NHTV © Certiked
ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van
Verkeerskunde NHTV internationale hogeschool Breda CROHO-nummer 34371 aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 5 april, 8 juni en 16 november 2004
Inhoud van het verslag Identificatie................................................................................................................................................2 Managementsamenvatting.........................................................................................................................3 Bevindingen ..............................................................................................................................................5 Bijlage 1: Samenstelling visitatieteam ....................................................................................................24 Bijlage 2: Programma..............................................................................................................................25 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader ............................................................................................28 Bijlage 4: Documenten ............................................................................................................................29 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen.............................................................................................30
De verantwoordelijke teamleider:
Ir. R.S. Kloosterman Certiked 21 december 2004
Pagina 1 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Identificatie NHTV internationale hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX Breda Telefoon 076 530 22 03 Website: www.nhtv.nl Directeur Strategisch centrum kennis, innovatie en kwaliteit: mevrouw W.A. de Zeeuw Opleidingsdirecteur: J.H. Copier
Scope en doel De visitatierapportage heeft betrekking op: • NHTV internationale hogeschool Breda • HBO-opleiding Verkeerskunde • Voltijd en duaal • Locatie Breda Doel van het onderzoek was te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader, daterende uit februari 2003 adequaat wordt afgedekt.
Teamsamenstelling Teamleider: ir. R.S. Kloosterman Extern deskundige: ing. J.W. Dommerholt Secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren Studentlid: J.A.M. van Velthoven
Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding en deze, inclusief aanvullende documenten, doen toekomen aan het visitatieteam in februari 2004. Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad op 2 april 2004. De zelfevaluatie beschreef alle NVAO onderwerpen en bleek een goede basis voor de visitatie. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 5 april 2004, op 8 juni 2004 heeft de tweede visitatiedag en op 16 november 2004 heeft de derde visitatiedag plaatsgevonden. Het conceptrapport is op 19 juli 2004 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 15 september 2004 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding. De bevindingen van de derde visitatiedag (die zich toespitste op de duale variant), hebben geleid tot het onderhavige definitieve rapport. In de aanloop naar de visitatie is er driemaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle een voorlichtend en planningstechnisch karakter.
Pagina 2 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Managementsamenvatting Op 5 april 2004, 8 juni 2004 en 16 november 2004 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij opleiding Verkeerskunde van NHTV internationale hogeschool Breda. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. NHTV is een hogeschool, die opleidingen op het gebied van toerisme, hospitality, entertainment en mobiliteit verzorgt. Er studeren momenteel in totaal ongeveer 6.000 studenten. De opleiding Verkeerskunde heeft een jaarlijkse instroom van ongeveer 45 studenten en telt in totaal om en nabij 175 studenten. Zeven studenten nemen deel aan de duale variant. Samen met de opleiding Ruimtelijke ordening en planologie zijn er ongeveer 35 docenten aan de opleiding verbonden. De opleiding Verkeerskunde zal met ingang van september 2004 worden opgenomen in de Academie voor Stedenbouw, Logistiek en Mobiliteit. Daarvan maken ook deel uit de opleidingen Ruimtelijke ordening en planologie, Logistiek & Economie en Logistiek & Technische Vervoerskunde. De vorming van deze Academie heeft tot doel de aantrekkingskracht van de opleidingen op aankomende studenten te bevorderen, de studenten de mogelijkheid te bieden om zich te oriënteren in de vakgebieden van de Academie en schaalvoordelen uit te baten. NHTV in haar geheel wordt bestuurd door het College van Bestuur. De opleiding Verkeerskunde wordt aangestuurd door een opleidingsdirecteur. NHTV heeft drie speerpunten, te weten internationalisering, kwaliteit van het onderwijs en het zijn van een kennis-, onderzoeks- en expertisecentrum. De opleiding Verkeerskunde streeft ernaar deze speerpunten op haar eigen vakgebied in te vullen. In de notitie “Nieuw Elan”, het beleidsplan van de opleiding uit 2002 staat te lezen dat de opleiding zich qua onderwijsinhoud wil vernieuwen om de aantrekkelijkheid van de opleiding voor studenten te vergroten en om het onderwijs te vernieuwen. Dat laatste werd gewenst geacht omdat het toen bestaande leerplan al geruime tijd geleden ontwikkeld was en zich de vraag voordeed of het nog wel voldoende actueel was. De uitwerking van “Nieuw Elan” heeft geleid tot het effectueren van een competentiegericht leerplan, dat in het jaar 2003/2004 voor het eerste leerjaar zijn beslag heeft gekregen. Op grond van de gevalideerde competenties uit 2003 is in 2003/2004 het competentiegerichte leerplan ontwikkeld. Dit leerplan wordt in 2004/2005 ingevoerd voor het eerste en tweede studiejaar. De opleiding Verkeerskunde kent drie differentiaties, zijnde Mobiliteit & Techniek, Mobiliteit & Ruimte en Mobiliteit & Management. De studenten kunnen aan het einde van het tweede leerjaar voor één van deze differentiaties kiezen. Het visitatieteam van Certiked heeft besloten de opleiding Verkeerskunde te beoordelen aan de hand van het nieuwe, competentiegerichte leerplan. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat het eerste leerjaar reeds vernieuwd is en dat het curriculum voor het tweede leerjaar inmiddels op deze basis tot stand is gebracht. Voor het derde en vierde jaar heeft het visitatieteam het “oude” leerplan als uitgangspunt voor de visitatie gekozen. Waar dat passend is, wordt daaraan in deze rapportage gerefereerd. De zelfevaluatie die de opleiding heeft geschreven had een goed niveau en bood het visitatieteam voldoende basis om aan de hand daarvan de opleiding te beoordelen.
Pagina 3 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat de onderwerpen Doelstellingen, Programma, Inzet van personeel, Voorzieningen, Interne kwaliteitszorg en Resultaten alle voldoende zijn voor zowel de voltijd als de duale variant. Het visitatieteam heeft voor alle facetten een voldoende of goede beoordeling gegeven. Daarmee concludeert het visitatieteam van Certiked dat de opleiding Verkeerskunde het geheel van het NVAO Beoordelingskader adequaat afdekt.
Pagina 4 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de ‘blokken’ de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven. Daar waar de bevindingen en/of de beoordelingen voor de duale variant anders zijn dan voor de voltijd, is dit expliciet aangegeven.
