Editie juni 2014 MONA heeft sponsorbudget pagina 2 Het DIGICAT zomerzoekspel pagina 8 Kom naar de cAt-opendeurdag pagina 10
MONA SPONSORT MOLSE VERENIGINGEN Om de naambekendheid van MONA vzw te vergroten, is beslist om een sponsoringbudget op te nemen in de begroting van 2014. MONA vzw voorziet een budget van 5000 euro om activiteiten te sponsoren van Molse verenigingen. Het budget wordt gespreid over 2 periodes. In deze eerste oproep, die loopt tot en met 15 augustus, zullen 10 verenigingen geselecteerd worden. De tweede oproep wordt gelanceerd in oktober 2014. Om in aanmerking te komen voor een sponsorbudget van max. 250 euro, moet uw vereniging een dossier indienen. In dit dossier toont u aan op welke manier u de naam van MONA vzw op de kaart zal zetten. De vragenlijst om hierbij te helpen, vindt u terug op onze website www.monavzw.be of kunt u opvragen bij het secretariaat van MONA vzw. De dossiers voor deze eerste oproep kunnen ingediend worden tot en met 15 augustus 2014. Een comité van MONA-leden zal in september de ingediende aanvragen beoordelen. De raad van bestuur beslist vervolgens welke 10 verenigingen een sponsorbudget zullen ontvangen.
“Dien uw sponsoraanvraag in bij MONA vzw en maak kans op max 250€“
Praktische informatie: Bekijk het reglement en de vragenlijst op onze website www.monavzw.be of vraag ze aan bij het MONA-secretariaat.
MONA-secretariaat Markt 62/3, 2400 Mol, 014/31.33.67
[email protected] maandag-dinsdag-donderdag van 10.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 16.30 uur woensdag en vrijdag: na afspraak gesloten van 11/07/14 tot en met 21/07/14 en van 1/08/14 tot en met 15/08/14
Maak een dossier op, waarin u alle vragen beantwoordt en aantoont hoe uw vereniging de naam van MONA vzw maximaal bekend zal maken. Dien uw dossier in bij het secretariaat van MONA vzw via post of e-mail en dit ten laatste op vrijdag 15 augustus 2014. De beslissing wordt genomen door de raad van bestuur in september 2014. Alle indieners krijgen persoonlijk antwoord. De verenigingen die sponsoring ontvangen, zullen vermeld worden in het MONA magazine van oktober 2014.
2
MONA VZW KIEST NIEUW BESTUUR De algemene vergadering en raad van bestuur van MONA vzw kozen dit voorjaar opnieuw hun voorzitters en ondervoorzitter(s). De algemene vergadering herbenoemde ook de 15 bestuursleden voor een periode van 2 jaar. In de algemene vergadering blijft Nick Bergmans voorzitter. Hij wordt bijgestaan door 2 ondervoorzitters: Jef Verrees werd verkozen als 1ste ondervoorzitter en vervangt Jan Claes. Jean Pauwels werd herverkozen als 2de ondervoorzitter. In de raad van bestuur werd Jef Verrees herverkozen als voorzitter, Jan Claes als ondervoorzitter en Marnix Braeckeveldt (NIRAS) als penningmeester. De komende 2 jaar zullen zij de vereniging vertegenwoordigen en ervoor zorgen dat de dagelijkse werking van MONA vlot verloopt. Net als alle andere leden van MONA vzw doen ze dit onbezoldigd en op vrijwillige basis.
