NETWERK ACADEMISCHE HUISARTSPRAKTIJKEN NIJMEGEN
Jaarverslag 2004 Huisartsenpraktijk Berghem
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
1
CMR NMP
Huisartsenpraktijk Berghem
Kapelaan Kitslaarstraat 2 5351 EM Berghem T 0412 401922 F 0412 402998
[email protected] E I www.berghem.praktijkinfo.nl Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
2
INHOUDSOPGAVE 1.
2.
3.
4.
5.
6. 7. 8.
INLEIDING .................................................................................................................................. 5 Historie .......................................................................................................................................... 5 Praktijkdoelen............................................................................................................................... 5 Totstandkoming van dit jaarverslag ........................................................................................ 5 DE HUISARTSENPRAKTIJK ................................................................................................ 6 Praktijkorganisatie ...................................................................................................................... 6 Personeel........................................................................................................................................ 6 Praktijkuitrusting ........................................................................................................................ 7 PATIENTEN .............................................................................................................................. 8 Aantallen ........................................................................................................................................ 8 Geslachts- en leeftijdsverdeling.............................................................................................. 8 Overzicht patiënten per woonplaats ....................................................................................... 8 In- en uitstroom ........................................................................................................................... 9 ZORG EN KWALITEIT......................................................................................................... 10 Aantal verrichtingen ................................................................................................................. 10 Preventie .......................................................................................................................................11 Ziekten en sterfte..................................................................................................................... 12 Verwijzingen................................................................................................................................ 12 Medicatie ..................................................................................................................................... 14 Transparantie Huisartsenzorg................................................................................................ 15 Laboratoriumverwijzingen........................................................................................................ 16 Ziekenhuisbezoek....................................................................................................................... 16 Elastische kousen....................................................................................................................... 16 Consultatie GGZ ......................................................................................................................... 16 PRAKTIJKONDERSTEUNING............................................................................................ 17 Diabetes mellitus ....................................................................................................................... 18 Hypertensie................................................................................................................................. 19 Astma/COPD ............................................................................................................................... 19 Cardiovasculaire risicofactoren.............................................................................................. 19 Ouderenzorg .............................................................................................................................. 20 Ondersteuning/advisering aan- en uittrekhulpmiddelen elastische kous .................... 20 Verzorgen van bijscholing aan assistenten .......................................................................... 21 Administratieve taken .............................................................................................................. 21 OPLEIDING ............................................................................................................................. 21 WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK .............................................................................. 22 KWALITEITSBELEID.......................................................................................................... 22 Doelen en afspraken ................................................................................................................. 22 Nascholing................................................................................................................................... 22 Systematisch overleg............................................................................................................... 22 FTO huisartsen en apotheek Berghem................................................................................. 22 Signalering opinies van patiënten .......................................................................................... 23 Registratie ongevallen.............................................................................................................. 23 Klachtenregeling........................................................................................................................ 23
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
3
9. 10.
VOORUITBLIK ...................................................................................................................... 23 NASCHOLING, VOORDRACHTEN EN PUBLICATIES ................................................ 24 Geaccrediteerde nascholing / activiteiten C.W. Brink..................................................... 24 Geaccrediteerde nascholing / activiteiten J.P. van der Krogt ....................................... 24 Geaccrediteerde nascholing / activiteiten W.J.C. de Grauw ........................................ 25 Nascholing José van Boxtel .................................................................................................... 26 11. ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN HET NMP ............................................................ 27 Automatisering .......................................................................................................................... 27 Monitoring diabetes mellitus type 2..................................................................................... 27 Hypertensie monitoring ........................................................................................................... 28 Monitoring COPD....................................................................................................................... 29 PREVASK, preventie van astma bij kinderen ...................................................................... 30 Teledermatologie-Project....................................................................................................... 30 Healthfacil.................................................................................................................................. 30
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
4
1.
INLEIDING
Historie In 1974 nam C.W. Brink de praktijk over van collega H.G.M. Teunissen. In hetzelfde jaar vond er uitbreiding plaats door de komst van J.P. van der Krogt. In december 1985 volgde de associatie met W.J.C. de Grauw, die eerder in deze praktijk zijn huisartsenopleiding had gevolgd. Sinds 1989 heeft W.J.C. de Grauw tevens een functie als wetenschappelijk medewerker (0,3 Fte) bij de afdeling Huisartsgeneeskunde van de Radboud Universiteit Nijmegen. Mede hierdoor maakt de praktijk deel uit van het Netwerk Academische Huisartspraktijken Nijmegen CMR/NMP, waarin het monitoren van chronische aandoeningen een belangrijk aandachtspunt is. In 2001 promoveerde W.J.C. de Grauw tot doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen op een onderzoek naar het beloop van diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk. Op 1 januari 2004 trad L.M.E. Plönes-van der Krogt toe tot de praktijk als huisarts in dienst van een huisarts (hidha). De praktijk maakt deel uit van de huisartsengroep (=hagro) KOS: in deze groep nemen verder deel de huisartsen uit Herpen, Lith, Megen, Schaijk en Ravenstein.
Praktijkdoelen De huisartsenpraktijk Berghem staat voor laagdrempelige, kwalitatief hoogstaande eerstelijns gezondheidszorg. De deelname aan het NMP betekent naast het monitoren van chronisch zieken, een actieve deelname aan wetenschappelijk onderzoek in de eerste lijn. Ook de opleiding van medische studenten speelt een belangrijke rol: de praktijk ontvangt regelmatig studenten in de preklinische fase, co-assistenten en participeert in de huisartsopleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast fungeert de praktijk regelmatig als stageplaats voor dokterassistenten in opleiding en als oriëntatieplaats voor praktijkondersteuners/ -verpleegkundigen.
Totstandkoming van dit jaarverslag Het verslag kwam tot stand in samenwerking met J.P. van der Krogt en José van Boxtel, praktijkverpleegkundige. De bijlagen in dit jaarverslag met betrekking tot de activiteiten in het kader van het NMP, zijn verzorgd door W.J.C. de Grauw.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
5
2.
DE HUISARTSENPRAKTIJK
Praktijkorganisatie Met ingang van 2004 is de praktijk een groepspraktijk van vier huisartsen. CW Brink, JP van der Krogt en WJC de Grauw vormen samen een maatschap en Mw. L Plönes werkt in dienstverband van deze maatschap. Daarnaast is er nog een huisarts in opleiding aanwezig (opleider C.W. Brink).
C.W. Brink 0,7 Fte
J.P. v.d. Krogt 0,8 Fte
dr. W.J.C. de Grauw L.M.E. Plönes-v.d. Krogt 0,7 Fte 0,6 Fte
De zorg voor de patiënten is niet gescheiden per huisarts, maar wordt bewust gezamenlijk gedeeld. De praktijkorganisatie wordt beschreven in de praktijkfolder maar is ook te vinden via de website: www.berghem.praktijkinfo.nl
Personeel In de huisartsenpraktijk zijn 6 assistenten, allen parttime, werkzaam.
Diana Koopmans 0,3 Fte
Sabrina In den Bosch 0,3 Fte
Jannie Vissers 0,7 Fte
Marion van Oort 0,7 Fte
Gerrie van de Ven 0,2 Fte
Ans van Bergen 0,5 Fte
Wegens verhuizing moest Susan Koerntjes haar functie als oproepkracht beëindigen. Op 1 november trad Ans van Bergen-Brands in dienst wegens het zwangerschapsverlof van Marion van Oort. Sinds 2002 beschikte de praktijk over twee praktijkverpleegkundigen, Mirjam van de Aast en José van Boxtel. Mirjam van de Aast heeft haar werk beëindigd per 01-04-2004. Zij blijft wel als diabetesverpleegkundige actief in de praktijk, echter thans in dienst van de Stichting
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
6
Thuiszorg Brabant Noordoost. Zij verzorgt eenmaal per 3 weken een diabetesspreekuur in de praktijk. José van Boxtel heeft door het vertrek van Mirjam van Aast per 01-05-2004 haar dienstverband uitgebreid van 28 naar 34 uur per week.
