Jaarverslag 2012
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap � Sterrenkundelaan 30, 1210 Brussel - www.vgph.be -
[email protected]
InhoUdstafel InhoUdstafel Voorwoord 10 jaar VGPH onbegrijpelijk vakjargon Gebruikersoverleg staat of valt met het engagement van de actieve gebruikersvertegenwoordigers “Dankjewel” Komen tot een meer geïnformeerde gebruiker HET BELANG VAN DE GEïNFORMEERDE GEBRUIKER omzendbrief overgang minder-meerderjarigen Standpuntvorming in het algemeen Aan de overlegtafels… De Gebruikersvertegenwoordigers Nieuwe geëngageerde vrijwilligers D.O.P. Diensten Ondersteuningsplan Evaluatie Regionale Prioriteitencommissie ZORGVRAGERS MOETEN HUN VRAAG ZELF KUNNEN TOELICHTEN Zorgvragers zetten een eerste (kleine) stapje richting “zelfregie” Herwerkte checklist en handleiding Vormingen voor de Gebruikersvertegenwoordigers Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) gekleurd door gebruikers Intervisie- en informatiemoment voor contactpersonen GEBRUIKERS HAMEREN OP VRAAGVERDUIDELIJKING Organisatorisch financieel LIDORGANISATIES COLOFON
Voorwoord 2 2 3 4 4 5 6 6 6 7 7 8 8 9 9 9 9 10 10 10 11 11 11 12 12 12 13 13 13 14 15 16 16
Bernadette Rutjes
Voor u ligt het verslag van het jaar dat achter ons ligt -2012van het Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap, kortweg het VGPH. Zoals u kunt zien is het dit jaar wat dunner uitgevallen dan u van ons gewoon bent. Dit betekent echter niet dat we het afgelopen ook minder hebben gedaan. Integendeel, 2012 was voor het VGPH een belangrijk jaar want we bestonden 10 jaar! Het VGPH werd op 3 december 2002 opgericht door drie gebruikersorganisaties: KVG, VFG en Inclusie Vlaanderen. Na 10 jaar zijn we met 24 lidverenigingen en nemen er ruim meer dan 100 vrijwilligers actief deel aan een almaar groeiend aantal overlegtafels. Onze taak is nog steeds zoals vastgelegd in het besluit zorgregie, namelijk: Het versterken van de positie van de persoon met een handicap in het kader van de ROG-werking (Regionale Overleg Gehandicapten) en de Permanente Cel Het informeren van de persoon met een handicap over de zorgvraagregistratie en de zorgbemiddeling Het begeleiden van personen met een handicap bij het inleiden van klachten
2. Inleiding
Het VGPH moet er mede voor zorgen dat de stem van alle doelgroepen van personen met een handicap die belang hebben in de zorgregie, voldoende gehoord wordt in de beleidsvorming en de beleidsevaluatie betreffende de zorgregie. Want wie kan er beter formuleren wat hun wensen en verwachtingen zijn dan deze personen zelf? Essentieel voor het goede functioneren van het VGPH en het laten klinken van de stem van de persoon met een handicap is de inzet van vrijwilligers. Ik wil dan ook de vrijwilligers van harte bedanken voor alle tijd die zij het afgelopen jaar geïnvesteerd hebben in het voorbereiden, overleggen, meedenken en vergaderen. Het personeel van het VGPH wil ik bedanken voor de ondersteuning die zij hierbij gegeven hebben. In het jaarverslag kunt u lezen wat dit allemaal heeft opgeleverd. Veel leesplezier Bernadette Rutjes Voorzitter VGPH
VGPH I Jaarverslag 2012
10 jaar VGPH Op 3 december 2012 zette Jan Peumans, voorzitter van het Vlaams Parlement, de deuren van zijn Huis wagenwijd open voor de tiende verjaardag van het VGPH. Dag op dag tien jaar na de officiële start, zoals vermeld in de statuten van het platform, en niet toevallig net op de Internationale Dag voor Personen met een Handicap.
Gebruikersvertegenwoordigers, bestuursleden van lidverenigingen, personeel en oud-gedienden hieven samen met vertegenwoordigers van de andere geledingen, coördinatiepunten handicap en het VAPH het glas op het gedeelde lief en leed van de voorbije jaren. Stand-up comedienne Lies Lefever praatte en zong het geheel op haar eigen wijze aan mekaar. Communicatiedeskundige Koen Van den Broeck hield het VGPH een spiegel voor. In een fijn staaltje “out of the box”denken gaf hij de aanwezigen enkele losse denkpistes mee over de benaming, het belang van vorming, het kracht bijzetten van ingenomen standpunten, de noodzaak om met één stem te spreken en de paradigmawissel van zorgregie naar zorgcreatie. Bernadette Rutjes blikte terug op het voorbije decennium.
Ik ben er gerust in, het VGPH is en blijft onze belangrijkste partner in de zorgregie, ook in 2020, ook na 2020! ( Minister Vandeurzen)
“Er is in die tien jaar al heel wat veranderd en gelukkig maar… Als we kijken vanwaar we komen tot waar we nu staan, hebben we al een hele weg afgelegd. Maar we zijn er nog niet.” Zorgregie moet in handen zijn van de gebruikers, stelde ze: “Daarom is het VGPH er. Daarom zijn wij nodig. Om samen de puntjes op de i te zetten. Een goed overlegorgaan te zijn in functie van de zorgregie, zonder zelf de regie over te nemen, maar in het volle besef dat de personen met een handicap de regisseurs zijn. Zij bepalen het draaiboek en wij ondersteunen hen hierbij.” Luidop dromend over de gewenste toekomst zei ze: “In mijn droom komen er geen wachtlijsten voor. Van zorgregie is er
geen sprake meer, want iedereen krijgt wat hij nodig heeft. Niet zoals het nu gaat, waar het geld gaat naar de schrijnendste van de schrijnenden – het verdelen van schaarste… ’n Nachtmerrie.” In het slotwoord ging minister Jo Vandeurzen verder in op de droom. Voor de zijne hanteerde hij - het mag niet verbazen – het jaar 2020: dankzij een hele reeks uitgevoerde maatregelen “kan een persoon met een handicap er in 2020 op rekenen, er gerust in zijn, dat hij voor de ondersteuning op zijn maat, gebaseerd op zijn ondersteuningsplan, getoetst aan een aantal objectieve maatstaven, tegemoet zal gekomen worden door de overheid, in casu het VAPH. Het
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap
VAPH zal hem de mogelijkheden ter beschikking stellen om zijn zorg op maat binnen een redelijke termijn concreet in te vullen, en dit onder vorm van een persoonsvolgend budget, in voucher of in centen.” De minister voegde daar nog aan toe: “De contactpersoon zal in 2020 de persoon met een handicap zelf zijn, of alleszins diegene die zo dicht mogelijk bij de persoon met een handicap staat. Hij zal van thuis uit niet alleen alles kunnen volgen met betrekking tot zijn zorgvraag, van de registratie, over de bemiddeling, tot de toewijzing, maar hij zal van thuis uit zelf kunnen deelnemen aan het regiegebeuren.” Daarna maakte hij in zijn droom een onderscheid: “Als hij tot de groep hoort met de grootste ondersteuningsnood, dan zal hij binnen een kort tijdsbestek zijn voucher of cash budget ter beschikking hebben. Als hij toch nog even geduld zou moeten hebben, dan heeft hij ondertussen de gerustheid dat de overige onderdelen uit zijn ondersteuningsplan al ingevuld zijn: met de beschikking die hij heeft over noodzakelijke hulpmiddelen, met de inzet van zijn sociaal netwerk, met de inbreng van de reguliere diensten.” Ook voor het platform zelf had de minister een boodschap: “Ik ben er gerust in, het VGPH is en blijft onze belangrijkste partner in de zorgregie, ook in 2020, ook na 2020!”