Pagina 5 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Onderwerp: doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
•
De eindkwalificaties van de opleiding Verkeerskunde zijn ontleend aan de Beroepscompetenties van de HBO-verkeerskundige uit mei 2003. Deze beroepscompetenties zijn op hun beurt een deel van het landelijk project Competent HTNO (Hoger Technisch en Natuurwetenschappelijk Onderwijs), dat is begonnen in november 2000. De beroepscompetenties zijn opgesteld door de hogescholen die een opleiding Verkeerskunde verzorgen, te weten NHTV internationale hogeschool Breda, de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en Hogeschool Windesheim Zwolle. Het project vond plaats onder auspiciën van de HBO-Raad. De competenties zijn gebaseerd op de in 1999 door het beroepenveld gevalideerde beroepskwalificaties en zijn door vertegenwoordigers van het beroepenveld en de betrokken hogescholen in 2002 geactualiseerd. De opleiding Verkeerskunde heeft deze competenties genomen als de eindkwalificaties van de opleiding. De eindkwalificaties van de opleiding voor het derde en vierde leerjaar (het ‘oude’ leerplan) zijn ontleend aan de Beroeps- en opleidingskwalificaties HBO-opleidingen uit januari 1999. Deze kwalificaties zijn opgesteld door de twee hogescholen die Verkeerskunde aanboden en nog steeds aanbieden, zijnde NHTV in Breda en Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. De kwalificaties zijn gebaseerd op de beleidscyclus die voor het beroep van verkeerskundige bepalend is. Het gaat dan om alle fasen vanaf diagnose tot en met beheer. De beroepscompetenties, waar het eerste en tweede leerjaar nu op zijn gebaseerd, worden periodiek geactualiseerd op basis van input van examinatoren, werkveldcommissies en in het jaarlijks overleg van de opleidingsdirecteuren van de betrokken opleidingen. Eenmaal in de twee tot drie jaar zal een landelijk werkveldonderzoek plaatsvinden om het beroepsprofiel te actualiseren. De opleidingen zullen de uitkomst van dit onderzoek bespreken en zullen dat, waar gewenst, doorvertalen in een geactualiseerd beroepsprofiel.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van de bevindingen de eindkwalificaties als goed. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de eindkwalificaties aansluiten bij de eisen van vakgenoten en beroepspraktijk en dat daarenboven een systematiek is ontwikkeld, die ervoor zorgt dat de eindkwalificaties periodiek aangepast worden aan actuele ontwikkelingen op het vakgebied. Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
De Beroepscompetenties van de HBO-verkeerskundige omvatten zowel algemene competenties als op het specifieke beroep toegespitste competenties. De algemene competenties zijn gebaseerd op het beroepsbeeld en de ontwikkelingen in het beroepenveld. De algemene competenties omvatten HBOingenieurscompetenties (creatief handelen, omgevingsbewustzijn ontwikkelen, probleemoplossend
Pagina 6 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
•
werken, resultaatgericht werken), zelfsturende competenties (initiatief nemen, persoonlijke effectiviteit waarborgen, met zorg voor kwaliteit werken, actuele kennis van vakgebied houden, zich aanpassen aan cultuur en omstandigheden, ethisch verantwoord handelen, kritische instelling) en sociaal-communicatieve competenties (in team functioneren, klantgericht werken). De algemene competenties zijn opgenomen in de beroepscompetenties. Voor het derde en vierde leerjaar (het ‘oude’ leerplan) zijn in het beroepsprofiel, dat in de Beroepsen opleidingskwalificaties HBO-opleidingen Verkeerskunde staat, de algemene kenmerken te zien als een adequate weergave van de Dublin descriptoren. Deze algemene kenmerken zijn: om kunnen gaan met toenemende complexiteit, goede mondelinge en schriftelijke communicatie, zelfstandig en in teamverband kunnen werken en persoonlijke betrokkenheid.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Zowel in het nieuwe als in het oude leerplan zijn de Dublin Descriptoren adequaat afgedekt. Daarmee beoordeelt het visitatieteam het niveau als voldoende.
Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Oriëntatie HBO: een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
•
De Beroepscompetenties van de HBO-verkeerskundige uit mei 2003 zijn gebaseerd op de in 1999 door het beroepenveld gevalideerde beroepskwalificaties. Deze zijn voorts door vertegenwoordigers van het beroepenveld in de zomer van 2002 van commentaar voorzien. In een workshop met werkenden in het veld in 2002 zijn de grondslagen gelegd voor de competenties. In een expertmeeting in mei 2003 zijn de concept-beroepscompetenties gevalideerd door vertegenwoordigers uit het beroepenveld. Het uitgangspunt van de competenties was steeds de beginnend verkeerskundige. Voor het derde en vierde leerjaar (het ‘oude’ leerplan) is het betreffende beroepsprofiel, dat in de Beroeps- en opleidingskwalificaties HBO-opleidingen Verkeerskunde van januari 1999 staat, gevalideerd door de bevraging van experts (48 in getal) uit verschillende organisaties op het gebied van verkeer. De inbreng van de experts is verwerkt in de definitieve versie. Deze versie is de basis geweest voor de opleidingskwalificaties.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de HBO-oriëntatie van de eindkwalificaties als goed. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de validering van de eindkwalificaties op verschillende momenten in de ontwikkelcyclus van de eindkwalificaties heeft plaatsgevonden en dat daardoor de afstemming met het beroepenveld goed geborgd is.
Pagina 7 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Samenvatting beoordeling onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’ De opleiding Verkeerskunde heeft een helder competentieprofiel vastgesteld dat weergeeft wat de doelstellingen van de opleiding zijn. Dit competentieprofiel is logisch opgebouwd en voorzien van een adequate aanduiding van competentieniveaus. De doelstellingen van de opleiding weerspiegelen de Dublin Descriptoren in voldoende mate en zijn goed gericht op het werkveld. Alle onderliggende facetten van dit onderwerp zijn door het Certiked visitatieteam als goed of voldoende beoordeeld, en derhalve wordt ook aan dit onderwerp een voldoende toegekend.
Pagina 8 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Onderwerp: programma Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
•
• •
De vakliteratuur die bij de opleiding Verkeerskunde gebruikt wordt, is van recente datum. Het gaat om tien boeken in de propedeuse en twintig boeken in de hoofdfase. Naast deze literatuur valt op dat een deel van de literatuur in de hoofdfase bestaat uit internationale, Engelstalige literatuur. Naast de literatuur bestaat het studiemateriaal uit readers, die door de docenten zelf geschreven zijn. De inhoudelijke kwaliteit van deze readers is goed. De projecten (competentiegericht onderwijs; eerste en tweede jaar) en modulen (‘oude’ leerplan: derde en vierde jaar) in het leerplan zijn gebaseerd op actuele thema’s, die een duidelijke relatie met de bestaande praktijk hebben (Vinex-locatie, IKEA-Breda). In de Week van de Beleving (vier keer per jaar) gaan de studenten op bezoek bij een aantal verkeerskundige projecten in Nederland. In de projecten en vakken treden dikwijls gastdocenten op, die een relatie met de praktijk aanbrengen. De werkveldcommissie, die bestaat uit vertegenwoordigers van het beroepenveld, heeft een taakomschrijving, die luidt de opleiding te adviseren over trends in het werkveld, het curriculum van de opleiding, kwaliteit van stages en afstudeerscripties en het beleid van de opleiding. Bij sommige van deze onderwerpen neemt de werkveldcommissie het initiatief en op andere punten adviseert zij op verzoek van de opleiding. Uit interviews met betrokkenen tijdens de visitatie, bleek de betrokkenheid van de werkveldcommissie bij de opleiding pro-actief en intensief te zijn. De stages en de afstudeerscripties zijn alle gewijd aan een onderwerp uit de praktijk. Deze onderwerpen zijn ontleend aan actuele vraagstukken op het vakgebied. De aansluiting van de opleiding op de beroepspraktijk wordt periodiek getoetst in overleg met externe stagebegeleiders, gecommitteerden bij de beoordeling van afstudeeropdrachten, werkveldonderzoeken onder alumni en bedrijven, arbeidsmarktonderzoeken en het overleg tussen de directeuren van de HBO-opleidingen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het HBO-niveau van het programma als goed. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de binding van de opleiding met het beroepenveld sterk is, als gevolg van de grote betrokkenheid van de werkveldcommissie bij de opleiding, de input van stagebegeleiders en van gecommitteerden en de periodieke werkveld- en arbeidsmarktonderzoeken.
