JAARVERSLAG 2012 HUISARTSENPRAKTIJK SPAARNDAM
Ringweg 36 2064KK Spaarndam www.hendriks-spaarndam.praktijkinfo.nl
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding ........................................................................................................................... 4 Korte beschrijving van het afgelopen jaar ................................................................................................................................4 Leeswijzer .................................................................................................................................................................................6 Doelstellingen van dit jaarverslag .............................................................................................................................................7
Hoofdstuk 2 Infrastructuur en organisatie ............................................................................................ 8 Facilitering praktijkruimte en verslaglegging ............................................................................................................................8 Praktijkuitrusting...............................................................................................................................................................8 Automatisering .................................................................................................................................................................8 Verslaglegging medische gegevens ...................................................................................................................................9 Praktijkorganisatie ..................................................................................................................................................................10 Spreekuren .....................................................................................................................................................................10 Bereikbaarheid ................................................................................................................................................................12 Werkbelasting .................................................................................................................................................................15 Ruimtegebrek .................................................................................................................................................................20 Samenvatting hoofdstuk 2 ......................................................................................................................................................21
Hoofdstuk 3 Kwaliteitbeleid ............................................................................................................... 22 Medewerkers ..........................................................................................................................................................................22 Opleidingsplan en scholing .....................................................................................................................................................23 Opleidingsplan ................................................................................................................................................................23 Scholing ..........................................................................................................................................................................23 Documentenbeheer ................................................................................................................................................................26 Veiligheid en Privacy ...............................................................................................................................................................26 Registratie kwaliteit ................................................................................................................................................................27 Interne audits .................................................................................................................................................................27 Externe audits .................................................................................................................................................................30 Communicatie .........................................................................................................................................................................32 Intern en extern overleg..................................................................................................................................................32 Overleg met patiënten ....................................................................................................................................................32 Overleg regionaal ............................................................................................................................................................32 Samenvatting hoofdstuk 3 ......................................................................................................................................................33
Hoofdstuk 4 Patiënten ........................................................................................................................ 34 Bevolking Spaarndam .............................................................................................................................................................34 Praktijkpopulatie ....................................................................................................................................................................35 Verschillen bevolking versus patiëntenpopulatie ...................................................................................................................39 Samenvatting hoofdstuk 4 ......................................................................................................................................................40
Hoofdstuk 5 Aandoeningen en preventie ............................................................................................ 41 Chronische ziektes ..................................................................................................................................................................41 Hart- en vaatziekten ........................................................................................................................................................43 Hartfalen .........................................................................................................................................................................46 Diabetes Mellitus ............................................................................................................................................................47 Astma en COPD ...............................................................................................................................................................51
2
Meest voorkomende contacten ..............................................................................................................................................54 Top 25 contacten ............................................................................................................................................................54 Wie komen niet...............................................................................................................................................................56 Wie komen vaak .............................................................................................................................................................56 Preventie.................................................................................................................................................................................57 50+ screening op HVZ .....................................................................................................................................................57 Griep preventie ...............................................................................................................................................................58 Cervixscreening ...............................................................................................................................................................59 Stoppen met roken .........................................................................................................................................................61 Samenvatting hoofdstuk 5 ......................................................................................................................................................65
Hoofdstuk 6 Medisch handelen .......................................................................................................... 66 Voorschrijven medicatie .........................................................................................................................................................66 Top 10 medicatie ............................................................................................................................................................66 Voorschrijfcijfers FTO ......................................................................................................................................................67 Voorschrijven van antibiotica ..........................................................................................................................................67 Verrichtingen ..........................................................................................................................................................................71 Laboratoriumonderzoek..................................................................................................................................................71 Overig diagnostisch onderzoek .......................................................................................................................................72 Behandelingen ................................................................................................................................................................73 Verwijzingen ...........................................................................................................................................................................74 Ontvangen correspondentie ...................................................................................................................................................77 Samenvatting hoofdstuk 6 ......................................................................................................................................................79
Hoofdstuk 7 Conclusies ....................................................................................................................... 80 Samenvatting ..........................................................................................................................................................................80 Hoofdstuk 2 ....................................................................................................................................................................80 Hoofdstuk 3 ....................................................................................................................................................................80 Hoofdstuk 4 ....................................................................................................................................................................81 Hoofdstuk 5 ....................................................................................................................................................................81 Hoofdstuk 6 ....................................................................................................................................................................82 Analyse ...................................................................................................................................................................................82 Acties en mogelijke verbeterplannen 2013.............................................................................................................................83
Jaarplan 2013 ..................................................................................................................................... 84 Verbeterplan 1 Uitbreiding praktijkruimte Huisartsenpraktijk Spaarndam ............................................................................85 Verbeterplan 2: Ouderenzorg voor alle 75+ volgens Achmea ouderenmodule ......................................................................87 Verbeterplan 3: Actualiseren van het cardiovasculair risico profiel bij 50-plussers ................................................................93
Bijlage 1 Afkortingen.......................................................................................................................... 94
3
Hoofdstuk 1 Inleiding
Korte beschrijving van het afgelopen jaar 2012 was een jubileumjaar: de praktijk bestaat in de huidige vorm 10 jaar! Op 1 oktober 2002 nam Pascale de praktijk over van Kees Weijerman. We begonnen destijds met 2 assistentes: Cockie van Rooijen en Monique Tol-Roos, die beiden 0,5 FTE werkten. Mildred Beeldman werkte op vrijdag als huisarts en Pascale Hendriks op maandag t/m donderdag. Wat is er veel veranderd sinds die tijd! Cockie en Mildred zijn gebleven: Cockie is POH geworden en Mildred werkt nog steeds 1 dag per week bij ons. Er zijn nog 3 assistentes bijgekomen en een 3e huisarts. In juni hebben we het jubileum gevierd. We hebben in de ochtend met elkaar gesproken over ons kwaliteitssysteem en in de middag en avond zijn we gaan ontspannen. Het jaar 2012 heeft zich gekenmerkt door enorme drukte aan het begin van het jaar. De assistentes aan de telefoon konden het amper bolwerken (soms wel 90 telefoontjes op een ochtend) en de spreekuren waren overvol. Daarbij nam ook het administratieve werk erg toe, het verwerken van de elektronische post (specialistenbrieven, laboratorium uitslagen) nam steeds meer tijd in beslag. Het aantal patiënten is opnieuw toegenomen, van 2809 aan het begin van het jaar tot 2872 patiënten aan het einde van het jaar. Over de oplossingen voor het opvangen van de drukte leest u meer in verbeterplan 2 “Verbeteren bereikbaarheid en toegankelijkheid praktijk” (Hoofdstuk 3, Externe audits). De details van ons nieuwe kwaliteitssysteem zijn te lezen in verbeterplan 1 “Opzetten en implementeren kwaliteitssysteem Huisartsenpraktijk Spaarndam” (Hoofdstuk 3, Externe audits). Vlak na de zomervakantie is een mailing naar elk woonverband gestuurd om aan patiënten uitleg te geven over de zgn. “Opt-in” (om toestemming te geven het patiëntdossier elektronisch raadpleegbaar te maken voor andere zorgverleners). In dezelfde mailing vertelden we over het patiëntenportaal MGN (MijnGezondheid.Net) en gaven we uitleg over ons Rookstatus project. Daarbij stuurden we de bijbehorende inschrijfformulieren. Sinds deze mailing hebben 510 patiënten zich aangemeld voor MGN (181 begin september) en 700 patiënten voor Opt-in, waarvan er 651 toestemming gaven voor raadpleging. De details van ons “Rookstatus project” kunt u lezen in verbeterplan 3 “Innovatieproject: noteren van de rookstatus van patiënten” (Hoofdstuk 3, externe audits en Hoofdstuk 5 Preventie, stoppen met roken). Naar aanleiding van de Asklepion cursus cardiovasculair risico management zijn we eind 2011 begonnen met het verhogen van de streefwaarde van de systolische bloeddruk bij oudere patiënten (ouder dan 80 jaar). De resultaten daarvan zijn te lezen bij verbeterplan 4 “Verhogen van de streefwaarde van systolische bloeddruk bij patiënten > 80 jaar” (Hoofdstuk 3, externe audits en Hoofdstuk 5 Chronische ziektes). Mildred Beeldman was zwanger in dit jaar, zij was met verlof van 9 mei t/m 1 augustus. Voor die periode vonden we een waarnemer die haar dagen opving: Rick Pronk. Hij heeft ook een groot deel van de vakantie waarneming voor zijn rekening genomen. Mildred is bevallen van een tweede, gezonde zoon Tibo. Halverwege het jaar hebben we besloten deel te nemen aan de SALT Osteoporose Studie (SOS). Omdat dit mooi past in onze visie én omdat we te weinig aandacht voor osteoporose hadden. De acties worden beschreven bij de interne audits in Hoofdstuk 3.
4
In november van dit jaar hebben we samen met ZonH een bijeenkomst georganiseerd voor de 1e lijn zorgverleners in Spaarndam. Een bijeenkomst bedoeld om kennis te maken met elkaar en om contactgegevens uit te wisselen. De bijeenkomst zal een vervolg krijgen in 2013. In de afgelopen 4 jaar is intensief gesproken met de Stichting Dorpscentrum (eigenaar en verhuurder van de huisartsenpraktijk) en de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude over uitbreidingsmogelijkheden van de praktijkruimte. Eind 2012 zijn we een stap verder gekomen om ons ruimte gebrek op te lossen. U kunt hier meer over lezen in Hoofdstuk 2. Het jaarverslag 2012 is qua inhoud en indeling hetzelfde als het afgelopen jaar. Een deel van de informatie over kwaliteit is nu opgenomen in het Kwaliteitshandboek en niet meer in het jaarverslag. We streven ernaar om zoveel mogelijk grafieken en minder tabellen te gebruiken om de cijfers te weer te geven. De bedoeling hiervan is om het verslag prettiger leesbaar te maken.
5
Leeswijzer Elk Hoofdstuk wordt afgesloten met een korte samenvatting. In Hoofdstuk 2 “Infrastructuur en organisatie” wordt ingegaan op wijzigingen in de praktijkuitrusting, de organisatie en de bereikbaarheid. Tevens wordt de werkbelasting besproken. Hoofdstuk 3 “Kwaliteitsbeleid” geeft een overzicht van de scholing van alle medewerkers in het afgelopen jaar. Ook wordt melding gedaan van de klachten en VIM registraties, de interne en externe audits en verbeterplannen. Hoofdstuk 4 “Patiënten” gaat in op de verhouding tussen de bevolkingsaantallen van Spaarndam t.o.v. de patiënten aantallen van de huisartsenpraktijk. Hoofdstuk 5 “Aandoeningen en preventie” is het belangrijkste en grootste hoofdstuk van het jaarverslag. Het beschrijft de cijfers over chronische ziektes, de meest voorkomende klachten, de top 25 contacten en ons beleid betreffende preventie. Hoofdstuk 6 “Medisch handelen” handelt over de voorschrijfcijfers van medicatie, de verrichtingen en ons verwijzingsgedrag. Hoofdstuk 7 “Conclusies” geeft een samenvatting en analyse van 2012, een overzicht van de acties en verbeterplannen en eindigt met het Jaarplan 2013. Bijlage 1 bevat een lijst met gebruikte afkortingen in het jaarverslag.
6
Doelstellingen van dit jaarverslag Het jaarverslag is bedoeld als expressie en verantwoording van ons kwaliteitsbeleid. Daarnaast is het een instrument om onderwerpen te selecteren voor het jaarplan 2013. In het jaarplan 2013 zullen we onze voornemens voor het volgende jaar vastleggen. Jaarverslag en jaarplan vormen een eenheid en hiermee geven wij anderen inzicht in onze werkwijze. Het Kwaliteitshandboek dateert van 2012 en vormt daarnaast de basis van onze kwaliteit en ons beleid. Het handboek zal elke 3-5 jaar worden geactualiseerd. Geïnteresseerden kunnen dit jaarverslag en het Kwaliteitshandboek lezen op de praktijkwebsite: www.hendriks-spaarndam.praktijkinfo.nl.
7
Hoofdstuk 2 Infrastructuur en organisatie
Facilitering praktijkruimte en verslaglegging Praktijkuitrusting Tabel 2a geeft inzicht in de nieuw aangeschafte medische apparatuur in 2012. Het gaat dit jaar om klein instrumentarium dat aan vervanging toe was (thermometer, stethoscoop, otoscoop, bloeddrukmeter). De cauterset is een draagbare set om kleine huidafwijkingen mee weg te branden en is een aanvulling op het coagulatie apparaat. De calibratiespuit is bedoeld om de spirometer (voor longfunctietesten) te ijken. Behalve met de calibratiespuit worden de spirometers ook maandelijks gecontroleerd door de zgn. “biologische ijk”, waarbij de geblazen waarden niet teveel mogen afwijken van de referentiewaarden. De biologische ijken worden uitgevoerd door 1 assistente en 1 huisarts. Alle medische apparatuur wordt minimaal jaarlijks geijkt. De systematiek hiervan is vastgelegd in document ‘D189 IJking van apparatuur’.
Tabel 2a Praktijkuitrusting, nieuwe medische apparaten Nieuwe medische apparaten
Aantal
Type
Oorthermometer
1
Braun
Stethoscoop
1
Littman
Otoscoop
2
Heine
Bloeddrukmeter
1
Welch Allyn
Cauterset
1
Bovie
Calibratiespuit 3 liter voor spirometer
1
Welch Allyn
Automatisering Aan het begin van het jaar hebben we software aangeschaft om onze telefonische bereikbaarheid te kunnen meten. De software Advicalls komt van de firma Advitronics waarvan ook onze telefooncentrale afkomstig is. Hiervoor moest ook een nieuwe PC worden aangeschaft. Het wachtkamerscherm is aangeschaft om patiënten beter te informeren over onze organisatie en om afleiding te geven tijdens het wachten. In 2011 zijn we gestart met een patiëntenportaal MijnGezondheid.Net (MGN). Dit is een extra applicatie van het huisartsen informatie systeem Medicom. Patiënten kunnen hiermee afspraken maken op het spreekuur, herhaalmedicatie aanvragen en het dossier inzien. Laboratorium uitslagen kunnen via MGN worden doorgestuurd naar de patiënt met daarbij behorende uitleg en adviezen van de huisarts. In 2012 hebben we hier veel tijd in geïnvesteerd om het te promoten.
8
Tabel 2b Praktijkuitrusting, nieuwe ICT voorzieningen Praktijk uitrusting automatisering
Aantal
Type
Software telefonische bereikbaarheid
1
Advicalls
Wachtkamerscherm
1
E-poc
MGN patiëntenportaal
1
Pharmapartners
Verslaglegging medische gegevens De praktijk maakt gebruik van het Huisartseninformatiesysteem (HIS) ‘Medicom Grafisch’ waarop alle op deze locatie werkende huisartsen zijn aangesloten. Op het systeem zijn tevens de collegahuisartsen van de Hagro (ten behoeve van evt. waarneming) en apotheek het Catharinahuis aangesloten. Daarnaast is er een regionale koppeling van de medische gegevens met de Spoedpost Zuid-Kennemerland. Er zijn 5 werkplekken, allen met een internetaansluiting, waarvan twee in een spreekkamer, één in het zgn. ‘lab’, een bij de telefoon en een in de zgn. ‘back-office’. Daarnaast heeft praktijkeigenaar Pascale Hendriks een thuiswerkplek waarbij ingelogd kan worden op Medicom. Afgelopen jaar hebben we meegedaan aan een pilot van het Nivel, om te zien hoe goed we episode gericht registreren (EGR). EGR betekent dat we elk contact met de patiënt goed registreren en koppelen aan een al bestaande diagnose of klacht of een nieuwe diagnose of klacht aanmaken. Deze zgn. episode (diagnose of klacht) moet dan ook een code krijgen (ICPC). Door het systematisch en logisch ordenen van de patiëntgegevens ontstaat er goed overzicht over de medische toestand van de patiënt. Het resultaat van de pilot is dat we 92,6% van de episodes juist geregistreerd hebben. Afgelopen jaar stond ook in het teken van de “Opt-in”. De voorbereidingen voor het Landelijk Schakelpunt (LSP) maken het nodig dat patiënten al dan niet toestemming (Opt-in of Opt-out) geven om hun patiëntdossier elektronisch raadpleegbaar te maken voor andere zorgverleners. Zodoende kan een medisch hulpverlener, waar de patiënt onvoorzien onder behandeling komt, de belangrijkste medische gegevens inzien van de patiënt. Nadat we een mailing hadden verstuurd aan alle patiënten hebben de assistentes vervolgens alle ingevulde formulieren moeten verwerken, 700x is dit gegeven vastgelegd in het medische dossier van de patiënten. In 2013 zal deze actie nog een vervolg krijgen om zoveel mogelijk duidelijkheid te krijgen wat de patiënten uit de praktijk willen. Patiënten die zich hebben aangemeld voor MGN hebben ons ook geholpen om het dossier te actualiseren. Alle ruim 500 patiëntendossiers zijn geordend, gecontroleerd op juistheid van diagnoses en medicatiegebruik en evt. intoleranties voor medicijnen. Deze controles zijn uitgevoerd door de huisartsen.
9
Praktijkorganisatie Spreekuren De spreekuurorganisatie van de praktijk is in onderstaande tabellen weergegeven. We hebben gezocht naar een waarnemer die 2 middagen in de week extra kon werken, van 13 tot 17 uur, om extra spreekuur te doen. Op dinsdag- en donderdagmiddag konden Esther van der Aa respectievelijk Pascale Hendriks dan tijd besteden aan de visites, telefoontjes en het verwerken van de post. Het korte middagspreekuur op dinsdag en donderdag van Esther en Pascale verviel daarmee. Vanaf september 2012 werd op die manier 5 uur extra spreekuur per week gecreëerd, uitgevoerd door Hasib Jaihun. I.v.m. de krapte van de spreekkamers was een andere optie niet mogelijk. Eén keer per maand heeft Pascale Hendriks samen met één van de assistentes Willy van Dijk of Willeke van der Lee avondspreekuur van 17.30- 19.30 uur. Via MGN is het mogelijk om op alle dagen en spreekuurtijden een afspraak te maken via internet. Eind 2012 waren er 510 patiënten die gebruik maakten van MGN (tegen 80 het jaar ervoor). In 2012 is er nog slechts 45 keer via MGN een afspraak op het spreekuur gemaakt. Tabel 2c Organisatie van het huisartsen spreekuur vanaf september 2012 Werkdag Type spreekuur
Dagdeel
Tijden Ma
Di
Wo
Do
Vr
PH+EA
EA
PH+MB
PH
EA
Afspraakspreekuur
Ochtend
8:00 tot 11:30 u
Afspraakspreekuur
Middag
15:00 tot 16:00 u
EA
MB
15:30 tot 16:30 u
PH
PH
13:00 tot 17:00 u Telefonisch spreekuur
Middag
en visites Bijzonder spreekuur
Avond
HJ
12:00 tot 15:00 u
EA
12:00 tot 15:30 u
PH
EA
Elke dag
MB
EA PH
PH+AS VLK
(1 x per 4 weken) Afspraken gemaakt via MGN
HJ
PH
17:30 tot 19:30 u
EA
15:00 tot 15:30 u
EA
MB
13:30 tot 15:00 u
PH
PH
Wisselend per dag
AS
AS
AS
EA AS
AS
PH=Pascale Hendriks, EA=Esther van der Aa, MB=Mildred Beeldman, HJ= Hasib Jaihun, AS= assistente, VLK= verloskundige, MGN=MijnGezondheid.Net
10
Tabel 2d Organisatie van het spreekuur van assistentes en POH Werkdag Type spreekuur
Dagdeel
Uren Ma
Laboratorium
Ochtend
8:00 tot 9:00 u
Assistentes
Ochtend
8:00 tot 11:30 u
Di
Wo
Do
LAB WD
MG
Afspraakspreekuur
MG
(9 u) Middag
13:30 tot 14:30 u
MG
Visites/ telefoontjes
Middag
12:30 tot 13:30 u
MG
Bijzonder spreekuur
Avond
17:30 tot 19:30 u (1 x per 4 weken)
POH Afspraakspreekuur
Ochtend
8:00 tot 11:30 u
CR
CR
Middag
14:00 tot 16:00 u
CR
CR
Elke dag
Alle tijden
Afspraken gemaakt via MGN
Vr
WD MG
WD
WL
WL
WD
WL
WL
WD WL
MG
WD/CR
WD
MG/CR
MG
Madeleine Graaman (MG), Willy van Dijk (WD), Willeke van der Lee (WL), Cockie van Rooijen (CR), MGN=MijnGezondheid.Net
In de volgende tabel 2e is te zien dat het aantal FTE van de huisartsen is uitgebreid van 1,40 FTE in 2011 naar 1,59 in 2012. Cockie van Rooijen (POH) is meer uren gaan werken en de assistentes Willy van Dijk en Willeke van der Lee ook (1,4 FTE assistenten in 2011, nu 1,5 FTE). Naar verwachting zal het aantal FTE in de komende jaren verder gaan uitbreiden. Niet alleen omdat het aantal patiënten toeneemt, maar ook door de toename van het aantal taken van de huisartsenpraktijk.
11
Tabel 2e FTE per werknemer in 2012 Functie
Naam
Datum laatste functionering gesprek
Werkdagen
m
d
w
d
v
Nevenfunctie Mutatie nevenberoep
FTE ochtend/middag/dag
Datum en aard
Praktijkarts Pascale Hendriks
d
d
0,60
n.v.t.