José van Boxtel 0,7 Fte Verder werken als huishoudelijke hulp Petra v.d Wielen (0,2 Fte) en Jacquelien Mulders (0,025 Fte). Tinie Mulders werkt als tuinman (0,05 Fte).
Praktijkuitrusting De huisartsenpraktijk is gevestigd in een praktijkgebouw centraal gelegen in Berghem. In de directe nabijheid zijn zowel de apotheek, de thuiszorg, het algemeen maatschappelijk werk, de fysiotherapie als de tandarts gevestigd. De praktijkruimte is in 1977 gebouwd en is geheel gelegen op de begane grond. De laatste verbouwing dateert van het jaar 2000, waarna de praktijkruimte in totaal 245 m² bedraagt. Sinds september 1992 werkt de praktijk met het automatiseringssysteem Promedico. Dit systeem wordt gebruikt voor de opslag en verwerking van alle medische gegevens, de financiële administratie, het uitschrijven en registreren van recepten, het uitschrijven van recepten via het EVS, het maken van (verwijs)brieven, de elektronische communicatie met laboratoria, ziekenhuizen en apotheek en tenslotte ook voor de elektronische afspraakagenda. In de medische module wordt een probleemgestuurde registratie gehanteerd door zowel huisartsen als praktijkverpleegkundigen, gekoppeld aan de ICPC codes. Er is een elektronische communicatie met de apotheek in Berghem en met het laboratorium en de röntgenafdeling van ziekenhuis Bernhoven. Los van het netwerk is een “stand-alone” computer ingericht voor communicatie met internet en het ontvangen van elektronische post. Het medisch instrumentarium is voortdurend aan herziening onderhevig. Waar nodig vindt vervanging en/of uitbreiding plaats.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
7
3.
PATIENTEN
Aantallen Op 1 januari 2005 waren er 6444 patiënten in de praktijk ingeschreven. Het afgelopen jaar is de patiëntenpopulatie met 45 personen gegroeid. Het totale aantal ingeschrevenen is in de afgelopen 5 jaar gegroeid met 263, dit is een groei van 4,3%. Overzicht totaal aantal patiënten ingeschreven in de praktijk
Periode 1-1-1990 1-1-1995 1-1-2000 1-1-2005
Ziekenfonds 3994 (73%) 4286 (73%) 4443 (72%) 4443 (69%)
Particulier 1508 (27%) 1617 (27%) 1738 (28%) 2001 (31%)
Totaal aantal patiënten 5502 5903 6181 6444
Geslachts- en leeftijdsverdeling De man/vrouw verdeling is vergelijkbaar met voorafgaande jaren: 51% mannen en 49% vrouwen. De gemiddelde leeftijd is 37,28 jaar bij de mannen (in 2003: 36,98 jaar) en 38,41 jaar bij de vrouwen (in 2003: 38,24 jaar). In totaal zijn er 767 patiënten ouder dan 65 jaar (= 11,9%, dit was in 2003 11,5%), waarvan weer 111 patiënten ouder dan 80 jaar zijn (= 1,7%). Leeftijdsverdeling patiënten, absolute aantallen per 1-1-2005 600
aantal 500 400 300
Man
200
Vrouw
100 0 0-5
5-10 11-15 16-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 > 80
leeftijd
Overzicht patiënten per woonplaats Het afgelopen jaar vond de groei van de praktijk voornamelijk in Berghem plaats. Het aantal patiënten buiten Berghem is vrijwel gelijk gebleven. In 2004 is er een start gemaakt met de nieuwbouwwijk “Piekenhoef”; naar verwachting zal de praktijk het komend jaar meer groeien dan voorgaande jaren.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
8
Overzicht aantal patiënten per woonplaats in de periode van 2002-2004
2002 5259 589 427 72
Berghem Oss Haren/Macharen/ Megen Overige
2003 5253 620 429 97
2004 5293 627 434 90
In- en uitstroom In 2004 zijn er 67 kinderen geboren; een lichte daling ten op zichten van voorgaande jaren. Het aantal overleden patiënten bedroeg dit jaar 55. Daarnaast vinden er mutaties plaats middels vestiging in- en vertrek uit de praktijk. Het jaar 2004 wordt gekenmerkt door een vestigingsoverschot van 33 patiënten; er zijn 141 patiënten ingekomen en 108 patiënten vertrokken. Totale aantal patiënten geboren/overleden in 1999-2004
100 90 80 70
aantal
60
1999 2000
50
2001 2002
40
2003 2004
30 20 10 0 geboren
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
overleden
9
4.
ZORG EN KWALITEIT
Aantal verrichtingen Verrichtingen in het jaar 2000-2004
Verrichting Consulten tijdens kantoortijden (totaal) Ziekenfonds Particulier Consulten praktijkverpleegkundige Consulten in avond/nacht/weekend Consulten Consulten HOV vanaf 14-10-2002 Huisbezoeken (totaal) Ziekenfonds Particulier Huisbezoeken praktijkverpleegkundige Visite terminale zorg (flexiezorg) Huisbezoeken in avond/nacht/weekend Huisbezoeken HOV vanaf 14-10-2002 Tel.consulten in avond/nacht/weekend Tel.consulten HOV vanaf 14-10-2002 Overleg met andere hulpverleners Bezoeken aan patiënten in het ziekenhuis Uitstrijkjes bevolkingsonderzoek 1e Oproepen bevolkingsonderzoek Behandeling met vloeibaar stikstof Griepvaccinaties
2000 17906 14607 3299 557 557 1347 1211 136
2001 19324 15348 3976 538 538 1393 1203 190
2002 19411 15465 3846 530 646 529 117 1440 1289 151
2003 19690 15098 4592 1019 551 551 1475 1057 218
2004 19762 15280 4482 1220 579 579 1564 1377 187
-
-
228
369 388 -
354 395 241 165 247 306 174 1136
384 37 435 70 274 287 253 377 187 1189
385 159 102 102 433 433 496 204 274 390 170 1215
458 162 92 430 747 313 259 305 176 1226
272 362 173 1114
De stijging van het aantal consulten en visites in 2004 gaat gelijk op met de lichte praktijkgroei. Het aandeel van de praktijkverpleegkundige in de consulten groeit harder. De maand maart is met 1827 consulten bij de artsen de drukste maand, in de maand augustus vonden de minste consulten plaats, 1395. Het gemiddelde aantal consulten per maand voor de artsen bedraagt 1578. De gemiddelde contactfrequentie is 3,9% ( 4,1% in 2003; 3,3% in 2002). Het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsen meldt een contactfrequentie van gemiddeld 6,6 per patiënt. In onze praktijk lijkt de contactfrequentie minder, maar genoemde frequentie is namelijk exclusief de herhaalrecepten, ziekenhuisbezoeken, griepvaccinaties en overleg met o.a. fysiotherapie, hometeam, oncologie, GGZ, verzorgingshuis en specialisten.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
10
Daarnaast bestaan de werkzaamheden uit het beoordelen van herhaalreceptuur, het schrijven van verwijsbrieven, overleg met praktijkassistentes, praktijk/diabetesverpleegkundige en administratieve werkzaamheden. Bij de activiteiten van de huisartsenpost zien wij een stabilisatie van het aantal consulten op de post en het aantal telefonische consulten. Er is een lichte daling van het aantal visites in de ANW-uren. Eén van de huisartsen is gedurende ANW-uren bereikbaar voor de huisartsenpost HOV. Visites in het kader van terminale zorg worden zoveel mogelijk door één van de eigen huisartsen gedaan.
