2008 jaarverslag duurzaam wonen
C O L O F ON Oost Flevoland Woondiensten Postbus 89, 8250 AB Dronten De Noord 47-49 Dronten T: 0321-38 55 00 F: 0321-31 77 33 www.ofw.nl Openingstijden maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 uur Redactie Oost Flevoland Woondiensten Fotografie Leo van Bemmel fotografie Oost Flevoland Woondiensten Vormgeving Aigu ontwerpstudio Dronten Druk Zalsman Kampen Op alle teksten, illustraties en foto’s berust copyright.
voorwoord: Investeren in de lange termijn is duurzaam In tijden, waarin zowel een kredietcrisis, een economische en een duurzaamheidcrisis speelt, wordt vaak de vraag opgeworpen of organisaties wel voldoende rekening houden met het lange termijn perspectief van hun handelen. OFW is zich hier terdege van bewust. Niet voor niets is duurzaamheid reeds lang een aandachtpunt binnen de OFW organisatie. Duurzaam wonen is daarom de titel van ons jaarverslag. Vanzelfsprekend is OFW trots op de prijzen die zij hiervoor mocht ontvangen, maar nog meer is ze verheugd dat haar visie op duurzaamheid in toenemende mate wordt overgenomen in het land. Het denken over woonlasten wordt gebruikelijk, energiebesparing is een belangrijk aandachtspunt zeker ook in woningen.
Vanzelfsprekend gaat de aandacht voor duurzaamheid voor OFW verder dan de aandacht voor het besparen van energie. Zoals u in dit jaarverslag kunt lezen, vindt OFW het belangrijk om te investeren in leefbaarheid en kansrijke wijken. OFW hanteert het uitgangspunt dat wonen lokaal is. Daarom speelt OFW graag in op initiatieven van bewoners. Uiteindelijk zijn het de bewoners die het wonen met elkaar waardevol en bijzonder maken. Lokale partijen zoals OFW faciliteren hierin.
2008 is een jaar waar OFW veel heeft geïnvesteerd in goed wonen in de gemeente Dronten. Dat betrof niet alleen de nieuwbouw, maar ook de modernisering van woningen. De bouw van een tweetal appartementengebouwen voor senioren aan de Tas in Biddinghuizen en bij de Ark in Dronten voegt een nieuw aanbod aan de woningvoorraad toe. Hiermee wordt ingespeeld op nieuwe woonwensen van ouderen. Het realiseren van warmte-koudeopslag als verwarmingssysteem is een nieuwe duurzame toepassing voor OFW en biedt ouderen extra comfort in de zomer door de koelingmogelijkheden. De viering van de oplevering van de 1000ste gemoderniseerde woning in aanwezigheid van minister Vogelaar van WWI was een hoogtepunt.
In het jaarverslag van OFW voor 2008 leest u welke activiteiten OFW het afgelopen jaar heeft ontplooid. Wij hebben getracht een link te leggen met de begroting 2008, maar ook bijv. met de prestatieafspraken die met de gemeente zijn gemaakt. Hierdoor wordt inzichtelijk in hoeverre wij er in zijn geslaagd om onze afspraken na te komen en onze voornemens te realiseren. Vanzelfsprekend is het niet mogelijk om alle activiteiten te benoemen en uit te werken in dit jaarverslag. Mocht u nadere informatie wensen kijk dan op onze website www.ofw.nl. Vanzelfsprekend zijn wij ook graag bereid om uw vragen te beantwoorden.
Graag wil ik hierbij iedereen bedanken met wie wij hebben samengewerkt aan duurzaam wonen in de gemeente Dronten. Alleen door betrokken en gemotiveerde medewerkers en door de goede samenwerking met onze stakeholders die veelal inspirerend, opbouwend, en betrokken was, bleek het mogelijk om al het geen te realiseren wat in het jaarverslag is vermeld. Hiervoor zijn wij hen dank en erkentelijkheid verschuldigd.
1
Mevrouw ir. G.N. Sweringa
“OFW wil een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving waar het arm- of rijk zijn niet doorslaggevend is voor de kansen die je krijgt in het dagelijks leven.”
2
I N H OUD
pagina
3
interviews
4
“We staan versteld van de keuzemogelijkheden”
4
“De vloerverwarming is heerlijk”
6
“Een unieke ontmoetingsplaats voor senioren”
8
“Geweldig, wat een medewerking”
10
“We zijn apetrots”
12
“Renovatie levert ons 1600 euro per jaar op”
14
april 2009
4
T o n e n I n a Ei k e n d a l v e r h u i s d e n n a a r d e Ti m m e r li e d e n g il d e
, , W e s ta a n v e r s t e l d
v a n d e k e u z e m o g e li j k h e d e n ’ ’
Ton en Ina Eikendal verkochten hun woning aan de Beiersgulden om een levensloopwoning voor 55+ te gaan huren aan de Timmerliedengilde 42. Nog steeds staan ze versteld van de keuzemogelijkheden die ze kregen bij de bouw van hun nieuwe huurhuis. Ton en Ina Eikendal genieten van een mooi en ruim huis in de nieuwe woonwijk De Gilden. ,,Je zou hier ook prima met thuiswonende kinderen kunnen wonen’’, vertelt Ina Eikendal. In de nieuwe woning zijn alle voorzieningen aanwezig om desgewenst gelijkvloers te leven. Zo hebben ze het beste van twee kanten. De slaapkamer op de begane grond is nu als eetkamer in gebruik, waardoor de benedenverdieping erg ruim is. Zodra het nodig is, kan de eetkamer worden omgetoverd in een slaapkamer. Ook het aparte toilet vinden ze een groot voordeel. ,,Zo hoeven de gasten niet in de badkamer naar het toilet. Dat is toch een beetje privé’’, vindt ze. De traptreden zijn met een lage stap, dat is makkelijker voor mensen op leeftijd.
Veel keuzemogelijkheden Trots tonen Ina en Ton Eikendal hun huis. “Wij hadden nog de herinnering aan de huurhuizen zoals ze heel vroeger werden opgeleverd: iedereen hetzelfde en alles wit...’’ Ze stonden dan ook perplex van de keuzemogelijkheden. ,,We konden kiezen uit maar liefst 69 aanrechtbladen! Ja, ik heb ze geteld!’’, vertelt ze enthousiast. Ook was er de keuze uit tientallen deurfrontjes, handgrepen en tegels. De nieuwe keuken van Ina en Ton is modieus donkergrijs. Grijs is ook de kleur van de badkamer, maar dan lichter en gecombineerd met wit. Met een zwaai gaat de badkamer open. Ina Eikendal wijst: “Kijk: met een mooie sierrand erin en anti-sliptegels op de vloer. Precies zoals wij het wilden.” In de keuken plaatsten ze een klein stukje wand. Bij OFW konden ze extra wandtegels bestellen, zodat de keuken één geheel bleef. ,,Dat soort dingen zijn echt goed geregeld. In overleg mag je heel veel zelf doen. Het voelt haast of het een koophuis is’’, vult haar man aan.
Energielabel A Boven laten ze zien dat de eerste verdieping van een grote open ruimte werd verbouwd tot halletje met muziekhoek en twee slaapkamers. Dat was allemaal mogelijk. Ton Eikendal: “Dit zijn machtig mooie huizen. Het kán niet beter. Ook qua isolatie is het top.” De woning is voorzien van het energielabel A. Dit geeft aan dat de woning zeer energiezuinig is. Ze zijn zeer te spreken over de afwerking van de woning. ,,Alles is keurig en netjes afgewerkt. Niets zit er scheef. En de muren zijn heel netjes en vlak gestuukt’’, gaat hij verder. Zijn echtgenote valt hem bij: “Wij hebben diverse aannemers in de familie en die staan sprakeloos over de kwaliteit van de gebruikte materialen. Net als wijzelf trouwens. Het is meer dan super.”
5
6
S e n i o r e n c o m pl e x
d e Ta s i n B i d d i n g h u i z e n g e b r u i k t
duurzame energie
, , D e v l o e r v e r w a r m i n g i s h e e r li j k ’ ’ Half november 2008 betrokken de eerste bewoners de appartementen in het nieuwe seniorencomplex de Tas in Biddinghuizen. De Tas is het eerste gebouw van OFW dat gebruik maakt van warmte-koudeopslag. Jan en Martha Nipshagen wonen sinds november 2008 in hun appartement in de Tas. Jan en Martha Nipshagen kregen best veel reacties toen ze verhuisden naar de Tas in Biddinghuizen. ,,We zijn allebei heel actief, dus dan verwacht men niet dat je naar een seniorenappartement gaat’’, vertelt Martha. Ze woonden bijna 35 jaar met veel plezier aan de Cultuursingel in Biddinghuizen. Toen seniorencomplex de Tas in Biddinghuizen werd gebouwd grepen ze de kans om zich in te schrijven voor een appartement met beide handen aan. Half november 2008 betrok het echtpaar hun nieuwe appartement op de begane grond van de Tas. ,,De indeling is heel praktisch en logisch’’, vinden ze. Het appartement is voorzien van een mooie badkamer en een apart toilet. Grenzend aan de woonkamer is een terras. ,,Precies voldoende voor ons’’, stelt Jan. Bij de vorige woning aan de Cultuursingel hadden ze een grote tuin. ,,En dat was toch een hele klus om dat bij te houden. Nu hoeven we dat gelukkig niet meer’’, gaat hij verder.
Even uitproberen Jan en Martha Nipshagen zijn blij met hun keuze voor de Tas. ,,Alles is nieuw en ruim’’, vertellen ze. Dat ze nu gelijkvloers wonen geeft hen een goed gevoel. ,,Je kunt zomaar wat krijgen. Daarom is het fijn dat alles gelijkvloers is’’, vinden ze. Seniorencomplex de Tas wordt verwarmd met duurzame energie. Het is het eerste gebouw van OFW dat gebruik maakt van warmte-koudeopslag. Hiermee worden alle appartementen door middel van vloerverwarming verwarmd en gekoeld. Ook het warme leidingwater wordt via deze installatie geleverd. ,,De vloerverwarming is echt heerlijk. Het is altijd dezelfde temperatuur in huis. Heel erg prettig’’, vindt Martha. De vloerverwarming op de slaapkamer staat kouder afgesteld, omdat ze dat prettiger vinden. De afzuiging zorgt voor voldoende ventilatie in het appartement. ,,Het was even uitproberen hoe de hele installatie werkt. Maar het bevalt nu prima’’, vertelt Jan. Door de vloerverwarming zijn er geen radiatoren in het appartement. ,,Dat is een voordeel bij het behangen’’, vult zijn vrouw aan.
Prima isolatie In de zomer zorgt de warmte-koudeopslag voor koeling. Het echtpaar ziet dat met vertrouwen tegemoet. ,,Dat wordt ook weer even wennen hoe je daar mee om moet gaan’’, verwachten ze. De Tas is goed geïsoleerd tijdens de bouw, waardoor het energieverbruik voor de bewoners laag is. Maar ook de geluidsisolatie is prima. ,,Nooit hoor je een deur klappen of een toilet dat doorgetrokken wordt. Best bijzonder, want we wonen toch met veel bewoners in het complex’’, vindt Martha Nipshagen. Wennen aan de nieuwe woonomgeving hoeven ze niet. ,,We kennen hier iedereen, en we doen de-
7
zelfde dingen als in onze vorige woning. Het is fijn dat we in Biddinghuizen kunnen blijven wonen’’, vinden ze allebei.
8
Ni e u w d e n k s p o r t c e n t r u m bi j d e A r k
, , E e n u n i e k e o n t m o e t i n g s pl a at s voor senioren’’ In het nieuwe appartementencomplex bij de Ark komt een denksportcentrum voor vijf Dronter denksportverenigingen. Daarnaast is het denksportcentrum een ontmoetingsplek voor de wijkbewoners. De denksportverenigingen zorgen dat er tijdens de openingstijden een gastheer of gastvrouw aanwezig is. Een sterk staaltje samenwerking. De algemene bridgeclub Dronten zocht al geruime tijd een nieuwe ruimte voor de bridgeavonden. Om een eigen ruimte te realiseren, was samenwerking met andere partijen nodig. ,,Alleen kunnen we het financieel nooit rond krijgen’’, vertelt voorzitter Go Kleimeer. Hij zocht daarom contact met OFW. ,,Want ik wist dat OFW sociale initiatieven ondersteunt.’’ Samen onderzochten ze de mogelijkheden. Toen bleek dat ook andere denksportverenigingen behoefte aan een eigen ruimte hadden, zag OFW een mogelijkheid dit te combineren met de geplande ontmoetingsruimte in het wooncomplex bij de Ark. OFW zorgde ervoor dat de faciliteiten voldoen aan de wensen van de verenigingen. Daartegenover staat dat de leden van de verenigingen ervoor zorgen dat het denksportcentrum een gezellige ontmoetingsruimte wordt. En dát geeft meerwaarde voor de bewoners van wooncomplex bij de Ark én voor andere inwoners uit Dronten.
Investeren in de samenleving Inmiddels hebben vijf verenigingen zich gebundeld in de Beheerstichting Denksportcentrum Dronten. Naast de algemene bridgeclub Dronten maken twee klaverjasverenigingen, de sjoel- en de damvereniging deel uit van de beheerstichting. Deze stichting huurt de ontmoetingsruimte in het wooncomplex bij de Ark van OFW. De ruimte bestaat uit twee ruime zalen, gescheiden door een vouwwand. Elke zaal heeft een keuken, een verrijdbare bar en een aparte ingang. Totaal is er plaats om met 160 tot 180 mensen te bridgen, klaverjassen of dammen. Voor een vergadering kunnen er nog meer mensen in. Kleimeer is enthousiast over de investeringen van OFW in de Dronter samenleving. ,,Het is voor senioren belangrijk elkaar te ontmoeten. Het denksportcentrum geeft hen de gelegenheid daarvoor’’, stelt Kleimeer. De vijf verenigingen hebben samen zo’n 400 leden, waarvan 90% senioren. ,,In het complex bij de Ark zitten we dus precies op de goede plek.’’
Ontmoetingsplaats Het denksportcentrum moet ook een ontmoetingsplaats worden voor bewoners en omwonenden. Ook buiten de activiteiten van de verenigingen zorgt de beheerstichting ervoor dat er tussen 10.00 en 17.00 uur een gastheer of gastvrouw aanwezig is. Iedereen kan binnenlopen voor een kopje koffie, een krantje of een praatje. ,,Afhankelijk van de behoefte ontwikkelen we meer activiteiten in het denksportcentrum. De materialen zijn er al aanwezig en ideeën zijn er voldoende’’, aldus Kleimeer. De activiteiten in het denksportcentrum starten in de loop van het 2e kwartaal 2009.
9
10
H e t z w a l u w v r o u w t j e va n B i d d i n g h u i z e n :
, , G e w e l d i g , w at e e n m e d e w e r k i n g ’ ’ In de zomer van 2008 had Biddinghuizen een primeur. Bij de Weidehof werd de eerste huiszwaluwtil van Nederland geplaatst. Martine Dubois zet zich in voor de bescherming van de huiszwaluw. Mede door haar initiatief werd de huiszwaluwtil gebouwd in Biddinghuizen en werden in de afgelopen twee jaar meer dan tweehonderd nestkasten voor de huiszwaluw opgehangen in Biddinghuizen. Martine Dubois heeft een grote liefde voor alles wat leeft. Maar vooral aan de huiszwaluwen die aan haar woning nestelen is ze gehecht geraakt. In 2007 werd haar woning gemoderniseerd. ,,Alles werd mooi glad en strak gemaakt’’, vertelt Dubois. Daardoor zouden de vele nestelplekken van de huiszwaluwen in de straat van Dubois verdwijnen. Dat ging haar aan het hart. De zwaluwen, waarvan grote kolonies in Biddinghuizen leven, hebben behoefte aan ruw materiaal. ,,Alleen daaraan kunnen zij hun nest bouwen’’, weet Dubois. In haar omgeving merkte ze dat ze niet de enige was die gehecht was aan de huiszwaluw.
Nestkasten plaatsen Met het plan om aan de huizen met zwaluwnesten na de renovatie nestkasten op te hangen, klopte ze aan bij OFW. In overleg met OFW ontwikkelde ze een nestkast voor aan de gerenoveerde woningen. Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt die in een re-integratieproject voor OFW werkten, zorgden voor de productie van de nestkasten, die uiteindelijk voor alle huurders in Biddinghuizen beschikbaar kwamen. Ook de aannemer die betrokken was bij de renovatie raakte enthousiast en bood aan de nestkasten gratis op te hangen. Dat leidde uiteindelijk tot meer dan 200 nestkasten aan de gevels in Biddinghuizen.
Huiszwaluwtil Na twee jaar zijn circa 75 van de nestkasten bewoond door een zwaluwpaar. ,,Zelfs in wijken waar van oorsprong geen zwaluwen zaten, zitten nu kolonies’’, vertelt Dubois enthousiast. Inmiddels ging OFW verder met het volgende renovatieproject bij de Weidehof. Daar konden om praktische redenen geen nestkasten worden opgehangen. Maar Dubois was niet voor één gat te vangen. Ze kreeg de aannemer zover dat die een huiszwaluwtil bouwde, met een echt dak en maar liefst 50 zwaluwnesten. Na een bestemmingsplanwijziging werd die in juni 2008 geplaatst. Met deze huiszwaluwtil haalde Dubois de landelijke pers. Ook kreeg de gemeente Dronten een eervolle vermelding bij de Stadsvogelprijs. De tweede zwaluwtil wordt voorjaar 2009 geplaatst in Biddinghuizen. ,,Helemaal gefinancierd door OFW’’, vertelt Dubois trots. ,,Net als de drie andere huiszwaluwtillen, die in Dronten en Swifterbant geplaatst worden.’’
Nestelplekken mussen Dubois maakt zich niet alleen druk om de huiszwaluw. Ze heeft ook oog voor mussen. Die nestelen onder de dakpannen. ,,Met de huismus gaat het niet goed in Nederland. Tegenwoordig worden er vogelschroten voor de dakpannen geplaatst. Daardoor kunnen de mussen niet meer onder de dakgoot
11
komen waar zij hun nest maken’’, vertelt Dubois. Daarvoor laat OFW om de zoveel meter een stuk vogelschroot weg. ,,Ook hierbij hebben we goede medewerking van OFW gehad. Geweldig gewoon!’’
12
D e Killic k w i n t p e r g o l a’ s e n t u i n s ch e r m e n m e t t u i n pl a n
,,We zijn apetrots’’
OFW riep al haar huurders op om een tuinplan in te dienen. Het moest gaan om een gezamenlijk plan met de buurt. Bij de bewoners van de Killick 33 tot en met 40 in Dronten begon ‘het plannen maken’ als een grap, uiteindelijk streken ze de prijs van 1.000 euro op. In de huiskamer van ‘de moeder van de buurt’, Gerda Raaijen, werden de eerste ideeën en fantasieën geopperd in een buurtvergadering. Uiteindelijk werd er na veel voorbereiding een gedegen plan bij OFW ingeleverd. De bewoners wilden in alle tuinen een pergola plaatsen en een tuinscherm op de scheidingen van de woningen.
Taakverdeling Heel nauwkeurig werd het plan uitgewerkt. Inclusief een taakverdeling en begroting. Bij de Formido in Dronten werd een fikse korting bedongen om binnen het budget van 1.000 euro te blijven. Veel van de werkzaamheden voerden de bewoners zelf uit. Ook de leerlingen van één van de bewoners, die docent is, werden aan het werk gezet, zij maakten de beugels om de schuttingen te monteren. ,,We hadden niet verwacht dat wij die prijs wonnen. Het was ook wel een uitdaging om het allemaal goed uit te voeren’’, vertelt Gerda Raayen. Vlot na de prijsuitreiking vroegen de bewoners een vergunning aan voor de pergola’s bij de gemeente, aangezien de pergola’s hoger dan 2 meter zijn. Die vergunning kwam er snel en kosteloos, dankzij de medewerking van hun wijkbeheerder van de gemeente.
Samenwerken De zaterdag dat de bewoners de pergola’s plaatsten was het een gezellige boel. Elke bewoner leverde een aandeel in het project. De een deed het papierwerk, de volgende zette koffie of maakte soep en de mannen plaatsten de pergola’s. ,,Het was een leuke dag’’, vertelt Anja Lukassen. Aan het eind van de dag stonden de pergola’s kaarsrecht langs de stoep van de acht woningen aan de Killick. En tijdens de donkere dagen voor kerst waren alle pergola’s sfeervol verlicht. Anja Lukassen vindt het bijzonder dat je met zoveel totaal verschillende mensen toch samen iets kunt bereiken. ,,Maar het is soms ook wel moeilijk om het met elkaar eens te blijven. Maar dat hoort erbij.’’ Zo discussiëren de buurtgenoten nu over de soort begroeiing over de pergola’s. ,,De ene wil eenheid, de andere wil zijn eigen gang gaan, maar daar komen we samen altijd wel uit’’, vertelt Anja Lukassen.
Genieten De schuttingdelen zijn eind maart geplaatst. ,,Gezamenlijk hebben we het voornemen alles netjes bij te houden’’, vertelt Anja Lukassen. Deze zomer genieten de bewoners van de Killick van hun mooie tuinen. ,,Deur open, stoelen naar buiten, en met elkaar koffie drinken’’, blikt Gerda Raaijen vooruit. Het was al een saamhorig buurtje. Maar door het project is de band met elkaar toch wel sterker geworden. Gerda Raaijen: ,,We zijn apetrots, dat we dit voor elkaar gekregen hebben.’’
13
14
H e t h u i s v a n M o n ic a Schil d e r w o r d t g e m o d e r n i s e e r d :
, , R e n o v at i e l e v e r t o n s 1 . 6 0 0 * euro per jaar op’’ Het huurhuis van Monica en Dick Schilder aan het Plein in Biddinghuizen is één van de 85 woningen in het centrum van het dorp, die door OFW gerenoveerd wordt. Daarbij is alle aandacht gericht op duurzaamheid. Voor de plannen ontving OFW de Nationale Energie Toekomst Trofee (NET-Trofee) van het ministerie van VROM/WWI. De renovatie is in volle gang. Bouwvakkers lopen af en aan en overal in het huis wordt gewerkt. ,,Het duurt nog een week of drie, voordat we kunnen beginnen met schilderen en behangen’’, schat Monica in. Om tijdens de renovatie in haar huis te wonen, is volgens haar hectisch. Er staat echt niets meer op zijn plaats en alles zit onder het stof. Maar Monica kijkt liever vooruit: ,,Straks is alles mooi en nieuw. Bovendien is de woning véél energiezuiniger.’’ Na de modernisering krijgt de woning namelijk energielabel A terwijl de woning vóór de modernisering energielabel E scoorde. En dat scheelt haar circa 1.600 euro* aan stookkosten per jaar.
Duurzame voorzieningen De woning van de familie Schilder kreeg zelfs een nieuwe buitengevel. De kleur van de stenen sluiten nu mooi aan bij de winkels nabij de woning. Tijdens de modernisering zijn de muren en het dak opnieuw geïsoleerd. De zonnecollectoren op het dak verwarmen water voor de zonneboiler. ,,En met ons dak op het zuiden, gaat dat vast veel energie besparen’’, verwacht Monica. Ook wordt de woning voorzien van een HR-ketel en nieuwe kozijnen met speciaal energiebesparend glas. OFW gaf de familie Schilder ook de mogelijkheid om de badkamer en de keuken te laten moderniseren. Ze kozen ervoor om dit ook meteen aan te pakken. Zo is het huis straks voorzien van een nieuwe keuken. Op de eerste verdieping wordt een nieuwe badkamer gemaakt. De oude badkamer, die bestond uit een douche en een wasbakje wordt omgebouwd tot tweede toilet.
NET-Trofee voor OFW Het huis van familie Schilder zit in het moderniseringsproject van OFW waarbij 85 woningen aan de Cultuursingel, het Fruithof en het Plein in Biddinghuizen worden gemoderniseerd. Voor de duurzame aanpak van deze wijk kreeg OFW de Nationale Energie Toekomst Trofee. Het is een prijs van het ministerie van VROM/WWI voor het beste initiatief op het gebied van energiezuinig wonen en werken. De bewoners houden bij wat de energiebesparende voorzieningen gaan opleveren. Deze gegevens en ervaringen gebruikt OFW weer bij volgende onderhoud- en renovatieprojecten. OFW heeft voor dit project ook € 500.000 subsidie gekregen in het kader van de Unieke Kansen Regeling.
* Dit is de maximaal mogelijk haalbare besparing. De daadwerkelijke besparing hangt af van het huidige en
15
toekomstige gebruik van de bewoner en de toepassingen in de woning.”
16
I N H OUD
17
pagina
projecten
18
Projecten opgeleverd in 2008
18
Projecten start uitvoering in 2008/2009 en op te leveren in 2009
21
Projecten in voorbereiding
26
april 2009
projecten nieuwbouw Ω Alle nieuw gebouwde huurwoningen hebben een huur onder de relevante aftoppingsgrens van de Huurtoeslag. Ω Alle nieuw te bouwen huurwoningen hebben tenminste een energielabel A. Ω Nieuwbouwwoningen worden vroegtijdig toegewezen zodat toekomstige bewoners betrokken kunnen worden bij het bouwproces en hen de nodige keuzes kunnen worden geboden.
Bij moderniseringsprojecten Ω Wordt uitgegaan van minimaal een B label. Voor een aantal projecten bleek zelfs een A label haalbaar. Ω Is aan de zittende bewoners geen huurverhoging in rekening gebracht voor woningverbetering tenzij er sprake was van verbeteringen die in de woningwaardering tot uitdrukking komen zoals de aanleg van een CV. Ω Worden de huurdersvereniging en de bewonerscommissie van die buurt vanaf de probleemanalyse betrokken bij de planvoorbereiding en uitvoering. Over alle plannen heeft OFW veelvuldig informatie gegeven aan belangstellenden zowel via de woonbeurs, op informatiebijeenkomsten, via het bewonersblad de Vizier, de website als via persberichten. OFW markeert belangrijke momenten zoals de eerste paal, het hoogste punt of de oplevering op feestelijke wijze.
