JAARVERSLAG. Gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap

JAARVERSLAG

2014 Gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap

DAGCENTRUM VOOR PERSONEN MET EEN NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Zuster Angelalaan 1 - 9620 Zottegem - Tel 09 364 87 03 - Fax 09 364 87 19 - [email protected] - www.dehoopzottegem.be

LICHTMIS PANNENKOEKENBAK VERKIEZINGEN ZUIDDAG OVERSTEEK DAGVERZORGINGSCENTRUM DE BRON EEN GREEP UIT DE AGENDA VAN HET VOORBIJE JAAR

17 18 18

PERSONEEL

21 21

4 4 5 8

PERSONEELSKADER VORMING, TRAINING EN OPLEIDING INTERNE BIJSCHOLING EXTERNE BIJSCHOLING STAGEBEGELEIDINGEN WERKEN MET VRIJWILLIGERS

EEN ZINVOLLE DAGBESTEDING

10

ALGEMEEN BELEID

26

ALGEMEEN PIJLERS QUALITY OF LIFE NIET-AANGENBOREN HERSENLETSEL EEN SPECIFIEKE BEGELEIDINGSSTIJL EEN THERAPEUTISCH AANBOD EEN AANBOD VAN ARBEIDSZORG OF BEGELEID WERKEN ONDERSTEUNING VAN DE NAASTE OMGEVING VAN DE GEBRUIKER DE DAGBESTEDING 2014 IN VOGELVLUCHT MUZIEKGROEP SITUATIONELE TOOLS UITBREIDING LOGOPEDIE BASALE DAGBESTEDING INITIATIE SKIËN EN BOCCIA TUINONDERHOUD VIA BUSO DE HOOP GOES EXTREME: IJSBERENDUIK SIW EN DE DAG VAN DE MANTELZORGER

10 10 10

PERSPECTIEF 2020 PERSPECTIEF 2020 EN DE ERKENNING KWALITEITSHANDBOEK HERWERKING IDVO TEVREDENHEIDSONDERZOEK GEBRUIKERSRAAD STRAATNAAMWIJZIGING WELZIJN EN PREVENTIE FINANCIËLE MIDDELEN EN SPONSORING

26 27 28 29 29 29 30 30 30

VOORUITKIJKEN NAAR 2014

32

VOORWOORD

1

ERKENNING

2

DAGCENTRUM OF NIET-RECHTSTREEKS TOEGANKLIJKE HULPVERLENING NIEUW IN 2014: RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE HULPVERLENNG OF RTH

2

DE DOELGROEP

4

LEEFTIJD NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL ENKELE CIJFERS - DECEMBER 2014 IN- EN UITSTROOM EN ZORGBEMIDDELING

JAARVERSLAG 2014

2

10 11 12 12 14 14 14 15 15 16 16 17 17

19

22 22 23 23 25

INHOUDSTAFEL

VOORWOORD Beste lezer, Voor u ligt het jaarverslag van vzw De Hoop, waarmee we een beeld willen geven van de hoogtepunten in onze werking gedurende het jaar 2014. En ja, toegegeven, de weg naar die hoogtepunten is soms uitdagend, stijl en lastig. Zeker met het recent parcours dat de overheid voor ons uitstippelt, waarbij een steeds grotere nadruk komt te liggen op vraaggestuurde zorg, een flexibel personeelsbeleid, netwerken, sociaal ondernemerschap, méér doen met minder middelen,… Het is dankzij het sámen op pad zijn van gebruikers, familieleden, medewerkers, bestuursleden en partners uit het werkveld, en dankzij de aanmoediging van enkele sympathieke supporters aan de zijkant, dat we de berg omhoog geraken. Niet in één ruk, maar weldoordacht en met als belangrijke richtingwijzer de specifieke ondersteuningsnoden van onze doelgroep NAH. En we weten dat het de inspanning waard is. De tevredenheid van de gebruikers wanneer ze zich begrepen voelen, er graag bij zijn, voorzichtig nieuwe perspectieven zien of hun eigen stem laten horen, is onze symbolische piek die energie geeft om de vele uitdagingen het hoofd te bieden! Vooraleer we u meenemen op tocht, willen we vooralsnog onze welgemeende dank richten tot al onze compagnons de route. We danken de leden van de Raad van Bestuur voor de aanmoediging en het actief mee uitstippelen van het juiste parcours. Dank je wel aan alle medewerkers voor hun dagelijkse grote inzet en hun positieve bereidheid om elkeen mee op pad te nemen, soms in moeilijke omstandigheden. Dank je wel aan vele collega’s uit ons netwerk, bij wie we al eens kunnen uitblazen en uit wiens ervaringen we inspiratie kunnen halen om zelf weer vooruit te geraken. Een woord van dank voor de gebruikers, de familie en de leden van onze gebruikersraad, die mee helpen oriënteren richting zorg op maat en vertrouwen stellen in onze organisatie. Tenslotte wensen wij in het bijzonder de subsidiërende overheden te bedanken, en de vele gulle sponsors en sympathisanten, die door middel van een materiële of geldelijke steun het pad voor ons effenen. Hun warme betrokkenheid doet ons deugd !

Méér weten over De Hoop ? Neem dan zeker ook een kijkje op onze website www.dehoopzottegem.be of onze facebookpagina!

Wij wensen u veel leesplezier ! Directie De Hoop Zottegem, 22 mei 2015 JAARVERSLAG 2014

-1-

VOORWOORD

De Hoop. Hierdoor begeleidt ons dagcentrum een aantal mensen in extra.

ERKENNING Dagcentrum of niet-Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening De Hoop wordt erkend en gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) om in haar dagcentrum 20 voltijdse volwassen personen met een beperking te begeleiden. Mensen kunnen in het dagcentrum terecht voor een zinvolle dagbesteding en/of voor begeleid werk. De gewone dagbesteding vindt plaats in het gebouw van De Hoop en omvat ontmoeting, therapie, werkateliers, activiteiten van het dagelijks leven, verzorging, ondersteuning van het netwerk, enzovoorts. Onder begeleid werk verstaan we extern onbezoldigd vrijwilligerswerk. Sommige gebruikers komen voor hun dagbesteding niet elke dag naar het dagcentrum, maar werken ook dagdelen als vrijwilliger op een externe werkpost. Ze worden hierin ondersteund en opgeleid door een jobcoach van De Hoop. Voor de organisatie van dit vrijwilligerswerk wordt tevens rekening gehouden met de eigen interesses en de woonplaats van de betrokken cliënten. Globaal genomen kiezen gebruikers zelf of ze voltijds (5d/ week) of deeltijds (< 5d/week) gebruik maken van het dagcentrum, waardoor in de praktijk méér dan 20 personen begeleid worden. Ook bestaat er voor 2 gebruikers een samenwerkingsovereenkomst met dienst voor beschermd wonen De Dorpel (Ninove), waarbij deze voorziening de personen thuis ondersteunt, maar de dagbesteding uitbesteedt aan JAARVERSLAG 2014

De erkenning door het VAPH maakt dat gebruikers van bij aanvang moeten beschikken over een goedgekeurd integratieprotocol (of PEC-beslissing) om terecht te kunnen in een erkend dagcentrum. Daarnaast moeten cliënten vóór hun opname geregistreerd staan op de CRZ of de Centrale Registratie Zorgvragen van het VAPH. De Hoop meldt een open plaats in het dagcentrum telkens aan via diezelfde webapplicatie CRZ en neemt gebruikers op van de wachtlijst, rekening houdend met de spelregels op het vlak van urgentie of prioriteit. Al deze voorwaarden samen zorgen ervoor dat dit deel van het aanbod van De Hoop niet-Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening wordt genoemd. Nieuw in 2014: Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening of RTH In het kader van het Perspectief-plan 2020 van minister Jo Vandeurzen, heeft het VAPH tevens een nieuwe werkvorm mogelijk gemaakt: de zogenaamde Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening of RTH. Binnen RTH hoeven personen met een beperking niet de inschrijvingsprocedure bij het VAPH te doorlopen: een vermoeden van handicap volstaat, waarmee een aanmelding bij één van de RTH-aanbieders kan gebeuren. Het aanbod is dus “rechtstreeks toegankelijk”. RTH is bedoeld voor personen die voldoende hebben aan een minder intensieve en minder frequente handicapspecifieke ondersteuning. Zo kan bijvoorbeeld beroep gedaan worden op 24 dagen dagopvang per jaar, 12 nachten verblijf per jaar en/of gemiddeld 12 mobiele/ambulante begeleidingen.

-2-

ERKENNING

Ook De Hoop kan sinds 2014 RTH aanbieden, dit naast het eerder beschreven gewone aanbod in het dagcentrum. Zo kunnen personen met een vermoeden van handicap via RTH voortaan in De Hoop terecht voor beperkte dagopvang (maximum 24 dagen/jaar) of beperkte ondersteuning begeleid werk (12 mobiele of ambulante begeleidingen/jaar of 48 gedurende de 1e 2 jaar samen). Onze voorziening maakt daartoe samen met vele andere regionale partners deel uit van het Samenwerkingsverband RTH Aalst-Oudenaarde, met als coördinerend penhouder De Dorpel. Ten gevolge de timing van één en ander, werd door De Hoop in 2014 vooral het RTH-aanbod bekend gemaakt bij doorverwijzers, maar werden nog géén begeleidingen gerealiseerd. Vanaf 2015 zal dit wel gebeuren: vanaf dan zullen een aantal personen met een laag-intensieve en laag-frequente ondersteuningsvraag extra begeleid worden in De Hoop, dit voor zowel RTH-dagopvang als RTH-begeleid werk. Ook wordt de mogelijkheid bekeken om in 2015 een ietwat apart RTH-aanbod te creëren, dit eerder los van het gewone dagcentrum-gebeuren, waarmee nog méér kan ingespeeld worden op de specifieke noden van de RTH-doelgroep.

Outreach werd door De Hoop in 2014 opnieuw vooral bekend gemaakt ten aanzien van externe partners of doorverwijzers – vanaf 2015 kan hiermee actief aan de slag gegaan worden. Hierbij voorzien we onder andere een lidmaatschap van De Deining, waarbij verschillende partners uit het werkveld gaan samenwerken om de deskundigheid ter zake te verhogen en om outreach aan te bieden (met een gemeenschappelijk aanmeldingspunt voor Oost-Vlaanderen). Méér weten over RTH ? Neem gerust contact met ons op of neem een kijkje op de website van het VAPH www.vaph.be – Wonen en opvang – Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening.

Binnen de RTH-hulpverlening wordt ook de zogenaamde outreach voorzien. Binnen dit segment kan De Hoop als VAPH-voorziening haar handicapspecifieke knowhow overdragen naar een groep van ondersteuners die hún ondersteuning beter wensen af te stemmen op de vragen en noden van personen met een beperking (vb. thuishulpdiensten, gezinszorg, CAW’s, andere VAPH-voorzieningen, zelfstandige paramedici,…). Op die manier wil men binnen de zorgvernieuwing (Perspectief 2020) een bijdrage leveren aan het opzetten van meer inclusieve trajecten voor personen met een beperking. JAARVERSLAG 2014

