de Vliegende Hollander

de Vliegende Hollander Maandblad voor de Koninklijke Luchtmacht 64e jaargang - nummer 1 - januari 2008

BELANGRIJKE LESSEN TIJDENS GREEN FLAG WAT IS HET LUCHTMACHTGEVOEL? Over werken in het lichtblauwe pak TWENTHE SLUIT HAAR POORTEN Definitief einde aan rijke gschiedenis

COLOFON

4

C-LSK kijkt vooruit Een nieuw jaar betekent nieuwe uitdagingen. Toch ziet C-LSK luitenant-generaal Hans de Jong zijn laatste jaar als commandant met vertrouwen tegemoet.

‘We zijn heel strikt op collateral damage.’

7

Museum verbetert zichzelf Het Militair Luchtvaartmuseum heeft met de herinrichting van de Ir. Vreeburghal weer een aantrekkelijke attractie voor de bezoekers. In de hal staat de militaire luchtvaart na de Tweede Wereldoorlog centraal, met speciale aandacht voor techniek in en om het vliegtuig.

8

8

Vuurdoop tijdens Green Flag Een belangrijke taak van Nederlandse F-16 vliegers is het verlenen van luchtsteun aan grondtroepen. Toch zijn er maar weinig plaatsen waar close air support geoefend kan worden. De oefening Green Flag nabij het Amerikaanse Las Vegas vormt dan ook een ideaal oefenpodium.

UITGAVE Commando Luchtstrijdkrachten, Bureau Luchtmachtcommunicatie HOOFDREDACTIE Luitenant-kolonel Hans Breemans EINDREDACTIE Luc Haen REDACTIE Arno Marchand, June Smit VORMGEVING EN LITHOGRAFIE TDS printmaildata DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 29.000 ex. REDACTIESECRETARIAAT Telefoon 076-544 71 30 Fax 076-544 71 31 INTERNET www.luchtmacht.nl E-MAIL [email protected] BEZOEKADRES Luchtmachttoren, Luchtmachtplein 1, 4822 ZB Breda

14

Het Luchtmachtgevoel Waarom kiest iemand voor de luchtmacht? En waarom gaat iemand weg of komt die juist weer terug? Vijf (oud)luchtmachters vertellen over hun beleving van het werken in het lichtblauwe pak.

19

Ultralight en zweefvliegen Stichting Luchtmachtrecreatie en –Promotie biedt luchtmachters veel recreatiemogelijkheden. Toch maken er niet veel mensen gebruik van de stichting, wat waarschijnlijk te wijten is aan haar beperkte bekendheid.

22

Sluiting Twenthe Ruim vier jaar na de aankondiging sluit Luchtmachtbasis Twenthe definitief haar poorten. Daarmee komt een einde aan een rijke geschiedenis van het veld, waar veel vliegtuigtypes de revue zijn gepasseerd.

26

Basisvaardigheden onder de loep Met de komst van de Militaire Basisvaardigheden komt er een krijgsmachtbreed oefenprogramma, dat elke militair vanaf dit jaar moet volgen. Inhoudelijk verandert er niet veel, maar vrijblijvendheid is absoluut verleden tijd.

Foto: Arnoud Schoor, Fotovlucht Vliegbasis Soesterberg

POSTADRES Postbus 8762, 4820 BB Breda COVERFOTO Arnoud Schoor, Fotovlucht Vliegbasis Soesterberg

ADRESWIJZIGINGEN Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht wordt verzocht de adreswijziging te laten muteren in PeopleSoft.

‘Drie maanden na mijn dienstverlaten was ik weer in dienst.’

Postactieven, reservisten, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers wordt verzocht de adresdrager met vermelding van het juiste adres op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven Abonnementenadministratie Vliegende Hollander Postbus 8762, 4820 BB Breda Telefoon 076-544 7133 of 544 7136

14 Foto: Jan van Kraanen

Foto: Uit archief Dick Uijttenboogaart

Vaste rubrieken

BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement horend bij de status van postactieve.

20

Een abonnement op de Vliegende Hollander kost €17,02 per jaar (buitenland €21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Telefoon: 0251-31 39 39 Fax: 0251-31 04 05 E-mail: [email protected] Opzegtermijn bedraagt zes weken.

2

In gesprek met majoor John Willems, docent financiële opleidingen op het Opleidings- en Trainingscentrum Logistiek van de Koninklijke Landmacht.

20 Vervlogen tijden De Gloster Meteor was het eerste straaljager van de Koninklijke Luchtmacht. Dick Uijttenboogaart vertelt over zijn ervaringen met dit tweemotorige toestel.

26

Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, met toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. ISSN 0024-0389

DE VLIEGENDE HOLLANDER

‘Ik heb zelf altijd “gelukkig” gevlogen.’

In den vreemde 12 In den vreemde

Foto: Jolanda Dam-Bloothoofd, Werkcentrum Fotografie LCW

‘Je moet hier voor de

volle honderd procent voor gaan.’

29 Leeswijzer 30 Journaal 38 Mensen & Mutaties

3


INTERVIEW

INTERVIEW

Laatste jaar voor C-LSK luitenant-generaal Hans de Jong

‘We krijgen nog voldoende uitdagingen’ Het is tegenwoordig meer regel dan uitzondering, maar ook het afgelopen jaar was weer dynamisch voor de luchtmacht. Effecten van reorganisaties en aankondigingen van nieuwe, terwijl de missies in binnen- en buitenland ‘gewoon’ doorgaan. Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Hans de Jong blikt terug en vooruit. Tekst: Luc Haen I Foto’s: Jan-Kees de Meester, Werkeenheid Grondfotografie Vliegbasis Gilze-Rijen

Generaal, hoe kijkt u terug op het afgelopen jaar? ‘Met trots en met teleurstelling. We hebben heel veel werk verzet, maar natuurlijk ook de aankondiging van noodzakelijke maatregelen gehad, zoals wederom de vermindering van het aantal F-16´s. Daartegenover staan weer positieve maatregelen met betrekking tot luchttransport en helikopters. Als ik daarnaast nog eens terugkijk naar een van mijn doelstellingen, een nagenoeg volledig gevulde organisatie, dan is dat niet gelukt. Die laatste vijf tot tien procent is moeilijk binnen te halen in tijden van economische groei met een hoge zuigkracht vanuit het bedrijfsleven.’ Gaat het FPS daar nog bij helpen? ‘Toen daar voor het eerst over werd gesproken ging het over “up or out”. Toen kwamen bij veel mensen de haren overeind, want waarom zou je zoiets doen in tijden van schaarste? Het afgelopen jaar is er goed overleg geweest en is er een goed personeelsvoorzieningsplan gekomen. We besteden veel meer aandacht aan de toekomst van militairen. FPS geeft de KLu ook de mogelijkheid om specialisten een gewoon contract te geven en niet meer een BBTcontract. Voor het behoud van kennis en ervaring binnen onze behoorlijk technische organisatie is dat heel belangrijk.’ Maar reorganisaties blijven aan de orde van de dag lijkt het wel. ‘Geen enkel onderdeel is verschoond gebleven van reorganisatie. Naast de noodzakelijke herschikkingen en bezuinigingen is het doel van reorganiseren een betere organisatie te maken die op een doeltreffende en doelmatige wijze de opgedragen taken kan uitvoeren. Maar met al die veranderingen gaat het werk gewoon door en worden ook successen geboekt: in Afghanistan laten we dagelijks zien wat we waard zijn, Eindhoven en Soesterberg zijn MLE gecertificeerd door de Militaire Luchtvaart Autoriteit en we hebben de allereerste succesvolle Europese TBM-firing (tactical ballistic missile, red.) gehad van de GGW, wat terecht zorgt voor veel trots bij die mannen en vrouwen en bij mij.’ Toch blijft de reorganisatie bij de Groep Geleide Wapens een onzekere factor voor het personeel. ‘Daar zitten de mensen nog steeds in onzekerheid en dat is moeilijk. In de loop van het jaar moet het DRP (definitief reorganisatieplan, red.) er komen, waarmee de meest recente reorganisatie handen en voeten krijgt. Het credo voor de GGW en de luchtverdedigers van de landmacht is samenwerken. Onze Groep Geleide Wapens heeft echter na alle bezuinigingen weer een bittere pil moeten slikken door het opheffen van de Stinger eenheid. Dat had niks te maken met hun functioneren, want we praten over een van de beste Stinger-eenheden ter wereld. Het is puur een bezuinigingsmaatregel. De kaasschaaf-methode werkt niet meer, dus we kunnen niks anders meer dan een taak weghalen.’ Dan blijven alleen de Patriots nog over. Houden we die wel? ‘Keer op keer wordt de kwaliteit van de GGW geroemd, daar kunnen we trots op zijn en gelet op de verspreiding van raketten en rakettechnologie ben ik er van overtuigd dat we deze taak moeten behouden. Tien jaar na de eerste behoeftestelling hebben we dit jaar eindelijk de Patriot PAC 3 ingevoerd. Dat is weer


4

een enorme kwaliteitsverbetering. Die is niet alleen geschikt tegen TBM´s, maar ook tegen kruisraketten, UAV´s (unmanned airborne vehicles, red.), heli´s etc. We zijn de laatste jaren wel veel bezig met low intensity conflict missies, maar we moeten ook in staat blijven om voor de VN, NATO of de EU ook first entry missies uit te voeren, dus in een hoog geweldsspectrum. Dan is dit een onmisbaar deel om het luchtruim te verdedigen.’ De vorming van het Defensie Helikopter Commando is een groot project. Gaat dat volgens plan? ‘Vanaf begin 2008 is De Kooij onderdeel van het CLSK en het heet nu Maritiem Vliegkamp de Kooij. Het is weer een stap richting het Defensie Helikopter Commando, dat volgend jaar flink op stoom moet komen. Dan zijn als het goed is ook alle helikoptereenheden vanuit Soesterberg verhuisd. Maar het is duidelijk dat we er nog niet zijn. Ondanks dat zijn we niet alleen

5


INTERVIEW

R E P O R TA G E

Heropening Ir. Vreeburghal MLM, kroon op zes jaar durend proces

Nieuw leven ingeblazen Het Militaire Luchtvaartmuseum in Soesterberg mag gerust gezien worden als een visitekaartje van de Koninklijke Luchtmacht. De volledige geschiedenis en ontwikkeling van de vaderlandse militaire luchtvaart is er te zien in woord, beeld, objecten en natuurlijk vliegtuigen. Maar ook visitekaartjes zijn aan trends onderhevig. Daarom startte het museum zes jaar geleden een ingrijpende modernisering. Tekst & foto’s: Arno Marchand

kwantitatief, maar ook kwalitatief beter geworden. Mede dankzij de Blaze-oefeningen (oefenen in alle weersomstandigheden, red) is het vliegend helikopterpersoneel nog nooit zo goed voorbereid op uitzending gegaan.’

naar elkaar luisteren en dat geldt voor alle spelers in de keten. Iedereen is daar nodig, dus dat moet goed op elkaar aansluiten. Je moet soms wat moeite doen om elkaars problemen te begrijpen, maar dat betaalt zich daarna meer dan terug.’

Toch is de uitgestelde verhuizing van Soesterberg niet makkelijk voor het personeel. ‘Nee, want dat betekent of met je gezin verhuizen, of open neerreizen of een weekendhuwelijk. Welke van de drie keuzes het ook wordt, het blijft lastig. Aan de andere kant houden ze wel een mooie baan bij de KLu, waar collegialiteit een hoog goed is.’

Hoe ziet u het komend jaar voor de luchtmacht? ‘Het wordt weer een uitdagend jaar, dus eigenlijk zoals alle voorgaande jaren. Dat betekent ook weer druk op familie en vrienden door alle uitzendingen, zeker nu we twee jaar verlengen. We hebben daar bewezen dat we onze taken aankunnen, want onze mensen doen er met veel enthousiasme en professionaliteit hun werk. Die signalen krijg ik ook van collega´s uit het buitenland.’

Geldt dat ook voor de mensen van Luchtmachtbasis Twenthe? ‘Ja, gelukkig heeft nagenoeg iedereen een nieuwe plek binnen de KLu. Een aantal heeft een andere keuze gemaakt en ervoor gekozen in de regio te blijven. Het is ook gedenkwaardig dat we Twenthe niet meer hebben. De aankondiging was de maandag na de Open Dagen 2004 en nu is de vliegbasis dicht.’ Betekent dat extra drukte op de andere F-16 velden? ‘Niet meer dan ze aankunnen. Op Leeuwarden en Volkel gaan de squadrons naar minder vliegtuigen en een aangepaste organisatievorm. We hebben veel lessen geleerd en die toegepast in de structuur. Inmiddels is er sprake van een hogere inzetgereedheid. Dat is iets om trots op te zijn.’ Wat zijn die geleerde lessen dan? ‘Dat we onder andere de kennis en kunde van mensen op een lager niveau veel beter moeten gebruiken op het gebied van gereedstellen en onderhoud van vliegtuigen. Dat betekent beter DE VLIEGENDE HOLLANDER

6

En de ontwikkelingen buiten het uitzendgebied? ‘Dit wordt het eerste volle jaar voor het opleidingssquadron in Springfield. De doelstelling is drieduizend uur vliegen met veertien vliegtuigen en ik heb het volste vertrouwen dat dit ook gaat lukken. Maar ook voor AOCS wordt het een bijzonder jaar. De verkeersleiding en de gevechtsleiding gaan samen, ook in één gebouw, en die integratie betekent voor beiden een cultuuromslag. Ze hebben gelijkwaardige competenties, maar ook daar is er een verandering voor mensen en dat vraagt om flexibiliteit.’ U gaat uw laatste jaar in als commandant. Is het afbouwen begonnen? ‘Zeker niet, alles gaat gewoon door. Meer dan voldoende uitdagingen en ik ben als C-LSK tot de laatste dag op het werk. Ik reken op iedereen, dat ze elkaar helpen zodat we met veel plezier bij de KLu blijven werken. Ik ga ook nog steeds op dezelfde vrolijke manier naar mijn werk als toen ik begon. En tot de laatste dag blijf ik aanvoerder van het team. U kunt op mij rekenen.’ •

In 2001 was het Militaire Luchtvaartmuseum (MLM) in overleg met de Legermuseum in Delft over een toekomstig gezamenlijk Nationaal Militair Museum op het terrein van de huidige Vliegbasis Soesterberg. Maar dat liet – en laat nog steeds – nog een heel aantal jaren op zich wachten. Om het MLM niet te laten stilstaan werd voor een zogenoemd tweesporenbeleid gekozen: aan de ene kant verder werken aan dat gezamenlijke museum, en aan de andere kant de herinrichting van de Ir. Vreeburghal waarin de militaire luchtvaart na WO II centraal staat.

en om het vliegtuig’, die op 23 november door de staatssecretaris van Defensie Cees van der Knaap als afronding van de herinrichting werd geopend. Centraal hierin staan de historische ontwikkeling

van de vliegtuigconstructie en –voorstuwing, camouflagetechnieken en de inrichting van de cockpit. Daarvoor is een groot deel van de buitenwand van de hal voorzien van bijzonder fraai vormgegeven informatiepanelen, waarin vliegtuigen of onderdelen ervan zijn verwerkt, en de bezoeker een duidelijk beeld geven hoe de techniek in z’n werk gaat. Van der Knaap kent de Nederlandse militaire luchtvaart door en door. ‘Ik voel me bevoorrecht dat ik geregeld met Alouette, Fokker 50, Chinook of Gulfstream mag vliegen. Dat zal in mijn toekomst de fiets over de Ginkelse Heide worden. Luchtvaart heeft een grote aantrekkingskracht op het publiek. Dat bewijzen de Open Dagen maar zeker ook het MLM. De directeur CDC heeft mij bevestigd dat eind 2011 de deuren van het nieuwe museum zullen opengaan, maar deze hal is een fraaie nieuwe trekpleister van dit MLM. En dat is een felicitatie waard.’ •

Aantrekkingskracht Naast een nieuwe looproute werden een nieuwe filmzaal en museumwinkel gebouwd, kregen toestellen een beter gegroepeerde plek, kwam er een podium voor de theatervoorstelling ‘Vlucht door de Eeuw’ en ruimte voor tijdelijke exposities waar momenteel de ‘Lichting ’26 van de Vliegschool van Versteegh’ te bewonderen valt. Maar centraal in de hal staat de nieuwe vaste presentatie ‘Techniek in

7


R E P O R TA G E

R E P O R TA G E

Green Flag in teken van close air support

‘Vaktechnisch gezien is dit een briljante oefening’ Close air support (CAS) is aan de orde van de dag in Afghanistan. Toch kan trainen voor CAS met live weapons en Forward Air Controllers op maar weinig plekken. In november oefenden de drie Volkelse F-16 squadrons echter de tactiek tijdens de oefening Green Flag in het Amerikaanse Las Vegas in een ‘klein Afghanistan’. Het was de eerste keer dat de Koninklijke Luchtmacht deelnam aan de oefening. Tekst: June Smit I Foto’s: Arnoud Schoor, Fotovlucht Vliegbasis Soesterberg

Nellis Air Force Base is één van de grootste jachtvliegbases van de VS. De Klu oefende er met tien Nederlandse F-16’s