O v e r z ich t p r o j e c t e n o p g e l e v e r d i n 2 0 0 8
Nieuwbouw huur De Gilden 1e fase 2e deel 12 levensloopbestendige woningen en 6 eengezinswoningen; 3 onder 1 kap Doelgroep: senioren en 3 of meerpersoons huishoudens De start van de bouw heeft plaatsgevonden rond juli 2007. De woningen zijn opgeleverd omstreeks mei 2008 Architect: Looman Architecten te Zeewolde Aannemer: Bouwbedrijf B.J. v.d. Steeg te Genemuiden EPC: 0,80
Huurwoningen De Gilden 1e fase 1e deel 30 eengezinswoningen, rijwoningen. Deze woningen zijn overgenomen van AM. Doelgroep: 1 en 2 persoonshuishoudens De bouw is gestart in oktober 2007. Deze woningen zijn opgeleverd omstreeks juli 2008 Architect: 19 Het Atelier te Zwolle
18
Aannemer: Friso aannemingsmaatschappij te Balk EPC: 0,80
De Gilden 1e fase 3e deel 34 eengezinswoningen; rijwoningen Doelgroep: 3 of meerpersoons huishoudens De bouwwerkzaamheden zijn begonnen in november 2007. Deze woningen zijn opgeleverd in oktober 2008 Architect: Looman Architecten te Zeewolde Aannemer: Bouwbedrijf B.J. v.d. Steeg te Genemuiden EPC: 0,80
De Tas, Biddinghuizen 54 appartementen Deze appartementen zijn voorzien van een individuele warmtepomp. Doelgroep: senioren Na een bouwperiode van circa 1 jaar, heeft de oplevering plaatsgevonden in oktober 2008. Architect: Leijh, Kappelhof, Seckel Van Den Dobbelsteen te Hengelo Aannemer: Bouwbedrijf Wensink en Prins bouw te Kampen EPC: 0,50
Studenten en jongeren Appartementen Centrum Dronten West 16 appartementen boven winkelcentrum In samenwerking met de gemeente is via een prijsvraag opdracht gegeven om deze woningen te ontwikkelen boven de winkels. Ahold heeft de prijsvraag gewonnen en is geselecteerd als ontwikkelaar. Er is een VVE opgericht in combinatie met de winkelruimten met Ahold, OFW heeft hierin een aandeel van 50%. Doelgroep: jongeren Deze woningen zijn opgeleverd omstreeks september 2008 Architect: Architectenbureau Fame te Zwolle Aannemer: Bouwbedrijf Ten Brinke te Doetinchem EPC: 0,72
19
Koopwoningen Koopwoningen Tij De Boeg 30 appartementen Deze woningen zijn ontwikkeld door VOF de Boeg. OFW heeft een aandeel van 50% in deze vennootschap onder firma. Mateboer bouw neemt eveneens voor 50% deel in deze VOF. Voor deze woningen is een VVE opgericht. OFW vastgoedbeheer doet hiervoor het beheer in opdracht van de VVE. Doelgroep: 1 en 2 persoonshuishoudens Koopprijs: vanaf € 152.500 De verkochte woningen zijn opgeleverd rond eind 2008. Architect: Joost Dolhain design Aannemer: Mateboer bouw bv te Kampen Er zijn nog 4 penthouses en 1 appartement niet verkocht (per d.d. april 2009). EPC: 0,73
Modernisering Modernisering Werfstraat/ Oost / Lijzijde 43 huurwoningen aan de Lijzijde, de Werfstraat en de Oost in Dronten Moderniseringsproject in versnipperd bezit, daarom veel aandacht besteed aan het vroegtijdig betrekken van bewoners van koopwoningen bij de planvorming. Hen is de gelegenheid geboden om mee te doen met (onderdelen van ) de modernisering tegen een scherpe prijs Dit project is afgerond begin 2008. Werkzaamheden: naïsolatie vloeren en daken, gevelverbetering en wijziging entreepartijen, nieuwe dakpannen, kozijnen en deuren, modernisering badkamer, toilet, meterkast, vervangen keukenblokken, zachtboardplafonds en aanleggen MV installaties. Bijzonderheden: knelpuntenanalyse gemaakt met inbreng van huurders en kopers in vroeg stadium. De verhouding koop- en huurwoningen was in dit project 50% huur en 50% koop. Architect: Van Manen en Zwart architecten Aannemer: Van Wijnen Gorredijk BV Energielabel: B
20
Biddinghuizen centrum 2e fase (Boshof , De Voor, Cultuursingel en Fruithof ). Groot onderhoud 67 woningen aan de Fruithof, de Voor, de Boshof en de Cultuursingel De onderhoudsperiode voor dit project is afgesloten begin 2008. In dit project bevond zich de 1000e gemoderniseerde woning. Hieraan is op feestelijke wijze aandacht besteed. Minster Vogelaar van WWI bezocht Biddinghuizen. Werkzaamheden: complete buitenschilrenovatie, nieuw voegwerk, kozijnen en dakpannen, goten, dak en vloerisolatie. Werkzaamheden aan de binnenschil waren o.a vervanging groepenkast en wand/contactdozen, keuring gasleidingen en vervanging cv ketel indien nodig. Indien de bewoner dit wenste, kon ook de badkamer, toilet, keuken, het aanbrengen van MV installatie en het vervangen van de plafonds van de bovenverdieping onderdeel zijn. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Bouwbedrijf Salverda BV te ’t Harde Energielabel: B / C
O v e r z ich t p r o j e c t e n s ta r t u i t v o e r i n g in 2008/2009 en op te leveren in 2009
Nieuwbouw huur De Gilden 1e fase 3e deel 42 eengezinswoningen, rijwoningen Doelgroep: 3 of meerpersoons huishoudens De bouw is gestart rond maart 2008. De oplevering is afgerond omstreeks tweede kwartaal 2009. Architect: Looman Architecten te Zeewolde Aannemer: Bouwbedrijf B.J. v.d. Steeg te Genemuiden EPC: 0,80
21
Zorg en voorzieningen Nieuwbouw 1e fase woonservicegebied Ark-Regenboog: hoofdgebouw De nieuwbouw bestaat uit ruim 80 huurappartementen en op de begane grond een denksportcentrum, een zorguitvalsbasis voor Coloriet, ruimten voor diverse paramedische functies ( apotheek, huid- en oedeemtherapie, fysiotherapie) en specifiek op de wensen van cliënten van Triade en Interakt Contour aangepaste appartementen. De woningen en overige ruimten worden van warmte, koude en warm tapwater voorzien via een WKO-installatie (warmte koude opslag). Doelgroep appartementen: 65 plussers (met zorgvraag). De seniorenappartementen zijn in januari en februari 2009 opgeleverd. De ruimten op de begane grond worden voor de bouwvak gefaseerd opgeleverd. Met een zorgaanbieder wordt gesproken over de huur van het laatste gedeelte. Het inrichten van het openbaar gebied en de binnentuin zal plaatsvinden vanaf de zomer van 2009. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Friso Bouwgroep te Sneek Installateurs: Breman te Zwolle, ITA te Apeldoorn
Modernisering Modernisering 85 woningen Biddinghuizen Centrum fase 3 85 huurwoningen aan de Cultuursingel,Fruithof en Weidehof en Plein te Biddinghuizen In dit pilot-project wordt met diverse energiebesparende systemen ervaring opgedaan en is het energielabel A bereikt. De woningen die binnen het plan op de verkooplijst staan worden ook gemoderniseerd. Dit project is winnaar van de Net Trofee 2008. OFW kreeg tevens een UKR subsidie (Unieke Kansen Regeling). De eindoplevering is voor de bouwvak 2009. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Salverda Bouw BV te ’t Harde
22
Modernisering Klaversingel / Uitloper te Biddinghuizen 71 huurwoningen aan de Klaversingel / Uitloper te Biddinghuizen In 2008 is gestart met het voorbereiden van het project. Bouwbedrijf Salverda heeft de prijsvraag aanbesteding gewonnen. Omstreeks maart 2009 start de uitvoering hiervan. De globale werkzaamheden die worden uitgevoerd tijdens het project zijn na-isolatie van het dak, de vloer en de gevel, gevelverbetering, vervangen dakpannen en dakkapellen, kozijn vervanging en een binnenrenovatie. Bewoners van te verkopen woningen zijn benaderd of zij wilden verhuizen. Het betrof versnipperd bezit. Hiervan is gebruik gemaakt door een aantal bewoners. Met de huurdersvereniging is hiertoe een sociaal plan afgesproken. Het opleveren van de werkzaamheden staat gepland voor eind 2009 / begin 2010. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle Aannemer: Salverda Bouw BV te ‘t Harde Het huidig energielabel voor deze woningen is E of F. Als gevolg van de werkzaamheden krijgen deze woningen een A label.
Modernisering Schelpenbuurt / Bazaltstraat te Swifterbant. Modernisering van in totaal 114 woningen bestaande uit 85 huurwoningen aan de Noordhoren, Fuikhoren, Penhoren, Tolhoren en Wulk te Swifterbant, aangevuld met de 2e fase 29 woningen aan de Bazaltstraat, Zuidsingel, Morenestraat, Keileemstraat en Gletsjerstraat te Swifterbant Er is in 2008 gestart met het voorbereiden van het project d.m.v. het schrijven van een probleemanalyse. Vervolgens zijn 2 aannemers uitgenodigd voor een prijsvraag aanbesteding. Bouwbedrijf Salverda heeft de prijsvraag aanbesteding gewonnen. De minimale werkzaamheden voor deze modernisering zijn na-isolatie van het dak, de vloeren en de gevels, een algehele gevelverbetering, dakpan- en gootvervanging, complete kozijnvervanging en een binnenrenovatie. De woningen krijgen een energielabel B. De prognose voor het starten van de uitvoeringswerkzaamheden is halverwege 2009. Omdat de woningen aan de Bazaltstraat vergelijkbaar zijn met de woningen aan de Schelpenbuurt zijn deze aan dit plan toegevoegd. De kredietcrisis maakte het gunstig om dit plan naar voren te trekken. Deze modernisering is de 1e fase van een totale modernisering van de wijk Greente Zuid. In 2010 zal met de voorbereidingen van de 3e fase worden gestart, zodat deze aansluitend op de 1e en 2e fase uitgevoerd kan worden.
23
Renovatie Regenboog De Regenboog wordt in 2 fases gerenoveerd. Met de renovatie van het huidige gebouw komt er een nieuwe aanbouw met een nieuwe ingang aan De Oost Tijdens de renovatie zal er voor de huisvesting van cliënten van Coloriet tijdelijk gebruik gemaakt worden van ruim 40 appartementen bij de Ark. Voor Coloriet was het belangrijk dat de renovatie van de Regenboog op tijd kon beginnen. Dit had te maken met een vergunning van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waardoor zij de kapitaallasten voor de huur van het gebouw de Regenboog vergoed krijgen vanuit de AWBZ. Hierdoor was het noodzakelijk dat de woningen bij de Ark snel werden gebouwd. Na de renovatie zijn in het gebouw De Regenboog 80 zorgplaatsen. Naast de verzorgings- en verpleegplaatsen komen er ook kleine appartementen voor cliënten van Triade. Coloriet is de huidige huurder van de Regenboog. Met hen heeft OFW intensief overleg over de planontwikkeling. Coloriet is verantwoordelijk voor het overleg met de clientenraad. De uitvoering start omstreeks april 2009. De planning is dat de totale renovatie circa 16 maanden duurt. Architect: 19 het Atelier te Zwolle Aannemer: Friso Bouwgroep Sneek Installateurs: Verkaart te Lelystad, Wouda Installatietechniek te Dronten
Sloop en nieuwbouw Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 1 Vervangende nieuwbouw 13 startersappartementen, 10 eengezinswoningen en 16 levensloopwoningen. aan De Voor en Cultuursingel Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. De oplevering van de woningen is 2e kwartaal 2009 Architect: de Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Bij deze woningen is bewust gezocht naar mogelijkheden om te komen tot een lage EPC EPC levensloopwoning: 0,57 – 0,64 EPC appartementen: 0,66 EPC eengezinswoningen: 0,58 – 0,62
24
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 2, 1e deel Vervangende nieuwbouw 10 levensloopwoningen en 26 eengezinswoningen aan de Cultuursingel en Fruithof Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. Planning: start bouw januari 2009, oplevering december 2009 Architect: de Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Bij deze woningen is bewust gezocht naar mogelijkheden om te komen tot een lage EPC EPC levensloopwoning: 0,57 – 0,64 EPC eengezinswoningen: 0,58 – 0,62
Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 2, 2e deel Vervangende nieuwbouw 18 starters appartementen aan de Cultuursingel Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. Planning: start bouw medio begin 3e kwartaal 2009, oplevering medio 2e kwartaal 2010 Architect: de Velde Architecten te Kampen Aannemer: Mateboer Bouw bv te Kampen Bij deze woningen is bewust gezocht naar mogelijkheden om te komen tot een lage EPC EPC appartementen: 0,66
Infra Biddinghuizen Centrum Dit project wordt uitgevoerd in opdracht van de gemeente. Het betreft de noodzakelijke infrastructurele werkzaamheden in het centrum van Biddinghuizen, die plaatsvinden na de modernisering en (vervangende) nieuwbouw. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd door Grontmij
25
Projecten in voorbereiding
Modernisering Vervangende nieuwbouw Biddinghuizen Centrum deelfase 3 Vervangende nieuwbouw van 36 appartementen aan de Voor Voor dit project wordt een bestemmingsplanwijziging voorbereid. Deze nieuwbouw maakt deel uit van het plan Biddinghuizen Centrum. Doelgroep: senioren. Planning: nog te bepalen, afhankelijk van marktontwikkelingen en bestemmingsplanprocedure Architect: de Velde Architecten te Kampen
Lucernehof te Biddinghuizen Totaal 147 woningen, waarvan 49 koopwoningen en 23 op de verkooplijst. De wijk Lucernehof is toe aan een ingrijpende herstructurering en/of modernisering. Uit een gezamenlijke workshop met onder ander de gemeente Dronten werd geconcludeerd dat OFW en de gemeente samen een plan zullen gaan maken voor de wijk Lucernehof, waarbij ook leefbaarheid een belangrijk aandachtspunt is.
Chaletwoningen te Dronten 153 chaletwoningen (huur- en koopwoningen) aan o.a. de Schouwstraat, Karveelstraat, Boeierstraat, Hoogaarsstraat, Klipperstraat, Koggestraat Dit zijn de eerste woningen van Dronten . Zij liggen tussen het centrum en het woonservicegebied de Regenboog/ de Ark. In overleg met de gemeente wordt voor deze wijk een ontwikkelingsplan gemaakt. De voorlopige planning is dat het overleg hierover zal worden opgestart eind 2009.
26
Nieuwbouw huur De Gilden 2e fase 1e en 2e deel te Dronten Ontwikkeling van circa 72 eengezinswoningen en 48 appartementen in vier gelijke complexen verspreid over de 2e fase van de wijk Dit gedeelte van de wijk is gedifferentieerd ingedeeld qua huur en koop. OFW ontwikkelt hier appartementen en eengezinswoningen in bouwteam met Bramer BV. Dit omdat Bramer hier ook een opgave heeft om huurwoningen te bouwen. OFW neemt de huurwoningen over van Bramer. Een van de vier complexen is een huuropgave van Groothuis Woningbouw BV. OFW streeft er naar dit over te nemen. Voor dit project loopt momenteel een bestemmingsplanwijziging. Doelgroep: starters, gezinnen Planning: start bouw eind 2009 Architect: Architectenbureau Kristinsson te Deventer EPC <= 0,70
De Gilden 2e fase 3e deel te Dronten Ontwikkeling van 63 eengezinswoningen OFW ontwikkelt hier eengezinswoningen met Groothuis Woningbouw BV. Geziende kredietcrisis wordt dit pan versneld tot uitvoering gebracht. OFW wil een aantal huurwoningen overnemen die Groothuis Woningbouw BV in het tweede deel van de 2e fase moet bouwen. Planning: start bouw omstreeks juli 2009 Architect: Architectenbureau Mast te Hengelo EPC <= 0,70
Fazantendreef Woongroep 50+ 24 appartementen en een recreatieruimte Dit complex wordt ontwikkeld met de Woongroep De Wiekslag. Doelgroep: senioren Planning: start bouw najaar 2009 (afhankelijk van art. 19.2 procedure) Architect: Architectenbureau Brink & Fleer te Dronten EPC <= 0,80
Bloemenzoom te Swifterbant 20 eengezinswoningen; rijwoningen Het ontwikkelen van huurwoningen in combinatie met 34 koopwoningen Voor dit project zijn de bestemmingsplanprocedures (bijna) doorlopen door de gemeente. De marktontwikkelingen vragen om een heroriëntatie. Planning: start bouw afhankelijk van de marktontwikkelingen
27
Architect: Looman Architecten te Zeewolde EPC <= 0,80
Zorg en voorzieningen Groepswonen De Reeve, De Grutto Kleinschalig groepswonen voor 8 clienten van stichting de Reeve Een woonvorm voor 8 cliëntendie in samenwerking met stichting De Reeve wordt ontwikkeld t.b.v. kleinschalig groepswonen. Dit project wordt ontwikkeld in samenhang met 22 sociale koopwoningen. De bouw start omstreeks midden 2009. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle
Senioren- of WMO- unit Tijdelijke aanbouw van slaap- en badkamer bij een eengezinswoning Doelgroep: senioren of mindervaliden. Planning: OFW is met de gemeente in gesprek over pragmatische afspraken rond ruimtelijke ordeningsprocedures en WMO. Principeafspraak met gemeente voor een pilot van 3 à 5 units.
Nieuwbouw 3e fase woonservicegebied bij de Ark- Regenboog: 2 appartementsgebouwen aan de Lijzijde De nieuwbouw van de 2 appartementsgebouwen zal bestaan uit 60 huurappartementen. De woningen worden in warmte, koude en warm tapwater voorzien via een WKO-installatie. De appartementgebouwen worden middels een loopbrug met elkaar verbonden en krijgen een loopbrug naar het hoofdgebouw en De Regenboog. Doelgroep: 65 plussers (met zorgvraag) De bouwaanvraag voor de appartementsgebouwen met huurwoningen is in juni 2008 ingediend. De gemeenteraad heeft in november gesteld dat de aanvraag qua bouw/woonlagen niet voldeed aan (eerder) gestelde kaders. OFW en gemeente zijn hierover in gesprek. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle
Nieuwbouw koop De Gilden 1e fase 2e deel Deze kavels waren oorspronkelijk bedoeld voor 2 onder 1 kapwoningen. Gezien de huidige marktontwikkelingen wordt nagedacht over een herontwikkeling op deze locatie.
28
Koopwoningen Bries De Boeg 24 appartementen op de hoek Boeg - Fazantendreef Met deze 24 appartementen op de hoek Boeg - Fazantendreef wordt de laatste hand gelegd aan wijk De Boeg. Deze woningen worden ontwikkeld door VOF de Boeg. OFW heeft een aandeel van 50% in deze vennootschap onder firma. Bouw neemt eveneens voor 50% deel in deze VOF. Doelgroep: senioren en 1 en 2 persoonshuishoudens Verkoopprijs: vanaf € 210.000,Planning: start bouw afhankelijk van de verkoop. Architect: Joost Dolhain design Aannemer: Mateboer bouw bv te Kampen EPC: 0,79
Nieuwbouwwoningen Bloemenzoom, Swifterbant 16 koopwoningen: rijwoningen 18 koopwoningen: 2 onder 1 kap woningen In 2005 heeft OFW overeenstemming bereikt met de gemeente inzake de aankoop van de grond. Inmiddels is de bestemmingsplanprocedure (bijna) afgerond. Gezien de woningmarktontwikkelingen wordt momenteel een vernieuwde marktverkenning uitgevoerd. Planning: start bouw afhankelijk van marktontwikkelingen Architect: Architectenbureau Looman te Zeewolde
De Grutto (sociale) koopwoningen 22 sociale koopwoningen aan de Grutto Het betreft 22 sociale koopwoningen die tegelijkertijd met een woongebouw voor Stichting De Reeve worden ontwikkeld. Samen met de gemeente heeft OFW zich als doel is gesteld dat deze starterswoningen, starterswoningen moeten blijven. OFW ontwikkelt hiervoor een ‘sociale koop’ product. Koopprijs: € 149.750 tot € 158.500,- VON Planning: start bouw afhankelijk van verkoop woningen Architect: 19 Het Atelier te Zwolle EPC: <=0,80
29
Nieuwbouw 3e fase woonservicegebied Ark- Regenboog: 2 appartementsgebouwen voor koop 2 gebouwen voor koopappartementen aan de Lijzijde De woningen worden in warmte, koude en warm tapwater voorzien via een WKO-installatie. De gebouwen worden middels een loopbrug met elkaar verbonden en kunnen via een loopbrug naar het hoofdgebouw bij de Ark en De Regenboog. Gezien de marktontwikkelingen wordt onderzocht wat haalbaar is in de koopmarkt. Doelgroep: 65 plussers (met zorgvraag). Planning: afhankelijk van uitkomsten marktonderzoek en bestemmingsplanmogelijkheden. Architect: 19 Het Atelier te Zwolle
Toekomstige projecten De Giekstraat, Dronten Doelgroep: senioren en jongeren Intentieovereenkomst met Plegt-Vos getekend Plegt Vos is eigenaar van een voormalige garage dat grenst aan het appartementsgebouw van OFW aan de Giekstraat. Deze garage wordt momenteel verhuurd aan de gemeente voor onderwijshuisvesting. De gemeente wil graag dat de start bouw afgestemd wordt op de bouw van het onderwijsstation.
Woonservicegebied/ zorguitvalsbasis Swifterbant Doelgroep: senioren Hiervoor loopt op dit moment een verkennend onderzoek naar een geschikte locatie in samenwerking met de gemeente.
Multifunctioneel Centrum Biddinghuizen Het College van B&W heeft een voorstel gemaakt voor een groeimodel, waarbij als eerste voor de scholen, bibliotheek en kinderopvang nieuwbouw wordt gepleegd. De gemeente heeft bij OFW de vraag neergelegd of OFW de rollen van ontwikkelaar, eigenaar en technisch beheerder van dit complex op zich zou willen nemen. OFW staat hier positief tegenover. De nadere voorwaarden worden uitgewerkt in 2009.
Graafschap, Rivierduingebied en De Gilden De Graafschap in Biddinghuizen, Rivierduingebied in Swifterbant en De Gilden in Dronten zijn de komende jaren uitbreidingswijken. Op basis van het conve-
30
nant met de gemeente is het uitgangspunt dat OFW in elke fase huurwoningen realiseert.
I N H OUD
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
31
pagina
Jaarverslag
32
Oost Flevoland Woondiensten - Samen voor kansrijk
32
Kansrijke woonomgeving
36
Duurzaamheid
48
Alle doelgroepen onder dak
56
Kwaliteit en keuze
62
Strategisch beleidsplan Voorraad en Nieuwbouw
66
Efficiënt en effectief
70
Sociaal jaarverslag
76
Governance
86
Jaarverslag Raad van Commissarissen (RvC) 2008
94
Financieel verslag
1 2 3 4 5
104
Kengetallen
105
Geconsolideerde balans per 31 december 2008
106
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008
108
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2008
109
Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening
110
Overige informatie
111
Accountantsverklaring
112
april 2009
32
“Bewoners van De Fruithof doen het samen.” In 2008 kregen zij een cheque uitgereikt voor hun leefbaarheidproject. De bewoners van De Fruithof hebben hun cheque gebruikt om vijf bloembakken te plaatsen.
1
Oost Flevoland Woondiensten, samen voor kansrijk
Oost Flevoland Woondiensten is de enige sociale verhuurder binnen de gemeente Dronten en staat midden in de Dronter maatschappij. Het kader voor haar handelen wordt gevormd door het Beleidsplan ‘Samen voor Kansrijk’ (2007) en het Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw ‘Duurzaam bouwen aan goed wonen’ (2007). Hieraan is in 2008 het Organisatieontwikkelingsplan toegevoegd. Hierin is de strategie voor de ontwikkeling van de interne organisatie opgenomen. In dit jaarverslag legt OFW, aan de hand van de doelstellingen uit het Beleidsplan, verantwoording af aan haar stakeholders en toezichthouders. Voor haar huurders heeft OFW een verkorte versie van het jaarverslag gemaakt. Hierin worden, onder andere aan de hand van interviews, de activiteiten en de maatschappelijke prestaties van OFW in 2008 zichtbaar gemaakt. Het Beleidsplan en Strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw alsmede de begroting en het jaarverslag zijn op onze website www. ofw.nl beschikbaar.
Ω Mensen keuzes bieden die afgeleid zijn van hun woonwensen. Ω Het faciliteren zodat mensen een kans wordt geboden te emanciperen en zelfredzaam te worden, waarbij voorop staat
De missie, visie en doelstellingen die
dat zij zelf verantwoording nemen voor de
zijn verwoord in het beleidsplan ‘Sa-
keuzes die zij maken in het leven.
men voor Kansrijk’ zijn:
Ω Het bieden van een vangnetfunctie wanneer het reguliere aanbod niet volstaat.
Missie:
Ω Het initiëren van het maatschappelijk debat
Het bieden van een kansrijke woon- en leef-
en het faciliteren van maatschappelijke
omgeving voor mensen die zwak staan op de
partners op het gebied van wonen, zorg,
woningmarkt in de gemeente Dronten.
onderwijs, veiligheid, milieu/ duurzaamheid en sociale activering.
Visie OFW staat als maatschappelijk partner in
Doelstellingen
wonen voor:
1. Kansrijke woonomgeving: Het creëren van
Ω en leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving waarin mensen prettig samenleven en waar het rijk- of arm-zijn niet doorslag-
geving; 2. Duurzaamheid: Alert zijn op de meerjarenef-
gevend is voor de kansen die je krijgt in het
fecten van ons handelen op de samenleving
dagelijks leven.
waarbij de effecten op het milieu zeker goed
Ω Het actief invulling geven aan het begrip duurzaamheid. Ω Het bieden van een gedifferentieerd aanbod
33
een leefbare, kansrijke en veilige woonom-
worden meegewogen; 3. Alle doelgroepen onder dak: Omvang en samenstelling van de woningvoorraad
van huur- (en koop-) woningen en wonen
afstemmen op de huidige en toekomstige
met zorg, daarbij rekening houdend met
vraag van verschillende klantgroepen;
(toekomstige) marktontwikkelingen.
4. Kwaliteit en keuze: Het optimaliseren en
uitbreiden van de dienstverlening aan huur-
holdersoverleg komt uitgebreid aan de orde in
ders en woningzoekenden;
het hoofdstuk Governance.
5. Efficiënt en effectief: De bedrijfsvoering is gericht op (financiële) continuïteit op lange
In 2002 heeft OFW met de gemeente Dron-
termijn en transparantie;
ten als nadere uitwerking van het conve-
6. Personeels- en organisatiebeleid: Het voeren van een duurzaam personeelsbeleid.
nant ‘Volkshuisvesting Dronten 2002-2010’ prestatieafspraken gemaakt (stap 2 Beleidsachtbaan). Gebleken was dat het inmiddels
OFW maakt in haar beleidscyclus gebruik van
noodzakelijk is, dat zowel het convenant als
de Beleidsachtbaan. Dit is een procesmodel
de hieruit voortvloeiende prestatieafspraken
opgesteld door het RIGO, dat een kapstok
herzien moeten worden. De herziening van het
biedt voor alle activiteiten en instrumenten
convenant c.q. het vernieuwen van de presta-
die relevant zijn bij de beleidsvorming. Het
tieafspraken zal plaatsvinden aansluitend op
strategisch kader voor het handelen van OFW
de door de gemeente nog op te stellen nieuwe
wordt jaarlijks getoetst door middel van een
Woonvisie. Er hebben diverse discussiebijeen-
stakeholdersoverleg en vierjaarlijks getoetst
komsten plaatsgevonden over de rol en positie
door middel van het laten uitvoeren van een
van de corporatie. Daarbij is onder meer
visitatie (stap 1 Beleidsachtbaan). De volgende
duidelijk geworden dat de gemeente en OFW
visitatie zal in 2009 plaatsvinden. Het stake-
elkaars natuurlijke partner zijn en blijven voor
Bron: Rigo, aangepast door OFW
De beleidsachtbaan
Operationeel niveau
34
Beleidsplan Convenant gemeente
Voorspellen van effecten van het voorraadbeleid
3
Evaluatie op portefeuilleniveau
9
Voorspellen van effecten van de labelling
Huurprijsbeleid Treasury Aanbestedingsstatuut Personeelsbeleid, Etc.
Strategisch Beleidsplan Voorraad en Nieuwbouw
7 Labelen van complexen
Formuleren van wijkstrategieën
5
Evalueren van de effecten van het complexbeleid
Meerjarenplanning (MJP) Meerjarenbegroting
8
4
2
11
Tactisch
Strategisch niveau
1 Analyse markt en beleidsomgeving
Uitvoeren beleid: Begroting
10
6
de ontwikkelingen die plaatsvinden binnen
Ω taken en verantwoordelijkheden
de gemeente Dronten. De gemeente en OFW
Ω herstructurering/ financieel
streven ernaar om in een goede samenwer-
Ω nieuwbouw, projectontwikkeling en positie
king en op basis van wederzijds vertrouwen te komen tot het realiseren van de volkshuisvestelijke opgaven. Vooruitlopend op de vast-
van OFW Ω leefbaarheid/ veiligheid/ wijk- en buurtbeheer
stelling van een nieuwe Woonvisie (gevolgd
35
door een herziening van het convenant en
In het jaarverslag wordt per hoofdstuk aange-
het vernieuwen van de prestatieafspraken op
geven of er prestatieafspraken zijn gemaakt op
lange termijn) hebben gemeente en OFW nu
het betreffende onderwerp en in hoeverre hier
afspraken gemaakt over de prestaties op korte
resultaten in zijn behaald. Naast de gemeente
termijn (2008-2009). In de prestatieafspraken
Dronten zijn er geen andere belanghouders
zijn zaken opgenomen over:
waarmee OFW prestatieafspraken heeft
Ω samenwerking en communicatie
gemaakt.
Michel Jager, Commissaris van de Koningin: “Ik vind het fantastisch dat OFW altijd in de “wij-vorm” spreekt. Dit laat zien dat zij graag haar plannen en ambities in samenwerking met anderen wil realiseren. OFW kan echt trots zijn op wat ze doet.”
36
Bewoners van een wijk vinden het belangrijk dat de woonomgeving een verzorgde, nette indruk geeft.
