Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden Zondag, 18 december 2011 4e advent Thema: “De hemel raakt de aarde” Voorgangers: Geeske Bies en Tjitske Hiemstra Organist: Gerben Bergstra
preek Gemeente van Christus, In deze laatste week voor kerst komt de geboorte van het Christuskind heel dichtbij… De hemel raakt bijna de aarde en dan spelen in Bijbelverhalen engelen de hoofdrol, zoals bij de geboorte van Simson en van Jezus. Soms is gewone taal niet genoeg, om wat daarbovenuit gaat aan te geven… Is dat hier en nu niet hetzelfde? Mijn schoonzus had vorige week een frontale botsing en vertelde me gister “ik had een engeltje op mijn schouder” …ik stopte precies voor ik naar beneden de sloot in zou rijden. Ze heeft geluk gehad…kun je ook zeggen…maar ze spreekt over een engeltje.. Hans Stolp heeft allerlei engelenervaringen van onze tijd gebundeld tot het boekje “Als een engel je komt helpen” (pag. 46) troostengel… Ineens kan er ook een stem klinken, waardoor je weet wat je moet doen, of een heldere droom De hemel raakt dan even de aarde.. Vooral Lucas geeft als verteller aan engelen een grote rol… De engel Gabriel komt eerst in de tempel bij Zacharias met de belofte van een zoon .. Later komt de engel bij Maria…ook zij krijgt een zoon, terwijl ze nog niet getrouwd is met Jozef… Voor de engel maakt het niet uit…Elizabeth te oud, Maria te jong…ach.. de bijzondere zonen gaan er komen… Als Jezus geboren is…komt er een hemel vol van engelen aan te pas…die voor de herders zingen. Bij Lucas is er uiteindelijk ook een engel in de hof van Getsemané om Jezus kracht te geven overvallen door doodsangst… En bij de opstanding zijn er weer engelen, mannen in witte kleding om te helpen de vrouwen op nieuwe gedachten te brengen..Jezus is opgewekt… Engelen..ze zijn er door de hele bijbel heen…als boodschappers van God. Het zijn hemelse stemmen, die veelal lichamen en vleugels hebben gekregen en zo ons culturele erfgoed volop van inspiratie hebben voorzien. De engelen zijn zelfs onze sobere Doperse gemeente binnengekomen… kijk ze eens boven op ons orgel mee jubelen met onze organist… Ze zijn volop te zien op schilderijen door alle eeuwen heen Zo ook op ikonen…in de Oergong hangt de ikoon van de gastvrijheid: met de drie engelen die bij Abram op bezoek komen en hem vertellen dat zijn oude onvruchtbare Sarai toch nog moeder zal worden van een zoon. Naar die oerverhalen refereert Lucas als hij de ouverture schrijft van zijn evangelie. Hoe ging dat ook al weer bij die verhalen van de aartsmoeders: Sara was onvruchtbaar, Rebekka was onvruchtbaar…na veel en lang bidden kwam pas de tweeling Jacob en Ezau, Jacobs liefste vrouw Rachel was onvruchtbaar… En zo ook bij het O.T. verhaal van vandaag…de ouders van Simson zijn onvruchtbaar… Zoals het hele volk in die tijd geen, zeg maar ‘goede’ vruchten gaf… Wie zal in dat proces een keer brengen?
En zie daar is een engel van God…met de boodschap van zwangerschap … Een nieuw begin wordt gemaakt met een aan God gewijd kind… De engel komt zelfs een tweede keer, zodat zij haar man Manoach (rust) kan roepen. Hij wil de engel bij zich houden; te eten geven en zijn naam weten… Herkenbaar? Tijd rekken, tijd die nodig is, om het werkelijk te geloven? De engel eet niet en zijn naam geeft hij niet “Mijn naam is Wonderbaar” zegt hij! En Simson groeit op, Gods Geest is met hem…een wonderbaarlijk krachtig man wordt het. (kinderen komen na de dienst met een grote, sterke Simson binnen) Al deze, in onze ogen vreemde verhalen horen bij de verteltraditie van Israël ! Dat volk van God is er namelijk niet zomaar… … Een nieuw begin wordt steeds opnieuw door God gemaakt…tenminste zo geïnterpreteerd.. En als Jezus dan geboren wordt…dan kan het niet anders of dat moet nog wonderbaarlijker verteld worden dan al die andere wonderbaarlijke geboorteverhalen… Voorloper Johannes wordt geboren uit de onvruchtbare Elizabeth…zo ging dat vanouds. Maar van Jezus wordt verteld: hij is geboren uit een maagd..