemaal mee te maken krijgen miskent.’ Alzheimer is een hersenaandoening die iemand langzaam maar zeker volledig

Samen met Alzheimer Nederland zet Coopmans zich in voor meer wetenschappelijk onderzoek. ‘Dat is nodig. Er wordt nu slechts 10 miljoen geïnvesteerd in onderzoek naar dementie. Dat is niets vergeleken met onderzoek naar kanker en hart- en vaatziekten. Zeker 40 miljoen is nodig om al het vereiste onderzoek te kunnen uitvoeren. Alleen dan komen wetenschappelijke doorbraken binnen handbereik. Er valt nog veel te winnen, juist omdat er relatief weinig onderzoek is verricht.’

Vermogend Nederland kan een groot verschil maken door Alzheimer Nederland te steunen. Doneren via fonds op naam biedt veel (fiscale) voordelen. ‘Ik ken verscheidene mensen die liever schenken via een fonds op naam, in plaats van het geld naar de Belastingdienst te brengen. Zij durven hun nek uit te steken en ondersteunen concrete onderzoeksprojecten. Soms vragen zij een onderzoeker om op bijeenkomsten te speechen over de laatste wetenschappelijke bevindingen. Een prachtige manier van betrokken donateurschap.’ Voor meer informatie, neem contact op met Judith Miltenburg van Alzheimer Nederland, 030 659 69 17, [email protected] of uw vermogensadviseur.

JUNI 2011 · 7

INSPIRATIE

Cliëntenbelangen staan centraal O
Vraag: Kunnen banken de vermogende cliënt nog wel optimaal bedienen? O
Antwoord: Wel als ze een duidelijke keuze maken tussen family office en asset management.

Ontwikkelingen in wealth management

INZICHT

‘Particulieren moeten zich goed afvragen waar precies de toegevoegde waarde zit’ Hans Wilton Expert op het gebied van integrale vermogensbegeleiding

Niet iedereen realiseert het zich op elk moment van de dag, maar voor een prettige oude dag is een grote som vereist. “En omdat je er de rest van je leven mee moet doen, is het een grote uitdaging om tot een zo efficiënt mogelijke planning te komen. De vraag is alleen of gewone banken nog wel in staat zijn om de klant hierbij zo optimaal mogelijk te begeleiden”,zegt Hans Wilton,die zich beroepsmatig zowel verdiept(e) in asset management als in family offices. De vraag stellen is ‘m eigenlijk beantwoorden. Wil de bancaire sector nog enige rol spelen in wealth management, dan is een omslag volgens Wilton vereist. “Er is geen sector die sneller van de corporate ladder is gevallen. Overigens ligt dat wel iets genuanceerder dan men vaak denkt. De consument heeft ook boter op het hoofd gehad en profiteerde van het feit dat geld tijden lang goedkoop was en leningen gemakkelijk verkrijgbaar waren. Banken hebben weinig verdiend op die leningen waardoor de balans danig zoek was.”

Klant voor het leven “Bovendien hebben de banken het zichzelf de laatste tien jaar lastig gemaakt. Destijds was de consument klant voor het leven en regelde de bankier alles, zoals de financiering van het (tweede) huis, de financiële planning, beleggingen en erfenis. Punt is dat bankiers het beleggingsproces hebben gecentraliseerd, om vanuit hoofdkantoren de portefeuilles te bepalen. Daarnaast is de competentie beleggen overboord gezet en werden ook fondsen van andere partijen aangeboden bij de bank. Omdat de bank hiervoor een vergoeding kreeg, was dit natuurlijk enorm lucratief.”

Splitsing Wilton spreekt daarom ook van inschattingsfouten en een grotere rol voor de beleggingsfondsen, die

IN HET KORT

DE OUDE DAG Er is een grote som vereist voor een prettige oude dag. En omdat je er de rest van je leven mee moet doen is het goed om zo efficiënt mogelijk te plannen. FOTO: SHUTTERSTOCK

al met al steeds meer vermogen onder hun beheer hebben gekregen. Volgens hem is de kans aanwezig dat fondsbeheerders een steeds

grotere concurrent worden vanwege hun kennis. “We gaan de komende vijf jaar een splitsing zien. Banken bevinden zich tussen twee

KLANT(ON)TEVREDENHEID Capgemini presenteerde onlangs het World Retail Banking-rapport 2011, waarin onder meer de klanttevredenheid over banken over de hele wereld aan bod kwam. “De tevredenheid van klanten over hun primaire bank is wereldwijd gemiddeld 59 procent, in VS is dat zelfs 73 procent. Best hoog, met de crisis in het achterhoofd. Nederland ligt wel iets onder dit gemiddelde. Het vertrouwen dat klanten hebben in de bancaire industrie scoort in West-Europa erg goed”, vertelt Ton Kent-

gens, principal consultant bij Capgemini. Cliënten vinden vier punten belangrijk: kwaliteit van de service, het gebruiksgemak, kosten en rentevoeten. En daarover is de wereldburger minder te spreken. Een kleine 36 procent is dan nog maar tevreden over de eigen bank. Nederland zit wederom onder dit gemiddelde. Werk aan de winkel voor de banken dus, Ton Kentgens? “Zeker. Iedere bank moet nagaan wat diens klanten belangrijk vinden en daarin zo goed mogelijk voorzien.”

vuren en moeten kiezen. Enerzijds zijn daar de family offices die een breed palet bedienen, van juridisch-fiscaal advies tot administratie en financiële planning. De andere kant van het spectrum is puur voor het asset management, louter belast met alle beleggingsvraagstukken. Aangezien de client ook minder vertrouwen heeft in de bank is het zaak dat deze een duidelijke keus gaat maken en zich volledig toelegt op één van de twee, met de daarbij horende kennis en service voor een goede relatie. Particulieren moeten zich dus heel goed afvragen waar precies de toegevoegde waarde zit. Wees kritisch en zoek een transparante aanbieder.”

O
De belangrijkste ontwikkeling in private banking respectievelijk wealth management is dat toezichthouder AFM (Autoriteit Financiële Markten) een steeds grotere rol gaat spelen. Een verscherpte en uitgebreidere regelgeving is het gevolg. Momenteel woedt de discussie over een mogelijk verbod op vergoedingen die worden betaald door beleggingsfondsen aan banken/ beheerders, de zogenaamde retrocessies. Hans Wilton schat in dat dit verbod op korte termijn een feit is. “Fondsaanbieders maken nu al goedkopere beleggingsklassen. Het verbod op de vergoeding zorgt er natuurlijk voor dat er een objectievere keuze wordt gemaakt door de beleggingsadviseur, hetgeen ten gunste komt van de cliënt. Beleggen zal hierdoor goedkoper en meer transparant worden.” De AFM heeft recent een leidraad ontwikkeld voor risicoprofielen. Nieuw zijn de standaard risicoprofielen, waarbij beleggers altijd in één van de verschillende soorten vallen zoals defensief of neutraal. “In beginsel een goed idee, maar de vraag is of het werkt. Men probeert de belegger hiermee meer inzicht te geven in de risico’s, maar ik vermoed dat dit niet voldoende gebeurt”, zegt Wilton. “Het uniformeren van risicoprofielen leidt tot een bepaalde suggestie, die door allerlei partijen verschillend kan worden ingevuld. Bezit je bijvoorbeeld een defensieve portefeuille, dan zul je vooral obligaties hebben. Maar die herbergen ook een zeker risico. Het gevolg van de standaardprofielen is dat je risico’s kan lopen met de invulling van de portefeuille.” Een andere ontwikkeling die Wilton schetst is de opkomst van het indexbeleggen, ook wel passief vermogensbeheer. Onderzoek wijst volgens de expert uit dat het nagenoeg onmogelijk is om structureel en langere tijd de index te verslaan met beleggingen. “De cliënt kan dus in veel gevallen beter een indexproduct kopen dan een actief gemanaged beleggingsfonds. Groot voordeel is dat de kosten hiervan slechts 0,25 procent bedragen, bijna een tiende van de kosten van actief beleggen. Vooral in de VS heeft passief beleggen een enorme vlucht genomen.” De ‘industrie’ was lange tijd een soort black box. De consument wordt tegenwoordig steeds kritischer en eist inzicht in de risico’s, maar ook in de kosten. “Dit leidt tot meer transparantie en dat is natuurlijk goed.”

MARJOLEIN STRAATMAN MARJOLEIN STRAATMAN [email protected]

[email protected]

ThinkCapital, ETF’s van Nederlandse bodem Trackers, ook wel Exchange Traded Funds (ETF’s) genoemd, volgen passief een bepaalde index, zonder deze te willen verslaan. Traditionele beleggingsfondsen pogen dat juist wel. “Het verslaan van de markt lukt bijna nooit”, zegt Martijn Rozemuller, Managing Director van beleggingsinstelling ThinkCapital. “Maar daar betaal je wel een hoge vergoeding voor.” ThinkCapital is de eerste en enige beleggingsinstelling in Nederland die trackers uitgeeft, zoals o.a. een AEX Tracker, een AMX Tracker (Die in 2010 een Zilveren VEB Beleggingsfonds Award kreeg) en een wereld aandelen tracker, de Think Global Equity Tracker. De hele AEX in één transactie Met de beheervergoedingen die Rozemuller noemt, stipt hij meteen een groot voordeel van ETF’s aan: de lage kosten. De beheerkosten die ThinkCapital voor de Think AEX Tracker in rekening brengt, zijn 0,3 procent en voor de Think Global Equity Tracker 0,2%, een flink verschil met de 1 à 2 procent die traditionele beleggingsfondsen doorgaans vragen. Een ander voordeel is dat trackers continu verhandelbaar zijn. Zolang de beurs geopend is, kun je in- of uitstappen. De spreiding die een Tracker biedt, heeft volgens Rozemuller een gunstige uitwerking op het risico en de transactiekosten. “Je

groei, nam BinckBank eind 2010 een meerderheidsbelang in ThinkCapital, waarbij ThinkCapital zelfstandig blijft opereren. Ook BeFrank, de eerste Premiepensioeninstelling van Nederland, ziet de toegevoegde waarde van de ETF’s van ThinkCapital en heeft deze ETF’s toegevoegd aan haar beleggingsassortiment. De ETF’s van ThinkCapital vormen voor BeFrank de basis voor passief vermogensbeheer van hoge kwaliteit tegen lage kosten.

koopt de hele AEX-index in één transactie. Dat geeft een spreiding die je anders pas na 25 transacties krijgt.” Trackers groeien als kool Kijkend naar het buitenland, gelden ETF’s als een flinke groeimarkt. “Slechts enkele procenten van de Nederlandse beleggingen is passief. In andere Europese landen is dat 5 à 10 procent. In de VS wordt de helft van het vermogen passief belegd, een groot verschil met Nederland dus.” Onder andere vanwege deze verwachte

Belastingvoordeel Beleggers in ETF’s van buitenlandse aanbieders lopen dividendbelasting mis, dit wordt dividendlekkage genoemd. Doordat ThinkCapital met een Nederlandse juridische en fiscale structuur werkt, heeft de belegger geen last van dividendlekkage. Rozemuller: “Hierdoor geeft onze AEX tracker (uitgaand van 3,5% dividend) jaarlijks zo’n half procent extra rendement.” De hoogte van uitkering verschilt per investering, maar de totalen van ThinkCapital spreken tot de verbeelding. “De Nederlandse belegger kan bijvoorbeeld veel besparen door in de Think AEX Tracker te beleggen in plaats van een AEX tracker van een buitenlandse aanbieder. Voor een individuele belegger levert dit jaarlijks al snel een paar honderd euro op”

Fysieke Replicatie Naast het rendement, is natuurlijk ook het risico een belangrijk aspect van een tracker. ThinkCapital werkt uitsluitend met fysieke replicatie bij het bouwen van haar ETF’s. Dit houdt in dat de onderliggende effecten in bezit van het fonds zijn. Bij de zogeheten synthetische ETF’s is dit duidelijk anders. Verschillende organisaties (o.a. het IMF) waarschuwden hier onlangs voor. Wat is er precies aan de hand? De eerder genoemde organisaties vinden de enorme groei van synthetische ETF’s verontrustend omdat synthetische ETF’s het rendement van de index kunstmatig nabootsen door een juridische overeenkomst (een swap constructie) aan te gaan met een tegenpartij. Door deze swap constructie ontstaat er een extra risico, namelijk het risico dat de tegenpartij failliet gaat, dit is dus het hierboven genoemde tegenpartijrisico. ThinkCapital werkt uitsluitend met fysieke replicatie en leent de onderliggende stukken niet uit. Heel eenvoudig, en dat is wel zo veilig!