2
Kansrijke woonomgeving
OFW heeft zichzelf als doel gesteld het creëren van een leefbare, kansrijke en veilige woonomgeving. Het maken van wijken waar het rijk- of arm-zijn niet doorslaggevend is voor de kansen die je krijgt in het leven. De strategie die OFW gebruikt om bovenstaan- heeft. De kern ervan wordt gevormd door de doelstelling te kunnen realiseren is:
een Educatief Centrum, bestaande uit een
1. samen met partners versterken van het
brede school, kinderopvang/ peuterspeelzaal,
voorzieningenniveau; 2. versterken van het woon- en leefklimaat;
sportvoorzieningen en bibliotheek. De locatie van het MFG, die in eerste instantie wordt
3. bevorderen participatie bewoners en sociale onderzocht, bevindt zich op het terrein van cohesie van een wijk; 4. emanciperen en zelfredzaamheid bewoners vergroten.
de Akkerwinde, Het Koetshuis en De Voorhof. Deze locatie is dichtbij de winkels en versterkt daarmee de centrumfunctie. Het MFG mag uit meerdere gebouwen bestaan die echter
De activiteiten die OFW in 2008 heeft gedaan
functioneel sterk met elkaar verbonden dienen
om bovenstaande doelstelling te realiseren zijn te zijn. Met beschikbare middelen dient een in dit hoofdstuk opgenomen. Ook de (korte
optimum aan synergie te worden bereikt.
termijn)prestatieafspraken die zijn gemaakt
Er wordt naar gestreefd dat de ontwikkeling,
met de gemeente Dronten op het gebied van
het eigendom, de verhuur en het technisch
leefbaarheid zijn in dit hoofdstuk opgenomen.
beheer van het vastgoed door OFW worden uitgevoerd. Onder leiding van de gemeente
1. Samen met partners versterken van het voorzieningenniveau
is de kerngroep in de tweede helft van 2008 meerdere malen bijeengekomen om afstemming te plegen over de te verwachten
Multifunctioneel Gebied Biddinghuizen (MFG)
realisatie, de ruimtelijke verkenning van het
In 2006 heeft een aantal instellingen, waar-
multifunctionele gebied en het komen tot een
onder OFW, de handen ineen geslagen om te
programma van eisen. Het programma van
komen tot een MFG in Biddinghuizen. De ini-
eisen dient te worden opgesteld in samenwer-
tiatiefgroep MFG Biddinghuizen heeft de voor-
king met de scholen, kinderopvang Dronten
trekkersrol op zich genomen om de partijen
en Flevomeer Bibliotheken. De verwachting is
bij elkaar te brengen en de ideeën omtrent het
dat in de eerste helft van 2009 het programma
voorzieningenniveau en de maatschappelijke
van eisen wordt afgerond, OFW en gemeente
diensten uit te werken. Aanleiding voor dit ini-
een overeenkomst zijn aangegaan voor de re-
tiatief was de bezorgdheid onder de inwoners
alisatie en de ontwerpfase is gestart. Het MFG
over het in stand houden van de kwaliteit van
werd oorspronkelijk MFC genoemd.
het voorzieningenniveau in Biddinghuizen. De
37
initiatiefgroep heeft haar bezorgdheid op de
Voorzieningen in Woonservicegebied
politieke agenda gekregen.
Ark/ Regenboog
Naar aanleiding daarvan heeft de gemeente-
OFW levert graag een bijdrage in de ontwikke-
raad in juni 2008 besloten dat het realiseren
lingen rondom wonen en zorg. OFW investeert
van een MFG in Biddinghuizen de voorkeur
daarom in woningen, woonzorgvoorzieningen
en in diensten die aan het wonen zijn gerela-
tingen die (begeleid) zelfstandig wonen,
teerd vanuit de visie dat ook mensen die zorg
verzorgingshuiszorg of een gezinsvervangend
nodig hebben zelfstandig willen wonen.
tehuis bieden aan verschillende doelgroepen. In totaal verhuurt OFW 69 woningen aan 6
Bij het nieuwe wooncomplex in het woonser-
verschillende stichtingen. Dit zijn:
vicegebied Ark/Regenboog kunnen zorg en
Ω Coloriet
diensten op basis van behoefte bij Coloriet
Ω de Reeve
worden afgenomen. Er is een Zorg Uitval
Ω Triade
Basis (ZUB) aanwezig op de begane grond
Ω Kwintes
van het complex. Hier is 24 uur per dag een
Ω ’s Heerenloo
verzorgende aanwezig, die door middel van
Ω Philadelphia
een oproepsysteem binnen een kwartier bij de bewoner aanwezig is. Naast de zorg zijn er ook Naast wonen met zorg huisvest OFW ook een aantal andere voorzieningen aanwezig.
een aantal kantoorfuncties van stichtingen.
Er is een ruimte voor fysiotherapie, huid- en
Een uitgebreid overzicht is opgenomen onder
oedeemtherapie en een apotheek. Het zijn
hoofdstuk 4; alle doelgroepen onder dak.
bekende Drontense organisaties. De deelne-
OFW is niet alleen actief in de keten wonen-
mende partijen zijn: de Maatschap Centrum
zorg-welzijn maar ook in de keten wonen-wer-
Fysiotherapie Dronten die ook al in Goed is
ken-leren. Het doel wat OFW hierbij voorstaat
gevestigd, Apotheken Gemeente Dronten en
is samen met partners het emanciperen van
het Huid en Oedeem Centrum die nu over een
de doelgroep. Voor het appartementencompex
ruimte in de Regenboog beschikt. Vanzelf-
het Hogerhuis in Dronten is bijvoorbeeld de
sprekend kunnen ook mensen, die niet in
gezamenlijke intentie uitgesproken met prak-
het wooncomplex wonen gebruik maken van
tijkonderwijs Dronten, De Reeve, Kwintes en
de diensten van deze paramedici. Naast de
ROC Flevoland om wonen in combinatie met
paramedici komen op de begane grond enkele
leer- en werkvoorzieningen aan te bieden.
kleinere appartementjes voor mensen met een handicap begeleid door Triade of Interakt
2. Versterken van het woon- en
Contour.
leefklimaat
Daarnaast vindt er binnen dit project een unieke samenwerking plaats waardoor in het
Het doel van wijk- en buurtbeheer is het
seniorencomplex op de begane grond ook een
aanbieden van een leefbare, veilige en kans-
denksportcentrum komt. Hier kan men klaver-
rijke woonomgeving. OFW heeft naast een
jassen, dammen, sjoelen en bridgen. De 400
preventieve taak ook een curatieve taak hierin.
leden van de verschillende denksportvereni-
Uitgangspunt voor de fysieke woonomgeving
gingen zullen echter ook buiten hun “actieve”
is hierbij schoon, heel en veilig.
uren aanwezig zijn. De ruimte biedt dan een gezellige en sociale functie voor bewoners en
Wijkteams
omwonenden.
OFW neemt deel aan de wijkteams in Biddinghuizen, Swifterbant en Dronten. De wijkteams
38
Huisvesten stichtingen; wonen met zorg
worden voorgezeten door de gemeente en
OFW biedt onderdak aan een aantal stich-
bestaan naast de gemeente en OFW uit dorps-
belangen, de wijkagenten en de Meerpaal.
ding veel tijd. OFW concludeert uit deze actie
Het wijkteam wil met alle gebruikers van de
dat persoonlijk contact beter werkt dan alleen
wijk werken aan een schone, overzichtelijke,
schriftelijk contact. Een leerpunt is het afstem-
mooie en veilige wijk. De wijkteams staan
men van normen ten aanzien van acceptabel
open voor bewonersinitiatieven en ondersteu-
tuinonderhoud.
nen deze waar mogelijk. Bij het signaleren van knelpunten of problemen in de dorpen wordt
Tuinonderhoud
er gezocht naar een manier om deze op te los-
Bewoners van een wijk vinden het belangrijk
sen. In alledrie de dorpen worden regelmatig
dat de woonomgeving een verzorgde nette
buurtschouwen georganiseerd om de buurten
indruk geeft. OFW wordt hierop aangesproken.
schoon, heel en veilig te houden. College van B Uitgangspunt van OFW is dat bewoners zoveel en W en (burger)raadsleden worden ook altijd
mogelijk elkaar hierop aanspreken.
uitgenodigd om hierbij mee te lopen. Hier
In 2008 zijn door team Wijk- en Buurtbeheer
wordt altijd goed gehoor aan gegeven. Tijdens
in totaal 409 tuinbrieven geschreven. Het
de buurtschouwen kunnen bewoners aangeven gaat hierbij om 234 verschillende adressen. In wat zij aandachtspunten vinden. In de wijk-
totaal zijn bewoners 246 keer voor het eerst
teams wordt vervolgens samen met bewoners
aangeschreven. Een aantal adressen komt dus
gewerkt aan een oplossing.
meerdere malen terug. In het geval dat een tuin niet wordt onderhouden, worden vervolg-
Bij wijze van experiment heeft OFW in 2008
brieven geschreven. Onderstaande tabel geeft
in een aantal straten in de Greente Zuid in
een overzicht van het aantal brieven dat naar
Swifterbant een uitgebreide tuinactie gedaan.
een adres gestuurd is naar aanleiding van één
Alle bewoners zijn erbij betrokken. Goed
uit te voeren actie. In de laatste kolom wordt
tuinonderhoud werd beloond met een attentie.
het resultaat weergegeven. Over het hele jaar
Het uiteindelijke resultaat was 100% positief.
is 88% van de acties met betrekking tot tuinon-
Zo’n intensieve actie kost echter naar verhou-
derhoud positief afgerond.
Aantal brieven naar één adres nav één actie Aantal brieven
Aantal adressen
Uiteindelijk positief resultaat
1
150
137 ( 91%)
2
54
43 ( 80%)
3
25
23 ( 92%)
4
11
9 ( 82%)
5
4
4(100%)
6
2
1 ( 50%)
Totaal
246
217 (88%)
Kijken we naar de trend van de afgelopen drie jaar dan zien we het volgende:
39
2005
2006
2007
2008
Aantal adressen
135
176
163
246
Uiteindelijk positief resultaat
82%
80%
72%
88%
In 2008 is er weer sprake van een positieve
Het afgelopen jaar heeft het team Wijk- en
trend met betrekking tot het resultaat. Het
Buurtbeheer 83 overlastzaken in behandeling
aantal meldingen is echter ook fors opgelopen. genomen. Van deze overlastzaken zijn er 75 Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de
positief afgerond, dat wil zeggen dat er daarna
intensieve tuinactie in Swifterbant. Voor 2009
geen nieuwe klachten meer zijn ontvangen.
zijn een aantal verbeterpunten geformuleerd
Er zijn nog 8 overlastzaken in behandeling.
zoals; positief benaderen van huurders die
Binnenkomende klachten hebben voornamelijk
gehoor hebben gegeven aan onze oproepen,
betrekking op burenruzies en geluidsoverlast
omschrijving opstellen van minimale eisen
door muziekinstallaties of huisdieren. Op 1
waar een tuin aan moet voldoen, aandacht blij-
adres is in 2008 een wietplantage aangetrof-
ven vragen voor signaleren van tuinonderhoud
fen. In deze zaak loopt nog een ontruimings-
in de hele organisatie.
procedure. Opvallend is dat het lage aantal overlastklachten in Swifterbant.
De volgende tabel geeft een overzicht van de Via wie komt de melding van achterstallig onderhoud
manier waarop meldingen met betrekking tot het tuinonderhoud bij het team Wijk- en
Overlastklachten per dorp
2007
2008
Dronten
54
49
Biddinghuizen
18
29
Swifterbant
4
5
Totaal
76
83
buurtbeheer binnen komen. Duidelijk is dat de huismeesters een belangrijke signalerende functie hebben. Via wie komt de melding van achterstallig onderhoud Huismeester
140
Omwonenden
20
Buurtschouw
10
Servicemedewerkers
1
Vervolgactie vanuit 2007
1
Wijkonderzoek
50
Woonconsulent
24
Totaal
246
Inschrijfbeleid In 2006 constateerde OFW dat een groot aantal van de ontruimde huishoudens korter dan een jaar huurder was bij OFW. De achtergrond en herkomst van deze huurders was vaak niet helemaal duidelijk. Om dit soort situaties te voorkomen is besloten om het inschrijfbeleid aan te scherpen. Vanaf januari 2007 vraagt OFW daarom nieuwe woningzoekenden, die nog geen huurder bij OFW zijn, een overzicht
Overlast en buurtbemiddeling
van hun woonhistorie. Daarnaast moeten
Wanneer klachten met betrekking tot bureno-
woningzoekenden die vanuit een koopwoning
verlast bij OFW gemeld worden en gebleken is
zich inschrijven een hypotheekverklaring over-
dat partijen er niet samen uit kunnen komen of leggen. Als de gegeven informatie aanleiding
40
het moeilijk vinden elkaar aan te spreken, dan
geeft voor vragen, kunnen woningzoekenden
worden mensen in eerste instantie verwezen
worden uitgenodigd voor een intakegesprek.
naar buurtbemiddeling van MDF (Maatschap-
In 2008 heeft OFW van de 1065 woning-
pelijke Dienst Flevoland). Dit project is in april
zoekenden die zich hebben aangemeld om
2008 van start gegaan en zal medio april 2009
in te schrijven 97 (9,1%) opgeroepen voor
geëvalueerd worden. Ernstige zaken pakt OFW
een intakegesprek. Naar aanleiding van de
zelf op.
gevoerde intakegesprekken zijn er uiteindelijk
41 woningzoekenden niet ingeschreven, 30
het aanbieden van woonruimte en het creëren
wel ingeschreven en 26 ingeschreven onder
van leer- en werkvoorzieningen zoals bijvoor-
voorwaarden. Deze voorwaarden hebben over
beeld catering, fietsenreparatie of wasserette.
het algemeen betrekking op de bereidheid om
Zij kunnen dienen als brug naar de maatschap-
aan de problematiek te gaan werken.
pij. Het uiteindelijke doel is het emanciperen van deze doelgroep en het verhogen van de leefbaarheid van Het Hogerhuis.
Resultaten intakegesprekken 2008 45
Met betrekking tot de Lucernehof is in 2008
40
door de gemeente Dronten en OFW een
35
workshop georganiseerd waarbij ook de Huur-
30
dersvereniging, De Meerpaal, Dorpsbelangen
25
17
24
8
Biddinghuizen en basisschool De Akkerwinde
20
aanwezig waren. Naar aanleiding van de work-
15
shop is een gezamenlijke probleemanalyse
10 0
13
17
18
wel ingeschreven
niet ingeschreven
ingeschreven onder voorwaarden
opgesteld. Geconcludeerd werd dat voor de Lucernehof een integraal wijkontwikkelingsplan moet worden opgesteld waarbij wonin-
n van buiten Dronten
gen, woonomgeving en leefbaarheid moeten
n afkomstig uit Dronten
worden aangepakt. De verdere aanpak wachtte op het benoemen van een projectleider bij de gemeente Dronten. Dit is inmiddels gebeurd
Hogerhuis en Lucernehof
en in 2009 wordt hier verder actie op onder-
De uitkomsten van het leefbaarheidsonderzoek nomen. (Lemon) uit 2006 gaven aanleiding tot het ma-
41
ken van een nadere analyse van het complex
Signaleren in de wijk
het Hogerhuis in de Fazant in Dronten en de
OFW had zich voorgenomen in 2008 het
wijk de Lucernehof in Biddinghuizen. Doel van
project “signaleren in de wijk” verder vorm te
deze analyses is het in kaart brengen van de
geven.
problemen in dit complex en in deze wijk.
Binnen dit kader is de meest in het oog
In complex het Hogerhuis zijn naar aanleiding
springende actie de tuinactie in Swifterbant
van de analyse een aantal acties uitgevoerd in
(zie onder kopje ‘tuinonderhoud’). Hier is naar
2008. Het contract met de gebruikers van de
aanleiding van gebrekkig tuinonderhoud in de
‘gemeenschappelijke ruimte’ bij het Hogerhuis
Greente Zuid intensieve controle uitgeoefend
is beëindigd in verband met overlast en veilig-
op alle tuinen in deze buurt in combinatie
heid. Daarnaast is de aanblik van het complex
met het persoonlijk benaderen van bewoners.
verbeterd door onder andere samen met de
Deze aanpak heeft geleid tot veel persoonlijke
gemeente het openbaar groen, de afvalverza-
contacten met bewoners, waardoor beter
meling en het tuinonderhoud aan te pakken.
bekend is wat er leeft en ook beter kan worden
Het voornemen is om samen met zorg- en
ingespeeld op de behoeften van de bewoners,
onderwijsaanbieders ketenintegratie: wonen-
mede in relatie tot de modernisering die naar
werken-leren te realiseren. Dit door middel van
verwachting in 2009 start.
3. B evorderen participatie bewoners en sociale cohesie van een wijk Met de gemeente Dronten zijn prestatieafspraken gemaakt. In onderstaande tabel zijn de afspraken opgenomen over het onderwerp Leefbaarheid/ veiligheid/ wijk- en buurtbeheer en is aangegeven wat er is gerealiseerd in 2008 en wat er is gepland voor 2009. Prestatieafspraken met gemeente Dronten
Te realiseren in 2008-2009
Gerealiseerd in 2008
Gepland in 2009
Invulling geven aan pilot ‘leren voor duur-
- Ondersteuning van jongeren bij het
Evaluatie van de pilot;
zame ontwikkeling’ en daar ontwikkelde suc-
creëren van een ontmoetingsplek d.m.v
cesvolle werkwijzen overhevelen naar andere
het beschikbaar stellen van materialen uit
wijken en buurten en integreren in bestaande
sloopwoningen. In ruil daarvoor houden
structuur van wijk- en buurtbeheer.
de jongeren de omgeving van de woningen
- Welke factoren beïnvloeden de leefbaarheid in een wijk succesvol? - Wat is de rol van OFW binnen deze sociale projecten?
schoon en maaien het gras. - Samen met de gemeente Dronten bewonersinitiatief voor een Buurtontmoetingsplek (BOP) in Koolzaadhof ondersteund. Met behulp van wijkcoördinator is geld aangevraagd bij Oranjefonds. - 5 x €1.000 voor een goed idee; samen met gemeente Dronten bewonersinitiatief voor bloembakken aan de Fruithof beloond met €1.000. - Samen met gemeente Dronten gestart met opzetten participerend kunstproject. - Sociale kaart gemaakt en naar aanleiding daarvan een onderzoek gedaan naar ‘kwetsbare’ huishoudens dmv huisbezoeken. Aansluitend op project ‘Leren werken in de
In 2008 is het schuttingenproject geëvalu-
De gemeente Dronten neemt de regie voor
wijk’ deelnemers volgen en hun perspectief
eerd. Hierbij is gezamenlijk besloten dat voor
het vervolgtraject.
op participatie handhaven en daarnaast in
het vervolgtraject de gemeente Dronten de
samenwerking met derden voor nieuwe groe-
regierol op zich neemt in verband met het
pen werkaanbod realiseren zodat deelname
uiteindelijke doel van reïntegratie.
aan de samenleving voor alle buurtbewoners wordt bevorderd. Uitvoeren van de leefbaarheidsmonitor
Hanteren van KVW (keurmerk veilig wonen) bij planontwikkeling i.v.m. nieuwbouw en bij renovatie. KVW zoveel als mogelijk uitgangspunt laten zijn.
In 2008 is samen met de gemeente Dronten
Naast het laten uitvoeren van het kwalitatieve
een nieuwe Lemon wijkindeling gemaakt en
onderzoek ook een kwantitatieve (objectief)
eind 2008 is aan RIGO de opdracht gegeven
meting uitvoeren om zo de beleving van
de nieuwe Lemon meting uit te voeren.
bewoners te vergelijken met feitelijke cijfers.
- Alle nieuwbouwwoningen gebouwd in 2008 Hanteren PKVW als uitgangspunt. voldoen aan PKVW. - Bij modernisering voldoen de woningen van OFW aan het keurmerk Veilige Woning Bewoners die het wensen kunnen zelf het keurmerk aanvragen.
Ter voorkoming van mogelijk overlast veroor-
Resultaten inschrijfbeleid zijn hiervoor
Evalueren inschrijfbeleid met betrekking tot
zakende huishoudens alert inschrijvings- en
beschreven.
procedure intakegesprekken evalueren en
toewijzingsbeleid voeren.
42
indien nodig bijstellen.
Klimaatstraat
Leren voor duurzame ontwikkeling
Natuur en Milieu Flevoland en OFW zijn een
Het in 2007 gestarte project ‘Leren voor
samenwerking aangegaan om te bevorderen
duurzame ontwikkeling’ heeft als doel om
dat bewoners bewustzijn ontwikkelen rondom
samen met bewoners nieuwe vormen van
energiebesparing. In het najaar van 2008 heb-
bewonersparticipatie te ontwikkelen en zo de
ben zij het Klimaatstraatfeest aangekondigd
sociale cohesie van de wijk te bevorderen. Het
voor de provincie Flevoland in de Fruithof te
project is opgestart samen met de gemeente
Biddinghuizen. De ambassadeur van de Kli-
Dronten. De vereniging Dorpsbelangen, de
maatstraat Flevoland, Klaas Wilting was hierbij
huurdersbelangenvereniging OFW, kerken,
ook aanwezig. De bewoners van de Fruithof
het onderwijs, De Meerpaal en het wijkteam
hebben zich aangemeld voor de klimaatstraat
zijn er nauw bij betrokken. Er zijn veel acties
Nederland. OFW vindt het bijzonder wat De
en kleinschalige projecten uitgevoerd die in
Fruithof voor het klimaat doet en heeft de
het kort in voorgaande tabel zijn beschreven.
bewoners aangemoedigd door middel van het
Het uiteindelijke doel is om de ervaringen die
uitreiken van een superzuinige ledlamp. De
binnen de pilotwijken Biddinghuizen Centrum
Fruithof is onderdeel van het moderniserings-
en Koolzaadhof/ Lucernehof zijn opgedaan op
project van OFW waarbij extra aandacht wordt
termijn te vertalen naar acties die gemeente-
besteed aan duurzaamheid. Voor dit project is
breed worden uitgevoerd.
de Nationale Energie Toekomst Trofee gewonnen. De Fruithof gooit hoge ogen en manifes-
Bewonersparticipatie
teert zich op deze manier als een buurt die
OFW streeft ernaar zoveel mogelijk in overleg
zeer goed in staat is zichzelf te organiseren en
met haar bewoners haar beleid tot uitvoering
de sociale cohesie te bevorderen.
te brengen. Er vindt structureel overleg plaats
Bewoners tijdens de bewonersavond van OFW over tuinonderhoud: “Een mooie straat krijg je alleen als je met je buren samenwerkt.”
43
met het dagelijks bestuur van de huurders-
Daarnaast heeft OFW een bewonersavond
belangenvereniging. Sinds september 2008
georganiseerd om haar plannen voor 2009
is de heer Goudswaard de nieuwe voorzitter.
te presenteren. De bijeenkomst werd goed
Hij nam het voorzitterschap over van de heer
bezocht en mensen waren erg geïnteresseerd
Mensink. De heer Mensink heeft zich altijd in
in de nieuwbouw- en moderniseringsplannen.
hoge mate en op constructieve wijze ingezet voor een evenwichtig beleid in het belang van huurders en woningzoekenden.
Naast het structurele overleg met de huur-
4. Emanciperen en zelfredzaamheid bewoners vergroten OFW gaat uit van het principe dat bewoners al-
dersbelangenvereniging is er intensief contact tijd eerst zelf verantwoordelijk zijn. We vinden met verschillende bewonerscommissies bij
het dan ook belangrijk om zelfredzaamheid en
moderniseringsprojecten. Daarnaast heeft
emancipatie van mensen te stimuleren en te
OFW voor huurders en andere belangstel-
vergroten. Een goed voorbeeld hiervan is bij-
lenden een bustocht georganiseerd langs alle
voorbeeld de beoogde integratie van de keten
gemoderniseerde projecten die de afgelopen
wonen-werken-leren in het Hogerhuis en de re-
jaren zijn uitgevoerd. Alle huurders van OFW
ïntegratie van mensen met een grotere afstand
hebben hiervoor een persoonlijke uitnodiging
tot de arbeidsmarkt zoals in het project ‘Leren
gehad.
werken in de wijk’ zoals hiervoor beschreven.
Ook heeft een bewonersavond georganiseerd
Festival van het leren
over tuinonderhoud. Tijdens de avond werd
In 2008 is het Festival van het Leren georga-
gekeken naar de mogelijkheden van de aanpak
niseerd. Dit is een vervolg op de Week van het
van het tuinonderhoud. Er werd verteld over
Leren zoals die in 2007 is georganiseerd door
de doelen van OFW, wat het team wijk- een
de bibliotheek Dronten, ROC, De Meerpaal,
buurtbeheer hieraan bijdraagt, wat de lopende
Re-work, Rotary, ondernemersvereniging de
projecten zijn en wat de ambities voor 2008
Driehoek en OFW. OFW steunde dit initiatief
waren. Tevens werd er gekeken hoe er een
en maakte actief deel uit van de projectgroep.
kansrijke woonomgeving ontstaat. De huur-
Dit jaar organiseerde OFW bij de opening een
dersbelangenvereniging was aanwezig om
wandeling door Biddinghuizen waarbij onder
praktische tips te geven voor het onderhoud
andere de Tas werd bezocht. Het centrale
van de tuin en mevrouw Everaers van de afde-
thema hierbij was energiebesparing. Bij het
ling Welzijn presenteerde het lopende project
nieuwe seniorencomplex De Tas werd informa-
“Praktische hulpdienst en de Groene brigade”.
tie gegeven over de duurzame warmtepomp-
Op de bewonersavond heeft OFW alle huur-
installatie. Gedurende de week heeft OFW
ders opgeroepen om met hun straat een tuin-
samen met Natuur en Milieu Flevoland drie
plan in te dienen. Dit kon alleen een idee zijn,
workshops gegeven over energiegebruik en
maar ook een concreet voorstel. Het beste idee hoe je daar op kan besparen. kreeg een cheque van € 1.000. De bewoners
44
van de Killick 33 t/m 40 ontwierpen met elkaar
Vangnet
het beste plan en kregen daarom een cheque
OFW heeft voor de doelgroep die zo zwak op
van € 1000 om hun plan uit te voeren.
de woningmarkt staat dat het reguliere aanbod
Bewoners huizenblok de Killick winnen duizend euro met tuinplan: “Straks gaan we heerlijk genieten van het mooie aanzicht en de aanwinst. Het is leuk dat we zo de saamhorigheid van de buurt (die er al was) nog groter kunnen maken.”
niet volstaat, samen met zorgpartners een
gemeente Dronten. In 2008 zijn er in totaal 3
vangnet gecreëerd. Het vangnet bestaat inmid-
gezinnen gehuisvest in de crisisopvang.
dels uit diverse onderdelen zoals crisisopvang in samenwerking met Christengemeente
Ontruimingen en huurincassoproces
Shekinah en het meldpunt Vangnet en Advies.
OFW is vanaf 2007 actief bezig om het sociaal
De opstapwoning onder de zorg van Kwintes
incassobeleid verder vorm te geven. OFW en de
is komen te vervallen. De reden hiervoor is
sector Schuldhulpverlening van het MDF (maat-
de aangescherpte AWBZ-regelgeving. In het
schappelijke dienstverlening Flevoland) zijn in
overleg van het meldpunt Vangnet en Advies
2008 gestart met het in kaart brengen en be-
nemen naast OFW de volgende instanties
schrijven van het dienstverleningsproces in het
deel: Gemeente Dronten (sociale dienst), MDF kader van huurincasso en schuldhulpverlening. (schuldhulpverlening en algemeen maatschap-
Dit gebeurt door middel van de zogenaamde
pelijk werk), GGD, Icare, Leger des Heils,
Brown paper methode. Het doel hierbij is het
Kwintes, Meerkanten, Tactus (verslavingszorg), op elkaar afstemmen en integreren van elkaars
45
Chainworks en Politie.
dienstverlening. In 2009 wordt deze werkwijze
OFW had als doel om in 2008 een woon-
voortgezet en de opgedane verbeteracties zul-
gelegenheid voor moeilijk plaatsbaren aan
len dan naar verwachting worden gerealiseerd.
dit vangnet toe te voegen. Er is echter geen
Dit is één van de eerste projecten gericht op
overeenstemming bereikt hierover met de
ketenintegratie in dit werkveld in Nederland.
Ontruimingen per jaar 80 70
Aangezegd 72
71
68
60
59
Ontruimd
aanvang van het huurcontract. Bij drie van de
Sleutels ingeleverd
ontruimde woningen waren de bewoners met
53
50
Overlast
de noorderzon vertrokken.
40
Naast een actievere sociale aanpak heeft OFW
30
ook het proces aangescherpt. Dit betekent dat
20 10
20 10
10 7
4
0
6 2
2
1
2003
20
mensen eerder een brief van de deurwaarder
15
12
2004
2005
6 3
1
2006
2007
9 4
ontvangen. Dit zien we terug in de totale huur2
0
achterstanden van zittende huurders.