- wonder boven wonder – Ik las eens de zin: Toen Christus mens werd, kreeg Hij wel een moeder, maar geen vader. want een mens kan de Heiland wel ontvangen, maar géén enkel mens kan de Heiland verwekken.. Bij de kerstboodschap gaat het om de vrouwelijke, ontvangende rol. Bij kerst gaat het niet om mannelijke daadkracht, het initiatief nemen, om verwekken, maar om vrouwelijke ontvankelijkheid. “Hoe zal ik u ontvangen, hoe wilt u zijn ontmoet”… Zoals Maria uiteindelijk zegt: “De Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd.” (Mij geschiede naar uw woord) Zeg God, het is goed! Biologisch is Jozef de vader van Jezus – zo staat het in de stamboom - … Theologisch kan hij de vader niet zijn, want dit kind is Gods nieuwe inzet in de wereld van toen en ook van nu….Christus blijft immers de komende….vandaar dat we het feest elk jaar vieren. En wij allen man of vrouw zijn de ontvangende partij….zijn de Maria’s van 2011.. Wat gebeurde daar in huis bij het meisje Maria in Nazareth? De engel Gabriël (Gods gabber/vriend) zegt: “Gegroet Maria, je begenadigd mens, de Heer is met je”. Ave Maria, gratia Dei … Wat een woorden – om stil van te worden… Schrik, ontroering, verwondering … “Wees niet bang”, zegt de engel, er is geen gevaar… Als Maria vraagt “Hoe zal dat gebeuren?” hoort ze “De heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je als een schaduw bedekken…” Die schaduw van de Allerhoogste intrigeerde mij die jaar….wat betekent dat…? En ik ben gaan lezen en zoeken in het boek Exodus… Het volk trekt door de woestijn en de ontmoetingstent met de tabernakel wordt overdekt door een wolk en gevuld door de majesteit van God. (Als de wolk opstijgt, kan het volk verder trekken, anders niet…) Een wolk vertelt altijd van Gods aanwezigheid en tegelijk Gods verborgenheid. Zou dat de betekenis kunnen zijn, dat Maria overschaduwd wordt met Gods aanwezigheid en verborgen kracht? Bij de verheerlijking op de berg is die wolk er ook bij Jezus. De engel is ook praktisch.. Hij wijst haar op de steun van haar zwangere nicht … Maria gaat bij nicht Elizabeth op bezoek…wat een vreugde wordt dat… Beide vrouwen gaan zingen: Magnificat…Mijn ziel prijst en looft de Heer Zowel het Magnificat als het Ave Maria zijn wereldwijd geliefde liederen geworden.. Alsof dit oersterke verhaal van nieuwe hoop, geloof, moed, durf en kracht onuitputtelijk is..
Die Goddelijke kracht en nabijheid kan ook ons dragen door onvruchtbare tijden van ons leven heen; daar mogen we op vertrouwen! Een nieuw begin is komende. Midden in onze huidige donkere wereld groeit een zachte kracht, die zich een weg zoekt .. Zij wil doorbreken en haar licht laten schijnen over allen, die ernaar verlangen… Gods verborgen aanwezigheid en kracht breekt in ons door, als wij evenals Maria in overgave JA te zeggen “De Heer wil ik dienen”! JA-zeggen om als een engel mensen te helpen; mensen die op ons pad komen… Mensen tot troost zijn, opzoeken en begeleiden met raad en daad …etc. Wees gegroet, Jan, Petra, Gerda, de Heer is met je…ik zie jou, ik ben er voor jou, wees niet bang! De Heer wil ik dienen en vanuit dat groot mysterie, wil ik ook jou dienen…ben ik er voor jou. Dat is geloven met woord en daad en daarin is Maria ons voorgegaan, We mogen als man en vrouw worden als Maria…vol van verwachting, open naar God, naar de ander, naar onszelf, open voor de geboorte van een nieuw begin. Dan raakt opnieuw de hemel de aarde. Ave Maria, Amen
******* liturgie * Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Vier adventskaarsen worden aangestoken door Anne Bergsma, Nella Waringa, Ewoud van der Veen en Jeroen Vermaazen. Jeroen zegt het versje bij de 4e advent. * We zingen het lied bij het adventsproject “ zoek een koning”
Het licht vandaag ziet een moeder vol vuur. De kleur is oranje dat laat ze ons zien… Geloven en buigen, zij buigt voor de Heer, Geloven en buigen, zij buigt voor de Heer. De jas van Simson is geel als de zon De jas van Simson is geel als de zon Wonder van kra-acht, de Heer is met jou Wonder van kra-acht, de Heer is met jou
* Gesprek met de kinderen * Psalm 19 : 1 (na dit lied gaan de kinderen met het licht naar de eigen ruimte) De himel sjongt in liet, en oer de loften giet De melding fan Gods macht. De dei jout oan de dei dat hearlik boadskip mei,