8

Met ingehouden adem volgen zowel de vliegers als de Foward Air Controllers (FAC’ers) de tweeduizend ponder, die na een cleared hot met dodelijke snelheid op de tank afsuist. Een enorme vuurbal, gevolgd door een gitzwarte fontein die metaal, steen en stof omhoog spuwt, rijt het gepantserde staal uiteen en verspreidt zich in een veertig meter hoge wolk over de omgeving. Luttele seconden later bereikt de schokgolf de FAC’ers, die op zo’n kilometer afstand het prangende confirm destroyed afgeven. Als het wrak een halve minuut later smeulend zichtbaar wordt, hebben de vlieger en zijn wingman de kale vlaktes reeds ver achter zich gelaten om op Nellis Air Force Base de toestellen over te geven aan de techneuten, die ze klaarmaken voor de volgende sortie. Overbodig Hoewel het voor de F-16 squadrons van Vliegbasis Volkel de derde oefening op rij is in Amerika, is het de eerste keer dat ze trainen met FAC’ers. Tijdens de oefening Bold Quest in augustus op Hill Air Force Base beoefenden ze vooral het laag- en nachtvliegen en geluidsexport. Aansluitend vond de oefening Red Flag in Las Vegas plaats, waarbij de nadruk lag op internationale samenwerking. Het is echter de eerste keer dat de Koninklijke Luchtmacht deelneemt aan de oefening Green Flag in deze vorm, die de Amerikanen sinds vorig jaar vanaf Nellis Air Force Base in Las Vegas geven. De tweeweekse training is geheel geënt op close air support, oftewel CAS, waarbij F-16’s luchtsteun verlenen aan grondtroepen. Superactueel en aan de orde van de dag in Afghanistan, waar onder meer de Nederlandse F-16’s dagelijks luchtsteun geven aan grondtroepen, konvooien of uithelpen bij troops-incontact (tic’s) door show of presence, show of force of het daadwerkelijk elimineren van doelen. Collateral damage Omdat de Nederlandse vlieger al zo’n negentig procent van zijn tijd besteedt aan CAS, lijkt een extra training van deze tactiek misschien overbodig. Detachementcommandant luitenant-kolonel Jos Leenders is echter overtuigd van het nut. ‘Zonder gebruik van live weapons heeft deze oefening geen meerwaarde’, zegt hij. ‘Maar niet iedereen die in Afghanistan was, heeft gevlogen met livebommen. Als ik naar mezelf kijk heb ik met vierduizend vlieguren vrij weinig

live getraind en dat terwijl sommigen die pas vijf jaar vlieger zijn, al vijf keer zoveel hebben gegooid. De meesten hebben wel vaak droog geoefend met CAS, maar mensen zijn nerveuzer met echte wapens. Als ik tijdens droogoefenen of in een simulator op het knopje druk en het gaat verkeerd, zeggen ze ‘hé prutser, dat was noord en niet zuid’. Een half uur later zit je gewoon weer aan de koffie. Die stress dat het allemaal moet kloppen, heb je alleen maar met live weapons. Dat is de beste manier van trainen. Het gaat erom dat die bom terechtkomt waar de FAC’er zei dat ie moest komen. We zijn heel strikt op collateral damage. Elk burgerslachtoffer is er één te veel.’

Green Flag wordt tien keer per jaar op Nellis Air Force Base gehouden en tegelijkertijd op Barksdale Air Force Base, Lousiana. Het oefengebied beslaat zo’n zeshonderd vierkante kilometer en is oorspronkelijk in de Koude Oorlog ontwikkeld om tankoefeningen te doen. Een deel daarvan is in gebruik als live range en een deel met nagebouwde Iraakse dorpen. Naast de Koninklijke Luchtmacht, hebben ook Belgische Luchtmacht, Royal Air Force, Luftwaffe, Armée de l’Air gebruik gemaakt van de oefenfaciliteiten.

Bij OPS krijgen de vliegers de gegevens voor hun vluchtplanning.

Superkans ‘Als je een bom van duizend kilo dropt, valt er echt iets groots van je kist af’, bevestigt eerste luitenant Leon (24) dan ook, die net zijn mission qualification training tijdens een oefening op Hill heeft afgerond. ‘Wat dat betreft is het super dat we dat hier oefenen. De eerste keer dat je live gooit, bevestigt dat je het echt kunt. Natuurlijk blijft het maar een oefening. Nu gooi je een tank kapot en in Afghanistan gooi je misschien op een gebouw waar echte mensen inzitten. Ik merk ook dat als je met een FAC’er praat, je meer controleert dan wanneer je van te voren een doel uitzoekt. Voor mij is deze oefening een superkans, ik denk dat ik nu zeker een stuk beter ben voorbereid dan alleen met de opleiding in Nederland.’

Gelijkenissen Afgezien van de mogelijkheid om met CAS te oefenen, vertoont de omgeving rond Nellis Air Force Base opvallend veel gelijkenissen met het landschap van Irak en Afghanistan. De Amerikaanse testbasis ligt temidden van de desolate Mojavewoestijn, een oppervlakte van 57.000 vierkante kilometer puur zand, afgewisseld door diverse canyons. De dorre vlaktes van de nabijgelegen Death Valley, is met een temperatuur van vijftig graden Celsius zelfs een van de warmste en droogste plekken op aarde. Naast het booming Las Vegas, dat heeft kunnen ontstaan door een oase, is in het barre landschap naast enkele spookstadjes wonderlijk genoeg een tiental bewoonde Irakees ogende dorpen te vinden. De

9


R E P O R TA G E

R E P O R TA G E

United States Army heeft in deze omgeving namelijk dankbaar gebruik gemaakt voor de opwerking van haar militairen voor Irak en Afghanistan. Op zo’n drie uur rijden van de basis worden hier maar liefst vijfduizend Amerikaanse militairen klaargestoomd voor hun uitzending, ondertussen blootgesteld aan realistische scenario’s waarin niet alleen tactische vaardigheden worden beoefend, maar ook culturele aspecten. De Koninklijke Landmacht sluit hierbij aan met FAC’ers in het veld en de Koninklijke Luchtmacht met luchtsteun van F-16’s. Geweldig proces ‘Omdat we nu op stabiliteit en wederopbouwscenario’s richten, zijn we gestart met de CAS-oefening Green Flag’, zegt commandant 549-th Combat Training Squadron lieutenant-colonel Phil Barks. ‘In verschillende dorpen zitten Iraakse expats, die doen of ze daar wonen. De opwerking richt zich op culturele aspecten van de onderhandelingstraining. Terwijl het leger zich bezighoudt met opwerken, doet de luchtmacht zijn eigen ding. CAS is relatief gemakkelijk zonder leger, maar het gaat juist om die samenwerking.’ Hij is erg content met de training. ‘Ik ben van mening dat wij op dit vlak de beste training ter wereld verschaffen. Bovendien is dit qua grootte de enige plek waar je zo’n oefening kunt houden.’ Majoor Ruben Donkervoort, een van de F-16-vliegers, is daarvan ook overtuigd: ‘Spanje is niet groot genoeg, Scandinavië heeft het terrein en de middelen niet. Dit

is echt één van de grootste oefenterreinen. Ik denk ook absoluut dat het zinvol is om hier naartoe te gaan. Vaktechnisch gezien is dit een briljante oefening.’ Gespreid bedje Donkervoort maakt deel uit van de vaste eenheid die hier al sinds begin augustus zit en weet daarom als geen ander wat het betekent om in deze uithoek een F-16 oefening te houden. ‘Wij waren hier om van te voren contacten te leggen met de Amerikanen. Je wilt natuurlijk aankomen in een gespreid bedje, zodat je zo effectief mogelijk kunt trainen. Ondanks dat we veel support krijgen, zijn niet alle afspraken nagekomen en dat proberen we ter plekke te regelen. We hebben veertig zeecontainers bij ons met tools en supportequipement, maar je kunt niet alles meenemen, dus soms moeten we beroep doen op de Amerikanen. Ik heb een paar jaar in Texas gewoond, dus de manier van werken van Amerikanen is mij niet helemaal onbekend.’ Drukste vliegroutes Donkervoort kan vanwege een koutje zelf niet vliegen, daarom kijkt hij naar twee collega- vliegers die zich klaarmaken voor een missie. Nadat twee A-10’s Thunderbolt II en een F-22 Raptor het luchtruim hebben gekozen, is het de beurt aan het Nederlandse duo. Ondanks de wijdse ruimte, is het gebied rond Nellis Air Force Base een van de drukste vliegroutes ter wereld. Hier wordt dan ook zeven dagen per week en 24 uur per dag gevlogen.

Naast combattraining, wordt het gebied gebruikt voor operationeel testen, evaluatie en het ontwikkelen van tactieken. ‘Wij mogen hier maar in een gebied van 100 graden vliegen, in de andere 260 graden dus niet’, zegt Leenders. ‘Daarom moet je hier ook heel wat procedures kennen voordat je hier kunt vliegen. In een vier uur durende briefing hebben ze ons verteld waar je moet reporten, op welke hoogtes je kunt vliegen, welke aanvliegprocedures er zijn.’ Uniek feature Ook in het oefenterrein zelf is het opletten geblazen. De vliegers hebben maar een gebiedje van tien vierkante kilometer waarin ze rondjes mogen vliegen en daar ben je snel doorheen met een snelheid van bijna achthonderd kilometer per uur. Voordat ze echter het doelgebied binnen mogen, melden ze zich op de frequentie waarop kapitein Sven* zit, één van de vijf Nederlandse FAC-ers die is gevraagd deze oefening te ondersteunen. Hij moet ervoor zorgen dat de bom die de vliegers willen droppen, op het juiste doel komt. ‘Dat kan vlot, maar wordt ingewikkelder als er veel eenheden zijn’, zegt Sven. ‘Ik sta op de grond om te zorgen dat het niet fout gaat. Dat is onacceptabel. Je moet over hetzelfde doel praten en daarvoor begin je op een startpunt en leidt ze vanuit daar stap voor stap naar het doel. Een kruising maak je uniek door een opvallend feature te zoeken.’ De aanwezigheid van dorpjes gaf ook de FAC-ers een extra dimensie.

Ondanks weinig klachten, was er één zorgenkindje met een onbekende fuel klacht.

‘Het geeft ons veel doelaanbod, dat is een stuk lastiger om een vlieger uit te leggen.’ Bommetje De grootste uitdaging was volgens Sven echter het airspace management. ‘Er vliegt daar zo ontzettend veel. Dit is een heel waardevolle CAS-oefening. Low level en live oefenen kan in Nederland niet, dus dit was voor ons uniek. Ook het aanstralen van doelen vanaf de grond voor lasergeleide bommen, ging erg goed. Daar heb ik veel vertrouwen in gekregen. Het is goed om de effecten te zien van wat je creëert met live weapons. Als het

aan mij ligt, vliegt de KLu elk jaar Green Flag en zijn wij er ieder jaar weer bij.’ Hoewel het aanstralen van doelen met de huidige targeting pod goed gaat, kijken zowel de vliegers als de FAC’ers al uit naar het nieuwe systeem Rover, dat de KLu waarschijnlijk dit jaar krijgt. Daarmee kunnen zowel foto’s als teksten van het doel worden doorgestuurd. ‘Doelen kunnen heel dicht bij niet-doelen liggen’, zegt Donkervoort. ‘Daarom is het van groot belang dat we het juiste target onderscheiden. Wij worden vaak geroepen als de mannen al onder vuur liggen. Als je dan plaatjes en teksten kunt zenden naar elkaar, voorkom je miscommunicatie.’

De Nederlandse F-16’s staan onder sunshades naast Amerikaanse A-10’s, die worden gebruikt voor operationeel testen

Om acht sorties per dag te realiseren, is het flink aanpoten voor de technische dienst


10

Trager Is voor de FAC’ers en vliegers doelherkenning de grootste uitdaging, de technische dienst probeert tijdens de oefening zoveel mogelijk alle tien de kisten operationeel te houden. ‘Onze grootste uitdaging is elke dag acht sorties te maken binnen een werkbare tijd’, zegt hoofd logistiek majoor Mark van Lokven. ‘Het Amerikaanse systeem werkt helaas trager dan het onze. Op een tankauto kun je rustig twee uur wachten en ook het bestellen van munitiecartridges kan erg lang duren. Het voordeel is dat je hier bovenop het eindproduct zit. Dan hoor je ook weer zaken die niet goed lopen of spelen in de werkplaats. Omdat we een krapte in personeel hebben, is het een hele uitdaging om alles op Volkel draaiende te houden met missie in Afghanistan en oefening hier.’ Niet frustrerend Ondanks dat er relatief weinig klachten aan de Nederlandse F-16’s zijn, staat er één zorgenkindje achter een hangaar, omringd door een spanningsgenerator, een hydraulische teststand voor druk, een dieselaggregaat, een brandblusser en een compressor. ‘Je moet alles mobiel bij het toestel zetten, want er is geen vaste aansluiting’, zegt tailmanager sergeant-majoor Rudi Manders. ‘We zitten hier met een lastige brandstofklacht, er kunnen meerdere dingen stuk zijn. Toen we vanuit de oefening op Hill kwamen, werd het brandstofsysteem al traag gevoed, maar nu is het buiten de limieten. Lockheed is al langs geweest, maar die kon het probleem ook niet ontdekken. Het is niet frustrerend, we komen er wel uit. Zo gauw we niet werken aan de operationele F-16’s, gaan we hiermee aan de gang. De stemming is ook goed en dat is het belangrijkste.’ Van Lokven beaamt dat: ‘De omstandigheden zijn voor ons goed. De klachten aan de vliegtuigen zijn laag, plus we zitten op een Amerikaans veld dus we kunnen af en toe gebruik maken van hun faciliteiten. Daarnaast is dit een unieke oefening, met een klein Afghanistan om de hoek. Wat wil je nog meer?’ ‘Alles zo netjes mogelijk achterlaten, zodat de Amerikanen ons volgend jaar met open armen ontvangen’, lacht Donkervoort. • * naam is op verzoek gefingeerd 11


Naam: Rang: Functie: Leeftijd: Locatie:

in functies bij de KLu uitdagender was. Daarnaast was een rekenplichtige bij de KL een luitenantstoel en bij de KLu een adjudantstoel, waardoor je je dus breder inzetbaar kon maken. In mijn functie als instructeur op de KMS-opleiding (Koninklijke Militaire School, red.) in Middelburg had ik jarenlang met KLu-ers gewerkt, waardoor het voor mij gemakkelijk was om te schakelen naar een krijgsmachtdeel. Toen ik echter in 2000 op een KL-onderdeel terecht kwam, moest ik enorm wennen. Ik was met een bepaalde ervaring weggaan en bovendien was de hiërarchische structuur in de KL dermate veranderd sinds mijn vertrek. Een onderhoudsgroep bij de Compagnie bestaat bijvoorbeeld helemaal niet meer, maar ook de processen zijn anders en meer gestructureerd geworden.’

John Willems majoor docent planning & control Financieel Economische Zaken 51 jaar OTCLOG, Dumoulinkazerne, Soesterberg

Bijles in fInanciën Tekst: June Smit I Foto’s: John Willems

Niet iedere luchtmachter werkt op een vliegbasis of een stafgebouw in Nederland. Majoor John Willems is docent financiële opleidingen op het Opleidings- en Trainingscentrum Logistiek van de landmacht. Met de komst van een nieuw hoofdadministratiesysteem schoolt hij niet alleen medewerkers om, maar moet ook het opleidingenaanbod worden herschreven. ‘Onze voornaamste taak is het verzorgen van financiële opleidingen, maar op dit moment worden mijn directe collega’s en ik vooral geleefd door de invoering van het nieuwe hoofdadministratiesysteem. Finad vervangt namelijk al in 2008 het huidige GVKKA (Geïntegreerde VerplichtingenKas- en Kosten- Administratie, red.). In dit project moeten alle financiële opleidingen rond het GVKKA omgezet worden naar nieuwe Finadopleidingen. Dat doen we in twee fasen. In fase één leren we mensen in een dag de systeemgeëigende functionaliteiten totdat SAP (Systemen Applicatie Producten, red.) volledig live is. Zoals het er nu uitziet, is dat in de maand

Willemse met de eerste leerlingen die op 7 januari live gaan met FINAD.

Vliegende Hollander 0012 +++

mei. Fase twee is de E-learning module die op de werkplek kan worden uitgevoerd en fase drie is de functionele functieopleiding. Uiteindelijk moeten we bijna duizend personen defensiebreed omkatten, maar half december zijn we begonnen met een pilot van veertig personen. In januari, februari, maart en april is de grote inhaalslag.’ Kwaliteiten ‘Momenteel geven we met onze instructiegroep negen opleidingen, maar dat moet groeien naar dertien. De inhoud van de cursussen varieert, buiten de GVKKA van administratieorganisatie, begrotingsopbouw, verwervingsstrategieën, voorafgaand financieel toezicht tot interne controle. Aan de hand van casussen leren wij de cursisten agenderen, autoriseren en verifiëren en met de verschillende beeldschermen om te gaan. Op dit moment zijn we voornamelijk bezig met het ontwikkelen van nieuwe opleidingen en omdat Finad zo groot is, moeten we dat stapsgewijs oppakken. Daarom hebben we de kwaliteiten onderling verdeeld. De een richt zich daarbij meer op rijksbegroting en planning, de ander op specialisatie begroting en weer een ander op financieel beheer. Pas in een later stadium willen we met crosstraining elkaars pakketten eigen maken, waarbij mijn wens is dat elke docent uiteindelijk tenminste twee opleidingen kan geven.’