-3-

ERKENNING

te maken met bijvoorbeeld geheugenproblemen, concentratiestoornissen, moeite hebben met plannen en organiseren, een beperkt inzicht hebben in sociale situaties, in anderen en in het eigen functioneren, impulsief reageren, een geringe frustratietolerantie, ontremd gedrag,… De Hoop neemt zowel personen op met ernstige motorische beperkingen (die vb. veel ondersteuning vragen op het vlak Leeftijd van verzorging), als personen met eerder nood aan ondersteuning op het vlak van cognitie of gedrag. Gebruikers die voor n-RTH of RTH-ondersteuning beroep doen op De Hoop, zijn allen bij opname tussen 18 en 65 jaar oud. Ten laatste op 70 jaar worden mensen doorverwe- Méér weten over de gevolgen van het leven met een niet-aanzen naar het aanbod van ouderenzorg, waardoor De Hoop geboren hersenletsel ? Boek eens een getuigenis via Rondde schaars beschikbare plaatsen blijft voorbehouden voor een punt ! Via het project Getuigen onderweg vertellen verkeersslachtoffers of nabestaanden over het ongeval waar zij eerder jong publiek. bij betrokken geraakten en over de gevolgen ervan. Ook een aantal gebruikers van De Hoop brengen sinds 2012 samen Niet-Aangeboren Hersenletsels (NAH) met hun buddy een beklijvende getuigenis. Méér info via Binnen de ruime doelgroep personen met een beperking, richt www.rondpunt.be. De Hoop zich specifiek tot volwassenen met een niet-aangeVanuit een ruime definiëring van de doelgroep NAH, kunnen boren hersenletsel (NAH). ook jonge personen met een degeneratieve aandoening, Hieronder verstaan we een hersenbeschadiging die niet rond zoals MS, de ziekte van Huntington, Parkinson,… voor een de geboorte ontstaan is, maar in de loop van het latere le- opname terecht in De Hoop. ven. Het hersenletsel betekent een breuk in de levenslijn, hetgeen zowel voor de betrokkenen zelf als hun omgeving Bovendien wordt, ondanks een duidelijke NAH-doelgroepkeuze, de intake van kandidaat-gebruikers soms nog ruigepaard gaat met een verlieservaring. mer benaderd op basis van reële ondersteuningsvragen. De oorzaken van een hersenletsel kunnen heel verschillend Een aantal personen met een (vb. aangeboren motorische, zijn, zoals bijvoorbeeld: een traumatische hersenbeschadiging psychische,…) handicap voelen zich ook niet altijd thuis in na een (verkeers)ongeval, hersenbloedingen of herseninfarc- dagcentra waar het aanbod vaak gericht is op personen met ten, een hersentumor, langdurig zuurstoftekort, infecties, in- een verstandelijke beperking. Of bij sommigen is de eigen woonplaats of de toegankelijkheid van gebouwen erg bepatoxicaties,… lend in de zoektocht naar een geschikt dagcentrum. Wanneer De gevolgen van een hersenletsel uiten zich op verschillende betrokkenen voldoen aan de bijzondere opnamecriteria en gebieden. Zichtbare gevolgen zijn onder andere verlam- zichzelf terugvinden in de agogische werking en het ruime opmingen, spastische bewegingen, slikproblemen, epilepsie, pro- zet van De Hoop, kan voor deze cliënten alsnog overgegaan blemen met articulatie,… Niet-zichtbare gevolgen hebben worden tot een opname bij open plaats. Vaak wordt hierbij

DE DOELGROEP

JAARVERSLAG 2014

-4-

DE DOELGROEP

vooraf een proefweek georganiseerd, om de wederzijdse aansluiting bij de doelgroep NAH goed te kunnen evalueren. Enkele cijfers – december 2014 Op 31/12/2014 begeleidde De Hoop 39 gebruikers (+3 t.o.v. 2013), waarvan 37 regulier gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap en 2 personen indirect via een samenwerkingsovereenkomst met dienst Beschermd Wonen De Dorpel. Op 39 gebruikers kwamen 29 personen deeltijds (74%) naar het dagcentrum, 10 personen (26%) maakten voltijds gebruik van De Hoop. Van de deeltijdse gebruikers kwamen 2 personen in halve dagen naar het dagcentrum (vb. enkel voor- of namiddag). Van de 39 gebruikers werden 5 personen (+2 t.o.v. 2013) één of meer dagen per week ingeschreven onder een begeleidingsovereenkomst begeleid werken. Hiervoor werd samengewerkt met diverse externe werkposten, naargelang de interesses en vaardigheden van de begeleid werkers: administratieve diensten, grootkeukens, zelfstandige zaken en winkels, OCMW’s,… De jobcoaching wordt sinds 2014 uitgevoerd door zowel de ergotherapeute als de logopediste van De Hoop. Zij bereiden alles voor, coachen de begeleid werkers in hun vrijwilligerswerk en regelen de gehele samenwerking met de werkposten. Onder de 39 begeleide gebruikers bevinden zich 15 vrouwen (38%) en 24 mannen (62%). Hiermee zien we het aandeel van de vrouwelijke populatie licht stijgen tegenover de vorige jaren. De gemiddelde leeftijd bedroeg ook in 2014 43 jaar. De oudste gebruiker is 64 jaar, de jongste is 22 jaar. De leeftijdsverdeling ziet er globaal als volgt uit:

JAARVERSLAG 2014

18-25 26-35 36-45 46-55 56-65 > 65

3 8 10 12 6 0

De regioverdeling wat betreft de woonplaats van de gebruikers bleef ook in 2014 zeer gevarieerd. Hoofdzakelijk de ruime regio Zottegem werd bediend, al verkiezen sommige cliënten een verdere verplaatsing in functie van het doelgroepspecifieke aanbod van De Hoop. Zottegem Oosterzele/Wetteren Herzele/Aaigem/Haaltert Geraardsbergen Zwalm/Horebeke/ Oudenaarde Vlaams-Brabant

11 9 6 7 5 1

Van de 39 gebruikers maakte meer dan de helft (22 personen of 56%) gebruik van het georganiseerd vervoer van De Hoop. Dit vervoer werd ook in 2014 gedeeltelijk zelf uitgevoerd met een minibus, gedeeltelijk uitbesteed aan Taxi Hendriks. Vanaf maart 2015 wordt voor de uitbestede rit de overstap naar een samenwerking met DCO De Bron voorzien. De regio-afbakening die binnen het georganiseerd vervoer wordt vooropgesteld is: Zottegem, Herzele, Zwalm, Oosterzele, Sint-Lievens-Houtem, Burst, Geraardsbergen, Lierde, Brakel, Horebeke. Sommige gebruikers combineren het georganiseerd vervoer met een gedeeltelijke verplaatsing met openbaar vervoer

-5-

DE DOELGROEP

(vb. afhaalronde aan het station van Zottegem) of met vervoer uitgevoerd door het sociaal netwerk of externe diensten (vb. ’s avonds opgehaald door familie in De Hoop; vb. afspreken aan een ophaalpunt in de regio waar de minibus passeert; vb. ’s middags naar huis gaan met een externe vervoerdienst;…). Van de resterende 17 gebruikers deden 7 personen volledig beroep op hun familieleden of sociaal netwerk om tot in het dagcentrum te geraken; 8 personen verplaatsten zich zelfstandig naar De Hoop; 2 personen maakten gebruik van een externe dienst voor aangepast vervoer. Laatstgenoemde heeft ofwel te maken met de woonplaats van de gebruiker (= buiten de vervoersregio van De Hoop) of heeft te maken met het “extra” aanbod waarin De Hoop mee stapt. Aangezien de ritten voor het reguliere dagcentrum reeds overvol zitten, kan immers géén vervoer georganiseerd worden voor mensen die via RTH of via beschermd wonen in De Hoop terecht komen. De organisatie van (betaalbaar) aangepast vervoer blijft daarmee een heet hangijzer, dat veel mensen met een beperking beperkt in hun keuzes en mogelijkheden. Ook De Hoop blijft dit vraagstuk meenemen bij overwegingen omtrent het plannen van de toekomstige zorg.

Ongevallen Bloedingen Andere oorzaken NAH Degeneratieve aandoeningen niet-NAH

15 11 5 3 5

Van de 39 gebruikers begeleid in De Hoop stonden in december 2014 20 cliënten (51%, +6% t.o.v. 2013) geregistreerd op de Centrale Registratie Zorgvragen (CRZ) met een bijkomende zorgvraag. Dit wil zeggen dat deze personen een nog niet opgeloste zorgvraag stellen bovenop het reeds actuele gebruik van een dagcentrum. Het betreft hier in hoofdzaak woonvragen: begeleid wonen, wonen in een tehuis niet-werkenden, enzovoorts. De vragen variëren van dringend tot eerder toekomstgericht (vb. rekening houdend met het wegvallen van mantelzorgers in de toekomst). Kijken we naar de reeds geboden ondersteuning, dan zien we dat nagenoeg alle gebruikers van De Hoop naast het dagcentrum een beroep doen op reguliere thuiszorgdiensten en/of ambulante begeleidingsvormen van het VAPH, zoals: begeleid wonen, thuisbegeleiding, poetshulp, familiehulp, thuisverpleging, oppashulp, PAB-assistenten,… Anderen vallen grotendeels terug op intensieve mantelzorg, geboden door de meest nabije familieleden. Voor velen maakt enkel deze combinatie met mantelzorg of met professionele hulpverleningsvormen het thuis wonen haalbaar. De Hoop probeert zoveel als mogelijk in overleg te treden met het sociaal netwerk of met deze collega’s van andere diensten, met het oog op een rechtlijnige en kwalitatieve totaalzorg voor de individuele gebruiker.

Bekijken we de aard van de beperking van naderbij, dan zien we dat op de totale populatie 5 personen met een niet-NAH problematiek begeleid werden (+2 t.o.v. 2014): 4 personen met een aangeboren motorische beperking en 1 persoon met een ASS-problematiek. Bij ook 3 personen betreft de beperking een degeneratieve aandoening, zoals MS, Huntington en Parkinson. Bij de overige 31 personen is er sprake van een zuivere NAH-problematiek. De meest voorkomende oorzaken van het niet-aangeboren hersenletsel zijn traumatische letsels ten gevolge (verkeers)ongevallen en niet-traumatische letsels ten gevolge hersenbloedingen of -infarcten. Andere oorzaken zijn: hersenvliesontsteking, langdurig zuurstoftekort (vb. door hartfalen), complicaties na behandeling Steeds meer ondervinden we doorheen de zorgbemiddeling, van hersentumoren of -cystes,… dat de bijkomende zorgvraag op het vlak van “wonen” bij veel gebruikers op de voorgrond geraakt en veel van onze tijd

JAARVERSLAG 2014

-6-

DE DOELGROEP

en expertise vergt. We botsen hierbij op diverse hindernissen en sommige situaties leiden tot zeer complexe casussen. Familieleden geven bijvoorbeeld aan dat het water hen tot de lippen staat en dat hun kracht om de zorg nog te dragen een limiet bereikt, of jongeren geven soms aan dat ze weg willen vanonder moeders vleugels en zelfstandig willen gaan wonen. Anderzijds zijn er de ellenlange wachtlijsten om bij een begeleidende (residentiële óf ambulante) woonvoorziening binnen te geraken, zijn er de té krappe budgetten om urgente dossiers voorrang te geven, wordt de draagkracht van familieleden door beleidsbeslissingen als het ware tot het bittere eind uitgewrongen,… We stellen bijvoorbeeld vast dat het nieuwe beleid richting Persoonsvolgende Financiering een grote nadruk legt op mantelzorg en reguliere zorg en de handicapspecifieke ondersteuning zowat als “laatste keuze” ziet. Ook De Hoop probeert medewerkers, familieleden, gebruikers,… binnen de interne werking mee te krijgen in deze zorgvernieuwing. Dit vergt een heuse mentaliteitswijziging. Wat is handicapspecifieke zorg? Wat is een taak voor een dagcentrum (domein werken)? Wat is een taak voor reguliere zorg of mantelzorg? Welke taken horen eerder tot het domein wonen? Wie heeft echt nood aan residentiële zorg en wie is gebaat bij méér geïntegreerde, mobiel ondersteunde woonzorg? Het automatisch bieden van totaalzorg wordt minder vanzelfsprekend. Het is al bij al een behoorlijke ommezwaai, waarin gebruikers, familieleden en begeleiders nog een lange weg af te leggen hebben. Sommigen moeten noodgedwongen de idee van de (residentiële) voorziening als veilige en all-in-oplossing leren loslaten, en zich openstellen voor mogelijkheden binnen reguliere zorg of inclusief wonen, leren denken in termen van empowerment en zorg op maat. Los van de noodzakelijke mentaliteitswijziging, zien we hier en daar ook dat de confrontatie met het kostenplaatje van handicapspecifieke zorg en het zelf geld in handen krijgen (vb. via het Persoonlijk Assistentie Budget) nu al bij sommige gebruikers of familieleden dreigt te leiden tot verzet of afhaken: JAARVERSLAG 2014

“we doen ’t zelf wel”. Los van de kostprijs, ervaren we dat de thuiszorgers door veel familieleden en gebruikers ervaren worden als “pottenkijkers”, die ze liever niet over de vloer krijgen. Daarbij komen enkele concrete casussen waarbij de samenwerking met reguliere diensten effectief moeilijk loopt, doordat er te weinig expertise in huis is om de geboden ondersteuning aan te passen aan de specifieke zorgvragen van personen met een NAH. Outreach kan hierbij in de toekomst gedeeltelijk een oplossing bieden, maar vergt tijd, bereidheid, centen,… We stellen ons de vraag of personen met een NAH door deze nieuwe evoluties ook niet riskeren terug méér in sociaal isolement te geraken en uiteindelijk kansen op ondersteunde inclusie mislopen, hetgeen dwars staat op de uiteindelijke doelstelling van Perspectief 2020. De Hoop blijft alleszins alle nieuwe ontwikkelingen op de voet volgen en probeert op de eerste plaats de vinger aan de pols te houden om zo goed als mogelijk te blijven vertrekken van de eigenlijke zorgvraag van de gebruiker. Zo doet de vaststelling van de groeiende nood aan (inclusieve) woonondersteuning bij de gebruikers, ons in 2015 verder verkennen welke antwoorden hierop vanuit De Hoop of vanuit netwerken en samenwerkingsverbanden met collega’s kunnen geboden worden.

