de Vliegende Hollander

de Vliegende Hollander Jaargang 69 | nummer 4-5 | april-mei 2013

Fly by tien F-16’s letterlijk hoogtepunt

Kroon op inhuldiging Alles zit mee bij Frisian Flag Australische kinderen eren Spitfire-vlieger Cerberus Guard toont noodzaak luchtsteun

INDEX

4 4 | INHULDIGING In drie maanden tijd kreeg de inhuldiging gestalte, met daarbij een grote rol voor Defensie. De luchtmacht was met mens en materieel ter plekke en gaf een prachtig visitekaartje af.

10 | DANKBRIEF CDS Foto: Koninklijke luchtmacht

‘Waanzinnig om op deze inhuldigingsdag met F-16’s dit slotstuk te mogen verzorgen’

Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp dankt per brief aan de operationeel commandant, het militaire en burgerpersoneel voor hun inzet, zowel rond 30 april als tijdens 4 en 5 mei.

11 | AFSCHEID VAN NAVO-GENERAAL Luitenant-generaal Freek Meulman ging in mei met FLO. Vanaf zijn laatste werkplaats in Brussel bij de Permanente Militaire Vertegenwoordiging bij de NAVO en de EU, blikt de luchtmachtgeneraal terug.

16

16 | FRISIAN FLAG Twee weken lang was de vliegbasis Leeuwarden het middelpunt van één van de grootste tactische vliegoefeningen van Europa. Een toonbeeld van waarin een klein land groot is.

22 | KLU OP ORDE – DEEL 2 Commodore Jan Willem Westerbeek geeft leiding aan het Defensie Helikopter Commando, waarop veel beroep wordt gedaan. Hoe verloopt hier straks het ‘nieuwe werken’? Foto: Arno Marchand

‘Frisian Flag draai je met een kleine staf - dat is juist de kracht van deze oefening’

24 | AUSTRALISCH EERBETOON Bijna zeventig jaar geleden bracht Jack Dawson Green het grootste offer voor onze vrijheid. Kinderen uit Nederland en Australië brachten eerden hem bij zijn graf en sterfplaats.

26 | CERBERUS GUARD

26

De luchtmobiele brigade leunt zwaar op inzet van luchtmachthelikopters en -transportvliegtuigen. De oefening op en rond de voormalige vliegbasis Twenthe was een mooi voorbeeld van deze samenwerking.

32 | LUCHTMACHTDAGEN Nog maar heel even het grootste publieke evenement van de luchtmacht vindt plaats. Een vooruitblikt naar wat te verwachten is tijdens de Luchtmachtdagen 2013.

35 | UITNODIGING REÜNIE Foto: Joyce Rutjes, AVDD

‘Voorbeelden tonen aan dat Cerberus Guard essentieel is om paars optreden te verbeteren’

De Commandant Luchtstrijdkrachten nodigt al het huidig en voormalig luchtmachtpersoneel uit voor een grootse reünie op 5 september. Lees er meer over in de uitnodiging.

VASTE RUBRIEKEN 14 | MENSEN EN MUTATIES

Omslagfoto: Once in a lifetime: op zo’n driehonderd meter hoogte leidt majoor Gert Barend op 30 april de formatie van tien F-16’s met rood-witblauwe rook over het Amsterdamse IJ. Foto: Andras Brandligt

DE VLIEGENDE HOLLANDER 2

34 | LEESWIJZER 35 | JOURNAAL 39 | COLOFON

Column van de Commandant Luchtstrijdkrachten

Koningin Beatrix Dit liet zij zien tijdens haar bezoeken aan ons krijgsmachtdeel. Met haar oprechte belangstelling, vragen en suggesties, wist zij de harten van velen voor zich te winnen. Zo ook tijdens het uitreiken van de cravate, onlangs op 27 maart. Ik kijk daar nog met heel veel plezier en gevoelens van trots op terug. Namens u allen dank ik Koningin Beatrix hartelijk voor alles wat zij voor ons land en voor de Koninklijke Luchtmacht heeft betekend. Ik wens haar nog heel veel jaren in goede gezondheid toe. Koning Willem-Alexander kent onze luchtmacht. Hij volgde de vliegeropleiding in de jaren negentig en was als gastvlieger aan het 334 Squadron op de vliegbasis Eindhoven verbonden.

'Koning Willem-Alexander kent onze luchtmacht' Foto: Margot Bommer

Voor veel mensen kwam de mededeling van Koningin Beatrix over haar abdicatie als een verrassing. Voor mij in ieder geval wel. Haar aftreden raakt me. Nederland heeft namelijk heel veel aan Koningin Beatrix te danken. Koningin Beatrix is bij uitstek een bindmiddel binnen onze eigen samenleving gebleken. Want hoe verschillend mensen ook mogen denken, Nederland heeft grote waardering voor de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan het koningschap. Dat hebben we allemaal kunnen zien op 30 april. Het lange

Ik ben ervan overtuigd dat hij zijn rol als ons staatshoofd op uitstekende wijze zal vervullen. De toespraak van onze Koning in de Nieuwe Kerk maakte in ieder geval zonneklaar wat hij het Nederlandse volk te beiden heeft, persoonlijk neem ik zijn aanbod van wederzijdse vernieuwing, vertrouwen, verantwoordelijkheid, gezamenlijkheid en respect graag aan. Rest mij u te danken voor de bijdrage die u hebt geleverd op 30 april en in de aanloop ernaar toe. Voor en achter de schermen. Alleen door u zijn wij elke keer weer in staat er te staan als dat van ons wordt verlangd. U weet wel, People Matter.

'De krijgsmacht kon altijd op haar warme belangstelling rekenen' applaus voor Prinses Beatrix in de Nieuwe Kerk sprak daarbij boekdelen. Waar de Koningin ook kwam, altijd had ze zich inhoudelijk verdiept en wist ze de mensen te raken. Ook de krijgsmacht kon altijd op haar warme belangstelling rekenen.

Wilt u reageren? Dat kan per [email protected]

3 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

Luchtmacht levert met F-16 fly by hoogtepunt Defensiebijdrage

Krijgsmacht bij inhuldiging

Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima zingen in de Nieuwe Kerk het Wilhelmus, daarbij geflankeerd door de hofhouding, de operationele commandanten van de vier krijgsmachtdelen en voor het eerst van de Nationale Politie. Achteraan, tweede van links, luitenant-kolonel Marcel Duivesteijn met het vaandel van de Koninklijke Luchtmacht. Foto: ANP


REPORTAGE

koning De prachtige dag van de inhuldiging was een visitekaartje voor de Nederlandse Defensie. Alle krijgsmachtdelen waren in ruime mate vertegenwoordigd. Voor de schermen was dat veelal in de ceremoniële rol. Zo was de Defensietop was onder andere vertegenwoordigd door de vier operationele commandanten onder wie C-LSK luitenant-generaal Sander Schnitger, Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp en Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal der mariniers Ton van Ede. De laatste twee droegen respectievelijk het Rijkszwaard, het symbool van de macht van de Koning, en de Rijksstandaard dat symbool staat voor de natie.

Om goed voor de dag te komen op 30 april, was vooroefenen nodig op diverse locaties. Op de foto cadetten op de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Foto: Maartje Roos, AVDD

Achter de schermen zorgden onder andere verbindingsteams van de landen luchtmacht voor verbindingen en zij versterkten op diverse plekken de politie. Meer dan duizend militairen zorgde er op het Marine Etablissement Amsterdam voor dat 1.400 collega’s in het juiste ceremoniële pak op de Dam stonden. Inzet was er de gehele dag, maar met de afsluitende formatie van F-16’s boven het IJ, kwam zowel aan de koninklijke vaartocht als het militaire ceremonieel - op een enkele erewacht na - een einde. Tekst: Arno Marchand

Majoor Patrick Teluy (l.), Commandant 130 Commandant 130 Militaire Opleidingen Squadron, en Squadronsergeant-majoor Ronald Vos van het 300 Squadron geven tijdens het vooroefenen op Gilze-Rijen de laatste instructies. Foto: Eric Vorstenbosch, AVDD


REPORTAGE

Erehaag van onder andere luchtmachtmilitairen op de Nieuwezijds Voorburgwal. Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD

Zo’n veertienhonderd militairen kregen op het Marine Etablissement Amsterdam hun ceremoniële tenue. Foto: Eva Klijn, AVDD

De Kapel van de Koninklijke Luchtmacht speelde ’s ochtends aan de achterzijde van het Paleis op de Dam tegenover het Magna Plaza, en ’s middags op de Dam. Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD


Koningen van Wapenen vervullen een belangrijke ceremoniële functie bij de inhuldiging. Zij hebben zich op hun vakgebied sterk onderscheiden en het voor een breed publiek toegankelijk gemaakt. Om die reden koos Koning WillemAlexander oud-CDS generaal bd Peter van Uhm (l.) en kosmonaut en oudluchtmachter André Kuipers in het hoofdcortège. Foto: Gerben van Es, AVDD

REPORTAGE

Archieffoto van een E-3 die in de lucht brandstof krijgt van een Amerikaans KC-135R tankvliegtuig, zoals ook op 30 april diverse keren gebeurde. Foto: Marco de Groot

Wakende ogen boven Nederland Vanaf vroeg in de ochtend tot laat in de avond was de luchtmacht extra paraat om al het luchtverkeer in Nederland – en met name Amsterdam – goed in de gaten te houden. Vanaf de Veluwe deed dat de gevechtsleiding van luchtmacht in Nieuw Milligen, en in de lucht een E-3A AWACS van de NAVO met daarin onder andere Nederlands luchtmachtpersoneel. Twee politieagenten van de Groep Luchtvaarttoezicht van de Nationale Politie-Landelijke Eenheid completeerden de inzet vanaf de luchtmachtlocatie. Op verzoek van de burgemeester van Amsterdam is het luchtruim van hoofdstad op 30 april gesloten. ‘Dat is een standaard procedure die vaker wordt toegepast’, geeft Master Controller majoor Jan ter Braake van het radarstation in Nieuw Milligen aan. ‘Dat in de gaten houden,

Master Controller Ter Braake (l.) houdt het overzicht in de opsroom van de gevechtsleiding van het AOCS Nieuw Milligen. Rechts de luchtvaartpolitie. Foto: Arno Marchand

kan in Nederland alleen vanuit deze plek en in samenwerking met de AWACS-radarvliegtuigen die boven Nederland vliegen.’ De AWACS worden veelvuldig ingezet om eventuele dreiging tijdens grote internationale evenementen vanuit de lucht tegen te gaan. Ter ‘Wij kunnen het luchtbeeld verzamelen en identificeren en vervolgens interpreteren’, gaat Ter Braake verder. ‘Normaliter doen we dat in NAVO-verband, nu samen met de Nationale Politie. Een duidelijk voorbeeld van nationale inzet van luchtmachtmiddelen.’ Een paar toestellen heeft toestemming om boven Amsterdam te cirkelen, onder ander van de politie. Maar overig luchtvaartverkeer gaat wel gewoon door vanaf Schiphol en kleinere vliegveldjes in Nederland. Ter Braake: ‘Je wilt weten wat er vliegt en of het er mag vliegen. Daarom kijken we niet alleen met onze radar vanaf de Veluwe omhoog, maar ook met die van de AWACS naar beneden. Wij willen alles zien en weten.’ Vanuit beide locaties vindt controle plaats of vliegtuigen de juiste vluchtroute volgen. Bij afwijkingen neemt de Nationale Politie als eerste radiocontact op en neemt een kijkje bij het vliegtuig. Als laatste middel kunnen F-16’s van de Koninklijke Luchtmacht het toestel onderscheppen. De Quick Reaction Alert die bij toerbeurt vanaf Leeuwarden en in deze periode vanaf Volkel vliegt, staat de hele dag dan ook in hogere gereedheidsstatus. De twee agenten op Nieuw Milligen, niet zonder toeval beide met een luchtmachtverleden, onderhouden contact met hun collega’s in Amsterdam. Die zijn zowel op de grond als vliegend in helikopter of vliegtuig te vinden. ‘Onze taak is de opdracht van de burgemeester tot handhaving uit te voeren’, zegt brigadier Gerard Elstak. ‘Velen doen dat op de grond, wij via de luchtmacht vanuit de lucht. Zij kunnen als geen ander het luchtverkeer in de gaten houden. Wij focussen ons vervolgens op de strafrechtelijke handhaving’, besluit de oud-brandweerman van vliegbasis Gilze-Rijen.