Pagina 9 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • •
• • • •
• •
Voor alle projecten en modulen afzonderlijk zijn in het opleidingsplan Verkeerskunde toetsbare eindtermen beschreven. De projecten en modulen in het curriculum dekken de eindkwalificaties in voldoende mate af. De vakken over gedragsaspecten (sociologie, psychologie) zijn niet geheel afwezig maar minder sterk vertegenwoordigd dan wenselijk is, aangezien zij een wezenlijke basis leggen onder ‘verkeersgedrag’. Het curriculum is opgezet aan de hand van een viertal leerlijnen, te weten de integrale leerlijn, de conceptuele leerlijn, de vaardighedenleerlijn en de studieloopbaancoaching. In de integrale leerlijn maakt de student beroepsproducten (id est geconcretiseerde competenties). De student legt de beroepsproducten neer in werkstukken, die als afronding dienen van de projecten in het curriculum. De werkstukken hebben betrekking op de vraagstelling in de projecten. Bij de uitwerking van de werkstukken wordt vaak een toelichting of een presentatie gevraagd. De eisen lopen in het curriculum op en leiden in het derde en vierde jaar tot het leren inschatten van omstandigheden en haalbaarheid, omgaan met weerstand en het weten te creëren van draagvlak. De conceptuele leerlijn (kennisverwerving) bestaat uit vakken als professioneel calculeren, Engels en statistiek. Deze vakken worden afgesloten met een tentamen. In de vaardighedenlijn valt op de ruime aandacht voor trainingen, die te maken hebben met mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid. In de studieloopbaancoaching leert de student door het curriculum heen steeds meer zelfsturend op te treden. De begeleiding van de student neemt gaandeweg af. In de opleiding Verkeerskunde is de internationale dimensie relevant. In het eerste leerjaar wordt één bimester ingeruimd voor een internationaal onderwerp. In het tweede jaar is er een excursie naar het buitenland. In het derde jaar vindt er uitwisseling met studenten plaats tijdens een verblijf in Duitsland. De inhoud van het curriculum wordt periodiek geëvalueerd in het Leerplanoverleg. Op basis van signalen over mogelijk wenselijke aanpassingen vindt daar besluitvorming plaats. De stages en afstudeerscripties reflecteren in voldoende mate het niveau van toepassen van kennis en inzicht en het vormen van een oordeel op grond van gegevens.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam constateert dat er adequate aansluiting is tussen doelstellingen en programma, en deze samenhang tevens onderwerp is van evaluatie. Ten aanzien van gedragskundige aspecten van de verkeerskunde, stelt het visitatieteam dat deze een meer expliciete plaats in het curriculum verdienen. Alles bij elkaar beoordeelt het visitatieteam de relatie tussen doelstellingen en programma als voldoende.
Pagina 10 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • •
• •
•
Het programma bestaat uit een propedeutisch jaar, waarin in de projecten alle onderwerpen van de studie aan bod komen. De propedeuse is in deze zin oriënterend voor de hoofdfase. Studenten moeten minimaal 46 ECTS hebben, wil de student met de hoofdfase kunnen beginnen. In het derde jaar kan de student pas met de eerste stage beginnen, als de student 49 ECTS heeft in het tweede jaar. Modulen in latere leerjaren bouwen voort op eerdere modulen in eerdere leerjaren. Een voorbeeld daarvan is de module Dynamisch Verkeersmanagement in het vierde jaar. De opleiding Verkeerskunde kent als specialisaties Mobiliteit & Techniek (technische faciliteiten om gedrag te beïnvloeden), Mobiliteit & Ruimte (inrichting van de openbare ruimte) en Mobiliteit & Management (mobiliteitsvraagstukken). De studenten kunnen voor één van deze specialisaties kiezen aan het einde van het tweede jaar. De leerlijnen, aan de hand waarvan het curriculum is opgebouwd, vertonen een oplopende graad van complexiteit. De vraagstukken van de integrale leerlijn worden moeilijker, omdat bijvoorbeeld in het derde en vierde leerjaar de budgetrestricties en de bestuurlijke complexiteit toenemen. De studie is opgebouwd uit een major van 70% van de hoofdfase en een minor van 30% van de hoofdfase. De major is bedoeld om de competenties te behalen, die tot de landelijk vastgestelde eindkwalificaties behoren. De minor kan de student invullen als een specialisatie of een verbreding door onderdelen uit andere studies. De studenten die daarnaar gevraagd zijn door het visitatieteam, ervaren het competentiegerichte leerplan als zijnde goed onderling samenhangend. Zij zijn met name te spreken over de samenhang in de projecten (competentiegericht curriculum) die zij volgen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de samenhang in het nieuwe curriculum als goed en in het oude curriculum als voldoende.
Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
De studenten hebben een duidelijk beeld omtrent dat wat het beroep, waar zij voor opgeleid worden, inhoudt. De studenten rapporteerden tijdens de interviews dat de studie ‘goed te doen’ is; dit blijkt ook uit diverse studentenevaluaties. Daar waar verbeterpunten geduid worden in dergelijke evaluaties, worden ze door het management van de opleiding adequaat ter hand genomen. Via de studiegids, de publicatiekast en via de website worden de studenten adequaat op de hoogte gehouden van studentenroosters, tentamendata, herkansingen en mutaties op het rooster.
Pagina 11 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
•
•
•
• •
De studenten aan de duale opleiding Verkeerskunde worden vooraf in het intakegesprek door de opleiding geïnformeerd over de opzet en inhoud van de studie en over de studiebelasting. Het doel daarvan is de studenten een goed beeld van de opleiding te geven, zodat zij weten waartoe ze besluiten, als ze zich inschrijven. De studenten hebben binnen de duale variant van de opleiding een drietal contactpersonen. De eerste is de persoonlijke studiecoach die de student vanuit de opleiding toegewezen krijgt. Deze is het aanspreekpunt voor de student in het geval van inhoudelijke vragen en opmerkingen. De tweede is de docent waar de student op dat ogenblik de module volgt. Deze kan de student begeleiden op het betreffende vakgebied. De derde is de projectmedewerker die verantwoordelijk is voor de praktische gang van zaken en voor de coördinatie van de opleiding. Bij deze kunnen de studenten terecht met vragen over operationele en logistieke aangelegenheden. De studenten kunnen, ook naar eigen zeggen, de docenten en de projectmedewerker gemakkelijk benaderen. De studenten houden overigens wel de eigen verantwoordelijkheid voor de voortgang van de studie. De studenten moeten zelf contact opnemen. Als dat enige tijd zou duren, neemt de opleiding het initiatief. De duale variant van de opleiding stelt als eis bij een inschrijving van een student dat de werkgever van de student mee de studieovereenkomst ondertekent. De werkgever dient daarmee tot uitdrukking te brengen dat hij de student voldoende zal faciliteren om de studie uit te voeren en af te ronden. De studenten die de duale variant van de opleiding volgen, hebben de toegang tot de elektronische leeromgeving. Deze bevat de inhoud van de modulen, de daarbij behorende dictaten en studiewijzers. Bij een aantal modulen is met het oog op de beoordeling van de eigen vorderingen een aantal vragen na een lesblok toegevoegd.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studeerbaarheid als goed.
Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
•
•
Scholieren van HAVO en VWO met de richtingen Natuur & Gezondheid, Natuur & Techniek, Economie & Maatschappij worden toegelaten. Scholieren uit de richting Cultuur & Maatschappij worden alleen toegelaten als een intakegesprek een positieve uitkomst heeft. Aan studenten die afkomstig zijn van MBO-4 met een verwante opleiding en van VWO wordt de mogelijkheid geboden in te stromen in het tweede jaar. Of deze studenten dat aan kunnen, wordt vastgesteld door middel van een assessment casu quo summerschool. Als na een half jaar blijkt dat ze de verkorte leerroute niet aan kunnen, kunnen ze alsnog overstappen naar de vierjarige opleiding. Studenten die niet aan de formele eisen voor toelating tot de opleiding voldoen, kunnen een verzoek tot dispensatie indienen. De toelatingscommissie, bestaande uit de opleidingsdirecteur, de decaan en een docent van de opleiding, bekijkt dat verzoek en doet een uitspraak. Dat kan leiden tot het moeten wegwerken van een deficiëntie. Het brede en oriënterende karakter van de propedeuse maakt het voor studenten goed mogelijk de propedeuse te volgen. De studenten antwoordden het visitatieteam desgevraagd dat het eerste jaar
Pagina 12 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
studeerbaar is. •
•
•
De aankomende studenten van de duale variant wordt door de opleiding een intake afgenomen. In het gesprek gaat de opleiding na of de student voldoende vooropleiding heeft, over voldoende motivatie beschikt, een helder beeld heeft van opzet, inhoud en belasting van de opleiding, voldoende tijd ter beschikking heeft en over een passende werkkring beschikt. De passende werkkring is belangrijk, omdat bij het ontbreken daarvan de student de praktijkopdrachten in de opleiding niet zou kunnen uitvoeren. Na de intake van de duale student volgt een assessment waarin de opleiding op grond van vooropleiding, werkervaring en persoonlijke belangstelling van de student vaststelt welk studieprogramma de student zou moeten doorlopen. Het assessment wordt afgenomen door een vakdocent Verkeerskunde. Op grond van de bevindingen uit het assessment stelt de duale variant van de opleiding een studieplan op. Dit studieplan omvat de modulen die de student dient te doorlopen om tot een HBObachelordiploma te komen. De modulen zijn altijd en alle afkomstig van de voltijdsvariant van de opleiding. Het studieplan wordt samengesteld door drie vakdocenten die elk één van de studierichtingen vertegenwoordigen. De expertise om tot een afdoende studieplan te komen is hierin gebundeld. In het studieplan staat ook een indicatief tijdsbeslag voor de student per studieonderdeel.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de aansluiting met de instroomkwalificaties als voldoende.
Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • •
•
De formele omvang van het curriculum bedraagt 240 ECTS, waarvan 60 voor de propedeuse en 180 voor de hoofdfase. Met een gemiddelde aantal studie-uren van 35 per week, waarvan 20 lesuren gemiddeld, is de studie in de gestelde tijd goed te voltooien. De studiepunten zijn evenwichtig over de verschillende vakken verdeeld en de zwaarte van de vakken is in overeenstemming met het belang daarvan. Het totale studieprogramma van de duale variant van de opleiding Verkeerskunde telt 240 ECTS en voldoet op die wijze aan de formele vereiste van een opleiding op HBO bachelorniveau. De inhoud van de duale variant van de opleiding bestaat geheel uit het derde en vierde leerjaar van de voltijdsvariant. Dat is bij elkaar 120 ECTS. De duur van de opleiding mag in de ogen van de opleiding maximaal 4 jaar zijn. De opleiding acht het verwerven van 30 ECTS per jaar realistisch, gezien de combinatie van werken en leren. Dat komt overeen met een studiebelasting van ongeveer 15 uur per week. Zo komt de opleiding tot 120 ECTS. Dat houdt in dat de student bij het begin van de opleiding over minimaal 120 ECTS zou moeten beschikken. Bij het assessment gaat de opleiding na of de aankomend student op grond van de vooropleiding, werkervaring en geleverde prestaties inderdaad de benodigde 120 ECTS heeft.
Pagina 13 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
•
De wijze waarop de duale variant van de opleiding tot de vaststelling van het aantal ECTS komt die de student op grond van diploma’s en elders verworven competenties bezit en derhalve vrijstelling verkrijgt, is beoordeeld door het visitatieteam aan de hand van een viertal studentdossiers. De vrijstellingen worden verleend op basis van eerder behaalde relevante diploma’s, relevante werkzaamheden en enkele gesprekken met docenten. De gesprekken hebben een assessment-achtig karakter en worden ondersteund door een lijst met aandachtspunten. Het visitatieteam stelt er vertrouwen in te hebben dat de vrijstellingssystematiek oprecht wordt uitgevoerd, mede blijkens de dossiers. De voorgestelde ‘opleidingscontracten’ ogen adequaat en voor de betreffende studenten volledig (uiteenlopend van 48 tot 89 ECTS). In overweging daarbij is eveneens genomen dat de opleiding tot nu toe voor een zeer overzichtelijk aantal studenten deze intake heeft uitgevoerd. Bij een verdere groei van het aantal studenten, zal een verdere professionalisering (protocollisering) van het assessment nodig zijn om de huidige kwaliteitsstandaard te borgen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studieduur als voldoende. Specifiek ten aanzien van de duale variant van de opleiding heeft het visitatieteam vastgesteld dat de opleiding inzichtelijk heeft gemaakt hoe de vaststelling van het aantal ECTS waarvoor de aankomende student vrijstelling verkrijgt, tot stand komt. Bij een groeiend aantal studenten zal een verdere explicitering van deze werkwijze noodzakelijk zijn
Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen van het visitatieteam: • • •
•
• • •
Het didactisch concept is gericht op het realiseren van de competenties die in de doelstellingen van de opleiding beschreven zijn Het didactisch concept bestaat uit de opzet in leerlijnen: de integrale lijn, de conceptuele lijn, de vaardighedenlijn en de loopbaancoaching. De integrale lijn is geschikt om competenties in de zin van combinaties van kennis en vaardigheden in de vorm van projecten en werkstukken te verwerven. Projecten en werkstukken vragen van de studenten een actieve opstelling om kennis te verwerven en adequaat toe te passen. In projecten leren studenten met elkaar samen te werken. De conceptuele lijn is adequaat om kennis op te doen. Een risico door de nadruk op projecten is dat de kennisverwerving te wensen over zou laten. De opleiding is zich van dat risico bewust en neemt, onder andere in de vorm van op kennis gerichte workshops binnen de projecten maatregelen om het risico te ondervangen. De vaardighedenleerlijn is ruim voldoende in het curriculum aanwezig. De studenten leren binnen de vaardighedenleerlijn onder andere mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden. In de studieloopbaancoaching wordt de student geleerd zelf over de voortgang van de studie na te denken en daaruit keuzes in hun studie te maken. Het concept van de projecten wordt door de studenten toegejuicht, omdat de samenhang van de vakken groot is, omdat de vakken door de integratie in projecten interessant zijn en de stof beter blijft
Pagina 14 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
hangen. • •
• •
•
De duale studenten ontvangen het onderwijs via academiedagen, de elektronische leeromgeving en de uitvoering van praktijkopdrachten op de werkplek. Daarnaast kunnen studenten op ad hoc basis docenten benaderen met vragen. De duale variant van de opleiding verzorgt zogenoemde academiedagen waarbij de student bij de opleiding zelf is. De opleiding gaat uit van gemiddeld één academiedag per twee weken. De academiedagen zijn vrij in te vullen door de student. Dat wil zeggen dat de student zelf kan kiezen op welke dagen hij of zij bij de opleiding zelf aanwezig is. Het gaat bij deze academiedagen niet zozeer om het opdoen van extra kennis als wel om het afstemmen met docenten. De module-inhouden in de vorm van dictaten zijn voor duale studenten beschikbaar via de elektronische leeromgeving van de opleiding. De studenten studeren aan de hand van dat materiaal, waarbij ook studiewijzers en soms aanvullende vragen beschikbaar zijn. In deze modulen nemen naast de theorie de praktijkopdrachten een prominente plaats in. Dat geldt naast de modulen ook voor de stageopdrachten en de afstudeeropdrachten. De studenten voeren de praktijkopdrachten uit in het bedrijf waar zij werkzaam zijn. Zij doen dat onder begeleiding van de bedrijfsbegeleider. Niet al het materiaal op de elektronische leeromgeving sluit in alle opzichten aan op de stof van de tentamens. De interpretatie en aanwijzingen door de docenten ten aanzien van dat materiaal blijken bij verschillende modules noodzakelijk. Het Certiked visitatieteam pleit voor een verdere didactisering van de materialen, bijvoorbeeld conform vooraf opgestelde richtlijnen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de afstemming tussen vormgeving en inhoud van de voltijd variant van de opleiding als goed. Het visitatieteam heeft overwogen dat het concept van de leerlijnen de studenten in staat stelt de verschillende competenties van de beginnend beroepsbeoefenaar op doelgerichte wijze op te doen. Binnen de leerlijnen zijn de werkvormen effectief in het aanleren van de competenties, zoals met name tot uiting komt in de projecten. Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de afstemming tussen vormgeving en inhoud van de duale variant van de opleiding als voldoende. De omstandigheid dat het lesmateriaal op de elektronische leeromgeving nog een verdere didactisering kunnen krijgen, wordt in voldoende mate door de benaderbaarheid van de docenten gecompenseerd.