2008
Bron: OFW
Ketenintegratie proces WMO-aanpassingen Eén van de verbeteringen die is ingezet is het
Om het proces WMO-aanpassingen sneller en
zoveel mogelijk actief benaderen van huurders, efficiënter te laten verlopen heeft OFW samen zodat waar mogelijk ontruimingen voorkomen
met de gemeente Dronten en een indicatie-
kunnen worden. Om dit te bewerkstelligen
bureau de Brown paper methode ingezet. Dit
zijn door OFW (soms samen met het MDF)
heeft nu al geresulteerd in een 43% snel-
in 2008 34 huisbezoeken gedaan. Met 29
lere plaatsing van WMO-aanpassingen dan
huishoudens is of een afspraak gemaakt, of
in 2007. De samenwerking tussen de drie
ze zijn doorverwezen naar deurwaarder of
partijen verloopt langs kortere lijnen, waardoor
schuldhulpverlening. Deze inspanning zien we
klanten de dienstverlening als steeds beter er-
terug in een daling in het aantal aanzeggingen
varen. Ook aangaande dit werkveld zijn er nog
en uiteindelijk in een daling van het aantal
geen andere voorbeelden bekend van ketenin-
ontruimingen.
tegratie in Nederland.
Van de 9 huishoudens die ontruimd zijn,
Geschillenregeling
waren 6 afkomstig van buiten de gemeente
De Geschillenadviescommissie is een com-
Dronten. In 2007 betrof 50% van de ontrui-
missie waar huurders en woningzoekenden
mingen bewoners die een grote achterstand
terecht kunnen als ze er met OFW niet uitko-
opbouwden binnen 1 jaar na aanvang van het
men. De Geschillenadviescommissie adviseert
huurcontract. Van de 9 ontruimingen betrof
het bestuur. Indien de directeur-bestuurder het
het in 2008 ‘slechts’ 2 (22%) binnen 1 jaar na
advies niet overneemt, wordt dit ter kennisname aan de Raad van Commissarissen van
Achterstanden zittende huurders 2005 - 2008 huurachterstand n
e 350.000,00
komen.
e 200.000,00
commissie hier een advies over uit gebracht.
e 150.000,00
Het geschil had betrekking op de toewijzing
e 50.000,00
e 227.639,00
viescommissie voorgelegd. In 2009 heeft de
e 236.954,00
e 250.000,00
e 287.423,00
In 2008 is één geschil aan de Geschillenad-
e 237.952,00
e 300.000,00
e 100.000,00
2005
Bron: OFW
van een woning. De commissie concludeerde dat er geen sprake was van verwijtbaar handelen van OFW en dat er gelet het inschrijfbeleid
e 0,00
46
OFW voorgelegd. Dit is in 2008 niet voorge-
2006
2007
2008
correct is gehandeld. De klacht werd ongegrond verklaard.
47
Minister Ella Vogelaar van wonen, wijken en integratie was op 17 mei in Biddinghuizen. Zij vond de wijze waarop OFW de modernisering aanpakt, een voorbeeld voor andere dorpen en steden in Nederland.
48
3
Duurzaamheid
OFW is zeer actief op het gebied van duurzaamheid en is in 2008 daarvoor onder andere beloond met de NET-trofee. Dit is de prijs van het ministerie van VROM/WWI voor het beste initiatief op het gebied van energiezuinig wonen en werken. De jury concludeerde dat energiebesparing een structureel onderdeel is geworden van het beleid van OFW en dat zij dit ook actief uitdraagt aan anderen. Zij vonden OFW een goed voorbeeld voor de vele huizen in de bestaande voorraad die nog moeten volgen ook omdat OFW niet alleen kijkt naar de technisch duurzame mogelijkheden, maar in alles de bewoners betrekt. OFW blinkt volgens het juryrapport uit in integrale, duurzame aanpak met veel aandacht voor sociale, stedenbouwkundige en economische aspecten. Naast de NET-trofee kreeg directeur Truus
beschouwing gelaten. De resultaten zijn het
Sweringa in 2008 de award uitgereikt voor
gevolg van het vervangen van CV-ketels, het
corporatiedirecteur 2007. Dit omdat zij als één
moderniseren van de oude woningvoorraad
van de eersten het verband tussen energiebe-
en het aanbrengen van vloer- en dakisolatie.
sparing, woonlastenbeheersing, CO2 reductie
De waarden in de grafiek wijken enigszins af
en maatschappelijk verantwoord ondernemen
van de waarden in de gebruikte grafiek in het
legde. Dit heeft tot gevolg gehad dat OFW als
jaarverslag van 2007. OFW heeft namelijk
woningcorporatie koploper is binnen de sector
een correctie toegepast op het gemiddelde
op het gebied van energiebesparing in het
gasverbruik per woning. In de oude methodiek
woningbezit.
voor berekening van energielabels die OFW vóór 2008 gebruikte is een hogere gemiddelde
De doelstelling die OFW in het beleidsplan
ruimtetemperatuur (18˚ C) gehanteerd dan in
heeft verwoord, is alert zijn op de meerjarenef-
de nieuwe verplichte methodiek per 1 januari
fecten van ons handelen op de samenleving
2008 (16,5˚ C). Tevens zijn de twee rekenme-
waarbij de effecten op het milieu zeker goed
thodieken op een aantal punten verschillend.
worden meegewogen.
Dit levert ook verschillen in het gasverbruik en daarmee de besparing op. Omdat voor de be-
Energiebesparing
rekening van het standaardverbruik de nieuwe
De doelen die OFW zichzelf heeft gesteld in
software wordt gebruikt is besloten een cor-
het beleidsplan zijn:
rectie toe te passen van 20% op alle getallen
Ω in 2012 geen E, F, G labels meer;
tot en met 2008. Voor de besparingspercenta-
Ω 30% besparing in gemiddeld gasverbruik in
ges levert dat geen verschillen op, wel voor de
2012 ten opzichte van 2000;
absolute getallen. Deze vallen lager uit.
Ω minimaal de helft van de nieuwbouwprojecten dient een EPC-waarde van 0,7 of lager te In de periode 2000 tot en met 2008 hebben hebben.
de modernisering van de woningvoorraad, het vervangen van CV-ketels en het aanbren-
49
Met betrekking tot de besparing in het gemid-
gen van dak- en vloerisolatie geleid tot een
delde gasverbruik vindt u hierna de resultaten.
geschatte verlaging van het gasverbruik van
Nieuwbouw en verkoop zijn hierbij buiten
1.385.178 m3 per jaar. Dit is met de huidige gas-
Gemiddeld gasverbruik per OFW woning per jaar in m3
2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2000
Cumulatieve besparing gasverbruik woningen OFW
25% 20% 15% 10% 5%
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007 2008
0% 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
besparing t.o.v. het jaar 2000
Bron: OFW Bron: OFW
prijs van € 0,67 (bron: www.milieucentraal.nl)
Door het verder moderniseren van de oudere
een jaarlijkse besparing van € 0,9 miljoen euro
woningvoorraad wil OFW tot een besparing
op de energielasten voor onze huurders!
komen van 30% in 2012 ten opzichte van 2000. Met de huidige projectenplanning ziet
In 2008 moderniseerde OFW haar 1000e
het er naar uit dat OFW in 2012 zelfs de 34%
woning. Om dit te vieren nodigde OFW
besparing gaat behalen.
oud-minister Vogelaar van Wonen, Wijken en Cumulatieve besparing gasverbruik woningen OFW
Vogelaar was niet alleen om de modernisering
40%
van de 1000e woning te vieren, maar ook om
35%
de aanpak met betrekking tot duurzaamheid
30%
te bekijken. Naast aandacht voor de moderniseringsprojecten was er ook aandacht voor het schuttingenproject (Leren werken in de wijk), het MFC en het initiatief voor de kastjes voor de huiszwaluw. Als beloning voor het initiatief dat de basisscholen destijds namen om problemen in Biddinghuizen te signaleren tijdens
25% 20% 15% 10% 5% 0%
een congres, werd er door OFW onder de
besparing t.o.v. het jaar 2000
basisschoolkinderen een schoolreisje verloot.
Uitgedrukt in afgeronde percentages heeft
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Integratie uit. Het bezoek van oud-minister
Bron: OFW
OFW tot en met 2008 een besparing in gas-
50
verbruik behaald van 20% ten opzichte van
Deze besparing in gasverbruik betekent een re-
het jaar 2000. Hiermee heeft OFW als eerste
ductie in CO2 uitstoot. In de volgende grafiek
corporatie in Nederland in haar woningvoor-
wordt de CO2 uitstoot reductie ten opzichte
raad de 20% gasbesparing uit “het Antwoord
van 2000 zichtbaar. Door een correctie op het
aan de samenleving” gerealiseerd. In 2009
gemiddelde gasverbruik zijn ook de waarden
gaat OFW dit op passende wijze vieren.
over de CO2 uitstoot reductie aangepast.
Energielabel en woningwaardering
CO2 uitstoot reductie OFW
OFW heeft in een brief aan het ministerie van
ton CO2 per jaar
2500
WWI haar ervaringen en verbetervoorstellen
2000
gegeven voor het huidige energielabel en de
1500
systematiek die hieraan ten grondslag ligt.
1000
Daarnaast heeft OFW haar berekeningen
500 0 2001
beschikbaar gesteld over de effecten van het 2002
2003
2004
2005
2006
2007
opnemen van het energielabel in de woningwaardering.
reductie t.o.v. het jaar 2000
Overige acties duurzaamheid 2008
Bron: OFW
In de begroting 2008 heeft OFW nog een aanNaast de gestelde doelen heeft OFW zichzelf
tal aandachtspunten benoemd met betrekking
als norm gesteld dat bij modernisering van
tot duurzaamheid voor 2008. Hieronder volgt
haar bezit, de woningen na modernisering
een overzicht met aandachtspunten en de
minimaal een B-label hebben.
acties die zijn uitgevoerd in 2008.
Doel
Actie
Huurders bewust
- OFW neemt deel aan het Energiebespaarplatform; Het EnergieBespaarPlatform voor huurders
laten omgaan met
is een innovatief, meerjarig programma dat ontwikkeld is om huurders te helpen zelf 10
energie.
procent te besparen op hun energiekosten. Het EBP is een aanvulling op inspanningen ten behoeve van de bebouwde omgeving, in het kader van “het Antwoord aan de Samenleving”. Het is een initiatief van WoonEnergie met ondersteuning van MilieuCentraal, het Nibud en Aedes. OFW heeft deelgenomen in de ontwikkelgroep om dit mee op te zetten.
Investeren in
- Pilotproject Biddinghuizen Centrum (zie hierna);
kennisontwikkeling
- Toepassen warmte-koudeopslag in nieuwbouw seniorenappartementencomplex De Tas in Bid-
over bouwen en moderniseren van woningen met een lager energieverbruik.
dinghuizen en woonservicegebied bij De Ark in Dronten. Dit zijn nieuwe ervaringen voor OFW. - Nieuwe toepassingen op het gebied van energiebesparing in nieuwbouwwoningen Biddinghuizen Centrum met een EPC lager dan 0,7. - Lidmaatschap Duurzaamheidsbarometer. - Uitdragen kennis op gebied van duurzaamheid d.m.v. het geven van lezingen, presentaties, cursus en dergelijke. - Meedenken in verschillende platforms en initiatiefgroepen over duurzaamheid.
Interne duurzaam-
- OFW gaat over op eco papier.
heid
- OFW schaft 2 bedrijfsfietsen aan. - OFW helpt de Dierenambulance door het inzamelen van postzegels en de CliniClows door het inzamelen van lege cartridges, toners en oude mobiele telefoons. Daarnaast worden afvalproducten op een duurzame manier hergebruikt wat bijdraagt aan het milieu. - Notitie interne duurzaamheid vastgesteld.
Duurzame gebiedsexploitatie
- OFW zou onderzoeken of het concept duurzame gebiedsexploitatie ook binnen de gemeente Dronten is toe te passen. Dit innovatieproject van de Kopgroep heeft echter een doorstart gemaakt in een nieuw innovatieproject ‘wijken van waarde’. In 2009 gaat OFW hier verder mee aan de slag.
51
Eelco Brinkman, oud-politicus en juryvoorzitter, tijdens uitreiking NET-Trofee aan OFW: “Hoe OFW haar woningen moderniseert, is een goed voorbeeld voor de rest van de woningen in Nederland. OFW kijkt naar technisch duurzame mogelijkheden, maar betrekt ook haar bewoners.”
Pilotproject duurzaamheid in
pilot voor duurzaam onderhoud. OFW streeft
Biddinghuizen Centrum; Winnaar
ernaar dat, in samenwerking met de bewoners,
NET-troffee en UKR-subsidie
uiteindelijk alle woningen in dit pilotproject
In het herstructureringsplan Biddinghuizen
een energielabel A hebben. In deze woningen
Centrum wordt in een integrale aanpak van
past OFW daartoe kwalitatief hoogwaardige
verschillende partijen zowel de leefomge-
isolatiematerialen en verwerkingstechnieken
ving als de duurzaamheid van de woningen
toe. Ook worden er mede alternatieve wijzen
verbeterd (uitstraling, energiebesparing en
van warmtevoorziening, anders dan de tradi-
levensduurverlenging). De laatste fase van
tionele CV installaties (zonneboilers/vraagge-
de modernisering betreft de modernisering
stuurde ventilatie, lokale warmteterugwinning
van 85 woningen. Hier heeft OFW onderzocht
(wtw), complete wtw-systemen), gebruikt.
hoe zij een nog beter resultaat kan bereiken
Hierdoor kan per woning gemiddeld bijna
qua duurzaamheid dan in de eerdere fasen.
€ 600* worden bespaard op de energiekosten
OFW is daartoe met bouwbedrijf Salverda en
per jaar. Er worden aan een aantal woningen
architectenbureau 19Het Atelier een bouwteam bouwkundige zonweringen aangebracht om aangegaan. Het project wordt gebruikt als
52
’s zomers opwarming door zonnewarmte in de
* Dit is een gemiddelde besparing. De daadwerkelijke besparing hangt af van het huidige en toekomstige gebruik van de bewoner en de toepassingen in de woning.”
woning te voorkomen. In 4 woningen wordt er
de onrendabele investeringen die dergelijke
een Ecoplay (waterbesparend toilet/grijswater-
maatregelen met zich meebrengen. Mede het
circuit/warmteterugwinningsunit) geplaatst.
herhaalbare karakter was een van de redenen voor SenterNovem om de UKR – subsidie toe
De effecten van de maatregelen worden
te kennen. De aanpak van ervaringsgericht
gedurende tien jaar gemonitord. Bewezen
leren past binnen de transitietheorie waarin
goed presterende (duurzaamheid)maatre-
al lerende doen en al doende leren belangrijk
gelen zullen in toekomstige onderhouds- en
aandachtspunten zijn. Het gaat om leren leren.
renovatieprojecten toegepast gaan worden.
De unieke kansenregeling wil de transitie naar
OFW vindt het belangrijk om op kleine schaal
een duurzame samenleving bevorderen.
te beginnen en zo ervaringsgericht te leren. De aanpak in Biddinghuizen is er op gericht dat
WKO-installatie in de Tas en de Ark
naast aandacht voor de fysieke kant ook veel
In het kader van duurzaam gebruik van energie
oog is voor sociale en economische aspecten
zijn de appartementencpomplexen in de Tas te
van wijkverbetering en vanzelfsprekend voor
Biddinghuizen en de Ark te Dronten voorzien
duurzaamheid en energiebesparing. Het stre-
van een zogenaamde warmte-koudeopslag
ven is er steeds op gericht om een kansrijke
(WKO). Ten behoeve van de WKO-installaties
woonomgeving te creëren.
zijn bronnen geslagen in de grond. Door het gebruik maken van de constante temperatuur
Het pilotproject in Biddinghuizen Centrum
in de bodem wordt op een energiezuinige
is in juni 2008 beloond met de NET-trofee.
wijze in de warmte en de koeling van deze ap-
Eerder in dit hoofdstuk werd al aangegeven
partementen voorzien.
waar de NET-trofee voor is bedoeld. Volgens
De bewoners van deze appartementencom-
het juryrapport blinkt OFW uit in integrale,
plexen betalen op basis van het niet-meer-
duurzame aanpak met veel aandacht voor
dan-anders-principe een vergoeding voor de
sociale, stedenbouwkundige en economische
afgenomen warmte.
aspecten. Voor ditzelfde project heeft OFW in augustus 2008 een subsidie ontvangen van
In de Ark is sprake van een collectief systeem.
€ 500.000 op basis van de Unieke Kansen
De Tas heeft een individuele WKO-installatie.
Regeling. Deze subsidieregeling is erop gericht
De installaties zijn door middel van een zo-
om tot versnelde marktintroductie te komen
genaamde sale and lease back overeenkomst
van technieken die leiden tot energiebesparing. overgedragen aan een leasemaatschappij.
53
Het gaat om een samenwerking tussen markt-
Als zekerheid voor de leasemaatschappij is
partijen en niet-marktpartijen. SenterNovem,
voor beide installaties een recht van opstal
een agentschap van het ministerie van Eco-
gevestigd. De exploitatie van de installaties
nomische Zaken, stimuleert een innovatieve
vindt plaats in OFW Vastgoed Beheer BV. De
aanpak van energiebesparing in woningen.
WKO-installatie van de Tas is in december
De tijdelijke regeling ‘UKR Naar energieneu-
2008 in exploitatie gegaan. De installatie van
traal wonen’, levert daarom een bijdrage in
de Ark is in januari 2009 gestart.
Zwaluwproject
was toe te passen. Dit concept werd door de
Door het moderniseren van de woningen in Bid- Kopgroep geïntroduceerd. De Kopgroep is een dinghuizen Centrum zouden de nestgelegen-
landelijke voorhoede van professionals die
heden voor de huiszwaluw verdwijnen. Zwaluw
vaart willen maken met de vernieuwing van
Projectgroep Biddinghuizen ging in overleg met
maatschappelijke voorzieningen en vastgoed.
OFW om kunstnesten op te hangen. Omdat
De Kopgroep kent meerdere innovatieprojec-
niet op alle plaatsen de natuurlijke nesten
ten. OFW participeerde onder andere in het
konden worden vervangen, werd in Bidding-
innovatieproject ‘duurzame gebiedsexploitatie’.
huizen Centrum een ‘huiszwaluwtil’ geplaatst.
Dit project is gestopt en heeft een doorstart ge-
Naast de huiszwaluwtil voor Biddinghuizen
maakt in een nieuw project ‘wijken van waarde’.
worden nog meer tillen gemaakt, die geplaatst
In 2009 gaat OFW in dit nieuwe project verder.
zullen worden op een geschikte locatie in de
Het zwaluwproject in Biddinghuizen krijgt een eervolle vermelding bij de Stadsvogelprijs. De gemeente Dronten wordt geprezen om het feit dat dit de eerste gemeente in Nederland is waar een huiszwaluwtil werd geplaatst.
54
dorpen Dronten en Swifterbant. Tevens is bij
Interne duurzaamheid
de renovatie aan één kant van de woningen
Vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid
de vogelschroten weggelaten om daarmee de
zijn het beperken van woonlasten (energielas-
huismussen de gelegenheid te geven om onder
ten), het terugdringen van de CO2-uitstoot,
de dakpannen van de woningen te kruipen om
het hergebruik van materialen, terugdringen
te gaan broeden.
van afval en het beperken van het gebruik van
Binnen dit project is te zien hoe een goede
fossiele brandstoffen belangrijke argumenten
samenwerking tot iets moois kan leiden.
om te investeren in duurzaamheid. Dit geldt
Binnen dit project hebben Martine Dubois
ook voor onze interne duurzaamheid. Object
(initiatiefnemer), Oost Flevoland Woondiensten
van interne duurzaamheid zijn alle aspecten
(woningbouwstichting), Bouwbedrijf Salverda
die samenhangen met onze hulpmiddelen,
(renoveren van de woningen en sponsor til),
kantoor en dergelijke.
Grondverzetbedrijf Van Werven (plaatsing huis-
In de afgelopen periode zijn al een aantal
zwaluwtil), Zwaluwen Adviesbureau (advies),
maatregelen genomen. De belangrijkste geno-
Vivara Natuurbeschermingproducten (advies en men maatregelen zijn hiernaast in een schema aankoop kunstnesten), Rework (reïntegratiebu-
weergegeven.
reau, kasten gemaakt en geschilderd), Gemeente Dronten (indiener Stadsvogelprijs) zich
In juli 2008 is een beleidsplatform interne
samen ingezet om de zwaluw een nieuw thuis
duurzaamheid voor alle medewerkers van
te bieden. Het zwaluwproject in Biddinghuizen
OFW georganiseerd. In dit beleidsplatform is
kreeg een eervolle vermelding bij de Stadsvogel-
aandacht besteed aan het eigen gedrag van
prijs. De gemeente Dronten wordt geprezen om
medewerkers en het voorbeeldgedrag van de
het feit dat dit de eerste gemeente in Nederland
organisatie OFW op het gebied van duurzaam-
is waar een huiszwaluwtil werd geplaatst.
heid.
Duurzame gebiedsexploitatie
Vanaf 2008 worden in bestuursbesluiten niet
In de begroting 2008 is benoemd dat OFW zou
alleen bedrijfseconomische, maar ook sociaal-
onderzoeken of het concept duurzame gebieds-
culturele en ecologische aspecten ter onder-
exploitatie ook binnen de gemeente Dronten
bouwing van het besluit opgenomen.
Maatregel
Doel duurzaamheid
Digitaal post- en archiveringssysteem
Beperking gebruik materialen
Groene energie op kantoor
Beperking CO2-uitstoot
Dubbelzijdig printen (standaardinstelling)
Beperking gebruik materialen
Gescheiden inzamelen afval
Hergebruik materialen
Kringlooppapier voor printen, kladblokken e.d.
Hergebruik materialen
FSC-keurmerk briefpapier en enveloppen
Gebruik van duurzaam (maatschappelijk verantwoord) geproduceerde materialen
Nieuwe PC’s met laag energieverbruik
Beperking gebruik fossiele brandstoffen
Duurzaam geproduceerde koffie
Gebruik van duurzaam (maatschappelijk verantwoord) geproduceerde materialen
Recycling cartridges van printers via CliniClowns
Hergebruik van materialen
Fietsenplan voor woon-werkverkeer van
Beperking gebruik fossiele brandstoffen
medewerkers Twee fietsen voor algemeen gebruik van medewer-
Beperking gebruik fossiele brandstoffen
kers van OFW Gebruik oplaadbare batterijen
Beperking (chemisch) afval
E-nieuwsbrief voor relaties
Beperking gebruik materialen
Elektronische kerstkaart
Beperking gebruik materialen
Aanschaf drie energiezuinige auto’s (A+ label) voor
Beperking gebruik fossiele brandstoffen
opzichters Plaatsen nieuwe afzuiger in de werkplaats
Gezondheid medewerkers
Volledig rookvrij maken van het kantoorgebouw
Gezondheid medewerkers
(geen rookruimte)
55
56
OFW bouwt zowel voor jongeren als ouderen. In 2008 is er gestart met de bouw van het seniorencomplex bij De Ark, dat in 2009 is afgerond.
4
All e d o e l g r o e p e n o n d e r d a k
Het doel onder dit thema is de omvang en de samenstelling van de woningvoorraad afstemmen op de huidige en toekomstige vraag van verschillende doelgroepen. De kaders en ambities op het gebied van nieuwbouw zijn vastgelegd in het Strategisch Beleidsplan voorraad en nieuwbouw van 2007 met de titel “Duurzaam bouwen aan goed wonen”. Uit de omgevingsverkenning van het Strate-
maar voorziet ook in de vraag naar sociale
gisch Beleidsplan Voorraad en Nieuwbouw
koopwoningen. De prestatieafspraken met de
blijkt dat de vraag naar huurwoningen in de
gemeente Dronten die betrekking hebben op
gemeente Dronten verschuift van hoofdzake-
het strategische voorraad- en nieuwbouwbeleid
lijk traditionele gezinnen naar senioren, kleine
zijn opgenomen in hoofdstuk 7.
(jonge) huishoudens en wonen met zorg. Dit
57
betekent dat OFW moet bouwen voor nieuwe
Woningzoekenden
doelgroepen. OFW is de afgelopen jaren
Het aantal woningzoekenden van OFW
bijvoorbeeld bezig met een inhaalslag met
laat vanaf 2005 een dalende lijn zien. Het
betrekking tot het bouwen voor senioren. Dit
afgelopen jaar is het aantal voor het eerst
is nodig in verband met de vergrijzing, maar
nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van het
ook omdat er in verhouding weinig senioren-
jaar daarvoor. Dit is opvallend omdat er veel
woningen zijn in de gemeente Dronten. De
nieuwbouwwoningen zijn opgeleverd en dus
eerste bewoners van de gemeente Dronten
veel mensen zijn geholpen. Het aantal nieuwe
waren voornamelijk jonge gezinnen. In de
inschrijvingen neemt hierdoor niet af, maar
beginperiode werden er dan ook voornamelijk
laat juist een stijgende lijn zien. Door nieuw-
eengezinswoningen gebouwd. Die grote groep
bouw neemt het aantal woningzoekenden
eerste bewoners komt nu in de leeftijdscatego-
aan de ene kant af, maar toevoegen van een
rie 75+. Dit geeft naast de gewone vergrijzing
nieuw/ ander aanbod creëert ook weer nieuwe
die in Nederland plaatsvindt extra druk op de
vraag. Mensen worden over het algemeen
woningvoorraad voor senioren.
sneller geholpen.
OFW heeft als uitgangspunt het creëren
Het aantal nieuwe woningzoekenden
van een kansrijke woonomgeving. Om dit
ingeschreven in 2008 is 13% hoger dan in
in bestaande en nieuwe wijken te kunnen
2007. De stijging doet zich in gelijke mate
bereiken is het aanbrengen van differentiatie
voor in het aantal inschrijvingen voor een
noodzakelijk. Dit betekent dat er uit het oude
appartement, een eengezinswoning en een
bezit eengezinswoningen worden verkocht en
seniorenwoning. Uit de cijfers van de nieuwe
dat er in nieuwe wijken naast koopwoningen
aanwas aan woningzoekenden in 2008 blijkt
ook huurwoningen moeten worden gebouwd.
dat het grootste gedeelte, namelijk 56% zich
De nieuwbouw van huurwoningen is zowel
inschrijft voor een eengezinswoning. Dit
noodzakelijk voor differentiatie in de nieuwe
terwijl 81% van de inschrijvingen een één- of
wijken als om het percentage huurwoningen
tweepersoonshuishoudens betreft. Het groot-
in de gemeente Dronten op peil te houden. De
ste gedeelte van de één- en tweepersoons-
verkoop van bestaande huurwoningen draagt
huishoudens schrijft zich nog steeds in voor
bij aan het creëren van gemengde wijken
een eengezinswoning.
Woningzoekenden per type woning per 1 januari 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0
1995
1997
1999
2001
2003
Studenten/kamers
Seniorenwoning
Kleinehuishoudens/appartementen
Eengezinswoning
2005
2007
2009
Bron: OFW
Geaccepteerde woningen
zijn geaccepteerd. Deze zijn niet in 566 geac-
In 2008 heeft OFW 566 huishoudens geholpen
cepteerde woningen van 2008 opgenomen.
aan een woning. Hierbij is conform BBSH-
Het daadwerkelijke aantal verhuringen in 2008
verantwoording de datum van de acceptatie
is 562.
aangehouden. Dit betekent dat in de 566 acceptaties ook geaccepteerde nieuwbouw-
Van de 566 huishoudens bestond 19% uit per-
woningen vallen die nog niet zijn verhuurd
sonen die ouder waren dan 65 jaar. Dit is meer
(in aanbouw), maar wel zijn toegewezen en
dan in 2007 en 2006. Dit heeft te maken met
geaccepteerd. Daarnaast zijn er ook woningen
de toewijzing van nieuwbouw voor senioren
die zijn verhuurd in 2008 maar reeds in 2007
zoals de appartementen in het nieuwe woonservicegebied bij de Ark, en de levensloopwoningen in Biddinghuizen Centrum. In 2008
Nieuwe verhuringen naar gezinssamenstelling en leeftijd in 2008
zijn 149 nieuwbouwwoningen toegewezen en
Jonger dan 65
Ouder dan 65
Eenpersoonshuishouden
277
57
Tweepersoonshuishouden
87
48
3 of meerpersoonshuishouden
95
2
geaccepteerd. Dit is ruim 26% van alle toewijzingen. Het betrof 34 seniorenappartementen, 16 levensloopwoningen, 13 appartementen deels voor jongeren en 86 eengezinswoningen.
