jaarverslag 2003
Brought to you by Global Reports
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Bezoekadres:
Basisweg 30, 1043 AP Amsterdam
Postadres:
Postbus 376, 1000 EB Amsterdam
Telefoon:
020 - 585 9111
Het jaarverslag is digitaal beschikbaar via http://www.telegraafholding.nl Voor meer informatie:
[email protected]
The annual report is available in the English language via http://www.telegraafholding.nl For more information:
[email protected]
Brought to you by Global Reports
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is een onafhankelijke Nederlandse mediagroep. Informatie is de kern van ons bestaan. Continuïteit, onafhankelijkheid en winstgevendheid zijn de basis van het beleid. De toekomst ligt in het optimaliseren van bestaande activiteiten, het ontwikkelen van nieuwe concepten en het benutten van kansen binnen en buiten Nederland.
Brought to you by Global Reports
HOLDINGDIRECTIE drs. F.Th.J. Arp RA (1954)
mr. J. Olde Kalter (1944)
De heer drs. F.Th.J. Arp RA is per 1 juli 1997 in dienst
De heer mr. J. Olde Kalter is per 1 januari 1995 be-
getreden als directeur. In de periode 1991 tot en met
noemd tot directeur en is tevens hoofdredacteur van Dagblad
30 juni 1997 was hij als partner verbonden aan de maat-
De Telegraaf. Sinds 1970 is hij in dienst bij De Telegraaf en
schap Deloitte & Touche Registeraccountants. Daarvoor was
heeft diverse functies binnen het concern bekleed, waaronder
hij reeds in de accountantspraktijk werkzaam. De heer Arp
in de Verenigde Staten. De heer Olde Kalter studeerde rechten
heeft bedrijfseconomie en accountancy gestudeerd aan de
aan de universiteit te Utrecht.
Erasmus Universiteit te Rotterdam.
drs. A.J. Swartjes (1949) drs. ing. W.O. Kok (1961)
De heer drs. A.J. Swartjes is sinds 1 januari 1991
De heer drs. ing. W.O. Kok is per 1 januari 1999
directeur. Vanaf 1978 heeft hij diverse functies bekleed binnen
benoemd tot directeur. Sinds 1986 is hij in dienst bij De
het Telegraaf-concern. In de periode 1974 tot en met 1978
Telegraaf en heeft verschillende functies bekleed, waaronder
was hij achtereenvolgens werkzaam bij Reader’s Digest en
bedrijfsleider van de Amsterdamse krantendrukkerijen en
bij Colgate/Palmolive. De heer Swartjes studeerde economie
adjunct-holdingdirecteur techniek. De heer Kok studeerde
aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
werktuigbouwkunde aan de HTS te Amsterdam en economie aan de Universiteit van Amsterdam.
2
Brought to you by Global Reports
INHOUD Samenstelling raad van commissarissen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Overige gegevens
Bericht van de raad van commissarissen aan aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Uitgaven en activiteiten van het Telegraaf-concern . . . . . . . 54
Geconsolideerde kerncijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Accountantsverklaring en dividendvoorstel . . . . . . . . . . . . . . . 57
Verslag over het jaar 2003 van de Stichting
Gebeurtenissen na balansdatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Administratiekantoor van aandelen
Statutaire bepalingen omtrent de bestemming
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
van de winst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Bijzondere statutaire rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Jaarverslag
Kengetallen per balansdatum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Directies dochterondernemingen januari 2004 . . . . . . . . . . 64
Verslag van de holdingdirectie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Uitgeefactiviteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 – Landelijke dagbladen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 – Regionale dagbladen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 – Huis-aan-huisbladen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 – Tijdschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Overige activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Deelnemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Vooruitzichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Code Corporate Governance. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Jaarrekening
Geconsolideerde balans. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Geconsolideerde winst- en verliesrekening. . . . . . . . . . . . . . . . 33 Grondslagen voor consolidatie, balanswaardering en resultaatbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Toelichting op de geconsolideerde balans . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Kasstroomoverzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Balans N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf. . . . . . . . . . . 46 Winst- en verliesrekening N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Toelichting op de balans en winst- en verliesrekening . . . . 49
3
Brought to you by Global Reports
SAMENSTELLING RAAD VAN COMMISSARISSEN* A.J. van Puijenbroek, voorzitter
L.G. van Aken
Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . 56 jaar
Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . 63 jaar
Nationaliteit: . . . . . . . . . Nederlandse
Nationaliteit: . . . . . . . . . Nederlandse
Functie: . . . . . . . . . . . . . . directeur N.V. Exploitatiemaatschappij
Functie: . . . . . . . . . . . . . . voormalig directielid
Van Puijenbroek
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
Commissariaten: . . . . . Media Groep Limburg B.V.
Eerste benoeming: . . . 30 - 05 - 2002
Eerste benoeming: . . . 15 - 05 - 1975
Lopende termijn: . . . . . 2002 – 2006
Lopende termijn: . . . . . 2003 – 2007
mr. W. Overmars W.H. Charles, vice-voorzitter
Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . 71 jaar
Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . 70 jaar
Nationaliteit: . . . . . . . . . . Nederlandse
Nationaliteit: . . . . . . . . . . Nederlandse
Commissariaten: . . . . . Bavaria N.V.
Functie: . . . . . . . . . . . . . . . voormalig directielid
Eerste benoeming: . . . 05 - 06 - 1996
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
Lopende termijn: . . . . . 2000 – 2004
Commissariaten: . . . . . Media Groep Limburg B.V. Eerste benoeming: . . . 15 - 06 - 1994 Lopende termijn: . . . . . 2002 – 2005
prof. dr. W. van Voorden Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . 61 jaar Nationaliteit: . . . . . . . . . . Nederlandse
ir. H.L. Weenen, secretaris
Functie: . . . . . . . . . . . . . . . voorzitter CTZ (College Toezicht
Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . 59 jaar
Zorgverzekeringen)
Nationaliteit . . . . . . . . . . . Nederlandse
Emeritus hoogleraar Erasmus
Eerste benoeming . . . . 26 - 06 - 1980
Universiteit Rotterdam
Lopende termijn . . . . . . 2000 – 2004
Emeritus Hoogleraar Universiteit van Tilburg Commissariaten . . . . . . Batenburg Beheer N.V.,
ir. M. Tiemstra
E.I.M. Groep B.V. (Economisch Instituut
Leeftijd . . . . . . . . . . . . . . . . 49 jaar
Midden- en kleinbedrijf)
Nationaliteit . . . . . . . . . . . Nederlandse
Eerste benoeming . . . . 04 - 06 - 1997
Functie. . . . . . . . . . . . . . . . lid raad van bestuur Achmea/Eureko
Lopende termijn . . . . . . 2001 – 2005
Commissariaten . . . . . . Vendopolis Eerste benoeming . . . . 05 - 06 - 2003 * 31 december 2003
Lopende termijn . . . . . . 2003 – 2007
4
Brought to you by Global Reports
Bericht van de raad van
Buiten aanwezigheid van de directie hebben wij ons eigen
commissarissen aan aandeelhouders
functioneren, de relatie tot de directie en de samenstelling en het functioneren van de directie besproken.
Hierbij bieden wij u aan het verslag, de balans per
In het verslagjaar nam één van onze leden van de raad
31 december 2003 en de winst- en verliesrekening over
van commissarissen deel aan een overlegvergadering met
2003 met de toelichtingen, zoals deze door de directie zijn
de centrale ondernemingsraad.
samengesteld. De jaarrekening is gecontroleerd en akkoord bevonden
Graag willen wij onze erkentelijkheid betuigen aan de
door Deloitte Accountants te Amsterdam, zoals blijkt uit de in
directie en medewerkers voor de wijze waarop zij in 2003
dit verslag opgenomen verklaring. De jaarrekening is door ons
hun taak hebben verricht.
besproken met de accountant in de jaarlijkse bijeenkomst en vervolgens door ons vastgesteld. Wij stellen u voor: Overeenkomstig het voorstel en met instemming van
De jaarrekening over 2003 overeenkomstig de aange-
de algemene vergadering van aandeelhouders d.d. 24 april
boden stukken goed te keuren.
2003 werd de heer A.J. van Puijenbroek herbenoemd en
De directie te dechargeren voor het gevoerde beleid en
mevrouw ir. M.Tiemstra benoemd tot commissaris van N.V.
de commissarissen voor het gehouden toezicht.
Holdingmaatschappij De Telegraaf waarmee is voorzien in de
Het dividend over het boekjaar 2003 per aandeel van
vacature van mevrouw J.A. Brewer-de Koster.
1 0,25 nominaal vast te stellen op 1 0,11 in contanten (2002: 1 0,11 in contanten per aandeel van 1 0,25
Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf heeft besloten om het aantal
nominaal).
leden van de raad van commissarissen te verlagen tot vijf.
De betaalbaarstelling van het dividend te bepalen op 20 april
In verband met het bereiken van de statutaire leeftijdsgrens
2004 bij de ABN-Amro Bank N.V. te Amsterdam.
zullen de heren mr. W. Overmars en de heer W.H. Charles in respectievelijk 2004 en 2005 aftreden. De vacatures die
Namens de raad van commissarissen
hierdoor ontstaan, zullen niet worden ingevuld. Wij hebben
A.J. van Puijenbroek, voorzitter
ons voorgenomen de heer ir. H.L. Weenen te herbenoemen tot commissaris. De centrale ondernemingsraad van N.V. Amsterdam, 11 maart 2004.
Holdingmaatschappij De Telegraaf heeft inmiddels ter zake van de beoogde herbenoeming positief geadviseerd. Ons college heeft met de directie in het afgelopen jaar achtmaal vergaderd en onder meer aandacht besteed aan de organisatie en de strategie, risico’s verbonden aan de onderneming en de financiële zaken. In het verslagjaar is in het bijzonder aandacht besteed aan onze deelneming in de Brouwer Groep. Voor een reactie op de Nederlandse corporate governance code wordt verwezen naar pagina 29 in dit jaarverslag.
5
Brought to you by Global Reports
LEKKER. DE TELEGRAAF OP ZONDAG.
V
oor het bereiken van de lezer moeten en kunnen nieuwe
wegen worden bewandeld. Dat kan door oog te hebben voor veranderend consumentengedrag en nauwkeuriger te kijken naar doelgroepen en hun belevingswereld. Het kan ook door een oplossing te bieden voor wellicht het grootste dilemma: de beperkte tijd die lezers hebben. De zondagkrant komt aan dat dilemma tegemoet. Dagblad De Telegraaf wil zich onderscheiden in de markt, maar niet door lezers gedurende de week met extra redactie en dus informatie te bedienen. Dat zou de huidige balans verstoren in de tijd die nodig is om de doordeweekse krant te lezen. De consument is op zondag een ander mens, met een andere dagbeleving en de bereidheid tijd te nemen voor het lezen van de krant. Het gaat dan niet alleen om actueel nieuws en sport, maar ook om nieuwe redactionele elementen in de sfeer van lifestyle, living en showbizz. De adverteerder treft op zondag lezers aan, die in alle rust reclameboodschappen tot zich nemen. De consument neemt op zondag de grote aankoopbeslissingen door de ’state of mind’ waarin hij zich op deze dag bevindt. En De Telegraaf doorbreekt op zondag het reclamemonopolie van de audiovisuele media.
Brought to you by Global Reports
GECONSOLIDEERDE KERNCIJFERS N.V. HOLDINGMAATSCHAPPIJ DE TELEGRAAF Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.
2003
Netto-omzet
2002
683.556
704.462
39.276
35.985
23.876
21.752
Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill
Bedrijfsresultaat ná afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill
Financiële baten en lasten
–
49.429
6.471
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen
–
25.553
28.223
1.321
12.491
Vennootschapsbelasting over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Buitengewoon resultaat ná belastingen
Resultaat ná belastingen
–
Aandeel derden
—.—
–
21.235
26.874
–
5.503
1.109
Netto resultaat
590
–
25.765
–
4.913
–
25.765
–
4.913
Resultaatbestemming: Ten laste van overige reserves Dividenduitkering (ten laste van reserves) Uitkeringspercentage
Kasstroom uit operationele activiteiten
5.775
5.775
p.m.
p.m.
62.172
33.059
Per aandeel: Resultaat
–
1 0,49
–
1 0,09
Kasstroom uit operationele activiteiten
1 1,18
1 0,63
Dividend
1 0,11
1 0,11
Aantal personeelsleden ultimo (fte)
4.357
4.553
7
Brought to you by Global Reports
Verslag over het jaar 2003
van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf. De herbenoeming
van de Stichting Administratiekantoor
van Deloitte & Touche als accountant van het Telegraaf-concern
van aandelen N.V. Holdingmaatschappij
werd eveneens door onze stichting gesteund.
De Telegraaf In de bestuursvergadering van 2 september 2003 zijn In het jaar 2003 nam het aantal door onze stichting
de halfjaarcijfers van het Telegraaf-concern besproken. Het
uitgegeven royeerbare certificaten van aandelen N.V. Holding-
bestuur heeft kennis genomen van de concept-code corpo-
maatschappij De Telegraaf toe met 3.790.228 certificaten
rate governance van de commissie Tabaksblat en de reactie
en bedroeg 32.125.930 (van nominaal 1 0,25) per 31
van de directie van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
december 2003, overeenkomend met een nominaal bedrag
op dit concept.
van 1 8.031.482,50. Tegenover deze certificaten werd een gelijk aantal aandelen in administratie gehouden.
Stichting Administratiekantoor van aandelen
In de bestuursvergadering van 1 april 2003 is de heer
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
prof dr. W.M. Lammerts van Bueren (bestuurslid A) benoemd
prof.dr. W.M. Lammerts van Bueren, voorzitter
tot voorzitter en de heer prof. W.P. Moleveld RA tot bestuurs-
mevrouw J.A. Brewer-de Koster, secretaris
lid A. Het bestuur heeft in deze vergadering afscheid geno-
mr. J.S. Dienske
men van de heer A. Harms in verband met het bereiken van
prof. W.P. Moleveld RA
de statutaire leeftijdsgrens. De rekening en verantwoording
E.H. van Puijenbroek
over het boekjaar 2002 van onze stichting is besproken en goedgekeurd. Het verslag van onze stichting in het jaarver-
Amsterdam, maart 2004.
slag van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is door onze bestuursleden geaccordeerd. De jaarrekening van N.V. Hol-
Onafhankelijkheidsverklaring
dingmaatschappij De Telegraaf en het dividendvoorstel over 2002 zijn uitgebreid met de directie besproken. Het bestuur heeft besloten om in het voor- en najaar, na het verschijnen
De directie van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf en
van de jaarcijfers en halfjaarcijfers, bijeen te komen. De jaar-
het bestuur van de Stichting Administratiekantoor van aandelen
lijkse vergadering van aandeelhouders van N.V. Holdingmaat-
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf verklaren hiermede
schappij De Telegraaf werd op 24 april 2003 in Amsterdam
dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de ten aanzien
gehouden. Onze stichting, vertegenwoordigd door haar voor-
van de onafhankelijkheid van het bestuur van de Stichting
zitter, heeft gestemd voor de door de raad van commissaris-
Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij
sen gedane voorstellen tot goedkeuring van de jaarrekening
De Telegraaf gestelde eisen in Bijlage X bij het Fondsenregle-
over het boekjaar 2002, delging van het verlies en vaststel-
ment van de Amsterdam Exchanges N.V. te Amsterdam.
ling van het dividend ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen en de decharge van directeuren en com-
Directie N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
missarissen. Onze stichting steunde de voorstellen tot
Bestuur Stichting Administratiekantoor van
machtiging van de directie tot inkoop van eigen aandelen, de
aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
herbenoeming van de heer A.J. van Puijenbroek en de Amsterdam, maart 2004.
benoeming van de mevrouw ir. M. Tiemstra tot commissaris
8
Brought to you by Global Reports
proces waaraan het Telegraaf-concern overigens ook zelf
VERSLAG VAN DE HOLDINGDIRECTIE
een bijdrage levert. Tijdschriften kennen een steeds kortere levenscyclus en de daling in de oplagen van dagbladen lijkt structureel. De kruispunten waarop de tijdbesteding van consu-
Voorwoord
menten en de geldstromen van adverteerders elkaar ont-
Voor het derde achtereenvolgende jaar was er sprake
moeten, lijken door de overgang van een analoge naar een
van dalende advertentie-inkomsten bij de kranten. Vooral per-
digitale wereld definitief te veranderen. Vroeger had de
soneelsadvertenties en gerubriceerde advertenties kregen
uitgever grote invloed op tijd en plaats van mediaconsumptie
het zwaar te verduren onder invloed van de laagconjuctuur
(zogenoemde push economie), nu is er sprake van een zo-
en de concurrentie van internet. Daarnaast stonden bij de
genoemde pull economie waarin de consument, dankzij de
landelijke- en regionale dagbladen ook de inkomsten uit de
digitale ontwikkelingen, zelf bepaalt waar en hoe hij of zij
lezersmarkt onder druk.
welke media informatie afneemt en daar bovendien al dan
Als gevolg van de voortdurende druk op het resultaat
niet interactief mee omgaat. En uiteraard gaat de adver-
is ook in het jaar 2003 veel aandacht besteed aan bezui-
teerder mee.
nigingen. Zo zijn, in het kader van de in 2002 en 2003
Dit dwingt ons de zich steeds wijzigende kruispunten
aangekondigde reorganisatieplannen, per eind 2003 bij de
op te zoeken door enerzijds het toevoegen van digitale moge-
Amsterdamse bedrijven en bij de regionale dagbladen in totaal
lijkheden aan onze producten en anderzijds het ontwikkelen
circa 540 (fulltime) arbeidsplaatsen vervallen. Eind 2003
van nieuwe concepten, die wij als media-exploitant onder-
hadden in dit verband ruim 400 werknemers hun functie
scheidend, dat wil zeggen beter en/of goedkoper kunnen
verloren, waarvan 50 herplaatst, onder gebruikmaking van
leveren, al dan niet gekoppeld aan onze bestaande producten
de ouderenregeling of de vertrekstimuleringsregeling.
of merken.
Verdere kostenreducties werden gerealiseerd via het
Kostenbesparingen blijven belangrijk. Onze nieuwe orga-
centraal inkopen van goederen en diensten en het beëindigen
nisatiestructuur biedt een verhoogd inzicht in de kosten en
dan wel afstoten van verliesgevende activiteiten.
tevens de mogelijkheid om op langere termijn te kijken naar
Met het samenvoegen van de krantendrukkerijen in één
zowel ketenoptimalisatie als naar onze productenportefeuille.
vennootschap (Telegraaf Drukkerij Groep B.V.) en het onder-
We zullen nog lang voort kunnen met het verlengen van de
brengen van de ICT-activiteiten in Telegraaf Media ICT B.V.
levenscyclus van onze bestaande producten door middel van
per 1 januari 2004 wordt zowel een verdere kostenreductie
nieuwe initiatieven en geografische expansie. Maar essentieel
beoogd als een betere benutting van de capaciteit.
is om, uitgaande van datgene wat we konden en kunnen in de analoge wereld, een vertaalslag te maken naar kunde in de
De tijd die consumenten besteden aan media, en de
digitale wereld en die nieuwe toegevoegde waarde in media-
daarmee samenhangende aanwending van budgetten van
informatie winstgevend te gaan exploiteren.
adverteerders, wordt steeds meer beïnvloed door de komst van nieuwe informatiekanalen. De daling in personeelsadver-
Vanuit dit perspectief kijkend naar 2004 is er meer
tenties en gerubriceerde advertenties in gedrukte media wordt
budget vrijgemaakt voor investeringen in nieuwe producten
ongetwijfeld fors beïnvloed door de internetmogelijkheden,
en diensten die dicht tegen onze huidige activiteiten aanliggen.
ondermeer op het gebied van personeel, auto’s, huizen. Een
Tevens zullen ook in 2004 verdere bezuinigingen worden
9
Brought to you by Global Reports
doorgevoerd. Naar verwachting zullen in het concern in de
nemingen inzake SBS is 1 13 miljoen begrepen aan een
komende jaren in totaal nog tenminste 120 bestaande
gerealiseerde verwateringswinst als gevolg van de fusie met
arbeidsplaatsen vervallen.