Preventie De jaarlijkse griepvaccinatie vond plaats op zaterdag 23 oktober 2004. Er werden 1476 patiënten opgeroepen en 1226 patiënten werden gevaccineerd. Het aantal gevaccineerden van 65 jaar en ouder is 637 (83% van deze populatie) Het aantal gevaccineerden van patiënten met een pulmonale aandoening bedraagt 257 (dit is 57%; let hierbij horen ook jonge astmakinderen die weinig worden gevaccineerd). Het aantal gevaccineerden met diabetes mellitus is 227 (90%). In totaal hebben 103 patiënten thuis de griepvaccinatie ontvangen. Door de geautomatiseerde registratie van patiënten met een indicatie voor de griepvaccinatie en door het actief oproepen van deze patiënten wordt deze hoge vaccinatiegraad bereikt. In het kader van het landelijk bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker werden 259 uitstrijkjes, voornamelijk door de praktijkassistentes, gemaakt. Het aantal vrouwen dat op de 1e oproep gereageerd heeft, van het van toepassing zijnde geboortecohort, was 305. Dit betekent 85% van de opgeroepen vrouwen. In 2003 bedroeg dit percentage 68%. De praktijk bevat 5223 patiënten van 15 jaar en ouder. Via het ruitersysteem met Promedico is van 1971 patiënten vastgelegd of zij al of niet roken. Aantal bekende rokers in de leeftijd 15 jaar en ouder middels een Promedico-ruiter
aantal
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
man vrouw
16-20
21-30
31-40
41-50
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
51-60
11
61-70
71-80
>80
Ziekten en sterfte Overzicht van het aantal patiënten met een chronische aandoeningen in het jaar 1998, 2001, 2003 en 2004
Hypertensie, totaal Mannen Vrouwen Diabetes mellitus II, totaal Mannen Vrouwen Diabetes mellitus I, totaal Astma, totaal Mannen Vrouwen COPD, totaal Mannen Vrouwen
1998 424 169 255 155 60 95
2001 496 205 291 184 73 111
2003 567 238 329 202 81 121
173 88 85 109 73 36
195 109 86 110 73 37
234 122 112 106 65 41
2004 632 274 358 222 98 124 28 254 132 122 115 71 44
Het aantal sterfgevallen steeg dit jaar naar 55 patiënten. Het aantal sterfgevallen thuis en in een verpleeghuis stijgt, het aantal sterfgevallen in het ziekenhuis neemt af. Door het drama in Berghem stierven 4 personen. Overzicht totaal aantal overleden patiënten en de plaats van overlijden in de periode van 2000-2004
2000 17 18 2 0 37
Thuis Ziekenhuis Verpleeghuis Onnatuurlijke dood / euthanasie Totaal aantal overleden patiënten
2001 21 14 5 0 40
2002 22 17 6 1 46
2003 20 21 7 2 50
2004 25 16 10 4 55
Verwijzingen Onderstaand een overzicht van het aantal verwijzingen naar de eerste- en tweede lijn per jaar aangevuld met het gemiddelde aantal verwijzingen per patiënt per jaar. Het totaal aantal verwijzingen binnen eerste lijn neemt toe. Het totaal aantal verwijzingen naar de tweede lijn is dit jaar sinds enkele jaren weer iets toegenomen, evenals het gemiddeld aantal verwijzingen per patiënt.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
12
Verwijzing naar de eerste lijn
Fysiotherapie Diëtiste Podotherapie Logopedie Alg. maatsch. werk Verloskundige Tandarts Psycholoog Totaal Gemiddeld per patiënt
2001 795 45 37 35 30 23 5 2 972 0,154
2002 855 19 36 25 36 26 3 4 1004 0,158
2003 836 51 48 32 27 12 10 7 1023 0,160
2004 874 118 46 27 44 7 1 13 1130 0,175
2001 281 186 153 131 110 108 105 102 88 76 43 38 33 28 27 13 12 5 3 2 1542 0,245
2002 288 216 170 126 115 85 110 84 73 73 46 40 54 25 43 5 5 7 2 1 1568 0,247
2003 190 197 127 83 128 97 105 82 41 81 41 17 28 31 40 5 8 7 0 1 1309 0,205
2004 185 178 158 114 124 102 100 85 43 58 45 27 73 29 46 9 13 8 0 5 1402 0,217
Verwijzing naar de tweede lijn
Oogarts Orthopaed KNO-arts Chirurg Dermatoloog Gynaecoloog Internist Neuroloog Cardioloog Uroloog Kinderarts Longarts GGZ Reumatoloog Plastisch chirurg Kaakchirurg Pijnbestrijding Revalidatiearts Neurochirurg Klinisch genetica Totaal Gemiddeld per patiënt
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
13
Medicatie Onderstaand het aantal patiënten dat een bepaald geneesmiddel gebruikt gebaseerd op het bestand actuele medicatie in 2004 (toptien): ATCcode
Preparaat
B01A C10A C07A G03A A02B A10B
Antithrombotica Antilipaemie Betablokkers Horm.anticonceptiva Ulcus pepticum/reflux Orale bloedglucoseverlagers ACE-remmers Sympathicomimetica Astma/COPD Calcium antagonisten A-II antagonsiten
C09A R03A R03B C08 C09C
Aantal patiënten 2003 233 183 168 465 79 75
Aantal patiënten 2004 502 416 353 296 177 157
Meest frequent
Acetylsalicylzuur Simvastatine Bisoprolol Microgynon 30 Omeprazol Metformine
63 73 74 56
144 141 140 119 115
Perinodopril Combinatie preparaat Budesonide Amlodipine Valsartan
Het aantal voorschriften kan ook worden berekend naar het aantal verstrekkingen. Het is van belang hierbij te bedenken dat het aantal verstrekkingen niet synoniem is aan de hoeveelheid voorgeschreven tabletten. We zien een forse daling van Microgynon 30, dat nu zonder recept bij de apotheek verkrijgbaar is. Daarnaast zien we een stijging van de generieke middelen omeprazol en simvastatine. De stijging van de middelen tegen cardiovasculaire ziekten zet door.