REPORTAGE

De vaandels van de Defensieonderdelen gaan voor het koninklijk paar uit. Als tweede vaandeldrager van links luitenant-kolonel Marcel Duivesteijn met het vaandel van de Koninklijke Luchtmacht. Rechts in beeld de Rijksstandaard, de banier gedragen door Inspecteur-generaal der Krijgsmacht luitenantgeneraal der mariniers Ton van Ede. Achter hem loopt reservekapitein van de luchtmacht Stef Have. Foto: Gerben van Es, AVDD

Paradecommandant van het joint detachement op de Dam luitenant-kolonel Peter de Boer, neemt op 2 mei als één van de eerste acht de inhuldigingsmedaille in ontvangst van premier Mark Rutte. De Boer, normaliter Hoofd Stafgroep Planning & Control op de Vliegbasis Eindhoven, leidde een eenheid van 211 man, inclusief de Luchtmachtkapel Foto: Wim Salis, AVDD


Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima lopen onder de passerelle naar de Nieuwe Kerk. KMA-cadetten vormen de erehaag. Luchtmachtoverste Patricia Lukken, rechterhand van de ceremoniemeester Willem Cosijn en sinds deze ochtend Adjudant van Zijne Majesteit de Koning, is één van de vier manteldragers. Dit zijn de vier adjudanten die het langst in dienst zijn, toevallig van alle vier de krijgsmachtdelen en voor het eerst allen in ceremonieel tenue. Foto: Gerben van Es, AVDD

REPORTAGE

‘Op de seconde op afgesproken punt’ ‘Waanzinnig om op deze inhuldigingsdag met F-16’s dit slotstuk te mogen verzorgen.’ Zo omschrijft mission commander majoor Gert Barend zijn gevoel over de opdracht die hij vier weken voor 30 april kreeg. Een fly by verzorgen met tien F-16’s over het IJ. ‘Natuurlijk vliegen we dit soort formaties niet dagelijks, maar geheel onbekend zijn ze ook niet. Want de formatie is opgebouwd uit twee keer vier en één keer twee toestellen, en in die samenstelling vliegen we dagelijks.’

Barend: ‘Veiligheid staat daarbij boven alles. Met een formatie van tien kisten ben je niet flexibel. Je kunt niet even vijftig kilometer per uur gaan vliegen om tijd te winnen. Daarom is vooraf alles besproken wat wel en niet kan. Best spannend in de zin van verantwoordelijk, maar erg leuk als alles volgens plan verloopt.’ En dat doet het. De twee spares die meevliegen zijn niet nodig voor de hoofdformatie en maken zoals vooraf besproken een fly by over het Museumplein.

De vlieger van het 323 TACTESS maakt na aanwijzing een plan en legt dat voor aan de Luchtverkeersleiding Nederland die voor de fly by de regie in handen heeft. Samen werken ze het plan verder uit om de formatie veilig door de controlezone van Schiphol te leiden. ‘De manoeuvreerbaarheid is daarbij het moeilijke punt’, legt Air Display Director van de luchtmacht Ed de Bruijn uit. ‘Twee minuten voor de afgesproken tijd dat we boven Amsterdam moeten zijn nog even een extra rondje maken, dat gaat niet.’ Volgens planning toont de Koninklijke Luchtmacht het eerbetoon aan de kersverse koning precies als deze op het eindpunt van de rondvaart op het IJ bij het muziektheater uitstapt. De Bruijn houdt het tijdschema nauwlettend in de gaten zodat hij ieder aanpassing in het vaarschema, aan de formatieleider kan doorgeven. ‘Dit is once in a lifetime, dus we zullen er alles aan doen om op de seconde op het afgesproken moment over te vliegen.’ Gert

Zes van de in totaal liefst twaalf F-16’s die over Amsterdam vlogen, hier ter hoogte van knooppunt Watergraafsmeer. Formatieleider Gert Barend vliegt in de J-624.

De formatie van tien F-16’s vliegt over het IJ waar de vaartocht voor drukte op het water zorgt. Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima zijn zojuist uitgestapt bij het Muziekgebouw aan ‘t IJ. Foto: Eva Klijn, AVDD


PERSONEEL


INTERVIEW

Generaal Meulman beëindigt bij NAVO imposante loopbaan

‘Ik stel hoge eisen, aan mijzelf, maar ook aan anderen’ Luitenant-generaal Freek Meulman verliet in mei de actieve dienst. De 58-jarige generaal zette een punt achter een lange en imposante loopbaan. Vanuit zijn laatste functie als Hoofd Permanente Militaire Vertegenwoordiging bij de NAVO en de EU in Brussel blikt hij terug. ‘Ik heb hier een zeer interessante baan. Je werkt op het snijvlak tussen politiek en militair. Tekst: Willem Bogaard | Foto's: uit eigen collectie


INTERVIEW

Hoe beter een team draait, des te beter het resultaat en des te meer plezier in het werk. Na zijn periode op 5 GGW volgen plaatsingen op de luchtmachtstaf, het ministerie en een aantal minder voor de hand liggende zoals op de Air University en het College of Aerospace Doctrine Research and Education op Maxwell AFB in de VS. Ook volgt hij de Hogere Staf Vorming, met een stagejaar bij de Directie Personeel. ‘Allemaal erg leerzaam. Zo’n plaatsing biedt je een kijkje in een andere keuken en daarvan leer je heel veel. Bovendien kun je zelf met een frisse blik van buiten ideeën aandragen.’ Een andere minder voor de hand liggende plaatsing is die van Hoofd Staf Afdeling Controller bij de Tactische Luchtmacht. ‘Daarvan heb ik tot de dag van vandaag profijt door het inzicht in financieel management, planning and control en bedrijfsvoering in het algemeen. Bij een goede planning kun je de beschikbare financiële middelen verdelen. Je kunt ook tijdig aangeven waar mogelijk tekorten optreden, zodat de planning kunt aanpassen.’

Luitenant-generaal Meulman werkt in Brussel in een organisatie van 28 landen. Dat vergt veel overleg en afstemming. ‘Het zal dus niet verbazen dat ik nogal wat tijd kwijt ben aan overleg en het beoordelen van operationele- en beleidsdocumenten’, zegt hij. ‘Ik vertegenwoordig de Commandant der Strijdkrachten in het Militaire Comité van de NAVO en EU in “permanent session”. Het spreekt voor zich dat er veel contact is met Den Haag, met de CDS en P-CDS, maar ook met de directeuren van de Defensiestaf en vele anderen. We overleggen over de belangen die we vanuit militaire optiek hebben en de standpunten die in de diverse overlegfora moeten worden ingenomen.’ Concrete zaken die zijn aandacht vragen zijn onder meer de Patriot-missie in Turkije, ontwikkelingen binnen de ISAF, Operatie Unified Protector in 2011 en de nieuwe NATO Training, Advising and Assisting-missie na 2014. Daarnaast de vele beleidsaspecten aan de hand van de NAVO-top van Lissabon in 2010 en Chicago 2012 en de reorganisatievoorstellen, zoals die van de NAVO Commando Structuur.

‘mensen werken niet voor mij, maar voor zichzelf en de organisatie’ Wie ooit met Meulman werkte, herkent zijn gedrevenheid. Geen half werk afleveren, initiatief nemen, niets aan het toeval overlaten en altijd alles tot in de puntjes voorbereiden. De basis voor dit alles ontstaat op de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Meulman studeert eerst nog rechten, maar dat is niet wat hij echt wil. Hij kiest daarom voor de opleiding tot officier Geleide Wapens. Daar ligt zijn hart. Hij wordt officier bij 5de Groep Geleide Wapens (GGW) in Stolzenau, Duitsland. Hij vervult op dat onderdeel diverse functies van Battery Control Officier tot en met squadroncommandant. Hij onderscheidt zich bij de GGW als leidinggevende. ‘Ik weet dat ik veel vroeg, maar hield de mensen altijd voor dat zij niet voor mij, maar voor zichzelf en de organisatie werkten. Hoe beter een team draait, des te beter het resultaat en des te meer plezier in het werk’, zegt Meulman en het geheel draait goed. ‘Ik moest op mijn mensen kunnen rekenen en zij op mij. Dus iemand die iets belooft, moet dat waarmaken of tijdig aangeven waarom het niet kan. Dat heb ik zelf ook altijd gedaan.’


‘tot één geheel smeden en teamwerken invoeren - dat viel niet altijd mee’ In 1998 gaat een wens in vervulling als Meulman Commandant Groep Geleide Wapens wordt op de Luchtmachtbasis De Peel. Samengevat ‘een fijne periode, zorgen voor een goed operationeel product en een goede afstemming van operaties en logistiek. Er zaten verschillen in de beide planningen en dat leidde over en weer tot misverstanden. Ik zette de afdelingen bij elkaar en dat leidde tot veel betere afstemming.’ In die periode neemt de GGW voor de derde maal deel aan de grote Air and Missile Defence-oefening Roving Sands in Amerika. Voor het personeel en een fantastische ervaringsopbouw en een grote uitdaging zowel op operationeel als logistiek gebied waarbij de verbeterde afstemming goed tot zijn recht komt. Na een korte plaatsing op het ministerie als Hoofd Militair Strategische Aangelegenheden kreeg Meulman als Plaatsvervangend Directeur bij de MIVD later met een soortgelijke situatie te maken. ‘Daar moesten de culturen van de krijgsmachtinlichtingendiensten tot één geheel worden gesmeed en het teamwerken ingevoerd. Dat viel niet altijd mee. Er werken veel specialisten, ieder op hun eigen terrein. Maar juist in deze wereld is het delen van informatie cruciaal. Het koste me veel overtuigingskracht en energie, maar uiteindelijk is het gelukt het proces van teamwerken in gang te zetten.’

Hierna wordt Meulman Plaatsvervangend Commandant CAOC 2, in Kalkar, Duitsland. Het Combined Air Operations Center speelt een belangrijke rol bij de toewijzing, afstemming en inzet van middelen bij een luchtcampagne. ‘Om dat goed te laten verlopen is coördinatie vanuit het CAOC onmisbaar. Later, als Deputy Commander Air (DCOM Air, red.) in Afghanistan, bij de discussies in Brussel over de Air Command and Control en bij het oplopen van Operatie Unified Protector (Libië) had ik van deze ervaringen veel profijt.’ Daarna volgt plaatsing als Plaatsvervangend Bevelhebber op de luchtmachtstaf. Naast de reorganisatie, bedrijfsvoering en invoering van de luchtvaarteisen is een belangrijk dossier de verhuizing van het hoofdkwartier. ‘Dat lag niet bij iedereen op de staf goed, maar het was een politiek besluit. Niet eenvoudig om goed uit te leggen, maar de op-

INTERVIEW

dracht was “uitvoeren”. In vrij korte tijd werkten we een aantal opties uit en uiteindelijk werd het Breda. In die periode was ook de omslag naar het Commando Luchtstrijdkrachten. Die bleek beslist niet cosmetisch. De positie van de operationeel commandant is wezenlijk anders dan die van bevelhebber.’

‘Ik moest generaal Van Uhm een dag na zijn aantreden vertellen dat zijn zoon was omgekomen - heel triest.’ ‘Zelf werkte ik maar één dag in Breda. Daarna ging ik in voorbereiding op mijn uitzending als DCOM Air naar Afghanistan. Eigenlijk een hele mooie periode. NAVO was vanaf oktober 2006 integraal verantwoordelijk voor de ondersteuning van de Afghaanse autoriteiten op het gebied van veiligheid. Een hele grote uitdaging, erg operationeel en afwisselend. Ook belangrijk was het werk dat ISAF deed bij de wederopbouw van de civiele luchtvaart en de vliegvelden in Afghanistan. Al met al een uitzending die ik niet graag had willen missen en een hele goede voorbereiding op de volgende plaatsing, die van P-CDS. Daarin had ik nog het genoegen zo’n twee maanden met generaal Dick Berlijn als CDS te mogen werken. Op 17 april 2008 trad zijn opvolger generaal Peter van Uhm aan. Ik moest hem een dag na zijn aantreden vertellen dat zijn zoon, eerste luitenant Dennis van Uhm, in Afghanistan door een bermbom om het leven was gekomen.

overvolle agenda. Meulman realiseert zich dat wie in zijn buurt was geplaatst, hard moest werken. ‘Ik stel hoge eisen, aan mezelf, maar ook aan anderen. Ik geloof niet in halve oplossingen. Het gaat me om een goed product en een gezonde organisatie, overigens zonder het individuele belang uit het oog te verliezen.’ Na vele jaren van reorganiseren en soms moeilijke besluiten hoopt Meulman voor de toekomst op een standvastige koers binnen de Defensieorganisatie. Defensie levert een mooi product, ook met bijna 60.000 mannen en vrouwen en een budget van ruim 7 miljard euro. Defensie doet er toe en levert een nadrukkelijk bijdrage aan het veiligheids- en defensiebeleid van Nederland. Het komt er nu op aan een heldere en uitlegbare koers naar de toekomst aan te geven: een heldere taakstelling met de juiste kwalitatieve middelen, en handhaven van het imago van een goede werkgever. Dus met elkaar de schouders eronder en een focus gericht op de toekomst. Meulman kijkt met genoegen terug op 38 jaar bij Defensie, maar in het bijzonder binnen de Koninklijke Luchtmacht. ‘Een geweldig mooie organisatie, met hele goede mensen. 38 mooie jaren met evenzoveel herinneringen. Die staan voor altijd in mijn geheugen gegrift.’