Veronica. De kasstroom uit de operationele activiteiten steeg van 1 33,1 miljoen over 2002 tot 1 62,2 miljoen over 2003.
FINANCIËLE GANG VAN ZAKEN OMZET (7 683,6 MILJOEN)
Resultaten Over 2003 werd een nettoverlies geleden van 1 25,8
50,4%
Advertenties
miljoen tegenover een nettoverlies van 1 4,9 miljoen over
Abonnementen + losse verkoop 42,2%
2002. In het resultaat over 2003 is een netto afwaardering
Drukwerk voor derden
2,2%
begrepen van 1 48,9 miljoen van de Brouwer Groep, zoals
Overige omzet
5,2%
nader toegelicht op pagina 27 van dit verslag.
GOEDEREN EN DIENSTEN EN T0EGEVOEGDE WAARDE
ONTWIKKELING BEDRIJFSRESULTAAT Goederen en diensten
na afschrijving goodwill in miljoenen euro’s 51,3% 56,2
61,4
65,1
78,6
88,5
88,6
80,4
9,5
21,8
Toegevoegde waarde
23,9
Afschrijvingen + diversen 14,8%
Personeelskosten Vennootschapsbelasting
37,5% 0,2% 0
–3,8%
Nettowinst
Omz et 1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
De omzet is met 3% gedaald van 1 704 miljoen over 2002 tot 1 683 miljoen over 2003.
Het bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill nam toe
Belangrijkste factoren hierbij waren een daling van de
van 1 36 tot ruim 1 39 miljoen ondanks de met 1 25 miljoen
advertentie-inkomsten van 1 25,3 miljoen en een stijging van
gedaalde advertentieomzet. Onder invloed van enerzijds de
de oplage-inkomsten van 1 8,8 miljoen. Bij dagblad De Tele-
loonkostenstijging en anderzijds de in 2002 en 2003 uitge-
graaf daalde het advertentievolume met 7,5% ten opzichte
voerde reorganisaties daalden de personeelskosten per saldo
van 2002, voornamelijk in de sector personeel en bij de ru-
met circa 1 8 miljoen. Dankzij een lager papierverbruik en
brieksadvertenties. Bij de regionale dagbladen was er sprake
gedaalde papierprijzen daalden de grondstofkosten met circa
van een volumedaling met 9%. De huis-aan-huisbladen en de
1 11 miljoen. Verdere bezuinigingen resulteerden in circa
tijdschriften verloren eveneens advertentievolume.
1 3 miljoen lagere bedrijfskosten.
In totaal bestond de concernomzet in 2003 voor 1 344 miljoen uit advertentie-inkomsten (50,4 %) en voor
Het resultaat uit deelnemingen nam per saldo met ruim
1 289 miljoen (42,2%) uit oplage-inkomsten. De omzet van
1 3 miljoen toe. Tegenover een 1 9 miljoen hoger verlies uit
drukorders voor derden bedroeg 1 15 miljoen (2,2%). De
de deelneming in de Brouwer Groep stond een 1 13,2 miljoen
overige opbrengsten waren 1 35 miljoen (5,2%). In 2002 was
hoger resultaat van SBS Broadcasting. In het resultaat deel-
dit respectievelijk 1 370 miljoen, 1 280 miljoen, 1 18 miljoen
10
Brought to you by Global Reports
en 1 37 miljoen, ofwel 52%, 40%, 3% en 5%. De omzet is
Toegevoegde waarde (x 1 1 miljoen)
Per werknemer (x 1 1.000)
1999
388
83
2000
420
81
2001
372
69
als volgt te specificeren:
x 2 1 miljoen
2003
2002
Landelijke dagbladen
330,6
(48%)
340,7
(49%)
2002
339
73
Regionale dagbladen
2003
333
75
201,9
(30%)
209,6
(30%)
Huis-aan-huisbladen
73,4
(11%)
76,2
(11%)
Tijdschriften
54,4
(8%)
52,6
(7%)
Distributie activiteiten
23,3
(3%)
22,3
(3%)
0
(0%)
3,1
(0%)
683,6 (100%)
704,5
(100%)
Overige activiteiten
Eigen vermogen Door het over 2003 geleden verlies is het eigen vermogen afgenomen van 1 454,1 miljoen ultimo 2002 tot 1 428,3 miljoen ultimo 2003. In het vermogen is nog géén
De omzet uit de landelijke dagbladen (De Telegraaf
rekening gehouden met het over 2003 uit te keren dividend.
en Sp!ts) daalde met 3% en de omzet van de regionale dag-
Per aandeel betekent dit een afname van 1 8,65 tot 1 8,16.
bladen met 3,7%. De omzet van de huis-aan-huisbladen
Het aantal aandelen is ongewijzigd en is samengesteld
daalde met 3,7%, die van de tijdschriften steeg met 3,4%.
uit 52.499.200 gewone aandelen en 960 prioriteitsaan-
Van de concernomzet is in 2003 2,4% in de overige
delen van 1 0,25 nominaal. Van de gewone aandelen zijn
EU-landen gerealiseerd, tegen 2,3% in 2002. De omzet be-
32.125.930 stuks gecertificeerd per 31 december 2003,
haald uit overige Europese landen is in 2003 1 0,1 miljoen
zijnde 61%, ultimo 2002 54%.
en daarmee gelijk aan 2002. De omzet per werknemer (fte)
ADVERTENTIEOMZET CONCERN
nam toe met 2,1% van 1 150.205 in 2002 tot 1 153.298
in miljoenen euro’s
in 2003.
375
436
405
370
344
De afgelopen vijf jaar ontwikkelden de omzet, het gemiddeld aantal man/vrouwjaren en de omzet per werknemer
20 –– –– 18
72 ––
zich als volgt:
–– 73
Concernomzet (x 1 1 miljoen)
Gemiddeld aantal man/ vrouwjaren
Gemiddelde omzet per werknemer (x 1 1.000)
1999
721,3
4.686
154
2000
811,1
5.177
157
2001
822,2
5.425
152
2002
704,5
4.690
150
2003
683,6
4.459
153
284 –– –– 253
1999
Dagbladen
2000
2001
2002
Huis-aan-huisbladen
2003
Tijdschriften
Dividend Dividendbeleid
Toegevoegde waarde
Het dividendbeleid is gericht op een uitkering in
De totale toegevoegde waarde van het concern en het
contanten ter grootte van circa 35% van de voor uitkering
gemiddelde per werknemer hebben zich in de afgelopen vijf
beschikbare winst. Bij het vaststellen van het dividend zal, in-
jaar als volgt ontwikkeld:
dien mogelijk, rekening worden gehouden met de effecten van de per 1 januari 2003 ingevoerde (fiscale) vermogens-
11
Brought to you by Global Reports
K
ranten zoeken nieuwe kanalen ter versterking van de eigen
positie in deelsegmenten. Een voorbeeld daarvan is de markt voor gerubriceerde advertenties. In het verlengde van de gerubriceerde advertenties in kranten is een nieuwe vorm van ’classified advertising’ ontstaan: advertentiebladen. Dit zijn gerubriceerde advertenties, gebundeld in magazines voor specifieke doelgroepen waaraan weinig of geen redactie wordt toegevoegd. Ook Uitgeversmaatschappij De Telegraaf is actief in dit marktsegment, dat gepositioneerd is tussen de Speurdersmarkt en de markt voor gewone advertenties. De Telegraaf richt zich daarbij op markten waar de krant van oudsher een sterke positie heeft: gebruikte auto’s en gebruikte boten, campers en caravans. AutoTelegraaf Magazine is in eigen huis ontwikkeld. Boten en Campers & Caravans en de bijbehorende websites botentekoop.nl en camperscaravans.nl worden geëxploiteerd via de deelneming in de succesvolle uitgeverij BoHil Media. Het is de bedoeling dat deze uitgeverij op termijn volledig wordt overgenomen door De Telegraaf.
Brought to you by Global Reports
rendementsheffing. Een tijdelijke overschrijding van het ge-
voor reorganisatie en afslanking. Dit heeft grote gevolgen
noemde uitkeringspercentage is acceptabel bij incidenteel
voor een flink aantal medewerkers. Er is sprake van boven-
lagere resultaten.
talligheid en functieverandering. Directe of aangekondigde toekomstige boventalligheid betekent de start van een zeer onzekere periode bij het vinden van een nieuwe werkkring.
Dividendvoorstel Over 2003 is per saldo verlies geleden, veroorzaakt
Werkgelegenheid
door incidentele lasten. De statuten staan een uitkering toe ten laste van de vrije reserve. Op grond van het feit dat er
In 2003 waren, gerekend in fulltime-eenheden (fte’s),
exclusief de incidentele lasten sprake is van een positief re-
gemiddeld 4.459 medewerkers in dienst van het concern,
sultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen, stellen
tegenover 4.690 in 2002. Een vermindering derhalve met
wij voor het dividend over 2003 vast te stellen op 1 0,11
231 fte’s. Deze personeelsreductie is het resultaat van ge-
per aandeel. Deze uitkering wordt ten laste van de vrije
troffen reorganisatiemaatregelen. Daartegenover staat uit-
reserve gebracht.
breiding van personeel in verband met nieuwe projecten. Bij de regionale dagbladen van de Hollandse Dagbladcombinatie en Media Groep Limburg zijn (verdere) herstruc-
OVERIGE CONCERNZAKEN
tureringsoperaties van start gegaan. Integratie van bedrijfsonderdelen en besparingen leidden tot een vermindering van de personele bezetting. De kostendaling die daarvan het
Human Resource Management
gevolg is, werd in 2003 reeds zichtbaar, maar zal pas vol-
Het jaar 2003 heeft in het teken gestaan van het ont-
ledig tot uitdrukking komen in de volgende jaren.
wikkelen van human resource-instrumenten op verschillende niveaus. Alle functies zijn in kaart gebracht en vervolgens
Het Telegraaf MobiliteitsCentrum (TMC) heeft ook in
gerelateerd aan loonschalen. Daarnaast is een start gemaakt
2003 grote inspanningen verricht om boventallige medewer-
met beoordelingssystemen en functioneringsgesprekken. De
kers naar ander werk te begeleiden, zowel binnen als buiten
afronding en verfijning zullen in 2004 plaatsvinden.
het concern. Naar verwachting zal, door nieuwe projecten, het per-
In 2003 is bovendien gewerkt aan het totstandkomen
soneelsaantal in 2004 een lichte stijging te zien geven.
van één collectieve zorgverzekering voor het gehele concern. Dat betekende vier collectieve verzekeringen en een fors
Arbeidsvoorwaarden
aantal individueel verzekerden onderbrengen bij één zorgverzekeraar. Met uitzondering van een nog lopend contract
In het concern zijn zes collectieve arbeidsovereenkom-
is deze operatie succesvol afgerond. Niet alleen heeft dit in
sten van toepassing. Van de werknemers valt circa driekwart
de meeste gevallen een kostenbesparing voor het personeel
onder de Grafimedia CAO en 15% onder de CAO voor dag-
en de onderneming opgeleverd, het betekent ook dat de
bladjournalisten. De overige CAO´s betreffen die van de huis-
organisatie beter in staat zal zijn om te sturen op ziektever-
aan-huisbladjournalisten, het beroepsgoederenvervoer over de
zuim (onder andere door wachttijdbemiddeling) en te komen
weg, de boeken- en tijdschriftenuitgeverij en de journalisten
tot preventieve maatregelen.
van publiekstijdschriften.
Met name voor de regionale dagbladuitgevers Hollandse
De huidige Grafimedia CAO heeft nog een looptijd tot
Dagbladcombinatie en Media Groep Limburg geldt dat 2003
1 februari 2005. In het afgelopen jaar was sprake van een
een jaar is geweest van (verder) implementeren van plannen
verhoging van de CAO-lonen met 1% per juni en 1% per
13
Brought to you by Global Reports
november. Voor 2004 is inmiddels besloten de CAO-lonen
vorm van aandacht voor de begeleiding bij langdurig verzuim.
niet te verhogen. Volgens afspraak is een studiecommissie in-
Door adequate uitvoering reïntegreren medewerkers sneller
gesteld die werkt aan de omzetting van de huidige ‘vervroegde
en worden WAO-situaties voorkomen.
uittredingsregeling’ (VUT) naar een pre-pensioenregeling.
Het aantal gevallen van RSI is de laatste twee jaar duidelijk afgenomen. Redenen hiervan zijn onder meer een tijdige
De CAO voor dagbladjournalisten heeft een looptijd van
interventie door de bedrijfsarts en het aanbieden van werk-
12 maanden en liep tot 31 december 2003. Afgelopen jaar
plekonderzoek, hetgeen leidt tot verbetering van de fysieke
heeft met ingang van maart een verhoging van de CAO-lonen
werkplek en het veranderen van gewoonten van medewerkers.
van 2% plaatsgehad. Verder is overeengekomen een zoge-
Al sinds januari 2002 zijn alle werkplekken rookvrij. Er
noemd functie-referentiebestand samen te stellen en op basis
mag alleen nog gerookt worden op speciaal daarvoor aange-
hiervan een indeling in afdelingen te maken. Het uiteindelijke
wezen plaatsen. Dit heeft tot weinig problemen geleid.
doel is het realiseren van een betere en inzichtelijkere functie-
Milieu
indelings- en beloningssystematiek. CAO-partijen hebben in overleg met de Grafische
In 2003 zijn stappen genomen om het milieubeleid
Bedrijfsfondsen een pre-pensioen reglement voorbereid en
concernbreed verder vorm te geven. Het beleid is er in hoofd-
geaccordeerd. De regeling is ingegaan op 1 januari 2004.
zaak op gericht om de belasting van het milieu te verminderen.
Verder zijn in 2003 studiecommissies opgericht voor senio-
De onderneming draagt daarbij zorg voor de vereiste midde-
renbeleid, modernisering van de CAO en leeftijdsbewust
len, scholing, voorlichting en overlegstructuren. De zorg is
personeelsbeleid.
enerzijds gericht op naleving van de voorschriften zoals om-
Bij de CAO voor huis-aan-huisbladjournalisten was
schreven in vergunningen en wetgeving, en anderzijds op het
sprake van een verhoging van de CAO-lonen met 2% per
nemen van de eigen verantwoordelijkheid op dit terrein.
1 juli 2003.
Daarbij zijn de belangrijkste aandachtspunten: verbetering van milieubewustzijn van werknemers, terugdringing van grondstofverbruik en vermindering van de hoeveelheid afval.
Arbeidsomstandigheden (ARBO) Goede arbeidsomstandigheden leiden tot een hogere
Centrale ondernemingsraad
tevredenheid bij werknemers en daarmee tot een hogere productiviteit. Bij het Telegraaf-concern wordt voortdurend
In 2003 is een Centrale Ondernemingsraad (COR)
gewerkt aan de verbetering van die omstandigheden. In
geïnstalleerd. Diverse organisatiewijzigingen maakten een
2003 is in Amsterdam een controle uitgevoerd door de
overlegstructuur noodzakelijk die beter aansluit bij de huidige
Arbeidsinspectie waaruit bleek dat de onderzochte bedrijfs-
bestuursvorm. Vastgesteld kan worden dat 2003 voor beide
onderdelen, de Amsterdamse bedrijven van het Telegraaf-
partijen soms een lastig, maar vooral vruchtbaar introductie-
concern, voldoen aan alle wettelijke verplichtingen.
jaar was waarbij het aangename overlegklimaat bepalend is geweest.
Risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) is bedoeld om de risico’s te inventariseren die kunnen leiden tot verzuim. In
Belangrijke onderwerpen waarbij de COR in 2003
dit kader worden op verschillende plekken binnen het concern
betrokken is geweest betreffen: afsluiting van een nieuwe
RI&E´s uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld.
collectieve ziektekostenverzekering, beëindiging van de premie-
De in 2002 van kracht geworden Wet Verbetering
spaarloonregeling, invoering van een functionerings- en be-
Poortwachter blijkt nuttige instrumenten te bieden door de
oordelingssysteem, de ontvlechting en oprichting van nieuwe
14
Brought to you by Global Reports
werkmaatschappijen, de oprichting van enkele joint ventures
UITGEEFACTIVITEITEN
en de herfinanciering van de Brouwer Groep.
ONTWIKKELING INVESTERINGEN IN MATERIËLE VASTE ACTIVA IN RELATIE TOT DE KASSTROOM
MARKTONTWIKKELING DAGBLADEN De verspreide oplage van de Nederlandse dagbladen
in miljoenen euro’s
daalde in de periode 1 oktober 2002 tot en met 30 september
141 98
71
61
38
25
2003 met 2,5% tot 4.204.352 exemplaren (voor alle oplagegegevens geldt als bron: HOI, Instituut voor Media Auditing).
102
In dit cijfer zijn gratis dagbladen zoals Sp!ts buiten beschou75
wing gelaten.
65
41
62 44
De slechte economische situatie zorgde voor het derde
49
48
achtereenvolgende jaar voor een daling van de advertentie-
33 41 38
1999
2000
2001
2002
–5
2003 –26
–30
Kasstroom
Afschrijvingen
Nettowinst
bezetting.
LANDELIJKE DAGBLADEN
Investeringen
Uitgeversmaatschappij
INVESTERINGEN
De Telegraaf B.V. De strategie van Uitgeversmaatschappij De Telegraaf
Het totaalbedrag aan investeringen 2003 komt uit op 1 24,8
is gericht op versterking van de leidende positie van dagblad
miljoen. Deels betreft dit investeringen op automatiserings-
De Telegraaf op de Nederlandse dagbladenmarkt. Met een
gebied in de projecten bij de redactie, advertentieafdeling en
dagelijkse oplage van zo’n 776.000 exemplaren en een lezers-
het klantcontactcentrum. In totaal bedroegen deze investe-
bereik van circa 2,5 miljoen personen per dag (bron bereiks-
ringen 1 8 miljoen. In de drukkerijen werd in totaal 1 2 miljoen
gegevens: NOM Print Monitor 2002 IV - 2003 III), heeft het
geïnvesteerd, onder andere voor de aanschaf van een doeken-
dagblad een marktaandeel van circa 40% in de markt van
wasinstallatie en aanvullende investeringen in de druktoren
(betaalde) landelijke dagbladen. De Nederlandse dagbladen-
in Limburg. In vervoermiddelen, met name vrachtwagens, is
markt is vooral een verdringingsmarkt. Ruimte voor verbete-
voor een bedrag ad 1 5,2 miljoen geïnvesteerd.
ring schuilt in optimalisering van processen en in vernieuwing. Voorbeelden van optimalisering zijn verwerking van advertentieorders via internet, verbetering van planning van drukcapaciteit en het overbruggen van grote afstanden door te drukken op locaties buiten Nederland. Vernieuwing is mogelijk door adverteerders via diverse media toegang te bieden tot doelgroepen en hun belevingswereld, en door lezers meer tijd te geven de krant te lezen, bijvoorbeeld door het uitbrengen van een zondagkrant.