Raad van bestuur
DE MOLSE VOORWAARDEN de molse voorwaarden voor het aanvaarden van de berging
VEILIGHEID Maximale veiligheid Toezichtsprogramma
TEWERKSTELLING & BEHOUD NUCLEAIRE KNOW HOW Maximale lokale tewerkstelling Behouden van nucleaire kennis in de streek
NOODPLANNING Optimaliseren nucleaire noodplanning Noodplanning bekend maken bij bevolking Optimaliseren bestaande hulpdiensten & medische infrastructuur
INSPRAAK
Blijvende inspraak voor de Molse bevolking Intergemeentelijke samenwerking
MILIEU & GEZONDHEID
J. Verrees Voorzitter
J. Claes Ondervoorzitter
M. Braeckeveldt Penningmeester
Algemene vergadering
Vermijden van impact op het milieu Verlies aan natuurwaarde beperken & compenseren Gezondheidsstudie
HET LOKAAL FONDS Duidelijke en blijvende band behouden met de berging Inspelen op veranderende noden in de samenleving
MONA 3.0
N. Bergmans J. Verrees J. Pauwels Voorzitter 1ste Ondervoorzitter 2de Ondervoorzitter
Organiseren van lokaal overleg voor een veilige berging Een blijvende verankering in de Molse gemeenschap Toezien op de verdere uitwerking van alle voorwaarden Een eenvoudige organisatie waar iedereen welkom is Kennis verzamelen, bundelen en delen
3
ONDERZOEK NAAR DE NUCLEAIRE NOODPLANNING MONA heeft in 2005 in zijn eindrapport een aantal voorwaarden opgenomen in verband met de nucleaire noodplanning: • De bestaande noodplanning moet een betere bekendheid krijgen bij de bevolking, • De overheid moet ervoor zorgen dat de lokale hulpdiensten voldoende opgeleid personeel en het nodige materiaal hebben om in te grijpen bij een nucleair incident, • De bestaande hulpdiensten (brandweer, politie, ziekenhuis, ...) en de medische infrastructuur in Mol moeten in functie hiervan worden geoptimaliseerd.
Stand van zaken opgemaakt Sinds de opmaak van het eindrapport is bijna 10 jaar verlopen. Daarom onderzocht de Universiteit Antwerpen hoe het ondertussen gesteld is met de nucleaire noodplanning: hoe ver staat men met de gevraagde optimalisatie? Wat werd al gerealiseerd en welke voorwaarden zijn nog in te vullen? Het onderzoek toont aan dat de uitdagingen bij de nucleaire noodplanning liggen in de coördinatie en communicatie tussen alle niveaus (lokaal, provinciaal en federaal). Op het lokale niveau verloopt de samenwerking goed en deelt men dezelfde bekommernissen. Het federale niveau heeft een andere visie op de beste aanpak van de nucleaire noodplanning. De communicatie en het begrip tussen beide niveaus zijn belangrijke aandachtspunten.
Er is heel wat op til in de nucleaire noodplanning • in 2015 is een grootschalige noodplanoefening gepland, de resultaten hiervan zullen leiden tot een herziening van de wetgeving • de brandweer wordt hervormd en de taken tussen brandweer en civiele bescherming worden duidelijker verdeeld • opstart van het BE-ALERT project in 2014 om burgers snel te verwittigen, ... MONA beraadt zich over de conclusies van het rapport en zal in de werkgroepen bespreken welke voorwaarden nog onvoldoende ingevuld zijn. In samenspraak met de lokale hulpverleningsdiensten zal MONA aanbevelingen formuleren om de nucleaire noodplanning nog verder te optimaliseren.
EEN MONA-LID AAN HET WOORD... Noodplanning is nodig, maar wordt hopelijk nooit omgezet in noodactie. In de nucleaire sector, zoals in andere sectoren, wordt in eerste instantie alles gedaan om een noodsituatie te voorkomen. Dit doet men door volgens veilige procedures te werken en door er voor te zorgen dat er verschillende barrières zijn, mocht er toch iets fout lopen. Op die manier wordt de kans dat er een gevaar voor de bevolking ontstaat zo klein mogelijk gehouden. Nochtans is een ongeval nooit helemaal uit te sluiten. De nucleaire bedrijven zowel als de overheid moeten dus ook voorbereid zijn voor het geval het toch mis gaat. In de beginjaren was het SCK in Mol de voornaamste nucleaire uitbater. Het organiseerde, in samenwerking met het toenmalige IHE (nu Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid) en met de civiele bescherming, de noodplanning in België. Het beschikte over een vloot van voertuigen, uitgerust met de nodige meet- en staalnamemiddelen, en een centrale bevelpost van waaruit alles voor het ganse grondgebied gecoördineerd werd. Later, en vooral na het ongeval in Tsjernobyl, werd SCK alleen verantwoordelijk voor het eigen technisch domein. De verantwoordelijkheid voor het milieu en de omwonenden werd overgenomen door de centrale crisiscel van de regering. Een goede voorbereiding is onontbeerlijk en MONA wenst dan ook steeds te weten of alle niveau’s (federaal, provinciaal, gemeentelijk, uitbater) klaar zijn om samen te werken, de nodige acties te nemen en de burgers tijdig en correct te informeren. Mark Loos Co-voorzitter werkgroep Opvolging Berging
4
WERKGROEP BEZOEKT ONTSLUITINGSWEG Naast een bezoek aan de testwand bracht de werkgroep Opvolging Berging ook een bezoek aan de ontsluitingsweg. NIRAS laat een ontsluitingsweg aanleggen om de gloednieuwe kade aan het kanaal Bocholt-Herentals te verbinden met de bergingsmodules en de Europalaan.