10 jaar VGPH
3.
onbegrijpelijk vakjargon Tijdens haar uiteenzetting presenteerde VGPH-voorzitter Bernadette Rutjes zeer treffend het onbegrijpelijk vakjargon in deze sector: “De CRZ waar nu ook PAB in CRZ is bijgekomen. De CP die iedere PmH ingeschreven op die CRZ moet hebben. De Dio’s, de Dops. De GES+ maar ook de overtreffende trap van GES++ en de MED++. De IJH met zijn RTH en nRTH, waarbij je eerst door een ITP moet en dan de MFC-experimenten. De PAB en PGB - wat nu weer moet zijn PVF, maar toch ook altijd de mogelijkheid voor ZIN. De RvB, de RvG, de ROG’s. De RPC’s met
de PTB en PVC. Het VAPH, maar ook het VGPH, het VIA, het VIPA en het VAPA. De overlegstructuren binnen het VAPH met zijn RC, de PC en de PW Z&A, IMB, I&E en IJH. De ZZI met zijn P, B en N waarden. Bent u nog mee?” De Woordenlijst in Zakformaat van het VGPH geeft alle info. Deze is integraal terug te vinden op de website of kan men bestellen op het secretariaat.
Gebruikersoverleg staat of valt met het engagement van de actieve gebruikersvertegenwoordigers Natuurlijk kwamen zij ook zelf aan het woord in het Vlaams Parlement. In een gewaardeerd filmpje gaven tien van
4. 10 jaar VGPH
hen hun mening over wachtlijsten, zorgregie, overleg en het VGPH. Daarbij spaarden ze hun kritiek niet, maar gaven
ze ook een aantal ideeën voor de toekomst van zorg en ondersteuning. Dit filmpje is nog steeds te raadplegen op
www.vgph.be/10Jaarvgph_ vlaams-parlement. Ook alle toespraken zijn hier terug te vinden.
VGPH I Jaarverslag 2012
“Dankjewel” Als bedanking aan de actieve gebruikersvertegenwoordigers en het team voor 10 jaar VGPH nodigde de Raad van Bestuur hen samen uit voor een werkbezoek aan Stichting Arduin in Zeeland, op vrijdag 12 oktober. Tijdens de voormiddag kregen de ruim vijftig aanwezigen uitleg over het ontstaan van de Stichting. Vanuit de mei ’68-gedachte ging men nadenken over wat nodig is om personen met een handicap niet alleen te verzorgen, maar ook en bovenal gelukkig te maken. Daarbij werd vanuit de cliënt gedacht. Gaandeweg ging men 'Kwaliteit van Bestaan' hanteren als uitgangspunt voor de ondersteuning van de intussen ruim 500 cliënten. Er ontstond in Middelburg zelfs een heuse Academie voor Kwaliteit van Bestaan, waar opleidingsactiviteiten voor mensen met een verstandelijke beperking en hun familie georganiseerd worden. Maar ook voor medewerkers, vrijwilligers en belangstellenden.
Aansluitend trokken de deelnemers naar een restaurant van Arduin voor een lekkere maaltijd, met de obligate karnemelk, maar ook andere dranken, zelfs van wijn – een beetje tegen de Nederlandse gewoonten in. In de namiddag brachten kleine groepjes een bezoek aan een aantal andere bedrijven van Stichting Arduin, waarna ze gezamenlijk afrondden met een laatste algemene vragenronde… en een hapje en drankje. Kortom, zoals enkele gebruikersvertegenwoordigers het nadien evalueerden: “veel om over na te denken” en “een echte verwendag”.
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap
10 jaar VGPH
5.
Komen tot een meer geïnformeerde gebruiker via kennisgevingsbrief en inzage in elektronisch dossier Alle personen met een handicap, met een vraag naar ondersteuning (Zorg in Natura of Persoonlijke Assistentie Budget), moeten zich laten registreren in de Centrale Registratie Zorgvragen (CRZ). Alleen een contactpersoon kan deze registratie uitvoeren. De contactpersoon neemt een erg belangrijke rol op voor de zorgvrager. Hij dient de zorgvraag te registreren op de CRZ, maar dient ook alle stappen te ondernemen om de zorgvrager toe te leiden naar een gepast aanbod, rekening houdend met de dringendheid en de wensen van de zorgvrager. De zorgvragers zijn dus volledig afhankelijk van hun contactpersoon. Er kunnen hier een aantal gevaren aan verbonden zijn. Het valt op dat zorgvragers soms hun contactpersoon niet kennen en dus niet weten bij wie ze terecht
moeten voor de bemiddeling van hun zorgvraag. Sommige contactpersonen kennen ook de zorgvragers wiens vraag zij moeten bemiddelen niet of onvoldoende. Daardoor bevatten sommige dossiers onjuiste of onvolledige informatie zonder dat de zorgvrager hiervan op de hoogte is. Zorgvragers zijn over het algemeen veel te weinig tot helemaal niet geïnformeerd over hun geregistreerde zorgvraag noch over de bemiddeling van hun zorgvraag. Daarom ijveren gebruikersvertegenwoordigers – gezamenlijk en eensgezind - al jaren voor het rechtstreeks inzagerecht in hun eigen dossier, het zelf en rechtstreeks ontvangen van beslissingen over hun dossier, en het zelf kunnen opnemen van het contactpersoonschap. Zorgvragers dienen in
het algemeen beter geïnformeerd te worden, zowel over het individuele dossier, als over betrouwbare en onafhankelijke wegwijzers in het doolhof van de zorgregie. Gebruikersvertegenwoordigers zijn in constructief overleg gegaan met het VAPH rond de communicatie naar zorgvragers toe. Meer specifiek boog men zich het voorbije jaar over de ‘kennisgevingsbrief’ en de uitbreiding van het elektronisch dossier via ‘mijn.vaph.be’. Gebruikersvertegenwoordigers hadden heel wat voorstellen. Helaas zijn niet alle voorstellen gevolgd. Het overleg zorgde er wel mee voor dat nieuwe zorgvragers nu officieel op de hoogte gebracht worden van hun registratie op de CRZ, wie hun aanspreekpunten zijn binnen de zorgregie, welke mensen
toegang hebben tot hun persoonlijke gegevens, …. Ondertussen heeft het VAPH ook gezorgd voor een kleine uitbreiding van het elektronisch dossier of ‘mijn vaph.be’. Personen met een handicap, die een dossier hebben bij het VAPH, kunnen een beperkt aantal persoonlijke gegevens (niet enkel over hun aanvraag hulpmiddelen, maar nu ook betreffende hun zorgvraag op de CRZ) eindelijk rechtstreeks inkijken via de computer. Eind 2013 wordt ‘mijn.vaph.be’ opnieuw geëvalueerd. Er dient nog een hele lange weg afgelegd te worden in de communicatie met de gebruikers toe. De kennisgevingsbrief en de uitbreiding van het elektronisch dossier zijn alvast stappen in de goede richting.