Majoor Willemse (2e van rechts) met collega’s Hans van Grinsven, kapitein Pieter Kooistra en LTZA2OC Ron Langemacher.

der. Aan de andere kant voldeed het vorige systeem wel aan de eisen van gebruiker. Voor Finad gaan we rolbasedopleidingen trainen, dus we leren mensen alleen dat deel van het programma waar ze mee gaan werken. Daarbij moet de medewerker zich meer boekhoudkundige kennis eigen maken, maar als je dat doet, gaat er een wereld voor je open. Ik ben ervan overtuigd dat de medeweker en defensie alleen maar ten goede komt. Binnen GVKKA waren wij als instructeur de vraagbaak, met de komst van SAP heeft defensie een supporttool gekozen, een soort help. Die vullen wij ook met filmpjes. ‘Do it’, ‘try it’, ‘see it’ en ‘know it’. Zonder opleiding kun je er ook doorheen komen. De doorontwikkeling van Finad zal een grote uitdaging worden.’ Van KL naar KLu ‘Ik ben in 1975 opgekomen bij de landmacht, maar in 1991 heb ik een ander pak heb aangetrokken omdat het vervolg Het gebouw van OTCLog stamt uit 2004.

OTCLOG zitten tussen de twaalf en veertien KLu-ers. We maken regelmatig een babbeltje, maar echt saamhorigheid is er niet. Afgezien van het pak, heb ik dan ook verder weinig met de luchtmacht te maken. Dat directe contact mis ik wel en daarom ga ik in ieder geval een keer per maand op Soesterberg klaverjassen. Verder is de sfeer hier bijzonder goed. De club is hartstikke leuk en omdat ik inwonend ben, praat ik ook ’s avonds nog samen met collega’s de dag door.’ • Heeft u ook een collega ‘in den vreemde’, die zijn of haar verhaal wil vertellen? Mail dan naar [email protected]. mindef.nl.

Ten goede ‘De GVKKA is in vergelijking met Finad een oude rammelbak, het nieuwe systeem is veel geavanceer-

IN DEN VREEMDE

Paars ‘Ondanks dat ik blauw ben, werken ik en mijn marine- en landmachtcollega hartstikke paars. Het GVKKA is nu ook al paars, maar de KL, KLu en KM werken er op geheel eigen wijze mee. Het eindproduct is identiek, maar de weg ernaartoe zijn drie wegen die naar Rome leiden. Met Finad verandert dat, want dan heeft iedereen dezelfde werkwijze. Op het

Vliegende Hollander 0013 +++

IN DEN VREEMDE

INTERVIEW

INTERVIEW

Eigen identiteit koesteren

Het Luchtmachtgevoel Waarom kiest iemand voor de luchtmacht, blijft de een de KLu trouw en gaat zoekt de ander toch een andere baan. Kortom, wat is het luchtmachtgevoel. Generaal-majoor Erik Oliemans en vier (ex)-luchtmachters vertellen hun verhaal. Tekst: June Smit

Professionaliteit, zorgen voor elkaar, kameraadschap en vriendschap is volgens generaal-majoor Erik Oliemans typisch luchtmacht. Ook een steeds paarser wordende organisatie verandert daar volgens hem niks aan.

‘Jij hebt het over heel andere dingen dan wij’, zei een groep mensen uit het bedrijfsleven verbaasd, toen ik onlangs met ze over werk sprak. Ze vonden dat ik met trots vertelde over wat de mensen binnen de luchtmacht doen en dat terwijl zijzelf in termen van omzet, winst en marktaandeel spraken. Ik had me dat nog niet gerealiseerd. Een vriend die ooit bij de luchtmacht werkte, maar nu al 25 jaar bij het bedrijfsleven zat, ervoer iets dergelijks. Hij vertelde me dat hij niet meer aan de vorige bedrijven dacht waarvoor hij jarenlang had gewerkt en dat de KLu nog het enige bedrijf was, waar hij nog contacten had. We bedachten dat die andere band komt doordat Defensie zich bezig houdt met dingen van een hogere orde, zoals mensenlevens en vredestichten. Je bent daardoor echt van elkaar afhankelijk en moet op elkaar kunnen vertrouwen.’ Professioneel ‘Bovenstaande geldt voor de gehele krijgsmacht, maar wat de luchtmacht bijzonder

Foto: Arnoud Schoor, Fotovlucht Vliegbasis Soesterberg


14

maakt, is dat wij echt een eenheid zijn. Kenmerkend voor de luchtmacht is dat de mensen in hoge mate professioneel zijn. Ze zijn goed opgeleid en zorgen er zelf voor dat ze dat blijven. Dagelijks bewijzen we in Uruzgan dat we gericht zijn op resultaat en dat doen we met relatief weinig mensen. De KLu kenmerkt zich daarnaast door een open cultuur. De chef de canaille op het korpsdiner en het Sinterklaas zijn hiervoor tekenend. Beide personen kunnen hoge leidinggevenden de waarheid vertellen. Soms is die confronterend, maar dat is louterend voor de organisatie. Die openheid komt terug in het dagelijkse werk, zoals tijdens vergaderingen, in onderlinge contacten en bij de CLSK-dagen voor onderofficieren en officieren.’ Luchtmachtgevoel blijft ‘Ik kwam zelf bij de KLu door mijn oudere broer, die al vlieger was bij de KLu. Toen ik een keer meeging naar Vliegbasis Twenthe om een kapotte auto op te halen, viel me op hoe trots mensen daar

Generaal-majoor Oliemans in gesprek op de werkvloer van Vliegbasis Volkel. Foto: Leonie van Helmond, Fotografie Vliegbasis Volkel

over hun werk spraken. Daar wilde ik deel van uitmaken. Dat gevoel van professionaliteit, zorgen voor elkaar, kameraadschap en vriendschap dat ik 35 jaar geleden al ervoer, is nooit weggegaan. Ik geloof ook niet dat dat gevoel verandert door de paarser wordende organisatie, zelfs niet voor mensen die buiten de KLu worden geplaatst. Ik heb zelf drie jaar met veel plezier bij het CDC gewerkt, maar je blijft je banden houden met je eigen onderdeel. In diezelfde tijd heb ik zelfs voor de luchtmacht de functie van contingentscommandant in Afghanistan vervuld.’ Thuis voelen ‘Het is belangrijk dat je je als individu kunt identificeren met een organisatie. Dat kan op verschillende niveaus. Sommige KLu-ers van het 322 Squadron moet je niet bij 323 zetten, terwijl voor anderen de Vliegbasis Leeuwarden hun wereld is. Weer anderen maakt het niet uit bij welk krijgsmachtdeel ze zitten, zolang ze maar defensiemedewerker zijn. In alle gevallen is het echter belangrijk om mensen zich thuis te laten voelen. Mensen moeten nu bijvoorbeeld gaan solliciteren bij het Rijk in plaats van bij de luchtmacht. Ik zou dat nooit hebben gedaan. Het Rijk is geen identiteit, dat trekt niet. De vraag is zelfs of Defensie dat wel doet. De KLu in ieder geval wel, net als KL, KM of KMar.’ Koesteren ‘Ondanks een steeds paarser wordende organisatie, geloof ik niet dat het luchtmachtgevoel ooit verdwijnt. De definitie van joint is namelijk niet dat we allemaal hetzelfde moeten kennen en kunnen, maar het gaat om de samenwerking tussen de krijgsmachtdelen, ieder met zijn eigen bijzondere eigenschappen. Dat alles paars maken het faillissement van je krijgsmacht is, bewezen de Canadese strijdkrachten een aantal jaar geleden al. Toen ik daar was geplaatst als attaché, werden alle krijgsmachtdelen afgeschaft en droeg iedereen hetzelfde uniform. Binnen de kortste keren wilde niemand meer voor de Canadese strijdkrachten werken. Dat hebben ze dan ook teruggedraaid. Je eigen identiteit moet je koesteren. De verschillen komen van verschillende wijzen van opereren en die zijn er niet voor niets. En voor mij is die eigen identiteit nog steeds het luchtmachtgevoel.’

15


INTERVIEW

INTERVIEW

Kwaliteiten belangrijker dan rang Korporaal b.d. Abel Aandewiel (28) ging na 6,5 jaar de luchtmacht uit. Als consulent bij een uitzendbureau in de burgermaatschappij voelt hij zich nu meer op zijn plek.

‘Voordat ik in 2000 bij de KLu kwam, had ik nog geen idee wat ik met mijn leven wilde doen, totdat ik een advertentie van de KLu zag in de Stadskrant. Ik heb er serieus over nagedacht, want voor vier jaar tekenen is geen beslissing die je elke dag maakt. Het enthousiasme van mijn broer die dienstplicht had gedaan en goede ervaringen van kennissen gaven uiteindelijk de doorslag. Ik wist dat ik uitgezonden kon worden, al was die kans

toen ik tekende nog niet groot. Dat is anders dan mensen die er tegenwoordig voor kiezen. Mijn eerste uitzending was dan ook even slikken, zeker omdat ik het slechts zes dagen van tevoren te horen kreeg. Ik had geen tijd om na te denken wat ik ervan vond, want er moesten praktische zaken op orde en persoonlijke. Op professioneel vlak heb ik uiteindelijk veel geleerd, alleen het feit dat ik het zo kort van te voren hoorde, heeft

Foto: Abel aan de Wiel

Ondefinieerbare schakel tussen mensen onderling Hij had graag zijn diensttijd vol gemaakt, maar in 2002 moest adjudant b.d. Martin van Assouw (50) wegens ziekte de dienst verlaten. De betrokkenheid van de mensen en de liefde voor het vak hebben hem altijd aangesproken.

‘Van de 26 jaar dat ik bij de KLu zat, heb ik er geen moment uitgewild. Als kind was ik niet bijzonder gek van vliegtuigen en voordat ik bij de luchtmacht kwam, wist ik nog niet eens het verschil tussen een NF-5 en een Starfighter. Maar doordat mijn buurman als luchtmachter mooie verhalen over de KLu vertelde, ben ik uiteindelijk gaan solliciteren. DaarDE VLIEGENDE HOLLANDER

16

naast sprak het gevoel mij aan om bij een grotere club te horen. Ik ben begonnen bij de GGW in Duitsland. De collegialiteit en betrokkenheid waren buitengewoon hoog. Na de GGW ben ik tot 1986 bij de verbinding gaan werken, waarna ik opleiding specialist luchtverkeersleiding gedaan. Dat was zwaar, maar wel erg leuk. Ik heb vanaf het begin af aan gezegd

een behoorlijke impact gehad op mijn relatie. Ik reken dat de luchtmacht niet aan, maar medeoorzaak is geweest dat we er van tevoren niet goed over konden praten. Mijn tweede uitzending kreeg ik vijf weken van tevoren te horen en die ging hartstikke goed. Ook omdat ik op dat moment geen relatie had. Toch sprak het idee om geen onverwachtse oefeningen of uitzendingen meer te krijgen, me erg aan. Daarom ben ik er in januari dit jaar uitgestapt. Ik had alleen in dienst willen blijven als ik sergeant kon worden, maar daarvoor moest ik weer als spijkerbroek solliciteren. En dat vond ik na twee uitzendingen en meerdere oefeningen beledigend. Ik werk nu bij een uitzendbureau als consultant en dat is veel meer in mijn straatje. Bij de KLu was ik bij de Vlieg Veiligheids Uitrusting op een gegeven moment uitgeleerd en hier kon ik een verse start maken en alles opnieuw leren. Een verschil met de KLu is dat in de burgermaatschappij veel meer tijdsdruk is. Ik kom echt moe thuis van mijn werk. Wat ik soms mis zijn bepaalde collega’s die ik door uitzendingen en oefeningen beter had leren kennen. En praktische zaken zoals artsen en tandartsen zijn over het algemeen ook beter geregeld bij de KLu. Bovendien biedt de KLu de mogelijkheid om opleidingen te volgen, terwijl daar in de burgermaatschappij weer moeilijker over wordt gedaan. Aan de andere kant heb ik er ook veel voor teruggekregen. Ik heb namelijk het gevoel dat ik me in de burgermaatschappij nog eindeloos kan ontwikkelen en heb ook absoluut geen spijt dat ik de KLu heb verlaten. Maar zeg nooit, nooit.’

dat ik graag instructeur opleidingsafdeling luchtverkeerbeveiliging wilde worden en dat is gelukt. Uiteindelijk ben ik bijna op elk veld werkzaam geweest, alleen op Soesterberg, Volkel en Gilze-Rijen voor langere tijd. Ik heb altijd lol in mijn werk gehad. Ik ben nooit uitgezonden geweest, maar als ik was aangewezen, was ik zeker gegaan. Dat is nou eenmaal het risico van het vak. Wel hadden we zo’n drie à vier keer per jaar oefeningen, maar die heb ik nooit als vervelend ervaren. Dat waren bevestigingen van wat je geleerd had. Tijdens mijn carrière heb ik de overgang van Starfighter naar F-16 meegemaakt, het afstoten van Geleide Wapens en het inkrimpen van de strijdmacht. Maar ook

in de maatschappij gingen de ontwikkelingen zo snel dat we erachteraan liepen. Een ander nadeel was het af en toe logge defensieapparaat. Het duurde vaak lang voordat je iets voor elkaar kreeg. Toch stap je over die mindere kanten snel heen als je weer iets positiefs meemaakt en dat is onder meer de teamgeest die er heerst. Zeker de laatste 22 jaar hebben ertoe geleid dat ik vliegen heel leuk vind. Mijn mooiste ervaring was toen ik na het trekken van strootjes, mee kon vliegen in een F-16. Dat was een ervaring om nooit te vergeten. Voor mij is het luchtmachtgevoel betrokkenheid en gedrevenheid van mensen en de liefde voor het vak en het onderdeel. Er zit een ondefinieerbare schakel tus-

sen mensen onderling. Als je een groep mensen spreekt, haal je een KLu-er er zo tussenuit. Vijf jaar geleden moest ik eruit omdat ik door MS niet meer goed kon functioneren. Dat zag ik al aankomen. In 1998 is de diagnose gesteld en in 2003 ben ik officieel ontslagen. Ik had niets liever dan mijn diensttijd afgemaakt, maar ik ben gewoon in het diepe gesprongen. De laatste keer dat ik op een basis ben geweest was onlangs met Hart in Aktie. Omdat ik een beetje in een dip zat, hebben mijn kinderen dit televisieprogramma ingeschakeld. Wat er toen in gang is gezet is onvoorstelbaar, iedereen wist ervan behalve wij. Ik heb een grandioze tijd gehad. Het was heel leuk om oude collega’s en oude baas te zien.’

One team, one mission and all arrival Kapitein Martin Eikelboom (55) zit al 35 jaar bij de KLu. Ondanks grote veranderingen in de organisatie, doet hij zijn werk nog steeds met plezier.

‘Bij de luchtmacht heb ik mezelf echt leren kennen. Ik kwam van een kantoorbaantje, maar op de kaderschool werd ik teruggeworpen op fysieke en mentale kracht. Dat was zwaar, maar tegelijkertijd een goede eyeopener. Als je denkt dat je niet meer kunt, heb je namelijk nog eenderde reserve en dat vormt je. Daar ben ik van een bedeesd jongetje veranderd in iemand die geloof heeft in eigen kunnen. Bij mijn eerste automatiseringsfunctie is mijn leuke periode begonnen, daar kon ik mij helemaal ontplooien. Ik kreeg kansen en als je die grijpt, is er heel veel mogelijk. Zo werd op een gegeven mo-

Foto: Martin Eikelboom

ment gevraagd of iemand interesse had voor een programmeuropleiding. Omdat daar HBO-modules aan vast zaten, stak ik mijn vinger op. Ons was destijds beloofd dat we adjudant zouden worden. Nu ben ik sinds 2005 zelfs kapitein, dus twee stappen hoger. Natuurlijk heb ik ook tegenslagen gehad, maar soms moet je gewoon rustig blijven als je geknipt en geschoren wordt. Als je het hoofd laat zakken, ga je een negatieve spiraal in. Ga door en geef je ogen de kost. Ik kwam in 1972 bij de KLu. Sindsdien is een hoop veranderd. Veel mogelijkheden die de KLu had, ebben langzaam weg.

Foto: Martin van Assouw

Als OPCO mogen we alleen nog dingen uitvoeren, waarvoor we niet zelf meer alle middelen tot onze beschikking hebben en dat levert soms een gevecht op met beleidsmakers. Nu komen die personen overigens nog uit de OPCO’s zelf, maar over tien jaar komen ze uit het bedrijfsleven. Daardoor missen ze een ‘defensie’ beleving. Ook worden militairen steeds jonger kapitein of majoor, waardoor ze ook al op jonge leeftijd grote verantwoordelijkheden hebben in oorlogsgebied. Ik heb ook het gevoel dat veel jobhoppers na hun studie een hoge rang proberen te bereiken, die dan qua kennis wel voldoende niveau hebben, maar niet wat betreft sociale vaardigheden. En die zijn zeker belangrijk in de KLu. Juist het feit dat er naar mensen wordt omgezien en dat er oog is voor de privé-problemen van mensen, maakt de KLu een speciaal bedrijf. Mijn luchtmachtgevoel is dan ook: one team, one mission and all arrival. Dat laatste heb ik erachter gezet, omdat we ook allemaal dat doel willen halen. We willen met zijn allen aankomen. Ondanks dat er af en toe gemunkt wordt, vind ik de luchtmachtmilitair in zijn algemeenheid positief. De KLu is dan ook een prachtig bedrijf. Het meest indrukwekkend vind ik de jaarlijkse herdenking op Vliegbasis Soesterberg met de missing man formation, omdat je stilstaat bij datgene dat geweest is en naar de toekomst kijkt. Dan word ik emotioneel. Moet je ook eens kijken wat we allemaal in de lucht houden. Maar je leert ook veel vaardigheden: kennis, sociale vaardigheden en respect. Ik kan iedereen de KLu aanbevelen.’