WERKGROEP OPVOLGING BERGING BEZOEKT TESTWAND
Dankzij de ontsluitingsweg kan NIRAS zoveel mogelijk bouwmateriaal voor het cAt-project aanvoeren via de kade. Zo blijft de impact van de bergingssite op het wegverkeer beperkt. Op de ontsluitingsweg zelf neemt NIRAS verkeersremmende maatregelen, om de veiligheid voor het kruisend fietsverkeer te verhogen. De weg is grotendeels afgewerkt. De grachten werden reeds uitgegraven en de bermen werden ingezaaid. De werken zullen klaar zijn tegen de zomer.
Op 29 april bracht de werkgroep Opvolging Berging een bezoek aan een nieuwe testwand die NIRAS in april gebouwd heeft bij de demonstratieproef. Deze testwand van 11 meter hoogte is de vierde testwand op rij. Ter voorbreiding van deze grote testwand bouwde NIRAS eerst nog 6 extra testblokken om de bouwtechnische parameters scherp te stellen. Bij ontkisting bleek dat de gebruikte techniek goede resultaten oplevert. Het beton is van een zeer goede dichtheid en stevigheid. Met deze testen staat NIRAS alweer een stapje dichter bij het bouwen van een veilige berging. De testwanden laten NIRAS toe om de bouwtechniek verder te perfectioneren en de problemen op te lossen die opdoken bij het gieten van de eerdere testwanden. Deze problemen hebben vooral te maken met de verdichting van het beton. De specifieke eigenschappen van het beton in combinatie met de grote hoeveelheid wapening maken dat een goede dichting van het beton over de hele oppervlakte van de wand niet evident is. De stevige stalen wapening is nodig om bestand te zijn tegen eventuele aardbevingen.
5
STUDIEREIS NAAR EL CABRIL Op 24 april brachten een 20-tal leden van MONA vzw een studiebezoek aan de bergingssite El Cabril (Spanje) waar het Spaanse laag- en middelactief afval wordt opgeslagen. Op de grens van Dessel en Mol komt er een gelijkaardige bergingssite voor het Belgische laag- en middelactief afval: de berging voor categorie A-afval. Het doel van deze studiereis was om te kijken hoe de toekomstige oppervlakteberging in Dessel eruit zal zien. De MONA-leden vergeleken de gelijkenissen en de verschillen in beide concepten om te leren uit de ervaringen van onze Spaanse collega’s. De bergingssite El Cabril, operationeel sinds 1992, is gelegen nabij Cordoba, in heuvelachtig gebied. El Cabril ligt relatief ver en afgelegen van de bewoonde wereld. Het dichtsbijzijnde dorp bevindt zich op 20 km van de site. ENRESA, de Spaanse tegenhanger van NIRAS, beheert deze bergingssite. El Cabril heeft een vergunning voor de berging van laag- en middelactief afval. Dit afval is vergelijkbaar met het afval dat in de toekomstige oppervlakteberging categorie A zal geborgen worden. Op de bergingssite van El Cabril zijn er ook randfaciliteiten aanwezig zoals een caissonfabriek en een installatie voor de productie van monolieten (IPM). Deze faciliteiten worden ook op de categorie A-bergingssite voorzien. Enkele belangrijke verschillen tussen beide concepten: • Betonsamenstelling: in El Cabril werkt men met klassiek beton, de berging categorie A-afval zal met een speciale betonsamenstelling werken; • Tijdelijk dak: In El Cabril wordt een tijdelijk dak boven de modules geplaatst wanneer deze gevuld worden met monolieten. Nadat een module gevuld is, wordt er een betonnen dakplaat voorzien die nadien gecoat wordt. In de berging voor categorie A-afval wordt een permanent dak voorzien tijdens het opvullen van de berging. • Inspectieruimte: In El Cabril is er is geen inspectieruimte aanwezig onder de modules. Er is enkel een inspectiegallerij langsweg de modules. In de berging voor categorie A-afval zal er wel een inspectieruimte onder de volledige oppervlakte van de bergingsmodules komen.
