Provincie Arrondissement Stad Dossiernr.
Limburg Hasselt Genk 09297.12B
14 juni 2010
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen” Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Opdrachtgever:
Stad Genk Stadsplein 1 3600 Genk
afdeling ruimtelijke planning Vestiging Hasselt Herckenrodesingel 101 3500 Hasselt tel: 011/26.08.70 fax: 011/26.08.80 email:
[email protected] H
H
Vestiging Vlaams Brabant Domeinstraat 11A 3010 Kessel-Lo tel: 016/89.34.40 fax: 016/89.57.83 email:
[email protected]
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Revisie A
Opmerking screeningsnota
Naam
Handtekening
datum
Lotte Poncelet
14 juni 2010
Geverifieerd: Ruimt. planner/ Lotte Poncelet
18 juni 2010
Opgemaakt: Ruimt. planner/ projectleider
projectleider Vrijgegeven: Afdelingshoofd
Peter Govaerts
18 juni 2010
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 3/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Inhoud 1
INLEIDING ............................................................................................................................................................................................................................................6 1.1 1.2
2
HET PLANGEBIED ..............................................................................................................................................................................................................................7 2.1 2.2 2.3
3
DABM VAN TOEPASSING .................................................................................................................................................................................................................26 PLAN-MER-PLICHT .........................................................................................................................................................................................................................26
SCREENING MILIEU-EFFECTEN .....................................................................................................................................................................................................27 6.1 6.2
7
BELEIDSCONTEXT: PRSL ................................................................................................................................................................................................................24 BELEIDSCONTEXT: GRS GENK ........................................................................................................................................................................................................24 BELEIDSCONTEXT: GEMEENTELIJK NATUURONTWIKKELINGSPLAN (GNOP) ........................................................................................................................................25 JURIDISCHE CONTEXT......................................................................................................................................................................................................................25
AFTOETSING PLAN-MER-PLICHT...................................................................................................................................................................................................26 5.1 5.2
6
AANLEIDING TOT OPMAAK VAN HET RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN .....................................................................................................................................................11 DOELSTELLINGEN EN REIKWIJDTE VAN HET RUP...............................................................................................................................................................................11 DETAILLERINGSGRAAD VAN HET RUP ..............................................................................................................................................................................................12 GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ..............................................................................................................................................................................................20 MOGELIJKE ALTERNATIEVEN ............................................................................................................................................................................................................20
RELEVANTE CONTEXTELEMENTEN..............................................................................................................................................................................................24 4.1 4.2 4.3 4.4
5
RUIMTELIJKE SITUERING ....................................................................................................................................................................................................................7 BESCHRIJVING VAN DE RUIMERE OMGEVING VAN HET PLANGEBIED .......................................................................................................................................................7 BESCHRIJVING VAN HET PLANGEBIED EN ZIJN OMGEVING .....................................................................................................................................................................8
DOELSTELLINGEN, REIKWIJDTE EN DETAILLERINGSGRAAD VAN HET RUP ........................................................................................................................11 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
4
INHOUD ............................................................................................................................................................................................................................................6 INITIATIEFNEMER ...............................................................................................................................................................................................................................6
EEN BESCHRIJVING EN INSCHATTING VAN DE MOGELIJKE AANZIENLIJKE MILIEUEFFECTEN VAN HET VOORGENOMEN PLAN PER DISCIPLINE ..............................................27 CONCLUSIE.....................................................................................................................................................................................................................................46
BIJLAGEN ..........................................................................................................................................................................................................................................47 7.1
TOELICHTINGSNOTA PRUP PARKING KATTEVENNEN ........................................................................................................................................................................47
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 4/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Lijst van figuren Figuur 1: Situering en afbakening plangebied (Bron: www.bing.com/maps) ......................................................................................................................................................................... 7 Figuur 2: Bestaande ruimtelijke structuur van het plangebied en zijn omgeving ................................................................................................................................................................... 8 Figuur 3: Padenstructuur in het recreatiedomein Kattevennen ............................................................................................................................................................................................. 9 Figuur 4: Alternatievenonderzoek ....................................................................................................................................................................................................................................... 23
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 5/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
1 1.1
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
INLEIDING INHOUD
Vanaf 1 juni 2008 dient er bij de opmaak van RUP’s formeel rekening gehouden te worden met het onderzoek van milieueffecten die de realisatie van de bestemmingen in dit RUP kunnen teweegbrengen. In de praktijk betekent dit dat voor elk RUP minimaal een ‘onderzoek tot m.e.r.’ moet uitgevoerd worden. De resultaten van het onderzoek tot m.e.r. geven aan of de opmaak van een planMER al dan niet noodzakelijk is. Bijkomend worden de resultaten aangewend om de ruimtelijke keuzes die in het RUP gemaakt worden inhoudelijk te versterken en te onderbouwen. Dit document is opgebouwd uit volgende onderdelen: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
1.2
situering en beschrijving van het plangebied; beschrijving van de doelstellingen, reikwijdte en detailleringsgraad van het RUP; relevante elementen van de ruimtelijke en juridisch-beleidsmatige planningscontext; aftoetsing plan-MER-plicht van rechtswege; screening van de verwachte significante milieueffecten, rekening houdend met de doelstellingen van het plan en de kwetsbaarheid van de omgeving; eindconclusie.
INITIATIEFNEMER
De initiatiefnemer voor het plan waarop dit onderzoek tot m.e.r. betrekking heeft is: Stadsbestuur Genk Stadsplein 1 3600 Genk Tel. 089/65.36.00 Fax 089/65.34.70
[email protected]
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 6/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
2 2.1
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
HET PLANGEBIED 2.2
RUIMTELIJKE SITUERING
Het domein Kattevennen grenst aan de gemeente Zutendaal. Midden in het domein liggen een aantal toeristische attracties zoals het Europlanetarium, een manege, een skipiste, minigolf, speeltuin. Er zijn diverse bewegwijzerde wandelingen, alsook mogelijkheden om te fietsen en paard te rijden. Tot dit gebied behoren eveneens Looyenheide en Vosseberg.
BESCHRIJVING VAN DE RUIMERE OMGEVING VAN HET PLANGEBIED
Het plangebied maakt deel uit van het recreatiegebied Kattenvennen dat verschillende recreatieve activiteiten huisvest (Europlanetarium, skipiste, manège, BLOSOactiviteiten, …). Kattevennen maakt op zijn beurt deel uit van het Nationaal Park Hoge Kempen.
Het gedeelte van dit RUP dat gelegen is in natuurgebied volgens het gewestplan, wordt begrensd door het gebied voor dagrecreatie aan zuidoostelijke zijde en maakt deel uit van de omringende bosstructuur die gelegen is in natuurgebied. De oppervlakte van deze zone bedraagt ongeveer 3 ha 60 a.
Het plangebied van dit RUP is tweeledig: het eerste deelplan is gelegen vlak bij de ruiterclub, aan de toegang tot het park. Het gaat hier om een beboste omgeving waar verderop ook weilanden tussen liggen; de algemene indruk van de omgeving is deze van een landschappelijk parkgebied. Het tweede deelplan ligt aan de rand van effectieve recreatiegebied volgens het gewestplan, in een volledig beboste omgeving.
Het gedeelte van dit RUP dat volgens het gewestplan gelegen is in gebied voor dagrecreatie is begrensd door het natuurgebied ten oosten en ten noorden. Het maakt eveneens deel uit van de omringende bosstructuur die gelegen is in gebied voor dagrecreatie volgens het gewestplan. De oppervlakte van deze zone bedraagt ongeveer 8 ha.
Het plangebied is goed ontsloten, doch de grote lijninfrastructuren zorgen niet voor hinder in het eigenlijke parklandschap. De eigenlijke toegang tot Kattevennen gebeurt vanaf de N75/Oosterring via smalle verharde wegen.
Figuur 1: Situering en afbakening plangebied (Bron: www.bing.com/maps)
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 7/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
2.3
BESCHRIJVING VAN HET PLANGEBIED EN ZIJN OMGEVING
Figuur 2: Bestaande ruimtelijke structuur van het plangebied en zijn omgeving
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
BEBOUWINGSSTRUCTUUR Noch op de locatie van het eerste deelplan in natuurgebied waar de nieuwe parking wordt gepland, noch op de locatie van het waardevolle jeneverbos in recreatiegebied, het tweede deelplan, zijn gebouwen aanwezig. De zone van de nieuwe parking grenst aan de manege van Kattevennen. Hier zijn een aantal grootschalige gebouwen terug te vinden, onder andere de overdekte rijhal, stallen, clubcafetaria, …. Deze vallen echter niet in het plangebied.
GROEN-BLAUWE STRUCTUUR Kattevennen bestaat uit grote aaneengesloten heide- en bosgebieden op het Kempisch Plateau. Het gebied bestaat voornamelijk uit biologisch waardevolle en zeer waardevolle gebieden. Het recreatiegebied Kattevennen maakt ook deel uit van het groot aaneengesloten natuurgebied in de deelruimte De Gordel binnen het GRS van Genk. Zowel het deel van dit RUP dat voorgesteld wordt als nieuwe parking, als het gedeelte dat omgezet zal worden in natuur, zijn in hun huidige situatie volledig ingenomen als bos. De locatie van de nieuwe parking is biologisch waardevol (gesloten naaldhoutaanplant) en de locatie voor de compensatie is een zeer waardevol jeneverbessenbos.
ONTSLUITING Via de N75/Oosterring is het recreatiegebied Kattevennen bereikbaar. De parking op de hoek van de Planetariumweg en de weg Kattevennen, is bereikbaar vanuit de Oosterring en vervolgens via Kattevennen. De Oosterring is een primaire weg type II, de Kattevennen is een lokale weg type III. Dat wil zeggen dat deze laatste een functie heeft als erftoegangsweg en geen verkeersfunctie in het lokale netwerk. De weg kent enkel bestemmingsverkeer, in dit geval tot het recreatiedomein Kattevennen. Naar uitzicht en profiel toe is de Kattevennen een geasfalteerde weg met 2 x 1 rijstrook, zonder afzonderlijke voorzieningen voor fietsers of voetgangers. De breedte van de weg is beperkt tot ongeveer 5.00 à 6.00 m. In het recreatiedomein komt veel wegeninfrastructuur voor. Het gaat hier dan niet enkel om wegen voor autoverkeer of om verharde wegen; er zijn heel wat wandelwegen, fietsroutes en ruiterroutes uitgestippeld doorheen het domein.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 8/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Op onderstaande figuur wordt de padenstructuur in het recreatiegebied weergegeven. Figuur 3: Padenstructuur in het recreatiedomein Kattevennen
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 9/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
KNELPUNTEN EN BEDREIGINGEN ▪ ▪ ▪
▪
▪
▪ ▪
De bestaande parking van Kattevennen wordt nu vaak ingenomen door paardentrailers en vrachtwagens waardoor er geen plaats meer is voor gewone wagens. Los van het hierboven vermeld feit is er een structureel tekort aan parkeerplaatsen (hier wordt dieper op ingegaan in het behoefte-onderzoek). Ook het Europlanetarium heeft nood aan bijkomende parking omwille van het stijgend aantal bezoekers. Ook zij zijn vragende partij voor een trailerparking aangezien ook de parking aan het Europlanetarium vaak gebruikt wordt door trailers en deze veel plaats innemen. Bij grote ruiterevenementen wordt het domein afgesloten en kan je het domein enkel binnen als je een kaartje koopt voor het evenement. Dat brengt met zich mee dat de omzet van de vzw Kattevennen op die dagen of in die weekends opmerkelijk daalt. De vzw is dan ook vragende partij om bij grote ruiterevenementen een shuttle-parking in te richten voor de bezoekers van het evenement. Als er één wagen fout geparkeerd staat, is het zeer snel een complete chaos voor wat betreft het parkeren. Zeker bij grote evenementen zou het parkeren dan ook begeleid moeten worden met parkeerwachters zodat een goed parkeergedrag bewaakt kan worden. Het gebied van de nieuwe parking is volgens de biologische waarderingskaart gekarteerd als een biologisch waardevol gesloten naaldhoutaanplanting. Het bosdecreet is van toepassing: er geldt een verbod op ontbossing en boscompensatieplicht.
KWALITEITEN EN POTENTIES ▪ ▪
De mogelijkheid bestaat om een parking in te richten onder de bestaande bomen, een zogenaamde “bosparking” waarbij de bestaande bosstructuur zoveel mogelijk behouden wordt. Het feit dat er hier een nieuwe parking in natuurgebied gerealiseerd zal worden, geeft de mogelijkheid om onmiddellijk een compensatie door te voeren. Het waardevolle jeneverbessenbos kan nu bestemd worden als natuurgebied waardoor de bescherming ervan bewerkstelligd kan worden en een aangepast beheer gevoerd kan worden. De bestemming als gebied voor dagrecreatie kan hier toch minder garanties voor bieden. De compensatie is in oppervlakte groter dan het gebied waar de parking aangelegd zal worden, er wordt dus meer effectieve (waardevolle) natuur gerealiseerd door dit RUP.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 10/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
3 3.1
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
DOELSTELLINGEN, REIKWIJDTE EN DETAILLERINGSGRAAD VAN HET RUP AANLEIDING TOT OPMAAK VAN HET RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN
Er is vraag naar een locatie voor ruitertoerisme; daarmee samenhangend is er een 2 vraag naar uitbreiding van de paardenstallen en naar een trainingscentrum. Binnen het RUP moet dan ook onderzocht worden wat de behoefte van beide clubs is en of de uitbreiding zowel in dat kader als in het kader van het ruitertoerisme realiseerbaar is in het RUP en onder welke voorwaarden.