15
Brought to you by Global Reports
Algemeen
economische situatie. Daarnaast was ten opzichte van 2002
Bij dagblad De Telegraaf was de teruggang van de eco-
een geringere groei door het ontbreken van grote interna-
nomie in 2003 voelbaar. De daling van inkomsten uit adver-
tionale sportevenementen.
tenties kon slechts ten dele worden gecompenseerd door een stijging van de inkomsten uit de lezersmarkt en verdere
De losse verkoop binnenland daalde van 131.488
kostenreducties.
exemplaren in 2002 naar 125.328 exemplaren in 2003, een daling van 4,7%. De losse verkoop buitenland steeg daar-
Oplage
entegen met 1,7% naar 28.656 exemplaren. Dit ondanks
De verspreide oplage van dagblad De Telegraaf daalde
een afname van het aantal Nederlandse vakantiegangers in
in de periode van 1 oktober 2002 tot en met 30 september
het buitenland door de economische situatie. De stijging van
2003 met 2,4% van 795.364 ex-
de losse verkoop buitenland was
emplaren tot 776.004, een daling
vooral te danken aan het drukken
van 19.360 exemplaren. Deson-
van een deel van de buitenlandse
danks groeide het oplagemarktaan-
oplage op locatie, op de Canarische
deel van De Telegraaf in de landelijke
Eilanden en in Valencia. Dit leidt
dagbladmarkt in 2003 met 0,3%.
tot een vroegere verspreiding van
Per 1 oktober 2003 is op de lezersmarkt een prijsstijging
de krant en dus een versterking van de concurrentie-positie
doorgevoerd van 5%.
in de losse verkoop.
Het aantal abonnementen binnenland daalde met 2,5%
Het positieve effect van het in de loop van 2003 geïn-
van 626.319 in 2002 naar 610.624 in 2003. De oplage-
troduceerde zaterdagabonnement is in de jaarcijfers 2003
daling wordt voornamelijk veroorzaakt door verhevigde
nog niet zichtbaar. Het aantal zaterdagabonnementen bedroeg
concurrentie van regionale dagbladen die hun tijdstip van
eind 2003 24.806.
verschijning verplaatsten van de middag naar de ochtend. In
Teneinde de oplage weer te laten groeien zijn initiatieven
2003 was er tevens sprake van een groeiend aantal opzeg-
ontwikkeld op het gebied van regionalisering en verspreidings-
gingen van abonnementen door lezers in samenhang met de
moment; daarnaast zijn nieuwe abonnementsvormen geïntroduceerd.
ONTWIKKELING BETAALDE OPLAGE DE TELEGRAAF
Met ingang van 2 april 2003 verschijnt in Twente bij dagblad De Telegraaf zes keer per week het regionale katern
t/m 1997 inclusief De Courant Nieuws van de Dag
Twente Vandaag. Dit heeft tot doel de oplage van dagblad De
900.000 800.000
Telegraaf in dit gebied verder uit te breiden. Zowel de oplage-
700.000
resultaten als de advertentiebezetting ontwikkelden zich hier
600.000 500.000
volgens plan.
400.000
Om de positie op zowel de oplage- als de advertentie-
300.000
markt verder te versterken wordt per 21 maart 2004
200.000 100.000
gestart met de zondagkrant van dagblad De Telegraaf.
0 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003
Abonnementen + losse verkoop
Abonnees ontvangen deze krant thuis als onderdeel van het
Abonnementen
reguliere abonnement. De zondagkrant is ook te koop via
16
Brought to you by Global Reports
verkooppunten met een zondagopening. Een los nummer
worden, waardoor de mogelijkheid om kleuradvertenties te
kost 1 1,75. Tegelijk met de start van de zondagkrant is een
plaatsen ook voor kleine adverteerders aanzienlijk is verbeterd.
weekendabonnement (zaterdag + zondag) geïntroduceerd.
Deze wijzigingen moeten bijdragen tot een verdere verbete-
Deze abonnementsvorm komt in de plaats van het zaterdag-
ring van de concurrentiepositie van De Telegraaf.
abonnement. In 2003 werd tevens het Half Geld abonnement geïn-
Ter versterking van de positie van dagblad De Telegraaf
troduceerd. Met deze financiële handreiking verwacht dagblad
en AutoTelegraaf.nl op internet werd op 17 april 2003
De Telegraaf jong-volwassenen te interesseren voor de krant.
AutoTelegraaf Magazine geïntroduceerd. Dit advertentiema-
De distributie van de krant via digitale kiosken in het
gazine wordt eenmaal in de veertien dagen in de losse
buitenland wordt, hoewel nog een kleinschalige activiteit,
verkoop verspreid. Zowel de oplage als de hoeveelheid ad-
voortgezet met het oog op verwachte positieve ontwikkelingen
vertenties ontwikkelen zich in een richting die het bestaans-
in de toekomst. De omzet van de in 2002 geïntroduceerde
recht van dit magazine bevestigen. Verder heeft dagblad De
digitale versie van dagblad De Telegraaf via het internet bleef
Telegraaf in 2003 een 20%-belang genomen in BoHil Media.
mede door een ingetogen promotiebeleid in 2003 stabiel.
BoHil Media is uitgever van de bladen Boten en Campers & Caravans en de bijbehorende websites botentekoop.nl en cam-
Advertenties
perscaravans.nl. Deze activiteiten richten zich op de zakelijke
Het advertentievolume daalde in 2003 met gemiddeld
en particuliere aan- en verkoopmarkt van nieuwe en ge-
7,5%. De categorie landelijke en lokale merken en diensten
bruikte schepen, campers en caravans. De ontwikkeling van
steeg met ruim 11%. Het volume aan personeelsadverten-
BoHil Media in 2003 is conform de verwachting ten tijde
ties daalde met 41% en de gerubriceerde advertenties en
van het nemen van het belang.
familieberichten daalden respectievelijk met 20% en 4%. In het laatste kwartaal van 2003 brak er een prijzenoorlog uit
Telegraaf.nl
in de supermarktbranche. Aankondiging van de nieuwe prijzen
Ondanks bezuinigingen op de internetactiviteiten bleef
is in sterke mate gebeurd door te adverteren in dagbladen,
de geleverde content op niveau en steeg het aantal opge-
waarmee eens te meer de effectiviteit van dit mediumtype
vraagde pagina’s sterk. Het aantal pageviews steeg tussen
werd onderstreept.
december 2002 en december 2003 met 600.000 naar 2,4 miljoen gemiddeld per dag. Een stijging derhalve van 33%.
Om beter te kunnen inspelen op de wensen van de
In de loop van 2003 is, ter verdere uitbouw van de
adverteerders is per januari 2004 de advertentietarief-
marktpositie, een begin gemaakt met de herinrichting van
structuur van dagblad De Telegraaf ingrijpend veranderd. De
de content voor mobiel internet. Het ligt in de bedoeling om
tariefstelling is niet meer gekoppeld aan volume maar aan
de verdere inspanningen te laten meebewegen met de groei
omzet. Daarnaast is de prijsstelling voor kleur flexibeler ge-
van de markt.
17
Brought to you by Global Reports
Nederland is Sp!ts uitstekend gepositioneerd. De bereikte
Organisatie Met ingang van 1 januari 2004 is een aantal organisa-
lezersgroep vormt voor veel adverteerders een aantrekkelijke
torische wijzigingen doorgevoerd. Rotatiedrukkerij Voorburgwal
doelgroep. Met name voor de grotere Nederlandse adver-
en de afdeling ICT zijn ontvlecht uit Uitgeversmaatschappij
teerders die de weg naar Sp!ts hebben gevonden.
De Telegraaf en elders binnen het concern ondergebracht. Rotatiedrukkerij Voorburgwal is opgenomen in de nieuwe
REGIONALE DAGBLADEN
grafische subholding Telegraaf Drukkerij Groep. De afdeling ICT is per januari 2004 omgevormd tot Telegraaf Media ICT,
De activiteiten op het gebied van regionale dagbladen
een business unit ten dienste van het gehele concern.
zijn ondergebracht in de Hollandse Dagbladcombinatie B.V.
BasisMedia B.V. BasisMedia is de uitgever van Sp!ts, een
(HDC) en Media Groep Limburg B.V. Samen geven zij zes rekrant die
gionale dagbladtitels uit met een dagelijkse verspreide oplage
binnen drie jaar uitgroeide tot het tweede dagblad van
van ruim 500.000 betaalde exemplaren. Het beleid is gericht
Nederland. Sp!ts bereikt ruim 1,5 miljoen lezers per dag. De
op optimalisering door een scherpe(re) aansturing op basis
krant is gratis en wordt reizigers in de
van financiële doelstellingen, verbetering
ochtendspits van het openbaar vervoer
van technische processen en inzetbaarheid
persoonlijk aangereikt. Sp!ts bereikt mede
van medewerkers en een betere benutting
daardoor nieuwe, relatief jongere, doel-
van schaalvoordelen. Daarnaast wordt ge-
groepen. Sp!ts bevat algemeen nieuws en
zocht naar wegen voor vernieuwing van
op doelgroepen afgestemde informatie. Dat
het productenaanbod door lezers een on-
biedt adverteerders ruimte voor verdieping per doelgroep.
afhankelijk platform te bieden voor de uitwisseling van me-
Sp!ts versterkte de marktpositie in 2003 onder moei-
ningen en informatie over de regio en door adverteerders
lijke marktomstandigheden. In tegenstelling tot de landelijke
inzicht te geven in de kennis over de regionale markt en het
daling van het advertentievolume in dagbladen realiseerde
bereiken van die markt, alleen of in samenwerking met derden.
Sp!ts een volumegroei van 12%. Daarbij was sprake van een
HDC Media B.V.
toename van 8% in het eerste halfjaar en 16% in het tweede halfjaar. Ondanks kostenstijgingen op een aantal punten,
Per 1 januari 2004 zijn de beide uitgeverijen van HDC
daalden de kosten bij Sp!ts overall met 10%. Over geheel
(Verenigde Noordhollandse Dagbladen en HDC Uitgeverij
2003 werd na toerekening van indirecte kosten nog een
Zuid) samengevoegd tot één vennootschap: HDC Media.
zeer beperkt verlies geleden. Door de groei van de omzet en
Drukkerij Noordholland is ondergebracht in de nieuw ge-
daling van de kosten was Sp!ts het tweede halfjaar van
vormde grafische subholding Telegraaf Drukkerij Groep. De
2003 winstgevend.
lopende reorganisatie bij HDC Media moet medio 2005
De oplage van Sp!ts groeide van ruim 300.000 uitge-
worden afgerond met de concentratie op één hoofdlocatie.
reikte exemplaren per dag ultimo 2000 tot bijna 400.000
Ten opzichte van de start van de reorganisatie zal het per-
exemplaren per dag ultimo 2003. Hiermee bereikt Sp!ts ge-
soneelsbestand dan met circa 20% verminderd zijn.
middeld 1.514.000 personen per dag en is daarmee zowel in oplage als in bereik de tweede krant van Nederland, met
De gezamenlijke oplage van de regionale dagbladen
ruime voorsprong op nummer drie. Als de tweede krant van
van HDC Media daalde in 2003 met 4%. Dit is inclusief het
18
Brought to you by Global Reports
uit de markt nemen van het Dagblad van Almere. Het adver-
aantrekkende advertentiemarkt in de laatste maanden van
tentievolume nam per saldo met 10% af. Het sterkst was
2003, onder meer dankzij de prijzenoorlog bij de super-
de daling in personeelsadvertenties, waar het volume met
markten en door gerichte verkoopacties op de lokale en re-
44% daalde. Bij gerubriceerde advertenties daalde het volume
gionale advertentiemarkt. Door eerder ingevoerde prijsverhogingen en een gun-
20%, terwijl in de overige advertentiecategorieën het volume
stige ontwikkeling van de zaterdagabonnementen bleef de
zich positief ontwikkelde. De omzet uit uitgeverijactiviteiten daalde met 6%. De
oplage-omzet in 2003 nagenoeg gelijk aan 2002. Het aantal
lopende reorganisatie van HDC Media leidde tot minder
abonnementen bij Dagblad De Limburger en het Limburgs
indirecte kosten, voornamelijk als gevolg van personeelsre-
Dagblad nam, in lijn met de landelijke trend, af met respec-
ductie. Integratie van bedrijfsonderdelen en besparingen leidden
tievelijk circa 3% en 4%.
tot een vermindering van de personele bezetting van 9,4%.
Het resultaat van MGL steeg onder meer door de
De kostendaling die daarvan het gevolg is, werd in 2003
effecten van het samenvoegen van onderdelen en een strak
reeds zichtbaar, maar zal pas volledig tot uitdrukking komen
gecontroleerd bezuinigingsprogramma.
in de volgende jaren. Door het naar de ochtend brengen van
De beoogde vergaande samenwerking tussen de re-
de middagkranten Leidsch Dagblad, Haarlems Dagblad en
dacties van Dagblad De Limburger en het Limburgs Dagblad
Gooi- en Eemlander per april 2004 zal een verdere kosten-
is vrijwel afgerond. Ook de afdelingen oplage van beide titels
reductie worden gerealiseerd. Verder wordt er een positief
zijn vrijwel geïntegreerd. Voornoemde organisatiewijzigingen
effect op de oplage van deze dagbladen verwacht.
zijn gerealiseerd binnen de door de NMa gestelde kaders.
In april 2003 werd dagblad Almere Vandaag gelanceerd,
Aansluitend op redactionele reorganisatieplannen uit
dat vier maal per week gratis huis-aan-huis wordt verspreid
2002 (Samen Sterker) is in 2003 een reorganisatiepro-
in Almere. Hoewel de advertentiemarkt in 2003 verder in-
gramma ingevoerd voor de overige onderdelen van MGL
zakte, wordt bijna een sjaar na de introductie veel van deze
(Naar een Nieuwe Maat). Per saldo krimpt daardoor de
uitgave verwacht. Inmiddels is Almere Vandaag opgenomen in
personeelsomvang van MGL vóór 1 juli 2006 met circa 90
het aanbod van de NRp. Ook op andere gebieden is bij HDC
arbeidsplaatsen. Daarnaast zijn de variabele arbeidskosten
Media gewerkt aan productverbetering, zoals het introduce-
tot een minimum gedaald door het stopzetten van vrijwel alle
ren van nieuwe bijlagen bij de dagbladen, een nieuwe editie
tijdelijke arbeidscontracten. MGL is in 2003 gestopt met de internetactiviteiten van
van het Leidsch Dagblad (Rijn- en Veenstreek) en de resty-
I-Media en de uitgeefactiviteiten in het Uitgeeffonds Speciale
ling van het Noordhollands Dagblad.
Producties. Exploitatie van de twee titels uit dit fonds, Chapeau!
Media Groep Limburg B.V.
en Nummer1, is in handen gegeven van externe partijen. MGL
Bij Media Groep Limburg (MGL) daalde het advertentie-
blijft eigenaar van de titels en houdt daarmee ook rechten
volume in 2003 met 8%. De achteruitgang is beperkt door de
op resultaten uit exploitatie van deze titels.
19
Brought to you by Global Reports
R
egionale kranten kunnen hun positie versterken door
intensivering van de binding met lezers en adverteerders in de regio. Een initiatief op dit gebied is Parkstad Limburg, het belangrijke editie-gebied van het Limburgs Dagblad rond Heerlen. De aanpak moet de hoofdredacties van het Limburgs Dagblad en Dagblad De Limburger in staat stellen lezers te winnen met een vernieuwende journalistieke aanpak (’civic journalism’). Om de regionale pagina’s beter aan te laten sluiten bij de belevingswereld van lezers is de redactie van de editie Parkstad uitgebreid tot 20 arbeidsplaatsen en verhuisd naar het centrum van Heerlen. Het redactielokaal ligt in een winkelstraat en heeft een nieuwswinkel om het contact met lezers te bevor-deren. Verder worden evenementen georganiseerd zoals lezersdebatten en openbare redactievergaderingen. Evenementen in de stad worden door redactionele nieuwsbrieven ondersteund en er komen wijkspreekuren. In de krant wordt één van de regionale pagina’s dagelijks twee keer gewisseld voor drie sub-edities, zodat rubrieken per plaats verschillend kunnen worden ingevuld. Doelstelling is de waardering van het Limburgs Dagblad te vergroten en een oplagestijging te realiseren door het bereiken van nieuwe lezers.
Brought to you by Global Reports
magazine), makelaarskranten, zakelijke uitgaven en recreatie-
HU IS - AAN-HU IS B LADEN
kranten biedt gedeeltelijk compensatie. Deze producten De Hollandse Huis-aan-Huisbladen Combinatie omvat
kennen allen een specifieke doelgroep en vaak een andere
tezamen met Uitgeversmaatschappij De Trompetter 43 huis-
distributievorm dan de gebruikelijke huis-aan-huis-verspreiding.
aan-huisbladen met in totaal 104 edities in Noord-Holland,
HHC verwacht in de toekomst meer producten uit te brengen
Flevoland, ‘t Gooi, Noord-Brabant en Limburg. De gezamen-
die niet per definitie wekelijks huis-aan-huis verschijnen. In
lijke verspreide oplage bedraagt ruim 3,5 miljoen exemplaren
Noord-Holland is dit jaar een nieuwe uitgave op de markt ge-
per week. De huis-aan-huisbladen beschikken over een fijn-
bracht met de titel ’Deze Maand’.
mazig netwerk van redacteuren, correspondenten en commercieel medewerkers die zeer dicht bij de lokale lezers en
In 2004 zal HHC verder vernieuwen en optimaliseren.
ondernemers staan en weten wat consumenten en onder-
Het jaar is gestart met de opwaardering van de zondagbladen.
nemers in die markt beweegt: een strategie van ’altijd in de
Ook voor deze uitgaven, die van oudsher een algemene redac-
buurt’. De uitdaging is die positie maximaal te benutten. Dat
tionele invulling met een lage advertentieprijsstelling kennen,
gebeurt door het waarborgen van een optimale binding en
zal gezocht worden naar een meer lokale uitstraling.
bijvoorbeeld
De gehele interne orga-
door het opsplitsen van edities,
nisatie zal komend jaar te
maar ook door nieuwe uitgaven
maken krijgen met nieuwe ge-
te ontwikkelen in drukvorm of
automatiseerde systemen die
als multimedia toepassing, in
ervoor zorgen dat het primaire
herkenbaarheid,
proces verder wordt gedigitaliseerd en kansen biedt voor
samenwerking met andere groepsonderdelen.
verdere optimalisatie.
Hollandse Huis-aan-Huisbladen Uitgeversmaatschappij
Combinatie B.V.
De Trompetter B.V.
De Hollandse Huis-aan-Huisbladen Combinatie (HHC), waarin opgenomen de uitgeverijen De Echo, Noorderpers,
Het resultaat van De Trompetter stond onder zware
Van Groenigen en Reclame ´t Gooi, had in 2003 opnieuw te
druk vanwege een nog steeds inzakkende advertentiemarkt,
maken met het achterblijven van de advertentieomzet bij de
hevige concurrentie en hogere exploitatielasten. Het aantal
reguliere week- en weekendbladen.
advertentiepagina’s bleef achter ten opzichte van 2002
Advertentievolumes daalden bij personeelsadvertenties,
maar de opbrengst per pagina nam toe. Daarnaast is er
de autobranche, vastgoed en in iets mindere mate bij de
veel aandacht besteed aan de advertentiebezettingsgraad,
algemene en lokale advertenties. Door het vasthouden van
die dan ook verbeterd is.
een goede verhouding tussen advertentie- en redactiepagina´s
Het resultaat van Kempen Pers, uitgever van huis-aan-
werden de directe kosten beheerst. Vooral de Amsterdamse
huisbladen in Brabant en onderdeel van De Trompetter, ver-
markt kampte met problemen. De lokale binding is in groot-
beterde als gevolg van een vooral in de laatste perioden
stedelijke gebieden minder dan in kleinere gemeenten. Door
aantrekkende advertentiemarkt. Over heel 2003 behaalde
concurrerende tarieven verschuift omzet van de grotere
Kempen Pers een hoger advertentievolume. Evenals bij De
adverteerders van huis-aan-huisbladen naar de dagbladen.