Meulman is bij zijn afscheid op 30 mei benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau, met de Zwaarden. In het Kasteel van Breda speldde Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp hem de versierselen op.

‘ik geloof niet in halve oplossingen het gaat me om een goed product en een gezonde organisatie’ Heel triest.’ Beide mannen werkten prima samen, ook toen ze fundamenteel van mening verschilden over waar de Geleide Wapens organisatorisch moesten worden ondergebracht, CLSK of CLAS. Het P-CDS-schap betekende ook grote betrokkenheid bij projecten als SPEER, STAAL en de planning van een Permanent Gemeenschappelijk Hoofdkwartier/Operationele Staf. Een prima tijd, met veel afwisseling op politiek-militair strategisch niveau. In 2010 volgt Meulmans laatste plaatsing als Hoofd Permanente Militaire Vertegenwoordiging bij de NAVO. Een functie waar zijn brede ervaring goed tot zijn recht komt. Werken in een klein team met een


Mensen & Mutaties Bevorderingen militairen Kolonel Kinderen JHM der - Facilitair Majoor Regeling E - Afdeling Osch GC van - LSK:SIE IV-OPERATIEN Weme M de - LSK:EXCH EN TESTVLIEGERS VS Kapitein Hoogendoorn M - LW:KANT STANDAARD & EVAL Deventer RJ van - LW:CIS COORDINATION CENTRE Azarbayjani N - DHC:930 PVE OFF EQUIPMENT Kolkman N - DHC:301 OPS COGP

Slager RE - VKL:SIE WAPENTECHNIEK Stuut MAB - Bewaking Rijen Beekman V - EHV:PVE BRANDWEER Gorski YE - EHV:PVE BRANDWEER Groot BHM de - VKL:WE WAPENTECHNIEK Bevorderingen burgerambtenaren Schaal 8 Sebregts FHM - IBBAD LCW:VERWV BUR J&LVTGN Zanten M van - IBBAD LCW:PE COMPO BUR PROD ENGR Schaal 5 Duijff S - IBBAD LCW:PE COMPO CL AVIONICA Ontslag militairen

Eerste luitenant Asperen J van - DHC:299 BUR SCEN BEGELEIDING Zanders MM - LSK:LOOPBAANBEGELEIDERS Smeets GLJ - LSKBOE:KETENREGIE AB 412 Derksen RAA - LSK:LOOPBAANBEGELEIDERS Kessel ECL van - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4 Tweede luitenant Meesters MC - DHC:P&O ADVIES Verhoeven BM - EHV:GZHC VLIEGBASIS EINDHOVEN Gilles HG - DHC:300 G&O COGP Pelt R van - LCW:PE COMPO CL AVIONICA

Generaal-majoor Abma J Kolonel Leeuwen J van Meulen PM van der Luitenant-kolonel Flier AL van der Lips PP

Adjudant-onderofficier Westrenen DGH van - O&TBT/OPL FORCE PROT Sergeant-majoor

Majoor Huizenga EO Krüter WF Sennef JPJ

Harsta R - DHC:298 OPS VLUCHT 2 Ernest M - 802SQN/1PATRIOTFU/TR&EVAL Sergeant der eerste klasse Westerwal A - KMSL:CIS COORDINATION CENTRE Memel B - VKL:ONDERST. MATERIEELVOORZ. Kremers EJ - VKL:WE BASE MAINTENANCE F16 Hielkema MR - LW:WE SCHILD.&CORROSIEBESTR. Verkade M - LW:WE BASE MAINTENANCE Meegen RLP van - EHV:DOCK 3 KDC-10 Bregita OE - DHC:298 G&O VLUCHT 2 Graaf DJM de - DHC:930 WE BASE CHINOOK Loedeman VA - DHC:298 G&O VLUCHT 4 Braat CEMP - VKL:BURO PERS ONTW OPL&OST Varenbrink MWF - DHC:930 WE BASE CHINOOK Burgerhout G - DHC:298 G&O VLUCHT 4 Hest JW van - VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD Veen MP van der - EHV:PVE BRANDWEER Willemsen MAM - EHV:BURO PERS ONTW OPL&OST Jellesma J - LW:WE BASE MAINTENANCE Maarif M - DHC:931 CIS MAINTENANCE Badloe FMI - AFD TECH/COMPHRST/ONH&HR CLSK Hardeman J - EHV:DOCK 2 KDC-10 Helm FL van den - DHC:298 G&O VLUCHT 1 Berg WA van den - LW:WE WAPENTECHN (WT) Klerk SPW de - VKL:WE AVIONICATECHNIEK Gieskens WG - DHC:931 CIS MAINTENANCE Carta R - EHV:DOCK 1 KDC-10 Keizer CC - LW:SQN MISSION SUPPORT 322 Baalen JM van - DHC:932 WE LOG TRANSPORT Sergeant Lans N van der - LCW:PE COMPO CL AVIONICA Donkers J - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEH MEGU Vlierman R - LW:DETACHEMENT VLIEHORS Verhoeven AMG - EODD/GRONDGEBONDEN EODCIE/4PEL Oenema RM - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4 Brouwer JM - DHC:301 OPS VLUCHT 3 Meisner D - EODD/GRONDGEBONDEN EODCIE/3PEL Wiel RAM van der - EHV:WC MECH GRNDSYSTN Korporaal der eerste klasse Staalstra A - DHC:301 G&O VLUCHT 4 Lieshout JHC van - Lokale Beveiliging Soesterberg Vries MN de - LW:WE WAPENTECHN (WT)


Kapitein Geenen R Jansen RMM

JANUARI

Calf M Diepeveen AA Ginkel M van Groot R de Hof B IJsseldijk JSD Jentzema K Kerremans JJJ Koster VL Lamslag RP Moerland MJJ Trier PFCJ van Korporaal Beelen B van Ginkel S van Heuvel W van den Koning KPM Soldaat der tweede klasse Oostermeyer CF Soldaat der derde klasse Barlag JD Berk M van den Gelissen CRM Hoffman RA Maliepaard D Schmitz R Venema WK Ontslag burgerambtenaren Schaal 10 Hendriks JH Schaal 9 Verhoeven HGAM Schaal 8 Groen JA - IBBAD

Eerste luitenant Laan CAR Zafer Y

Schaal 7 Bonnet CH Gerritsen FJ Smilda P

Tweede luitenant Niekel EW Adjudant-onderofficier Brink JFM van den Heskamp HJ Mulders JHM Tempelaars JM Vliert J van de

Schaal 5 Koninck VHJde Noort LHM van den Schaal 4 Hagenaars JE - IBBAD Roosjen G - IBBAD

Overplaatsingen Sergeant-majoor Beekum FR van Beumer EJ Houthooft RALM Rijlaarsdam M Sergeant der eerste klasse Haan RJ de Hoekstra AS Huijser J Langoor DM Stijnen CAG

Borsboom D - Commando Landstrijdkrachten Burk B van - Commando Landstrijdkrachten Stol M - Commando Landstrijdkrachten Ploeg TW van der -Commando Diensten Centra Postma SA - Commando Landstrijdkrachten Wagenaar J - Commando Landstrijdkrachten Stolk J - Commando Landstrijdkrachten Gelder AS van - Commando Landstrijdkrachten Ploeg RG van der - Commando Landstrijdkrachten Velde E van der - Commando Landstrijdkrachten Westerhof HH - Commando Landstrijdkrachten Tuinman JS - Commando Landstrijdkrachten Militair naar burger

Sergeant Ocké S Korporaal der eerste klasse Allaham OM Benders SJH Bruinsma E

Hurkmans YJBA Rosmalen RMWG Schoone BA Hofma T

FEBRUARI

Bevorderingen militairen Kolonel Kaya M - Medische Staf & Arts-Ass Luitenant-kolonel Meerman G - Regie en Integratie Smedema IJ - Protestantse GV CLSK Ponk M - RESSORT PROJN POOL PROJN Kapitein Dijk FP van - LSK:LOOPBAANBEGELEIDERS Wal FA van de - LW:PVE COMPONENT MAINTENANCE Kelling PE - LCW:LOG FD BUR ONTV_OPSL&DIST Eerste luitenant Visserman MR - DGLC/PERSST/BUR KAM Meester JC de - Sie Arbeidsmarktcommunicatie Wevers H - AOCS:OPERATIEN LVL SIE A Ryan WJ - KMSL:STAF VOORLICHTING Broek D van den - VKL:KANTOOR OPERATIONELE INL Tweede luitenant Mollinger ED - DHC:301 OPS VLUCHT 3 Smeele J - DHC:301 OPS VLUCHT 5 Hendriks LD - VKL:PVE LUCHTVERKEERSLEIDING Schoofs J - AOCS:OPERATIEN LVL SIE E Veen C van - DHC:301 OPS VLUCHT 2 Adjudant-onderofficier Lebens JMAJ - HRSTCIE/ST/SIE S3/MATLOG Jongkind M - Afdeling Sergeant-majoor

Korporaal der eerste klasse Verweij TJ - 802SQN/1PATRIOTFU/1CREW Spreuwel LJPM van - DHC:298 G&O VLUCHT 5 Stoutjesdijk WF - 802SQN/2PATRIOTFU/1CREW Fischer R - VKL:SIE DEELSYSTEMEN Geijn J van de - Bewaking Rijen Ierland S van KPL1 - DHC:932 WE LOG OPSLAG POLCA Hogeveen HV - DHC:298 G&O VLUCHT 5 Stienstra MBG - LW:VLUCHT WAPENTECHNIEK 322 Dommelen SHLP van - 802SQN/LOGPEL/DISTRGP Bruijn ACM de - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE Hogeveen RH - DHC:298 G&O VLUCHT 5

Soldaat der eerste klasse Bosch SN - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL2 Gessel SAGP van - DHC:931 GRP B 651 OGRV Bevorderingen burgerambtenaren Schaal 12

Sergeant Capello C - LSKBOE:ORKEST Brink J van den - EHV:DOCK 2 KDC-10 Coumou LT - LCW:PE COMPO CL AVIONICA Hurk MM van den SGT - LCW:PE COMPO CL AVIONICA Haverkort PHP - DHC:932 WE LOG MUN OPSLAG Dam CJ van - DHC:932 MAT OPSLAGMAGAZIJN ALG Verhoef WF - DHC:298 G&O VLUCHT 5

Sergeant der eerste klasse Damen KR Dekken VA van Schepers AJBG Vugt K van Woei A Sioe AF Sergeant Welten D

SGT

Korporaal der eerste klasse Ontslag militairen Commodore Buitenga B Majoor Buren AH Heuve RC van den Jonkman D Lamme R Kapitein

Koenders HJA - DHC:298 G&O VLUCHT 3 Wijk CCAM van - KMSL:BUREAU MILITAIRE SPORT Volkerink JGB - DHC:300 G&O VLUCHT 1 Star AE - VKL:BUR MILITAIRE SPORT Direks BJHM - EHV:BUR MILITAIRE SPORT Baarh GD - AOCS:OPS GL SIE D VLUCHT A Tongeren R van - AOCS:OPS GL SIE B VLUCHT B Tilkema T - LW:WEC GROUND SUPP EQ Schelfhout D - 107ASBT/TARC/3GP Willems J - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 312 Toor KWG van - LSK:SIE MATERIEEL LOGISTIEK Verweij RH - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313 Reijnaars AGM - DHC:931 CIS OPERATIONS Leenman JP - DHC:298 G&O VLUCHT 5

Baeten MLJ Bosman JF Dun JHM van Monteiro Mendes Araújo E Pen AA Veeneman J Verstappen TMC Williams AM

Heringa T - LSK:PLV COMMANDANT LSK

Verwoert AGM - AFD TECH/COMPHRST/ONH&HR CLSK Sergeant der eerste klasse

Sergeant-majoor

Brouwer B Kusters PJH

Eerste luitenant Goossens JAM Heiden AWJ van der Meisen JWT Adjudant-onderofficier Beek CA van Callandt A van Groot GPJ de Kablau W Kleij JA Kraaijvanger HGAM Logt TJC van der Luth JH Penners NHAB Westerik GJ

Bronkhorst M Dekker J Dijkstra FL Huijgevoort MA van Veenstra W Verwoort RGJ Wittenbols WJR Ontslag burgerambtenaren Schaal 7 Walsem C van Schaal 5 Buitink RA Schaal 3 Kloostra P Kosman AJ Schilpzand JM Overplaatsingen NugterenRA - Commando Landstrijdkrachten OuwerkerkMOC - Commando Landstrijdkrachten Ansems HJ - Defensie Materieel Organisatie Overbeek B - Commando Landstrijdkrachten Brugge MA van der - Commando Diensten Centra


REPORTAGE

Frisian Flag toonaangevend in West-Europa

Diversiteit bepaalt Na bijna een jaar voorbereiden was Leeuwarden van 15 tot 26 april weer dé vliegbasis voor één van de belangrijkste internationale vliegoefeningen van West-Europa. Tijdens deze editie was de mix aan vliegtuigtypes weer anders samengesteld dan voorgaande. Dat appelleert alleen maar aan de werkelijkheid, zo geeft supervisor kapitein Jos aan. ‘Dit is het pakket dat je hebt en daarmee moet je het doen. Deal with it; zo is de werkelijkheid tijdens uitzending ook, dus dát is wat we doen tijdens Frisian Flag.’ Tekst: Arno Marchand

Met slechts een paar toestellen minder dan in editie 2012, is de take off van liefst 42 toestellen per missie even indrukwekkend als vorig jaar. ‘Alles speelt en zit mee’, zegt kapitein Jos van het organiserende 323 Tactical Training Evaluation and Standardisation Squadron, kortweg TACTESS. ‘Geen grote technische problemen en slechts één missie deels afgelast door het weer. Te harde wind en vliegtuigen hebben verschillende limieten waardoor sommige niet meer mogen vliegen.’ Wederom staat een bont pakket aan gevechtsvliegtuigen op de Friese basis. Op de vraag ‘Of ik iets mis?’, antwoordt Jos heel duidelijk: ‘Nee. Ik wilde heel graag Fransen hebben, en die zijn er na een paar jaar afwezigheid weer bij – met twee types zelfs. Super! Zij brengen een bult ervaring mee. Ze hebben Afghanistan-ervaring, vlogen als eerste boven Libië en recent nog boven Mali. Bij een volgende editie zou ik wel graag weer Amerikaanse deelname hebben. Dat was dit jaar simpelweg niet mogelijk.’