Martijn Rozemuller, Managing Director ThinkCapital www.thinkcapital.nl

Beleg kosteloos in Speeders Als een leidende uitgever van derivaten heeft Citi in 2006 in Nederland de Speeders en Limited Speeders gelanceerd. Speeders en Limited Speeders zijn financiële producten gekenmerkt door hun transparantie, toegankelijkheid en de hefboomwerking. Ze worden zowel door particulieren als zakelijke beleggers gebruikt. Vianne Savoli van Citi legt de werking van het nieuwe beleggingsproduct uit. Hoe werken Speeders en Limited Speeders? Waar het bij Speeders eigenlijk allemaal om draait is de hefboomwerking. Deze stelt beleggers in staat om met een relatief kleine inleg grote winsten (of verliezen) te behalen. Ideaal voor korte termijn winsten dus, of om andere posities tijdelijk af te dekken. De Speeders en Limited Speeders zijn geschikt voor ervaren beleggers met een agressief risicoprofiel, die op zoek zijn naar producten met een hoge hefboomwerking en die de ontwikkelingen van de financiële markten op de voet volgen. Inmiddels zijn ook verschillende varianten verkrijgbaar die minder weg hebben van wat we al kenden onder de naam Turbo, Speeder of Sprinter. Bij de ‘klassieke’ variant zoals de Turbo’s, Speeders of Sprinters, is naast het financieringsniveau ook een stoplossniveau ingebouwd om te voorkomen dat je meer verliest dan je ingelegde bedrag. Als de Speeder dit niveau bereikt, wordt hij beëindigd en automatisch van de beurs gehaald. Je ontvangt dan eventueel een restwaarde. Dankzij het enorme succes van Speeders, zijn enkele jaren geleden ook meer innovatieve varianten gelanceerd. Denk aan ‘Limited speeders’ (waarbij de uitoefenprijs gelijk staat aan het Knock Out-niveau/barrière met een afloopdatum) en ‘Best Speeders’ (waarbij de uitoefenprijs gelijk staat aan het Knock Out-niveau/barrière zonder afloopdatum). Grotere beloning Het risico bij de Limited Speeders is dat wanneer zij het Knock Out-niveau of de barrière raken, het product wordt gedeactiveerd, waardoor je je gehele inleg verliest. Er bestaat dus geen restwaarde. Met een hoger risico, komt echter ook een grotere beloning, vandaar dat Limited Speeders een hogere hefboom genieten dan Speeders. Daarom is

het bij (Limited) Speeders van belang dat je altijd een vinger aan de pols houdt. Toch gaat het om producten die met name vanwege hun relatieve eenvoud en transparantie in korte tijd populair zijn geworden in Nederland. De hefboomwerking van Limited Speeders vindt plaats doordat je in feite een veel grotere positie in de onderliggende waarde inneemt die – als onderdeel van het product – wordt gefinancierd. Zo kun je met een Limited Speeder Long op goud tussen 5.5 en 60 (!) keer zo sterk profiteren van een stijging van de koers van de goud. En dat toch met een gering bedrag als inleg. Geen transactiekosten bij Mijnbroker Actieve beleggers weten maar al te goed dat de handel in derivaten behoorlijk duur kan zijn en dat de transactiekosten daardoor een invloed op het resultaat kunnen hebben. Goed nieuws voor beleggers: de Citi Speeders en Limited Speeders zijn nu gratis verhandelbaar bij Mijnbroker tot 1 augustus. Mijnbroker is een nieuwe, onafhankelijke online broker die onlangs door de VEB als goedkoopste optiebroker is uitgeroepen. Als klant van Mijnbroker stort u zonder minimum in Nederland, namelijk bij de KAS BANK. Mijnbroker is ook een van de eerste brokers in Nederland die in eigen beheer een handelssysteem heeft ontwikkeld gekenmerkt door zijn gebruikseenvoud en reactiviteit. De samenwerking tussen Citi en Mijnbroker drukt de kosten verder in brokersland waar innovatie en de kwaliteit van trading steeds belangrijker worden. Beleggers kunnen op www.citifirst.com en www.mijnbroker.nl meer informatie verkrijgen over deze actie.

Vianne Savoli, Cross Asset Group at Citigroup Global Markets

JUNI 2011 · 9 TIP

NIEUWS

2 MAAK BIJ BELEGGEN GEBRUIK VAN EEN ADVISEUR

VOLGEN OF VERSLAAN

William van der Maas Financieel planner

“Zorgvuldig beleggen is het doel van de klant proberen te behalen binnen de grenzen waarin hij of zij zich comfortabel voelt” zegt William van der Maas,gecertificeerd financieel planner.

BELEGGEN Beleggingsexperts bekijken de portefuille vaak rationeel, maar particulieren handelen voor 90% uit emotie. FOTO: SHUTTERSTOCK

‘Standaardisatie van risicoprofielen is een nadeel’ O
Vraag: Zijn risicoprofielen een goed instrument voor beleggingsadvies? O
Antwoord: Dat kunnen ze zeker zijn, al zijn ze vaak standaard en niet op de persoon toegespitst.

‘Het is moeilijk om je verlies te nemen, daarom houden mensen hun beleggingen soms te lang vast’

VOORBEELD Het wordt nog wel eens vergeten, maar bij beleggen komen vaak de nodige emoties kijken. Experts bekijken de portefeuille rationeel, maar de particulier handelt voor 90 procent uit emotie bij koop en verkoop. “Zuurverdiend geld belegt men veel voorzichtiger dan een financiële meevaller, waarmee iemand meer risico’s zal nemen. Daarnaast is het moeilijk om je verlies te nemen en houden mensen hun beleggingen soms te lang vast. Pure emotie en zaken die je niet terugziet in risicoprofielen, maar die wel heel belangrijk kunnen zijn”, vertelt Muriel Kamsma, gecertificeerd financieel planner. Kamsma ziet risicoprofielen an sich als een handig instrument om de wensen van cliënten te inventariseren. “Het risicoprofiel beoordeelt grofweg het risico dat iemand wíl en kan lopen. Hoewel het een handige tool kan zijn, heb ik ook het idee dat de waarde ervan nogal eens wordt overschat. Dit komt doordat er te weinig met de persoon rekening wordt gehouden en doordat de vragenlijstjes die er aan vooraf gaan te standaard zijn. Veel partijen laten braaf de vragenlijsten invullen,

Muriel Kamsma Financieel planner

om eventuele boetes van de AFM te voorkomen, maar het is nog maar de vraag of de cliënt erbij is gebaat. Op sommige punten moet er veel meer worden doorgevraagd. In veel gevallen is er een integraal plan nodig en veel beheerders missen essentiële informatie. Die standaardisatie is dus echt een nadeel.”

Meer gegevens In de loop der tijd heeft de consument een veel betere toegang gekregen tot beleggingsinformatie. Analyses en internet verschaffen meer gegevens in tegenstelling tot vroeger,toen hele jaarverslagen moesten worden doorgeworsteld om wijzer te worden. Toegang tot informatie ver-

FEITEN De mondiale markt van Exchange-Traded Funds –ook wel indexfondsen genoemd- beslaat maar liefst anderhalf biljoen. De opmerkelijke en enorme groei van indextrackers heeft zich vooral de laatste tien jaar voorgedaan. En deze is nog niet ten einde, zo meent financieel planner William van der Maas.

1

“De laatste jaren was er een enorme hetze tegen de kosten van beleggen, waardoor ETF’s aan populariteit wonnen. Groot voordeel is dat ze veel lagere kosten hebben en dat ze di-

2

vers zijn.Je vindt ze in allerlei sectoren en landen. Met één ETF kun je in een hele markt beleggen,de spreiding is gigantisch”,zegt Van der Maas. Bovendien is het voor veel beleggers aantrekkelijk dat er met een druk op de knop ook weer van de ETF’s is af te komen. Verder worden de transparantie van indexbeleggen en de grip die de belegger erop heeft geroemd. Daarnaast biedt deze manier van beleggen vanwege de diversiteit echt voor elk wat wils.

3

loopt sneller. Het punt is alleen wel dat het anderzijds moeilijker wordt om uit die stroom gegevens de juiste, en bij jezelf passende, informatie te filteren. Kennis van zaken is vereist. En daar komt de adviseur of beheerder weer om de hoek kijken. Deze kan bijvoorbeeld kiezen voor eigen fondsen, maar ook voor de multi-manager strategie. De laatste herbergt verschillende beleggingsstrategieën en het is de vraag of die allemaal het doel van de klant voor ogen hebben. “Het is in ieder geval gunstig voor beleggers dat de advieskosten voor belegging die vroeger werden betaald uit transactiekosten nu steeds vaker worden gesplitst. Daarnaast wordt er gesteggeld over het verbod op provisie op complexe beleggingsproducten. De minister werkt hiervoor nauw samen met de AFM”, zegt Kamsma. “Ook belangrijk is dat er vanuit de overheid een rem komt op complexe beleggingsproducten, die mede debet zijn aan de hypotheekcrisis. Het euvel was dat ze vaak zo complex en verbonden met elkaar waren, dat niemand er nog iets van snapte. Funest voor de transparantie en bovendien heel onveilig. Hoewel je er soms risico’s mee kunt afdekken, is het zaak dat mensen de samenstelling begrijpen. Bij beleggen zijn transparantie en vertrouwen immers cruciaal.”

MARJOLEIN STRAATMAN [email protected]

Beheerders die kiezen voor actieve beleggingen streven ernaar de index te verslaan. De gedachte hierachter is dat de risico’s groter zijn, maar dat de rendementen dat ook zijn. “Critici zullen zeggen dat de index door de actieve beleggers in 80 procent van de gevallen niet wordt verslagen. Niettemin is er wel wat voor te zeggen dat actief beleggen meer en misschien sneller het specifieke doel van een klant realiseert, waar bij passief beleggen –en dus het volgen van de index- dit veel minder het geval lijkt te zijn. Soms is een combinatie of afwisseling van de twee idealer.” De beheerder die actief belegt neemt stelling, heeft durf en volgt de strategie. Hoewel de wensen van de klant hierdoor soms beter worden gewaarborgd, kleven er aan deze vorm ook nadelen en risico’s. “Mede daarom is indexbeleggen dus ook een betere en veiligere variant voor bijvoorbeeld de pensioenfondsen. Maar wil je als particulier vooruit, dan kun je met een eenvoudige obligatie soms eerder je eigen doel bereiken.’’ Inmiddels gaan er steeds meer stemmen op om de vergoedingen die vanuit beleggingsfondsen vloeit naar banken en beheerders –de zogeheten distributievergoedingen- af te schaffen. Volgens William van der Maas niet meer dan logisch. “Het vertroebelt je belang als beheerder en het geeft een ongezonde prikkel die er niet moet zijn. De kans is aanwezig dat je in de keuze van beleggingen wordt beïnvloed en dat is vaak niet ten gunste van de klant. Beleggers zullen na afschaffing merken dat ze meer kwijt zijn aan fees, maar uiteindelijk betaalt zich dat uit. Hiermee zijn de diensten van de beheerder of adviseur op waarde te schatten en zal er een kritische blik op diens werk volgen. Wat volgt is een gezonde discussie over de toegevoegde waarde van een adviseur. Dat kan geen kwaad.”