17


INTERVIEW

INTERVIEW

Saamhorigheid en met een klein team veel klaarspelen Sergeant 1 Jan van Kraanen (30) verliet de luchtmacht anderhalf jaar geleden omdat zijn thuisfront moeite had met de uitzendingen. Na een aantal maanden bij Fokker, begon hij de KLu toch erg te missen.

‘Al op de basisschool wist ik dat ik later bij de KLu wilde. Het leek me geweldig om met vliegend materieel in combinatie met techniek te werken. Vooral de Apache vond ik een machtig apparaat. Ik had het al snel erg naar mijn zin bij de KLu. In een korte tijd werd ik toen een aantal keren uitgezonden, waarbij ik drie maanden weg was, drie maanden thuis en weer drie maanden op uitzending. Omdat ik in het begin nog vrijgezel was, was dat geen probleem. In 2004 leerde ik echter mijn vriendin kennen. We kenden elkaar net twee maanden toen ik weer weg moest. Eenmaal in uitzendgebied had ikzelf er minder moeite mee, maar mijn vriendin des te meer. Daarom besloot ik om iets buiten

Foto: Jan van Kraanen

defensie te zoeken. Dat vond ik geen gemakkelijke keuze, ik heb er uiteindelijk dan ook bijna anderhalf jaar over gedaan om die knoop door te hakken. Ik kon bij het voormalige Fokker aan de slag en dat bleek behoorlijk anders dan ik gewend was. Terwijl ik bij de KLu vooral bezig was met het oplossen van klachten waarbij kennis van systemen noodzakelijk was, was ik bij Fokker sec belast met modificaties. Dat kwam neer op bedrading leggen en aansluiten, elke dag opnieuw op dezelfde plek in een hal en dat is niet mijn ding. Daarnaast miste ik al snel de variatie van werken in binnen- en buitenland, de oefeningen en de uitzendingen, maar ook de hechte band met collega’s die je krijgt als je samen in

gevaarlijke gebieden zit. Mijn vriendin had door dat ik het niet naar mijn zin had en na drie maanden zei ze tegen me: je mist de KLu he? We hebben er toen lang over gepraat. Drie maanden na mijn dienstverlaten was ik weer in dienst. Ondanks dat ik vlak daarna weer op uitzending moest, beviel deze beter dan de vorige, omdat mijn thuisfront ermee om kon gaan. Ik ben er geen moment spijt van dat ik ben teruggekomen, datzelfde geldt voor mijn thuisfront. Je moet van avontuur houden als je bij de KLu wilt, flexibel zijn en er tegen kunnen om af en toe een weekje weg te zijn. Maar het is afwisselend, je werkt in een hecht team en bent regelmatig in het buitenland. Die saamhorigheid, met een klein team veel klaarspelen en ook buiten werk kameraadschappelijk met elkaar omgaan is voor mij het ultieme luchtmachtgevoel. Mijn werk is afwisselend, uitdagend en verveelt niet. De positieve kant dat ik eruit ben geweest is dat ik nu ook weet hoe het buiten is. Ik weet nu wat ik heb. Ieder zijn ding: dit is mijn ding en op één plek werken niet.’ •

Commodore Bergsma nieuwe voorzitter Stichting Luchtmachtrecreatie en Promotie

‘Een tevreden luchtmachter is de beste reclame voor de organisatie.’ De Stichting Luchtmachtrecreatie en –Promotie (LR&P) draagt al sinds 1949 bij aan het welzijn van de luchtmachtmilitairen. Onder meer met watersportactiviteiten en later ook met demonstraties tijdens de Open Dagen. Toch schort het de stichting aan bekendheid. Een nieuw bestuur, onder leiding van commodore Geert Bergsma, wil dat veranderen: ‘We gaan de activiteiten in 2008 uitbreiden.’ Tekst: Robert van Loon

Ooit beschikte de luchtmacht over een eigen watersportcentrum aan de Vinkeveense plassen, waar alle luchtmachters, postactieven, veteranen en burgerpersoneel tegen sterk gereduceerd tarief met een boot het water op konden. In 1992 werd het Luchtmacht Watersportcentrum ´Vinkeveen´ geliquideerd, maar de ´Doerak´motorboten zijn gebleven. De boten worden sinds 2006 beheerd door watersportvereniging De Boet in Sassenheim. ‘We bieden iedere geïnteresseerde luchtmachter de kans om de boten tegen een sterk gereduceerd tarief te huren’, aldus Bergsma. ‘Naast actief dienende luchtmachters, kunnen ook postactieven en veteranen de boten huren, want die rekenen we ook tot onze doelgroep.’ Ultralight vliegen De opbrengsten komen terecht in een privaat fonds en dat is uniek. Bergsma: ‘Wij zijn een civiele stichting, die is opgericht door de luchtmacht. Het bestuur is van oudsher evenwichtig verdeeld tussen actief dienende en postactieve luchtmachters. De secretaris en de voorzitter van het bestuur worden benoemd door de Commandant der Luchtstrijdkrachten. Daaruit blijkt wel dat de stichting binnen de luchtmacht op een breed draagvlak kan rekenen.’ De middelen uit het fonds worden door de stichting gebruikt om andere activiteiten te financieren. Sinds een jaar of tien wordt met veel succes jaarlijks een introductiecursus ultralightvliegen in samenwerking met de Vliegclub Westerwolde georganiseerd. Ook worden sinds 2007 zweefvliegcursussen aangeboden vanaf Luchtmachtbasis De Peel. ‘Het grootste deel van het luchtmachtpersoneel vliegt zelf niet. Deze activiteiten zijn een prima manier om die mensen te laten kennismaken met het vliegen.’ En met veel succes, want de aanvragen voor de vliegactiviteiten van de stichting Luchtmacht Recreatie & Promotie vertonen nog steeds een stijgende lijn. ‘We zien het als onze taak om de positieve houding ten opzichte van de luchtmacht te bevorderen, juist óók bij de luchtmachters zelf. Het gaat erom onze eigen mensen als een positieve zender te gebruiken’, zegt Bergsma. ‘Een tevreden luchtmachter is de beste reclame voor de organisatie.’ •


18

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de van Stichting Luchtmachtrecreatie en Promotie voorzitter commodore Bergsma, kijk op: http://www.kluzcdepeel.nl/ Koninklijke Luchtmacht Zweefvliegclub De Peel http://deboet.info/ Marine zeilverenging De Boet www.ulv.nl Microlight Vliegclub Westerwolde 19


vervlogen tijden

vervlogen tijden

Eerste straaljager KLu geboren in Tweede Wereldoorlog

niets schokkends. In de beginperiode kreeg je na je eerste solovlucht een zilveren Meteorspeld, maar je voelde je geen pioneer of zo, want de Gloster vloog natuurlijk al een paar jaar.’

De Gloster

Van de baan

Na de Tweede Wereldoorlog wordt de Leger Luchtmacht Nederland opgebouwd met een veelheid aan typen. De ruggengraat van de luchtverdediging bestaat uit vele tientallen propelleraangedreven Supermarine Spitfires, maar die zijn aan het eind van de jaren veertig aan vervanging toe. In Groot-Britannië en de Verenigde Staten is de straaljager dan ondertussen een aantal jaar operationeel in gebruik. Ook voor ons land blijkt dit hét type voor de toekomst. Tekst: Arno Marchand | Foto’s: Uit archief Dick Uijttenboogaart

klaar, maar word het toestel – mede door de onbetrouwbaarheid van de straalmotoren – pas in 1944 in serieproductie genomen. Dan nog steeds is dit wonderwapen van Hitler ’s werelds eerste operationele straaljager. De motoren van Whittle vinden in 1943 hun plaats in de vleugels van de Gloster G.41, het model dat later de naam Meteor krijgt. In juni van dat jaar vindt de eerste vlucht van het prototype plaats, maar pas in januari 1944 komt de F.Mk.I (ook als ‘1’ weergegeven) van de productielijn. De eerste exemplaren treden in juli in oparationele dienst. Direct na de oorlog is het toestel al geëvolueerd tot de F.Mk.4, op dat moment met 940 kilometer per uur het snelste vliegtuig ter wereld.

Uijttenboogaart voor de neus van een Meteor. De bewapening bestond bij de Mk.4 en Mk.8 uit vier 20 millimeter kanonnen. De T.Mk.7 was onbewapend. De Marineluchtvaartdienst nam in 1959 tien van deze trainers over van de KLu, voor de opleiding van vliegers op Hawker Sea Hawk luchtverdedigingsjager. Ook 700 en 701 Squadron vlogen heel even met de T.Mk.7.

Splitpen

‘Bedankt’

Type: Eendheden:

Dienstperiode: Aantal:

Gloster Meteor F.Mk.4, T.Mk.7 en F.Mk.8 Nr. 1 Jachtvliegtuigsquadron, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 700 en 701 Squadron, Jachtvliegschool, Jachtvliegopleiding, Ruiten Vier 1948 - 1959 61 (F.Mk.4), 45 (T.Mk.7) en 160 (F.Mk.8)

De uitvinding van de straalmotor staat op naam van de Brit Frank Whittle. Al in 1934 begint hij met de ontwikkeling ervan, iets wat al snel in andere landen navolging krijgt. Vooral in Hitler-Duitsland staan de ontwikkelingen niet stil. De eerste vlucht van een straaljager, de Heinkel 178, vind namelijk al op 27 augustus 1939 plaats in Duitsland. ‘Pas’ op 15 mei 1941 vliegt het eerste ontwerp van Gloster (de E.28/39) voorzien van een Power Jet W.1-motor van Wittle. Maar in beide gevallen duurt het lang voordat commandanten en bevelhebbers de mogelijkheden van de jet inzien. Zo is het concept van de tweemotorige Messerschmitt Me 262 Schwalbe al in 1941

V L I E G E N D E

Dick Uijttenboogaart (83) woont in de Oorlog onder andere in Gorssel, waar zijn huis tijdens een luchtaanval door Hawker Typhoons wordt beschoten met raketten. Hij brengt het er goed vanaf en meldt zich, nadat zijn dorp in april 1945 is bevrijd door de Canadezen, als 20-jarige aan als oorlogsvrijwilliger. ‘Bij de keuring in Eindhoven bleek ik te lang voor een airgunner, maar dat vond ik niet erg’, zegt Uijttenboogaart. ‘Ik kreeg als kwalificatie mee P-N-B, dat staat voor Pilot-Navigator-Bombardier. En dat wilde je ook het liefst.’ Met een RAF-uniform voorzien van een Nederlandse leeuw, vertrekt hij naar Engeland, waar hij na Cardington terechtkomt op de Initial Training Wing op Bridgenorth. ‘Daar waren ook nog oud-Soesterbergers in herscholing en een Wing Commander uit de Eerste Wereldoorlog was er actief als instructeur motoren. Hem vergeet ik nooit meer. Hij leerde ons zaken niet moeilijker te maken dan nodig. “If there is no oil pressure, check for the obvious reasons first: no oil.”’ Een instructeur op de Harvard bleek in de oorlog Typhoon-vlieger te zijn geweest en had meegedaan aan de aanval op het Hoofdkwartier van Blascowitz waarbij het ouderlijk van UTB zwaar beschadigd raakte. “Bedankt. Dan heb jij waarschijnlijk in m’n huis kapot geschoten”, grapte ik tegen hem.’ Het uitpreken van ‘Uijttenboogaart’ bleek voor de Britten overigens een echte tongue twister. ‘In het begin noemden ze me nog Humphrey, maar later werd dat UTB. Zo stond ik ook binnen de KLu bekend.’

Geen pionier Opmerkelijk genoeg gaat UTB als reserve sergeant-vlieger – na zijn opleiding op eerst de Tiger Moth en aansluitend de

20

H O L L A N D E R

Lang vliegen kon de Meteor niet. ‘Als je zonder droptank ruim veertig minuten haalde, was je al een hele piet. Bij het terugtaxiën zijn mijn motoren wel eens afgeslagen hoor.’ Hoewel de Derwent-straalmotor van de Meteor redelijk betrouwbaar bleek, moest toch minimaal vier keer per maand een landing op één motor beoefend worden. ‘Daarvoor kreeg je een speciaal stempel in je logboek. Ik heb er wel een paar honderd gemaakt’, zegt Uijttenboogaart, terwijl hij een van de kenmerkende vierkante logboeken erop naslaat. En dat soort oefeningen was er niet voor niets. ‘Er zat in de Mk.4 nog geen schietstoel, want die kwam pas met de Mk.8. Er gebeurde vrij veel ongelukken met de Gloster. Ik heb daar nooit zo van wakker gelegen, en zelf altijd “gelukkig” gevlogen. Eén keer, tijdens de landing, klapte de rechter poot van het hoofdlandingsgestel in. Ik schoof van de dwarsbaan van Soesterberg af, precies naar de toestellen die parallel daaraan op de lijn stonden opgesteld. Ik eindigde met mijn cockpit precies onder de staart van een andere Gloster. Zo kwam ik goed weg.’

Taxiën van een Mk.8 op de ‘pierced steel planking’, tijdens een oorlogsoefening van het 327 Squadron op Valkenburg. Codes (7E) en staarttipkleur (rood) geven het squadronnummer aan. De ‘stofzuigers aan de vleugels’, vallen op deze foto goed op.

Ook een kerkje in Leusden, dat in de landingsroute van Soesterberg ligt, kwam eens goed weg. ‘We vlogen met geladen kisten, en bij het insturen voor finals bleek een maandvlieger eens de trekker van de kanonnen over te hebben gehaald, en raakte de kerk. Grote consternatie natuurlijk! Dat losten we heel simpel op door een splitpen door de trigger te steken. Die moest je er dus eerst uithalen voordat je kon schieten. Tijdens het vliegen is er ook wel eens een dinghy spontaan opgeblazen. Dat is levensgevaarlijk, want die drukt de stick naar voren, en dan duik je zo de grond in.’ Van 1954 tot 1955 was UTB commandant van het 327 Squadron, en aansluitend tot 1958 van 322. Daarna volgde een staf-opleiding, waarna hij tot en met 1960 commandant 326 Squadron was, dat inmiddels met de Hawker Hunter vloog. ‘Maar iedere keer kreeg ik een tijdelijke aanstelling tot majoor. Ik ging dus vier keer terug naar de rang van kapitein. Na die laatste keer was ik daar zo klaar mee, dat ontslag heb aangevraagd. Daarna heb ik nog jaren heel tevreden bij IBM gewerkt.’ •

Harvard – niet naar een operationeel squadron, maar naar Woensdrecht voor de Vlieger Instructeuropleiding. ‘Ik leerde dus vliegen door zelf les te geven.’ Tijdens zijn instructeurstijd op de Aanvullende Vliegeropleiding Tweemotorigen (AVOT) en de Jachtvliegschool (JVS), beiden op Twenthe, leert hij met de tweemotorige Gloster Meteor vliegen. Bij AVOT vliegen leerlingen meteor-circuits in de Airspeed Oxford, en bij de JVS zijn in 1948 de eerste Meteor F.Mk.4’s gearriveerd. Ondertussen is hij als beroepsmilitair eerste luitenant geworden. Door zijn ervaring op de Meteor treedt UTB aansluitend in dienst als vluchtcommandant bij de B-flight van het 322 ‘maandvliegsquadron’. ‘Mijn werk bestond onder ander uit het uitchecken van vliegers, want dat had ik al veel op Twenthe gedaan. En omdat we veel maandvliegers hadden, werkten we ook op zaterdag. Dat wij op de Gloster vlogen, betekende niet echt iets speciaals voor ons. Het was de eerste straaljager, inderdaad. Maar verder

V L I E G E N D E

Vooral met de Mk.4 – herkenbaar aan de ronde staartvorm, het zogenoemde olifantsoor – gebeurde veel ongelukken. De Mk.8 was op een aantal punten verbeterd; verlengde motorgondels voor meer stuwdruk, voorzien van schietstoel en een nieuwe ‘high speed’ staart. Foto: Uit archief Peter Wierikx

21

H O L L A N D E R

ACHTERGROND

ACHTERGROND

Bijna één eeuw luchtvaarthistorie in Oost-Nederland

‘Twenthe’ strijkt haar vlag De Vliegbasis Twenthe is niet meer. Het terrein dat na het opheffen van 315, en overplaatsten van het 313 Squadron te boek stond als luchtmachtbasis, werd tijdens een sobere ceremonie op 12 december officieel gesloten. Daarbij gaf de onderdeelscommandant luitenant-kolonel Cor Pronk, de CLSK-vlag terug aan de Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Hans de Jong. Een nadetachement onder leiding van de Commandant AOCS Nieuw-Milligen, zorgt vanaf 1 januari nog voor de afvoer van het resterende materieel. Tekst: Arno Marchand Foto’s: uit archief Rien Tiehatten, ‘Onder Twentsche Vleugels’

Commandant Luchtmachtbasis Twenthe Pronk (r.) overhandigt de CLSK-vlag aan de Commandant Luchtstrijdkrachten De Jong. Op de voormalige vliegbasis blijven een aantal locaties in gebruik door defensie, onder andere de radar, en vanaf mei 2008 neemt het CIMIC (Civil Militiary Coorporation) Center of Excellence een aantal gebouwen in gebruik. Foto: Ron Willemse