-7-

DE DOELGROEP

In- en uitstroom en zorgbemiddeling Op basis van de dagprijsberekeningen vooropgesteld door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, haalde De Hoop in 2014 7300 onderhoudsdagen, binnen haar erkenning van 20 voltijdse plaatsen dagcentrum (20x365=7300 maximum). Hiervan zijn 187 dagen afkomstig van de begeleidingen in het kader van begeleid werk. Het totaal komt overeen met een gemiddelde gebruikersbezetting van 100%. In realiteit behaalden we zelfs een bezetting van 109%, die gezien de maximumgrens niet gesubsidieerd wordt. Doorheen 2014 gingen 5 gebruikers op ontslag. Hiervan stroomden 2 personen vanuit het dagcentrum door naar een residentiële of ambulant begeleide woonsetting. Eén persoon maakte wegens leeftijd de overstap naar een dagverzorgingscentrum (ouderenzorg). Eén persoon is overleden. Eén persoon diende ten gevolge zware medische complicaties de begeleiding in het dagcentrum stop te zetten en verblijft voorlopig terug thuis (met ondersteuning). In de loop van het jaar meldde De Hoop 4 open plaatsen via het systeem van de zorgregie (CRZ-VAPH). Op 3 plaatsen konden nog in 2014 7 nieuwe deeltijdse of voltijdse gebruikers starten in het dagcentrum. De laatst gemelde open plaats leidt tot 1 ontslag en tot 2 nieuwe opnames begin 2015. Los van deze nieuwe opnames, gebeurden in 2014 ook 27 nieuwe aanmeldingen van kandidaat-gebruikers. Sommigen konden direct doorverwezen worden naar een meer gepast aanbod; anderen kwamen in afwachting van een open plaats reeds in De Hoop langs voor een kennismakingsbezoek en opvolging van een aantal administratieve noodzakelijkheden (vb. PEC, CRZ,…). Voor sommige kandidaat-gebruikers is daarnaast ook een meer intensieve zorgbemiddeling nodig. Nieuwe gebruikers werden net als de voorgaande jaren voorJAARVERSLAG 2014

al doorverwezen door revalidatie-afdelingen in ziekenhuizen en eerstelijnszorg (huisartsen, thuiszorgdiensten, OCMW, patiëntenverenigingen,…). Ook via collega-voorzieningen van het VAPH (meerderjarigen of minderjarigenzorg) kwamen meerdere nieuwe aanmeldingen binnen. Binnen de Centrale Registratie Zorgvragen was De Hoop in de loop van 2014 contactpersoon voor 42 zorgvragers. Het ging hierbij om 23 eigen gebruikers en 19 externe cliënten. De zorgvragen betreffen voornamelijk woonvormen (tehuis niet-werkenden, begeleid wonen, beschermd wonen,…) of kandidaat-gebruikers die nog wachtende zijn op een toekomstige dagcentrum-opname. Voor 7 dringende zorgvragen bemiddelde De Hoop ook een Prioritair Te Bemiddelen dossier, een zogenaamde PTB. Dit zijn (eigen of externe) cliënten voor wie we een uitgebreid verslag opmaken dat moet aantonen dat de zorgvraag urgent is en bij open plaatsen in voorzieningen voorrang moet krijgen. Van de 4 ingediende PTB-dossiers betreffende de aanvraag van een PAB (Persoonlijke Assistentie Budget) werd 1 als dringend genoeg weerhouden door de Regionale Prioriteiten Commissie (RPC) Oost-Vlaanderen. Deze gebruiker kon intussen met PAB-middelen zijn thuisondersteuning en dagopvang verder vorm geven. Van de 3 dossiers die werden ingediend in functie van een vraag wonen (tehuis niet werkenden of zelfstandig wonen) werd geen enkel dossier weerhouden als dringend genoeg (in vergelijking met andere zorgvragen in de regio). Voor 1 acuut dringende zorgsituatie werden eveneens via de RPC middelen noodsituatie aangevraagd, waarmee budget vrijkomt om tijdelijk een noodoplossing georganiseerd te krijgen. Dit dossier werd goedgekeurd en vond een oplossing via een tijdelijke opname in een tehuis niet-werkenden. Ook ná de periode van middelen noodsituatie werd dit dossier verder opgevolgd door deze VAPH-voorziening, in functie van een eerder langlopende woonbegeleiding.

-8-

DE DOELGROEP

Algemeen gezien ervaren we jammer genoeg dat ook binnen de vernieuwde zorgregie de wachtlijsten blijven aandikken en dringende dossiers te weinig een oplossing kunnen vinden, wegens te krappe budgetten en te schaarse open plaatsen. Een teleurstellende vaststelling die vooral aan de gebruikers en familieleden die aan het eind van hun latijn zitten moeilijk te duiden valt.

JAARVERSLAG 2014

-9-

DE DOELGROEP

werk, het team van De Hoop of externe professionals. De aandachtsbegeleider coördineert vaak overleg of is hierbij aanwezig.

EEN ZINVOLLE DAGBESTEDING Algemene pijlers De belangrijkste opdracht van De Hoop is het aanbieden van een zinvolle dagbesteding, aangepast voor de doelgroep. Dit kan op verschillende manieren bereikt worden, rekening houdend met de zorg-op-maat-visie. Niettemin zien we een aantal essentiële uitgangspunten terugkeren als rode draad bij de begeleiding van personen met een NAH. QUALITY OF LIFE Ondersteuning bieden vanuit het Quality of Life-paradigma wil zeggen dat de persoon met een NAH wordt gezien als een volwaardig partner binnen het zorgproces, die mits ondersteuning zelf keuzes moet kunnen maken. De visie en het perspectief van de gebruiker primeren dus: wat zijn de persoonlijke ervaringen, mogelijkheden, beperkingen, noden, verwachtingen, dromen, doelstellingen, wensen,… ? In de zoektocht naar een zinvolle dagbesteding wordt er rekening gehouden met dit persoonlijk gekleurd verhaal; er wordt voortdurend in dialoog getreden en wederzijds afgetoetst. Gaandeweg wordt zo voor elke gebruiker vorm gegeven aan een persoonlijk activiteitenprogramma (4-wekelijks terugkerend weekschema), dat een flexibel instrument is en minimum jaarlijks geconcretiseerd wordt binnen de individuele dienstverleningsovereenkomst. Een belangrijk contactpersoon in deze behartiging van het algemeen welbevinden van de gebruiker, is de zogenaamde aandachtsbegeleider. Deze persoon staat als het ware in voor de verbinding tussen de gebruiker en het sociaal netJAARVERSLAG 2014

Aandacht geven aan het concept Quality of Life, betekent eveneens dat er binnen het reilen en zeilen in het dagcentrum algemeen veel aandacht uitgaat naar een huiselijke sfeer en het zich simpelweg goed kunnen voelen. Binnen de dagbesteding is er tijd en ruimte voor ontspanning, rust, een babbel, samen feesten, genieten van de kleine dingen,… Tenslotte brengt het Quality of Life-denken ook met zich mee dat ernaar gestreefd wordt de gebruikers te laten deelnemen aan het gewone maatschappelijke leven. Deze integratie en participatie botst geregeld op hindernissen (eigen aan de handicap op zich, eigen aan de organisatie van het openbaar leven, eigen aan bepaalde vooroordelen,…). Niettemin wordt er zo goed en kwaad mogelijk naar gestreefd enerzijds de gebruikers vanuit het dagcentrum te laten deelnemen aan bestaande initiatieven buitenshuis – al dan niet met aanpassingen en ondersteuning (vb. kunstprojecten, film, uitstappen, sport, markt, …) of anderzijds de buitenwereld binnen te krijgen in de leefwereld van De Hoop (vb. zomerfeest, kerstmarkt, getuigenissen brengen, bezoekers ontvangen, …). NIET-AANGEBOREN HERSENLETSELS Naast de aandacht voor de gebruiker als volwaardig burger, stelt De Hoop zich tot doel binnen het aanbod en globaal opzet van ondersteuning, rekening te houden met de specificiteit van de doelgroep NAH. Dit uit zich onder andere in: Een specifieke begeleidingsstijl: Hiermee bedoelen we een begeleidingsstijl die inspeelt op de aanwezige neuropsychologische stoornissen (stoornissen

- 10 -


in geheugen, aandacht, taal, gedrag, emoties,…). Naast het aanbieden van structuur, voorspelbaarheid en grenzen gaat het hier onder andere over: herhalen van informatie, agendatraining, doseren van prikkels en taken, voldoende rustmomenten voorzien, korte en duidelijke opdrachten aanbieden, werken aan een laag tempo, anticiperen op frustraties, conflicten ondervangen, bijsturen van sociale vaardigheden, mensen tot actie brengen bij een verminderd initiatief, begeleiden van het probleemoplossend vermogen, begeleiden van de verwerking van de handicap, enzovoorts. Globaal gezien merken we dat een volwassen en respectvolle benadering, binnen duidelijke grenzen en doorspekt met hier en daar een vleugje humor, voor heel wat personen met NAH een veilig kader biedt. Rekening houden met de beperkingen op cognitief, emotioneel en gedragsmatig vlak stelt ons bij personen met NAH ook voor enkele bijkomende uitdagingen bij het hanteren van het Quality of Life paradigma. Personen met NAH hebben frequent problemen om situaties in te schatten en informatie te verwerken, waarbij ook het inschatten van het eigen kunnen en het hanteren van sociale vaardigheden al eens verstoord verloopt (verminderd ziekte-inzicht). Tegelijk kunnen personen met NAH soms minder flexibel zijn, houden zij sterk vast aan bepaalde standpunten, invalshoeken, structuren,… Wanneer we tijdens de begeleiding het maken van eigen keuzes benadrukken en aandacht geven aan hun individuele standpunt, moeten egocentrisme en rigiditeit vaak doorbroken worden. De cognitieve stoornissen en het teruggrijpen naar de vroegere identiteit, stellen begeleiders ook voor de uitdaging soms onrealistisch geformuleerde verwachtingen te proberen omzetten in realistische doelstellingen. Dit alles is niet eenvoudig te hanteren; het vraagt een voortdurend aftasten, telkens terugkerend overleg, argumenteren met de gebruiker,… Het doet beroep op een grote portie flexibiliteit en engelengeduld bij de begeleiders en therapeuten. JAARVERSLAG 2014

Niettemin blijft het belangrijk als begeleider het eigen normen- en waardenkader in vraag te durven stellen en steeds te vertrekken vanuit het perspectief van de individuele cliënt. Een therapeutisch aanbod: Heel wat personen met NAH hebben na het oplopen van hun hersenletsel in coma gelegen en volgden een langdurige revalidatie binnen gespecialiseerde settings. De vraag naar therapie keert daardoor regelmatig terug in de individuele ondersteuningsvragen van personen met NAH en staat bij sommigen zeer centraal in hun beleving. Een therapeutisch aanbod is hoe dan ook belangrijk als onderhoudstherapie na de meer intensieve fase van revalidatie en heeft zijn belang in het bereiken van functionele verbetering doorheen het verdere leven. Niettemin mogen er ook geen te hoge verwachtingen meer gesteld worden aan deze therapieën en wordt dit aanbod eerder gezien als één deelfacet binnen het totale streven naar Quality of Life. Therapie kan in De Hoop concreet inhouden: psychologische ondersteuning, cognitieve therapie, ergotherapie, logopedie, kinesitherapie en ondersteuning op verpleegkundig vlak. Elke discipline heeft hierbij eigen kerntaken en deskundigheden. Niettemin wordt duidelijk gekozen voor een transdisciplinaire werking. Dit wil zeggen dat de verschillende therapeuten vaak meewerken binnen de dagdagelijkse activiteitenplanning: de therapieën vinden niet steeds plaats in een apart lokaal, maar zoveel als mogelijk aansluitend bij activiteiten van alledag. Op die manier kunnen binnen de samenwerking als team verschillende expertises gedeeld worden en zijn er meer mogelijkheden voor de zelfontplooiing van de gebruiker.