Meer informatie vindt u op onze website www.monavzw.be
Na een lange busrit, ook over kleine kronkelige bergwegen, kwamen we aan op een desolaat plateau. In de wijde omgeving was geen huis meer te bespeuren. Hier was het dan, hier werd al het Spaans categorie A-afval geborgen. We werden deskundig rondgeleid door Emilio, een werknemer van ENRESA, de instelling die de site beheerd. We bezochten nog een aantal andere installaties en logistieke gebouwen. Bij het bezoek aan de bergingssite El Cabril kregen we een beter idee over het gigantische project dat ook in Dessel de komende jaren zal gerealiseerd worden. Kortom, het was een vermoeiend maar zeer leerrijk bezoek!
Lief Bisschops Lid van de werkgroep Algemene Nucleaire Problematiek
6
Als Mollenaar ben je van kleins af aan vertrouwd met de nucleaire wereld. Het cAt-bergingproject was me als nieuw lid van MONA trouwens ook niet onbekend. Maar hoe ziet zo’n monoliet er nu in het echt uit? Wat voor een volume heeft zo’n opslagplaats juist? Hoe verloopt het ontvangen, verwerken en monitoren van dit nucleair afval? In El Cabril kreeg ik direct een duidelijk beeld van wat zo’n opslagplaats in de realiteit is, beelden en praktijk die direct meer duidelijk maken dan lange teksten. Pieter Sannen Bestuurslid MONA vzw
Het bestuderen van plannen en beschrijvingen van grote projecten is zeker waardevol maar het zien van een analoge verwezenlijking in ware grootte en in volle activiteit heeft ontegensprekelijk een grote meerwaarde. Met deze overtuiging namen we op 23 april het vliegtuig richting El Cabril, in Spanje, waar sinds 1992 een oppervlakteberging voor laagradioactief nucleair afval operationeel is. De site is een oude uraniummijn gelegen in een bergachtige, weinig bevolkte streek. Zeer instructief was de grote zorg besteed aan het maken van de “caissons” uit gewapend beton van hoge kwaliteit. Het telegestuurde opstapelen van de gevulde caissons in “modules” kwam ook in beeld. Eens vol krijgen de modules een eindafdekking, terwijl een ondergronds drainagesysteem toelaat controle uit te oefenen op mogelijke lekken. Ook zeer leerrijk waren de verschillende proefopstellingen en testen, bedoeld om de kwaliteit van de concepten en materialen te controleren. Dit alles te kunnen zien werken in ware grootte en op reëel materiaal geeft een duidelijk beeld van wat in Dessel, op enkele verschillen na, zal worden gebouwd. Echt de moeite van een bezoek waard. Etienne Trauwaert Lid Algemene Vergadering MONA vzw
7
DIGICAT ZOMERZOEKSPEL Van 1 juli tot en met 31 augustus 2014 kan je deelnemen aan het 2de Zomerzoekspel van DIGICAT. Met de fiets of met de wagen leg je een route van ongeveer 20 km af langs interessante en mooie plekjes in Mol en Dessel. De precieze locaties die je moet aandoen, vind je terug aan de hand van foto’s en locatietips. Het vertrekpunt ligt aan de Sas4toren in Dessel, het eindpunt aan Port Aventura in Mol. Maar eigenlijk kan je vertrekken waar je wil. Zolang je de 12 locaties aandoet, kan je de tocht succesvol beëindigen. Op iedere locatie moet je een DIGICAT-katje weten te vinden alsook het antwoord op een meerkeuzevraag die op de locatie wordt gesteld. Wie alle vragen juist beantwoordt en ook de schiftingsvragen goed heeft, maakt kans op een tablet-PC! Deelnameformulieren kan je downloaden via www.digicat.be. Hier kan je de antwoorden ook online invullen. Je kan het deelnameformulier ook afhalen bij de toeristische dienst van Mol en bij MONA en STORA. Ingevuld kan het worden afgeleverd in het kantoor voor toerisme in Mol en in de brievenbus van MONA, STORA en de Digicatstudio.