In de weekends blijkt de huidige parking van het domein Kattevennen te klein. Een uitbreiding in functie van de wekelijkse activiteiten is gewenst. Om bijkomende parkeerplaatsen aan te kunnen leggen, zou er een ruiling kunnen plaatsvinden tussen het gebied voor dagrecreatie en het natuurgebied.
3.2
DOELSTELLINGEN EN REIKWIJDTE VAN HET RUP
De doelstelling van dit RUP is drieledig:
1. REALISEREN VAN BIJKOMENDE PARKING Het project wil tegemoet komen aan de behoefte aan bijkomende parkeerplaatsen voor de wekelijkse activiteiten in Kattevennen. Hoofddoelstelling is dan ook het realiseren van een parking. Het aantal parkeerplaatsen dat voorop gesteld wordt is een verdubbeling van het bestaande aantal plaatsen 1 . Deze parking moet zeker ook parkeergelegenheid voor paardentrailers en vrachtwagens voorzien. Als er op deze locatie dergelijke parkeerplaatsen ingericht worden, dan komt de bestaande parking weer vrij voor personenwagens.
2. BESCHERMEN VAN HET JENEVERBESSENBOS In het gebied voor dagrecreatie is een biologisch zeer waardevolle oude dennenplant gelegen met een ondergroei van hoge struiken. Dit bos zal omgezet worden naar natuurgebied in het RUP.
3. HERSTRUCTUREREN EN UITBREIDEN ACITVITEITEN KATTEVENNEN Naast de bestaande ruiterclub van Kattevennen is de LRV Genk vragende partij om hun activiteiten op deze locatie te mogen vestigen. De terreinen die zij momenteel innemen, hebben geen uitbreidingsmogelijkheden meer (nabij Tennisdel). 2
1
Het huidige aantal parkeerplaatsen is ongeveer een 150-tal.
De provincie Limburg heeft hiervoor een subsidie van 250 000 euro voorzien als het dossier wordt ingediend.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 11/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
3.3
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Bijkomende bebouwing voor de ruiters wordt voorzien aansluitend aan de bestaande ruiterinfrastructuren.
DETAILLERINGSGRAAD VAN HET RUP
VISIE
INRICHTING
Het volledige recreatiegebied Kattevennen is bebost en ligt in een sterk beboste omgeving die landschappelijk heel bepalend is voor het karakter van het recreatiegebied. Omwille van deze landschappelijke kadering gaat de visie voor de inrichting van de parking ook uit van een landschappelijke bosparking waarbij zoveel mogelijk rekening gehouden wordt met de bestaande bomen en het behoud en de bescherming ervan. In deze beboste omgeving is het ook mogelijk om onder bepaalde voorwaarden een uitbreiding van de paardensportactiviteiten te voorzien. Aangezien voor de inrichting van de parking in plangebied 1 het natuurgebied volgens het gewestplan aangesneden wordt (oppervlakte ongeveer 3ha 60a), is het nodig een bestemmingscompensatie hiervoor te voorzien. Er wordt dan ook geopteerd om binnen het gebied voor dagrecreatie het perceel dat door de dienst Leefmilieu van de stad Genk aangeduid wordt als perceel (boscompartiment) met een hoge natuurwaarde ook als effectieve bestemming natuur te geven (plangebied 2, oppervlakte ongeveer 8ha). De visie voor dit perceel gaat dan ook uit van een effectieve bestemming als natuur waarbij het waardevolle jeneverbos in de toekomst behouden en beschermd zal worden.
CONCEPT De zone voor de nieuwe parking wordt ingericht conform het omgevende landschap, met name het boslandschap van het Kempisch Plateau. Op die manier wordt gezorgd voor enerzijds een continuïteit met de bossen in het recreatiegebied en het aanliggende natuurgebied en anderzijds een integratie van het parkeren in het boslandschap.
Bij de aanleg van de parkings is het de bedoeling dat een parking onder een bladerdak gerealiseerd wordt, dat wil zeggen met veel hoogstammige bomen die de indruk geven dat men in het bos parkeert. Aangezien het bestaande bosbestand hier uit naaldhout bestaat, is het niet evident om de bestaande bomen te behouden. Er zal voor de aanleg van de parking sowieso moeten gekapt worden. De overgebleven naaldbomen zullen dan heel snel daarna uitwaaien omwille van hun lange rechte stammen. Er wordt dan ook beter geopteerd om de bomen te kappen en dan is het wenselijk dat er naderhand nieuwe beplanting wordt aangebracht op de parking om zeker het karakter van een bosparking te verkrijgen. Voorkeur wordt gegeven aan zomereiken (Quercus robur) omdat dit de natuurlijke climaxvegetatie van de streek is indien er een spontane bosontwikkeling zou plaatsvinden. Deze boomsoort kan als hoofdboomsoort gecombineerd worden met gewone esdoorn (Fraxinus excelsior), zwarte els (Alnus glutinosa) en hulst (Ilex aquifolium). Op de parking zelf wordt geen onderbegroeiing aangebracht, maar er wordt rond de parking wel een buffer aangelegd als overgang naar het omliggende bestaande bos. In de buffer rond de parking wordt de ondergroei behouden of aangebracht. Zo krijgen we een parking met een open structuur die toch afgeschermd wordt van het aanliggende natuurgebied en zo de natuurwaarden daarvan respecteert. De parkeerplaatsen worden niet verhard (gewoon gazon) ofwel aangelegd in waterdoorlaatbare verhardingsmaterialen. Ze kunnen bijvoorbeeld aangelegd worden in een grassubstraat op basis van lavazand en lavakorrel zodat een zeer groene parking verkregen wordt. De toegang (die voorzien wordt langs de Kattevennen) kan verhard worden in een ander materiaal dat wel waterdoorlaatbaar is. De toegang en de bedieningsweg zullen best verhard worden om de efficiëntie van de parking te garanderen. Hierbij kan gedacht worden aan gekloven betonstraatstenen (uitzicht van straatkeien) met open voeg; dit type van verharding heeft een grote waterdoorlaatbaarheid.
Het bos wordt opgevat als een parkeerruimte waarbij auto’s gestald worden onder een bomendak, refererend naar de bestaande parking van het Nationaal Park Hoge Kempen.
De parkeerplaatsen kunnen gemarkeerd worden door de zogenaamde “biggenruggen” maar dan in natuurlijke materialen of in materialen die gebruikt worden in het Nationaal Park Hoge Kempen (hierbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan de schanskorven met keien). Een andere manier om de parkeerplaatsen te markeren is door op de hoeken van elke plaats een gekloven betonstraatsteen (kassei) te plaatsen.
Het is wenselijk dat het gewone verkeer en het paardenvervoer van elkaar gescheiden wordt. Daarom wordt er voor beide soorten verkeer een afzonderlijke parking met afzonderlijke toegang ingericht.
De parking voor het gewone autoverkeer wordt zo kort mogelijk tegen de bestaande parking voor auto’s gesitueerd en dus ook zo kort mogelijk bij de toegang tot het park.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 12/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Er wordt een afzonderlijke parking voor paardentrailers voorzien in het noorden van het plangebied. Hier kan eventueel een aanbindplaats voor paarden voorzien worden voor wandelaars die hun paard willen op- of afzadelen. Deze aanbindplaats wordt dan achter lage hagen ingericht om een bescherming te bieden voor de paarden ten aanzien van het gemotoriseerd verkeer. De toegangen voor beide parkings zijn afzonderlijk ingericht om conflictsituaties te vermijden. De nieuwe bebouwing die nodig is om hier ook de LRV Genk te kunnen huisvesten, wordt geconcentreerd rond de bestaande bebouwing en bestaande pistes om de wedstrijden zo efficiënt mogelijk te kunnen organiseren. Door de bebouwing te clusteren, worden zo weinig mogelijk delen van de omgevende bossen aangesneden. De bebouwing kan op deze manier ook gerealiseerd worden zonder dat er veel onteigeningen, planbaten/schade, … nodig is.
BEHEER Het beheer dat op de parking wordt uitgevoerd, moet zoveel mogelijk afgestemd worden op het beheer van de aanliggende bossen.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 13/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
SCHETSONTWERP MET SFEERBEELDEN EN 3D-SIMULATIE (PLANGEBIED 1)
45 parkeerplaatsen voor ruiters
177 parkeerplaatsen voor bezoekers
nieuwe rijhal 20 x 40
60 nieuwe paardenstallen
nieuwe rijhal 30 x 70
nieuwe buitenpiste 50 x 80
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 14/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Natuurgebied
Aanduiding gewestplanzonering
Gebied voor dagrecreatie
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 15/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 16/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 17/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 18/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
PARKEREN
IN
BOSACHTIGE
OMGEVING
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
VERHARDINGSMATERIALEN - HALFVERHARDINGEN
MET
BEDIENINGSWEG
VERHARDING MET KUNSTSTOF GRASDALLEN
VERHARDING MET KUNSTSTOF GRASDALLEN
BESCHERMEN VAN BOMEN OP PARKING
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 19/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
3.4
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Op de figuur die toegevoegd is op pagina 23 is op de luchtfoto aangeduid hoe de ontsluiting van het gebied Kattevennen gebeurt.
GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN
De ontwikkeling van het plangebied 1 kadert in de visie van het beleid dat gericht is naar een functionele versterking van het toeristisch-recreatief knooppunt type IIA Kattevennen. Momenteel zorgen de activiteiten van Kattevennen regelmatig voor parkeerdruk op de bestaande parking die te klein is. Het parkeren gebeurt dan chaotisch en ongestructureerd. Door de realisatie van deze nieuwe bosparking wil het stadsbestuur een oplossing bieden voor dit probleem. Gezien het domein Kattevennen bezoekers van ver buiten de stad aantrekt, zal dit RUP onrechtstreeks een grensoverschrijdend effect hebben en dit in positieve zin: de bezoekers die van heinde en ver komen, kunnen beter ontvangen worden op het domein. Een ruimtelijk grensoverschrijdend effect heeft de realisatie van dit RUP niet aangezien er enkel ruimtelijke ingrepen gebeuren op grondgebied van de stad Genk. Ook voor wat betreft de omzetting van een zone voor dagrecreatie naar natuurgebied (Juniperusbos, plangebied 2) heeft geen grensoverschrijdend effect; het gaat hier enkel om een gewestplanwijziging, de bestaande toestand blijft zoals hij is.
3.5
MOGELIJKE ALTERNATIEVEN
Toerisme speelt voor Limburg de rol van economische hefboom. De Provincie Limburg heeft in het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan aan Kattevennen de opdracht van toeristisch recreatief knooppunt gegeven. Het project wenst de recreatieve infrastructuur in eerste instantie te optimaliseren en ook beperkt uit te breiden en dit met respect voor de bestaande natuurwaarden. De nadruk ligt op het realiseren van een parkachtig karakter, met een optimale verweving tussen natuur en recreatie waarbij het aspect natuurbeleving maximaal aan bod komt en de bestaande natuurwaarden van goede kwaliteit behouden blijven.
Via de Oosterring is het recreatiegebied Kattevennen bereikbaar. De parking op de hoek van de Planetariumweg en de Kattevennen, is bereikbaar vanuit de Oosterring en vervolgens via Kattevennen. De Oosterring is een primaire weg type II, de Kattevennen is een lokale weg type III. Dat wil zeggen dat ze een functie heeft als erftoegangsweg en geen verkeersfunctie in het lokale netwerk. De weg kent enkel bestemmingsverkeer, in dit geval tot het recreatiedomein Kattevennen. Naar uitzicht en profiel toe is de Kattevennen een geasfalteerde weg met 2 x 1 rijstrook, zonder afzonderlijke voorzieningen voor fietsers of voetgangers. De breedte van de weg is beperkt tot ongeveer 5.00 à 6.00 m. In het recreatiedomein komt veel wegeninfrastructuur voor. Het gaat hier voornamelijk om wandelwegen, fietsroutes en ruiterroutes die uitgestippeld werden doorheen het domein. Op de figuur is duidelijk te zien dat er geen andere toegang is voor het gemotoriseerde verkeer tot het recreatiegebied en de toegangspoort van het Nationaal Park. Het verkeer wordt vanaf de Oosterring geleid tot aan de parking. Vanaf dat punt kunnen de wagens niet verder het gebied inrijden. De toegangspoort tot het Nationaal Park is hier vrij recent ingericht en is duidelijk de hoofdtoegang tot het park. De ligging van de parking hier is vanuit ruimtelijk oogpunt dan ook logisch verantwoord. De parking ter hoogte van de voetbalvelden kan wel gebruikt worden bij grootschalige evenementen waarvan de behoefte niet kan worden gedekt door de aanleg van deze bijkomende parking, maar de afstand tot de eigenlijke hoofdtoegang van Kattevennen en het Nationaal Park is té groot om hier een uitbreiding van parkeerplaatsen te voorzien voor de (dagelijkse) bezoekers van het recreatiegebied. De voorkeur wordt bijgevolg ook gegeven om de parking op deze locatie van het RUP uit te breiden en niet elders in het gebied gronden te gaan aansnijden en dit omwille van twee redenen: ▪
Het domein Kattevennen is gelegen in recreatiegebied en in gebied voor dagrecreatie volgens het gewestplan. Alternatievenonderzoek wijst uit dat de aanleg van enerzijds de bezoekersparking tot het domein en anderzijds de parking voor de trailers (waarvan de behoefte duidelijk is aangetoond) niet mogelijk is op een andere locatie. Hieronder wordt dit beschreven.