De nacht seit it de nacht. Mar wurden bin der net, in sprake wurdt net heard, Gjin lûd foar ’t ear te heinen; Dochs nimt yn klear taal dat wûndere ferhaal Syn rin oant ierdryks einen. * Gebed * Eerste bijbellezing: Richteren 13: 8 e.v. uit de Jongerenbijbel van Nico ter Linden * Lied 128 (Kom tot ons, scheur de heem’len Heer): 2. Lis, himel, lis mei mylde hân de dauwe oer dit toarstich lân. Wolken, brek út yn rynske rein, bring ús de Heilân, lang foarsein. 4. Waar blijft Gij toch, o ‘s werelds troost, die wij verbeiden onverpoosd? O daal toch uit uw hoog paleis in ons verloren paradijs 5. Gij klare zon, gij schone ster, door ons aanschouwd van eind’loos ver, o zon ga op, o zonneschijn, laat ons niet in het donker zijn. * Tweede Bijbellezing: Lucas 1: 26 -38: afbeelding annunciatie Taizé * Ave Maria (CD: Christmas Chants & Visions) afbeelding van annunciatie Huizinge * Overdenking * Ave Maria van Gounod, gezongen door Thea Bergstra met begeleiding van vader Gerben Bergstra (alhier opgenomen in 2008) * Open ruimte * Lied uit 1e Ionabundel 23 “Geen windvlaag van buiten” (1e couplet + melodie) 2. “Maria, verheug je, er is geen gevaar, Genade van God wordt in jou openbaar. De tijd om de wereld te redden begint. Wil jij moeder worden van Gods liefste kind? 3. Een kind wordt geboren en dan komt het rijk, een teken voor velen om vrede of strijd, voltooiing en aanvang, én speler én plot, slachtoffer en winnaar, van jullie, van God.” 4. Geen loon afgesproken, geen afspraak gepland, geen trouwdag bevestigd, geen blauwdruk bekend. Maria stemt in met wat niemand bevroedt, en toch klinkt zij zeker: ‘Zeg God, het is goed!”
*In Memoriam zr. Nelly Jacoba Ringma-ten Cate * Voorbeden, stil gebed, Onze Vader, die in de hemelen zijt, Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome, uw wil geschiede op aarde alzo in de hemel Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden Zoals ook wij vergeven onze schuldenaren en leid ons niet in verzoeking Maar verlos ons van de boze, want van u is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid tot in eeuwigheid, Amen. * Collecte voor de diaconie (kiezeltjes komen weer in de kerk) * Slotlied 126 1. Verwacht de komst des Heren, o mens, bereid u voor: Reeds breekt in deze wereld het licht des hemels door. Nu komt de Vorst op aard, die God zijn volk zou geven; Ons heil, ons eigen leven vraagt toegang tot ons hart. 2. Bereid dan voor zijn voeten de weg die Hij zal gaan; Wilt gij uw Heer ontmoeten, zo maak voor hem ruim baan. Hij komt, bekeer u nu, verhoog de dalen, effen de hoogten die zich heffen tussen de uw Heer en u. 3. No wurdt it wierlik tinken, hâld jimme herten klear. Wy sjogge ‘t ljocht al blinken, aanst komt ús Held en Hear, Dy’t God al lang ferlyn oan Israel foarsein hie Dan keart de sterke Heilân ta allegearre yn. 4. Hear Jezus, hear myn bidden yn dizze hillge tiid Kom sels yn ús fermidden, dan wurdt it ljocht en bliid Wês treaster oer myn hert, oant al wat yn my wennet Mei tank jo leafde leannet en ta jo lof him set. *Zegenbede Hear wy freegje jo, Jo seine op ús wei Hear wy freegje jo, Jo, wês mei ús eltse dei… Amen ******* U krijgt een Open Deur mee naar huis om u via “Stille nacht” voor te bereiden op Kerst. Kerstmusical “Volg de ster” op zaterdag 24 december a.s. 19.00 uur Kerstviering op 25 december met gemeentekoor om 10.00 uur. VRIJDAG 30 DECEMBER a.s.: “AMENTWANDELING” Ook dit jaar wordt eind december weer de “Amentwandeling” gehouden.
Deze keer vanuit de Vermaning in Rottevalle. Men heeft de keuze uit een route van 13 en van 10 km. De tocht voert de wandelaars door de omgeving van Rottevalle, Harkema en Eastermar: de mooie “Fryske Wâlden”. Het middagprogramma ziet er als volgt uit: 13.00 uur: Start van de wandeling vanuit de Vermaning van Rottevalle, Haven 16. 15.30 uur: Terug bij de Vermaning. Voor de wandelaars is er dan koffie en soep. 16.00 uur: Als afsluiting van deze middag is er een vesper o.l.v. ds. Roelof Akse. Voor deze wandeling graag even aanmelden via:
[email protected] of 058-2801286. Eerste aankondiging: Wereldbroederschapsdag op 22 januari in Leeuwarden van 10.30 – 16.30 uur in samenwerking met Tresoar