HET BELANG VAN DE GE ï NFORMEERDE GEBRUIKER De leden van de Raad van Gebruikers Vlaams-Brabant en Brussel (RvG VBB) hechten veel belang aan het begrip ’geïnformeerde’ zorgvrager. Hiervoor zijn verschillende redenen: de regio Brussel-Halle-Vilvoorde scoort ver onder het gemiddelde voor registratie van zorgvragen op de CRZ (de gekende ‘historische achterstand’), maar onze leden zijn vooral bezorgd over het feit dat dit betekent dat heel wat personen met een handicap de mogelijkheden van het VAPH en de CRZ nog niet kennen. Heel wat personen met handicap zijn daardoor
6. De Geïnformeerde gebruiker
verstoken van gepaste ondersteuning (in deze regio niet enkel door de schaarse en beschikbare middelen). In 2012 volgde de RvG VBB, met succes: • de werkzaamheden van Brussels Aanmeldpunt voor Personen met een Handicap (BRAPH) in Brussel èn het 0800-nummer in Vlaams-Brabant waardoor elke persoon met een handicap gratis en
correct advies krijgt; • de opstart en ontwikkelingen van de Diensten Ondersteuningsplan (DOP); • de ontwikkelingen en toegankelijkheid van de Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH). Daarnaast oogstte de RvG VBB resultaat van haar pleidooi in 2011: alle mutualiteiten hebben samen een folder en affiche gemaakt waarop
personen met een handicap de weg naar (hun) ondersteuning vinden m.b.t. handicap. In 2012 pleitten de leden van de RvG VBB ook voor een open infoavond voor alle geïnteresseerden m.b.t. de procedure voor de ‘woon-en ondersteuningsprojecten voor particuliere initiatiefnemers’. Hierdoor kregen heel wat ouders en personen met handicap informatie ‘uit de eerste hand’. VGPH I Jaarverslag 2012
omzendbrief overgang minder-meerderjarigen Op 23 juli 2012 verstuurt het VAPH een omzendbrief met daarin maatregelen om de continuïteit in de zorg en ondersteuning van jongvolwassenen met een handicap te bevorderen. Extra middelen worden specifiek voor deze groep ingezet en moeten de doorstroom van jongvolwassenen naar de volwassenzorg bevorderen.
Vanuit de sector komen verontwaardigde reacties naar boven. Enerzijds stelt men zich vragen bij de prioriteit die plots aan deze groep gegeven moet worden. Anderzijds bekritiseert men de handelingswijze van het VAPH, die bij de totstandkoming van de omzendbrief het advies van de Permanente Cel naast zich neerlegde. Gebruikers uit heel Vlaanderen spreken hun ongenoegen uit. In Oost- en West-Vlaanderen nemen een aantal gebruikers hierin het voortouw. Zij lanceren een protestactie die heel wat deining veroorzaakt: niet deelnemen aan de Regionale Prioriteitencommissie waarop de extra middelen voor deze groep verdeeld zullen worden. De Raad van Gebruikers in Oost-Vlaanderen schaart zich achter dit voorstel en start vervolgens een zoektocht naar steun over de provincies en geledingen heen. Ondanks de ruime inhoudelijke steun van de gebruike rs v e r t e g e n w o o r d i g e rs uit de andere provincies én
voorzieningen en verwijzers, is het niet vanzelfsprekend om het nodige draagvlak te vinden voor een gezamenlijke
Prioriteitencommissies. De gebruikers in Oost-Vlaanderen krijgen de wind van voren. Vanwege de toenemende druk komen ook intern verschillende visies naar boven. De gebruikers verenigen zich rond een compromis: één gebruikersvertegenwoordiger zal aanwezig zijn op de bewuste RPC als procesbewaker. Op deze wijze wordt de toekenning van de extra middelen niet geblokkeerd, maar behouden de gebruikers toch hun onafhankelijkheid. Vanuit Oost-Vlaanderen wordt een nota opgesteld op basis van argumenten van de gebruikers
De vergadering met L. Bursens en M. Sevenhant was voor mij historisch. Bij mijn weten nog nooit gebeurd in de historie. Een gebruikersvertegenwoordiger
actie. In andere provincies is het implementatieproces al ver gevorderd, en bovendien is bij de andere geledingen de stap van verbale kritiek naar een echte blokkering van de uitvoering te groot. De gebruikers in Oost-Vlaanderen voelen zich onder druk gezet om toch deel te nemen aan deze Regionale Prioriteitencommissie. De gebruikers in de Regionale Prioriteitencommissies staan hierdoor voor een fundamenteel probleem: de onafhankelijkheid van de Regionale Prioriteitencommissies wordt met deze omzendbrief ernstig ondergraven, en zo ook de onafhankelijkheid van gebruikers in deze Regionale
die in augustus reeds het initiatief namen. De nota krijgt de steun van de andere provincies in de Beleidsgroep Zorgregie. De nota, een eensgezind en sterk gemotiveerd standpunt van de gebruikers in Vlaanderen, wordt overgemaakt aan administrateur-generaal van het VAPH Laurent Bursens, veranderingsmanager JeanPierre Van Baelen en minister van Welzijn Jo Vandeurzen. De heren Bursens, Van Baelen en Vandeurzen tonen zich verrast over het eensgezinde en duidelijke signaal vanuit de gebruikersgeleding. De nota wordt versterkt door de onthouding van de
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap
gebruikers op de Regionale Prioriteitencommissie in OostVlaanderen. De administrateur-generaal van het VAPH komt persoonlijk naar de Beleidsgroep om te luisteren naar de verzuchtingen van de gebruikers. In Oost-Vlaanderen krijgt de nota uiteindelijk de steun van de hele Stuurgroep. Het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg Oost-Vlaanderen stuurt eveneens zelf een brief naar de top van het VAPH en minister Vandeurzen waarin de argumenten van de gebruikers worden ondersteund. Bovendien, wordt benadrukt door de Stuurgroep, zet de werkwijze van het VAPH de samenwerking binnen het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg onder druk. De veranderingsmanager Van Baelen komt naar de Stuurgroep in Gent om te antwoorden op het ongenoegen dat verwoord werd in de brief van de Stuurgroep. Het volledige proces van omzendbrief tot bezoek van administrateur-generaal. Bursens aan de Beleidsgroep Zorgregie, nam bijna vijf maanden in beslag. Gedurende deze periode laaiden de emoties hoog op en kwamen de gebruikersvertegenwoordigers onder grote druk te staan. Toch toonden zij zich vastberaden én in staat om tot een duidelijk en eensgezind standpunt te komen.
Omzendbrief Minder-Meerjarigen
7.