Product Acetylsalicylzuur 80 mg Griepvaccinaties Omeprazol 20mg Paracet/cod. 500/20 Simvastatine 20 mg Doxycycline 100 mg Bisoprolol 5mg Oxazepam 10mg Microgynon 30 Vioxx 25 mg Ibuprofen 600 mg Paracetamol 500 mg
Aantal verstrekkingen in: 2001 2002 1154 1117 1118 1189
2003 1281 1215
828 528 735 546
810 546 677 551
773 655 645 511
370 451 855 219
688 424 546 151
918 561 373 480
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
14
2004 1348 1226 745 745 676 597 587 574 461 445 442 -
Transparantie Huisartsenzorg J.P. van der Krogt neemt namens de praktijk deel aan een pilot van het WOK en de zorgverzekeraars CZ en VGZ. De registratie van het medisch handelen levert gegevens op die niet eerder in ons jaarverslag werden gepresenteerd. In dit kader werd tevens aan 45 patiënten in een vragenlijst gevraagd een oordeel te geven over de huisarts en deze huisartsenpraktijk. DIABETES Aantal patiënten met diabetes per 1000 patiënten (jaarprevalentie) Percentage patiënten met DM type 2 dat in de praktijk wordt behandeld Percentage patiënten waarbij minstens 3x per jaar een bloedglucose is gemeten Percentage patiënten waarbij het HbA1c het afgelopen jaar is bepaald Percentage patiënten met HbA1c onder de 7,0 Percentage patiënten met HbA1c boven de 8,5 (dus ook nieuwe patiënten!) Percentage patiënten waarbij de jaarcontrole het afgelopen jaar is verricht Percentage patiënten met verwijzing naar de oogarts de afgelopen 2 jaar Percentage patiënten met volledig ingevuld risicoprofiel
38,8 95% 88% 89% 60% 7% 89% 83% 72%
ASTMA en COPD Aantal patiënten met COPD per 1000 patiënten Aantal patiënten met ASTMA per 1000 patiënten
28,0 54,6
RISICOMANAGEMENT HART-EN VAATZIEKTEN Aantal patiënten met hypercholesterolemie per 1000 patiënten Aantal patiënten met hypertensie per 1000 patiënten Aantal patiënten met een hoog risico voor HVZ per 1000 patiënten
73 104 181
MEDICATIE Aantal pat. met een antibioticavoorschrift per 1000 pat. het afgelopen jaar 253 Percentage smalspectrum antibiotica t.o.v. alle voorgeschreven antibiotica 15% Aantal pat. met chronisch gebruik maagmiddelen per 1000 pat. (> 240 tabletten) 28 Percentage protonpompremmers t.o.v. alle maagmiddelen bij chronisch gebruik 78% Aantal voorschriften antibiotica 2004 Doxycycline Furabid 100 Amoxicilline suspensie Amoxi/clav.zuur 625 t Amoxicilline 500 t Flucloxacilline 500 Zithromax 500 Nitrofuradantine 50 Azitromycine 500 Fenoxymeth.pen
Aantal voorschriften maagmiddelen 2004 Omeprazol 20 Pantazol 40 Pantazol 20 Omeprazol 40 Prezal 30 Ranitidine 300 Ranitidine 150 Famotidine 20 Ultacid 500 Cimetidine 400
670 273 212 175 118 112 90 69 68 53
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
15
557 216 191 143 127 87 67 64 58 53
Laboratoriumverwijzingen Onderstaande tabel laat het aantal monsterafnames zien bij het laboratorium van het ziekenhuis Bernhoven. Patiënten die meerdere keren zijn geweest, zijn ook meerdere keren geteld. In 2004 is er daling van 11,2%, terwijl het laboratorium meldt dat de totale stijging bij huisartsen circa 10% is. Jaar 1995 2000 2001 2002 2003 2004
Aantal monsterafnames 1196 1404 1578 1714 1978 1758
Ziekenhuisbezoek Wekelijks brengt één van de huisartsen een bezoek aan de patiënten opgenomen in ziekenhuis Bernhoven in Oss. In 2004 werd 313 keer een visite geregistreerd.
Elastische kousen Het aantal afleveringen van therapeutisch elastische kousen door J.P. van der Krogt is de afgelopen jaar toegenomen tot 167. Dit is stijging van ruim 11%. De zorgverzekeraar VGZ wil alleen nog contracten sluiten met landelijk werkende leveranciers en heeft het contract per 01-01-2005 opgezegd. De huisartsenpraktijk heeft met de firma Husselson in Tiel een contract gesloten over de declaraties van VGZ-verzekerden. Voor alle andere verzekerden is de situatie ongewijzigd.
Consultatie GGZ In 2003 werd gestart met de mogelijkheid van een GGZ spreekuur in de huisartsenpraktijk. De huisartsen kunnen voor een patiënt een afspraak maken bij de SPV-er. Van tevoren formuleert de huisarts de vraagstelling. Hieruit kan voortvloeien dat de patiënt zich zal aanmelden voor een officiële intake bij de GGZ. Ook kan er sprake zijn van een begeleiding door de SPV-er in de 1e-lijn. Daarnaast is er nu ook wekelijks een mogelijkheid tot consultatie tussen huisarts en SPV-er. In 2004 heeft Hans van Uden deze activiteit beëindigd, hij is vervangen door Cresjan van der Lee, die wekelijks op dondermiddag aanwezig is.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
16
5.
PRAKTIJKONDERSTEUNING
Sinds 2001 is praktijkondersteuning ingevoerd binnen onze huisartsenpraktijk. Er zijn protocollen opgesteld waarmee een duidelijke afstemming en onderscheid in ieders taken en verantwoordelijkheden is vastgelegd. De volgende activiteiten zijn door de praktijkverpleegkundige uitgevoerd: • 1220 Consulten 64,1 % van de patiënten was ouder dan 60 jaar, de gemiddelde leeftijd was 63,0 jaar. In 2003 bedroeg de gemiddelde leeftijd 62,8 jaar. Sinds juli 2004 is er een onderscheidt gemaakt in de registratie van het soort consult. Hieruit blijkt dat het overgrote deel van het totaal aantal consulten, controle van patiënten met hypertensie (311) en diabetes mellitus (253) betreft. • 355 Visites 98% van de bezochte patiënten was ouder dan 60 jaar, de gemiddelde leeftijd was 77,3 jaar. Al hoewel het percentage van de bezochte patiënten ouder dan 60 jaar is gestegen (was in 2003 93,6%) is de gemiddelde leeftijd met 0,2 gedaald t.o.v. het voorgaande jaar. • 103 Griepvaccinatie aan huis, de gemiddelde leeftijd bij deze patiënten was 79,5 jaar. • 188 Telefonische consulten • 368 Maal telefonisch overleg met andere disciplines Dit betreft o.a. overleg met de thuiszorg, het RIO/CIZ de GGZ, het ziekenhuis en de zorgverzekeraar. • 498 Maal telefonisch contact opgenomen Doordat o.a. de opnameduur in het ziekenhuis steeds korter wordt, hebben patiënten bij thuiskomst vaak nog extra zorg nodig. De praktijkverpleegkundige neemt contact op en fungeert als vraagbaak. Zij inventariseert de thuissituatie en bemiddelt zo nodig voor extra hulp en hulpmiddelen. Dit alles bevordert de continuïteit en kwaliteit van het zorgproces. Overzicht activiteiten praktijkverpleegkundigen 2002-2004
1400
Consulten
1200
Telefonisch consult
1000 aantal
800
Visites
600
Griepvisites
400 Telefonisch contact
200 0 2002
2003
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
2004
17
Telefonisch overleg andere disciplines
Activiteiten door de praktijkverpleegkundige nader uitgewerkt, zo mogelijk gerelateerd aan bepaalde ziektebeelden:
Diabetes mellitus In totaal zijn er 250 patiënten met diabetes mellitus in de praktijk; er zijn 28 patiënten met diabetes mellitus type 1 en 222 patiënten met diabetes mellitus type 2. Er zijn 38 patiënten met diabetes mellitus onder behandeling van een specialist; 26 patiënten met diabetes mellitus type 1 en 12 patiënten met diabetes mellitus type 2. Alle patiënten met diabetes mellitus zijn binnen het HIS aangegeven met de ruiter DM. Vervolgens is daar in het jaar 2002 nog een ruiter aan toegevoegd: • Ruiter 1S/2S = type 1/type 2 gecontroleerd door de specialist • Ruiter 1H/2H = type 1/type 2 gecontroleerd door de huisarts • Ruiter 1V/2V = type 1/type 2 gecontroleerd door de praktijkverpleegkundige Overzicht ruiter 2S/2H/2V in december 2002-2004 200 150
Ruiter 2S aantal 100
Ruiter 2H Ruiter 2V
50 0 2002
2003
2004
In vergelijking tot het voorgaande jaar is het aantal patiënten dat gecontroleerd wordt door de specialist vrijwel gelijk gebleven. Het aantal patiënten gecontroleerd door de huisarts is afgenomen van 65 naar 52 en het aantal patiënten gecontroleerd door de praktijkverpleegkundige is toegenomen van 124 naar 156. De controles van patiënten met diabetes mellitus in de huisartsenpraktijk, vinden plaats om de drie maanden. De jaarcontrole wordt volledig uitgevoerd door de huisarts. De driemaandelijkse controles daarop volgend worden in principe uitgevoerd door de praktijkverpleegkundige. Bij deze driemaandelijkse controles wordt relaterend aan het NHG standaard o.a. aandacht besteedt aan: • Het geven van voorlichting, begeleiding en ondersteuning • De glucoseregeling: bepaling van de nuchtere bloedglucosewaarde of dagcurve • Verschijnselen die duiden op hypo-/hyperglycemie • De mate van therapietrouw t.a.v. de voeding en het medicatiegebruik • Het algemeen welbevinden/de leefstijl en lichaamsbeweging • Bepaling van de Queteletindex en bloeddruk • De voorbereiding voor de jaarcontrole bij de huisarts. De educatie aan patiënten waarbij recent diabetes mellitus is gediagnosticeerd en de jaarcontrole bij insuline gebruikende patiënten (o.a. controle van de spuitplaatsen, insulinepen en bloedglucosemeter) wordt voornamelijk uitgevoerd door de diabetesverpleegkundige.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
18
In het boek “Diabetes, kennis en zorg in de huisartsenpraktijk” is een interview met José van Boxtel gepubliceerd met als titel: “Praktijkondersteuner neemt huisarts veel taken uit handen”. In dit interview wordt de taak van de praktijkverpleegkundige binnen onze huisartsenpraktijk weergegeven. Voorlichting en educatie vormen een belangrijk onderdeel van het takenpakket daar veel meer dan bij andere chronische aandoeningen het resultaat van de zorg voor een diabetespatiënt af hangt van de inzet van de patiënt zelf.
