16-06-2005 10:07
V.U. Agnes Bode, Familiehulp vzw, Koningsstraat 306, 1210 Brussel - Foto’s: Lieven Cattersel
00966P-opmaak Page 1
JAARVERSLAG 2004
00966P-opmaak
16-06-2005
10:07
Page 3
Vo o r w o o r d
Inhoudstafel Voorwoord Situering
JAARVERSLAG 2004
pag. 1 pag. 2
1. Voorbereiding nieuwe organisatiestructuur
2004 was een zeer belangrijk jaar in de geschiedenis van
Maar structuren betekenen niets als ze niet gedragen worden door
Familiehulp. We hebben alle zeilen moeten bijzetten om onze nieu-
mensen. 2004 heeft nog maar eens aangetoond dat je op
we organisatiestructuur voor te bereiden die in januari 2005 werd
Familiehulp-medewerkers kan rekenen. Niet zomaar omdat ze elke
ingevoerd. Het gaat om één van de meest ingrijpende verande-
dag hun taak naar behoren uitvoeren, maar vooral door die inzet en
ringstrajecten die Familiehulp in haar geschiedenis gekend heeft.
die gedrevenheid die vrij uniek te noemen is in een organisatie van
1.1 VONK!
pag. 4
1.2 Wat verandert er?
pag. 6
Ondanks de energie die we in de voorbereiding van de nieuwe
En laat ons eerlijk zijn, de overgang naar het nieuwe Familiehulp is
1.3 Waarom deze veranderingen?
pag. 7
organisatiestructuur hebben gestoken, zijn we de dagelijkse zorg- en
soms moeizaam verlopen. We hebben veel discussies gehad, veel
1.4 Familiehulp in de samenleving
pag. 7
dienstverlening niet uit het oog verloren. Elke dag opnieuw gaan
vergaderd en onderhandeld. Maar het ging vooruit. En zelfs als de
2. Het zorg- en dienstverleningsbeleid
pag. 8
onze meer dan 8.500 medewerkers op pad om duizenden cliënten
genomen beslissingen niet altijd iedereen blij maakten, toch bleef
zo goed mogelijk te verzorgen en te helpen. Ook in 2004 verfijnden
die gedrevenheid – die zo typisch is aan onze medewerkers – aan-
we onze waaier van diensten.
wezig. Het is vooral dit gegeven dat wij uit 2004 onthouden.
U kan in dit jaarverslag een toelichting vinden over al onze
Ook 2005 zal een scharnierjaar worden, waarin we stapsgewijs
activiteiten. Enkele krachtlijnen willen we hier reeds vermelden.
willen oogsten wat we nu gezaaid hebben.
2.1 Voorbereiding van de nieuwe organisatiestructuur
pag. 10
2.2 Ontwikkelingen op het domein zorgen dienstverlening 3. Het personeelsbeleid
pag. 11 pag. 12
3.1 De arbeidsvoorwaarden
pag. 12
3.2 Vorming, training en opleiding (VTO)
pag. 13
4. Het preventiebeleid 5. Het kwaliteitsbeleid 6. Familiehulp en een sector in beweging 7. Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel
pag. 15 pag. 16 pag. 18
dergelijke omvang.
• De voorbereiding en invoering van de geautomatiseerde werkplanning ging van start, evenals de voorbereiding van de
We danken al onze medewerkers die extra inspanningen
implementatie van het permanentieconcept.
geleverd hebben om dit project mogelijk te maken. Dankzij hun
• De verdere uitbouw van expertise op het vlak van dementie,
inzet en flexibiliteit is de invoering van het nieuwe organisatie-
palliatieve zorg, kraamzorg, zorg bij psychisch zieke cliënten,
model in een hoofdzakelijk positieve en constructieve sfeer
allochtonen, heffen en tillen, verzorging van ziektebeelden,
verlopen. We danken ook onze bestuursleden, die ertoe
kansarmoede, reglementering, enz.
bijdragen dat Familiehulp de gepaste antwoorden vindt op de
• De dienstverlening in het kader van de dienstencheques breidt
uitdagingen van vandaag en morgen. Het is vooral dankzij hun
zich verder uit. Familiehulp is zelfs uitgegroeid tot de grootste
verantwoordelijkheidszin en betrokkenheid dat dit project mogelijk
speler in deze markt.
is geworden.
pag. 22
• De aanwerving van een manager interne en externe communica-
7.1 Gezinszorg
pag. 26
tie, alsook een manager kwaliteit versterkte onze organisatie op
7.2 Poetsdienst
pag. 29
7.3 Volle Maan (kraamzorg)
pag. 31
7.4 Oppas
Pag. 32
7.5 Opvang zieke kinderen
pag. 33
7.6 De Speelboom
pag. 34
7.7 Karwei
pag. 36
7.8 Vervoer
pag. 37
7.9 PIT (dienstverlening in het kader van de dienstencheques)
pag. 38
8. Expertisecentrum kraamzorg Volle Maan
pag. 40
9. Financieel Verslag
pag. 42
10. Controleverslag
pag. 43
11. Adressen Familiehulp
pag. 44
deze twee belangrijke domeinen. • De start van het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan. Er bestaat geen twijfel over: thuiszorg wordt een steeds belangrijker maatschappelijk thema en er staan ons in de toekomst nog heel wat uitdagingen te wachten. Denk maar aan de vergrijzing van de bevolking, maar ook aan de plannen van de Vlaamse regering om kinderopvang met dienstencheques mogelijk te maken. Met onze nieuwe organisatiestructuur zijn we goed gewapend om deze uitda-
Annelies Van Cauwelaert
Agnes Bode
gingen aan te pakken.
Voorzitter Raad van Bestuur
Algemeen directeur
1
00966P-opmaak
16-06-2005
10:07
Page 5
Situering Familiehulp v.z.w. is een geïntegreerde dienst voor thuiszorg en
De afdeling PIT (Professioneel in Thuisondersteuning) van
biedt gezinszorg, bejaardenzorg, kraamzorg (“Volle Maan”), poets-
Familiehulp levert huishoudelijke diensten (onderhoud van de
hulp, opvang van zieke kinderen, zorg voor dementerenden, pallia-
woning, was en strijk, maaltijden bereiden, klein verstelwerk) in het
tieve zorg, zorg voor psychisch zieke cliënten, karweihulp en vervoer.
kader van de dienstencheques. Iedereen die hulp in het huishouden wil en hiervoor dienstenche-
Wij verlenen thuiszorg op het vlak van persoonsverzorging, huis-
ques aankoopt, kan terecht bij PIT.
houding en psychosociale bijstand aan zorgbehoevenden met ondersteuning van het thuis-, familiaal en sociaal netwerk. Zich
Familiehulp profileert zich ook naar jonge gezinnen. Voor kinderop-
omringd weten en ondersteund worden door het thuismilieu is zeer
vang kan men terecht in de 2 kinderdagverblijven van Familiehulp
belangrijk wanneer men verzorging nodig heeft. De zorg die
in Oostende en Turnhout. Naast de klassieke dagopvang wordt in
Familiehulp biedt, vormt een aanvulling op de zelfzorg en de zorg
Oostende ook voorzien in occasionele opvang.
van familie en vrienden. Zelfredzaamheid wordt hierbij gerespecteerd, aangemoedigd en, waar mogelijk, weer aangeleerd. Familie en
Familiehulp is actief in alle gemeenten van Vlaanderen en het
vrienden worden zoveel mogelijk bij de zorgverlening betrokken.
Brusselse gewest. Het is een autonome v.z.w. binnen de christelijke werknemersorga-
Familiehulp heeft een sterk gedecentraliseerde werking, dicht bij
nisatie ACW en telde eind 2004 meer dan 8.500 personeelsleden.
de cliënt. Deze decentralisatie laat toe om snel in te spelen op de veranderende noden van de cliënten en staat dus garant voor een cliëntgerichte zorgverlening.
Soorten zorg- en dienstverlening gezinszorg
opvang ziek kind
logistieke hulp
gezinszorg
klusjesdienst
kraamzorg
vervoerdienst
zorg bij psychisch zieken
PIT (dienstencheques)
zorg bij dementerenden
oppas met vrijwilligers
zorg bij kansarmen zorg in palliatieve situaties
schoonmaakhulp
professionele oppas
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 7
1 . Vo o r b e r e i d i n g n i e u w e organisatiestructuur
1.1 VONK! VERANDERING OPENT NIEUWE KANSEN In 2004 vierde Familiehulp haar 55ste verjaardag. De voortdurende groei van onze organisatie en de snelle maatschappelijke veranderingen, hebben ons gestimuleerd om kritisch naar onszelf te kijken. Zo startte Familiehulp in 2003 met een veranderingsproject, onder de naam Vonk!, dat ervoor moet zorgen dat mensen en middelen in Familiehulp optimaal benut worden. Na een uitgebreide analyse van onze sterke en zwakke punten, besliste Familiehulp om een nieuw organisatiemodel te ontwikkelen. De omschakeling werd grondig voorbereid. In 2004 hebben de Familiehulp-medewerkers heel wat werk verzet om de invoering van de nieuwe organisatiestructuur mogelijk te maken. In januari 2005 kon het nieuwe Familiehulp van start gaan. Voor onze cliënten waren de veranderingen beperkt. Zij kunnen blijven rekenen op onze professionele en kwalitatieve zorg- en dienstverlening. De invoering van de nieuwe organisatiestructuur leidde niet tot enig banenverlies. Integendeel, er werden heel wat nieuwe mensen aangeworven. Intern vonden er wel verschuivingen plaats.
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 9
Vo o r b e r e i d i n g n i e u w e o r g a n i s a t i e s t r u c t u u r
JAARVERSLAG 2004
Nieuwe taakverdeling
1.2 Wat verandert er? Vanaf januari 2005 omvat Familiehulp 3 niveaus: de zorgregio, de interregio en de hoofdzetel.
Een deel van de taken verschuift naar de interregio. De interregio neemt een groot deel van het papierwerk over van de zorgregio (loonadministratie, aanwervingen, boekhouding, enz.). Op die manier kan de zorgregio zich volledig concentreren op haar kernopdracht, nl. de organisatie van de zorg- en dienstverlening, de opvol-
1.3 Waarom deze veranderingen? Onze vorige structuur heeft zeker zijn waarde bewezen, maar we wensen ook in de toekomst efficiënt en effectief te kunnen blijven inspelen op de maatschappelijke en politieke evoluties. Familiehulp wil met de nieuwe organisatiestructuur enerzijds de sterke punten
ging en de begeleiding van de medewerkers.
behouden en anderzijds de minder goede punten ombuigen.
Meer specialisatie
In het nieuwe Familiehulp wordt gewerkt aan meer eenheid. Belangrijke beslissingen worden genomen in één samenhangend
Algemene vergadering
Interregio Interregioteam
Zorgregio
de opvolging van de werkplanning. In moeilijke zorgverlenings-
iedere cliënt en medewerker dezelfde kansen krijgt (basiszorg- en
situaties kunnen onze medewerkers ondersteuning krijgen van
dienstverlening, loon- en arbeidsvoorwaarden). Dit betekent niet
specialisten van de interregio.
dat er geen eigen accenten meer kunnen gelegd worden voor
Nieuwe aanspreekpunten
Algemeen directeur
Directiecomité
geheel van besluitvorming voor de totale vzw. Dit betekent dat
bepaalde regio’s, maar die accenten zullen dan wel gezamenlijk
Raad van bestuur
Hoofdzetel
In elke zorgregio staat een gespecialiseerd permanentieteam in voor
Met de invoering van de nieuwe organisatiestructuur vonden er heel wat interne verschuivingen plaats. De samenstelling van een
1 hoofdzetel, gevestigd in Brussel • Voor algemeen beleid en ondersteuning.