Standpuntvorming in het algemeen In het kader van het Perspectief 2020 van minister Vandeurzen staat er voor alle actoren in het zorglandschap de komende jaren nog heel wat te wachten. Stap voor stap krijgt deze Perspectiefnota meer invulling. Drastische hervormingen worden in een zeer hoog tempo doorgevoerd. Het gevolg hiervan is zeer duidelijk zichtbaar in de verschillende echelons van het VGPH. Er zijn heel wat extra vergaderingen voor gebruikersvertegenwoordigers binnen het platform. Het is niet evident voor iedereen om alles bij te houden en op te volgen. Er moeten heel wat beslissingen genomen worden op zeer korte tijd zonder de mogelijkheid om alles goed te doordenken. Gebruikers voelen zich vaak voorbij gelopen zonder gehoord te worden. Velen zitten op het tipje van hun stoel, en worden met frustraties overladen. Dag na dag, week na week, maand na maand zijn gebruikersvertegenwoordigers actief in de overlegfora binnen en buiten het VGPH, zowel op Vlaams niveau als op provinciaal niveau. Samen overleggen, problemen in kaart brengen, debatteren, beslissingen nemen, frustraties delen, standpunten innemen, in overleg treden met andere actoren in de zorgregie. Geen evidentie
alleszins. Maar dat houdt de actieve gebruikersvertegenwoordigers niet tegen om de handen in elkaar te slaan, de inbreng vanuit gebruikerszijde voor de volle 100% te garanderen, en stapsgewijs resultaten te boeken.. De Beleidsgroep en de Raden van Gebruikers als forum om tot gezamenlijke standpunten te komen. Heel wat topics kwamen het voorbije jaar aan bod. Of het nu ging over Rechtstreeks Toegankelijke Hulp, Persoonsgebonden financiering, Regionale Prioriteitencommissies, Contactpersoonschap, Procesbewaking, Omzendbrief X, Y of Z, … De lijst is nog niet halfvol, maar duidelijk teveel om hier allemaal op te sommen. Over elk van deze topics werd op provinciaal niveau een standpunt ingenomen. Bij de ene wat meer gedetailleerder dan bij de andere, afhankelijk van de provinciale diversiteit. Sommige topics genoten een
duidelijk gezamenlijk Vlaams standpunt, zoals het behoud van de verdeling van het budget tussen Persoonlijk assistentie budget (PAB) en Zorg in Natura (ZIN) voor 2013, de evaluatie Regionale Prioriteitencommissies, de omzendbrief minderjarigen naar meerderjarigen, het ondertekenen van de checklist Prioritair te Bemiddelen door de zorgvrager, … . Voor andere topics bleef het standpunt beperkt tot op provinciaal niveau, waar bij een klein aantal topics op Vlaams niveau enkel een bijdrage werd gegeven via een inventarisatie van opmerkingen of bedenkingen met behulp van vragenlijsten, zoals voor de Intersectorale samenwerking, Rechtstreeks Toegankelijke Hulp, … . In 2013 beogen de gebruikersvertegenwoordigers als ervaringsdeskundigen meer proactief te werken op alle fora om meer inspraak te krijgen in het beleid.
De Beleidsgroep en de Raden van Gebruikers als forum om in overleg te treden met andere actoren binnen de zorgregie. De Beleidsgroep Zorgregie fungeert als één van de fora om in overleg te treden met de andere actoren binnen de zorgregie, gaande van Jean-Pierre Van Baelen, Marc Sevenhant, tot zelfs Minister Vandeurzen. Dit kan enkel vanuit gebruikerszijde toegejuicht worden. Hopelijk kan er in de toekomst op deze manier meer in rechtstreeks overleg getreden worden, om meer transparantie en open communicatie te bekomen, en om gehoor te geven aan de stem van de gebruikers.
Aan de overlegtafels… Gebruikers hebben niet altijd duidelijk aan te tonen impact. Dit is een fenomeen waarmee alle provincies worstelen. Dikwijls worden ideeën die andere actoren ook delen, gemakkelijker meegenomen in de besluitvorming van het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg (ROG). Toch zijn er ook duidelijke invloeden, bijvoorbeeld vanuit gebruikersvertegenwoordigers in Antwerpen. Zo vroegen en kregen de Antwerpse gebruikersvertegenwoordigers meer aandacht voor privacy in het ROG-bemiddelingsoverleg, waardoor dossiers sindsdien geanonimiseerd doorgestuurd
8. Standpuntvorming
worden. Ook in het advies rond het uitbreidingsbeleid 2012 nam het ROG op dat de intenties naar meer vraagsturing en het in handen nemen van de eigen zorgregie zijn ingegeven door de gebruikers. Op vraag van de gebruikers wordt er werk gemaakt van een nog te installeren lift in één van de
provinciale vergaderlocaties in 2013. De gebruikersvertegenwoordigers in Antwerpen hebben impact, vooral op de overlegcultuur en de visie van het ROG, ook al is dat moeilijk te meten. De gebruikersvertegenwoordigers voelen zich gewaardeerd en betrokken
op alle overlegtafels. Zoals de evaluatie van de Raad van Gebruikers Antwerpen in 2012 uitwees, geloven de gebruikersvertegenwoordigers sterk in de zin van hun rol binnen de overlegtafels.
VGPH I Jaarverslag 2012
De Gebruikersvertegenwoordigers Omzendbrief na omzendbrief blijven de gebruikersvertegenwoordigers met volharding en enthousiasme debatteren en argumenteren, om inspraak in het beleid te verwezenlijken. Ze investeren hun kostbare tijd en doorkruisen soms heel Vlaanderen om de algemene belangen van de zorgvragers te verdedigen. Het is een moeizaam en een lang proces, die een constante waakzaamheid vergt. Maar deze drijvende kracht is broodnodig om de stem van de zorgvragers te laten weerklinken, om verandering en vernieuwing te realiseren. In 2012 is ook deze betrokkenheid van de West-Vlaamse gebruikersvertegenwoordigers niet onopgemerkt voorbij gegaan. De drie-jaarlijkse vernieuwing van de ROG-mandaten, zorgde voor een nieuwe dynamiek. De effectieve
mandaten voor gebruikersvertegenwoordigers zijn opnieuw ingevuld. Bovendien zijn de gebruikers ook opnieuw vertegenwoordigd op heel wat vergaderingen binnen het ROG (Regionaal Overlegnetwerk Gehandicaptenzorg), waar geen mandaten voorzien zijn. Dit engagement kadert in een besluit van de Raad van Gebruikers om procesbewaking bewuster en nauwkeuriger op te volgen in de verschillende overlegmomenten. Het engagement beperkt zich niet tot de eigen provincie. Op het Vlaamse niveau zijn de West-Vlaamse gebruikersvertegenwoordigers actief in tal van overlegmomenten, werkgroepen en vormingen.
D.O.P.
Diensten Ondersteuningsplan Reeds jaren ijverden de gebruikers voor een goed voortraject voor personen met een beperking. In 2012 werden middelen trajectbegeleiding omgezet naar de oprichting van Diensten Ondersteuningsplan (D.O.P.), personen met een beperking kunnen zich tot deze dienst wenden voor een ondersteuningsplan. De gebruikers vinden dit een goede ontwikkeling maar willen ze graag opvolgen hoe deze dienst in de praktijk gaat werken. Er zijn namelijk nog heel wat onduidelijkheden. Het onderwerp D.O.P. komt regelmatig terug op de maandelijkse Raad van Gebruikers in Limburg. In maart 2012 besloot de Raad
van Gebruikers een brief aan de gebruikersvertegenwoordigers in de Raad van Bestuur van de D.O.P. te richten met daarin het verslag van onze besprekingen over D.O.P. Maar tot op heden is op deze brief geen reactie gekomen. De gebruikersvertegenwoordigers betreuren dit en geven ook aan niet betrokken te zijn geweest bij de oprichting van D.O.P., nochtans staat dit heel dicht bij de materie waar ze dagdagelijks mee bezig zijn. Eind 2012 stelde D.O.P. de vraag aan de Raad van Gebruikers, hoe we meer personen met een beperking kunnen bereiken. Dit wordt in 2013 vervolgd.