Al ongeveer een eeuw lang zijn er in de driehoek Enschede, Hengelo Oldenzaal diverse luchtvaartactiviteiten. Met de sluiting van de vliegbasis gaan die vanaf nu alleen nog door op de kleine civiele luchthaven, ofwel Enschede Airport Twente. Een greep uit zo’n honderd jaar (militaire) luchtvaarthistorie leert dat al in 1910 de eerste demonstratie met een Blériot van Jan Olieslagers uit Antwerpen plaatsvindt, op een terrein in de gemeente Lonneker. Daarna blijft het even stil maar na de Eerste Wereldoorlog maken zakenlieden uit Oldenzaal en Bad Bentheim plannen om een terrein tussen de wegen Enschede-Oldenzaal en Oldenzaal-Hengelo, het buurtschap Deurningen, geschikt te maken voor vliegsport. In 1921 begint de aanleg van een eenvoudige vliegstrip voor het houden van zogenoemde ‘luchtvertoningen’. De luchtvaart neemt begin jaren twintig een enorme vlucht. De uitbreiding van Schiphol zorgt ook voor Twente voor een nieuw hoofdstuk. Dr. Albert Plesman, directeur van de KLM, liet zijn oog vallen op de vliegstrip in Deurningen om het uit te bouwen tot een volwaardig vliegveld, als steunpunt op de KLM-route AmsterdamHamburg. Maar het duurt nog tot 1927 tot de vorming van het vliegveldcomité Twente waarna de gemeenten Enschede, Hengelo en Oldenzaal en een groot aantal particulieren regionale bedrijven een terrein van 64 hectare kunnen kopen waarop een echt vliegveld wordt aangelegd, compleet met hangar, stationsgebouw en restaurant, en parkeerplaatsten. Tijdens de openingsweek in 1931 zijn er diverse vlieg-

demonstraties, waaronder één van een escadrille Fokker C.V’s van Soesterberg, onder leiding van kapitein Hendrik van Weerden Poelman. In 1932 heeft Twente de primeur wanneer het 236,6 meter lange luchtschip Graf Zeppelin aanlegt voor een rondvlucht met prominenten. Fliegerhorst Twente Na nog een aantal bouwprojecten, is de economische malaise eind jaren dertig ook in en op Twenthe merkbaar. Zodanig zelfs, dat na het uitblijven van Rijkssteun, op 5 april 1940 wordt besloten dat de aanwijzing van luchtvaartterrein op 1 mei eindigt. Met de dreigende inval van Duitsland besluit de genie in april 1940 het luchtvaartterrein om te toveren in

een groot stuk woeste grond, zodat de Luftwaffe het niet als landingsterrein kan gebruiken. Bovendien worden op de dag van de oorlogsverklaring, op 10 mei, alle gebouwen onklaar gemaakt. Daarmee komt er voor de eerste keer een einde aan de luchtvaartgeschiedenis in het oosten van het land. Toch ziet de bezetter wel wat in het voormalige vliegveld. In de nazomer van 1940 start de aanleg van drie startbanen, waarvan er twee tot op de dag van vandaag nog steeds bestaan. Ook de resten van de derde baan zijn nog te vinden, bekend als de zogenoemde ‘oude Duitse baan’. Grote uitbreidingen volgen met de bouw van het Südlager (Zuidkamp), Ostlager (later het Prins Bernhardpark), vele hangars en de stationering van diverse vliegende eenheden. De Fliegerhorst maakt deel uit van de Kammhuberlinie die van Denemarken tot en met Frankrijk doorloopt. Types die voor korte of langere tijd op Twenthe staan in dienst van diverse Staffels en Geschwaders, zijn de Messerschmitt ME-109, BF-110, Junkers Ju-88 en Focke Wulf FW-190. Na vele kleinere Geallieerde bombardementen, is het op 24 maart 1945 menens wanneer 152 B-17 Flying Fortress’ de Fliegerhorst volledig verwoesten. Einde Twenthe, voor de tweede keer. Bevrijd Maar nadat de Britten op 1 april het veld veroveren, nemen zij binnen een week al weer één van de startbanen in gebruik en stationeren er tot en met september in totaal negentien vliegende squadrons. Soms staan de eenheden amper een paar

Onderhoud van een Meteor T.Mk.7 en F.Mk.4 in Hangar 11 in 1955. De JVS opereert als eerste met de Gloster. Uit deze school ontstaat op 11 november 1948 het 1ste Jachtvliegsquadron, dat al op 28 januari 1949 verhuist naar Leeuwarden.

Dagelijks ritueel op Villafranca, waar ieder ochtend op ‘Centro’ de Nederlandse en KLu-vlag worden gehesen. Op de achtergrond de grote onderhoudshangar die de Twenthenaren ter beschikking hadden. DE VLIEGENDE HOLLANDER

22

23


ACHTERGROND

ACHTERGROND

De Duitsers ondermijnen weliswaar alle gebouwen, maar het ontbreekt hen aan tijd om bedrading voor de explosieven aan te brengen. Zodoende nemen de Britten, en later de Nederlanders, een groot deel van de Duitse bebouwing weer in gebruik. Een aanzienlijk deel daarvan bestaat nog tot op de dag van vandaag.

dagen op Twentse bodem. Kort na het vertrek van de Britten strijkt in november van dat jaar de Leger Luchtmacht Nederland neer. In november begint de Aanvullende Opleiding Tweemotorigen met een aantal Airspeed Oxfords. Toch geldt 31 maart 1946 als officiële oprichtingsdatum van de Vliegbasis Twenthe (met ‘h’; niets meer of minder dan de klassieke schrijfwijze), de dag waarop het 320 Squadron van de Marineluchtvaartdienst hier arriveert. Hoewel al eerder een begin wordt gemaakt met trainingsactiviteiten, start op 9 april 1947 de Jachtvliegschool (JVS), uitgerust met Spitfires. Daarbij zaten drie – van de wereldwijd slechts twintig – Spitfire-tweezitters. Schieten

werd gedaan op de Harskamp, terwijl het oefenen van bombarderen plaats vond op Twenthe zelf… Straaltijdperk Het straaltijdperk van de Luchtstrijdkrachten begint op Twenthe, en wel op 27 juni 1948 met de aflevering van de eerste Gloster Meteors F.Mk.4 voor de JVS. De Spitfires die door de komst van de Glosters vrijkomen bij de JVS, vormen de basis voor het op 27 september 1949 heropgerichte 322 Jachtvliegtuigafdeling dat in 1951 naar Soesterberg verhuist. Voor de operationele Meteor-training komt het 326 Squadron voor de periode 1952-1956 naar Twenthe. De JVS verhuist

De eerste voor 315 bestemde F-16 landt op 27 maart 1986. Met de aflevering van de Block 15-modellen, krijgt Twenthe de modernste F-16A’s en B’s. Op 11 januari 1992 crasht een F-16 van 315 Squadron net na de start crasht in de Hengelose wijk Hasseler Es. Naast de ravage, vallen er wonder boven wonder gewonden of doden.


24

zelf naar ‘trainingsbasis’ Woensdrecht in 1956. Ook de Hunter opereert vanaf Twenthe en wel bij het 324 Squadron, van september 1958 tot september 1959. Ter vervanging van de Gloster plaatst de inmiddels Koninklijke Luchtmacht in 1954 een bestelling voor de North American F-86K Sabre als nacht- en all weather jager voor het Commando Luchtverdediging. Pas in deze tijd, op 23 maart 1960, wordt Twenthe officieel aangewezen als militair luchtvaartterrein, en krijgt het de naam Vliegbasis. De Kaasjager blijft in dienst tot en met 1964. Een jaar eerder, op 12 december, landt de eerste Nederlandse F-104 op Twenthe, eerst als sleutelkist en later bestemd voor het van Deelen afkomstige 306 Fotoverkenningssquadron. Daarmee heeft Twenthe wederom een primeur. Met de komst van de TF-104G tweezits-trainer krijgt Twenthe ook de Operational Conversion Unit voor de Starfighter, genaamd the Dutch Masters. Operationele- en trainingstaak Met het oog op de indienstname van de Canadair NF-5 lichte jachtbommenwerper, vertrekken de ‘honderdviers’ in september 1969 naar Leeuwarden en Volkel, maar stil wordt het niet. Hoewel de T-33 al in 1957 zijn intrede doet voor basisvlucht op Twenthe, duurt het tot 14 oktober 1968 voordat de Transitie Vlieg Opleiding (TVO) van Woensdrecht

met 25 van deze T-Birds verhuist naar het oosten van het land. Op 9 juni 1972 maakt de T-33 zijn laatste operationele vlucht, maar dan zit de basis al midden in de NF-5 tijd. In november 1969 arriveren de eerste twee. Bijna twintig jaar lang bepalen deze Freedom Fighters - zoals ze officieel te boek staan, maar in Nederland nooit zo worden genoemd - het beeld op deze basis. Het 315 Squadron verhuist hiervoor op 1 mei 1970 van Eindhoven naar Twenthe, en het 313 Squadron vloeit in april 1974 voort uit de TVO. De aflevering van deze lichte toestellen is een enorme operatie. Onder de naam Operation High Flight werden alle 105 exemplaren vanaf de fabriek in Montreal via de Canadese bases Bagotville en Goose Bay, Groenland, IJsland en Schotland op Twenthe afgeleverd. Na de vervanging van de F-104 door de F-16, begint de KLu in 1986 ook aan de opvolging van de NF-5 door dat type. 315 is als eerste aan de beurt. Tijdens de NF-5 periode volgen vliegers die ‘vers’ uit de opleiding komen bij 313 de Theatre Operational Conversion Course. Daarmee had dit squadron primair een trainingstaak. Op 1 augustus 1986, vlak voor de overschakeling van de F-16 op 1 juli 1988, wordt het een echte operationele eenheid, net als 315. Gewapende inzet Hoe operationeel blijkt al in 1990 als 315 wordt klaargemaakt voor vertrek

naar het Midden-Oosten vanwege de Golfoorlog. Deze uitzending gaat niet door, maar begin april 1993 is het wel raak. Binnen zeer korte tijd wordt onder leiding van luitenant-kolonel Dick Berlijn een detachement van driehonderd man en veertien F-16’s (samen met vier fotoverkenners van het 306 Squadron van Volkel) uitgezonden naar Villafranca, vlakbij Verona. Doel is het vliegverbod van de strijdende partijen boven het voormalig Joegoslavië handhaven. De eerste missie in het kader van Deny Flight wordt al op 12 april gevlogen, waarna nog vele volgen. Nadat Leeuwarden en Volkel, ieder na een half jaar de taken overnamen, is Twenthe wederom aan de beurt. Tijdens dit detachement vindt het eerste wapenfeit van de KLu na de strijd in Nieuw Guinea plaats, als op 21 november voor het eerst bommen werden gegooid op Servische doelen. Beide eenheden worden ook ingezet tijdens Allied Force, de Kosovo-oorlog, waarvoor de Nederlandse F-16’s inmiddels op Amendola hun onderkomen hebben gevonden. In het nieuwe millennium volgen operaties boven Afghanistan in het kader van Operation Enduring Freedom vanuit Manas, en later Kabul. Ook het 620 OGRV-Squadron gaat diverse keren op uitzending, van Villafranca en Canbodja, naar Bosnië en Albanië, tot Djibouti en Manas.

Afbouw Dan komt dé grote klap. Op 23 juni 2003 wordt duidelijk dat Defensie in het kader van ‘nieuw evenwicht’ grote bezuinigingen moet doorvoeren. Daarbij vallen ook bij de luchtmacht harde klappen, want Twenthe moet worden gesloten. Het 315 Squadron wordt opgeheven op 16 april 2004, daarna volgen andere eenheden, en tenslotte valt op 1 december 2005 het doek voor het 313 Squadron, om de dag erna op Volkel te worden heropgericht. Met het vertrek van deze Tijgers, verliest Twenthe zijn operationele status. Dat wordt nog duidelijker als op 11 juni 2006 de naam Vliegbasis verandert in Luchtmachtbasis. Dan volgt het afbouwen van alle operaties op Twenthe, maar tegelijkertijd worden nog achttien F-16’s voor aflevering aan de Chileense luchtmacht gereed gemaakt. De laatste start en landing van een F-16 vindt plaats tijdens de grootse reünie van 27 september 2007. Op 31 december gaat het hek van de voormalige vliegbasis definitief op slot. Einde Twenthe, voor de derde keer. • Wie meer wil weten over de geschiedenis van Twenthe, koopt het boek ‘Onder Twentsche Vleugels, Kroniek van de Vliegbasis Twenthe 1945-2003’, van auteur Rien Tiehatten, in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Militaire Historie.

In 1963 is er ook voor het eerst een Open Dag op Twenthe. De static-show staat in het begin nog op oost, in later jaren op de korte baan.

25


ACHTERGROND

ACHTERGROND

Militaire Basisvaardigheden (MBV) is de nieuwe naam voor het oefenprogramma dat elke militair vanaf medio volgend jaar moet volgen. De krijgsmachtbrede opvolger van de Militaire Vorming (MiVo), ook bekend als het Jaarlijks Oefen Programma Survival to Operate (JOP STO) of Individual Common Core Skills (ICCS) is dan niet schokkend veranderd, maar wel minder vrijblijvend geworden. Alle onderdelen gaan namelijk registeren of iemand zijn jaarlijkse training volgt. ‘Je moet hier voor de volle honderd procent voor gaan’, zegt kolonel Peer Oppers, hoofd Afdeling Geleide Wapens en Force Protection Operaties, waaronder de MBV vallen. ‘Een aantal zaken is al bekend, maar regelmatig wijzigen zaken. Bovendien is het niet onplezierig om drie dagen buiten te zijn.’

Een van de vakken die tijdens MBV hetzelfde is gebleven is ammunition awarness. Naast het theoriegedeelte, is ook nog een deel praktijk.

Gevaarlijke missies Oppers was ook een van twintig man die half november deelnam aan de pilot MBV op het OKLu op Woensdrecht. Na het driedaagse programma behoort elke militair voldoende te kunnen schieten en over theorie en praktische vaardigheden te beschikken. Afgezien van het oude programma van JOP ICCS, is er een aantal onderdelen bijgekomen, waaronder het vak Algemeen Militair Recht, waarbij onder andere wordt gesproken over hoe

de rules of engagement tot stand komen, met welke rechtsbasis en hoe een commandant deze kan toepassen. Ook het ‘vak’ Hygiëne en Preventieve Gezondheidszorg (HPG) is nieuw. Hierin wordt algemene informatie behandeld over hoe je jezelf in uitzendgebied gezond houdt. ‘Daar stond vijftig minuten voor, maar het duurde uiteindelijk bijna twee uur’, zegt Oppers. ‘Kun je nagaan hoe belangrijk mensen het vinden. Bovendien waren die plaatjes over ziekten die

je kunt krijgen best confronterend.’ Ook ZHKH is uitgebreider dan in het oude programma. ‘Als er tijd over is, kan iedereen het reanimeren nog eens oefenen’, zegt Oppers. ‘Mensen zijn daar erg in geïnteresseerd, want tijdens het ZHKH leer je handelingen waar je echt iets aan hebt. Daarnaast kreeg je praktijkverhalen. Zo hadden drie mensen uit de groep een keer in het echt moeten reanimeren. Bij twee liep het helaas slecht af, maar door iets te doen doe je al goed.’

Tijdens de pilot was ruimte om reanimatie te oefenen, een gewild vak.