Beoordeling en toetsing: door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen van het visitatieteam: •
•
De projecten waaraan de studenten deelnemen, worden getoetst door middel van werkstukken die groepsgewijze worden ingeleverd en worden beoordeeld. Door de intensieve begeleiding door de docenten en door de onderlinge samenwerking van studenten, is wel duidelijk wat de bijdrage van de individuele student is. De workshops, die binnen de projecten worden verzorgd om onderwerpen theoretisch te versterken, worden op individuele basis in de vorm van een schriftelijk of mondeling tentamen getoetst.
Pagina 15 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
•
• • • • •
• • •
De afstudeerscripties worden beoordeeld door een commissie, die onder voorzitterschap staat van een vertegenwoordiger van de opleiding Verkeerskunde en waarin verder zitting hebben de docent, bij wie de student de afstudeerscriptie heeft geschreven, de begeleider uit de organisatie waarop de scriptie betrekking heeft en een onafhankelijke gecommitteerde. De beoordeling vindt aldus door meerdere deskundigen van verschillende kanten plaats. Het visitatieteam heeft een serie van toetsen van uiteenlopende vakken ingezien. De toetsen zijn van voldoende diepgang, complexiteit en zwaarte. Studenten geven aan dat sommige vragen uit eerdere toetsen opnieuw worden gebruikt. De stageverslagen zijn van voldoende niveau en geven blijk van een voldoende mate van diepgang in de behandeling van het onderwerp. De afstudeerscripties worden beoordeeld op aspecten als probleemanalyse, complexiteit en haalbaarheid van de oplossing. De beoordeling van de scripties is adequaat. Organisaties die studenten van de opleiding Verkeerskunde een stage verlenen en/of in dienst nemen, zijn tevreden over de kennis waarover de studenten beschikken. De afstudeerscripties worden beoordeeld door een commissie, die onder voorzitterschap staat van een vertegenwoordiger van de opleiding Verkeerskunde en waarin verder zitting hebben de docent, bij wie de student de afstudeerscriptie heeft geschreven, de begeleider uit de organisatie waarop de scriptie betrekking heeft en een onafhankelijke gecommitteerde. De beoordeling vindt aldus door meerdere deskundigen van verschillende kanten plaats. De mondelinge en schriftelijke tentamens en de praktijkopdrachten zijn in de duale variant van de opleiding hetzelfde als in de voltijdvariant. De praktijkopdrachten door studenten worden beoordeeld door zowel de bedrijfsbegeleider als de begeleider vanuit de opleiding. Er is derhalve sprake van twee gescheiden beoordelingen, waarbij het oordeel van de opleiding bepalend is. De modulen worden in geval van de duale variant van de opleiding op individuele basis in de vorm van een schriftelijk of mondeling tentamen getoetst.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de toetsing als voldoende.
Samenvatting beoordeling onderwerp ’Programma’ Het Certiked visitatieteam heeft vastgesteld dat de doelstellingen van de opleiding op adequate wijze worden ingevuld door het programma. De programmavernieuwing is adequaat voltrokken tot en met het tweede jaar (tijdens de visitatie was het eerste jaar operationeel); gezien de deskundigheid van de betrokkenen ziet Certiked ook de verdere uitwerking met vertrouwen tegemoet. Studenten, beroepenveld en werkgevers van studenten tonen zich tevreden over het programma en de resultaten daarvan. Alles overziend beoordeelt Certiked alle onderliggende facetten voldoende en goed, en daarmee dit onderwerp als voldoende.
Pagina 16 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Onderwerp: inzet van personeel Eisen HBO. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • •
De docenten die lesgeven aan de opleiding Verkeerskunde, zijn voor een deel part-time bij de opleiding werkzaam; ze ontplooien daarnaast activiteiten op hun vakgebied. In de projecten en ook in de vakken (in het derde en vierde leerjaar) geven op regelmatige basis gastdocenten les. De gastdocenten zijn onder meer afkomstig van overheden en adviesbureaus. In de projecten laten de docenten op een goede wijze de praktijk naar voren komen. Dat gebeurt door aan de praktijk ontleende cases te gebruiken om aan de hand daarvan bepaalde onderwerpen naar voren te brengen. De aan de praktijk ontleende cases spelen een zeer belangrijke rol in de projecten. Docenten participeren in de praktijkgedeelten van het curriculum, zoals de Week van de Beleving, excursies, stages en afstudeeropdrachten. Als gevolg van het contact met stagebegeleiders, gecommitteerden bij afstudeeropdrachten en leden van de werkveldcommissie versterken de docenten hun kennis en vaardigheden op het gebied van het verbinden van de opleiding en de beroepspraktijk.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de wijze waarop het personeel een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk als goed. Het visitatieteam heeft overwogen dat zowel in het binnenschoolse curriculum (in de projecten) als in het buitenschoolse deel van het curriculum (in de stages en excursies), de docenten intensief en actief de beroepspraktijk bij de opleiding betrekken.