▪
De toegang tot dit recreatiegebied (en het Nationaal Park) ligt ter hoogte van de ruiterclub. Hier is reeds een bestaande parking ingericht en de toegang voor auto’s tot het domein wordt hier afgesloten om de rust in het park te vrijwaren. Als de nieuwe parking in de gewestplanbestemming “recreatie” zou aangelegd worden, wil dat zeggen dat het recreatiegebied opnieuw door auto’s ingenomen zal worden en dat kan niet de bedoeling zijn. Gelijktijdig met de aanleg van een nieuwe parking voor wagens, zal er ook een afzonderlijke parking voor de ruiters ingericht worden en zullen er bijkomende infrastructuren voor de ruiterclub aangelegd worden. Er wordt in dit RUP een clustering vooropgesteld van alle bijkomende nieuwe infrastructuren zodat
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 20/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
het ruimtegebruik zo efficiënt mogelijk is. Uiteraard worden de nieuwe ruiterinfrastructuren aangelegd bij de reeds bestaande infrastructuren en dit niet enkel vanuit praktische en organisatorische redenen, maar ook omwille van de eigendomsstructuur van de gronden op deze locatie. Gezien de ruimtelijke behoefte en de ruimtelijke visie op het toeristisch-recreatief knooppunt type IIA Kattevennen is een alternatieve locatie voor dit RUP (inclusief parking) niet mogelijk. Ter compensatie van de aansnijding van het natuurgebied, wordt in het gebied voor dagrecreatie een groot waardevol perceel (Juniperusbos - jeneverbessenbos) omgezet naar natuurgebied om de waarde ervan te kunnen handhaven. Het stadsbestuur van Genk is zich bewust van het feit dat er op het grondgebied van Genk grote waardevolle natuur- en bosstructuren aanwezig zijn. Deze werden in het structuurplan van de stad Genk opgenomen als prioritaire natuurkernen. Kattevennen en omgeving 3 Dit gebied komt in aanmerking voor de vestiging van een toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen. Op dit gebied rust een grote recreatieve druk. Het recreatiedomein, met vestiging van een BLOSO-manege, kan een belangrijk knooppunt vormen voor ruiterroutes die in relatie staan met het nationaal park. Het Europlanetarium blijft behouden en kan verder uitgebreid worden. Een derde ontwikkelingsperspectief richt zich op het creëren van geologische verkenningsroutes, die de link leggen met het eigenlijke nationale park. Het recreatiedomein Kattevenia wordt via een toeristisch-recreatieve route verbonden met het Molenvijverpark-Heempark en staat op die manier in contact met het centrum. De natuur-toeristische ontwikkeling als toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen ter hoogte van de Kattevennen 4 Momenteel ontwikkelt het regionaal landschap Kempen en Maasland in opdracht van de Vlaamse minister een actieplan met het oog op de realisatie van het Nationaal Park Hoge Kempen. Zowel in het kader van het strategisch toeristisch actieplan van Limburg (STAP) van Toerisme Limburg als in het Limburgplan, is dit project tot hefboomproject uitgeroepen. Ook Toerisme Vlaanderen heeft dit project als hefboomproject opgenomen in zijn toeristisch ontwikkelingsplan voor Vlaanderen. Deze kwalificatie brengt met zich mee dat dit project prioritair in aanmerking komt voor Europese en Vlaamse subsidies.
Het recreatiedomein Kattevenia en meer bepaald het gebouw waarin momenteel het Europlanetarium gevestigd is, zal in de nabije toekomst fungeren als (westelijke) toegangspoort tot het Nationaal Park. Het Europlanetarium is reeds opgebouwd met educatieve doeleinden en dus uitstekend geschikt voor de opvang van bezoekers. Ruimtelijk gezien zijn er in de omgeving van het Europlanetarium uitbreidingsmogelijkheden voor de invulling van een unieke toegangspoort die diverse faciliteiten biedt. Vanuit Kattevenia vertrekken wandel- en fietsroutenetwerken en ruiterpaden, die bezoekers het Nationaal Park binnenbrengen. Er moet een sterke relatie gelegd worden tussen de (vernieuwde) binnenstad en het gebied Kattevennen. Dit kan door meer groen in het centrum te brengen en dit door te trekken via het verbindings- gebied van het Molenvijverpark en het Heempark. Naast de uitbouw van de toegangspoort biedt Kattevenia mogelijkheden voor inplanting van nieuwe projecten, en dit rekening houdend met het profiel en de bestemmingsopties van het gebied. Selecties en categorisering van deelstructuren Natuurlijke structuur 5 RKB 3: De stad selecteert de volgende lokale natuurelementen: Grote aaneengesloten natuurgebieden in de Gordel: Zonhoverheide; Bodem; Kattevennen en omgeving; Hei- en Meibos; Zille- , Kolderbos en Schiepse bos. Lokale natuurverbindingen tussen: ’t Wik, het Klotbroek en De Maten; Aan de hoek langs het spoor en in de omgeving van de Tennislaan, de Hermeslaan; Het Molenvijverpark en Kattevennen; De terril van Winterslag en het sportbos; De terril van Winterslag en Zonhoverheide; Tussen het Zillebos, het Schiepse bos en de Melberg; Tussen het Zillebos en Kattevennen; De bermen van de wegeninfrastructuur.
3
GRS Genk, Richtinggevend deel, Gewenste natuurlijke structuur: 1.1 Visie en beleidsdoelstellingen GRS Genk, Richtinggevend deel: Gewenste natuurlijke structuur: 4.3 drie knooppunten van een toeristisch-recreatief netwerk 4
5
GRS Genk, Bindend deel, Selecties en categorisering van elementen van de gewenste natuurlijke structuur
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 21/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Toeristisch-recreatieve structuur 6 RKB 10: Selectie van lokale toeristisch-recreatieve elementen: De stad selecteert volgende lokale toeristisch-recreatieve elementen: KRC; Sportcentrum; Tennisdel; Melberg; Molenvijverpark. RKB 11: Selecties binnen het toeristisch-recreatief netwerk Genk De stad selecteert 3 toeristisch-recreatieve ankers: De kernstad (stadsstrip-mijnterrein Winterslag); Kattevennen; Bokrijk. Om deze visie uit het structuurplan meer kracht bij te zetten, zal de stad Genk op korte termijn overgaan tot de opmaak van één of meerdere groene RUP’s die ervoor zullen zorgen dat de samenhang tussen de verschillende groenstructuren behouden en versterkt wordt en die ook duidelijk zullen maken wat de gewenste en mogelijke ontwikkelingen zijn voor desbetreffende groenstructuren. Door de opmaak van deze groene RUP’s wordt de visie op de prioritaire natuurkernen juridisch verankerd. De opmaak hiervan is dan ook een belangrijk aspect in de verdere uitwerking van het RUP Parking Kattevennen omdat de stad op deze manier zeker prioritaire aandacht besteed aan de natuurwaarden op haar grondgebied. De opmaak van dit groene RUP is opgenomen in de RKB 26: De stad bakent in BPA’s/RUP’s de eerder geselecteerde lokale natuurelementen af.
6
GRS Genk, Bindend deel, Selecties en categorisering van elementen van de gewenste toeristisch-recreatieve structuur
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 22/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Figuur 4: Alternatievenonderzoek
Bestaande parking
OOSTERRING
KATTEVENNEN
Geen doorgang voor wagens
Doodlopende straten – autovrij, m.u.v. dienstvoertuigen Fietsen (autovrij)
voetpaden
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 23/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
BEPALING 42
4 4.1
RELEVANTE CONTEXTELEMENTEN
De provincie maakt ruimtelijke uitvoeringsplannen op voor de toeristisch-recreatieve knooppunten type IIA. Zij doet dat in overleg met de betrokken gemeenten en belanghebbende partijen. 9
BELEIDSCONTEXT: PRSL
De opmaak van het PRUP Parking Kattevennen kadert binnen het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg dat definitief vastgesteld werd door de provincieraad en gepubliceerd werd in het B.S. op 12 februari 2003.
RICHTINGGEVENDE BEPALINGEN Het PRSL selecteert Kattevennen (Kattevenia) als toeristisch-recreatief knooppunt type IIA binnen de gewenste toeristisch-recreatieve structuur. Hierbij wordt rekening gehouden met de bestaande of potentiële toeristisch-recreatieve clustering, de draagkracht en de toeristische potenties van de omgeving of het uitgesproken toeristisch en socio-economisch belang van de aanwezige infrastructuur. De provincie beoordeelt of de plannen voor mogelijke uitbreiding van de toeristischrecreatieve knooppunten type IIA aan een reëel aantoonbare behoefte beantwoorden en toetst deze vervolgens aan de ruimtelijke draagkracht van het betrokken gebied. Meer concreet betekent dit dat zij nagaat of: ▪ de uitbreiding van de toeristisch-recreatieve infrastructuur aansluit bij de bestaande; ▪ de uitbreiding past in een visie over de gewenste ontwikkeling van een ruimer gebied; ▪ de inplanting belangrijke natuurlijke, agrarische en landschappelijke gebieden of waarden ontziet; ▪ de ontsluiting op een goede manier kan verlopen zonder onaanvaardbare overlast voor verkeersgevoelige gebieden. 7
BINDENDE BEPALINGEN BEPALING 19 De provincie selecteert volgende toeristisch-recreatieve knooppunten type IIA: Kattevenia te Genk. 8
4.2
BELEIDSCONTEXT: GRS GENK
Ook binnen het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Genk dat definitief werd vastgesteld door de Bestendige Deputatie op 9 maart 2006 zijn een aantal bepalingen opgenomen met betrekking tot het plangebied Kattevennen.
RICHTINGGEVENDE BEPALINGEN GEWENSTE NATUURLIJKE STRUCTUUR Kattevennen en omgeving Dit gebied komt in aanmerking voor de vestiging van een toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen. Op dit gebied rust een grote recreatieve druk. Het recreatiedomein, met vestiging van een BLOSO-manege, kan een belangrijk knooppunt vormen voor ruiterroutes die in relatie staan met het nationaal park. Het Europlanetarium blijft behouden en kan verder uitgebreid worden. Een derde ontwikkelingsperspectief richt zich op het creëren van geologische verkenningsroutes, die de link leggen met het eigenlijke nationale park. Het recreatiedomein Kattevenia wordt via een toeristisch-recreatieve route verbonden met het Molenvijverpark-Heempark en staat op die manier in contact met het centrum van Genk.
BINDENDE BEPALINGEN De stad Genk selecteert Kattevennen als groot aaneengesloten natuurgebied in de deelruimte De Gordel (RKB 3: Selecties van lokale natuurelementen). De stad selecteert 3 toeristisch-recreatieve ankers waaronder Kattevennen (RKB 11: Selecties binnen het toeristisch-recreatief netwerk Genk).
7 8
PRSL, richtinggevend deel, p. 229-230 PRSL, bindend deel, p. 267
9
PRSL, bindend deel, p. 270
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 24/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
BEVOEGDHEIDSDELEGATIE
Het plangebied is niet opgenomen in het HAG.
Gezien de selectie van het plangebied in het PRSL als toeristisch-recreatief knooppunt type IIA (bindende bepaling 19) en gezien bindende bepaling 42, heeft het stadsbestuur van Genk een bevoegdheidsdelegatie gevraagd aan het provinciebestuur en dit conform de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (Art. 2.2.1. §2). Het provinciebestuur heeft hierop positief geantwoord.
Er komen geen waterlopen voor in het projectgebied.
4.3
BELEIDSCONTEXT: (GNOP)
GEMEENTELIJK
Er zijn geen inbreuken tegen de stedenbouwwetgeving bekend en er zijn geen planologische attesten afgeleverd binnen het plangebied van het RUP. Het voorkooprecht is niet van toepassing.
NATUURONTWIKKELINGSPLAN
In het GNOP komen twee actiepunten naar voren die van belang zijn voor het plangebied: ▪ ▪
4.4
Actiepunt 14: natuureducatieve inrichting vallei Wiemesmeerbeek (naastliggende valleigronden). Actiepunt 28: natuurgerichte omvorming Kattevennen met het oog op een meer gevarieerde bosbegroeiing.
JURIDISCHE CONTEXT
Volgens het gewestplan Hasselt-Genk, K.B. 03-04-1979 is het gedeelte van het projectgebied dat ingericht zal worden als parking volledig gelegen in natuurgebied. Het grenst in het zuidoosten aan het gebied voor dagrecreatie. Het gebied dat ter compensatie ingericht zal worden als natuurgebied, heeft als huidige gewestplanbestemming gebied voor dagrecreatie. Het grenst in het noordwesten tot zuidwesten aan gebied voor dagrecreatie en in het noordoosten tot zuidoosten aan natuurgebied volgens het gewestplan. Binnen de afbakening van het RUP zijn geen BPA’s of andere RUP’s van toepassing. Binnen het plangebied komt geen beschermde monument, landschappen, dorps- of stadsgezichten voor. Het plangebied is niet gelegen in een vogel- of habitatrichtlijngebied. In de nabije omgeving is ook geen speciale beschermingszone aanwezig. Het plangebied maakt ook geen deel uit van een VEN of IVON of van een natuurreservaat.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 25/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
5 5.1
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
AFTOETSING PLAN-MER-PLICHT DABM VAN TOEPASSING
Een ruimtelijk uitvoeringsplan vormt het kader voor het toekennen van stedenbouwkundige vergunningen. Het RUP valt dus onder de definitie van een plan of programma zoals gedefinieerd in het Decreet houdende de Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM).