Bron: OFW
Nieuwe verhuringen naar huurprijs en inkomen
Huurprijs tot aftoppingsgrens
Huishouden met inkomen onder inkomensgrens Huurtoeslag
Overige huishoudens
277
57
87
48
Huurtoeslag Huurprijs boven relevante
58
aftoppingsgrens Huurtoeslag Bron: OFW
Een van de prestaties die OFW heeft geformu-
onvoldoende terugkoppeling plaats (wie valt
leerd is het huisvesten van de taakstelling van
onder welke groep) en de informatie vanuit het
het COA. De taakstelling voor het huisvesten
ministerie is niet altijd helemaal duidelijk.
van statushouders, die vallen onder de Regeling ‘afwikkeling nalatenschap oude Vreemde-
Verkoop
lingenwet’ is tot 1-1-2010 het huisvesten van 65
De verkoop van bestaande huurwoningen
statushouders. Tot 1 januari 2009 zijn daarvan
draagt bij aan het creëren van gemengde wij-
56 plaatsen gerealiseerd. Tot 2010 bedraagt de
ken, maar voorziet ook in de vraag naar sociale
nog te realiseren taakstelling 9 personen.
koopwoningen. Daarnaast heeft OFW verkoop
De taakstelling voor de reguliere huisvesting
nodig om onrendabele investeringen te kun-
van vergunninghouders bedroeg voor 2008 in
nen financieren en is de verkoop van bestaand
totaal 12 personen. Voor 2008 is de taakstel-
bezit nodig om het bezit te kunnen vernieuwen
ling behaald. Het is echter lastig inzicht te krij-
met nieuwe woningtypen die aansluiten op de
gen in de realisatie van de taakstelling. Er vindt vraag van de nieuwe doelgroepen. Totaal Bestaand verkoopplan
Te verkopen t/m 2003
2004
2005
2006
2007
2008
362
23
37
28
16
30
554
19
7
4
4
3
31
6
1
65
26
34
650
1050
Plan de Boeg
68
Plan Biddinghuizen
72
Totaal
1190
362
42
44
32
Bron: OFW
Woningbezit OFW heeft op 1 januari 2009 4703 verhuureenheden in haar bezit. Het woningbezit (exclusief verzorgingshuiseenheden en de 280 studenteneenheden) van OFW is als volgt opgebouwd: Woningtypen
11% 1%
1% 3% 1%
16% eengezinswoningen
2%
grote eengezinswoningen appartementen kamer (Hogehuis L/R) levensloopwoning
MIVA seniorenwoning studentenkamer
59
Bron: OFW
Naast het reguliere woningbezit heeft OFW nog een aantal andere objecten. Het overige vastgoed is opgebouwd volgens de indeling in onderstaande tabel. Van de bedrijfsruimten wordt 1 ruimte verhuurd aan ROC Flevoland en 1 ruimte wordt verhuurd ten behoeve van crisisopvang. De volgende stichtingen vinden met betrekking tot wonen met zorg onderdak bij OFW: Ω Coloriet Ω de Reeve Ω Triade Ω Kwintes Ω ’s Heerenloo Ω Philadelphia Object
Aantal
Verzorgingshuiseenheden
110
Studenteneenheden
280
Garages
175
Wooneenheden verhuurd aan een stichting voor begeleid (zelfstandig) wonen
69
Gezondheidscentra
3
Verloskundigenpraktijk
1
Bedrijfsruimte
7
Ontmoetingscentrum
2
Totaal
647
Bron: OFW
Woonlastenbenadering in het
uitgevoerd, waardoor het energielabel zou
huurbeleid
worden verbeterd naar label A,B,C of D, dan
OFW is, evenals in voorgaande jaren, in 2008
wordt het kortingspercentage niet toegepast.
uitgegaan van een gematigd huurbeleid. De
Andere algemene uitgangspunten van het huur-
uitgangspunten voor het huurbeleid 2008 van
beleid van OFW zijn:
OFW waren als volgt:
Ω Het bezit zoveel mogelijk bereikbaar houden
Ω Een inflatievolgende huurontwikkeling, met
voor de primaire doelgroep. OFW streeft er-
een huursomstijging van, en een maximale
naar dat minimaal 95% van haar woningbezit
huurverhoging per woning van 1,6%;
binnen de kernvoorraad wordt gedefinieerd
Ω OFW houdt in haar beleid rekening met de to-
60
als alle goedkope en betaalbare woningen die
tale woonlasten. Daarom is een matiging van
onder de relevante aftoppingsgrenzen van
de huurverhoging van 0,2% doorgevoerd voor
de huurtoeslag vallen. Per 1 juli 2008 is deze
de woningen die een label E, F, of G hebben.
aftoppingsgrens
Dit waren in totaal 846 woningen. Indien voor 1 juli 2008 renovatie aan een woning wordt
€ 535,30. Per 1 januari 2009 valt 96,5% van de OFW woningen binnen de kernvoorraad.
Samenstelling huurwoningenvoorraad OFW (per 1 januari)
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
4%
3,6%
3,4%
3,1%
2,7%
11% 10,7% 10,6%
10,1%
9,9%
1%
1%
1%
2%
Minimale huurprijs - jongeren
14%
15%
13%
12%
Jongeren - 1&2 persoonshuishoudens
64%
64%
64%
70%
69% 70,3% 70,5% 70,4% 70,8%
18%
12%
12%
< Minimale huurprijs
1&2 persoonshuishoudens - meerpersoonshuishoudens
14%
14%
Meerpersoonshuishoudens - maximale huurtoeslaggrens
11,6% 12,0%
12,7%
13,1%
6%
5%
4%
4%
4%
3,6%
3,4%
3,4%
3,4%
> Maximale huurtoeslaggrens
1%
1%
0%
0%
0%
0,2%
0,1%
0,1%
0,1%
Bron: OFW
Ω Een goede kwaliteit-prijsverhouding nastre-
van 65% van de maximaal redelijke huur een
ven. In ons bezit komt een aantal woningen
goed beleidsuitgangspunt is. De relevante af-
voor die in verhouding tot de kwaliteit,
toppingsgrens wordt hierbij als bovengrens
relatief duur of goedkoop zijn. Het streven
voor de streefhuur aangehouden.
is er op gericht dat woningen een streefhuur tussen de 65% en 85% van de maximaal
wordt de huur vastgesteld op een niveau
redelijk huur hebben. Ons woningbezit heeft
onder de aftoppingsgrens van de huurtoe-
in het algemeen een kwaliteitsniveau dat het
slag, in relatie tot de relevante doelgroep
instellen van een ondergrens voor de huur
van de te realiseren woningen.
Martine Dubois, het “zwaluwvrouwtje” uit Biddinghuizen, heeft met de plaatsing van de eerste Huiszwaluwtil van Nederland een nieuwe mijlpaal bereikt: “Wij mensen wonen hier niet alleen”.
61
Ω Bij nieuwbouwprojecten en herstructurering
OFW moderniseert duurzaam en mensen mogen zelf keuzes maken voor de inrichting en uitstraling van hun woning. Dit betekent zowel een “nieuwe, eigen” woning als een financieel voordeel voor de bewoners.
62
5
K w a li t e i t e n k e u z e
OFW organiseert van buiten naar binnen. Dit wil zeggen zoveel mogelijk vanuit de klant denken. Het inspelen op bewonerswensen en het bieden van keuzemogelijkheden is een belangrijk aspect dat onderdeel uitmaakt van het beleid van OFW. Met betrekking tot kwaliteit en keuze heeft OFW de volgende doelstelling geformuleerd: Het optimaliseren en uitbreiden van de dienstverlening aan huurders en woningzoekenden. KWH; kwaliteit van dienstverlening
behoort die het KWH-huurlabel bezitten. Ten
OFW streeft ernaar haar positie als KWH-huur-
opzichte van vorig jaar (positie 98) is OFW wel
labelhouder te continueren en daarnaast haar
gestegen op de ranglijst.
klanttevredenheid te vergroten. Eén van de prestaties benoemd in het beleidsplan is om
Kwaliteit woning
in 2012 bij de KWH-meting bij de 25% beste
Onderhoud van de woning is bij OFW meer
corporaties te behoren of gemiddeld een 8 te
dan instandhouding. OFW houdt niet alleen
scoren op de KWH-meting.
rekening met de technische kwaliteit maar ook met de beleving van de kwaliteit door de
In 2008 is OFW er in geslaagd haar KWH
bewoners. Het duurzaamheidsbeleid van OFW
huurlabel te behouden. De volgende resultaten
is onderdeel van het kwaliteitsbeleid. Door het
zijn behaald.
toepassen van energiebesparende maatregelen zoals goede isolatie, zullen energielasten en
Ten opzichte van de score van de vorige
dus ook de woonlasten worden beperkt. Ook
meting op deze onderdelen in 2006 is OFW
veiligheid van de woning is een belangrijk
op bijna alle onderdelen gestegen. Op het on-
aspect. OFW voorziet daarom haar woningen
derdeel “corporatie bezoeken” is het eindcijfer
van veilig hang- en sluitwerk dat voldoet aan
0,1 punt lager. OFW scoort op vier van de vijf
het politiekeurmerk Veilig Wonen.
onderdelen hoger dan het landelijk gemiddelde. Ten opzichte van de doelstelling voor
Keuzemogelijkheden
2012 scoren we op 2 van de 3 onderdelen ge-
Kwaliteit is ook het bieden van keuzemogelijk-
middeld een 8 of hoger. Op de prestatie-index
heden. Bij elk nieuwbouw- of moderniserings-
van het KWH stond OFW op 31 juli 2008 op
project biedt OFW bewoners ruime keuzemo-
de 78e plaats van de in totaal 254 corporaties
gelijkheden bijvoorbeeld voor de inrichting
die het KWH-huurlabel bezitten. Dit betekent
van de keuken, badkamer en het toilet. Ook bij
dat OFW net niet bij de beste 25% corporaties
planmatig onderhoud biedt OFW de bewoners
Labelonderdeel
Eindcijfer 2008
Eindcijfer 2006
Landelijk ge-
informatiemateriaal
meting
Corporatie bezoeken
7,9
8,0
7,9
8,0
7,8
Woning zoeken
8,0
n.v.t.
8,0
7,9
7,6
n.v.t.
7,8
7,8
7,5
7,6
Huur betalen
7,9
8,9
8,2
8,2
8,0
Reparatie uitvoeren
7,4
8,0
7,6
7,5
7,7
Woning betrekken
63
Mysteryshopping/ beoordeling Schriftelijke
Bron: OFW
middelde 2007
keuzes bijvoorbeeld kleurkeuzes bij schilder-
leren van eerdere ervaringen. Ieder project
werk of de indeling van de ramen bij moderni-
wordt daarom geëvalueerd. Leerpunten uit de
sering. Hierdoor kunnen onze klanten zoveel
evaluatie worden weer ingezet in een volgend
mogelijk kiezen wat zij zelf mooi vinden.
project. Zo probeert OFW ieder project beter te doen dan het vorige. Een voorbeeld is de
Verbeteren kwaliteit
evaluatie van de bewonersparticipatie en com-
Om de kwaliteit van de dienstverlening of van
municatie bij moderniseringsprojecten.
een product te verbeteren is het belangrijk te
Ina Eikendal woont nu in de De Gilden. Ze stond perplex van de keuzemogelijkheden. “We konden kiezen uit maar liefst 69 aanrechtbladen! Ja, ik heb ze geteld!’’
64
65
OFW denkt graag met haar huurders mee, hoe zij ook bewuster kunnen omgaan met energie, zodat er gezamenlijk wordt gewerkt aan duurzaam wonen. De verwarming een graadje minder en een trui aan, kan al schelen.
66
6
s t r at e g i s ch b e l e i d s pl a n voorraad en nieuwbouw
OFW timmert flink aan de weg, zowel qua modernisering als met de nieuwbouw van huurwoningen en een klein aantal koopwoningen. De meerjarenplanning afgeleid van het Strategisch Beleidsplan ligt goed op schema. In de begroting voor 2008 is aangegeven dat
modernisering van de Klaversingel/ Uitloper in
2008 een topjaar zou worden met betrek-
Biddinghuizen en de Schelpenbuurt/ Greente
king tot modernisering en nieuwbouw. Door
Zuid in Swifterbant.
verschuiving van een aantal projecten van eind 2008 naar begin 2009 lijkt het aantal minder.
Met betrekking tot de nieuwbouw van huurwo-
Het moderniseringsproject Oost/ Lijzijde in
ningen wordt de (vervangende) nieuwbouw in
Dronten evenals de Boshof e.o. in Bidding-
Biddinghuizen Centrum in 2009 opgeleverd
huizen is meegeteld in 2007. Er is in 2008
in plaats van in 2008. Ook de nieuwe apparte-
gestart met de realisatie van het modernise-
menten (84) en maatschappelijke ruimtes (31)
ringsproject van 85 woningen in Biddinghuizen in het woonservicegebied bij de Ark/RegenCentrum. Deze wordt in 2009 afgerond. Verder boog worden in het begin van 2009 opgeleis er begonnen met de voorbereiding van de
Truus Sweringa, directeur OFW, tijdens stakeholdersdebat OFW: “OFW wil zich graag continue ontwikkelen. Wij leren veel van u en hopelijk is dat wederzijds.”
67
verd in plaats van in 2008.
Bron: OFW
Realisatie
Planning 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
2009 2010
2011
2012
Totaal Moderniseren (centrumwijken)
132
378
95
124
109
164
Totaal
165
297
127
160
1002
749 24
Planvorming
106
30 160
61
Sloop (& nieuwbouw)
28
26
23
4
10
20
13
142 27
Nieuwbouw huur
74
44
36
37
31
136
43 211
134
40
126
385 29
Nieuwbouw koop
49
8
77
24
511
30
54
58
48
(ook zorg en sociale koop)
217 150
Studenten + jongeren
130
20
160
16
14 316
9
Zorg + voorzieningen
2
13
28
4
14 115
176
50
56 Realisatie
341
Planning
Modernisering
Nieuwb. huur
Zorg en voorz.
Modernisering
Nieuwb. huur
Zorg & voorzieningen
Galjoenstaat
De Munten 2
Groepspr. Verlosk.
Biddingh. Centrum
De Gilden:
Regenboog/De Ark:
Zeilmakerstaat
Tussendek
Gezond.cent.west
Klavers./ Uitloper
-egw./app.
-woonservicegebied
De Boeg
Greente N.
Gezond.cent.zuid
Fokkestr/Gaffelstr.
Bloemenz.
-renovatie Regenboog
Koolzaadhof
De Boeg
Morinel De Reeve
Vooronder/Ankerstr.
Biddingh. C.:
Seniorenbox
Greente Noord
De Munten 3
Gezond.cent.Goed
Schelpenbuurt
-levensloop
Fazantendreef
Oeverloper
Hertenkamp
RIBW Kampagne
Greente-Zuid
-eengez./app
De Reeve groepswonen
Kopakker/Akk.
De Gilden:
Triade Kruizemunt
Lucernehof
Buitenhof
-eengezinsw.
De Boeg Kwintes
Oeverloper
Walvisstraat
- kleinge egw
Regenboog/De Ark Spelwijk
Oost/Lijzijde
- levensloop
Boshof e.o.
De Tas
Woonservicegeb Swift.
Dronten Centrum-Zuid
Dronten West Realisatie
Planning
Sloop&nieuwb.
Nieuwb. koop
Studenten&jongeren Sloop & nieuwbouw
Nieuwb.koop
Studenten & jongeren
Greente Noord
De Munten 2
CAH fase 1
Biddingh. Centrum II
De Boeg Bries
App. Biddingh. Centrum
De Boeg
Tussendek
CAH fase 2
Giekstraat app.
De Gilden
Biddingh. Centr. Greente N.
68
Warmonderhof
Regenb./Ark
De Munten 3
app. De Gilden
Bloemenz.
De Gilden
app. Dr. West
Grutto
De Boeg
app. Biddingh.C.
Met betrekking tot nieuwbouw en herstructurering of planvorming bestaan er prestatieafspraken met de gemeente Dronten. Hieronder wordt de voortgang hiervan vermeld. In nauwe samenwerking te
Gerealiseerd in 2008
Gepland in 2009
(herstructurerings)plan ontwikkelen
In 2008 is door de gemeente Dronten
In 2009 wordt gekeken hoe hieraan een
voor Biddinghuizen: Lucernehof
en OFW een workshop georganiseerd
vervolg kan worden gegeven.
realiseren 2008-2009
waarbij ook de Huurdersvereniging, de Meerpaal, Dorpsbelangen Biddinghuizen en basisschool De Akkerwinde aanwezig waren. Naar aanleiding van de workshop is een gezamenlijke probleemanalyse opgesteld. Geconcludeerd werd dat voor de Lucernehof een integraal wijkontwikkelingsplan moet worden opgesteld waarbij woningen, woonomgeving en leefbaarheid moeten worden aangepakt. (herstructurerings)plan ontwikkelen voor Dronten: Aakstraat e.o. (chaletwoningen) (herstructurerings)plan ontwikkelen voor Dronten: Giekstraat e.o. (herstructurerings)plan ontwikkelen
OFW is gestart met voorbereidingen
Medio 2009 start de uitvoering van de
voor Swifterbant: Greente Zuid/ Schel-
om te moderniseren.
modernisering.
25% sociale woningbouw op nieuwe
In de periode 2000-2008 heeft OFW
In 2009 gaat OFW 309 sociale huurwo-
uitleglocaties
20,1% sociale huurwoningen gebouwd
ningen bouwen/opleveren en 22 sociale
(bron: gemeente Dronten). Het betreft
koopwoningen.
penbuurt
niet alleen nieuwbouw op nieuwe uitleglocaties maar ook op inbreidingslocaties of ter vervanging van sloop. In de praktijk komt het er op neer dat OFW het maximale door de gemeente Dronten bepaalde aantal sociale huurwoningen bouwt.
69
70
In De Gilden zijn volop nieuwe woningen gebouwd. Dit wordt in 2009 voortgezet.
7
Effici ë n t e n e ff e c t i e f Resultatenanalyse Het geconsolideerde resultaat over 2008 bedraagt € 438.000 positief (2007: € 443.000 negatief). De analyse van dit resultaat ten opzichte van de begroting laat het volgende beeld zien. Realisatie 2008
Begroting 2008
23.366
24.414
Vergoedingen
548
397
Overheidsbijdragen
191
20
4.177
6.608
991
379
x e 1.000
Verschil
Bedrijfsopbrengsten Huren
Verkoop onroerende zaken Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
29.273
31.818
-2.545
21.396
19.635
-1.761
7.877
12.183
Rentebaten
566
840
-274
Rentelasten
7.872
8.389
+517
571
4.634
-4.063
-/- 133
-/- 523
+390
438
4.111
-3.673
Bedrijfslasten Afschrijving materiële vaste activa
3.558
3.696
Waardeverandering materiële vaste activa
6.858
5.072
Lonen en salarissen
2.941
2.870
685
670
Lasten onderhoud
3.195
3.632
Overige bedrijfslasten
4.159
3.695
Sociale lasten
Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten
Groepsresultaat voor belastingen Belastingen Groepsresultaat na belastingen
Het resultaat over 2008 is € 3.673.000 ongun-
worden opgeleverd dan begroot en de gere-
stiger dan begroot. De belangrijkste afwijkin-
aliseerde huurverhoging in 2008 lager was
gen ten opzichte van de begroting zijn:
dan begroot. De inflatie van 2007 die als
De bedrijfsopbrengsten zijn per saldo
basis dient voor de huurverhoging van 1 juli
€ 2.545.000 lager dan begroot. Dit wordt met
2008 was lager dan eerder was voorzien.
name veroorzaakt door: Ω Lagere huuropbrengsten (circa € 1,0 mil-
71
Ω Lagere opbrengsten uit verkoop van onroerende zaken (per saldo € 2,4 miljoen lager).
joen lager). Dit wordt veroorzaakt doordat
In de begroting was uitgegaan van de
een aantal grote nieuwbouwprojecten, zoals
verkoop van 56 woningen in 2008. In 2008
onder andere de Tas en de Ark later zijn/
zijn daadwerkelijk 34 woningen verkocht.
Voor de verkoop van woningen is OFW
extra waterschapslasten. Door een andere
in belangrijke mate afhankelijk van de
verdeeelsleutel van het waterschap komen
verhuizingen die binnen de voor verkoop
aanzienlijk meer lasten voor rekening van
gelabelde woningen plaatsvinden.
de eigenaren in de bebouwde omgeving.
De bedrijfslasten zijn per saldo € 1.761.000
Ω Heffing bijzondere projectsteun CFV (Voge-
hoger dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door de waar-
laarheffing) voor een bedrag van e 218.000
In 2008 is een heffing vanuit het CFV
deverandering materiële vaste activa,
opgelegd voor de financiering van de 40
€ 1,8 miljoen hoger dan begroot. De belang-
aandachtswijken.
rijkste oorzaken hiervoor zijn:
Ω Invoering van de integrale belastingplicht
Ω Een (aanvullende) onrendabele investering
voor de vennootschapsbelasting voor wo-
voor de nieuwbouw van de eerste fase van
ningcorporaties. Met ingang van 1 januari
de Ark (€ 0,8 miljoen hoger).
2008 is de belastingplicht ingevoerd. Voor
Ω De onrendabele investering van de moder-
het jaar 2008 is er geen sprake van een
niseringsproject Cultuursingel/Fruithof/
positieve fiscale winst. Naar verwachting zal
Weidehof/Plein en Klaversingel/Uitloper
de belastingdruk de komende jaren toene-
voor een bedrag van € 2,5 miljoen. Deze
men en kunnen leiden tot een belastingdruk
onrendabele investeringen zijn reeds in
van circa e 1 miljoen per jaar.
2008 ten laste van het resultaat gebracht, terwijl ze in de begroting voor het jaar 2009
Vermogenspositie
zijn voorzien.
De solvabiliteit (verhouding eigen vermogen
Ω De onrendabele investering van de nieuw-
ten opzichte van totaalvermogen) is afgeno-
bouw Biddinghuizen fase III was in de
men van 7,7% (ultimo 2007) tot 7,0% per 31
begroting voor 2008 voorzien. Deze fase
december 2008. Dit is het solvabiliteitsper-
zal in een later stadium worden uitgevoerd
centage op basis van de waardering in de jaar-
en ten laste van het resultaat worden ge-
rekening (verkrijgings- of vervaardigingsprijs
bracht. Dit heeft een gunstig effect van € 1,5 danwel lagere bedrijfswaarde). miljoen op de post waardeverandering.
Het solvabiliteitspercentage op basis van actuele waarde (bedrijfswaarde) bedraagt per
De rentelasten zijn € 517.000 lager dan
31 december 2008 25,4% (per 31 december
begroot. Dit wordt met name veroorzaakt
2007: 29,1%).
doordat een aantal investeringen op een later tijdstip hebben plaatsgevonden dan in de be-
In oktober 2008 heeft het Centraal Fonds
groting was voorzien. De financieringsbehoefte Volkshuisvesting haar solvabiliteitsoordeel
72
was hierdoor lager.
2008 kenbaar gemaakt. Dit oordeel is geba-
Voor de post belastingen verwijzen we u naar
seerd op het verslagjaar 2007. Het oordeel
de fiscale positie.
luidt voldoende solvabiliteit. Het volkshuisves-
Door overheidsmaatregelen is er een aanzien-
telijk vermogen volgens CFV-criteria bedraagt
lijke lastendruk in 2008 voor OFW te constate-
per 31 december 2007 € 56,4 miljoen (in ba-
ren. Consequenties hiervan in 2008 zijn:
lanstotaal 26,1%). Per verhuureenheid (VHE)
Ω Toename lokale belastingen e 180.000. Dit
bedraagt het volkshuisvestelijk vermogen
wordt vrijwel geheel veroorzaakt door de
€ 12.675.
Het landelijk gemiddelde bedraagt volgens het
Financiering en liquiditeit
CFV per VHE € 13.217 (in balanstotaal 31,6%).
De kredietruimte op korte termijn voor Oost Flevoland Woondiensten bedraagt bij de ING-
Ontwikkeling financiële positie
bank € 6,5 miljoen. OFW Holding BV heeft
De ontwikkeling van de financiële positie is
een kredietfaciliteit van € 0,5 miljoen bij de
uitgewerkt in de begroting 2009 en de meerja-
ABN-AMRO-bank.
renprognose 2010 t/m 2014. In deze begroting en meerjarenprognose zijn de effecten van het strategisch beleidsplan ‘Duurzaam bouwen
De interne financiering bedraagt ultimo 2008:
2008
2007
193.030
178.635
Af: langlopende schulden 184.005
159.495
x e 1.000
Materiële vaste activa
aan goed wonen’ financieel vertaald.
De uitgangspunten in deze meerjarenprog-
Interne financiering
9.045
19.140
nose zijn: De financieringsruimte bedraagt per 31 december 2008:
Ω Inflatievolgend huurbeleid Ω Huurderving: 1% van de huuropbrengsten Ω Inflatie 2009: 3,0%, 2010: 2,5% en vanaf 2011 2,25% Ω Rente nieuwe financieringen vanaf 2009
x e 1.000
2008
2007
Interne financiering
9.045
19.140
Af: kredietfaciliteit
7.000
7.000
Financieringsruimte
2.045
12.140
5,5% Ω Rente kortlopende (kasgeld)leningen, roll-
Bij het berekenen van de financieringsruimte is
overleningen en bankkrediet, vanaf 2009
geen rekening gehouden met investeringen in
4,5%
ontwikkeling. Indien rekening wordt gehouden
Ω De onrendabele investeringen zijn afge-
met de onroerende zaken in ontwikkeling be-
stemd op de verschillende, ingrijpende
draagt de financieringsruimte per 31 december
maatregelen binnen het woningbezit en de
2008 € 25,5 miljoen (per 31 december 2007:
nieuwbouw van huurwoningen.
23,5 miljoen).
Voor de komende vijf jaar zijn de volgende kasstromen geprognosticeerd. Begroting 2009
Prognose 2010
Prognose 2011
Prognose 2012
Prognose 2013
4.405
4.166
4.281
4.290
3.559
-/- 49.641
-/- 26.635
-/- 32.316
-/- 25.526
2.498
Financieringskasstromen
47.531
21.690
26.991
20.751
-/- 4.746
Toe-/afname geldmiddelen
2.295
-/- 779
-/- 1.044
-/- 485
1.311
x e 1.000
Operationele kasstromen Investeringskasstromen
De investeringskasstromen omvatten de kasstromen uit investeringen en desinvesteringen (verkoop). In bovenstaande opstelling zijn de werkelijke kasstromen weergegeven. De WSW-correctie voor aan investeringen toegerekende rente en loonkosten en de genormeerde aflossing (2%
73
van de leningen per begin prognosejaar) is hierin niet meegenomen.
De operationele kasstromen (volgens WSW-methode) bedragen:
2008
x e 1.000
Bedrijfsopbrengsten Af: verkoop onroerende zaken Bij: geactiveerde kosten mva
2007
29.273
26.908
4.177
2.734
654
690
Operationele inkomsten
25.750
Bedrijfslasten
24.864
21.396
21.924
Af: afschrijving mat. vaste activa
3.558
3.217
Af: overige waardeveranderingen mva
6.858
8.774
Operationele uitgaven
10.980
9.933
566
566
Rentebaten Rentelasten Af: rente tijdens de bouw
7.872
6.827
274
439 7.598
6.388
Saldo operationele kasstromen
7.738
9.109
Af: fictieve aflossing (2% van de leningen)
3.600
3.106
Saldo operationele kasstromen (WSW- methode)
4.138
6.003
De current ratio (verhouding vlottende activa versus kortlopende schulden) per 31 december 2008 bedraagt 0,30 (ultimo 2007: 0,62).
Treasury
Fiscale positie
De leningenportefeuille bedraagt per 31 december 2008
x e 1.000
€ 180,0 miljoen (ultimo 2007:
Resultaat commerciële jaarrekening
€ 155,3 miljoen). De gemid-
Fiscale correcties resultaat
delde rentevoet van deze
Verlies sloop woningen/garages
leningen bedraagt 4,68%
Verkoop onroerende zaken
-3.616
(2007: 4,48%).
Afschrijvingen materiële vaste activa
2.682
Deze stijging van de gemid-
Waardeveranderingen materiële vaste activa
6.858
delde rentevoet wordt met
Vrijval overige voorziening
-268
name veroorzaakt door op
Rente
-188
basis van Euribor gefinan-
Verschil marktwaarde/nominale waarde leningen
cierde roll-overleningen.