Hypertensie Alle patiënten met hypertensie zijn binnen het HIS aangegeven met de ruiters: • Ruiter HS = hypertensie, gecontroleerd door de specialist • Ruiter HH = hypertensie, gecontroleerd door de huisarts • Ruiter HV = hypertensie, gecontroleerd door de praktijkverpleegkundige De controles van patiënten met hypertensie in de huisartsenpraktijk vinden gemiddeld plaats om de 6 maanden. Momenteel wordt 65,9% van alle patiënten gecontroleerd door de praktijkverpleegkundige, in het jaar 2002 was dit 33%. De huisarts controleert 24,2% van de patiënten met hypertensie en de specialist 10%. Bij de controles door de praktijkverpleegkundige wordt relaterend aan het NHG standaard o.a. aandacht besteedt aan: • Het geven van voorlichting, begeleiding en ondersteuning • De mate van therapietrouw t.a.v. de voeding en het medicatiegebruik • Het algemeen welbevinden, de leefstijl en lichaamsbeweging • Bepaling van de Queteletindex en de bloeddruk • Beoordeling laboratoriumonderzoek • De voorbereiding voor de tweejaarlijkse controle bij de huisarts. De tweejaarlijkse controle wordt uitgevoerd door de huisarts.
Astma/COPD Bij patiënten met longproblemen vindt de diagnostiek plaats middels het protocol diagnostiek astma/COPD. De taak van de praktijkverpleegkundige bestaat uit o.a. het afnemen van een anamnese, uitvoering spirometrie onderzoek inclusief reversibiliteitmeting, het geven van uitleg/instructies betreffende piekstroommeting en inhalatie. De follow-up van patiënten met astma en COPD is nog niet optimaal geregeld. Patiënten raadplegen bij een toename van klachten de huisarts; een standaard periodieke controle ontbreekt. Begin 2005 start het MONC onderzoek vanuit het netwerk academische huisartsenpraktijk Nijmegen CMR / NMP. Dit onderzoek heeft als doel na te gaan of een geïntegreerd zelfmanagementprogramma voor patiënten met COPD, bijdraagt aan het behalen van de langetermijns behandeldoelen vergeleken met reguliere zorg in de huisartsenpraktijk en de kosteneffectiviteit hiervan. Een goede start om de follow-up van hieruit structureel voort te gaan zetten.
Cardiovasculaire risicofactoren Er is een protocol opgesteld voor het in kaart brengen van de cardiovasculaire risicofactoren. Hierbij is er aandacht voor de familieanamnese, het voeding- en
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
19
alcoholgebruik, roken en lichaamsbeweging. Daarnaast wordt de Queteletindex bepaald, de bloeddruk gemeten en laboratoriumonderzoek aangevraagd. Uitleg wordt gegeven omtrent de risicofactoren in relatie tot hart-/vaatziekten. Afhankelijk van verrichte metingen en bevindingen worden er verdere afspraken gemaakt. Een belangrijk element, en misschien wel het belangrijkste element, is het onder de aandacht brengen van het belang van het stoppen met roken en het aanbieden van begeleiding/hulpmiddelen.
Ouderenzorg Om meer structuur aan te brengen in de complexiteit van de ouderenzorg is er een protocol opgesteld. Middels een opgestelde anamneselijst/checklist wordt de algehele situatie in kaart gebracht waarna zo nodig verdere stappen worden ondernomen. In vergelijking tot het voorgaande jaar is het aantal aanmeldingsformulieren voor het RIO/CIZ afgenomen van 51 aanmeldingen in 2003 tot 40 in 2004. Hierbij dient opgemerkt te worden dat dit alleen het aantal schriftelijke aanmeldingen door de praktijkverpleegkundige betreft; de aanvragen voor hulp bij lichamelijk verzorging en/of huishoudelijke hulp zijn hierbij dus onder andere niet opgenomen. In vergelijking tot het voorgaande jaar zijn het aantal aanvragen voor ergotherapie in de 1e lijn, aanvragen bij de zorgverzekeraar en bij de WVG toegenomen. Overzicht totaal aantal aanvragen in 2003-2004 door de praktijkverpleegkundige
aantal
60
Aanmeldingsformulier RIO
50
RIGOM (alarmering/maaltijd)
40
Ergotherapie in de 1e lijn
30
Medicatietray
20
Hulpmiddelen via thuiszorg
10
Aanvragen bij zorgverzekeraar
0
Aanvragen bij WVG
2003
2004
Ondersteuning/advisering aan- en uittrekhulpmiddelen elastische kous Veel ouderen hebben problemen met het zelfstandig aan- en uittrekken van de therapeutisch elastische kousen. De praktijkverpleegkundige adviseert bij het aanschaffen van hulpmiddelen of verwijst naar de thuiszorg.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
20
Verzorgen van bijscholing aan assistenten De praktijkverpleegkundige ondersteunt de bijscholing van de praktijkassistentes middels o.a. het bespreken van de zogenaamde NHG telefoonkaarten.
Administratieve taken • • •
6.
Invoer van medische gegevens van nieuwe patiënten in het HIS Invoer medische gegevens (historie/probleem volgens de ICPC code) Controleren van openstaande oproepen
OPLEIDING
De huisartsenpraktijk Berghem levert een actieve bijdrage aan de opleiding van medische studenten en aan de huisartsenopleiding. Op 01-03-2003 heeft Maike van Veldhoven haar 3e en laatste jaar voltooid van de huisartsenopleiding, met als opleider C.W. Brink. Zij werd opgevolgd door Stefan Hameleers die ook het laatste jaar van zijn opleiding in onze praktijk zal afronden. In 2004 werden door de huisarts in opleiding (HAIO) 2807 consulten gedaan, dit is 14,2 % van alle consulten. In 2003 waren dit 2624 consulten, het percentage was 13,8 %. De populatie die de HAIO ziet is evenals in voorgaande jaren jonger vergeleken bij de vaste artsen. De vrouwelijke HAIO zag in 2003 ruim 60% vrouwelijke patiënten (praktijkgemiddelde 58,4%). Met een mannelijke HAIO in 2004 is er geen verschil meer. L.M.E. Plönes-v.d. Krogt zag in 2004 als vrouwelijke HIDHA 59,8 % vrouwelijke patiënten. Bij de 3e jaarsopleiding hoort een verbeterproject. Op voorstel van de HAIO werd het verwerken van de laboratorium- en röntgenuitslagen verbeterd. Het nieuwe diagnostisch archief van Promedico plaatst uitslagen direct in het meetwaardenscherm. De dienstdoende huisarts begint echter met het beoordelen van deze uitslagen en noteert een aanwijzing voor de praktijkassistentes wat het vervolg is van deze uitslagen. Het co-assistentschap huisartsgeneeskunde in het kader van de opleiding tot basisarts, werd voorgezet onder leiding van J.P. van der Krogt. Er worden 2 co-assistenten per jaar ontvangen, het co-schap duurt 8 weken. In 2004 werd een 3e co-assistent ontvangen door Stefan Hameleers, een nieuwe activiteit in het kader van de HAIO-opleiding. Medische studenten in de predoctorale fase worden ontvangen door W.J.C.de Grauw. Een ochtend per twee weken observeert een student het spreekuur en maakt hiervan een verslag. Tenslotte ontvangen ook de praktijkassistentes regelmatig een stagiaire in de praktijk. Eén tot twee keer per jaar is een student van de opleiding tot praktijkassistente aanwezig voor een periode van 2-3 maanden per jaar.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
21
7.