WAAR VIND JE DIGICAT? »»Heb je toegang tot internet? Surf dan naar www.digicat.be of download de gratis mobiele applicatie van DIGICAT op jouw smartphone. »»Digitale kijkers van Telenet en Belgacom TV kunnen DIGICAT bekijken via hun tv. Zap naar RTV en druk op de rode knop. 8
KORT NIEUWS... OPENBAAR ONDERZOEK OVER GEÏNTEGREERD BOSBEHEERPLAN NIRAS engageert zich om de natuurwaarde van de omgeving rond de toekomstige bergingssite op peil te houden en waar mogelijk te verbeteren. Momenteel bestaat het terrein uit vergraste en beboste heide en mastbossen. De gewenste toestand is een structuurrijke heide, bos met gevarieerde begroeiing en droge en natte open plekken. Om hiertoe te komen is een actief beheer nodig. Hiervoor werd in samenspraak met lokale geïnteresseerden en het agentschap natuur en bos (ANB) een geïntegreerd bosbeheerplan opgesteld. Dit plan zal in september ter inzage liggen van de bevolking. Hou onze website in de gaten voor meer informatie over het openbaar onderzoek!
NIRAS WERKT AAN NIEUW MASTERPLAN Het Masterplan is een beschrijving van het Bergingsproject categorie A, in al zijn aspecten. In 2010 werd een eerste versie opgemaakt. Ondertussen zijn we 4 jaar verder en is er heel wat gebeurd in het cAt-project. Daarom komt er nu een actuele versie. Vermits MONA als partner in het cAt-project betrokken is, vraagt NIRAS ook aan de MONA-leden om input te geven. De nieuwe versie van het Masterplan wordt eind 2014 of begin 2015 verwacht.
WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL?
5 EENVOUDIGE MAATREGELEN... »» blijf binnen of ga naar binnen »» sluit ramen en deuren »» luister naar de radio en kijk tv »» telefoneer niet onnodig »» laat de kinderen op school Lees meer hierover op www.nucleairrisico.be
9
OPENDEURDAG CAT-PROJECT Op zaterdag 13 en zondag 14 september organiseren NIRAS, MONA en STORA een infomarkt voor iedereen die meer te weten wil komen over het bergingsproject van categorie A-afval. Met infostandjes op 2 locaties stellen we de verschillende onderdelen van het cAt-bergingsproject aan u voor. Deskundigen zijn aanwezig om al uw vragen te beantwoorden. Genoeg kennis verzameld? Breng dan een bezoek aan de toekomstige bergingsite, ontdek de nevelkamer in Isotopolis, maak een ritje met de huifkar, geniet van een hapje en een drankje...
GRASVELD TEGENOVER ISOTOPOLIS De opendeurdag start bij Isotopolis, in de Gravenstraat 75 te Dessel. In de verschillende tenten vindt u informatie over volgende thema’s:
De logistieke keten van de berging In de grote tent kom je meer te weten over de kade, de ontsluitingsweg, de toegangscluster, de caissonfabriek, de IPM, de toekomstige bergingsmodules …
De gezondheidsopvolging 3xG
Hier verneem je alles over de eerste resultaten van de gezondheidsstudie in de gemeenten Dessel, Mol en Retie
Partnerschappen MONA en STORA
Hier leer je alles over het ontstaan en de evolutie van het partnerschap tussen NIRAS en de gemeenten Mol en Dessel. Ontdek hoe onze gemeente mee vorm geeft aan het cAt-project!