10 · JUNI 2011 TIP

NIEUWS

3 BETAAL JE ERFBELASTING MET KUNST

VOORDELIG SCHENKEN O
Vraag: Wilt u graag schenken aan een culturele instelling? O
Antwoord: Dan komt u in aanmerking voor een aantal interessante fiscale regelingen.

de erfgenamen er erfbelasting over moeten betalen. Verstandig dus om zwart op wit te laten zetten dat het bij overlijden het eigendom wordt van de betreffende instelling.”

Wie geld wil doneren aan een culturele instelling zoals een museum, heeft veel mogelijkheden tot zijn beschikking. “Bijvoorbeeld de periodieke giftenaftrek. Hiermee doe je voor een periode van minimaal vijf jaar elk jaar een gift. Groot voordeel is dat je donatie geheel aftrekbaar is van de belasting”, vertelt Sigrid Hemels. Ze is fiscalist en hoogleraar belastingrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. “De regels zijn vrij ruim in ons land, het is zelfs toegestaan om het hele inkomen op die manier belastingvrij te doneren.De periodieke gift moet wel worden vastgelegd bij de notaris, hoewel veel instellingen je het geregel en de notariskosten uit handen nemen vanaf een bepaald bedrag aan giften. Bij sommige is dat al het geval bij een donatie vanaf 125 euro per jaar.” Het is ook mogelijk om in vijf gedeeltes het eigendom van een kunstwerk te schenken. Wel is van belang om deze afspraak in het testament mee te nemen. “Het is vervelend als je binnen die vijf jaar zou overlijden en de instelling nog maar 3/5 van het kunstwerk in eigendom heeft en

Kunst overdragen Toch zijn veel particulieren huiverig om zich voor vijf jaar vast te leggen, ook al biedt het fiscaal voordeel. “Het totaal aan giften dat je jaarlijks doet is aftrekbaar, zodra het meer bedraagt dan één procent van het inkomen. Interessant is ook de optie om de erfbelasting te betalen in de vorm van een kunstwerk. Stel dat een museum een schilderij wil hebben dat je in eigendom hebt, waarde 100 000 euro. Dan mag je met dit kunstwerk erfbelasting ter waarde van 120 000 euro betalen. Er zit dus ook nog een bonus in deze regeling. Het kunstwerk wordt eigendom van de staat. Dit is een mooie manier van overdragen en het wordt gedaan om kunst in eigen land te houden. Door de gunstige belastingregels gaan erfgenamen minder snel naar een veiling in Sigrid Hemels Fiscalist en hoogleraar belastingrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam

het buitenland om het werk te verkopen.” Wat veel particulieren daarnaast ten onrechte denken,is dat aan het uitlenen van kunst allerlei nadelige regels kleven. Dat valt erg mee, want het is vrijgesteld. Voor culturele instellingen zelf bestaan er ook interessante regelingen. Een museum of andere instelling is belastingplichtig wanneer er ook een restaurant of winkel aan is gekoppeld. Wanneer dit commerciële onderdeel echter in een aparte B.V. is ondergebracht, is de winst onder voorwaarden volledig aftrekbaar als die verplicht terugvloeit in de instelling. “Helaas lijkt het huidige kabinet deze regel in te perken. Jammer, want het stimuleert cultureel ondernemen”, vindt Sigrid Hemels. “Wat veel kleine culturele instellingen trouwens ook niet weten is dat ze de helft van de energiebelasting kunnen terugvragen. Daarnaast kun je als je belastingplichtig bent een speciale aftrek krijgen voor loonkosten die je niet betaalt, als je bijvoorbeeld vrijwilligers voor je hebt werken.”

Meer informatie is te vinden op de website: www.cultuurinbeeld2011.nl

!

MARJOLEIN STRAATMAN [email protected]

Zonder creativiteit geen succes Rules don’t Rule "


#!"
"
"
$ 
 "$""

"% 

""
!#!
!
' !
$"
"!
 
%
 


#%
!#!

!
#"
$
#%
 "$""


 
"
#


"


"
""


# !

(
!
$ $
$
#%
#!"" $ 
 !"

%
!

"

$
#%
"

" "
!""


'
" 


#"! 

$
% 
$ 
%

(
!
#"
%
#

#"
#%


#
 
#"
$

 
!

""

"
 !
$"

 
#!
#&
$
 $""!' !

$ 
"
' !

JUNI 2011 · 11

Fiscale voordelen Wie de middelen heeft, kan overwegen ze te gebruiken voor kunst en cultuur. Er zijn namelijk aantrekkelijke fiscale voordelen aan verbonden.

VOORBEELD “Als je aan bepaalde voorwaarden voldoet kan het fiscaal lonend zijn om geld te besteden aan kunst en cultuur”, zegt Marnix van Rij, de vroegere parttime partijvoorzitter van het CDA. “Kunst zoals schilderijen wordt in bepaalde gevallen door de fiscus bestempeld als gebruiksvoorwerp. Dit heeft als voordeel dat ze niet in box 3 vallen en dat er dus geen belasting over is verschuldigd. Denk aan wat thuis hangt,maar ook wat in opslag is. Het wordt anders, als er sprake is van een collectie en de fiscus deze ziet als een belegging. Dit is meestal niet het geval als het gaat om een bijzondere verzameling met een zekere eenheid. De wet schrijft voor dat voorwerpen van kunst en wetenschap zijn vrijgesteld,tenzij ze voor 70 procent of meer worden gezien als belegging” legt Van Rij uit. Wie aan het verzamelen slaat doet er dus goed aan vooraf advies in te winnen bij een adviseur of de fiscus zelf, om eventuele aanslagen achteraf te voorkomen. Daarnaast is er de optie cultureel beleggen. Investeren in een cultuurfonds is via de wet eveneens vrijgesteld van belastingen in box 3.Te denken valt aan een obligatielening in een N.V. die belegt in een cultureel project in de podiumkunsten of aan

KUNST SCHENKEN Wie wil schenken aan een culturele instelling kan voor een aantal interessante fiscale regelingen in aanmerking komen. FOTO: WERELDMUSEUM ROTTERDAM

Marnix van Rij Oud parttime partijvoorzitter van het CDA

IN HET KORT

musea. Wel zijn er restricties. “Nederland telt vier cultuurfondsen waarvoor deze vrijstelling geldt,en het gaat om een bedrag tot 55 476 euro per persoon.Daarnaast kun je aanspraak maken op een heffingskorting die nog twee jaar geldt.” Map van der Wilden Communicatie en PR bij het CBF

Schenken Anderzijds levert het soms voordeel op om musea of andere culturele instellingen een schenking te doen. Voorwaarde is wel dat zij een zogenaamde anbi-status hebben. De status heeft als voordeel dat de instel-

De wet schrijft voor dat voorwerpen van kunst en wetenschap zijn vrijgesteld, tenzij ze voor 70% of meer worden gezien als belegging’ ling bij een schenking, of ontvangst vanuit een nalatenschap, geen belasting is verschuldigd. Bovendien is de schenking voor de schenker fiscaal aftrekbaar.“Hoewel er binnen de EU vrij kapitaalverkeer is,krijg je soms wel te maken met restricties. Als je iets zou willen schenken aan een museum in het buitenland,dan is het zaak dat die in Nederland de anbi-status verkrijgt om hoge belastingverplichtingen te voorkomen. Laat je dus goed voorlichten. Niettemin is het interessant voor kunstliefhebbers om deze opties te overwegen. Niet bij het opstellen van het testament,maar al voor die tijd.”

MARJOLEIN STRAATMAN

CBF-Keur voor goede doelen O
Voor goede doelen zijn nalatenschappen heel belangrijk. Particulieren op hun beurt vinden het vaak fijn om na hun overlijden geld te doneren aan een doel waar ze affiniteit mee hebben.Soms zijn ze er bijvoorbeeld al donateur van, of zijn zij of een familielid gedurende hun leven ermee in aanraking gekomen. Het Centraal Bureau Fondsenwerving houdt al sinds 1925 alle mogelijke gegevens bij over fondsenwerving en goede doelen in Nederland. Deze gegevens staan, overzichtelijk gerangschikt, op de website www.cbf.nl. Daarmee bevordert het CBF de transparantie van de goededoelensector in Nederland. “De financiële informatie wordt op een eenduidige manier gepresenteerd zodat donateurs bij elke organisatie op dezelfde wijze kunnen zien hoe met de geworven gelden wordt omgegaan. Door – steeds meer – informatie op de CBF-website te publiceren, gaan instellingen ook op hun eigen website steeds meer informatie publiceren”, vertelt Map van der Wilden van het CBF. Interessant in dit verband is ook de voorgenomen Geefwet, waarin de aandacht ligt op meer toezicht op goededoelenorganisaties.

[email protected]

Uw eigen fonds voor cultuur en natuur Wilt u graag iets goeds doen met uw geld ten bate van natuur of cultuur? Wellicht biedt het Prins Bernhard Cultuurfonds de oplossing. Zo is er het CultuurFonds op Naam. ,,Juist nu wordt de rol van particulieren, bedrijven en stichtingen steeds belangrijker in het behoud van cultuur en natuur. Wie goed wil doen in eigen land kan zich via het Prins Bernhard Cultuurfonds verbinden aan een eigen fonds, het zogenaamde CultuurFonds op Naam, dat een doel dient naar eigen keuze. We hebben de expertise in huis om als intermediair maatwerk te leveren voor de weldoener’’, zegt senior fondsenwerver Menno Tummers. ,,Eigenlijk is het een moderne vorm van het mecenaat.´´ Het Prins Bernhard Cultuur Fonds stimuleert cultuur- en natuurbehoud in ons land op grote en kleine schaal en beheert inmiddels 270 fondsen op naam. Het fonds draagt bij via financiële bijdragen, opdrachten, prijzen en beurzen. Jaarlijks ondersteunt het Cultuurfonds ruim 3500 projecten en personen. Een breed palet Enkele voorbeelden van CultuurFondsen op Naam zijn die waarmee men de restauratie van monumenten, klassieke muziek of het behoud van flora steunt. Minder bekend is de ondersteuning van wetenschap in de vorm van beurzen aan jonge wetenschappers, de steun aan experimentele kunst of natuurbehoud door het

stimuleren van biodiversiteit. Het palet is zeer breed, en een fonds kan niet alleen een landelijke doelstelling hebben maar ook een regionale. ,,Het Prins Bernhard Cultuur Fonds formuleert samen met de schenker een doelstelling en maakt een afgewogen keuze voor een deel –of een combinatie- van de verschillende velden die we ondersteunen. Het prettige is de betrokkenheid die een eigen fonds oplevert, maar ook dat men niet de lasten ervaart van het beheer ervan. Die nemen we namelijk volledig uit handen. Fondshouders blijven betrokken doordat ze op de hoogte worden gehouden van hoe het geld wordt besteed. Uiteraard door verslagen, maar bijvoorbeeld ook door hen uit te nodigen voor openingen. Sommigen kiezen ervoor de wens voor een CultuurFonds op Naam op te nemen in het testament, anderen willen bij leven graag zelf zien waar het geld terechtkomt. Desgewenst kan een CultuurFonds op Naam ook anoniem worden ingesteld.’ Daarnaast kan het voor ondernemers interessant zijn om de bedrijfsnaam te verbinden aan een cultuurfonds. Tummers: ,,Het levert het bewustzijn op dat er een bijdrage wordt geleverd aan de maatschappij. Vaak zie je dat bedrijven ervan genieten dat er geld is besteed aan een mooi project. Daarnaast kan een CultuurFonds op Naam ook publiciteit opleveren.’

12 · JUNI 2011

EXPERT-PANEL Vraag 1: Wat zijn de kenmerken van jullie fonds?

Prof. dr. H.A.M. Neumann Voorzitter Stichting Nationaal Huidfonds

Ir. Ronald van der Giessen Directeur Het Oranje Fonds

Drs. Menno Tummers Senior Fondsenwerver Prins Bernhard Cultuurfonds

“Het Huidfonds is een fonds dat zich inzet om huidziekten te bestrijden. Het geld dat we krijgen uit schenkingen en nalatenschappen fluctueert elk jaar. In vergelijking met het Koninklijk Wilhelmina Fonds dat miljoenen per jaar krijgt, is het Huidfonds erg klein. We besteden ons geld aan voorlichting en onderzoek. Wij reserveren geld om eens in de vier jaar een omvangrijk onderzoek te financieren. We kiezen dan een actueel onderwerp en zodra er genoeg financiën zijn, wordt het onderzoek gestart. Zo zijn we bezig met een reservering te maken voor onderzoek naar de behandeling van huidkanker.”