Trompetter is ook hier de advertentiebezettingsgraad aan-
Het uitbrengen van specials en extra uitgaven zoals !N (trendy
zienlijk verbeterd.
21
Brought to you by Global Reports
Begin 2003 heeft TTG de verkoop aan buitenlandse
TIJDSCHRIFTEN
adverteerders verder versterkt door het opbouwen van een De Telegraaf Tijdschriften Groep (TTG) is zowel in
eigen internationale verkoopafdeling. Hierdoor is er direct con-
Nederland als in Zweden actief. In Nederland omvat TTG de
tact tussen TTG en de veeleisende markten in het buiten-
volgende titels: Privé, FHM, MAN, Esquire, Residence,
land. Dit heeft in 2003 direct tot positieve resultaten geleid.
Gardens & Country, Elegance, Hitkrant, Autovisie, Starstyle
In februari 2003 heeft TTG de Nederlandse licentie
en CosmoGirl!. De tijdschriften richten zich op specifieke le-
voor het tijdschrift Esquire overgenomen en daarmee haar
zersgroepen. Optimalisatie wordt onder meer bereikt in het
positie in de markt voor special interest-mannenbladen ver-
productieproces, door verwerking van advertentieopdrachten
sterkt. Inmiddels is Esquire via een restyling aangepast aan
via het internet en in distributie door outsourcing aan een
de eisen van deze tijd.
gespecialiseerd bedrijf op het gebied van ’schapmarketing’ bij
In september 2003 is het nieuwe maandblad Cosmo-
losse verkooppunten. Vernieuwing wordt bereikt door het op
Girl! geïntroduceerd. CosmoGirl! heeft als doelgroep meisjes
de markt brengen van nieuwe titels op bestaande markten,
van 14 tot 18 jaar en wordt uitgegeven door TTG Hearst B.V.,
zoals Starstyle en CosmoGirl!. TTG geeft invulling aan de wens
een speciaal hiertoe opgerichte joint venture tussen TTG en
tot internationalisering door het introduceren van eigen titels
Hearst Magazines International Inc. Van het eerste nummer
op nieuwe markten (zoals met Residence met succes is ge-
zijn meer dan 90.000 exemplaren verkocht. Tot het vrouwencluster behoren Privé, Elegance, Star-
beurd in Zweden), door joint ventures te sluiten met derden
style, Hitkrant en CosmoGirl!. Alle titels behaalden in 2003
of door acquisities.
goede resultaten.
De Telegraaf Tijdschriften Groep B.V.
Privé heeft vooral door hogere opbrengsten op de
Het resultaat van de Telegraaf Tijdschriften Groep is in
lezersmarkt een goed jaar achter de rug. De met name in
2003 flink verbeterd ten opzichte van 2002. Dit is vooral te
de eerste helft van het jaar achtergebleven advertentie-
danken aan goede resultaten op de lezersmarkt en een
inkomsten zijn daarmee ruimschoots gecompenseerd. Privé
strak doorgevoerde kostenbeheersing. Het resultaat werd
blijft marktleider in het gossipbladensegment. De betaalde
tevens positief beïnvloed door de verkoop in 2003 van Voet-
kernoplage in het derde kwartaal van 2003 bedroeg ruim
bal Magazine. Hiermee zijn de tegenvallende resultaten op
322.434 exemplaren tegenover 323.045 in het derde
de advertentiemarkt ruimschoots gecompenseerd.
kwartaal van 2002. Elegance heeft haar 60-jarig bestaan gevierd met een goed resultaat.
TTG Nederland In 2003 is de TTG-organisatie verder geoptimaliseerd.
Starstyle heeft de verkiezing eind 2002 tot ’Lancering
Zo is er sinds mei 2003 direct contact tussen de redacties
van het Jaar’ weten te verzilveren op de lezersmarkt. De be-
en de lithografiebedrijven, wat inmiddels heeft geleid tot een
taalde kernoplage bedroeg in het derde kwartaal 62.460
grotere interne betrokkenheid bij de productie en tot een
exemplaren, tegenover 59.236 exemplaren in de vergelijk-
kwaliteitsverbetering van het drukwerk.
bare periode in 2002.
22
Brought to you by Global Reports
Hitkrant is vanaf het derde kwartaal 2003 marktleider.
TTG Zweden
De oplage schommelt rond de 100.000 verkochte exempla-
Het tijdschriftenaanbod van TTG Zweden is in 2003
ren per week. In combinatie met een goede advertentiemarkt
uitgebreid met twee interieurbladen: Sporres Bazaar en Allt
heeft dit geleid tot een goed jaarresultaat.
om Kök och Bad. De ontwikkeling van de bestaande TTG-titels Cosmopo-
Tot het mannencluster behoren Autovisie, Man, FHM,
litan en Golf Digest was positief, zowel op de advertentie- als
Residence, Gardens & Country en Esquire.
de lezersmarkt. Residence verhoogde de frequentie van zes
Algemeen gesteld hebben bladen uit het mannencluster
naar zeven nummers per jaar en bleef in resultaat op het
meer te lijden van een economische teruggang dan bladen
niveau van 2002.
uit het vrouwencluster. Bovendien ondervindt het mannen-
Ook de botenbladen Båtnytt en Vi Båtägare verbeter-
bladensegment traditioneel
den hun resultaat, ondanks
meer concurrentie van an-
toegenomen concurrentie.
dere mediumtypen dan het vrouwenbladensegment.
In de afgelopen drie
Autovisie heeft, on-
jaar is de advertentieomzet
danks toegenomen concurrentie, een goed resultaat be-
van TTG Zweden duidelijk sneller gegroeid dan de totale
haald. Eind 2003 is Autovisie uitgebreid met 16 pagina´s per
advertentiemarkt. Om deze voorsprong te behouden worden
nummer. FHM heeft goede resultaten behaald, zowel op de
bestaande producten aangepast en nieuwe producten -
lezers- als de adverteerdersmarkt. De resultaten alsmede
waaronder line extensions - ontwikkeld.
de vooruitzichten voor Gardens & Country zijn dusdanig
TTG Zweden droeg voor het eerst positief bij aan het
positief dat de verschijningsfrequentie in 2004 zal worden
bedrijfsresultaat.
verhoogd van vier naar zes nummers per jaar.
Surcommission
Mede door de genoemde conjunctuurgevoeligheid heb-
Vorig jaar heeft de discussie over het gebrek aan
ben zowel MAN als Residence een matig jaar achter de rug.
transparantie in de advertentiebranche veel media-aandacht De internetactiviteiten van de TTG ontwikkelen zich
in de vakpers gekregen. De huidige gang van zaken past
goed en binnen een duidelijk omlijnd marketingkader. Kosten-
slecht in de wijze waarop het maatschappelijk normenkader
beheersing enerzijds en actuele informatieverstrekking an-
zich momenteel ontwikkelt. Nadat het onderwerp door dagblad
derzijds zijn de sleutels tot het succes van de TTG-websites.
De Telegraaf onder de aandacht was gebracht, heeft het
Gedurende 2003 zijn diverse nieuwe line- and brand-
Cebuco het initiatief genomen om met andere brancheorga-
extensions geïntroduceerd. Het aanbod varieert inmiddels
nisaties te komen tot afspraken die de transparantie be-
van Residence klasse- en karakterboeken tot een Elegance
werkstelligen. Doel is dat adverteerders exact weten welke
kookboek en van bekende jaarspecials als het Autovisie Jaar-
geldstromen er bestaan tussen henzelf, exploitanten en de
boek tot een succesvolle Hitkrant-schoolagenda. TTG benut
intermediairs die in hun opdracht diensten verlenen. Een be-
hiermee de kracht van haar merken en vergroot de merk-
langrijke bijdrage aan de realisatie van een code op dit gebied
beleving bij lezers.
zou geleverd moeten worden door de Bond Van Adverteerders (BVA). De achterban van de BVA is uiteindelijk de primaire belanghebbende van een dergelijke code.
23
Brought to you by Global Reports
maken. De bundeling van ICT-activiteiten leidt tot kosten-
OVERIGE ACTIVITEITEN
voordelen en verbetert de meetbaarheid en de bestuurbaarheid van de ICT-organisatie.
Telegraaf Drukkerij Groep B.V.
DataWire B.V.
De krantendrukkerijen in Alkmaar, Amsterdam en
Een aantal multimedia-activiteiten van het Telegraaf-
Heerlen zijn samengebracht binnen één werkmaatschappij:
concern is ondergebracht bij DataWire (The Digital Distri-
Telegraaf Drukkerij Groep. Belangrijkste strategische doel-
bution Company). DataWire heeft een digitaal distributie-
stelling is de optimalisering van processen en technieken.
platform ontwikkeld waarmee de inhoud van gedrukte
Dit komt onder meer tot uitdrukking in gezamenlijke inkoop
(Telegraaf-)media kan worden geëxploiteerd. DataWire richt
van verbruiksgoederen en harmonisering van technieken,
zich onder meer op syndication; het bewerken, distribueren
bijvoorbeeld verzendsystemen voor krantenpagina’s. Verder
en verkopen van bestaande inhoud afkomstig van redacties
wordt gestreefd naar verbetering van de capaciteitsbenut-
en diverse andere bronnen. DataWire past in de strategie
ting door optimale verdeling van productie over de locaties.
van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf om nieuwe con-
Belangrijke drijfveer daarbij is dat nieuws steeds sneller ver-
cepten te ontwikkelen die aansluiten bij de bestaande acti-
oudert en lezers daarom zo snel en efficiënt mogelijk moeten
viteiten. Daarnaast is DataWireSport, een joint venture van
worden bereikt. Techniek ondersteunt zo het proces van op-
DataWire (70%) en ANP (30%), een van de grootste lever-
timaliseren over vrijwel de volle breedte van het bedrijf.
anciers van sportuitslagen en andere sportinformatie.
B.V. Rotatiedrukkerij Voorburgwal heeft de uitbreiding
Via PayperNews C.V., een 67,5% deelneming van Data-
van de bestaande persen met extra fullcolour drukwerken in
Wire, worden producten ontwikkeld voor het integraal op
december 2003 afgerond. Hierdoor kan 50% van de pagina’s
het internet plaatsen van uitgaven en het tegen betaling
in fullcolour worden gedrukt en de andere helft met steun-
aanbieden van redactionele of andere inhoud. PayperNews
kleuren. Aan de technisch gecompliceerde uitbreiding is sinds
biedt de volgende drie producten aan:
augustus 2000 gewerkt. Met deze vergrote capaciteit kan ondermeer dagblad De Telegraaf optimaal profiteren van een
DIGI-dition stelt uitgevers in staat de gehele krant, inclusief
mogelijk herstel in de economie.
foto’s en advertenties op het internet te publiceren. DIGI-magazine is een product om tijdschriften en folders
Telegraaf Media ICT B.V.
op het internet te publiceren.
Een groot gedeelte van de interne activiteiten op het
DIGI-clips maakt het mogelijk krantenartikelen aan te bieden.
gebied van informatie- en communicatietechnologie is per
Dit laatste product richt zich op de markt van de knipsel-
begin 2004 ondergebracht in de werkmaatschappij Telegraaf
diensten en moet omzet op het gebied van syndication gaan
Media ICT (TMI). Net als productie en distributie is ICT een
realiseren. Zowel voor DIGI-dition als DIGI-magazine is inmiddels
essentiële schakel in de bedrijfsprocessen. Optimalisering
een aantal contracten gesloten met binnen- en buitenlandse
van processen en productie leidt tot een groeiende vraag
partijen.
naar ICT-producten en diensten. Verdergaande automatisering
DistriQ B.V.
is noodzakelijk om de kosten van het productieproces te
Alle kennis en ervaring van het Telegraaf-concern op
verlagen en tevens nieuwe bedrijfsinitiatieven mogelijk te
24
Brought to you by Global Reports
het gebied van distributie is samengebracht in DistriQ. Via
land (10%). De activiteiten van MGW droegen in 2003
een fijnmazig netwerk van zo’n 30.000 vervoerders, agenten
positief bij aan het concernresultaat.
en bezorgers worden lezers via DistriQ met nieuws gevoed.
Media Groep West heeft deelnemingen (50%) in
De strategische doelstelling van DistriQ is om door bunde-
exploitatiemaatschappijen van teletekst (onder meer SBS6,
ling van kennis en ervaring op distributiegebied te werken
Net5 en Veronica/Fox kids) en in Mobillion (35%). Mobillion
aan verbetering van kwaliteit, efficiency en het realiseren van
ontwikkelt, exploiteert en faciliteert toegevoegde waarde
synergie-effecten. DistriQ maakt het mogelijk distributie niet
diensten voor mobiele telefoonbezitters.
alleen te zien als kostenplaats, maar ook als een additionele
De groei in teletekstexploitatie wordt verwacht uit multi-
winstbron door het fijnmazige netwerk aan te bieden aan
mediale projecten in samenwerking met derden. Een combi-
derden, zoals andere dagblad- en tijdschriftenuitgevers en
natie van teletekst, internet en gedrukte media is de basis voor
opdrachtgevers uit andere branches.
nieuwe productontwikkeling. Het gelanceerde SBS Travel.nl is hier een voorbeeld van.
DistriQ is een landelijk opererende distributieorganisatie voor gedrukte media en verspreidt onder andere de dagbladen
De diensten van Mobillion worden al dan niet onder
van het Telegraaf-concern en Het Financieele Dagblad. Daar-
eigen label in de markt gezet, waarbij het hele traject van
naast distribueert men diverse huis-aan-huisbladen, tijdschrif-
serviceconcept tot de marketing naar eindgebruikers wordt
ten en reclamefolders.
verzorgd. Eindgebruikers kunnen worden bereikt via interac-
DistriQ is er in 2003 in geslaagd de kwaliteit van de
tieve voice response, SMS teletekst, WAP, internet, i-mode,
distributie in bijna alle product-markt combinaties te hand-
EMS, MMS of een combinatie van deze mediavormen. Voor
haven dan wel te verbeteren. Verdere optimalisatie van
2004 wordt voor deze diensten opnieuw een substantiële
processen en organisatie heeft plaatsgevonden door de
groei voorzien.
implementatie en harmonisatie van ICT-systemen en een
Telegraaf Telemol B.V.
strak personeelsbeleid. In 2002 is door drie dagbladconcerns in een deel van
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf en televisie-
de provincie Utrecht een proef gestart met gezamenlijke
producent Endemol zijn een samenwerking (Telemol v.o.f.)
bezorging. DistriQ heeft na evaluatie van de proef, en mede
gestart met als doel het ontwikkelen en exploiteren van multi-
onder invloed van de door de NMa gestelde voorwaarden,
mediale projecten. Exploitatie zal geschieden via per project
besloten niet deel te nemen aan de landelijke uitrol van dit
wisselende combinaties van gedrukte media, publieksbeurzen,
project.
televisie, computer en telefoon. De joint venture richt zich op de Nederlandse markt en bevindt zich in de aanloopfase. In 2003 is het project Sterrenbeurs gelanceerd.
Telegraaf Expomedia Events
DEELNEMINGEN
Telegraaf Expomedia Events (50%), de samenwerking met de Expomedia Group, ontwikkelt en exploiteert beurzen en evenementen door specifieke interesses van doelgroepen
Media Groep West B.V.
te koppelen aan de belangen van exposanten en sponsors.
Media Groep West (MGW) kent twee aandeelhouders:
In 2003 is de samenwerking met de Expomedia Group
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf (90%) en UPC Neder-
daadwerkelijk gestart. Onder de vlag van Telegraaf Expomedia
25
Brought to you by Global Reports
D
agblad De Telegraaf zoekt op allerlei terreinen naar wegen
om de eigen positie te versterken, zoals het aanbieden van de inhoud van de krant op uiteenlopende manieren. Het wegnemen van drempels in de fysieke gestalte van de krant speelt hierbij een grote rol. Het motto bij het zoeken naar nieuwe distributiewegen is: overal, in iedere vorm, actueel en op ieder tijdstip verkrijgbaar zijn. De huidige diensten die informatie en entertainment brengen op mobiele telefoons vormen de tweede generatie in de ontwikkeling die het internet losmaakt van de vaste computer. Nu is er veelal nog sprake van zogenoemde ’shovel content’; informatie vanuit bestaande inter-netactiviteiten die mobiel internet tot een afgeleid internetmedium maakt. Dat zal in de toekomst anders worden. Mobiel internet zal zich ontwikkelen tot een kanaal dat het daadwerkelijk mogelijk maakt informatie onder alle omstandigheden, op elk tijdstip en plaats te ontvangen. De Telegraaf wil ook in deze markt de vooraanstaande en ’vanzelfsprekende’ rol spelen, die het met de krant als gedrukte informatiedrager en op internet als digitale informatiedrager heeft.
Brought to you by Global Reports
Events zijn de eerste drie consumentenbeurzen georgani-
rug. Als gevolg van laagconjunctuur stond de omzet weder-
seerd: Landelijk Leven, Eten & Genieten en FAB, Fashion
om sterk onder druk. Overcapaciteit in de markt resulteerde
and Beauty. In 2004 zal, naast de organisatie van deze en
vervolgens in lagere marges op nieuwe opdrachten. Verdere
nieuwe evenementen, de focus liggen op verdere uitbouw
reorganisaties bleken noodzakelijk waarvoor opnieuw een
van de samenwerking tussen Telegraaf Expomedia Events en
forse voorziening ten laste van het resultaat moest worden
de relevante titels binnen het concern.
getroffen. Bij gebrek aan voldoende bancaire financiering werd, in verband met de continuïteit van de groep, door De
SBS Broadcasting B.V.
Telegraaf in de eerste helft van 2003 een injectie in de vorm
SBS Broadcasting is tegen uitreiking van 10% aandelen
van preferent kapitaal gedaan van 1 25 miljoen, waarmee
SBS aan Veronica Omroep Organisatie per september 2003
de bij de fusie in 2002 vrijgekomen 1 30 miljoen nagenoeg
eigenaar geworden van drie Veronica-bedrijven: Veronica Uit-
geheel werd geherinvesteerd. Bij het opmaken van de jaar-
geverij, uitgever van Veronica Magazine en Veronica Satellite,
rekening is besloten tot een afwaardering van de verstrekte
Veronica Litho en Veronica Digital. Als gevolg hiervan werd
financieringen van 1 58,1 miljoen op grond van de financië-
de SBS-zender V8 in dezelfde maand getransformeerd tot
le positie van de Brouwer Groep ultimo 2003. Daarnaast
Veronica. Met deze fusie verwaterde het aandeel van De
werd besloten de boekwaarde van de goodwill ter grootte
Telegraaf van 30% naar 27% en werd een netto verwate-
van 1 3,5 miljoen geheel af te schrijven. Het netto effect be-
ringswinst gerealiseerd van 1 13 miljoen, die is verwerkt
draagt in totaal 1 48,9 miljoen.
onder de opbrengst deelnemingen.
B.V. Algemeen Nederlands Persbureau ANP
Het gezamenlijke marktaandeel van SBS6, Net5 en Veronica op de kijkersmarkt (doelgroep 20-49 jarigen) bedroeg
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is voor 28,4%
in 2003 gemiddeld 25,4% tegenover een marktaandeel van
minderheidsaandeelhouder van Algemeen Nederlands Pers-
24,0% in 2002. Vooral de zender SBS6 (12,8%) scoorde
bureau ANP in Den Haag. ANP is het belangrijkste persbureau
beter dan het jaar ervoor. Dit werd mede veroorzaakt door
in Nederland en bedient dagbladen, radio- en tv-zenders en
het uitzenden van de kwalificatiewedstrijden voor het Europese
ICT-afnemers.
kampioenschap voetballen voor landenteams in 2004 te
Koninklijke Wegener N.V.
