de Vliegende Hollander

de Vliegende Hollander Jaargang 69 | nummer 7-8 | augustus-september 2013

Europese training voor transportvliegers

C-130 in Spaans stof Nieuwe bezuiniging: ‘In het belang van Nederland’ Herdenking, onthulling en sluiting op 1 juli Vader en zoon op uitzending

Column

INDEX

4

van de Commandant Luchtstrijdkrachten 4 | ‘In het belang van Nederland’

De nota van de minister betekende slecht nieuws voor Defensie, wederom. Alle krijgsmachtdelen moeten opnieuw materieel afstoten en personeel ontslaan. Maar gelukkig is er ook positief nieuws.

8 | Hercules in Spanje Foto: Angel Del Cueto, Lockheed Martin

‘Door nu richting te kiezen, zetten we in op een toekomstbestendige krijgsmacht die militair relevant is’

8

Tijdens de European Air Transport Training op en rondom Zaragoza leerden bemanningen van Europese transportvliegtuigen tactisch vliegen. Vanuit Nederland nam een C-130 deel.

Prinsjesdag 2013 macht. De luchtmacht mag dan wel de ‘beheerder’ zijn van die luchtvloot, maar zij voert haar taken uit voor de veiligheid en vrijheid van handelen van alle collega-militairen. Met het voorgenomen besluit meer in de helikopters te investeren, op termijn de tankvliegtuigen te vervangen en de F-16’s, kan ik mijn mensen met een gerust hart op missie sturen. Zij kunnen hun werk veilig doen en zijn in staat de missie daadwerkelijk uit te voeren.

12 | Samen op uitzending

Hoe is het om als vader en zoon samen op uitzending te gaan. Adjudant Erick Stoutjesdijk en zijn zoon korporaal 1 François namen tegelijk deel aan de Patriot-missie in Turkije.

14 | Veteranendag

29 juni was een dag vol respect en waardering waarbij duizenden veteranen in de Haagsche binnenstad werden toegejuicht door vele tienduizenden belangstellenden.

Terug naar de sessies op 17 en 18 september. De opkomst op de diverse locaties was groot, de kwaliteit van de vragen die u mij stelde van hoog niveau. En ondanks het slechte nieuws stond er een trotse commandant voor u. U hebt mij wederom laten zien dat wij met zijn allen deze bezuinigingen weer het hoofd gaan bieden. Ik heb u beloofd voorop te lopen, daaraan mag u mij houden.

18 | 1 juli herdenking

Voor de Koninklijke Luchtmacht was 1 juli het officiële moment voor het eeuwfeest. De dag begon met de herdenking en vervolgens een ceremonie bij het monument op Soesterberg.

22 | Laatste luchtmacht JPOW

Twaalf keer leidde de luchtmacht de oefening JPOW die een wereldwijde reputatie opbouwde en zeer populair is onder de deelnemende landen. Volgend jaar neemt de KL het stokje over. Foto: Martin Gesenhoff

‘Dit moet de Europese variant worden van het Amerikaanse Advanced Airlift Tactics Training Center’

14

24 | Onthulling ‘Brik’

Een eerbetoon aan de honderdjarige luchtmacht. Die intentie van inwoners van Soesterberg kwam uit. Een stalen replica van de het eerste Nederlandse militaire vliegtuig siert nu het dorp.

26 | Polly Grey terug bij 322

Waar is de eerste grijze roodstaartpapegaai van 322? Niemand die het wist. Tot een foto op internet opdook. Na bijna zeventig jaar is het (opgezette) beestje terug bij het squadron.

28 | Militaire Luchtvaart Museum gesloten

Na net geen 45 jaar gingen de deuren van het MLM dicht. Het museum bestaat niet meer, maar gaat over ongeveer een jaar samen met het Legermuseum. Dan opent het Nationaal Militair Museum.

Foto: Fons Strijbosch, AVDD

‘Het uitkomen van de Nota ‘In Het Belang Van Nederland’ op Prinsjesdag betekende het einde van een periode van onzekerheid na de eerdere aankondiging van onze minister over nieuwe bezuinigingen op de krijgsmacht. Het was ook slecht nieuws voor de luchtmacht, met name voor de vliegbases Leeuwarden en Eindhoven en het AOCS Nieuw Milligen. Ik ben op Prinsjesdag en de woensdag daarna alle onderdelen afgereisd en heb hierbij alle buiten het CLSK geplaatste collega’s uitgenodigd aanwezig te zijn. Ik heb de staf van de Air Task Force in Afghanistan gesproken en de reducties binnen de luchtmacht toegelicht. Daarbij heb ik uitgedragen hoe ik de toekomst zie en welke reductiemaatregelen ik daarvoor neem. Ik heb hier verantwoordelijkheid voor genomen en doe dat ook voor de consequenties ervan.

30 | Air Task Force

Het grootste deel van de Nederlandse militairen is teruggetrokken uit Afghanistan. Maar het luchtmachtdetachement blijft en vliegt met F-16’s dagelijks missies voor de ISAF. Foto: Remco Lassche, AVDD

‘Waardering was lange tijd helemaal niet vanzelfsprekend, maar we boeken vooruitgang’ Omslagfoto: In een grote wolk stof stijgt een Nederlandse Hercules op vanaf dirt strip Ablitas, een onverharde baan die gebruikt werd voor de European Air Transport Training in Zaragoza. Foto: Martin Gesenhoff

DE VLIEGENDE HOLLANDER 2

35 | Eerbetoon Gus Winkel

Eén van de bekendste Nederlandse oorlogsvliegers overleed op 17 augustus in Nieuw Zeeland. Kapitein bd Gus Winckel, oud-vlieger op de B-25 Mitchell, werd honderd jaar.

VASTE RUBRIEKEN 17 | Mensen en Mutaties 34 | Lees-en kijkwijzer 36 | Journaal 39 | Colofon 40 | Fotopagina

Alle sessies om het personeel te informeren begonnen met de videoboodschap van onze minister. Ik vind het belangrijk als reactie op berichten in de media hier duidelijk te maken dat onze minister hard gestreden heeft voor de krijgsmacht en dat ze daar, getuige de video, ook mee zal doorgaan. Ze heeft gestreden voor de gehéle krijgsmacht. Ik doel daarbij zeker niet alleen op het voornemen rond de aanschaf van de F-35, dat bij een positief besluit absoluut een positieve defensiebrede uitwerking zal hebben. Het gaat ook om onze helikopter- en transportvloot die een belangrijke rol blijft spelen binnen de krijgs-

Een element uit mijn speech wil ik herhalen vanwege het belang ervan. Mijn boodschap was tweeledig. Snijden en investeren, niet schaven en schrapen. Het snijden gaat over het uit de vloot halen van zeven F-16’s, het stilzetten van de Gulfstream per 1 januari 2014, het sluiten van AOCS Nieuw Milligen per 1 januari 2018 en het internationaal verankeren van luchttransport en de vliegbasis Eindhoven. Er is ook positief nieuws. Het in de toekomst omvormen van één F-16 squadron naar een UAV-squadron. Het investeren in de vervanging de F-16, introductie van de MALE UAV en het beschikbaar stellen van meer geld voor de helikopters zodat wij in staat zijn de balans tussen de vraag en het aanbod enigszins te herstellen. Ik heb u beloofd te vechten voor uw belangen, te streven naar minimale overtolligheid. Dat ik streef naar de balans tussen de belangen van de organisatie en die van het personeel. Ik herhaal nog graag één zin uit mijn speech: “Ik kan u alleen maar een toekomst bieden binnen de Koninklijke Luchtmacht als die een toekomst heeft. En samen met u heeft onze luchtmacht zeker een toekomst. We moeten dat wel elke dag kunnen bewijzen.” Ik reken op u. U kunt op mij rekenen.’

Wilt u reageren? Dat kan per [email protected]

3 DE VLIEGENDE HOLLANDER

ORGANISATIE

ORGANISATIE

Nota minister: krijgsmacht kleiner, maar blijft breed inzetbaar

De plannen zoals hier gepresenteerd zijn aan verandering onderhevig. Duidelijkheid is er pas na de behandeling van de Defensiebegroting, naar verwachting na 6 november.