5.2
PLAN-MER-PLICHT
Sedert 1 december 2007 is het nieuwe plan-MER-decreet (BS 20/06/2007) in voege. Deze nieuwe regelgeving bepaalt dat elk ruimtelijk uitvoeringsplan binnen het toepassingsgebied van het plan-MER-decreet valt. RUP’s die het kader vormen voor project-MER-plichtige activiteiten, zoals bepaald in bijlage I en II van het BVR van 10/12/2004 of waarbij een Passende Beoordeling van toepassing is, zijn van rechtswege plan-MER-plichtig. Voor de projecten en plannen die niet van rechtswege plan-MER-plichtig zijn, is er een screeningsplicht van toepassing. Concreet houdt dit in dat er moet nagegaan worden of er ten gevolge van het plan aanzienlijke milieueffecten te verwachten zijn. Indien er geen aanzienlijke milieueffecten verwacht worden, komt het plan in aanmerking voor een ontheffing van de plan-MER-plicht. In het andere geval dient evenwel toch nog een plan-MER opgesteld te worden. Gezien het plangebied van het RUP Parking Kattevennen niet gelegen is in of in de onmiddellijke omgeving van een vogel- en/of habitatrichtlijngebied is in principe geen opmaak van een passende beoordeling voor het plangebied vereist.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 26/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
RUIMTELIJKE ORDENING
6
SCREENING MILIEU-EFFECTEN
Bij de beoordeling van de effecten wordt gebruik gemaakt van onderstaand beoordelingsschema:
Sterk Matig Gering
6.1
Effectenbeoordeling Positief Neutraal +3 0 +2 0 +1 0
negatief -3 -2 -1
EEN BESCHRIJVING EN INSCHATTING VAN DE MOGELIJKE AANZIENLIJKE MILIEUEFFECTEN VAN HET VOORGENOMEN PLAN PER DISCIPLINE
GEZONDHEID EN VEILIGHEID VAN DE MENS De aanleg van een nieuwe bosparking aan de toegangspoort tot het domein Kattevennen en één van de toegangspoorten tot het Nationaal Park Hoge Kempen kadert binnen een concrete behoefte aan parkeren voor deze activiteiten. In de huidige toestand is er onvoldoende ruimte om de parkeerdruk op te vangen en dat kan soms leiden tot chaos en conflictsituaties op het domein. Conflicten kunnen optreden tussen wagens en wandelaars of fietsers, maar ook tussen wagens en paarden, personenwagens en paardenvervoer, …. Door de aanleg van een nieuwe parking tracht het RUP deze conflictsituaties op een ruimtelijke manier op te lossen en alzo een veiligere situatie te creëren voor alle gebruikers van het recreatiegebied. Besluit: Er kan besloten worden dat er een positief effect op de veiligheid van de mens is, voornamelijk op verkeerskundig vlak. Er is geen merkbaar gevaar voor de volksgezondheid. Uit de beschikbare informatie blijkt dat de gezondheid van de bevolking niet zal lijden onder de uitvoering van het project. Het gaat hier enkel om de aanleg van een nieuwe parking die wil tegemoetkomen aan de reeds bestaande parkeerdruk. De toekomstige bestemming van het plangebied is van die aard dat er geen risico’s voor de gezondheid en de veiligheid van de mens zijn (noch binnen het plangebied, noch in de omgeving ervan). De aanleg van een nieuwe parking heeft op zich zelfs een positief effect, in het bijzonder inzake verkeersveiligheid. De effectenbeoordeling kan dan ook als positief beschouwd worden (+3).
Dit RUP kadert binnen de versterking van de activiteiten in Kattevennen (gebied voor dagrecreatie volgens het gewestplan) zoals ook aangegeven in het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg. Zoals reeds gesteld in deze nota (4.1 Beleidscontext) is Kattevennen in het PRSL geselecteerd als toeristisch-recreatief knooppunt type IIA. Hierbij wordt rekening gehouden met de bestaande of potentiële toeristisch-recreatieve clustering, de draagkracht en de toeristische potenties van de omgeving of het uitgesproken toeristisch en socio-economisch belang van de aanwezige infrastructuur. De provincie beoordeelt of de plannen voor mogelijke uitbreiding van de toeristischrecreatieve knooppunten type IIA aan een reëel aantoonbare behoefte beantwoorden en toetst deze vervolgens aan de ruimtelijke draagkracht van het betrokken gebied. Meer concreet betekent dit dat zij nagaat of: ▪ de uitbreiding van de toeristisch-recreatieve infrastructuur aansluit bij de bestaande; ▪ de uitbreiding past in een visie over de gewenste ontwikkeling van een ruimer gebied; ▪ de inplanting belangrijke natuurlijke, agrarische en landschappelijke gebieden of waarden ontziet; ▪ de ontsluiting op een goede manier kan verlopen zonder onaanvaardbare overlast voor verkeersgevoelige gebieden. Dit RUP voldoet aan de vier bovenvermelde voorwaarden om door de provincie op een positieve manier beoordeeld te worden: ▪ de uitbreiding gebeurt aansluitend aan de bestaande parking en de bestaande ruiterinfrastructuren ter hoogte van de toegang tot het domein; ▪ de uitbreiding past in de ontwikkeling van het volledige domein Kattevennen (als toegangspoort tot het grotere Nationaal Park Hoge Kempen); ▪ er wordt een klein stuk natuurgebied volgens het gewestplan aangesneden voor de realisatie van de parking en de ruiterinfrastructuren maar de waarde van dit stuk is beperkt (zie volgende disciplines). Bovendien wordt er in het gebied voor dagrecreatie een groot perceel omgezet van recreatie naar natuurgebied om het daarop bestaande en zeer waardevolle jeneverbessenbos te bestendigen en te versterken naar de toekomst toe. Er kan geconcludeerd worden dat het RUP op die manier tegemoet komt aan de derde voorwaarde voor een positieve beoordeling; ▪ de ontsluiting blijft op dezelfde manier gebeuren als tot nu toe het geval was. Dat leverde in het verleden soms problemen op door het smalle wegprofiel wanneer vrachtwagens (paardenvervoer) moest kruisen met tegenliggers. Het stadsbestuur is zich bewust van dit probleem en wenst eventueel over te gaan tot de herinrichting van de toegangsweg, dit wil zeggen een verbreding en de aanleg
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 27/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
van een fietspad. Momenteel is dit traject niet mee opgenomen in het RUP maar in de toekomst is dat wel een aandachtspunt voor het stadsbestuur. Besluit: Voor de discipline “ruimtelijke ordening” zijn er geen significante effecten te verwachten door de realisatie van dit RUP. Integendeel, de aanleg van een nieuwe bosparking kadert binnen het goedgekeurde Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg en werkt een goede ruimtelijke ordening in de hand. De effectenbeoordeling is eerder positief (+3).
Voor deelplan 2 is een bosbesrijk Berken-Eikenbestand gekarteerd met een soortenarm B-E, Berk en eik. De potentiële natuurlijke vegetatie is voor beide deelplannen het arme EikenBeukenbos en Eikenbos, droge variant. Voor deelplan 1 komen er tussen de 31 en de 40 soorten broedvogels voor; voor deelplan 2 meer als 50 soorten. Deelplan 2 wordt op de ecologische structuur in het bosbeheersplan gekarteerd als Jeneverbessenbos met een mantel-zoom vegetatie.
FAUNA EN FLORA, BIODIVERSITEIT
Het bosbeheersplan duidt deelplan 2 aan als recreatieluwe zone. Een occasionele oriëntatieloop kan hier plaatsvinden en er zijn bewegwijzerde ruiterpaden aanwezig. Het Jeneverbessenbos zelf wordt gevrijwaard van deze activiteiten, ze gebeuren aan de rand ervan. In de zuidwestelijke hoek van het recreatiegebied op gewestplan is het speelbos van Bloso gelegen (aangeduid met geel op de figuur). Ook de omgeving van het plangebied is grotendeels gekarteerd als biologisch waardevol.
Deelplan 1 is volgens de biologische waarderingskaart gelegen in biologisch waardevol gebied met een aanplant van Grove den met ondergroei van struiken en bomen. Deelplan 2 is volgens de biologische waarderingskaart gelegen in complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen - Zure mesofiele bossen - en bestaat uit een eiken-berkenbos (jonge boomlaag en/of vegetatiekundig zwak ontwikkeld), Jeneverbes (Juniperus communis), Grove den (Pinus sylvestris) en Amerikaanse eik (Quercus rubra). In het bosbeheersplan van de stad Genk is voor deelplan 1 als actuele vegetatie gekarteerd een bosbesrijk Berken-eikenbestand met een struiklaag met veel Amerikaanse Vogelkers en bijmenging van Amerikaanse Eik.
Deelplan 1 en zijn omgeving is op de ecosysteemkwetsbaarheidskaarten aangeduid als zeer geschikte ecotoop voor de boommarter, de eekhoorn, de nachtzwaluw en de ree en als geschikte ecotoop voor de bunzing. Een omvorming van dit bosgebied naar parking brengt dan ook een klein ecotoopverlies met zich mee voor deze soorten van ongeveer 3 hectare. Deelplan 2 is op de ecosysteemkwetsbaarheidskaarten aangeduid als geschikte ecotoop voor de boommarter, de eekhoorn en de ree. Vier van deze soorten staan op de zogenaamde “rode lijst van zoogdieren”: de boommarter is vermoedelijk bedreigd, de bunzing, de eekhoorn en de ree zijn momenteel niet bedreigd. De nachtzwaluw staat op de “rode lijst van de broedvogels” en is gecategoriseerd als kwetsbaar. Het plangebied is niet gelegen in of in de nabijheid van vogel- of habitatrichtlijngebied. De ontwikkelingen die hier plaatsvinden hebben dan ook geen invloed op de speciale beschermingszones. Volgende effecten kunnen optreden als gevolg van een omzetting van de bestemming natuurgebied naar bosparking in functie van het recreatiegebied of als gevolg van het uitbreiden van de ruiterinfrastructuren in het recreatiegebied:
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 28/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
1ste orde-effecten: Effecten als gevolg van het ruimtebeslag: biotoopverlies (direct effect als gevolg van de ingreep) versnippering en barriëre-effecten. Effecten als gevolg van wijzigingen in abiotische omstandigheden (indirecte effecten: ecotoopwijzigingen): verzuring (indirect effect als gevolg van verzurende componenten van de luchtverontreiniging) vermesting en eutrofiëring (indirecte effecten door emissie van voedingsstoffen in water en bodem) vergiftiging (indirecte effecten door emissie van voor organismen giftige stoffen in water, lucht en bodem) verdroging en vernatting (indirecte effecten als gevolg van hydrologische veranderingen); bodemverstoring (indirecte effecten als gevolg van structuurwijzigingen van de bodem als gevolg van vergravingen, betreding,...); verstoring van fysische structuurkenmerken van waterlopen (wijzigingen van de loop, oeverstructuren,...); rustverstoring (indirecte effecten als gevolg van geluidsbelasting, visuele verstoring, ontsluiting,...). Hogere orde-effecten Hogere orde-effecten zijn indirecte effecten binnen de discipline 'fauna en flora' zelf, en het gevolg van wijzigingen van het biotische milieu: verdwijnen van diersoorten door wijzigende (eco)biotoopkarakteristieken; veranderende successie: door abiotische wijzigingen (grondwaterstandverandering, bodemverstoring, verzuring, eutrofiëring,...) is het mogelijk dat de oorspronkelijke successieseries verstoord zijn en een gewijzigde (secundaire) succesie gevolg wordt. Zo zal door een bodemverstoring (bv. aanleg van een collector) in een veengebied met vochtige, soortenrijke graslanden dit systeem evolueren naar soortenarmere variant op de plaats van de bodemverstoring. 1ste orde-effecten Effecten als gevolg van het ruimtebeslag Voor deelplan 1, dat bestaat uit biologisch waardevolle gronden, kan gesteld worden dat de aanleg van een parking en de uitbreiding van de ruiterinfrastructuur op deze gronden een vermindering van de biodiversiteit met zich mee zal brengen indien geen
milderende maatregelen opgenomen zullen worden in de stedenbouwkundige voorschriften van het RUP. Indien geen milderende maatregelen genomen worden, wordt een ecotoopverlies verwacht van habitatwaardige oppervlakte voor vier soorten, waarvan één soort vermoedelijk bedreigd en één kwetsbare soort. Voor deelplan 1 is er het effect van het biotoopverlies voor de ree als gevolg van het extra ruimtebeslag door de parking. Het biotoopverlies voor de nachtzwaluw, de eekhoorn en de boommarter is vrijwel nihil omdat het om een bosparking gaat waar een groot aantal nieuwe (inheemse en streekeigen) bomen aangeplant zullen worden die nog steeds als biotoop voor deze drie soorten kunnen functioneren. Omdat de aanleg van de nieuwe bosparking aansluitend gebeurd aan de bestaande recreatieve (infra)structuren, kan er niet gesproken worden van een barrière-effect of van verdere versnippering in kleinere delen, doch een versterking van de recreatieve (infra)structuren centraal in het bosgebied, brengt wel met zich mee dat er centraal in het bosgebied een groter “eiland” gevormd wordt waar de nadruk minder ligt op natuur en bos dan wel op recreatie. Om de integratie van recreatie en bos/natuur te bevorderen, wordt uitgegaan van een bosparking. Het RUP zal in de voorschriften een aantal milderende maatregelen opnemen om ervoor te zorgen dat de parking landschappelijk geïntegreerd wordt in het bestaande, omliggende bosgebied. Zo zal het terrein beplant moeten worden met een raster van inheemse en streekeigen hoogstammige bomen waardoor het bosachtige karakter van de parking gegarandeerd wordt. Er worden geen afsluitingen toegelaten waardoor migratie van fauna mogelijk blijft. De randen van de parking worden niet enkel met hoogstammige bomen ingericht, maar ook met een onderbegroeiing zodat een bosrand ontstaat. 1ste orde-effecten Effecten als gevolg van wijzigingen in abiotische omstandigheden (indirecte effecten: ecotoopwijzigingen) Voor wat betreft de indirecte effecten kan gesteld worden dat voor deelplan 2 er geen effecten zullen zijn aangezien hier de bestaande toestand behouden blijft waarbij de bestemming recreatie omgezet wordt naar natuur. Voor deelplan 1 verwijzen we naar het behoefte-onderzoek voor het parkeren. De stad Genk heeft niet de ambitie om voldoende parkeerplaatsen te voorzien voor alle gebruikersscenario’s. De ambitie van dit RUP is om te voorzien in voldoende parkeerplaatsen voor de meest voorkomende gebruikersdag: Ruiterclub Genk: 100 wagens + 15 trailers LRV De Lustige Dravers Genk: 50 wagens + 40 trailers Europlanetarium: 50 wagens + 8 mobilhomes Minigolf: 50 wagens Taverne De Krater: 50 wagens