Nieuwe geëngageerde vrijwilligers De snelle stroom van nieuwe ontwikkelingen waarin de zorgregie terecht kwam, en het steeds nijpendere tekort aan de broodnodige middelen, maakte van 2011 reeds een bijzonder moeilijk jaar voor alle actoren binnen de zorgregie. Toch hield dit enkele ervaringsdeskundigen niet tegen om in de loop van 2012 een engagement als vrijwilliger voor hun vereniging en het VGPH op te nemen. Als vrijwilliger starten in een klimaat van groeiende wachtlijsten, oplopende frustraties en het gevoel niet gehoord te worden, is ongetwijfeld een uitdagende, maar vooral uiterst moeilijke opdracht. Bovendien veroorzaakt het chronische tekort aan vrijwilligers – en de als gevolg daarvan oningevulde mandaten – een druk bij de nieuw geëngageerden om vroegtijdig een zwaar mandaat op te nemen.
Toch zijn in 2012 een vijftal nieuwe vrijwilligers in OostVlaanderen deze uitdagingmet-hindernissen aangegaan. Op die manier werd het team Oost-Vlaamse vrijwilligers opnieuw aangesterkt tot een gemotiveerde en actieve 18-koppige gebruikersgeleding. Dit team van gebruikersvertegenwoordigers werd in 2012 meermaals geconfronteerd met hindernissen, zoals de frustraties die soms de bovenhand dreigden te nemen, het tijdelijke wegvallen van de vertrouwde “teamleidster”, een gebrek aan tijd om tot gedragen standpunten te komen.
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap
Uiteindelijk echter bleek de motivatie van de vrijwilligers – de gezamenlijke droom om voor alle personen met een beperking een vraaggestuurde (en inclusieve) ondersteuning te realiseren – sterk genoeg om deze en andere stormen te weerstaan. Dit kan enkel leiden tot het besluit dat de drijvende kracht achter het VGPH bovenal de vrijwilligers zijn, die zich als gebruikersvertegenwoordigers ettelijke uren
belangeloos wijden aan een opdracht die vaak moeilijk, emotioneel zwaar en soms zelfs uitputtend kan zijn.
Standpuntvorming
9.
Evaluatie Regionale Prioriteitencommissie Sinds de Regionale Prioriteitencommissies (RPC) opgericht zijn in december 2011 is hun belang in de toepassing van de regels zorgregie enkel toegenomen. Bij gebrek aan een uitgewerkte regelgeving is de werking van de RPC’s vooral gegroeid uit de praktijk in de provincies. Gezien de soms hoogoplopende emoties in bepaalde commissies en de grote provinciale verschillen was een evaluatie vanuit het VAPH meer dan welkom en zelfs hoogst noodzakelijk. De werkgroep intervisie De evaluatie vanuit het VAPH bestaat uit een uitgebreide vragenlijst die door elk Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg (ROG) en de drie geledingen afzonderlijk ingevuld dient te worden. De RPC-leden vanwege de gebruikersgeleding
bespreken de 38 vragen op twee bewogen zittingen van de werkgroep intervisie. Deze werkgroep bespreekt al geruime tijd – sinds begin 2012 – de interprovinciale verschillen in werking, procedure en huishoudelijke reglementen
Op de RPC wordt per zorgvraag een afweging gemaakt op basis van schrijnendheid en urgentie. Voor gebruikers is dit een zeer moeilijke oefening. Temeer omdat de werking van deze commissies steeds meer tegen budget-
De verdeling van de schaarste leidt tot onmenselijke keuzes en de effectieve meerwaarde van de RPC-werking is niet altijd aan te tonen. van de RPC’s. Uit alle vergaderingen en het eindresultaat van de evaluatie blijkt duidelijk hoe intensief en emotioneel zwaar deelname aan de RPC is voor gebruikers.
taire beperkingen aanloopt. In plaats van bij te dragen aan een rechtvaardig ondersteuningsbeleid zien gebruikers hun rol veranderen naar een verdeling van schaarste en
is de rechtvaardigheid in dit verhaal ver te zoeken. Voor gebruikers moet de RPC-werking fundamenteel ter discussie gesteld worden, diepgaander dan deze evaluatie doet. De gebruikers verenigen in hun evaluatie deze fundamentele kritiek met concrete antwoorden op de vragen van het VAPH en enkele voorstellen ter verbetering. Gebruikers hebben veel tijd gestoken in de evaluatie van de RPC’s. In het komende jaar zal het duidelijk worden in hoeverre het VAPH en het kabinet rekening houden met de stem en het harde werk van de gebruikers. We wachten af.
ZORGVRAGERS MOETEN HUN VRAAG ZELF KUNNEN TOELICHTEN Bij de start van de procedure van de Regionale Prioriteitencommissie (RPC) in 2012 heeft de Raad van Gebruikers Vlaams Brabant en Brussel (RvG VBB) sterk gepleit voor het ‘beschikken over voldoende info’ vooraleer te beslissen over een status Prioritair Te Bemiddelen (PTB-status): • het Coördinatiepunt Handicap vraagt op voorhand alle noodzakelijke informatie op wanneer zij merkt dat er bij de indiening van de checklist relevante informatie ontbreekt; • tijdens elke RPC kan de contactpersoon opgebeld worden om bijkomende informatie op te vragen; • soms wordt een bespreking
10. Regionale Prioriteirencommissie
uitgesteld wanneer niet alle informatie beschikbaar is. De leden van de RvG VBB wensen dat er nog een stapje verder gezet wordt. Zij vinden het vanzelfsprekend dat zorgvragers, als zij dit wensen, de mogelijkheid moeten krijgen om hun eigen vraag toe te lichten. De leden van de RvG VBB betreuren ook dat de
procedure van PTB-status nog steeds enkel via de contactpersoon verloopt. Minimaal zou: • de checklist samen met de persoon met een handicap moet ingevuld worden (met handtekening ter goedkeuring); • de beslissing van de RPC (met motivatie) ook aan de zorgvrager moet gemeld worden. VGPH I Jaarverslag 2012
Zorgvragers zetten een eerste (kleine) stapje richting “zelfregie” In het voorjaar van 2012 werd de structuur en werking van de Oost-Vlaamse Regionale Prioriteitencommissie (RPC) grondig herzien. De opsplitsing tussen minderjarigen en meerderjarigen zou worden losgelaten, en om aan het groeiende aantal aanvragen tegemoet te komen, wordt de RPC voortaan ingedeeld in drie gelijkwaardige kamers, die afwisselend om de tien dagen samenkomen. De Stuurgroep Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg (ROG) keurt het nieuwe Huishoudelijke Reglement goed op 18 april 2012.