Interregiodirecteur 4 interregio’s – nieuw niveau in Familiehulp • Voor administratie, facturatie en ondersteuning van de zorgregio’s. Zorgregiodirecteur
18 zorgregio’s – gelijkwaardig op vlak van cliënten en medewerkers • Voor de zorg- en dienstverlening
worden beslist. Familiehulp wil bovendien de bestaande kennis binnen de organisatie maximaal benutten door meer werk te maken van specialisatie.
aantal zorgregio’s is ook gewijzigd. De facturatie gebeurt vanuit de interregio. Cliënten kunnen vanaf nu rechtstreeks naar de interregio bellen voor vragen in verband met hun factuur.
1.4 Familiehulp in de samenleving.
Aangepaste besluitvormingsorganen
De inbedding van Familiehulp in de lokale omgeving blijft een belangrijk punt. De verbondenheid van de zorgregio met andere
In de nieuwe organisatiestructuur hechten wij veel belang aan
organisaties in de streek (ACW, thuiszorgpartners, mantelzorgers, …)
geschikte en eigentijdse besluitvormings- en overlegorganen.
wordt verzekerd door een regionale toekomstraad. Op niveau van
Familiehulp heeft ervoor gekozen om de leidinggevenden te
de hoofdzetel vormen de voorzitters van deze regionale toekomst-
responsabiliseren en tegelijk de eenheid van beleid te versterken.
raden de centrale toekomstraad. Deze centrale toekomstraad komt
De eindverantwoordelijke van een lager niveau zetelt steeds in het
samen onder het voorzitterschap van de voorzitter van de raad van
besluitvormingsorgaan van het hogerliggend niveau.
bestuur.
• Het interregioteam is samengesteld uit de interregiodirecteur, de administratief directeur van de interregio en de zorgregiodirecteurs. • In het directiecomité zetelen naast de algemeen directeur, de directeur zorg- en dienstverlening, de HRM-directeur, de financieel en administratief directeur en de 4 interregiodirecteurs. • De raad van bestuur is samengesteld uit maximum 14 leden met de nodige expertise-mix die een rijk overleg mogelijk maken. De algemeen directeur vertegenwoordigt het operationeel management van Familiehulp in de raad van bestuur.
7
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 11
2.Het zorg- en dienstverleningsbeleid
In 2004 ging heel wat tijd en energie naar de voorbereiding van de nieuwe organisatiestructuur. Toch werd ook de nodige aandacht besteed aan de interne en externe ontwikkelingen op het domein van zorg- en dienstverlening.
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 13
Het zorg- en dienstverleningsbeleid
2.1 Voorbereiding van de nieuwe organisatiestructuur Een belangrijk gevolg van de invoering van de nieuwe organisatiestructuur was dat er intern heel wat verschuivingen plaatsvonden binnen de groep van de bedienden. Om de juiste persoon op de juiste plaats te krijgen, werd een heel proces van matching opgezet. Zoals voorzien, was de matching van de stafmedewerkers en sectorverantwoordelijken afgerond tegen eind april. Zij bleven hun oude functie verder uitoefenen tot einde 2004. Voor hen was er
De voorbereiding van de sectorherverdeling was geen gemakkelijke operatie. Tegen september was dit grotendeels afgerond en kon er gewerkt worden aan de voorbereiding van o.a. de communicatie hierover aan basiswerkers en het opnieuw toewijzen van de cliënten en zorgverleners aan de juiste wijk en zorgregio. Bovendien kregen alle cliënten en zorgverleners een nieuw nummer, een klus die door
JAARVERSLAG 2004
2.2 Ontwikkelingen op het domein zorg- en dienstverlening Naast het intern scenario dat voor PIT in transitie werd opgesteld, wijzigde in januari 2004 ook de regelgeving van dienstencheques en moesten we PIT hierop afstemmen.
het IT-departement werd voorbereid. Er werden afspraken gemaakt over de continuïteit van de bijzondere diensten o.a. karwei, opvang ziek kind, PIT,… voor de cliënten die van zorgregio wisselden.
De ontwikkelingen in het domein geestelijke gezondheidszorg, met name de pilootprojecten voor psychiatrische cliënten thuis, noopten tot het opstellen van een visietekst vanuit Familiehulp.
geen sprake van ‘dubbelepettenperiode’, maar niettemin woog dit
Hierin werden zowel interne als externe expertise als prioriteit
indirect toch wel op de teams.
vooropgesteld. Daarnaast werden de grenzen bepaald van onze zorgverlening aan deze doelgroep en werd het belang van de doorver-
Het directiecomité besliste om te starten met 10 expertises in het
wijsfunctie van onze diensten, met als ingangspoort huishoudelijke
domein zorg- en dienstverlening:
taken en dus laagdrempelig, vooropgesteld. Het erkennen van de
• allochtonen
expertise van elke partner is een basisvoorwaarde om de zorgverle-
• dementie
ning bij deze cliënten en hun familie een kans op slagen te geven.
• heffen en tillen/woningaanpassing en hulpmiddelen • kansarmoede
In de nieuwe organisatiestructuur wordt heffen/tillen een expertise
• kraamzorg
op interregio. De afspraak om de ingeslagen richting in verband
• palliatieve zorg
met vorming over dit thema verder te zetten, werd bekrachtigd en
• reglementering en algemene visie op zorgverlening
het vormingsinstituut kreeg deze opdracht explicieter toegewezen.
• reglementering en algemene visie op dienstverlening
Al snel werd het ook duidelijk dat er een link met preventie moest
• verzorging en ziektebeelden
gemaakt worden omdat deze 2 domeinen heel wat raakvlakken
• zorg bij psychisch zieke cliënten.
hebben.
De toewijzing van de expertises aan stafmedewerkers was tegen eind september 2004 afgerond.
In de loop van 2004 werd het dossier van de zorgkundige terug actueel. Binnen de Vereniging van Diensten voor Gezinszorg werd
Het functioneel overleg met de managers begon in april om de
een werkgroep opgestart om de gevolgen van deze nieuwe beroeps-
opstart van de nieuwe organisatiestructuur voor te bereiden. Dit
groep op de werking en opleiding van gezinszorg te inventariseren
gebeurde door de processen zorg- en dienstverlening op te maken.
en stappen voor te bereiden.
Ook de transitie van PIT (dienstencheques) en andere zorgvormen kwamen aan bod.
Het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid (19 maart 2004)
Er gebeurde in het voorjaar tevens een inventarisatie van de
leidde tot een standpuntbepaling. Zo wil Familiehulp onder meer
vormingsbehoeften zowel voor de managers als voor de stafmede-
actief betrokken worden in de voorbereiding, opmaak en opvolging
werkers.
van de lokale sociale beleidsplannen en zal het meewerken aan
In het najaar werd de implementatie van het permanentieconcept
ACW-acties. Vele zorgregio’s zijn momenteel al op diverse plaatsen
voorbereid en toegelicht in alle zorgregio’s, wat gelinkt was aan de
betrokken bij de opmaak van de lokale sociale beleidsplannen.
veralgemening van de geautomatiseerde werkplanning. In juni was het eindrapport ‘zelfsturende teams’ klaar, opgemaakt door 2 thesisstudenten vanuit het departement Ziekenhuiswetenschappen van de K.U.L. Dit onderzoek bevat zinvolle suggesties naar het ontwikkelen van wijkteams naar zelfsturende teams. 11
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 15
JAARVERSLAG 2004
3. Het personeelsbeleid 3.1 De arbeidsvoorwaarden Vlaams Intersectoraal Akkoord
Organisatieverandering In 2004 is volop gewerkt aan de voorbereiding van de wijziging van de organisatiestructuur van Familiehulp. Ook op vlak van arbeids-
Het Vlaams Intersectoraal Akkoord voor de social-profitsector 2000-2005 bepaalde in sterke mate de arbeidsvoorwaarden binnen Familiehulp in 2004. Overeenkomstig de sectorale CAO’s zijn ook in 2004 stappen gezet om de harmonisering van de arbeidsvoorwaarden in de social profit te realiseren. Zo is in februari 2004 een verhoging van de loonbarema’s doorgevoerd en is er in juli 2004 een uitbreiding gekomen van het recht op Vrijstelling van Arbeidsprestaties voor 45-plussers en een bijkomende aanvullende verlofdag voor werknemers in de leeftijdscategorie 35-44. Op deze domeinen zijn trouwens ook in 2005 stappen gezet en het nieuwe
3.2 Vorming, training en opleiding (VTO) Vormingsinstituut
voorwaarden is hierop geanticipeerd. Begin 2004 zijn met alle betrokken bedienden ‘matchingsgesprekken’ gevoerd. De nieuwe organisatiestructuur bracht namelijk ook heel wat nieuwe functies met zich mee, en de inhoud van sommige bestaande functies veranderde grondig. Medewerkers konden zich kandidaat stellen voor deze functies en in een persoonlijk gesprek met de directie hun motivatie toelichten. Op basis van deze gesprekken werden in een ‘matchingscomité’ medewerkers aan
Familiehulp hecht een groot belang aan goed gevormde medewercollectieve vorming. Familiehulp beschikt over een eigen vormingsinstituut. Het instituut zorgt voor alle interne opleidingen en ons beroep doen, onder meer via door het VIVO gecoördineerde opleidingen. Met VTO wil Familiehulp de aanwezige en noodzakelijke competenties bij de medewerkers in kaart brengen, ontwikkelen en afstem-
gaat op vlak van arbeidsvoorwaarden verder in de ingeslagen weg.
van 2004 zijn de nieuwe teams ter voorbereiding van de organisa-
men op interne en externe ontwikkelingen. Het VTO-beleid bena-
tieverandering samengebracht. De wijzigingen in de samenwerking
dert dit vanuit 4 perspectieven: het perspectief van de klant, de
als gevolg van de nieuwe structuur werden in processen gegoten en
medewerker, de organisatie en de kwaliteit. Familiehulp biedt zowel
aan alle betrokkenen toegelicht. De timing van de invoering van de
persoonsondersteunende als technisch-analytische en functiege-
Familiehulp tracht steeds binnen de door de overheid gecreëerde
nieuwe organisatievorm werd aangepast, zodat iedereen iets meer
richte vormingsactiviteiten aan.
budgettaire ruimte de arbeidsvoorwaarden te maximaliseren.
tijd kreeg om zich op de verandering voor te bereiden. Bovendien
Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar het evenwicht tussen
werd beslist tot een tijdelijke uitbreiding van het tewerkstellingska-
Via het eigen vormingsinstituut staat Familiehulp borg voor kwali-
arbeid en gezin, naar een afstemming van draaglast en draagkracht.
der om de effecten van de verandering mee op te vangen.
teitsvolle vorming op maat.
volop gewerkt aan de verdere uitbouw van de expertise van de
Reeds van bij de start was er een grote interne vraag naar bijscho-
arbeid bij Familiehulp kadert in deze zorg. De overgrote meerder-
medewerkers in hun nieuwe functie.