Di thuis werken
Beleid & Beheer
0,20
November '12
zwangerschaps verlof
Waarnemer
d
0,51
November '12
Waarnemer
x
0,28
-
Waarnemer
d
Huisarts in dienst Mildred Beeldman
d
Waarnemers Esther van der Aa
d
d
Diverse waarnemers
x
x
x
x
Totaal FTE artsen
1,59
POH Cockie van Rooijen
d
d
0,50
November '12
Di tot 16 u
0,42
November '12
Do tot 15 u
0,42
November '12
Di tot 14.30u
o
0,66
November '12
Di tot 15 u, do+vr tot 13 u
Totaal FTE praktijkassistentes
1,50
Totaal FTE personeelsbestand
3,59
Totaal FTE POH
Waarnemer POH
0,5
Praktijkassistente Willeke van der Lee
o
Willy van Dijk Madeleine Graaman
o d
d
d
d o
Bereikbaarheid In 2012 was de praktijk het gehele jaar geopend, op één dag na i.v.m. het jaarlijkse praktijkoverleg. Telefonisch heeft de patiënt de keuze uit keuze 1 (spoed), keuze 2 (herhaalrecepten, 24 uur per dag) en keuze 3 (spreken van de assistente, tussen 8 en 17 uur). Bij spoedgevallen toetst de patiënt een 1. In de ochtend neemt de assistente de spoedlijn met voorrang op (ander geluid en knipperend licht). In de middag wordt de spoedlijn doorgeschakeld naar het spoedmobiel. De patiënt krijgt dan direct de assistente, huisarts of POH aan de telefoon, degene die op dat moment (volgens afspraak) het spoedmobiel bij zich heeft. In de middagen is de Doktersdienst ingeschakeld indien de patiënt keuze 3 kiest: De telefonistes van de Doktersdienst sturen een e-mail bericht naar de praktijk. Op elke werkplek kan de mail worden ingezien. Degene die op dat moment het spoedmobiel bij zich heeft is ook verantwoordelijk voor het in de gaten houden van de e-mail en het terugbellen van de patiënt. Dit kan de assistente
12
zijn, de huisarts of de POH. Het aantal patiënten dat in de middagen contact met ons opneemt op die manier neemt gestaag toe. Eind 2011 ging het om gemiddeld 2-3 berichten, eind 2012 is dat gestegen naar 8-9 berichten per middag. We zullen ons moeten bezinnen op de wijze waarop we de komende jaren omgaan met de telefonische bereikbaarheid aan de ene kant en de toename van de werkbelasting aan de andere kant. Omdat we in de middagen allemaal met spreekuren bezig zijn, is het moeten terugbellen van patiënten tussendoor een flinke toename van de werkbelasting.
Grafiek 2a Doktersdienst berichten Doktersdienst berichten aantal telefoontjes per middag 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 jan
febr
mrt
apr
mei
jun
jul
aug
sept
okt
nov
dec
Ook is er de mogelijkheid om via MGN een afspraak te maken, zoals eerder beschreven. Hiervan wordt nog maar beperkt gebruik van gemaakt. De telefooncentrale is van het type NEC en geïnstalleerd door Advitronics in 2009. Buiten kantooruren worden de patiënten via een telefonische boodschap doorverwezen naar de Spoedpost waardoor de 24-uurs beschikbaarheid van huisartsgeneeskundige zorg is gegarandeerd.
13
Tabel 2f Telefonische bereikbaarheid Aansluiting
Nummer
Zonder tussenkomst open voor patiënten
Praktijklijn algemeen
023-5370803
08:00 uur tot 12:00 uur
Keuze 3 Praktijklijn via doktersdienst
023-5370803
12:00 uur tot 17:00 uur
Keuze 3 Spoedlijn
023-5370803
08:00 uur tot 17:00 uur
Keuze 1 Receptenlijn
023-5370803
24 uur per dag
Keuze 2 Herhaalrecepten via internet
24 uur per dag www.hendriks-paarndam.praktijkinfo.nl www.mijngezondheid.net (MGN)
Intercollegiale lijn
023-geheim
08:00 uur tot 17:00 uur
Fax
023-5389283
24 uur per dag
Mobiel spoed
06-geheim
Doorschakeling via spoedlijn 12:00 tot 17:00 uur
Afspraken maken via MGN
24 uur per dag
In februari 2012 hebben we Advicalls aangeschaft, waarmee we onze telefonische bereikbaarheid kunnen meten. De Inspectie voor de Gezondheidszorg vindt dat een patiënt bij een spoedgeval binnen 30 seconden telefonisch contact moet krijgen met de praktijk en in alle andere gevallen binnen 2 minuten. Onze praktijk heeft 4 telefoonlijnen die tegelijkertijd gebeld kunnen worden. Daarnaast kan op hetzelfde moment de receptenlijn door een aantal patiënten tegelijk worden ingesproken. Metingen over de bereikbaarheid gaan over de 4 beschikbare inkomende lijnen en niet over de 5e of volgende beller die de praktijk ook probeert te bereiken (en in gesprekstoon krijgt). Dit laatste is niet anders in te stellen. In onderstaande grafiek 2b is af te lezen dat het aantal telefoontjes in januari nog niet gemeten werd. Achteraf blijkt er van augustus t/m begin oktober een storing te zijn geweest waardoor niet gemeten werd. De gemiddelden zijn berekend over de 8 maanden dat wel werd gemeten. De gemiddelde wachttijd voor het opnemen van de telefoon van één van de inkomende lijnen was 11 seconden (gele lijn in de grafiek). De gemiddelde gesprekstijd was 109 sec (1.49 min, paarse lijn). Het totaal aantal inkomende telefoontjes was 9995 (groene balk). Verdeeld over de 8 maanden dat werd gemeten is dat een gemiddelde van ruim 62 telefoontjes per dag (20 werkdagen per maand). 100% van de inkomende telefoontjes werd binnen de norm van 2 minuten opgenomen. 2103 keer werd opgehangen voordat werd opgenomen (AIK= geannuleerde inkomende telefoontjes, rode balk). Dat is ruim een kwart van de telefoontjes!
14
90 keer werd de spoedlijn gebeld, 21 keer werd de spoedlijn opgelegd voordat hij werd opgenomen. 86% van de spoedtelefoontjes werd binnen 30 seconden opgenomen. Dat is dus voor verbetering vatbaar. Grafiek 2b telefonische bereikbaarheid, wachttijden en gesprekstijden
Grafiek 2b telefonische bereikbaarheid, aantal telefoontjes
Ink=Inkomende telefoontjes, Aik= geannuleerde inkomende telefoontjes, InS= inkomende spoedtelefoontjes, Ais= geannuleerde inkomende spoedtelefoontjes
De praktijkartsen participeren in de dienstregeling van de Spoedpost, een samenwerking tussen de regionale huisartsen en de spoedeisende hulp van het Kennemer Gasthuis te Haarlem in locatie Noord en Zuid. Door middel van een Hagro overeenkomst is de waarneming gedurende calamiteiten zoals bij ziekte geregeld.
Werkbelasting In tabel 2g wordt het aantal werkdagen berekend in 2012.
15
Tabel 2g Werkdagen in 2012 Dagen Jaar Weekend Feestdagen Vakantie Praktijkdag Totaal vrij Werkdagen 2011
365 104 7 0 1 112 253
Onderstaande grafieken laten de ontwikkelingen zien van de afgelopen 5 jaar voor wat betreft de patiënt contacten en het aantal administratieve contacten. In grafiek 2c zijn de absolute cijfers te zien. De praktijk is in de loop van de jaren gegroeid, daarmee ook het aantal contacten. Het aantal consulten is licht gedaald, maar in 2012 gelijk aan 2011, de dubbele consulten zijn licht gestegen. Er is ook in 2012 weer een forse stijging van het aantal telefonische contacten met patiënten.
Grafiek 2c Contacten absoluut per jaar
Contacten per soort per jaar Aantallen absoluut per jaar
8000 7000 6000
consult
5000
dubbel consult
4000
telefonisch consult recept
3000
visite dubbele visite
2000 1000
0
2008
2009
2010
2011
2012
In grafiek 2d is te zien dat we steeds drukker zijn met de administratie. Het gaat om toevoegingen aan het dossier van de patiënt zoals bij het verwerken van elektronische post, laboratorium uitslagen, het berekenen van risico’s, het toevoegen van een notitie, invoeren van nieuwe dossiers, Opt-in registraties, MGN dossiercontroles, noteren van de rookstatus van patiënten etc. Elk jaar neemt dit soort handelingen met gemiddeld 2000 toe.
16
Grafiek 2d Administratieve contacten absoluut per jaar Administratieve contacten per jaar 30000
Aantallen absoluut
25000 20000 15000 10000 5000 0 2008
2009
2010
2011
2012
Uit Grafiek 2e is af te lezen hoe het soort contacten met patiënten in de afgelopen jaren is gewijzigd. Hier is rekening gehouden met de toename van de praktijkgrootte, wat natuurlijk altijd meer contacten met zich meebrengt. Het aantal dubbele consulten per 1000 patiënten (> 20 minuten) steeg aanvankelijk sterk, maar is nu iets afgenomen, samen met een lichte daling van het aantal consulten per 1000 patiënten. Het aantal telefoontjes echter blijft stijgen en het aantal recepten blijft dalen. Het aantal visites (enkel en dubbel) is ongeveer gelijk gebleven.
Grafiek 2e Contacten per 1000 patiënten per jaar Consulteenheden/ 1000 patiënten per jaar
Aantal per jaar per 1000 patiënten
2500 2000 consult
1500
dubbel consult telefonisch consult
1000
recept visite
500
dubbele visite
0
2008
2009
2010
2011
2012
Het aantal administratieve contacten is ook naar verhouding opnieuw erg gestegen, van ruim 5000 administratieve handelingen per 1000 patiënten in 2008 tot meer dan 8000 in 2012 (per 1000 patiënten). Dit geeft goed weer dat ons werk ingewikkelder en zwaarder is geworden door de toename van administratieve handelingen en allerlei soorten verantwoording zoals o.a. voor dit jaarverslag.
17
Grafiek 2f Administratieve handelingen per 1000 ptn per jaar Administratieve contacten/ 1000 patiënten per jaar Aantal contacten per 1000 patiënten
9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
2008
2009
2010
2011
2012
Grafiek 2g geeft het aantal contacten per werkdag aan. Hier is te zien dat er steeds meer telefoontjes plaatsvinden op een dag.
Grafiek 2g Contacten per soort per werkdag Contacten per soort per werkdag
Aantallen contacten absoluut per werkdag
30 25 consulten
20
dubbel consult telefonisch consult
15
recept
visite
10
dubbele visite
5 0
2008
2009
2010
2011
2012
Per werkdag hebben we met z’n allen 83 contacten met patiënten per werkdag, dat is net 1 minder dan in 2011. Dat doen we wel met meer medewerkers dan in 2011. De ene dag doen we dat met 3 medewerkers, op andere dagen met 5 medewerkers. Het totale FTE is 3,59, dus per persoon hebben we ruim 23 contacten per dag. Het is niet toegestaan om op één dag bv. zowel een telefoontje als een visite te declareren als het contact over hetzelfde onderwerp of probleem gaat. Soms is er over 1 patiënt wel 5x contact op een dag: tijdens een visite, daarna een overleg met een specialist, dan een telefoontje terug aan de patiënt, met de thuiszorg van de patiënt en met de familie.
18
Grafiek 2h Contacten per werkdag totaal Contacten per werkdag totaal 85 Aantal contacten per werkdag
84
83 82 81 80 79 78 77 76 75
2008
2009
2010
2011
2012
Een consulteenheid is een omrekening van een dubbel consult, een visite of een telefoontje naar de tijdseenheid van een consult. Dit geeft een beter beeld van de werk- en tijdbelasting per dag. Grafiek 2i geeft een beeld hierover. Qua consulten en visites is er een stabilisatie, maar het aantal telefoontjes blijft stijgen.
Grafiek 2i Consulteenheden per werkdag Consulteenheden per soort per werkdag Aantallen consulteenheden absoluut per werkdag
30
25 consult
20
dubbel consult telefonisch consult
15
recept visite
10
dubbele visite
5 0
2008
2009
2010
2011
2012
Hieronder is het aantal consulteenheden van alle soorten per werkdag bij elkaar opgeteld. Zo is te zien dat het aantal consulteenheden per werkdag is toegenomen van 69 in 2008 naar 76 in 2012.
19
Grafiek 2j Consulteenheden per werkdag totaal Consulteenheden per werkdag totaal
Aantal consulteenheden per werkdag
78 76 74 72 70 68 66 64
2008
2009
2010
2011
2012
Ruimtegebrek De huisartsenpraktijk is qua ruimte sinds de laatste verbouwing in 2003-2004 niet meer veranderd. Er zijn 2 spreekkamers, waar huisartsen, praktijkondersteuner en assistentes spreekuur houden. Ook de kleine voorraadkamer, tevens gebruikt voor laboratoriumonderzoek (door ons genoemd “lab”), wordt gebruikt als spreekkamer. Door het gebrek aan ruimte kunnen we geen extra personeel inhuren zoals een POH-GGZ, kunnen we geen stageplaatsen aanbieden aan doktersassistentes, aan co-assistenten en aan huisartsen in opleiding. Er is geen rustige plek waar we administratief werk kunnen doen en we hebben geen overlegruimte waar we goed met 7 personen kunnen zitten. In 2012 is intensief gesproken met de Stichting Dorpscentrum hierover. De huisarts, tandarts en apotheek waren bereid te investeren. Er is zelfs een tekening gemaakt door een architect, ingehuurd door de 3 hierboven genoemd, om te laten zien dat het mogelijk is om de bestaande ruimte uit te breiden. De Stichting Dorpscentrum heeft echter aangegeven de ruimte niet te willen verkopen en bleek zelf niet in staat om een dergelijke uitbreiding te financieren. Dit was reden om naar andere ruimte uit te gaan zien. De mogelijkheden in het dorp zijn beperkt, rekening moest worden gehouden met voldoende parkeermogelijkheden voor de deur, bereikbaarheid en centrale ligging in het dorp. De Rabobank, op ongeveer 20 meter afstand van de praktijk, bleek op korte termijn het dorp te gaan verlaten. Met de Rabobank zijn gesprekken gestart eind 2012. Het ziet er naar uit dat we naar het pand van de Rabobank gaan verhuizen in 2014.
20
Samenvatting hoofdstuk 2 In 2012 hebben we software aangeschaft om onze telefonische bereikbaarheid te meten en hebben we veel moeite geïnvesteerd in het patiëntenportaal MGN. Ook hebben we onze patiënten voorgelicht over het Landelijk Schakel Punt. Het vereiste niveau van Episode Gericht Registreren wordt door ons moeiteloos gehaald (92%). Huisartsen, POH en assistentes zijn allen meer uren gaan werken (in totaal 3,59 FTE). Er zijn meer waarnemers ingezet. De uitbreiding van de telefonische bereikbaarheid in de middagen heeft geleid tot een (logische) toename van de werkbelasting. Onze telefonische bereikbaarheid kan gemeten worden, met de beperking dat er maar 4 inkomende lijnen zijn. De gemiddelde wachttijd van die 4 lijnen was 11 seconden en de gemiddelde gesprekstijd 1.49 min. Een kwart van de inkomende telefoontjes wordt opgehangen voordat er contact tot stand komt. De spoedlijn wordt in 86% van de keren binnen 30 seconden opgenomen. Het aantal telefonische contacten per werkdag blijft elk jaar stijgen. Het aantal consulten en visites blijft verhoudingsgewijs gelijk. We hebben per werkdag 83 patiënt contacten. De administratieve handelingen nemen elk jaar weer ontzettend toe. Het ruimtegebrek in de praktijk beperkt ons steeds meer. Hopelijk komt er een oplossing in 2014.
21
Hoofdstuk 3 Kwaliteitbeleid Medewerkers
Madeleine Graaman
Willy van Dijk
Willeke van der Lee
Pascale Hendriks
Esther van der Aa
Mildred Beeldman
Cockie van Rooijen
22
Tabel 3a Medewerkers met BIG registratie Functie
Medewerker
BIG-registratienummer
Geldig tot
Pascale Hendriks
29045620801
14-2-2017
Mildred Beeldman
19049008501
1-9-2017
Esther van der Aa
89054363701
20-04-2014
POH
Cockie van Rooijen
19008803030
n.v.t.
Assistente
Willeke van der Lee
19038025330
n.v.t.
Huisarts
Opleidingsplan en scholing Opleidingsplan Voor elke assistente en voor de praktijkondersteuner (POH) is een opleidingsplan gemaakt. Dit wordt beschreven in document ‘D112 Opleidingsplan’.
Scholing In de volgende tabel wordt het aantal uren nascholing in 2012 per medewerker opgegeven. In 2012 hebben we ons vooral gericht op het goed registreren in het EPD (elektronisch patiëntendossier), op het goed uitvoeren en interpreteren van longfunctietesten (Caspir), reanimeren (AED= automatische elektrische defibrillator en BLS= basic life support), reisadvisering en osteoporose (SALT). Door de klinische les Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) zijn we allen op de hoogte van de nieuwe NHG standaard en ons nieuwe protocol CVRM.
Tabel 3b Scholingsuren in 2012 Wie Pascale Hendriks, huisarts Mildred Beeldman, huisarts Esther van der Aa, huisarts Willeke van der Lee, assistente Willy van Dijk, assistente Madeleine Graaman, assistente Cockie van Rooijen, POH
Aantal uren geaccrediteerd
Aantal uren niet geaccrediteerd
62
-
33
-
65
-
-
17,5
-
25
-
31
-
30,5
23
In tabellen 3c t/m 3e wordt per discipline en medewerker aangeven hoe de nascholingsuren zijn opgebouwd. De onderwerpen die aan de orde zijn geweest, staan eveneens vermeld in de tabellen.
Tabel 3c Scholing assistentes, onderwerpen Uren Onderwerp
AED en BLS Caspir SALT osteoporose Reisvaccinaties Schildklier EPD Patiënt tevredenheids onderzoek NHG standaard CVRM
Georganiseerd door
DokH Spaarne zkh SALT Scem Dokh Catharinahuis ARGO Klinische les PH
17,5
25
31
WL 3 12
WD 3 12 3 5,5
MG 3 12 3 5,5 2 1 3 1,5
1 1,5
1,5
WL= Willeke van der Lee, WD = Willy van Dijk, MG = Madeleine Graaman, PH= Pascale Hendriks
Tabel 3d Scholing POH, onderwerpen Onderwerp
Georganiseerd door
AED en BLS Caspir Bsis Kcoetz symposium DM Motiverende gesprekstechnieken NHG standaard CVRM
DokH Spaarne zkh Kcoetz DokH Concours Vitae Klinische les PH
Uren 30,5 3 8 4 4 10 1,5
24
Tabel 3e Nascholing huisartsen, onderwerpen Uren Onderwerp
Georganiseerd door
Training regiearts
Spoedpost/Dokh
Asklepion leergang CVRM Workshop ha web HA symposium KG “concentratie” Seminar reizigersgeneeskunde Reizen, een groot avontuur Ins en outs varianten hepatitis Vector borne diseases Reizen en psychiatrie en omgaan met prikangst MDL symposium, maag-darm-lever AED + BLS Caspir cursus Intercollegiale toetsing AED training Huisartsenbeurs Utrecht Intervisie Zeist Big move CVRM COPD Obesitas Migraine Osteoporose en urologie Intervisie Amsterdam Asklepion leergang palliatieve zorg Kennemer Meerdagen Huidkanker Kcoetz symposium Farmacotherapeutische overwegingen oudere patiënt
NHG LHV KG/Dokh Travelalert Scem AMC NSPOH NSPOH KG Dokh Spaarne zkh FTO Press4life FTO FTO FTO FTO FTO NHG DokH Webtv Dokh Dokh
62 PH 2 8 2 3 6 5 3 6 6 0 3 9 1,5
1,5 1,5 1,5 1,5 1,5
31,5 63,5 MB EA 8
0 3
0 6 2,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 6 2,5
4
3 9
1,5
12 12 2 4 12
PH= Pascale Hendriks, MB= Mildred Beeldman, EA= Esther van der Aa.
25
Documentenbeheer In 2012 hebben we de “Distributiematrix Huisartsenpraktijk Spaarndam” definitief opgesteld, waarin alle documenten op geordende manier verzameld zijn (D165). In tabel 3e is te zien hoe de verschillende (309) documenten zijn geordend. We zijn uitgekomen op 42 werkafspraken, 18 protocollen, 189 documenten, 51 formulieren en 9 kwaliteitsregistraties. De distributiematrix is onderdeel van het Kwaliteitshandboek Huisartsenpraktijk Spaarndam, voor meer informatie wordt verwezen naar de website. In 2012 hebben we alle protocollen en werkafspraken met elkaar doorgenomen en geactualiseerd. Iedere werknemer is verantwoordelijk voor een aantal documenten. Twee keer per jaar wordt alles inhoudelijk doorgenomen met elkaar.
Tabel 3f Soorten documenten Huisartsenpraktijk Spaarndam Soort document Aantal
Actualisatie
Protocol
18
September 2012
Werkafspraak
42
Februari 2012
Document
189
Februari 2012
Formulier
51
Februari 2012
Kwaliteitsregistratie
9
Juni 2012
Veiligheid en Privacy Onze afspraken m.b.t. veiligheid en privacy zijn vastgelegd in Werkafspraak ‘W037 Privacy en gegevensbeheer’. De werkafspraak is ook gepubliceerd op de website.