Voor gebruikers is de belangrijkste vernieuwing in de nieuwe RPC echter de mogelijkheid die aan zorgvragers en het netwerk geboden wordt, om de eigen zorgvraag te komen toelichten bij weigering van de eerste aanvraag. Volgens het Huishoudelijke Reglement kunnen per dossier maximaal twee personen een toelichting komen geven van maximaal tien minuten. Hoewel dit, letterlijk
en figuurlijk, een minieme stap voorwaarts is voor zorgvragers, is deze mogelijkheid niettemin “baanbrekend” binnen de Zorgregie. Voor het eerst in Vlaanderen krijgen zorgvragers met een dringende zorgvraag de kans zelf betrokken te zijn bij de behandeling van hun dossier. Voor het eerst in Vlaanderen krijgen zorgvragers zelf de kans om uit te leggen waarom en welke ondersteuning zij
wensen en nodig hebben. Voor het eerst zijn zorgvragers niet volledig afhankelijk van hun contactpersoon. De discussie of zorgvragers zelf een aanvraag moeten kunnen indienen, of zelf toelichting moeten kunnen geven aan een RPC of tijdens een bemiddelingsoverleg, woedt al langer binnen de zorgregie. Vanuit verschillende kanten, reageert men hier erg afwijzend op, en ook binnen de gebruikersgeleding zijn er bedenkingen. De meest aangehaalde “tegenindicaties” hierbij zijn de verschillen in mondigheid bij zorgvragers, het emotionele aspect en de eigen overschatting van sommige zorgvragers. Inmiddels maakten reeds enkele zorgvragers en netwerkleden
in Oost-Vlaanderen gebruik van de mogelijkheid de eigen zorgvraag toe te lichten bij herziening. En hoewel de meningen niet helemaal gelijklopend zijn, blijkt dat de meerderheid van RPC-leden de toelichting door de zorgvrager of netwerkleden als positief ervaren. De toelichtingen gebeuren doorgaans heel sereen, en de zorgvrager en/of het netwerklid slaagt er meestal in op een duidelijke en heldere manier uit te leggen welke ondersteuning noodzakelijk en gewenst is. Dit eerste, minieme stapje naar volledige zelfregie is dan ook een opsteker voor de vrijwilligers die hier in Oost-Vlaanderen voor gevochten hebben! Een kleine, maar belangrijke overwinning.
Herwerkte checklist en handleiding Bij de beoordeling van een zorgvraag baseren de Regionale prioriteirencommissieleden (RPC) zich op de checklist die de contactpersoon opstelt. De checklist moet alle elementen bevatten die nodig zijn om de huidige situatie en ondersteuningsnood van de zorgvrager goed te kunnen inschatten. Uit de evaluatie van de RPC’s blijkt dat de huidige checklist hier niet meer aan voldoet. Vanuit de werkgroep Persoonlijk Assistentie Budget (PAB) in de Centrale Registratie van Zorgvragen(CRZ) ontstaat de idee om een alternatieve checklist te ontwikkelen. Een aantal gebruikersvertegenwoordigers hebben in een werkgroep de hoofden bij elkaar gestoken om een voorstel tot nieuwe checklist uit te werken. In deze alternatieve checklist verwerken de gebruikers enkele belangrijke topics zoals inclusie, keuzevrijheid,
De handtekening gaat eenvoudigweg over het recht van gebruikers. Zij hebben recht op informatie en dit sluit aan bij een van de grote doelstellingen in het Perspectiefplan 2020 van minister Vandeurzen. Wij willen goed geïnformeerde gebruikers in een inclusieve samenleving. (uit de brief aan de Permanente Cel en het Raadgevend Comité met de vraag een handtekeningplicht in te voeren)
de geïnformeerde gebruiker, handtekeningplicht.
Stuk voor stuk principes die met de huidige checklist
onvoldoende nagestreefd worden. De gebruikers voegen, via de Beleidsgroep Zorgregie hun
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap
alternatieve checklist toe aan hun evaluatie van de RPC’s. Het VAPH pikt het signaal van de gebruikers op. In 2013 zal binnen het VAPH een werkgroep opgericht worden om de huidige checklist aan te passen. De checklist van de gebruikers wordt als voorstel meegenomen. Twee gebruikers worden uitgenodigd om deel te nemen in de werkgroep.
Regionale Prioriteirencommissie
11.
Vormingen voor de Gebruikersvertegenwoordigers Het Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap heeft als hoofdopdracht de gebruikersvertegenwoordigers zo goed mogelijk te ondersteunen aan de verschillende overlegtafels binnen het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg (ROG). Dit gebeurt op allerlei manieren, o.a. via het geven van een vorming aan de actieve gebruikersvertegenwoordigers. In 2012 heeft het platform een drietal vormingen georganiseerd, in samenwerking met lidverenigingen of externe sprekers met kennis van zaken. gebruikersvertegenwoordigers op 21 september 2012 een basisvorming over de CRZ, om hen wegwijs te maken in dit moeilijke systeem.
Persoonlijke Assistentiebudget Op 14 maart 2012 vond een eerste vorming plaats over het Persoonlijke Assistentiebudget (PAB), een nieuwe groep van zorgvragers die sinds eind 2011 werd opgenomen in de Centrale databank of de alomgekende “CRZ”. Voor velen, zowel binnen als buiten de gebruikersgeleding was dit ongekende materie. Gebruike rs v e r t e g e n w o o r d i g e rs
werden geïnformeerd over PAB, gaande van de inzetmogelijkheden van PAB, administratie, aanvragen, procedures en toekenningen tot getuigenissen en de ondervonden pijnpunten door de integratie van deze populatie in de CRZ. Dit infomoment was het resultaat van een sterke samenwerking tussen de verenigingen Absoluut vzw, Onafhankelijk Leven vzw en Ouders voor Inclusie vzw.
Regionale Prioriteitencommissies In elke provincie werden in december 2011 de Regionale Prioriteitencommissies opgericht voor de prioriteitsbepaling van zorgvragen. Gebruikersvertegenwoordigers die zetelen in deze commissies dienen de gegevens van de te bespreken dossiers terug te vinden op de CRZ. Daarom organiseerde het VGPH voor de geïnteresseerde
VN-verdrag In het najaar, op 29 november 2012, kwam de langverwachte vorming over het Verdrag inzake de rechten van Personen met een handicap of kortweg het VN-verdrag aan bod. Gebruikers dienden geen experten te worden van het VN-verdrag, maar een introductie en verduidelijking was meer dan welkom. De gastsprekers Patrick Vandelanotte (Grip vzw) en Eva Brems (docente aan de Universiteit Gent gaven de gebruikersvertegenwoordigers een introductie over het VN-verdrag en deelden hun kritische bevindingen rond de toepassing ervan in de praktijk op de Zorgregie.
Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) gekleurd door gebruikers Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) was een thema waar veel ophef rond bestond onder de gebruikersvertegenwoordigers. Niettemin heeft de Beleidsgroep, op Vlaams niveau, finaal geen eenduidige standpunten rond RTH ingenomen. De Raad van Gebruikers van West-Vlaanderen stond er echter op om RTH te kleuren vanuit gebruikersperspectief. Via een intensieve en snelle samenwerking in de Raad van Gebruikers West-Vlaanderen ontstond de nota “RTH vanuit gebruikersperspectief”. Opbouwend en duidelijk.