“Het Oranje Fonds is het nationale fonds voor het stimuleren van sociale binding en ontwikkeling van de maatschappij. Ieder die ergens in het Koninkrijk der Nederlanden woont en een plan heeft om iets in zijn omgeving te verbeteren of te veranderen die kan bij ons een voorstel indienen. En van die voorstellen ontvangen wij er zo’n 3000 per jaar. Ons Fonds wil de ontmoeting van groepen mensen bevorderen en begrip voor diversiteit kweken. Bovendien willen wij het burgerschap actief stimuleren; je actief inzetten voor een ander in je eigen omgeving.”

“Prins Bernhard Cultuurfonds is een privaat fonds voor cultuur en natuurbehoud in Nederland. Het ondersteunt en stimuleert projecten en initiatieven van verenigingen, stichtingen en individuen om cultuur en natuur in de breedste zin van het woord zo rijk en divers mogelijk te maken. We zijn een fonds met een hybride structuur: zowel een fondsenwervend fonds, als een vermogensfonds. Ons vermogen is 150 miljoen en daarvan is ruim 100 miljoen afkomstig van de fondsen op naam. Het overige is nodig om de organisatie mogelijk te maken, maar het dient ook als Bepaal zelf buffer. “

waar je gift naar toe gaat!

Vraag 2: Welke mogelijkheden zijn er om te schenken aan jullie fonds?

“Er zijn meerdere mogelijkheden om ons te steunen. Uit acties krijgen we schenkingen, je kunt donateur bij ons worden, maar er is ook de mogelijkheid tot periodiek schenken: dat je vijf jaar lang een vast bedrag schenkt met de nodige fiscale voordelen. Daarnaast is er ook het patroonschap. Een bedrijf met een goede naam, bijvoorbeeld een farmaceut,wordt dan patroon van het Huidfonds. Die schenkt ons een vast bedrag zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat. Het standaard patroonschap kan vanaf € 2.000 per jaar.Het patroonschap is een manier van deskundigheid bevorderen.”

“Je kunt Vriend worden van onze stichting en dan kun je ons met een minimaal bedrag van 15 euro al steunen. Met veel leden kunnen we met een klein bedrag veel doen. Maar wil je een substantieel bedrag schenken, dan kun je een fonds op naam binnen onze organisatie opzetten. Je legt dat notarieel vast dat je bijvoorbeeld 5 jaar lang € 10.000 schenkt. Dit is fiscaal vriendelijk en netto scheelt jou dat dan 5 000 euro aan belastinggeld per jaar. Met de opbrengst van zo’n fonds kan dan jaarlijks tot in de eeuwigheid een project met zo’n € 2000 gesteund worden.”

“Zeer uiteenlopend. Van bescheiden (eenmalige) donaties, loterijen, periodieke schenkingen, nalatenschappen tot een CultuurFonds op Naam. In totaal hebben we bijna 270 van deze fondsen in beheer, ingesteld door particulieren, vermogensfondsen en bedrijven. Ieder jaar krijgen we ongeveer 7.000 aanvragen uit heel Nederland. Dat kan bijvoorbeeld het ondersteunen van een jong muzikaal of wetenschappelijk talent zijn om een vervolgopleiding te doen in het buitenland of de restauratie van een oud kasteel. Maar ook, of wij een bijdrage willen leveren aan een project dat biodiversiteit stimuleert.”

Vraag 3: Waarom zou je een fonds op naam stichten?

“Een fonds op naam bij het Huidfonds is mogelijk maar dat is nog niet eerder voorgekomen. Er is tot nu toe vooral gebruik gemaakt van periodieke schenkingen. Wat wel te vergelijken is met een fonds op naam is het ‘adopteren’ van een bepaald wetenschappelijk onderzoek. Dat je als bedrijf of als particulier in zijn geheel of een deel van een onderzoek financiert. Zo kan iemand met een huidziekte als psoriasis graag willen dat er meer onderzoek gedaan wordt naar zijn ziekte. Wetenschappelijk onderzoek naar huidziekten is in Nederland relatief nog klein, we hopen dit in de toekomst verder uit te breiden.”

“Het Oranje Fonds heeft brede doelstellingen en er zijn allerlei variabelen waaruit mensen kiezen om een project te financieren. Je kunt er je eigen richting aan geven zonder dat daar allerlei fiscale of organisatorische rompslomp bij komt kijken. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een fonds dat na tien jaar ophoudt met bestaan of juist voor de eeuwigheid blijft. Zo hebben we het Helffer Kootkar Fonds dat elke twee jaar een prijs uit deelt van 75.000 euro om bijzondere pioniers en hun projecten op sociaal gebied te belonen.”

“Eerste stap naar een fonds op naam is dromen waar je geld naartoe zou moeten gaan, daarna het bepalen van de doelstelling(en), de omschrijving en eventuele naam van het fonds en de selectie van mogelijke projecten. Als je het zelf zou doen zit je met vragen als: wordt je fonds wel gevonden en krijg je genoeg aanvragen? Wij nemen deze vragen uit handen, maar we zorgen wel dat de schenker betrokken blijft. Een fonds op naam is bovendien een moderne vorm van het mecenaat dat momenteel een grote vlucht neemt. Er komt meer behoefte aan deze manier van schenken.Zeker nu het sociaal cultureel landschap in dit politieke klimaat in gevaar komt.”

'
/*%
.'
.*+!"% Uw hulp doet er toe voor kwetsbare mensen die het moeilijk vinden om een plekje in de samenleving te vinden. Door uw betrokkenheid kan het Oranje Fonds voor hen een wereld van verschil maken. Het verschil tussen meedoen aan de maatschappij of daar buiten staan.

Meedoen?

",'
0"#'
*(&
.*"# +,%
.'
+!'

,
'
('+
()
&
,
-
0%
'


$"' +
'
+-++"*!,'
/
!%
",


+("%
+,&&"'
'
-/
",
,


$(&,
,'
(
'
+("%
"'",",".'


*'#
('+
!*,
!,
('+
.((*
-
'
0(* ,
.((*

/*."' 
((*%"'
'


Meer weten?

,($''"'
.'
%%
'.* '
.((*
3''

"#
'(" '
-
!"*"#
*
-",
.((*
'


"2%
+,-'
.'-",
-/
('+


.*"#%"#.'
+)*$
&,
11'
.'
('0



$-',
('+
-",**
(($
+,-''
&,


"*,"%'

'
",
()
"*(


,'
'&
.'


&,
-
!"*.((*
(',,
()
&,


!,
*'#
('+
,
,*!,

0"#'


%%'
.'
*.'
%

  
&"%


((*

%+,"' "'+,
' /0'
%+


'*
.*"'' (*'#('+'%
(
$"#$
()


% &'
-,
( '
'+,%%"' 
/


///(*'#
('+'%+,-'



!  

$
!

 
!  

# 







! 

 

!


! 

 "
 



! 

 

"

 !

 
!



JUNI 2011 · 13

NIEUWS

Jaarlijks 40 tot 50 onderzoeksprojecten O
Vraag: Wat gebeurt er met de schenkingen en nalatenschappen die aan fondsen en stichtingen worden gedaan? O
Antwoord: Hiermee worden onder andere projecten en onderzoeken gefinancierd.

In de lijst van grootste goede doelenorganisaties in Nederland staat de Hartstichting in de top 5. Vorig jaar kreeg ze 35 miljoen aan giften en nalatenschappen waarvan meer dan de helft besteed werd aan onderzoek. Grofweg worden er jaarlijks 40 tot 50 onderzoeksprojecten gefinancierd met een looptijd van 4 jaar. Nelleke van der Houwen wetenschapscommunicatiemanager bij de Hartstichting: “Voor subsidie voor onderzoek krijgen we aanvragen binnen van verschillende wetenschappers. Die aanvragen doorlopen een strenge selectieprocedure die we op kwaliteit beoordelen. De beste projecten financieren wij. Verschillende wetenschappers doen een aanvraag. Dat kunnen cardiologen of neurologen, maar bijvoorbeeld ook bewegingwetenschappers en voedingsdeskundigen die leefpatronen willen bestuderen die een verhoogde kans geven op harten vaatziektepatiënten.” Tegenwoordig richt het onderzoek dat de Hartstichting steunt vooral op erfelijkheid. Ook besteden onderzoekers veel aandacht aan onderzoek naar stamcellen. De hoop is dat in de toekomst het mogelijk wordt om met stamcellen een beschadigd hart na een hartinfarct te ‘repareren’. Andere speerpunten waar de stichting geld voor vrijmaakt is patiëntenzorg en voorlichting. Is voorlichting belangrijk? Van der Houwen: “Je kunt mensen voorlichten over factoren die ze zelf in de hand hebben

FONDS OP NAAM Bij een fonds op naam zie je zelf wat er met je geld gebeurt. Zo kun je de projecten bijvoorbeeld ook bezoeken.

om hun eigen risico op hart- en vaatziekten te beïnvloeden. Je kunt zeggen dat ze niet teveel moeten eten of meer moeten bewegen, maar je hebt ook risicofactoren die niet ontstaan door een verkeerde leefstijl. Weten-

schappers schatten dat 50 procent beïnvloed wordt door leefstijl en 50 procent door genetische aanleg. Er zijn mensen die heel gezond leven, maar zo erfelijk belast zijn dat ze uiteindelijk toch ziek worden.”

FEITEN Nederland is Europees kampioen in het geven van giften aan goede doelen. Volgens het CBF is in 2009 aan fondsenwerving door 806 instellingen gezamenlijk 3,6 miljard ingezameld.

1

De goede doelen zijn gegroepeerd in Internationale Hulp, Gezondheid, Welzijn en Natuur en Milieu.De sector Internationale hulp (ontwikkelingshulp, vluchtelingenhulp en slachtofferhulp) neemt met een gemiddelde van 40 procent over de afgelopen vijf jaar het grootste deel van de bestedingen voor zijn rekening.

2

Wanneer een goede doelen organisatie te weinig baten vergaart dan beschikt hij meestal over een continuïteitsreserve om een tijdelijke terugval te compenseren.

3

Door de economische crisis van de afgelopen jaren is het geven aan goede doelen in 2009 door particulieren gedaald, maar door baten via acties en subsidies van overheden ligt het totaal weer hoger dan in 2008.

4

Margriet Westra Werkzaam bij het Servicebureau Schenken en Nalaten van het Reumafonds

Onderzoeken ondersteunen

De Hartstichting strijdt al vanaf 1964 tegen hart- en vaatziekten. Om precies te weten wat deze organisatie met hun aanpak heeft bespaart voor de samenleving heeft de Erasmus Universiteit een wetenschappelijke impactstudie gedaan. Aan de hand van het ziektebeeld ‘acuut hartinfarct’ hebben ze gekeken naar ziekteverzuimkosten, gezondheidszorgkosten, kwaliteit van leven en levensverwachting. Het resultaat was dat over de laatste 25 jaar de stichting 500 miljoen euro geïnvesteerd heeft en Nederland een besparing heeft opgeleverd van meer dan 6 miljard op de kosten van acute hartinfarcten. Feitelijk heeft dat er voor gezorgd dat er minder mensen een hartinfarct hebben gekregen en er aan gestorven zijn. Tevens is de kwaliteit van leven na een hartinfarct flink verbeterd. Heeft de Hartstichting in dit minder sociaaleconomisch klimaat de laatste jaren ook minder giften gekregen? Relatiemanager Jim Svenøy: “De inkomsten zijn de laatste jaren enigszins teruggelopen in zoverre dat we een plateau hebben bereikt, maar in 2010 zien we weer een stijging. Hoe dat komt? De Hartstichting kiest voor een positieve aanpak. Mensen beseffen dat onderzoek naar hart- en vaatziekten heel belangrijk is. Eén miljoen hart- en vaatpatiënten leven met een ziekte en iedereen kent wel iemand die het slachtoffer is. Ze zijn dan eerder geneigd om meer te geven. Het streven van de Hartstichting is om niet alleen hart- en vaatziekten te voorkomen maar ook om ze beter te behandelen en te genezen.”