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 29/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Nationaal Park Hoge Kempen 25 wagens Het vestigen van een bijkomende ruiterclub levert een bijkomende behoefte van 50 wagens en 40 paardentrailers op. Het aantal extra wagens dat hiervoor nodig is, is 15% van het totaal aantal wagens (325) en kan dus als beperkt worden beschouwd, het aantal extra plaatsen voor trailers is 72% en is dus groot. Rekening houdend met het aantal reeds bestaande parkeerplaatsen op het domein (130 plaatsen voor wagens, 10 plaatsen voor bussen en trailers, 8 plaatsen voor mobilhomes), wil dat zeggen dat er ongeveer 195 parkeerplaatsen voor wagens en 45 plaatsen voor paardentrailers bijkomend aangelegd zouden moeten worden om tegemoet te komen aan de dagelijkse behoefte van de verschillende activiteiten. Het is dus niet de bedoeling om door de aanleg van deze parking een stijging door te voeren van verkeersdruk, aantal bezoekers en evenementen, maar wel om de bestaande voorzieningen te optimaliseren voor de verkeersdruk, bezoekersaantallen en evenementen die er vandaag zijn. Het gaat hier om de tegemoetkoming aan een reële behoefte en niet om de uitbreiding van verkeer en activiteiten. Voor wat betreft de ruitervereniging is het wel zo dat het hier om een toename van de activiteit gaat aangezien de LRV in de toekomst ook hier gevestigd zal worden. Het extra aantal wagens dat hierdoor zal aangetrokken worden tot het gebied is beperkt (50 wagens), het aantal extra trailers is wel relatief groot ten opzichte van de bestaande toestand. Als conclusie voor de indirecte effecten kan voor deelplan 1 dan ook gesteld worden dat het risico hierop iets groter wordt dan dat momenteel het geval is: de kans op verzuring is iets groter door het groter aantal voertuigen (voornamelijk trailers); de kans op vermesting en eutrofiëring kan als nihil beschouwd worden door de aanleg van de bosparking. De hoeveelheid paardenuitwerpselen die terecht komt op de parking of in de ruiterpiste, kan als verwaarloosbaar beschouwd worden. Bij het uitmesten van de stallen zal de mest verzameld worden op 1 locatie en daarna afgevoerd worden; het vergiftigingsrisico is verwaarloosbaar; de uitstoot van de wagens in het gebied neemt slechts beperkt toe ten aanzien van de bestaande toestand; gezien de parking grotendeels onverhard blijft en de verharde delen verplicht zullen worden in waterdoorlatende materialen zullen er geen hydrologische veranderingen (grondwater/oppervlaktewater) optreden in het plangebied en zijn omgeving door de aanleg van de parking. De aanleg van de bijkomende ruiterinfrastructuren (gebouw en piste) zal een beperkt effect hebben op de hydrologie. Hierbij moet vooral het nieuwe gebouw in rekenschap gebracht worden, de piste is waterdoorlatend en heeft geen effect op de hydrologie. De effecten van de aanleg van het gebouw zullen tot een minimum beperkt worden
doordat de gewestelijke stedenbouwkundige verordening van toepassing is. In eerste instantie zal het hemelwater van de daken opgevangen moeten worden zodat het herbruikt kan worden. Bovendien wordt dit soort van hallen meestal zo opgevat dat de draagconstructie bestaat uit stalen kolommen met dakspanten. De funderingen zijn puntfunderingen die dus veel minder impact hebben op de bodem en het grondwater dan een standaard fundering die in gewone gebouwen toegepast wordt. Bovendien bestaat ook deze rijpiste - net zoals de openlucht piste - uit een ondergrond van waterdoorlatende materialen (zand) zonder dat daarvoor eerst een betonplaat werd gelegd. De overdekking zorgt er hier wel voor dat het water niet op de bodem terecht komt, maar door het feit dat er geen betonplaat ligt, wordt het grondwater niet verstoord. De manier waarop deze constructies zijn opgevat, hebben dus als gevolg dat de impact op het grond- en of oppervlaktewater zeer beperkt is; bodemverstoring zal optreden door de aanleg van de parking en de overige infrastructuren waarbij de bestaande bomen gerooid zullen worden en graafwerken zullen gebeuren om de parking, gebouwen en piste aan te leggen; gezien er geen waterloop in de onmiddellijke omgeving aanwezig is, zullen er geen effecten van verstoring zijn op de fysische structuurkenmerken daarvan; rustverstoring zal voornamelijk optreden bij de aanleg van de parking en de gebouwen. De uitbating en de activiteiten zelf zullen niet meer rustverstoring teweeg brengen dan reeds in de bestaande toestand het geval is. Er zal slechts een beperkte invloed zijn van de activiteiten van de ruiterclub omdat de activiteiten (niet hetzelfde als de infrastructuren) slechts beperkt uitbreiden; de geluidshinder en de effecten ervan op fauna en flora kennen slechts een zeer beperkte toename in de toekomst aangezien de toename van het aantal voertuigen in het “dagelijkse” scenario slechts beperkt toeneemt (met meer trailers dan wagens) en de activiteiten van de ruiterclubs slechts zeer beperkt uitbreiden (gemeenschappelijk gebruik van terreinen en infrastructuur brengt een spreiding van het gebruik met zich mee waardoor niet steeds beide clubs op het terrein aanwezig zijn); indien geen milderende maatregelen opgelegd zouden worden, zou de lichthinder toenemen en zijn gevolgen hebben voor fauna en flora. De parking en de voetgangersassen van en naar de parking zullen namelijk omwille van het subjectieve veiligheidsgevoel verlicht worden. Ook de ruiterpistes zullen verlicht worden om het gebruik ervan te optimaliseren. Om echter in dit bosgebied de lichtvervuiling tot een minimum te beperken, zal bij de keuze van de armatuur (zowel naar lichtsterkte als naar hoogte en andere factoren die hier invloed op kunnen hebben) erover gewaakt worden dat de verlichting tot een minimaal beperkt wordt. De verlichting van de parking wordt dus opgevat met oog op het beperken van het energieverbruik (duurzaamheidsprincipe) en het voorkomen van lichthinder. Verlichtingspalen moeten voldoen aan de principes neerwaartse lichtstroom, minimum doelgebied en minimum luminantie voor een voldoende en
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 30/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
gelijkmatige verlichting, m.a.w. een goed verlichte parking met voetgangersassen en voldoende verlichte ruiterpistes zodat deze optimaal gebruikt kunnen worden met minimum verbruik én minimum lichthinder. Dit zal worden opgenomen in de stedenbouwkundige voorschriften van het RUP. Hogere orde-effecten Gezien de beperkte invloed van de realisatie van het RUP op de 1ste orde-effecten, wordt niet verwacht dat er hogere orde-effecten zullen optreden. Ecologische doelstellingen van het gebied Het bosbeheersplan Genk stelt dat het toepassen van de indicatoren uit de Criteria Duurzaam Bosbeheer in de huidige samenstelling van de bossen tot enkele knelpunten leidt. Daarnaast zijn op terrein enkele knelpunten opgemerkt bij de opmaak van het bosbeheersplan, die niet rechtstreeks blijken uit de inventarisatiegegevens. Deze laatste hebben voornamelijk te maken met conflictsituaties tussen recreatie en ecologie enerzijds en tussen diverse recreatiestromen anderzijds. De knelpunten die volgen uit de vergelijking van de inventarisatieresultaten met de CDB zijn: gebrek aan dood hout; monotone (gelijksoortig, gelijkvormig, gelijkjarig) kaprijpe bestanden; weinig tot geen leeftijdsvariatie op niveau van het bosdomein; dominantie van dennen in de boomlaag, gebrek aan voldoende bijmenging van inheems loofhout; dominantie van Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik in de struiklaag; gebrek aan oude bomen; algemene dichte stand van de dennenbossen met verdrukking van kruid- en struiklaag tot gevolg. Volgens het bosbeheersplan levert de toepassing van de criteria op het vlak van de boomsoortensamenstelling louter cijfermatig geen groot conflict op met de huidige situatie. Volgens de criteria dient 20% van de bosoppervlakte te bestaan uit bestanden van inheemse standplaatsgeschikte soorten, waarbij een menging moet voorkomen, dit wil zeggen dat één soort slechts 80% van het grondvlak mag innemen. Op basis van de cijfers blijkt dat het aandeel van bestanden op basis van exoten laag is. Het toegelaten maximum van 80% wordt helemaal niet bereikt (Sylvesterden wordt immers als inheems beschouwd). Deze bewering dient in zijn juiste context geplaatst te worden. Immers het impliceert niet dat er ruimte zou zijn voor de uitbreiding van het aandeel aan exoten. Indien dit zou gebeuren ontstaat een conflictsituatie met het stand-still principe zoals gedefinieerd in het natuurdecreet. De juiste interpretatie is
dat er geen bijkomende omvormingen dienen te gebeuren van exoten. Algemeen kan gesteld worden dat het doorbreken van de monotone toestand en het op natuurlijke wijze laten evolueren van de bestanden naar mengvormen, de enige vereiste ingreep is op basis van de boomsoortensamenstelling. Het grote knelpunt voor de betrokken bossen situeert zich op het vlak van de recreatie. Door diverse recreatiestromen (soms in extreme vormen) wordt een sterke druk geplaatst op de Genkse bossen. Dit leidt tot conflictsituaties op het vlak van een evenwichtige vervulling van de diverse bosfuncties (voornamelijk recreatie versus ecologische waarden), maar ook tot conflicten tussen de diverse recreatiestromen (bv. wandelaars versus ruiters). De problematiek van de recreatie situeert zich in zones, die historische achtergronden hebben door vestiging van diverse aantrekkingspolen voor de recreanten. Kattevennen met het BLOSO-domein, het Europlanetarium, de ruiterclubs en de recente aanduiding als toegangspoort tot het Nationaal Park Hoge Kempen en het Sportbos met de stedelijke sportaccommodatie is hiervan een typevoorbeeld. In het bosbeheersplan van Genk worden een aantal beheersdoelstellingen aangehaald die kaderen binnen de Criteria Duurzaam Bosbeheer. Deze CDB zijn vastgelegd in het Besluit van de Vlaamse Regering van 27 juni 2003. Eén van de zes basisprincipes van het CDB is het waarborgen van sociale en culturele functies: de bosbeheerder houdt rekening met de sociale en culturele belangen van de bevolking en de omgeving. Hij vermeldt op welke wijze hij rekening houdt met opmerkingen en suggesties van de bevolking en op welke wijze aandacht zal worden besteed aan toegankelijkheid en recreatie. Bossen met specifieke waarden worden overeenkomstig hun toestand en potenties beheerd. Met betrekking tot dit RUP wil dat zeggen dat de realisatie van deelplan 1 steeds kadert binnen de CDB. Deelplan 1 wil immers een oplossing bieden voor het ongestructureerd parkeren door het huidige tekort van parkeerplaatsen en wil de toegankelijkheid van het recreatiegebied Kattevennen met zijn sociale en educatieve (Europlanetarium) functies garanderen. De aanleg van de bosparking zorgt ervoor dat er in het natuurgebied geen chaos van geparkeerde voertuigen en verkeersstromen is, maar dat dit alles geconcentreerd en gecontroleerd gebeurd, geclusterd aan de bestaande voorzieningen. De milderende maatregelen zitten vooral in het feit dat – zoals eerder beschreven – de inrichting van de parking gebeurt als bosparking zonder verharding, met veel groenaanplantingen. Ook de clustering van activiteiten op zich is een milderende maatregel aangezien de versnippering van de bos- en ecologische structuur op deze manier tegengegaan wordt.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 31/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
De beheersdoelstellingen met betrekking tot de ecologische functie van de bossen in Genk worden hier kort aangehaald. De specifieke doelstellingen voor Kattevennen worden kort toegelicht. In de vooropgestelde ecologische structuur worden een tiental structuurelementen opgenomen. Het betreft de creatie van gebieden met droge heide, zijnde open zones en corridors, Jeneverbesbossen, mantel-zoomvegetaties, die enerzijds aan te leggen zijn aan interessante bestaande bosranden en anderzijds ter begeleiding van bestaande of te creëren open plekken en corridors, open gebieden ter vergroting van het leefgebied van de Nachtzwaluw, open stroken ter behoud en ontwikkeling van vegetaties met Rode Dopheide, venherstel, ontwikkeling van bosbessenrijk eikenberkenbos, ontwikkeling van Elzenbroekbos en ontwikkeling van eikenberkenbos met een door struikheide gedomineerde struiklaag. Jeneverbesbos Voor het behoud van de aanwezige Jeneverbesstruiken is het noodzakelijk om de zones waar deze soort voorkomt open te houden. De steeds voortschrijdende verbossing moet hier tegengegaan worden. Kernen hiervan moeten gezocht worden in Bodem I, Melberg en Kattevennen. Nachtzwaluw In Bodem I wordt een centrale zone voorzien waar een zeer open structuur wordt gecreëerd. Deze zone wordt verbonden met de jeneverbeszone en verder voorzien van corridors, die verbindingen kunnen vormen met o.a. de bermen van de E314. Streven natuurlijk bosdoeltypen Op basis van de vegetatie opnamen kunnen vier zones worden afgebakend waar op basis van de reeds aanwezige natuurwaarden er op korte termijn kan gestreefd worden naar volgende natuurlijke bostypen: Eikenberkenbos met dominantie van bosbes in Bodem I en II en Sledderlonoord Elzenbroek in Slagmolen Eikenberkenbos met dominantie van struikheide in noordelijk deel van Zonhoverheide. Naast het uitbouwen van een ecologische structuur die enerzijds de nadruk legt op herstel en ontwikkeling van aanwezige waarden en anderzijds de verbindingsfunctie van de bossen benadrukt in het grotere Limburgse geheel, wordt tevens aandacht besteed aan het in overeenkomst brengen van de bossen aan de criteria duurzaam bosbeheer en dit meer bepaald op het vlak van de principes 4 en 5. Hierbij moet er aandacht besteed worden aan de volgende punten: voorraad dood hout, vooral de staande voorraad dood hout; bestrijding van agressieve exoten, in hoofdzaak Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik;
verhogen van het aantal oude bomen (bij voorkeur loofhout (inlandse eik)); hoewel het volgens de Criteria Duurzaam Bosbeheer niet helemaal verplicht is,
zal op termijn gestreefd worden naar het verhogen van het aandeel inheems loofhout in de homogene dennen bestanden. de bestanden op basis van exoten (voornamelijk.Pc) voorzien van een bijmenging van 30% grondvlak van inheems loofhout.