Minister Hennis-Plasschaert stuurde op Prinsjesdag de nota aan de Tweede Kamer. Daarin stelt ze niet alleen de strategische richting van Defensie voor de toekomst vast, maar bepaalt ze ook de inrichting van de krijgsmacht binnen de financiële kaders:

Vooralsnog 37 F-35’s vervangen vanaf 2019 nu nog 67 F-16’s. In 2014 wordt dat aantal teruggebracht tot zestig. Het eerste Nederlandse F-35 testtoestel is op 31 juli overgedragen aan de Defensie Materieel Organisatie. Het beheer daarvan toestel is nu een verantwoordelijkheid van het Commando Luchtstrijdkrachten. Foto: sergeant-majoor Arnoud Schoor, AVDD

STIP op de horizon

Geruchten over het hoe en wat deden al lang de ronde maar minster Jeanine Hennis-Plasschaert kwam op 17 september met duidelijkheid voor het Defensiepersoneel. In de nota ‘In het belang van Nederland’ geeft zij aan hoe toekomstige krijgsmacht eruit ziet: operationeel duurzaam, betaalbaar, toekomstbestendig en internationaal inpasbaar. Die weg gaat gepaard met – wederom – bezuinigingen, maar gelukkig ook investeringen. Voor de luchtmacht is de langverwachte en gehoopte stip op de horizon gezet; de aanschaf van de F-35. C-LSK luitenantgeneraal Sander Schnitger licht de maatregelen toe. Tekst: Arno Marchand


• operationeel én financieel duurzaam • hoofdtaken uitvoerbaar door meer internationale samenwerking • breed inzetbare krijgsmacht in allerlei scenario’s Dit alles met een belangrijk verschil: het ambitieniveau wordt zodanig verlaagd dat de krijgsmacht naast kleine missies en nationale taken, één grotere operatie op zee, op land en in de lucht uitvoeren. Ook kiest het kabinet binnen het beschikbare budget voor vervanging van de verouderde F-16 door de F-35, en versnelling van de oprichting van het Cyber Commando. ‘Door nu richting te kiezen, zetten we in op een toekomstbestendige krijgsmacht. Een krijgsmacht die militair relevant is’, aldus de minister. Arbeidsplaaten De huidige reorganisaties en hervormingen en die van de afgelopen decennia trekken al lang een zware wissel op het personeel. ‘In het belang van Nederland’ heeft opnieuw gevolgen voor het aantal banen. ‘Dat gaat mij aan het hart’, zegt de minister. Naar verwachting verdwijnen door deze maatregelen de komende vijf jaar nog eens tussen de 2.300 en 2.400 arbeidsplaatsen. De nieuwe maatregelen raken niet alleen de operationele eenheden, maar ook het Commando DienstenCentra, de Defensie Materieel Organisatie en de Bestuursstaf. De verwachting is dat tussen de zeven- en negenhonderd medewerkers een baan moeten zoeken buiten Defensie. Bij de huidige reorganisatie gaan twaalfduizend

functies verloren. Het aantal collega’s dat hierdoor gedwongen moet afvloeien, is inmiddels bijgesteld van zesduizend naar 1.750. Luchtmacht ‘Onze minister gelooft in defensie. Zij heeft dat bewezen door zich keihard te maken voor de luchtmacht.’ Zo start Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Sander Schnitger zijn toespraak aan het personeel op de vliegbasis Leeuwarden. ‘Zij heeft zich met een bijzonder weerbarstig dossier staande gehouden en de vervanger van de F-16 binnengehaald. Daarvoor mogen we haar rustig dankbaar zijn. Opmerkingen in media dat hoge officieren haar niet steunen, zijn volgens mij schromelijk overdreven. Het geldt in ieder geval niet voor mij. Maar, weer slecht nieuws. Nederland wil bezuinigen. Defensie moet weer met minder geld haar taak uitvoeren. Dit betekent dat we een bedrag van 348 miljoen euro moeten ombuigen en bezuinigen. De luchtmacht wordt hierdoor geraakt. Opnieuw. Alweer. Snijden betekent keuzes maken. Opnieuw de kaasschaaf of prioriteiten stellen. Gaan we schrapen of schrappen? Aan de hand van deze vragen hebben wij als luchtmachttop de afgelopen weken de cruciale stap gezet: dit keer maatregelen die toekomstvast zijn. Snijden en tegelijkertijd investeren betekent keuzes maken. Dit zijn de door mij gemaakte keuzes: • Zeven F-16’s worden per januari 2014 stilgezet, maar blijven bij de luchtmacht inzetbaar als logistieke reserve • Eén F-16 squadron wordt omgebouwd naar een UAV squadron en gaat de eerste stappen met de F-35 in de VS zetten • Zoveel mogelijk samenvallend met de meet de introductie van de F-35 verandert de organisatie op de huidige Main Operating Bases. Eén MOB, Volkel, stuurt de F-35 operaties op beide velden aan


ORGANISATIE

ORGANISATIE

C-LSK Schnitger spreekt het personeel van de vliegbasis Leeuwarden toe, daarbij vergezeld door (v.l.n.r.) basiscommandant kolonel Gerbe Verhaaf, Directeur Personeel en Bedrijfsvoering commodore Fred Sotthewis, Luchtmachtadjudant Fred Bruins en Directeur Operaties commodore Dennis Luyt. Foto: Fons Strijbosch, AVDD

Personeel van de vliegbasis Leeuwarden luistert naar de toelichting van de C-LSK. Leeuwarden verandert in 2015 naar een zogenoemde Deployed Operating Base, met minimale basisfunctionaliteiten en een beperking van de overhead. Foto: Fons Strijbosch, AVDD

De toekomst voor het 334 Squadron ziet er anders uit. Naast de DC-10 – uit de vorige bezuiniging – wordt de Gulfstream per 1 januari 2014 afgestoten. De KDC-10’en worden op termijn vervangen door een Europees aan te schaffen multirole tankvliegtuig. Foto: adjudant Eric Vorstenbosch, AVDD

• De militaire luchtverkeersleiding gaat samen met de civiele variant op Schiphol en Maastricht. Dat proces liep al. De gevechtsleidingstaak gaat naar een alternatieve locatie. Opties daarvoor zijn een luchtmachtonderdeel, Schiphol, Maastricht of België. Het gevolg is dat AOCS NM zijn poorten sluit op 1 januari 2018. De luchtmacht blijft in ieder geval de verkeers- en gevechtsleidingtaak uitvoeren • Voornemen tot gezamenlijke QRA luchtruimbewaking met België van de Benelux • Eindhoven gaat zoals al eerder besloten over in civiele handen. Het luchtmacht luchttransport wordt in 2020 ondergebracht in een internationale geïntegreerde luchttransportcapaciteit. Hoe precies is nog niet bekend. Per 1 januari 2014 stoot het 334 Squadron de Gulfstream af.’

de inzet van onze luchtvloot en ondersteunende systemen. De huidige reorganisatie gooit de hele matlog-wereld ondersteboven. Nu een reductie opleggen, is niet productief en zal de luchtmacht beschadigen. Wel verandert het LCW, net zoals de KMSL en het CML de komende jaren met de organisatie mee, werkt nog efficiënter en verhoogt tegelijkertijd de materiële gereedheid. Terecht stelt u misschien de vraag waar blijft de staf? Die is in de huidige reorganisatie teruggebracht van vier naar drie directies en daarmee van 628 naar 374 functionarissen. Een reductie van veertig procent. Dat is nu het maximaal haalbare, maar ook voor de staf geldt dat werken in de nabije toekomst nog efficiënter moet.’

na operationeel opwerken in de VS, de eenheid vanaf 2017 op vliegbasis Leeuwarden wordt gestationeerd. We investeren dus in een nieuw jachtvliegtuig, onbemande vliegtuigen maar ook in de helikoptervloot en de transportcapaciteit. Het DHC kampt al jaren met een onbalans tussen taken en middelen en dat wordt hersteld. Door het aanvullen van de budgetten vergroten we de helikopterinzetbaarheid en herstellen we de vlieguren naar een acceptabel niveau. Daarmee verbeteren we het evenwicht tussen taken en middelen sterk. Hopelijk brengt dit rust en de mogelijkheid te focussen op wat goed gaat nog beter te doen.’