Succesvolle pilot MBV op OKLu in Woensdrecht

Militaire Basisvaardigheden van belang voor hele team De krijgsmachtsbrede Militaire Basisvaardigheden (MBV) zijn vanaf 2008 verplichte kost voor elke luchtmachter. Maar er verandert nog iets. Op dit moment kunnen drieduizend KLu-ers niet op hun eigen onderdeel terecht voor het Jaarlijks Oefen Programa. Vanaf 2008 kunnen ze hiervoor echter terecht op het OKLu. Tekst: June Smit I Foto’s: Jolanda Dam - Bloothoofd, Werkcentrum Fotografie LCW


26

27


LEESWIJZER

Leeswijzer

ACHTERGROND

Goed gevoel Een van de vaste onderdelen uit MBV is schieten. ‘Dat moet je minstens een keer per jaar doen’, vindt Oppers. ‘In onze groep zaten nu mannen van de staf bij die misschien al tien jaar niet meer hadden geschoten. Dat is te lang. Het is goed dat wapen in je hand te voelen, die knal en die terugslag te ervaren. Tijdens zo’n training krijg je ook competitie. Mensen die een onvoldoende halen, hebben daar zichtbaar de balen van, terwijl het vaak gewoon zenuwen zijn. Op dat moment komt er een instructeur bij die wat tips geeft en dan zie je de vaardigheden vooruit gaan.’ Een ander onderdeel uit het oude programma is ammunition awareness. Naast met een instructiekaart munitie herkennen, hoort daar ook het mijnenprikken bij. ‘Alleen al dat gevoel van een half uur prikken met al je spul om met in gedachte die collega die een eind verderop ligt, is goed om af en toe te ervaren. Ik heb er een absoluut een goed gevoel aan over gehouden.’ Warfighter De MBV zal begin volgend jaar het JOP ICCS vervangen. Luchtmachters die nu op Staf CLSK, DMO, CDC of in het buitenland werkzaam zijn, kunnen nu niet op hun eigen onderdeel terecht voor het Jaarlijks DE VLIEGENDE HOLLANDER

28

Oefen Programma. Zij moesten tot voor kort aansluiten bij een bestaand programma op ene van de vliegbases. Met de start van de krijgsmachtbrede MBV kunnen ze echter terecht op het OKLu, waar ook legering is voor mensen die van ver komen. ‘In principe is de enige onzekere factor nu nog het aantal GRO-instructeurs’, zegt Oppers. ‘We hebben er nu twee, maar omdat je over eenderde van de luchtmacht praat, moeten er drie klassen tegelijk draaien. Daarvoor heb je zes instructeurs nodig en die moeten we nog ergens vandaan halen.’ Op elk luchtmachtonderdeel zal hetzelfde programma worden gegeven. ‘Dat was voorheen niet het geval, zegt Oppers. ‘De drie dagen JOP ICCS deden sommige onderdelen in anderhalve dag. Ongetwijfeld een geweldige training, maar in anderhalve dag kun je niet hetzelfde doen als in drie dagen. Op het moment dat het erop aankomt in Afghanistan of Irak, ben je blij als je wel het hele programma hebt gedaan. De Britse luchtmacht doet als opwerking een opleiding van vier weken tot RAF Warfighter. Dat is niet de richting waarin wij denken, maar drie dagen met je vak bezig zijn is echt het absolute minimum.’ Doodbloeden Ondanks dat het jaarlijkse oefen programma niet ieders favoriete bezigheid

LUCHTVAART 2008

Luchtvaart 2008 telt 176 pagina’s in full color op formaat 15x 22 centimeter, en is uitgegeven door Uitgeverij de Alk in Alkmaar. De verkoopprijs bedraagt net als vorig jaar €17,00. ISBN 978 90 6013 470 2. Kijk voor meer informatie op www.alk.nl

Zoals ieder jaar sinds 1976 verscheen ook recent weer het boek Luchtvaart, uitgave 2008, onder redactie van Ruud Vos. Het naslagwerk geeft in twaalf hoofdstukken een overzicht van de ontwikkelingen in zowel de burger- als de militaire luchtvaart. Het eerste hoofdstuk kijk naar de eerste vluchten tussen het najaar van 2006 en het najaar van 2007. Daarin komen onder andere de

is, vindt Oppers het belangrijk dat iedereen het doet. Hij merkt dat vaak specialistische functies onder het jaarlijkse oefenprogramma proberen uit te komen. ‘Die denken dat ze het niet nodig hebben, omdat ze bijvoorbeeld alleen maar sleutelen. Maar als die persoon niet weet hoe hij een drukverband aanlegt, lig ik misschien wel dood te bloeden. Dat geldt ook voor brandpreventie. Als hij niet weet welk bestrijdingsmiddel hij moet gebruiken, dan fikt er iets af en kunnen zelfs mensen dood gaan. Het is dus vooral belangrijk voor je hele team. Eén team, één taak, maar dan moet dat team wel in tact zijn.’ Zijn collega majoor Henk van de Waardt vult aan: ‘Je moet niet alleen weten wat er in je uitrusting zit, maar ook hoe je ermee om moet gaan. Als ik ongetraind ben, kan ik er niet snel gebruik van maken als dat nodig is. Dat zijn persoonlijke vaardigheden en die moet je bijhouden.’ Hij ziet de afgelopen jaren wel een stijgende lijn in het aantal deelnamen aan het programma. ‘Twee jaar geleden deed de helft JOP ICCS, nu doet zeventig procent dat. Ook melden steeds meer mensen zich buiten de training om aan voor extra schieten of training. Mensen denken veel sneller: misschien moet ik nog eens op uitzending en dat is niet helemaal irreëel.’ •

CH-47F, de F-35A, A-33MRTT en VH-71 aan bod. In de volgende hoofdstukken komen aan bod de nieuwe vliegtuigen (met onder andere de A-400M waarvan het prototype in aanbouw is), ontwikkelingen in de grote luchtvaart, zakenluchtvaart, kleine luchtvaart, helikopters, luchtvaartmaatschappijen, militaire luchtvaart, en ontwikkelingen in Nederland. Hierin passeren de Fokker 60U, CH-47F, NH-90 en de (militair) historische luchtvaart de revue. Voor de militaire luchtvaart is een relatief klein hoofdstuk ingeruimd van negen pagina’s. De afsluiting van het boek vormt het Nederlandse burgerluchtvaartregister waarin alle PH-geristreerde toestellen staan opgesomd. Binnen het hoofdstuk Militaire Luchtvaart is er bijvoorbeeld al wel aandacht voor de Australische C-17, maar nog niet voor de Canadese, de (eerste Nederlandse) NH-90, en KC-767 voor de Italiaanse luchtmacht. Bijna ieder nieuwsitem dat over één type handelt, is voorzien van een full-color foto en een korte begeleidende tekst. Vrijwel alle foto’s zijn van goede kwaliteit, maar opvallend is dat nog steeds foto’s van ‘telefoon’ kwaliteit voorkomen in een productie die al jaren staat.

Een indruk


29

29


JOURNAAL

JOURNAAL

JOURNAAL Succesvol NAVO-examen van F-16’s op Vliegbasis Eindhoven

Een F-16 detachement van Vliegbasis Leeuwarden oefende van 26 november tot en met 30 november op Vliegbasis Eindhoven. In totaal namen twaalf jachtvliegtuigen en ongeveer zeshonderd militairen deel aan oefening ‘Cold Igloo’. In deze oefenweek legde het detachement het driejaarlijkse NAVO-examen af, de zogenoemde Operational Evaluation (OPEVAL). Doel was om onder moeilijke omstandigheden zo goed mogelijk te pres-

teren tijdens een fictieve uitzending naar het buitenland. De oefenweek was de laatste van in totaal vijf oefenweken. De eerste drie weken waren ter voorbereiding op een inspectie door de eigen luchtmacht. Vliegbasis Eindhoven is gekozen als oefenlocatie voor ‘Cold Igloo’ omdat de infrastructuur voor het opereren met F-16’s aanwezig is. Voor de vliegbewegingen is voldoende geluidsruimte aanwezig binnen de geluidszonering. Foto: Ingrid van der Henne, Fotodienst Vliegbasis Leeuwarden

Uitzending Uruzgan levert studiepunten op Het ministerie van Defensie reikte dinsdag 27 november de eerste certificaten uit aan militairen als Erkenning van Verworven Competenties (EVC). Deze certificaten beschrijven de civiele waarde van opgedane werkervaring in bijvoorbeeld Uruzgan. De uitreiking vond plaats tijdens de conferentie Verkennen van Competenties in Soesterberg. Militairen kunnen de certificaten behalen door competenties op te doen in bijvoorbeeld techniek, geneeskundige verzorging, ICT of beveiliging. Defensie en het ministerie van Onderwijs werken nauw samen bij het tegengaan van schooluitval met behulp van EVC. Defensie speelt ook in op de kwalificatieplicht tot achttien jaar, doordat leerplichtigen bij Defensie aan de slag kunnen. De certificaten zijn verzorgd of erkend door een groot deel van de MBO-opleidingen en ROC’s. Met een certificaat kunnen militairen die Defensie verlaten hun ervaring gebruiken, waardoor ze sneller een diploma hebben voor een vervolgbaan.

Sportagenda Op 10 januari vindt op vliegbasis Soesterberg tijdens de crosscountry de afsluiting van het vorige en de opening van het nieuwe sportjaar plaats.

Nieuwe luchttransportsimulators voor CLSK Souschef Verwerving DMO Ad van de Geijn heeft 13 december een tweetal contracten ondertekend voor de aanschaf van een (K)DC-10 en C-130 vluchtsimulator voor het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK). Het contract is gesloten met de Canadese firma CAE, die behalve de levering ook het onderhoud aan de twee simulators voor haar rekening neemt. De aanschaf van de simulators is een DE VLIEGENDE HOLLANDER

30

gevolg van nieuwe en gewijzigde Militaire Luchtvaarteisen (MLE). Om aan de strenge regelgeving te blijven voldoen, is voor beide soorten toestellen een unieke Nederlandse cockpitconfiguratie ontwikkeld. Daarvoor is nog geen simulator beschikbaar. De toename van luchttransport, de uitbreiding van de (K)DC-10 en C-130 vloot en de hoge uitzenddruk hebben echter wel geleid tot een sterke toename van de behoefte aan

simulatoropleidingscapaciteit. De simulators zullen, na de levering in juni 2009, de eerste vier jaar in het trainingscentrum van CAE in Hoofddorp worden gestationeerd. Dit is slechts een tijdelijk onderkomen. Momenteel wordt onderzocht wat de definitieve locatie wordt. Overigens zullen na de komst van de simulators de trainingslocaties in Londen ((K)DC-10) en in Tampa (C130) niet langer worden gebruikt.

Brons voor taekwondoka Bekkers in Frankrijk

Civiele samenwerking rond motorenonderhoud F-16

Taekwondoka Dennis Bekkers heeft de bronzen medaille behaald in de Coupe du France. Luchtmachtsergeant Bekkers trof een sterk deelnemersveld. Dit toernooi werd gezien als de laatste voorbereiding op het Europees kwalificatietoernooi in januari volgend jaar, waar weer Olympische tickets zijn te verdienen. In de klasse tot 67 kg, waarin Bekkers actief was, ging het goud naar de Turk Servet Tazegul en was het zilver voor de Fransman Christopher Dubois. Het eerstvolgende grote toernooi is nu het Europees kwalificatie toernooi op 26 en 27 januari in Istanbul. Hier moet de finale worden behaald om recht te krijgen op een reis naar de Olympische Spelen in Beijing.

Nieuwe staatssecretaris van Defensie Drs. Jack de Vries is de nieuwe staatssecretaris van Defensie. De Vries volgt daarmee Cees van der Knaap op die in de ministerraad groen licht kreeg voor zijn installatie als burgemeester van de gemeente Ede op 23 januari. De Vries zegt in een eerste reactie vereerd te zijn met de voordracht. “Het is voor mij een hernieuwde kennismaking met een prachtige organisatie waar ik mijn carrière begon en waar ik mooie herinneringen aan heb. Niet voor niets ben ik als actief reservist aan Defensie verbonden gebleven.” Jack de Vries was twee jaar lang officier-voorlichter bij de Koninklijke Landmacht. Het eerste jaar tijdens zijn dienstplicht en daarna als militair voor bepaalde tijd. De Vries was eerder politiek adviseur van ministerpresident Balkenende. In deze functie was hij ook projectleider van de ‘eerste honderd dagen van het kabinet’ en het beleidsprogramma ‘Samen werken aan Nederland’. Van 2005 tot 2007 leidde hij voor het CDA landelijk drie campagnes bij de verkiezingen van de gemeenteraad, Provinciale Staten en de Tweede Kamer.

DutchAero en de Defensie onderhoudsorganisatie Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW) gaan de komende jaren samen het onderhoud van de F100 motor van de F-16 doen. Het is voor het eerst dat Defensie op deze schaal met een industriële partij samenwerkt. De directeur van de Defensie Materieel Organisatie en de directeur van DutchAero tekenden dinsdag 27 november het contract voor publiek-private samenwerking op vliegbasis Woensdrecht. DutchAero is gevestigd in Eindhoven en een dochteronderneming van het Italiaanse

Avio (80%) en Philips (20%). Het bedrijf is gespecialiseerd in fabricage en reparatie van complexe vliegtuigmotoronderdelen. Bij DutchAero werken 120 mensen. Het LCW maakt deel uit van de Defensie Materieel Organisatie. Deze organisatie voert de materiaallogistieke activiteiten uit voor alle krijgsmachtonderdelen. Het LCW zorgt voor het onderhoud aan (lucht)wapensystemen en grondgebonden communicatiesystemen van de Luchtmacht, Landmacht en Marine. Bij het LCW zijn ruim 1.000 medewerkers werkzaam. Foto: Jolanda Dam-Bloothoofd, Werkcentrum Fotografie LCW

Nieuwe directeur voor Luchtmachtkapel Met ingang van 1 januari is majoor Theo Bremer aangetreden als nieuwe directeur van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht. In de periode oktober tot en met december 2007 was Bremer al interimdirecteur. In de nieuwe functie is hij eindverantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en de continuïteit van het Orkest en de Drumfanfare van de Koninklijke Luchtmacht. Qua timing valt hij met de neus in de boter, want op 20 januari 2008 start de nieuwe theatertournee van het Luchtmachtorkest, Hollywood in Concert. Bremer is afkomstig van de Directie Planning & Control van de Staf CLSK te Breda, alwaar hij de functie van Senior medewerker Financieel Economische Zaken bekleedde binnen de Afdeling Financial Control. Foto: Stefan Ammerlaan

31


JOURNAAL

JOURNAAL

Achtduizend F-16- en drieduizend Apachevlieguren Donderdag 22 november was een bijzondere dag voor de Nederlandse Air Task Force in Afghanistan. Zowel de F16’s als de Apache’s bereikten op één dag een mijlpaal in vlieguren: de jachtvliegtuigen vlogen achtduizend uren vol terwijl de gevechtshelikopters hun drieduizendste uur vlogen. Nederland beschikt in Afghanistan over zes F-16’s die gestationeerd zijn in het zuiden op het vliegveld van Kandahar. De vijf aanwezige Apaches hebben hun basis iets noordelijker op ‘Kamp Holland’, het vliegveld van Tarin Kowt. Beiden maken deel uit van de (1NLD) Air Task Force, die ook nog beschikt over drie Chinooks. De Nederlanders werken nauw samen met de aanwezige coalitiepartners in het zuiden van Afghanistan. Foto: Gerben van Es

In opdracht van de KRO en de Koninklijke Luchtmacht gaat het bedrijf Procamjo een tiendelige serie maken over de opleiding tot F-16 piloot. De serie zal eind 2008 te zien zijn op Net 3. De opnames voor de serie Topgun (voorlopige naam) worden verdeeld in vier fasen: de keuring en op het Centrum voor Mens en Luchtvaart, de militaire opleiding op de Nederlandse Defensie Academie, de Elementaire Militaire Vlieger Opleiding op Woensdrecht en het deel in Amerika. Eind 2006 en begin 2007 heeft Pro Camjo, in coproductie met de KRO, Uruzgan Kamp Holland gemaakt.


32

Afghaanse brandweer opgeleid door luchtmacht

Beloning voor doortastend optreden

Opleidingsgids CLSK 2008

De Opleidingsgids CLSK 2008 ‘Operationeel door Opleiden’ is op 20 december aan de Directeur Personeel & Organisatie commodore Bert Buitenga aangeboden door de kolonels Hans van Leeuwen (Hoofd Afdeling Personeelsontwikkeling & Opleidingen) en Fred Sotthewes (Commandant Opleidingen KLu). Op hetzelfde moment is de opleidingsgids afgeleverd bij de luchtmachtonderdelen voor commandanten, leidinggevenden en stafafdelingen P&O. Om te voldoen aan de grote opleidingsbehoefte is het van belang bewust om te gaan met de

Opnames gestart voor serie Topgun

beperkte opleidingscapaciteit van de Cursus Verzorgende Instanties. De opleidingsgids besteedt aandacht aan de ontwikkelingen die bijdragen aan het verkrijgen van meer inzicht in het opleidingsproces en het zorgen dat medewerkers en leidinggevenden gemakkelijker een zuivere behoefte kunnen stellen. Daarmee kunnen zij de opleidingscapaciteit optimaal benutten. Zo komt onder meer bijscholing met een planningshorizon van achttien maanden aan de orde. Maar er is ook aandacht voor een goed georganiseerde Beroeps Praktijk Vorming, de Militaire Luchtvaarteisen voor de inzet van personeel en opleidingen, het Flexibel Personeels Systeem en de ontwikkelingen rondom loopbaanmanagement en personeelsontwikkeling. Kijk voor meer informatie op: Koninklijke Luchtmacht/ Service/Opleidingen/Startpagina Opleidingen. Foto: Arno Marchand

Nederlandse vliegers voorop in grootscheepse operatie Eenheden van de Nederlandse Air Task Force zijn op 7 december op grote schaal ingezet in Afghanistan. Voor de Nederlanders vormt dit een van de grootste luchtmobiele operaties waaraan zij hebben deelgenomen. De actie vond plaats onder de vlag van de NAVO in het kader van de ISAF operaties en op uitdrukkelijk verzoek van de Afghaanse overheid. Naast de uitvoering hadden de Nederlanders ook een rol in de voorbereiding en planning. Rond het middaguur vlogen Nederlandse Chinooks voorop naar de Afghaanse provincie Helmand. De verschillende types transporthelikopters werden tijdens hun verplaatsing beschermd door onder meer Nederlandse F-16’s. Verder stonden Apache gevechtshelikopters van de Koninklijke Luchtmacht permanent klaar voor het escorteren van medische vluchten.In de provincie Helmand zijn veelal Britse troepen actief. Doel van de operatie is het creëren van voorwaarden voor het Afghaanse leger en de Afghaanse politie om het gezag in de stad Musa Quala te herstellen. Deze strategisch belangrijke plaats was tot op heden in handen van de Taliban.

Korporaal 1 Jelle Brouwer ontving op 5 december een beloning uit handen van de Commandant Opleidingen Koninklijke Luchtmacht kolonel Fred Sotthewes. Aanleiding hiervoor was het doortastende optreden van Brouwer bij een ernstig verkeersongeval. Brouwer was met zijn vriendin op weg naar huis toen zij op de A28 getuige waren van een ernstig verkeersongeval, waarbij een van de betrokken voertuigen een aantal maal over de kop sloeg. Terwijl zijn vriendin via het alarmnummer 112 de hulpdiensten informeerde, ontfermde Brouwer zich over de beide slachtoffers. Waar enkele andere getuigen wel stonden te kijken naar het verongelukte voertuig maar geen hulp boden, verleende Brouwer eerste hulp aan de slachtoffers. Kolonel Sotthewes gaf aan dat Brouwer met zijn optreden een unieke en uitzonderlijke prestatie heeft verricht en hiermee velen ten voorbeeld kan zijn

Apache raakt hoogspanningsmast Een Apache van de Vliegbasis Gilze Rijen maakte op 12 december een gecontroleerde noodlanding in een weiland nabij Vlijmen. Het toestel raakte tijdens een reguliere trainingsvlucht bij duisternis een hoogspanningskabel, waardoor het onmiddellijk moest landen. Bij de landing is het toestel beschadigd, beide vliegers zijn ongedeerd. Naar de toedracht loopt een onderzoek.