In de top 20 van grootste goede doelen instellingen staat het Leger des Heils op nummer 1.

5

Bij sommige fondsen is het mogelijk je te laten adviseren over schenkingen en nalatenschappen. Bij het Reumafonds hebben ze speciale expertise in huis om mensen te adviseren of te begeleiden met hun schenkingen en nalatenschappen. Je kunt schenken aan goede doelen zoveel je maar wilt.Als je er als gever ook fiscaal voordeel uit zou willen halen, dan heb je verschillende mogelijkheden. Margriet Westra van het Servicebureau Schenken en Nalaten van het Reumafonds: “Dat kan door middel van een periodieke schenking. Dat is een schenking die je voor vijf jaar verplicht om een bepaald bedrag per jaar te schenken aan het goede doel. Voor deze overeenkomst wordt een acte opgemaakt bij de notaris.” Het kan ook fiscaal interessant zijn om geld te doneren middels een aandeelhouderssysteem. De nalatenschap is in dit geval nog niet beschikbaar, maar komt pas vrij bij overlijden. Westra: “Door een geldleningsysteem van het Reumafonds, financieren wij er dan al een project mee.Bijvoorbeeld als iemand een woning heeft met flinke overwaarde die voor ons pas beschikbaar komt na diens overlijden, maar hij daar bij leven al gebruik van wil maken door reumaonderzoek mee te financieren. Daarnaast bestaat er ook schenken in de vorm van een ‘fonds op naam’. Hier zit niet direct een fiscaal voordeel aan voor de gever, maar deze wil iets goeds doen om een bepaald onderzoek te ondersteunen. Veel mensen verbinden dan hun eigen naam aan zo’n fonds.Zo zijn er diverse financiële mogelijkheden om via het Reumafonds de wetenschap te steunen. RUDOLF HUNNIK

RUDOLF HUNNIK

[email protected]

[email protected]

Uw eigen Stichting of úw eigen Fonds Misschien heeft u weleens nagedacht hoe ú iets kunt doen voor een betere wereld. Bijvoorbeeld in de vorm van een eigen stichting. Dat is vaak lastiger dan het lijkt. Een alternatief is een Fonds op Naam waarmee u projecten steunt van Oxfam Novib. U kiest zelf de naam van het Fonds en het soort projecten dat u wilt steunen. Indien gewenst kunt u het Fonds opnemen in uw testament zodat u ook na overlijden bijdraagt aan een betere wereld. Een Fonds op Naam is mogelijk vanaf
50.000 met een notariële akte. Dat is fiscaal aantrekkelijk omdat u een deel terug kunt krijgen van de belasting.


 
 
  
   




  

  


 
  
 

+DQV*HYHOLQJ

IUDQFKLVHRQGHUQHPHU )RQGVRS1DDPELM2[IDP1RYLEVLQGV

Kom naar de lunchsessie Oxfam Novib organiseert op 29 juni in Arnhem een informatieve lunchsessie over Fonds op Naam (vol=vol). Naast Joris Voorhoeve, voorzitter Raad van Toezicht van Oxfam Novib is ook Hans Geveling bij deze bijeenkomst. Hij vertelt over zijn inspirerende reis naar Mali. Geïnteresseerd? Meld u aan via [email protected].

14 · JUNI 2011

DESKUNDIG ADVIES Om de toekomstige uitdagingen in de gezondheidszorg zoals toenemende vraag, sterk stijgende kosten en het personeelstekort het hoofd te kunnen bieden zijn innovaties in de gezondheidszorg van levensbelang. Health Valley is een netwerk dat gezondheidsinnovatie ondersteunt door kennis en kansen aan elkaar te koppelen.

Samen sterk in de zorg et Nederlandse bedrijfsleven en kennisinstellingen kunnen elkaar soms moeilijk vinden vanwege de kloof die ertussen de twee gaapt. Health Valley is er onder meer op gericht om deze partijen bij elkaar te brengen zodat er succesvolle medische innovaties ontstaan. “Door innovaties proberen we de medische zorg tot een hogere kwaliteit te brengen en ervoor te zorgen dat het bedrijfsleven de marktmogelijkheden in de gezondheidszorg zo goed mogelijk benut. Daarom proberen we medische oplossingen te koppelen aan business om zo nieuwe bedrijvigheid te creëren”, vertelt Jan Jonker. Hij is directeur van dit netwerk van bedrijven, gezondheidsinstellingen, onderzoekers en andere relevante partijen dat als doel heeft innovaties in de zorg te ontwikkelen. Een breed terrein: het varieert van nieuwe testen voor diagnostiek en e-portals voor patiënten, tot robotica-oplossingen voor ouderen in de thuissituatie en operatietechnologieën.

H

Barrières slechten In Nederland is volgens Jonker veel kennis aanwezig. Het punt is alleen dat de vertaalslag van onderzoek naar daadwerkelijke productie en dus nieuwe medische pro-

ducten en technologieën vaak nog lastig is. Niet alleen duurt het lang voor innovaties überhaupt worden doorgevoerd, ook gaapt er volgens hem nog een grote kloof tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven. En dat terwijl die twee juist veel voor elkaar kunnen betekenen. Jonker: “Wij zijn er om eventuele barrières te slechten. Het zijn twee nog heel verschillende werelden. Neem bijvoorbeeld een onderzoeker die heel graag zijn bevindingen wil publiceren. Logisch, omdat het goed is voor zijn carrière. Voor een bedrijf zijn exclusiviteit en geheimhouding juist cruciaal. Die verschillen proberen we te overbruggen.” Health Valley kan de deuren openen voor bedrijven die een ingang zoeken in de wereld van kennisen onderzoeksinstellingen. Anderzijds is er bij sommige onderzoekers de behoefte om in contact te treden met ondernemingen ten behoeve van financiering en mogelijkheden voor uitvoering van onderzoek. Daarnaast kent het samenwerkingsverband de wegen richting subsidie vanuit de overheid. “Een goed voorbeeld van wat er is gerealiseerd door samenwerking is een geheel nieuwe vorm van glucosemonitoring. Dit heeft als gunstig effect dat diabetespatiënten het glucoseniveau continu kunnen meten. Een bedrijf wil deze innova-

EXPERTS

Jan Jonker Directeur van Health Valley

Jos Werner: ‘De gezondheidszorg staat voor een uitdaging. Innovatie is daarbij de sleutel’

Jos Werner Voorzitter van Health Valley

tie graag op de markt brengen, in samenwerking met de onderzoeker en de overheid. Een ander voorbeeld is de chip die trombosewaarden in het bloed meet, waardoor direct na een test de resultaten zijn af te lezen. Een nieuwe techniek die een hoop tijd en geld bespaart. Daarnaast bestaat er bijvoorbeeld een i-Pod toepassing voor autistische mensen, die hen begeleidt in bepaalde handelingen als ze op pad zijn. Initiatieven waarin verschillende partijen elkaar hebben gevonden. Voor een groot deel kunnen dergelijke innovaties worden gefinancierd door de bedrijvensector, maar ook de overheid steunt dit soort initiatieven. Vaak bouwen we een plan op rond een innovatie en gaan we daarmee ‘shoppen’ langs verschillende partijen.”

Uitbreiding In de zoektocht naar innovaties breidt het platform haar aandachtsgebied uit. Voorzitter Jos Werner: “Voorheen waren we vooral actief in Twente en Nijmegen, nu betrekken we ook bedrijven en instellingen in bijvoorbeeld Eindhoven of over de grens richting Duitsland bij ons netwerk. Hierdoor ontstaat de zogenaamde Red Med Tech Highway waarbij de snelweg symbool staat voor de snelheid waarmee we zorginnovaties in dit gebied van de grond willen krijgen. Dit door partijen op een goede ma-

Kies voor een eigen HartenFonds op Naam ‘Z odat mijn zoontje wél een toekomst zonder hartproblemen heeft’


*$!#
*#
&(
#
*(- (#
-#
*
#$&"
(
#
&(#$#'
$%
"
$"(
)
%&'$$#!
#
(
(#
&(
#
*(- (#

%!(
-!

#"
*#
(
$#'
.#
)
%!(
'"#
"(

&('((#
+&
)+
!
#&
($
(
$$&
"&
#$&"(
$
%&'$$#!
*'
)#(
)
$#((
$%#"#
"(
"
*#/,
&!("#&
*



$

$%
www.hartstichting.nl/fondsopnaam. Zolang levens te vroeg stoppen, blijven wij doorgaan

nier met elkaar te verbinden. De politiek heeft veel interesse in het goedkoper maken van de zorg en in de doelmatigheid van innovaties, bijvoorbeeld door de inzet van eHealth. Hier ondersteunt ze ons ook in.”

Trends Een van de trends is dat de rol van de patiënt vele malen groter zal worden. Niet alleen is die mondiger, maar ook wordt hij of zij zelf steeds meer onderdeel van het team van gezondheidsschakels. Onder meer door van patiënt te veranderen in consument en door zelf op eigen initiatief de hulp in te kopen. Dit wordt versterkt doordat er ook steeds meer producten en diensten op de markt komen waardoor de scheiding tussen patiënt en consument dunner wordt. Een andere belangrijke trend is dat de rol van relatief kleine bedrijven in de zorg groter wordt, mede doordat ze flexibel en creatief zijn. Jos Werner zegt: “De gezondheidszorg staat voor de grote uitdaging om de kwaliteit en doelmatigheid te verbeteren. Innovatie is daarbij de sleutel. Daarnaast is het een groeisector met grote mogelijkheden voor het bedrijfsleven. Daar spelen we op in.”

MARJOLEIN STRAATMAN [email protected]

JUNI 2011 · 15

INSPIRATIE Vraag: Waarom duurt het zo lang voordat medische innovaties kunnen worden doorgevoerd? Antwoord: Omdat het traject waarin de innovaties worden getoetst vaak moeizaam is. Dit kan de zaak op slot zetten.

De lange weg van innovatie De medische ontwikkelingen staan niet stil. Ze hebben ons de zorg gebracht zoals we die nu kennen. Ziektebeelden zijn bijvoorbeeld beter en sneller te diagnosticeren en behandelingen minder belastend voor de patient. En dat zijn nog maar enkele voordelen. Toch is het in de praktijk heel moeilijk om medische innovaties te introduceren.

gieën is steeds zwaarder geworden. Dat producten veilig zijn en goed werken is natuurlijk essentieel. Daar is geen discussie over. Maar wat nu vaak volgt is een moeizaam traject waarin aanbieders via uitgebreide studies dienen te bewijzen dat hun product ook op lange termijn beter werkt dan bestaande technieken en ook nog eens kosteneffectief is. Op zich een begrijpelijke zaak, maar de lat ligt wel te hoog. Dat zet de zaak een beetje op slot.”