- 11 -


Een aanbod van arbeidszorg of begeleid werken: Personen met NAH hebben vaak al een gewone werkervaring achter de rug en hebben aan den lijve ondervonden dat dit levensdomein een belangrijke invloed heeft op het algemeen welbevinden. “Arbeid” heeft een belangrijke invloed op het beleven van de eigen identiteit (een positief zelfbeeld, een rol en betekenis kunnen vervullen), op het ontwikkelen van sociale contacten, op het hebben van een zinvolle daginvulling,… Ook gebruikers die vóór hun hersenletsel nog niet gewerkt hebben, zien in hun dagelijkse omgeving het belang van een job en streven voor zichzelf naar een gelijkwaardig, maatschappelijk herkenbaar leven. Bij de individuele ondersteuningsvragen van de gebruikers met NAH komt de vraag naar één of andere vorm van arbeidszorg frequent aan bod. Als voorziening willen we hier op verschillende manieren een antwoord op bieden. Intern krijgen gebruikers onder andere kleine taken en verantwoordelijkheden toebedeeld (vb. post bedelen tussen ziekenhuis en dagcentrum, koffie zetten, uitnodigingen maken, helpen bij logistiek werk, helpen bij onderhoud van de tuin, de kippen verzorgen, zelfstandig boodschappen doen,…). Gebruikers gaan dit na verloop van tijd zien als hun eigen “job”. Aansluitend worden meer dagdagelijkse activiteiten dusdanig georganiseerd dat ze kunnen ervaren worden als een werk met een duidelijk doel, een zeker nut en een externe appreciatie: vb. koken of bakken in functie van kleinschalige verkoop, brieven plooien en verpakken in uitbesteding, in het hout- of crea-atelier producten maken in functie van verkoop, kunst maken voor een tentoonstelling,… Zoals eerder aangegeven, is voor sommige gebruikers ook begeleid werk mogelijk. Hieronder verstaan we niet betaald vrijwilligerswerk op een externe werkpost. Er wordt rekening gehouden met de zorgvragen en motivaties van elke individuele gebruiker. Deze dagen begeleid werk vormen

JAARVERSLAG 2014

een zinvolle en waardevolle variatie op de dagbesteding binnen de muren van het dagcentrum. Gebruikers breiden hun sociaal netwerk uit en voeren bij uitstek een maatschappelijk relevante taak uit. Binnen De Hoop treden de ergotherapeute en de logopediste op als jobcoach: zij bereiden samen met de gebruiker en het team de zorgvraag voor, leggen contact met externe werkgevers, voorzien in begeleiding op de werkvloer, evalueren en volgen op. De methodiek die hierbij gehanteerd wordt is de zogenaamde “Supported Employment”, eveneens gestoeld op het concept van zorg op maat, empowerment en quality of life. De Hoop is lid van het provinciale Steunpunt Begeleid Werk. Voor de gebruikers en werkposten wordt alles ook geregeld via aparte schriftelijke overeenkomsten, contracten en afsprakennota’s. Ondersteuning van de naaste omgeving van de gebruiker: Ouders, partners, kinderen,… van personen met NAH ervaren eveneens in grote mate verlies. Zij worden evenzeer getroffen door de gevolgen van het niet-aangeboren hersenletsel; het plotseling leren samenleven met de nieuwe persoon is allerminst een evidentie. De Hoop behartigt op de eerste plaats het welbevinden van de gebruiker, maar vindt het tegelijk belangrijk dit individu te zien als een mens in relatie. De Hoop wil zoveel als mogelijk een therapeutische alliantie aangaan met de familieleden, met als gemeenschappelijke doelstelling het welzijn van de gebruiker. Concreet kan het dagcentrum, met het oog op het vergroten van de draagkracht van het sociaal netwerk, een aantal taken uit de thuissituatie ondersteunen: vb. begeleiden van bad of douche in De Hoop wanneer dit thuis onhaalbaar is, gebruikers die persoonlijke spullen aankopen tijdens boodschapmomenten van het dagcentrum, aanleren van het zelf doen van was en strijk, aanleren van het bereiden van eenvoudige maaltijden, ondersteuning bieden bij het plannen

- 12 -


en organiseren van bepaalde afspraken (vb. dokter, kapper, vervoer,…). De medewerking en zelfstandigheidtraining van de gebruiker zijn hierbij sowieso van groot belang en er wordt gestreefd naar een parallelle inzet en betrokkenheid van het sociaal netwerk. Zoals eerder gesteld, dient De Hoop zich op dit vlak ook grondig te bezinnen over haar taak als dagcentrum (domein “werk”) en de samenwerking met mantelzorgers en reguliere diensten (domein “wonen”), dit vanuit de nieuwe evoluties binnen het zorgbeleid en de voorbereiding op de Persoonsvolgende Financiering. De discussie werd in 2014 actief opgestart en zal in 2015 zeker een vervolg krijgen.

sonen met een NAH. Ook vanuit de familie-avonden in De Hoop zelf, zijn intussen een aantal hartelijke banden gesmeed tussen familieleden van gebruikers.

Om de draagkracht binnen de thuissituatie te vergroten wordt eveneens regelmatig overleg georganiseerd met andere professionals die dichter bij het thuisgebeuren staan: vb. thuisbegeleidingsdiensten, diensten begeleid of beschermd wonen, diensten voor familiehulp, voorlopig bewindvoerders, therapeuten die aan huis komen, enzovoort. Er wordt gestreefd naar een gemeenschappelijke aanpak en gedeelde afspraken. Verder wordt ondersteuning en participatie van de naaste omgeving nagestreefd via een open en respectvolle communicatie (vb. bij afhalen gebruikers, via de agenda’s,…), via formeel of informeel overleg en gesprek, via de verspreiding van een maandelijkse nieuwsbrief, via de organisatie van familie-avonden/namiddagen, via het openstellen van bepaalde uitstappen voor familieleden, door familieleden te betrekken in de werking van de gebruikersraad,… In functie van lotgenotencontact probeert De Hoop ook zo goed mogelijk door te verwijzen naar bestaande externe initiatieven. Zo wordt in de maandelijks verspreide nieuwsbrief telkenmale melding gemaakt van bijeenkomsten/infomomenten georganiseerd door SIG vzw, Dynahmiek, ’t Onderonsje,.. Enkele cliënten maken ondertussen dankbaar gebruik van dit aanbod vrijetijdsbesteding en ontmoetingskansen voor perJAARVERSLAG 2014

- 13 -


De dagbesteding 2014 in vogelvlucht Het concrete dagbestedingsprogramma kreeg in 2014 net als de voorgaande jaren vorm doorheen allerlei therapieën, ateliers en activiteiten van het dagelijks leven: individuele therapieën, koken, boodschappen doen, houtbewerking, klussen, bijen verzorgen, in de tuin werken, carwash, creatief bezig zijn en handwerk, sporten, administratief werk, (voet)baden en pedicure, cognitieve therapie, spel, ontspanning, op uitstap gaan,… Voor elk wat wils, op eigen maat en tempo! De grote lijnen werden behouden, waarbij de in- en uitstroom van gebruikers zoals steeds zorgde voor de nodige verschuivingen, nieuwe inspiratie en het zoeken naar creatieve oplossingen. Zo zagen we in 2014 alvast volgende kleine veranderingen de revue passeren: MUZIEKGROEP Zowat alle gebruikers van De Hoop kan je plezieren met twee dingen: eten en…muziek. Alhoewel we sinds 2014 een heuse conservatorium-muzikant in ons midden hebben die nog een aardig stukje accordeon te berde kan brengen, staat bij de meesten niet zozeer het zelf musiceren voorop, als wel het genieten van melodieën, songteksten, mee neuriën, mee wiegen of headbangen,… Deze vaststelling en de idee dat we hiermee met verschillende gebruikers aan de slag kunnen over stoornissen heen, bracht enkele begeleiders ertoe een muziekgroepje op te starten. Sindsdien komen maandelijks enkele geïnteresseerden samen en worden verschillende muziekstijlen beluisterd, afhankelijk van de persoonlijke voorkeuren. Er wordt muziek “gedraaid” (we hebben zelfs een old school platendraaier!) en van gedachten gewisseld over wat dit zoal naar boven brengt. Een motorische beperking staat hierbij niet in de weg, want ook vanuit een rolwagen kan muziek het diepste van je ziel raken. Een taalstoornis of afasie vormt niet per se een hinJAARVERSLAG 2014

dernis, want bij het meezingen worden soms wél de juiste woorden gevonden. Een verminderde frustratietolerantie kan bij de muziekgroep gemakkelijk opzij geschoven worden, want begrip voor de muziekkeuze van die ander is eenvoudiger dan het verdragen van zijn of haars vreemd gedrag. En ook de verwerking van de handicap kan een plaatsje krijgen, want bepaalde melodietjes brengen vele herinneringen aan vroeger naar boven waar we stil van worden. Het muziekgroepje is een fijne kliek en uitwisseling geworden en kent in 2015 wellicht een vervolg met een uitbreiding naar een tweede groep of tweede maandelijkse bijeenkomst. SITUATIONELE TOOLS Via de vergaderingen van het Steunpunt Begeleid Werk maakte De Hoop kennis met het werkinstrument “Situationele Tools”. Deze methodiek is oorspronkelijk vooral bedoeld voor de competentieontwikkeling van werknemers van een beschutte werkplaats. De tool omvat verschillende laagdrempelige filmpjes, waarin acteurs herkenbare en realistische situaties naspelen. De filmpjes behandelen verschillende thematieken: communicatie, grensoverschrijdend gedrag, omgaan met conflicten, omgaan met stress, samenwerken, zich flexibel opstellen, zorg dragen voor jezelf, enzovoorts. De doelgroep krijgt verschillende filmpjes te zien en dient te beoordelen hoe zij denken te reageren in een bepaalde situatie. Ook worden telkens 4 mogelijke reacties getoond en kan geargumenteerd worden waarom men zus of zo zou handelen. Het werkinstrument voorziet bovendien in lesvoorbereidingen voor de trainers en in didactisch materiaal. Onze stagiaire Master Orthopedagogiek kreeg eind 2014 de opdracht deze tools eens helemaal door te nemen en te testen op bruikbaarheid binnen de setting van De Hoop, niet alleen voor de begeleid werkers, maar ook in het kader van sociale vaardigheidstraining. Veel gebruikers met een NAH en frontaalsyndroom ondervinden immers

- 14 -


beperkingen in de communicatie en sociale en relationele vaardigheden. Het blijft soms zoeken op welke manier een gepast antwoord kan geboden worden op deze ondersteuningsvraag. De stagiaire nam de “Situationele Tools” volledig door en lichtte één en ander toe tijdens de teamintervisie van 03/11/2014. De tool werd gewogen en mits enkele aanpassingen goedgekeurd door het team. De idee is dat we hiermee verder kunnen werken binnen meer individueel gerichte begeleidingen in het kader van begeleid werk of psychotherapie, maar ook binnen de reeds bestaande cognitieve therapie. Binnen laatstgenoemde groepswerking werden eind 2014 reeds een aantal gebruikers met een frontaalsyndroom samen gebracht om aan de hand van de situationele tools te werken rond sociale vaardigheden. Dankzij de herkenbare filmpjes en het bruikbaar didactisch materiaal (en natuurlijk ook de goede begeleiding door onze therapeuten…) werd dit een zeer positieve ervaring, waarmee we ook in 2015 verder aan de slag gaan. UITBREIDING LOGOPEDIE Door omstandigheden verlaagde het aantal uren ergotherapie binnen De Hoop. Er werd vervolgens voor gekozen deze vrijgekomen uren extra in te zetten binnen de logopedie. Heel wat gebruikers van het dagcentrum ondervinden door hun hersenletsel immers problemen op het vlak van spraak, taal en communicatie en hebben nood aan een onderhoudstherapie die langer duurt dan de terugbetaalde 2 jaren. Dankzij de extra uren logopedie, kon het activiteitenschema zodanig aangepast worden dat nu beter tegemoet gekomen wordt aan de individuele therapie-vragen van verschillende gebruikers. Ook de opvolging van slikstoornissen en overleg hieromtrent met gebruiker, familie en artsen kan nu nog beter gebeuren.