Dertig Afghaanse burgerbrandweermannen en vijf internationale stafleden van de ISAF Brandweerbrigade van Kabul International Airport (KAIA) volgen een brandweeropleiding op Vliegbasis Woensdrecht. Met deze opleiding kan het brandweerpersoneel voldoen aan de minimale veiligheidseisen die International Civil Aviation Organisation (ICAO) stelt. De opleiding maakt deel uit van de Nederlandse hulp bij de wederopbouw van Afghanistan. Voor de wederopbouw van Afghanistan is het van groot belang dat KAIA weer een internationaal erkend civiel vliegveld wordt. Een van de eisen daarvoor is de beschikbaarheid van een professionele brandweerorganisatie op het terrein. De ISAF Brandweerbrigade is redelijk uitgerust en theoretisch goed opgeleid, maar mist de ervaring met het blussen van grote (vliegtuig)branden.

Omdat Afghanistan niet over eigen brandweeropleidingfaciliteiten beschikt, biedt Nederland een opleiding aan die tegemoet komt aan de ICAO-eisen voor vliegtuigbranden en -reddingen. Het brandweerpersoneel van KAIA wordt opgeleid tot vliegtuigbrandbestrijder. In de drie weken durende opleiding krijgen de Afghanen conform de internationale regelgeving eerst de theorie van de module Vliegtuigbrandbestrijding van het NIFV (voorheen NIBRA). Daarna worden de praktische vaardigheden aangeleerd en beoefend. Om de Afghaanse brandweermannen zo effectief en efficiënt mogelijk op te leiden, maakt de luchtmacht in de opleiding gebruik van het hydraulischeen pneumatische gereedschap dat ook op KAIA aanwezig is. De Deense luchtmacht heeft aan de Vliegbasis Woensdrecht een E-One brandweervoertuig beschikbaar gesteld van het type dat ook op KAIA wordt gebruikt. Foto: Jan Schram

Betaaldata salarissen 2007 / 2008 In 2008 wordt het salaris uiterlijk de volgende werkdag na de onderstaande betaaldatum op uw rekening bijgeschreven: donderdag 24 januari 2008, vrijdag 22 februari 2008, donderdag 20 maart 2008, donderdag 24 april 2008, vrijdag 23 mei 2008 (incl.vakantiegeld), dinsdag 24 juni 2008, donderdag 24 juli 2008, vrijdag 22 augustus 2008, woensdag 24 september 2008, vrijdag 24 oktober 2008, maandag 24 november 2008, maandag 22 december 2008. Meer informatie is verkrijgbaar bij de Directie Arbeidsvoorwaardenbeleid van het ministerie van Defensie, tel. 070-3187493.

33


JOURNAAL

JOURNAAL

Mega boekwerk Gloster Meteor Acht jaar na de lancering van zijn eerste boek over de Gloster Meteor ‘Het paard van Phaëton, presenteerde Mr. Dr. Drs. Aart van Wijk op 13 december 2007 de vierdelige opvolger daarvan, getiteld Alle paarden van Apollo. De oud-Meteorvlieger presenteerde in het MLM het eerste exemplaar aan C-LSK luitenant-generaal Hans de Jong. Het mega-boekwerk bestaat uit vier delen in cassette, met een gewicht van 3,5 kilo. Deel 1 bevat alle registers en belangwekkende documenten waaronder fotokopieën van Meteor-bladzijden uit de vliegerlogboeken van ZKH prins Bernhard. Delen 2 en 3 beschrijven aan de hand van rapporten, verhalen en

honderden foto’s de levensgeschiedenis van alle 266 Meteors F.Mk.IV, T.Mk.VII en F.Mk.VIII die in de jaren 1948–1958 bij de KLu hebben gevlogen. Deel 4 bevat het dagboek dat Meteorvlieger Jan Tolido bijhield tot hij op 16 november 1954 met een Meteor vlak na de start vanaf de vliegbasis Leeuwarden neerstortte. Het paard van Phaëthon en Alle paarden van Apollo worden uitgegeven door Uitgeverij Eques Nubium (bankrekening 41 26 97 963), en zijn te koop voor respect. €40,- en €160,- (exclusief portokosten). Bel voor meer informatie 0297-564664 of kijk op www.glostermeteor.nl. Foto: Arno Marchand

REÜNIES EN HERDENKINGEN 315 Squadron Datum en tijd: 16 april, vanaf 17.00 uur Locatie: Officierscasino aan de Kampweg te Soesterberg. Info en aanmelding: Op [email protected]. De bijdrage van 35 euro per persoon graag overmaken op rekeningnummer 3311.806.697 t.n.v. C.J. Stoutjesdijk te Amersfoort, o.v.v. RIP 2008. Vermeldt ook e-mailadres en/of telefoonnummer. Bijzonderheden: Alweer voor de vierde maal wordt de reünie van het 315 Squadron gehouden. Alle oud 315-vliegers zijn welkom. Betaling uiterlijk 1 maart. Er kan niet aan de deur worden betaald! Verhindering tijdig doorgeven via e-mail ([email protected]), waarna het bedrag wordt teruggestort. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Bart Woortman, tel. 053 - 56 96 112.

Agenda Militaire Luchtvaartmuseum

Als veteraan op uitzending? Regelmatig worden signalen ontvangen van actief dienend personeel over militairen, die de defensieorganisatie hebben verlaten en belangstelling hebben om (tijdelijk) terug te keren bij defensie voor een uitzending of andere werkzaamheden. De MIVD wil graag in contact komen met oud-gedienden, die belangrijke ervaring en kennis hebben opgedaan in de regio’s Irak en Afghanistan. Voor de duur van de missie Afghanistan, waaraan Nederland deelneemt, wordt bij gebleken belangstelling en geschiktheid van de oud-gediende de mogelijkheid voor een tijdelijke aanstelling (38-uur) binnen defensie besproken. Het is de intentie om deze personen (eventueel) DE VLIEGENDE HOLLANDER

34

na de benodigde opleidingen en bij gebleken geschiktheid in te zetten voor uitzendingen of in te zetten binnen de MIVD ter ondersteuning van de analyse teams. Bent u veteraan en belangstellend voor de mogelijkheid om (tijdelijk) (her)aangesteld te worden als militair of als burger en voldoet u aan dit profiel, dan bent u uitgenodigd contact op te nemen met de MIVD bij voorkeur d.m.v. email waarin een korte beschrijving van uw recente militaire ervaring is gegeven. Vervolgens zal contact met u worden opgenomen om een nadere afspraak te maken voor een persoonlijk gesprek bij de betreffende afdeling. Uw email kunt u zenden aan: [email protected].

* Expositie ‘Een vliegklas zwermt uit’ In 2007 was het tachtig jaar geleden dat de Vliegklas 1926 van de legendarische ‘Vliegschool van Versteegh’ zijn opleiding voltooide. Al spoedig bleek het om een bijzondere lichting te gaan, die na afronding van haar opleiding in de meest brede zin van het woord bijdroeg aan de ontwikkeling van de Nederlandse luchtvaart. Niet alleen in de jaren voor WO II, maar ook tijdens en daarna, drukten zij mede hun stempel op de grote veranderingen die de luchtvaart onderging. De expositie is gewijd aan de levensloop van deze vliegers en schetst daarmee tegelijkertijd een boeiend beeld van de betekenis van Soesterberg voor de Nederlandse luchtvaart in het midden van de vorige eeuw. Dagelijks tot 31 augustus 2008 * Filmdagen Op iedere eerste zondag van de maand worden er in de twee filmzalen van het MLM luchtvaartfilms en –documentaires getoond. Voor meer informatie: www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, zondag van 12.00 tot 16.30 uur. Op paas- en pinksterzondag, Koninginnedag, beide kerstdagen en nieuwjaarsdag is het MLM gesloten. De expositie en het museum zijn gratis te bezoeken. Adres: Kamp van Zeist 2-4, Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: info@mlm. af.dnet.mindef.nl.

Centraal Betaalkantoor Defensie van start De vestiging Kerkrade van het Centraal Betaalkantoor Defensie (CBD) is op 7 januari met een beperkte bezetting van start gegaan. Naast directie en staf, worden er ongeveer dertig tijdelijke lokale medewerkers werkzaam die facturen sorteren, coderen, scannen en archiveren. De gescande facturen worden voor verdere verwerking digitaal doorgezet naar de betaalkantoren. Per 1 juli zullen meer werkzaamheden vanuit Zuid Limburg plaats gaan vinden, zoals de betaling van facturen met beperkte verificatie. Klantcontacten blijven via de huidige betaalkantoren lopen. Vanaf 1 januari dit jaar geldt er voor facturen één factuuradres (met uitzondering van facturen voor DTO, DVD, Paresto, CMH, MRC, het Caribische gebied, Washington en Londen). Alle leveranciers zijn hierover geïnformeerd door middel van een verhuiskaart. Facturen die ná 1 januari 2008 nog op een ‘oud’ adres binnenkomen, worden tot 1 april 2008 gewoon in behandeling genomen. Voor meer informatie over het factuuradres kunt u kijken op www.betaalkantoor.nl. Voor declaraties, interne post, prestatieverklaringen, bestelorders, et cetera verandert er niets. Die kunnen bij de huidige betaalkantoren worden ingeleverd.

C-LSK bezoekt Air Task Force Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Hans de Jong heeft op 26, 27 en 28 november een bezoek gebracht aan het Nederlandse Luchtmachtpersoneel in Afghanistan. De generaal bezocht op Kandahar Airfield en op Tarin Kowt de Nederlandse militairen en liet zich informeren over de taken. Daarna nam hij uitgebreid de tijd om te informeren naar hun “wel en wee”. Later die dag was in de “Dutch Corner” een ontspannen ontmoeting geregeld met Nederlanders. Tot laat bleef de Generaal praten met het personeel om zich te verzekeren van een objectief beeld over de belevingen van een grote groep collega’s ver van huis.Dag drie zou in het te-

ken staan van een kort bezoek aan de munitieopslag en de Role-3 (het ziekenhuis) om vervolgens de terugreis naar Nederland aan te vangen. Echter, de Hercules, die de Generaal en zijn gezelschap terug naar Minhad zou brengen, kreeg pech. (een deja-vu met het bezoek van MinDef twee weken eerder?) Opnieuw bleek maar weer eens hoe belangrijk het is over voldoende transportcapaciteit te beschikken. Het duurde ruim een halve dag om een geschikte aansluiting te vinden. De overgebleven tijd werd nuttig ingevuld met het houden van gesprekken met aanwezige commandanten en een bezoek aan de Amerikaanse Predators (onbemande vliegtuigen). Tekst: Harry van den Dries. Foto: Gerben van Es, AVDD

Chilenen openen kantoor op Vliegbasis Woensdrecht Een delegatie van de Chileense Luchtmacht nam op 3 december op de Vliegbasis Woensdrecht officieel haar intrek. De directeur van het Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW) commodore Emile van Duren, de Chileense ambassadrice Cecilia Mackenna en de Chileense kolonel Leopoldo Porras onthulden daarvoor een kantoorplaquette. De Chileense delegatie is voor vier jaar bij het LCW gehuisvest voor aanvullende ondersteuning bij de eerdere verkoop van achttien F-16’s aan Chili. Aanvullend op deze overeenkomst maakte DMO afspraken voor vervolgondersteuning voor vier jaar. Deze ondersteuning vindt plaats in de vorm van algemeen advies en het verstrekken van gegevens over de F-16’s en de bijbehorende onderhoudsprocessen. Daarnaast stelt het LCW huisvesting ter beschikking aan het Chileense programmabureau. Bij dit programmabureau zijn kolonel Porras, als hoofd van het programmabureau, en vier medewerkers werkzaam. De Chileense Luchtmacht heeft zelf nog vier medewerkers ingehuurd bij de Nederlandse indu-

strie voor ondersteuning. Foto: Jolanda Dam-Bloothoofd, Werkcentrum Fotografie LCW

35


JOURNAAL

JOURNAAL

Kranslegging voor Amerikaanse piloot De burgemeester van Apeldoorn onthulde 26 november een monument voor Kyle S. Smith, een Amerikaanse piloot die op die dag precies 63 jaar eerder boven Apeldoorn fatale motorpech kreeg met zijn bommenwerper. Nadat hij eerst zijn bemanning de opdracht had gegeven zich met parachutes in veiligheid te brengen, kwam hij zelf om het leven toen hij zijn toestel net buiten bewoond gebied van Apeldoorn liet neerstorten. De Chef Staf Air Operations Control Station luitenant-kolonel Mike Tettero, legde een krans namens de luchtmacht. Het monument, een zwerfkei met bronzen plaquette, is iets meer in het zicht geplaatst op vijftig meter van zijn crashlokatie. Initiatiefnemer voor het monument is brigadegeneraal b.d. Jelle Reitsma. Hij schreef een boek over deze vlucht, ‘De laatste vlucht van Little Guy’. Daarin zijn onder andere de verhalen van twintig getuigen van de crash verwerkt. Foto: Kasra Amirsavari

Buitenland geschoolde officieren ontvangen brevet De Commandant der Strijdkrachten generaal Dick Berlijn besloot in juli dit jaar dat een aantal buitenlandse stafopleidingen gelijkgesteld is aan de Hogere Defensie Vorming (HDV). Om die reden speldde generaal-majoor Wehren, directeur Directie Aansturing Operationele Gereedstelling, namens de CDS op 16 november het Nederlandse brevet HDV op bij de in het buitenland geschoolde officieren op het Instituut Defensie Leergangen. Dit gebeurde in het bijzijn van familie en vrienden van de gebrevetteerde officieren. Naast de Nederlandse HDV-opleiding, bestaan er ook buitenlandse leergangen die Nederlandse officieren adequaat voorbereiden op hogere staf- en managementfuncties. Dit was voor de Operationele Commando’s reden om te pleiten voor gelijkstelling, wat in 2006 resulteerde in een onderzoek naar de vergelijkbaarheid van een aantal buitenlandse leergangen met de HDV-opleiding. Het betreft de stafopleidingen aan: het Koninklijk DE VLIEGENDE HOLLANDER

36

Hoger Instituut voor Defensie (België), de Führungsakademie der Bundeswehr (Duitsland), het Collège Interarmeés de Défense (Frankrijk), het Joint Services Command and Staff College (Groot Brit-

tannië), het Norwegian Defence Staff College (Noorwegen), het Joint Forces Staff College (Verenigde Staten) en het US Army Command and General Staff College (Verenigde Staten).

De Batak in Bronbeek De Stichting Kumpulan Bronbeek en de Werkgroep Indisch Erfgoed Apeldoorn organiseren op zondag 20 januari samen met het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum Bronbeek het programma De Batak op het landgoed Bronbeek te Arnhem. Onderwerp van deze dag is de ondergang van de laatste koning der Batak, een volk op het Indonesische eiland Sumatra, rond 1900. Het programma is interessant voor iedereen van jong tot oud met belangstelling voor de historie en cultuur van het voormalige Nederlands-Indië en het huidige Indonesië. De bijeenkomst omvat lezingen, een documentaire, een interview, een dansvoorstelling en een bezoek aan de tentoonstelling over de Batak, die vanaf 20 januari te zien is. Voorinschrijving is vereist. Er is geen kaartverkoop ter plaatse. Inschrijven voor de afzonderlijke dagprogramma’s à €20,- is uitsluitend mogelijk via een formulier, dat kan worden aangevraagd bij mevrouw Bosman per telefoon (026) 376 35 78 (maandag, dinsdag, donderdag) of e-mail [email protected].

Vrachtreus landt op Soesterberg Een Antonov 124, een Russisch transportvliegtuig landde op zondagmorgen 25 november op Vliegbasis Soesterberg. Het transportvliegtuig kwam materieel terugbrengen, waaronder een Chinook, uit het missiegebied in Afghanistan. Vliegbasis Soesterberg ondersteunt de uitzending ISAF Stage III in Afghanistan sinds juni 2006 met personeel en materieel. Hoofdtaak van de transporthelikopters is het vervoeren van personeel en materieel ter ondersteuning van de grondeenheden. Op dit moment zijn drie Chinooks en circa vijftig detachementsleden van het 298 Squadron werkzaam binnen de Air Task Force van de Koninklijke Luchtmacht in Afghanistan.