Efficiënter Het totaal van deze maatregelen betreft vierhonderd VTE’en. Volgens Schnitger allemaal ‘zuur maar onvermijdelijk’. In dit lijstje komen Woensdrecht met het Logistiek Centrum (LCW) en de Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL), het Defensie Helikoptercommando (DHC) en het Centrum voor Mens en Luchtvaart (CML) niet voor. ‘Dat is een zeer bewuste keuze van mij. De KMSL en het CML zijn verantwoordelijk voor het opleiden en trainen van onze nieuwe collega’s en daarmee essentieel voor onze toekomst. Wel draag ik de commandanten op dit nog efficiënter te doen. Het LCW is randvoorwaardelijk voor

Vooruit kijken ‘Het is niet niets’, gaat Schnitger verder. ‘Deze maatregelen raken ons direct of indirect allemaal. Maar we moeten vooruit. Gelukkig bracht onze minister vandaag ook goed nieuws. Het aanschaffen van de F-35 als opvolger van de F-16 is nu een besluit en maakt dat we vooruit kunnen kijken. Het geeft ook de relevantie van het luchtwapen aan. Dit is ook een verdienste van u. U heeft bewezen dat we ertoe doen.’ Een andere investering is die in een Medium Altitude Long Endurance (MALE) Unmanned Aerial Vehicle (UAV), een middelgroot onbemand vliegtuig. Dat wordt als nieuwe capaciteit vanaf 2015 uitgerold. ‘Dit voegt een belangrijke capaciteit toe aan het arsenaal van de luchtmacht. Ook hierop zullen we onze organisatie moeten aanpassen. Een UAV is echt iets anders dan een jachtvliegtuig. Ons uitgangspunt is dat

Blik in de Ops Room van het 711 Air Control Squadron van het AOCS Nieuw Milligen. Deze locatie sluit als luchtmachtonderdeel haar deuren in 2018, taken worden elders ondergebracht. Foto: sergeant-majoor Sjoerd Hilckmann, AVDD DE VLIEGENDE HOLLANDER 6

Europees In de komende jaren investeert de luchtmacht in een Europees project ter vervanging van onze vloot KDC-10’en en andere Europese tankvliegtuigen. ‘Met deze zogenoemde Multi Role Tanker Transport-vliegtuigen is deze essentiële capaciteit ook voor de toekomst zeker gesteld. Gevolg is wel dat onze tankervloot zal behoren tot een grotere Europese capaciteit. Het European Air Transport Commando, eveneens op

Eindhoven, speelt hierin overigens een belangrijke rol.’ De invoering van de F-35, UAV en op termijn een nieuwe tanker verlangen van de organisatie, van ons, om vroegtijdig hierop te anticiperen. Het zijn veranderingen die we nu al moeten inzetten. Het zijn kansen voor de luchtmacht en al haar medewerkers om een stap naar voren te zetten. Ik weet dat het wellicht moeilijk te geloven is, maar bij het maken van de keuzes heb ik voortdurend uw belang voor ogen gehouden. Echt waar. Ik kan u alleen maar een toekomst bieden in deze organisatie, als deze een toekomst heeft. Ik zal nog harder werken om onze stip op de horizon te realiseren. Ik verwacht dat u mij zult volgen. Tegelijkertijd heb ik begrip voor uw scepsis, echt. Wat ik van u vraag is samen met mij de toekomst van de Koninklijke Luchtmacht te bouwen. Ik zal er ondertussen alles aan doen om deze nieuwe bezuinigingen zo goed mogelijk uit te voeren en zich tot het uiterste inspannen om overtolligheid te voorkomen. Ik plan nu zo spoedig mogelijk na 6 november als de kamer de begroting van Defensie behandeld, u meer in detail over de maatregelen bij te praten.’

Het DHC, onder andere bij de Chinooks van het 298 Squadron, kampt al jaren met een onbalans tussen taken en middelen. Door het aanvullen van de budgetten wordt de inzetbaarheid hersteld en de vlieguren naar een acceptabel niveau getild. Foto: sergeant-majoor Arnoud Schoor, AVDD 7 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

REPORTAGE

C-130 bemanningen blijven laag boven Spaanse grond

Niet meer alleen van A naar B vliegen

Een wolk van stof verraadt het landen op, of het opstijgen vanaf de dirt strip Ablitas, in dit geval van een Nederlandse C-130. Foto: Martin Gesenhoff

Een C-130 van het 336 Squadron vliegt op zo’n vijfhonderd voet over heuvelachtig terrein naar de dirt strip Ablitas. De vlucht is allesbehalve rustig, want ondertussen moet de bemanning aanvallen van F/A-18 Hornets op hun toestel zien af te slaan. Als dat is gelukt, zet de crew na de tactische nadering de landing in op de korte onverharde landingsbaan. In een wolk van stof komt het toestel tot stilstand, zet met draaiende motoren de lading af of pikt er één op, en stijgt binnen een paar minuten in een zelfde stofwolk weer op. Tekst: kapitein Klaas Daane Bolier en Arno Marchand


Amerikaanse exchangevlieger bij het 336 Squadron Drew aan de Ops-balie in bespreking met Flight Controller eerste luitenant Willem Oskam en een Duitse majoor. Foto: Christian Decloedt

Dat is zo’n beetje de dagelijkse gang van zaken tijdens de European Air Transport Training (EATT) in Spanje. Want gelukkig betreffen de aanvallen van de Spaanse Hornets slechts een onderdeel van de internationale oefening. Daaraan doen twee bemanningen en één C-130 van het 336 Squadron mee. Tijdens deze tactische training vergen de crews twee weken lang het uiterste, niet alleen van zichzelf, maar ook van hun kist. Vlieggebied is – laag – boven het dorre Spaanse heuvellandschap waarvan de Bardenas Reales range deel uitmaakt. Daar nemen Spaanse luchtverdedigers de transportvliegtuigen vanaf de grond op de korrel. Kom je daar ongeschonden doorheen, dan droppen vliegtuigen hun (gesimuleerde) lading pallets met vracht of parachutisten boven de San Gregorio dropzone. Daarna is het koers

naar Zaragoza. ‘In essentie heb je dan alle zaken te pakken die wij hier beoefenen’, zegt detachementscommandant majoor Coos Duinhof. ‘Voor de bemanning – twee vliegers, een flight engineer en twee loadmasters – is zo’n vlucht twee uur lang keihard werken met de volledige uitrusting aan en de helm op.’ Tactisch vliegen Ieder onderdeel van de hierboven geschetste vlucht biedt voldoende uitdagingen voor de Nederlandse vliegers en hun toestel. ‘Hoewel een internationale oefening, kun je als deelnemend land in je oefendoelen prio’s aangeven’, geeft Duinhof aan. ‘Wij leggen dit jaar de nadruk op opereren vanaf een dirt strip, want zo’n korte onverharde landingsbaan hebben we in Nederland niet. En op


REPORTAGE

REPORTAGE

De snelste route van A naar B is volgens vlieginstructeur majoor Fred Drenth lang niet altijd de veiligste. Foto: Willem Helfferich

Bemanningen van transportvliegtuigen hebben er een flinke uitdaging aan uit het vizier van de lokaal gebaseerde Spaanse EF-18 Hornets te blijven. Foto: Christian Decloedt

Diverse landen stuurden een C-130 Hercules zoals Zweden (voorgrond) en Frankrijk. Foto: Armee de l’Air

tactisch vliegen, oftewel laag bij de grond blijven en zorgen dat je zo onzichtbaar mogelijk bent. Dat hebben wij eigenlijk nooit echt goed beoefend. Ten eerste heb je daarvoor in Nederland niet de ruimte en ten tweede ontbrak het materieel. Pas sinds begin dit jaar beschikken we over vier kisten. Daarvoor hadden we er maar twee en die werden continu ingezet voor uitzendingen en andere vluchtopdrachten zodat er weinig ruimte was voor tactische trainingen. Tactisch vliegen is de basis van het opereren met de C-130, vandaar dat we daarop de nadruk leggen. Het oefengebied met al die heuvels is daarvoor ideaal. Herculesvliegers kunnen over het algemeen best wel wat tactische lessen gebruiken, vindt majoor Fred Drenth, als C-130 vlieginstructeur toegevoegd aan de oefenleiding. ‘Zij zijn toch gewend om de snelste route van A naar B te kiezen, maar die is lang niet altijd de veiligste. Een weg moet je bijvoorbeeld altijd kruisen; hoe langer je er aan parallel vliegt, hoe meer kans dat je vanuit een voertuig onder vuur genomen wordt.’

opportunity worden. Bijvoorbeeld wanneer je een fighter op weg naar huis passeert die nog wat brandstof en munitie overheeft. Daarom is het waardevol ook dit soort scenario’s te trainen.’ Oefendoelen genoeg dus voor de vrachtvliegers. Duinhof toont zich dan ook uitermate tevreden met alle mogelijkheden die de EATT biedt.