JAARVERSLAG 2014

BASALE DAGBESTEDING Gezien de ruim geformuleerde opnamecriteria, worden in De Hoop ook een aantal gebruikers begeleid die zware ondersteuningsnoden hebben op verschillende domeinen van het functioneren: communicatie en taal, motoriek, cognitie en emotie, gedrag,… Dit gaat concreet over gebruikers die bijvoorbeeld weinig tot niet praten, permanent rolwagenafhankelijk zijn of zich zelfstandig maar beperkt kunnen voortbewegen, weinig alert of georiënteerd zijn, slechts beperkt hun emoties tonen, onrustig kunnen reageren, maaltijdbegeleiding en verzorging nodig hebben,… De praktijk leert dat het niet evident is een zinvolle dagbesteding aan te bieden aan deze gebruikers met NAH en ernstige meervoudige functiestoornissen. Ook de beeldvorming en het formuleren van doelstellingen is bij deze subgroep in het bijzonder niet vanzelfsprekend. Vaak kunnen deze gebruikers door de ernst van hun beperkingen niet volledig deelnemen aan de gebruikelijke ateliers, activiteiten en therapieën. Hun zorgvraag legt zich niet echt toe op het actief gaan meewerken in het dagcentrum, maar eerder op het zo aangenaam mogelijk beleven van verschillende situaties. Doorheen de tijd stelde het team zich de vraag hoe we ook voor deze mensen een zinvolle dagbesteding op touw kunnen zetten: wat kan dit inhouden, hoe organiseren we dit en hoe geven we dit vorm binnen de bestaande werking ? In 2013 werd doorheen een intervisie al een eerste basisvisie vastgelegd en volgde de ergotherapeute een specifieke vorming. In 2014 werd de problematiek verder verkend doorheen de praktijk en maakte een studente ergotherapie ook een bachelorproef omtrent het onderwerp. Algemeen gezien blijven we elke dag zoeken naar een gepaste aanpak. We merken dat bij het werken met deze sub-doelgroep bepaalde zaken nóg belangrijker zijn dan anders: rust bieden, meegaan in het ritme van goede en slechte momenten, hierbinnen zoveel als haalbaar bieden van één

- 15 -


op één-begeleiding, zorgen voor een goede afstemming met familie, artsen en andere personen uit de context van de gebruiker, in team overleggen over concrete observaties en van elkaar bijleren,… De basale dagbesteding kan concreet gaan over relaxatiemomenten, snoezelbaden, korte wandelingen, laagdrempelige uitstappen (vb. bowlen), betrekken van bepaalde gebruikers bij het klaarmaken van gemixte voeding, aanbieden van activiteiten die inspelen op geur en smaak, triggeren met muziek en you tube-filmpjes overeenkomstig persoonlijke interesses, enzovoorts. In 2015 voorzien we nog enkele bijkomende mogelijkheden door een beperkte uitbreiding van onze uitrusting. Via de aankoop van een elektrische rolwagenfiets kunnen bepaalde gebruikers in de toekomst makkelijker mee op fietstocht en genieten van het buiten zijn. Door de bestelling van een op maat gemaakte zetel (met een geborgen kuipvorm), kan een bepaalde gebruiker in een méér rustgevende positie activiteiten meevolgen. INITIATIE BOCCIA EN SKIËN Binnen de sportactiviteiten kregen we in 2014 in samenwerking met Recreas vzw, een initiatie in boccia. Boccia is een bal- en werpspel, vergelijkbaar met petanque, dat geschikt is voor personen met zware motorische beperkingen en ook indoor kan gespeeld worden. De georganiseerde initiatielessen werden door zowel gebruikers als begeleiders als geslaagd ervaren: velen konden actief betrokken worden bij het bocciaspel, dat ook nog eens leuk is ! Voor 2015 wordt ernaar uitgekeken om deze sport op één of andere manier te kunnen integreren in het aanbod van De Hoop. Ook sportdienst stad Zottegem overweegt om boccia-ballen aan te kopen en hiermee al eens aan de slag te gaan binnen de Andersgeorganiseerde Sport. Binnen laatstgenoemde woensdagnamiddag-activiteit, konden enkele gebruikers van De Hoop alvast ook hun grenzen verleggen. Maandelijks geven lesgevers van stad Zottegem initiatie in verschilJAARVERSLAG 2014

lende aangepaste sporten: netbal, voetbal, badminton, basket, korfbal, muurklimmen, schaatsen,… Eind 2014 gingen we zo voor het eerst in kleine groep skiën op de indoorpiste van Komen. Ook gebruikers met motorische beperkingen aan de onderste ledematen konden mits aangepast skimateriaal en mits begeleiding mee op de latten – een fijne ervaring ! TUINONDERHOUD VIA BUSO Het onderhoud van de tuin blijft in De Hoop wel eens een berg waar tegenaan gekeken wordt. Veel gebruikers hebben een laag werktempo en kunnen ook moeilijk gemotiveerd worden om lange tijd in de tuin aan het werk te gaan. Te weinig groene vingers in huis dus… Vanuit deze vaststelling wordt al jarenlang gezocht naar een opzet dat qua werkbelasting wél haalbaar is. Zo werd een stukje tuin omgetoverd tot een bloemenweide of werden veldjes lavendel, aardbeien en groenten geplaatst. Dit alles zorgt niet alleen voor beheersbaar werk, maar brengt ook een terugvloei naar het kooken crea-atelier met zich mee en zorgt voor een bij-vriendelijke tuin, wat onze imkerij dan weer ten goede komt. Alles stroomt uiteindelijk door naar onze kerstmarkt, onder andere via lekkere confituur, geurzakjes en dit jaar ook bijna 15 kg ambachtelijke honing ! De verdere zoektocht naar tuinwerk dat zinvol kan uitgevoerd worden samen mét de gebruikers, bracht ons uiteindelijk op de idee eens aan te kloppen bij mensen met méér goesting en méér kennis van zaken. Zo werd voorjaar 2014 een samenwerkingsverband aangegaan met school voor buitengewoon secundair onderwijs Sint-Franciscus uit Velzeke. Wekelijks kwamen enkele stoere jongens groenonderhoud naar De Hoop afgezakt om onze tuin onder handen te nemen. Een uitwisseling die helaas slechts tijdelijk soelaas bracht, want voor schooljaar 2014-2015 zag de schooldirectie voorlopig geen kans meer een vervolg te breien op deze samenwerking. Jammer ! Intussen kreeg De Hoop ook de boodschap dat een stuk

- 16 -


van de tuin in 2015 zou opgeofferd worden aan een nieuwe toegangsweg naar de parking van het AZ Sint-Elisabeth. Eind 2014 besloten we alvast deze nieuwe ontwikkeling verder af te wachten en ons pas nadien opnieuw te buigen over een toekomstig tuinontwerp. Ook de verplaatsing van het kippenhok van achteraan de tuin naar vooraan het gebouw (nabijheid verhard pad aan de keuken) werd on hold gezet tot het nieuwe jaar. Eveneens kijken we dan via sponsorgelden uit naar een serre met tafels op werkhoogte voor rolwagengebruikers, hetgeen kan zorgen voor een grotere inzetbaarheid van bepaalde gebruikers (vb. kruidentuin, planten stekken,…). Samengevat wordt ons tuinverhaal dus zeker vervolgd… DE HOOP GOES EXTREME: IJSBERENDUIK In 2014 werd onder het luik “ontspanning” voor het eerst een activiteit georganiseerd getiteld “De Hoop goes extreme”. Bedoeling is op een ludieke manier, samen met gebruikers en begeleiders onze grenzen te verleggen, het vertrouwde al eens te durven verlaten en op zoek te gaan naar een beetje uitdaging en avontuur. Hierbij worden ook volharding, vertrouwen, onderling motiveren, overwinnen van beperkingen en weerstand,… op de voorgrond geplaatst. Op 17 januari ging De Hoop goes extreme voor het eerst door onder de vorm van een heuse ijsberenduik in de Gentse Blaarmeersen. De voorbereiding gebeurde reeds in 2013 door middel van bijvoorbeeld koude douches na het zwemmen. Ook doktersattesten en EHBO werden voorzien, om alles op een veilige manier te kunnen begeleiden. We zijn nog steeds trots op de enkelingen die deze uitdaging aandurfden en kijken met plezier terug naar ons ijsberen-filmpje. In 2015 breien we een vervolg op De Hoop goes extreme door middel van een activiteit “kokerellen met insecten”. Een krekelkroket, een wormburger of een ijsje met knapperi-

JAARVERSLAG 2014

ge sprinkhanen ? We zijn benieuwd wie deze uitdaging aangaat ! SIW EN DAG VAN DE MANTELZORGER Binnen het semi-industrieel werk werden als vanouds meer routinematige karweitjes uitgevoerd in opdracht van externen. Belangrijk hierbij is dat er geen tijdsdruk op het eindresultaat gelegd wordt. Zo plooien we infomappen voor het ziekenhuis, sorteren, wassen en tellen we drankjetons voor Rock Zottegem, plooien we blauwe zakken en nieten we folders voor Kiwanis. In 2014 kwam er nog een tussentijdse opdracht bij: in het kader van de “Dag van de Mantelzorger” en de infobeurs die georganiseerd werd door Zottegemse zorgen dienstverleners, maakte De Hoop voor alle deelnemende mantelzorgers een lekker potje advocaat. De krachten werden gebundeld tussen het kookatelier en de SIW-werkers voor dit leuk tussendoortje. Ook in 2015 wordt een samenwerking gezocht met initiatieven als Zottegem Zorgt, Sociaal Huis en Samenlevingsopbouw, om vanuit onze diverse werkateliers een steentje te kunnen bijdragen aan lokale netwerkprojecten. LICHTMIS PANNENKOEKENBAK De intussen traditionele sinterklaas-koekenverkoop werd in 2014 verlaten en vervangen door een pannenkoekenverkoop in de periode van Lichtmis. We bakten op ambachtelijke wijze, en met de inzet van personeel, gebruikers en vrijwilligers maar liefst 3350 pannenkoeken bij elkaar. Gelukkig mocht er tussenin ook eens voorgeproefd worden.

- 17 -


VERKIEZINGEN ZUIDDAG Sinds enkele jaren komt midden oktober een leerling uit het secundair onderwijs een dagje vrijwilligerswerk doen in De Hoop naar aanleiding van de Zuiddag – Work for Change. Het loon dat jongeren op deze manier verdienen, wordt afgestaan aan een duurzaam project in het Zuiden. Vooraleer de Zuiddag op poten staat, ontvangen we vele sollicitaties van leerlingen die een plaatsje willen bemachtigen in De Hoop. In 2014 werd bij het invullen van de vacature voor het eerst beroep gedaan op het deskundig advies van onze gebruikers zelf. Via een groepsactiviteit werden de motivatiebrieven van de verschillende sollicitanten gewikt en gewogen. Na het afwegen van pro’s en contra’s en iets dat begon te ruiken naar een ware verkiezingscampagne, werd de meest geschikte kandidaat aangeduid door de gebruikers. Ze waren dan ook blij hun eigen verkozen “Sharon” te mogen verwelkomen op de Zuiddag.

van “Samyra en haar buikdanseressen”. Sommige uitstappen of activiteiten werden ook opengesteld voor de cliënten van de andere voorziening. Zo konden enkele geïnteresseerde gebruikers van De Hoop in het voorjaar mee met De Bron op bedevaart naar Oostakker Lourdes. Of de bewoners van de Bron ontleenden onze zelfgemaakte volksspelen. Het is een voorzichtig aftasten van elkaars mogelijkheden, zonder te vlug van stapel te willen lopen. We hopen via de samenwerking één en ander al eens wat efficiënter te kunnen organiseren, beter tegemoet te komen aan bepaalde zorgvragen, beter door te verwijzen en ook voor oudste gebruikers van De Hoop de overstap naar een dagverzorgingscentrum minder bruusk te doen verlopen.