Portugal. Het gezamenlijke marktaandeel van de drie SBS-zenders
Het belang in Wegener bestaat per 31 december
op de advertentiemarkt bedroeg 29,3% in 2003 versus
2003 uit 10.594.763 certificaten van gewone aandelen
28,6% in 2002. De totale (bruto) televisieadvertentiemarkt
van 1 0,30 nominaal (een belang van 23,9%) en 2.593.030
in Nederland was in 2003 circa 1 700 miljoen groot.
certificaten van 6,84% cumulatief preferente aandelen van 1 0,30 nominaal (een belang van 32,1%).
De drie Veronica-bedrijven droegen vanaf dag één bij aan het resultaat. Het Telegraaf-aandeel in het netto resultaat
Het belang in gewone aandelen is in 2003 vergroot
van SBS Broadcasting bedroeg in 2003 1 17,9 miljoen, in-
van 21,8% tot 23,9% door aankoop van 1.001.285 certi-
clusief de verwateringswinst van 1 13 miljoen.
ficaten van gewone aandelen tegen een gemiddelde koers van 1 4,15. De koers per 31 december 2003 bedroeg 1 6,90. De gemiddelde aankoopkoers bedroeg 1 5,74. Daarmee is
Brouwer Groep B.V.
de beurswaarde van dit pakket 1 12,3 miljoen hoger dan de
De Brouwer Groep heeft een turbulent jaar achter de
27
Brought to you by Global Reports
boekwaarde. Ultimo 2002 was er nog sprake van een 1 10,6
VOORUITZICHTEN
miljoen lagere beurswaarde ten opzichte van de boekwaarde. Met deze waardestijging is in het resultaat van
In de advertentiemarkt is er bij dagblad De Telegraaf
2003 geen rekening gehouden. Onder het resultaat deelnemingen is verantwoord het
in de eerste negen weken van 2004 per saldo sprake van
aandeel in het preferente dividend 2003; over 2002 werd
een stabilisatie. Tegenover een toename in de sector natio-
geen dividend op gewone aandelen ontvangen.
nale- en lokale merken en diensten stond wederom een daling bij de rubrieks- en personeelsadvertenties. Sp!ts realiseerde
BoHil Media B.V.
een volumestijging van 5%, terwijl er bij de tijdschriften spra-
In januari 2003 heeft Uitgeversmaatschappij De Tele-
ke was van een volumedaling van gemiddeld 8% over deze
graaf een belang van 20% in BoHil Media genomen ter
periode.
versterking van de positie op de watersport- en kampeer-
Bij de regionale dagbladen was er nog sprake van een
markt. BoHil Media is de uitgever van ‘Boten’ en ‘Campers
volumedaling met gemiddeld 6%. Met name de personeels-
& Caravans’.
advertenties stonden ook hier onder druk. Het advertentievolume van de huis-aan-huisbladen daalde met 8%.
AM van Gaal Media B.V.
Voor 2004 wordt voor het gehele concern een circa
In april 2003 heeft N.V. Holdingmaatschappij De Tele-
5% hogere advertentieomzet verwacht. Daartegenover zullen
graaf een 20%-belang genomen in AM van Gaal Media
voor circa 1 20 miljoen kosten ten laste van het resultaat
(AM Media). Het doel van AM Media is om binnen een aantal
worden gebracht inzake nieuwe initiatieven waaronder De
jaren uit te groeien tot een middelgrote uitgeverij met zeven
Telegraaf op Zondag, die vanaf 21 maart aanstaande zal
à acht publieksbladen, met name gericht op vrouwen. Het
verschijnen. Onvoorziene omstandigheden voorbehouden wordt
eerste magazine is inmiddels gelanceerd onder de naam
daarmee over geheel 2004 een nettowinst verwacht in de
AM magazine.
orde van grootte van 1 20 miljoen.
28
Brought to you by Global Reports
aan de naleving van de code en welke problemen hierbij
CODE CORPORATE GOVERNANCE
worden verwacht. Als uitgever van onder meer dagbladen meent De Telegraaf naast het belang van stakeholders ook een maatschappelijk belang te dienen. Gevolg hiervan is dat continuïteit
In het voorjaar van 2003 is de commissie Tabaksblat,
en onafhankelijkheid van het concern van het allergrootste
genoemd naar haar voorzitter, ingesteld om de corporate
belang worden geacht. Dit leidt op onderdelen tot andere
governance code, die vijf jaar geleden door de commissie
keuzes dan de code, die aandeelhouderswaarde op de eerste
Peters was opgesteld, aan te passen aan de eisen van de
plaats stelt, voorstaat.
tijd. Een concept voor een nieuwe code werd in juli 2003
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf kent een colle-
gepresenteerd en op 9 december 2003 werd de definitieve
giaal bestuur zonder voorzitter. Daar waar de code spreekt
code bestaande uit 21 principes en 113 best practice-be-
over voorzitter wordt uitgegaan van de voltallige directie.
palingen bekendgemaakt. Directie en de raad van commissarissen van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf hebben
Best practice bepaling II.1.1.
desgevraagd op 3 september 2003 een reactie gegeven aan
Benoemingsperiode van maximaal vier jaar.
de commissie op de conceptcode.
Het beleid van de onderneming is dat een bestuurder
Hoewel een groot aantal bepalingen met name is ge-
in dienst is van de onderneming en wordt benoemd voor on-
schreven voor largecap-fondsen en niet voor smallcap-fond-
bepaalde tijd. Periodieke benoeming levert een risico voor
sen, waartoe het Telegraaf-concern behoort. en de code
belangenverstrengeling tussen de lange termijn voor de
voor deze fondsen in velerlei opzichten een extra belasting
onderneming en de korte termijn vanwege herbenoeming
is, kan en wil N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf in zijn
van de bestuurder. De aandeelhouders kunnen jaarlijks in
algemeenheid voldoen aan de bepalingen van de code. De
hun vergadering hun invloed doen gelden bij het verlenen van
directie en de raad van commissarissen delen het uitgangs-
decharge aan de directie. De raad van commissarissen be-
punt van de code corporate governance dat de vennoot-
oordeelt jaarlijks het functioneren van de directie.
schap een lange termijn samenwerkingsverband is van alle bij de vennootschap betrokken partijen. De belanghebbenden
Principe II.2. bezoldiging/II.2.7.
zijn de groepen en individuen, die direct of indirect het be-
Maximale ontslagvergoeding bestuurders.
reiken van de doelstellingen van de vennootschap beïnvloeden
Slechts gedeeltelijk wordt dit principe gedeeld. De
of erdoor worden beïnvloed zoals werknemers, aandeel-
directie is als werknemer in dienst van de onderneming en
houders en andere kapitaalverschaffers, toeleveranciers,
kent dezelfde arbeidsvoorwaardenopbouw als de werknemers
afnemers maar ook de overheid en maatschappelijke groe-
van het Telegraaf-concern. Uit deze arbeidsrelatie vloeit ook
peringen. De directie en de raad van commissarissen heb-
de ontslagvergoeding voort, indien opportuun, al dan niet
ben een integrale verantwoordelijkheid voor de afweging van
vast te stellen door de bevoegde rechter. Het concern kent
deze belangen, doorgaans gericht op de continuïteit van de
beloningen voor de directie, die voor het grootste deel vast
onderneming. De code treedt in werking vanaf het boekjaar
zijn. Het variabele deel betreft de concernwinstdelingsrege-
beginnend op of na 1 januari 2004.
ling, die op iedere werknemer van toepassing is. Optierege-
In dit hoofdstuk geeft N.V. Holdingmaatschappij De
lingen of beloning in de vorm van aandelen kent het
Telegraaf aan op welke wijze zij verwacht invulling te geven
Telegraaf-concern niet.
29
Brought to you by Global Reports
Best practice bepaling III.2.1.
Best practice bepaling III.7.2.
Onafhankelijkheid van commissarissen met uitzondering
Eventueel aandelenbezit van de commissaris in de
van maximaal 1 persoon.
vennootschap waarvan hij commissaris is, is ter
Indien een meerderheid van de commissarissen onaf-
belegging op de lange termijn.
hankelijk is, zoals bedoeld in III.2.2.(afhankelijkheidscriteria)
De wet biedt voldoende waarborg om oneigenlijk ge-
geeft dat voldoende waarborg voor onafhankelijk toezicht.
bruik van (voor)kennis te voorkomen.
Vanwege het maatschappelijk belang van onze dagbladen en daarmee de lange termijn visie van de onderneming, wordt
Best practice bepaling III.7.3.
veel belang gehecht aan het hebben van meer dan é n com-
Reglement en opgave van het aandelenbezit van
missaris die door ervaring of aandeelhouderschap een hoge
commissarissen in effecten anders dan die uitgegeven
mate van betrokkenheid bij de onderneming heeft.
door de ’eigen’ vennootschap. Deze bepaling wordt niet onderschreven: zij wordt geacht
Best practice bepaling III.3.5.
een te grote inbreuk te vormen op de privacy van commis-
Maximale zittingsperiode van commissarissen.
sarissen.
Onder verwijzing naar het gestelde bij III .2.1. wordt deze bepaling niet gedeeld en wordt opgemerkt dat er vele
Best practice bepaling IV.2.2.
functies in de maatschappij zijn die voor een langere periode
De bestuurders van het administratiekantoor worden
worden vervuld. Ervaring en deskundigheid zijn van groot
benoemd door het bestuur van het administratiekantoor.
belang. Verbondenheid met en kennis van de onderneming
De huidige samenstelling van het bestuur voldoet aan
prevaleert.
Bijlage X van het Fondsenreglement. Dit biedt een goed evenwicht tussen waarborgen van het belang van enerzijds
Best practice bepaling III.5.
de certificaathouders en anderzijds de onderneming. Verwezen
Samenstelling en rol van de kerncommissies van de
wordt hierbij naar de eerdere opmerking over het specifieke
raad van commissarissen.
karakter van de onderneming en het maatschappelijk belang
De code stelt dat bij een raad van commissarissen van
dat dagbladen met zich meebrengen. Twee van de vijf be-
meer dan vier leden er een audit-, remuneratie-, en benoe-
stuursleden worden op voordracht van de Stichting Beheer
ming en selectiecommissie ingesteld zou moeten worden.
van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
De huidige raad van commissarissen telt zeven leden. De
benoemd. Deze leden zijn vooral van belang om ervoor te
stichting beheer van prioriteitsaandelen van N.V. Holding-
zorgen dat de affiniteit en betrokkenheid bij de onderneming
maatschappij De Telegraaf heeft besloten om het aantal
is gewaarborgd van een zo groot aandeelhouder als het
leden terug te brengen tot vijf na het vertrek van de heren
administratiekantoor.
mr. W. Overmars (2004) en W.H. Charles (2005). Vanwege de betrokkenheid van de commissarissen, de verschillende
Best practice bepaling IV 2.8.
expertise en de aard en omvang van onze onderneming wor-
Stemvolmachten.
den geen redenen gezien om deze commissies in te stellen.
Certificaathouders kunnen hun certificaten onbeperkt omzetten in aandelen ter verkrijging van stemrecht. Het verlenen van een stemvolmacht door het bestuur aan certificaathouders is in principe geen probleem. De bindende
30
Brought to you by Global Reports
steminstructie door een certificaathouder aan het bestuur wordt niet onderschreven omdat het standpunt wordt ingenomen dat wie wil stemmen ook aanwezig dient te zijn op de aandeelhoudersvergadering.
Best practice bepaling IV.3.1. Webcasting of anderszins van analistenbijeenkomsten, analistenpresentaties, presentaties aan (institutionele) beleggers en persconferenties. Deze bepaling wordt niet gedeeld wat betreft de one on one’s. Aandeelhouders door middel van webcasting presentaties te laten volgen lijkt erg omslachtig. Dit onderwerp wordt nader onderzocht. Presentaties zullen na afloop op de website van het concern worden geplaatst (www.telegraafholding.nl).
Het jaar 2004 zal worden gebruikt om nadere invulling te geven aan de code met eventuele op- en/of aanmerkingen uit de komende aandeelhoudersvergadering en van het bestuur van de Stichting Administratiekantoor van aandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf.
31
Brought to you by Global Reports
GECONSOLIDEERDE BALANS Bedragen in duizenden euro’s.
(na verwerking van het resultaat)
31 december 2003
31 december 2002
Vaste activa
Immateriële vaste activa
132.446
143.628
Materiële vaste activa
213.677
236.603
Financiële vaste activa
126.738
143.029
Som der vaste activa
472.861
523.260
Vlottende activa
Voorraden
20.598
12.688
107.606
118.073
3.570
3.603
61.674
69.143
Som der vlottende activa
193.448
203.507
Kortlopende schulden
182.496
207.084
Vorderingen Effecten Liquide middelen
Uitkomst vlottende activa min kortlopende schulden
10.952
–
483.813
Langlopende schulden
.— —
Voorzieningen
519.683
118
54.595
64.788
Aandeel derden
885
698
Eigen vermogen
428.333
454.079 483.813
32
Brought to you by Global Reports
3.577
519.683
GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING 2003
Netto-omzet
2002
683.556
Grond- en hulpstoffen Lonen en salarissen
704.462
75.782
87.049
208.342
216.696
Sociale lasten
48.153
47.738
Afschrijving materiële vaste activa
37.119
38.872
274.884
278.122
Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten
644.280
668.477
39.276
35.985
Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill
Afschrijving goodwill
11.826
Overige waardeveranderingen goodwill
14.233
3.574
— .— 15.400
14.233
23.876
21.752
Bedrijfsresultaat ná afschrijving goodwill en overige waardeveranderingen goodwill
Opbrengst deelnemingen
5.193
2.160
Rentebaten
5.025
5.947
Opbrengst effecten
177
Overige waardeveranderingen financiële vaste activa
–
58.094
Rentelasten
–
1.730
262 — .— –
Financiële baten en lasten
–
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen
–
Belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening ná belastingen
–
Buitengewoon resultaat vó r belastingen ó
.— —
Belastingen over buitengewoon resultaat
49.429
6.471
25.553
28.223
1.321
12.491
26.874
15.732
–
— .—
32.420 11.185
Buitengewoon resultaat ná belastingen
.— —
Resultaat ná belastingen
1.898
–
26.874
–
25.765
Aandeel derden
–
21.235 –
5.503
–
4.913
1.109
Netto Resultaat
590
Resultaatbestemming: Overige reserves
–
Dividend
–
p.m.
Resultaat per aandeel
33
Brought to you by Global Reports
25.765
4.913 p.m.
–
25.765
–
4.913
–
1 0,49
–
1 0,09
van het aanbod komen regionale
B
dagbladen tegemoet aan de behoefte aan herkenbaar-
eurzen en evenementen nemen een belangrijke plaats in bij het versterken van merken en het
betreden van nieuwe markten. Telegraaf Expomedia Events (TE2), een samenwerking tussen NV Holding-
heid van de berichtgeving bij
maatschappij De Telegraaf en Expomedia Group PLC lezers. Regionale dagbladen gaan die bijzondere positie versterken en beter benutten.
ontwikkelt en exploiteert beurzen en evenementen door specifieke interesses van doelgroepen te koppelen aan de belangen van exposanten en sponsors.
Dit naast optimalisering door
Eén van de in 2003 georganiseerde evenementen was
scherpere aansturing op basis
’Eten & Genieten’; een vierdaags, interactief evenement
van
financiële
doelstellingen,
voor iedereen met een passie voor koken en tafelen. Een platform waar selectieve producten worden aangeboden
verbetering van technische pro-
aan een selectief publiek.
cessen en inzetbaarheid van medewerkers en meer focus op
Deze fysieke, driedimensionale ontmoetingsplaats van vraag en aanbod vormt een verlengstuk én een
het benutten van de schaal-
verdieping van de culinaire rubrieken. Beurzen en eve-
voordelen die het concern als
nementen verworden daarmee tot een nieuw platform
geheel biedt.
voor delen van de huidige groep lezers en adverteerders.
Voor lezers zijn regionale dag-
De positie van bestaande uitgaven wordt versterkt en de relatie met adverteerders geïntensiveerd. Bovendien
bladen een onafhankelijke bron van herkenbare informatie. Voor adverteerders een bron van kennis over de regionale markt en de daarin aanwezige bedrijven en branches. Naar lezers kan die positie worden benut door een onafhankelijke infrastructuur te bieden voor uitwisseling van meningen en informatie. In de krant en met andere eigen producten en evenementen. Naar adverteerders kan de relatie worden versterkt door uitbreiding van de dienstverlening. Zelfbewust, vanuit een unieke positie in de regio.
Brought to you by Global Reports
wordt de gelegenheid geboden een extra koppeling van vraag en aanbod te genereren.
3. Balanswaardering
GRONDSLAGEN VOOR CONSOLIDATIE,BALANSWAARDERING EN RESULTAATBEPALING
Immateriële vaste activa Goodwill, zijnde hetgeen bij de acquisitie van deelnemingen, ondernemingsactiviteiten en uitgaverechten betaald wordt boven de waarde op het tijdstip van verwerving, wordt in maximaal twintig jaar afgeschreven ten laste van het resultaat. De waarde op het tijdstip van verwerving wordt bepaald op basis van de reële waarde van de overgenomen
1. Consolidatiecriteria
(onderliggende) activa en passiva.
In de consolidatie worden de financiële gegevens van de moedermaatschappij N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf,
Materiële vaste activa
haar groepsmaatschappijen verwerkt.
De waardering van deze activa geschiedt tegen de
De consolidatie geschiedt met toepassing van de grond-
aanschaffingswaarde, verminderd met de lineaire afschrij-
slagen voor balanswaardering en resultaatbepaling van de
vingen, gebaseerd op de verwachte economische levensduur.
moedermaatschappij.
Deze percentages luiden als volgt:
De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen
Op bedrijfsgebouwen wordt afhankelijk van aard of bestem-
worden volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgeno-
ming 4% of 5% per jaar afgeschreven.
men onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en
De afschrijvingspercentages op machines en installaties
transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het
variëren van 10% tot 20% per jaar.
resultaat van groepsmaatschappijen worden afzonderlijk in
Voor de andere vaste bedrijfsmiddelen is het algemene
de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht.
afschrijvingspercentage 20% per jaar.
De resultaten van nieuw verworven groepsmaatschappijen
Productiemiddelen met een snelle technische en/of eco-
worden geconsolideerd vanaf het tijdstip van verwerving. De
nomische veroudering worden in drie jaar afgeschreven.
resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie verwerkt tot het tijdstip van vervreemding.
De afgekochte erfpachtcanon van de terreinen wordt
Ten aanzien van de vennootschappelijke winst- en ver-
overeenkomstig de looptijd van het desbetreffende erfpacht-
liesrekening van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is
contract afgeschreven. Op grond wordt niet afgeschreven.
gebruik gemaakt van de vrijstelling ex artikel 402 in Boek 2
Vaste activa in uitvoering worden gewaardeerd tegen
van het Burgerlijk Wetboek.
de gecontracteerde bedragen inzake nieuwbouw, machines en installaties.
2. Omrekening vreemde valuta De deelneming in Zweden wordt aangemerkt als een
Financiële vaste activa
zelfstandige buitenlandse eenheid.
