Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden Zondag 10 mei 2015 Organist: Gerben Bergstra; voorganger: Roelof Akse thema: De letter L * Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Zingen
Goedemorgen, welkom allemaal
Goedemorgen, welkom allemaal. Ik met mijn en jij met jouw verhaal. Lachen, huilen, vrolijkheid en pijn. Alles mag er zijn.
NL 288
God, ik vraag je, kom in onze kring. Wees er bij, wanneer ik bid en zing. Ik met mijn en jij met jouw verhaal, verteld in mensentaal.
* Inleiding * Zingen
Ik zing voor God mijn morgenlied
2. Ik zing voor God mijn morgenlied, want in de dageraad verrees de Heer en won voorgoed het leven metterdaad.
Ionabundel 2: 1-4
3. Ik zing voor God mijn morgenlied. Zijn adem voedt mijn stem, verleidt mij niet tot eigen roem. Daarom zing ik voor Hem.
4. Ik zing voor God mijn morgenlied. Alleen mijn zingen kan Hem dienen die er altijd is voor kind, voor vrouw en man. 1
* Gesprek met de kinderen over de lijn en de cirkel * Zingen
Liefde is blij zijn
Alles Wordt Nieuw (AWN) IV: 26
Liefde is lopen, mijn hand in jouw hand. Liefde is hopen, is gaan langs het strand. Liefde is amen, is wolken, is wind. Liefde is samen, is spelen als kind. Liefde is zingen, is wit en is groen. Liefde is zacht, is een kus in 't plantsoen. Liefde is leven, je ademt weer op. Liefde is geven, is leven met God.
Hierna gaan de kinderen met hun lichtje naar hun eigen ruimte * In memoriam van zst. W. Kamminga-Wouters * Zingen
Er is een land van louter licht
NL 753: 1-3 en 6 2. Daar is het altijd lentetijd, in bloei staat elke plant. Alleen de smalle doodszee scheidt ons van dat zalig land. 3. Men ziet het veld aan de overkant in groene luister staan, als Israël ’t beloofde land zag over de Jordaan. 6. God, laat ons staan als Mozes hier hoog in uw zonneschijn, en geen Jordaan, geen doodsrivier zal scheiding voor ons zijn.
* Gebed * Bijbellezing
Johannes 15: 9-17 (NBV)
Deze dingen gebied ik u: dat ge elkaar liefhebt! Joh. 15: 17
2
* Zingen
De liefde gaat ons voor
NL 829: 1-3 2. De hoop die in ons is en ons doet leven, dat is een erfenis om door te geven voorgoed. 3. Wij houden ons bereid om te ontvangen de Geest die ons geleidt en ons verlangen vervult.
* Uitleg en vermaning, gevolgd door orgelspel Zuster en broeder, “Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde” Die dag waren we met drie generaties onderweg, mijn pa als oudste, Jesse als jongste telg en ik, daar als zoon en heit, tussen in. Het is vrijdag 18 januari (2002), mijn pa is dan 79, Jesse nog maar 3 zomers oud. We maken een uitstapje met de auto naar Steenwijk, geboortegrond van het voorgeslacht. Hier is in de jaren veertig verkering gekregen: hand in hand over het bolwerk. Getrouwd, werd het eerste kind geboren. We gaan op bezoek bij een zus: tante Aafje, een gezellige, compact gebouwde, ronde tante! Er ligt altijd wel een reep of een lolly klaar op de plank van haar keukenkast. We keuvelen, we knuffelen. Hierna gaan we in ’t oude centrum een hapje eten. Ik weet het nog goed. Het is bij de HEMA. Gewoon, niks bijzonders. En toch … Mijn pa loopt naar de toonbank van het restaurant. Hij heeft gezien dat er een actie aan de gang is. Bij het kopen van een bepaalde consumptie werd er gratis een knutsel pakketje bijgeleverd, het lijkt op iets van lego. Hij bestelt de consumptie, maar daar gaat ’t hem niet om. Hij komt terug naar onze tafel en zegt: ‘dat is voor die jongen!’ En legt het doosje met knutselspullen voor hem op de tafel neer. Een brede glimlach bij het kind en een tevreden lach bij die oude, vermoeide man. Wanneer je ’t moeilijk zo rechtstreeks kunt zeggen dan helpt de HEMA bij de letter L! In het gelezen gedeelte van Johannes 15 horen we de vergelijking die Jezus maakt met de wijnstok. Hij zegt volgens dit evangelie: ‘Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer’. (Joh. 15: 1) In deze natuurlijke vergelijking valt op de verbondenheid. ‘Jullie zijn de ranken’ wil zeggen: er is verbinding met elkaar. In deze struik die de kracht van zonlicht omzet in druiven zorgen sapstromen voor een levende uitwisseling van groeizame voedingsstoffen.