OVERSTEEK DAGVERZORGINGSCENTRUM DE BRON In de buurt van De Hoop ligt dagverzorgingscentrum De Bron, tevens een omringende vzw van het AZ Sint-Elisabeth en met een aanbod gericht op ouderenzorg. De Bron is ietwat anders dan De Hoop, maar toch ook niet helemaal… Verschillen en raakpunten in doelgroep, doelstellingen, werking, noden, enzovoorts, bracht beide voorzieningen reeds in 2013 rond de tafel om mogelijke punten van samenwerking af te tasten. Los van enkele meer beleidsmatige sporen die gevolgd worden, werd ook beslist twee keer per jaar een soort “oversteek” te organiseren met en voor de gebruikers van zowel De Hoop als De Bron. Zo gezegd zo gedaan, gingen enkele gebruikers van De Hoop in het voorjaar op bezoek in De Bron voor een wedstrijdje petanque en een lekker ijsje van de ijskreemkar. In het najaar kwam De Bron dan weer op bezoek in ons dagcentrum voor een optreden JAARVERSLAG 2014

- 18 -


Een greep uit de agenda van het voorbije jaar 07/01 17/01 21/01 24/01 27/01 28-31/01 05/02 06/02 10/02 11/02 13/02 14/02 17/02 27/02 28/02 01/03 05/03 10/03 11/03

Nieuwjaarsfeestje met Swingpaleis. De Hoop bestaat 7 jaar. De Hoop goes extreme: ijsberenduik in De Blaarmeersen Bezoek aan het autosalon in Brussel Nieuwjaarsreceptie voor familie, muziek van The Family Band Kwaliteitsdag voor personeel – dagcentrum gesloten Pannenkoekenbak Lichtmis Getuigen onderweg in vzw Opvoeding en cultuur te Gijzegem Getuigen onderweg in PTI Zottegem Getuigen onderweg in PTI Zottegem Valentijnsfuif van VFG Congres in het Vlaams Parlement “Gedeelde zorg voor personen met een NAH” Geutelingen proeven in Elst Film kijken met Zilverscherm in CC Zoetegem: Het Vonnis Enkele gebruikers van dagcentrum De Beweging (Bottelare) brengen een bezoek aan ons houtatelier Carnavalsfeest Opstart van het Samenwerkingsverband RTH Aalst-Oudenaarde We zetten onze vrijwilligers in de bloemetjes – Week van de vrijwilliger Getuigen onderweg in Koninklijk Atheneum Zottegem Vergadering van de gebruikersraad

JAARVERSLAG 2014

17-28/03 25/03 26/03 24/04 08/04 22/04 29/04 05/05 13/05 15/05 20/05 28/05 23/06 23-24/06 25-26/06 29/06

- 19 -

Twee leerlingen van MPI Sint-Lodewijk komen een weekje kennismaken met de werking van ons dagcentrum Gespreksavond rond de zorgvernieuwing, in samenwerking met KVG en Gezin en Handicap (Lief Vanbael) Aangepaste fietsen uittesten via CM Midden-Vlaanderen (duofiets, rolwagenfiets, driewielers,…) Getuigen onderweg in Sint-Augustinusinstituut in Aalst Uitleg voor het team door de dienst pleegzorg, over hun vernieuwde werking Familie-uitstap naar Sealife Blankenberge Opstartend NAH-dagcentrum De Bron uit Beveren komt op bezoek Getuigen onderweg in Atheneum Herzele Vergadering van de gebruikersraad Initiatie boccia in samenwerking met Recreas vzw Shownamiddag in Provinciaal Domein Puyenbroeck Samen met dagverzorgingscentrum De Bron op bedevaart naar Oostakker Lourdes Dag van de Mantelzorger – infobeurs in de Bevegemse Vijvers We testen de duofiets en rolwagenfiets uit in De Hoop Kamperen op het festival Rock For Specials in Evergem Zomerfeest met barbecue in feestzaal de Bevegemse Vijvers


01/07

Oversteek naar De Bron: petanque en ijskreemkar 10/07 Kiwanis Land Van Rhode vergadert in De Hoop: bezoek aan onze imkerij en “Getuigenis onderweg” gebracht door gebruiker Jeroen 14/07-15/08 Vakantieplanning in de dagbesteding 05/09 Teamdag in Oostende – dagcentrum gesloten 09/09 Vergadering van de gebruikersraad 23/09 Shownamiddag in Provinciaal Domein Puyenbroeck 23/09 Getuigen onderweg in Koninklijk Lyceum Gent Sept Bowlen in Geraardsbergen, in kleine groepjes 06/10 Film kijken met Zilverscherm in CC Zoetegem: Kampioen zijn blijft plezant 08/10 G-sportdag georganiseerd door de sportdienst Brakel 16/10 Zuiddag: Sharon komt een dagje meewerken 20/10 Seniorennamiddag Stad Zottegem: Willy Sommers in de Bevegemse Vijvers 23/10 Oversteek naar De Hoop: de bewoners van dagverzorgingscentrum De Bron komen mee genieten van het optreden van “Samyra en de buikdanseressen” 24/10 Onze crea-dames bezoeken het stoffenspektakel in Aalst 28/10 Leliewandeling: Dhr. Roland De Bosscher geeft een woordje uitleg rond het LelieRUP-plan, dat in de achtertuin van De Hoop vorm krijgt

JAARVERSLAG 2014

04/11 13/11 18/11 Nov 2-9-16/12 05/12 12/12

15-19/12 17/12

- 20 -

Doorlichting van ons kwaliteitshandboek door de zorginspecteur Familie-avond: Kwistetwel-wisselbeker-quiz Vergadering van de gebruikersraad Bowlen in Geraardsbergen, voor wie in september nog niet mee kon De Hoop verkoopt jenever en koffie op de Zottegemse markt in het kader van Music for Life Sint en Piet op bezoek in het dagcentrum Kerstmarkt in De Hoop. De voedingsdienst overhandigt ons een mooie cheque voor de aankoop van een elektrische rolwagenfiets Verkoop van onze zelfgemaakte kerstspullen aan de ingang van AZ Sint-Elisabeth Andersgeorganiseerde sport: skiën in Komen


PERSONEEL Personeelskader De Hoop krijgt binnen zijn erkenning voor 20 voltijdse plaatsen dagcentrum maximum 9,068 voltijdse eenheden personeel gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Bij de invulling van deze equivalenten dient rekening gehouden te worden met de spelregels op het vlak van functieverdelingen, diploma’s en anciënniteiten. Vanaf 2015 voorzien we een grotere flexibiliteit op dit vlak, door het werken met personeelspunten ter voorbereiding van de Persoonsvolgende Financiering. Bovenop het personeelskader dat gesubsidieerd wordt via de jaarlijkse dagprijsberekening, ontvangt De Hoop bijkomende personeelsmiddelen uit het fonds Sociale Maribel. Hiermee wordt sinds 2008 surplus 0,50 vte logistiek personeel aangeworven. Met tijdelijke middelen uit het fonds Sociale Maribel kon in 2014 ook het contract van één van de begeleiders gedurende 5 maanden verhoogd worden met 0,15 vte (periode augustus t.e.m. december 2014). Naast de personeelsmiddelen van het VAPH en het fonds Sociale Maribel, stelde De Hoop op 31/12/2014 via een samenwerkingsovereenkomst met de dienst voor beschermd wonen De Dorpel 0,05 vte begeleidend personeel tewerk. Met deze uren werd door De Dorpel de dagbesteding van 2 cliënten uitbesteed aan De Hoop. Voor 2015 voorzien we een stijging van deze personeelsmiddelen naar 0,125 vte.

JAARVERSLAG 2014

Via de niet-gereglementeerde toelage voor dagcentra NAH (staatshervorming provinciale middelen) werd de boekhouding en personeelsadministratie uitbesteed aan de vzw van AZ Sint-Elisabeth (waardoor binnen het dagprijskader méér nadruk kan gelegd worden op therapeutisch personeel), en konden tijdens de zomermaanden een aantal extra uren toegekend worden aan een jobstudent. Zoals eerder gesteld, vond in 2014 een verschuiving plaats tussen de uren ergotherapie (van 0,85 naar 0,50 vte) en logopedie (van 0,50 naar 0,85 vte). Het totaal effectief tewerkgestelde personeelsleden gaf op 31/12/2014 de volgende verdeling, rekening houdend met de inhoudelijke taakomschrijvingen: Functie Directie Administratief personeel Psycholoog & kwaliteitscoördinator Verpleegkundige Ergotherapeut & jobcoach Logopedist & jobcoach Begeleider Begeleidster Begeleidster Begeleidster Logistiek personeel Logistiek personeel Logistiek personeel Logistiek personeel Totaal

- 21 -

VTE 0.80 0.50 0.75

Naam Lies Bourgonjon Ilse Solemé Koen Browaeys

0.80 0.50

Rosemarijn Victor Nathalie Guérez

0.85 1.00 0.50 0.50 0.85 0.50 0.80 0.63 0.63 9.61 VTE

Evelien Van de Walle Mario Van Bossele Emmelie Kanters Lut Van Dyk Ann Scheirlinck Kathy Van Loven Veerle De Moor Anne-Marie Collet Greta De Prez

PERSONEEL

Ten gevolge afwezigheden in het kader van ziekte of ouderschapsverlof, dienden een aantal contracten tijdelijk vervangen te worden doorheen 2014. Dit kon gedeeltelijk door interne verschuivingen en gedeeltelijk door de aanwerving van externe vervangers. Zo verwelkomden we doorheen 2014 eveneens collega’s: • • • • •

Jonah Buysse (14/04-31/12) Hilde Boterman (16/05-03/06) Layla Duportail (01/07-31/07) Kjenta Furnière (01/08-31/08) Hugo De Jaegher (15/09-31/12)

Vorming, training en opleiding Het vormingsbeleid verwijst naar de aandacht voor het permanent leren van alle medewerkers binnen De Hoop: alle aspecten van vorming, training en opleiding die kunnen bijdragen tot een verdergaande ontwikkeling van het personeel en daardoor bijdragen aan een kwalitatieve en verantwoorde dienstverlening. INTERNE BIJSCHOLING

Voor de kinesitherapie werd in 2014 samengewerkt met zelfstandig therapeut Luc Blomme, die voor een aantal gebruikers de dagelijkse kiné-behandelingen opvolgde. De meeste gebruikers van De Hoop hebben immers recht op een E-pathologie, rekening houdend met de ernst van hun motorische beperkingen.

De werkvorm intervisie werd net als de voorgaande werkjaren opnieuw toegepast. Zo werden 3 teamvergaderingen omgezet in een intervisiemoment, waarbij het hele team door middel van casussen, teksten, probleemstellingen,… ervaringen en kennis kan uitwisselen rond specifieke thema’s. Op die manier wordt gezocht naar een gemeenschappelijke kijk op en aanpak van concrete problemen uit de dagdagelijkse praktijk. Intervisies die in 2014 aan bod kwamen waren de volgende:

• Grenzen stellen (10/02/2014) • Persoonsvolgende financiering en perspectief 2020 (02/06/2014)

• Situationele Tools (03/11/2014) De actiepunten die voortvloeien uit deze intervisies worden meegenomen naar de werking van 2015. Het debat rond Perspectief 2020 blijft de komende jaren zeker en vast brandend actueel. Binnen de interne vormingen ging in 2014 de nodige aandacht uit naar een opfrissing van kennis omtrent ons intern noodplan en naar een bijscholing HACCP. Laatstgenoemde vorming gebeurde in samenwerking met de HACCP-verantwoordelijke van de voedingsdienst AZ Sint-Elisabeth. De implementatie wordt ter opvolging ook meegenomen binnen het kwaliteitsplan 2015. JAARVERSLAG 2014

- 22 -

PERSONEEL

Voor onze jaarlijkse teamdag – gepland op vrijdag 05/09/2014 – trokken we dit jaar naar Oostende en brachten er onder andere een bezoek aan de Atlantikwall. EXTERNE BIJSCHOLING Medewerkers van De Hoop konden in 2014 hier en daar deelnemen aan een aanbod van externe bijscholingen, relevant voor de interne werking: Echo’s van verlangen - studiedag psycho-analyse en verstandelijke handicap NAH-congres: Gedeelde zorg voor personen met een NAH Gespreksavond zorgvernieuwing – Gezin en Handicap & KVG 50 jaar Logopedie: studiedag en materialenbeurs Persoonsvolgende Financiering: markt versus pedagogiek

Zonnelied vzw

Psycholoog

Vlaamse Liga NAH – Vlaams Directie Parlement De Hoop Alle teamleden & externen

Arteveldehogeschool Coördinatiepunt Handicap Oost-Vlaanderen Infosessie Fonds Sociale Maribel Brussel Basisvorming NAH: medische problematiek en neuropsy- CLNR UZ Gent chologische stoornissen Suïcidepreventie - volwassenenwerking RWO Aalst Dansexpressie voor begeleiders van personen met een be- Escala Gent perking

Logopediste Directie en psycholoog Administratief medewerker Nieuw startende begeleiders Verpleegkundige Begeleidster

Stagebegeleidingen Net als de voorbije jaren mocht De Hoop in 2014 heel wat stagiairs verwelkomen die voor korte of lange tijd het team kwamen versterken. Sommigen kwamen langs voor een kijkstage; anderen dienden een meer intensieve, uitvoerende stage te volbrengen of specifieke projecten uit te werken. Studenten uit diverse sociale opleidingen kwamen in De Hoop terecht voor hun leertraject: JAARVERSLAG 2014

- 23 -

PERSONEEL

• OLV College Zottegem – gezondheids- en welzijnswetenschappen • Mariagaard Wetteren - jeugd- en gehandicaptenzorg • Koninklijk Lyceum Gent & Sint-Vincentius Gent - leefgroepenwerking • Hogeschool Brussel & SOAG Gent - bachelor orthopedagogie • Arteveldehogeschool Gent - bachelor logopedie • Howest Kortrijk - bachelor ergotherapie en welnesswetenschappen • Universiteit Gent – master pedagogische wetenschappen - orthopedagogiek Bij de toewijzing van begeleiders die de stagiairs coachen op de werkvloer en doorheen opdrachten en eindwerken loodsen, wordt zoveel als mogelijk schoolvolgend gewerkt. Dit wil zeggen dat een stagementor telkens studenten begeleidt uit één welbepaalde school. Op die manier kan beter ingespeeld worden op de verwachtingen en stagedoelstellingen, die nogal eens verschillen van school tot school. Eind 2013 registreerde De Hoop zich via www.ikgaervoor. be als mogelijke stageplaats voor een inleefmoment. Bedoeling is dat mensen die een job overwegen in de zorgsector, op de werkvloer kunnen komen kennismaken met het werk van bijvoorbeeld een opvoeder, verpleegkundige, ergotherapeut, logistiek medewerker,… Ikgaervoor.be is een campagne van de Vlaamse overheid naar aanleiding van het tekort aan werknemers in de zorgsector. In de loop van 2014 mocht ons dagcentrum 5 inleef-werkers verwelkomen die een dagje proefden van het begeleiden en verzorgen van personen met een NAH.