De nota is zeer goed onthaald en gedragen door de hele Stuurgroep ROG. Uiteindelijk werd de nota zelfs meegestuurd als bijlage bij het zorgplan van het ROG in juni. Voor het eerst, sinds maanden, leefde het gevoel bij de gebruikersvertegenwoordigers dat de Stuurgroep luisterde naar
12. Gebruikersvertegenwoordigers
hun standpunten en er rekening mee hield. Deze nota betekende een eerste stap naar een waarneembare positiebepaling van de gebruikersgeleding op het ROG. Duidelijke en gedragen standpunten uitwerken, het liefst ook op Vlaams niveau, en deze ook naar buiten brengen, daar
wil de Raad van Gebruikers West-Vlaanderen in de toekomst verder voor ijveren.
VGPH I Jaarverslag 2012
Intervisie- en informatiemoment voor contactpersonen Reeds jarenlang ijvert de Raad van Gebruikers van Limburg voor oplossingen voor de vele zorgvragers. In het verleden was dit een strijd om de zogenoemde knelpuntdossiers op de kaart te zetten. Met het veranderen van de zorgregie, namelijk het verdwijnen van zorgbemiddelingsvergaderingen in deze provincie, groeide het belang om de contactpersonen meer te informeren en te betrekken. De contactpersoon bekleedt namelijk een cruciale rol binnen de zorgregie.
Zo werd in 2012 in de provincie Limburg het intervisie- en informatiemoment voor contactpersonen georganiseerd. Op dit halfjaarlijks moment krijgen de contactpersonen meer uitleg in verschillende workshops over de webapplicatie, de nieuwe uitvoeringsrichtlijnen en hoe zij creatief
kunnen bemiddelen om alsnog tot een oplossing voor de zorgvrager te komen. De gebruikers stimuleren en helpen mee aan deze momenten. Dit wordt als een meerwaarde gezien voor het zorglandschap. De contactpersonen kunnen leren van mekaar en zo groeien in hun belangrijke
rol voor de persoon met een beperking. In 2013 zal dit verder georganiseerd worden en zullen de gebruikers zeker hun input doen om zo steeds te werken aan een kwalitatiever contactpersoonschap.
GEBRUIKERS HAMEREN OP VRAAGVERDUIDELIJKING De Raad van Gebruikers Antwerpen heeft in het voorjaar van 2012 erg gehamerd op vraagverduidelijking. Vraagverduidelijking is een belangrijke functie als men de omslag van zorg naar ondersteuning wil maken. De Raad van Gebruikers vroeg de Stuurgroep om vanaf 2013 een belangrijk deel van de middelen Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) in te zetten voor de Diensten Ondersteuningsplan (DOP’s). Zonder een verduidelijkte vraag geen ondersteuning op maat. Zonder
vraagverduidelijking wordt niet duidelijk waarmee de vele wachtende mensen minimaal reeds geholpen zijn en kan men geen ruime “zorgafstemming” organiseren. Naast de prioritair te bemiddelen dossiers zijn er nog vele andere wachtenden met urgente zorgvragen. Wat hebben zij net nodig? De Raad van Gebruikers overtuigde de Stuurgroep over de wenselijkheid aan vraagverduidelijking en deze stemde bij aanvang in om daar belangrijke middelen op in te zetten. De Stuurgroep was dit idee dus erg genegen en
vroeg alle ROG’s van Antwerpen naar feedback. De regio’s wilden echter eerst gegevens over de vragen naar vraagverduidelijking. Helaas zijn de DOP’s ook nog te jong en vragen zij zelf niet naar die grootte van middelen. Men heeft tijd nodig om te groeien. De Raad van Gebruikers weet nu wel dat er in de Stuurgroep besef is van de nood aan
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap
vraagverduidelijking en dat dát een hefboom is naar ondersteuning op maat.
Gebruikersvertegenwoordigers
13.
Organisatorisch Overleg In diverse bijdragen staat de hoge vergaderdruk al vermeld. Onderstaand overzicht schetst een - weliswaar zeer beperkt - beeld van de overlegfrequentie voor 2012:
In de Raad van Bestuur kwamen in 2012 voornamelijk onderwerpen aan de orde die te maken hadden met het organisatorisch aspect van de vzw, naast enkele rond de concrete afbakening van het werkterrein zorgregie. De Raad van Bestuur of een delegatie ervan had ook verscheidene overlegmomenten met het leidinggevend kader van het VAPH. De Beleidsgroep kende het voorbije jaar opnieuw een toename aan deelnemers en debat. Als verzamelpunt van de inzichten uit de verschillende Raden van Gebruikers en de 24 lidorganisaties is dit het zwaartepunt in de bepaling van de standpunten namens de gebruikers inzake zorgregie.
De doorstroming van informatie is in een constant wijzigende context niet eenvoudig en een permanent werkpunt. In 2012 zijn daarvoor enkele initiatieven (her)opgenomen. Het intern gedeelte van de website bleek de voorbije periode minder in gebruik, maar kreeg een nieuwe impuls en wordt systematisch verder uitgebouwd tot het hoofdkwartier van de (interne) communicatie, met de actieve gebruikersvertegenwoordigers, de bestuurders en de lidorganisaties. Enkele malen al werden opnieuw elektronische nieuwsbrieven uitgestuurd, maar nog met onvoldoende regelmaat. De hele huisstijl onderging tijdens het najaar een frisse make-over, wat zich vertaalde in de verschillende afgeleverde “producten”. De zoektocht naar een haalbare manier voor teleconferencing – zodat mobiliteitsbeperkingen of het probleem van verplaatsingstijd kan overwonnen worden – leverde nog geen bevredigende resultaten op.
Het ganse team samen en verschillende personeelsleden afzonderlijk volgden het voorbije jaar diverse vormingen, gaande van arbeidsreglement, over emotionele coaching tot personal outcomes scale. Binnen het paritair comité geldt een vormingsverplichting voor personeelsleden van (omgerekend) ruim 60 uur: het VGPH-team haalt daar probleemloos een veelvoud van.
Ook het preventieplan kreeg een opfrisbeurt: alle teamleden passeerden langs de bedrijfsarts van de externe preventiedienst, en zelf stapte die al op twee werkplekken af om adviezen bij de werkomgeving te formuleren. Op informaticavlak betekende 2012 een investering in vijf nieuwe laptops en de opstart van een centrale harde schrijf, van waarop binnen afzienbare tijd alle teamleden zullen werken.
Stuurgroep R.O.G. Regionale Prioriteiten(5 mandaten) commissies (2 mandaten) Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant/ Brussel West-Vlaanderen Beleidsgroep Zorgregie Raad van Bestuur Algemene Vergadering
10 11 2
Daarnaast zijn er nog een hoog aantal bijkomende overleggen zorgregie in elke provincie en vergaderingen van werkgroepen binnen het VGPH, op Vlaams en provinciaal niveau. Het vermeld aantal bijeenkomsten geeft ook geen beeld van de duurtijd ervan of de voorbereidingstijd die telkens ermee gepaard gaat. Alleen al om bij te blijven in een snel evoluerend zorglandschap vergt heel wat studie- en discussietijd. Veel gebruikersvertegenwoordigers – vrijwilligers nemen naast dit engagement binnen zorgregie ook nog een
11 10 10 10 13 verantwoordelijkheid of mandaat op binnen hun eigen (lid) organisatie. Een oprecht woord van erkentelijkheid aan deze ruim 115 actieve gebruikersvertegenwoordigers is dus zeker op zijn plaats. In 2012 werden verdere stappen gezet om met de lidorganisaties van het VGPH in dialoog te gaan bij de zoektocht naar meer schouders om deze zorgregiefora te schragen. Dit aspect kwam meermaals aan bod in de vergaderingen van de Raad van Bestuur, in de diverse gesprekken die de nieuwe algemene coördinator had met de afzonderlijke verenigingen en was het centrale thema van de Algemene Vergadering in december.