F-16’s voeren de boventoon tijdens Frisian Flag met hier twee Nederlandse en evenzoveel Poolse op de kop van de baan. Foto: Kees van der Mark


REPORTAGE

waarde Samen Het scenario is volgens de supervisor compleet anders dan vorig jaar. ‘Je snijdt vervolgens het scenario van een Combined Air Operation (COMAO, red.) op maat van de beschikbare vliegtuigtypes. Heb je bijvoorbeeld een A-10, dan maak je een compleet ander plan. Maar alle deelnemers werken nu volledig met Link16. Alle recente gevechtservaring verwerken we in de oefening. Uiteraard Libië, maar zeker ook Afghanistan waar we als Nederlandse luchtmacht nog dagelijks missies vliegen met de F-16. We trainen met NAVO- met niet-NAVO-eenheden. Neem bijvoorbeeld Zweden. Geen NAVO-land, maar wel actief geweest boven Libië. Onze stelregel is dus niet voor niets: train and fight together.’ Dat beaamt de Zweedse detachementscommandant luitenant Fredrik Holmbom. ‘Om onze jonge vliegers te trainen die nog geen ervaring hebben met een Flag-oefeningen als deze, hebben we een tweezitter meegenomen. Zo leren ze hoe internationale trainingen en dus ook operaties gaan. Wat ze hier meekrijgen, kunnen ze elders gebruiken, bijvoorbeeld dezelfde taal spreken. En voor ons levert een oefening op Leeuwarden nog een extra leermoment op: het uitvoeren van een deployment.’ Trots Jos geeft aan dat de Nederlandse luchtmacht in West-Europa echt leading is in het organiseren van dit soort oefeningen. ‘Daar mogen er echt trots op zijn. Hoe we de luchtruimen boven de Noordzee van Denemarken, Duitsland en Nederland aan elkaar hebben gekoppeld tot een gigantisch oefengebied, is écht fantastisch. Het voordeel is dat we alles met een kleine staf van 323 doen. Het zijn allemaal dubbelfuncties, dus we vliegen en organiseren, maar zijn daardoor heel slagvaardig. Dat is juist onze kracht. Een oefening als deze organiseren blijkt in andere landen lastiger dan hier. De oefengebieden liggen bij Leeuwarden om de hoek en 323 is erop ingericht dit soort oefeningen te organiseren. Het format hebben we en dat moeten we koesteren.’

Eén van de vier Duitse Eurofighter Typhoons die per wave meevliegen draait de baan op. Een groepje Nederlandse F-16’s wacht nog even op hun beurt. Foto: Arno Marchand

Verkeersleiding Drukte in de verkeersoren is volgens kapitein Joost van Weelderen (achter) relatief. ‘Alle verkeer is door de organisatie goed “gesequenced”, op volgorde gezet. Wij begeleiden dat proces en houden het veilig. De ervaring hier op Leeuwarden is dan ook groot. Grote oefeningen als dit draaien we hier al twintig jaar’. De verkeersleider van het AOCS Nieuw Milligen weer waarover hij praat, want hij werkte zelf al jaren op de Leeuwarder verkeerstoren waar deze dag samenwerkt met sergeant 1 Jethro Buter en sergeant-majoor Marlou Westra, beide van 922 Squadron. ‘Alle “what if-scenario’s” die we van tevoren konden trainen, hebben we in de torensimulator van het AOCS gedaan. Als alles op volgorde weggaat en vooral landt, is er niets aan de hand. Maar als er één kist anders rondgaat, wordt het verhaal meteen anders. Dan is het goed dat je dat getraind hebt in een simulator.’ Foto: Arno Marchand

België is al jaren een trouwe deelnemer aan Frisian Flag. Dit jaar met waren ze met acht toestellen aanwezig, waaronder deze. Foto: Marco Ferrageau


REPORTAGE

Groter aandeel voor KDC-10 Door een slimme indeling kon een KDC-10 van het 334 Squadron dit jaar de gevechtsvliegtuigen tijdens Frisian Flag voor het eerst zowel in de ochtendals de middagmissie bijtanken. ‘In voorgaande jaren was het òf, òf’, geeft eerste luitenant Edward Blauw van het 334 Squadron aan. En KDC-10 heeft namelijk niet genoeg brandstof aan boord om beide te ondersteunen. ‘Als een vliegtuig terugkomt op Eindhoven volgt een turn around waar normaal twee uur voor staat: landen, tanken en personeelswissel. Doordat we alles zo ideaal mogelijk voor de oefening hadden afgestemd, wisten we zelfs een recordtijd van 49 minuten te halen.’ De KDC-10 vloog in de Shell track, op achttien minuten vliegen van Eindhoven, net ten noordwesten van Texel. ‘We winnen tijd door bijvoorbeeld al terug te vliegen als de fighters nog bezig zijn, maar de tanker niet meer nodig hebben. Om te weten wat precies de behoefte is, woont een tanker-vertegenwoordiger de planing bij. Zo zorgen we ervoor dat de tanker op de minuut aanwezig is.’ De KDC-10 neemt het gros van de aerial refueling voor zijn rekening met twee keer zoveel missies (achttien) als vorig jaar. De andere toestellen, een Amerikaanse KC-135R en Duitse A-310MRTT, vliegen met respectievelijk één en vier missies beduidend minder. ‘De KDC-10 heeft op deze manier een significant groter aandeel in Frisian Flag dan voorgaande jaren. Niet alleen voor die deelnemers belangrijk, maar ook voor ons. Aerial refueling in een realistisch tactisch scenario betekent ook voor ons oefenen zoals we in werkelijkheid – zoals boven Libië – in operationele missies vliegen.’ Foto: Frank Crébas, www.bluelifeaviation.nl

De supervisor was blij met de Franse deelname na een paar jaar afwezigheid. Een van de Mirage 2000C’s van de vliegbasis Orange in take off. Foto: Kees van der Mark

Duitse Eurofighters, in dit geval van de vliegbasis Nörvenich, vliegen alleen in de luchtverdedigingsrol. Foto: Arno Marchand


REPORTAGE

Voor Frisian Flag was veel internationale belangstelling. Kapitein Jos staat de pers te woord, in dit geval die van de Franse Luchtmacht. Foto: Wout van der Molen

Voor het eerst is het Duitse mobiele gevechtsleidingscentrum Red Hawk onderdeel van Frisian Flag. In het containerpark werken Duitse en Nederlandse gevechtleiders zij aan zij. Foto: Arno Marchand

Bij alle deelnemers was er bewondering voor het uitgekiende tankschema van de organisatie. Korporaal Mitchell Kamerman van Gilze-Rijen en korporaal 1 Hans Cnubben van Eindhoven hebben deze Franse F-1 net 4955 liter gegeven. Foto Arno Marchand


REPORTAGE

C-130 Met een compleet geüpdate C-130 nam het 336 Squadron dit jaar voor het eerst deel vanaf de vliegbasis Leeuwarden. ‘Het verschil door de cockpit upgrade merken we heel duidelijk met bijvoorbeeld een veel betere situational awareness’, zegt majoor Ries. ‘De kist houdt zich geweldig, zowel tijdens de airdrop-operaties boven de Cornfield range als de airlandoperaties op de Duitse vliegbasis Wittmund.’ In beide gevallen zorgen de fighters vanaf Leeuwarden voor zogenoemde slow mover protection. ‘Fantastisch dat we zo oefenen en meevliegen in een COMAO, waarin ook wij onze procedures kunnen uitvoeren. De scenario’s zitten goed in elkaar, zodanig dat wij ook echt een onderdeel ervan zijn. Voor ons is het echt een meerwaarde om hier op Leeuwarden te staan. Dat doen we met een klein detachement: twee copiloten – ieder voor de planning, briefing en debriefing van de ochtend- en de middagmissie – en één gezagvoerder en flight engineer die beide missies vliegen. Daarnaast drie loadmasters, ter ondersteuning navigatie, intell en planning, en natuurlijk vier man TD. Als oud-vlieger op de F-16 vind ik opereren in COMAO’s persoonlijk het leukste en je leert er vreselijk veel van.’ Foto: Kees van der Mark


Luchtmachtbrandweer krijgt uitleg over, en in dit geval onder, minder bekende types als de Mirage F-1CR van de Franse Luchtmacht die volgend jaar uit dienst gaat. Foto: Wout van der Molen

REPORTAGE

De Franse luchtmacht was na een paar jaar afwezigheid weer deelnemer vaan Frisian Flag, nu met Mirages 2000C en F-1CR (foto). Foto: Jayme Tol

Een Mirage 2000C taxiet langs de opstelling van de Nationale Datalink Management Cell die niet alleen het Link16-verkeer van alle Frisian Flag-deelnemers regelde, maar ondertussen ook van alle andere gebruikers in Nederland. Foto: Arno Gaarthuis

Sleutelrol: logistiek Net als voorgaande edities heeft de technisch supervisor ook dit jaar weer de uitdaging waar hij alle vliegtuigen op Leeuwarden kwijt kan. ‘Vorig jaar hadden we er zeventig en dat was erg veel’, geeft eerste luitenant Marcel van Dellen van 323 Squadron aan. ‘Om dat allemaal in goede banen te leiden, was voor mij wel een plons in het diepe. Dit jaar zijn het er tien minder en we hebben als organisatie gesteld dat dat het maximum is.’ Want druk is het zeker op Leeuwarden. ‘Let wel, er is ineens achthonderd man extra op het veld. Dat levert veel verkeer op, niet alleen op de basis, maar ook daarbuiten. Alle buitenlandse deelnemers hebben hun eigen onder

komen geregeld bij horecalocaties in de regio.’ Wat in voorgaande edities voor het contact zeer goed werkte, was per buitenlandse delegatie één of twee liaisons met vliegtuigonderhoud als achtergrond en bij voorkeur de vreemde taal sprekend. ‘Een F-16 is natuurlijk compleet anders dan een Mirage, maar het probleem is de liaisons wel snel duidelijk. Zij zijn voor ons echt de smeerolie in het logistieke proces’, besluit de ‘Held des Tages’, een eretitel die dagelijks door de Duitse delegatie wordt uitgedeeld. Foto: Arno Marchand


PERSONEEL

KLu op orde | deel 2 C-DHC Westerbeek: ‘Inboeten aan flexibiliteit is niet gelijk aan verliezen’ De reorganisatie is weer vlotgetrokken. Eén van de doelen is de KLu op orde. Een drieluik over het nieuwe werken straks. In de vorige aflevering beet de Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten generaal-majoor Ton Tieland het spits af. In deze aflevering komt de Commandant Defensie Helikopter Commando (DHC) commodore Jan Willem Westerbeek aan het woord. De serie wordt afgesloten met een Hoofd Product Verantwoordelijke Eenheid. Tekst: Sectie Communicatie CLSK

Tekst: Sectie Communicatie CLSK

Volgens Westerbeek is het van belang om capaciteiten van personeel goed te benutten, positief te blijven - mee - denken, maar ook op z’n tijd onderbouwd ‘nee’ durven verkopen. Foto: Fons Strijbosch, AVDD


Het DHC moet nogal wat functies inleveren. Er wordt heel vaak een beroep op helikopters gedaan. Hoe gaat u zorgen dat het werkbaar blijft voor uw personeel? ‘De vraag naar helikoptercapaciteit is - veel - groter dan het aanbod wat we, ook in de steady state, kunnen leveren. Omgaan met die schaarste vraagt zorgvuldige afwegingen. Dat betekent goed nadenken over effecten, opties en capaciteiten. Vooral in deze tijd vraagt dat rust in onze organisatie. Voor mij staat dat absoluut niet gelijk aan achteroverzitten, maar juist duidelijkheid creëren voor onze mensen. We moeten dus structuur aanbrengen in ons denken en handelen, niet alleen vandaag de dag, maar met name ook morgen; dat gaat namelijk over ons voortzettingsvermogen. Die structuur hebben we aangebracht door het opstellen van een bedrijfsplan. Dat handelt fysiek over

PERSONEEL

2013, maar geeft een zo belangrijke doorkijk tot 2018, de looptijd van de "Aanwijzing Gereedstelling CDS" - de opdracht van de CDS aan de opco's. In dat bedrijfsplan zijn operationele taken en doelstellingen opgenomen. Voor onze veertien ondercommandanten is er daardoor duidelijkheid ontstaan wat we gaan doen. Verder krijgen ze vrijheid om te manoeuvreren. Daarnaast bestaan natuurlijk altijd incidentele opdrachten en vragen. Door deze objectief te analyseren en om te zetten naar mogelijke wijzen van optreden, voorzien van kansen en consequenties, kan ik deze voorleggen aan de baas. In dit proces is het van belang om capaciteiten van onze mensen goed te benutten, goed te luisteren, positief te blijven - mee - denken, maar ook op z’n tijd onderbouwd “nee” durven verkopen.’