ling voor de basiswerkers, met name de verzorgenden en de huishoudhulpen. Momenteel zijn deze de belangrijkste doelgroep
lof, palliatief verlof, verlof voor medische bijstand, ‘landingsbanen’)
dien in dat zij op een andere plaats worden tewerkgesteld. In een
kennen een groot succes. Familiehulp gaat hierbij zo ver als de gren-
specifieke CAO zijn de nodige maatregelen overeengekomen om
zen van de continuïteit van de dienstverlening en het behoud van
eventuele nadelige effecten van deze verhuizing maximaal op te
de noodzakelijke efficiëntie en expertise het toelaten.
vangen of te compenseren. Bij de vele nieuwe locaties die moesten worden gezocht is daar waar mogelijk ernstig rekening gehouden
Het aanvullende verlof voor oudere werknemers (35-44 en 45+) is een maatregel die eveneens het evenwicht tussen draaglast en draagkracht moet bevorderen om zodoende te verhinderen dat
met de bereikbaarheid met het openbaar vervoer. In september zijn de sociale overlegorganen reeds volgens de nieuwe structuur aan de slag gegaan. De sociale verkiezingen van mei
oudere werknemers vroegtijdig afhaken. In 2004 zijn bij Familiehulp
2004 hebben voor een deel nieuwe werknemersvertegenwoordigers
de opnamemodaliteiten van de vrijstelling van arbeidsprestaties
aangeduid. Overeenkomstig de CAO die daarover is afgesloten
voor werknemers ouder dan 45 versoepeld. Op die manier willen wij
maken deze mandatarissen nu deel uit van de syndicale delegatie,
het onze werknemers makkelijker maken dit uitgebreide recht ook
die op zorgregioniveau is georganiseerd. Uit elke zorgregio en inter-
effectief te benutten.
regio is een werknemer afgevaardigd in de Ondernemingsraad en het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk, die maandelijks op de hoofdzetel vergaderen.
In totaal werden er door het vormingsinstituut in 2004 3.221 uren interne vorming gegeven. De thema’s waarover Familiehulp externe opleidingen organiseert kan men opvragen bij: Familiehulp Vormingsinstituut Koningsstraat 306 1210 Brussel Tel: 02/227.40.10
Familiehulp Opleidingscentra
kiezen, wordt het beroep van “verzorgende” door de VDAB als een knelpuntberoep beschouwd. Familiehulp speelt in op deze behoefte en organiseert jaarlijks verschillende polyvalente opleidingen met als
Het verlengen van de versoepeling van de CAO inzake deeltijdse
Voor heel wat bedienden houdt de organisatieverandering boven-
veranderingen).
Gezien steeds minder mensen voor een job in de verzorgende sector
Ondertussen is de nieuwe organisatiestructuur in voege en wordt
se vormen van loopbaanonderbreking (tijdskrediet, ouderschapsver-
met de voorbereiding van de nieuwe organisatiestructuur (opleiding
organiseert tevens externe opleidingen voor organisaties die op
nen gaan. Uiteraard was daarmee de kous niet af. In de tweede helft
heid van onze medewerkers werken dan ook deeltijds. Ook de diver-
schillende opleidingen plaats die in hoofdzaak te maken hadden
kers. Familiehulp investeert daarom voortdurend in individuele en
intersectoraal voorakkoord dat begin mei 2005 werd afgesloten,
Evenwicht arbeid - gezin (Work - Life Balance)
tieverantwoordelijken, administratief bedienden,…) vonden er ver-
functioneringsgesprekken, opleiding werkplanning, omgaan met
functies gekoppeld, en voor begin mei wist elke bediende waar en in welke functie hij/zij in de nieuwe structuur aan de slag zou kun-
Voor de andere medewerkers (sectorverantwoordelijken, permanen-
binnen de werking van het vormingsinstituut. De thema’s die hier aan bod komen zijn o.m. • Arbeid en gezin • Beroepsgeheim en beroepsrelatie • Communicatie/assertiviteit • E.H.B.O. • Hef en til • Humor op het werk • Kwaliteit • Lichaamstaal • Medicatiegebruik • Omgaan met cliënten die lijden aan een psychische aandoening • Omgaan met moeilijk gedrag • Opfriscursussen voor verzorgenden en huishoudhulpen • Professioneel samenwerken • Reuma • Ziektebeelden • Zorg voor jezelf • …
doel zoveel mogelijk gekwalificeerde verzorgenden ter beschikking te stellen van de arbeidsmarkt. In 2004 leidde Familiehulp in haar opleidingscentra, verspreid over alle Vlaamse provincies, 161 cursisten op tot gebrevetteerde polyvalent verzorgende. Bijna alle cursisten konden nadien aan de slag bij Familiehulp, een andere thuiszorgdienst of in andere ouderenvoorzieningen. Dit toont het succes van de opleiding polyvalent verzorgende aan. 9 voltijdse opleidingen gingen van start en nog eens 9 voltijdse opleidingen werden afgerond in 2004. Naast de voltijdse opleidingen van 11 maanden, vond er tevens 1 deeltijdse opleiding plaats die zich richtte naar een specifieke doelgroep (anderstaligen). Deze deeltijdse opleiding werd georganiseerd in ons opleidingscentrum te Anderlecht.
13
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 17
Het personeelsbeleid
4. Het preventiebeleid
Het menselijk kapitaal is in een organisatie als Familiehulp van
In Gent nam Familiehulp ook actief deel aan een vooropleiding voor anderstaligen. Deze opleiding gebeurde in samenwerking met ande-
Familiehulp beschikt over 5 opleidingscentra waar het de opleidingen tot polyvalent verzorgende organiseert.
hebben aangevat. Daarnaast werkte Familiehulp in Vlaams-Brabant en het Gentse ook mee aan een opleiding die langdurig werklozen voorbereidt op een tewerkstelling in het kader van dienstencheques.
onschatbare waarde. De realisatie van een kwaliteitsvolle en verantwoorde thuiszorg op maat is slechts mogelijk indien medewerkers
re Gentse thuiszorgpartners. Van deze groep zijn er 6 personen die vervolgens de opleiding als polyvalente verzorgende bij Familiehulp
JAARVERSLAG 2004
Nationalestraat 111 2000 Antwerpen Coördinator: Mich Niemans Tel: 03 220 16 51
aan het werk kunnen blijven én voldoening vinden in hun werk. Preventie is het middel om het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk te bewerkstelligen. Familiehulp zorgt via een goed preventiebeleid dat de medewerkers kunnen (blijven) werken in een veilige, gezonde, hygiënische en welzijnsbevorderende omgeving
Familiehulp vindt het belangrijk om hieraan deel te nemen gezien de veranderingen die optreden op de arbeidsmarkt. Het gegeven van een multiculturele samenleving wordt immers steeds meer ervaren, zowel bij de cliënten als bij het personeel. Door dit project
Ninoofsesteenweg 339 1070 Brussel
zorgverlener.
beroepsgebonden ziektes.
Coördinator: Karin De Bosscher Tel: 02 410 98 80
Familiehulp kiest voor het geïntegreerde preventiebeleid. Naast het integreren van welzijn in het dagelijkse management is het tevens de
doet Familiehulp ervaring op met diversiteit waardoor men meer vertrouwd wordt met het multiculturele, zowel als werkgever en als
en gespaard blijven van (arbeids)ongevallen, beroepsziektes en
Steendam 41
bedoeling dat iedereen in de organisatie aan preventie werkt.
9000 Gent Coördinator: Marleen Geussens Tel: 09 223 40 17
Het is belangrijk dat nieuwe medewerkers snel kennis maken met hun rol binnen preventie. Het luik preventie heeft zijn vaste waarde in de vormingsreeks ‘introductie nieuwe basiswerkers’ en in 2004
Thonissenlaan 41 3500 Hasselt Coördinator: Greet De Meyer
leidden de evaluaties tot een eerste inhoudelijke bijsturing. Ook het luik tillen blijft belangrijk en reikt de basiswerker de juiste principes aan om rugsparend te werken.
Tel: 011 37 65 01 Voor alle basiswerkers werd een jaarthema ‘welzijn op het werk’ in Ardooiesteenweg 50 bus 4 8800 Roeselare Coördinator: Carine Defauw
het vormingsaanbod opgestart. Dit aanbod legt minder de klemtoon op de rol van basiswerker binnen preventie, maar wil het welzijn van de basiswerker verhogen door een betere ‘zorg voor zichzelf’.
Tel: 051 24 28 68 De interne dienst voor preventie en bescherming neemt binnen het preventiebeleid een adviserende rol op. Door de invoering van de Al de opleidingen lopen in samenwerking met de VDAB en het ESF.
nieuwe organisatiestructuur was 2004 een overgangsjaar. De nieuwe interne dienst voor preventie en bescherming is pas begin 2005 effectief gestart. De vroegere verbondelijke preventieadviseurs hebben nog een laatste maal vergaderd in het voorjaar 2004. De werkgroep ‘globaal preventieplan 2005-2009’ binnen de interne dienst werkt nu aan het toekomstig preventiebeleid.
15
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 19
5. Het kwaliteitsbeleid 2004 stond voor Familiehulp in het teken van de voorbereiding van
Tevens werd er voor de oppasdienst Brussel een tevredenheidsbe-
de nieuwe organisatiestructuur. Dit heeft ook zijn invloed gehad op
vraging uitgevoerd bij alle eigen cliënten. Er werd geopteerd voor
de opvolging van het kwaliteitssysteem. Vanaf midden 2004 werd
het versturen van een schriftelijke vragenlijst aan de cliënten.
het kwaliteitssysteem opgevolgd door de manager kwaliteitsbeheer,
Verschillende aspecten van de oppasdienst werden bevraagd, zoals
een nieuwe functie die gecreëerd werd binnen Familiehulp.
het optreden van de oppasser, de functie van oppascoördinator, de aangeboden zorg- en dienstverlening, de thuiszorgdienst Familiehulp in het algemeen, … Door een aantal open vragen te
Gezinszorg
stellen zijn we meer specifiek kunnen doordringen tot de kern van tevredenheid over de oppasdienst. Op basis van de resultaten van
In 2004 werd voor gezinszorg vooral aandacht besteed aan de
dit tevredenheidsonderzoek en uit de ervaringen in de dagdagelijk-
geplande verbeterprojecten en aan het opvolgen van de implemen-
se praktijk werden een aantal aandachtspunten weerhouden. Uit
tatie van het kwaliteitshandboek. Deze opvolging gebeurde aan de
deze aandachtspunten worden verbeteracties voor 2005 gehaald.
hand van interne kwaliteitsaudits, die in het najaar werden uitgevoerd. In 2003 werd in elk verbond de intakeprocedure geauditeerd, in 2004 kwamen de klachtenprocedure, de procedure beëindiging
Opleidingscentra
van het hulpverleningsplan en de opvolging van de verbeteracties aan de beurt. Hieruit werden aandachtspunten geformuleerd die
In 2004 werd er in het opleidingscentrum te Hasselt een externe
mede aan de basis lagen voor het opstellen van verbeterprojecten
kwaliteitsaudit gehouden door het ESF-agentschap. Het ESF-agent-
voor 2005.
schap hanteert het INK-kwaliteitsmodel, een kwaliteitsmodel geba-
Doordat 2004 grotendeels in het teken stond van de organisatie-
seerd op het EFQM-model. Net als dit EFQM-model bestaat het
verandering konden niet alle verbeterprojecten volledig uitgewerkt
INK-kwaliteitsmodel ook uit verschillende aandachtsgebieden. Voor
worden. Hierdoor zullen een aantal van de voorziene verbeterpro-
elk aandachtsgebied zijn meetpunten vastgelegd met een omschrij-
jecten voor 2004 in 2005 terug opgenomen worden.
ving van vijf ontwikkelingsfasen naar optimale kwaliteit. Om te voldoen aan de eisen van het ESF-agentschap dient minimum fase 2
In het najaar van 2004 vond er ook een externe kwaliteitsaudit
voor elk meetpunt behaald te worden. Tijdens de audit werd vast-
plaats in de verbonden Turnhout en Hasselt. Het betrof hier een
gesteld dat het opleidingscentrum te Hasselt voor elk meetpunt
opvolging van de audits die de Inspectie in het voorjaar van 2003
minimum fase 2 behaalde. Wel werden door het ESF-agentschap
uitvoerde. Bedoeling was na te gaan of er wel degelijk rekening
een aantal verbetervoorstellen geformuleerd. Een aantal hiervan
gehouden werd met de opmerkingen die toen geformuleerd wer-
zullen in 2005 opgenomen worden.
den. Het resultaat van deze audits was zeer positief. Er werd geen enkele tekortkoming vastgesteld.