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
De deelname aan het Nijmeegs Monitoring Project (NMP) en het Netwerk van Academische Huisartspraktijken leidt tot een groot aantal werkafspraken en tot feedback op ons medisch handelen. In hoofdstuk 11 staan de activiteiten en de relevante gegevens weergegeven.
8.
KWALITEITSBELEID
Doelen en afspraken Bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit van zorg zijn het belangrijkste aandachtspunt van de zorgverlening in onze praktijk. Het startpunt is een nauwkeurige registratie van alle patiëntgebonden contacten in het medisch elektronisch dossier. Regelmatig worden afspraken gemaakt over de vorm en de inhoud van de registratie, waarbij een terugkerende toetsing en feedback van belang zijn. Ook de kwaliteit en de nascholing van de assistentes verdient aandacht. De praktijkverpleegkundige begeleidt de assistentes op hun maandelijks overleg en voert de regie bij de nascholing van de praktijkassistentes.
Nascholing Door alle artsen wordt ruim voldoende geaccrediteerde nascholing gevolgd om te kunnen voldoen aan de minimumeis van 40 uur nascholing per jaar. In hoofdstuk 10 treft u een overzicht aan van relevante nascholingen en cursussen. Tevens worden eventuele nevenfuncties, voordrachten en publicaties vermeld.
Systematisch overleg De huisartsen hebben dagelijks contact over zowel patiëntgebonden zaken als organisatorische aspecten. Om meer tijd te hebben voor de vele veranderingen waarmee de huisarts wordt geconfronteerd wordt maandelijks een avondbijeenkomst gehouden. De praktijkassistentes hebben ook een maandelijks overleg over praktijkafspraken waarbij één van de huisartsen en de praktijkverpleegkundige ook aanwezig zijn. De huisartsenpraktijk maakt deel uit van de huisartsengroep (hagro) KOS, bestaande uit de huisartsen uit Berghem, Herpen, Lith, Megen, Ravenstein en Schaijk. Het accent van de bijeenkomsten ligt op afstemming van afspraken en op geaccrediteerde nascholing. Naast deze maandelijkse avondbijeenkomsten houden genoemde huisartsen 4 keer per jaar een FTO-bijeenkomst samen met de apothekers die werkzaam zijn in ons gebied. Systematisch overleg in de eerste lijn vindt plaats met de volgende disciplines: Wekelijks overleg met de fysiotherapeuten over gemeenschappelijke patiënten Twee keer per maand overleg met het maatschappelijk werk en de thuiszorg Eén keer per twee maanden overleg met de apotheker.
FTO huisartsen en apotheek Berghem Zes keer per jaar houden wij een apart FTO met agenda en notulen.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
22
Vaste punten zijn polyfarmacie, bijzondere of afwijkende recepten en terugmeldingen. Alle aspecten betreffende de samenwerking tussen apotheek en huisarts worden hier besproken. Bijzondere actiepunten waren de Diabetes Meter Controle, Vioxx alternatieven en de interactie SSRI’s en NSAID.
Signalering opinies van patiënten Alle medewerkers proberen open te staan voor opinies van de patiënten. De vele contacten per jaar maken dit ook ruimschoots mogelijk. De kunst blijft een evenwicht te vinden in het tegemoet komen aan de wensen van de patiënt en het hanteren van eigen huisregels. In dit evenwicht staat voorop dat de praktijk zoveel mogelijk patiëntvriendelijk wil zijn vanuit een professionele benadering.
Registratie ongevallen In 2004 heeft zich eenmaal een prikaccident voorgedaan, hetgeen gemeld is bij het meldpunt Prikongevallen. Het is volgens protocol afgehandeld en gelukkig zonder medische consequenties.
Klachtenregeling De huisartsen zijn aangesloten bij de Stichting Klachtenregeling huisartsenzorg ZuidNederland.
9.
VOORUITBLIK
Na het beëindigen van zijn huisartsenopleiding zal S.J.G. Hameleers aan de praktijk verbonden blijven. Hij start per 01-03-2005 als HIDHA voor 2 dagen per week. C.W. Brink zal dan 0,5 Fte gaan werken, zodat de totale bezetting 3,0 Fte zal zijn. Dit is aan de ruime kant voor het huidige aantal patiënten, maar de verwachting is dat de praktijk sneller zal groeien door de aanstaande nieuwbouwwijk de Piekenhoef. Door het aanblijven van S.J.G. Hameleers zal er per 01-03-2005 geen nieuwe HAIO aantreden, over de termijn en de verantwoordelijkheden wordt nog gediscussieerd. De communicatie tussen de eerste lijn, ziekenhuizen en huisartsenposten staat sterk in de belangstelling en we verwachten een snelle ontwikkeling van de bijbehorende ICT. De aanstaande overstap naar Promedico-ASP speelt hierbij een belangrijke rol. Met dit nieuwe systeem is er een makkelijke internetverbinding mogelijk tot onze praktijkgegevens en dit biedt kansen voor andere gebruikers om bepaalde delen van het medisch dossier in te zien, met name de medicatiehistorie. Er zijn echter ook nadelen verbonden aan het nieuwe systeem, zoals het ontbreken van ruiters en woonverbanden. Met de verwachte groei van de praktijk is er niet alleen een uitbreiding van Fte’s van huisartsen, ook de assistentie in de praktijk zal in 2005 worden aangepast.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
23
10.
NASCHOLING, VOORDRACHTEN EN PUBLICATIES
De bijeenkomsten van de hagro KOS, Netwerk Academische Huisartspraktijken Nijmegen CMR NMP en van het FTO zijn niet opgenomen in het overzicht maar behoren ook tot de geaccrediteerde nascholing.