Kwantiteit personeel: er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • •
De opleiding heeft een overzicht gemaakt van de benodigde inzet van docenten in de vorm van een formatieplan. Naast de docenten is voorzien in de functies van opleidingsdirecteur, decaan, onderwijskundige en secretariële ondersteuning. Vervanging op korte termijn in het geval van ziekte is gewaarborgd. Doordat in de projecten vaak met tweetallen docenten wordt gewerkt, is de vervanging daar eenvoudiger.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de kwantitatieve aspecten van het personeel als voldoende.
Pagina 17 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Kwaliteit personeel: het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • • •
De opleiding voorziet in het voeren van functioneringsgesprekken van het personeel. In deze gesprekken wordt gesproken over de persoonlijke ontwikkelingsplannen van het personeel. Het feit van de aanstelling van de decaan en de onderwijskundige draagt bij aan de kwaliteit van de inzet van de docenten. Er zijn studiedagen voor docenten, waarop met name aandacht besteed is aan het nieuwe, competentiegerichte curriculum en de invulling van de projecten in dat verband. Tijdens de interviews gaven docenten blijk van hun toewijding en hoge mate van kennis van zaken op hun vakgebied. Studenten geven aan zich gestimuleerd te voelen door docenten en onderwijsconcept. Het onderwijsvernieuwingsproces wordt door docenten en management met enthousiasme ter hand genomen.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de kwaliteit van het personeel als goed. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de docenten zeer ter zake kundig zijn op het vakgebied, dat zij met enthousiasme inhoud geven aan het onderwijs en dat zij op verschillende gebieden adequaat worden ondersteund bij het versterken van hun vaardigheden.
Samenvatting beoordeling onderwerp ’Inzet van personeel’ Certiked heeft in haar visitatie geconstateerd dat de docenten betrokken en deskundig zijn wat betreft hun vakgebied. Relatief veel docenten hebben naast hun docerende taak ook parttime betrekkingen in het werkveld. De inzet van een onderwijskundige en de betrokkenheid van de decaan maakt dat een goede deskundigheid wordt ingezet bij de vernieuwing van het programma. De onderliggende facetten zijn als voldoende of goed gekwalificeerd, en derhalve beoordeelt het Certiked team dit onderwerp ook als voldoende.
Pagina 18 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Onderwerp: voorzieningen Materiële voorzieningen: de huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • •
De materiële voorzieningen bestaan uit leslokalen en uit ruimten, waarin de studenten gezamenlijk kunnen werken aan de projecten. De huisvesting is in een modern gebouw, dat recent is ingericht op meer projectmatig werken (‘areas’). De studenten kunnen tot 21.30 uur in de ruimten terecht. In de mediatheek is voor de opleiding relevante literatuur en tijdschriften aanwezig. Het aantal computers voor gebruik door de studenten is overdag beperkt. Studenten geven zelf aan dat met een goede planning dit niet leidt tot onoverkomelijke problemen. Studenten van de duale variant van de opleiding kunnen gebruik maken van de elektronische leeromgeving.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de voorzieningen als voldoende.
Studiebegeleiding: de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
• • • • • •
Bij de vorige visitatie zijn er door de visitatiecommissie opmerkingen gemaakt over de begeleiding van studenten als zijnde ontoereikend. De opleiding heeft deze opmerkingen ter harte genomen en heeft gezocht naar wegen om dat aspect te verbeteren. De opleiding heeft op grond van dat oordeel een decaan aangesteld. Deze decaan heeft een begeleidingssysteem opgesteld. Uit onderzoek blijkt dat het decanaat goed functioneert. Het begeleidingssysteem wordt per 2004/2005 uitgebreid tot studieloopbaancoaching. De begeleiding door studenten is in de eerste twee leerjaren intensief. Naarmate de leerjaren vorderen, neemt de intensiteit van de begeleiding af en zijn de studenten meer zelfsturend. De docenten zijn goed benaderbaar voor de studenten in het geval deze vragen hebben over de inhoud van de studie. In het geval van de projecten fungeert de docent als procesbegeleider. Bij afwijkende prestaties kan de student in het eerste en tweede jaar zich tot de mentor wenden. Studenten kunnen afspraken met de mentor maken om vakken in te halen. In het derde en vierde leerjaar zijn de stagecoördinatoren en afstudeercoördinatoren voor de studenten aanspreekpunt, als het gaat om de studievoortgang. In voorkomende gevallen, bij ernstige situaties van studievertraging, is de decaan voor de studenten aanspreekbaar. De studenten bevestigen desgevraagd dat de begeleiding door de docenten naar behoren is.
Pagina 19 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
• • • •
•
De duale studenten krijgen binnen de opleiding begeleiding van drie personen, te weten de studiecoach, de docent van de module waaraan de student werkt en de projectmedewerker. De duale student krijgt inhoudelijke begeleiding van de persoonlijke studiecoach die de student vanuit de opleiding toegewezen krijgt. Deze is het aanspreekpunt voor de student in het geval van inhoudelijke vragen en opmerkingen. De docent waar de duale student op dat ogenblik de module volgt, draagt zorg voor de begeleiding op het betreffende vakgebied. De derde vorm van studiebegeleiding bij de duale variant vindt plaats in de persoon van de projectmedewerker. Deze is verantwoordelijk voor de praktische gang van zaken en voor de coördinatie van de opleiding. Bij deze kunnen de studenten terecht met vragen over operationele en logistieke aangelegenheden. De duale studenten hebben via de elektronische leeromgeving toegang tot de informatie over de inhoud van academiedagen en andere studie-informatie die voor hen van belang is.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de studiebegeleiding als voldoende.
Samenvatting beoordeling onderwerp ’Voorzieningen’ Ten aanzien van de onderliggende facetten heeft Certiked vastgesteld dat de huisvesting adequaat en van recente datum is, en aangepast is aan het concept van projectgewijs onderricht. De studiebegeleiding functioneert adequaat. Alles bij elkaar beoordeelt het Certiked team dit onderwerp als voldoende.
Pagina 20 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Onderwerp: interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten: de opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
• •
• • •
NHTV, internationale hogeschool Breda heeft een kwaliteitssysteem ingevoerd dat is ontwikkeld door het Strategisch centrum Kennis, Innovatie en Kwaliteit. Dit kwaliteitssysteem is geënt op de gedachte van de Deming-cirkel: Plan, Do, Check en Act. De hogeschool neemt het standpunt in dat de verschillende onderdelen van de hogeschool zelf verantwoordelijk zijn voor de invulling van het kwaliteitssysteem. De doelstellingen van de opleiding zijn geformuleerd in termen van instroom, verblijfsduur, inhoud van het curriculum en didactische invulling De opleiding Verkeerskunde beschikt over instrumenten om de opleiding te evalueren. Naast de input vanuit de werkveldcommissie gaat het onder andere om de Monitorgroep, die de nieuwe onderwijsvormen evalueert, de jaarlijkse studentenconferentie (waarin studenten en docenten de opleiding evalueren), vragenlijsten van studenten na elk lesblok en een jaarlijks gesprek met vierdejaars studenten. Het Leerplanoverleg van de opleiding Verkeerskunde is de vergadering waarin verbetervoorstellen worden gedaan en waarin besluiten daarover worden genomen. Formeel is het Leerplanoverleg een adviesorgaan voor de opleidingsdirecteur. De studenten dienen evaluaties over docenten in, voorafgaande aan de cijfering van de tentamens. De resultaten van de evaluaties en de acties die daaruit voortvloeien worden evenwel niet aan de studenten doorgegeven. De opleiding heeft recentelijk zowel een arbeidsmarktonderzoek (ondervragen van de afnemende bedrijven) als een enquête onder afgestudeerden gehouden.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de interne kwaliteitszorg als goed. Daarbij heeft het visitatieteam overwogen dat de opleiding gebruik maakt van het kwaliteitssysteem van de hogeschool, dat adequaat is, daarbinnen zelf streefdoelen heeft geformuleerd en de eigen prestaties evalueert aan de hand van periodieke onderzoeken bij de belangrijkste stakeholders.