Bewijslast

Snijden

“Het is gewoonweg erg lastig om in Nederland met nieuwe medische producten in het vergoedingenstelsel te komen. Wie nieuwe apparatuur ontwikkelt die het bijvoorbeeld mogelijk maakt om een ziekenhuis met een geheel nieuwe therapie te laten werken, kampt met hetzelfde euvel. De terughoudendheid in vergoedingen geldt voor zowel de kant van de ziekenhuizen als aan die van de zorgverzekeraars”, vertelt Luc Knaven. Hij is directeur van de Medische Technologie Brancheorganisatie FHI. Hij vervolgt: “De eisen aan de bewijslast voor nieuwe medische producten en technolo-

Een omslag in het denken is volgens hem cruciaal. Medische technologie heeft er onder meer voor gezorgd dat de gemiddelde levensverwachting is toegenomen, dat het aantal ligdagen in ziekenhuizen aanzienlijk is gedaald en dat mensen vaak sneller en met een hogere levenskwaliteit kunnen deelnemen aan het arbeidsproces. Innovaties in de zorg worden volgens Knaven nog te vaak gezien als een uitgave, in plaats van een investering die rendement oplevert. “Het punt zijn vooral de bureaucratische trajecten waar men doorheen moet, de al eerder genoemde bewijslast waarin we te ver zijn doorgeschoten en

UIT DE PRAKTIJK

‘De vergrijzing vraagt om een investering in de toekomst’ Luc Knaven Directeur van de Medische Technologie Brancheorganisatie FHI

waarin we genuanceerder moeten worden. Ook de overheid speelt hierin een grote rol met de bezuinigingen en het snijden in de zorg. In eerste instantie lijkt het, wanneer je naar het hele palet van de zorg kijkt, misschien het meest voor de hand liggend om te snijden in de investeringen. Maar wat niet veel mensen weten is dat de uitgaven van de publieke kant aan medische technologieën en innovaties slecht 1,8 procent van het totale zorgbudget behelsen. En dan gaat het dus om de essentiële gereedschappen van de artsen. Het is gevaarlijk om daarop te bezuinigen”, vindt Knaven. Veel van die investeringen zijn volgens hem juist bitter hard nodig in de toekomst.

Innovatiefonds Juist de problemen die op ons af komen zoals de vergrijzing en arbeidsproblematiek (ook in de zorg) vragen om een investering in de toekomst. Knaven doelt hiermee niet alleen op nieuwe medische producten en technologie voor behandelingen, maar ook manieren om de arbeidsproblematiek in bijvoorbeeld het ziekenhuis te verlichten en aan te pakken.

Een mogelijke oplossing ligt volgens de directeur in een zogenaamd innovatiefonds, waarin zorgverzekeraars, ziekenhuizen en overheid samenwerken. Een zelfde systeem werpt in Canada inmiddels zijn vruchten af. “Hierin zou een product een eerste toets moeten doorstaan zoals normaal het geval is. Als na het traject het sein op groen gaat, maar er nog niet genoeg data zijn, zeggen we niet ‘we laten het niet toe’ zoals nu gebeurt. Het is de bedoeling om een innovatie in een beperkte omgeving verder te testen, eventueel met een beperkt aantal patiënten. Na een termijn van twee jaar kun je alsnog beslissen of het al dan niet op de markt komt”, zegt Knaven. Enkele jaren geleden werd er een motie ingediend voor de opzet van een dergelijk innovatiefonds voor medische technologie. Deze werd aangenomen maar het fonds bestaat nog steeds niet. “Er sneuvelen nu te veel medische innovaties die enorm veel voor een patiënt en de zorg in zijn geheel kunnen betekenen. En dat is echt zonde.” MARJOLEIN STRAATMAN [email protected]

INNOVATIEVE ‘LIFE CHANGING’ TECHNOLOGIE VOOR HUIDHERSTEL, BESPARING VOOR TOEKOMST?

S P R AY- O N

S K I N™

Een arts die in staat is brandwonden te behandelen, littekens of onregelmatig gekleurde gebieden van uw lichaam te verbeteren. En minimale littekens over te houden door simpelweg gebruik te maken van het herstellende vermogen van de eigen huid. Toekomstmuziek? Een nieuwe, klinisch bewezen huidherstellende technologie biedt deze mogelijkheid. Maar moet opboksen tegen de conventionele en op termijn duurdere technieken.

‘Medische producten: nieuw en nodig’, aldus het rapport van de Gezondheidsraad dat op 18 januari 2011 is aangeboden aan de minister van VWS. ‘Bij de ontwikkeling van medische producten moeten de behoeften van patiënten en zorgverleners centraal staan. Tot nu toe is dat verrassend genoeg vaak niet zo.’ In de geneeskunde wordt te gemakkelijk vastgehouden aan bekende technieken, terwijl een nieuw product tot betere resultaten kan leiden en goedkoper kan zijn. Een verschuiving in het moderne denkpatroon is hoognodig. Brandwonden bijvoorbeeld vragen vaak meerdere hersteloperaties. Dat brengt hoge kosten, maar ook psychisch, sociaal, lichamelijk leed en arbeidsongeschiktheid met zich mee. ReCell is één van de innovatieve technologieën die is ontwikkeld om brandwondpatiënten een betere toekomst te bieden. De weefselherstellende procedure biedt artsen de

‘Autologous cell based therapies [such as ReCell] provide a real advantage for our plastic surgery and burns patients. In patients with large life-threatening burns the ‘spray on skin’ cells are truly life-saving, allowing us to cover more of the patient more quickly with their own skin. In smaller burn injuries the addition of cell based therapies allows us to operate quicker, achieve faster wound healing, and to minimise scars – a truly life-changing improvement for our patients.’ – Jeremy M. Rawlins, Consultant Plastic Surgeon at the Yorkshire Regional Burn Centre and the NHS at Pinderfields Hospital, Wakefield UK

mogelijkheid huidherstel te verbeteren en littekenvorming te beperken. Direct uitvoeren van één ReCell-behandeling zou aanzienlijke besparingen opleveren. ReCell is een minilaboratorium waarmee een arts huidcellen van een patiënt oogst en met een spray-on techniek reïntroduceert op de te behandelende plaats. ReCell produceert een suspensie van cellen om gezond huidherstel te bevorderen, zoals keratinocyten, melanocyten, fibroblasten en langerhans cellen, en heeft slechts 1-4 cm2 eigen huid nodig van 100 micron.

ReCell (Avita Medical, Australië) heeft wereldwijd al duizenden mensen kunnen helpen, in Nederland kan dat ook. Voor meer informatie: www.re-cell.nl Leverancier Nederland: Laservision Instruments B.V. De Grift 20, 7711 EJ Nieuwleuzen Telefoon: 0529-428000 Email: [email protected]

Werven, binden, groeien Mindwize ként uw klanten, leden of donateurs. Ons team van gepassioneerde professionals weet ze te vinden, te binden en de relatie met hun te laten groeien. Voor ieder vraagstuk vinden wij de meest effectieve, meetbare, efficiënte, creatieve en rendabele oplossing.

Interactieve concepten

Telemarketing

E-mail

Direct mail

SMS

Print

Grondige analyses, meetbaar gedrag en een op maat gemaakt dialoog marketingprogramma zijn dé ingrediënten waarmee wij uw organisatie helpen relaties te verdiepen en blijvend aan u te binden.

Mindwize werkt voor de volgende klanten: Prins Bernhard Cultuurfonds, Dokters van de Wereld, FNV Bondgenoten, Kinderpostzegels, Koninklijke Nederlandse Reddings Maatschappij, Amazonekinderen, AMREF Flying Doctors, Internationaal Parkinsonfonds, Hersenstichting Nederland, Childslife International, MS-Anders, Leger des Heils, Hartstichting, Heifer, Homeplan en Vier voeters.

Bekijk ons werk op www.mindwize.nl of bel 023 - 56 77 000 en vraag naar Colette Bolomey of Wim Tegelaar.

.JOEXJ[F
#7
t
1MBOFUFOXFH

t

)-
)PPGEEPSQ
t
1PTUCVT

t

"4
)PPGEEPSQ 5

 



t
'

 



t
JOGP!NJOEXJ[FOM

JUNI 2011 · 17 TIP

NIEUWS

4 BLIJVEN WERKEN IS GOED VOOR DE GEZONDHEID

IN HET KORT Frans Kok Voedingshoogleraar

Meer bewegen en beter eten

GEZOND OUDER WORDEN

Wie gezond ouder wil worden doet er goed aan te blijven bewegen, en goed te eten.

FOTO: SHUTTERSTOCK

Individualisering van pensioenen zal steeds belangrijker worden O
Vraag:Hoe zit het met doorwerken na je 65e in de toekomst? O
Antwoord: Binnen een jaar of tien zal iedereen naar verwachting drie of vier jaar langer moeten doorwerken dan nu. De afdeling Maatschappelijke Gezondheid aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam richt zijn onderzoek op de effectiviteit en efficiëntie van gezondheidsmaatregelen voor de bevolking in Nederland. Lex Burdorf, hoogleraar aan deze faculteit legt uit: “We kijken naar twee dingen: hoe kunnen we langer gezond

Lex Burdorf Hoogleraar aan de faculteit Maatschappelijke Gezondheid van de Erasmus Universiteit Rotterdam

doorwerken. We onderzoeken dan de duurzame inzetbaarheid en het voorkomen van gezondheidgerelateerde uitval op gevorderde leeftijd. We willen dus weten wat de consequenties zijn voor de gezondheid als mensen doorwerken nadat ze met pensioen zijn gegaan.”

DE KRACHT OM DOOR TE GAAN

Burdorf denkt dat het niet meer langer dan een jaar of tien zal duren, voordat iedereen meer dan drie of vier jaar langer zal moeten doorwerken dan nu. “In Amerika en Engeland zie je dat gepensioneerden een tweede carrière krijgen. Ze blijven deels werken omdat ze het geld nodig hebben maar ook omdat ze actief betrokken willen blijven bij de samenleving, wat bovendien nog eens gunstig is voor de gezondheid. Bij werkelozen die gaan werken in betaalde arbeid, zie je de gezondheid fors vooruitgaan.” Als je langer doorwerkt na je 65e, hoeveel moet je dan sparen voor je

Schenken en nalaten aan Amnesty International ‘Van jullie krijg ik de kracht om door te gaan. Ik ben elke dag dankbaar voor al jullie brieven, bezoeken en andere activiteiten. Het helpt mij vol te houden terwijl ik wacht op gerechtigheid.’ Dat zei de Mexicaan Raúl Hernández, die in augustus 2010 als vrij man de gevangenis verliet (zie foto). Hij zat sinds 2008 vast, vermoedelijk alleen vanwege zijn werk voor de mensenrechten. Amnesty International deed onderzoek naar zijn zaak en voerde met succes actie voor zijn vrijlating.

©Tlachinollan

Amnesty International werkt door middel van onderzoek, lobby en actie voor de rechten van mensen als Raúl Hernández. Onpartijdig en onafhankelijk, dankzij de steun van leden en sympathisanten. Misschien ook voor u iets om te overdenken, als u iets goeds wilt schenken of nalaten. Kijk voor meer informatie over schenken via een notariële akte of testament op www.amnesty.nl, of bel (020) 626 44 36.

bedrijfspensioen, voor het leven dat je nog hebt? “Een bouwvakker leeft gegarandeerd vier, vijf jaar minder lang dan een academicus. Beiden betalen even lang aan het bedrijfspensioen maar de bouwvakker zal daar minder lang van kunnen genieten. Er vindt dus ook een inkomensoverdracht plaats van lager naar hoger opgeleide mensen. In de algehele discussie over pensioenen zal de individualisering van pensioenen steeds belangrijker moeten worden.”

O
Samen met wetenschapsjournalist Broer Scholten schreef de Wageningse voedingshoogleraar Frans Kok het boek ‘Gezond eten, Gewoon doen’. Hierin beschrijven ze wat gezonde voeding inhoudt en waarom mensen moeite hebben om op gewicht te blijven. Kok: “Ten eerste worden we geleid door sterke interne prikkels die we moeilijk kunnen beheersen. Daarnaast krijgen we telkens aanlokkelijke makkelijk te verkrijgen lekkernijen voorgeschoteld. Het beloningscentrum in onze hersenen dat eten waardeert, kan de verleidingen moeilijk weerstaan. Het zijn deze interne en externe stimuli die het voor velen van ons heel lastig maken.” Uit onderzoek blijkt dat zware botten of een langzaam werkende schildklier maar voor een paar procent bijdragen aan overgewicht. “Genen spelen wel een rol. Als iemand tien kilo te zwaar is dan kun je daarvan gemiddeld 40 procent toeschrijven aan een te zware ouder, de rest is teveel eten en/of te weinig bewegen.” Om gezond te blijven moeten we blijven bewegen, meer plantaardig voedsel en minder dierlijke producten eten. Opvallend: pretproducten als snoep en snacks zijn niet verboden. “Je moet het gebruik alleen niet overdrijven.”