JAARVERSLAG 2014

- 24 -

PERSONEEL

Werken met vrijwilligers Naast de grote inzet van personeelsleden en stagiairs, kan De Hoop ook rekenen op het gouden hart van een aantal betrokken vrijwilligers. Sommige familieleden helpen graag “freelance” mee tijdens bijvoorbeeld zomerfeest of pannenkoekenbak. Andere externe vrijwilligers zijn doorheen het jaar voor korte of lange periodes een helpende hand in bepaalde ateliers. Ze helpen bijvoorbeeld mee het marktbezoek te begeleiden, gaan mee op uitstap, gaan wekelijks mee zwemmen, werken mee in het houtatelier of voeren op vraag de wat moeilijkere klusjes uit. Voor het project “Getuigen onderweg”, opgestart in 2012 in samenwerking met Rondpunt vzw, werd eveneens verder werk gemaakt van het aanduiden van externe vrijwilligers. Elke getuige (gebruiker met NAH) die zijn verhaal brengt in scholen, wordt tijdens zijn presentatie immers begeleid door een buddy. Deze buddy’s waren in het begin allen begeleiders of therapeuten van De Hoop. Nu het project vlot loopt, worden deze buddy’s zoveel mogelijk vervangen door externe vrijwilligers. Dit is deels gelukt en deels nog verder vorm te geven in 2015. Op 5 maart 2014 tenslotte, zetten we in het kader van de “Week van de vrijwilliger” onze vrijwilligers eens extra in de bloemetjes tijdens een bescheiden koffiepauze-feestje en reikten we super-grote medailles uit voor een super-grote dank je wel !

JAARVERSLAG 2014

- 25 -

PERSONEEL

Agentschap (VAPH) of onze koepelvereniging Vlaams Welzijnsverbond vzw. De snel wisselende informatie en het kluwen aan nieuwe begrippen maakt het niet eenvoudig door de bomen het bos te zien.

ALGEMEEN BELEID De gebruikers, het personeel en het streven naar een zinvolle dagbesteding maken dag in dag uit de kern uit van het reilen en zeilen in De Hoop. Toch gebeurt er ook op beleidsmatig vlak allerlei achter de schermen: beslissingen, verbeteringen, aanpassingen, nieuwe initiatieven,… die steeds een kwalitatieve dienstverlening beogen. Als sluitstuk was er de werkdag kwaliteit (26/01/2015) om het werkjaar te evalueren en de planning voor 2015 op de sporen te zetten. In een notendop sommen we nog een aantal belangrijke verwezenlijkingen van het voorbije werkjaar op. PERSPECTIEF 2020 Het beleidsplan “Perspectief 2020” van minister Jo Vandeurzen (9 juli 2010), dat de krijtlijnen uitzet van belangrijke opties voor de komende jaren, blijft een brandend actueel thema dat ook onze eigen beleidsplanning in al haar facetten beïnvloedt. In 2013 namen we al een eerste duikvlucht in afkortingen als persoonsvolgende financiering (PVF), (niet-)rechtstreeks toegankelijke dienstverlening (RTH), basisondersteuningsbudget (BOB), flexibel aanbod meerderjarigen (FAM), personeelspunten, vouchers, enzovoorts. Ook in 2014 probeerden we op verschillende fronten bij te blijven met de sneltrein aan vernieuwingen die op ons afkomt. We volgden zo goed mogelijk de verschillende infomomenten, studiedagen, adviezen en omzendbrieven op, die voornamelijk gecoördineerd werden vanuit het Vlaams JAARVERSLAG 2014

We organiseerden zelf een gespreksavond (25/03/2014) voor onze medewerkers en voor gebruikers en familieleden, in samenwerking met de Katholieke Vereniging Gehandicapten (KVG) en Gezin en Handicap. Mevr. Lief Vanbael kwam een toelichting geven bij enkele nieuwe pijlers en invalshoeken. Tijdens deze avond mochten we ook verschillende medewerkers en familieleden van andere voorzieningen verwelkomen. Binnen het team gingen we verder op stap met Perspectief 2020 doorheen een intervisiemoment (02/06/2014) en ad hoc-overlegmomenten naar aanleiding van bepaalde concrete situaties. Ook werd de zorgvernieuwing in het najaar nogmaals toegelicht aan de gebruikers tijdens een groepsactiviteit en werd geluisterd naar hun stem in een actieve discussie. Naar de visie van familieleden werd gepeild via een beperkte schriftelijke bevraging. Opmerkelijk hierbij is dat gebruikers bepaalde aspecten van “zorg op maat” en zorgmanagement beter lijken te kunnen inschatten dan familieleden. Beide projecten werden gedragen door onze stagiaire master Orthopedagogiek. Alles te samen is er naar visie en strategische planning nog een lange weg af te leggen en blijft het een alert wikken en wegen welke koers we met De Hoop binnen de zorgvernieuwing willen en kunnen varen. We leren hierbij ook veel van overleg met collega-voorzieningen en verkennen tevens de mogelijkheid om door verdergaande netwerking en samenwerking aan zorgverbreding te kunnen doen. Om binnen dit aspect van de zorgvernieuwing het pad verder te effenen, participeren we sinds voorjaar 2014 aan de Lerende Netwerken, georganiseerd door het Vlaams Welzijnsver-

- 26 -

ALGEMEEN BELEID

bond. Specifiek volgt onze psycholoog“ De juiste schaal” op, een groep die focust op het uitbouwen van partnerschappen en het ontwikkelen van netwerken. PERSPECTIEF 2020 EN DE ERKENNING Perspectief 2020 en de zorgvernieuwing had in 2014 ook een concrete impact op de erkenning van De Hoop. Zo maken we sedert 1 maart 2014 deel uit van het Samenwerkingsverband RTH (Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening) Aalst-Oudenaarde. De Hoop kan dus voortaan ook dagopvang en begeleid werk aanbieden aan personen (met NAH) die nood hebben aan een minder intensieve en minder frequente ondersteuning. Zoals eerder gesteld konden we in het afgelopen werkjaar nog geen concrete begeleidingen opstarten. Wel werd RTH bekend gemaakt aan belangrijke doorverwijzers uit de regio. Bedoeling is vanaf 2015 dan een aantal mensen extra te begeleiden in het dagcentrum, binnen de werkvorm RTH. Tevens bekijken we de mogelijkheid om via een specifieke RTH-dagopvang-werking beter tegemoet te komen aan de eigen ondersteuningsvragen van deze sub-doelgroep (= lichtere zorg-nood). We denken aan een soort laagdrempelige vrijetijdsbesteding en ontmoeting voor personen met NAH, dit naar het model van het reeds bestaande West-Vlaamse initiatief Stap-uit. Bedoeling is dat dit project in het voorjaar van 2015 wordt voorbereid binnen de bachelor-proef die één van onze medewerkers uitvoert in het kader van een opleiding orthopedagogie. Vanaf september 2015 kan vervolgens een start genomen worden met “Stapuit” binnen de regio Zuid-Oost-Vlaanderen, al dan niet in samenwerking met andere initiatiefnemers. RTH biedt verder ook de mogelijkheid van het outreachen, of het doorgeven van handicapspecifieke knowhow aan ondersteuners van personen met een beperking die hún ondersteuning beter willen afstemmen op de specifieke zorgno-

JAARVERSLAG 2014

den. De Hoop voorziet hier in 2015 een samenwerking met De Deining, een netwerk van voorzieningen waarbinnen de outreach-expertise samen wordt uitgebouwd en er wordt gewerkt met één centraal aanmeldingspunt voor Oost-Vlaanderen. Begin december 2014 kreeg De Hoop, samen met vele andere VAPH-voorzieningen, eensklaps de vraag van het VAPH om vanaf 1 januari 2015 versneld over te stappen naar de organisatievorm “FAM” of Flexibel Aanbod Meerderjarigen. Deze vernieuwde regelgeving wordt gezien als een belangrijke hefboom in de gehele zorgvernieuwingsoperatie en is een noodzakelijke tussenstap bij de overgang naar de Persoonsvolgende Financiering (PVF). De Hoop besliste uiteindelijk de overstap naar FAM effectief te maken. Deze hele operatie diende niettemin nogal holderdebolder en aan een zeer strak tempo te gebeuren en bracht veel extra (denk)werk met zich mee (vb. rekenen met personeelspunten, werkingsmiddelen – ondertekenen beheersovereenkomsten – aanpassingen zorgregie en begeleidingsovereenkomsten – werken met andere ondersteuningsfuncties in plaats van de klassieke erkenningsvorm “dagcentrum” - …). Niettemin hopen we hiermee ook met onze kleine entiteit volop te kunnen meestappen in Perspectief 2020 en klaar te staan voor de vele uitdagingen die de persoonsvolgende financiering met zich meebrengt.

- 27-

ALGEMEEN BELEID

KWALITEITSHANDBOEK Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitsdecreet (BVR 04/02/2011) werd het kwaliteitshandboek van De Hoop doorheen 2013 grondig herwerkt en in overeenstemming gebracht met de voorliggende wettelijke vereisten. Tegelijk werd gepoogd tot een werkbaar instrument te komen, dat geen dode letter hoeft te blijven, maar een goede weergave biedt van hoe in de dagelijkse praktijk gewerkt wordt. Vanaf 1 januari 2014 werd tenslotte met het vernieuwde kwaliteitshandboek aan de slag gegaan.

Meer ten gronde wilden we ons ook toeleggen op een betere omschrijving van “vrijheidsberovende maatregelen” binnen de procedure afzonderingsmaatregelen, en op een herwerking van de documenten van de individuele dienstverleningsovereenkomsten. Eerstgenoemde wordt verder meegenomen naar de personeelsintervisies van 2015. De aanpassing van het document “individuele dienstverleningsovereenkomst” gebeurde reeds najaar 2014, mede uitgevoerd door onze stagiaire master Orthopedagogiek.

Op 4 november 2014 kregen we een aangekondigd inspectiebezoek van de Zorginspectie, waarbij de verschillende procedures van het kwaliteitshandboek onder de loep genomen werden. Zelf organiseerden we een interne audit omtrent een beperkt aantal procedures en documenten (aanbod, kwaliteitsbeleid, organisatiestructuur, beheer van documenten, intake), en een externe audit in samenwerking met de orthopedagoge van De Valier uit Liedekerke omtrent de handelingsplanning (of de individuele dienstverleningsovereenkomsten). Verbeterpunten die we zo voor onszelf meenemen naar de toekomst zijn onder andere: een toevoeging van het Charter als bijlage in het kwaliteitshandboek, een nadere omschrijving van het inzagerecht van gebruikers, een opname van de nieuwe werkvormen binnen onze aanbodomschrijving (vb. RTH), toevoegen van Perspectief 2020 als geschreven referentiekader en het aanpassen van de term “personen met een handicap” naar “personen met een beperking”. Vanuit het oogpunt van privacy, werden in 2014 tevens een aantal documenten uit de zogenaamde “personeelskast” (leefruimte dagcentrum) verhuisd naar een afgesloten kast, Een aantal kleine wijzigingen dus die kwaliteitshandboek en praktijk nog beter bij elkaar doen aansluiten.