Lokaal Fonds
Hier krijg je informatie over het fonds dat in de toekomst lokale projecten en activiteiten in Mol en Dessel financieel zal ondersteunen.
Het regionaal overlegplatform (ROP)
De infostand van het Regionaal Overlegplatform (ROP) leert je alles over de kansen die het cAt-project en de regio elkaar te bieden hebben en hoe die kansen optimaal benut moeten worden.
Praktische informatie: Op zaterdag 13 en zondag 14 september ’14, telkens van 13.00 tot 18.00 uur. Onthaal: Isotopolis, Gravenstraat 75, 2480 Dessel
10
op 13 en 14 september 2014 HOEK GRAVENSTRAAT-KASTELSEDIJK
“cAt-opendeurdag 13 & 14 september, van 13 tot 18 uur. Kinderen welkom!”
Ook op het terrein van het toekomstige communicatieparcours kan je terecht voor een flinke brok informatie over de volgende aspecten van het cAt-bergingsproject:
Het communicatieparcours en DIGICAT Kom de troeven van het toekomstige communicatieparcours zelf ontdekken!
Studies, onderzoek en ontwikkeling, de demonstratieproef Ontdek alle maatregelen die NIRAS neemt om de veiligheid van het cAt-project op lange termijn te waarborgen.
Het beeldkwaliteitsplan en bosbeheerplan Kom meer te weten over het toekomstig uitzicht en (natuur) beheer van de site
BEZOEK BERGINGSSITE U reserveert bij het onthaal een plaats voor een rondleiding. Met een toeristentreintje rijdt u langs de belangrijkste plaatsen van de bergingssite: de pas aangelegde kade, de nieuwe ontsluitingsweg en de toekomstige caissonfabriek, het administratieve gebouw en de bergingsmodules. Tijdens de rit krijgt u een woordje uitleg over de functie van de gebouwen, de timing van de bouw ervan, de zettingsproef, de opslag van het afval en nog veel meer. Daarna brengt het treintje u weer naar het vertrekpunt!
11
KRUISWOORDRAADSEL Vul het kruiswoordraadsel in en stuur ons uw oplossing per post of e-mail voor 15/08/14. Uit de juiste antwoorden trekken we één winnaar. Hij of zij ontvangt een waardebon om te besteden bij de Molse handelaars. De winnaar van maart 2014 is F. De Laet. Proficiat!
1 Wie organiseert een zomerzoektocht door Mol en Dessel?
4 Vanaf dit jaar voorziet MONA een budget voor ...?
2 Wat heeft MONA verkozen voor 2 jaar?
5 In welke maand gaan de cAt-opendeurdagen door?
Een stevige stalen ... is nodig om 6 Hoe heet de bergingssite in Spanje? 3 de wanden van de berging stevig te maken
HOE LID WORDEN? Ben je inwoner van Mol en wil je meer weten over de nucleaire zaken in Mol en de bredere regio? Ben je geïnteresseerd in de sociale en economische aspecten van de toekomstige berging? Wil je meebouwen aan de toekomst van MONA? Grijp dan nu je kans en schrijf je in bij één van de werkgroepen! Inschrijven kan op het MONA-secretariaat of via
[email protected] Like ons op FACEBOOK Volg ons op Twitter
CONTACT Mols Overleg Nucleair Afval vzw
1
A 2 3
R
Markt 62, bus 3 2400 Mol TEL. 014/31.33.87
[email protected] www.monavzw.be
4
J 5 6
T
OPENINGSUREN MA / DI / DO 10.00 – 12.00 en 14.00 – 16.30 En na afspraak
V.U.: Jef Verrees, Markt 62 bus 3, 2400 Mol
12