Cargo airdrops Ook het droppen van vracht vanuit de lucht staat bij het 336 Squadron nog in de kinderschoenen, geeft Duinhof aan. ‘Dat hebben we eigenlijk nooit in het echt gedaan.’ De crews droppen tijdens de training dan ook regelmatig dummyladingen vanuit de lucht. Duinhof: ‘Dat gaat belangrijk voor ons worden, omdat het KCT zogenoemde autonome valschermen aanschafte. Deze parachutes maak je vast aan een pallet die je vervolgens vanaf grote hoogte dropt. Met behulp van een GPS systeem stuurt de parachute zichzelf naar de aangewezen plek. Het voordeel hiervan is dat wij onze hoogte en snelheid kunnen aanhouden, zodat de vijand geen idee heeft van wat er gedropt is. Tijdens de EATT oefent de bemanning nog met de conventionele manier van cargo droppen. ‘We zetten de pallet met parachute voor de vlucht op de ramp’, zegt loadmaster adjudant Bart Kramer. ‘Zodra

Hoofd gezondheidscentrum vliegbasis Eindhoven luitenant-kolonel Ernst Verhulst, nam aan het EATT deel in het Aeromedevac team. Foto: Martin Gesenhoff

‘We zitten nu wat ruimer in de kisten en dat biedt mogelijkheden om de bemanning meer te laten oefenen. Zo kunnen we de C-130 straks veel multifunctioneler inzetten in plaats van alleen maar spullen van A naar B vliegen.’

European Defence Agency De EATT is een initiatief van het European Defence Agency (EDA). Dit agentschap van de Europese Unie heeft tot doel de samenwerking op Defensievlak te bevorderen. Een van de manieren om dit te doen is via ‘pooling and sharing’, oftewel het bundelen van schaarse capaciteit, zoals transportvliegtuigen. Daardoor kunnen deze middelen veel efficiënter ingezet worden. In 2008 lanceerde de EDA het initiatief om te komen tot een Europese luchttransportvloot. Veertien lidstaten waaronder Nederland hebben zich daaraan verbonden door het tekenen van een ‘letter of intent’. De EATT is een van de eerste zichtbare resultaten daarvan. Vorig jaar werd deze training voor de eerste keer gehouden met zes landen waaronder Nederland. Dit jaar zijn acht lidstaten vertegenwoordigd en hebben vier landen waarnemers gestuurd om te bepalen of zij in de toekomst meedoen.

Zorg voor de kist op het platform van Zaragoza. Foto: Armee de l’Air

we boven de dropzone zijn, trekt de vlieger het toestel naar boven. Op dat moment snijden wij de sjorbanden door, waarna de lading het vliegtuig uitrolt en de parachute opent.’ Sitting duck Tijdens de EATT zoeken Spaanse F-18’s in de lucht naar de langzamere transporttoestellen. Op dat moment zijn flares en stuurmanskunst de enige verdedigingsmiddelen. ‘Door op het juiste moment uit te wijken en je flares te gebruiken, ben je in een C-130 zeker geen sitting duck’, beweert Duinhof. Tijdens de vorige EATT wisten hij en Drenth een kwartier lang een Hornet van zich af te houden. ‘In het echt zullen wij natuurlijk zelden als eerste een onveilig gebied binnenvliegen zonder bescherming van jachtvliegtuigen. Maar je kunt natuurlijk altijd een target of

Overzicht van het goed gevulde platform van Zaragoza met Duitse C-160’s, Herculessen uit België, Frankrijk. Nederland, Spanje en Zweden, Tsjechische en Spaanse CN-295’s, Italiaanse C-27 en Franse CN-235. Foto: Martin Gesenhoff DE VLIEGENDE HOLLANDER 10

Volgens detco Duinhof is het erg leerzaam om gezamenlijk te trainen zodat een gestandaardiseerde aanpak ontstaat. Foto: Willem Helfferich

Werken aan een gestandaardiseerde aanpak Iedere EATT-deelnemer krijgt veel ruimte om zijn eigen oefendoelen te realiseren tijdens de training, maar de nadruk ligt op het oefenen in internationaal verband. ‘Er staat bijvoorbeeld ook formatievliegen – met verschillende types – op het programma’, geeft Duinhof aan. Dan moet je goed op elkaar ingespeeld zijn en, belangrijk, je moet dezelfde ‘taal’ spreken. Ieder land hanteert globaal wel dezelfde procedures maar daarin zitten onderling nog wel wat verschillen. Daarom is het erg leerzaam om hier met elkaar te trainen zodat er een gestandaardiseerde aanpak ontstaat.’ De European Air Transport Training Course (EATTC), een tactische cursus voor Europese transportvliegers, moet die standaardisering van procedures en werkwijzen uiteindelijk borgen. Duinhof: ‘Dit moet de Europese variant worden van het Amerikaanse Advanced Airlift Tactics Training Center, kortweg AATTC. Die staat ook open voor Europese deelnemers maar je moet eerst de oceaan over en dat is duur en kost veel tijd. Daarnaast is er beperkt ruimte voor Europese deelnemers.’ Regelgeving en restricties Tijdens de EATT worden al druk plannen gemaakt voor de EATTC. Drenth vliegt als mentor mee met de crews van de andere landen en de Nederlanders krijgen een ervaren buitenlandse vlieger mee. ‘We zijn nog niet zozeer instructeurs, maar vooral observator, ’ geeft hij aan. ‘Zo krijgen we per land een goed beeld van het niveau van de

crews. Dan weten we ongeveer wat het uitgangspunt voor de nieuwe cursus moet zijn.’ Niet alleen het niveau van de vliegers is daarvoor bepalend. In een multinationale omgeving heb je ook nog eens te maken met nationale regelgeving en restricties. ‘In sommige landen mogen transportvliegers bijvoorbeeld niet lager vliegen dan duizend voet,’ aldus Duinhof. ‘Willen zij meedoen aan de EATTC, dan moet eerst hun nationale wetgeving aangepast worden.’ Beren Nationale restricties, verschillende procedures en uiteraard diverse types vliegtuigen maken het dus geen eenvoudige klus om te komen tot een eenduidige cursus. Toch wegen deze beren op de weg niet op tegen de voordelen van een EATTC vinden Drenth en Duinhof. ‘Het bespaart ten eerste kosten omdat we niet meer naar de Verenigde Staten vliegen, zegt laatstgenoemde, ‘en ten tweede kunnen we met zijn allen een veel hoger tactisch peil bereiken dan ieder land afzonderlijk. Ten derde, als iedere transportvlieger dezelfde opleiding heeft, kun je veel makkelijker andere landen ondersteunen. De werkwijze van buurlanden is immers precies dezelfde als van “eigen” vliegers.’ Volgend jaar is de EATT in Bulgarije. ‘Daar kun je tussen echte bergen vliegen en dat levert weer heel andere uitdagingen op voor de crews’, besluit Duinhof.


ACHTERGROND

ACHTERGROND

Vader en zoon Stoutjesdijk met Patriots op uitzending

generaties op missie Vader en zoon; je komt ze in de krijgsmacht vaker tegen. Maar daadwerkelijk samen op uitzending, dat blijft bijzonder. Het overkomt adjudant Erick Stoutjesdijk en zijn zoon, korporaal 1 François, wanneer ze beiden worden aangewezen voor de Patriotmissie in Turkije. Eenmaal in het gebied lopen de ‘Stoutjesdijkjes’ niet de deur bij elkaar plat. Een vaderlijk advies op z’n tijd moet echter wel kunnen.

‘Hij is getrouwd met de KLu’

‘Zo nu en dan een vader en zoon moment’

‘Apart is het zeker’, begint vader Erick (52). ‘Dagelijks hoor ik van collega’s: “Ik zag je zoon nog”. We hebben natuurlijk allebei ons eigen werk en draaien zodoende verschillende shifts. Maar we proberen zo nu en dan een vader en zoon moment te plannen. Bijvoorbeeld samen kebab eten of een bakkie doen.’ Terwijl zoon François (22) als hulplanceerder zorgt dat de Patriot launchers inzetbaar blijven, is Erick verantwoordelijk voor de Nederlandse Force Protection op de Turkse luchtmachtbasis Incirlik. ‘Het is mijn derde uitzending, dus ik wist grotendeels wat me te wachten stond. Toch is er een hoop veranderd. Toen we en jaar of tien geleden met de Patriots in Diyarbakir stonden, draaide de luchtmacht de missie logistiek zelfstandig. De lijnen waren lekker kort. De landmachtmanier is dus best wennen.’

niet dat de familieleden elkaars gezelschap continu opzoeken. Integendeel. Op wat handigheidjes van zijn vader en praktische tips ‘voor op uitzending’ na, regelt François het liefst alles zelf. ‘We hebben bewust gekozen om niet samen een slaapruimte te delen. Dat zou niet goed zijn. Hij moet lekker bij zijn eigen crew liggen’, meent Erick. ‘Bovendien maakt hij zijn eigen keuzes. Ik steun en adviseer hem waar nodig, maar iedereen loopt in zijn militaire carrière tegen muren op. Daar leer je van.’