3
Zeker wie afgelopen dagen naar struiken en bomen heeft gekeken ziet de uitwerking van die levende sapstroom. Rode en groene blaadjes zijn opengegaan: fris. Bloesems zijn open gegaan: betoverend en veelbelovend. In verbinding staan met Jezus zorgt voor diezelfde uitwerking: ogen en oren gaan open: ontferming; handen zijn open gegaan: uitnodigend en koesterend. (Daarom lopen geliefden hand in hand). Het klinkt nog te abstract, te technisch … ’in verbinding staan met Jezus’. Alsof een glasvezelkabel van mij naar deze leraar loopt. Beter is het beeld, de vergelijking van die sapstroom, door allerlei kleine vaten vanaf de wortel naar de bloesem en andersom. Een levende relatie die niet zo 1 2 3 aangewezen kan worden. Een levende relatie die ontstaat door omgang, interesse, overgave. Een levens vullende verhouding die groeit door leren/lernen, bidden, meditatie, ‘wandelen met God’. Deze sapstroom is nooit dwingend, enkel voedend! In Exodus 33 staat relatie van Mozes tot God beschreven (in Naardense Bijbel): ‘Dan sprak de ENE tot Mozes van gelaat tot gelaat, zoals een man spreekt tot zijn makker’ (Ex. 33: 11). Met die zelfde taalintentie is Johannes 15 te beluisteren. ‘Ik noem jullie geen slaven meer … vrienden noem ik jullie’ (vers 15). Van knecht naar vriend! Geen onderdanigheid, niet weten wat de meester doet. Niet HOOG en laag, maar elkaar op dezelfde oog hoogte treffen, zoals vrienden dat doen. De relatie heeft zich ontwikkeld. Vrienden verstaan elkaar en zeggen elkaar zo nodig de waarheid. Vrienden kunnen zwijgend wandelen, zonder dat stilte een strak snoer om je hals wordt. Wanneer je de ontwikkelingen hoort in de Mozes verhalen dan is er een respectvolle afstand en een ontfermende nabijheid. De ‘makker’ relatie beweegt zich tussen deze beide uitersten. In navolging van het leerling zijn worden ook wij vrienden genoemd, in vrijheid verbonden. Het 9e en het 17e vers van dit hoofdstuk (het gedeelte wat we lazen) is te horen als een universele opdracht: ‘blijf in mijn liefde’. Het tussenliggende gedeelte wordt als het ware omringd door deze opening- en sluittekst. Te verstaan als een omvattend raamwerk, als een kozijn van een deur. Als een cirkel, een gouden omranding van een grondbeginsel. Deze denkbeeldige cirkel met opdracht biedt richting en houvast. Er is geen begin en geen einde, het is een alsmaar doorgaande kringbeweging. Te vergelijken met die edelmetalen ring die geliefden elkaar schenken. De intentie van deze ring is de onderstreping van het grondbeginsel: liefde! Allerlei facetten van de letter L staan in die ring gegraveerd: Liefde, leven, leren, luchten, lopen, lachen, luisteren, loslaten, lonken, liggen, lijmen, laven, loven, liefde. Waar de lijn van de relatie (God – Jezus – leerlingen – wij, zijn volgelingen) de cirkel doorsnijdt van het liefdegebod zijn er van die L- momenten. (Liefde, leven leren … .) In dit kruispunt van lijn en cirkel is er sprake van ‘enlightment’, verlichting, verheldering. Een doorbraak in het denken, in het voelen, in het waarnemen. 4
Alsof dat moment … die gebeurtenis wordt uitgelicht. Achteraf te duiden als een catharsis (een vrijkomen van emoties als een verdrongen herinnering verwerkt wordt). Dwars door een grijze wolkenmassa heen valt die bundel zonnestralen op dat moment, op die plek van ontmoeting. U kent vast van die eigen snijpuntervaringen. Laten we een moment tijd nemen om de intensiteit daarvan in onze herinnering op te roepen. Hou vast! (Met enige schroom) Doordat ik vast liep in verwarrende emoties zocht ik hulpverlening bij stichting ‘In de Bres’. Het probleem was vooral: allerlei emoties naar binnen laten gaan, er een papiertje omheen doen en opbergen. Opbergen ergens in je nieren, in je lever, of in je hart een laatje zoeken die dicht kan. Toegesloten … afgesloten … zo lijkt er mooi niets aan de hand … Toch? Tot dat … ! Teveel tegelijk, en