Vrijval actieve belastinglatentie Vorming passieve belastinglatentie Projectresultaat Modernisering, als onderhoud aan te merken
74
2008
438
-598
-1.475 38 222 19 -3.874
Onderhoudsvoorziening
-870
Fiscaal resultaat (na belastingen)
-632
2008
x e 1.000
Vermogensvergelijking Fiscaal vermogen 1-1-2008
292.937
Fiscaal vermogen (voorbelastingen) 31-12-2008
292.122
Afname
815
Berekening vennootschapsbelasting 2008 Fiscaal resultaat 2008
-815
Belasting 2006/2007
56
Niet aftrekbaar: Vogelaarheffing
218
Energie investeringsaftrek
-177
Belastbaar bedrag 2008
-718
Vennootschapsbelasting 2008 (25,5 %), compensabel
-183
Over de jaren 2006/2007 vormden OFW Hol-
commissarissen is in de jaarrekening onder de
ding BV, OFW Vastgoed Beheer BV en OFW
toelichting op de balans opgenomen.
Projectontwikkeling BV een fiscale eenheid. Na de invoering van de integrale belastingplicht
Verklaring bestuur
per 1 januari 2008 is een fiscale eenheid ont-
In 2008 zijn geen woningen gerealiseerd die
staan van Stichting Oost Flevoland Woondien-
de in het Besluit Beheer Sociale Huursector
sten, OFW Holding BV, OFW Vastgoed Beheer
(BBSH) gestelde grens van € 200.000 (bouw-
BV en OFW Projectontwikkeling BV.
kosten) te boven gaan.
Beloning bestuur en raad van
Oost Flevoland Woondiensten verklaart dat zij
commissarissen
haar beschikbare middelen heeft ingezet ten
De beloning van het bestuur en de raad van
behoeve van de volkshuisvesting.
Hillebrand Koning, wethouder Dronten, tijdens viering eerste bouwfase De Gilden: “Het is heel snel gegaan. Vorig jaar stonden we hier nog in kaal akkerland om de eerste paal te slaan. Nu wonen er zo’n 750 mensen in De Gilden. En over nóg eens een jaar zullen dat er twee keer zoveel zijn.”
75
OFW heeft op de bouwplaats in Biddinghuizen, waar nieuwe woningen worden gebouwd, een leerlingbouwplaats ingericht, waar leerlingen het vak leren van een leermeester.
76
8
s o ci a a l j a a r v e r s l a g Organisatiestructuur Oost Flevoland Woondiensten Raad van Commissarissen
Bestuur / Directie Ir. G.N. Sweringa
Wonen E.M. Bleijenburg
Beleidsontwikkeling & ondersteuning Drs. A. Post
Team Verhuur
Team Algemene Ondersteuning
Team Wijk- en buurtbeheer
Team Receptie
Projecten Drs. Ing. A. van den Hoorn
Bedrijfsvoering A.I. van Doorn AA
Team Projecten
Bedrijfskundig projectleider Team Fiat & Personeelsadministratie
Team Serviceonderhoud
Team Huuradministratie
Serviceteam
Team ICT
Ontwikkelteam Ander Vastgoed
P e r s o n e e l e n O r g a n i s at i e Personeelsbeleidsplan en Organisatie-
Lerende organisatie
ontwikkelplan
OFW wil een lerende organisatie zijn. Daarom
Het beleid met betrekking tot personeel en
investeert zij in de ontwikkeling van medewer-
organisatie is vastgelegd in het beleidsplan
kers en in de samenwerking met ketenpart-
‘Samen voor Kansrijk’ (2007) en het perso-
ners. OFW vindt dat de ontwikkeling van de
neelsbeleidsplan ‘Wonen is emotie, werken
organisatie in belangrijke mate gedragen wordt
ook’ (2004).
door de kwaliteit en betrokkenheid van haar
In 2007 is de behoefte uitgesproken om de
medewerkers.
strategie voor de verdere ontwikkeling van de
Ook in 2008 hebben medewerkers bij OFW
interne organisatie van OFW vast te leggen.
door hun professionaliteit en medeverant-
In 2008 is daarom aangevangen met het
woordelijkheid maar ook door hun relaties met
schrijven van het organisatieontwikkelplan van
anderen (ambassadeursfunctie) een sterke
OFW. Het plan is in 2008 nagenoeg afgerond.
inbreng op de ontwikkelingsmogelijkheden van
In dit plan gaat het met name om de ontwikke-
OFW gehad. Zij hebben creatief meegedacht
ling van medewerkers, de cultuur, de structuur
over nieuwe ontwikkelingen en zijn actief
en de ontwikkeling van hulpsystemen. In het
betrokken geweest bij de ontwikkeling van het
plan is omschreven wat de ambitie van OFW
beleid.
is op deze gebieden en waar OFW de komende
77
jaren mee aan de slag gaat.
OFW ziet de medewerkers als een van de
Het personeelsbeleidsplan wordt in 2009
belangrijkste actoren die de ontwikkeling van
geactualiseerd.
de organisatie bepalen. Omgekeerd betekent
een zich ontwikkelende organisatie, zoals
de medewerkers in de teams, zodat zij door
OFW, voor de medewerkers, veel kansen om
groei en ontwikkeling in staat zijn en blijven
zichzelf te ontwikkelen en een garantie voor
om middels dit principe te werken. Daarnaast
werkgelegenheid. Een goede naam van OFW
is het borgen van de opgebouwde kennis en
betekent een verbetering van de positie op de
vaardigheden van belang. Aandachtspunten
arbeidsmarkt van de medewerkers. OFW vindt
zijn resultaatgerichtheid en samenwerking.
bovendien dat de bedrijfsfilosofie die OFW extern uitdraagt ook intern moet gelden, bijv.
Ontwikkelteam Ander Vastgoed
kwaliteit en keuze is extern voor klanten van
In 2008 is het ontwikkelteam Ander Vastgoed
belang, maar medewerkers krijgen ook intern
binnen OFW van start gegaan. Het is een goed
keuzemogelijkheden. OFW is qua innovatie te
voorbeeld van hoe binnen OFW ‘ervaringsge-
typeren als een early adaptor; OFW loopt niet
richt leren’ wordt toegepast. Het team richt
altijd voorop, maar kijkt goed om zich heen
zich op de ontwikkeling van diverse activiteiten
om kennis te halen en te brengen. Creatief
en diensten als: VVE-beheer, planmatig onder-
zijn en kennis van anderen op maat maken
houd aan gebouwen (niet zijnde in eigendom
voor de organisatie spelen hierbij een rol.
van OFW) en verhuur van bedrijfsruimten. Het
Innovaties worden bij OFW veelal vanuit het
betreft een gezamenlijk ontwikkeltraject van
denken vanuit de klant (met aandacht voor het
het team en het management team van OFW.
maatschappelijke en/of de samenleving) door medewerkers ontwikkeld (‘van buiten naar
Verbetering van processen binnen de
binnen’). Er is binnen OFW sprake van ‘erva-
organisatie en teams
ringsgericht leren’: er wordt klein begonnen en
OFW heeft het streven om binnen haar orga-
dan verder opgebouwd en verbreed. Hierdoor
nisatie en teams de Plan-Do-Check-Act cyclus
is implementatie bijna vanzelfsprekend. Op
toe te passen in alle primaire, ondersteunende
sommige terreinen is OFW trendsettend. Dit
en besturingsprocessen. Ook wil OFW de
is met name bij duurzaamheid het geval, maar
inhoud van en samenhang tussen de primaire,
ook de ontwikkelde prijsvraagaanbesteding en
ondersteunende en besturingsprocessen
het personeelsbeleid (met zelfsturende teams)
vastleggen danwel actualiseren en alle interne
van OFW vallen landelijk op.
klant-leveranciersrelaties en bijbehorende procesindicatoren beschrijven. Daarnaast
Zelfsturende teams en een duurzaam
wil OFW prestatiemeting toepassen op alle
personeelsbeleid
processen.
Sinds 2001 wordt gewerkt met zelfsturende teams. Daarnaast is OFW een projectorganisatie (waaraan medewerkers uit verschillende teams deelnemen). De ontwikkeling van de zelfsturende teams en het projectmatig werken is een continu proces waarbij het voeren van een duurzaam personeelsbeleid onontbeerlijk is. De verdere ontwikkeling van de zelfsturende
78
teams richt zich de komende jaren onder meer op duurzame en optimale inzetbaarheid van
Opleidingen/cursussen/bijeenkom-
agressie, baliemedewerker, eventmanagement,
sten
schrijven voor de communicatiemedewerker,
OFW is, zoals gezegd, een lerende organisatie
treasury. Ook is een training met betrekking
en draagt dat over aan haar medewerkers.
tot het bevrijden van mensen uit liften en een
Het blijvend opleiden van medewerkers is
bijeenkomst van team Projecten m.b.t. duur-
een belangrijke component in het welslagen
zaamheid georganiseerd.
van het werken met zelfsturende teams. Er is sprake van kwaliteitsbewustzijn en klantgericht
Naast opleidingen in reguliere zin worden
werken. Medewerkers blijken de kansen tot
er intern bijeenkomsten georganiseerd waar
zelfontplooiing in veel gevallen aan te grijpen.
kennis wordt gedeeld. Dit varieert van het
Dit leidt tot zich ontwikkelende medewerkers
bezoeken van nieuw opgeleverde woningen
en interne mobiliteit. Steeds meer regelca-
door servicemedewerkers waar de ins en outs
paciteit wordt laag in de organisatie gelegd,
van het woningtype worden besproken en bij-
waardoor daadkrachtiger en efficiënter gewerkt
eenkomsten met diverse leveranciers waar alle
kan worden.
technieken rond duurzame installaties (zoals een WKO) worden toegelicht tot een beleids-
OFW gaat er vanuit dat opleiding een nim-
platform of brainstorm over specifieke thema’s
mer eindigend proces is. ‘In één keer goed’ is
(zoals interne duurzaamheid en organisatie-
een bekend gegeven binnen de organisatie.
ontwikkeling).
Ook klantgericht en projectmatig werken zijn ingeburgerd en tevens is er veel aandacht voor
OFW Huis
(schriftelijke) communicatievaardigheden.
Alle medewerkers zijn in 2008 bij een bijeen-
Onderdeel van het employabilitybeleid van
komst ‘OFW huis’ aanwezig geweest. Om de
OFW zijn onder andere de faciliteiten op het
basis te verstevigen is tijdens deze bijeen-
gebied van studie en scholingsdagen. Er wordt
komst gericht gezamenlijk inhoud gegeven aan
jaarlijks een opleidingsplan opgesteld, dat met
de cultuur en structuur binnen de organisatie.
de OR wordt besproken. Binnen dit opleidings- Het werken vanuit dezelfde normen en waarplan is aandacht voor bedrijfsgerichte en speci- den binnen een bepaalde structuur vormt de fieke opleidingen. Ook is er aandacht voor
fundering om invulling aan de missie en visie
de ontwikkeling van persoonlijke en sociale
te geven. Binnen OFW zijn deze normen, waar-
vaardigheden van de medewerkers.
den en de vereiste aspecten rond houding/ gedrag/vaardigheden vervolgens vertaald in
In 2008 zijn o.a. de volgende opleidingen en
een “echt” OFW-huis.
cursussen gevolgd:
79
Cursussen met betrekking tot de nieuwe wet
Opleidingsplan, vooruitblik 2009
Ruimtelijke Ordening, de nieuwe Overlegwet,
Het opleidingsplan voor 2009 besteedt veel
Huurrecht, Huurtoeslag, VvE-bestuur, het
aandacht aan het afstemmen van organisatie-
herkennen van asbest, installatietechniek,
doelen en individuele leerdoelen op elkaar. Het
PC-vaardigheden en diverse sitechecks (m.b.t.
is de bedoeling dat de medewerker na het vol-
voldoende uitnutten van de gebruiksmogelijk-
gen van een opleiding of cursus een terugkop-
heden van software), bestekschrijven, intro-
peling geeft. Op deze manier kan de kennis uit
ductie voor nieuwe medewerkers, omgaan met
een cursus/opleiding breder worden ingezet:
van individueel naar collectief leren.
Stages
Ook wil OFW in 2009 meer aandacht besteden Er worden reguliere stages bij OFW gevolgd aan het introductieprogramma voor nieuwe
bij verschillende teams. Scholieren/studenten
medewerkers.
werken meerdere dagen gedurende een langere periode binnen een team en kunnen hier-
Presentaties rondom begroting door
door werkervaring opdoen. In 2008 hebben 7
de zelfsturende teams
scholieren/studenten bij OFW stagegelopen.
In het kader van de begroting 2009 hebben alle teams, evenals voorgaande jaren, aan
Leerlingbouwplaats
elkaar een presentatie gegeven. Aan de mede-
De leerlingbouwplaats is een bouwproject
werkers is gevraagd om tijdens deze presenta-
waar tenminste een deel van het timmer- en
tie aandacht te geven aan bijvoorbeeld nieuwe
metselwerk zelfstandig door leerlingen, onder
activiteiten, nieuwe projecten, actiepunten
leiding van vakbekwame leermeesters wordt
voor 2009, verbeteringen binnen werkproces-
uitgevoerd. Dit kan een deel van een groot pro-
sen, teamdoelstellingen en teamprestaties.
ject zijn, maar ook kleinere projecten komen hiervoor in aanmerking. Zo worden leerlingen
Stakeholdersdebat
opgeleid tot bouwvakker of timmerman. In
Op 9 oktober vond het jaarlijkse OFW-stake-
2008 hebben 21 leerlingen, bij bouwprojecten
holdersdebat plaats. Elders in het jaarverslag
waarvan OFW de opdrachtgever was, op een
leest u hier meer over. Het debat met de
leerlingbouwplaats gewerkt. De leerlingen
stakeholders vond plaats in aanwezigheid van
werden door de aannemer begeleid.
leden van de RvC, het bestuur, managementteamleden, OR en medewerkers van OFW.
Maatschappelijke stage Sinds één januari 2006 is de maatschappelijke
Ontwikkeling van jonge mensen
stage een onderdeel geworden van het onder-
OFW vindt het als maatschappelijk onderne-
wijsprogramma. In de samenleving zijn er tal
mer belangrijk om ook jonge mensen de kans
van werkzaamheden waarvoor weinig tot geen
te bieden zich te ontwikkelen. Vaak zijn zij
budget beschikbaar is, maar waar wel behoefte
de collega’s of klanten van morgen. OFW is
aan is. Door leerlingen kan hier ondersteuning
benieuwd naar hun inzichten en verheugt zich
worden geboden.
in hun ontwikkeling. Regelmatig biedt OFW
80
daarom scholieren/studenten de mogelijkheid
Binnen OFW wordt er op verschillende ma-
om ervaring op te doen in de praktijk. Dit kan
nieren invulling gegeven aan de maatschap-
op verschillende manieren, bijvoorbeeld door
pelijke stage. Zo werken leerlingen mee aan
reguliere stages en afstudeeronderzoeken,
de organisatie van bijvoorbeeld een activiteit
leerlingbouwplaatsen, maar ook door middel
als het bereiken van het hoogste punt tijdens
van maatschappelijke stages. In 2008 zijn de
een bouwproject. En zijn er leerlingen die de
medewerkers die stagiairs begeleiden binnen
catering tijdens deze activiteit verzorgen. Ook
OFW twee keer bij elkaar gekomen om ervarin-
worden er leerlingen ingeschakeld om kunst-
gen uit te wisselen en kennis te delen.
werken in een wijk of complex te maken.
VMBO-leerlingen bezoeken OFW
volgen hun opleiding. De samenwerkingspart-
Op 27 en 28 mei 2008 bezochten circa 60
ners zoeken naar nieuwe projecten waarmee
leerlingen van het VMBO OFW. De leerlingen
een structureel vervolg kan worden gegeven
kregen een voorlichting over wat OFW doet
aan dit werkgelegenheidsproject. De gemeente
en welke beroepen er bij OFW zijn. Daarnaast
Dronten zal initiator zijn.
kregen ze een rondleiding en mochten ze diverse technische medewerkers interviewen.
Stichting Bouwtalent
Een leuke manier voor leerlingen om eens
De Stichting BouwTalent heeft als doel om de
kennis te maken met OFW. Het project is een
instroom van geschikt kaderpersoneel en mo-
initiatief van Bouwopleidingen Rolbij, Stichting
dern personeelsbeleid in de bouw te bevorde-
BouwTalent, Provincie Flevoland en Techno-
ren en om meer studenten te interesseren voor
centrum Flevoland.
een bouwtechnische opleiding. De stichting richt zich op de gehele bouwbranche en (aan-
Afronding project “Leren werken in de
komende) studenten die een middelbare en/
wijk”
of hogere beroepsopleiding bouwkunde (gaan)
Naast de ontwikkeling van jonge mensen biedt
volgen. Bij OFW heeft in 2008 via de stichting
OFW ook andere doelgroepen werkervaring.
Bouwtalent één leerling gewerkt. Ook begin
Zo is in april 2008 het sociale activerings-
2009 zal er weer een leerling via de stichting
project “Leren werken in de wijk” afgerond.
Bouwtalent naar OFW komen.
Mensen die een taalstage liepen bij het ROC of mensen die langdurig werkloos zijn heb-
In 2008 heeft OFW in dit kader ook meege-
ben middels dit project een actieve bijdrage
werkt aan een voorlichting op een studiebeurs
geleverd aan de leefomgeving van de woon-
voor de werving van studenten voor de MBO
wijk Biddinghuizen centrum. Door dit project
(BOL-4) of een HBO-opleiding Bouwkunde.
deden mensen werkervaring op, kwamen zij
Sinds 2007 neemt OFW tevens deel aan de
in aanraking met de mensen in de buurt en
adviesraad van de Stichting Bouwtalent.
leerden zij het ritme van werken oppakken. Op de grens van openbaar gebied en privaat ter-
Festival van het leren
rein hebben bewoners gelijke schuttingen aan
In september 2008 vond het Festival van het Le-
de achterkant van hun tuin gekregen. De deel-
ren plaats (het vervolg op de Week van het Leren
nemers aan het project hebben in Biddinghui-
in 2007). Het is georganiseerd door de biblio-
zen Centrum bijna 1,5 kilometer schuttingen
theek Dronten, ROC, Meerpaal, Re-work, Rotary,
geplaatst. De samenwerkingspartners, ROC
ondernemersvereniging de Driehoek en OFW.
Flevoland, Bouwbedrijf Salverda, de gemeente
OFW organiseerde een leerzame wandeling door
Dronten, Chainworks en OFW, zijn erg blij met
Biddinghuizen met als centraal thema: ‘energie’.
het resultaat van het project. De deelnemers
Ook werden er drie workshops samen met ‘Na-
waren erg enthousiast en ook de bewoners zijn tuur en milieu Flevoland’ gehouden. Tijdens de
81
zeer tevreden: de schuttingen geven een goede
workshop werd ingegaan op energiegebruik in de
uitstraling aan de wijk. Inmiddels hebben
woning, woonlasten en wat mensen aan hun ge-
enkele deelnemers een baan gevonden of ver-
drag kunnen veranderen om energie te besparen.
Personeelsverloop en -opbouw
De volgende personeelsmutaties hebben zich
Voor het personeelsverloop geldt dat het een
in 2008 voorgedaan:
indicatie geeft van de tevredenheid van de
Ω 5 nieuwe medewerkers zijn in dienst getre-
medewerkers. Externe factoren spelen hierbij ook een rol. OFW heeft een personeelsbeleid
den (5 FTE). Ω 7 medewerkers zijn uit dienst getreden (6,6
dat onder andere gericht is op de employability van de individuele medewerkers. De kennis en
FTE)
Ω 2 medewerkers hadden een vast dienst-
ervaring van de medewerkers zal daardoor ook door andere werkgevers gewaardeerd wor-
verband
Ω 3 medewerkers hadden een tijdelijk
den. Een zekere mate van personeelsverloop
dienstverband
wordt door OFW positief geaccepteerd. Jonge
Ω 2 medewerkers (1,6 FTE) zijn met vroeg-
medewerkers hebben bovendien de ambitie
pensioen gegaan).
om evaring bij meer werkgevers op te doen en niet hun hele leven bij één werkgever te
Ook in 2008 is met alle medewerkers die
willen blijven werken. De verwachting is dat
uit dienst zijn gegaan ter afronding van de
het personeelsverloop bij sommige afdelingen
loopbaan bij OFW een ‘exit-gesprek’ gevoerd.
schoksgewijs zal plaatsvinden.
Er is gesproken over hoe men de tijd bij
Het aantal medewerkers op 31 december
OFW al dan niet gewaardeerd heeft. Ook is
2008 bedroeg 57 (2007: 59, 2006: 58, 2005: 57
gevraagd naar verbeterpunten voor OFW. In
en 2004: 59). Uitgedrukt in FTE (full time-
deze gesprekken is vaak naar voren gekomen
equivalenten) bedroeg het aantal 50,3 (2007:
dat medewerkers de door OFW geboden
51,4, 2006: 51,1, 2005: 50,4 en 2004: 52,6). Het
ontwikkelingsmogelijkheden en kansen om
aantal vrouwelijke en mannelijke medewerkers
nieuwe werkzaamheden op te pakken erg op
bedraagt respectievelijk 28 en 29.
prijs hebben gesteld. Ook de leuke collega’s,
Instroom-uitstroom
Mannen aantal
Vrouwen fte aantal
Totaal fte aantal
fte
31-12-2007
30
29,4
29
22
59
51,4
Instroom
3
3
2
2
5
5
Uitstroom
4
4
3
2,6
7
6,6
Verandering arbeidsduur
0
0
0
0,5
0
0,5
29
28,4
28
21,9
57
50,3
31-12-2008
Gemiddelde dienstjaren per 31-12-2008
t/m 5 jr 6 t/m 10 jr aantal medewerkers Gemiddeld aantal dienstjaren
82
22
18
11 t/m 15 jr 16 t/m 20 jr 4
3
21 t/m 25 jr
> 25 jr
Totaal
2
8
57 10,02
Opbouw personele bezetting
aantal
fte
parttimers
in %
fulltimers
in %
Man
29
28,4
2
6,9%
27
93,1%
Vrouw
28
21,9
17
60,7%
11
39,3%
Totaal
57
50,3
19
33,3%
38
66,7%
Leeftijdsopbouw
<21
21-25
26-30
31-35
36-40
41-45
46-50
51-55
56-60
61-65
Man
1
1
1
1
3
6
4
8
4
0
Vrouw
0
3
3
4
6
3
3
2
2
2
Totaal
1
4
4
5
9
9
7
10
6
2
mogelijkheden op het gebied van interne mo-
OR is afgesproken dat voordat tot interne wer-
biliteit en het kunnen volgen van opleidingen
ving wordt overgegaan specifiek wordt gekeken
en cursussen worden als zeer positief ervaren.
of ingespeeld kan worden op loopbaanwensen,
Hoofdredenen voor vertrek bij OFW zijn
maar ook op bijvoorbeeld handicaps. Dit kan
meestal dat een medewerker eens iets anders
er toe leiden dat functies/taken worden ont-
wil of dat hij/zij gaat verhuizen in verband met
wikkeld die hierop inspelen. Ook is rekening
de baan en/of woonplaats van de partner of
gehouden met loopbaanwensen van mede-
dat de medewerker met pensioen gaat.
werkers waardoor functies zijn verbreed of medewerkers een specifieke opdracht hebben
Interne mobiliteit en loopbaan-
gekregen.
ontwikkeling
In oktober 2008 is mevrouw Post aangesteld
Er wordt binnen OFW rekening gehouden met
als manager beleidsontwikkeling en onder-
de loopbaanwensen die onder andere in het
steuning. Zij is in haar nieuwe functie lid van
functioneringsgesprek zijn geuit. Medewer-
het managementteam. Zij geeft leiding aan de
kers die dit willen krijgen ook een afzonderlijk
teams receptie en algemene ondersteuning.
loopbaangesprek. Over het algemeen leidt dit
Hiervoor was zij al beleidsmedewerker bij
binnen afzienbare termijn tot nieuwe perspec-
OFW.
tieven en ontwikkelingsmogelijkheden. Met de
CAO en salarissen Gemiddelde leeftijd
De CAO heeft een looptijd van twee jaar
Man
45,8
Vrouw
40,5
Totaal
43,2
(2007-2008). De salarisschalen zijn per 1 januari 2008 conform CAO structureel verhoogd met 1,3% en per 1 juli 2008 met 1%. Op 1 juli 2008 hebben de medewerkers conform CAO
Aantal personen jonger dan 35 jaar
14
83
(=22,4%)
een eenmalig uitkering van 0,5% van het jaarsalaris ontvangen.
Levensloopregeling / spaarloon-
OFW in steekproef arbeidsinspectie
regeling
Bij 250 woningcorporaties (steekproef) is
Van de mogelijkheid om deel te nemen aan de
gecontroleerd of de verplichtingen van de
levensloopregeling heeft in 2008 niemand ge-
Arbeidsomstandighedenwet worden nageleefd
bruik gemaakt. In 2008 maakten 41 medewer-
(dit in het kader van een veilige en gezonde
kers gebruik van de spaarloonregeling.
werkplek). Ook OFW viel binnen deze steekproef. De inspecties hebben zich gericht op de
Arbeidsomstandigheden
psychosociale arbeidsbelasting van werkne-
In het kader van goede werkomstandigheden
mers d.w.z. aspecten van agressie en geweld
is bedrijfsgezondheidszorg een belangrijk
en van werkdruk. Ook is geïnventariseerd hoe
onderdeel. Hieronder wordt verstaan de totale
corporaties omgaan met het verwijderen
zorg voor het welzijn van de werkende mens.
van asbest en het rookverbod. De arbeidsin-
Het is een essentieel onderdeel van het te voe-
spectie was tevreden over OFW.
ren sociaal beleid. OFW onderkent het belang van goede arbeidsomstandigheden inclusief
Bedrijfsongevallen
bedrijfsgezondheidszorg om het welzijn van
Eén medewerker heeft zijn pink geschaafd toen
de personeelsleden zoveel mogelijk te bevor-
hij de slijptol liet vallen. Deze medewerker
deren.
heeft zich laten behandelen door de huisarts. Er is hiervan melding gemaakt (middels een
Risico- inventarisatie en -evaluatie,
formulier melding ongevallen/bijna ongeval-
PAGO en medewerkerstevredenheid
len).
Eén keer in de vier jaar laat OFW een func-
Een veiligheidsbewuste houding in zowel het
tiegerelateerd PAGO (Periodiek ArbeidsGe-
magazijn, in de werkplaats, het kantoorge-
zondheidskundig Onderzoek) uitvoeren. In
bouw, in woningen van OFW en op bouw/re-
2003 heeft OFW een risico-inventarisatie en
novatieplaatsen van OFW blijft een belangrijk
-evaluatie (RI&E) laten uitvoeren. In kaart is
thema.
gebracht op welke gebieden OFW aan de wettelijke bepalingen met betrekking tot een vei-
Bedrijfshulpverlening
lige werkomgeving voldeed en welke aspecten
In 2008 bestond de bedrijfshulpverlening bij
aandacht en/of aanpassingen verdienden. In
OFW uit drie EHBO-ers en drie BHV-ers. Zij
2008 is de bestaande inventarisatie geactua-
zijn in 2008 op herhalingscursus geweest.
liseerd en heeft een PAGO in combinatie met
84
een medewerkerstevredenheidsonderzoek
Ziekteverzuim
plaatsgevonden. Afronding van de implemen-
OFW houdt een ziekteverzuimnorm aan van
tatie van verbeterpunten vindt plaats in 2009.
maximaal 3,5% (kort ziekteverzuim tot twee
Onder andere zal een Arbo-team (bestaande
maanden, exclusief zwangerschapsverlof).
uit diverse medewerkers uit de organisatie)
Hier is aan voldaan (namelijk 2,3%). Het
ter bevordering van de uitvoering van een
korte ziekteverzuim is een indicator voor de
goed arbobeleid binnen OFW nader worden
personeelstevredenheid. Veelvuldig kort ziekte-
vormgegeven.
verzuim kan duiden op ontevredenheid bij de
Ditmer Salverda, stagiair assistent-werkvoorbereider: “Ik heb hier geleerd dat je alles heel technisch kunt aanpakken, maar dat je als werkvoorbereider in de woningbouwsector sterk rekening moet houden met de bewoners.”
medewerkers.
per medewerker per jaar. Hier zit OFW onder
Het lange verzuim (> 2 maanden) bedroeg in
(de frequentie is bij OFW namelijk 1,27). Het
2008 2,4%.
verloop van het ziekteverzuim (in percentages)
De gemiddelde frequentie van ziekmelding
over de periode 2002 tot en met 2008 laat het
(volgens de arbodienst) is landelijk 1,5 keer
volgende beeld zien.