Tekst: kapitein Marlous de Ridder | Foto’s: sergeant-majoor Sjoerd Hilckmann, AVDD

Gevormd Terwijl Erick als luchtmachter in hart en nieren met weemoed terugdenkt aan die tijd, weet François niet beter. De jonge korporaal koos na een oriëntatiejaar bij de landmacht in 2010 voor de genie, maar stapte over naar het ‘paarse’ Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC). Bij die eenheid viel hij met de neus in de boter, want de luchtverdedigers stonden vorig jaar op de rol voor de Compagnie in de West, een tijdelijke tewerkstelling van vier maanden op Curaçao. ‘Een ontzettend leerzame tijd omdat je daar als infanterist wordt ingezet’, vertelt François. ‘Ik ben blij dat hij de ervaring heeft om lang van huis te zijn’, vult Erick aan. ‘Het heeft hem hoe dan ook gevormd en daar doet hij in Turkije zijn voordeel mee.’ Eigen keuzes Met beide Stoutjesdijkjes in het missiegebied is het gemis voor het thuisfront extra zwaar. Erick: ‘Ik bel elke dag met thuis. Mijn vrouw is nu vooral op zichzelf aangewezen. Het fijne is wel dat ik haar ook meteen van haar zoon op de hoogte kan houden.’ ‘En, mijn moeder is er nu in één keer vanaf’, lacht François. Samen in Turkije betekent


Trots François: ‘Maar jij bent wel echt getrouwd met de KLu. Dat heb ik minder.’ ‘Was’, verbetert Erick. ‘Soms denk ik: dit is mijn luchtmacht niet meer. Al die bezuinigingen maken het er niet beter op. Ik maak me daar best zorgen over.’ Dat Erick nog één keer op uitzending mag met zijn zoon maakt veel goed. ‘Ik zie hoe professioneel hij in zijn werk is. Dat maakt me verschrikkelijk trots.’

Missie Turkije Nederland heeft onder de naam 1 (NLD) Ballistic Missile Defence Task Force (BMDTF) twee Patriot-luchtverdedigingssystemen in Turkije geplaatst om het grondgebied en de bevolking te beschermen tegen mogelijke raketaanvallen vanuit Syrië. De ene Fire Unit opereert vanaf luchtmachtbasis Incirlik, thuisbasis van het 10th Tankerbase Command, de andere staat op het civiele vliegveld van Adana. De Patriots hebben een puur defensieve taak en bieden geen ondersteuning aan een no-fly zone of offensieve operatie. De derde lichting Patriot-militairen is sinds eind september actief in het gebied. De 1 (NLD) BMDTF staat onder leiding van kolonel Erik Abma (KLu), normaliter Commandant DGLC.


EVENEMENTEN

EVENEMENTEN

85.000 bezoekers op jaarlijkse Veteranendag

Delen doe je met elkaar Duizenden veterenen, toegejuicht en geklapt door nog veel meer duizenden toeschouwers. Voor de negende keer was Den Haag het toneel van de Nationale Veteranendag. Op zaterdag 29 juni defileerde een gevarieerde stoet door het centrum van de Hofstad waar het zich presenteerde aan – voor het eerst – koning Willem-Alexander, later gevolgd door een informeel samenzijn op het Malieveld. Een feest van herkenning met het ophalen van herinneringen als jaarlijks terugkerend centraal thema. Een fotoverslag.

‘Thank you for serving’ De aftrap van een dag vol respect en waardering vindt plaats in de Ridderzaal door premier Mark Rutte. ‘Veteranen worden in onze huidige samenleving herkend en erkend. Uw talenten en ervaring worden gezien, uw verhalen worden gehoord. En uw persoonlijke pijn wordt gedeeld.’ Aansluitend spreekt minister van Defensie Jeanine Hennis-

Plasschaert op het Binnenhof een selecte groep militairen toe. De meesten van hen keerden recent terug uit onder meer Afghanistan, Kosovo, het Midden-Oosten en Zuid-Sudan. ‘“Thank you for serving”, is in Amerika veel gehoord. Op straat, in winkels en waar dan ook. In Nederland is die openlijke waardering lange tijd helemaal niet zo vanzelfsprekend geweest. Maar we boeken vooruitgang. Een dag als vandaag speelt daarin een belangrijke rol.’

De Kapel van de Koninklijke Luchtmacht luisterde de ceremonie in de Ridderzaal op.

CDS generaal Tom Middendorp reikt de ISAF-herinneringsmedaille uit aan sergeant 1 Joost Rijnsent, Algemeen Militair Verpleegkundige in Den Helder.

Veteranen buiten dienst reiken medailles en Veteranenspelden uit aan collega’s in actieve dienst. Foto: Zadrach Salampessy

Koning Willem-Alexander neemt voor de eerste keer in zijn rol als staatshoofd het traditionele defilé af. Hij draagt geen rangonderscheidingstekens, maar het koninklijk distinctief.

Tekst: Arno Marchand | Foto’s: Remco Lassche, AVDD

In een lang lint trekken ruim honderd detachementen waaronder deze luchtmachtmilitairen in DT door de Haagse binnenstad.



Mensen & Mutaties

EVENEMENTEN

Bevorderingen militairen Luitenant-kolonel Ruiter L de - LW:BUR FORCE PROTECTION Biekram R - Afd Medische Advisering Majoor Ruiter L de - LW:BUR FORCE PROTECTION Reeb RJ - DCIOD: Afdeling P&O Kapitein Roeffen BJA - VKL:P&O ADVIES Meerten PRE van - VKL:INLICHTINGEN EN VEILIGHEID Piek HA - LSK:PL INVOERING MALE UAS Eerste luitenant Nieuwkomers in het defilé zijn de twaalf speurhonden van de luchtmacht. Samen met hun geleiders zijn ze in Afghanistan ingezet voor het opsporen van explosieven.

Vaandels van de vier operationele commando’s op de Kneuterdijk.

Ruim 85.000 bezoekers, evenveel als bij de vorige editie, zagen onder andere deze luchtmachtmilitairen tijdens het defilé op de Kneuterdijk.

Steenhuis JA - DCIOD: JFC-HQ Brunssum Wuijts TM - KMSL:BUR ONTWERP&ONTWIKKELING Boshuizen A - AOCS:KNT INLICHTINGEN & VEILIG Dorrestein MAP - JMG:AFD WEERDIENST Amerongen FML van - MMP Order Entry Hebing JLB - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL1 Buitenhuis S - KMSL:ONDERD. COORDINATIE CENTR Steutel M - LCW:BMOS COM SYSN Beckmann H - LCW:LM BUR PATRIOT&UAV Schaik T van - LSK:SIE IV-BEHEER Derks KGAM - VKL:STAF OPERATIONELE ONDERST Eck D van - LCW:PE ON EQMT BDFBUR Haar H van der - LCW:VERWV BUR LCW OST Yazidi S el - EHV:BUR BEDRIJFSANALYSE Miralles Blay RJ - Afdeling Braster J - EHV:ME MATERIEELVOORZIENING Kuin XCE - AOCS:WERKCENTRUM C2-SYSTEMEN Jonkers JR - DHC:932 MAT VERWERVING Wentink JB - VKL:PLANNING CELL LOG Canrinus JD - LW:CIS OPERATIONS Tweede luitenant

Het Malieveld met daarboven een deel van het luchtdefilé, vormt net als voorgaande jaren het feestelijke hart met muzikale optredens, activiteiten en demonstraties. Voor velen is dit de plek waarom het draait. Het betekent weerzien met oude vrienden. Want het defilé is mooi, maar niemand begrijpt hoe het écht ‘daar’ was. Dat kun je alleen met elkaar delen. Foto: Marco Ferrageau