Deelnemingen waarop N.V. Holdingmaatschappij De
De activa en passiva worden omgerekend tegen de
Telegraaf invloed van betekenis op het zakelijke en financiële
koers per balansdatum, terwijl de resultaten worden omgere-
beleid kan uitoefenen, worden gewaardeerd tegen het aan-
kend tegen de gemiddelde koers ten tijde van de transacties;
deel in de nettovermogenswaarde, berekend volgens de
het resulterende omrekeningsverschil wordt rechtstreeks in
grondslagen van de moedermaatschappij. De overige deel-
het eigen vermogen verwerkt.
nemingen worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs.
35
Brought to you by Global Reports
De langlopende vorderingen worden opgenomen tegen
De voorziening voor vervroegd uittreden (VUT) wordt
nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte
opgenomen tegen de contante waarde terzake van de ver-
voorzieningen.
plichting tot suppletie van boven de VUT-uitkeringsgrens te betalen bedragen. De verplichting tot suppletie betreft een
Voorraden
periode van drie tot vijf jaar tot de 65-jarige leeftijd. De voor-
De papiervoorraden worden, voorzover het reeds in
ziening wordt actuarieel berekend op basis van 5%.
voorgaande jaren aanwezige hoeveelheden betreft, gewaar-
De voorziening suppletie pensioenen omvat de con-
deerd tegen de inkoopprijs van die jaren of lagere marktprijs
tante waarde van de toegekende pensioenen en te betalen
per balansdatum en voor het meerdere tegen de laagste
pensioenpremies van langdurig zieken, alsmede de contante
van inkoopprijs en marktprijs. De overige voorraden worden
waarde van het door de onderneming te betalen aandeel in
gewaardeerd tegen inkoopprijs of lagere marktwaarde.
de ziektekostenverzekering van gepensioneerden. De voorziening wordt actuarieel berekend op basis van 4% (langdurig
Vorderingen
zieken), respectievelijk 5% (gepensioneerden).
De vorderingen worden opgenomen voor het nominale
De voorziening suppletie WAO-uitkeringen omvat de
bedrag, voorzover nodig verminderd met voorzieningen voor
toeslag op het salaris van werknemers, van wie het dienst-
het risico van oninbaarheid.
verband wordt beeïndigd in verband met een definitieve arbeidsongeschiktheidsuitkering. De voorziening wordt ac-
Effecten
tuarieel berekend op basis van 5%.
De effecten worden gewaardeerd tegen de aanschaf-
De reorganisatievoorziening betreft de verplichtingen
fingswaarde of lagere beurskoers per balansdatum.
terzake van arbeidsbemiddeling, afvloeiing, verhuizing alsmede om-, her- en bijscholing bij de Amsterdamse bedrijven, Media
Liquide middelen
Groep Limburg B.V. en de Hollandse Dagbladcombinatie B.V.
Deze worden voor het nominale bedrag opgenomen.
De voorziening is opgenomen tegen nominale waarde.
4. Resultaatbepaling
Kortlopende en langlopende schulden
De omzet is de aan derden berekende opbrengst van
Kortlopende en langlopende schulden worden opge-
prestaties geleverd in het boekjaar na aftrek van de omzet-
nomen voor het nominale bedrag.
belasting en verleende kortingen. Winsten worden slechts genomen voorzover zij op de
Voorzieningen
balansdatum zijn verwezenlijkt.
De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft de uitgestelde belastingverplichting over het verschil
Kosten en risico’s, die hun oorsprong vinden voor het
tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en
einde van het boekjaar, worden in acht genomen voorzover
passiva. Eventuele uitgestelde belastingvorderingen worden
ze voorzienbaar zijn. Bij de bepaling van het resultaat wordt rekening ge-
voor zover toegestaan gecompenseerd met de uitgestelde
houden met eventuele bijzondere waardeverminderingen van
belastingschulden. De berekening van deze tegen de nominale waarde
vaste activa. Deze treden op als de realiseerbare waarde
opgenomen verplichting geschiedt tegen het actuele ven-
van vaste activa lager is dan de boekwaarde van de desbe-
nootschapsbelastingpercentage.
treffende vaste activa.
36
Brought to you by Global Reports
Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct
De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschap-
ten laste van het resultaat verantwoord. De aldus aangepaste
pijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investerings-
boekwaarde van de desbetreffende vaste activa wordt over
activiteiten, voorzover betaling in geld heeft plaatsgevonden.
de resterende levensduur afgeschreven.
De in verworven groepsmaatschappijen aanwezige geldmiddelen worden op de aankoopprijs in mindering gebracht.
Onder opbrengst deelnemingen wordt, wat de deelne-
Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk
mingen waarop invloed van betekenis kan worden uitgeoefend
in het kasstroomoverzicht opgenomen.
betreft, het aandeel in het resultaat over het boekjaar opgenomen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij N.V.
6. Gesegmenteerde informatie
Holdingmaatschappij De Telegraaf geldende grondslagen voor waardering en resultaaatbepaling. Voor de overige deel-
Als gevolg van het afstoten van de grafische activiteiten
nemingen wordt het ontvangen dividend opgenomen onder
met ingang van 2002 omvatten de activiteiten van het concern
opbrengst deelnemingen; indien er sprake is van dividend op
uitsluitend het segment uitgeverijen.
preferente aandelen wordt dit reeds in aanmerking genomen
7. Winst per aandeel
in het jaar waarin het recht op dit dividend ontstaat, tenzij
De winst per aandeel wordt berekend door het aan
ontvangst niet zeker is. De vennootschapsbelasting wordt berekend over het
houders van gewone aandelen toekomende deel van het
resultaat, rekeninghoudend met fiscale faciliteiten, waaronder
resultaat over het boekjaar te delen door het gewogen ge-
de deelnemingsvrijstelling en rekeninghoudend met fiscaal niet-
middelde aantal uitstaande gewone aandelen gedurende het
aftrekbare bedragen. Het verschil met de verschuldigde be-
boekjaar.
lasting volgens de fiscale winstberekening wordt tot uitdrukking gebracht in de voorziening latente belastingverplichtingen. Buitengewone baten en lasten vloeien voort uit handelingen en gebeurtenissen die duidelijk zijn te onderscheiden van activiteiten in het kader van de gewone bedrijfsuitoefening en daarom zelden zullen voorkomen.
5. Geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en effecten. De effecten kunnen worden beschouwd als zeer liquide beleggingen. Kasstromen in vreemde valuta worden omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
37
Brought to you by Global Reports
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.
31 december 2003
31 december 2002
VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill
132.446
143.628
Stand begin boekjaar
143.628
146.612
4.218
11.613
Bij: – Betaalde goodwill bij verwerving c.q. uitbreiding deelnemingen Af: – Afschrijving
–
– Deconsolidatie – Afwaardering
–
11.826
–
14.233
—.—
–
364
3.574
—.—
Stand einde boekjaar
132.446
143.628
Som der afschrijvingen en waardeverminderingen
146.423
131.023
De afwaardering van de goodwill heeft betrekking op de Brouwer Groep. Bij deze deelneming blijven de resultaatontwikkeling en resultaatverwachting sterk achter bij de prognoses ten tijde van de verwerving. De goodwill Brouwer Groep is afgewaardeerd tot nihil.
Boekjaar 2003
Aanschafwaarde t/m 2003
Materiële vaste activa
Afschrijvingen t/m 2003
Boekwaarde 31-12-2003
Bedrijfsgebouwen en -terreinen 1)
227.005
126.212
100.793
Machines en installaties
247.775
179.073
68.702
Andere vaste bedrijfsmiddelen
154.277
120.407
33.870
10.312
—.—
10.312
639.369
425.692
213.677
Vaste activa in uitvoering
Boekjaar 2002
Aanschafwaarde t/m 2002
Materiële vaste activa
Afschrijvingen t/m 2002
Boekwaarde 31-12-2002
Bedrijfsgebouwen en -terreinen 1)
229.951
129.152
100.799
Machines en installaties
239.929
178.219
61.710
Andere vaste bedrijfsmiddelen
158.066
122.219
35.847
38.247
—.—
38.247
666.193
429.590
236.603
Vaste activa in uitvoering
De bedrijfsgebouwen zijn verzekerd op basis van herbouwwaarde en de overige activa op basis van nieuwwaarde. Het verzekerde bedrag is groot 1 683 miljoen (vorig jaar: 1 637 miljoen). De post vaste activa in uitvoering betreft gebouwen en/of machines en installaties bij: B.V. Rotatiedrukkerij Voorburgwal, Hollandse Dagbladcombinatie B.V., B.V. Dagblad De Telegraaf, Media Groep Limburg B.V., DistriQ B.V. en uitgeversmaatschappij De Trompetter B.V. 1) Onder deze posten is opgenomen de afgekochte erfpachtcanon van de terreinen van de vestigingen in Amsterdam. De boekwaarde hiervan bedraagt per 31 december 2003: 1 5.517.000 (vorig jaar: 1 5.758.000).
38
Brought to you by Global Reports
Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt:
Bedrijfsgebouwen en -terreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Vaste activa in uitvoering
Totaal
100.799
61.710
35.847
38.247
236.603
119
2.658
20.238
1.821
24.836
Boekwaarde 1 januari 2003 Investeringen Desinvesteringen
–
Afschrijvingen
–
In gebruik genomen activa in uitvoering Boekwaarde 31 december 2003
4.397
–
8.764
–
188
–
4.694
9.935
–
19.130
13.036
14.457
1.609
100.793
68.702
33.870
31 december 2003
–
654
–
9.933
—.—
–
37.829
–
29.102
—.—
10.312
213.677
31 december 2002
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Niet-geconsolideerde deelnemingen Wegener N.V., Apeldoorn (23,9%, vorig jaar 21,6%)1
78.973
74.820
Bohil Media B.V., Amsterdam (20%)
163
—.—
Brouwer Groep B.V., Leusden (43%)
—.—
11.651
35.266
17.385
SBS Broadcasting B.V., Amsterdam (27%, vorig jaar 30%) TV Krant Nederland, Den Helder (9,6%) B.V. Algemeen Nederlands Persbureau ANP, Den Haag (28,4%) C.V. GBB De Nieuwsbrengers (33,3%) De Nationale Regiopers, Almere (19,6%) V.o.f. SBS 6 Text (45%) / V8 Fox kids text, v.o.f. A’dam (45%) Autobytel Nederland v.o.f., Almere (37,5%)
11
11
2.208
2.123
—.—
431
75
11
1.559
1.661
—.—
130
18
18
NWI Services B.V., De Bilt (20%) / Interactive Real Estate Estate B.V., Hilversum (50%) Amse B.V., Arnhem (5%)
—.—
787
1.000
—.—
Omroepbedrijf Limburg B.V., Maastricht (45%)
603
26
Televisiebedrijf Limburg B.V., Maastricht (45%)
AM van Gaal Media B.V., Amsterdam (20%)
1.410
636
Mobillion B.V. (31,5%), Ede
169
29
RKK C.V. (24%)
—.—
7
121.455
109.726
Vorderingen op deelnemingen
2.616
32.427
Overige vorderingen
2.667
876
126.738
143.029
Totaal der financiële vaste activa
Door de fusie SBS Broadcasting B.V. en Veronica verwaterde het aandeel in SBS Broadcasting van 30% naar 27%. De verwateringswinst van 1 13 miljoen is opgenomen onder opbrengst deelnemingen. Deelnemingen Wegener N.V. en AM van Gaal Media B.V. worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Volgens het jaarverslag 2002 Wegener bedraagt het eigen vermogen Wegener 1 351.679.000 en is over 2002 een verlies geleden van 1 6.638.000. AM van Gaal Media B.V. is in 2003 opgericht.
1) De totale marktwaarde (beurswaarde voor de gewone aandelen en uitgifteprijs voor de cum. preferente aandelen) van het pakket Wegener N.V. bedraagt per 31-12- 2003 circa 1 91 miljoen.
39
Brought to you by Global Reports
Het verloop van de financiële
Overige deelnemingen
vaste activa is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari 2003
Vorderingen op deelnemingen
Totaal
109.726
32.427
876
143.029
33.139
3.504
2.627
39.270
3.929
—.—
—.—
3.929
Bij: – Investeringen – Aandeel in resultaat Af: – Waardeverandering
–
21.651
–
30.000
– Uitkering / aflossing
–
3.688
–
3.315
Boekwaarde per 31 december 2003
Overige vorderingen
121.455
–
2.616
—.—
–
51.651
836
–
7.839
2.667
126.738
De waardeverandering van de deelnemingen en de vorderingen heeft betrekking op de Brouwer Groep. Bij deze deelneming blijven de resultaatontwikkeling en resultaatverwachting ver achter bij de prognoses ten tijde van de verwerving en de aanvullende kapitaalverstrekking in 2003. De deelneming en de vordering op de deelneming is afgewaardeerd tot nihil. De waardeverandering in de winst- en verliesrekening bevat mede een afwaardering van een vordering ad 1 6,4 miljoen op de Brouwer Groep, die was opgenomen onder de kortlopende vorderingen.
31 december 2003
31 december 2002
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grondstoffen
19.841
Hulpstoffen
11.757
757
931
20.598
12.688
69.463
72.842
De aanschafwaarde van de voorraad grondstoffen bedraagt 1 21,5 miljoen (vorig jaar: 1 14,1 miljoen).
Vorderingen Handelsdebiteuren Deelnemingen
602
6.500
22.818
10.788
Pensioenpremies
—.—
463
Overige vorderingen
655
734
Vennootschapsbelasting
Overlopende activa
14.068
26.746
107.606
118.073
3.570
3.603
61.674
69.143
Effecten Staatsobligaties
Liquide middelen Kas- en banksaldi De liquide middelen zijn vrij beschikbaar.
40
Brought to you by Global Reports
31 december 2003
31 december 2002
KORTLOPENDE SCHULDEN Vooruitontvangen abonnementsgelden
34.869
37.244
Leveranciers
22.954
35.391
Deelnemingen
2.271
—.—
Belastingen en premies sociale verzekeringen
9.356
11.044
Pensioenschulden
569
—.—
Dividend
—.—
5.775
Overige schulden
—.—
906
Overlopende passiva
VOORZIENINGEN
Stand 1–1– 2003
Dotaties
342
476
Latente belastingverplichtingen Vervroegd uittreden
112.477
116.724
182.496
207.084
Onttrekkingen
Vrijval
Stand 31–12– 2003
–
616
—.—
202
14.835
2.768
–
2.627
—.—
14.976
Suppletie pensioenen
7.502
9.159
–
8.285
—.—
8.376
Suppletie WAO uitkeringen
4.769
5.283
–
4.976
—.—
5.076
Reorganisatievoorzieningen
37.340
3.111
–
8.986
–
5.500
25.965
64.788
20.797
–
25.490
–
5.500
54.595
De verplichtingen op korte termijn bedragen circa 1 16,1 miljoen (vorig jaar 1 22,3 miljoen). Deze kortlopende verplichting is opgenomen onder de overlopende passiva.
EIGEN VERMOGEN Voor de toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de balans van de N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf.
41
Brought to you by Global Reports
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING In duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.
2003
2002
Netto-omzet De verdeling van de netto-omzet naar geografisch gebied luidt: Binnenland
666.855
687.963
16.625
16.421
76
78
683.556
704.462
71.679
82.951
4.103
4.098
75.782
87.049
208.342
216.696
2.271
2.295
Hollandse Dagbladcombinatie B.V. te Haarlem
925
1.025
Hollandse Huis-aan-huisbladen Combinatie B.V. te Amsterdam
460
460
Media Groep Limburg B.V. te Heerlen
554
634
De Telegraaf België te Brussel
5
5
Media Groep West B.V. te Amsterdam
4
4
TTG Sverige AB te Stockholm
27
25
Uitgeversmaatschappij De Trompetter B.V. te Roermond
96
96
DataWire B.V. te Amsterdam
15
9
4.357
4.553
Overige EU-landen Overige Europese landen
Grond- en hulpstoffen Papier en inkt Hulpstoffen
Lonen en salarissen In 2003 waren, gerekend in fulltime-eenheden, gemiddeld 4.459 en in 2002 4.690 personen werkzaam in het concern. De verdeling per het einde van het jaar over de verschillende vestigingen is als volgt: Amsterdamse vestigingen
42
Brought to you by Global Reports
2003
2002
Sociale lasten Pensioenlasten
21.542
18.189
Overige sociale lasten
26.611
29.549
48.153
47.738
Bedrijfsgebouwen en -terreinen
8.764
6.850
Machines en installaties
9.935
15.323
Afschrijving materiële vaste activa
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Resultaat verkochte materiële vaste activa
19.130
19.270
37.829
41.443
–
710
–
37.119
2.571 38.872
Toelichting op de vennootschapsbelasting Resultaat voor belastingen
–
25.553
Vennootschapsbelasting hierover tegen toepasselijk tarief 34,5%
– –
4.197
8.816
–
1.448
Vennootschapsbelasting conform geconsolideerde winst- en verliesrekening: 1) – over het resultaat uit gewone bedrijfsoefening
1.321
– over het buitengewoon resultaat
12.491
—.—
–
11.185
1.321 Verschil in belastingdruk
–
10.137
1.306 –
2.754
Dit verschil is als volgt opgebouwd: – fiscale faciliteiten
517
387
– fiscaal niet-aftrekbare bedragen (m.n. afschrijving goodwill)
–
5.082
– saldo van onder de deelnemingsvrijstelling vallende resultaten
–
5.572
–
3.384
–
10.137
–
2.754
—.—
–
32.240
—.—
–
32.240
243
Buitengewoon resultaat voor belastingen Buitengewone lasten 2)
Winst per aandeel Het aantal aandelen over 2003 bedraagt gemiddeld 52.500.160 (2002: 52.500.160). Het netto verlies over 2003 bedraagt 1 25.765.000 (2002: netto verlies 1 4.913.000). Het verlies per aandeel bedraagt in 2003 1 0,49 (2002: verlies per aandeel 1 0,09).
1) In de vennootschapsbelasting conform de geconsolideerde winst- en verliesrekening is opgenomen een onttrekking aan de voorziening van
1 0,1 miljoen (2002: onttrekking van 1 4,6 miljoen). 2) Als buitengewone lasten is verantwoord de dotatie aan de reorganisatievoorzieningen bij de Amsterdamse Bedrijven, Hollandse
Dagbladcombinatie B.V. en Media Groep Limburg B.V.
43
Brought to you by Global Reports
Fijne
partyboy s mini -pos ters
JOUW BESTE PARTY LOOK
In dat beeld past het op de markt brengen van CosmoGIRL! door De Telegraaf Tijdschriften Groep (TTG) in samenwerking met Hearst Magazines International.
Dit vindt hij
h eel sexy
Uit Lizzie McGuire
Hilary Duff
De regels van vriendschap
De leukste vriendin ben jij Pow er door je sterrenbeeld w w w.cosmogirl.nl
king van merkbeleving is van groot belang
voor uitgevers van publiekstijdschriften.
mer Feestnum
● ultieme glamour-outfits ● glitter-trends onder € 30 ● 100+ make-over tips
December 2003 nr.12 ¤ 2,95
S
pecialisatie in interessegebieden en verster-
Mooi, populairenrijk Zodoetzedat
CosmoGIRL!, is een glossy gericht op meiden van 14-18 jaar. Tot vorig jaar bestonden nog geen
q u iz: W A A RO M HEB JIJ GEEN LO V E R ? REAL-LIFE STORY
‘Ik heb aids’
glossy’s voor dit segment. Glossy wil zeggen: beter papier, mooiere fotografie en gelijmde rug in plaats van nietjes. De producten van adverteerders komen in deze luxere omgeving beter tot hun recht. Buiten Nederland hebben glossy’s voor deze jonge doelgroep al een enorme vlucht genomen. CosmoGIRL! vult de portfolio van TTG aan doordat de doelgroep in leeftijd precies onder die van Starstyle (een andere succesvolle uitgave van TTG) valt. CosmoGIRL! slaat duidelijk aan. Dat blijkt uit de verkoopcijfers van de eerste nummers: ruim 75.000 exemplaren. Daarmee heeft CosmoGIRL! zich direct een toppositie verworven in de markt van bladen voor deze doelgroep.