RUDOLF HUNNIK [email protected]

Huidfonds: Een gezonde huid voor iedereen De huid is ons grootste orgaan, het biedt bescherming én is ons ‘visitekaartje’ naar buiten. Wij kunnen er makkelijk bij, maar weten er relatief weinig van af als het gaat om de genezing van huidziekten. De behandeling bestaat meestal uit de bestrijding van symptomen zoals ontsteking van de huid, jeuk, schilfering van de huid, verkleuring, uitdroging of haaruitval. Iedere huidpatiënt blijft hopen op een geneesmiddel die zijn of haar huid weer gezond maakt. Meer onderzoek naar de oorzaken en behandelmethoden van huidziekten moet dit in de toekomst mogelijk maken. In Nederland lijden meer dan 2 miljoen mensen aan een huidziekte. De diversiteit in huidaan-

doeningen vraagt grote investeringen in wetenschappelijk onderzoek. Onderzoek dat de behandeling van enkele huidziekten al heeft kunnen verbeteren. Nog geen genezing maar wel een bijdrage aan een verhoogde kwaliteit van leven. Kleine successen die hoopvol stemmen en om aanvullend onderzoek vragen. Het Huidfonds wil zulk onderzoek bevorderen. Dat kunnen wij niet alleen, daarvoor zijn wij afhankelijk van uw financiële steun. Op www.huidfonds.nl ‘Steun ons’ wordt beschreven hoe u het Huidfonds kunt steunen met een schenking of een legaat (nalatenschap). Helpt u mee aan een gezonde huid voor iedereen?

18 · JUNI 2011 TIP

NIEUWS

Vitaliteit staat centraal O
Vraag: Wat kun je doen als bedrijf om de vitaliteit van medewerkers te verbeteren? O
Antwoord: Zorg voor bewustwording en probeer je werknemers te motiveren. Erik Hartman zet zich al langere tijd in voor het principe ‘medewerker vitaal’.Dit doet hij vanuit zijn functie als verantwoordelijke voor alle risico’s; van de financiering tot de Arbo zaken. Hierbij gaat hij ervan uit dat een vitale medewerker de klant beter kan bedienen en zo een kwalitatief hogere service kan verlenen. De ambitie voor het verbeteren van de vitaliteit van de werknemers stond al langere tijd op de agenda. In de praktijk bleek het voornemen echter steeds vooruit geschoven te worden. “Wij zijn daarom eind 2010 begonnen met een project voor gezondheidspreventie. Dat begon met een bijeenkomst waarbij alle medewerkers de mogelijkheid kregen om aan een gezondheidscheck mee te doen. De gezondheidscheck houdt een uitgebreide medische keuring in waarbij ook de conditie van de kransslagaderen wordt gemeten om het risico op hart- en vaatziekten vast te stellen. Daarnaast werd het mogelijk om een eigen gezondheidsprofiel aan te maken op een website en daar een 12-weken programma te doorlopen om de gezondheidsissues te verbeteren.”

Een goede balans “De reden dat we vanuit de Rabobank met dit project zijn begonnen, is dat we de bewustwording bij de medewerkers heel erg belangrijk vinden. Toen het project daadwerkelijk van Erik Hartman Werkzaam bij de Rabobank

FOTO: SVEN VAN DER VLUGT

BEWEGEN Collega’s kunnen elkaar helpen om meer te bewegen, om zo tot een betere gezondheid te komen. Bijvoorbeeld door samen te gaan fietsen. FOTO: FEMKE VAN EEDEN

start ging werden onze verwachtingen overtroffen door het enthousiasme van het gehele bedrijf. Van de 300 medewerkers die uitgenodigd werden,besloten er 239 om mee te doen!”, vertelt Hartman. Projecten die zich richten

op gezondheidspreventie kijken niet alleen naar de algemene fysieke toestand van de werknemers maar proberen de deelnemers ook te motiveren om een goede balans te vinden tussen werk en privé. Bewustwording van de

TIPS VOOR GEDRAGSVERANDERING O
Wanneer je een gedragsverandering wil doorvoeren is het van belang om duidelijk voor ogen te hebben wat het einddoel is. Zorg er dan ook voor dat je voor kleine doelen kiest die realistisch en haalbaar zijn. O
Denk vooruit over de eventuele moeilijkheden die je gaat tegenkomen bij het aanpassen van je levensstijl. Bedenk alvast alternatieve plannen zodat deze barrières je niet terughouden in het veranderingsproces. O
Vraag om steun bij de mensen om je heen. Zij kunnen je bijvoorbeeld aansporen om je aan je

5 VRAAG OM MOTIVATIE EN STEUN VAN ANDEREN

FEITEN VAN LUC RENIERKENS

eigen verantwoordelijkheid voor je vitaliteit is een belangrijk resultaat van een gezondheidspreventieproject. “Omdat het onderwerp zo prominent en structureel op de agenda is komen te staan, merk ik dat er onder collega’s veel over wordt gepraat. Zo blijven mensen elkaar motiveren en kan iedereen de gezonde gedragsveranderingen veel gemakkelijker volhouden.” Vanuit het management wordt er ondersteuning geboden door het organiseren van gezamenlijke activiteiten. Zo kunnen collega’s elkaar op een vriendschappelijke manier helpen om te stoppen met roken, meer te bewegen, anders te eten en af te vallen om zo tot een betere gezondheid te komen. “Er wordt automatisch een followup van de gezondheidscheck aangeboden en daarom heeft het project ook op de lange termijn een grote slagingskans. Door het programma op deze manier te handhaven worden ook nieuwe medewerkers steeds bij het gezondheidspreventie project betrokken. En omdat de kosten grotendeels bij de zorgverzekering van onze werknemers kunnen worden neergelegd is het programma ook financieel gezien haalbaar.”

Vitaliteit

voornemens te houden. O
Probeer je werkgever aan te zetten tot het faciliteren van gedragsveranderingen. Een werkgever kan bijvoorbeeld zorgen voor een gezonde lunch of mogelijkheden om te sporten. O
Probeer consequent te zijn in je ‘nieuwe’ gedrag. Als dit gedrag de gewoonte wordt zal het steeds gemakkelijker gaan. O
Zorg voor een externe motivatie. Je korte termijn behoefte kan met momenten veel sterker zijn dan je lange termijndoel. Een stok achter de deur kan dan helpen.

Als uitkomst van het gezondheidspreventie programma is Hartman, verassend genoeg, niet primair gericht op het terugdringen van het ziekteverzuim.In zijn ogen was de belangrijkste reden om met het project te beginnen om de vitaliteit van de werknemers te stimuleren. “Het bestrijden van ziekteverzuim is eigenlijk een negatieve benadering van het onderwerp gezondheid. Ik denk dat we met onze positieve benadering iedereen hebben kunnen motiveren om mee te doen.” ANNELIEN VAN DROOGE

DIRECTEUR ORBIS VIGOR, GESPECIALISEERD IN PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG

Het ziekteverzuim van Nederlandse werknemers was in 2010 gemiddeld 4.45%. Bedrijven die met gezondheidspreventie werken kunnen het ziekteverzuim significant terugdringen óf een laag verzuimpercentage handhaven. Investeren in preventieve gezondheidszorg kan een breed scala aan fysieke en mentale klachten bij werknemers voorkomen. Het RIVM schat in dat tussen de 40% en 50% van de volwassen Nederlanders een te hoge bloeddruk heeft. Onze onderzoeken bij bedrijven laten zien dat ongeveer de helft daarvan niet weet dat de bloeddruk te hoog is, en dus ook geen maatregelen treft. Steeds meer bedrijven hebben het in hun beleidsplan over preventieve gezondheidszorg binnen hun bedrijf. In de praktijk wordt de uitvoering echter nog vaak vooruit geschoven. Een medische check voor alle werknemers is erg kostbaar, maar is een health check voor een marathonloper zinnig? Door middel van een vragenlijst kan de werkgever helderheid krijgen in de groep met de meeste gezondheidsrisico’s.Deze groep kan vervolgens ondersteund worden in het doorvoeren van bepaalde ‘gezonde’ gedragsveranderingen. De grootste gezondheidswinst binnen een bedrijf is te behalen in de relatief gezonde, grote middengroep. Deze groep verzuimt significant meer dan de best scorende groep, en heeft dus ruimte voor verbetering.

[email protected]

Life happens Preventieve gezondheidszorg resulteert pas in de gewenste effecten (gezondheidswinst, minder verzuim, hogere productiviteit) als mensen veranderen. En veranderen, dat is lastig. Peter bijvoorbeeld. Typisch voorbeeld. Vier jaar geleden een health check gehad. Conclusie: beetje overgewicht, weinig sporten en te hoge bloeddruk. Paar weken geleden is de check herhaald. Conclusie: stevig overgewicht, nog minder sporten, te hoge bloeddruk en rugklachten. Die rugklachten waren voor Peter aanleiding om zich het afgelopen jaar een paar dagen ziek te melden. Waarom heeft Peter de afgelopen jaren niets gedaan met de uitkomsten van de health check? Het was belangrijk, maar nu is het opeens ook dringend geworden, van kwaad tot erger? Waarom heeft hij dat laten gebeuren? Nou: life happens. Peter nam zich voor drie keer per week te gaan hardlopen. Maar ja, het vroor. En toen moest hij boodschappen doen. En dan de kinderen naar het voetballen brengen. En die presentatie moest ook nog voorbereid worden. Life happens en Peter is niet geslaagd in wat hij zich voornam.

baar in kaart waar de schoen wringt, waar de verbetermogelijkheden liggen en hoe groot de kans op succesvolle interventie is. Futsure Checkpoint is ons online Health Risk Assessment tool. De nr. 1 in de wereld.

Allerlei barrières leiden tot uitstel en uitstel tot afstel. Futsure Health is een totaalpakket aan preventieve gezondheidsdiensten speciaal ontwikkeld voor de inzet binnen bedrijven door Orbis Vigor en Spaarne Prevent. Wij meten niet alleen, we maken verbetering mogelijk. Meten: Futsure Checkpoint en Health Checks. Futsure Checkpoint en onze Health Checks brengen op individueel en bedrijfsniveau betrouw-

Veranderen: Futsure Change Is een medewerker ‘at-risk’? Dan starten we direct na de Health Check met ons Futsure Change programma. Online, telefonische of face-to-face coaching. Gericht op het stellen van zinnige en haalbare doelen, voorbereiden en leren omgaan met moeilijke situaties en het borgen van de verandering. Zo kan het leven doorgaan én toch veranderen! Minimale impact op resources Als werkgever heeft u duizend-en-één dingen aan uw hoofd. Preventieve gezondheidszorg is belangrijk, maar meestal nog niet dringend. Work happens en de kans dat u die belangrijke investering in de toekomstige gezondheid van uw medewerkers en uw bedrijf doet, wordt kleiner. Daarom implementeren wij Futsure Health op een kosteneffectieve manier met projectma-

nagers die ervoor zorgen dat de implementatie een minimale impact heeft op uw resources. Zo maken we ook voor u de drempel op weg naar een positieve verandering kleiner. Enkele jaren geleden besloten Orbis medisch en zorgconcern, het concern waar onder andere het Orbis Medisch Centrum, Orbis Thuis en Orbis GGZ onder resulteren, én het Spaarne Ziekenhuis onafhankelijk van elkaar te investeren in preventieve gezondheidszorg. De ondernemingen Orbis Vigor en Spaarne Prevent zijn zo ontstaan. Vanaf 2011 werken beide ondernemingen samen. Onder de naam Futsure Health worden landelijk preventieve gezondheidszorgdiensten aan bedrijven en organisaties aangeboden. The proof of the pudding is in the eating. Zelf zien hoe Futsure Health werkt? Neem contact op met Fred Ruigrok (023-890 8580) of ga naar www.futsurehealth.nl

Futsure Health Y O U R

T A G L I N E

H E R E

JUNI 2011 · 19

PERSOONLIJK ADVIES Ook al let je op wat je eet en bezoek je de sportschool intensief, op een bepaald moment verliest je lichaam zijn strakheid. Als overtollig vetweefsel in je buik, billen of bovenbenen in de weg gaat zitten kun je dit door middel van een cosmetische ingreep laten corrigeren. Ben je een beginner in de wereld van cosmetische chirurgie dan is het lastig om de juiste cosmetische kliniek te moeten kiezen, want er is verschil in kwaliteit en vooral in prijs.