Trouw JC - AOCS:711 SQN (AIR CONTROL SQN) Brundel MS - AOCS:OPERATIEN LVL SIE C Vriend LWR - EHV:CIS OPERATIONS Loermans PJW - Bureau Ondersteunende Diensten Brundel MS - AOCS:OPERATIEN LVL SIE C Dubbelman JAG - KMSL:CIS MAINTENANCE Adjudant-onderofficier Boot PF - LCW:PE ON EQMT CL J&LVTGN Sergeant-majoor Gellekom M van - DHC:PH OPS KNT OPS INTELL Sergeant der eerste klasse Kerssemeijer K - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEH MEGU Smeekens J - KMSL:BUREAU INL. & VEILIGHEID Scholtens F - DHC:931 CIS MAINTENANCE Sergeant Woudenberg JS - DHC:301 OPS VLUCHT 4 Kamp LCW van der - DHC:301 G&O VLUCHT 2 Rol PJ - 802SQN/2PATRIOTFU/3CREW Platt RFHLL - DHC:930 WE SCHILDER/KUNSTSTOF Zundert NHC van - DHC:930 WE SCHILDER/KUNSTSTOF Drent RA - DHC:930 WE SCHILDER/KUNSTSTOF Heijnen PC - VKL:CIS OPERATIONS Bijl TJ van der - LCW:PACER ICSS PROJECT Banse MP - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 322 Routier DM - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 322 Bakker DK - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323 Meer SPC van der - 802SQN/1PATRIOTFU/1CREW Wattenberg DJ - DHC:930 WE BASE APACHE Akkermans AHM - 802SQN/1PATRIOTFU/2CREW Tol KB van - 802SQN/2PATRIOTFU/1CREW Verbruggen WM - EHV:DOCK 2 C-130 Mientjes RKM - EHV:DOCK 1 C-130


Korporaal der eerste klasse Falhaber A - Opleidingen Woensdrecht Sekyireh JA - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323 Dekker M - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 HS Lent L van - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4 Verbakel SPJ - EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELING Waller Diemont AN - VKL:SIE VLIEGVEIL. UITRUSTING Zee RJS de - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4 Langeveld J van - DHC:300 G&O VLUCHT 4 Boone RH - MarItiem Vliegkamp De Kooy Pelt TGJ van - Vlb Gilze Rijen

mei

Sergeant Bos B - LSKBOE:OPL NLDA LANG MODEL MWO Groenendijk RJ - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Korporaal der eerste klasse Hollemans MR - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEH MEGU Kokx CTM - DHC:932 MAT ONTVANGST Meuwissen R - VKL:WE WAPENTECHNIEK Muijres RJG - 802SQN/C2/BUR CIS Opgenhaffen PRJM - Bewaking Eindhoven Pikee HS - Transportgrp 1 WE PV

Korporaal Sleijpen J - DHC:930 WE VVU Hildering F - VKL:SIE MUN ASSEMBLAGE&TRANSP Geurts M - EHV:CIS OPERATIONS Martens BJW - KMSL:CIS MAINTENANCE Boot TT - 802SQN/2PATRIOTFU/1CREW Welles RA - LW:PVE VLIEGDIENST Koot MW - EHV:CIS OPERATIONS

Klop MH - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Kooten B van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Roelofs D - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Scholte R - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Ontslag militairen

Muller JMJ - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Korporaal

Soldaat der tweede klasse Kolonel Boots RFHJ - Project Organisatie Campo JM à - LSK:AFD P-PLAN & KETENBEHEER Peters AAP - IFB NCS NPC Luitenant-kolonel Meij A van der - Protestantse GV CLAS Verhulst RJB - CL OOV OIV Majoor Jansen MEM - LSK:SIE FINANIEEL ECON. ZAKEN Melters RH - IFB NCS NAEW Noltes H - HFEG/HQHRF/OPS/G3/FS&AM/AAVN Kapitein Aarden JAA - KMSL:PLV COMMANDANT Beumer CF - IFB EXT FIN MINBUZA Bos HJ - DHC:298 OPS VLUCHT 1 Dekkers MAM - DHC:299 KNT TESTVLIEGEN Luijten JHB - 800OSTSQN/CISELM/COORDCENTRUM Rootselaar M van - DHC:931 PVE LVL Eerste luitenant

Soldaat der derde klasse Eeden GJH van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Haan A de - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Postma ER - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Snelder RG - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Ontslag burgerambtenaren Schaal 10 Zaal MPT - LCW:PE COMPO BUR PROD ENGR Schaal 7 Cornelisse S - LCW:PE GSM CL ALG OST Kämink E - LCW:PE COMPO CL AVIONICA Schaal 5 Verbeek RAAF - LCW:LOG FD OO&D KANT ADMIN

Overplaatsingen Bohnen R - naar Commando Landstrijdkrachten Calbo D - naar Commando Landstrijdkrachten Maurik RF van - naar Bestuursstaf Hoon LJM de - naar Bestuursstaf

Cleef BJH van - DHC:298 COGP Vaandrig Roos C - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Adjudant-onderofficier Haan LA de - LSK:DIRECTIE PLANNING&CONTROL Houtum ALM van - DHC:930 SQN Molthoff E - LW:P&O ADVIES Vaassen MHH - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Willemsen JT - LW:STAF OPERATIONELE ONDERST

Militair naar burger Keijzer S Tammer EP Bot MMP de Dorgelo RM Hendriks RTJ Huijs KMEJ Leen CR van Marijs JW

Sergeant-majoor Bakkenes A - JMG:AFD WEERDIENST Doorn R van - KMSL:133 OPLEID.SQN VAKTECHN. Kanters MJJM - EHV:WC HOUT&METAALBEWERKING Ririhena BM - IFB NCS AIRCC HQ RAMSTEIN Steen AFM van der - VKL:CHEF STAF Wassenaar E - LW:LOGISTIEK SQUADRON Sergeant der eerste klasse Derine S - LW:GEV GRP B 621 OGRV Hagenouw J - LW:CIS OPERATIONS Kabbedijk W - DMUNB PE MUN TECH OST INTN Kooistra AW - LW:P&O ADVIES Smedes S - LCW:PE COMPO CL MOT&MODUL Swager NW - LW:WE BASE MAINTENANCE Thompson S - LW:WE MOTOREN Verschoor EE - 802SQN/3PATRIOTFU/3CREW


EVENEMENTEN

EVENEMENTEN

1 juli Voor een willekeurige bezoeker van het ‘Hart van de Heuvelrug’ zag de herdenking bij het monument op de voormalige vliegbasis Soesterberg op 1 juli eruit als iedere andere van de afgelopen jaren. Maar voor de Koninklijke Luchtmacht was dit het moment waarop het officieel stilstaat bij het eeuwfeest van het luchtwapen. ‘1 juli is een dag met twee gezichten’, zo sprak Commandant Luchtstrijdkrachten luitenantgeneraal Sander Schnitger

Stilstaan bij overledenen en viering honderdste verjaardag

op bakermat Soesterberg ‘Achter mij ziet u het oudste Nederlandse luchtmachtmonument, dat voor de gevallen kameraden’, vertelt de generaal. ‘Dit heeft vanaf zijn oprichting in 1923 altijd een centrale plaats ingenomen bij belangrijke luchtmachtplechtigheden en -ceremonies. Hier herdenken wij op een waardige manier onze naaste collega’s, van wie wij in het afgelopen jaar afscheid hebben moeten nemen. Anderzijds is de eerste juli ook de verjaardag van de Koninklijke Luchtmacht en de dag waarop de geboorte van de militaire luchtvaart in Nederland wordt gevierd.’ Koningin Wilhelmina verleent op 16 april 1913 toestemming om op 1

juli dat jaar een Luchtvaartafdeeling op te richten op de Soesterbergse vliegheide. Die is daarvoor op 28 maart voor 310.000 gulden door het Ministerie van Oorlog gekocht. Met één commandant, kapitein der genie Hendrik Walaardt Sacré, vier vliegers en het van Marinus van Meel gehuurde vliegtuig de Brik begint de start van de luchtmacht. Bijna vijf decennia later, op 11 maart 1953, is het luchtwapen de landmacht zodanig ontstegen dat Koningin Juliana de Koninklijke Luchtmacht erkent als zelfstandig krijgsmachtdeel. Eveneens op Soesterberg reikt de vorstin op 19 mei 1965 de luchtmacht het vaandel uit.