JAARVERSLAG 2014

- 28 -

ALGEMEEN BELEID

HERWERKING INDIVIDUELE DIENSTVERLENINGSOVEREENKOMSTEN In het najaar van 2014 werd het document van de individuele dienstverleningsovereenkomsten (IDVO’s) grondig herwerkt. Dit is een document waarin individuele afspraken en doelstellingen, die betrekking hebben op de begeleiding van een bepaalde gebruiker, in kaart worden gebracht in overleg mét de gebruiker, zijn/haar netwerk, de aandachtsbegeleider en/ of het team. Bedoeling was onder andere te komen tot een administratieve vereenvoudiging, door verschillende bestaande formulieren (vb. contactformulier, beeldvorming, handelingsplan,…) onder te brengen in één document. Ook ging in het kader van Perspectief 2020 aandacht uit naar het nog beter implementeren van de Quality of Life-dimensies en het beter in kaart brengen van de verschillende actoren binnen het ondersteuningsnetwerk van de gebruiker. Voor dit laatste baseerden we ons op het model van de concentrische cirkels, dat ook in de beleidsnota van minister Vandeurzen vooropgesteld wordt. Alle bestaande begeleidingsdossiers werden reeds overgezet naar het nieuwe document, waardoor deze direct gebruiksklaar zijn voor de IDVO-besprekingen vanaf 1 januari 2015. Binnen het hele ontwikkelingsproces werden de begeleiders zo goed mogelijk betrokken om de praktische bruikbaarheid zo groot mogelijk te houden; er volgde ook een extra toelichting tijdens de kwaliteitsdag. In de nabije toekomst kan dan gaandeweg bijgestuurd worden.

TEVREDENHEIDSONDERZOEK In 2012 werd door een stagiaire master Orthopedagogiek reeds een instrument ontwikkeld, gebaseerd op het Quality of Life-paradigma, waarmee gepeild wordt naar de tevredenheid van de gebruikers met de ondersteuning die ze krijgen in De Hoop. Het klassieke tevredenheidsonderzoek werd daarmee in een soort laagdrempelig spel gegoten, waarbij door een persoon die ietwat aan de zijkant van de normale werking staat (= stagiaire) één op één interviews worden afgenomen. Dit “tevredenheidsspel” werd in najaar 2014 hernomen door een nieuwe ortho-stagiaire bij een hernieuwde, representatieve steekproef gebruikers. De resultaten werden samengevat in een rapport en besproken op de gebruikersraad en tijdens de jaarlijkse kwaliteitsdag. Overwegingen en verbeterpunten die zodoende konden worden afgeleid uit het tevredenheidsonderzoek, werden meegenomen binnen de doelstellingen van kwaliteitsplan 2015. GEBRUIKERSRAAD De gebruikersraad blijft één van de belangrijke kanalen om een beeld te krijgen van de algemene tevredenheid. Ook overleg en advies met betrekking tot het algemeen beleid van het dagcentrum, vinden hun plaats in de gebruikersraad. Op de vergaderingen worden een aantal vaste punten geagendeerd (vb. bezetting gebruikers en personeel, tevredenheid en klachten, financieel nieuws, voorbije en komende activiteiten,…). Daarnaast kunnen, naargelang de actualiteiten, verschillende variapunten aan bod komen. In 2014 werd 4 keren vergaderd: • 11/03/2014: o.a. toelichting procedure grensoverschrijdend gedrag en tijdelijke afzonderingsmaatregelen, doelstellingen kwaliteitsplan 2014.

JAARVERSLAG 2014

- 29 -

ALGEMEEN BELEID

• 13/05/2014: o.a. jaarverslag 2014, verslag intervisie grenzen stellen, toelichting RTH, evaluatie gespreksavond zorgvernieuwing. • 09/09/2014: o.a. verslag Raad van Bestuur en jaarrekening, zomerfeest 2014, Music for Life. • 18/11/2014: o.a. verslag intervisie Situationele Tools, voorbereiding kwaliteitsplan 2015, RTH 2015, verslag zorginspectie, advisering aanpassingen uitbesteed vervoer, advisering koffiehuis en tuinaanleg, kerstmarkt 2014. De leden van de gebruikersraad waren in 2014 (3 gebruikers en 2 familieleden): • • • • •

Anja Debuyserie – lid van de klachtencommissie Paul De Deyn Jeroen Pevenage Dimitri Timmermans Marie-Lucy Van der Bracht - voorzitter en waarnemer voor de vergaderingen van de Raad van Bestuur

STRAATNAAMWIJZIGING Eind 2014 onderging de Leliestraat ten gevolge het Zottegemse Lelie-RUP-plan een straatnaamwijziging naar de Zuster Angelalaan (oprichtster AZ Sint-Elisabeth). De administratieve omschakeling verliep niet meteen van een leien dakje, GPS’en en postbodes geraakten even het noorden kwijt en de ietwat oubollige benaming kon sommigen niet direct bekoren… Niettemin is het een feit: De Hoop is voortaan gelegen in de Zuster Angelalaan nr. 1. WELZIJN EN PREVENTIE Op 20/02/2014 bracht de arbeidsgeneesheer van IDEWE een bedrijfsbezoek aan De Hoop in het kader van het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming.

JAARVERSLAG 2014

Binnen welzijn en preventie ging vanuit specifieke acties doorheen 2014 voornamelijk aandacht uit naar: • Vorming HACCP en bijwerken procedures • Een betere planning van de jaarlijkse arbeidsgeneeskundige onderzoeken bij personeel • Ziekteverzuim • Een algemene doorlichting van het preventiebeleid en specifiek de machinerie in het houtatelier, in samenwerking met de preventie-adviseur van AZ Sint-Elisabeth en IDEWE FINANCIËLE MIDDELEN EN SPONSORING De financiële verslaggeving van De Hoop wordt opgenomen in een aparte jaarrekening. Voor haar financiering is De Hoop grotendeels afhankelijk van subsidies en niet-gereglementeerde toelages van overheidswege (VAPH). Jammer genoeg zijn deze middelen niet toereikend om alle werkingskosten en investeringen te dekken. Streven naar een kwalitatief aanbod op maat van de doelgroep NAH doet beroep op een grotere financiële en materiële armslag. De gebruikers en personeelsleden van De Hoop zetten hierbij zelf hun beste beentje voor door af en toe wat geld in het laatje te brengen. De organisatie van kerstmarkt, zomerfeest en pannenkoekenbak vraagt toch een grote inspanning, maar geeft tegelijk wat extra ademruimte. Samen met de kleinschalige verkoop van pizza en spaghettisaus vanuit het kookatelier of met opdrachten uitgevoerd binnen het atelier semi-industrieel werk (SIW), brachten deze evenementen in 2014 samen zo’n €12.000 op.

- 30 -

ALGEMEEN BELEID

In 2014 werd De Hoop erkend door de Federale Overheidsdienst Financiën, waardoor giften aan onze organisatie van minimum €40,00 recht geven op een fiscaal attest. Dankzij milde weldoeners mocht ons dagcentrum zo ook €1.890 aan particuliere giften ontvangen. In het kader van de Music for Life-actie, georganiseerd door Studio Brussel, ontving De Hoop voor 2014 een financiële schenking van €8.342,58. Hierbinnen valt onze eigen koffieen jeneververkoop op de Zottegemse markt (2-9-16/12), de verkoop van spaghettisaus door de voedingsdienst, een jeneververkoop door een familielid van één van onze gebruikers en enkele onbekende nobele giften. Met de grote schenking door de voedingsdienst kan in 2015 eensklaps een elektrische rolwagenfiets (Véloplus) aangekocht worden! Dit biedt onze gebruikers in een rolwagen voortaan de mogelijkheid mee op fiets-uitstap te gaan, hetgeen hun sociale participatie alleen maar ten goede komt. Op het vlak van sponsoring 2014 vermelden we tevens dankbaar volgende schenkingen:

• • • • • • • • • •

Lions Club Oudenaarde schonk €1.000 Lions Club Zottegem schonk €1.500 Kiwanis Land Van Rhode schonk €1.276,25 Matexi schonk €500 Creative Events sponsorde naar aanleiding van de Afterwork Party €251,58 voor de aankoop van 4 aangepaste keukensnijplanken Koffiebranderij Hoorens sponsorde herhaaldelijk lekkere koffie voor onze evenementen Pollet nv schonk divers tuinmateriaal ’t Spelleke van Lierde schonk een radio, mixer en wekkerradio als dank voor een uitgevoerde SIW-opdracht Garage Wim Deschuymer schonk toegangstickets voor het autosalon Bvba Herman De Roover sponsorde melk en eieren voor onze pannenkoekenbak JAARVERSLAG 2014

• Philippe Vaeremans Boekhouding schonk porties lekkere hutsepot • Diverse zelfstandigen uit de ruime regio Zottegem schonken tombolaprijzen n.a.v. het zomerfeest

Dankzij deze sponsoring kon in 2014 onder andere geïnvesteerd worden in een grote diepvries, 5 nieuwe computers en een kleurenprinter, divers materiaal voor in de hout-, kooken crea-ateliers (vb. flensjespannen, friteuse, thermoskannen, tuinbeplanting, elektrische zaag- en boormachines, stofscharen, lijmpistolen, voetbadjes,…).

Al deze extra’s geven onze

DIENSTVERLENING een flinke duw in de rug - onze welgemeende grote

dank

namens directie, medewerkers en gebruikers !

- 31 -

ALGEMEEN BELEID

VOORUITKIJKEN NAAR 2015 Terugblikkend op wat was, willen we tot slot van dit jaarverslag reeds voorzichtig vooruitkijken naar een nieuw, boeiend werkjaar. In 2015 zijn we alvast volgende initiatieven verwachtende – sommigen werden hierboven reeds kort aangehaald: • Uitbreiding van het aanbod in De Hoop met Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening (dagopvang en mobiele/ambulante ondersteuning begeleid werk) – Stap-Uit en outreach De Deining. • Perspectief 2020: De Hoop wordt FAM ! Verdere opvolging van de nieuwe ontwikkelingen op het vlak van het flexibel aanbod meerderjarigen, de persoonsvolgende financiering, partnerschappen, enz. • Verder verkennen van mogelijkheden op het vlak van inclusieve woonondersteuning voor gebruikers van De Hoop, specifiek in relatie tot de Lelie-RUP. • Teamintervisie omtrent o.a. “vrijheidsbeperkende maatregelen” • Vergroten van de leesbaarheid van onze elektronische nieuwsbrief door gebruik van mailchimp. • Sponsorbeleid: verdere uitwerking van boccia, oprijgoten in functie van uitstappen, aangepaste serre in het tuinatelier, smart-tv en iPads in functie van cognitieve therapie, aankoop Véloplus. • Gebouw, inrichting, uitrusting: carport (berging aangepaste fietsen en scooters), Wi-Fi, tuininrichting na heraanleg toegangsweg parking ziekenhuis. • Reorganisatie van het uitbesteed vervoer in samenwerking met DCO De Bron.

JAARVERSLAG 2014

• Reorganisatie van het samenwerkingsverband zelfstandige kinesitherapie. • Buurtvervlechting: opstart van project Koffiehuis De Hoop – op maandelijkse basis. • Gebruikersraad: vergroten van de betrokkenheid van gebruikers met een motorische beperking – nieuwe ledenwerving. • VTO: vorming heffen en tillen i.s.m. lesgeefster Arteveldehogeschool; vorming omtrent de ziekte van Huntington en bijsturen intern beleid i.s.m. de Huntingtonliga; opleiding van een back-up-imker in functie van onze imkerij. • Stagiairs: opstart stages bachelor Toegepaste Psychologie – Vives Kortijk; up to date onthaalbrochure voor stagiairs. • Dagbesteding: uitbreiding muziekgroep; heropstart koper ontmantelen houtatelier; inlassen bibliotheekbezoeken; verder verkennen van de situationele tools; uitbreiding van het aantal zelf bereide middagmalen in het kookatelier; uitvoeren HACCP-registraties i.s.m. de gebruikers. • De Hoop goes extreme kookt met insecten.

- 32 -

ALGEMEEN BELEID

Koffiehuis

DE H

P

Het koffiehuis is open van 13u30 tot 16u op de volgende momenten: Vrijdag 5/6/15 Vrijdag 3/7/15 Vrijdag 31/7/15 Vrijdag 28/8/15 Vrijdag 25/9/15 Vrijdag 23/10/15 Vrijdag 20/11/15 Vrijdag 18/12/15

Wij verwelkomen u ook graag in ons koffiehuis! Eén keer per maand stelt De Hoop vzw de deuren van het dagcentrum voor u open voor een koffie, een taartje en een gezellige babbel.

Zondag 28 juni 2015 Zomerse barbecue tvv De Hoop in feestzaal de Bevegemse Vijvers

Vrijdag 11 december 2015

Jaarlijkse kerstmarkt in De Hoop

Jaarverslag 2014, De Hoop vzw Zuster Angelalaan 1, 9620 Zottegem Tel.: 09/364.87.03 – Fax: 09/364.87.19 [email protected] – www.dehoopzottegem.be

JAARVERSLAG. Gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap

Recommend Documents