Dreigt door het minder aantal functies de flexibiliteit van de organisatie niet verloren te gaan? ‘Het is evident dat door de reductie in het aantal functies bij gelijkblijvend ambitieniveau je moet inboeten op flexibiliteit. Dat staat echter niet gelijk aan het verliezen ervan. De kracht van onze luchtmachtorganisatie zit ‘m in een stuk specialisatie. In luchtmachtogen vraagt dat een stuk anticiperingsvermogen en flexibel denken. Ongeacht de hoeveelheid vrouwen en mannen in onze organisatie, gaat die cultuur niet verloren. Flexibiliteit in wat we aan capaciteiten kunnen leveren, zal echter wel afnemen. Wat hierbij van essentieel belang blijft, is dat wij ons op elk niveau altijd afvragen wat het effect is dat we willen bereiken. We hebben nog wel eens de neiging om direct in capaciteiten te gaan denken. Daardoor verliezen we een stuk creatief vermogen en boeten we in aan flexibiliteit; daarover moeten we goed nadenken. Eerste denken in effecten, dat vertalen naar mogelijke wijzen van optreden en dan pas denken in capaciteiten. Ook daarmee creëren we meer kansen, krijgen we een vollediger en integraler beeld van onze mogelijkheden. Dat leidt tot minder chaos, creëert rust, en dat inspireert en motiveert op zijn beurt.’

De werkvloer kwam met een plan voor kortere doorlooptijd van het Chinook-onderhoud. Hoe motiveert u uw personeel om met meer van dit soort ideeën te komen? ‘Als ik naar de KLu kijk in het algemeen en voor mij het DHC in het bijzonder, zie ik dat we beschikken over heel veel kwaliteit op zowel korporaals-, als onderofficiers- en officiersniveau. We moeten deze continu blijven benutten. We sturen op hoofdlijnen en laten mensen hun kwaliteiten gebruiken en ontwikkelen. Door daarnaast te durven delegeren, de door ons zelf bedachte en geïmplementeerde “systemen” hun werk te laten doen en het de kans te geven om te werken, benutten we onze menselijke capaciteiten. En dat zijn er zoals eerder gezegd, heel veel. Daarmee bereiken we een aantal effecten. De belangrijkste daarvan is dat we mensen waarderen in wat ze te bieden hebben en dat inspireert hen. Het is de kunst om deze bronnen van inspiratie te ontwikkelen en in stand te houden. Daardoor zal een organisatie zich voortdurend vernieuwen. Dat klinkt erg theoretisch, maar ik ben een firm believer van deze wijze van opereren. Hierdoor zullen mensen geprikkeld zijn om te zoeken naar verbetering en efficiëntie. Ondanks een kleiner wordende organisatie blijft het zoeken naar verbetering een inherent onderdeel uitmaken van onze DHCorganisatie. Als je kijkt naar onze geschiedenis heeft het DHC pas zo’n vijftien jaar de beschikking over nieuwe en uiterst capabele toestellen. We werken ook pas vijf jaar in de huidige constructie waarbij de voormalige Marine Luchtvaartdienst in het DHC is geïntegreerd. Kijk eens

op welk niveau we nu al jaren staan, nog steeds verbeteren, en meer dan volwaardig meedoen op het internationale gevechtsveld. Dat is meer dan indicatief voor het voortdurend inspirerend, verbeterend vermogen van onze organisatie.’

Wat gaat u doen als het DHC wordt overvraagd? Hoe stelt u prioriteiten? ‘Onze agenda’s zitten over het algemeen lekker vol. Dat is prima, want we worden er voor betaald om veertig uur in de week te werken. Soms vragen we meer dan past in een dergelijke week. Dat kan leiden tot incidenteel overwerk. Daar waar zaken niet passen, zullen we tijd moeten creëren; dat doen we door het stellen van prioriteiten. Gebaseerd op ons ambitieniveau en de door mij opgestelde visie zoals vastgelegd en vertaald in het bedrijfsplan, kan ik aangeven welke zaken een bepaalde mate van belangrijkheid en/of urgentie hebben. Dat laatste impliceert dat zaken soms urgent kunnen zijn, maar op dat moment wellicht niet belangrijk of andersom. Het is goed en verfrissend om daar eens over na te denken. Daaruit kun je concluderen wat je in de tijd gezien, wel of niet moet doen. Het is de kunst om additionele zaken in dat proces mee te nemen, te toetsen aan ambities en mijlpalen om uiteindelijk vast te kunnen stellen of iets vandaag moet, of ook morgen nog kan.’

Wanneer is het DHC weer op orde? ‘Op orde is een duidelijke richtlijn van onze minister en commandant. Desondanks is de analyse die daaraan ten grondslag ligt complex. Dat komt met name omdat een van de grootste drijfveren in deze materie levering van onderdelen voor onze toestellen is. Dat heeft onder andere te maken met beschikbare en toegewezen hoeveelheden financiële middelen, maar ook met contracten, voorspelbaarheid van “failure rates” en dergelijke. Dat maakt de gehele materie lastig. Ik kan voldoende personeel binnen hebben, maar als mijn toestellen niet operationeel gereed zijn, ben ik niet op orde. Zo ook omgekeerd; we weten dat de werving van bepaalde categorieën achterblijft. Als ik niet voldoende technici met aftekenbevoegdheid kan binnenhalen of loadmasters, kan ik nog zoveel Chinooks op de lijn hebben staan, maar zijn we niet op orde. Zo kan ik nog wel een aantal voorbeelden noemen. In deze materie moet je daarom uitgaan van aannames. Die stel je niet alleen, maar bijvoorbeeld samen met het Logistiek Centrum Woensdrecht. Daarop gebaseerd is het DHC op 1 januari 2018 weer volledig op orde. Van belang daarbij is wel dat je op enig moment in een dergelijk proces de gestelde aannames moet valideren; anders blijft een planning gebaseerd op drijfzand.” De behoefte aan DHC-middelen zoals hier de Chinook, is hoog. Initiatieven van personeel zoals bijvoorbeeld voor onderhoud, helpt de inzetbaarheid verbeteren. Foto: Arnoud Schoor, AVDD


ACHTERGROND

Australische kinderen staan stil bij omgekomen vlieger

Eerbetoon van down Kinderen uit Australië brachten op 11 april een bezoek aan Nederland. Zij zijn de winnaars van de Pride of ANZAC competition. ANZAC day, 25 april, is de belangrijkste nationale herdenkingsdag in Australië en Nieuw Zeeland. Het bezoek aan Nederland staat in het teken van de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen Australische vlieger Jack Dawson Green. Hij werd slechts 21 jaar. Tekst: Arno Marchand en Willem Bogaard | Foto’s: uit collectie Hans Onderwater


Warrant officer Jack Dawson Green stijgt op 17 maart 1945 op vanaf thuisbasis RAF Ludham in Norfolk, Groot-Brittannië. Met zijn Spitfire Mk.XVI jachtbommenwerper vliegt hij naar Nederland om aanvoerroutes voor Duitse V-2 raketinstallaties, hoofdzakelijk opgesteld in de buurt van Den Haag, te bombarderen. Ter hoogte van de Barendrechtse brug wordt hij neergeschoten door Duits luchtafwergeschut dat daar staat opgesteld. De vlieger stort met zijn vliegtuig neer in de Hoeksche Waard en wordt later door de Duitsers begraven op de begraafplaats in Barendrecht. De Australische leerlingen bezoeken in april onder andere de Rehobothschool in Barendrecht waarvan groep acht het graf al jaren verzorgt, het gemeentehuis van Barendrecht, en de crashsite van de Spitfire aan de Gorzenweg in Binnenmaas. In 2010 is op die locatie een plaquette onthuld, zodat de herinnering aan de omgekomen vlieger levend blijft. Een nabijgelegen weg is naar hem vernoemd. De Barendrechtse gemeentearchivaris Hans Onderwater en luitenant-kolonel bd van de luchtmacht Dominic Hoogsteder organiseerden de dag.

ACHTERGROND

under

Minister van veteranenzaken Hugh Delahunty (l.) en Margaret Bardwell tijdens de kransleggingen op de Algemene Begraafplaats in Barendrecht. Bardwells moeder was een zus was van Green.

ANZAC Australian New Zealand Army Corps (ANZAC) Day is de belangrijkste nationale herdenkingsdag in Australië en Nieuw Zeeland. Het is de dag waarop Australië en Nieuw Zeeland allen herdenken die in militaire operaties namens beide landen vanaf de Eerste Wereldoorlog tot heden omkwamen. ANZAC Day komt daarmee overeen tal van nationale herdenkingen zoals 4 mei in ons land. Om de jeugd te blijven interesseren in de offers van oorlog en geweld, houdt Australië jaarlijks een nationale wedstrijd. Daarin kunnen middelbare scholieren op hun eigen manier uiting geven aan de gevoelens van de offers van Australische militairen in oorlogen en conflicten. De winnaars gaan op kosten van de regering naar het buitenland om hun kennis te vergroten en verdiepen. De groep van tien jongeren tussen de 14 en 17 jaar en twaalf volwassenen bezoekt naast Nederland ook Gallipoli in Turkije en Fromelles in Frankrijk.

Royal Australian Air Force warrant officer Jack Dawson Green, enkele dagen voor zijn dood.

Greens laatste vlucht Op zaterdag 17 maart 1945 vertrekken twee groepen van elk zes vliegers van RAF Ludham. Rond elf uur in de morgen starten twaalf Spitfires Mk.XVI-e van no. 603 (City of Edinburgh) Squadron, waaronder registratienummer SM473/XT-H van Green. Na een half uur bereiken zij de spoorweg van Utrecht naar Den Haag en droppen hun bommen. Daarna vliegen ze naar Ursel in België dat in geallieerde handen is. De vliegers eten er en grondpersoneel tankt en bewapent de vliegtuigen. Om half twee stijgen ze weer op en vallen dezelfde spoorlijn nogmaals aan. Het doel is nu een spoorweg knooppunt bij Maartensdijk. Via deze lijn vervoeren de Duitsers V2-raketten naar Den Haag. Na de succesvolle aanval gaat de terugweg wederom naar Ursel. Op de terugweg ziet Green onder zich een Duitse truck rijden. Hij meldt dit aan zijn vluchtleider met de woorden: ‘Hier Jonny. Ik zie onder mij een Duitse truck rijden. Moeten wij die aanvallen?’ Zijn vluchtleider denkt dat Jonny, de vluchtleider van de andere zes toestellen hem oproept. Het callsign van Green is namelijk ‘White two’. Greens vluchtleider vraagt daarop aan Jonny – en dus niet Green – om lager te gaan vliegen en na te gaan of het mogelijk is de truck aan te vallen. De ‘echte’ Jonny geeft door dat de truck te dicht bij huizen rijdt waardoor de kans op burger slachtoffers bij beschietingen groot is. Greens vluchtleider neemt daarop het besluit niet aan te vallen maar gezamenlijk door te vliegen naar het al bevrijde vliegveld in België. Maar Green negeert het bevel, keert zonder dit te melden aan zijn vluchtleider terug naar de plaats waar de truck reed, en begint te schieten. Zijn collega die achter in de formatie vliegt ziet hem naar beneden duiken maar begrijpt zijn bedoeling niet. Wel ziet hij dat er door Duits luchtafweergeschut schiet, maar niet op wat of wie. Hij denkt even later een vlieger te horen roepen ‘ik ben geraakt…’, maar hij weet niet door wie. Het is ongeveer kwart voor drie als de Spitfire laag over de Gorzenweg komt aanvliegen. Duitse militairen openen het vuur en plotseling maakt het toestel een scherpe draai naar links en stort neer in een onder water gelopen akker. Duitse soldaten wachtten af of de piloot uit het vliegtuig komt. Dat gebeurt niet. Later die middag gaat een groep Duitsers naar het vliegtuig en ze vinden Green dood in zijn stoel. Hij heeft een schotwond in zijn hoofd en Duitse soldaten vertellen dat hij door een geweerkogel is geraakt was en al dood was voor hij neerstortte. Terwijl de groep Spitfires verder vliegt, mist de vluchtleider het toestel van Green. Diverse malen vraagt hij via de radio zich te melden, maar er komt geen antwoord meer... (Passage uit ooggetuigenverslag) Een Spitfire van no. 603 Squadron. Green vloog een Mk.XVI-e-model met code XT-H. Afbeelding: Barry Weekley Art

Australische en Barendrechtse jongeren voor de herdenkingssteen bij de crashplaats van Jack Dawson Green.