Foto links: Herdenkingen bij het monument houden de herinnering levend aan al het personeel van de Koninklijke Luchtmacht, haar voorlopers, de Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en de Marineluchtvaartdienst, dat om het leven kwam bij de uitoefening van zijn of haar taak.

Foto boven: Voor het eerst was het nieuwe vaandel van de Koninklijke Luchtmacht bij een ceremonie aanwezig, zonder cravatte maar met nieuw opschrift Kosovo 1999.

Tekst: Arno Marchand | Foto’s Hans Lebbe, AVDD



EVENEMENTEN

EVENEMENTEN

Dagorder Commandant Luchtstrijdkrachten Vandaag, 1 juli 2013, is het honderd jaar geleden dat op de Soesterbergse vlieghei de Luchtvaartafdeeling werd opgericht. Zo deed de militaire luchtvaart haar intrede in de Nederlandse krijgsmacht. De hedendaagse Koninklijke Luchtmacht bouwt voort op de basis die destijds in Soesterberg werd gelegd. Het luchtwapen onderging in de eeuw die achter ons ligt grote veranderingen. Van één houten vliegtuig tot een organisatie met straaljagers, transportvliegtuigen, helikopters en geleide wapens, maar bovenal een organisatie met personeel dat zich onderscheidt door zijn grote professionaliteit, inzet en betrokkenheid. Er is veel bereikt en er is alle reden om daarop trots te zijn. Onze hedendaagse luchtmacht bouwt voort op de ervaringen die het luchtwapen in de afgelopen decennia onder steeds weer wisselende omstandigheden heeft opgedaan. Nooit is er vergeefs een beroep gedaan op het personeel, of het nu dienstplichtigen of beroepsmilitairen waren, of de vele onmisbare burgermedewerkers. Altijd stonden en staan zij klaar. Zoals tijdens de meidagen van 1940, waarbij vele militairen de ongelijke strijd moesten bekopen met hun leven. Of tijdens het verdere verloop van de strijd tegen Duitsland en Japan, tijdens de dekolonisatie van voormalig Nederlands-Indië (1945-1949) en voormalig Nederlands NieuwGuinea (rond 1960), tijdens de Koude Oorlog en tijdens de vele missies sinds de val van de Berlijnse muur in 1989. Vooral ook deze meer recente missies zijn voor de verdere ontwikkeling van het luchtwapen van essentieel belang geweest. Door de intensieve betrokkenheid bij de luchtcampagne boven Kosovo en de Operation Enduring Freedom- en International Security Assistance Force-operaties in Afghanistan, is een schat aan operationele kennis en ervaring opgebouwd die een nog steviger basis geeft aan de professionaliteit van onze organisatie. Als sinds jaar en dag voert de Koninklijke Luchtmacht ook belangrijke taken uit in Nederland, zoals het 24/7 bewaken van het luchtruim en het op verzoek ondersteunen van civiele autoriteiten met onze vaak unieke hoogwaardige technische systemen. Ook

Voorafgaand aan de grote ceremonie bij het monument, vond in het Militaire Luchtvaart Museum een herdenkingsdienst plaats voor de nabestaanden van overleden (oud-) luchtmachtpersoneel. De dienst onder de vleugels van de B-25 Mitchell werd geleid door dominees luitenant-kolonels Ids Smedema en Jan Tom Schneider. Hij las onder andere een deel van lied ‘Dat ik je mis’ van Maaike Ouboter voor. Muzikale begeleiding, zie foto, was er van het klarinetkwartet van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht.

mag niet worden vergeten dat de Koninklijke Luchtmacht lokaal en regionaal belangrijke impulsen geeft aan het onderwijs en aan de nationale economie. Samen met u wil ik verder bouwen aan de toekomst van onze luchtmacht. Dat doen we in een tijd die niet gemakkelijk is. We bevinden ons midden in een ingrijpend reorganisatieproces, dat veel onzekerheid met zich meebrengt. Ik span mij in om dit voor u zo goed mogelijk te laten verlopen en onzekerheden daarbij weg te nemen. Uw professionaliteit, passie en toewijding aan het luchtwapen zijn onmisbaar voor ons Koninkrijk. Ik weet dat de toekomst van het luchtwapen bij u in goede handen is. Samen blijven wij ons inspannen om het motto ‘één team, één taak’ telkens weer waar te maken. Onmisbaar is ook de steun van ons thuisfront. Zonder hen konden wij niet doen wat wij met passie doen: een relevante bijdrage leveren met onze luchtmacht aan vrede en veiligheid, aan bescherming van anderen.

Maaike Ouboter Dat ik je mis Je kust me, je sust me Omhelst me, gerust me Je vangt me, verlangt me Oneindig ontbangt me Je roept me, je hoort me Je redt en verstoort me Geloof me, beroof me Verstikt en verdoof me Je ademt en leeft me Siddert en beeft me Vertrouwt me, beschouwt me Als mens en weerhoudt me Van bozige dromen Die op komen dagen De eenzame vragen Van eindig geluk.

Met respect en waardering, De Commandant Luchtstrijdkrachten A. Schnitger Luitenant-generaal

Als eerbetoon aan omgekomen collega’s van de militaire luchtvaart, vliegen vier F-16’s van de vliegbasis Leeuwarden in een missing man formatie over het monument. Foto: Arno Marchand



REPORTAGE

REPORTAGE

Lucht- en raketverdedigingsoefening relevanter dan ooit

Laatste luchtmacht JPOW Het volgende klinkt allemaal nogal ver elkaar verwijderd. Een Amerikaans marineschip patrouilleert in de oostelijke Middellandse Zee. Ondertussen bedienen Duitse militairen in de woestijn rond het Amerikaanse El Paso het gloednieuwe Medium Extended Air Defence System, het geavanceerde broertje en mogelijke opvolger van de Patriot. Franse grond-luchtverdedigers trainen terzelfder tijd in de Golf van Biskaje met hun wapensystemen. Ze hebben echter één ding gemeen, zo blijkt. Tekst: eerste luitenant Wouter Helders | Foto’s: sergeant-majoor Gerben van Es, AVDD

Turkije Juist de inzet in Turkije benadrukt het belang van JPOW / JPOA, waar onder meer procedures uit het NATO Ballistic Missile Defence (NATO BMD) onder een vergrootglas liggen. De NAVO onderkent dan ook de dreiging die van deze wapensystemen uitgaat. Syrië en Iran worden strikt in de gaten gehouden, maar ook Oost-Azië, waar de spanning tussen de Korea’s oploopt, is een zorgenkindje. De Bok: ‘Het risico van “a poor mans air force”, zoals het gebruik van raketten gekscherend wordt genoemd, is nu eenmaal duidelijk aanwezig. Deze wapens zijn relatief goedkoop, eenvoudig te verkrijgen en de technologie wordt steeds beter. Vandaar ook de samenwerking met het Amerikaanse initiatief European Phased Adaptive Approach. Wat dat precies is? Lang verhaal kort; een zo groot mogelijk gedeelte van Europa beschermen tegen korte- medium- en langeafstandsraketten.’

Grote afbeelding: Rode raketten vormen de bedreiging voor de coalitie van veertien landen die oefent tijdens de laatste door de luchtmacht georganiseerde JPOW.

Internationale samenwerking – hier Belgisch, Frans en Nederlands – staat tijdens JPOW/JPOA hoog in het vaandel.


‘Ze zitten allemaal in het enorme datanetwerk van Joint Project Optic Windmill 2013 (JPOW)/Joint Project Optic Alliance (JPOA)’, verklaart exercise director commodore Tom de Bok. ‘Dit is de grootste geïntegreerde lucht- en raketverdedigingsoefening in Europa.’ Het spelersveld is dan ook veelzijdig. Zo’n duizend deelnemers uit veertien landen testen grondgebonden en maritieme wapensystemen. De combinatie van het ontwikkelen van concepten, experimenteren, en het daadwerkelijk uitvoeren, maakt de oefening uniek. ‘Ik zal het je nog sterker vertellen,’ gaat De Bok verder, ‘in vorige JPOW-oefeningen is het NAVO Missile Defence commandocentrum dat nu de PATRIOT-eenheden in Turkije aanstuurt, ontwikkeld en uitgebreid getest.’

Vanuit een centrale ruimte op de Luitenantgeneraal Bestkazerne wordt JPOW/JPOA geleid.

Door het ‘poolen’ van kennis en resources en het uitwisselen van procedures wordt de onderlinge samenwerking gepolijst.