26
Registratie kwaliteit
Interne audits Interne audits gaan over klachten, veilig incidenten melden (VIM), Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E), de conclusies uit voorgaande jaarverslagen en overige interne acties ter verbetering van de praktijkvoering.
Klachten De praktijk participeert in de regionale klachtenregeling van DokH via de afdeling IKG van Zorgbelang Noord-Holland. De werkwijze wordt beschreven in Werkafspraak ‘W040 Klachtenbehandeling’. Klachten (mondeling en schriftelijk) worden gemeld tijdens werkbesprekingen, verzameld door assistente Willeke en 1x/ jaar geëvalueerd. Er zijn klachtenformulieren in de wachtkamer en er is de mogelijkheid om via de internet site van de praktijk een klacht in te dienen. Er zijn in 2012 vijf klachten gemeld: 2 mondeling en 3 via het klachtenformulier op de website. 1. Betreft een misverstand bij een patiënt, registeren via de website en aanmelden bij MGN zijn niet hetzelfde. Dit is direct met de patiënt besproken. 2. Betreft de tijden waarop wij telefonisch bereikbaar zijn. Een zoon wilde zijn zorgen over zijn ouders uiten, maar zoon is overdag telefonisch erg slecht bereikbaar. Hij wilde graag einde van de dag telefonisch contact, maar hem terugbellen lukte niet. Uiteindelijk is alles via de mail besproken. 3. Betreft het niet correct verwerken van een wijziging van een afspraak door ons. Waardoor de afspraak van patiënt op de door hem gewenste tijd niet kon doorgaan. Dit is direct besproken met patiënt en hem is alsnog afspraak voor dezelfde dag gegeven. Ook geeft deze patiënt aan dat artsen soms pas na 8.00 uur binnen komen en daardoor het spreekuur te laat begint. Is besproken met betreffende arts. 4. Betreft het 3 maal moeten noemen van geboortedatum tijdens een telefoongesprek om een afspraak te maken. Excuus gemaakt, beter opletten aan de telefoon. 5. Betreft de bejegening tijdens het bloedprikken door Medial en het te weinig informatie geven over nuchter blijven en legitimatieplicht. Besproken met patiënt en excuus gemaakt. Briefje in wachtkamer opgehangen dat legitimatiebewijs meegenomen moet worden bij het bloedprikken.
VIM, veilig incidenten melden Het doel van VIM is: Het structureel bespreken van ongewenste gebeurtenissen, fouten of bijna fouten op een veilige wijze voor iedereen. De werkwijze is vastgelegd in Werkafspraak ‘W041 VIM’. VIM bijeenkomsten worden 2x per jaar gehouden, zo ook in 2012. Assistente Willeke spoort iedereen aan om meldingen te doen en zij verzamelt de meldingen. Er zijn 8 VIM meldingen gedaan in 2012: 1. Twee meldingen betreffen het niet terugbellen na een mail van de Doktersdienst (DD) die in de middag onze telefoontjes opvangt. Eén mail kwam net voor 17.00 uur binnen en 1 mail
27
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
net na 17.00. We hebben de DD gevraagd om ons ook te bellen bij berichten na 16.45 uur (omdat e-mail soms met vertraging bij ons binnen komt), zoals al eerder afgesproken. Twee VIM meldingen betreffen vertraging bij het stellen van de diagnose. Een door een opeenstapeling van fouten in verschillende schakels (spoedpost, waarnemer, niet meteen insturen) en één door onvoldoende duidelijke uitleg aan een patiënt over opeenvolgende acties. Is besproken met betreffende patiënten. Betreft inschatting aan de telefoon van de klacht rectaal bloedverlies, afspraak gegeven voor over enkele dagen. s ’Avonds zijn de klachten van patiënt verergerd, waardoor ziekenhuis opname volgde. We hebben de richtlijnen bij rectaal bloedverlies besproken tijdens ons werkoverleg om herhaling te voorkomen. Betreft het feit dat de Novorapid uit de koelkast verlopen was. Het was niet duidelijk dat dit in de basis voorraad zou zitten. Nu is een lijst gemaakt met inhoud van de koelkast, deze wordt regelmatig gecontroleerd. Betreft een fout door de longarts: door ons kinkhoest serologie ingezet en in brief aan longarts vermeld. Longarts heeft dit niet gezien en heeft de uitslag nooit bekeken. Kinkhoest bleek positief te zijn. Dit is nabesproken met patiënt, longarts en microbioloog. Patiënte heeft 2 keer in 1 week vitamine B12 injectie gehad i.p.v. 1 maal per maand. Dit was verkeerd in de agenda van de assistentes gezet en is voor de 2e visite niet nagekeken in het journaal. Patiënte zelf wist het niet meer allemaal. Actie: wat je doet tijdens een visite in het zorgdossier van de thuiszorg opschrijven. Betreft het verkeerd koppelen van een spirometrie. Patiënte stond 2 maal in het Spida systeem, 1 maal met juiste ID nummer en 1 maal met verkeerde ID nummer. Dit is achteraf niet te herstellen. Gegevens gaan niet verloren, maar moeten nu op 2 verschillende plekken bekeken worden. Actie: goed checken of ID nummer klopt. Bij een aantal patiënten zijn geen leverfuncties geprikt voor het starten met Terbinafine (tegen schimmelnagels), wel 2 weken na start van het medicijn. Daardoor was er geen vergelijkingsmateriaal. Actie: protocol/afspraken maken over beleid bij starten Terbinafine.
Arbo risico analyse RI&E We hebben een Risico Inventarisatie en Evaluatie Huisartsenpraktijken (RI&E) uitgevoerd in 2012. Het leverde ons de volgende verbeterpunten op, waarvan het grootste deel in 2012 is uitgevoerd:
1. Bespreken Arbo regels tijdens werkoverleg 1x/ jaar √ 2. Bekendmaking vertrouwenspersoon bij personeel √ 3. Personeel voorlichten over wat te doen bij agressie √ 4. Informatie ergonomisch ingerichte werkplek √ 5. Informatie over procedure bij ziekte, arbodienst √ 6. Afspraken maken over verzuimbegeleiding √ 7. Aanstellen bedrijfshulpverlener Planning 2014 8. Ontruimingsoefening doen Planning 2014 9. Bedrijfshulpverlenersplan maken, incl. niet-zelfredzame personen Planning 2014 10. Blusmiddelen jaarlijks inspecteren √ 11. EHBO koffer samenstellen √ 12. Gevaarlijke stoffen, stikstofregeling √
28
Overige interne acties Migraine: Begin 2012 stonden 173 patiënten geregistreerd met migraine. Alle patiënten kregen een brief van ons, waarin gevraagd werd de diagnose en het evt. medicatie gebruik met ons te bespreken. Veel patiënten reageerden op de brief, vooral de mensen die al heel lang geen klachten van migraine meer hadden en de diagnose migraine niet herkenden of iets uit een ver verleden. Bij deze patiënten hebben we de diagnose verworpen. Eind 2012 kwamen we uit op 152 patiënten met migraine. ADHD: Patiënten met ADHD medicatie worden 1-2x per jaar opgeroepen voor een controle. In 2012 betrof het in totaal 27 patiënten met ADHD die medicatie daarvoor gebruiken (in 2011 nog 21 patiënten), waarvan 11 volwassenen en 16 kinderen. Door middel van de zachte blokkade bij het medicijn wordt de assistente er 1x per jaar op geattendeerd dat patiënt voor controle moet komen bij de huisarts. Osteoporose: In 2012 zijn we gestart met deelname aan de landelijke studie SOS (SALT Osteoporose Studie). Het onderzoek wordt uitgevoerd door de osteoporosewerkgroep van het VU medisch centrum in samenwerking met het huisartsenlaboratorium SALT. Vrouwen in de leeftijd 65-90 jaar uit onze praktijk werden gevraagd om mee te doen. Zij ontvingen allemaal een vragenlijst. Na het terugsturen van de vragenlijst en het toestemmingsformulier werden de deelnemers verdeeld over twee verschillende groepen, op basis van loting. De ene groep zal meteen een uitgebreider behandelprogramma krijgen om botbreuken te voorkomen (groep 1). De andere groep krijgt dit na drie jaar (groep 2). Het doel van dit onderzoek is te bekijken of we meer botbreuken kunnen voorkómen als we meer vrouwen met osteoporose gaan opsporen en behandelen dan nu het geval is. Het is een groot onderzoek, in totaal worden 20.000 vrouwen van vijfenzestig jaar en ouder uitgenodigd. Als voorbereiding op het onderzoek hebben we in kaart gebracht wat de getallen zijn in verband met osteoporose begin 2012: 121 patiënten > 65 jaar hebben ooit een fractuur doorgemaakt 77 patiënten gebruiken bisfosfonaten of hebben dat in het verleden gebruikt 42 patiënten hebben osteoporose begin 2012 34 patiënten gebruiken osteoporose medicatie preventief i.v.m. prednison gebruik Uit ons dossier onderzoek bleek dat 4 patiënten hun osteoporose medicatie al langer dan 5 jaar gebruikten en hiermee mochten stoppen. De voorlopige cijfers eind 2012 waren als volgt: 269 vrouwen uit de praktijk hebben een uitnodiging gehad om mee te doen aan het SOS onderzoek Daarvan hebben 116 vrouwen de vragenlijst ingevoerd (43%) Naar aanleiding van de antwoorden op de vragenlijst hebben 27 vrouwen nader onderzoek gekregen (DEXA scan en bloedonderzoek) Uit deze groep bleken 10 vrouwen osteoporose te hebben (zij zijn gestart met medicatie om botbreuken te voorkomen) Daarnaast braken 9 patiënten ouder dan 65 jaar (vrouwen én mannen) een bot in 2012. Ook zij werden benaderd voor het laten testen op osteoporose Eind 2012 waren er 59 patiënten met de diagnose osteoporose, een toename van 17 patiënten.
29
Externe audits Externe audits betreffen Praktijkaccreditatie, Achmea Plusmodule en de prescriptie module FTO.
Praktijkaccreditatie De gehele zorg van de huisartsenpraktijk valt onder de praktijkaccreditatie. Onze praktijk is voor het vierde jaar gevisiteerd en geaccrediteerd op 12 juni 2012. De verbeterplannen voor 2012 waren: 1. Opzetten en implementeren kwaliteitssysteem Huisartsenpraktijk Spaarndam (zie verslag hieronder) 2. Patiënttevredenheid: Verbeteren bereikbaarheid en toegankelijkheid praktijk (zie verder in dit hoofdstuk, overleg met patiënten) 3. Innovatieproject 2012: noteren rookstatus van patiënten (zie Hoofdstuk 5 Preventie, stoppen met roken) 4. Verhogen van de streefwaarde van systolische bloeddruk bij patiënten > 80 jaar (zie Hoofdstuk 5, Ouderen)
Ad 1. Doel van het project was: “Half 2012 is elke personeelslid op de hoogte van het kwaliteitsysteem en haar taken en verantwoordelijkheden daarin. In maart 2013 hebben we de 2e verbetercyclus doorlopen en heeft elk personeelslid haar taken uitgevoerd”. Resultaat: We liggen mooi op schema. In juni 2012 hebben we samen het kwaliteitssysteem doorgenomen, zodat iedereen op de hoogte is van het systeem. Na de zomervakantie hebben we gezamenlijk een verdeling gemaakt, zodat elke medewerker voor een aantal documenten (m.n. werkafspraken en protocollen) verantwoordelijk is. Ieder heeft op die wijze een taak in het actueel houden van de documenten. In september hebben we alle protocollen inhoudelijk doorgenomen en wijzigingen afgesproken. In februari 2013 gaan we alle werkafspraken doorspreken. In september bespreken we dan weer de protocollen. Door het jaar heen worden opmerkingen en vragen bij de protocollen en werkafspraken geplaatst (in de ordner) om aan te geven dat we het daar met elkaar over moeten hebben. In januari hebben we gezamenlijk de verbeterplannen voor het komende jaar vastgesteld en besproken welke acties nog niet klaar waren. Het is een enorm arbeidsintensief project geweest om te bedenken en op papier te zetten. Nu het eenmaal loopt, werpt het zijn vruchten af. De afspraken zijn helder, ieder weet wat te doen. In juni 2013 zal de praktijk opnieuw bezocht en gekeurd worden. De verslagen van de verbeterplannen 2012 zullen dan beoordeeld worden en tevens de verbeterplannen voor 2013.
Achmea Plusmodule Per 1 oktober 2011 hebben we ingeschreven op de Achmea Plusmodule. Ook in 2012 waren we een zgn. Pluspraktijk. Achmea heeft een lijst van voorwaarden vastgesteld waaraan een praktijk moet voldoen om mee te kunnen doen met deze module. Voldoen aan de criteria betekent dat de praktijk bovengemiddelde kwaliteit levert. Hieronder volgt de lijst van voorwaarden. Een vinkje ervoor betekent dat Huisartsenpraktijk Spaarndam voldoet aan de voorwaarde:
30
Randvoorwaarden:
Achmea als preferente verzekeraar Alle huisartsen doen mee uit de praktijk 50% van de ingeschreven patiënten is verzekerd bij Achmea of Agis Praktijk doet mee aan ketenzorg voor DM type II Praktijk doet mee aan de prescriptie module FTO Praktijk heeft een contract POH-somatiek
Praktijkvoorwaarden, aanbod aan patiënten:
Opening praktijk 8-17 uur, ook voor vragen en afspraken maken Bellen zonder beperkingen tussen 8-17 uur (geen antwoordbandje) Praktijk heeft een praktijkwebsite Praktijk voert een onderzoek uit naar cliënt ervaringen, ‘Door de Cliënt Bekeken’ Patiënten krijgen tijdens het consult direct verwijsbrief en/ of recept mee of het wordt opgestuurd naar het huisadres van patiënt indien hij/zij dat wenst Praktijk is toegankelijk voor rolstoelen
Drie aanvullende voorwaarden (van de 7):
-
Dagelijks minimaal 10 mogelijkheden om online afspraken te maken door patiënten (via MijnGezondheid.net) Online aanvragen herhaalmedicatie Telefoonsysteem conform toolkit bereikbaarheid LHV (keuzemenu, 4 inkomende lijnen, keuze 1 is spoed etc.) Ochtend- avond- of weekendspreekuur d.w.z. minimaal 1x/ week 2,5 uur avondspreekuur of weekendspreekuur of 2x/ week 1 tot 1,5 uur ochtendspreekuur tussen 7-8 uur. (we hebben wel 1x/ maand avondspreekuur 1,5 uur) E-mail consult (bewuste keuze om niet te doen) Dagelijkse mogelijkheid voor afname kweekmateriaal en bloedafname (wel wekelijks) POH-GGZ
Prescriptiemodule FTO Deze cijfers worden pas in de zomer van 2013 bekend gemaakt door Achmea en kunnen niet in dit jaarverslag worden verwerkt.
31
Communicatie Intern en extern overleg In het Kwaliteitshandboek Spaarndam wordt beschreven hoe we het interne en externe overleg m.b.t. onze kwaliteitsbewaking hebben vormgegeven.
Overleg met patiënten Via de Plusmodule voert de praktijk jaarlijks een patiënttevredenheid onderzoek uit met de naam DCB (door de cliënt bekeken). Op de website zijn de resultaten van het onderzoek van eind 2011 te lezen. Dit heeft geleid tot Verbeterplan 2 Verbeteren bereikbaarheid en toegankelijkheid praktijk. Het verbeterdoel was: In het volgende patiënt tevredenheidonderzoek (begin 2013) willen we op de onderwerpen bereikbaarheid en toegankelijk, minimaal gemiddeld of boven- gemiddeld scoren. De volgende acties zijn uitgevoerd in 2012 om het doel te bereiken: We hebben gezocht naar een waarnemer die 2 middagen in de week extra kon werken, van 13 tot 17 uur, om extra spreekuur te doen. Op dinsdagmiddag resp. donderdagmiddag kon Esther van der Aa en Pascale Hendriks dan tijd besteden aan de visites, telefoontjes en verwerken van de post. Het korte middagspreekuur op dinsdag en donderdag van Esther en Pascale verviel daarmee. Vanaf september 2012 werd op die manier 5 uur extra spreekuur per week gecreëerd, uitgevoerd door huisarts Hasib Jaihun. I.v.m. de krapte van de spreekkamers was een andere optie niet mogelijk. Daarnaast is veel energie gestoken in het aansporen van patiënten om mee te doen met MGN. Dit patiëntenportaal maakt het mogelijk om via internet afspraken te maken voor het spreekuur en recepten aan te vragen. Verder kunnen we laboratorium uitslagen doorgeven via het portaal. Dat scheelt allemaal telefoontjes en verbetert onze telefonische bereikbaarheid. We hebben een paar maanden elke dag gekeken naar de telefonische drukte door middel van het systeem Advicalls. Hiermee konden we zien dat vooral de maandag ochtend heel erg druk was, met soms wel 90 telefoontjes per ochtend. Om die reden is Pascale Hendriks van 8-9 uur samen met assistente Madeleine de telefoondrukte op gaan vangen. Ook dat heeft geleid tot meer rust aan het begin van de week. In maart 2013 gaan we weer kaarten gaan uitdelen aan patiënten om te vragen of zij de vragenlijsten wilden invoeren. De resultaten op de patiënt tevredenheid zijn op het moment van schrijven van dit jaarverslag nog niet bekend.
Overleg regionaal Pascale Hendriks heeft ook in 2012 aan diverse bijeenkomsten deelgenomen over de landelijke richtlijn Medicatie overdracht. ICT problemen en ook menselijke factoren bemoeilijken de overdracht tussen huisartsen, specialisten, openbare en ziekenhuis apotheken. Toch is het gelukt om eind 2012 een regionaal protocol op te stellen en proberen de partijen praktische oplossingen te bedenken voor de problemen die er zijn. Het jaar 2013 zal het jaar van de uitvoering worden. Het allerbelangrijkste punt van het protocol wordt dat de patiënten zal worden gevraagd continu een actueel en juist medicatieoverzicht bij zich te dragen. Artsen dienen medicatie wijzigingen op het overzicht te noteren en door te geven aan de apotheek. Iedere behandelaar dient de andere behandelaars in de keten op de hoogte te houden.
32
Samenvatting hoofdstuk 3 In 2012 hebben we ons vooral gericht op scholing in het goed registreren, de longfunctietesten, reanimeren, reisadvisering en osteoporose/ fractuurpreventie. We hebben gezamenlijk alle protocollen en werkoverleggen doorgenomen en geactualiseerd in het kader van ons kwaliteitssysteem. Er zijn 5 klachten geregistreerd in 2012, voornamelijk met betrekking tot communicatie en voorlichting. De 8 VIM meldingen gingen over medisch-inhoudelijke zaken en het correct vastleggen en bijhouden van gegevens. De Arbo risico analyse gaf ons voornamelijk verbeterpunten op het gebied van de veiligheid. Een deel van de acties is uitgesteld naar een later tijdstip. We zijn gestart met deelname aan een landelijk osteoporose onderzoek. Het leverde in 2012 al 17 nieuwe patiënten op met een verhoogd fractuurrisico. Verbeterplan 1 “Kwaliteitsysteem” ligt goed op schema, elke medewerker is op de hoogte van de systematiek en de inhoud. In 2012 zijn er geen wijzigingen geweest in de voorwaarden van de Achmea Pluspraktijk. De FTO cijfers over 2012 zijn pas in de loop van 2013 bekend. De resultaten van Verbeterplan 2 “Patiënt tevredenheid” worden pas in de loop van 2013 bekend en zullen ook pas in Jaarverslag 2013 worden verwerkt.
33
Hoofdstuk 4 Patiënten
Bevolking Spaarndam In onderstaande tabel is af te lezen dat de bevolking in het praktijkgebied (Spaarndam-West en – Oost, Haarlemmerliede, Penningsveer en Spaarnwoude) iets is afgenomen t.o.v. 2011. Dat is opmerkelijk aangezien er in 2012 in SpaarneBuiten 77 nieuwe woningen zijn gebouwd en bewoond. In de rest van het dorp staan echter heel veel woningen te koop en leeg, wat de daling zal verklaren.
Tabel 4a Bevolking praktijkgebied (gegevens 2008-2011-2012) Leeftijdscohorten 2008 2011
2012
0-4
138
137
147
5-14
491
476
473
15-24
478
463
459
25-44
753
1068
743
45-64
1243
1259
1268
65-74
328
375
358
75+
216
241
257
3647
4019
3705
Totaal
De daling is voornamelijk in de leeftijdsgroep 25-44 jaar te zien. Nog beter is dit zichtbaar in grafiek 4a. Achteraf bezien vragen we ons af of de aantallen van deze groep in 2011 wel kloppen.
34
Grafiek 4a Bevolking praktijkgebied 2008-2011-2012
Bevolkingspopulatie 2008-2012 1400
Aantallen bewoners
1200
1000 800
2008 2011
600
2012 400 200 0 0-4
5-14
15-24
25-44
45-64
65-74
75+
Leeftijdscohorten
In de gemeente is de sociaaleconomische status naar verhouding hoger dan gemiddeld in Nederland. Er zijn minder 1-persoons-huishoudens en er wonen weinig niet-westerse allochtonen.