Percentage ziekteverzuim
85
Frequentie ziekteverzuim
Kort verzuim
2,30%
Werknemers die een heel jaar niet hebben verzuimd
Lang verzuim
2,40%
Nul-uren-verzuimpercentage
1,27 38,6%
Bij modernisering zorgen een nieuwe goed geïsoleerde gevel en HR++ glas in de nieuwe kozijnen ervoor dat een woning weer modern en comfortabel is. Duurzaam wonen krijgt hier een gezicht.
86
9
Governance
B e s t u u r li j k e o r g a n i s at i e
In deze paragraaf worden de hoofdlijnen van de governancestructuur bij OFW weergegeven. Tevens wordt inzicht verschaft in de onzekerheden en risico’s waar OFW mee geconfronteerd wordt en welke interne risicobeheersing- en controlesystemen worden toegepast. Ook komt kort aan de orde op welke wijze verantwoording door het bestuur en de RvC plaatsvindt. Hoofdlijnen governancestructuur OFW twee-lagen-structuur. Het betreft een directeurDe governancestructuur van OFW (de struc-
bestuurder die (de dagelijkse) leiding geeft aan
tuur die, kort gezegd, ten grondslag ligt aan
de werkorganisatie en zelfstandige bevoegd-
goed bestuur, goed beheersen van risico’s,
heden bezit en een Raad van Commissarissen
goed verantwoorden en goed toezicht houden)
(RvC) die toezicht houdt op de realisatie van
kan op hoofdlijnen als volgt omschreven
het gezamenlijk vastgestelde beleid en op
worden.
de algemene gang van zaken binnen OFW. De werkorganisatie bestaat uit de afdelingen
Aedes-code, governancecode, visitatie
Wonen, Projecten, Bedrijfsvoering en Beleids-
Als lid van brancheorganisatie Aedes onder-
ontwikkeling & Ondersteuning. Binnen OFW
schrijft OFW de Aedescode en de hieraan
functioneert een Ondernemingsraad. Als on-
gekoppelde governancecode (zie www.ofw.nl)
afhankelijk orgaan om geschillen tussen OFW
volgens het principe ‘pas toe of leg uit’.
en de (ex)huurder of woningzoekende, op een
In 2007 hebben de RvC en de directeur-be-
goede en zorgvuldige manier af te handelen
stuurder uitgebreid stilgestaan bij de gover-
functioneert de Geschillenadviescommissie.
nancecode. Daar waar OFW deze niet toepast, is uitgelegd waarom niet. Deze afwijkingen van Organisatiestructuur, verbindingen/deelnemingen de governancecode staan op de website van
en samenwerkingsverbanden
OFW.
Voor de figuur van de organisatiestructuur
Het bestuur en de RvC van OFW zijn verant-
van de stichting OFW verwijzen wij u naar het
woordelijk voor de toepassing, naleving (en
sociaal jaarverslag. Hieronder treft u de organi-
het uitleggen van het afwijken van bepaalde
satiestructuur van de stichting OFW aan met
onderdelen) van de governancecode.
haar verbindingen/deelnemingen (dit betreffen
In de governancecode is o.a. opgenomen dat
rechtspersonen dan wel andere juridisch
een woningcorporatie zich iedere vier jaar
erkende entiteiten).
laat visiteren. Visitatie heeft betrekking op het
De RvC van de stichting OFW houdt getrapt
volkshuisvestelijk en maatschappelijk pres-
toezicht op deze rechtspersonen en andere
teren, op de wijze waarop belanghebbenden
juridisch erkende entiteiten.
in de gelegenheid zijn gesteld invloed uit te oefenen op het beleid en op de kwaliteit van
De belangrijkste samenwerkingsverbanden die
de governance. OFW heeft zich in 2005 laten
OFW heeft zijn:
visiteren en zal dit in 2009 opnieuw doen.
Ω Intentieovereenkomst met Plegt Vos met betrekking tot locatie De Giekstraat. OFW
87
Organisatie
en Plegt Vos zijn voornemens om deze
De stichting OFW kent een zogenaamde
locatie aan de rand van het centrum van
Raad van Commissarissen
Stichting Oost Flevoland Woondiensten 100 % OFW Holding BV 100 %
OFW Vastgoedbeheer BV
OFW Projectontwikkeling BV 50 % VOF De Boeg
Dronten samen te ontwikkelen. Ω Samenwerking met initiatiefnemers Multi
mindere mate of niet aan kan bijdragen om deze te verkleinen zijn bijvoorbeeld heffingen
Functioneel Gebied Biddinghuizen
(zoals vennootschapsbelasting) en normen die
Ω Samenwerkingsovereenkomst met de
opgelegd worden door de overheid (zoals nor-
Huurdersbelangenvereniging
men van Waarborgfonds Sociale Woningbouw en Centraal Fonds Volkshuivesting). Ook een
Werkwijze
kredietcrisis is door OFW niet te beïnvloeden.
In de statuten en in aanvulling daarop het
OFW krijgt er echter wel mee te maken.
reglement en kwaliteitsprofiel van de RvC (zie www.ofw.nl) ligt de basis voor de wijze waarop
Om deze risico’s en onzekerheden zoveel
de directeur-bestuurder en de RvC dienen te
mogelijk te kunnen ondervangen heeft OFW in
handelen.
2007 en in 2008 een aantal scenario’s in kaart
Op www.ofw.nl treft u tevens het reglement
gebracht voor de periode 2009-2014. Op deze
van de Geschillenadviescommissie aan.
wijze kan OFW anticiperen op ‘wat zou kunnen gebeuren’. Zo zijn er een basisscenario, een
Risicoparagraaf
scenario bij stagnerende verkoop, een scenario
In deze risicoparagraaf worden de risico’s en
waarin de lastendruk vanuit de overheid toe-
onzekerheden waar OFW mee geconfronteerd
neemt, een scenario waarin wordt uitgegaan
wordt inzichtelijk gemaakt en worden kort de
van een bevolkingskrimp in de gemeente
interne risicobeheersing- en controlesystemen Dronten en een scenario waarin de nieuwbouw weergegeven.
stagneert opgesteld.
Woningcorporaties en dus ook OFW worden
Interne documenten
met risico’s en onzekerheden geconfronteerd
Uiteraard zijn er ook risico’s en onzekerheden
waar OFW in meer of mindere mate zelf aan
waar OFW wel invloed op kan uitoefenen om
kan bijdragen om deze te verkleinen.
deze zoveel mogelijk te beperken. Voor de periode 2007-2011 is een beleidsplan
88
Scenario’s
opgesteld. Ook is een strategisch beleidsplan
Risico’s en onzekerheden waar OFW in
voor de woningvoorraad en nieuwbouw opge-
steld. Daarnaast werkt OFW met een meer-
helpen risico’s en onzekerheden te beperken.
jarenbegroting. Jaarlijks wordt een begroting opgesteld en in het jaarverslag wordt verant-
Besluitvormingsdocumenten voor bestuur en
woording afgelegd. Afgeleid van de begroting
RvC worden opgesteld (in de statuten staat
worden er prestatieafspraken opgesteld door
weergegeven welke besluiten onderworpen zijn
OFW. De RvC keurt deze prestatieafspraken
aan goedkeuring door de RvC).
goed en OFW legt over de realisatie ervan
Sinds 2005 wordt bij elk project een go-no-
verantwoording af.
go besluit genomen door de RvC. Dit is een beslissing die in een beginstadium van een
Ieder kwartaal wordt afgerond met een kwar-
project genomen wordt, waarin vroegtijdig de
taalrapportage waarin de stand van zaken (van
risico’s in beeld worden gebracht.
o.a. projecten) wordt weergegeven en een blik wordt geworpen op de actualiteiten. Door
Interne organisatie
middel van de kwartaalrapportages is de RvC
In 2009 zal een verbeterslag gemaakt worden
geïnformeerd over de financiële risicobeheer-
ten aanzien van managementinformatie vanuit
sing, maatschappelijke en volkshuisvestelijke
de organisatie om het verzamelen, vastleg-
functie en de strategieontwikkeling van OFW.
gen en verwerken van gegevens en analyseren
Naast financiële risico’s bestaan er ook ander
ervan te verbeteren.
type risico’s bijvoorbeeld rond de arbeidsmarkt, leegstand, verkoop e.d. Ook hier wordt
De werkprocessen binnen de organisatie (in
(o.a.) in de kwartaalrapportages aandacht aan
een aantal gevallen betreffen het processen
besteed.
waarbij ook externe partijen zijn betrokken, zoals het WMO-proces) zijn in kaart gebracht en
Naast bovengenoemde documenten heeft
worden steeds na verloop van tijd geëvalueerd
OFW een treasurystatuut en de treasuryjaar-
en zonodig aangepast.
plannen. Het waarborgen van een blijvende toegang tot
Overige stukken en afspraken die bijdragen
de kapitaalmarkt, het beheersen van de rente-
aan het ‘in control’ zijn: een integriteitscode
risico’s en het realiseren van zo laag mogelijke
en klokkenluidersregeling, een procuratieover-
financieringskosten zijn dan ook de belangrijk-
zicht (wie is waartoe bevoegd), een kasproce-
ste doelstellingen uit het treasurybeleid.
dure, scheiding van functies.
Ook hanteert OFW een inkoop- en aanbeste-
Accountantscontrole
dingenstatuut (waarin afspraken en proce-
Uiteindelijk zal de externe accountant de ac-
dures zijn opgenomen om door concurrentie
countantscontrole van het jaarverslag uitvoe-
een goede verhouding van prijs-kwaliteit te
ren met inachtneming van het gestelde in het
waarborgen) en werkt OFW met een basisbe-
door de RvC vastgestelde controleprotocol.
stek (zodat de kwaliteit die OFW eist in zijn
Het RvC-lid met de expertise ‘bedrijfseco-
projecten gewaarborgd is).
nomie en financiën’ is aanwezig als door de accountant de jaarrekening met de directeur-
89
Deze documenten vormen een toetsingskader
bestuurder en de manager Bedrijfsvoering
voor de activiteiten die OFW onderneemt en
wordt besproken.
Beoordelingen door CFV
Verantwoording: verslag van bestuur
Het CFV (Centraal Fonds Volkshuisvesting) is
en RvC
de financieel toezichthouder voor de woning-
Verantwoording vindt plaats middels het
corporatiesector. Jaarlijks beoordeelt het Fonds jaarverslag. de financiële positie van individuele corpo-
Het volkshuisvestingsverslag elders in dit
raties en wordt gerapporteerd over de sector
jaarverslag, is te beschouwen als het verant-
als geheel. Op basis van het door het CFV
woordingsverslag van het door het bestuur
uitgevoerde onderzoek komt het ministerie
gevoerde beleid over 2008.
van VROM tot oordeel dat de voorgenomen
In het jaarverslag van de Raad van Commis-
activiteiten in de periode 2008 t/m 2012 pas-
sarissen (RvC), elders in dit jaarverslag, wordt
send zijn bij de financiële mogelijkheden van
stilgestaan bij de verantwoording over het
OFW.
intern toezicht op OFW over 2008.
M a a t s ch a pp e li j k e i n b e d d i n g
Het op de maatschappelijke visie van OFW gebaseerde beleid is tot stand gekomen in overleg met haar belanghebbenden. Over de uitvoering van het beleid wordt jaarlijks gesproken met stakeholders. Stakeholdersoverleg 2008
pen 40 jaar op ludieke wijze werden belicht
In 2008 heeft OFW, net als in 2007, een stake-
en waarbij mensen vanuit idealen werden
holdersoverleg georganiseerd. Het doel van de
aangesproken op hun kracht.
bijeenkomst was om een goede terugkoppe-
Ω Workshop waarin groeps- en themagewijs
ling te krijgen van de stakeholders en leveran-
met de deelnemers over de toekomstvisie
ciers of OFW de goede dingen doet en of ze
van gedachten werd gewisseld. Tijdens de
de goede dingen goed doet. Daarnaast moet
workshop werd gebruik gemaakt van mind-
de stakeholdersdag bijdragen aan een positief
mapping. Vooraf was aan de deelnemers
imago van OFW door ruimte te bieden voor
gevraagd onderwerpen aan te dragen.
discussie en participatie en openheid te creëren over het voorgenomen beleid van OFW.
De gekozen thema’s zijn deels door OFW en deels door belanghebbenden (stakeholders,
OFW tracht ieder jaar een andere vorm van
klanten en leveranciers) aangedragen.
overleg te kiezen zodat het aantrekkelijk blijft
De thema’s waren:
voor haar stakeholders om te participeren. In
Ω Leefbaarheid in de gemeente Dronten
2008 is gekozen voor het uitnodigen van een
Ω Hoe versterken we de aantrekkelijkheid van
grote groep stakeholders waaronder een groep leveranciers.
wonen in de gemeente Dronten? Ω Duurzaamheid Ω Ketenaanpak
De bijeenkomst bestond uit twee onderdelen Ω Infotainment: een inspirerende inleiding
90
door Engbert Breuker van Pentascope,
Tijdens de workshop werd gebruik gemaakt van mindmapping. De werkvorm was bedoeld
waarbij historische momenten uit de afgelo- om ruimte te bieden aan stakeholders voor het
De stakeholders die aanwezig waren zijn: Klanten/ huurders
Huurdersvereniging OFW
Maatschappelijk middenveld
Coloriet/Triade Icare St. Warmonderhof ROC Flevoland
Consumentenorganisaties
St. Seniorenbelangen Behartiging en Advisering
Overheid
Gemeente Dronten
Brancheorganisatie
Aedes Ondernemersvereniging De Driehoek
Leveranciers
Stichting Woonenergie Cauberg Huygen 19 Het Atelier Effective World Looman architecten Mateboer Bouw BV Donker Cultuurtechniek BV Architectenburo Brink & Fleer Feenstra Verwarming BV Bramer BV Makelaardij Sinke Makelaardij Van der Linden Bouwbedrijf Van der Steeg HKB ING Bank Bouwbedrijf Wensink & Prins bv Installatiebedrijf Wouda
OR
leden van de OR
Raad van Commissarissen
twee leden van de RvC
aandragen van eigen onderwerpen en inzich-
38 medewerkers (inclusief directeur/ bestuur-
ten met betrekking tot de gekozen thema’s.
der, MT-leden, RvC-leden en OR). In totaal zijn
Daarnaast was de bijeenkomst bedoeld om
er zo’n 67 belanghebbenden (organisaties)
vast te stellen op welke punten de stakeholders aangeschreven. kunnen en willen bijdragen aan het realiseren
91
van de visie van OFW. Hierbij werd gezocht
De reacties van de deelnemers op de stake-
naar de gemeenschappelijke verbanden en
holdersdag waren zeer positief. Aangegeven
raakvlakken. Op welke punten kunnen en wil-
werd dat de organisatie van zo’n dag zeer op
len welke partijen met elkaar samenwerken om
prijs wordt gesteld. De hoogtepunten per tafel/
de gedeelde visie te realiseren.
thema zijn:
Stakeholders
Duurzaamheid
Bij het stakeholdersdebat waren 29 belangheb-
De stakeholders aan deze tafel hadden erva-
benden (stakeholders, klanten en leveranciers)
ring met een stakeholdersdebat en zij waren
aanwezig van 26 verschillende organisaties en
enthousiast. Er werden veel ideeën besproken.
De onderwerpen die ter sprake kwamen zijn
vormen van samenwerking om het klimaat in
onder andere bewonersparticipatie (be-
de woningen van OFW te beheersen. Een an-
wustwording en informatievoorziening rond
der goed voorbeeld dat reeds is gerealiseerd,
energiezuinig gedrag), duurzame materialen,
is de samenwerking met Bouwbedrijf Salverda
duurzame wijken, een gezond woonmilieu
en architectenbureau 19Het Atelier in het duur-
en energietransitie. Bij de vraag wat OFW al
zame moderniseringsproject in Biddinghuizen
goed doet werd voornamelijk het besparen
Centrum.
van energie genoemd. Bij de vraag waar OFW nog meer aandacht aan zou kunnen schenken
Aantrekkelijkheid van wonen in de
werden onder andere genoemd bewonerspar-
gemeente Dronten
ticipatie, toolbox bestaande woning, opwekken
De onderwerpen die ter sprake kwamen waren
van energie en duurzame wijk. De heer Van As,
bereikbaarheid van voorzieningen (voor jong
wethouder van de gemeente Dronten heeft het
en oud), promotie van de gemeente Dron-
idee opgevat om een duurzaamheidsplatform
ten (gezamenlijke aanpak), differentiatie en
te organiseren. Er zijn samenwerkingsverban-
spreiding, gemengde wijken (jong/ oud, koop/
den vastgelegd voor de toekomst. OFW neemt
huur) en de kwaliteit van woonomgeving en
bijvoorbeeld het initiatief om in dezelfde
woning. Scholing en werkgelegenheid worden
samenstelling nogmaals een bijeenkomst te
als erg belangrijk ervaren voor de aantrek-
organiseren. Er is inmiddels een vervolgaf-
kelijkheid van wonen in de gemeente. Ook is
spraak ingepland in 2009.
er aandacht nodig voor seniorenhuisvesting. Verder werd er aangegeven dat er een platform
Ketenaanpak (1)
wordt gemist over wonen. Er werd een com-
Vertrouwen en samenwerking kwamen veel-
pliment voor OFW gegeven dat zij partijen op
vuldig aan bod. De gezamenlijke intentie werd
deze manier samen heeft gebracht. Dit zou
uitgesproken om dit op een hoger plan te krij-
ook vaker voorafgaand aan een project moeten
gen. Ook hier hebben mensen zich verbonden
plaatsvinden. In een vroeger stadium met
aan een aantal onderwerpen. Er zijn toekomst-
elkaar overleggen bij de realisatie van nieuw-
mogelijkheden ten aanzien van het delen van
bouw is gewenst.
kennis. Samenwerking is mogelijk op diverse specifieke terreinen teneinde de ketenkwaliteit
Leefbaarheid in de gemeente Dronten
te verbeteren en te innoveren. Als uitdaging
Uit deze groep kwam voort dat deze dag
voor de toekomst werd genoemd dat ontwik-
illustratief is voor de rol van OFW. Het bij
kelteams in een vroeg stadium met elkaar
elkaar brengen van mensen. Onderwerpen
moeten samenwerken en een gemeenschappe- die aan de orde kwamen waren onder andere
92
lijke doelstelling moeten nastreven. OFW heeft
het organiseren van een ontmoetingsplek, het
de intentie om op die manier intensievere
versterken van de ketenkwaliteit, het faciliteren
samenwerking met verschillende leveranciers
van bewonersinitiatieven en verder gaan dan
aan te gaan. Een goed voorbeeld van hoe hier
alleen het uitspreken van intenties. Er werd
een vervolg aan is gegeven is de samenwer-
aangegeven dat OFW vaak het initiatief neemt.
kingsovereenkomst met Feenstra. OFW en
Aan de orde kwam echter ook dat na het
Feenstra hebben hiermee de intentie uitge-
initiatief van OFW met partners gezamenlijk
sproken om op zoek te gaan naar vernieuwde
intenties worden afgesproken die vervolgens
blijven hangen. Bij de vraag wat OFW goed
wat OFW al goed doet, werd genoemd dat
doet, werd aangegeven dat OFW een centrale
OFW duurzaam vernieuwend is. Bij de vraag
rol heeft bij het bij elkaar brengen van partijen
waar OFW nog meer aandacht aan zou kunnen
en dat deze positie ook door de partners wordt
schenken is het durven vertrouwen.
gekend. Bij de vraag waar OFW nog meer aandacht aan zou kunnen schenken werd onder
Evaluatie
andere genoemd het gezamenlijk met partners
Tijdens de stakeholdersdag is aan alle aanwe-
opbrengen van de discipline om verder te gaan
zigen gevraagd een evaluatieformulier in te
dan het uitspreken van intenties. Ook werd
vullen. Er werd gevraagd naar de waardering
als tip genoemd het uitwisselen van signalen
van de inleiding door Engbert Breuker, de
en kennis. Als intentie werd uitgesproken het
workshop, de locatie en de dagvoorzitter. Ver-
afleggen van bedrijfsbezoeken bij elkaar, met
der werd gevraagd wat de gewenste frequentie
als doel elkaar beter te leren kennen en te
van het stakeholders-debat is. De respons van
inspireren. Inmiddels is er een vervolgafspraak
de enquête was ruim 75%. De gemiddelde
gepland in 2009.
score was een 7.7 waarbij de stakeholders de dag waardeerden met gemiddeld een 7.8 en de
Ketenaanpak (2)
medewerkers van OFW de dag waardeerden
Er werden door stakeholders ervaringen uitge-
met gemiddeld een 7.7. Dit is een hele hoge
wisseld en vertrouwen uitgesproken. Onder-
waardering, mede door de enthousiaste in-
werpen die onder andere aan de orde kwamen
breng van de deelnemers zelf. OFW is trots op
zijn (onvoorwaardelijke) kennisoverdracht,
deze hoge waardering. De gewenste frequentie
transparantie en vertrouwen en continu verbe-
van het stakeholdersdebat werd door bijna
teren. De prijsvraagaanbesteding bij moderni-
80% van de aanwezigen (medewerkers en
sering kwam veelvuldig ter sprake. Bij de vraag
stakeholders) op eenmaal per jaar gezet.
Een van de stakeholders van OFW: “OFW voert een steeds transparanter beleid. Zo’n 10 jaar geleden had je geen idee waar een woningcorporatie mee bezig was. Ze waren huisbaas en dat was het wel. Nu zie je dat OFW volop in de samenleving staat.”
93
94
In 2008 moderniseerde OFW haar 1000e woning. Een gedeelte van deze woningen staat in Biddinghuizen Centrum, waardoor dit weer een stralende wijk is geworden.
10
Jaarverslag R a a d va n C o m m i s s a r i s s e n 2 0 0 8
In dit jaarverslag van de RvC wordt stilgestaan bij de verantwoording over het intern toezicht op OFW in 2008. Een jaar waarin de financiële crisis in volle hevigheid is losgebarsten. Ook op OFW en haar huurders, kopers, leveranciers en stakeholders heeft het zijn weerslag. Mede vanuit de toezichthoudende rol vraagt dit de aandacht. Zo heeft de RvC samen met het MT en de directeur-bestuurder gesproken over welke directe en indirecte effecten dit op OFW zou kunnen hebben. Dit is vertaald in een aantal scenario’s. Hierdoor kan vroegtijdig worden nagedacht over welke handelingsstrategieën OFW beschikt indien zaken uit de scenario’s zich voordoen. Voor de RvC was het jaar 2008 (vooral) ook
Tenslotte is de RvC tevreden dat in 2008 OFW
het jaar waarin OFW de Nationale Energie
en de gemeente Dronten gekomen zijn tot
Toekomst-trofee won en een Unieke Kans
korte termijn prestatieafspraken als voorloper
Regeling (€ 500.000) kreeg toegekend voor
op de herziening van het convenant en het
het duurzaamheidsproject in Biddinghuizen-
vernieuwen van de prestatieafspraken op lange
Centrum. De duurzaamheidsaanpak van OFW
termijn.
is landelijk vernieuwend gebleken en krijgt de nodige navolging. Landelijk vindt men de
Werkwijze van de RvC in 2008
OFW-aanpak bijzonder, omdat OFW het ook
De RvC heeft in 2008 zes keer in het bijzijn van
daadwerkelijk uitvoert en er niet alleen over
de directeur-bestuurder vergaderd.
praat. Het sluit aan bij het ervaringsgericht le-
De voorzitter van de RvC, de heer Kramer,
ren dat OFW hanteert. Begin 2008 ontving de
heeft voorafgaand aan iedere RvC-vergadering
directeur-bestuurder hiervoor de award voor
een voortgangsgesprek met de directeur-
beste corporatiedirecteur.
bestuurder gehad. In de RvC-vergadering vond over deze gesprekken vervolgens steeds een
OFW heeft in 2008 fors geïnvesteerd in nieuw-
terugkoppeling plaats.
bouwprojecten en moderniseringsprojecten in de gemeente Dronten en gaat dat de komende
Daarnaast heeft de RvC tweemaal buiten de
jaren ook doen. In 2008 heeft de RvC het
aanwezigheid van de directeur-bestuurder
toetsingskader ‘Strategisch Beleidsplan Voor-
vergaderd. Deze vergaderingen hebben als
raad en Nieuwbouw’, met daarin de strategie
doel gehad het functioneren van de Raad van
ten aanzien van de woningvoorraad en de
Commissarissen en de directeur-bestuurder te
nieuwbouwambities, goedgekeurd. Ook aan de
evalueren.
daarmee samenhangende verbetering van de
95
leefbaarheid in de dorpen en wijken is in 2008
Ook is de RvC in 2008 op excursie geweest
extra aandacht en middelen besteed.
langs de complexen en projecten van OFW.
Het afgelopen jaar zijn in de RvC-vergaderingen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde geweest
Ω Jaarverslag van de stichting OFW 2007 Ω Jaarverslag van de RvC 2007 Ω Jaarverslagen van de BV’s van OFW 2007 Ω Opdracht aan accountant Ω Accountantsverslag Ω Begroting 2009 en meerjarenprognose stichting OFW Ω Kwartaalrapportages Ω Het definitieve strategisch beleidsplan voorraad en nieuwbouw Ω Prestatieafspraken tussen de RvC en de directeur-bestuurder Ω Toekomstvisie van de RvC op OFW Ω Scenario’s voor OFW Ω Treasury-jaarplan Ω Kredietcrisis Ω Wijze waarop OFW omgaat met beleggingen (in relatie tot ontstane kredietcrisis) Ω Vennootschapsbelasting Ω Prestatieoordeel van VROM en beoordeling financiële positie door WSW en CFV Ω Prestatieafspraken tussen de gemeente Dronten en OFW Ω Bijeenkomst met B&W van de gemeente Dronten Ω Diverse nieuwbouw- en moderniserings- en leefbaarheidsprojecten Ω WKO (Warmte-Koude-Opslag) in het woongebouw bij de Ark en in appartementencomplex de Tas Ω Groenfinanciering De Tas en appartementen boven AH Ω Aan- en verkoop van woningen Ω Bouwkostenstijgingen Ω Het niet deelnemen van OFW aan een kieslijst voor de waterschapsverkiezingen Ω Jaarlijks overleg met de belanghebbenden van OFW / Stakeholdersdebat 9 oktober Ω Jaarverslag van de Huurdersbelangenvereniging Ω Aanvulling van de bestuurders- en toezichthoudersaansprakelijkheidsverzekering met een vrijwaring voor aanspraken van derden Ω Herbenoeming als lid van de RvC de heer Schouten Ω Ontstaan van een vacature in de RvC per 1 januari 2009 Ω Invulling vacature manager projecten Ω De werkorganisatie / organisatieontwikkeling Ω OFW wint NET trofee
Overzicht van de belangrijkste gespreksonderwerpen in de RvC
96
Voorafgaand aan twee RvC-vergaderingen heeft Inhoudelijk toezicht (zoals ieder jaar) ook in 2008 een informatieve
Onder meer met behulp van prestatieafspra-
bijeenkomst plaats gevonden. Eén met betrek-
ken (gebaseerd op de Balanced Scorecard)
king tot het jaarverslag over 2007 en één over
heeft de RvC toezicht gehouden op OFW.
de begroting voor 2009. Hier zijn naast de RvC Mede op deze wijze krijgt de RvC inzicht in de en de directeur-bestuurder, het management-
factoren die van belang zijn voor het succesvol
team, de beleidsmedewerker en de onder-
opereren van de organisatie. De afgelopen
nemingsraad bij aanwezig geweest. Tijdens
jaren is er door de RvC verschillende malen
deze bijeenkomsten zijn actuele thema’s
over de prestatieafspraken gediscussieerd,
voor woningcorporaties nader uitgediept. De
zoekende naar de juiste inhoud en vorm. Het
accountant is tevens aanwezig geweest bij de
werken met duidelijke normen is nog steeds
vergadering rondom het jaarverslag.
geen gemeengoed bij woningcorporaties, OFW
De RvC heeft in 2008 de volgende besluiten
blijft op dit gebied een pionier. De directeur-
genomen:
bestuurder heeft gedurende het jaar in de RvC-vergaderingen verantwoording afgelegd
Goedkeuringsbesluiten RvC 2008
over de mate waarin de prestatieafspraken
Ω Definitieve vaststelling Strategisch Beleidsplan Voorraad
gerealiseerd zijn. In de RvC-vergadering van
en Nieuwbouw ‘Duurzaam bouwen aan goed wonen’
april 2009 zal de definitieve verantwoording
Ω Jaarrekening en jaarverslag 2008
plaatsvinden.