Eind 2004, begin 2005 werd er in elk opleidingscentrum een interne kwaliteitsaudit uitgevoerd. Tijdens deze audit werden een aantal problemen vastgesteld. Verdere opvolging hiervan zal in 2005
Oppas
gebeuren.
Binnen Familiehulp heeft enkel Brussel een erkende oppasdienst. In 2004 werd er gewerkt aan het ontwikkelen van een definitieve ver-
Kinderdagverblijven
sie van het kwaliteitshandboek voor oppas. Vooraleer de definitieve procedures te laten goedkeuren, werd er een interne audit van de
De twee kinderdagverblijven (in Turnhout en Oostende) die
oppasdienst uitgevoerd. Bedoeling was na te gaan of de werking van
Familiehulp uitbaat onder de naam De Speelboom, werden respec-
de dienst conform de opgestelde procedures verliep. Tevens diende
tievelijk in november 2003 en januari 2004 door Kind & Gezin
te worden nagegaan of de procedures zelf geen bijsturing behoef-
erkend. Eén van de vereisten van deze erkenning is dat de kinder-
den. Tijdens deze audit werden geen tekortkomingen vastgesteld.
dagverblijven dienen te beschikken over een kwaliteitshandboek,
Het definitieve kwaliteitshandboek werd eind 2004 goedgekeurd en
dat uiterlijk twee jaar na erkenningsdatum dient klaar te zijn.
geïmplementeerd in de dienst.
In 2004 werd gestart met de opmaak van dit kwaliteitshandboek. De definitieve versie dient klaar te zijn tegen november 2005.
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 21
6 . Fa m i l i e h u l p e n e e n s e c t o r i n beweging
Als grootste thuiszorgorganisatie is het belangrijk dat Familiehulp haar stem laat horen bij de beleidsmakers op Vlaams en federaal niveau. Thuiszorg wordt steeds belangrijker in onze maatschappij en de politieke beleidsmakers hebben de verantwoordelijkheid om een consequent welzijnsbeleid te voeren zodat de thuiszorgsector adequaat op de stijgende vraag zou kunnen inspelen.
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 23
Fa m i l i e h u l p e n e e n s e c t o r i n b e w e g i n g
JAARVERSLAG 2004
In 2004 werden er verschillende dossiers behandeld die een impact
Voor de tewerkgestelden in het systeem van de dienstencheques
Familiehulp blijft ook aandacht vragen voor verschillende thema’s
hebben op de werking van de thuiszorgsector. Via het lidmaatschap
wordt gezocht naar de beste manier om de arbeidsvoorwaarden
waarvoor in de toekomst een oplossing zou moeten gevonden
van de Vlaamse Vereniging van Diensten voor Gezinszorg (VVDG),
zoveel mogelijk gelijk te stellen. Dit zou eventueel mogelijk zijn
worden:
de Vlaamse én Nationale Confederatie van Social Profit
binnen een nieuw op te richten paritair comité, waaronder alle
Ondernemingen (VCSPO) werkte Familiehulp mee aan de uitwer-
werkgevers van dienstencheques, ongeacht de sector, zouden res-
• Uitbreiding urencontingent: In het thuiszorgdecreet van 1998
king van het beleid.
sorteren.
werd een groeipad ingeschreven van 4%. Jaarlijks zou het urencon-
• In de aanloop naar de verkiezingen van 13 juni 2004 werden
• Eind oktober 2004 werd het overleg opgestart tussen de Vlaamse
wetenschappelijk onderzoek naar de behoeften aan gezinszorg.Voor
memoranda opgesteld en overgemaakt aan de Vlaamse democrati-
regering en de Vlaamse sociale partners over de mogelijkheid tot
het vijfde jaar op rij werd de 4%-uitbreiding niet gehaald. In 2004
sche partijen. Hierin riepen we de politieke verantwoordelijken op
het afsluiten van een nieuw werkgelegenheidsakkoord voor de peri-
beperkte de uitbreiding zich tot 1%. Familiehulp pleitte in 2004 niet
om de betekenis en de uitdagingen van de social-profitsector een
ode 2005-2006. Dit leidde in het begin van december tot een inten-
alleen voor de 4%-uitbreiding, maar ook voor een bijkomende uit-
belangrijke plaats te geven in de beleidsplannen. In het memoran-
tieverklaring van de Vlaamse regering en de sociale partners om te
breiding om het verschil tussen de gerealiseerde uitbreiding in de
dum van de VVDG werden meer sectorspecifieke aandachtspunten
komen tot een akkoord dat de werkzaamheid en de werkbaarheid in
periode 2000 - 2004 en het vastgelegde groeipad van jaarlijks 4%
behandeld.
Vlaanderen moet verhogen.
weg te werken.
• In 2004 werden de eerste verkennende stappen gezet naar een
• Familiehulp volgde ook de ontwikkelingen op de voet in verband
• Dossier zorgkundigen: Familiehulp blijft zich verzetten tegen een
nieuw Vlaams Intersectoraal Akkoord voor de social-profitsector
met het Europees voorstel voor een richtlijn betreffende diensten
verdere uitholling van de taken van de verzorgende die het gevolg
(VIA). Hierin werd aandacht gevraagd voor de volgende thema’s:
op de interne markt (‘Bolkensteinrichtlijn’). Via het VCSPO en de
kan zijn van de creatie van de functie “zorgkundige” in het KB 78. De
SERV werd een aanbeveling aan de Vlaamse regering overgemaakt.
ontwerpteksten liggen momenteel voor bij de Raad van State.
- Extra werkgelegenheid om enerzijds aan de stijgende vraag in
Daarin wordt gewezen op de rechtsonzekerheid wat het toepas-
Familiehulp wenst uitdrukkelijk dat de verzorgenden maatschappe-
de sector te kunnen voldoen en anderzijds om de kwaliteit te
singsgebied van de richtlijn betreft. Een aantal gezondheids- en wel-
lijk gewaardeerd worden. Familiehulp wenst wel een constructieve
verbeteren van de bestaande zorg- en dienstverlening en van de
zijnssectoren worden namelijk expliciet in de richtlijn vernoemd,
arbeidsomstandigheden op de werkvloer.
voor andere sectoren is de toepassing onduidelijk. De thuiszorgsec-
tingent met 4% moeten stijgen. Dit percentage is gebaseerd op
- Een substantiële ondersteuning voor managementtaken.
tor bijvoorbeeld, wordt niet expliciet vermeld in de richtlijn. Inzake
- De uitbouw van een degelijk VTO-beleid.
de vrijheid van vestiging en het onderwerpen van vergunningen
- Een aangepast en geobjectiveerd beleid inzake arbeids-
dient er uitgegaan te worden van de specificiteit van de social-
en loonsvoorwaarden.
profitsectoren die een minimum aan overheidsregulering vereisen om aan de doelstellingen van kwaliteit, toegankelijkheid en betaal-
Twee dossiers werden door Familiehulp en door de VVDG bijko-
baarheid tegemoet te komen. Het oorspronglandbeginsel wordt
mend naar voor gebracht, nl. vervoerskosten en het bediendesta-
resoluut afgewezen.
tuut.
De Vlaamse regering heeft in haar standpunt over de richtlijn (1 okto-
Mobiliteit is voor een thuiszorgdienst een hot item. Verplaatsingen
ber 2004) duidelijk rekening gehouden met de aanbevelingen, door
van en naar cliënten – frequent en snel – brengen extra kosten met
voorbehoud te maken bij het toepassingsgebied van de richtlijn.
samenwerking met de verpleegkundigen en wenst verder in het debat betrokken te worden. • Cofinanciering: In tegenstelling tot andere welzijnssectoren wordt de gezinszorg slechts gedeeltelijk gefinancierd door de Vlaamse gemeenschap. Cofinanciering door provincies, gemeenten en OCMW’s is daarom noodzakelijk. Jaar op jaar moeten we vaststellen dat gemeenten hun betoelaging verminderen of stopzetten wat voor de financiële leefbaarheid van de diensten nefast is.
zich mee, die niet gesubsidieerd worden. Werken in de thuiszorg of werken in de residentiële zorg: het sta-
• Tussen de Vlaamse regering en de sociale partners werd een con-
tuut dient voor alle verzorgenden hetzelfde te zijn. De meerkost van
venant afgesloten voor de periode 2004-2006. Deze kaderafspraak
het bediendestatuut moet gesubsidieerd worden.
vormt de basis van de concrete acties die binnen VIVO worden uitgetekend.Vanuit de VVDG werden met VIVO afspraken gemaakt die
• Inzake het dossier dienstencheques werden vanuit de VVDG de
verband houden met de volgende thema’s:
knelpunten geïnventariseerd. Een nota over het spanningsveld tussen
- Het opleidingsaanbod.
de zorg- en dienstverlening binnen de grenzen van de reguliere
- Een andere financiering.
gezinszorg, de aanvullende thuiszorg en de dienstencheques werd
- De organisatie en geografische spreiding van de brede voortra-
opgemaakt en zo de problemen aanhangig gemaakt bij de overheden.
jecten voor de opleiding van allochtone kandidaat-verzorgenden. - Acties rond werkzoekenden en diversiteit. 21
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 25
7. Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel
Hierna volgen enkele kerncijfers over de werking van zorg- en dienstverlening en personeelsleden in het werkjaar 2004 van Familiehulp. We bekijken de cliënten, gepresteerde uren en personeelsleden over de verschillende types zorg- en dienstverlening anno 2004 en vergelijken met 2003. We verwijzen voor meer analyse en detail naar www.familiehulp.be
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 27
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel
1. Cliënten/klanten
JAARVERSLAG 2004
2. Gepresteerde uren
Het aantal verzorgenden is verder uit te splitsen in 4.796 verzor-
Groei in aantal gepresteerde uren t.o.v. 2003
genden gezinszorg en 11 verzorgenden opvang zieke kinderen. Het Aantal cliënten/klanten in 2004 0,62% 0,31%
24,96% 0,01% 0,14% 0,19% 42,98%
37,26% 1,22%
6,01% 12,19%
(52.413 cliënten) Gezinszorg: 22.525 Poetsdienst: 19.530 PIT: 6.390 Opvang zieke kinderen: 3.152 Karwei: 637 Oppas: 98 Vervoer: 74 Andere (PAB cliënten): 7
6,89% 0,19% 0,03% 0,02%
66,98%
aantal logistieken is verder uit te splitsen in 2.366 huishoudhulpen,
2003. Analoog aan de analyse bij het aantal cliënten/klanten, wordt
16 oppassers en 14 karweimannen.