Geaccrediteerde nascholing / activiteiten C.W. Brink 12-02-2004 LHV Dag van de huisartsenzorg, Utrecht 18-03-2004 WDH sandwichcursus Diabetes 23-03-2004 KOP-cursus palliatieve zorg, Uden 25-03-2004 MSD: beginnerscursus Excell 20-04-2004 DHV: duodag praktijkorganisatie 23-04-2004 NUHI: Frans Huijgendag 28-09-2004 WDH: duodagen Groesbeek 04-11-2004 WDH: preventie cardiovasculair 15-11-2004 Traveldoc Suriname: capita selecta 08-11-2004 Pfizer: workshop zorgen voor morgen Overige activiteiten: Lid van de Vincentius Vereniging (voorzitter)
Geaccrediteerde nascholing / activiteiten J.P. van der Krogt 12-01-2004 Voordracht: Alzheimer vereniging KVO Berghem 05-06-2004 2-daagse cursus flebologie, Drachten 18-03-2004 WDH: insuline therapie 25-03-2004 PIN: delier bij ouderen 07-04-2004 DHV: praktijkorganisatie 02-06-2004 WDH: hartfalen 08-06-2004 PIN: acute diarree 09-06-2004 HADO training UMC St Radboud 08-07-2004 WDH: stroke-unit 06-08-2004 PIN: huisarts en vluchteling 20-08-2004 PIN: duizeligheid 02-09-2004 PIN: reumatoïde artritis 02-09-2005 PIN: acuut hoesten 07-10-2004 WDH duodagen herfstcursus 14-10-2004 MCC symposium ADHD 21-10-2004 WDH: vaginaal bloedverlies 03-11-2004 BHV: contractering met zorgverzekeraars 04-11-2004 DHV: vaardigheidstraining zorgtechnologie 08-11-2004 Pfizer: workshop zorgen voor morgen 16-12-2004 WDH: geriatrie Overige activiteiten: Lid van het bestuur van de Huisartsenpost HOV (penningmeester) Medisch adviseur van de EHBO Berghem
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
24
Geaccrediteerde nascholing / activiteiten W.J.C. de Grauw 05-02-2004 12-02-2004 23-03-2004 18-03-2004 02-04-2004 07-04-2004 22-06-2004 24-06-2004 01-07-2004 08-07-2004 05/09-09-2004 07-1-2004 04-11-2004 08-11-2004
Bezoek Diabetescentrum Zwolle, ZODIAC project Dag van de huisartsen zorg, LHV Utrecht Kennis en Kunde over palliatie, Uden Training Workshop leiden, Elly van Beek Communicatie Breda, Nuland Het metabool syndroom, DiHAG Amsterdam Praktijkorganisatie DHV Cardiovasculaire risicobewaking een kwestie van maatwerk, Euregio Nijmegen Aventis ADA review meeting, Zeist Dilemma’s keuzen in de zorg Stroke Care Unit Ann. Meeting Eur. Association for the study of Diabetes, Munich Herfstcursus WDH Oss Vaardigheidstraining zorgtechnologie Zorg voor morgen, Nijmegen
Voordrachten: -
-
Jurylid Kwaliteitsprijs Diabeteszorg 2003, Utrecht 28 april 2004. Cardiovasc. risicobewaking een kwestie van maatwerk, Euregio Nijmegen, 22 juni 2004. Wie levert de beste diabeteszorg/Het Diabetesdebat , Flint Amersfoort, 10 november 2004. Risk factors for development of impaired renal function in type 2 diabetes mellitus in primary care, Wetenschappelijke vergadering Nederlandse Vereniging Diabetes Onderzoek, Oosterbeek 19 november 2004. Opponeren bij promotie L Ubbink-Veltmaat, Type 2 diabetes mellitus in a Dutch region. Epidemiology and shared care. Groningen 7 december 2004
Publicaties: -
-
WJC de Grauw, S Verhoeven. De huisarts. in: Handboek Diabetes Mellitus, redactie RJ Heine, CJ Tack, Utrecht: De Tijdstroom Uitgeverij; 2004 p. 327335 Bakker AJ, de Grauw WJC Methods of collecting urine for the determination of microalbuminuria: time for consensus. NTvG 2004;148:2012-2015. Review. Naushahi MJ, de Grauw WJC, Avery AJ, van Gerwen WH, van de Lisdonk EH, van Weel C. Risk factors for development of impaired renal function in Type 2 diabetes mellitus patients in primary care. Diabetic Med 2004; 21 :1096-1101
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
25
Functies: Lid kernbestuur Diabetes Huisartsen Advies Groep (DiHAG) Bestuurslid Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) Lid CBO-NIV-NDF werkgroep consensus diabetische nefropathie Redactielid Nederlands Tijdschrift Diabetologie Lid Nederlandse Vereniging Diabetes Onderzoek (NVDO) Lid organisatiecomité Nederlandse Diabetes Dagen Lid Klankbordgroep diabetes mellitus DHV Noord Brabant Noord Oost Lid software commissie Promedico
Nascholing José van Boxtel 12-02-2004 Dag van de huisartsenzorg, LHV Utrecht 20-04-2004 COPD uw zorg anno 2004, Nijmegen 17-06-2004 LMIS training Stivoro, Nijmegen 09-06-2004 Protocollaire diabeteszorg in de huisartsenpraktijk, Vught 24-06-2004 Studiedag praktijkondersteuners Brabant Noordoost DHV, Vught Augustus – november 2004 Stichting Specifieke Scholing Verpleegkundige Astma & COPD, Bunnik
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
26
11. ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN HET NMP De praktijk heeft een samenwerkingsovereenkomst met de afdeling Huisartsgeneeskunde van de Radboud Universiteit Nijmegen en maakt deel uit van het Netwerk Academische Huisartspraktijken Nijmegen CMR / NMP. Dit netwerk omvat 9 huisartspraktijken met in totaal 26 huisartsen en circa 50.000 patiënten. Doelstelling van het netwerk is enerzijds onderzoek in de huisartspraktijk te initiëren en ondersteunen anderzijds de kwaliteit van zorg te verbeteren. Aandacht voor chronische aandoeningen staat daarbij centraal, waartoe anoniem gegevens worden verzameld van patiënten welke bekend zijn met diabetes mellitus type 2, hypertensie en astma en/of COPD. Dit geschiedt middels een Onderzoek Registratie Systeem (ORS) dat in het huisarts informatiesysteem (HIS) is ingebouwd. De gegevens worden met een uitspoelprogramma verzameld en in een data file toegezonden aan de afdeling huisartsgeneeskunde. Daar worden deze gegevens verwerkt tot overzichten op project-, praktijk- en patiëntniveau. Maandelijks vindt overleg plaats met de deelnemende praktijken. Het onderzoek op het gebied van diabetes mellitus wordt gecoördineerd door W.J.C. de Grauw. In de navolgende paragrafen worden de activiteiten besproken waar de praktijk het afgelopen jaar aan deelnam.
Automatisering In 2004 werd door Promedico het lang verwachte diagnostisch archief uitgeleverd hetgeen op termijn het onderzoeksregistratie systeem van de afdeling huisartsgeneeskunde moet gaan vervangen. Dit archief maakt een systematische opslag van allerlei onderzoeksuitslagen (o.a. lichamelijk onderzoek en laboratorium uitslagen) mogelijk.
De praktijk in Berghem fungeerde als pilot-praktijk om inzicht te krijgen of het diagnostisch archief het door de afdeling huisartsgeneeskunde ontwikkelde onderzoeksregistratie systeem kan vervangen. Daarbij bleek het diagnostisch archief enkele onvolkomenheden te bevatten, waardoor niet meteen een 1-op-1 conversieslag gemaakt kon worden naar de ORS-formulieren. In overleg met Promedico werden in Berghem de formulieren verder aangepast zodat deze in de loop van 2005 uitgeleverd kunnen worden in de overige CMR/NMP.
Monitoring diabetes mellitus type 2 De zorg voor patiënten met een diabetes mellitus type 2 wordt sedert 1992 systematisch vastgelegd middels een anonieme continue registratie van gegevens verzameld tijdens intake, 3 maandelijkse controle, jaarcontrole en vertrek.
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
27
Jaarlijks ontvangt de praktijk overzichten van: o patiënten die 12 maanden niet zijn gezien; o patiënten waarbij geen jaarcontrole is uitgevoerd o patiënten die het afgelopen jaar niet gezien zijn door de oogarts o patiënten met: a. met een slechte glycaemiche instelling (glyco-hb > 7,0%) b. en/of bloeddruk > 150/85 mmHg c. en/of onvoldoende controle lipiden: i. patiënten met een bekende hart- en vaatziekte en een cholesterol >5 ii. patiënten zonder hart- en vaatziekte, die roken en een cholesterol/HDL ratio > 5 iii. patiënten zonder hart- en vaatziekte, die niet roken en een cholesterol/HDL ratio > 6 d. en/of een slechte nierfunctie (klaring < 50 ml/min). Deze signaleringen worden in het HIS verwerkt en bij een volgend contact ter sprake gebracht.