Personeel Het VGPH-team groeide in 2012.
Er werden bijkomende uren geïnvesteerd in de provinciale ondersteuning. Daarnaast kwamen enkele nieuwe teamleden de ploeg versterken: Céline Debisschop trad in het voorjaar in dienst als (voltijds) provinciaal coördinator in West-Vlaanderen, als opvolger van Tim. Tijdens de
14. Organisatorisch
zomermaanden vervoegden ook Goele Van Dam als (halftijds) administratief medewerkster communicatie en Gorik Zelderloo als (voltijds) medewerker zorgregie het team. Gorik mocht meteen al het ganse najaar ervaring opdoen op de werkvloer in Oost-Vlaanderen, in vervanging van een tijdelijk afwezig teamlid.
Communicatie
12 26 28 35 14
Raden van Gebruikers
10 10 13 11 12
VGPH I Jaarverslag 2012
financieel
totale loonkost personeel werkingskosten - algemeen gebruikersvertegenwoordiging
Koken kost geld € 573.995,12
uitbesteed werk
€ 57.440,94
andere
restbedrag ("winst 2012") Het VGPH is een drietrapsraket. € 44.227,41
Het doel blijft een versterkte impact€van het gebruikersstandpunt op de diverse overleggen rond zorgregie (trap 1). Daarvoor is een 20.232,96 organisatie nodig om dit tussen gebruikersvertegenwoordigers inhoudelijk onderbouwd te ondersteunen (trap 2). En om die orga€ 17.025,50 € 15.110,69 nisatie mogelijk te maken zijn dan weer de broodnodige financiën van doen, want “koken kost geld” (trap 3). Het totaal dat in- en uitgegaan is in 2012, bedraagt 728.032,62 euro. Inkomsten 2012 VAPH loontussenkomsten andere
€ 665.092,00
€ 56.194,31
€ 6.746,25
Voor de inkomsten staat het met een beperking) en Vlaams Akkoord 4 VAPH garant, met daarnaast Intersectoraal totale loonkost personeel werkingskosten - algemeen Passiefwerknemers). oudere een aantal tussenkomsten (m.b.t. Sociaal gebruikersvertegenwoordiging het VGPH sinds die € 299.000,00 gerelateerd zijn aan de Ook genietuitbesteed werk € 573.995,12 € 57.440,94 Beschikbare reserve voor jaren van Sociale personeelsbezetting: Vlaamse andere € 95.615,00 verschillende 1/1/2012 restbedrag ("winst 2012") Ondersteuningspremie (voor Maribel-middelen. Toevoeging reserve na werkjaar € 44.227,41 2012 de tewerkstelling van personen € 20.232,96
€ 15.110,69
€ 17.025,50 € 15.110,69
OPBOUW reserve 31/12/2012 Het derde diagram geeft een de opbouw van een socioverzicht van de samenstel- aal passief. Dit laatste is de VAPH ling van€de reserves van het voorbije jaren loontussenkomsten opgebouwd 665.092,00 VGPH op 31 december 2012. tot 299.000 euroandere en ook zo De administrateur-generaal €vastgelegd door de Raad van 56.194,31 van het VAPH verhoogde in Bestuur van het VGPH. Voor 2012 het toegestane pla- het overige telt het VGPH nu fond van reserves tot maxi- over€een beschikbare reserve 6.746,25 maal 600.000 euro, waarvan van ruim 110.000 euro. maximaal 300.000 euro voor
UITGAVEN 2012 De grootste post aan uitgavenzijde betreffen de loonkosten. Het VGPH is door het Besluit van de Vlaamse Regering waarronder het erkend is, verplicht om minimaal 75% van de uitgaven aan personeelskosten te besteden; deze verplichting wordt voor 2012 vlot gehaald. De “werkingskosten algemeen” behelzen ondermeer de uitgaven voor huur kantoorruimtes, telefoon en internet, verplaatsingskosten personeel, de afschrijvingen op ICT en meubilair. Bij vergelijking met voorgaande jaren is opnieuw een toename merkbaar van de uitgaven voor de gebruikersvertegenwoordigers. Dit is enerzijds te verklaren door een lichte toename van het aantal deelnemers en het toegenomen aantal overlegmomenten waarop deze aanwezig zijn. Anderzijds is het ook een gevolg van de mogelijkheid om te kiezen
voor een forfaitaire kostenvergoeding, waar voordien alleen de reële mogelijk was. De kostenplaats “uitbesteed werk” behelst de externe ondersteuning voor ICT en website, de diensten van het boekhoudkantoor, het sociaal secretariaat en de externe preventiedienst. Onder de post “andere” staan dan weer de kosten van revisor, de verplichte publicatie in het Staatsblad en de lidgelden opgenomen, maar vooral ook alle uitgaven die gepaard gingen met 10 jaar VGPH (zowel de uitstap naar Stichting Arduin, als de verjaardag op 3 december in het Vlaams Parlement). Ook het “restbedrag”, het overschot na het werkjaar, staat mee opgenomen, zodat de vergelijking tussen in en uit compleet is.
totale loonkost personeel werkingskosten - algemeen gebruikersvertegenwoordiging € 573.995,12
uitbesteed werk
€ 57.440,94
andere restbedrag ("winst 2012") € 44.227,41
Sociaal Passief € 299.000,00 € 95.615,00
€ 20.232,96 € 17.025,50
Beschikbare reserve voor 1/1/2012
€ 15.110,69
Toevoeging reserve na werkjaar 2012
€ 15.110,69
VAPH loontussenkomsten andere
€ 665.092,00
€ 56.194,31
€ 6.746,25
Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap
Financieel Sociaal Passief
15.
LIDORGANISATIES
COLOFON Dit is een uitgave van: VGPH Sterrenkundelaan 30 1210 Brussel Tel. 02 219 00 19
[email protected] - www.vgph.be
Provincie Oost-Vlaanderen PAC, Dienst Welzijn, lokaal 361 Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent Tel. 09 267 71 48
Werkten mee aan deze uitgave: Het voltallige VGPH team
Provincie Vlaams-Brabant en Brussel VGPH- dienst Welzijn Provinciegebouw Provincieplein 1 3000 Leuven Tel. 016 26 74 20
Nuttige adressen Provincie Antwerpen Boomgaardstraat 22 bus 100, 2600 Berchem Tel. 03 240 61 34 Provincie Limburg Sint-Truidersteenweg 173, 3500 Hasselt Tel. 011 75 02 47
Provincie West-Vlaanderen PAC, Dienst Welzijn, lokaal 361 Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent Tel. 09 267 71 47
Nuttige LINKS Woorden, begrippen en afkortingen uit het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg in een duidelijke taal. www.vgph.be/woordenlijst Alle gebruikte foto's zijn eigendom van het VGPH, tenzij anders vermeld.