REPORTAGE

Luchttransport essentieel tijdens Cerberus Guard

Hercules

midden in de oorlog 11 Luchtmobiele Brigade trainde tijdens oefening Cerberus Guard de aspecten van het Verbrede Operationeel Concept. Er werd vol ingezet op integrale planning en samenwerking met het 336 Squadron. Ruim twintig keer vloog de Hercules van Eindhoven naar de voormalige vliegbasis Twenthe om 11 Infanteriebataljon te voorzien van mensen en materieel. Tekst: eerste luitenant Jaap Wolting | Foto’s: sergeant 1 Joyce Rutjes, AVDD

Een van de speerpunten tijdens oefening Cerberus Guard is de tactische inzet van de C-130 van het 336 Squadron.


REPORTAGE

Sneeuw jaagt over de voormalige vliegbasis Twente als ‘Ben Swagerman’ zijn landing inzet. Tussen Eindhoven en Enschede geen neerslag te zien, maar nu de crew van de C-130H-30 het oefengebied invliegt, is het raak. Het doet gezagvoerder majoor Hans-Albert niets. Probleemloos zet hij de Hercules aan de grond. Daar blijkt dat het 336 squadron volledig in het oefenscenario van Cerberus Guard zit. De krachtige Allison-motoren blijven draaien. Het is immers oorlog. Razendsnel Als op het huidige vliegveld Twente de achterklep van de ronkende C-130 daalt, staan luchtmobiele infanteristen al op de landingsbaan om hun spullen in ontvangst te nemen. De loadmasters voelen de druk en legen de kist binnen vijf minuten. Na een ‘thumbs up’ van de grondtroepen bergen de loadies de kettingen op die de MB’s op hun plaats hielden. Nat van het zweet zoeken ze snel hun plek op. Zeven minuten tussen landing en take-off. Een dagrecord.

KLu-cargo veert mee ‘Piep, piep, piep.’ Terwijl een van de handlers zijn heftruck naar achteren manoeuvreert in de cargo-hal, vormen militairen van de A-compagnie van 11 Infanteriebataljon twee rijen in dezelfde loods. Ze hebben een nachtje doorgebracht op de vliegbasis Eindhoven omdat hun eerdere vlucht werd geannuleerd. Nu staan ze volledig omgehangen klaar om met de Hercules naar Twente te vliegen. Sergeant 1 Ricky Martinus, teamleider van de handling-eenheid, heeft samen met zijn crew voor ze gezorgd. ‘Ik heb een bus geregeld die de jongens naar de eetzaal bracht. En we hebben stretchers gehaald zodat ze een goede nachtrust konden pakken voor ze de strijd ingaan.’

Motorkettingzaag Op ‘Klein Schiphol’ maakt KLu-cargo ook het materieel klaar dat met Tactical Air Landing Operations naar Twente vliegt. ‘Op logistiek gebied moeten we echt naar elkaar toe groeien’, vindt Martinus. ‘Aan het begin werd veel materieel niet luchtwaardig aangeboden. Een luchtmobieler wilde gisteren zijn motorkettingzaag meenemen. Hij realiseerde zich niet dat er maximaal 25% brandstof in de tank mag zitten omdat anders de druk tijdens de vlucht te hoog kan oplopen.’ Het is slechts een voorbeeld dat aantoont dat Cerberus Guard essentieel is om het ‘paarse’ optreden te verbeteren. Martinus kijkt vanuit zijn ooghoek naar de Hercules voor de loods en vertelt dat zijn counterparts bij luchtmobiel niet eens een regelgevingboek hadden. ‘Ook zij worden in het diepe gegooid. Het ideale plaatje is natuurlijk dat alles wat wordt aangeleverd, luchtwaardig is. Daar zijn we nog lang niet, hoewel je ziet dat we in een proces zitten. Over een paar dagen is er een munitievlucht. Daarover hebben we nu al samen overleg.’

KLu-cargo en de counterparts van 11 Luchtmobiel groeien tijdens oefening Cerberus Guard steeds meer naar elkaar toe.

Volgende lading De militairen van de A-compagnie hebben zich inmiddels gecamoufleerd. Met wapens, munitie en bepakking lopen ze richting de strip. Ricky’s team stort zich op de volgende lading materieel. Een chauffeur van luchtmobiel heeft zich net in de loods gemeld. Weer vijf pallets. De vliegtuigplaten worden netjes opgebouwd en papieren zorgvuldig ingevuld. Zonder KLu-cargo geen herbevoorrading voor de strijdende soldaten aan de Duitse grens.

Een goedgevulde C-130 staat op vliegbasis Eindhoven klaar om mensen en materieel richting Twente te vliegen.


REPORTAGE

Integrale planning met troepen in het veld In de Mission Planning Cell (MPC) op vliegbasis Eindhoven vindt tijdens Cerberus Guard planning en coördinatie plaats. Als 11 Infanteriebataljon iets nodig heeft, komt dat binnen in dit zenuwcentrum. Gewicht, temperatuur, brandstof, dreiging, planning, back-up; het zijn allemaal essentiële details.

Vibreren ‘Om tactisch te opereren is het essentieel dat de informatievoorziening gestroomlijnd is’, meent majoor Francois, hoofd vliegdienst 336 Squadron. ‘Het bijzondere aan Cerberus Guard is de integrale planning met de grondtroepen. Omdat we dislocated zijn, wordt het interessant, moeilijker ook. Ik kan niet naast de bataljonscommandopost landen, meedoen met de briefing, instappen en mijn opdracht uitvoeren. Ik moet alle gegevens krijgen en vanaf een andere locatie dusdanig mee-vibreren zodat we een optimale coördinatie tussen command & control hebben.’

Dreigingsniveau Dat de tactische inzet van de C-130 speerpunt is, heeft volgens Francois onder meer te maken met de verbeteringen aan de kist. Zo is de cockpit upgrade en het Cabin Safety Improvement Program uitgevoerd. De loadmasters hebben nu stations, de webbing van de stoeltjes is verstevigd en de Militaire Luchtvaart Autoriteit-eisen zijn geïntegreerd. Aan het vliegen zelf is niet veel veranderd. ‘Dat deden we in Afghanistan ook’, zegt Francois. ‘Nieuw is het tactische gedeelte, de daadwerkelijke inzet met een


In de MPC op Eindhoven doet onder andere Francois (links) de planning en coördinatie voor wat betreft de tactische inzet van de C-130.

dreigingsniveau waarin je geïntegreerd optreedt.’ Om zo realistisch mogelijk te trainen, mogen de C-130’s ‘agressiever’ vliegen dan normaal en zijn ze minder gelimiteerd voor wat betreft vlieghoogtes en -gebieden. ‘En dat is gewoon fantastisch vliegen’, aldus het hoofd vliegdienst. ‘En het is natuurlijk mooi als je op een gegeven moment thumbs up krijgt uit Twente.’

REPORTAGE

Regeren vanuit Twentse toren

Hoe is het gesteld met de infrastructuur?

Majoor Jan Herman van der Veen bekijkt tijdens Cerberus Guard de grondtroepen met een vogelperspectief. Het Plaatsvervangend Hoofd Verkeersleiding vliegbasis Woensdrecht is gezeteld in de oude verkeerstoren van de voormalige vliegbasis Twenthe.

‘Al is de baan niet meer op F16-niveau, ze is geschikt voor wat we nu doen. En omdat het zicht op het terrein vanuit de oude toren ook nog steeds perfect is, gebruiken we die eveneens opnieuw. Apparatuur was er niet meer en daarom moesten we telefoons, mobilofoons, computers, laptops en meteo-apparatuur naar binnen hijsen.’

Is dit dagelijkse kost? ‘In het scenario van nu heeft 11 Luchtmobiele Brigade het vliegveld net veroverd. Er is zojuist een kist aan de grond gezet. Wij hadden mogelijkheden om in te grijpen, maar de Pathfinders hebben de vlieger naar beneden gepraat. Voor luchtverkeersleiders is dit een unieke situatie. Ik ben verantwoordelijk voor het luchtruim, terwijl een collega in de gaten houdt wat er zich op de grond bevindt. Omdat hij daarnaast alle telefoons monitort, vangt hij de meeste problemen op. Ik kan me dus concentreren op het verkeer.’

Grenst een oefening als deze aan de werkelijkheid? ‘Ja en nee. In de praktijk wordt vijandelijk gebied eerst veroverd, waarna wij pas komen. Maar aangezien we onder Nederlandse verplichtingen en wetgeving vallen, zitten we er nu vanaf het begin. Wij dragen de verantwoordelijkheid, maar de Pathfinders voeren een deel van “onze” taken uit. Omdat we met luchtverkeersleidingregels werken, geven wij opdrachten en bepalen dus waar een vliegtuig mag zijn.’

De Pathfinders van 11 Luchtmobiele Brigade praten - onder de verantwoordelijkheid van luchtverkeersleiders - een kist aan de grond.

Grondtroepen verplaatsen zich naar een Chinook die hen naar hun nieuwe inzetgebied zal vliegen.


REPORTAGE

Gecoördineerd ‘samenraapsel’ klaar voor brandbestrijding De fire fighters van de luchtmacht staan in Twente garant voor een fikse portie steunverlening. Speciaal voor Cerberus Guard komen ze vanuit alle hoeken van het land. Negen brandweerlieden, twee Crashtenders, een tankautospuit en een commandovoertuig. Dat heeft On Scene Commander (OSC) sergeant-majoor Henri Meijeringh tot zijn beschikking. Want Cerberus Guard mag dan wel een oefening zijn, de brandweer moet toch echt de vliegveiligheid waarborgen.

Blusgarantie

De luchtmachtbrandweer van diverse onderdelen is ook tijdens Cerberus Guard op alles voorbereid.

De afgelopen 2,5 jaar werkte hij als DHC-liaison bij de staf van de 11de Luchtmobiele Brigade. Nu zit hij in de overgang naar de functie als Hoofd Current Ops bij het 298 Squadron. Majoor Roy kan dus prima uitleggen hoe 298 zich met de Chinook op de kaart zet als Air Assault Squadron. ‘Trainen in de samenleving komt heel dicht bij de werkelijkheid. Als wij in Twente met onze helikopters de hele dag over dezelfde route vliegen, trekt dat aandacht. Burgers vragen zich af wat er gebeurt en gaan vragen stellen. Als ik in Afghanistan zou opereren, zou dat effect hetzelfde zijn. De situatie dwingt je dus om

Een Chinook dropt militairen van 11 Infanteriebataljon op de voormalige vliegbasis Twenthe. Apaches, op de foto niet te zien, houden de omgeving in de gaten.


Elke kist valt - in verband met onder meer lengte en spanwijdte - in een bepaalde categorie. Daaraan gekoppeld is een hoeveelheid blusstof nodig om een brand onder controle te krijgen. De C-130 die wordt ingezet voor tactisch luchttransport valt in categorie 7. Ter vergelijking; de KDC-10 is categorie 8 en voor de grootste kisten ter wereld geldt categorie 10. Meijeringh: ‘Met het materiaal dat hier staat, garandeer dat wij die Herc kunnen blussen.’

eenzelfde soort gedrag te vertonen als op uitzending. Je spreidt de routes en houdt rekening met de omgeving. Je kunt en mag niet overal vliegen. Dat maakt het bijzonder uitdagend. Daarnaast kan het weer altijd en overal een bottleneck zijn. Zeker als we in grote verbanden vliegen in een relatief klein gebied, zoals nu, moeten bijvoorbeeld de zichtwaardes bepaalde minima hebben. Hier vliegen is voor mij net zo’n ernst als opereren in een uitzendgebied.’

Veilig werken ‘Wij vliegen niet voor onszelf. De opdracht van de grondcommandant is altijd leidend. Hij heeft een bepaalde opdracht gekregen. In dit

REPORTAGE

Leidingdruk Ook over de infrastructuur is de OSC positief. ‘Er is stroom voor de voertuigen, en de bovengrondse kranen bij de oude brandweerkazerne werken nog. Het enige nadeel is, dat de lage druk van 3 bar niet kan worden opgehoogd. Ter verduidelijking: Dat heb je thuis op de leiding staan. Voordat de watertank van onze grote wagen vol is, ben je een half uur verder. Toch is dat maar een detail, want wij kunnen een categorie 7 blussen zonder tussentijds bij te vullen.’