Gouden jubileum Stafgroep Juridische Zaken

‘Mag ik nu schieten, overste?’ ‘Ja jongen, maar doe het wel zachtjes’, aldus een militaire jurist toen een soldaat hem in Korea vroeg of er na geritsel in het struikgewas mocht worden geschoten. Het was één van de anekdotes die ter sprake kwam tijdens het mini-symposium, dat 30 november werd gehouden ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Stafgroep Juridische Zaken. Het mini-symposium had als thema: ‘De betekenis van de (militair) jurist voor de Koninklijke Luchtmacht’, belicht door militaire juristen en door operationele commandanten. Alle sprekers onderkenden het belang van de militaire jurist voor de Koninklijke Luchtmacht, maar onderkenden ook dat er in de laatste decennia veel was veranderd in die rol. Volgens de Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Hans de Jong is de militaire jurist een hoog opgeleide professional met aanvankelijk een traditionele en voornamelijk op het militaire straf- en tuchtrecht gebaseerde taak. Door de juridisering van de maatschappij is de huidige militaire jurist volgens de C-LSK meer en meer een bedrijfsjurist geworden, die enerzijds de organisatie en haar belangen en doelen behartigt,

maar die anderzijds het geweten van de organisatie scherpt en deze daarmee behoedt voor onaanvaardbare en onnodige risico’s. Bovendien benadrukte de C-LSK het belang van de verdere ‘ontwikkeling’ van de operationele jurist, die een ‘hands on’ aanpak naast de operationele commandant niet schuwt. Generaal-majoor vlieger b.d. (Leo) van den Born zag in de vele operationele functies die hij zowel op nationaal- als internationaal niveau vervulde, de rol van de militaire jurist zich meer en meer ontwikkelen. Van een adviseur op het terrein van het militaire recht tot een volwaardig lid van het team dat een commandant ‘maatschappelijk’ ondersteunt, tot een ‘sparringpartner’ van de commandant bij de voorbereiding en uitvoering van vredesoperaties. Kolonel Ron Hagemeijer sprak vanuit een zeer recente operationele ervaring, aangezien hij van juli tot november 2007 de functie commandant van de Air Task Force vervulde. Het was dan ook niet vreemd dat hij het thema belichtte vanuit een ‘operators point of view’. De laatste spreker was, in tegenstelling tot zijn drie voorgangers, wel een militair-jurist. Air commodore Irvine, Deputy Director of Royal Air Force Legal Services belichtte het thema vanuit zijn ervaringen als militair jurist van de RAF. Foto Kees van Berkesteijn

37


M E N S E N & M U TAT I E S

&

Mensen

M E N S E N & M U TAT I E S

Mutaties

Bevorderingen militairen Kolonel Hoitink, BH, Ing. (LSK:AFD HELIKOPTER OPERATIES), Meulen van der, PM per 13/12/2007 (CDC/BG DPD/DGV/PGV), Vroege, HJ per 11/1/2007 (LSK:AFD PERSONEELSMANAGEMENT) Luitenant-kolonel Schneider, JT per 13/12/2007 (CDC/BG DPD/ DGV/PGV) Majoor Becx, PWHM per 10/1/2007 (EOCKL/PROJORG EODD), Broekman, MJM, Ing. per 4/12/2007 (EHV:OPS VLUCHT KDC-10), Huisman, L per 9/1/2007 (AFD J&LVTGN TYPEMGMT), Korkmaz, I, Ing. per 9/13/2007 (JCG: Service Level Management), Lau, SCG, Ing. per 10/1/2007 (AFD GWPNS SIE TYPEMGMT PATRIOT), Regnery, KF per 10/8/2007 (LW:STAF VOORLICHTING), Thuis, WG per 9/17/2007 (RMC-WEST/SIE OPN/BUR NATOPS), Tomei, DA per 11/1/2007 (SHEP:ENJJP-OPLEIDINGEN) Kapitein Duijne, R.E. van, Ir. per 8/17/2007 (LCW COMPO CL MECH SYSN), Jansen, RMM per 11/1/2007 (DCIVB: Resourcepool Matlog), Meerlant, MS van per 5/24/2007 (LW: VLUCHT 1 322), Nieuwland, NJ per 5/11/2007 (LW:VLUCHT 4 322), Reinders, N, Drs. per 7/21/2007 (VKL:PVE OPERAT. LOGISTIEK), Terlouw, LM, Ing. per 9/1/2007 (GGW:ONDERDEELS COORD CENTR LOG), Wever, RG per 7/1/2007 (RESSORT PROJN AFSTO BET EXTN) Eerste luitenant Berg, WAH van den per 1/1/2007 (DCIVB: Cluster MATLOG), Hamond, B van per 11/28/2007 (GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 3 803), Koenraadt, J J M per 10/31/2007 (GGW: GW PATRIOT CREW 2 FP 2 802), Zwaal, CJ per 6/1/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 300) Tweede luitenant Barrink, E., Ing. per 8/17/2007 (GZRY: SQN STAFBUR LOG EN ONH), Groot, Q.E. de per 6/6/2007 (AOCS:KNT CURRENT OPER&EXERC), Hubbers, R.H.G. per 8/29/2007 (AOCS:VLUCHT B3), Kooi, N per 6/14/2007 (VKL:WING MISSION SUPPORT), Koole, PC per 8/31/2007 (LMG:AFD LUMA METEO CENTR), Lelieveld, B per 6/8/2007 (VKL:WING MISSION SUPPORT), Snepvangers, RV per 6/18/2007 (Afdeling) Adjudant-onderofficier Ekelmans, JHA per 11/1/2007 (CML:LUCHTVAART-& BEWEGINGSFYS), Heusschen, HJM per 10/4/2007 (NLDA: KOOV Pel Opl Sqn), Holland, JW van per 10/4/2007 (NLDA: 2 KLu OPL CIE), Pal, GJM van der per 8/22/2007 (EHV:VLUCHT-4), Peggeman, A per 9/8/2007 (EHV:VLUCHT-4) Sergeant-majoor Bos, ME per 11/1/2007 (GGW:SIE ONDERH. WAPENSYST. 802), Damhuis, RA per 11/1/2007 (EHV:VRACHTAFHANDELING), Gulik, SKY van der per 11/1/2007 (LW:PVE


38

Actieve dienst verlaten BEWAKING), Jaspers, MCM per 10/30/2007 (OKLU:BUR MILITAIRE SPORT), Korthuis, M per 10/4/2007 (THG:BEDR BUR 301), Kuipers, JM per 9/25/2007 (OKLU:VG WAPENTECHNIEK), Letzel, RE per 10/16/2007 (LCW COMPO MOT&MODULES), Marinisse, AR per 11/1/2007 (THG:WERKEENHEID 301 VL 3 (WT)), Meijer, PHM per 11/1/2007 (EHV: VRACHTAFHANDELING), Posthumus, A per 11/1/2007 (LW:PVE BEWAKING), Ruedisueli, AA per 9/26/2007 (THG:WERKEENHEID 301 VL 3 (WT)), Spek-van Deún, J.C. per 9/3/2007 (SM&PL/IP FD&GDNBEH/LOG KLU), Trompert, R per 11/1/2007 (GGW:SIE ONDERH. WAPENSYST. 803), Wrench, NHH per 11/12/2007 (OKLU:BEWAKINGSPELOTON 2) Sergeant der eerste klasse Eichholtz, MFJ per 11/26/2007 (SSB:WE FASE ONDERHOUD COUGAR), Indelicato, JC per 11/24/2007 (AOCS:HONDENSECTIE), Klein Gunnewiek, JJW per 10/23/2007 (AOCS: CIS COORDINATION CENTRE), Lammers, CJL per 11/14/2007 (JCG: IPW), Lith, VD van per 11/17/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 300), Loof, D per 11/26/2007 (SSB: HELIKOPTER ONDERHOUD 300), Mourabit, A al per 11/5/2007 (SSB:WE VOERTUIGONDERHOUD), Smits, LCHM per 11/3/2007 (EHV:FLIGHTPLANNING), Spek-van Deún, J.C. per 9/2/2007 (SM&PL/IP FD&GDNBEH/LOG KLU), Theunissen, KACMM per 11/3/2007 (EHV:PVE BRANDWEER), Wolf, R de per 11/26/2007 (SSB:WE FASE ONDERHOUD COUGAR), Zuidema, LC per 11/17/2007 (VKL: WE POO F-16) Sergeant Achterhof, LB per 8/30/2007 (LW:SIE VLIEGVEILIGHEIDSUITR.), Baltis, M.M.M. per 7/12/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 300), Besten, C.M. den per 10/19/2007 (SSB: HELIKOPTER ONDERHOUD 298), Boer, G de per 8/30/2007 (LW:SIE VLIEGVEILIGHEIDSUITR.), Brussel, RL van per 8/3/2007 (GZRY:LBB LOGISTIEK), Crombag, F.P.H. per 10/12/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 298), Erhardt, RM per 5/22/2007 (LW:CIS MAINTENANCE), Essers, H. per 9/27/2007 (VKL:WE AVIONICATECHNIEK), Geraedts, A.M. per 7/12/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 300), Haak, M. per 10/23/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 298), Heer, C.W. de per 11/5/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 298), Hilligehekken, W.M. per 9/17/2007 (EHV:OPSLAG), Hoek, J.O. per 9/24/2007 (GZRY:ME MATERIEELVOORZIENING), Kooistra, J. per 7/13/2007 (EHV:CIS MAINTENANCE), Mennen, N. per 7/13/2007 (EHV:CIS MAINTENANCE), Quist, M. per 10/12/2007 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 298), Schel, RPH per 11/5/2007 (VKL: WE VLIEGTUIGHULPAPP.), Taal, J.A. per 9/17/2007 (EHV:OPSLAG), Thomassen, F.G.W. per 9/21/2007 (GGW:VOORRAADBEHEER 951), Valkering, B. per 10/12/2007 (SSB: HELIKOPTER ONDERHOUD 298), Voortjes, T.F. per 9/17/2007 (LSK:WC GENEESK LOGISTIEK (WGL)), Wagner, S.M. per 9/24/2007 (GZRY:DISTRIBUTIECENTRUM), Yildirim, T per 10/18/2007 (VKL:WE POO F-16)

Korporaal der eerste klasse Gijzen, RMM per 10/26/2007 (GGW:GW PATRIOT CREW 3 FP 2 802), Hoeflaken, CH van per 9/7/2007 (GGW:GW PATRIOT CREW 1 FP 2 802), Murk, M per 11/7/2007 (VKL: WE POO F-16), Vleeming, M per 11/1/2007 (GGW:MOTORTRANSPORT VLUCHT 951), Willemsen, G per 11/7/2007 (VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD) Korporaal Grasman, A per 11/12/2007 (LW:621 OGRV PEL), Ham, S.W.S. van den per 11/12/2007 (LW:631 OGRV PEL), Kuperus, T. per 10/22/2007 (LW:SIE WEGTRANSPORT), Lemson, M.P.C. per 11/12/2007 (LW:631 OGRV PEL), Tijtsma, A.J. per 11/2/2007 (LW:SIE WEGTRANSPORT), Venema, A. per 10/23/2007 (LW:SIE DEELSYSTEMEN), Woudstra, H.G. per 10/26/2007 (LW:SIE WEGTRANSPORT) Soldaat der tweede klasse Jans, H. per 11/12/2007 (LW:631 OGRV PEL), Meulen, G van der per 11/12/2007 (LW:621 OGRV PEL), Saïdani, T per 8/6/2007 (VKL: BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640), Winthagen, M.H.G. per 8/6/2007 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640) Schaal 10 Ginneken, IAS van per 9/1/2007 (SSB:STAF VKAM) Schaal 09 Lute, M.P. per 9/1/2005 (OKLU:GENEESKUNDIGE VERZORGING) Schaal 05 Poortvliet, PJ van per 10/1/2007 (OKLU:SIE OPSLAG & DISTRIBUTIE),

Luitenant-kolonel Klootwijk, GBW, (per 11/1/2007) Medewerker BS Majoor Peerlings-Jacobs, JCA, Drs., (per 11/1/2007) Hfd Bur Mngmnt Control Kapitein Yanez, D, (per 11/6/2007) Hfd Zorgsyst, Visser, E de, Drs., (per 11/1/2007) Arts, Kerkhoffs, E, (per 11/1/2007) Jr Guidance Meteoroloog, Herwaarden, JM van, (per 11/1/2007) P&O adviseur Eerste luitenant Kiran, Ö, Ing., (per 11/1/2007) Hfd Sqn Stfbur, Heijne, HRJ, (per 11/1/2007) Nivo 4 Off Tr vlieger F50/60, Dhondt, YCA, Ing., (per 11/1/2007) MDW OST&ANL TECH NIVO 2 Vaandrig Scholten, R.J.P., (per 11/1/2007) Cursisten VTO KLu Adjudant-onderofficier Span, JG, (per 11/1/2007) KLU Herplaatsing Extern, Sletering, R, (per 11/1/2007) Ass Commandovoering(X9), Schijvenaars, PJAM, (per 11/1/2007) KLU Herplaatsing Extern, Opgenoort, HCP, (per 11/1/2007) 1E MDW TECHN.VLUCHT KDC-10, Molijn, D, (per 11/1/2007) Sr. mdw. Beheer SSR-pool, Jongh, PJA de, (per 11/1/2007) Hopz Cis Resour Configmngmnt Sergeant-majoor Peters, WJF, (per 11/1/2007) Plv Vlchtchef/Loadm Cougar, Bruxvoort, J van, (per 11/1/2007) Debriefer Vo, Bakker, D, (per 11/1/2007) Opz Cis Maint Sergeant der eerste klasse Toebes, M, (per 11/5/2007) Groeps-/Wacht/Plv Pelcdt, Stroosma, KJ, (per 11/1/2007) Spec Cis Maint, Sredanovic, S, (per 11/1/2007) KLU Herplaatsing Intern, Leeuwen, D van, (per 11/1/2007) Techn Vot Cougar, Lagen, HJ van, (per 11/1/2007) Techn F16 Avt B, Japink, DCW, (per 11/1/2007) KLU Herplaatsing Extern, Heiningen, CG van, (per 11/1/2007) Onderbrandmeester Sergeant Vos, J de, (per 11/5/2007) Waarnemer, Lieverse, GA, (per 11/16/2007) Cursisten 4 KLu Koporaal der eerste klasse Winters, J, (per 11/17/2007) Kpl Bewaker, Wilbers, FAWJ, (per 11/1/2007) Brandwacht, Schoonis, S, (per 11/23/2007) Hondengeldr, Rengers, JJG, (per 11/5/2007) Ass Wapentechn F16, Ramos, II, (per 11/9/2007) Ass Gnk Verz, Otten, GA, (per 11/1/2007) Brandwacht, Oers, DDJM van, (per 11/5/2007) Kpl Bewaker, Nengerman, S, (per 11/1/2007) Ass Gnk Verz, Neijs, GHC, (per 11/1/2007) Kok, Loon, DFG van, (per 11/26/2007) Kpl Ogrv, Kwidama, SJ, (per 11/6/2007) Kpl Ogrv, Kuijs, SJC, (per 11/1/2007) Hondengeldr, Fietje, PI, (per 11/1/2007) Chauf, Bouhouch, S, (per

11/4/2007) Ass Gnk Verz, Boogaart, ELH, (per 11/5/2007) Kpl Bewaker, Bijlsma, VZ, (per 11/16/2007) Ass Mat Behrdr, Benthem, RP van, (per 11/13/2007) Chauf, Akkermans, JM, (per 11/1/2007) Chauffeur Dvvo, Aken, D van, (per 11/26/2007) Kpl Bewaker Korporaal Krijgsman, R, (per 11/30/2007) Nivo 3 Ooff AVT Cougar, Fredriksz, R., (per 11/1/2007) Nivo 3 Ooff OGRV, Boxman, S.A., (per 11/1/2007) Nivo 2 Kpl GU Automontage Soldaat der eerste klasse Brouer, N., (per 11/21/2007) Nivo 3 Ooff Loadmaster Cougar Soldaat der tweede klasse Tjeerdsma, M, (per 11/6/2007) Nivo 2 Kpl Transport POL, Schierbeek, R.S., (per 11/1/2007) Nivo 2 Kpl GU Mech Soldaat der derde klasse Wit, DW de, (per 11/13/2007) Innitiele Opleiding KLu, Wijk, TG van, (per 11/15/2007) Cursisten 1 KLu, Vlaar, M., (per 11/30/2007) Nivo 3 Ooff VO KDC-10, Vissers, J.M.J., (per 11/1/2007) Nivo 2 Kpl Brandweer, Ulrich, M., (per 11/6/2007) Nivo 3 Ooff VO Chinook, Pothoven, JJ, Ing., (per 11/15/2007) Innitiele Opleiding KLu, Martens, B, (per 11/8/2007) Cursisten 2 KLu, Mark, RM van der, (per 11/12/2007) Innitiele Opleiding KLu, Looijenga, J, (per 11/16/2007) Nivo 2 Kpl ALVD Lan Patriot, Liebrechts, V, (per 11/8/2007) Cursisten 2 KLu, Hundersmarck, C.C., (per 11/7/2007) Nivo 3 Ooff VO Chinook, Huipen, E.J., (per 11/6/2007) Nivo 3 Ooff VO Cougar, Houten, L van, (per 11/29/2007) Cursisten 4 KLu, Holdinga, SA, (per 11/8/2007) Cursisten 2 KLu, Haren, REJG van, (per 11/22/2007) Cursisten 4 KLu, Figiel, J, (per 11/12/2007) Cursisten 1 KLu, Faassen, S.F.J., (per 11/10/2007) Nivo 1 Sld Bewaking, Evertse, C, (per 11/9/2007) Cursisten 1 KLu, Broeren, W, (per 11/15/2007) Innitiele Opleiding KLu, Alphen, C van, Ing., (per 11/16/2007) Cursisten 4 KLu Schaal 11 Kuiper-Koevoets, C, Drs., (per 11/1/2007) KLu Herplaatsing Extern Schaal 10 Bastiaans, E, (per 11/27/2007) Hfd Gnk Verzorging Schaal 09 Werkhoven-Begthel, JA van, (per 11/1/2007) KLu Herplaatsing Extern, Tintelen, JAHC van, (per 11/1/2007) KLu Herplaatsing Extern Schaal 06 Sturing, R., Drs., (per 11/1/2007) Mdw Stafbureau Logistiek Schaal 05 Hoo, SGC de, (per 11/27/2007) Mdw Gnk Verz, Bloem, W, (per 11/1/2007) Mdw Admin,

39


de Vliegende Hollander

Recommend Documents