In 2004 waren 222 patiënten met een diabetes mellitus type 2 bekend (prevalentie 3,4%), 208 hiervan participeren in deze monitoring. Er werden 20 patiënten nieuw ontdekt in het afgelopen jaar. Van alle patiënten met een diabetes mellitus type 2 wordt 96% gecontroleerd door de huisarts (landelijk ± 75%). 19% van deze patiënten volgde alleen een dieet als behandeling van de diabetes mellitus, 13% werd met insuline behandeld. Bij 93% van deze patiënten werd in het afgelopen jaar een uitgebreide jaarcontrole gedaan. Ook wat betreft uitkomsten werden goede resultaten gehaald vergeleken met de overige praktijken en gekeken naar gegevens uit de literatuur: o o o o
60% 73% 83% 86%
Glycohb < 7,0% (94% < 8,5%) systolische bloeddruk < 150 mmHg (88% < 160 mmHg) diastolische bloeddruk <85 mmHg (96% < 90 mmHg) streefwaarden lipiden gehaald
Voorts werd in 2004 medewerking verleend aan een wetenschappelijke stage ‘Seksuele problemen bij patiënten met DM type 2: voorkomen, ervaren problemen en hulpvraaggedrag’. Aan alle patiënten met een diabetes mellitus type 2 en aan een controle groep werd een schriftelijke enquête verstuurd.
Hypertensie monitoring Conform de registratie bij patiënten met een diabetes mellitus type 2 wordt sedert 1992 ook bij patiënten met een hypertensie gegevens betreffende het beloop en
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
28
behandeling systematisch vastgelegd middels een anonieme continue registratie tijdens intake, 3 tot 6 maandelijkse controle en vertrek. Eind 2002 begin 2003 werd een systematische 2-jaarlijkse controle ingevoerd, conform de jaarcontrole bij diabetes mellitus. Tijdens deze ‘jaarcontrole’ wordt het totale cardiovasculaire risicoprofiel opgemaakt en behandeling zonodig bijgesteld. Alle patiënten bekend met hypertensie en onder controle van de huisarts zijn ingesloten in deze registratie.
In 2004 waren in onze praktijk 632 patiënten bekend met hypertensie, waarvan er 577 participeren in de monitoring (prevalentie 9,8%; in het totale NMP was dit 8%). Bij personen ouder dan 60 jaar was deze prevalentie 32% (in het NMP eveneens 32%). Bij 12% van de patiënten werds het afgelopen jaar geen controle gegevens aan de afdeling gerapporteerd (NMP 18%). 2% van de patiënten krijgt geen medicamenteuze behandeling (wel life-style adviezen), 34% monotherapie, 64% combinatie therapie van tenminste 2 middelen (in het NMP was dit respectievelijk: 6%, 39%, 55%) Bij patiënten zonder diabetes mellitus werd de target waarde (RR 160/90) bereikt bij 80% ten aanzien van de systolische bloeddruk en bij 74% ten aanzien van de diastolische bloeddruk. Bij patiënten met een diabetes mellitus en eveneens bekend met hypertensie was dit in 64% respectievelijk 73% het geval (target 150/85).
Monitoring COPD In 1998 werd deelgenomen aan het COOPT onderzoek een studie naar de effectiviteit van fluticasone en N-acetylcysteïne bij COPD patiënten onder behandeling van de huisarts. In onze praktijk werden 40 bekende COPD patiënten gescreend door middel van o.a. een uitgebreide anamnese en longfunctiemeting in de praktijk. 18 Patiënten kwamen in aanmerking voor de studie. De ingesloten patiënten werden 3 jaar lang gevolgd. Hierbij vindt tenminste 3 maandelijks longfunctie onderzoek plaats in de praktijk. In 2004 werden de resultaten van deze studie gepubliceerd.
Het COOPT onderzoek was aanleiding de monitoring van COPD patiënten in de eigen praktijk nader vorm te geven. In 2003 werd in samenwerking met de praktijkverpleegkundige een protocol voor de diagnostiek van astma en COPD opgesteld alsmede afspraken omtrent het vervolgbeleid. In 2004 volgde de praktijkverpleegkundige een post-HBO cursus gericht op de begeleiding van COPD patiënten en werd het praktijk-protocol bijgesteld. In 2004 werd in overleg met de afdeling huisartsgeneeskunde een start gemaakt om alle patiënten met een COPD in een monitoring systeem op te nemen (MONC project). Basisvraagstelling MONC: o Draagt een geïntegreerd zelfmanagementprogramma voor patiënten met chronisch obstructief longlijden (COPD) in de huisartspraktijk bij aan het behalen van de langetermijns behandeldoelen vergeleken met reguliere zorg in de huisartspraktijk? o Wat is de kosteneffectiviteit van een geïntegreerd zelfmanagementprogramma voor patiënten met COPD vergeleken met gebruikelijke zorg?
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
29
PREVASK, preventie van astma bij kinderen Dit is een onderzoek naar de uitvoerbaarheid en (kosten) effectiviteit van een aantal preventieve maatregelen om astma bij familiair belaste kinderen te voorkomen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de vakgroep huisartsgeneeskunde van de Universiteit van Maastricht. De vraagstelling wordt beantwoord door het uitvoeren van de volgende deelstudies: (1) het meten van de effectiviteit van preventieve maatregelen, (2) het meten van de compliantie van de ouders met de geadviseerde preventieve maatregelen, (3) het vaststellen van de kosten en baten van de preventieve maatregelen. Gestreefd wordt 400 familiair belaste kinderen te includeren vanuit de academische huisartspraktijken in Maastricht en Nijmegen. Er worden een interventie en een controle groep gevormd. De follow-up is minimaal 6 jaar. De inclusie verloopt als volgt. Als de zwangere zich meldt bij de huisarts wordt nagegaan of astma voorkomt in haar gezin. Indien dit het geval is wordt de zwangere gevraagd mee te doen aan het onderzoek. Onze praktijk is door loting in de interventie groep terechtgekomen.
In 1998 werden 100 nieuwe zwangerschappen geregistreerd in onze praktijk. De gemiddelde leeftijd van deze zwangeren bedroeg 30.8 jaar. Bij 17 van deze zwangeren kwam astma voor in het gezin. Uiteindelijk besloten 8 zwangeren mee te doen aan het onderzoek. De registratie voor dit project loopt door tot de kinderen de leeftijd van 6 jaar bereikt hebben. De registratie werd in 2004 voortgezet.
Teledermatologie-Project Eind 2004 werd gestart met een elektronische consultatie faciliteit met de afdeling dermatologie van het UMC St Radboud Nijmegen en het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen. In het kader van dit project werden alle praktijk uitgerust met een geavanceerde digitale camera. Er zijn elektronische formulieren opgesteld waarmee de data verzonden kunnen worden naar de deelnemende dermatologen en de afdeling huisartsgeneeskunde. Het project heeft tot doel de zorg van patiënten met dermatologische afwijkingen te verbeteren alsmede elektronische bijscholing op dermatologisch terrein te initiëren op basis van casuïstiek uit de eigen praktijk.
Healthfacil Healthfacil is een Europese studie met als doel na te gaan hoe ICT (en E learning) een rol kan spelen in continue professionele nascholing. In het CMR/NMP netwerk is dit vertaald naar de mogelijkheid digitale communicatie in te passen in de contacten tussen de afdeling huisartsgeneeskunde en de praktijkvertegenwoordigers van de CMR/NMP praktijken. De praktijkvertegenwoordigers worden vanuit de afdeling huisartsgeneeskunde via een e-learning programma ondersteunt in hun rol als contactpersoon. Zij dienen immers een brug te slaan tussen de afdeling en de werkvloer (overige huisartsen, praktijkondersteuners, praktijkassistentes).
W.J.C. de Grauw treedt op als begeleider vanuit de afdeling huisartsgeneeskunde (tutor) en J.P. van der Krogt als praktijkvertegenwoordiger (facillitator).
Jaarverslag Huisartsenpraktijk Berghem 2004
30