Blindelings Als Meijeringh “wij” zegt, bedoelt hij zijn gemengde team. De brandweerlieden komen van Eindhoven, Gilze-Rijen, Volkel, Leeuwarden, Woensdrecht en de voormalige luchtmachtbasis Peel. Omdat de krijgsmacht geen brandweervoertuigendepot heeft, zijn ook de voertuigen van verschillende onderdelen geleend. Al is het een mengelmoes, de OSC vertrouwt blindelings op zijn mannen. ‘Zij weten precies wat ze moeten doen als ze ter plaatse komen. En weet je wat het is? Dit is business as usual, of we nu geplaatst zijn op Volkel, Gilze-Rijen, Woensdrecht of Leeuwarden.’

Een luchtmobiele infanterist doet zijn uiterste best om vuuroverwicht te krijgen.

geval: overmeester het vliegveld omdat we van daaruit gaan “olievlekken” in deze regio. Die grondcommandant heeft een aantal gebieden waar hij wil starten. Hij bepaalt in zekere zin hóe wij, waar en op welk tijdstip landen. Daar houdt het voor hem op. Wij kijken vervolgens hoe wij dat kunnen faciliteren zodat de transport- en gevechtshelikopters en de Hercules veilig kunnen opereren in een heel klein gebied. Het voordeel van de voormalig vliegbasis Twenthe is dat er nog steeds een hek omheen staat. We kunnen het gebied dus makkelijk controleren en daardoor air assault operaties veilig uitvoeren.’

20 jaar Luchtmobiele Brigade te boek Voor wie meer wil lezen over luchtmobiel optreden is er het boek ‘De Nederlandse Rode Baretten – 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault) “7 December” (1992-2012)’. Auteur Laurens van Aggelen presenteerde het boek, uitgegeven door White Elephant Publishing, vorig jaar oktober. Het boek toont een beeld van belangrijke momenten in het bestaan van de brigade maar ook de samenwerking met het (huidige) Defensie Helikopter Commando. De zeer luxe hardcover op formaat 20,5 x 22,5 cm met ISBN 9789079763009, telt 215 bladzijden, is voorzien van Nederlandse tekst, zo’n tien zwart-wit en ruim honderd kleurenfoto’s. De prijs is € 32,50. Kijk voor meer informatie op www.we-publishing.nl.


EVENEMENTEN

Luchtmachtdagen staan stil bij historie, heden en toekomst

100 jaar militaire luchtvaart Na een jaar waarin geen Luchtmachtdagen plaatsvonden, is tijdens het eeuwfeest van de militaire luchtvaart de Vliegbasis Volkel het publieke middelpunt. Op vrijdag 14 en zaterdag 15 juni opent de basis haar deuren voor publiek tijdens de Luchtmachtdagen 2013. Tekst: Arno Marchand

Foto: John van Helvert, AVDD


EVENEMENTEN JOURNAAL

Van eigen bodem In de vliegshow zijn de toppers uit Nederland het Apache en F-16 Solo Display Team (zie foto hiernaast en op linkerpagina). Om hun kunsten te mogen laten zien aan het publiek, zijn strenge regels opgesteld. De Directeur Operaties van het Commando Luchtstrijdkrachten, commodore Dennis Luyt, beoordeelt ieder jaar of beide teams daaraan voldoen tijdens de zogeheten acceptatiedemo. Voor ze zover zijn, volgen beide teams een intensief opwerktraject waarbij ze vanwege de geluidsspreiding vliegen boven diverse vliegbases, oefengebieden en in het buitenland. Beide slaagden waarmee Luyt officieel zijn toestemming verleent voor het uitvoeren van demonstraties voor publiek. Foto: Dave de Vaal, AVDD

Op beide dagen is op het publiekterrein van 8.00 uur tot 18.00 uur van alles te zien en te doen op het gebeid van de militaire luchtvaart, zowel die van nu als die van het verleden en de toekomst. Grote trekker is uiteraard de vliegshow, op beide dagen van 9.00 uur tot 17.00 uur. Het definitieve vliegprogramma maakt de organisatie pas tijdens de Luchtmachtdagen bekend en is op die dagen nog aan verandering onderhevig.

Defensie in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie, hulpdiensten en politie een aantal tijdelijke verkeersmaatregelen. Zo zijn tijdens de luchtmachtdagen de directe toegangswegen naar de basis afgesloten. In verband met de verwachte verkeersdrukte roept de organisatie bezoekers dan ook op zoveel mogelijk met het openbaar vervoer te komen. Defensie zorgt voor een pendeldienst tussen het station in Oss, het busstation in Uden en de vliegbasis.

Gemiddeld trekt dit evenement in twee dagen zo’n tweehonderdduizend bezoekers. Om die toestroom in goede banen te leiden, neemt

Kijk voor alle up-to-date informatie op www.defensie.nl/luchtmachtdagen.

Deelnemers staticshow Nederland AB-412 SP AH-64D Apache C-130H Hercules CH-47D/F Chinook (K)DC-10 DO 228-212 F-16 (o.a. 70 jaar 322 en 65 jaar 323 Squadron) NH90 AB-204 (historisch) Catalina (Stichting Exploitatie Catalina) F-104G Starfighter (Historische Vliegtuigen Volkel) Hawker Hunter (Dutch Hawker Hunter Foundation) Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht (SKHV) België C-130H Hercules Duitsland F-4F Phantom Bo-105 Estland AN-2 L-39C Frankrijk C-130H Hercules Rafale 2x Finland PC-12NG

Deelnemers vliegshow Griekenland A-7H en TA-7C Corsair II Hongarije AN-26 NAVO E-3A Sentry (AWACS) C-17 Globemaster III Noorwegen F-16 Polen Casa C.295 Roemenië C-27J Spartan Slowakije AN-26 L-39ZAM Zweden Saab 105 (Zweedse luchtmacht historische vlucht) Civiel Avro Anson Curtiss Hawk 75 DeHavilland Dominie

Nederland

Air Power Demonstratie (F-16’s, helikopters, transportvliegtuigen) Apache Solo Display Team CH-47D/F Chinook (K)DC-10 F-16 Solo Display Team Hawker Hunter (Dutch Hawker Hunter Foundation) Historische formatie met SKHV (met B-25 Mitchell en Spitfire), Saab Safir, Fokker Four, Avro Anson, DeHavilland Dominie en vier PC-7’s Jets-formatie met F-16, Fouga Magister, Gloster Meteor, Hawker Hunter en T-33

Frankrijk Patrouille de France RAMEX Delta (2x Mirage 2000N) Hongarije JAS-39 Gripen Oostenrijk PC-7 Solo Display Polen 2x Su-22 Tsjechië JAS-39C Gripen Mi-24/35 Hind

België F-16 Demoteam

Turkije Solotürk (F-16)

Denemarken C-130J Hercules

Zweden AJS-37 Viggen (Zweedse luchtmacht historische vlucht)

Duitsland Bo-105 Groot-Brittannië Red Arrows Spitfire en Dakota (Battle of Britain Memorial Flight) Italië Frecce Tricolori Finland F/A-18C Hornet Solo Display

Zwitserland Patrouille Suisse Civiel Boeing 737 (KLM, alleen op zaterdag) CM-170 Magister (Dutch Historic Jet Association) Curtiss P-40 Kittyhawk (GrootBrittannië) Gloster Meteor (Groot-Brittannië) DC-3 (DDA) PZL-Mielec SB LIM-2 (Polen) T-33A (Noorwegen)


LEESWIJZER Fokker G-1, Jachtkruiser – deel 2 Na het prachtige deel 1‘Le Faucheur’ uit 2011 was het wachten op wat het vervolg van de Fokker G-1 zou brengen. Auteurs Frits Gerdessen, Karel Kalkman, Willem Vredeling en Cor Oostveen – tevens voorzitter van de Stichting Fokker G-1 – stellen de belangstellenden niet teleur. Het boek ‘Jachtkruiser – deel 2’ vertelt vooral het operationele verhaal over een van de mooiste vliegtuigontwerpen van Nederlandse bodem. De techniek staat hoofdzakelijk in deel 1. Het is daarmee een compleet ander boek geworden maar zeker niet minder interessant. In acht duidelijk gemarkeerde hoofdstukken die prettig lezen, passeren allereerst tijdgenoten van de G-1 de revue waarvan de P-38 Lightning uiteindelijk de bekendste is geworden. Daarna volgen de mobilisatie, oorlog, capitulatie, G-1 bij de Luftwaffe, een ontsnapping, levensloop van alle geproduceerde G-1’en en tenslotte wat er overbleef van de G-1’en. Een slotwoord van de voorzitter, enkele bijlagen, Engelse samenvatting en index completeren het boek. Qua illustraties hebben de auteurs wederom een onwaarschijnlijke hoeveelheid informatie en foto’s weten op te sporen. In die laatste zitten nogal wat bijzonderheden. Wat de denken bijvoorbeeld van een kleurenopname van een G-1 in Duitse markeringen op het Luftwaffe testvliegveld Rechlin. Voor Lanasta/Violaero is dit het vierde deel over Fokker-vliegtuigen, na de Fokker C.5 (deel 1), Fokker D.21 en Fokker G-1 (deel1). Volgens Oostveen is dit tweeluik nu het nieuwe standaardwerk over de Fokker G-1 en is alle op dit moment beschikbare informatie voor altijd vastgelegd. En daarmee is geen woord teveel gezegd. De stichting kan zich nu verder toeleggen op het volgende doel, de reproductie van een G-1. ‘Fokker G-1, Jachtkruiser – deel 2’ met ISBN 978-90-8616-121-8 is geschreven door Frits Gerdessen, Karel Kalkman, Cor Oostveen en Willem Vredeling en uitgegeven door Violaero, onderdeel van Lanasta in Emmen. De hardback op formaat 22,5 x 28,5 cm telt 256 pagina’s en is voorzien van Nederlandse taal en met tevens Engelse bijschriften en samenvatting. Het boek is voorzien van ruim zeven kleuren- en vierhonderd zwart-witfoto’s, en ruim vijftig zwart-wit en ruim honderd kleurenafbeeldingen. Het boek kost € 37,95 en is onder andere te bestellen bij de uitgever. Kijk voor meer informatie op www.lanasta.com.

Martin PBM-5A Mariner – Amfibische vliegboot in dienst bij de Marineluchtvaartdienst Een moeilijk onderwerp om een boek over te maken is de Martin Mariner. Niet omdat er geen materiaal van te vinden is, maar ‘omdat het vanwege het abnormaal hoge aantal ongevallen steevast als een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Marineluchtvaartdienst (MLD) wordt bestempeld’, zo noteert auteur Kees Leebeek in zijn boek. ‘Daar sprak of schreef je maar beter niet over, maar wat nu precies de oorzaken waren, bleef daardoor onduidelijk.’ Daarom formuleerde de commandeur bd vooraf zijn onderzoeksdoel: ‘het completeren van de geschiedschrijving over de Mariner in Nederlands Nieuw Guinea in de periode 1955-1960 met als hoofdvraag: wat waren de oorzaken?’ De voormalig Vlagofficier MLD probeert in zijn boek zo een goed mogelijk tijdsbeeld neer te zetten van dit grote watervliegtuig. Hij doet dat ‘met respect voor de uitvoerenden van destijds’ en draagt het bovendien met ‘verschuldigde eerbied op aan de omgekomen bemanningsleden en hun nabestaanden’. In tien hoofdstukken waarvan er zes zijn gewijd aan individuele ongevallen, beschrijft Leebeek de geschiedenis van de Mariner in dienst van de MLD. In het laatste hoofdstuk trekt hij zijn conclusies. Het boek is voorzien van veel goede en onbekende foto’s, waarvan zelfs bijna een kwart in kleur. Wel is een heel aantal voorzien van te summiere of zelfs geen bijschriften, zodat bij die onbekend blijft waarnaar de lezer kijkt. De tekst leest gemakkelijk, maar kent soms wat fouten door punten op de plaats van komma’s of vice versa, of juist het geheel ontbreken van deze leestekens. Voor liefhebbers is het een genot dat naast Lanasta/Violaero ook uitgeverij Geromy geregeld met producties over de historische militaire luchtvaart komt, zeker in het jaar dat de Koninklijke Luchtmacht stilstaat bij een eeuw militaire luchtvaart. Langzamerhand komt die steeds beter in (woord en) beeld. ‘Martin PBM-5A Mariner – Amfibische vliegboot in dienst bij de Marineluchtvaartdienst’ met ISBN 978-9-081-89365-7, is geschreven door drs. Kees Leebeek en uitgegeven door Uitgeverij Geromy BV in Maarssen. De hardback op A4-formaat telt 232 bladzijden voorzien van vijftig kleuren- en 160 zwart-witfoto’s, en op vier pagina’s zijaanzichten van vliegtuigen in kleur. Het boek kost €42,95. Het is onder andere voor €6,50 extra (verzendkosten) te bestellen bij de uitgever op www.luchtvaartboeken.nl. Kijk voor meer ‘behoud van het luchtvaarthistorisch erfgoed’ ook op www.geromybv.nl.