de dichte laatjes beginnen te trillen; je lijf begint te trillen. Op een bepaald moment in dat hulpverleningstraject werd mij de vraag gesteld of ik de volgende keer mijn vader zou willen meebrengen. Ik zei toe (voorzichtig): ik wil het proberen. Het was voor hem nog een tijd voordat Alzheimer zijn metgezel werd. Het was vroeg in de morgen, mijn ouders zaten nog te ontbijten. Mijn vader was aangekleed, mijn moeder in Kloostermanblauwe ochtendjas. Ik vroeg gewoon (met alle Bachcantates als ondertoon). ‘Ga je straks mee naar het gesprek dat ik heb met die hulpverlener?’ In het kort vertelde ik wat er speelde. Zonder een zichtbaar twijfelend moment zei hij: ja! Ik ga mee. Dat antwoord en het gesprek van die ochtend stonden geheel binnen die cirkel van liefde. Er werd een mantel uitgedaan, een vest … een overhemd … Als gekwetste en kwetsbare mensen spraken we met elkaar. Verhelderend … opgetild! Daarna zijn we elkaar niet meer kwijtgeraakt. Tot nu toe! “Dit draag ik jullie op: heb elkaar lief!” Galaten 5: 22, 23a, vruchten van de Geest (uit de Naardense Bijbel): Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, betrouwbaarheid, zachtmoedigheid, zelfbeheersing! Amen * Open ruimte; vraag n.a.v. presentatie avond van beleidsplannen: Met welke kwaliteit kun jij bijdragen aan deze droom? * Dank- en voorbeden met lied 653 we beginnen het gebed met het zingen van vers 1 ‘U kennen, uit en tot U leven’; in het gebed zingen we vers 5 ‘Gij zijt de wijnstok van het leven’ na stilte zingen we tenslotte vers 7 ‘O Christus, ons van God gegeven’ 5
5. Gij zijt de wijnstok van het leven, in duizend ranken uitgebreid, het leven, ons in U gegeven, draagt goede vruchten op zijn tijd. Laat ons uw ranken zijn voorgoed, doorstroom ons met uw hartebloed. 7. O Christus, ons van God gegeven, Gij tot in alle eeuwigheid de weg, de waarheid en het leven, Gij zijt de zin van alle tijd. Vervul van dit geheimenis uw kerk die in de wereld is.
* Collecte voor AKC vrijplaatsenfonds De AKC wil elke jongere die dat wil de kans geven om mee te gaan met een AKC-kamp. Niet iedereen heeft daarvoor voldoende geld. Daarom is het vrijplaatsenfonds in het leven geroepen. Elk jaar wordt daar gebruik van gemaakt. Om het fonds te voeden is de collecte een belangrijke inkomstenbron. Informatie: http://www.akc.doopsgezind.nl/pages/vrijplaats.php We beginnen met zingen wanneer de Kiezels terug in de kerk zijn! * Slotlied
Liefde, eenmaal uitgesproken
NL 791: 1-6 2. Liefde, die ons hebt geschapen, vonk waarmee Gij zelf ons raakt, alles overwinnend wapen, laatste woord dat vrede maakt. 3. Liefde luidt de naam der namen waarmee Gij U kennen laat. Liefde vraagt om ja en amen, ziel en zinnen metterdaad. 4. Liefde waagt zichzelf te geven, ademt op van goede trouw. Liefde houdt ons in het leven, – daarop hebt Gij ons gebouwd.
6
5. Liefde laat zich voluit schenken als de allerbeste wijn. Liefde blijft het feest gedenken waarop wij uw gasten zijn.
6. Liefde boven alle liefde, die zich als de hemel welft over ons: wil ons genezen, bron van liefde, liefde zelf!
* Zegenbede en het zingen van: Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei (2x Amen ** Rekenavond Op woensdag 20 mei om 20.00 uur wordt weer de jaarlijkse ‘Rekkenjûn’ gehouden. U hebt hiervoor een uitnodiging bij de post gehad. U bent allen van harte welkom om mee te denken over de (financiële) toekomst van de gemeente. 17 mei gaat voor: ds. Roelof Akse. Er zijn Kiezeltjes en er wordt gecollecteerd voor de ChielThomasstichting. School- en hygiënekits De gezamenlijke Europese doopsgezinde hulporganisaties, onder leiding van MCC, hebben een actie opgezet voor het verzamelen van school- en hygiënepakketten voor Syrische vluchtelingen. Er liggen flyertjes en achter in de kerk komen dozen te staan om spullen te verzamelen. De actie wordt in Nederland gecoördineerd door Menno’s Pleats.
7