Gepresteerde uren in 2004
de grootste groei opgetekend in het aantal uren in het kader van de
(7.539.396 uren)
dienstencheques (PIT): het aantal uren is bijna vernegenvoudigd. De
Familiehulp stelde op 31 december 2004 118 administratief
grote groei is natuurlijk (gedeeltelijk) te verklaren door het feit dat
bedienden, 324 begeleidende personeelsleden en 44 leidinggeven-
PIT pas vanaf september 2003 was opgestart. De gepresteerde uren
den, 41 leerkrachten, 5 lesgevers, 5 opleidingscoördinatoren en 15
gezinszorg groeien met 2%; de gepresteerde uren poetsdienst blij-
andere personeelsleden (boekhouding, informatici, …) tewerk. 54%
ven constant.
van de bedienden werkt deeltijds. Het deeltijds werken neemt voor-
Gezinszorg: 5.050.232 Poetsdienst: 1.881.852 PIT: 519.411 Opvang zieke kinderen: 46.521 Oppas: 23.518 Karwei: 14.294 Vervoer: 2.122 Andere (PAB cliënten): 1.449
Aantal cliënten/klanten in 2004
Het aantal gepresteerde uren in 2004 is met 8% gegroeid t.o.v.
al bij de administratief bedienden terug toe. 9% van de bedienden
Groei aantal gepresteerde uren t.o.v. 2003 (in%)
is op één moment in loopbaanonderbreking, waarvan ouderschaps-
Groei aantal gepresteerde uren t.o.v. 2003 (in %)
Andere
niteit is 12 jaar. Analoog aan de arbeiders verhogen ook de
Vervoer
gemiddelde leeftijd en baremieke anciënniteit van de bedienden.
Oppas
De kenmerken van de arbeiders worden verder in dit jaarverslag uit-
Karwei
eengezet.
Opvang zieke kinderen
In 2004 werden 7.539.396 uren in Familiehulp gepresteerd. Analoog
PIT
aan het aantal cliënten/klanten wordt het grootste aandeel ingeno-
Poetsdienst
men door gezinszorg en poetsdienst (resp. 67% en 25%). De
Gezinszorg
In 2004 werden 52.413 cliënten/klanten door Familiehulp gehol-
gepresteerde uren in het kader van dienstencheques nemen 7%
pen. Het grootste aandeel bestaat uit cliënten gezinszorg en poets-
voor hun rekening.
verlof de populairste vorm is. De gemiddelde baremieke anciën-
Groei in aantal personeelsleden t.o.v. 2003
-200,0%
0,0%
200,0%
400,0%
600,0%
800,0%
Het aantal personeelsleden groeit met 9% t.o.v. 2003. De groei is bijna volledig toe te schrijven aan de groei in het aantal personeels-
3. Personeelsleden
dienst (resp. 43% en 37,3%). De klanten dienstencheques (PIT) heb-
leden PIT (groei met bijna 300%).
ben een aandeel van 12,2%. Groei aantal personeelsleden t.o.v. 2003 (in%)
Personeelsleden in 2004 Groei in aantal cliënten t.o.v. 2003
Groei aantal personeelsleden t.o.v. 2003 (in %)
Op 31/12/2004 werden 8.566 personeelsleden tewerkgesteld door
Andere
Het totaal aantal cliënten/klanten is met 10% toegenomen. Dit is
Familiehulp. De grootste groep bestaat uit verzorgenden (56,2%) en
V.T.O.
bijna volledig toe te schrijven aan de groei in aantal klanten dien-
logistieke hulpen (28%). De PIT-medewerkers hebben een aandeel
PIT-medewerkers
stencheques. Deze zijn verviervoudigd t.o.v. vorig jaar. Het aantal
van 9,1%.
Logistieken
Groei aantal cliënten t.o.v. 2003 (in%)
cliënten gezinszorg groeit met 1,7%; het aantal cliënten poetsdienst blijft status quo. De cliënten van oppas, vervoer en overige zorgver-
Verzorgenden
Groei aantal cliënten t.o.v. 2003 (in %)
0,6%
leningsvormen (PAB-cliënten) dalen relatief t.o.v. vorig jaar. Dit
Andere
heeft weinig impact op het geheel aantal cliënten/klanten vermits
Vervoer
het om een kleine groep gaat.
Oppas
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
BBP
(8.566) 28,0% 9,1%
Karwei
0,5% 0,5%
Opvang zieke kinderen
1,4%
PIT
3,8% 56,1%
Verzorgenden: Logistieken: PIT-medewerkers: BBP: Adm. bedienden: VTO: Directie: Andere:
Adm. Bedienden
4.807 2.396 783 324 118 51 44 43
Directie 0,0%
50,0%
100,0%
150,0%
200,0%
250,0%
Poetsdienst Gezinszorg -100,0%
0,0%
100,0%
200,0%
300,0%
25
300,0%
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 29
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel
JAARVERSLAG 2004
7.1 GEZINSZORG Evolutie duur gezinszorg 2 jaar en meer 1 jaar - 2 jaar 9 mnd - 12 mnd 6 mnd - 9 mnd
Aantal cliënten
Antwerpen
3 mnd - 6 mnd 1 mnd - 3 mnd 14 dagen - 1 mnd < 14 dagen
25000
Turnhout Sint-Niklaas
Brugge
2000
Gent
Oostende
Mechelen
Dendermonde
Hasselt
Roeselare Aalst Oudenaarde
Ieper Kortrijk
15000
Brussel
Leuven 10000
5000
>0 – 0.4
0.5 – 0.9
1 – 1.4
1.5 – 1.9
= en>2
0 98
99
00
01
02
03
04
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement)
Bij gezinnen en bejaarden met een vraag naar verzorging of hulp
De cliënten
De zorgverlening
De Vlaamse Gemeenschap verhoogt het urencontingent (de subsidiëring van gezinszorg) met amper 1% in plaats van de 4% groei die
in het huishouden komt er een verzorgende van Familiehulp langs.
ingeschreven staat in het thuiszorgdecreet.
De verzorgende verricht taken zoals het dagelijks en wekelijks toilet,
In 2004 verleende Familiehulp gezinszorg aan 22.525 cliënten, een
Zorgverlening wordt uitgedrukt in prestatie-uren. De overheid legt
de lichaamsverzorging, het bereiden van maaltijden, de was en
groei van 2% t.o.v. 2003. 42% van de cliënten is ouder dan 80 jaar.
voor gezinszorg het maximaal aantal prestatie-uren per dienst strikt
strijk, het onderhoud van de woning,… Familiehulp werkt vanuit
Een kleine meerderheid is alleenstaand. 30% is zwaar zorgbehoe-
vast, de zogenaamde contingenturen. Zodoende geven de presta-
Familiehulp biedt zorg op maat en richt zich o.a. naar specifieke
een mens-betrokken houding, waardoor ook de nodige psycho-
vend (totale BELscore gelijk aan en meer dan 35), een status quo
tie-uren geen beeld van de werkelijke nood of de bestaande vraag.
doelgroepen binnen de gezinszorg, meer bepaald kraamzorg, thuis-
sociale ondersteuning hierbij hoort.
t.o.v. in 2003.
De jaarlijkse procentuele verhoging van het urencontingent door de
zorg bij psychisch zieke cliënten, dementerenden, kansarmen, palli-
Vlaamse Gemeenschap is kleiner dan 4% zoals ingeschreven in het
atieve zorg, opvang zieke kinderen. In 2004 werden 310.480,25 uren
thuiszorgdecreet van 1998.
gepresteerd bij dementerenden, 227.971,25 bij psychisch zieke cliënten en 67.527,5 bij sociaal zwakken. Enkele vormen van deze
Evolutie zorgbehoevendheid gezinszorg % Cliënten BELscore < 25
Leeftijd cliënten gezinszorg 2004
Aantal cliënten
Bejaarden
80
Gezinnen
8000
70
van 2% t.o.v. het aantal gepresteerde uren in 2003. Het urenpakket
pes verleend, die zich specialiseren door middel van vorming en
8 tot 12 uur per week komt het meest voor. Er is een duidelijke
training in het verlenen van zorg aan deze doelgroepen.
bejaarden wordt, net zoals in 2003, 97% wekelijks geholpen. Het
50
aandeel van de langlopende gezinszorg neemt al een aantal jaar
4000
40
% Cliënten
steeds toe. De voornaamste redenen voor gezinszorg blijven func-
30
2000
tieverlies (bij bejaarden), handicap, lichamelijke ziekte en ortho-
20
pedie. Zorg op maat leidt tot meer zorg op onregelmatige uren:
0
10 0
gespecialiseerde zorgverlening worden soms door personeelsequi-
tendens naar minder uren per week. Zowel bij gezinnen als
6000
60
In 2004 presteerde Familiehulp 5.050.232 uren, dat is een stijging
Evolutie intensiteit gezinszorg 8-12 uur/week
4-8 uur/week
> 12 uur/week
50 40
’s avonds en in het weekend. 9% van de cliënten krijgt ’s avonds na 99
00
01
02
03
04
30
40
50
39
49
59
60
70
80
69
79
89
Leeftijd
17.00 uur of tijdens het weekend hulp. In 2004 ontving Familiehulp 12.309 nieuwe aanvragen, 4% meer dan in 2003. 26% (29% in 2003) van de ontvankelijke aanvragen
30 20 10
kon helaas niet geholpen worden: de cliënt vond een alternatief, vroeg informatie of een tekort aan uren lag aan de basis.
0 99
00
01
02
03
04
27
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 31
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel 7.2 POETSDIENST
De partners Antwerpen
Naast Familiehulp zijn er meestal nog andere actoren in een gezin
Turnhout
die instaan voor de zorg, meer bepaald de mantelzorgers, professi-
Sint-Niklaas
Brugge
onele en commerciële eerstelijnshulp. Bij 62% van de bejaarden zijn
Gent
Oostende
Dendermonde
de mantelzorgers niet-inwonende familieleden, bij gezinnen is dat
Mechelen
Hasselt
Roeselare
45%. De thuisverpleegkundigen, de kinesitherapeut en de
Aalst Oudenaarde
Ieper
huisarts zijn de courante professionele zorgverleners. 17% van de cliënten geniet van commerciële schoonmaakhulp en traiteur-
Leuven
Brussel
Kortrijk % Verzorgenden naar leeftijd % Verzorgenden
diensten.
Verzorgenden minder dan 30 jaar
Verzorgenden meer dan 40 jaar
50%
Het personeel
40%
Familiehulp stelde op 31 december 2003 4.794 verzorgenden
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.9
30%
tewerk. 75% van de verzorgenden werkte op 31/12/2004 deeltijds.