Ω Bieding op 26 appartementen aan de Winter in de golfre-
Per prestatieafspraak is in 2008 zichtbaar
sidentie te Dronten
gemaakt wat de mate van invloed van OFW
Ω Aankoop Bazaltstraat 3 te Swifterbant
erop is en is aangegeven in welke mate OFW
Ω WKO financiering De Tas en De Ark
afhankelijk is van inspanningen en betrokken-
Ω Groenfinanciering De Tas en appartementen boven
heid van derden voor het realiseren ervan.
Ahold Ω Realisatie 22 koopwoningen aan de Grutto
In 2008 is de definitieve vaststelling van het
Ω Begroting 2009
strategisch beleidsplan voorraad en nieuw-
Ω Economische overdracht 3 gezondheidscentra en gara-
bouw ‘Duurzaam Bouwen aan Goed Wonen’
ges voor 2006 en 2007 vanuit stichting OFW aan OFW
goedgekeurd door de RvC. Dit instrument
Vastgoed Beheer BV en de terugoverdracht per 1 januari
biedt de RvC, naast het beleidsplan, de begro-
2008
ting, de meerjarenprognose en de prestatieaf-
Overige besluiten RvC 2008
spraken een toezichtkader.
Ω Vaststellen jaarverslag RvC over 2008 Ω Besluit tot décharge aan de directeur-bestuurder
Risicomanagement blijft een voortdurend aan-
Ω Verklaring inzake vrijwaring van leden van het bestuur en
dachtspunt. Sinds 2005 wordt bij elk project
de RvC van OFW Ω Evaluatie directeur-bestuurder
Dit is een beslissing die in een beginstadium
Ω Vaststellen controleprotocol Accountant
van een project genomen wordt, waarin vroeg-
Ω Herbenoeming de heer Schouten
tijdig de risico’s in beeld worden gebracht.
De statuten van OFW en het reglement RvC (zie www.ofw.nl)
97
een go-no-go besluit genomen door de RvC.
geven inzicht in het interne besluitvormingsproces van de RvC
De RvC zal in 2009 verder discussiëren over wat voor de RvC het juiste moment is om een project in de RvC-vergadering aan de orde te
stellen. Welke informatie heeft de RvC nodig
(conform de governancecode) een keer per
om op enig moment een besluit te nemen?
vier jaar te laten visiteren. Visitatie is een geza-
Hoe kunnen budgetten en bouwkosten zo
menlijke verantwoordelijkheid van bestuur en
realistisch mogelijk worden ingeschat zonder
RvC. OFW heeft zich in 2005 laten visiteren. In
dat het project al (te) ver gevorderd is? En: hoe
2009 zal opnieuw een visitatie plaatsvinden.
kan de RvC, vanuit haar rol als toezichthouder,
Elders in het jaarverslag wordt op dit stakehol-
de realisatie van het budget volgen?
derdebat en de visitatie verder ingegaan.
Door middel van de kwartaalrapportages dan wel notities is de RvC ook in 2008 geïnfor-
Toezicht op verbindingen /
meerd over de financiële risicobeheersing,
deelnemingen
maatschappelijke en volkshuisvestelijke functie Als RvC van de stichting OFW wordt ook toeen de strategieontwikkeling van OFW gedu-
zicht gehouden op alle verbindingen en deel-
rende het jaar.
nemingen die de stichting heeft. Het afperken wanneer er daadwerkelijk van een verbinding
Om risico’s en onzekerheden zoveel mogelijk
of deelneming sprake is, is soms lastig.
te kunnen ondervangen heeft OFW in 2007
Voor 2008 betreft het de volgende verbindin-
en in 2008 een aantal scenario’s in kaart
gen / deelnemingen. Vanaf 2006 de BV’s OFW
gebracht en besproken met de RvC voor de
Holding, OFW Vastgoed en OFW Project-
periode 2009-2014. Op deze wijze kan OFW
ontwikkeling en de 50%-deelname van OFW
anticiperen op ‘wat zou kunnen gebeuren’.
Projectontwikkeling in ‘De Boeg VOF’ (voor
Zo zijn er een basisscenario, een scenario bij
het andere deel wordt deelgenomen door Ma-
stagnerende verkoop, een scenario waarin
teboer Bouw BV). Het aangaan van verbindin-
de lastendruk vanuit de overheid toeneemt,
gen en deelnemingen is onderworpen aan de
een scenario waarin wordt uitgegaan van een
goedkeuring van de RvC. Via de kwartaalrap-
bevolkingskrimp in de gemeente Dronten en
portages en de RvC-vergaderingen is de RvC
een scenario waarin de nieuwbouw stagneert
in 2008 over deze verbindingen geïnformeerd.
opgesteld.
Middels het jaarverslag en de geconsolideerde jaarrekening is hierover verantwoording afge-
Maatschappelijke verantwoording en
legd door de directeur-bestuurder.
beleidsbeïnvloeding door belangheb-
Rond de locatie de Giekstraat heeft OFW
benden
een samenwerkingsovereenkomst gesloten
In de goverancecode is aangegeven dat de
met Plegt Vos. Ook met betrekking tot het
woningcorporatie dient te voorzien in een
gewenste multifunctionele gebied in Bidding-
vorm van overleg met de door haar benoemde
huizen maakt OFW vanaf de start in 2007 deel
belanghebbenden over het door de woningcor-
uit van de initiatiefgroep. Ook hierover is de
poratie voorgenomen beleid en de uitvoering
RvC in 2008 geïnformeerd.
daarvan. OFW heeft in 2008 (evenals in 2007)
98
een stakeholdersdebat georganiseerd waarbij
Werkzaamheden geschillenadvies-
naast het bestuur, het MT en medewerkers van
commissie
OFW ook de RvC-leden aanwezig zijn geweest.
In 2008 is één geschil aan de Geschillenad-
Een woningcorporatie dient zich daarnaast
viescommissie voorgelegd. In 2009 heeft de
commissie hier een advies over uitgebracht.
de RvC van een Groningse woningcorporatie
Dit advies is overgenomen door het bestuur.
ontmoet. Tijdens deze bijeenkomst zijn kennis
Slechts indien het bestuur het advies van de
en ervaringen uitgewisseld. Van de Nijenrode
geschillencommissie niet overneemt, wordt de
Commissarissen Cyclus is door een RvC-lid
RvC geïnformeerd over de motivatie.
de introductiebijeenkomst bijgewoond. Ook heeft een lid van de RvC deelgenomen aan een
Accountant
‘round table scenariostudie 2015 woningcor-
In 2003 is de huidige externe accountant
poraties en kredietcrisis’ georganiseerd door
benoemd. In 2007 is het functioneren van
een accountantskantoor. Eén van de RvC-leden
deze accountant in de diverse entiteiten en
heeft zich verder verdiept in de financiële kant
capaciteiten waarin de externe accountant fun-
(inclusief de accountancy) van OFW door
geert beoordeeld. Dit heeft geleid tot continu-
aanwezig te zijn bij de bespreking van de
ering van de controleopdracht aan de huidige
jaarrekening met de directeur-bestuurder, de
accountant voor de periode van vier jaar met
manager Bedrijfsvoering en de accountant. In
de mogelijkheid om jaarlijks in september het
2008 is tenslotte een afvaardiging van de RvC
contract te beëindigen.
aanwezig geweest bij VTW-bijeenkomsten, het
De RvC heeft in september 2008 besloten
Aedes congres en het KansRijk congres.
de opdracht voor de accountantscontrole aan Ernst & Young te continueren. In aanvul-
Tweegesprekken en zelfevaluatie RvC
ling hierop is aan Ernst en Young opdracht
De leden van de RvC worden jaarlijks beoor-
verstrekt voor het opstellen van de aangiften
deeld op hun functioneren. Het betreft zowel
vennootschapsbelasting 2006 en 2007 van de
een toekomstgericht als een terugblikkend
fiscale eenheid van OFW Holding BV en voor
tweegesprek waarbij de voorzitter en het lid
2008 voor de fiscale eenheid van Stichting
elkaar wederzijds beoordelen.
OFW.
Daarnaast heeft de RvC zichzelf op 27 augustus 2008 geëvalueerd m.b.t. het functioneren
Deskundigheid
van de RvC. Er is daarbij stilgestaan bij de ver-
In het ‘Kwaliteitsprofiel Raad van Commissa-
dere professionalisering en wijze van deskun-
rissen OFW’ zijn de kwaliteitseisen, algemene
digheidsbevordering binnen de RvC. Hierbij
eisen en de specifieke deskundigheden voor
is gebruik gemaakt van aanbevelingen van de
de individuele leden van de Raad van Commis-
VTW. Ook is stilgestaan bij de taak en rol van
sarissen en de randvoorwaarden voor het func- de RvC in relatie tot die van de directeur-be-
99
tioneren van de Raad als geheel opgenomen.
stuurder. Ook hier zijn de VTW-aanbevelingen
Ook in 2008 heeft de RvC eraan gewerkt om
bij betrokken.
haar deskundigheid te bevorderen. Zo hebben
Bij de evaluatie van de Raad van Commis-
alle leden van de RvC kennis genomen van de
sarissen is tevens gesproken over een betere
inhoud van het boek ‘Transitiemanagement:
spreiding in het rooster van aftreden van de
sleutel voor een duurzame samenleving’ van
RvC-leden. Het nieuwe rooster voorziet in een
professor Rotmans. Het heeft een vernieu-
schema waarbij jaarlijks een RvC-lid aftreedt.
wende en uitdagende kijk geboden op de grote
Daarmee wordt enerzijds een regelmatige uit-
maatschappelijke opgave om een duurzame
en instroom bevorderd en anderzijds de conti-
samenleving te creëren. In april heeft de RvC
nuïteit en kwaliteit in het toezicht geborgd.
Herbenoeming
Werkgeversrol RvC
In 2008 waren de heer Schouten en de heer
Een afvaardiging van de RvC heeft, zoals ieder
Nijhoff aftredend en herbenoembaar.
jaar, in 2008 een evaluatiegesprek met de
De voorzitter van de RvC heeft de aftredende/
directeur-bestuurder gehad. Conform de gover-
herbenoembare en de overige leden van de
nancecode heeft ook de vierjaarlijkse evaluatie
RvC elk afzonderlijk geconsulteerd over de
plaatsgevonden waarbij aan de orde kwam of
wenselijkheid van herbenoeming. Hierbij
de huidige directeur-bestuurder ook voor de
is o.a. het functioneren gedurende de afge-
toekomst de goede persoon is. Deze vraag is
lopen zittingsperiode en het (in juli 2007
positief beantwoord.
geactualiseerde) kwaliteitsprofiel van de RvC
Het beoordelings- en bezoldigingsbeleid ten
aan de orde geweest. De heer Schouten is
aanzien van de directeur-bestuurder is ook het
herbenoemd en de heer Nijhoff heeft zijn RvC-
afgelopen boekjaar volgens het advies van de
lidmaatschap per januari 2009 beëindigd. In
Commissies Izeboud en Thung in de praktijk
2009 zal deze vacature worden ingevuld.
gebracht. In de jaarrekening wordt de hoogte en samenstelling van de bestuurdersbeloning
Commissarissenhonorering 2008
weergegeven.
Het totaalbedrag van de commissarissenhonorering is in 2008: € 25.865. In de jaarrekening
Tegenstrijdige belangen
wordt deze commissarissenhonorering gespe-
Er hebben in 2008 geen transacties plaatsge-
cificeerd weergegeven. Hierbij is onderscheid
vonden waarbij tegenstrijdige belangen van het
gemaakt tussen de vergoeding voor de voorzit-
bestuur of de RvC speelden die van materiële
ter en de overige leden van de RvC. De voorzit-
betekenis zijn voor OFW (en/of het bestuur of
ter heeft te kennen gegeven geen gebruik te
de RvC-leden).
willen maken van een hogere honorering. Voor de bezoldiging van de commissaris-
Goedkeuring jaarverslag
sen is ook in 2008 het door de VTW in 2006
Als voorzitter van de Raad van Commissaris-
uitgebrachte advies omtrent de honorering
sen van Oost Flevoland Woondiensten besluit
van Raden van Commissarissen gehanteerd
ik met de mededeling dat de RvC de jaarre-
(toegespitst op omstandigheden zoals die zich
kening, het volkshuisvestingsverslag en het
bij OFW voordoen). Van de in het VTW-advies
jaarverslag over 2008 goedkeurt.
aangegeven bandbreedtes van de vergoedingen wordt het minimum gehanteerd van de
mr. H.A. Kramer,
relevante categorie. De vergoedingen zijn van
Voorzitter Raad van Commissarissen,
kracht per 1 januari 2007 en worden jaarlijks
Oost Flevoland Woondiensten
per januari geïndexeerd met de consumen-
100
tenprijsindex van januari van het betreffende
Zie voor het kwaliteitsprofiel RvC, reglement RvC,
jaar. Hierbij is een koppeling gemaakt met een
Statuten OFW, Governance Code, Aedes Code,
verdere professionalisering van de RvC. (zie
Strategisch Beleidsplan Voorraad en Nieuwbouw
voor meer informatie ‘Kwaliteitsprofiel RvC’
Duurzaam Bouwen aan Goed Wonen, Beleidsplan
www.ofw.nl)
Samen voor Kansrijk, Korte termijnafspraken gemeente Dronten-OFW: www.ofw.nl
Personalia Raad van Commissarissen 2008 Voorzitter
mr. H.A. Kramer
Bij stichting OFW sinds
2000 (in huidige functie sinds 2003)
Woonplaats
Emmeloord
Geboortejaar
1951
Nationaliteit
Nederlandse
Functie
Directeur Corporate Dienst Rijkswaterstaat
Nevenfuncties Kamer Centrale Flevoland van de VVD - Penningmeester Dagelijks Bestuur Expertise Bestuurlijk politiek krachtenveld, bestuurlijk / juridisch, RO en volkshuisvesting Lid op voordracht van de huurdersbelangenvereniging OFW M. Heite Bij stichting OFW sinds
2000 (in huidige functie sinds 2000)
Woonplaats
Dronten
Geboortejaar
1946
Nationaliteit
Nederlandse
Functie
WAO (daarvoor o.a. hoofd administratie/receptie bij Rivièra Park Biddinghuizen Cammingha groep) en chef afdeling Personeelszaken Biohorma Beheer B.V. te Elburg)
Nevenfuncties
Ouderenadviseur ANBO Dronten
Expertise
Maatschappelijke kennis, kennis huurderproblematiek en personeel
Lid op voordracht van de huurdersbelangenvereniging OFW M. Siliakus MBA Bij stichting OFW sinds
2005 (in huidige functie sinds 2005)
Woonplaats
Dronten
Geboortejaar
1958
Nationaliteit
Nederlandse
Functie
Directeur Hulpverleningsdienst Fryslân/Regionaal commandant brandweer Fryslân / per 1 april 2009 werkzaam als consultant bij BMC
Nevenfuncties
Bestuurslid Triangel - Examinator Centraal Examenbureau Politie
Expertise
Bestuurlijke ervaring en inzicht in politieke verhoudingen, bedrijfseconomie en financiën, personeel en interne organisatie (waaronder informatisering), maatschappelijke kennis en kennis van huurdersproblematiek, marketing/PR en ondernemen.
Lid
ir. P.H. Schouten
Bij stichting OFW sinds
2000 (in huidige functie sinds 2000)
Woonplaats
Dronten
Geboortejaar
1954
Nationaliteit
Nederlandse
Functie
Directeur PHS Management BV
Nevenfuncties
Koninklijk Nederlands Waternetwerk (Penningmeester) - Lionsclub Flevoland (Penningmeester) - Alpha II - Lid Raad van Commissarissen - Steunstichting KVWN (Penningmeester)
Expertise
Personeel en interne organisatie, marketing/PR en ondernemen, productkennis, aanbesteden
Lid
101
ing. H.W. Nijhoff MBA
Bij stichting OFW sinds
2000 (in huidige functie sinds 2000), einde lidmaatschap per 1-1-2009
Woonplaats
Dronten
Geboortejaar
1955
Nationaliteit
Nederlandse
Functie
Interim manager / managing consultant
Nevenfuncties
Voorzitter KNSB Gewest Gelderland / lid Bondsraad KNSB
Expertise
Bedrijfsvoering, financieel, aanbesteden en vastgoedmanagement
Directeur-bestuurder
ir. G.N. Sweringa
Woonplaats
Dronten
Geboortejaar
1955
Nationaliteit
Nederlandse
Functie
2000-heden Directeur-bestuurder Stichting Oost Flevoland Woondiensten 1997-2000 Directeur woningbouwvereniging “Oost-Flevoland”
De leden van de RvC van OFW (april 2009)
Organen waarin de directeur-bestuurder OFW
Ω Nieuw Flevolands Peil
vertegenwoordigt
Ω Adviesraad Stichting Bouwtalent
Ω Klankbordgroep Vernieuwing Structuur
Ω Lid klankbordgroep Rigoureus project
Aedes (afgerond) Ω Transitieplatform voor de langdurige Zorg (Drift) Ω Onderzoeksprogramma energiebesparing
segment rijtjeswoningen een reductie van 75% op het totale energiegebruik te realiseren)
in de woningvoorraad van TU Delft Wo-
Ω Kerngroep MFC Biddinghuizen
ningkwaliteit 2020 (WK2020) (vanaf januari
Lidmaatschappen
2009)
Ω Lid directeurencontact Aedes
Ω Aedes Adviescommissie Energie (t/m 2008)
102
(ontwikkelen renovatieconcepten om in het
Ω Adviesraad WoonEnergie inzake ontwikkelen bespaarplatform (t/m 2008)
Ω Lid Aedes-kieskring Flevoland Ω Lid innovatiegroep (samenwerkingsverband innovatieve corporaties) Ω Lid management follow up groep
Nevenfuncties Ω Prins Bernhard Cultuurfonds Flevoland – penningmeester Ω Han Lammers Fonds – Penningmeester Ω Redactieadviesraad Gezond Bouwen & wonen
Rooster van aftreden Raad van Commissarissen Naam
Functie
Jaar van
Jaar 1e keer
Jaar 2e keer
Jaar van
Einde lidmaat-
benoeming
herbenoemd
herbenoemd
aftreden
schap RvC
2000
2003
2007
2011
2011
ing. H.W. Nijhoff lid
2000
2004
M. Heite
2000
2003
2005
2006
2000
2004
mr. H.A. Kramer
voorzitter
lid op voordracht
2009 2007
2011
2011
2010
2014
2012
2012
huurdersbel.ver. M. Siliakus mba
lid op voordracht huurdersbel.ver.
ir. P.H. Schouten lid
Ω Een lid van de Raad van Commissarissen
103
2008
Ω Tussentijds benoemde leden van de Raad
treedt volgens rooster af, doch uiterlijk vier
van Commissarissen nemen op het rooster
jaar na zijn benoeming. Herbenoeming
van aftreden de plaats in van hen, die zij
is voor maximaal twee volledige periodes
vervangen. Zij treden echter niet automa-
mogelijk
tisch in de functie van hun voorganger.
104
Bewoners van De Fruithof krijgen van OFW als aanmoediging voor hun deelname aan het Klimaatstraatfeest een ledlamp. Bewoners plaatsen deze lamp snel, zodat ze hier weer punten voor kregen en een beter klimaat ter wille zijn.
11
F i n a n ci e e l j a a r v e r s l a g 2 0 0 8 Kengetallen (geconsolideerd)
Boekjaar
2008
2007
2006
4.013
4.011
3.978
34
26
32
Ω Sloop
6
23
0
Ω Aankoop
2
Aantal verhuureenheden: Woningen in exploitatie per 1 januari Ω Verkoop
Ω Oplevering nieuwbouw
0
152
51
65
4.127
4.013
4.011
Ω Verzorgingshuis
110
110
110
Ω CAH-studenteneenheden
280
280
280
Ω Overige woongebouwen
390
390
390
11
11
11
Ω Garages
175
196
199
Ω Overige verhuureenheden
186
207
210
4.703
4.610
4.611
165
148
51
%
%
%
1,53
1,58
1,74
0,87
1,21
1,15
66,35
66,72
71.11
€
€
€
3.323
3.295
3.377
%
%
%
Solvabiliteit
7,03
7.67
8,43
Rentabiliteit totale vermogen
3,54
3,22
5,14
Woningen in exploitatie per 31 december
Ω Bedrijfsruimten en maatschappelijk vastgoed
Totaal verhuureenheden Woningen in aanbouw (ultimo boekjaar) Algemeen 1. Huurachterstand actieve huurders in een percentage van de huren en vergoedingen 2. Huurderving uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen 3. Algemene bedrijfsreserve einde boekjaar uitgedrukt in een percentage van de huren en de overheidsbijdragen 4. Algemene bedrijfsreserve einde boekjaar per verhuureenheid
105
1. Geconsolideerde balans per 31 december 2008 Ref.
31-12-2008
31-12-2007
x e 1.000
x e 1.000
193.030
178.635
23.477
11.338
1.503
1.582
218.010
191.555
Ω Te vorderen BWS-subsidie
155
181
Ω Latente belastingvordering
796
834
Totaal financiële vaste activa
951
1.015
218.961
192.570
34
34
Ω Onderhanden projecten
473
1.107
Totaal
507
1.141
ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa
5.1
Ω Onroerende zaken in exploitatie Ω Onroerende zaken in ontwikkeling Ω Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Totaal materiële vaste activa Financiële vaste activa
5.2
Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden
5.3
Ω Voorraad onderhoudsmaterialen
Vorderingen
5.4
Ω Huurdebiteuren
5.4.1
502
522
Ω Overige vorderingen
5.4.2
970
188
Ω Overlopende activa
5.4.3
34
212
1.506
922
1.454
3.454
3.467
5.517
222.428
198.087
Totaal vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa TOTAAL
106
5.5
Ref.
31-12-2008
31-12-2007
x e 1.000
x e 1.000
15.629
15.191
10.947
14.219
0
268
10.947
14.487
180.022
155.324
3.983
4.171
222
0
184.227
159.495
PASSIVA Groepsvermogem Groepsvermogen
5.6
Voorzieningen
5.7
Ω Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Ω Overige voorzieningen Totaal voorzieningen
Langlopende schulden
5.8
Ω Leningen kredietinstellingen Ω Overige langlopende schulden Ω Latente belastingverplichting Totaal langlopende schulden
Kortlopende schulden Ω Schulden aan kredietinstellingen
5.9.1
2.742
246
Ω Schulden aan leveranciers
5.9.2
2.986
2.946
Ω Belastingen en premies sociale verzekeringen
5.9.3
109
156
Ω Overige schulden
5.9.4
472
721
Ω Overlopende passiva
5.9.5
5.316
4.845
11.625
8.914
222.428
198.087
Totaal kortlopende schulden
TOTAAL
107
5.9
2. Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008 Ref. 31-12-2008 31-12-2007 x e 1.000
x e 1.000
Bedrijfsopbrengsten Ω Huren
6.1
23.366
22.746
Ω Vergoedingen
6.2
548
524
Ω Overheidsbijdragen
6.3
191
22
Ω Verkoop onroerende zaken
6.4
4.177
2.734
Ω Overige bedrijfsopbrengsten
6.5
991
882
29.273
26.908
Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Ω Afschrijvingen op materiële vaste activa
6.6
3.558
3.217
Ω Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
6.7
6.858
8.774
Ω Lonen en salarissen
6.8
2.941
2.532
Ω Sociale lasten
6.9
685
651
Ω Lasten onderhoud
6.10
3.195
3.244
Ω Overige bedrijfslasten
6.11
4.159
3.506
21.396
21.924
7.877
4.984
Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Ω Rentebaten
6.12
566
566
Ω Rentelasten
6.13
7.872
6.827
571
-/- 1.277
-/- 133
834
438
-/- 443
Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
108
6.14
3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008 2008
2007
x e 1.000
x e 1.000
Kasstroom uit operationele activiteiten Groepsresultaat
438
-/- 443
Afschrijvingen en waardeveranderingen
10.352
11.990
Mutatie in overige voorzieningen
-/- 268
24
265
7.789
Werkkapitaal (exclusief bankkrediet) Kasstroom uit bedrijfsuitoefening
10.787
19.360
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa
-/- 41.406
-/-28.277
1.327
1.544
64
-/- 799
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-/- 40.015
-/-27.532
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden (bijstorting leningen)
2.000
3.018
Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen)
25.382
53.671
-/- 2.872
-/-43.493
222
0
Aflossing langlopende schulden Latente belastingverplichting Kasstroom uit financierfinancieringsactiviteiten
24.732
13.196
-/- 4.496
5.024
1.454
3.454
Schulden aan kredietinstellingen
-/-2.742
-/- 246
Saldo geldmiddelen
-/- 1.288
3.208
Toename/afname geldmiddelen Saldo geldmiddelen Liquide middelen
109
4. Toelichting op de balans en de
Proportioneel in de consolidatie worden
winst- en verliesrekening
opgenomen deelnemingen in entiteiten voor zover eenzelfde invloed op het beleid kan
WAARDERINGSGRONDSLAGEN
worden uitgeoefend als door elk der overige
Regelgeving
participanten. Looptijd en rechtsvorm zijn
De jaarverslaggeving voor toegelaten instel-
hierbij niet van belang. Waarderingsgrondsla-
lingen volkshuisvesting dient te voldoen aan
gen van groepsmaatschappijen zijn daar waar
de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het
nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij
Besluit Beheer Sociale Huursector. In dit
de geldende waarderingsgrondslagen voor de
besluit wordt in principe BW 2 titel 9 voorge-
groep. Daar waar van de gegevens in totaliteit
schreven, behoudens enkele uitzonderingen
geen belangrijke invloed uitgaat op de gecon-
van specifieke aard. Voor woningcorporaties
solideerde winst- en verliesrekening is van
is de Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen
correctie van de grondslagen afgezien.
Volkshuisvesting van toepassing. In deze
Groepsmaatschappijen blijven in de consolida-
richtlijn zijn onder meer specifieke modellen
tie opgenomen tot het moment dat zij worden
voor de balans en de winst- en verliesrekening
verkocht. Deconsolidatie vindt plaats op het
opgenomen en zijn voor de sector specifieke
moment dat de beslissende zeggenschap
presentatie-, waarderings- en verslaggevings-
wordt overgedragen.
voorschriften geformuleerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld
De in de consolidatie begrepen rechtspersonen en
in overeenstemming met de wettelijke bepalin-
vennootschappen zijn:
gen van BW 2 titel 9 en de stellige uitspraken
Ω OFW Holding BV (100%)
van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving,
Ω OFW Vastgoed Beheer BV (100%)
uitgegeven door de Raad van de Jaarverslag-
Ω OFW Projectontwikkeling BV (100%)
geving.
Ω De Boeg VOF (50%)
Toelichtingen op posten in de balans, winst- en Intercompany-transacties, intercompany-winverliesrekening en kasstroomoverzicht worden
sten en onderlinge vorderingen en schulden
in de jaarrekening genummerd.
tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Resultaten op intercompany-transacties
110
Grondslagen voor consolidatie
tussen in de consolidatie opgenomen groeps-
In de consolidatie worden opgenomen de
maat-schappijen worden volledig uit zowel
financiële gegevens van Oost Flevoland
de balanswaardering als het groepsresultaat
Woondiensten en haar groepsmaatschappijen.
geëlimineerd voorzover deze resultaten nog
Dit betreft alle maatschappijen waarmee zij
niet door een overdracht van het verkregen
een organisatorische en economische eenheid
actief of passief aan derden buiten de groep
vormt.
zijn gerealiseerd.
5. Overige informatie Werknemers Per 31 december 2008 waren 50,3 werknemers (ultimo 2007: 51,4) in dienst. Dit aantal is gebaseerd op het aantal fulltime equivalenten (fte). Bestuurder en commissarissen Naam bestuurder
Mevr. G.N. Sweringa
Functie
Directeur-bestuurder e
Totaal vast inkomen
122.411
Variabel inkomen
12.250
Pensioenkosten
27.867
Vergoedingen en werkgeverslasten
8.574
Totaal
171.102
Commissarissen Naam
111
Functie
Honorering
Onkostenvergoeding
Totaal
H.A. Kramer
voorzitter
€ 4.617
€ 556
€ 5.173
H.W. Nijhoff
lid
€ 4.617
€ 556
€ 5.173
M. Siliakus
lid
€ 4.617
€ 556
€ 5.173
P.H. Schouten
lid
€ 4.617
€ 556
€ 5.173
Mevr. M. Heite
lid
€ 4.617
€ 556
€ 5.173
Acc o u n ta n t s v e r k l a r i n g
112
113
40
jaar
In 2009 bestaat OFW 40 jaar