Er zal tevens aandacht besteedt worden aan de verzorging van de overgangen van open gebieden naar bos. Te veel zijn deze overgangen nu nog zeer bruusk. De creatie van mantel-zoomvegetaties, dit zowel aan de effectieve bosrand als langsheen de bredere wegen en brandgangen (interne bosranden) zal op een eenvoudige wijze leiden tot een grotere diversiteit aan soorten en gradiënten in het gebied. Wat betreft deze ecologische beheersdoelstellingen kan gesteld worden dat het RUP eraan tegemoet komt aangezien binnen het recreatiegebied volgens het gewestplan een zone van bijna 8 ha omgezet wordt naar natuurgebied (deelplan 2) waardoor het daar gelegen Jeneverbessenbos beschermd wordt tegen het recreatieve medegebruik en er een bosbeheer kan uitgevoerd worden dat de natuurlijke en ecologische waarde van deze bosbestanden garandeert. Voor deelplan 1 zullen een aantal milderende maatregelen genomen worden om ervoor te zorgen dat met de nieuwe inrichting ook tegemoet gekomen wordt aan de ecologische doelstellingen. Zo zal de boomsoort die aangeplant wordt op de bosparking maar ook deze die de terreinen van de ruiters structureert een inheemse, streekeigen soort moeten zijn die past binnen het na te streven bosdoeltype. Verder zal aan de rand van de parking een mantel-zoomvegetatie aangelegd moeten zodat de overgang naar het bos op een natuurlijke en landschappelijke manier gebeurd. Dit zal vastgelegd worden in de stedenbouwkundige voorschriften. Ook voor de rand van de terreinen van de ruiterclubs zal een mantel-zoomvegetatie ervoor zorgen dat de overgang naar het bos kwaliteitsvol vorm gegeven wordt. Uiteraard zijn er naast de ecologische beheersdoelstellingen nog andere beheersdoelstellingen zoals o.a. beheerdoelstellingen met betrekking tot de sociale en educatieve functie. Deze bestaan eruit om binnen de randvoorwaarden die gesteld worden door de ecologische draagkracht van de bossen zo goed mogelijk te voldoen aan de recreatieve vraag. Drie principes zijn onaantastbaar: ten eerst mag recreatie niet leiden tot bosvernietiging, ten tweede mag bosrecreatie de aanwezige natuurwaarden niet aantasten en tot slot moet er ruimte geschapen worden om te komen tot de invulling van criterium 5.3, meer bepaald indicator 5.3.2 van de CDB, waarbij gesteld wordt dat minimaal 5% van de oppervlakte gereserveerd wordt voor natuurontwikkeling en als dusdanig beheerd wordt.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 32/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
In het Besluit van de Vlaamse Regering staan bij het basisprincipe “waarborgen van sociale en culturele functies” volgende criteria en indicatoren: De bosbeheerder houdt bij het beheer en gebruik van zijn bosbezit rekening met de sociale en culturele belangen van zowel de bevolking als de omgeving. Criterium 2.1: De bosbeheerder erkent de betrokkenheid van alle relevante groepen en personen en houdt rekening met hun standpunten. … 4° Indicator 2.1.4 : Het beheer van bossen moet aandacht hebben voor het recreatief medegebruik en moet de selectieve bostoegankelijkheid voor het publiek stimuleren. Het bos kan toegankelijk gesteld worden voor het publiek op een manier die de ecologische functievervulling niet in het gedrang brengt en die verstoring - zowel in de tijd als in de ruimte - beperkt en zo nodig uitsluit. …
Teneinde een goede sturing te geven aan de recreatiestromen zodat de impact van recreatie op de ecologische waarden (zowel de aanwezige als de potentiële) minimaal blijft, zijn binnen de Genkse bossen een aantal zones aangeduid waar het recreatieve gebruik tot een minimum dient beperkt te worden. Dit betekent dat in de betrokken zones enkel en alleen wandelaars kunnen worden toegelaten op de bestaande paden, voor zover ze niet in verweer gesteld werden. Tevens zou in deze zones het aantal paden tot een absoluut minimum herleid moeten worden. De recreatieluwe zones betreffen slechts 20% van het totale bos. In Kattevennen gaat het om de percelen van het Jeneverbessenbos. Bij vergelijking van deze zones met de vooropgestelde bewegwijzerde paden voor mountainbikers, ruiters, menners, fietsers komen enkele knelpunten aan het licht. Dit impliceert dat er op termijn mogelijke omleggingen dienen voorzien te worden om deze knelpunten op te lossen.
Recreatief medegebruik moet dus mogelijk zijn maar moet rekening houden met de draagkracht van het gebied en de specifieke natuurwaarden. Recreatieluwe zones
Recreatieconflicten Naast conflicten tussen recreatief gebruik en ecologische waarden zijn er tevens conflicten mogelijk tussen de diverse recreatiestromen onderling. Deze problemen situeren zich voornamelijk binnen het deelgebeid Kattevennen. Uit de laatste versie
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 33/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
van het toegankelijkheidsreglement zijn deze conflicten niet op te maken, vermits deze kaarten slechts melding maken van op het terrein bewegwijzerde paden. Ook aan deze doelstelling wordt door het deelplan 2 van dit RUP zeker tegemoet gekomen door de omzetting van de bestemming recreatie naar natuurgebied. Dit deelplan wordt gevrijwaard van recreatieve functies. Het vrijwaren van gebieden in het bos- en natuurgebied is op een locatie als Kattevennen – die historisch als dusdanig is gegroeid – enkel mogelijk als de bestaande recreatieve activiteiten en hun infrastructuren geclusterd worden. In dat opzicht kadert deelplan 1 ook in deze beheersdoelstellingen. Besluit: De negatieve effecten op de fauna, flora en biodiversiteit kunnen voor deelplan 1, omwille van een aantal milderende maatregelen, als beperkt beschouwd worden (-1). Voor deelplan 2 kan heel duidelijk geconcludeerd worden dat de opmaak van dit RUP een positief effect (+3) heeft op het gebied omdat het jeneverbessenbos in de toekomst behouden zal worden en een aangepast beheer kan krijgen waardoor het beschermd en versterkt wordt.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 34/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
ENERGIE- EN GRONDSTOFFENVOORRADEN Voor deelplan 1 zullen er voor de aanleg van de parking en de ruiterinfrastructuren energie- en grondstoffenvoorraden aangesneden worden maar gezien het een project van relatief beperkte omvang betreft, is dit geen uitzonderlijke aansnijding. Ook voor het gebruik van de nieuwe infrastructuren zullen geen bijzondere of geen bijzondere hoeveelheden energie- en grondstoffenvoorraden aangesneden moeten worden. Besluit: Voor de discipline “energie- en grondstoffenvoorraden” worden geen abnormale of uitzonderlijke effecten verwacht. De effectenbeoordeling is neutraal (0).
BODEM
gebruikt worden; daarmee wordt bijvoorbeeld bedoeld een grassubstraat op basis van lavazand en lavakorrel zodat een zeer groene parking verkregen wordt. De toegang en de bedieningsweg worden wel verhard om de efficiëntie van de parking te garanderen. De toegang wordt voorzien via de Kattevennenstraat en kan verhard worden in een ander materiaal dan de parkeerplaatsen; voorwaarde daarbij is ook weer dat de verharding waterdoorlaatbaar is. Het is zeker niet de bedoeling om de toegangsweg in asfalt te voorzien, maar bijvoorbeeld de verharding die de provincie ook gebruikt voor haar fietsroutenetwerk en dat is een soort halfverharding in kalksteen (opletten met uitspoeling). Er kan ook gedacht worden aan gekloven betonstraatstenen (uitzicht van straatkeien) met open voeg. De inplanting van de nieuwe ruiterinfrastructuren moet op een landschappelijke manier gebeuren; de aanplant van nieuwe groenvoorzieningen is daarbij belangrijk en in het bijzonder dient aandacht te gaan naar het afwerken van de bestaande bosrand ten opzichte van het recreatiegebied. Het aandeel verharding wordt voor de nieuwe ruiterinfrastructuren zoveel mogelijk beperkt en zoveel mogelijk voorzien in waterdoorlatende materialen. De impact op de bodem, infiltratiegevoeligheid, grondwaterstroming, … (zie ook discipline water) blijft door de milderende maatregelen beperkt.
In het plangebied (zowel deelplan 1 als deelplan 2) komt een droge zandbodem met weinig duidelijke ijzer en/of humus B horizont voor. Beide deelplannen zijn momenteel in gebruik als bos en kent geen bebouwing of constructies. In deelplan 1 wordt bij van een bosparking. verhardingsmaterialen. gras uitgevoerd. Er
de aanleg van de nieuwe parking uitgegaan van het principe Daarbij wordt in eerste instantie uitgegaan van duurzame De parkeerplaatsen worden niet verhard en liefst gewoon in mogen maximum waterdoorlaatbare verhardingsmaterialen
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 35/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Aangezien het perceel in gebruik is als bos, krijgt het op de landbouwtyperingskaart een zeer lage waardering en is het uiteraard niet opgenomen in het Herbevestigd Agrarisch Gebied (HAG). Besluit: Er zal een impact zijn op de bodem door het afgraven van gronden voor de bouw van nieuwe infrastructuren. Aangezien de oppervlakte van de bijkomende bebouwing beperkt is tot ongeveer 4764 m² en de verhardingen verplicht in waterdoorlatende materialen worden aangelegd, is de negatieve impact beperkt (-2). Er is geen enkel effect op het landbouwgebruik aangezien het om bos gaat.
WATER
Het deel van het RUP dat als nieuwe parking zal worden ingericht, is matig gevoelig (type 2) voor grondwaterstromingen. Het waardevol jeneverbessenbos is weinig gevoelig voor grondwaterstromingen (type 3).
De watertoetskaarten geven aan dat beide deelplannen van het plangebied gelegen zijn in niet overstromingsgevoelig gebied. Er is geen waterloop gelegen in of in de nabije omgeving van het plangebied.
De twee delen van het plangebied zijn gelegen in infiltratiegevoelig gebied. Dat wil zeggen dat de bodem het regenwater goed laat indringen. Het plangebied heeft een droge zandbodem. Het plangebied behoort niet tot het winterbed van een grotere rivier.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 36/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Het effect op de bestaande waterhuishouding van het gebied zal zeer beperkt blijven aangezien voor de nieuwe parking uitgegaan wordt van het principe van de bosparking die een aantal milderende maatregelen impliceert: er wordt slechts een zeer beperkt aandeel verharding toegelaten en de verharding die er wel zal komen, is verplicht waterdoorlaatbaar. Bovendien moet er een groot aandeel beplanting worden voorzien en dit zowel in de vorm van een bosrand als in de vorm van een raster van hoogstammige bomen. Daar waar de bijkomende bebouwing gerealiseerd wordt, is er een impact op de waterhuishouding. Uiteraard is de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater van toepassing. Het hemelwater dient in
eerste instantie zoveel mogelijk opgevangen en gebruikt te worden. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet vertraagd wordt afgevoerd. Er zullen dus bij de bouw van de infrastructuren voor de ruiterclub voorzieningen getroffen moeten worden om het regenwater op te vangen en te herbruiken.