Tabel 4b Sociaaldemografische samenstelling per 1 januari 2011 in Spaarndam-Oost % lage inkomens % eenpersoons% niet-westerse huishoudens allochtonen Postcode 2064
35,0%
24,9%
4,2%
Postcode 2065
-
-
-
Gemeente H’liede en Sp’woude
36,0%
28,6%
5,4%
Nederland
40,0%
37,0%
11,0%
Bron: CBS 2011
Praktijkpopulatie In de tabel hieronder is te zien dat het overgrote deel van de patiënten van de huisartsenpraktijk in Spaarndam woont (80%). Het is in overeenkomst met ons beleid om patiënten die te ver van de praktijk wonen te vragen een andere huisarts te zoeken. De meeste patiënten die bij ons in de praktijk zijn of blijven en die wonen in Velserbroek of Haarlem, hebben familiebanden met
35
Spaarndam of zijn tijdelijk verhuisd naar elders. Haarlemmerliede wordt ook tot ons praktijkgebied gerekend. Grafiek 4b Geografische spreiding patiëntenpopulatie 2011 en 2012
Geografische spreiding patiënten 2500
Aantallen
2000 1500 2011
1000
2012 500 0
In tabel 4c is de leeftijd- en geslachtverdeling te zien van patiënten in de praktijk.
Tabel 4c Leeftijdsverdeling patiëntenpopulatie eind 2012 Leeftijdscluster Man Vrouw Subtotaal
Percentage (man+vrouw)
0-4 jaar
67
59
126
4,4%
5-14 jaar
177
177
354
12,3%
15-24 jaar
184
162
346
12,0%
25-44 jaar
296
326
622
21,7%
45-64 jaar
467
431
898
31,3%
65-74 jaar
138
159
297
10,3%
75+
86
143
229
8,0%
Totaal
1415
1457
2872
100%
Percentage
49,3%
50,7%
224
302
526
18,3%
> 65 jaar
36
In onderstaande grafiek ziet u hoe de patiënten populatie zich heeft ontwikkeld in de loop van 4 jaar. Er is opnieuw een lichte daling van de jongere patiënten tot 25 jaar t.o.v. een lichte stijging van het aantal oudere patiënten. In totaal is de praktijk gegroeid van 2735 patiënten in 2008 tot 2872 patiënten eind 2012.
Grafiek 4b Patiëntenpopulatie 2008-2011-2012
Leeftijd patiëntenpopulatie 900 800
700
Aantallen
600 500
2008 2011
400
2012
300 200 100 0 0-4
5-14
15-24
25-44
45-64
65-74
75+
Leeftijdcohorten
Gedurende het jaar 2012 hebben de volgende mutaties zich voorgedaan in de praktijkpopulatie:
Tabel 4d Mutaties Inschrijvingen
Uitschrijvingen
Totaal
Saldo
Mutaties
145
52
197
+93
Geboorte/ sterfte
26
19
45
+7
Totaal
171
71
242
+100
Mobiliteit percentage
6,1%
2,5%
Nieuw totaal
2872
3,5%
37
In 2012 zijn 19 patiënten overleden, met de volgende doodsoorzaken: Doodsoorzaak
Aantal patiënten
Natuurlijke dood
1
Longembolie
2
Carcinoom
8
Cardiaal
3
Pneumonie
1
Uitdroging
1
Leverfalen
1
COPD
1
Parkinson
1
Totaal:
19
Het betrof 9 mannen en 10 vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de mannen op moment van overlijden was 3 jaar ouder.
Tabel 4e Overleden patiënten 2012 Geslacht mannen Aantal Gemiddelde leeftijd
vrouwen
9
10
75
72
38
Verschillen bevolking versus patiëntenpopulatie In vergelijking tot de bevolking in het praktijkgebied (Spaarndam Oost en West, Haarlemmerliede) mist de praktijk vnl. mensen uit de leeftijdsgroep 45-65 jaar, terwijl het aantal 65-plussers en vooral 75-plussers naar verhouding weer wat groter is. Als mensen ouder worden zoeken ze vaker een huisarts in de buurt uit praktische overwegingen. De grootste groep patiënten in de praktijk en in de bevolking is nu 45-65 jaar.
Grafiek 4c Bevolking versus patiëntenpopulatie eind 2012
Bevolking vs patiënten 2012 1400 1200
Aantallen
1000 800 Bevolking
600
Patienten
400 200 0 0-4
5-14
15-24
25-44
45-64
65-74
75+
Leeftijdscohorten
39
Samenvatting hoofdstuk 4 Het lijkt er op dat de bevolking is gekrompen, voornamelijk in de leeftijdsgroep 25-44 jaar. 80% van onze praktijkpopulatie woont in Spaarndam-West of –Oost. Bewoners van jonge en middelbare leeftijd in het praktijkgebied hebben vaker een huisarts buiten Spaarndam dan oudere bewoners. 18% van de patiënten is inmiddels 65 plus. De verwachting is een enorme vergrijzing in de komende 10 jaar.
40
Hoofdstuk 5 Aandoeningen en preventie
Chronische ziektes De praktijk is het grootste deel van de tijd bezig met de zorg voor patiënten met een chronische ziekte. We hebben het dan meestal over DM (diabetes mellitus), HVZ (hart- en vaatziekten), HF (hartfalen), COPD (chronic obstructive pulmonary disease) en astma (> 7 jaar). Maar ook de zorg voor patiënten met reumatoïde artritis, osteoporose, artrose, hyper- en hypothyreoïdie en kanker is een zeer belangrijk onderdeel van onze zorg. In tabel 5a is te zien hoeveel patiënten we met een bepaalde diagnose in onze praktijk hebben. Bedenk dat het niet om 1187 patiënten gaat, er is aanzienlijke overlap tussen de diagnoses, waarover later meer. Verder zijn het prevalentie cijfers (diagnoses die ooit bij patiënten gesteld zijn) en geen incidentiecijfers (nieuw gestelde diagnoses in een bepaalde periode). Er is een flinke toename van het aantal chronische ziektes in het afgelopen jaar.
Tabel 5a Chronische ziektes Chronische ziekte
Aantal patiënten met diagnose 2011
Aantal patiënten met diagnose 2012
DM
121
149
HVZ
189
198
HF
17
20
COPD
61
86
Astma
143
201
Reumatoïde artritis
24
17
Osteoporose
42
59
Artrose
186
212
Hyperthyreoïdie
18
21
Hypothyreoïdie
63
62
Kanker in enige vorm
156
162
1020
1187
Totaal diagnoses
DM (diabetes mellitus), HVZ (hart- en vaatziekten), HF (hartfalen), COPD (chronic obstructive pulmonary disease) en astma
In dit hoofdstuk gaat het verder alleen over de eerste 5 genoemde chronische ziektes. Als we cijfers weergeven over de chronisch zieken, dan gaat het aan de ene kant over het aantal patiënten en aan de andere kant over het aantal diagnoses. Een patiënt kan namelijk 1 of meer chronische ziektes hebben.
41
Uit tabel 5a kunnen we uitrekenen dat we 654 aantal keer de diagnose DM, HVZ, HF, COPD of astma gesteld hebben. In totaal gaat het echter maar om 538 patiënten. Dit aantal is 7 patiënten meer dan in 2011 (531 ptn). Patiënten met een chronische ziekte worden minimaal 1x/ jaar gecontroleerd voor hun ziekte en worden daarvoor opgeroepen door ons in de maand van hun verjaardag. Een deel van de patiënten is bij de specialist in het ziekenhuis onder controle en wordt niet uitgenodigd. Patiënten die wel bij ons voor controles komen krijgen 1 uitnodigingsbrief, ook als zij meer dan 1 chronische ziekte hebben, en kunnen dan in één langere afspraak bijvoorbeeld zowel voor hun DM als COPD controle komen. Een uitwerking van deze gegevens is af te lezen in tabel 5b. Hier wordt aangegeven om welke diagnoses het gaat als patiënten 1 of 2 chronische diagnoses hebben. Tabel 5c is een verdere uitwerking van de patiënten met 3 diagnoses.
Tabel 5b Patiënten met 1, 2 of 3 chronische ziektes DM HVZ HF COPD
astma>7 jr.
3 diagnoses
Totaal
85
31
4
4
0
5
129
31
83
2
8
8
4
136
4
2
8
3
1
2
20
4
8
3
46
0
3
64
0
8
1
0
146
1
156
Subtotaal 1 diagnose
85
83
8
46
146
Subtotaal 368
Subtotaal 2 diagnoses
39
49
10
15
9
Subtotaal 122
Subtotaal 3 diagnoses
5
4
2
3
1
Subtotaal 15
DM HVZ HF COPD astma>7 jaar
505
DM (diabetes mellitus), HVZ (hart- en vaatziekten), HF (hartfalen), COPD (chronic obstructive pulmonary disease)
In tabel 5c ziet u de uitwerking van de patiënten met 3 diagnoses. Zoals af te lezen betreft het hier zes patiënten met in totaal 18 diagnoses.
Tabel 5c Patiënten met 3 chronische ziektes 1 patiënt
DM
HF
HVZ
1 patiënt
DM
astma
HVZ
2 patiënten
DM
COPD
HVZ
1 patiënt
DM
HF
COPD
42
Hart- en vaatziekten Patiënten met een voorgeschiedenis van een hart- en vaatziekte (HVZ) hebben een verhoogd risico op een volgende hart- en vaatziekte. Het betreft patiënten met angina pectoris (AP), hartinfarct (MI), TIA (transient isschemic attack), CVA (cerebrovasculair accident), perifeer arterieel vaatlijden (PAV) en/of een aneurysma van de aorta (AAA). Dit is de reden waarom we deze patiënten minimaal 1x/ jaar onder controle houden. De 1e jaren na een HVZ zijn patiënten vaak nog onder controle bij de neuroloog, vaatchirurg of cardioloog. Sommige patiënten blijven altijd onder controle in het ziekenhuis. Als duidelijk is dat patiënt onder controle is bij de specialist (door brieven die we ontvangen of als de patiënt dit aangeeft) dan is de controle bij de huisarts niet nodig. Tijdens de jaarcontrole worden de volgende meetgegevens vastgelegd: bloeddruk (RR), pols, gewicht, lengte, BMI, LDL cholesterol en nuchtere glucose. Daarnaast wordt gevraagd naar familieziektes en wordt advies gegeven over rookgedrag, alcoholinname, beweging en voeding. In 2012 zijn in totaal 240 diagnoses HVZ gesteld. Zoals te begrijpen uit de tabellen eerder in dit hoofdstuk is er ook hier weer veel overlap. In het geheel is er toch wel een flinke toename t.o.v. 2008. Er is een lichte stijging bij Angina Pectoris en CVA en een lichte daling bij Hartinfarct (MI=myocard infarct). Dit is af te lezen in Grafiek 5a hieronder.
Grafiek 5a Hart- en vaatziekten diagnoses
Diagnoses HVZ 80
Aantal diagnoses
70 60
50
2008
40
2009 2010
30
2011
20
2012
10 0 AP
MI
TIA
CVA
PAV
AAA
Type diagnose AP= Angina Pectoris, MI=hartinfarct, TIA= transient isschemic attack, CVA= cerebrovasculair accident, PAV= perifeer arterieel vaatlijden, AAA= aneurysma aorta abdominalis
Uiteindelijk ging het begin 2012 om 197 patiënten met 240 diagnoses uit de HVZ groep. De cijfers over onze secundaire preventie van deze groep volgen in de tabel hieronder. Het aantal patiënten met een HVZ is flink gestegen tot bijna 7% van de totale patiënten populatie. De verhouding van mensen bij de specialist en bij de huisarts onder controle, is ongeveer gelijk gebleven.
43
Tabel 5d HVZ patiënten onder controle bij de huisarts 2011
%
2012
%
Aantal patiënten
2809
2872
HVZ in voorgeschiedenis
122
4,3%
197
6,9%
Onder behandeling bij cardioloog/ neuroloog
40
33%
61
31%
Onder behandeling bij huisarts
82
67%
136
69%
NHG indicatoren Door het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) zijn indicatoren gedefinieerd voor Diabeteszorg, Astma bij volwassenen, COPD en Cardiovasculair Risicomanagement bij HVZ-patiënten. Het gaat om indicatoren die iets zeggen over de kwaliteit van de zorgverlening, mits de benodigde gegevens goed zijn geregistreerd in Medicom. Sinds het afgelopen jaar is het mogelijk om gegevens op deze manier te verzamelen. Het gaat in totaal om 19 indicatoren die verband houden met HVZ. Het gaat hieronder alleen om de 136 patiënten die bij de huisarts onder behandeling zijn. Ten behoeve van de leesbaarheid van de grafieken zijn de gegevens uitgesplitst in 2 grafieken. Onder de grafiek staat de betekenis van de indicator. In grafiek 5b1 is af te lezen dat we redelijk goed scoren op de indicator 3 (RR gemeten), 5 (LDLcholesterol bepaald) en 8 (Rookstatus vastgelegd), maar minder op 11 (BMI gemeten) en 13 (middelomtrek gemeten). Ook scoren we matig op indicator 18 (bewegingsadvies gegeven) en slecht op 19 (voedingspatroon vastgelegd) en 20 (voedingsadvies gegeven). Slechts bij 19% van de patiënten zijn alle indicatoren vastgelegd.
44
Grafiek 5b1 HVZ indicatoren
Indicator HVZ patiënten bij huisarts onder controle 100% 90% 80% 70% 60% 50%
40% 30% 20% 10% 0% 3
5
8
11
13
14
15
16
17
18
19
20
21
23
3
RR afgelopen 12 maand gemeten
16
Influenza vaccinatie afgelopen 12 maand
5
LDL-cholesterol afgelopen 12 maand bepaald
17
Lich. beweging afgelopen 12 maand genoteerd
8
Rookstatus afgelopen 12 maand vastgelegd
18
Bewegingsadvies ooit gegeven
11
BMI afgelopen 12 maand gemeten
19
Voedingspatroon afgelopen 12 maand vastgelegd
13
Middelomtrek afgelopen 5 jaar gemeten
20
Voedingsadvies ooit gegeven
14
Bloedverdunners afgelopen 12 maand
21
Alcoholgebruik ooit genoteerd
15
Glucose nuchter afgelopen 5 jaar gemeten
23
Compleet risicoprofiel vastgelegd
Bij patiënten met HVZ is het streven om de bloeddruk < 140 te houden (indicator 4, grafiek 5b2). In deze telling is geen rekening gehouden met de leeftijd van patiënten (streven bij 80-plussers is 150160 mmHg). Het LDL cholesterol is het liefst < 2,5. Als dit streven niet wordt behaald, dan dient een cholesterolverlager te worden gegeven. Uit de vorige grafiek weten we dat we dat we van bijna 90% van deze mensen weten of zij roken of niet. 18% uit deze groep rookt (indicator 9) en daarvan heeft 61% een advies gekregen om hiermee te stoppen (indicator 10). Slechts 1 op de 5 patiënten uit deze groep heeft een Body Mass Index (BMI) < 25 (indicator 12).
45
Grafiek 5b2 HVZ indicatoren
Resultaat-indicatoren HVZ 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4
6
7
9
10
12
4
Systolische RR < 140
9
Rokend als rookstatus
6
LDL-chol < 2,5
10
Rokend en stop-met-roken advies
7
LDL-chol >= 2,5 en geen cholesterol medicatie
12
BMI < 25
Hartfalen Hartfalen kan op grond van de klachten onderverdeeld worden volgens de NYHA classificatie (New York Heart Association). De NYHA classificatie bestaat uit 4 klassen: - Klasse I: kortademigheid alleen bij flinke inspanning, geen symptomen tijdens normale activiteiten. - Klasse II: kortademigheid treedt op bij matige inspanning. - Klasse III: kortademigheid treedt al op bij geringe inspanning. - Klasse IV: kortademigheid in rust. Ons hartfalen project is gestart in 2009. De hele praktijk is destijds gescreend. In overleg met de cardiologen van het Kennemer Gasthuis worden patiënten met stabiel hartfalen 4x per jaar bij de huisarts gecontroleerd en 1x per jaar bij de cardioloog. Het aantal patiënten met hartfalen neemt elk jaar een klein beetje toe, eind 2012 waren er 26 met deze aandoening. Patiënten die i.v.m. hartfalen bij ons gecontroleerd worden zijn hier erg tevreden over. Zij krijgen zorg dicht bij huis en de zorg wordt gecombineerd met die van de andere chronische ziektes die zij hebben. Dit geeft een aanmerkelijke vermindering van de belasting voor deze patiënten.
46
Tabel 5e Hartfalen 2010
%
2011
%
2012
22
%
Aantal patiënten met hartfalen
24
26
Controle bij HA (1x/jaar CAR en 3x/jaar HA)
18
75%
16
73%
20
Instabiel, dus intensieve controles bij CAR
2
8%
1
5%
0
Instabiel, intensieve controle bij CAR én 1x/2 weken gewicht en RR door POH
-
-
1
5%
1
4%
Controle in ziekenhuis (eigen keuze/ instabiel)
1
4%
1
5%
1
4%
Nagenoeg geen klachten (Nyha I) (1x /jaar controle door HA)
2
8%
2
9%
2
8%
Overleden
1
4%
1
5%
2
8%
77%
CAR= Cardioloog, HA=huisarts
Diabetes Mellitus In 2012 zagen we een kleine toename van 4 patiënten met Diabetes Mellitus (DM). Deze toename is toe te schrijven aan het aantal patiënten met type II DM. Naar verhouding (aantal patiënten per 1000) is het aantal diabeten gelijk gebleven. In april 2009 zijn we gestart met deelname aan de keten DBC voor alle patiënten met DM type 2 die bij ons onder controle zijn. De huisartsen uit de regio zijn hiervoor verenigd in de KCOETZ (Kennemer Coöperatief voor Effectieve Transmurale Zorg). Van de 138 patiënten met type II DM, zijn er 129 (93%) onder controle bij ons. Tabel 5f Diabetes Mellitus Praktijk Spaarndam
2008
2009
2010
2011
2012
Aantal patiënten
2735
2774
2763
2809
2872
Diabetes mellitus, type 1
11
11
7
11
11
Diabetes mellitus, type 2
104
127
124
134
138
DM Type 1 en 2 samen
115
138
131
145
149
42
50
40
52
52
?
111 87%
111 90%
118 88%
129 93%
Per 1000 patiënten Type II bij HA onder controle
47
Ook voor DM kunnen we tegenwoordig NHG indicatoren uit Medicom halen, mits goed geregistreerd. De meeste metingen worden ruim voldoende gedaan (80-90%). Het voetonderzoek (indicator 23) blijft wat achter. Verder blijkt dat een kwart van de patiënten met DM type 2 geen medicatie nodig heeft om de glucose streefwaarden te halen (indicator 27). Slechts 16% van de mensen kiest er voor om een griepprik te halen (indicator 33) en maar bij 5% van deze groep zijn alle indicatoren volgens de regels verricht en genoteerd. Grafiek 5c1 DM indicatoren
Indicator DM patiënten bij huisarts onder controle 100% 90% 80% 70% 60%
50% 40% 30% 20% 10% 0% 6
6 9 11 15 18 19 35 21 38
9
11
15
18
19
35
HbA1c afgelopen 12 mnd Bloeddruk afgelopen 12 mnd Lipidenprofiel afgelopen 12 mnd Creatinineklaring afgelopen 12 mnd Urineonderzoek albumine of albumine/kreatinine afgelopen 12 mnd Rookstatus afgelopen 12 mnd Rokend en stoppen-met-roken advies BMI afgelopen 12 mnd Voedingspatroon afgelopen 12 mnd
21
38
39
40
23
41
25
27
33
31
39 40 23 41
Alcoholgebruik geregistreerd ooit Lichamelijke beweging afgelopen 12 mnd Voetonderzoek afgelopen 12 mnd SIMM’s classificatie voetonderzoek afgelopen 12 mnd
25 27 33 31
Funduscontrole afgelopen 24 mnd Niet-medicamenteuze behandeling Influenza vaccinatie afgelopen 12 mnd Combinatie procesindicatoren
In de volgende grafiek zien we dat bijna de helft van de patiënten de streefwaarde voor het Hba1c haalt (indicator 36), gelukkig zijn er maar weinig met een Hba1c > 69. De streefwaarde voor de bloeddruk wordt bij 44% van de mensen gehaald (indicator 10). Hier wordt geen rekening gehouden met de leeftijd van patiënten, hierover later meer. Ondanks dat bijna 70% van de patiënten medicatie gebruikt om het cholesterol te verlagen (indicator 14), wordt maar bij 50% resp. 44% de streefwaarde gehaald van het totaal cholesterol en LDL cholesterol (indicator 12 en 13). Meer dan een kwart van de DM patiënten heeft een matige nierfunctie (creatinineklaring tussen 30-60, indicator 16). Slechts 11% van de diabeten rookt en daarvan kreeg 90% het advies om te stoppen (vorige tabel). Slechts 13% van de diabeten is slank met een BMI < 25 (indicator 22). Van alle diabeten heeft 18% een probleem met de voeten (bv gevoelsstoornissen) en 4% heeft een retinopathie (afwijking aan de bloedvaten van het netvlies).
48
Grafiek 5c2 DM indicatoren
Resultaat-indicatoren DM 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 36
36 37 10 12 13 14 16 17
37
10
12
13
14
HbA1c < 53 HbA1c > 69 Systolische bloeddruk < 140 Cholesterol < 4,5 LDL-cholesterol < 2,5 C10A medicatie (chol. verlagers) Creatinineklaring < 60 >= 30 Creatinineklaring < 30
16
34 22 24 26 28 29 30 32
17
34
22
24
26
28
29
30
32
Rokend als rookstatus BMI < 25 Diabetische voetafwijking Diabetische retinopathie A10B medicatie (orale medicatie) A10A en A10B medicatie (DM medicatie) A10A medicatie (insuline) BMI >= 25 en A10BA02 medicatie (Metformine)
Een aantal patiënten komt niet voor controles bij de huisarts, ondanks onze inspanningen. Ongeveer 90% komt wel redelijk trouw. We proberen zoveel mogelijk om na een kwartaalcontrole direct een nieuwe afspraak te maken na 3 maanden. Als patiënten nog geen afspraak hebben in onze agenda en het is tijd voor de jaarlijkse controle, dan krijgen zij een oproepbrief. Patiënten die niet komen voor de jaarcontrole worden nagebeld door de POH.