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement)
20%
Gemiddeld is 10% van de verzorgenden op één moment in loopbaanonderbreking. Deeltijds werken en loopbaanonderbreking
10%
geven kans op meer evenwicht tussen draagkracht en draaglast en
Poetsdienst betreft het wekelijks onderhoud van de woning, aan-
% Cliënten
Evolutie zorgbehoevendheid poetsdienst
gevuld met beperkte huishoudelijke taken, zoals strijk, afwas of
0%
zijn niet onbelangrijk gezien de stijging van de zorgbehoevendheid
98
99
00
01
02
03
04
het opwarmen van een maaltijd. Er wordt tevens algemene
van de cliënten. Familiehulp creëert de mogelijkheid om deeltijds te
psychosociale en pedagogische ondersteuning geboden.
kunnen werken via een specifieke ondernemings-CAO vrijwillig
100 90 80
De cliënten
deeltijds werken. Op deze manier kan men kiezen voor deeltijdse arbeid en genieten van de daaraan verbonden aanmoedigingspremies van de Vlaamse Overheid. De baremieke anciënniteit
0.7
bedraagt 12 jaar, de gemiddelde leeftijd is 39 jaar. Zowel de
60
Gemiddelde baremieke anciënniteit bij verzorgenden (in jaar)
Anciënniteit
Gemiddelde baremieke anciënniteit bij verzorgenden
12,50
baremieke anciënniteit en de gemiddelde leeftijd blijven stijgen. De stijgende baremieke anciënniteit betekent hogere kosten, anderzijds
12,00
houden de subsidies van de Vlaamse Gemeenschap geen rekening
11,50
met de stijgende anciënniteit. De stijgende leeftijd is van belang gezien in het kader van het voorakkoord voor de Vlaamse socialprofitsectoren er een akkoord is om het volledige traject van de vrijstelling arbeidsprestaties vanaf 45 jaar voor de diensten gezinszorg
gevolgen voor de organisatie van de zorgverlening, bijvoorbeeld
50
quasi status quo t.o.v. 2003. De bejaarden vormen 92% van het
40
cliëntenbestand. 47% van de cliënten is dan ook ouder dan 80
30
jaar. De overgrote meerderheid is bovendien alleenstaande.
20
Het aantal zwaar zorgbehoevenden (totale BELscore gelijk aan en
10 0 99
00
01
02
03
04
10,50 Leeftijd cliënten poetsdienst 2004
Aantal cliënten
10,00
Bejaarden
Gezinnen
9000 9,50
8000 7000
9,00 99
complexere werkplanning.
Familiehulp verstrekte in 2004 bij 19.530 cliënten poetsdienst, een
meer dan 35) ligt op 9%.
11,00
uit te voeren (12 dagen voor 45 – 49-jarigen, 24 dagen voor 50 – 54-jarigen en 36 dagen voor 55-jarigen en meer). Dit heeft o.m.
70
00
01
02
03
04
6000 5000 4000 3000 2000
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
1000 0
5.050.232
22.525
4.796 verzorgenden
30
40
50
39
49
59
60
70
80
69
79
89
Leeftijd
29
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 33
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel 7 . 3 VO L L E M A A N
De zorgverlening
Het personeel
In tegenstelling tot gezinszorg worden er voor poetsdienst geen
Op 31 december 2004 stelde Familiehulp 2.366 huishoudhulpen
contingenturen maar VTE-personeel (voltijdse equivalenten) vast-
tewerk. De balans tussen draagkracht en draaglast pogen de huis-
gelegd door de overheid. Voor 2004 was er geen uitbreiding. Dit
houdhulpen te bereiken door het deeltijds werken en loopbaan-
maakt dat het vastgelegde aanbod per regio bevroren wordt.
onderbreking: 90% werkt deeltijds en gemiddeld 5% is op één
In 2004 presteerde Familiehulp 1.881.851,50 uren. Het betreft een
moment in loopbaanonderbreking. Terwijl de verzorgenden dus
stijging van 0,5% t.o.v. het aantal gepresteerde uren in 2003. 4 tot
relatief eerder loopbaanonderbreking nemen, werken de huishoud-
8 uur hulp per week komt het meest voor (92%). De meeste cliën-
hulpen eerder deeltijds. De huishoudhulpen zijn gemiddeld 42 jaar
ten worden daarenboven wekelijks geholpen.
en gemiddeld meer dan 2 jaar ouder dan de verzorgenden. De
(KRAAMZORG)
Antwerpen Turnhout Sint-Niklaas
Brugge Gent
Oostende
Dendermonde
Mechelen
Hasselt
Roeselare Aalst Oudenaarde
Ieper
Brussel
Kortrijk
Leuven
gemiddelde baremieke anciënniteit is 8,9 jaar en dus lager dan bij Het aantal nieuwe aanvragen steeg met 5,6% tegenover 2003. In
de verzorgenden. Analoog aan de verzorgenden stijgen ook hier de
28% van de gevallen kon helaas geen zorg geboden worden: door
leeftijd en baremieke anciënniteit. In tegenstelling tot de subsidies
het tekort aan uren of omdat de cliënt een alternatief vond. Vooral
van gezinszorg door de Vlaamse Gemeenschap, wordt bij de subsi-
het overlijden van de cliënt, de opname van de cliënt in het
dies van poetsdienst door de Vlaamse Gemeenschap wel rekening
bejaardentehuis en het aflopen van de afgesproken periode liggen
gehouden met de stijgende baremieke anciënniteit. Analoog aan de
aan de basis van de 3.720 stopzettingen in 2004. Die laatste reden
verzorgenden, is de stijgende leeftijd van belang gezien in het kader
wijst er op dat er zorg op maat geboden wordt.
van de Vlaamse witte woede (2005) er een akkoord is om het vol-
>0-0.004
Voor deze zorgverlening worden kraamverzorgenden ingeschakeld.
% cliënten wekelijks
Het zorgverleningsaanbod van Volle Maan bevat 3 aspecten: • prenataal gezinszorg naar aanleiding van een zwangerschap/
gen, 24 dagen voor 50 – 54-jarigen en 36 dagen voor 55-jarigen en
% cliënten 2-wekelijks
• kraamzorg, d.i. zorg voor een periode van gemiddeld 10 dagen die 60%
• gezinszorg naar aanleiding van een zwangerschap/geboorte, d.i.
30%
% huishoudhulpen > 40 jaar
20%
Familiehulp verleende in 2004 40.961,25 uren kraamzorg en gezins-
% huishoudhulpen < 30 jaar
70%
zorg naar aanleiding van een zwangerschap/geboorte aan 891
60%
cliënten.
10%
98
99
00
01
02
03
04
kraamverzorgenden krijgen bijscholing binnen het vormingsinstiFamiliehulp werkt bovendien samen met andere gespecialiseerde partners in de thuiszorg (vroedvrouwen, gynaecologen, huisart-
40%
sen, enzovoort).
30%
De partners
of twee vaste kraamverzorgenden aan het gezin toe te wijzen. De tuut van Familiehulp over de verschillende aspecten van kraamzorg.
50% 0%
sommige afdelingen van Familiehulp bestaat er een volledige apart seerde equipe over wijken heen. Familiehulp streeft ernaar om één
Evolutie huishoudhulpen naar leeftijd
% Huishoudhulpen
se huishoudelijke taken (koken, wassen, strijken). De taken en het
functionerende equipe, binnen andere afdelingen een gespeciali-
gezinszorg tot 8 weken na een bevalling.
40%
baby en de moeder, de opvang van de andere kinderen van het
tijdstip worden steeds in overleg met het gezin bepaald. Binnen
volgt op de bevalling en
50%
kraamverzorgende staat onder meer in voor de verzorging van de gezin, praktische tips voor de zorg van moeder en baby en dagelijk-
geboorte;
meer).
70%
In hun takkenpakket ligt de klemtoon op het verzorgende, op de observatie- en signaalfunctie en op de brede zorgverlening. De
de diensten gezinszorg uit te voeren (12 dagen voor 45 – 49-jari-
Evolutie intensiteit op weekbasis poetsdienst
0.010-0.014
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement)
ledige traject van de vrijstelling arbeidsprestaties vanaf 45 jaar voor % Cliënten
0.005-0.009
20% 10%
De meerderheid van de cliënten kan een beroep doen op mantelzorgers. Meestal betreft het niet-samenwonende familie. Professionele
0% 98
99
00
01
02
03
zorgverlening wordt in hoofdzaak verstrekt door de huisarts, de thuis-
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
40.961,25
891
04
verpleegkundigen en de kinesitherapeut. Bij de commerciële hulp zijn vooral traiteurdiensten en wasserijen populair.
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
1.881.851,50
19.530
2.366 huishoudhulpen
31
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 35
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel 7 . 5 O P VA N G Z I E K E K I N D E R E N
7 . 4 O P PA S
Antwerpen
Antwerpen
Turnhout
Turnhout Sint-Niklaas
Brugge Gent
Oostende
Dendermonde Aalst Oudenaarde
Brussel
Kortrijk
=0
0.001-0.009
0.01-0.019
Gent
Oostende
Mechelen
Hasselt
Dendermonde
Mechelen
Hasselt
Roeselare
Roeselare Ieper
Sint-Niklaas
Brugge
0.02-0.029
Aalst Oudenaarde
Ieper
Leuven
Kortrijk
0.03 en meer
= in samenwerking
=0
>0-0.004
Brussel
0.005-0.010
Leuven
0.011-0.015
0.016-0.020
= en >0.020
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement)
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement)
Oppas bestaat uit het aanbieden van gezelschap en toezicht bij
Familiehulp stelde in 2004 16 oppassers tewerk. Zij werken allen
Familiehulp organiseert in heel Vlaanderen en Brussel opvang voor
Voor opvang van zieke kinderen werden contracten afgesloten met
een zorgbehoevende. De aandacht en tijdsbesteding zijn volledig
deeltijds. Naast deze vaste equipe van oppassers wordt oppas ook
zieke kinderen. Deze zorgverlening bestaat uit het verzorgen en
CM (Christelijke Mutualiteiten), BACOB Mediplus, K.U.Leuven en
gericht op de zieke. In uitzonderlijke omstandigheden worden
door verzorgenden en huishoudhulpen van het reguliere circuit en
gezelschap houden van zieke kinderen, toezicht op medicatie en het
I.P.A. De afdelingen Brugge en Kortrijk hebben een RKW-erkenning.
deeltaken in de huishouding opgenomen. Familiehulp verleende in
vrijwilligers opgenomen.
bereiden van aangepaste maaltijden. Er worden geen huishoudelijke
2004 23.517,50 uren oppas aan 98 cliënten. De meerderheid van de cliënten zijn hoogbejaard en zwaar zorgbehoevend.
Naast de oppas georganiseerd door Familiehulp, biedt Familiehulp
of verpleegkundige taken opgenomen. De opvang is voorzien binnen
Familiehulp presteerde in 2004 62.822 uren aan de opvang zieke
de 24 uur na de aanvraag.
kinderen bij 3.152 cliënten. Deze zorgverlening wordt verleend door gekwalificeerde verzorgenden en uitzendkrachten.
in de vele afdelingen oppas aan in samenwerking met o.a. de De oppas is aanvullend aan andere professionele zorgverlening.
Christelijke Mutualiteiten.