In het plangebied zijn geen erosiegevoelige zones gelegen.
De nieuwe bebouwing die gerealiseerd zal worden binnen het plangebied betreft:
▪ ▪ ▪ ▪ ▪
een bijkomende buitenpiste (80 x 50m); in totaal dienen er ongeveer een 60-tal bijkomende stallen gerealiseerd te worden; stapelruimte (8 x 15m); hal (20 x 40m) om in de winter te kunnen trainen; grote rijhal (30 x 70m) om indoorwedstrijden te kunnen organiseren.
De buitenpiste kan beschouwd worden als een grote “zandbak” die volledig waterdoorlatend is. De aanleg van deze piste zal bijgevolg geen invloed hebben op het grond- of oppervlaktewater in het plangebied of zijn omgeving. Kenmerkend aan de constructie van een overdekte rijhal, inclusief stallen, stapelruimte en kleine hal is dat er geen kelderverdieping aangelegd zal worden. Het gedeelte van het plangebied dat als nieuwe parking bestemd wordt, is op de rand gekarteerd met hellingspercentages van 5 tot 10%. De toekomstige parking zelf is vrij vlak gelegen. Het jeneverbessenbos is vlak gelegen.
Dit soort van hallen wordt meestal ook zo opgevat dat de draagconstructie bestaat uit stalen kolommen met dakspanten. De funderingen zijn puntfunderingen die dus veel minder impact hebben op de bodem en het grondwater dan een standaard fundering die in gewone gebouwen toegepast wordt. Bovendien bestaat ook deze rijpiste - net zoals de openlucht piste - uit een ondergrond van waterdoorlatende materialen (zand) zonder dat daarvoor eerst een betonplaat werd gelegd. De overdekking zorgt er hier
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 37/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
wel voor dat het water niet op de bodem terecht komt, maar door het feit dat er geen betonplaat ligt, wordt het grondwater niet verstoord. De manier waarop deze constructies zijn opgevat, hebben dus als gevolg dat de impact op het grond- en of oppervlaktewater verwaarloosbaar is. Het regenwater dat op het dakvlak valt, zal opgevangen moeten worden zodat het kan gebruikt worden.
De nieuwe ruiterinfrastructuren die voorzien worden in het plangebied (deelplan 1) zijn van die aard dat ze geen luchtvervuiling veroorzaken. Ten opzichte van de bestaande toestand ontstaan er dus geen bijkomende effecten voor wat betreft de discipline lucht en klimatologische factoren. Besluit: Het te verwachten effect is neutraal (0).
Enkel de stallen zullen qua fundering iets meer impact hebben, maar aangezien er geen kelderverdieping is en het om eenvoudige constructies gaat die weinig draagkracht moeten hebben (beperkte muren en dakconstructie), wordt er niet verwacht dat er dieper dan 3.00 m in de grond gewerkt moet worden waardoor de impact van de bouw van deze stallen op het grond- en oppervlaktewater verwaarloosbaar is. Het effect op de grondwaterkwaliteit zal ook neutraal zijn aangezien er geen werken of handelingen binnen het plangebied zullen gebeuren die van enige invloed zijn op de waterkwaliteit. De kans dat geparkeerde wagens van bezoekers olie zullen lekken op deze parking is ook vrij klein en zal eerder een toevalligheid zijn en een alleenstaand geval dat geen invloed heeft op de grondwaterkwaliteit. Besluit: Dankzij het principe van de bosparking, de verplichte opvang van hemelwater ter hoogte van de (bijkomende) bebouwing en het feit dat het hier om droge zandbodem gaat, kan het effect voor wat betreft de discipline “water” als neutraal beschouwd worden (0).
LUCHT EN KLIMATOLOGISCHE FACTOREN De discipline 'lucht' bestudeert de effecten van emissies op de kwaliteit van de omgevingslucht, de kleinschalige en grootschalige transporten van polluenten in de lucht, de invloed van verontreiniging op de chemische samenstelling van de deposities (zowel van droge als natte deposities), de effecten van deze deposities en de effecten van het transport van stof en zwevende deeltjes. Geurhinder en fotochemische verontreiniging worden eveneens bestudeerd in deze discipline. Zoals reed verschillende malen aangegeven in deze nota handelt het RUP om een nieuwe parking die in feite een antwoord wil bieden op de bestaande parkeerproblematiek en parkeerdruk van het gebied voor dagrecreatie Kattevennen. Door de aanleg van de parking worden niet nog méér wagens aangetrokken tot het gebied, maar wordt voor de bestaande toestand een verbeterde situatie gecreëerd waardoor het gebied voor dagrecreatie beter kan functioneren en een betere organisatie zal kennen van de activiteiten die er plaatsvinden.
GELUID Bij de realisatie van infrastructuurwerken worden vaak zware machines en voertuigen ingezet die voor aanzienlijke geluidsoverlast kunnen zorgen. De impact hiervan wordt bepaald op basis van types en aantallen van de ingeschakelde machines en voertuigen. De geluidshinder wordt ook veroorzaakt door aan- en afvoer van (bouw)materialen langs toegangswegen naar de werf. Dit gaat allemaal over tijdelijke geluidshinder. Hier kan echter nog geen inschatting van gemaakt worden. Naast de tijdelijke geluidsoverlast, is er de geluidsoverlast wanneer het RUP gerealiseerd is. In dit geval gaat het in het bijzonder over de geluidsoverlast afkomstig van het verkeer dat naar de parking en het recreatiegebied geleid wordt. In de aanlegfase zal er tengevolge van het realiseren van infrastructuur (parking en nieuwe gebouwen ruiters) een toename zijn van het geluidsniveau in de omgeving. Dit zal in dit geval een invloed hebben op de kwaliteit van het milieu en kan effecten hebben op de volgende aspecten: ▪ negatieve invloed op kwaliteitsbeleving van het milieu; ▪ rustverstoring van fauna (o.a. populatiewijzigingen). Voor wat betreft de uitbatingsfase kan gesteld worden dat er ten opzichte van de huidige situatie geen bijkomende geluidseffecten gegenereerd worden. Zoals reed gesteld bij de voorgaande discipline (lucht en klimatologische factoren) handelt het RUP om een nieuwe parking die in feite een antwoord wil bieden op de bestaande parkeerproblematiek en parkeerdruk van het gebied voor dagrecreatie Kattevennen. Door de aanleg van de parking worden niet nog méér wagens aangetrokken tot het gebied, maar wordt voor de bestaande toestand een verbeterde situatie gecreëerd waardoor het gebied voor dagrecreatie beter kan functioneren en een betere organisatie zal kennen van de activiteiten die er plaatsvinden. Besluit: Er zijn inzake de discipline “geluid” een aantal effecten te verwachten bij de aanlegfase ervan. Voor de uitbatingsfase wordt verwacht dat deze effecten niet groter worden ten opzichte van de huidige toestand. Bovendien
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 38/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Gelet op de geluidshinder bij de aanleg van de parking en gebouwen wordt het effect gering negatief beoordeeld (-1).
Besluit: Er worden geen significante effecten verwacht inzake de discipline “landschap en cultureel erfgoed” (0).
LICHT, WARMTE EN STRALINGEN De parking en de voetgangersassen van en naar de parking zullen omwille van het subjectieve veiligheidsgevoel verlicht worden. Ook de ruiterpistes zullen verlicht worden om het gebruik ervan te optimaliseren. Om echter in dit bosgebied de lichtvervuiling tot een minimum te beperken, zal bij de keuze van de armatuur (zowel naar lichtsterkte als naar hoogte en andere factoren die hier invloed op kunnen hebben) erover gewaakt worden dat de verlichting tot een minimaal beperkt wordt. De verlichting van de parking wordt dus opgevat met oog op het beperken van het energieverbruik (duurzaamheidsprincipe) en het voorkomen van lichthinder. Verlichtingspalen moeten voldoen aan de principes neerwaartse lichtstroom, minimum doelgebied en minimum luminantie voor een voldoende en gelijkmatige verlichting, m.a.w. een goed verlichte parking met voetgangersassen en voldoende verlichte ruiterpistes zodat deze optimaal gebruikt kunnen worden met minimum verbruik én minimum lichthinder. Besluit: Er worden door de milderende maatregelen slechts beperkte negatieve effecten verwacht voor de discipline “licht, warmte en stralingen”. De effectenbeoordeling is neutraal (0).
LANDSCHAP EN CULTUREEL ERFGOED Het plangebied maakt geen deel uit van een beschermd landschap, dorps- of stadsgezicht. In het plangebied is ook geen beschermd monument gelegen. Gezien het principe van de bosparking gehanteerd wordt, zal de nieuwe parking - aan de hand van de milderende maatregelen opgenomen in de stedenbouwkundige voorschriften van het RUP - zo goed mogelijk geïntegreerd worden in de bestaande bosstructuur van zijn omgeving. De aanleg van de nieuwe gebouwen voor de manege zal eveneens geïntegreerd moeten worden in de bestaande landschappelijke structuur. Dat wil zeggen dat er veel aandacht moet gaan naar de aanplant van groenassen, bomenrijen, afwerking rand van het gebied ten opzicht van het aanliggende bosgebied, … . Deze voorwaarden zullen opgenomen worden in de stedenbouwkundige voorschriften zodat ze hard gemaakt zullen worden op terrein.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 39/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
MOBILITEIT De verdere uitbouw en versterking van het toeristisch-recreatief knooppunt type IIA Kattevennen impliceert uiteraard dat Kattevennen bereikbaar moet zijn en dat er voldoende ruimte moet zijn voor de werking en goede organisatie van de verschillende activiteiten die er plaatsvinden. In eerste instantie is er door de huidige parkeerdruk behoefte aan bijkomende parking. Hieronder wordt verduidelijkt aan de hand van een behoefte-onderzoek over hoeveel bijkomende parkeergelegen het gaat en in functie van welke activiteite. In tweede instantie is er nood aan bijkomende infrastructuren voor de ruiterclub aangezien er een tweede ruiterclub (LRV) bijkomend op het terrein gehuisvest zal worden. Ook deze gegevens worden mee opgenomen in onderstaand behoefte-onderzoek. Bestaande parking Kattevennen De bestaande parking omvat: ▪ ▪ ▪ ▪
60 parkeerplaatsen voor wagens in verharding (beton); 70 parkeerplaatsen voor wagens in gewapend gazon; 10 parkeerplaatsen voor bussen en paardentrailers (verhard); 8 parkeerplaatsen voor mobilhomes (verhard).
In het kader van de inrichting van de Toegangspoort tot het Nationaal Park werd zo weinig mogelijk signalisatie aangebracht omdat dit beschouwd werd als zichtvervuiling. Daardoor is het echter niet altijd duidelijk voor de gebruikers waar ze zich moeten parkeren en gebeurt het dat de mobilhomes op de plaatsen van de paardentrailers staan of omgekeerd.