Tabel 5g is een uitwerking van de vorige grafieken. Als streefwaarde voor de bloeddruk bij DM geldt een waarde van 140 mmHg systolisch, maar liefst nog wat lager, nl 130 mmHg. Bij oudere patiënten mag de bloeddruk weer wat hoger zijn. Zoals te zien lukt het maar bij 33% van de ‘jongere’ groep om de streefwaarde van 140 mmHg te behalen tegen 85% van de 80-plussers met een streefwaarde van 150 mmHg. Gemiddelde komen we dan uit op 54% van de diabeten die de streefwaarde haalt passend bij de leeftijd.
49
Tabel 5g Streefwaarden bloeddruk bij DM 2011
2012
DM met leeftijd < 80 jaar
91
103
Systole ≤ 130 mmHg
37
34
42%
33%
54
69
58%
67%
DM met leeftijd ≥ 80 jaar
20
26
Systole < 160 mmHg
19
22
95%
85%
1
4
5%
15%
Systole >130 mmHg
Systole > 160 mmHg
De volgende grafiek 5d gaat over het gebruik van het protocol in Medicom om diabetes controles te registreren. Het is van belang dit protocol te volgen om belangrijke zaken niet te vergeten. In 2011 hadden we bereikt dat 85% van alle diabetes type 2 patiënten 3x of 4x/ jaar voor diabetescontrole kwam, waarbij het Medicom protocol werd ingevuld. In 2012 is dit percentage weer wat gedaald naar 74%. Een aantal patiënten blijft niet te motiveren voor controles (hoewel het er steeds minder worden) en enkele patiënten werden veelvuldig opgenomen in het ziekenhuis waardoor controles erbij inschoten. Een andere mogelijke verklaring voor de iets teruglopende cijfers is de volgende: omdat patiënten sinds 2012 werden opgeroepen voor gecombineerde jaarcontroles (bv COPD, hartfalen en DM) was het aan de POH om al deze protocollen te openen en in te vullen. Mogelijk is er soms een protocol bij ingeschoten. Het blijft dus een flinke aanhoudende inspanning van ons allen om patiënten voor controles te laten komen en om alles goed in te voeren.
50
Grafiek 5d Protocol gebruik bij DM
Protocol DM ingevoerd 70
60
aantal patiënten
50
40 2010 2011
30
2012
20
10
0 0
1
2
3
4
Aantal keer per jaar ingevoerd
Astma en COPD Uit tabel 5h blijkt dat het aantal astma patiënten is gestegen naar 201 en het aantal COPD patiënten opnieuw flink is gestegen naar 86. Eén keer per jaar ontvangen patiënten een oproep voor een jaarcontrole van ons. Het blijft een enorme klus om patiënten met astma goed te controleren. Het opkomst percentage is opnieuw gedaald van 46% in 2011 naar 41% in 2012. Een groot deel van de astma patiënten is niet gemotiveerd om op controle te komen. Controles en juiste behandeling van astma zijn juist erg belangrijk om op latere leeftijd het ontstaan van COPD te voorkomen. De opkomst bij de COPD patiënten is wel redelijk goed gebleven, nl. 62% (39 van de 63 patiënten).
51
Tabel 5h Astma en COPD 2008
2009
2010
2011
2012
Aantal patiënten Spaarndam
2735
2774
2763
2809
2872
Astma (R96) % van hele praktijk
186 6,8%
179 6,4%
193 7%
192 6,8%
201 7%
155 (> 12 jaar)
127
163
177
169
113
65 51%
102 63%
81 46%
70 41%
59
103
80
54
129
-
-
26 32%
12 22%
24 19%
14
14
11
2
15
60 2,2%
57 2,2%
35 2%
63 2,2%
86 3%
-
37
30
39
63
Diagnose bevestigd met spirometer
45
37
35
39
63
Spirometrie controle in dit jaar
30
21
23
25
39
Rookgedrag bekend
45
36
28
33
63
-
-
13 43%
9 27%
21 33%
10
12
5
4
17
> 7 jaar en bij HA onder controle Controle met spirometrie in dit jaar
(ooit spiro gehad)
Rookgedrag bekend Rokers
Stop met roken advies gegeven COPD (R95) % van hele praktijk Waarvan bij HA onder controle
Rokers
Stop met roken advies gegeven
Ook dit jaar hebben we een rapportage over de rokers en de stop-adviezen. Eén vijfde van de astma patiënten en één derde van de COPD patiënten rookt. We weten van veel meer astma patiënten en van alle COPD patiënten of zij roken of niet, dank zij onze actie van het afgelopen jaar. We hebben aan veel meer mensen een advies gegeven om ermee te stoppen (71%).
NHG indicatoren Ook voor astma kunnen we NHG indicatoren bepalen sinds dit jaar. De gegevens over het roken komen overeen met onze eigen cijfers. De cijfers over de spirometriën (indicator 7 en 9) kunnen een onderschatting zijn omdat we het grootste deel van 2012 een koppeling misten tussen onze spirometrie software en Medicom. Ook indicator 8 geeft een onderschatting omdat veel allergie onderzoek in het ziekenhuis is verricht, bv door de KNO arts, longarts of kinderarts. Deze gegevens staan dan wel in de ontvangen specialisten brieven maar zijn niet als meetgegevens ingevoerd.
52
Grafiek 5e Astma indicatoren
Indicatoren Astma > 7 jaar 100% 80%
60% 40% 20% 0% 4
5
6
13
4 Rookstatus afgelopen 12 mnd 5 Rokend als rookstatus
7
8
9
11
7 Spirometrie ooit 8 Allergie onderzoek ooit
6 Rokend en stoppen-met-roken advies 13 Saneringsadvies ooit
9 Rokend of Persisterend astma en volledige spirometrie 11 Influenza vaccinatie afgelopen 12 mnd
In grafiek 5f over COPD is een zelfde beeld te zien: indicator 4,5 en 6 zijn al bekend. Indicator 7 (BMI) wordt redelijk uitgevoerd, maar indicator 8 (inhalatietechniek gecontroleerd) vrij slecht. Zoals eerder genoemd bij astma, is indicator 9 niet helemaal betrouwbaar. Bij COPD is de trend zichtbaar dat steeds minder mensen met een indicatie zich laten vaccineren tegen de griep. Indicator 11 en 12 zijn voor verbetering vatbaar (vastleggen hoeveel klachten mensen hebben van benauwdheid en wat men doet aan lichamelijke beweging). Grafiek 5f COPD indicatoren
Indicatoren COPD 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4
5
6
7
8
9
10
11
12
4 Rookstatus afgelopen 12 mnd 5 Rokend als rookstatus 6 Rokend en stoppen-met-roken advies
9 Spirometrie afgelopen 12 mnd 10 Influenza vaccinatie afgelopen 12 mnd 11 Functioneren vastgelegd afgelopen 12 mnd
7 BMI afgelopen 12 mnd 8 Inhalatietechniek controle
12 Lichamelijke beweging afgelopen 12 mnd
53
Meest voorkomende contacten Top 25 contacten Waar zijn we in Spaarndam het meest druk mee? We kunnen op verschillende manieren met een patiënt contact hebben: tijdens een consult, visite, telefonisch of via een receptaanvraag. Maar ook administratief: door een laboratorium uitslag of specialistenbrief te verwerken, door een bepaalde notitie toe te voegen, bijvoorbeeld of patiënt rookt of niet. Tabel 5i betreft al deze contacten samen. In tabel 5i op de volgende bladzijde is te lezen dat we meer bezig zijn geweest met de top 25 dan voorheen. Deze top 25 is samen goed voor 400 contacten meer dan in 2011. Op alle onderwerpen is er een toename te zien. Op nummer 1 staan bloeddrukcontroles en op nummer 2 de bovenste luchtweginfecties (hoesten op nr. 9, verkoudheid op nr. 14 en in 2011 op nr. 24 acute infectie bovenste luchtwegen). Met stip gestegen is het aantal contacten over geneesmiddelbijwerkingen, met dank aan het zgn. preferentiebeleid van de zorgverzekeraars. Nieuwkomers in deze top 25 zijn de knieklachten (op nr. 24) en de gehoorgangontstekingen (otitis externa) op nr. 25. In grafiek 5g is één en ander nog wat overzichtelijker weergegeven:
Grafiek 5g Top 25 contacten 2012 600 500 400 300
2011 2012
200 100 0
54
Tabel 5i Top 25 van de contacten in 2011 en 2012 Aantal Diagnose 2011
Diagnose 2012
Aantal
1.
Essentiële hypertensie (K86)
274
Essentiële hypertensie (K86)
309
2.
Hooikoorts/ allergie (R97)
261
Hooikoorts/ allergie (R97)
286
3.
Hypertensie+orgaanschade (K87)
232
Geneesmiddel bijwerking (A85)
245
4.
Depressie (P76)
215
Hypertensie+orgaanschade (K87)
219
5.
Constitutioneel eczeem (S87)
212
Constitutioneel eczeem (S87)
215
6.
Geneesmiddel bijwerking (A85)
210
Depressie (P76)
210
7.
Fractuur radius/ ulna (L72)
178
Gestoorde glucosetolerantie (B85.01)
205
8.
Cystitis (U71.01)
173
Fractuur radius/ ulna (L72)
200
9.
Gestoorde glucosetolerantie (B85.01)
171
Hoesten (R05)
197
10.
Hoesten (R05)
159
Overmatig cerumen (H84)
186
11.
Cataract/ staar (F92)
157
Cystitis (U71.01)
178
12.
Overmatig cerumen (oorsmeer) (H84)
155
Nierfunctiestoornis (U99.01)
174
13.
Hypercholesterolaemie (T93.01)
152
Cataract/ staar (F92)
172
14.
Nierfunctiestoornis (U99.01)
144
Gewone verkoudheid (R74.01)
167
15.
Diabetes mellitus type 2 (T90.2)
141
Proteïnurie (U98.01)
157
16.
Wratten (S03)
138
Hypercholesterolaemie (T93,01)
156
17.
Gewone verkoudheid (R74.01)
135
Migraine (N89)
154
18.
Migraine (N89)
134
Diabetes mellitus type 2 (T90.2)
153
19.
Andere letsels bewegingsstelsel (L81)
128
Wratten (S03)
140
20.
Proteïnurie (U98.01)
125
Spastisch colon/ IBS (D93)
133
21.
Spastisch colon/ IBS (D93)
122
Boezemfibrilleren (K78)
124
22.
Astma (R96)
117
Astma (R96)
121
23.
Boezemfibrilleren (K78)
117
Andere letsels bewegingsstelsel (L81)
121
24.
Acute infectie luchtwegen (R74)
102
Knie symptomen/ klachten (L15)
115
25.
Fractuur hand/ voet (L74)
100
Otitis externa (H70)
115
Totaal
4052
Totaal
4452
55
Wie komen niet Tabel 5j gaat over patiënten zonder journaalregels in de afgelopen 3-15 jaar. Journaalregels ontstaan als we echt in contact zijn geweest met de patiënt, als er recepten worden voorgeschreven, maar ook als specialistenbrieven of uitslagen worden verwerkt in patiënten dossier. Er zijn blijkbaar maar weinig patiënten waarbij echt helemaal niks gebeurt. Dat heeft ook te maken met bv. onze rook-actie en met de registratie van de zgn. Opt-in.
Tabel 5j Geen journaalregels 2012
Aantal patiënten
3 jaar geen contact
33
5 jaar geen contact
11
10 jaar geen contact
3
15 jaar of langer geen contact
2
Wie komen vaak In de onderstaande tabel is te lezen dat een aantal patiënten een groot aantal contacten heeft met de praktijk. In totaal 20 patiënten zijn goed voor 2% van het totaal aantal contacten van 2974 patiënten. Ter vergelijking: per jaar is er gemiddeld per patiënt 3,6x een contact (incluis administratieve contacten), bij deze 20 patiënten is het gemiddelde bijna 87x per jaar. Overigens betreft het elk jaar andere patiënten die in deze top 20 staan, het is erg afhankelijk van bepaalde ziekte periodes.
Tabel 5k Top 20 hoogste contact frequentie Patiënten met hoogste Aantal keren contact in contact frequentie 2011
Aantal keren contact in 2012
Patiënt 1.
116
117
Patiënt 2.
104
92
Patiënt 3.
101
90
Patiënt 4.
99
89
Patiënt 5.
94
88
Patiënt 6.
90
87
Patiënt 7.
90
87
Patiënt 8.
89
83
Patiënt 9.
88
83
Patiënt 10.
88
82
Patiënt 11.
87
82
56
Patiënt 12.
84
81
Patiënt 13.
83
81
Patiënt 14.
80
78
Patiënt 15.
79
78
Patiënt 16.
75
75
Patiënt 17.
74
73
Patiënt 18.
73
73
Patiënt 19.
73
72
Patiënt 20.
71
71
1738 (2,3%)
1662 (2,0%)
75.183
82.094
Aantal patiënten met contact (incl. passanten)
2813
2974
Gemiddeld aantal contacten per patiënt
26,7
27,6
Totaal van 20 patiënten Totaal aantal keren contact alle patiënten
Preventie 50+ screening op HVZ In de afgelopen jaren hebben we telkens onze cijfers gepresenteerd van het 50+ screeningsproject. Elk jaar worden nieuwe 50 plussers opgeroepen voor een screening op hart- en vaatziekten. In de loop van de jaren hebben we op deze manier 86% van onze 50-plussers in beeld gebracht voor wat betreft hun risico op hart- en vaatziekten. We gebruiken hierbij de NHG risico tabel. Eind 2011 verscheen de nieuwe NHG standaard CVRM met een nieuwe risico tabel. Patiënten die zich laten screenen op hun risico op HVZ krijgen nu een risico berekening die gebaseerd is op een nieuwe tabel. De cijfers voor 2012 en na 2012 zijn daardoor niet meer vergelijkbaar. We hebben dit probleem omgezet in een verbeterplan. Meer hierover is te lezen in ons jaarplan 2013.
57
Griep preventie De praktijk voert jaarlijks een griepcampagne waarvoor de oproepen zelf worden verzorgd. De volgende tabel geeft inzicht in het aantal patiënten dat een indicatie heeft voor de griepvaccinatie, verdeeld naar leeftijdscategorie, het aantal daadwerkelijk gegeven vaccinaties, het aantal non-responders en ten slotte de bereikte beschermingsgraad.
Tabel 5l Griepvaccinaties, seizoensgriep 2008
2009
2010
2011
2012
Aantal patiënten
2735
2774
2763
2809
2872
Patiënten < 60 jaar (GV)
175
177
191
294
289
Patiënten > 60 jaar (GV)
490
506
530
693
744
Totaal indicaties
665
683
721
987
1033
Vaccinatie < 60 jaar
110
123
119
127
111
Vaccinatie > 60 jaar
424
422
420
432
438
Totaal Vaccinaties
534
545
539
559
549
Non-responders
131
138
187
428
484
Patiënten < 60 jaar
63%
69%
62%
43%
34%
Patiënten > 60 jaar
87%
83%
79%
62%
61%
Totaal
80%
80%
75%
53%
52%
Indicaties
Vaccinaties
Beschermingsgraad
Steeds meer patiënten hebben een indicatie voor de griepprik, bijna 36% van alle patiënten uit de praktijk. Het aantal prikken dat we geven bleef in de afgelopen jaren bijna gelijk, rond de 550. De beschermingsgraad wordt dus steeds lager. De ouderen > 60 jaar zijn nog redelijk goed beschermd met een beschermingsgraad van 61%, maar de jongere patiënten steeds minder (34%). Dit gegeven past bij de landelijke trend dat mensen steeds minder vertrouwen hebben in vaccinaties.
58
De trend van de afgelopen jaren is nog duidelijker te zien in grafiek 5h. Grafiek 5h Beschermingsgraad griep
Beschermingsgraad griep 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Patiënten < 60 jaar Patiënten > 60 jaar
2008
2009
2010
2011
2012
Cervixscreening De praktijk verzorgt zelf de oproepen voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker bij vrouwen tussen de 30 en 65 jaar. In 2009 werd gestart met het programma cervixscreening, waardoor we zelf cijfers kunnen genereren over de opkomst. De volgende grafieken geven inzage in de resultaten en de bereikte beschermingsgraad. De gegevens van de tabellen zijn afkomstig van de cervixmodule.
Tabel 5m Cervixscreening 2009
2010
2011
2012
131
151
145
151
5
5
3
6
Indicaties
126
146
142
145
Verstuurde uitnodigingen
126
128
140
145
Non-responders
29
28
26
38
Cervix uitstrijkjes uitgevoerd
97
100
114
107
77%
78%
80%
74%
Doelgroep Vrouwen 30-65 jaar Geen indicatie Oproepen
Beschermingsgraad
59
Zoals ook te zien in onderstaande grafiek blijft de beschermingsgraad tegen baarmoederhalskanker redelijk stabiel, een ander beeld dan bij de griepvaccinaties. Grafiek 5i Beschermingsgraad uitstrijkjes
Beschermingsgraad uitstrijkjes 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 2009
2010
2011
2012
In tabel 5q noemen we het aantal preventieve activiteiten op het gebied van cervix, griep en reisvaccinaties bij elkaar.
Tabel 5q Preventieve activiteiten 2009
2010
2011
2012
Totaal aantal patiënten
2763
2809
2872
Preventief
2774 Absoluut
Per 1000 ptn
Absoluut
Per 1000 ptn
Absoluut
Per 1000 ptn
Absoluut
Per 1000 ptn
97
35
100
36
114
41
107
37
Griepvaccinatie seizoen
545
196
539
194
559
199
549
191
Griepvaccinatie Mex., M1
692
249
-
-
-
-
-
-
Griepvaccinatie Mex., M2
663
239
-
-
-
-
-
-
81
29
62
22
82
29
76
27
2078
748
701
252
755
269
732
255
Cervixscreening
Reizigersadvies Subtotaal
I.v.m. de Mexicaanse griep preventie in 2009 viel het aantal preventieve activiteiten in 2009 veel hoger uit dan in andere jaren. Als we die cijfers niet meenemen dan zijn de cijfers per 1000 patiënten vrij stabiel in de loop van de jaren.
60
Stoppen met roken In 2012 hebben we verbeterplan 3 uitgevoerd: “Noteren rookstatus van patiënten”. Het doel was om van zoveel mogelijk mensen (minimaal 50% van de mensen van 15 jaar en ouder), die ingeschreven staan in de huisartsenpraktijk, de rookstatus te achterhalen. Op alle mogelijke manieren is in het afgelopen jaar bekend gemaakt dat de huisartsen willen weten hoe (on-) gezond Spaarndam is op het gebied van roken. De volgende methoden werden gebruikt om zoveel mogelijk gegevens te verzamelen en zoveel mogelijk mensen te bereiken:
Nieuwsbericht van de huisartsenpraktijk in de 2 plaatselijke dorpskranten in september 2012 Huis aan huis folder waarbij mensen werden aangemoedigd om te melden of zij roken of niet door middel van een in te vullen formulier Aan alle nieuwe patiënten wordt het gevraagd bij inschrijving Wachtkamerscherm bericht Nieuwsbericht op de website van de praktijk In te vullen briefjes in de wachtkamer In te vullen briefjes in elke spreekkamer Bij elk consult vragen
De rookstatus is als meetwaarde ingevoerd om hiermee selecties te kunnen maken. Daarnaast is een probleemregel van de rookstatus aangemaakt om het op een zichtbare plaats in het medisch dossier te plaatsen. “Rokers en Voorheen Rokers” krijgen de ICPC code P17 (Tabaksmisbruik) en “Nooit Rokers” de ICPC code A97 (Geen ziekte). Zodoende komt bij elk consult de rookstatus duidelijk in beeld.
Tabel 5r Roken 2011
%
2012
%
Aantal ingeschreven patiënten
2809
2872
≥ 15 jaar
2340
2389
Rookstatus ingevoerd
904
39% van 2340
1536
64% van 2389
Rokers
199
8,5% van 2340
337
14% van 2389
Voorheen gerookt
354
15% van 2340
576
24% van 2389
Nooit gerookt
351
15% van 2340
623
26% van 2389
Stopadvies aan rokers
145
73% van 199
146
43% van 337
Inmiddels weten we dus van 64% van de patiënten of zij roken of niet.
61
Volgens TNS Nipo misten we in 2011 ruim 15% van de rokers (het zouden er 24% moeten zijn, 24% min 8.5%=15%). In 2012 is dit aantal gedaald naar 10% (24% min 14%). Dat betekent dat we wel een toename van 25% hebben van de rookstatus, maar slechts een toename van 5,5% van het aantal rokers. Naar verhouding hebben dus meer patiënten die niet (meer) roken hun gegevens bekend gemaakt. Omdat de informatie die we op deze manier hebben verzameld meestal zonder direct contact met de patiënt is verkregen, hebben we (nog) niet meer adviezen kunnen geven om te stoppen met roken. Dat blijft nog de uitdaging voor de komende tijd. In grafiek 5j is het totaalbeeld over de afgelopen jaren zichtbaar.