Het dient om de draagkracht van de mantelzorger te ondersteunen of om de mantelzorger tijdelijk te vervangen. De oppassers van Familiehulp komen dan ook vooral bij alleenstaanden en gezinnen zonder kinderen.
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
23.517,50
98
6 oppassers (=vaste equipe)/ verzorgenden en huishoudhulpen van regulier circuit en vrijwilligers
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
62.822
3.152
Gekwalificeerde verzorgenden en uitzendkrachten
33
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 37
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel 7.6 DE SPEELBOOM
JAARVERSLAG 2004
(KINDERDAGVERBLIJF)
Antwerpen Turnhout Sint-Niklaas
Brugge Gent
Oostende
Dendermonde
Mechelen
Hasselt
Roeselare Aalst Oudenaarde
Ieper Kortrijk
=0
Brussel
Leuven
>0
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement) Onder de naam "De Speelboom" richt Familiehulp twee kinder-
Verhoudingsgewijs worden in Oostende veel meer kinderen een
dagverblijven in: één in Oostende en één in Turnhout. Beide zijn
halve dag en een derde dagdeel1 opgevangen in vergelijking met
erkend door Kind en Gezin en bieden opvang in groep aan, voor
Turnhout. Ook inzake het geboortejaar van de opgevangen kinde-
kinderen van 0 tot 3 jaar.
ren, zijn er duidelijk verschillen tussen beide Speelbomen: dat er in
Aantal volle, halve en derde dagen De Speelboom Turnhout
Kinderen per geboortejaar De Speelboom Turnhout
Volle dagen Halve dagen Derde dagen
2001 2002 2003 2004
Aantal volle, halve en derde dagen De Speelboom Oostende
Kinderen per geboortejaar De Speelboom Oostende
Volle dagen Halve dagen Derde dagen
2001 2002 2003 2004
Turnhout veel kinderen uit het jaar 2003 opgevangen worden, is
De cliënten en zorgverlening
wellicht te verklaren doordat dat kinderdagverblijf dat jaar pas van start ging. In Oostende is na een jarenlange werking een meer
In 2004 waren er 65 erkende plaatsen, 23 in Oostende en 42 in
evenwichtige verdeling ontstaan.
Turnhout. In Oostende werden 111 verschillende kinderen opgevangen gedurende het jaar, in Turnhout ligt dat aantal op 63. Dit is
Het personeel
een logisch gevolg van de flexibele opvangformules die in De Speelboom Oostende aangeboden worden: occasionele opvang,
Op 31 december 2004 telde De Speelboom Oostende negen perso-
acute opvang,… (slechts 47% van de kinderen in Oostende zaten in
neelsleden, samen goed voor 7,1 VTE. Drie personen werken fulltime
het systeem van vaste opvang). Dit resulteert bovendien in een
en 3 begeleidsters nemen tijdskrediet (4/5). De overige drie perso-
hogere bezettingsgraad: 92% in Oostende, 83% in Turnhout. In
neelsleden werken 19 uur (halftijds), 20 uur en 32 u.
Oostende waren er in 2004 52 nieuwe inschrijvingen, in Turnhout
In Turnhout waren er op dat moment ook negen mensen aan de slag,
37. De wachtlijsten zijn erg lang.
samen goed voor 8,2 VTE. Zes personen werken er fulltime, twee 32 uur en één iemand 20 uur.
In Oostende richt het kinderdagverblijf zich specifiek naar kansarmen,
Op de hoofdzetel is er 1/2 VTE begeleider kinderdagverblijven.
allochtonen,… en trekt die doelgroepen in relatieve termen dan ook
De Speelbomen vertegenwoordigen dus 15,8 VTE. De begeleider kin-
meer aan dan De Speelboom Turnhout.
derdagverblijven buiten beschouwing gelaten, werkt de helft fulltime.
Het kinderdagverblijf in Oostende was in 2004 238 dagen geopend, dat in Turnhout 234.
1
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
65
174
18 personeelsleden
Volle dag = 5 uur of meer; halve dag = 3 tot 5 uur; derde dag = minder dan 3 uur. 35
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 39
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel 7 . 8 V E RV O E R
7 . 7 K A RW E I
Antwerpen
Antwerpen Turnhout
Gent
Oostende
Turnhout
Sint-Niklaas
Brugge
Dendermonde
Mechelen
Hasselt
Dendermonde
Mechelen
Hasselt
Roeselare Aalst Oudenaarde
Kortrijk
=0
Gent
Oostende
Roeselare Ieper
Sint-Niklaas
Brugge
>0-0.004
Brussel
0.05-0.09
0.010-0.014
Aalst Oudenaarde
Ieper
Leuven
Brussel
Kortrijk
0.015-0.021
=0
Leuven
>0,02
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement)
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per arrondissement)
Karweidienst bestaat uit beperkte herstellingen en opfriswerken
rolluiken) en kleine behang- en schilderwerken.
De vervoerdienst is bedoeld voor ouderen of mindervaliden die
Er werden in 2004 2.121,5 uren bij 74 cliënten door Familiehulp
binnen en buiten de woning. Het kan gaan om o.a. herstellingen
De cliënten zijn vooral ouderen die omwille van lichamelijke
thuis wonen en vervoer wensen voor bv. familiebezoek, bezoek aan
gepresteerd. De belangrijkste redenen van de verplaatsingen zijn: rijden
die de veiligheid en het comfort van de woning verbeteren
redenen hulp vragen aan Familiehulp. De meerderheid is alleen-
ziekenhuis, R.V.T. of rusthuis, dienstensector (bank, mutualiteit,
naar huis/instelling en boodschappen doen. Slechts een kleine min-
(bijvoorbeeld vastleggen van losliggende tegels, plaatsen van hand-
staande.
O.C.M.W), …
derheid van de verplaatsingen gebeurt buiten het arrondissement.
greep in de douche, ..), kleine sanitaire herstellingen (bijvoorbeeld
Karweidienst wordt uitgevoerd door een vaste equipe van 14
lekkende kranen), kleine herstellingen aan schrijnwerkerij, kleine
karweimannen.
onderhoudsklussen (bijvoorbeeld oplijsten van kader, afwassen van
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
14.293,50
637
14 karweimannen (= vaste equipe)/ logistieken van regulier circuit
2.121,5
74
2 personen
37
00966P-opmaak
16-06-2005
10:08
Page 41
Kerncijfers zorg- en dienstverlening en personeel 7.9 PIT
(DIENSTVERLENING IN HET KADER VAN DE DIENSTENCHEQUES)
Antwerpen Turnhout Sint-Niklaas
Brugge Gent
Oostende
Dendermonde
Mechelen
Hasselt
Roeselare Aalst Oudenaarde
Ieper
Brussel
Kortrijk
0-0,04
0,05-0,09
Leuven
> (of gelijk aan) 0,10
Aanwezigheid in Vlaanderen (prestatie-uren per inwoner per provincie) PIT staat voor Professioneel in Thuisondersteuning. De dienstverle-
Het personeel
ning van PIT bestaat uit het onderhoud van de woning, was en strijk, koken en klein verstelwerk. Het is op de eerste plaats
Op 31 december 2004 werden er in Familiehulp 783 PIT-mede-
gericht naar tweeverdieners. Familiehulp wil met het aanbieden
werkers en 19 PIT-coördinatoren tewerkgesteld. De gemiddelde
van deze dienstverlening meewerken aan het tewerkstellingsbe-
leeftijd is 35 jaar en ligt lager dan bij de verzorgenden en huis-
leid voor laaggeschoolden door de overheid.
houdhulpen. Analoog aan de huishoudhulpen werkt de meerderheid van de PIT-medewerkers deeltijds (89%).
De klanten en dienstverlening In het kader van de dienstencheques werden door Familiehulp in 2004 519.410,75 uren dienstverlening verleend (+778% ten opzichte van 2003, maar deze vergelijking gaat niet op, vermits PIT maar goed en wel van start ging in september 2003) en 6.390 klanten geholpen (1.658 in 2003).
Gepresteerde uren
Aantal cliënten
Aantal personeelsleden op 31/12/2004
519.410,75
6.390
783 PIT-medewerkers en 19 coördinatoren
00966P-opmaak
16-06-2005
10:09
Page 43
8. Exper tisecentrum kraamzorg VOLLE MAAN
Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan is een informatieen documentatiecentrum voor zwangerschap, bevalling en kraamperiode. De bedoeling is om advies, ondersteuning en begeleiding te geven aan gebruikers en professionelen.
Gerealiseerde acties 2004 en actieplan 2005 Alle beschikbare documentatie inzake kraamzorg is geïnventariseerd op één gemakkelijk toegankelijke locatie, waar zowel kan uitgeleend
In juni 2004 kreeg Familiehulp de erkenning om een expertisecentrum kraamzorg op te richten.
worden, als advies kan gegeven worden bij bepaalde publicaties. Het Expertisecentrum is ook telefonisch en via de website bereikbaar. Om het Expertisecentrum bekend te maken bij het publiek, werd
De oprichting van een expertisecentrum is in eerste instantie bedoeld om de sinds jaren opgebouwde expertise rond thuiskraamzorg niet verloren te laten gaan. De informatie en expertise rond kraamzorg kunnen niet exclusief en geïsoleerd benaderd worden, maar worden ingebed in het brede aandachtsveld van zwangerschap, bevalling en postpartumperiode. Toekomstige ouders hebben recht op een vrije keuze omtrent waar en hoe ze de bevalling en bevallingsperiode invullen, met garantie op kwalitatieve zorg waarbij risico’s beperkt worden. Een vrije keuze impliceert objectieve en volledige informatie. Een expertisecentrum kraamzorg zorgt ervoor dat de bestaande kennis en ervaring rond kraamzorg kunnen
een folder ontwikkeld en verspreid. Het infobasispakket voor (toekomstige) ouders zal worden geactualiseerd, er zal ook een kraamwijzer ontwikkeld worden om de communicatie tussen de kraamverzorgenden en de ouders te optimaliseren. Het zorgprotocol van de kraamperiode wordt ook herbekeken en geactualiseerd. Het Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan organiseert zowel voor professionelen als voor niet-professionelen vormingen rond zwangerschap, bevalling en kraamperiode. Het doet daarbij soms beroep op deskundigen uit het samenwerkingsverband bv. Kind en Gezin, zelfstandige vroedvrouwen,…
gevaloriseerd en ontwikkeld worden en tevens ruimer verspreid worden bij publiek, gebruikers en professionelen. Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan Hoewel de start plaatsvond in West-Vlaanderen (Brugge) werd bewust gekozen om dit in 2005 over te brengen naar Brussel. Het expertisecentrum is immers erkend voor gans Vlaanderen en Brussel. Het expertisecentrum kan ook een belangrijke meerwaarde betekenen voor de ontwikkeling van kraamzorg binnen Familiehulp. Zo kunnen er intern pakketten en methodieken ontwikkeld en uitgetest worden, die na evaluatie, voor een breder professioneel doelpubliek kunnen worden opengesteld. Het expertisecentrum wil tevens actief meewerken aan een diversiteitsbeleid met specifieke aandacht voor allochtone toekomstige en jonge moeders in Brussel. In november 2004 kreeg het expertisecentrum een positief inspectieverslag en een erkenning voor 5 jaar.