Brought to you by Global Reports
KASSTROOMOVERZICHT
(geconsolideerd)
In duizenden euro’s.
2003
2002
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
23.876
21.752
49.655
55.676
3.574
—.—
Aanpassingen voor: – Afschrijvingen – Overige afwaardering immateriële vaste activa – Mutatie kortlopende vorderingen – Mutatie voorraden
15.591
1.106
–
7.909
–
2.793
–
4.491
–
12.686
–
10.052
–
18.848
– Mutatie schulden aan leveranciers en overige kortlopende schulden – Mutatie voorzieningen
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
70.244
44.207
Ontvangen dividend van deelnemingen
1.264
2.213
Ontvangen/betaalde interest
3.758
4.311
Betaald/ontvangen vanwege buitengewoon resultaat Betaalde belasting over de winst
–
—.—
–
654
13.094
–
17.018
Kasstroom uit operationele activiteiten
62.172
33.059
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa
–
2.711
–
11.613
en overige financiële vaste activa
–
31.431
Investeringen materiële vaste activa
–
24.836
–
38.339
Mutatie in investeringscrediteuren
–
14.743
–
10.199
Verwerving/desinvestering groepsmaatschappijen
Desinvesteringen materiële vaste activa
41.710
9.933
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
31.651
–
63.788
13.210
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend
–
5.775
–
5.775
Mutaties langlopende schulden
–
118
–
2.424
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
–
Koersverschillen
Mutatie liquide middelen (inclusief effecten)
–
45
Brought to you by Global Reports
5.893
–
8.199
7
6
7.502
38.076
BALANS N.V. HOLDINGMAATSCHAPPIJ DE TELEGRAAF In duizenden euro’s.
31 december 2003
31 december 2002
Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill
37
5.345
—.—
406
442.705
427.388
38.474
31.975
454
31.207
1.199
1.705
511
352
483.343
492.627
Materiële vaste activa Andere vaste bedrijfsmiddelen
Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Andere deelnemingen Vorderingen op minderheidsdeelnemingen Latente belastingvordering Overige vorderingen
Som der vaste activa
483.380
498.378
Vlottende activa Vorderingen Vorderingen op minderheidsdeelnemingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremies Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen Som der vlottende activa
—.—
8.082
29.334
14.697
500
673
17
70
2.150
441
103
260
32.104
24.223
Kortlopende schulden Kredietinstellingen
39.002
19.223
Dividend
—.—
5.775
Overige schulden
349
669
12.559
4.870
Overlopende passiva
51.910 Uitkomst vlottende activa min kortlopende schulden
30.537 –
19.806 463.574
46
Brought to you by Global Reports
–
6.314 492.064
31 december 2003
31 december 2002
Voorzieningen Vervroegd uittreden
14.922
14.781
Suppletie pensioenen
7.370
—.—
Suppletie WAO-uitkering
5.030
—.—
Reorganisatievoorziening
7.919
23.204 35.241
37.985
Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Wettelijke reserves Overige reserves
13.125
13.125
115
96
415.093
440.858 428.333
454.079
463.574
492.064
WINST- EN VERLIESREKENING N.V. HOLDINGMAATSCHAPPIJ DE TELEGRAAF In duizenden euro’s.
2003
Nettoresultaat deelnemingen
2002
19.440
11.165
Overige nettobaten en -lasten
–
45.205
–
16.078
Resultaat ná belastingen
–
25.765
–
4.913
47
Brought to you by Global Reports
D
IGI-dition maakt het mogelijk gedrukte uitgaven volledig op
het internet te publiceren. Complete pagina’s worden vrijwel identiek aan de gedrukte versie gepresenteerd. Artikelen en advertenties kunnen met een muisklik worden geopend en vergroot op het beeldscherm worden gelezen. Doel van DIGI-dition is uitgevers, zonder hoge investeringen en ingrijpende wijzigingen in processen, een volwaardig digitaal equivalent te bieden van de papieren versie van hun uitgave. Eenmaal geproduceerde content kan daardoor worden hergebruikt voor internettoepassingen. Bijvoorbeeld voor interactieve digitale knipseldiensten en ’news alerting services’.
De wereldwijd gelijktijdige beschikbaarheid vergroot het verspreidingsgebied en de verspreidingsmogelijkheden. DIGI-dition realiseert interactiviteit door de mogelijkheid tot hyperlinken naar websites binnen de eigen organisatie, die van adverteerders of naar andere informatiebronnen. DIGI-dition biedt adverteerders nieuwe alternatieven, maakt het mogelijk bestaande abonnees extra service te bieden en nieuwe abonnees te werven met andere abonnementsvormen en in andere verspreidingsgebieden, alleen digitaal of in combinatie met de papieren uitgave.
Brought to you by Global Reports
TOELICHTING OP DE BALANS EN WINST- EN VERLIESREKENING Voor de algemene grondslagen alsmede voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening. De waardering van groepsmaatschappijen geschiedt tegen de netto vermogenswaarde.
2003
2002
VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill Boekwaarde per 1 januari Betaalde goodwill bij verwerving c.q. uitbreiding deelnemingen
5.345
1.120
—.—
5.958
Afschrijving ten laste van het resultaat
–
1.734
Afwaardering
–
3.574
—.—
37
5.345
Boekwaarde per 31 december
–
1.733
Financiële vaste activa Groepsmaatschappijen met statutaire vestigingsplaats Deze post omvat de volgende groepsmaatschappijen en de vorderingen op deze groepsmaatschappijen.
- Uitgeversmaatschappij De Telegraaf B.V., Amsterdam
- B.V. Uitgeverij De Echo, Amsterdam
- B.V. Dagblad De Telegraaf, Amsterdam
- B.V. Reclame ‘t Gooi, Hilversum
- B.V. Rotatiedrukkerij Voorburgwal, Amsterdam
- B.V. Noorderpers, Hoorn
- B.V. Woonkrant.nl, Haarlemmermeer
- Uitgeversmaatschappij Limburgs Dagblad B.V., Heerlen
- B.V. Beleggingsmaatschappij Voorburgwal, Amsterdam
- Media Groep Limburg B.V., Heerlen
- De Telegraaf Tijdschriften Groep B.V., Amsterdam
- Grafisch Bedrijf Media Groep Limburg B.V., Venlo
- TTG Sverige AB, Stockholm
- Uitgeversmaatschappij De Limburger B.V., Maastricht
- TTG Hearst B.V., Amsterdam
- Limburgse Dagbladen Combinatie B.V., Maastricht
- Twickel B.V., Amsterdam
- Uitgeversmaatschappij De Trompetter B.V., Roermond
- BasisMedia B.V., Amsterdam
- De Kempen Pers B.V., Hapert
- Hollandse Dagbladcombinatie B.V., Haarlem
- Datawire B.V., Amsterdam
- HDC Uitgeverij Zuid B.V., Haarlem
- DWC B.V., Roermond
- Verenigde Noordhollandse Dagbladen B.V., Alkmaar
- Telegraaf Media Management B.V., Amsterdam
- B.V. Drukkerij Noordholland, Hoorn
- Telegraaf Events B.V., Amsterdam
- B.V. Agentenadministratiekantoor ‘t Gooi, Hilversum
- Telegraaf Telemol B.V., Amsterdam
- Uitgeversmaatschappij Hollands Noorderkwartier B.V., Amsterdam
- DistriQ B.V., Amsterdam
- Exploitatiemaatschappij G en E Vastgoed B.V., Hilversum
- Telegraaf Distri B.V., Amsterdam
- Goois Weekblad B.V., Hilversum
- Regio Distri B.V., Amsterdam
- Hollandse Huis-aan-huisbladen Combinatie B.V., Amsterdam
- Media Groep West B.V., Amsterdam (90%)
- Uitgeverij Van Groenigen B.V., Haarlemmermeer
- Regio-i B.V./C.V., Almere (75%)
- Uitgeverij Hoevelaken Beheer B.V., Amsterdam
- Media Menu Beheer B.V./C.V., Groningen (75%)
49
Brought to you by Global Reports
De jaarrekeningen van deze groepsmaatschappijen zijn begrepen in de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening.
31 december 2003
31 december 2002
Groepsmaatschappijen Zichtbaar vermogen
167.155
137.247
Vorderingen en schulden per saldo
275.550
290.141
442.705
427.388
Andere deelnemingen Dit betreft minderheidsbelangen in: SBS Broadcasting B.V. (27% vorig jaar 30%) te Amsterdam AMS Europe B.V. (8,67%) te Arnhem
35.266
17.385
—.—
787
2.208
2.123
—.—
11.651
1.000
—.—
—.—
29
B.V. Algemeen Nederlands Persbureau ANP (28,4%) te ’s-Gravenhage Brouwer Groep B.V. (43%) te Leusden AM Media B.V. (20%`) te Amsterdam Mobillion B.V. (31,5%) te Ede
38.474
31.975
454
31.207
1.199
1.705
511
352
483.343
492.627
Vordering op minderheidsdeelnemingen Latente belastingvordering Overige vorderingen Lening u/g
Totaal der financiële vaste activa
Het verloop van de financiële
Groepsmaatschappijen
Andere deelnemingen
Vorderingen minderheidsdeelnemingen
vaste activa is als volgt:
Stand per 1 januari 2003
Overige vorderingen
427.388
31.975
31.207
2.057
1.199
26.000
3.000
159
– Aandeel in resultaat
16.390
3.050
—.—
—.—
Af: – Waardeverandering
—.—
Bij: – Investeringen
– Uitkering/aflossing
–
—.—
21.651
–
30.000
—.—
—.—
–
2.499
—.—
—.—
—.—
– Uitgekeerd dividend
–
2.226
–
871
– Overige mutaties
–
46
–
29
Stand per 31 december 2003
442.705
50
Brought to you by Global Reports
38.474
–
1.254
454
–
506
1.710
31 december 2003
31 december 2002
VOORZIENINGEN In 2003 zijn een aantal voorzieningen binnen het concern gerealloceerd. Voor de toelichting op de voorzieningen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
EIGEN VERMOGEN Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal is groot 1 50.000.000 en verdeeld in aandelen van nominaal 1 0,25.
Geplaatst: Gewone aandelen (inclusief 1 240,– prioriteitsaandelen)
13.125
13.125
Stand begin boekjaar
96
90
Bij: Koersverschillen
19
6
115
96
440.858
451.546
Wettelijke reserves
Stand einde boekjaar
Overige reserves Stand begin boekjaar
Af: Uit verliesverwerking
–
Af: Dividend
25.765
–
4.913
—.—
–
5.775
Stand einde boekjaar
415.093
440.858
Totaal eigen vermogen
428.333
454.079
51
Brought to you by Global Reports
Periodieke beloningen
BELONING (EX)BESTUURDERS
Uitgestelde beloningen
Bestuurders drs. F.Th.J. Arp RA
462.018
45.760
drs. ing. W.O. Kok
462.018
19.193
mr. J. Olde Kalter
462.018
183.518
drs. A.J. Swartjes
462.018
86.452
1.848.072
334.923
Ex-bestuurders L.G. van Aken
—.—
58.787
H. Schor
—.—
58.350
—.—
117.137
Periodieke beloningen
BELONING COMMISSARISSEN
Uitgestelde beloningen
A.J. van Puijenbroek
23.370
—.—
W.H. Charles
19.966
—.—
mevr. J.A. Brewer-de Koster
6.655
—.—
mevr. ir. M. Tiemstra
9.983
—.—
—.—
—.—
19.966
—.—
L.G. van Aken 1) mr. W. Overmars prof. dr. W. van Voorden
19.966
—.—
ir. H.L. Weenen
19.966
—.—
119.872
—.—
De bezoldiging en verdere arbeidsvoorwaarden van iedere directeur worden vastgesteld door de raad van commissarissen, overeenkomstig de besluiten van de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf. Naast het vaste deel van de beloning is de concernwinstdelingsregeling eveneens van toepassing op de directie. Het honoreringsbeleid voorziet niet in een bonus-/ aandelenoptieregeling. De in de salarissen begrepen bezoldigingen (ex)bestuurders bedroegen over 2002 1 2,1 miljoen. De vergoeding aan commissarissen over 2002 bedroeg 1 119.119. Per 31 december 2003 bedraagt het totale aandelen-/certificatenbezit N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf van de gezamenlijke raad van commissarissen 21.200 en van de holdingdirectie 1.936.
1) Geen honorering ingevolge Vut-aanspraak.
52
Brought to you by Global Reports
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
De vennootschap heeft zich op grond van artikel 403, lid 1. sub f in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van de onder de financiële vaste activa vermelde geconsolideerde groepsmaatschappijen, exclusief Media Groep West B.V., Franken Beleggingsmaatschappij B.V., Mobillion B.V., Telemol B.V., Telegraaf Events B.V. en Drukkerij Van Groenigen B.V.
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf heeft, als onderdeel van de verkoop van haar belang in SBS Radio B.V., de voorwaardelijke verplichting tot een nabetaling. Deze verplichting wordt acuut indien Radio Noordzee haar uitzendlicentie verliest vóór 1 september 2010. De omvang van de mogelijke nabetaling neemt af van maximaal 1 0,9 miljoen in 2004 tot 1 0,5 miljoen in 2010. Uit hoofde van de juridische fusie tussen de Biegelaar Groep B.V. en de Brouwer Groep B.V. heeft N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf mogelijke verplichtingen inzake wederzijdse garanties.
Uitgeversmaatschappij De Telegraaf B.V. heeft een verplichting tot afname van de resterende 80% van de aandelen in BoHill Media B.V. De levering van de aandelen en de bepaling van de koopprijs vindt echter pas plaats ultimo 2004 dan wel ultimo 2005. De omvang van de feitelijke verplichting is derhalve nog niet in te schatten.
Het Pensioenfonds van Hollandse Dagbladcombinatie B.V. zal per 1 januari 2004 worden geïntegreerd met het Telegraaf Pensioenfonds. In het kader van het harmoniseren van de dekkingsgraadpercentages conform de grondslagen van het Telegraaf Pensioenfonds zal per 1 januari 2010 worden geëvalueerd in hoeverre deze harmonisatie is gerealiseerd. Per die datum zal worden bezien op welke wijze zal worden omgegaan met een eventueel resterend verschil in dekkingsgraadpercentage. Mogelijk wordt de harmonisatietermijn verlengd.
Amsterdam, 11 maart 2004
De holdingdirectie
De raad van commissarissen
drs. F.Th.J. Arp RA
A.J. van Puijenbroek
mr. J. Olde Kalter
W.H. Charles
drs. A.J. Swartjes
mevr. ir. M Tiemstra
drs. ing. W.O. Kok
L.G. van Aken mr. W. Overmars prof. dr. W. van Voorden ir. H.L. Weenen
53
Brought to you by Global Reports
UITGAVEN EN ACTIVITEITEN VAN HET TELEGRAAF-CONCERN PER JANUARI 2004 Zweden
Amstelland/Haarlemmermeer
www.cosmopolitan.se
Witte Weekblad
Nederland
www.batnytt.se
Zondagochtendblad
Sp!ts
Privé
www.vibatagare.se
Limburgs Dagblad
Esquire
www.golfdigest.se
’t Gooi en omgeving
Dagblad De Limburger
Cosmogirl!
www.residence.se
De Gooi- en Eembode
Haarlems Dagblad
Elegance
www.marinan.com
Laarder Courant De Bel
IJmuider Courant
MAN
Leidsch Dagblad
Residence
Overige
Vecht-Journaal
De Gooi- en Eemlander
Hitkrant
internetactiviteiten
Baarns Weekblad
Almere Vandaag
Gardens & Country
Noordhollands Dagblad
Autovisie
www.DFT.nl
waarin begrepen:
FHM (For Him Magazine)
speurders.nl
Alkmaarsche Courant
Starstyle
autotelegraaf.nl
Flevoland
Schager Courant
Chapeau! (uitgave MGL)
elcheapo.nl
De Almare (3 edities)
Enkhuizer Courant
Nummer 1 (uitgave MGL)
vacaturekrant.nl
Zondagochtendblad
Autotelegraaf Magazine
weerkamer.nl
Dagbladen
De Telegraaf
Dagblad voor West-Friesland
Tijdschriften
Nieuwsblad voor Huizen
Woonbode Wijdemeren Journaal
woonkrant.nl
Haarlem en omgeving
Zweden
reiskrant.nl
Nieuwsblad De Kennemer
Dagblad Zaanstreek
Vi Båtägare
www.Limburgpersoneel.nl
Haarlems Weekblad
Dagblad Waterland
Båtnytt
www.Limburgopwielen.nl
Heemsteedse Courant
Golf Digest
www.spitsvacatures.nl
Nieuwsblad IJmuiden
Residence
www.zorgvacatures.nl
Nieuwsblad Santpoort
www.telegraaf.nl
Cosmopolitan
www.limburgwonen.nl
& Velserbroek
www.basismedia.nl
Sporres Bazaar
www.autocircuit.nl
Zondagochtendblad
www.spitsnet.nl
Allt om Kök och Bad
www.woneninholland.nl
Helderse Courant Dagblad Kennemerland
Internet
www.groeneweekblad.nl
www.haarlemsdagblad.nl
Leiden en omgeving Het op Zondag
www.ijmuidercourant.nl
Internet
www.leidschdagblad.nl
Nederland
Huis-aan-huisbladen
www.nhd.nl
www.ttg.nl
en nieuwsbladen
www.noordhollandsweekblad.nl
www.autovisie.nl
www.gooieneemlander.nl
www.hitkrant.nl
Regionaal verspreid bij
www.mgl.nl
www.gardens-country.nl
De Telegraaf
www.limburgsdagblad.nl
www.prive.nl
!N
www.limburger.nl
www.fhm.nl
www.hollandcombinatie.nl
www.starstyle-magazine.nl
Groot-Amsterdam
Witte Weekblad Weekend
www.man.nl
De Echo (11 edities)
Makelaars Vizier
www.esquire.nl
Het Weekblad op Zondag
www.cosmogirl.nl
De Woongids
www.residence.nl
Amstelveens Nieuwsblad
www.elegance.nl
Het Weekend
www.trompetter.nl
Duin- en bollenstreek Witte Weekblad
Alphen a/d Rijn en omgeving Witte Weekblad
54
Brought to you by Global Reports
Witte Weekblad
Zaanstreek/Purmerend
Limburg
Noordhollands Weekblad
De Trompetter (12 edities)
Deelnemingen
De Zaankanter
Telegraaf Telemol B.V.
Overige activiteiten
Telemol v.o.f.................................................................... (50%)
Zondagochtendblad
Telefonische informatiediensten
Media Groep West B.V. .................................................. (90%)
Het Weekblad voor Edam/
Deelnemingen in landelijke
V.o.f. SBS 6/Net 5 Text ...............................................(45%)
Volendam/Waterland
commerciële televisie
V.o.f. V8/Fox Kids Text .................................................(45%)
Teletekstactiviteiten
Mobillion B.V. ......................................................... (31,5%)
De Krommenieër Het Gezinsblad
West-Friesland
DataWire B.V.
Westfries Weekblad
SBS Broadcasting B.V. ................................................... (27%)
Enkhuizer Weekblad
Internet
Zondagochtendblad
www.mediagroepwest.nl
Koninklijke Wegener N.V. ............................................. (23,9%)
www.datawire.nl Alkmaar en omgeving
Uitgeversmaatschappij De Telegraaf B.V.:
www.mobillion.nl
RKK Beheer B.V. .........................................................(25%)
Alkmaars Weekblad De Koerier
(RKK C.V.)