Behoefte Ruiterclub Genk
▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
bijkomende buitenpiste (80 x 50m) grote hal (68 x 28m) paardenstallen (10 stallen zijn afgegeven aan het Bloso) paardenstallen (voor ruitertoerisme dienen stallen ter beschikking te staan) in totaal dienen er ongeveer een 60-tal bijkomende stallen gerealiseerd te worden parking: zowel voor paardenvervoer (trailers/camions) als personenwagens FREQUENTIE / JAAR
BEZOEKERS
DEELNEMERS
AUTO'S
TRAILERS
BUSSEN
FIETSERS
WEEKDAG
elke dag, uitgezonderd maandag
120
60
50
10
2
20
WEEKENDDAG
elk WE
240
80
100
15
EVENEMENT
3/jaar
1500
300
300
130
WEDSTRIJD
12 keer/jaar
1000/dag
300/dag
300
150
ANDERE
OPMERKINGEN
50 10
150
BEZOEK ANDERE
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 40/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Behoefte LRV De Lustige Dravers Genk
▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
buitenterrein (80 x 50m) stapelruimte (8 x 15m) hal (20 x 40m) om in de winter te kunnen trainen grote rijhal (30 x 70m) om indoorwedstrijden te kunnen organiseren zelf bouwen, uitbaten en onderhouden kan niet; club zou wel kunnen participeren parking paardentransport FREQUENTIE / JAAR
BEZOEKERS
DEELNEMERS
AUTO'S
TRAILERS BUSSEN
WEEKDAG
70
20
20
10
25
oefeningen
WEEKENDDAG
5
60
100
50
40
gewestelijke wedstrijden
EVENEMENT
1
6000
700
1200
350
provinciale wedstrijd
WEDSTRIJD
3
1500
700
700
350
ANDERE
1
9000
700
2000
400
FIETSERS
ANDERE
OPMERKINGEN
tornooien 20
nationale wedstrijd als er plaats is natuurlijk
In de (gemeenschappelijke) behoefte naar accommodatie van deze twee clubs kunnen de hallen en pistes door beide clubs worden gebruikt. De afmeting van de hal 30 x 70m is een minimumvereiste voor het organiseren van nationale wedstrijden jumping en dressuurwedstrijden.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 41/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Vzw Kattevennen - Europlanetarium
WEEKDAG
FREQUENTIE / JAAR BEZOEKERS 300 keer meer dan 100
AUTO'S
WEEKDAG
100 keer
meer dan 50
WEEKDAG
50 keer
meer dan 100
25 tot 50
WOENSDAG
50 keer
meer dan 100
25 tot 50
10
BUSSEN 2 tot 4
FIETSERS
ANDERE: MOBILHOMES
meer dan 50
OPMERKINGEN voornamelijk juli en augustus voornamelijk juli en augustus voornamelijk juli en augustus
WEEKENDDAG
50 keer
100 tot 500
meer dan 50
EVENEMENT
4 keer
500 tot 1000
meer dan 100
EVENEMENT
4 keer
1000 tot 2500
meer dan 200
meer dan 150
EVENEMENT
2 keer
meer dan 2500
meer dan 500
meer dan 500
ANDERE: MOBILHOMES
100 keer
2
ANDERE: MOBILHOMES
180 keer
4
ANDERE: MOBILHOMES
100 keer
6 tot 8
mobilhomes hebben een afzonderlijke parking
De vzw Kattevennen-Europlanetarium krijgt jaarlijks meer dan 50.000 bezoekers: ▪ 32.000 bezoekers: groepsbezoek aan het Planetarium (scholen, senioren, … meestal per bus); ▪ 8.000 bezoekers: individueel bezoek aan het Planetarium (voornamelijk op woensdagnamiddag en zondag); ▪ 10.000 bezoekers: individueel bezoek aan de Toegangspoort van het Nationaal Park (winkel, Stenenpad, gratis tentoonstelling, …). Vanaf maart 2010 is de nieuwe Full Dome-infrastructuur in gebruik. Dit zal leiden tot een toename van: ▪ bezoekers op woensdag vanaf maart 2010; ▪ bezoekers op vrijdag vanaf maart 2010; ▪ bezoekers op zaterdag vanaf juni 2010 (momenteel zijn er nog geen zaterdagvoorstellingen, maar vanaf dan wel); ▪ bezoekers op zondag vanaf maart 2010. De grote meerderheid van deze bijkomende bezoekers zal met de auto komen aangezien zijn van heel Vlaanderen komen.
10
Gerekend met 3 à 4 personen per wagen.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 42/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Minigolf FREQUENTIE / JAAR WEEKDAG
20 keer
BEZOEKERS 100 tot 200
AUTO'S 25 tot 50
WOENSDAG
15 keer
100 tot 200
25 tot 50
WEEKENDDAG
30 keer
100 tot 200
25 tot 50
BUSSEN
FIETSERS
1
OPMERKINGEN vooral juli en augustus
De minigolf krijgt jaarlijks 11.000 bezoekers. De bezoekerspiek valt in de periode april tot en met september: ▪ weekends (vooral zondagen); ▪ woensdagen; ▪ weekdagen in juli en vooral augustus. Deze bezoekerspiek valt in de zomer gelijktijdig met de activiteiten van de ruiters die elk weekend in de zomer georganiseerd worden. Er wordt elk jaar wel een domeinkalender opgemaakt waarop alle activiteiten ingevuld worden en alle betrokken partijen van elkaar weten wanneer (druk bezochte) activiteiten plaatsvinden. Schilderijententoonstelling Fran Kusters in het Bezoekersonthaal
Taverne De Krater FREQUENTIE / JAAR
BEZOEKERS
AUTO'S
BUSSEN
FIETSERS
OPMERKINGEN
WEEKDAG WOENSDAG
20 keer
meer dan 100
25 tot 50
WEEKENDDAG
40 keer
100 tot 200
25 tot 50
Het aantal bezoekers aan taverne De Krater is niet gekend. Er kan worden uitgegaan van het feit dat de dagen waarop de taverne veel bezoekers krijgt min of meer gelijk vallen met de topdagen van de minigolf. Het kan dus zijn dat er in deze tabel dubbele tellingen voorkomen met de minigolf, maar er komen ook andere bezoekers (fietsers, wandelaars, …) die nergens geregistreerd worden maar dus nog bijkomend in het domein aanwezig zijn. De bezoekerspiek valt in de periode april tot en met september: ▪ weekends (vooral zondagen); ▪ woensdagen; ▪ weekdagen in juli en vooral augustus; ▪ dagen waarop de Toegangspoort van het Nationaal Park bijzondere activiteiten organiseert. Daarnaast zijn er op vrijdagavonden en zaterdagavonden vaak feesten, recepties, fuiven, … en dit het ganse jaar door. Deze bezoekers komen sowieso allemaal met de wagen naar het domein. Soms levert dit conflicten met de paardentrailers of mobilhomes die blijven overnachten op de parking.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 43/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Nationaal Park Hoge Kempen De wandelaars in het Nationaal Park Hoge Kempen wordt continu elektronisch geteld op 10 onafhankelijke punten waardoor een heel volledig en realistisch beeld van het gebruik van het wandelwegennetwerk geleverd kan worden. De wandeltellingen voor Kattevennen zijn de volgende: ▪ ▪ ▪
2007: 26.866 wandelaars; 2008: 26.283 wandelaar; 2009: 25.188 wandelaars (tot en met eind september).
Deze bezoekersaantallen leveren volgende gemiddelden op: ▪ een gemiddelde van 74 wandelaars per dag gedurende 2007; ▪ een gemiddelde van 72 wandelaars per dag gedurende 2008; ▪ een gemiddelde van 92 wandelaars per dag gedurende 2009 tot en met eind september. Hierbij werd geen onderscheid gemaakt naargelang de week- of weekenddagen of naar gelang de seizoenen en er zijn uiteraard wel drukker bezochte periodes in een jaar, maar het geeft in dit behoefte-onderzoek toch een beeld over de aanwezigheid van de wandelaar die geen gebruik maakt van de verschillende attractiepunten van Kattevennen en enkel komen voor een wandeling in de natuur. Als er gemiddeld 3 personen per wagen gerekend wordt, dan leidt dit tot volgende cijfers: ▪ 24 geparkeerde wagens per dag gedurende 2007; ▪ 24 geparkeerde wagens per dag gedurende 2008; ▪ 30 geparkeerde wagens per dag gedurende 2009.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 44/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
Conclusie uit het behoefte-onderzoek voor parkeren Uit bovenvermelde gegevens kan afgeleid worden dat voor het grootse gedeelte van de activiteiten die plaatsvinden op het domein Kattevennen er ongeveer 325 parkeerplaatsen nodig zijn voor bezoekersparkeren, 55 plaatsen voor paardentrailers en 8 plaatsen voor mobilhomes. Tot deze conclusie wordt gekomen door de som van het aantal wagens op de meest voorkomende gebruikersdag: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Ruiterclub Genk: LRV De Lustige Dravers Genk: Europlanetarium: Minigolf: Taverne De Krater: Nationaal Park Hoge Kempen
100 wagens + 15 trailers 50 wagens + 40 trailers 50 wagens + 8 mobilhomes 50 wagens 50 wagens 25 wagens
Rekening houdend met het aantal reeds bestaande parkeerplaatsen op het domein (130 plaatsen voor wagens, 10 plaatsen voor bussen en trailers, 8 plaatsen voor mobilhomes), wil dat zeggen dat er ongeveer 195 parkeerplaatsen voor wagens en 45 plaatsen voor paardentrailers bijkomend aangelegd zouden moeten worden om tegemoet te komen aan de dagelijkse behoefte van de verschillende activiteiten. In eerste instantie wil dit RUP tegemoet komen aan de reeds bestaande behoefte van de huidige activiteiten in Kattevennen (Ruiterclub Genk, Europlanetarium, Minigolf, Taverne De Krater, Nationaal Park Hoge Kempen). Het gaat hier om een bestaande (dagelijkse) behoefte die momenteel niet kan worden gedekt door de bestaande parking. Dit RUP voorziet voor de huidige activiteiten geen uitbreiding in activiteiten, evenementen, bezoekersaantallen, verkeersdruk, … maar gaat uit van de situatie zoals die vandaag is. Het RUP biedt dus een oplossing voor de chaos en het ongestructureerd parkeren zoals dat vandaag gebeurd. In tweede instantie zal dit RUP ervoor zorgen dat de ruiterinfrastructuren uitgebreid worden zodat enerzijds tegemoet gekomen wordt aan de behoefte van de Ruiterclub Genk vandaag en anderzijds de LRV De Lustige Dravers bijkomend kan gehuisvest worden op Kattevennen. Beide clubs zullen gemeenschappelijk gebruik maken van deze bestaande en nieuwe infrastructuren. Het vestigen van een bijkomende ruiterclub levert echter wel een bijkomende parkeerbehoefte van 50 wagens en 40 paardentrailers op. Het aantal extra parkeerplaatsen dat hiervoor nodig is, is 15% van het totaal aantal plaatsen (325) en kan dus als beperkt worden beschouwd, het aantal extra plaatsen voor trailers is 72% en is dus groot. Het is dus niet de bedoeling om door de aanleg van deze parking een stijging door te voeren van verkeersdruk, aantal bezoekers en evenementen, maar wel om de bestaande voorzieningen te optimaliseren voor de verkeersdruk, bezoekersaantallen en evenementen die er vandaag zijn. Het gaat hier om de tegemoetkoming aan een reële behoefte en niet om de uitbreiding van verkeer en activiteiten, met uitzondering van de bijkomende ruiterclub die voor een beperkt aantal extra wagens en een groter aantal trailers zorgt. Voor de grotere evenementen zal in de toekomst steeds beroep gedaan moeten worden op grotere randparkings waarvoor dan shuttle-diensten georganiseerd kunnen worden. Het is niet de bedoeling dat het RUP aan deze behoefte een antwoord biedt. De organisaties, verenigingen en de stad Genk moeten dit wel meenemen als aandachtspunt voor het mobiliteitsbeleid. Besluit: De aanleiding tot de opmaak van dit RUP zijn een aantal knelpunten die zich inzake mobiliteit voordoen. Het voorstel dat in dit RUP is opgenomen, wil de bestaande parking uitbreiden, een afzonderlijke parking inrichten voor de ruiters met trailers en dit alles ruimtelijk geclusterd bij de bestaande infrastructuren. Het gebied wordt dus duidelijk geordend en gestructureerd op vlak van mobiliteit, het gebied kent een duidelijke toegang, de parkeerdruk zal afnemen op plaatsen waar het niet wenselijk is dat geparkeerd wordt en de toekomstige inrichting zorgt ervoor dat de conflictsituaties tussen de verschillende soorten bezoekers tot een minimum herleid worden (bv. paardenvervoer versus wandelaars, fietsers). De effecten die de realisatie van het RUP met zich meebrengen op de mobiliteit in het gebied en zijn omgeving worden dan ook als positief beschouwd (+3).
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 45/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
6.2
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
CONCLUSIE
Het plangebied maakt geen deel uit van de bijlage I en II van het BVR van 10/12/2004. Het plangebied is ook niet gelegen in een SBZ of in de onmiddellijke omgeving van een SBZ. De opmaak van een passende beoordeling voor het RUP is dan ook niet vereist. ▪
▪ ▪ ▪
▪
Het RUP vormt het juridisch-planologisch kader waarbinnen een nieuwe parking aangelegd kan worden voor Kattevennen, nieuwe infrastructuren voor de ruiters gerealiseerd kunnen worden en het waardevolle jeneverbessenbos gehandhaafd, beschermd en versterkt kan worden. Het RUP zal op die manier bijdragen tot de ontwikkeling en de versterking van het toeristisch-recreatief knooppunt type IIA dat op provinciaal niveau geselecteerd werd in het PRSL. De nieuwe parking wil beantwoorden aan een reële, concrete behoefte aan parkeren. De uitbreiding van de infrastructuren voor de ruiterclubs wil beantwoorden aan een reële, concrete behoefte van de clubs. De gewestplanwijziging van dagrecreatiegebied naar natuurgebied wil de bestaande waardevolle toestand van het jeneverbessenbos behouden en beschermen en in de toekomst door gepaste beheersmaatregelen verder laten ontwikkelen. Het RUP is een uitvoering van het ruimtelijk beleid zoals omschreven in het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Limburg.
In het RUP worden een aantal maatregelen genomen die ervoor zullen zorgen dat de milieueffecten bij de realisatie van de verschillende deelaspecten zo minimaal mogelijk zijn. Het RUP streeft er immers naar om via de stedenbouwkundige voorschriften ervoor te zorgen dat de twee deelgebieden op een duurzame manier geïntegreerd worden in het bestaande boslandschap met maximaal behoud van de bestaande potenties. Er kan in het algemeen gesteld worden dat het realiseren van de doelstellingen van het RUP geen significante milieueffecten in de verschillende disciplines zal teweeg brengen. Er wordt dan ook verzocht om in navolging van dit document uiterlijk binnen de 30 dagen na ontvangst van het verzoek tot raadpleging het advies over te maken door betekening of tegen ontvangstbewijs aan de initiatiefnemer.
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 46/47
Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Parking Kattevennen”
7 7.1
Screeningsnota: Verzoek tot raadpleging Onderzoek naar de planMER-plicht
BIJLAGEN TOELICHTINGSNOTA PRUP PARKING KATTEVENNEN
Libost-Groep nv. ontwerp- en adviesbureau NOT02B-09297.12B
14 juni 2010
pag. 47/47