Koningsstraat 306, 1210 Brussel tel. 02 229 25 58 - fax. 02 227 40 39
[email protected]
00966P-opmaak
16-06-2005
10:09
Page 45
9 . F i n a n c i e e l Ve r s l a g De v.z.w. Familiehulp sloot het jaar 2004 positief af.
De subsidies van de Vlaamse Gemeenschap m.b.t de gezinszorg stellen op termijn drie problemen:
Zorg- en dienstverlening
- De subsidies houden geen rekening met de anciënniteitstoename van de werknemers. Als er niet voldoende uitgebreid kan worden
Binnen de rekeningen van Familiehulp maakt de personeelskost van
door aanwerving van jongere werknemers, komen de resultaten
de arbeiders 84% van de kosten uit. De brutolonen en de hieruit
onder druk te staan.
afgeleide kosten - zoals sociale lasten en verzekeringsbijdragen -
- Bij elke indexverhoging neemt het door de diensten te financieren
bepalen 95% van deze personeelskost. Daarmee bepalen zij ook in
aandeel toe. Een 2% indexverhoging bv. betekent 0,03 euro extra te
grote mate de kostprijs van elke zorg- en dienstverleningsvorm.
financieren door diensten en co-financiers. Niet alle co-financiers nemen echter hun aandeel hiervan op. Zij indexeren hun toelagen
De vzw Familiehulp maakt ruim gebruik van de bestaande RSZ-ver-
niet of haken af.
minderingen. Hiervan werden de middelen ontvangen via het Fonds
- De overheid financiert de kortingen die aan de cliënten toegekend
Sociale Maribel en de vroegere Maribel 4-vermindering (nu inbe-
dienen te worden. De subsidies dekken echter niet de volledige kost
grepen in de structurele RSZ-vermindering) omgezet in extra zorg-
van de inkomstenderving (tekort van 0,20 euro per uur).
1 0 . Co n t r o l e v e r s l a g Controleverslag over het boekjaar afgesloten op 31 december 2004 gericht tot de algemene vergadering van de v.z.w. Familiehulp.
Naar ons oordeel, rekening houdend met de regels die werden vastgelegd door het bestuursorgaan, geven de balans en resultatenrekening afgesloten op 31 december 2004 een getrouw beeld van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de vereniging.
Wij hebben de eer u verslag uit te brengen over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Brussel, 9 juni 2005 Wij hebben de controle uitgevoerd van de balans en de resultatenrekening, opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van
BCVBA Dupont, Ghyoot, Koevoets, Peeters, Rosier & C° Vertegenwoordigd door G. Janssens
bestuur van de vereniging, over het boekjaar 2004, afgesloten op 31 december 2004, met een balanstotaal van 127.807.927, 94 EUR.
Verklaring zonder voorbehoud
verleningsuren. Ook de cliëntbijdragen vormen een belangrijk deel van de inkomDe financiering van de werking van de vzw gebeurt door diverse
sten (14%). Zij worden bepaald in functie van inkomen en gezins-
partners. 84 % is afkomstig van subsidies, 14 % van de cliënten.
last. Vanaf 1999 werd het gezinszorgbarema aangepast en werd een
De voornaamste subsidiërenden zijn:
kortingssysteem ingevoerd voor intensieve en langdurige zorg,
• de Vlaamse Gemeenschap - afdeling Welzijnszorg en logistieken
naargelang de zorgbehoefte. De subsidies van de Vlaamse
en aanvullende thuiszorg: 84% van de subsidies
Gemeenschap werden verhoogd om dit te kunnen opvangen.
• de lokale besturen: 2,71%
Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze
Bedrijfsrevisor
controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de balans en resultatenrekening geen onjuistheden van materieel belang bevatten. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vereni-
• de sociale diensten: 0,92%
In de poetsdienst en andere zorgverleningsvormen bepaalt
• het Fonds Sociale Maribel: 3,96%.
Familiehulp zelf de cliëntbijdrage.
• de dienstencheques: 7%
ging. De verantwoordelijken van de vereniging hebben onze vragen naar opheldering of inlichtingen duidelijk beantwoord. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de
Opleiding De subsidies van de Vlaamse Gemeenschap voor de logistieken
bedragen opgenomen in de balans en in de resultatenrekening. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel.
worden bepaald door een enveloppe. Deze geldt sinds 1 juli 2001.
Familiehulp heeft eigen erkende opleidingen voor verzorgenden. Deze
Voor de kleinere zorgverleningssoorten wordt gewerkt met subsi-
opleidingen kunnen georganiseerd worden dankzij de subsidies van de
dies Sociale Maribel en kleinere subsidievormen. De afdeling PIT
Vlaamse Gemeenschap, de VDAB en het Europees Sociaal Fonds.
wordt gefinancierd met de bijdragen voor dienstencheques.
Onze controles worden verricht overeenkomstig de normen van het
De toepassing van de waarderingsmethodes met betrekking tot de afschrijvingen en de voorzieningen voor risico’s en kosten is gewijzigd in vergelijking met het vorige boekjaar. Het bestuursorgaan heeft deze wijzigingen in de waarderingsregels beschreven in het jaarverslag aan de algemene vergadering.
43
00966P-opmaak
16-06-2005
10:09
Page 47
1 1 . A D R E S S E N FA M I L I E H U L P
Hoofdzetel Koningsstraat 306 - 1210 Brussel T 02 227 40 10 - F 02 227 40 39 -
[email protected] Agnes Bode: Algemeen directeur Marleen Delaere: Financieel en administratief directeur Muriel Vochten: Directeur zorg- en dienstverlening Bart Vandamme: Directeur human resources Mieke Haentjens: Transitiedirecteur Hedwig De Maeyer: Transitiedirecteur Dimke Vannuffelen: Transitiedirecteur Bruno Peelman: Manager interne en externe communicatie Sven Neckebroeck: Manager kwaliteitsbeheer Christophe Toye: Manager VTO Interregio 1 H. Horriestraat 35 - 8800 Roeselare T 051 26 49 20 - F 051 26 49 69 -
[email protected] Hilde Callewaert: Interregiodirecteur Irène Sissau: Administratief directeur Els Maselis: Manager zorg- en dienstverlening Marie-Jeanne Vanderstichele: Human resources manager Familiehulp Brugge (8000) - Nieuwstraat 4 T 050 33 14 55 - F 050 34 83 75 -
[email protected] Francine Heijl: Zorgregiodirecteur Familiehulp Ieper (8900) - St. Jacobsstraat 32 T 057 20 21 78 - F 057 20 98 33 -
[email protected] Monique Ferla: Zorgregiodirecteur Familiehulp Kortrijk (8500) - St. Janslaan 8a T 056 23 37 70 - F 056 23 37 69 -
[email protected] Bart Roegiers: Zorgregiodirecteur Familiehulp Oostende (8400)- Dr. L. Colensstraat 7 T 059 55 25 91 - F 059 55 25 80 -
[email protected] Liliane Bailleul: Zorgregiodirecteur Familiehulp Roeselare (8800) - H. Horriestraat 33A T 051 24 88 03 - F 051 26 18 69 -
[email protected] Nancy Craeynest: Zorgregiodirecteur Interregio 2 Ch. De Kerchovelaan 17 - 9000 Gent T 09 269 65 20 - F 09 269 65 69 -
[email protected] Harlinde Exelmans: Interregiodirecteur Hilde Debusseré: Administratief directeur Donaat Van Eynde: Manager zorg- en dienstverlening Dien Meesschaert: Human resources manager Familiehulp Aalst (9300) - Oude Gentbaan 14 T 053 60 55 60 - F 053 60 55 50 -
[email protected] An Jacquemijn: Zorgregiodirecteur Familiehulp Gent (9000) - Hoogstraat 19 T 09 225 37 63 - F 09 233 74 31 -
[email protected] Mireille Buyck: Zorgregiodirecteur
Familiehulp Oudenaarde (9700) - Kon. Elisabethlaan 3 T 055 33 45 45 - F 055 33 45 00 -
[email protected] Caroline Deprez: Zorgregiodirecteur
R A A D VA N B E S T U U R
De raad van Bestuur is samengesteld uit:
Voorzitter: Familiehulp Sint-Niklaas (9100) - Grote Markt 37 T 03 760 00 60 - F 03 760 00 79 -
[email protected] Lieve Van der Paelt: Zorgregiodirecteur
Annelies Van Cauwelaert
Leden: Interregio 3 Kard. Mercierplein 1 - 2800 Mechelen T 015 45 31 20 - F 015 45 31 69 -
[email protected] Thérèse Coens: Interregiodirecteur Lieven Wera: Administratief directeur Annick Vantieghem: Manager zorg- en dienstverlening Koen Ameye: Human resources manager Familiehulp Antwerpen (2000) - Nationalestraat 111 T 03 220 12 40 - F 03 220 17 14 -
[email protected] Walter Brusselaers: Zorgregiodirecteur Familiehulp Brussel (1050) - Washingtonstraat 81 T 02 543 79 10 - F 02 538 93 48 -
[email protected] Patricia Van de Vyver: Zorgregiodirecteur Familiehulp Herentals (2200) - Greesstraat 11c T 014 28 32 20 - F 014 28 32 49 -
[email protected] Leo Van Den Bogerd: Zorgregiodirecteur Familiehulp Mechelen (2800) - Begijnenstraat 18 Bus 3 T 015 29 25 70 - F 015 29 25 71 -
[email protected] Gusta Smets: Zorgregiodirecteur Familiehulp Turnhout (2300) - Korte Begijnenstraat 18 T 014 40 33 40 - F 014 40 33 80 -
[email protected] Chantal Van Den Plas: Zorgregiodirecteur Interregio 4 Industriepark 1243a - 3545 Halen T 013 35 88 20 - F 013 35 88 69 -
[email protected] Dirk Van Laethem: Interregiodirecteur Maria Peeters: Administratief directeur Bart Tirez: Manager zorg- en dienstverlening Eva Strubbe: Human resources manager
Karel Baeck Bert Peirsegaele Sonja Becq Jan Schrijnemakers Ann Demeulemeester Bart Van Daele Brigitte Depauw Bernadette Van Den Heuvel Kris Devlieghere Leen Van Den Neste Eddy Peeters Toon Vanhoutteghem
Secretaris: Agnes Bode
ALGEMENE VERGADERING De algemene vergadering is samengesteld uit de leden van de raad van bestuur, aangevuld met volgende personen: Griet Coppé Martine Coppejans Rita De Boeck
Familiehulp Genk (3600) - Slingerweg 50 T 089 62 91 40 - F 089 62 91 69 -
[email protected] Josette Vandeweyer: Zorgregiodirecteur
Georgette De Soete-Van Wouwe
Familiehulp Hasselt (3500) - Thonissenlaan 41 T 011 45 69 50 - F 011 45 69 59 -
[email protected] Renée Hermans: Zorgregiodirecteur
Freddy Mertens
Rik Dessein Ignace Leus Georgine Roets-Denolf Rob Vanmaele
Familiehulp Leuven (3000) - Bondgenotenlaan 131 T 016 29 81 30 - F 016 29 81 39 -
[email protected] Jef Dockx: Zorgregiodirecteur
Maria Verheyen
Familiehulp Peer (3990) - Nieuwstraat 16 T 011 80 45 20 - F 011 80 45 49 -
[email protected] Erna Vaesen: Zorgregiodirecteur
45