TIPS

Ik merk nu al dat mijn kleren losser zitten arina Ballering en haar dochter wilden samen hun figuur verbeteren met een lip o s c u l p t u u rbehandeling in een cosmeticakliniek die bekend is van de televisie. Haar dochter onderging als eerste een corrigerende ingreep maar de behandeling en het resultaat vielen tegen. Door de slechte ervaring van haar dochter werd het cosmetisch verbeteren voor beiden op een laag pitje gezet. Het was haar man die op internet een cosmetische kliniek vond met een moderne liposculptuurbehandeling: bijna pijnloos en tegen een aantrekkelijke prijs. “Dik zie ik er niet uit maar ik wilde wel heel graag mijn buik en de binnenkant van mijn benen laten behandelen. In het intakegesprek meldde ik dat ik Fibromyalgie heb, reuma in de weke delen. Dit bleek gelukkig geen problemen op te leveren. De eigenares van de kliniek legde helder uit wat liposculptuur met Vibrasound is en aan de hand

M

van een fotoboek liet ze patiënten zien van voor de behandeling en een half jaar na de behandeling. Je stond netjes bloot bij een spiegel en ze gaf aan wat ze konden doen.” Bij liposculptuur zoals met Vibrasound wordt er onder plaatselijke verdoving in de vetlaag een serum met een steriele zoutoplossing en verdovende medicijnen ingebracht. De vloeistof weekt het vet los van de spieren en dit vet wordt vervolgens weggezogen met een vacuümpomp. De tube is slechts 2 millimeter dik om de losgeweekte vetvloeistof makkelijk weg te kunnen zuigen. Nog steeds hanteren plastische chirurgen een ouderwetse manier van liposuctie waarbij onder algehele narcose gelokaliseerd vet wordt weggezogen met grote zuigbuizen van wel 10 mm dik. Dit vet afzuigen gebeurt met veel inspanning en hoge zuigkracht. De herstelperiode duurt lang en er is altijd sprake van beschadiging van omliggende weefsels en bloedvaten. “Omdat ik bij mijn dochter had gezien dat het ook mis kon gaan, vond ik het in het begin van de be-

Marina Ballering Onderging een liposculptuurbehandeling met Vibrasound

ERVARING

‘Het begin van de behandeling vond ik wel eng, maar ik werd enorm gerustgesteld’

handeling wel eng, maar ik werd enorm gerustgesteld. Ik kreeg twee hele kleine speldenprikjes in mijn buik waar de tube en de vloeistof naar binnen gingen. Het werkte meteen en je voelde niks! Met wat zachte heen en weer bewegingen werd de vloeistof eruit gezogen. Je wordt eerst liggend behandeld. Is de behandeling bijna klaar, dan vraagt de arts of je wilt gaan staan om de laatste vetcellen die dan naar beneden zijn gezakt, staand weg te zuigen. Daarna kreeg ik een liposculptuurbroek aan zodat je huid weer kan hechten aan je buikspieren. Na afloop kwam de dokter nog informeren hoe ik de behandeling had ervaren. Ik vond het helemaal niet erg. De arts was ook een hele integere man, die je echt niet het gevoel gaf dat hij je een behandeling wil verkopen. Alles moet nog aan elkaar groeien en pas over een half jaar zie je het fijne resultaat. Al merk ik nu wel dat mijn kleren losser zitten. Ik ben supertevreden.” RUDOLF HUNNIK [email protected]

p

Harm de Vries Ervaringsdeskundige

‘Als je bij een intakegesprek na een kwartier buiten staat is dat niet goed’ Waar moet je allemaal op letten als je een cosmetische behandeling wilt ondergaan? “Wat je als eerste kunt doen is informatie opzoeken via internet. Bekijk forums om de ervaringen van anderen te lezen en daar eventueel mee in contact te komen. Zoek ook informatie over de artsen. Veel mensen laten zich behandelen terwijl ze de chirurg helemaal niet kennen.”

Een liposculptuurmethode als Vibrosound is een moderne techniek, wat maakt het zo innoverend? “Het laat geen littekenweefsel achter en de ingreep vindt plaats onder plaatselijke verdoving. Dus je kunt zelf zien hoeveel vet er wordt afgezogen. Dat is prettig, want sommige chirurgen die patiënten onder narcose behandelen voor een liposculptuur beweren dat ze 3 liter vet hebben afgezogen: dat kan niet, het is hooguit 2 liter.”

Cliëntbelangen staan voorop Groeien door tevreden cliënten, dat is wat Staalbankiers al jaren doet. Als private bank al 95 jaar actief en onderscheidend door persoonlijke aandacht, betrouwbaarheid en goede resultaten. ,,Al sinds de oprichting van Staalbankiers in 1916 staat het belang van de cliënt centraal. Het zit in onze genen, zou je kunnen zeggen, en het hele bedrijf is ervan doordrenkt’’, vertelt Pierre Huurman, directeur commerciële zaken. Hij noemt het tevens een echte netwerkbank: ,,De nieuwe cliënten die we verwelkomen komen hier vaak op aanraden van onze vaste cliënten. Onze clientèle bestaat voor het grootste deel uit vermogende mensen en is heel divers. Verenigingen en stichtingen weten ons te vinden, maar ook ondernemers, professionals, topsporters en bestuurders. Als de relatie goed is, ontstaat er een vertrouwensband en kun je als bank groeien door het netwerk van je cliënten. We maken dan ook weinig gebruik van reclame-uitingen en putten zogezegd uit mond-tot-mondreclame. Dat zegt wel wat over hoe tevreden de cliënten zijn.’’

Optimaal rendement Wat maakt Staalbankiers dan zo aantrekkelijk voor zijn cliënten? De kracht van de van origine Haagse bank is naar eigen zeggen dat de bankiers in de eerste plaats kijken naar de cliënt en niet naar een product. ,,Je ziet ook wel dat een financiële instelling als het ware klanten zoekt bij zijn beleggingsproduct, maar wij bouwen graag een portefeuille op vanuit de wensen en doelen van een cliënt. Het is zeker niet de bedoeling om een beleggingsproduct op te tuigen, om het vervolgens de cliënt in de maag te splitsen’’, verduidelijkt Huurman. De bank maakt sinds 2009 gebruik van de zogeheten multi asset optimalisatie. Hiermee spreidt de bank vermogen zodat je minder risico’s loopt terwijl het wel meer mogelijkheden biedt. ,,We kunnen de portefeuille helemaal laten aansluiten op de doelstellingen van de cliënt. Dat we met deze beleggingsmethodiek bij eenzelfde risico een hoger rendement halen, heeft zich ook in 2010 vertaald’’, zegt Huurman, om daar meteen aan toe te voegen: ,,Maar we richten ons zeker niet op de snelle rendementen, we zetten ons juist in voor de lange termijnrelatie. Hoewel het rendement in 2010 stukken beter was dan de benchmark terwijl het risico gelijk blijft, is dit voor ons niet de drijfveer. Het is geen instrument om cliënten mee binnen te halen. Ik zou eerder willen zeggen dat vertrouwen cruciaal is. Onze kernwaarden zijn dan ook professionaliteit, klantgerichtheid, eerlijkheid en ambitie.’’

Tevreden

Brede spreiding

Een betrouwbare bankier doet natuurlijk wat hij belooft, zo benadrukt Huurman. Het bedrijf besteedt veel tijd en moeite aan de tevredenheid van de cliënten. ,,Als de cliënt content is, hebben wij daardoor de kans om te groeien. Het resultaat mag er wat dat betreft zijn. Uit een tevredenheidsonderzoek blijkt namelijk dat de cliënt ons gemiddeld bijna een acht geeft voor onze dienstverlening. Maar liefst 70 procent geeft zelfs een acht of hoger. Ons streven is natuurlijk om dit cijfer omhoog te krijgen, er zijn immers altijd verbeterpunten. Opvallend is eveneens dat 97 procent van die groep ons bij anderen heeft gepromoot of bereid is dat alsnog te doen in zijn omgeving. Dat zegt natuurlijk heel veel en we zijn er ook enorm trots op.’’

Staalbankiers werd in 1916 opgericht door Machiel Staal. Hij wilde zich als bankier meer richten op de wensen van de individuele cliënt, een eigenschap waar de bank dus nog steeds bekend om staat. Het hoofdkantoor bevindt zich nog steeds in Den Haag, maar er zijn ook vestigingen in Haarlem, Utrecht, Eindhoven, Oosterbeek, Zwolle en Enschede. Sinds 1994 is het bedrijf onderdeel van Achmea. ,,Een uitstekende moeder waar we trots op zijn’’, vindt Huurman, ,,maar we opereren wel degelijk onafhankelijk. Dit houdt in de praktijk in dat we geen verplichtingen hebben in de zin dat we producten van Achmea dienen te verkopen. Met de multi asset optimalisatie beleggen wij juist in veel meer beleggingscategorieën dan gebruikelijk is, waardoor er een brede spreiding ontstaat. Juist door andere mogelijkheden in de portefeuilles op te nemen zijn er successen geboekt. In de praktijk betekent dit onder meer beleggen in vastrentende waarden, goud, hedgefunds en vastgoed. Het streven is een optimale samenhang van die categorieën. Vorig jaar wisten we in de portefeuille met een neutraal beleggingsprofiel een rendement te behalen van 18,8 procent als gevolg van die brede spreiding en samenhang tussen de beleggingsgroepen. Zeer interessant en een uitstekend resultaat. Helemaal als je bedenkt dat de samengestelde benchmark voor deze portefeuille een resultaat kende van 10,2 procent.” De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. ,,Maar het zegt wel wat over het nut van zorgvuldige spreiding. Het succes is een direct gevolg van het toevoegen van meerdere beleggingscategorieën aan de traditionele. Bovendien laten we ons niet leiden door de waan van de dag. Dus zoeken we niet op aandeelniveau naar het beste aandeel, maar werken we juist gestructureerd. Doordat we geen eigen beursgenoteerde beleggingsproducten hebben, zijn we geheel onafhankelijk. We onderscheiden ons -en zijn succesvol door- de optelsom van een goede cliëntrelatie en onze beleggingsmethoden.’’

Overzichtelijk Elke cliënt is uniek. De één is actief met zijn vermogen bezig, terwijl de ander er juist geen omkijken naar wil hebben. Afhankelijk daarvan kan Staalbankiers een volledig pakket aan financiële diensten aanbieden dat past bij de wensen van een cliënt. De bank doet dat op een onafhankelijke, objectieve en consistente wijze. Het is Huurmans ervaring dat cliënten op zoek zijn naar iemand die aandacht voor hen en hun wensen heeft. Daarom heeft de clientèle de beschikking over een bankier en kan de cliënt tevens aanspraak doen op een kring van specialisten, waardoor een optimale service ontstaat. Regelmatig overleg over de portefeuille en of deze nog aansluit bij de wensen van de cliënt behoort tot de mogelijkheden. Staalbankiers is, kortom, een bank die echt tijd heeft voor de cliënt en die diens financiële situatie en doelstellingen begrijpt en bijstuurt als dat nodig is. ,,Daarnaast spreekt het feit dat we een Nederlandse private bank zijn ook veel mensen aan. Onze Nederlandse achtergrond en het gegeven dat we ons niet verliezen in grote internationale plannen, vindt de cliënt prettig. Waarschijnlijk heeft dit van doen met de crisis. Doordat we ons alleen bezighouden met private banking, kunnen wij ons richten op waar we goed in zijn. Staalbankiers is daarnaast een transparante en overzichtelijke bank’’, zegt Huurman.