Grafiek 5j Rookpreventie
Rookpreventie 600 500 400 rookgedrag bekend
300
stopadvies gegeven
200 100 2008
2009
2010
2011
2012
62
Ouderen Verbeterplan 4 Allereerst volgt hieronder het resultaat van verbeterplan 4: “Verhogen van de streefwaarde van systolische bloeddruk bij patiënten > 80 jaar”. Het doel van het plan was als volgt: Eind 2012 heeft maximaal 40% van alle 80-plussers, die behandeld worden voor hun bloeddruk, een systolische bloeddruk < 150 in het afgelopen jaar. Aanleiding was het verschijnen van de vernieuwde NHG standaard CVRM. Bij ouderen is het streven naar een te lage bloeddruk niet goed i.v.m. het ontstaan van klachten zoals duizeligheid en daardoor een verhoogd risico op vallen. Door het geven van een klinische les is de alertheid bij assistentes, POH en huisartsen groter geworden voor de wijziging van de streefwaarden bij ouderen. Het streven kon niet lager zijn, want voor patiënten met bv. hartfalen blijft de streefwaarde lager en niet alle patiënten zijn voor hun bloeddruk onder behandeling van de huisarts. Niet alle patiënten komen trouw voor controles en nog niet bij alle patiënten hebben we het resultaat van verlaging van medicatie kunnen evalueren. Maar het percentage patiënten met een bloeddruk onder de 150 mmHg is netjes gedaald van 63% naar 42%.
Tabel 5s Bloeddruk bij ouderen 2011
2012
Aantallen patiënten > 80 jaar
117
128
Met hypertensie/ HVZ/ DM
102
110
SBD < 150 mmHg
65
47
63%
42%
Percentage SBD < 150 mmHg
SBD= systolische bloeddruk, HVZ= Hart- en Vaatziekte, DM= diabetes mellitus
Ouderenproject In 2010 zijn we gestart met het Ouderenproject bij 85-plussers, met speciale aandacht voor polyfarmacie (> 5 soorten chronische medicatie). Dossiers worden voorbereid door de huisartsen. Gekeken wordt naar indicaties voor geneesmiddelen gebruik, interacties, benodigde controles, bijwerkingen van medicijnen. Al deze zaken worden op papier gezet. Na overleg van de huisarts met assistentes/ POH over de patiënt worden patiënten thuis bezocht. Medicatie gebruik wordt besproken en zelfzorg wordt getest met behulp van Trazag lijsten. Na het bezoek worden de uitkomsten weer nabesproken met de huisartsen. Zo nodig worden vervolgacties bepaald. Zelfzorgproblemen worden in het dossier vastgelegd. In 2011 en 2012 hebben we het Ouderenproject voortgezet en uitgebreid met 80-plussers. Patiënten bij wie we in 2010 geen problemen tegenkwamen en bij wie de situatie niet veranderd was in 2011, hebben we niet opnieuw bezocht in 2011. In 2012 zijn nieuwe patiënten bezocht en ouderen die voor het laatst in 2010 waren gezien. Uit het project wordt duidelijk dat in het bijzonder patiënten die veel medicijnen gebruiken (polyfarmacie) ook de meeste zelfzorgproblemen ervaren.
63
Tabel 5t Ouderenproject
Zorgproblemen
2010
2011
2012
totaal
44 bezocht
20 bezocht
43 bezocht
59 ptn 80+
Hulp nodig bij het huishouden
1
Laatste 6 mnd > 2x gevallen
4
Moeite met gaan en/of staan en/of bewegen
2
1 5
Gewichtsverlies Bekend met ≥ 6 verschillende medicijnen
8
14
3
3
1
1
19
6
10
26
Eet/ drink probleem
1
1
1
1
Bekend met geheugenprobleem
5
2
4
9
Last van een sombere stemming, last van een depressie
1
1
1
2
33
15
28
57
Totaal aantal zorgproblemen
We vinden door dit project veel zorgproblemen. In het kader van de vergrijzing verwachten we in de komende jaren een toename van dit soort problemen. Dit is de reden dat we besloten hebben in 2013 het project uit te breiden naar alle 75 plussers. We gaan ook meer samenwerken met andere eerstelijns zorgverleners in Spaarndam, zodat we de problemen zullen kunnen opvangen. Dit wordt verder beschreven in ons Jaarplan 2013.
64
Samenvatting hoofdstuk 5 Er is een flinke toename van het aantal chronische ziektes in het afgelopen jaar. Er zijn 197 patiënten met 240 diagnoses op het gebied van Hart- en vaatziekten. Deze patiënten worden door ons goed gecontroleerd volgens de NHG indicatoren, maar op het gebied van meten van BMI en middelomtrek is verbetering mogelijk. Ook zouden we meer bewegingsadviezen en voedingsadviezen moeten geven. Hartfalen komt bij 26 mensen voor in onze praktijk. Hiervan worden er 20 gezamenlijk gecontroleerd door de POH met de huisarts (3x per jaar) en de cardioloog (1x per jaar). Het aantal patiënten met diabetes nam amper toe. De controle van de voeten blijft wat achter bij de overige controles, die we wel goed bij iedereen uitvoeren. Iets minder dan de helft van de patiënten bereikt de streefwaarden voor Hba1c, bloeddruk en cholesterolwaarden. Van de groep 80-plussers bereikt 85% de streefwaarde voor de bloeddruk. Driekwart van de patiënten met DM komt trouw voor de 4-maandelijkse controles. Bijna 10% van onze patiënten heeft astma of COPD. Astma patiënten komen niet trouw voor hun jaarlijkse controle (40%), COPD patiënten wel (63%). Steeds minder mensen met deze aandoeningen laten zich vaccineren tegen de griep. We kunnen meer aandacht hebben voor bewegen bij COPD patiënten. We zijn in 2012 vnl. druk geweest met bloeddrukcontroles, luchtweginfecties en bijwerkingen van medicijnen. Met 33 patiënten uit de praktijk hebben we in de afgelopen 3 jaar geen enkel contact gehad. Daarentegen waren er bij 20 patiënten uit de praktijk gemiddeld 87 contacten in 2012, terwijl er gemiddeld slechts 3,6 contacten per patiënt per jaar zijn. Ons 50+ HVZ screeningsproject kon dit jaar niet uitgedrukt worden in getallen. Dit komt terug in 2013. Hoewel steeds meer mensen een indicatie voor de griepprik hebben, is de beschermingsgraad opnieuw gedaald naar 52% in 2012. De opkomst van vrouwen bij het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker is het afgelopen jaar ook wat gedaald van 80% naar 74%. Verbeterplan 3 “Noteren rookstatus van patiënten” is naar tevredenheid verlopen, inmiddels weten we van 64% van onze patiënten of zij wel/ niet roken. Van onze populatie rookt 14% en bijna de helft kreeg het afgelopen jaar van ons een stopadvies. Verbeterplan 4: “Verhogen van de streefwaarde van systolische bloeddruk bij patiënten > 80 jaar” is ook afgerond en het doel hebben we nagenoeg gehaald. Het ouderenproject dat we in de afgelopen 3 jaar hebben uitgevoerd, heeft bij 59 patiënten met een leeftijd > 80 jaar in totaal 57 zorgproblemen zichtbaar gemaakt. In 2013 gaan we hiermee verder aan de slag.
65
Hoofdstuk 6 Medisch handelen Voorschrijven medicatie Top 10 medicatie Tabel 6a geeft weer voor welke medicijnen de meeste recepten zijn aangemaakt. Het wil strikt genomen niet altijd zeggen dat dit ook de medicijnen zijn die het meest gebruikt worden; ACEremmers en cholesterolverlagers worden meestal 1x/ 3 maanden voorgeschreven, dus 4 recepten per jaar. Antidepressiva, middelen als Ritalin en slaapmiddelen worden vaak 1x/ maand voorgeschreven. Dat levert dus een groter aantal recepten op. De cijfers moeten op deze manier worden geïnterpreteerd.
Tabel 6a Top 10 voorgeschreven medicatie in 2011 en 2012 Geneesmiddel ATC Aantal recepten 2011
Aantal recepten 2012
1.
ACE-remmers (bloeddruk, nierfunctie)
C09
1310
1033
2.
Psychoanaleptica (depressie, angst, ADHD, dementie)
N06
1218
979
3.
Psycholeptica (m.n. rustgevende- en slaapmiddelen)
N05
1015
938
4.
Inhalatiesteroïden (astma/COPD)
R03
929
878
5.
Magnesiumcarbonaat (laxeren)
A02
935
866
6.
Bètablokkers (bloeddruk, hartritme)
C07
1029
760
7.
Cholesterolverlagers
C10
983
694
8.
Analgetica (pijnstillers)
N02
695
640
9.
Antibiotica
J01
(580)
633
10. Antitrombotica (bloedverdunning)
B01
775
629
11. Diuretica (bloeddruk, hartfalen)
C03
751
Uit top 10 in 2012
19.093
17.083
Totaal aantal recepten:
66
Over het algemeen zijn er minder recepten voorgeschreven van de middelen in de top 10. Dit verbaast enigszins, want er zijn meer patiënten in de praktijk gekomen en meer chronisch zieken. Antibiotica staan voor het eerst in de top 10 en de diuretica zijn er uit verdwenen. Navraag bij ons His Medicom leerde dat de wijze waarop in 2012 chronische medicatie via de herhaalservice van de apotheek werd verwerkt, de oorzaak hiervan is. Recepten die via de herhaalservice van de apotheek worden geregeld werden niet meegeteld. In 2013 hebben we dit aangepast, waardoor de cijfers van 2013 weer betrouwbaarder zullen worden.
Voorschrijfcijfers FTO In 2012 wordt met een ander systeem gewerkt door de verzekeraars om te beoordelen hoe “doelmatig” huisartsen voorschrijven. De cijfers over 2012 waren op het moment van schrijven van dit jaarverslag nog niet bekend. Zij zullen volgend jaar gepresenteerd worden.
Voorschrijven van antibiotica In grafiek 6a op de volgende pagina is te lezen hoe vaak we welk soort antibioticum voorschrijven voor welke indicatie. In het algemeen is het de bedoeling dat we “zuinig” voorschrijven, dus alleen bij echt zieke patiënten met een bacteriële infectie. En als we antibiotica voorschrijven dan het liefst zo smal mogelijk (gericht tegen een kleine groep bacteriën) om resistentie te voorkomen. Soms is er een indicatie om wel een breedspectrum antibioticum te geven bv. bij een kattenbeet, bij een chlamydia infectie of bij urineweginfecties waarbij de urinekweek aangeeft dat de bacterie niet te verhelpen is met een smal antibioticum. Daarnaast zijn er 1e keus antibiotica (volgens de huisarts standaarden en landelijke richtlijnen) en reserve middelen die alleen ingezet worden als er een goede reden voor is. Het totale aantal antibiotica voorschriften was 555 in 2012, tegenover 580 in 2011 en zelfs 595 in 2009. Dat betekent dat we volgens de richtlijnen voorzichtig zijn met voorschrijven, zeker gezien de toename van de praktijkgrootte. Aan de linkerzijde van grafiek 6a zijn de aantallen voorschriften van eerste keus antibiotica te zien van de afgelopen jaren en aan de rechterzijde de reserve middelen. Zoals te zien wordt Nitrofurantoine het meest voorgeschreven (bij urineweginfecties) gevolgd door Doxycycline, Amoxicilline en Amoxicilline/clavulaanzuur (vooral voor luchtweginfecties en huidinfecties). De aantallen reserve antibiotica zijn vrij klein, met uitzondering van Amoxicilline/clavulaanzuur. Daarnaast is er een stijging van het aantal Azithromycine voorschriften die verband houden met een toename van het aantal chlamydia infecties.
67
Grafiek 6a Antibiotica voorschriften, absolute aantallen
Soort en aantal antibioticum per jaar 200 180 160
140 120 100 2009 80
2010
60
2011
40
2012
20 0
In de grafieken 6b t/m 6e worden de antibiotica voorschriften verder uitgewerkt. In grafiek 6b ziet u de verhouding tussen de eerste keus- en reserve antibiotica in de afgelopen jaren en de totalen. Hier is gerekend per 1000 patiënten, omdat het totaal aantal patiënten is gestegen zouden er anders geen conclusies uit te trekken zijn. Het aantal 1e keus antibiotica is gelijk gebleven. Het aandeel reserve antibiotica is duidelijk gedaald van 27% in 2011 naar 21% in 2012. Ook het totaal aantal voorschriften is gedaald. Dat is een mooi resultaat.
68
Grafiek 6b Totaal aantal antibiotica voorschriften
Aantal voorschriften per 1000 ptn
Antibiotica per 1000 patiënten 250 200 2009
150
2010 100
2011 2012
50
0 1e keus antibioticum
reserve antibioticum
totaal
Type antibiotica
Als we kijken naar het verschil per indicatie en per type antibiotica (grafiek 6c), dan valt vooral het grote aandeel antibiotica op bij urineweginfecties. Bij oorinfecties en luchtweginfecties daalt het aantal voorschriften, bij de huid en in de restgroep blijven de aantallen gelijk.
Grafiek 6c Antibiotica per indicatie
Antibiotica per indicatie per 1000 ptn 100 90 Aantal voorschriften
80 70 60
2009
50
2010
40
2011
30
2012
20 10 0 Oor
Luchtwegen
Huid
Urinewegen
Rest
Indicatie
69
In grafieken 6d en 6e worden de antibiotica uitgesplitst naar eerste keus en reserve antibiotica. Er is een duidelijke toename van het aantal 1e keus antibiotica bij de urineweginfecties en een daling van het aantal bij oorinfecties en huidinfecties.
Grafiek 6d Eerste keus antibiotica voorschriften per indicatie
Eerste keus AB per indicatie per 1000 ptn 80
Aantal voorschriften
70 60 50
2009
40
2010
30
2011
20
2012
10 0 Oor
Luchtwegen
Huid
Urinewegen
Rest
Indicatie
In onderstaande grafiek zien we een duidelijke afname van het aantal breedspectrum antibiotica bij luchtweginfecties en urineweginfecties. Er is een geringe toename in de restgroep.
Grafiek 6e Reserve antibiotica voorschriften per indicatie
Reserve AB per indicatie per 1000 ptn 25
Aantal voorschriften
20 15
2009 2010
10
2011 2012
5 0 Oor
Luchtwegen
Huid
Urinewegen
Rest
Indicatie
70
Analyse antibiotica: In 2009 hebben we in het kader van een verbeterproject een cursus gevolgd om antibiotica gebruik terug te dringen (zie jaarverslag 2009 en 2010). De huisartsen Pascale Hendriks, Mildred Beeldman en Anneke Droogsma hebben die cursus gevolgd met een goed resultaat gezien de cijfers van 2010. Een jaar later was de aandacht voor het onderwerp blijkbaar verslapt en het belang niet voor iedereen duidelijk. De cijfers van 2012 zijn opnieuw in detail nader bekeken op arts niveau. Het totale aantal voorschriften in 2012 vertoonde weinig verschil tussen de huidige 3 huisartsen en waarnemende inval artsen. Vooral urineweginfecties generen veel antibiotica voorschriften. Om die reden hebben we een Uricult aangeschaft om beter onderbouwd al dan niet antibiotica voor te schrijven. Ook zijn de assistentes op cursus geweest om geprotocolleerd mee te denken over het beleid. Dit heeft een goed resultaat gehad, de stijging zet zich niet verder door en we schrijven verhoudingsgewijs veel meer 1 e keus middelen voor.
Verrichtingen Buiten de “gewone” contacten met patiënten, zoals tijdens consulten, telefoontjes en visites, zijn er ook bijzondere verrichtingen die apart gedeclareerd worden. Het gaat bijvoorbeeld om laboratorium bepalingen (grafiek 6f), overige diagnostiek (grafiek 6g) en behandelingen (grafiek 6i). Met de extra diagnostiek en verrichtingen, de zgn. M&I (Modernisering en Innovatie), wordt door de overheid, via de verzekeraars, gestimuleerd om patiënten zoveel mogelijk in de huisartsenpraktijk (1e lijn) te onderzoeken én te behandelen ter voorkoming van doorverwijzing naar het ziekenhuis (2 e lijn). Alle cijfers zijn weergegeven per 1000 patiënten
Laboratoriumonderzoek Grafiek 6f vermeldt welke laboratorium bepalingen we uitvoeren in de praktijk. De daling van het aantal bloedglucose bepalingen gaat door in 2012 (slechts 11x). Dit komt omdat deze test niet meer apart gedeclareerd wordt bij patiënten die vallen onder de DBC diabetes van de Kcoetz. Het aantal urineonderzoeken is gelijk gebleven t.o.v. 2011. De Uricult test wordt wel wat meer ingezet (50x in 2012). Deze test wordt gebruikt als de urinestrip geen duidelijke uitslag geeft en er toch klachten zijn die wijzen op een blaasontsteking.
71
Grafiek 6f Laboratoriumonderzoek in praktijk
Laboratoriumonderzoek per 1000 patiënten 200
2008
Per 1000 patiënten
2009 150
2010 2011
100
2012 50 0 Zwangerschapstest
Bloedglucose
Urinestick
Uricult
Overig diagnostisch onderzoek In grafiek 6g valt de daling van de meeste soorten onderzoek op. De 24-uur bloeddrukmeting wordt langzaam vervangen door de thuismeting. Veel patiënten hebben een betrouwbare bloeddrukmeter thuis en kunnen zelf systematisch en betrouwbaar de bloeddruk meten. Door de enorme spreekuur drukte hebben we ons voornemen om bij alle hypertensie patiënten 1x een ECG af te nemen, moeten laten varen. We proberen hiermee weer verder te gaan in 2013. Doppler onderzoek naar de doorbloeding van de beenvaten wordt weinig uitgevoerd, want er is niet vaak een indicatie voor. Teledermatologie wisselt erg in de loop van de jaren. Hiermee wordt door middel van een foto van de huid een advies aan de dermatoloog gevraagd. Verwijzing wordt hiermee meestal voorkomen. De spirometrie testen (longfunctie) zijn redelijk stabiel gebleven.
72
Grafiek 6g Overige diagnostische onderzoeken
Overige diagnostiek per 1000 ptn 60 2008 Per 1000 patiënten
50
2009
40
2010
30
2011 2012
20 10 0
Als we het laboratoriumonderzoek en de overige diagnostische onderzoeken bij elkaar optellen, dan zien we het resultaat in grafiek 6h. Het totale laboratorium onderzoek is iets gestegen t.o.v. 2011, terwijl het totale aantal overige diagnostiek gelijk is gebleven.
Grafiek 6h Totaal diagnostiek
Totaal diagnostiek per 1000 ptn
Per 1000 patiënten
300 250
2008
200
2009
150
2010
100
2011 2012
50 0 Totaal lab
Totaal diagn
Behandelingen Grafiek 6i gaat over de behandelingen die we uitvoeren in de huisartsenpraktijk. Het betreft dan behandelingen die apart gedeclareerd kunnen worden buiten de gewone consulten om. Het totale aantal behandelingen nam toe van 762 behandelingen in 2011 naar 808 in 2012. De cijfers veranderen verhoudingsgewijs per 1000 patiënten niet zo veel. Hier is af te lezen dat het aantal
73
desensibilisatie kuren verder is afgenomen na een stijging in 2010. Het aantal chirurgische verrichtingen is weer iets toegenomen en injecties in gewrichten blijven gelijk. Het aantal wratten behandelingen met stikstof neemt steeds toe, zo ook het aantal keren dat we hechtingen verwijderen na een operatie in het ziekenhuis.
Grafiek 6i Behandelingen
Behandelingen per 1000 ptn 140 120 100
2008 2009
80
2010
60
2011
40
2012
20 0
Verwijzingen In de onderstaande grafiek is te zien welk soort diagnostisch onderzoek we aanvragen dat buiten de praktijk wordt uitgevoerd. Dit type verwijzingen heeft zich gestabiliseerd en is zelfs wat gedaald. Het aantal laboratoriumverwijzingen is gedaald. Het aantal röntgen onderzoeken is iets gestegen. Het aantal aangevraagde kweken (microbiologie) is wat afgenomen, mede door het vaker inzetten van de Uricult in de eigen praktijk. Het aantal endoscopie onderzoeken (gastroscopie, colonoscopie en sigmoïdoscopie) is niet zo groot, maar er is wel een toename van 17 in 2010 naar 37 in 2012 (absolute aantallen). Dit aantal zal waarschijnlijk in de komende jaren verder gaan toenemen met het bevolkingsonderzoek naar darmkanker dat in de loop van 2013 gaat starten.
74
Grafiek 6j Verwijzingen voor diagnostiek
Verwijzingen voor diagnostiek per 1000 ptn 600 500 2008
400
2009 300
2010 2011
200
2012
100 0 Röntgen
Microbiologie
Pathologie
Laboratorium
Endoscopie
In grafiek 6k zien we een lichte stijging van het aantal verwijzingen naar de fysiotherapeut t.o.v. 2011 en een lichte stijging naar de psychologen in de 1 e lijn. Het aantal verwijzingen naar diëtisten en pedicures is afgenomen in 2012, dit heeft waarschijnlijk verband met het vergoedingensysteem in 2012. Verder is het aantal verwijzingen stabiel.
Grafiek 6k Verwijzingen 1e lijn
1e lijn verwijzingen per 1000 ptn 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
2008 2009 2010 2011 2012
75
Het aantal verwijzingen naar de 2e lijn (ziekenhuis) is verhoudingsgewijs afgenomen voor wat betreft interne geneeskunde, chirurgie en cardiologie, maar gestegen naar KNO, dermatologie en neurologie. De rest is vrijwel hetzelfde gebleven. De absolute aantallen zijn ook hier gestegen, er is een geleidelijke toename van 808 verwijzingen in totaal in 2008, naar 1177 verwijzingen in 2012. Dat zijn heel wat meer verwijsbrieven! In 2012 hebben we meer waarnemende huisartsen in de praktijk gehad. We hebben de verwijzingen naar de internist, KNO arts, gynaecoloog en dermatoloog nader bekeken. Er is geen verschil in verwijsgedrag tussen de vaste huisartsen en de waarnemers, behalve voor dermatologie. Daar maken de vaste huisartsen meer gebruik van teledermatologie (33x in 2012) en de invallers verwijzen meer direct. Overigens is het idee dat er een flinke toename is van het aantal (mogelijk) kwaadaardige huidafwijkingen.