Maatregelen tot verbetering: de uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: •
De opleiding heeft een reeks van concrete verbeteringen gerealiseerd in de afgelopen jaren, onder andere op basis van uitkomsten van het eerder beschreven kwaliteitssysteem. Deze zijn onder andere: a) de verbetering van de begeleiding van studenten b) de verbetering van het functioneren van docenten vanuit de evaluaties door studenten c) het introduceren van de Week van de Beleving om de beroepsvorming in de propedeuse te versterken
Pagina 21 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
d) versterken van managementvaardigheden in de opleiding door het project Consultancy in het eerste jaar en de module Projectmanagement in het vierde jaar e) optimalisering van de werkwijze van de werkveldcommissie. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de maatregelen tot verbetering als goed. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de opleiding een aantal verbetermaatregelen heeft genomen en dat deze maatregelen tot daadwerkelijke verbeteringen hebben geleid.
Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld; bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • •
De medewerkers bij de opleiding worden in de vorm van bijvoorbeeld het Leerplanoverleg actief bij de kwaliteitszorg betrokken. Het beroepenveld in de vorm van de werkveldcommissie is actief bij het adviseren over de opleiding betrokken. Dat komt ook met name tot uiting in de beoordeling van afstudeerscripties door de werkveldcommissie. Aan de studenten wordt zowel periodiek en op de studentenconferentie naar hun mening over de opleiding gevraagd. Onder afgestudeerden is in december 2003 een tevredenheidsonderzoek gehouden.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het betrekken van stakeholders als goed. Het visitatieteam heeft daarbij overwogen dat de opleiding alle belangrijke stakeholders periodiek bij de interne kwaliteitszorg betrekt en daar input aan vraagt met betrekking tot het eigen functioneren.
Samenvatting beoordeling onderwerp ’Interne kwaliteitszorg’ NHTV heeft in de achterliggende periode een kwaliteitssysteem opgezet en ingevoerd dat een goede basis vormt voor een plan-do-check-act cyclus op het niveau van de opleiding. De bevraging van stakeholders en het nemen van acties daar waar nodig, neemt daarbij een centrale plaats in. De opleiding Verkeerskunde heeft laten zien adequaat met dergelijke informatie om te gaan en op gestructureerde wijze tot wezenlijke verbeteringen te kunnen komen. Op grond daarvan zijn alle onderliggende facetten als goed beoordeeld, en daarmee wordt dit onderwerp als voldoende gekwalificeerd.
Pagina 22 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Onderwerp: resultaten Gerealiseerd niveau: de gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • •
De toetsen en tentamens worden zodanig beoordeeld, dat de studenten aan de vereiste kwalificaties voldoen. De afstudeeropdrachten weerspiegelen qua probleemstelling, aanpak, diepgang, toepassen van kennis en oordeelsvorming in voldoende mate de eindkwalificaties.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het gerealiseerde niveau als voldoende.
Onderwijsrendement: voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Het visitatieteam heeft de volgende bevindingen gedaan: • • • • • •
De opleiding heeft streefcijfers geformuleerd voor het onderwijsrendement. De opleiding streeft ernaar meer instroom te genereren. De gemiddelde studieduur van de studenten die uiteindelijk afhaken, is relatief lang. De opleiding streeft ernaar door strengere eisen van doorstroming na de propedeuse en na het tweede jaar deze gemiddelde studieduur te bekorten en meer studenten op een kansrijke wijze door te laten stromen. Door een hogere instroom en door de strengere tussentijdse selectie tracht de opleiding het aantal afgestudeerden te verhogen. De eerste tekenen daarover zijn bemoedigend omdat het propedeuserendement in 2003/2004 sterk omhoog gegaan is. De slagingspercentages van de opleiding tegenover andere hogescholen worden vergeleken.
Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen het onderwijsrendement als voldoende.
Samenvatting beoordeling onderwerp ’Resultaten’ Bestudering van de gerealiseerde eindniveaus laat zien dat de afgestudeerden daadwerkelijk het gewenste niveau hebben bereikt. De onderwijsrendementen voldoen aan de doelstellingen. De onderliggende facetten zijn als voldoende beoordeeld, en derhalve is dit onderwerp in totaliteit voldoende.
Pagina 23 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Bijlage 1: Samenstelling visitatieteam Het visitatieteam bestond uit de volgende vier personen: Ir. R.S. Kloosterman (1967), teamleider De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Ing. J.W. Dommerholt (1955), extern deskundige De heer Dommerholt is na zijn afronding van de studie: Verkeersplanologie aan de Verkeersacademie Tilburg, gedurende dertien jaar werkzaam geweest voor het bureau Goudappel Coffeng. Dit is een adviesorganisatie op het gebied van verkeer, vervoer en ruimtelijke economie, met thans circa 200 medewerkers. Wim Dommerholt vervulde daar functies van projectleider / adviseur verkeer en vervoer en werd senior consultant verkeer en vervoer uiteindelijk lid van het managementteam. Sinds 2003 is hij senior consultant bij een kleiner adviesbureau. Drs. W.J.J.C. Vercouteren (1953), secretaris Na zijn studie economie heeft Wim Vercouteren een vijftal jaar managementfuncties bekleed. Sinds 1990 heeft hij op basis van zelfstandigheid, analyse-werkzaamheden en interim management verricht, met name voor opleidingsinstituten: ISBW, Wolters-Kluwer Geneve, Ministerie OC&W. Op zeer regelmatige basis treedt de heer Vercouteren op als secretaris van Certiked visitatieteams. J.A.M. van Velthoven (1979), studentlid Hans van Velthoven studeert aan de faculty of architecture, Technische Universiteit Delft, afstudeerrichtingen Real estate en housing én Buildingtechnology. Halverwege 2005 verwacht hij te komen tot de afronding van zijn dubbele afstudeertraject. In 2001 behaalde hij zijn propedeuse Bedrijfskunde aan de Erasmus universiteit Rotterdam. Hij verrichtte voorts onderzoek naar de complexe vastgoedmarkt van Mexico City en Canada. Het visitatieteam onderschrijft unaniem de bevindingen en beoordelingen per onderwerp en per facet zoals weergegeven in deze rapportage, en heeft verklaard op onafhankelijke wijze tot deze beoordeling gekomen te zijn.