Drukkerijen
Bohil Media B.V. . ........................................................(20%)
De Duinstreek Nieuwsblad voor Castricum Zondagochtendblad
Telegraaf Drukkerij Groep B.V.
Media Menu Beheer B.V. .................................................(75%)
B.V. Rotatiedrukkerij Voorburgwal
(Media Menu C.V.)
B.V. Drukkerij Noordholland Noord-Holland-Noord
Grafisch bedrijf Media Groep
NRp Beheer B.V.
Helders Weekblad
Limburg B.V. (Nieuwsdruk Limburg)
(De Nationale Regiopers C.V. ......................................... 25,8%)
Schager Weekblad CTR/De Polderbode
Logistiek
Media Groep Limburg B.V.:
Deze Maand Wieringer Courant
Regionale Televisie Limburg B.V./L1 ............................. (45%) DistriQ B.V.
Wieringermeerbode
Telegraaf Distri B.V.
Zondagochtendblad
Regio Distri B.V.
Regionale Omroep Limburg B.V./L1 ............................. (41%)
Brouwer Groep B.V. .........................................................(43%) B.V. Algemeen Nederlands Persbureau ANP .....................(28,4%)
Noord-Brabant-Oost
TTG CosmoMag AB ..........................................................(50%)
De Trompetter (5 edities)
TTG Hearst B.V................................................................(75%)
De Schakel
AM van Gaal Media B.V. ...................................................(20%)
Veldhovens Weekblad Oirschots Weekjournaal
DataWire B.V.
Kempener Koerier
DataWireSport B.V.......................................................(70%)
De Kempenaer
PayperNews Beheer B.V.............................................(67,5%)
De Hilverbode
(PayperNews C.V.)
Nieuwsklok
55
Brought to you by Global Reports
U
itgevers van huis-aan-huisbladen beschikken over een netwerk dat
grote kennis heeft van (inter)lokale markten en weten wat consumenten en ondernemers in die markt beweegt. De uitdaging is die kennis beter en effectiever te benutten. Dat gebeurt onder meer door ontwikkeling van nieuwe uitgeefproducten. !N Magazine is zo´n nieuwe uitgave voor consumenten op lifestylegebied. Inhoudelijk ligt de nadruk op wonen, interieur, reizen, gezondheid en mode. Naast deze onderwerpen wordt ook aandacht besteed aan lokale aangelegenheden, zoals een bijzonder pand of interviews met spraakmakende personen uit een regio. !N Magazine koppelt dus een algemene lifestyle-formule aan een lokaal verschijningsgebied. Het blad wordt niet huis-aan-huis verspreid maar in geselecteerde gebieden tezamen met de zaterdageditie van dagblad De Telegraaf. Doel van !N Magazine is consumenten in het bovenmodale segment met interesse voor trends en luxe en adverteerders die niet direct aan adverteren in huis-aan-huisbladen denken, te bereiken en aan elkaar te koppelen. Lokale ondernemers bereiken zo in hun eigen markt lezers, uit een doelgroep die wordt gedekt door landelijke dagbladen. En de huis-aanhuisbladen creëren zo een nieuwe markt.
Brought to you by Global Reports
wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen
ACCOUNTANTSVERKLARING
in Titel 9 Boek 2 BW.
Amsterdam, 11 maart 2004.
Opdracht
Deloitte Accountants
Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2003 van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld
DIVIDENDVOORSTEL
onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.
Wij stellen voor het dividend over 2003 vast te stellen op 1 0,11 in contanten per aandeel van 1 0,25 nominaal
Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland
ten laste van de overige reserves. Over 2002 werd even-
algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controle-
eens een dividend van 1 0,11 per aandeel van 1 0,25
opdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle
nominaal betaald.
zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening
2003
geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle
Resultaatbestemming:
omvat onder meer een onderzoek door middel van deel-
Overige reserves
waarnemingen van informatie ter onderbouwing van de
Dividend
Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de
57
25.765
–
p.m. –
bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening.
Brought to you by Global Reports
–
2002
25.765
4.913 p.m.
–
4.913
TTG Oekraïne
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM
Na balansdatum is een intentieverklaring ondertekend met de Kyiv Post Group (KPG), uitgever van een Engelstalig nieuwsblad in de Oekraïne. Tezamen met KPG wordt een lokale uitgeverij opgezet, waarin het Telegraaf-concern voor
B.V. Algemeen Nederlands
70% in participeert en KPG voor de resterende 30%. De
Persbureau ANP
uitgeverij zal zich richten op het uitgeven van consumenten-
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf heeft per 31
bladen in de Oekraïne en zal de komende twee jaar naar
december 2003 een aandeel van 28,4% in ANP. Op 5 maart
verwachting zes magazines lanceren. Het eerste magazine,
2004 is er door NPM Capital en de huidige aandeelhouders
Stuff, is reeds in december 2003 gelanceerd, een tweede
een overeenkomst getekend betreffende de verkoop van
magazine, Pink, zal op korte termijn volgen.
60% van de aandelen van ANP. Op 15 mei aanstaande zal Zondagkrant
de overdracht plaatsvinden. N.V. Holdingmaatschappij De
In 2004 is het besluit genomen om per 21 maart
Telegraaf blijft daarbij voor 8,8% medeaandeelhouder.
2004 te starten met een zondagkrant van dagblad De Telegraaf. Voor de huidige abonnees vormt de zondagkrant een
Brouwer Groep B.V. In het kader van de kredietfaciliteit die verstrekt is aan
integraal onderdeel van het abonnement. De zondagkrant zal
de Brouwer Groep in 2003, is in 2004 nog voor 1 3 miljoen
ook te koop zijn via verkooppunten met een zondagopening.
uitgeleend aan de Brouwer Groep. Hier tegenover zijn zekerheden gesteld.
58
Brought to you by Global Reports
Indien over enig boekjaar de in lid 2 bedoelde uitkering op
STATUTAIRE BEPALINGEN OMTRENT DE BESTEMMING VAN DE WINST
de preferente aandelen niet of niet geheel kan plaatsvinden, omdat de winst dat niet toelaat, wordt het tekort uitgekeerd ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen. Het dividend wordt berekend over het gestorte deel van het nominaal bedrag.
Met betrekking tot de winstverdeling bepaalt artikel 34
De daarna overblijvende winst staat ter beschikking van
van de statuten van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
de algemene vergadering. Hieruit mag evenwel geen verdere
het volgende:
uitkering op de prioriteitsaandelen en de preferente aandelen geschieden.
Jaarlijks wordt door de directie onder goedkeuring van de raad van commissarissen en de Stichting Beheer van
Winstuitkeringen kunnen slechts plaatshebben tot ten
prioriteitsaandelen N. V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
hoogste het bedrag van het uitkeerbaar deel van het eigen
vastgesteld welk deel van de winst - het positieve saldo van
vermogen.
de winst- en verliesrekening - wordt gereserveerd. Indien over enig jaar verlies is geleden, wordt over dat Uit de winst na reservering volgens het voorgaande lid
jaar geen dividend uitgekeerd. Ook in volgende jaren kan
wordt over het op de preferente aandelen gestorte bedrag
eerst uitkering van dividend plaats hebben nadat het verlies
een dividend uitgekeerd, waarvan het percentage gelijk is aan
door winst is goedgemaakt. De algemene vergadering kan
het gemiddeld rendement van Nederlandse staatsleningen
echter op voorstel van de prioriteit besluiten zulk een verlies
met een middellange looptijd per de aanvang van het boek-
te delgen ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen
jaar waarop de uitkering betrekking heeft, verhoogd met één
vermogen of ook dividend uit te keren ten laste van het
procent. De hoogte van dit gemiddeld rendement wordt
uitkeerbaar deel van het eigen vermogen.
vastgesteld door de directie onder goedkeuring van de raad van commissarissen.
Uitkering van winst geschiedt na de goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is.
Vervolgens wordt aan de houders van gewone aandelen en prioriteitsaandelen een primair dividend uitgekeerd ten
Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen
belope van vijf procent van het nominaal bedrag hunner
die de vennootschap in haar kapitaal houdt, niet mede.
aandelen of - indien de winst daartoe niet voldoende is - van een zo hoog mogelijk percentage. Het percentage van vorenbedoeld dividend mag voorzover het prioriteitsaandelen betreft niet hoger zijn dan het percentage van de wettelijke rente op de laatste dag van het desbetreffende boekjaar.
59
Brought to you by Global Reports
Onafhankelijkheidsverklaring
BIJZONDERE STATUTAIRE RECHTEN
De directie van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf en het bestuur van de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf verklaren hiermede, dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de
Prioriteitsaandelen
ten aanzien van de onafhankelijkheid van het bestuur van de
De prioriteitsaandelen zijn in handen van de Stichting
Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaat-
Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij
schappij De Telegraaf gestelde eisen in Bijlage X bij het
De Telegraaf, waarvan het bestuur per 31 december 2003
Fondsenreglement van de Amsterdam Exchanges N.V. te
wordt gevormd door de heren L.G. van Aken, mr. E.F.M. Kok,
Amsterdam.
A.J. van Puijenbroek en E.H. van Puijenbroek. Directie N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf Het doel der stichting is het verkrijgen en beheren van de prioriteitsaandelen in de vennootschap en, onder andere
Bestuur van de Stichting Beheer
daarmede, het verzekeren van de continuïteit in de leiding
van prioriteitsaandelen
van de vennootschap, het weren van invloeden in die leiding
N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
welke de zelfstandigheid van de vennootschap in strijd met haar belang zouden kunnen aantasten en het bevorderen
Amsterdam, maart 2004.
van een goed beleid in het belang van de vennootschap.
De bevoegdheden verbonden aan de prioriteitsaandelen bestaan onder andere uit het besluiten tot uitgifte van aandelen, vaststelling van het aantal directeuren en hun bezoldiging, vaststelling van het aantal commissarissen van de vennootschap en het recht om een statutenwijziging of ontbinding van de vennootschap voor te stellen alvorens de algemene vergadering van aandeelhouders hierover zou kunnen besluiten.
60
Brought to you by Global Reports
Preferente aandelen
Per balansdatum waren geen preferente aandelen
De Stichting Preferente Aandelen De Telegraaf heeft
uitgegeven.
ten doel: Het behartigen van de belangen van de naamloze vennoot-
Onafhankelijkheidsverklaring
schap N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf, gevestigd te Amsterdam, hierna ook te noemen: de vennootschap, de
De directie van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
met haar verbonden ondernemingen en alle daarbij betrok-
en het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen De Tele-
kenen, waarbij onder meer zoveel mogelijk worden geweerd
graaf verklaren hiermede, dat naar hun gezamenlijk oordeel
invloeden welke de continuïteit, de zelfstandigheid of de iden-
is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van
titeit in strijd met die belangen zouden bedreigen.
het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen De Telegraaf gestelde eisen in Bijlage X bij het Fondsenreglement van de
Het weren van invloeden van derden welke de redactionele
Amsterdam Exchanges N.V. te Amsterdam.
onafhankelijkheid, alsmede de beginselen van waaruit opinievormende uitgaven van ondernemingen binnen de groep wor-
Directie N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf
den geredigeerd, zouden kunnen aantasten.
Bestuur van de Stichting
De stichting tracht dit doel te bereiken door het ver-
Preferente Aandelen De Telegraaf
krijgen van preferente aandelen in de vennootschap en door het uitoefenen van de rechten die aan die aandelen zijn
Amsterdam, maart 2004.
verbonden. De stichting neemt daarbij het doel in acht waarvoor preferente aandelen kunnen worden uitgegeven.
Buiten het doel valt het vervreemden, bezwaren of op andere wijze beschikken over aandelen, behalve: Vervreemding aan de vennootschap zelf of aan een door deze aan te wijzen met haar in een groep verbonden vennootschap. Medewerking aan de terugbetaling op en de intrekking van aandelen.
Het recht tot uitgifte van preferente aandelen van N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf is door de Stichting Beheer van prioriteitsaandelen N.V. Holdingmaatschappij De Telegraaf verleend.
Het bestuur bestaat uit één voorzitter en vier leden. Per 31 december 2003 was de samenstelling van het bestuur als volgt: Jhr. G.G. Witsen Elias (voorzitter), dr. S.E. de Jong, ir. A. den Bandt, mr. E.F.M. Kok en A.J. van Puijenbroek.
61
Brought to you by Global Reports
KENGETALLEN PER BALANSDATUM 2003
2002
2001
2000
1999
1998
428.333
454.079
464.761
500.057
471.529
430.079
64,5%
62,5%
60,6%
61,6%
63,2%
65,3%
1,06:1
0,98 : 1
0.72 : 1
0,70 : 1
1,44 : 1
1,55 : 1
1,81:1
1,67 : 1
1,54 : 1
1,60 : 1
1,72 : 1
1,88 : 1
683.556
704.462
822.220
811.147
721.335
689.916
operationele activiteiten x 1 1.000
62.172
33.059
74.992
141.486
102.357
119.618
Nettowinst x 1 1.000
-25.765
– 4.913
– 29.510
48.452
64.794
65.877
-3,8%
–0,7%
– 3,6%
6,0%
9,0%
9,5%
3,5%
3,1%
1,2%
9,9%
12,3%
12,8%
153.298
150.205
151.561
156.690
153.922
151.018
Personeel ultimo (fte)
4.357
4.553
5.393
5.457
4.756
4.619
Rentabiliteit eigen vermogen
– 6,0%
–1,1%
– 6,4%
9,7%
13,7%
15,3%
p.m.
p.m.
p.m.
41,3%
36,0%
35,4%
8,16
8,65
8,85
9,52
8,98
8,19
Eigen vermogen x 1 1.000
Eigen vermogen in procenten van het totale vermogen
Verhouding vlottende activa: kortlopende schulden
Verhouding eigen vermogen: vreemd vermogen
Netto-omzet x 1 1.000 Kasstroom uit
Nettowinst in procenten van de netto-omzet
Bedrijfsresultaat in procenten van de netto-omzet
Gemiddelde netto-omzet per werknemer (fte)
Uitkeringspercentage
Per aandeel van 1 0,25 nominaal (afgerond op hele eurocenten)
Eigen vermogen Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat Dividend
1,18
0,63
1,43
2,70
1,95
2,28
– 0,49
– 0,09
– 0,56
0,92
1,23
1,26
p.m.
0,11
0,11
0,38
0,44
0,44
Laagste koers
13,00
13,00
14,00
20,80
16,88
17,47
Hoogste koers
19,00
24,47
22,90
37,00
24,69
23,82
Slotkoers per 31 december
17,99
15,44
17,09
21,60
22,00
22,91
* Tot 1994 werd een SHBM opgenomen in het jaarverslag. Derhalve is voor dit jaar de kasstroom uit operationele activiteiten niet vermeld. 62
Brought to you by Global Reports
1997
1996
1995
1994
386.903
348.299
358.095
327.813
65,7%
65,9%
70,3%
69,1%
1,48 : 1
1,58 : 1
2,25 : 1
1,87 : 1
1,92 : 1
1,93 : 1
2,37 : 1
2,23 : 1
616.122
582.303
522.530
495.793
124.093
99.129
79.295
56.573
38.391
45.973
AANTAL WERKNEMERS IN RELATIE TOT DE OMZET
p.m. * 41.487 Index 1999=100
114 116
112 110 102
9,2%
6,6%
8,8%
8,4%
12,8%
11,2%
11,8%
11,3%
1999
141.625
141.035
127.966
120.932
4.384
4.125
4.075
4.091
14,6%
11,0%
12,8%
12,7%
35,4%
42,2%
35,0%
35,9%
Omzet
2000
98
100 98
98
2001
95
2002
Gemiddeld aantal werknemers
Omzet per werknemer
811 822
704
7,37
6,63
6,82
2,36
1,89
1,51
p.m. *
1,08
0,73
0,88
0,79
0,38
0,31
0,31
0,29
16,34
12,84
9,76
8,55
22,01
19,24
13,95
11,37
17,33
16,51
12,82
11,34
141
1999
2000
Omzet
63
Brought to you by Global Reports
684
6,24
149
100
2003
ONTWIKKELING EBITDA IN RELATIE TOT DE OMZET x 1 1 miljoen
722
95
94
80
83
2001
2002
2003
EBITDA
DIRECTIES DOCHTERONDERNEMINGEN JANUARI 2004 TELEGRAAF MEDIA MANAGEMENT B.V.
DE TELEGRAAF TIJDSCHRIFTEN GROEP B.V.
Exploitatiemaatschappij
DATAWIRE B.V.
G+E Vastgoed B.V.
W. Kwak
N.V. Holdingmaatschappij
drs. E.T. van den Brakel
HDC B.V.
F.T.M. Philippo
De Telegraaf
drs. R. Mackloet
B.V. BELEGGINGSMAATSCHAPPIJ VOORBURGWAL drs. F.Th.J. Arp RA
TELEGRAAF FINANCE B.V.
TTG Sverige AB
MEDIA GROEP LIMBURG B.V. (MGL B.V.)
drs. F. Th. J. Arp RA
mevrouw K. Neld
mr. J.H. Boermann
drs. ing. W.O. Kok
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ HOLLANDSE HUIS-AAN-HUISDE TELEGRAAF B.V. (UMT B.V.) BLADEN COMBINATIE B.V. (HHC B.V.) A.J.M. Boerma drs. Th.J.C. Trimbach
mr. J. Olde Kalter
Limburgs Dagblad B.V.
drs. A.J. Swartjes
F. Blok
Uitgeversmaatschappij
B.V. AGENTENADMINISTRATIEKANTOOR ’T GOOI
B.V. Uitgeverij De Echo
De Limburger B.V.
drs. A.J. Swartjes
HHC B.V.
B. Brouwers
R.D. Keller
P.C.J. Tuijnman F. Volmer
Uitgeversmaatschappij
TELEGRAAF DRUKKERIJ GROEP B.V.
F.H.M. Nijpels
R. van der Plasse
Uitgeverij Van Groenigen B.V.
Combinatie B.V.
HHC B.V.
MGL B.V.
B.V. Drukkerij Noordholland
TELEGRAAF EVENTS B.V. Limburgse Dagbladen
T. Dijkema
B.V. Reclame ’t Gooi
W.P. Delput
B.V. Rotatiedrukkerij
HHC B.V.
J.J.M. van der Veen
Voorburgwal
J.B. van Dijk
R. van der Plasse
H.F.F. Schaeffer
Telegraaf Distri B.V. drs. F.Th.J. Arp RA
Grafisch Bedrijf Media Groep
B.V. Noorderpers
W.P. Delput
Limburg B.V. (Nieuwsdruk Limburg)
HHC B.V.
J.J.M. van der Veen
H.J.M.M. Eijkenboom
J.H.H. Nijpels Regio Distri B.V. drs. F.Th.J. Arp RA
TELEGRAAF MEDIA ICT B.V.
HOLLANDSE DAGBLADCOMBINATIE B.V. (HDC B.V.)
J. J. W. Janssen
drs. P. van der Chijs
J.J.M. van der Veen
W.P. Delput
B.M. Essenberg
BASISMEDIA B.V. drs. J.H.R. Eijkelenkamp
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ HDC Media B.V.
DE TROMPETTER B.V.
HDC B.V.
A.C.P. Peters
B.M. Essenberg drs. P. van der Chijs
De Kempen Pers B.V. A.C.P. Peters
Brought to you by Global Reports
TELEGRAAF TELEMOL B.V. drs. ing. W.O. Kok
DISTRIQ B.V.
ing. J.R.Talsma
drs. F. Th. J. Arp RA