Grafiek 6l Verwijzingen 2e lijn
2e lijn verwijzingen per 1000 ptn 160 140
2008
120
2009
100
2010
80
60
2011 2012
40 20 0
Grafiek 6m geeft het totale aantal verwijzingen in de 1 e en 2e lijn weer. Er is een lichte stijging geweest van het aantal verwijzingen in 2012, zowel naar de eerste lijn als naar de tweede lijn. Een deel van de toename in de 2e lijn verwijzingen is te wijten aan het beleid van de Kennemer Gasthuis om voor jaarlijkse controles een verwijsbrief van de huisarts te vragen, hetgeen niet terecht is. Zonder verwijsbrief wordt de patiënt tegenwoordig geweigerd bij de specialist. We hebben het aantal verwijzingen nader bekeken en zijn tot de conclusie gekomen dat we nagenoeg nooit zonder goede reden verwijzen. Er is daadwerkelijk een toename van bepaalde aandoeningen die in het ziekenhuis nader onderzocht dienen te worden. In absolute aantallen ging het om 1462 verwijzingen naar de eerste en tweede lijn samen in 2011, tegen een totaal van 1601 in 2012. Dit is een toename van 139 verwijzingen.
76
Grafiek 6m Verwijzingen totaal
Totaal verwijzingen per 1000 ptn 2008 Per 1000 patiënten
600 500
2009
400
2010
300
2011
200
2012
100 0 1e lijn
2e lijn
Totaal
Ontvangen correspondentie Behalve dat we meer zijn gaan verwijzen, krijgen we naar verhouding ook meer brieven terug met verslag van behandelingen. In onderstaande grafiek zien we de hoeveelheid digitale correspondentie van eerste lijn zorgverleners. Hier is een stijging te zien van het aantal röntgen uitslagen, wat overeenkomt met de stijging van de aanvragen. Het aantal pathologie (PAA) en endoscopie uitslagen (GAS) is echter meer gestegen dan verwacht.
Grafiek 6n Ontvangen correspondentie eerste lijn 600 500 400 2008 300 200
2009 2010 2011
100
2012
0
RON= röntgen, RAT= radiotherapie, MIC= microbiologie, KLC= klinische chemie, FYS= Fysiotherapie, PAA= pathologie, GAS= Gastroenterologie, LAB= laboratorium, ELP= eerste lijn psychologie, PTH= psychotherapie, PSL= psychologie, DIE= diëtist, VLK= verloskundige, LOG=logopedie, HAG= huisartsgeneeskunde, JGZ= jeugdgezondheidszorg, XXX=onbekend
77
Het aantal brieven dat we krijgen uit het ziekenhuis stijgt enorm. Vooral chirurgen sturen meer berichten (vaak via eerste hulp bezoeken), maar ook andere specialisten sturen veel meer brieven over patiënten. Dit is aan de ene kant goed, we worden beter op de hoogte gehouden dan vroeger over de patiënten die we verwijzen, aan de andere kant is het meer werk om al die brieven weer netjes te verwerken in het dossier van de patiënten. Per werkdag moesten we gemiddeld in 2012 bijna 19 brieven verwerken. Grafiek 6o Ontvangen correspondentie tweede lijn 400
350 300 250
2008
200
2009
150
2010
100
2011
50
2012
0
CHI=chirurgie, DER=dermatologie, ORT= orthopedie, NEU= neurologie, CAR= cardiologie, INT= interne geneeskunde, KNO= keel neus en oor, OOG=oogheelkunde, GYN= gynaecologie, KIN+PED= kindergeneeskunde, PSY= psychiatrie, URO= urologie, EZH= eerste ziekenhuis hulp, LNG= longgeneeskunde, REU= reumatologie, REV= revalidatiegeneeskunde, PCH= plastische chirurgie, GER= geriatrie.
In totaal ontvingen we in 2012 ruim 400 meer brieven uit de eerste en tweede lijn samen dan in 2011. Grafiek 6p Ontvangen correspondentie 1e en 2e lijn samen
5000 4500 4000
2008
3500
2009
3000
2010
2500 2000
2011
1500
2012
1000 500 0 totaal
Een ander soort berichtgeving dat voor steeds meer werk zorgt, is de verwerking van laboratoriumuitslagen. Per werkdag moesten we 6 laboratorium uitslagen verwerken in 2012. Samen met de brieven van de 1e en 2e lijn zijn dat 25 berichten per werkdag. En dat staat nog los van de papieren post en de in te voeren nieuwe patiënten dossiers.
78
Grafiek 6q Laboratorium uitslagen
Laboratoriumverwerking 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2008
2009
2010
2011
2012
Samenvatting hoofdstuk 6 De cijfers over de recepten blijken dit jaar niet betrouwbaar omdat de recepten die via de herhaalservice van de apotheek werden geregeld niet werden meegeteld. In 2013 zal dat worden hersteld. De voorschrijfcijfers die te maken hebben met doelmatig voorschrijven van medicijnen (zuinig en volgens de standaarden), worden pas later in 2013 bekend gemaakt en kunnen niet in dit jaarverslag worden opgenomen. Wat betreft het voorschrijven van antibiotica hebben we een enorme verbetering behaald: we hebben minder voorgeschreven, vaker een 1e keuze middel en smaller. We schrijven vooral veel voor in het kader van urineweginfecties. Het aantal laboratorium onderzoeken in de praktijk laat weinig opvallende veranderingen zien, het aantal overige diagnostische onderzoeken in de praktijk nam af. Het aantal behandelingen is gedaald voor wat betreft de desensibilisatiekuren bij hooikoorts patiënten en gestegen voor wat betreft de wratten behandelingen. Het totaal aantal verwijzingen voor diagnostiek is ongeveer gelijk gebleven. We hebben minder urinekweken laten uitvoeren. Het aantal verwijzingen naar de 2e lijn (ziekenhuis) is verhoudingsgewijs afgenomen voor wat betreft interne geneeskunde, chirurgie en cardiologie, maar gestegen naar KNO, dermatologie en neurologie. Bij nader onderzoek betreft het bijna telkens een terechte verwijzing. In totaal hebben we 139 keer vaker verwezen naar de 1e en 2e lijn samen. We ontvangen steeds meer correspondentie uit het ziekenhuis. In 2012 hebben we ruim 400 meer brieven te verwerken gehad dan het jaar ervoor. Ook het aantal laboratorium uitslagen dat per dag beoordeeld en verwerkt moet worden neemt flink toe. Dit geeft een forse toename van het werk dat elke dag verzet moet worden.
79
Hoofdstuk 7 Conclusies
Samenvatting Hoofdstuk 2 In 2012 hebben we software aangeschaft om onze telefonische bereikbaarheid te meten en hebben we veel moeite geïnvesteerd in het patiëntenportaal MGN. Ook hebben we onze patiënten voorgelicht over het Landelijk Schakel Punt. Het vereiste niveau van Episode Gericht Registreren wordt door ons moeiteloos gehaald (92%). Huisartsen, POH en assistentes zijn allen meer uren gaan werken (in totaal 3,59 FTE). Er zijn meer waarnemers ingezet. De uitbreiding van de telefonische bereikbaarheid in de middagen heeft geleid tot een (logische) toename van de werkbelasting. Onze telefonische bereikbaarheid kan gemeten worden, met de beperking dat er maar 4 inkomende lijnen zijn. De gemiddelde wachttijd van die 4 lijnen was 11 seconden en de gemiddelde gesprekstijd 1.49 min. Een kwart van de inkomende telefoontjes wordt opgehangen voordat er contact tot stand komt. De spoedlijn wordt in 86% van de keren binnen 30 seconden opgenomen. Het aantal telefonische contacten per werkdag blijft elk jaar stijgen. Het aantal consulten en visites blijft verhoudingsgewijs gelijk. We hebben per werkdag 83 patiënt contacten. De administratieve handelingen nemen elk jaar weer ontzettend toe. Het ruimtegebrek in de praktijk beperkt ons steeds meer. Hopelijk komt er een oplossing in 2014.
Hoofdstuk 3 In 2012 hebben we ons vooral gericht op scholing in het goed registreren, de longfunctietesten, reanimeren, reisadvisering en osteoporose/ fractuurpreventie. We hebben gezamenlijk alle protocollen en werkoverleggen doorgenomen en geactualiseerd in het kader van ons kwaliteitssysteem. Er zijn 5 klachten geregistreerd in 2012, voornamelijk met betrekking tot communicatie en voorlichting. De 8 VIM meldingen gingen over medisch-inhoudelijke zaken en het correct vastleggen en bijhouden van gegevens. De Arbo risico analyse gaf ons voornamelijk verbeterpunten op het gebied van de veiligheid. Een deel van de acties is uitgesteld naar een later tijdstip. We zijn gestart met deelname aan een landelijk osteoporose onderzoek. Het leverde in 2012 al 17 nieuwe patiënten op met een verhoogd fractuurrisico. Verbeterplan 1 “Kwaliteitsysteem” ligt goed op schema, elke medewerker is op de hoogte van de systematiek en de inhoud. In 2012 zijn er geen wijzigingen geweest in de voorwaarden van de Achmea Pluspraktijk. De FTO cijfers over 2012 zijn pas in de loop van 2013 bekend. De resultaten van Verbeterplan 2 “Patiënt tevredenheid” worden pas in de loop van 2013 bekend en zullen ook pas in Jaarverslag 2013 worden verwerkt.
80
Hoofdstuk 4 Het lijkt er op dat de bevolking is gekrompen, voornamelijk in de leeftijdsgroep 25-44 jaar. 80% van onze praktijkpopulatie woont in Spaarndam-West of –Oost. Bewoners van jonge en middelbare leeftijd in het praktijkgebied hebben vaker een huisarts buiten Spaarndam dan oudere bewoners. 18% van de patiënten is inmiddels 65 plus. De verwachting is een enorme vergrijzing in de komende 10 jaar.
Hoofdstuk 5 Er is een flinke toename van het aantal chronische ziektes in het afgelopen jaar. Er zijn 197 patiënten met 240 diagnoses op het gebied van Hart- en vaatziekten. Deze patiënten worden door ons goed gecontroleerd volgens de NHG indicatoren, maar op het gebied van meten van BMI en middelomtrek is verbetering mogelijk. Ook zouden we meer bewegingsadviezen en voedingsadviezen moeten geven. Hartfalen komt bij 26 mensen voor in onze praktijk. Hiervan worden er 20 gezamenlijk gecontroleerd door de POH met de huisarts (3x per jaar) en de cardioloog (1x per jaar). Het aantal patiënten met diabetes nam amper toe. De controle van de voeten blijft wat achter bij de overige controles, die we wel goed bij iedereen uitvoeren. Iets minder dan de helft van de patiënten bereikt de streefwaarden voor Hba1c, bloeddruk en cholesterolwaarden. Van de groep 80-plussers bereikt 85% de streefwaarde voor de bloeddruk. Driekwart van de patiënten met DM komt trouw voor de 4-maandelijkse controles. Bijna 10% van onze patiënten heeft astma of COPD. Astma patiënten komen niet trouw voor hun jaarlijkse controle (40%), COPD patiënten wel (63%). Steeds minder mensen met deze aandoeningen laten zich vaccineren tegen de griep. We kunnen meer aandacht hebben voor bewegen bij COPD patiënten. We zijn in 2012 vnl. druk geweest met bloeddrukcontroles, luchtweginfecties en bijwerkingen van medicijnen. Met 33 patiënten uit de praktijk hebben we in de afgelopen 3 jaar geen enkel contact gehad. Daarentegen waren er bij 20 patiënten uit de praktijk gemiddeld 87 contacten in 2012, terwijl er gemiddeld slechts 3,6 contacten per patiënt per jaar zijn. Ons 50+ HVZ screeningsproject kon dit jaar niet uitgedrukt worden in getallen. Dit komt terug in 2013. Hoewel steeds meer mensen een indicatie voor de griepprik hebben, is de beschermingsgraad opnieuw gedaald naar 52% in 2012. De opkomst van vrouwen bij het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker is het afgelopen jaar ook wat gedaald van 80% naar 74%. Verbeterplan 3 “Noteren rookstatus van patiënten” is naar tevredenheid verlopen, inmiddels weten we van 64% van onze patiënten of zij wel/ niet roken. Van onze populatie rookt 14% en bijna de helft kreeg het afgelopen jaar van ons een stopadvies.
81
Verbeterplan 4: “Verhogen van de streefwaarde van systolische bloeddruk bij patiënten > 80 jaar” is ook afgerond en het doel hebben we nagenoeg gehaald. Het ouderenproject dat we in de afgelopen 3 jaar hebben uitgevoerd, heeft bij 59 patiënten met een leeftijd > 80 jaar in totaal 57 zorgproblemen zichtbaar gemaakt. In 2013 gaan we hiermee verder aan de slag.
Hoofdstuk 6 De cijfers over de recepten blijken dit jaar niet betrouwbaar omdat de recepten die via de herhaalservice van de apotheek werden geregeld niet werden meegeteld. In 2013 zal dat worden hersteld. De voorschrijfcijfers die te maken hebben met doelmatig voorschrijven van medicijnen (zuinig en volgens de standaarden), worden pas later in 2013 bekend gemaakt en kunnen niet in dit jaarverslag worden opgenomen. Wat betreft het voorschrijven van antibiotica hebben we een enorme verbetering behaald: we hebben minder voorgeschreven, vaker een 1e keuze middel en smaller. We schrijven vooral veel voor in het kader van urineweginfecties. Het aantal laboratorium onderzoeken in de praktijk laat weinig opvallende veranderingen zien, het aantal overige diagnostische onderzoeken in de praktijk nam af. Het aantal behandelingen is gedaald voor wat betreft de desensibilisatiekuren bij hooikoorts patiënten en gestegen voor wat betreft de wratten behandelingen. Het totaal aantal verwijzingen voor diagnostiek is ongeveer gelijk gebleven. We hebben minder urinekweken laten uitvoeren. Het aantal verwijzingen naar de 2e lijn (ziekenhuis) is verhoudingsgewijs afgenomen voor wat betreft interne geneeskunde, chirurgie en cardiologie, maar gestegen naar KNO, dermatologie en neurologie. Bij nader onderzoek betreft het bijna telkens een terechte verwijzing. In totaal hebben we 139 keer vaker verwezen naar de 1e en 2e lijn samen. We ontvangen steeds meer correspondentie uit het ziekenhuis. In 2012 hebben we ruim 400 meer brieven te verwerken gehad dan het jaar ervoor. Ook het aantal laboratorium uitslagen dat per dag beoordeeld en verwerkt moet worden neemt flink toe. Dit geeft een forse toename van het werk dat elke dag verzet moet worden.
Analyse De werkdruk neemt toe en onze praktijkruimte beperkt ons steeds meer. Dit wordt veroorzaakt door de toename van het aantal patiënten contacten en door de toename van de administratie. We verwachten een grote grijze golf in de komende 10 jaar, waardoor dit nog verder zal stijgen. We houden onze bereikbaarheid goed in de gaten door het te meten. Volgens de normen zouden we de spoedlijn nog sneller moeten opnemen. We zijn in 2012 druk bezig geweest met het verbeteren van onze kwaliteit door gerichte nascholing, het werken aan ons kwaliteitssysteem en het bespreken van klachten en VIM meldingen met elkaar. Ook hebben we de spreekuren uitgebreid. Helaas kunnen we op dit moment nog niet zeggen of dit
82
ook heeft geleid tot een toename van de patiënt tevredenheid, omdat het vervolg onderzoek nog niet is afgerond. Secundaire preventie vindt in onze praktijk op grote schaal plaats (HVZ, DM, astma, COPD, hartfalen) en loopt goed. Helaas is de opkomst bij primaire preventie steeds lager (griepprik, uitstrijkjes). Onze primaire preventie op het gebied van HVZ loopt ook goed, maar cijfers zijn dit jaar niet eenduidig te geven. In feite is de deelname aan het osteoporose onderzoek ook een vorm van primaire preventie. Met de gegevens die we hebben verzameld over het rookgedrag van mensen kunnen we in de toekomst meer preventieve acties ontplooien. Het ouderen zorgproject bereidt ons voor op de vergrijzing in het dorp en we willen in dit kader meer gaan samenwerken met andere eerste lijn zorgverleners. We zijn erg tevreden over ons antibiotica voorschrijfbeleid. We zijn niet helemaal tevreden over de hoge kosten die alle laboratorium onderzoeken met zich meebrengen. We hebben meer verwezen naar het ziekenhuis, maar met terechte redenen. Dit brengt weer veel meer correspondentie met zich mee, wat een toename van het werk betekent.
Acties en mogelijke verbeterplannen 2013 1.
Eisen en voorwaarden praktijk accreditatie
2.
Verbeteracties n.a.v. Patiënttevredenheid onderzoek Achmea
3.
Uitbreiden Ouderen project naar 75+ (Achmea) Innovatie project: Actualiseren cardiovasculair risicoprofiel bij 50-plussers
Verbeteracties intern
3.
Uitbreiding praktijkruimte Protocol DM herzien
Verbeteracties n.a.v. contract Achmea/ innovatie
5.
Volgt nog
Verbeteracties n.a.v. jaarverslagen 2010, 2011 en 2012
4.
Werkafspraak Hygiëne verbeteren (WIP) Werkafspraak Koude keten verbeteren AED aanschaffen Protocol orale anticoagulantia Protocol Kindermishandeling Protocol Euthanasie (en palliatieve sedatie) Werkafspraak Beheer patiënten informatie
Inhalatie techniek controleren bij astma/ COPD BMI meten en invoeren bij astma/ COPD Invoeren CI bij allergieën medicatie Bijhouden telefonische bereikbaarheid Verminderen van het aantal en de kosten van laboratorium onderzoek
Verbeteracties n.a.v. FTO
Adipositas bij kinderen/ volwassenen beter invoeren
83
4.
Acties n.a.v. klachtenregistratie / VIM
5.
Slechthorendheid bij ouderen: niet verwijzen naar KNO, maar naar audicien Jaarlijkse controle ADHD kinderen
Aanhoudende aandacht voor communicatie en registratie
Acties n.a.v. RI&E
Aanstellen bedrijfshulpverlener Ontruimingsoefening doen Bedrijfshulpverlenersplan maken, incl. niet-zelfredzame personen Blusmiddelen jaarlijks inspecteren EHBO koffer samenstellen Werkafspraak Arbo
Jaarplan 2013 Op 8-1-2013 werden gezamenlijk de verbeterplannen voor 2013 vastgesteld:
De volgende 3 verbeterplannen zullen in detail worden uitgewerkt: Verbeterplan 1 Uitbreiding praktijkruimte, verhuizing en verbouwing naar nieuw pand Verbeterplan 2 Uitbreiding Ouderenproject naar 75-plussers Verbeterplan 3 Actualiseren cardiovasculair risicoprofiel bij 50-plussers
84
Verbeterplan 1 Uitbreiding praktijkruimte Huisartsenpraktijk Spaarndam Plantrekker:
Pascale Hendriks
Helper:
Alle medewerkers
Startdatum:
Januari 2013
Versie:
definitief
Einddatum:
Februari 2014
1. Inleiding De huisartsenpraktijk is qua ruimte sinds de laatste verbouwing in 2003-2004 niet meer veranderd. Er zijn 2 spreekkamers, waar huisartsen, praktijkondersteuner en assistentes spreekuur houden. Ook de kleine voorraadkamer, tevens gebruikt voor laboratoriumonderzoek (door ons genoemd “lab”), wordt gebruikt als spreekkamer. Op vrijdagochtend wordt de ruimte 1 uur gehuurd door Medial als prikpost en op woensdagavond wordt de ruimte gehuurd door de Duo praktijk voor verloskunde. Door het gebrek aan ruimte kunnen we geen extra personeel inhuren zoals een POHGGZ, kunnen we geen stageplaatsen aanbieden aan doktersassistentes, aan co-assistenten en aan huisartsen in opleiding. Er is geen rustige plek waar we administratief werk kunnen doen en we hebben geen overlegruimte waar we goed met 7 personen kunnen zitten.
2. Verbeterdoel Gewenste situatie We willen graag voorbreid zijn op de toename van de zorgvraag door vergrijzing en door uitbreiding van het takenpakket van de eerste lijn zorg. Dit denken we o.a. te bereiken door voldoende ruimte aan 3 à 4 huisartsen te bieden, een ruimte i.v.m. een uitbreiding van de taken van POH-S (ouderenzorg), een behoorlijke ruimte voor spreekuren van de assistentes, een receptioniste, een POH-GGZ ruimte, een ruimte voor een coassistent en een huisarts in opleiding. Daarnaast willen uitbreiding van de momenten waarop patiënten medicatie kunnen ophalen bij de apotheek en een uitbreiding van de uren waarop Medial bloedonderzoek komt afnemen. We willen ruimte bieden aan een verloskundige, een diëtist, een tandarts, en mogelijk nog meer zorgverleners. Er moet voldoende ruimte zijn voor overleg met elkaar.