JO U R NAA L

JOURNAAL

Voor alle (oud-)medewerkers van de Militaire Luchtvaart De Nederlandse militaire luchtvaart bestaat in 2013 honderd jaar. De Koninklijke Luchtmacht is trots dat het luchtwapen in die eeuw grote veranderingen heeft ondergaan en zich ontwikkelde van één houten vliegtuig tot een organisatie dat met helikopters, straaljagers, transportvliegtuigen, maar vooral kundig personeel het verschil maakt! In deze 100 jaar heeft u als medewerker toen en/of nu een onmisbare bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de militaire luchtvaart. Ik nodig u en uw partner daarom uit voor de reünie en het jubileumfeest op 5 september op de vliegbasis Gilze-Rijen. De reünie en het jubileumfeest zijn bedoeld voor hen die werkzaam zijn of ooit zijn geweest binnen de militaire luchtvaart als burger, dienstplichtige, of beroepsmilitair. Voor meer informatie en aanmelding verwijs ik u naar: http://www.defensie.nl/luchtmacht/100_jaar_militaire_ luchtvaart/reunie. Let op: ook huidig personeel dient zich aan te melden. Inschrijven kan tot uiterlijk 15 juni.

Veteranen die op geen enkele manier toegang hebben tot internet (ook niet via buren, familie of vrienden) en zich dus niet kunnen aanmelden, kunnen contact opnemen met kapitein Dré van Hugten op 076-544 71 34. Postactieven die op geen enkele wijze toegang hebben tot internet (ook niet via buren, familie of vrienden) en zich dus niet kunnen aanmelden, kunnen contact opnemen met één van de volgende contactpersonen in hun regio: - Ton Lelie (NL Noord) op 058-215 11 70 - Ab Haveman (NL Oost) op 06-1804 4445 - Toon Hussaart (NL Zuid) op 0492-540 516 - Max Limburg (NL West) op 0113-251 556

Ik hoop u allen in groten getale te mogen ontmoeten en begroeten op 5 september! Deze contactpersonen kunnen u adviseren over de aanmelding.

Commandant Luchtstrijdkrachten Luitenant-generaal Alexander Schnitger

Betaaldata salarissen

VRAGEN AAN - BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER?

In 2013 wordt het salaris uiterlijk bijgeschreven op de eerstvolgende werkdag na 24 juni, 24 juli, 23 augustus, 24 september, 24 oktober, 22 november (inclusief eindejaarsuitkering) en 20 december.

Mail naar [email protected]. Grote fotobestanden

Meer informatie is verkrijgbaar bij het Dienstencentrum Human Resources (DCHR) via de startpagina P&O-selfservice, of telefonisch op *06-733 of 0800-2255733 (vanuit het buitenland (+31-70-414 33 00), bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 12.00 uur.

bij voorkeur naar [email protected]. Deadline: iedere eerste maandag van de maand.

ADRESWIJZIGINGEN: ZIE COLOFON OP PAGINA 39 35 DE VLIEGENDE HOLLANDER

JOURNAAL

Herdenken en vieren Luchtmachtmilitairen waren begin mei op tal van plaatsten aanwezig voor het herdenken van de Nederlandse oorlogsslachtoffers. Op 4 mei was onder andere C-LSK luitenant-generaal Sander Schnitger aanwezig bij de Nationale Dodenherdenking op de Dam. Eerder die dag herdacht hij bij het monument voor de gevallenen op de voormalige vliegbasis Soesterberg alle Nederlandse burgers en militairen van de militaire luchtvaart die sinds Tweede Wereldoorlog omkwamen. De herdenking werd afgesloten met een fly-by in de missing man-formatie van vier F-16’s van de vliegbasis Leeuwarden. Generaal-majoor Ton Tieland woonde de herdenking op de Grebbeberg bij. Op 5 mei vlogen drie Cougars van het 300 Squadron als ambassadeurs van de vrijheid diverse artiesten naar bevrijdingsfestivals door heel Nederland. Miss Montreal bedankte de helikopterbemanning na ieder optreden en noemde ze ‘de helden van nu’. Ook Dio was ‘helemaal gelukkig. Dit is de mooiste dag uit mijn leven.’ Om dat kracht bij te zetten trekt hij de bemanning graag op het podium, ‘want zij werken echt elke dag voor de vrijheid.’

Foto: Bart Nijs, AVDD

Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD

Foto: Gerben van Es, AVDD

Foto: Arnoud Schoor, AVDD

Foto: Marco Ferrageau


JOURNAAL

Laatste KLu-erewacht Prins van Oranje Op de 46ste verjaardag van Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje, 27 april, verzorgde een detachement van de luchtmacht voor de laatste keer de erewacht. Deze werd gevormd door bewakingspersoneel van het 640 Squadron van vliegbasis Volkel. Na de inspectie overhandigde commandant majoor Carlo Mekes aan de prins een cheque van het squadron voor het Oranje Fonds. De Koninklijke Luchtmacht stelt traditiegetrouw op de verjaardag van de Prins van Oranje een erewacht op bij zijn woonhuis. Vanwege de inhuldiging wordt deze traditie dit jaar, na 32 inspecties, afgesloten. Foto: Rijksvoorlichtingdienst

Lintje voor luchtmachter Kapitein Theo Vullers ontving op 26 april uit handen van minister van Defensie HennisPlasschaert de decoraties behorende bij zijn benoeming tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau met de Zwaarden. Hij kreeg deze onderscheiding, vanwege de grote waardering voor zijn inzet voor de Koninklijke Luchtmacht en de nabijgelegen gemeenschap van de vliegbasis Volkel. Zo neemt hij als vrijwilliger een belangrijke positie in tussen de vliegbasis en de omgeving. 2013 was de laatste keer dat Hare Majesteit koningin Beatrix de onderscheidingen toekende.

Reünie Wat: Waar: Wanneer: Wie:

133 Elektronisch Technisch en Brandweer Opleidingen Squadron KMSL vliegbasis Woensdrecht, Gebouw 85 en het BOTC 1 november 2013, aanvang 13:00 uur alle (oud) medewerkers van het 133 Squadron en van het voormalige LETS

Informatie en aanmelding: Geef je adresgegevens door op het volgende mailadres [email protected] t.a.v. sergeant-majoor Niko Hazelhoff. Of per brief naar: SM Niko Hazelhoff, Postbus 21, 4630 AA, Hoogerheide, MPC 90 A. Breng eventuele oud-medewerkers op de hoogte van de reünie en het hierboven genoemde e-mail/postadres. De kosten bedragen €12,50 pp. Maak dit bedrag over voor 21 september 2013 op rekeningnummer: IBANNL37INGB0005072551, BIC INGBNL2A t.n.v. A. Schuringa te Halsteren, o.v.v. reünie 133 Squadron. Na opgave en betaling volgt de officiële uitnodiging op het huisadres. Voor meer informatie kunt u bellen met 06-53958800 of mail/schrijf naar bovenstaand adres.


JOURNAAL

Diana jarig Het 323 Tactical Training Evaluation and Standardisation Squadron, kortweg TACTESS, bestaat in 2013 65 jaar en vierde dat op 31 mei. Een grote Diana, godin van de jacht, siert de staart van de J-002. Het toestel is naar verwachting ook op de luchtmachtdagen te zien. Foto: Frank Crébas, www.bluelifeaviation.nl

LCW gekwalificeerd voor NH90-onderhoud Het is een mond vol: RRTM-33 qualified repair centre. Zo luidt de officiële benaming die het Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW) nu mag voeren voor het onderhoud aan de NH90motoren, de RRTM-33. De Commandant LCW, commodore Eric Schevenhoven onthulde onlangs de plaquette die de kwaliteiten van het LCW hiervoor onderschrijft. Een afvaardiging van RollsRoys Turbomeca was aanwezig om dit heugelijke feit bij te wonen. Na een succesvolle audit door de Militaire Luchtvaartautoriteit (MLA) begin dit jaar, kreeg het LCW al de bevoegdheid voor het motoren- en componentenonderhoud voor de NH90. Het contract, de procedures en kwalificaties van de mensen en de gereedschappen voor diverse reparaties zijn nu allemaal gereed voor uitvoering van het onderhoud. Het toekennen van deze kwalificatie is een stap naar het volledige onderhoud van de NH90 op Woensdrecht.

Lustrum Squadron sergeant-majoorsdag

De vijfde jaarlijkse Squadronsergeant-majoorsdag vond plaats op 16 mei. Op deze (kortweg) SSM-dag, voor allen in deze functie, spreken de deelnemers over ontwikkelingen binnen het onderofficierskorps. Voorbeeld daarvan is de uitvoerig belichte (pilot cursus) Stafvorming Onderofficieren CLSK van eind vorig jaar, maar ook de doorlopende leerlijn Onderofficiers Opleidingen KLu en de implementatie hiervan binnen de squadrons. Visies en standpunten worden CLSK-breed – in teamverband – geïmplementeerd om zo te werken aan een gezond en sterk onderofficierskorps. Foto: Koninklijke Luchtmacht


COLOFON De Vliegende Hollander is een uitgave van de Koninklijke Luchtmacht, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensie Media

Air Power Symposium

HOOFDREDACTIE Luitenant-kolonel Willem Bogaard EINDREDACTIE Arno Marchand VORMGEVING Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 25.000 ex. INTERNET www.defensie.nl/luchtmacht REDACTIEADRES (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) Staf Commando Luchtstrijdkrachten De Vliegende Hollander | Kamer 14A01 Postbus 8762, 4820 BB Breda, MPC-92A Telefoon: 076 - 544 71 29 | C2VN: (450) 47129 E-mail kopij: [email protected] E-mail foto’s: [email protected]

De Koninklijke Luchtmacht gaat ‘terug in de toekomst’. Dat was althans het thema van het jaarlijkse Air Power Symposium (APS) dat in april plaatsvond op het Marine

ADRESWIJZIGINGEN

Etablissement Amsterdam. Ruim driehonderd gasten uit binnen- en buitenland

Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht dienen de adreswijziging te muteren in PeopleSoft of door te geven bij de P&O-functionaris. Postactieven, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers dienen de adresdrager met gecorrigeerde gegevens op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven, Abonnementenadministratie de Vliegende Hollander, Postbus 8762, 4820 BB Breda. Per mail naar [email protected] kan uitsluitend indien voorzien van de code boven de naam op de adresdrager. Zonder code wordt mail niet behandeling genomen.

spraken over het luchtwapen, nu en in de toekomst. De opzet benadrukte de intentie om de samenwerking tussen de krijgsmachtdelen verder uit te breiden. Alleen dan kan iedere speler optimaal profiteren van de mogelijkheden die het luchtwapen biedt. ‘Overwicht in de lucht werkt en levert ons op de grond vrijheid van handelen op’, aldus Commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif. “Je ziet dat Nederlandse belangen zijn gediend bij een veelzijdige, combined, krijgsmacht.” C-LSK luitenant-generaal Alexander Schnitger wilde ondanks het thema van het symposium, de blik naar voren werpen. Sprekers met een verschillende achtergrond deelden dan ook hun ervaringen in het gebruik van de derde en vierde dimensie. Zo sprak dr. Rem Korteweg, als onderzoeker verbonden aan de denktank Centre for European Reform, over het luchtwapen in internationaal perspectief. Luitenant-kolonel Vincent Lengkeek, sectiehoofd Intelligence, Surveillance, TargetAcquisition, Reconnaisance & Space van de Staf CLSK, nam de zaal mee in het gebruik van vliegende sensoren. Hoogtepunt van het APS was de adembenemende clip van astronaut André Kuipers. De oudluchtmachtofficier toonde in Amsterdam hoe het leven er op onze planeet vanuit de vierde dimensie uitziet. Foto: Wim Salis, AVDD

Agenda Militaire Luchtvaart Museum Het Militaire Luchtvaart Museum is nog tot en met 30 juni 2013 open. De Generaal Snijdershal en het buitenterrein zijn tot die datum voor publiek toegankelijk. Tijdens de laatste maanden zijn er veel feestelijke activiteiten. Kijk voor een actueel overzicht op internet. De toegang tot het museum en activiteiten is gratis. Meer informatie, aanmeldingen en reserveringen op www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Reguliere openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, en zondag van 12.00 tot 16.30 uur. Gesloten op maandag en zaterdag. Bezoekadres: Kampweg 120, 3769 DJ Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected].

BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement behorend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost € 17,02 per jaar (buitenland € 21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon: 0900-22 65 263 (10 cent per minuut), fax: 0251-31 04 05, www.aboland.nl. Opzegtermijn bedraagt zes weken. Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed op abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website www. aboland.nl en de specifieke pagina voor dit blad. Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, mits met toestemming van de redactie en bronvermelding. ISSN 0024-0389 39 DE VLIEGENDE HOLLANDER

de Vliegende Hollander

Recommend Documents