Pagina 24 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Bijlage 2: Programma Programma van de g op 5 april 2004 (het programma voor de opleidingen eerste visitatiedag Verkeerskunde en Ruimtelijke ordening en planologie liep gelijk op) 09.00 uur – 09.30 uur College van Bestuur en opleidingsdirecteur onderwerpen: voorstellen, doornemen van het programma en van de visitatiedag H. Uijterwijk (voorzitter College van Bestuur), mevrouw J. Keizer (lid College van Bestuur), J.H. Copier (opleidingsdirecteur) 09.30 uur – 11.30 uur Opleidingsdirecteur en didactische staf (management team) onderwerpen: domeinspecifieke eisen, bachelorniveau, HBO-oriëntatie, programma van de opleiding J.H. Copier (opleidingsdirecteur), mevrouw B. van der Heide (decaan), A.P.M. Wilson (docent Verkeerskunde), mevrouw C. Noteborn (onderwijskundige), mevrouw C.L.C.M. Spapé (docent mobiliteit en ruimte) 11.30 uur – 14.00 uur Documentenonderzoek, lunch, aanvullend gesprek met opleidingsdirecteur 14.00 uur – 15.00 uur Leden van de werkveldcommissie Verkeerskunde onderwerpen: domeinspecifieke eisen, HBO-oriëntatie J. van Kooten (zelfstandig ondernemer), T. Boot (gemeente Almere) 15.00 uur – 16.00 uur Leden van de werkveldcommissie Ruimtelijke ordening en planologie onderwerpen: domeinspecifieke eisen, HBO-oriëntatie G. Kersten (directeur Bureau voor Ruimtelijke Ordening, BRO), A.W. Hartman, gemeente Breda 16.00 uur – 17.30 uur Aanvullend onderzoek 17.30 uur – 18.00 uur Terugkoppeling aan opleidingsmanagement
Pagina 25 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Programma van de tweede visitatiedag op 8 juni 2004 (het programma van de opleidingen Verkeerskunde en Ruimtelijke ordening en planologie liep gelijk op) 09.00 uur – 10.00 uur Docenten Verkeerskunde en Ruimtelijke ordening en planologie, docerend in de hoofdvakken Onderwerpen: vakinhoud, beroepsoriëntatie, didactiek R. Homman (docent dynamisch verkeersmanagement), J.W. Proper (docent openbaar vervoer), mevrouw C.L.C.M. Spapé (docent verkeersplanologie), mevrouw B. van Schijndel (docent ruimtelijke ordening), mevrouw T. Wapstra (communicatieve vaardigheden), M. van de Borst (stedenbouwkundig ontwerp) 10.00 uur – 11.00 uur Afstudeercoördinatoren en stagecoördinatoren Onderwerpen: stages en afstudeeropdrachten P. Arts (stagecoördinator Verkeerskunde), A.P.M. Wilson (afstudeercoördinator Verkeerskunde), mevrouw M. Ilcken (afstudeercoördinator Ruimtelijke ordening en planologie), F. van der Eeden (stagecoördinator Ruimtelijke ordening en planologie) 11.00 uur – 12.00 uur Studenten Verkeerskunde, verdeeld over de verschillende leerjaren Onderwerpen: studiebegeleiding, studielast, informatievoorziening, faciliteiten M. Wijnen, T. Steijvers, W. Vaartjes, Sj. Methorst, F. Verhoef, J. Buitink, N. Heister, J. Beenker 12.00 uur – 13.00 uur Documentenonderzoek, lunch 13.00 uur – 14.00 uur Studenten Ruimtelijke ordening en planologie Onderwerpen: studiebegeleiding, studielast, informatievoorziening, faciliteiten Gilissen, Klein-Haarhuis, Schols, Herreburgh, Schalken 14.00 uur – 15.00 uur Afstudeerders, van verschillende afstudeerrichtingen Onderwerp: resultaten van de opleiding Verkeerskunde en Ruimtelijke ordening en planologie Veltstra, Landman, Verschuren, Van Dijk, Broijl 15.00 uur – 16.00 uur Alumni, verdeeld over de profit en not-for-profitsector Onderwerp: aansluiting opleidingen op de beroepspraktijk 16.00 uur – 17.30 uur Aanvullend onderzoek, intern beraad van visitatieteam 17.30 uur – 18.00 uur Terugkoppeling aan opleidingsmanagement
Pagina 26 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Programma van de derde visitatiedag op 16 november 2004 (specifiek gericht op de duale variant van de opleiding Verkeerskunde) 14.00 uur – 15.30 uur Management en docenten van de opleiding Onderwerpen: vakinhoud, beroepsoriëntatie, didactiek J.H. Copier (opleidingsdirecteur), mevrouw C.L.C.M. Spapé (docent), P. Arts (docent) en mevrouw I. Michielsen (projectmedewerker) 15.30 uur – 16.30 uur Studenten Onderwerpen: didactiek, studiebegeleiding, studielast en informatievoorziening R. Bergsma en P. Weerts 16.30 uur – 17.00 uur Aanvullend onderzoek, intern beraad van visitatieteam 17.00 uur – 17.15 uur Terugkoppeling aan opleidingsmanagement
Pagina 27 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader Als domeinspecifiek referentiekader is gehanteerd het document ‘Beroepscompetenties van de HBOverkeerskundige’ van mei 2003. (los bijgevoegd)
Pagina 28 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Bijlage 4: Documenten Documenten die zijn bestudeerd, zijn: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Zelfevaluatie opleiding Verkeerskunde, februari 2004 Beroeps- en opleidingskwalificaties HBO-opleidingen Verkeerskunde, januari 1999 Beroepscompetenties van de HBO-verkeerskundige, mei 2003 Opleidingsplan 2003/2004 van opleiding Verkeerskunde Academie voor Stedenbouw, Logistiek en Mobiliteit; studiegids Een wereld vol beweging: Academie voor Stedenbouw, Logistiek en Mobiliteit; brochure NHTV in praktijk: Academie voor Stedenbouw, Logistiek en Mobiliteit; brochure voor bedrijven Onderwijs- en examenregeling voor de opleiding Verkeerskunde Project vraaggestuurd onderwijs; september 2003 Op weg naar een nieuw leerplan; november 2003 Nieuw Elan, Beleidsplan 2002/2003 voor de Opleidingen Ruimtelijke Ordening en Verkeerskunde; juni 2002 Op weg naar de Academie voor Stedenbouw, Logistiek en Mobiliteit, Beleidsplan 2003/2004, september 2003 Overzicht van aantallen studenten en kwantitatieve rendementscijfers voor de opleiding Verkeerskunde Literatuurlijst voor de opleiding Verkeerskunde, 2003/2004 Statement werkveldcommissie Verkeerskunde, zomer 2003 Expertmeeting validering beroepscompetenties HBO-verkeerskundige, Utrecht, 13 mei 2003 Actualisering leerstof bij de opleiding Verkeerskunde Taak, verantwoordelijkheid en werkwijze van het Leerplanoverleg (LPO) van Verkeerskunde en Ruimtelijke ordening en planologie Profilering: de student kan kiezen tussen specialisatie en verbreding, voorjaar 2004 Informatievoorziening aan studenten: overzicht Eisen bij entrée in programma Verkeerskunde Overzicht van voorkomen van Dublin Descriptoren in curriculum Verkeerskunde Vergelijkend overzicht van rendementscijfers tussen hogescholen over opleiding Verkeerskunde Notitie studentenbegeleiding, november 2003 Van dialoog tot concrete verbeteringen: 10 voorbeelden van verbeterbeleid Competenties: een kwestie van maat houden en van maat nemen Beroeps- en opleidingskwalificaties Verkeerskunde, matrix
Pagina 29 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412
NHTV © Certiked
Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen Ir. R.S. Kloosterman Ing. J.W. Dommerholt Drs. W.J.J.C. Vercouteren J.A.M. van Velthoven
Pagina 30 van 30 Opleiding Verkeerskunde voltijd, duaal dv 0412