Verbeterdoel Het doel is om in de loop van 2014 te verhuizen naar een nieuwe grote ruimte waar we al onze plannen kunnen verwezenlijken en kunnen samenwerken met zoveel mogelijk andere eerstelijnszorgverleners in Spaarndam.
3. Knelpunten en bevorderende factoren Knelpunten
Oplossingen
Financiering
Overleg banken, goede voorbereiding
Hoge kosten verbouwing
idem
Parkeerplaatsen
Overleg gemeente
Onduidelijkheid toekomstige huurders
Intentie overeenkomsten
85
Huuropzegging
Overleg Stichting Dorpscentrum
Bevorderende factoren Vrijkomen Rabobank Duidelijke toekomst visie Huisartsenpraktijk Stabiele praktijk situatie met personeel
4. Plan van aanpak Actie
Uitvoerende
Streefdatum
Financiering rond krijgen
P. Hendriks
April-mei 2013
Intentie verklaringen huurders
P.Hendriks
April 2013
Bouwproces opstarten
P. Hendriks
Juli 2013
Bijeenkomst personeel toekomstige pand en structuur
P. Hendriks en alle Juni 2013 en personeelsleden September 2013
Gesprekken diverse huurders
P. Hendriks
Juni-december 2013
Bijeenkomst toekomstige huurders
P. Hendriks
Oktober 2013
Bijeenkomst 1e lijn zorg Spaarndam
P. Hendriks
Voorjaar 2013
Aantrekken personeel receptie
P. Hendriks
Oktober 2013
Datum afgetekend
86
Verbeterplan 2: Ouderenzorg voor alle 75+ volgens Achmea ouderenmodule Plantrekker:
Pascale Hendriks
Helper:
Alle medewerkers
Startdatum:
Januari 2013
Versie:
definitief
Einddatum:
Januari 2015
Inleiding 1. Visie Huisartsenpraktijk Spaarndam (uit Kwaliteitshandboek) “Naar verwachting zal het aantal inwoners van Spaarndam in de komende jaren groeien en zal de gemiddelde leeftijd van de inwoners toenemen. Aangezien het spreekwoord ‘de ouderdom komt met gebreken’ door cijfers uit de praktijk wordt onderstreept zal de zorgvraag toenemen. Het aantal patiënten gaat dus toenemen en als gevolg van de leeftijdsopbouw zullen deze patiënten bovendien vaker en specifiekere zorgvragen hebben. Het zal continue aandacht vragen van de medewerkers om de ontwikkeling van de zorgbehoefte in Spaarndam te kunnen duiden. Door het belang van de patiënt steeds centraal te blijven stellen en deze persoonlijk, open en eerlijk te benaderen zal er een sterke binding tussen de patiënten en de huisartsenpraktijk ontstaan. Dit vormt de basis voor een open communicatie tussen behandelaar en patiënt. Op basis van het inzicht dat verkregen wordt uit zorgvragen en de open dialoog met de patiënt kan het beeld van behoefte aan huisartsenzorg en 1e-lijns hulp in Spaarndam scherp worden gehouden. Dit is van groot belang om ervoor te zorgen dat blijvend op een kwalitatieve en laagdrempelige manier in de zorgbehoefte kan worden voorzien.”
2. Analyse Bevolking praktijkgebied (gegevens jaarverslag 2012) In vergelijking tot de bevolking in het praktijkgebied (Spaarndam Oost en West, Haarlemmerliede) mist de praktijk vnl. mensen uit de leeftijdsgroep 45-65 jaar, terwijl het aantal 65-plussers en vooral 75-plussers naar verhouding weer wat groter is. Als mensen ouder worden zoeken ze vaker een huisarts in de buurt uit praktische overwegingen. De grootste groep patiënten in de praktijk en in de bevolking is nu 45-65 jaar.
87
Bevolking vs patiënten 2012 1400
1200
Aantallen
1000 800 Bevolking
600
Patienten 400 200 0 0-4
5-14
15-24
25-44
45-64
65-74
75+
Leeftijdscohorten
In de gemeente is de sociaaleconomische status naar verhouding hoger dan gemiddeld in Nederland. Er zijn minder 1-persoons-huishoudens en er wonen weinig niet-westerse allochtonen.
Sociaaldemografische samenstelling per 1 januari 2011 in Spaarndam-Oost % eenpersoons% lage inkomens huishoudens
% niet-westerse allochtonen
Postcode 2064
35,0%
24,9%
4,2%
Postcode 2065
-
-
-
Gemeente H’liede en Sp’woude
36,0%
28,6%
5,4%
Nederland
40,0%
37,0%
11,0%
Bron: CBS 2011
Mogelijk vanwege het gegeven dat mensen meer samenwonen in gezinnen is het aantal infectieziekten dat in de huisartsenpraktijk wordt gezien hoger dan in de rest van Nederland. Het aantal chronische ziekten is iets minder dan gemiddeld en het aantal acute letsels iets hoger. Dit laatste is te wijten aan het feit dat in de stad mensen vaker direct naar de 1 e hulp van het ziekenhuis gaan en in het dorp eerst naar de huisarts.
88
Geschatte aantal (deel)contacten met de huisartsenpraktijk per 1000 inwoners per jaar per ziektecluster Chronische Aandoeningen Infectieziekten Acute letsels ziekten bewegingsapparaat Postcode 2064
612
1419
577
163
Postcode 2065
-
-
-
-
Gemeente H’liede en Sp’woude
590
1519
574
133
Nederland
597
1602
574
136
Bron: LINH 2008/CBS 2011
In de komende jaren is vooral een forse toename te verwachten van het aantal chronisch zieken en met het toenemen van overgewicht en de hogere levensverwachting van mensen een toename van klachten van het bewegingsapparaat. Geschatte procentuele ontwikkeling van het aantal (deel)contacten met de huisartsenpraktijk per ziektecluster in Spaarndam-Oost en Nederland voor 2011-2016 Chronische Aandoeningen Infectieziekten Acute letsels ziekten bewegingsapparaat Postcode 2064
-0,7%
+11,3%
+5,2%
-0,3%
Postcode 2065
-
-
-
-
Gemeente H’liede en Sp’woude
-0,4%
+9,8%
+5,2%
+1,5%
Nederland
+1,9%
+7,2%
+4,4%
+2,7%
Bron: LINH 2008/CBS 2011/ABF Research bevolkingsprognose
3. Analyse praktijkpopulatie, ouderen In onderstaande grafiek is af te lezen dat er een grote groep patiënten is die over 10-15 jaar 65 jaar en ouder zal zijn. Over 5 jaar komen er 193 patiënten bij in de groep 65+ en over 10 jaar is het totaal 960 geworden!
89
Patiënten per leeftijdsgroep in Huisartsenpraktijk Spaarndam 300 250
200 150 100 50 0
Ouderen
2012
2017
2022
719
960
Patiënten 85+
59
80+
128
75+
229
65+
526
In Spaarndam wonen nagenoeg alle ouderen zelfstandig thuis, evt. met hulp van de thuiszorg en met mantelzorg (familie, buren). Slechts 4 patiënten uit de praktijk wonen in een verzorgingshuis. In Spaarndam zijn geen aanleunwoningen.
4. Analyse zorgbehoeften Op 29 november 2012 heeft een start bijeenkomst plaatsgevonden voor 1 e lijn zorgverleners in Spaarndam. De bijeenkomst had als voornaamste doel: kennismaking en de Ouderen in het dorp als speerpunt. Enkele opmerkelijke uitkomsten:
Er is een grote groep ouderen waar geen of weinig zicht op is en de gemiddelde Spaarndammer vraagt niet gemakkelijk om hulp. De gemeente wil graag aansluiten bij het veld en niet andersom. Mensen generen zich om naar de dagbesteding te gaan (“er is iets mis mee”) Verenigingsleven valt voor ouderen weg Nog veel families in Spaarndam, maar ook dat verandert Mensen voelen zich niet verbonden, zeker niet met de jongeren Welzijn moet “los”gekoppeld worden van de zorgvraag, anderzijds moet zorg en welzijn verbonden worden, zonder het meteen in het medische circuit te trekken De huisarts gaat in 2013 75+ benaderen, kwetsbaarheid in kaart brengen en wil hen een passend aanbod kunnen doen. Daarin zoekt Pascale graag de samenwerking met de andere partijen op om de behoefte van deze doelgroep zo veel mogelijk in beeld te hebben en om er vervolgens ook een goed aanbod op te kunnen formuleren. Iets nieuws aanbieden aan Spaarndammers is moeilijk Er is geen goede coördinatie van zorg en welzijn
90
In de afgelopen jaren hebben wij in de huisartsenpraktijk 80-plussers in kaart gebracht. Dat heeft ons de volgende gegevens opgeleverd:
Zorgproblemen
Totaal na 3 jr.
2012
2011
2010
59 ptn 80+
43 bezocht
20 bezocht
44 bezocht
Hulp nodig bij het huishouden
1
Laatste 6 mnd > 2x gevallen
14
8
Moeite met gaan en/of staan en/of bewegen
3
3
Gewichtsverlies
1
1
26
10
6
19
Eet/ drink probleem
1
1
1
1
Bekend met geheugenprobleem
9
4
2
5
Last van een sombere stemming, last van een depressie
2
1
1
1
57
28
15
33
Bekend met ≥ 6 verschillende medicijnen
Totaal aantal zorgproblemen
1 5
4 2
Praktijkplan en doel
Praktijkplan: We gaan op systematische wijze kwetsbare ouderen opsporen, door elk jaar nieuwe 75 + patiënten te beoordelen op evt. kwetsbaarheid. Het eerste jaar richten we ons m.n. op de patiënten met polyfarmacie (≥ 7 soorten medicatie) die we nog niet eerder in kaart hebben gebracht met ons 80+ project. In 2e instantie zullen we de andere 75+ patiënten in kaart gaan brengen. Kwetsbare ouderen zullen we vervolgen en hen helpen zo lang mogelijk zelfredzaam te blijven in de vertrouwde thuissituatie. Definitie kwetsbaarheid: één of meer van de volgende problemen: cognitieve beperkingen, handicaps, psychosociale problematiek, multi-morbiditeit, polyfarmacie (≥ 7 medicijnen) en/of sociaal isolement. Doel:
Zorgproblemen bij oudere patiënten van 75 jaar en ouder in kaart brengen Zorgplan opstellen en uitvoeren in samenwerking met eerste lijn zorgverleners in Spaarndam
91
Verbeteren van de medicatie veiligheid bij ouderen van 75 jaar en ouder die 7 of meer soorten medicijnen gebruiken.
Meten: Aantallen patiënten boven 75 jaar Aantallen patiënten met kwetsbaarheid (gespecificeerd naar aard) Aantalen patiënten zonder kwetsbaarheid Aantallen patiënten met zorgplan na 1 jaar en na 2 jaar Aantallen patiënten met polyfarmacie, waarbij medicatie is beoordeeld door apotheker volgens Strip Hoe vaak is welke hulp ingeschakeld
Acties en tijdpad 1) Opstellen plan van aanpak (dit document) 2) Protocol Ouderen actualiseren (zie bijlage) 3) Actualiseren sociale kaart ouderen 4) Maken Startdocument medische situatie patiënt 5) Nascholing huisartsen en POH ouderenzorg 6) Verstevigen contacten 1e lijn zorgverleners 7) Afspraken maken met gemeente over coördinatie zorg (WMO?) 8) Afspraken maken met apotheek Catharinahuis medicatie beoordeling 9) Vaststellen pakket aan folders (valtraining, dagopvang, dementie, CVA) 10) Opstellen Gespreksprotocol visites Ouderenzorg (Zie blz. 59 Praktijkwijzer) 11) Uitvoeren Protocol Ouderen bij 44 patiënten met polyfarmacie 12) Overige patiënten volgens protocol beoordelen
1 april 2013 1 april 2013 1 april 2013 1 april 2013 2013 medio 2013 medio 2013 april 2013 april 2013 april 2013 eind 2013 eind 2013
Ondersteunende materialen:
TraZAG vragenlijst (=Transmurale Zorg Assessment Geriatrie): een hulpmiddel om de probleem- en zorgsituatie van de patiënt op gestructureerde wijze in kaart te brengen. NHG praktijkwijzer Ouderenzorg
Bijlagen (in dit jaarverslag niet toegevoegd)
Protocol Kwetsbare ouderen Startdocument TraZAG (in wordbestand) Startdocument TraZAG met ICPC codering zorgproblemen (in wordbestand) Uitnodigingsbrief voor patiënt Document handvaten gesprek visite Vragenlijst Medicatie
92
Verbeterplan 3: Actualiseren van het cardiovasculair risico profiel bij 50-plussers Plantrekker:
Pascale Hendriks
Helper:
Alle medewerkers
Startdatum:
januari 2013
Versie:
definitief
Einddatum:
December 2013
Onderwerp: Actualiseren van CV risico profiel bij 50-plussers Inleiding: Sinds 2007 stellen we bij elke patiënt ouder dan 50 jaar een risicoprofiel op in het kader van Harten vaatziekten. Op die wijze hebben we eind 2012 al bij 1113 patiënten een risicoprofiel opgesteld. Begin 2012 is door de NHG een nieuwe risico tabel gepresenteerd die qua inhoud en betekenis fors afwijkt van de vorige tabel. De oude tabel gaf een risico op overlijden door HVZ, de nieuwe op het krijgen van de ziekte HVZ. Patiënten met een voorheen groen risico kunnen daarom nu een geel of rood risico hebben. We hadden de gewoonte om patiënten met een rood risico uit de oude tabel in de gaten te houden en op te roepen als zij niet meer voor controles kwamen. Bij 1071 patiënten betreft het een risico volgens de oude tabel en bij 326 patiënten volgens de nieuwe tabel. Hierin zit een overlap van 284 patiënten die een risico volgens de oude en de nieuwe tabel hebben. Voor 2013 weten we nu niet meer wie op te roepen omdat de oude en de nieuwe risico cijfers door elkaar lopen. Doel: Van januari t/m december 2013 gaan we alle “oude” risico’s omzetten in “nieuwe” risico’s op basis van de nieuwe risico tabel met als datum de gegevens van destijds. Vervolgens hebben we eind 2013 weer overzicht op de hoogrisico patiënten en kunnen we gericht patiënten uitnodigen om op controle te komen. Activiteiten: 1. Lijst maken van patiënten met “oud” risico zonder nieuw “risico” op HVZ 2. Opnieuw bepalen van het risico m.b.v. de nieuwe risicotabel. 3. Check of alle patiënten ook de episode regel K49 hebben 4. Selecties uitvoeren om alle gele en rode risico’s te bepalen 5. Alle gegevens in een tabel zetten 6. Eind 2013/ begin 2014 bepalen welke patiënten opnieuw uitgenodigd dienen te worden Resultaten: Eind 2013 is de situatie als volgt: Van patiënten > 50 jaar X-aantal patiënten met groen risico X-aantal met geel risico X-aantal met rood risico Van deze patiënten bepalen hoeveel er in 2014 opnieuw uitgenodigd moet worden. Evaluatiemethode: Selecties in Medicom Tijdsinvestering: 1. Lijst maken van patiënten met “oud” risico zonder nieuw “risico” op HVZ: 30 minuten 2. Opnieuw bepalen van het risico m.b.v. de nieuwe risicotabel: 10 min x 850 ptn= 140 uur 3. Check of alle patiënten ook de episode regel K49 hebben (bij 2) 4. Selecties uitvoeren om alle gele en rode risico’s te bepalen: 30 minuten 5. Alle gegevens in een tabel zetten: 2 uur 6. Eind 2013/ begin 2014 bepalen welke patiënten opnieuw uitgenodigd dienen te worden: 2 uur Totale tijdsinvestering: 145,5 uur
93
Bijlage 1 Afkortingen AAA
Aneurysma aorta abdominalis (verwijding grote lichaamsslagader)
AB
Antibiotica
ACE
angiotensine-I-converterend enzym
ADHD
Attention deficit hyperactivity disorder
AED
Automatische elektrische defibrillator
AIK
geannuleerde inkomende telefoontjes
AiS
Geannuleerde inkomende spoedtelefoontjes
AP
Angina pectoris (pijn op de borst)
Arbo
Arbeidsomstandigheden
ARGO
Advies, Research, Gezondheidszorg en Ouderenbeleid
ATC
Anatomical, Therapeutical and Chemical (codering voor geneesmiddelen)
BIG
Beroepen in de individuele gezondheidszorg
BLS
Basic life support
BMI
Body mass Index
C
Consult
CAD
Catheter à demeure (verblijfscatheter)
CAR
cardiologie
CB
Consultatie bureau
CHI
Chirurgie
CI
contra-indicatie
COPD
Chronic obstructive pulmonary disease
CR
Cockie van Rooijen
CVA
Cerebrovasculair accident
CVRM
Cardiovasculair risico management
DBC
Diagnose- behandel combinatie
DC
Dubbel consult
DCB
Door de cliënt bekeken
DD
Doktersdienst
DER
Dermatologie
DEXA
Dual-energy X-ray absorptiometry (botdichtheid)
DIE
Dietetiek
DM
Diabetes mellitus
DokH
Deskundigheidsbevordering en ondersteuning kwaliteitsbeleid huisartspraktijken NW Nederland
94
DV
Dubbele visite
EA
Esther van der Aa
ECG
Elektrocardiogram
EGR
Episode gericht registreren
EHBO
Eerste hulp bij ongelukken
ELP
eerste lijn psychologie
EPD
Elektronisch patiënten dossier
EZH
eerste ziekenhuis hulp
FTE
Fulltime equivalent
FTO
Farmacotherapeutisch overleg
FYS
fysiotherapie
GAS
Gastroenterologie
GER
geriatrie
GGD
Gemeentelijke gezondheidsdienst
GGT
Gestoorde glucose tolerantie
GGZ
Geestelijke gezondheidszorg
GV
Griepvaccinatie
GYN
Gynaecologie
HA
Huisarts
HAG
Huisartsgeneeskunde
Hagro
Huisartsen groep
Hba1c
Geglycosyleerd hemoglobine
HCZK
Huisartsen coöperatie Zuid-Kennemerland
HF
Hartfalen
Hidha
Huisarts in dienst van een huisarts
HIS
Huisartsen informatie systeem
HJ
Hasib Jaihun
HP
Hewlett Packard
HT
Hypertensie (hoge bloeddruk)
HVZ
Hart- en vaatziekten
ICPC
International Classification of Primary Care
ICS
Inhalatie corticosteroïden
ICT
Informatie en communicatie technologie
ID
Identiteit
IKG
Informatie- en klachtenbureau Gezondheidszorg
95
InK
Inkomende telefoontjes
InS
Inkomende spoedtelefoontjes
INT
interne
JGZ
Jeugdgezondheidszorg
Kcoetz
Kennemer coöperatief voor effectieve transmurale zorg
KG
Kennemer Gasthuis
KHB
Kwaliteitshandboek
KIN
Kindergeneeskunde
KLC
klinische chemie
KNO
Keel- neus- en oorarts
LAB
laboratorium
LDL
Low density lipoproteine
LHV
Landelijke huisartsen vereniging
LNG
longgeneeskunde
LOG
logopedie
M&I
Modernisering en innovatie
MA
Micro-albuminurie (kleine deeltjes eiwit in de urine)
MB
Mildred Beeldman
MDL
Maag darm en lever
MDRD
Modification of diet in renal diseases (berekende nierklaring)
MG
Madeleine Graaman
MGN
Mijn Gezondheid. net
MI
Myocard infarct (hartinfarct)
MIC
microbiologie
MMSE
Mini mental state investigation
MRSA
Multi resistente stafylococcus aureus
MW
Maatschappelijk werk
NAS
Network attached storage
NEU
neurologie
NHG
Nederlands Huisartsen Genootschap
NSAID
Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs
NSPOH
Netherlands School of Public & Occupational Health
Nyha
New York Heart Association
OOG
oogheelkunde
Opt-in
Opting-in
96
Opt-out
Opting-out
ORT
Orthopedie
PAA
pathologie
PAV
Perifeer arterieel vaatlijden
PBLS
Peadiatric Basis Life Support (reanimatie van kinderen)
PC
Personal computer
PCH
plastische chirurgie
PED
pediatrie
PH
Pascale Hendriks
POH
Praktijk ondersteuner huisarts
POH-GGZ
Praktijkondersteuner huisarts voor Geestelijke Gezondheidszorg
PR
Public Relations
PSL
psychologie
PSY
psychiatrie
PTH
Psychotherapie
Ptn
Patiënten
R
Recept
RAS
Renine angiotensine systeem
RAT
radiotherapie
REU
reumatologie
REV
revalidatiegeneeskunde
RI&E
Risico inventarisatie en evaluatie
RON
röntgen
RR
Bloeddruk meting volgens Riva Rocci
SALT
Stichting artsen laboratorium en thrombosedienst
SBD
Systolische bloeddruk (de bovendruk)
SFK
Stichting farmaceutische kengetallen
SOA
Sexueel overdraagbare aandoening
TC
Telefonisch consult
TIA
Transient isschemic attack
TNS Nipo
Transparant Network Substrate en Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie en het Marktonderzoek
Trazag
Transmuraal Zorg Assessment Geriatrie
URO
urologie
UZI
Unieke zorgverlener identificatienummer
97
V
Visite
VIM
Veilig incidenten melden
VIP
Verzekerden informatie programma
VU
Vrije Universiteit
WD
Willy van Dijk
Web TV
Televisie via internet
WIP
Werkgroep infectie preventie
WL
Willeke van der Lee
WMO
Wet maatschappelijke ondersteuning
XXX
Onbekend
zkh
ziekenhuis
ZonH
Zorg optimalisatie Noord-Holland
98