Beperkte middelen Daarvan stijgen er in het scenario net drie op, ziet hoofd oefenleiding Jan Marinus op een groot scherm. De voormalige luchtmachter, nu werkzaam bij TNO, kijkt geboeid naar de rode raketten als hij vertelt dat de deelnemers hun procedures voortdurend aanpassen. Hij vervolgt: ‘Als ik drie raketten op ze afstuur waaronder twee op, bijvoorbeeld, een woestijn en één op een vitaal doel, stel ik ze voor een keuze. Aangezien ze beperkte middelen hebben, hoop ik dat ze dat zand – waar geen essentiële middelen staan – niet verdedigen, maar zich concentreren op de bedreigende derde raket.’ Het stellen van prioriteiten, afstemmen van middelen en inzet en het gezamenlijk optreden zijn dan ook allemaal zaken die aan bod komen. ‘Het doel van JPOW/JPOA is om diverse luchtverdedigingssystemen binnen NAVO optimaal te integreren’, legt KLu-projectmanager en Hoofd Sectie Lucht- en Raketverdediging luitenant-kolonel Ben Brinks uit. ‘Op die manier kunnen we dreiging van vijandelijke ballistische raketten en kruisvluchtwapens neutraliseren. Het Nederlandse Patriot-wapensysteem is een schakel in de verdedigingsketting.’ Samen oefenen is, zeker gezien het huidige ‘politieke’ klimaat erg belangrijk. Brinks: ‘We hebben de oefening dan ook, ondanks de grote inzet in Turkije en de, mede daardoor, beperkte beschikbare middelen, in afgeslankte vorm gewoon laten doorgaan. Afblazen was geen optie, daarvoor is dit te belangrijk.’

Civiele partners helpen mee bij de simulatie van bestaande en toekomstige wapensystemen. Voor Nederland betekent dit de deelname van TNO en THALES.

Laatste keer luchtmachtorganisatie Waar JPOW/JPOA van begin af aan een luchtmachtaangelegenheid was, ligt ditmaal de nadruk op de samenwerking met andere krijgsmachtdelen. De marine test bijvoorbeeld de SMART-L (Signaal Multibeam Acquisition Radar for Targeting, L-band) radar, en landmachters staan met AMRAAM’s en Stingers (middellangeafstandsraketten en luchtdoelraketten voor afstanden tot vijf kilometer) klaar om vijanden in de lagere luchtlagen uit te schakelen. De sinds 1996 twaalf keer gehouden oefening heeft een wereldwijde reputatie opgebouwd en is zeer populair onder de deelnemende landen. Hoewel het de laatste maal is dat de luchtmacht de oefening organiseert, valt het doek voor JPOW/ JPOA zeker niet. Aangezien de Patriots sinds 2012 onder het Commando Landstrijdkrachten (CLAS) vallen, neemt de landmacht na zeventien jaar het stokje over. Voor het CLAS de zware opgaaf het niveau van JPOW/JPOA te evenaren.


EVENEMENTEN

EVENEMENTEN

Replica eerste Nederlandse militaire vliegtuig in vliegdorp onthuld

Brik landt in Soesterberg

Links: KNVOL-voorzitter generaal-majoor bd Siem van Groningen, burgemeester van Soest Ger Mik en C-LSK luitenant-generaal Sander Schnitger (v.l.n.r.) onthullen de Brik op de zogeheten Tammerrotonde in Soesterberg.

Als afsluiting vliegen eerst een Spitfire van de Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht…

…en daarna vier Fokker S.11’s van Fokker Four over het nieuwe monument in Soesterberg.

Van Meel had het zelf niet kunnen vermoeden. Zijn vliegtuig, de Brik, het eerste toestel van de Nederlandse militaire luchtvaart uit 1913, als monument in Soesterberg. Daar waar de voorloper van de Koninklijke Luchtmacht een eeuw geleden op de vlieghei begon. Op 1 juli werd de roestvrijstalen replica onthuld op de rotonde op de N237. Tekst: Arno Marchand Foto’s: Hans Lebbe, AVDD

Aanleiding voor dit monument komt eind 2011 uit Soesterberg zelf. Enkele bewoners lanceren het initiatief voor een blijvende herinnering aan de honderdjarige militaire luchtvaart in hun dorp. Contact met de Staf CLSK en voorzitter Projectgroep 100 jaar Militaire Luchtvaart luitenant-kolonel bd Harm van der Heide, zorgt uiteindelijk voor een concreet plan: het maken van een replica van de Brik. De luchtmacht kent inmiddels een replica in RVS van de Wright Flyer in Etten-Leur. De leiding van het project blijft bij de KLu, maar er is een ‘klein probleem’. Geld. Bij de luchtmacht is door alle bezuinigingen geen mogelijkheid dit project zelf uit te voeren. De Koninklijke Nederlandse Vereniging Onze Luchtmacht (KNVOL) neemt daarop de belangrijke taak van het verwerven van fondsen op zich. Via de hiervoor opgerichte Stichting de Brik gaat KNVOL-bestuurslid Michiel Kasteleijn aan de slag. Hij vindt uiteindelijk de vereniging zelf en zeventien Nederlandse en buitenlandse bedrijven bereid de bouw van het monument te financieren. Voor de uitvoering van zowel het ontwerp als de bouw wordt het MBO Utrecht afdeling metaaltechniek benaderd. Het tekenen en bouwen van de replica vormt een examenopdracht. In tien weken realiseren evenzoveel studenten en hun begeleiders uit buizen en plaatmateriaal een ‘echte’ Brik. Twee weken voor de onthulling, op 17 juni, komen de onderdelen aan bij de rotonde, worden daar samengebouwd, waarna een kraan het roestvrijstalen bouwwerk op de sokkel hijst. Op 1 juli rond het middaguur is het op de (uiteraard voor het verkeer afgesloten) rotonde een drukte van belang. Genodigden op een tribune, Luchtmachtmannenkoor op de rotonde, belangstellenden er omheen, en schoolkinderen uit Soesterberg met ballonnen. Het is de bedoeling deze gelijktijdig op te laten, maar dat blijkt voor menigeen een moeilijk af te wachten moment. Na het lintknippen gaat het gros toch op één moment de lucht in en kleurt de grauwe wolken even vrolijk rood, wit, blauw en oranje. Met twee fly by’s komt er een feestelijk einde aan de tweede ceremonie op 1 juli.

Ballonnen los! Foto: Arno Marchand



ACHTERGROND

ACHTERGROND

Gelegenheidsformatie tijdens het zeventigjarig bestaan van een F-16 van 322, Hunter van de Dutch Hawker Hunter Foundation en Spitfire van de Stichting KLu Historische Vlucht. Foto: sergeant-majoor Arnoud Schoor

Eerste mascotte 322 Squadron uit Engeland gedoneerd

‘Polly 1’

Mevrouw Cory overhandigt de opgezette Polly 1 aan Commandant 322 Squadron luitenant-kolonel Ronald van der Jagt. Polly 5 kijk vanaf zijn schouder toe. Foto: Cristian Schrik

terug op nest

Bij de oprichting van het 322 Dutch Spitfire Squadron in het Engelse Woodvale, op 12 juni 1943 door Prins Bernhard, heeft het Squadron nog geen passend embleem. Op 31 juli komt Pilot Officer N.W. Sluyter terug van verlof met een souvenir. In de London Zoo kocht hij papegaai voor 20 guineas. Polly, zoals het dier heet, is al snel geaccepteerd als mascotte en besloten wordt een afbeelding in het squadronembleem te verwerken. King George IV keurt dat op 4 maart 1945 persoonlijk goed bij koninklijk besluit. Tekstbewerking: Arno Marchand

Naarmate de oorlog vordert, verhuist 322 naar het vaste land van Europa om daarvandaan de strijd tegen de bezetter voort te zetten. Daarom geeft het squadron Polly weer in bewaring bij de Londense dierentuin. Na het einde van WO II in Europa, wordt 322 ontbonden en gaat het personeel weer naar huis of emigreert. De grijze roodstaartpapegaai is uiteindelijk uit de London Zoo opgehaald, maar daarover was alleen bekend dat zij in een koude winter niet lang na de oorlog overleed. Eind jaren 40 wordt 322 weer actief om in Nederlands-Indië deel te nemen aan de Politionele Acties. Het is tijd dan ook tijd voor een nieuwe mascotte, dus wordt Polly 2 geïnaugureerd. Sindsdien is de papegaai nooit meer afwezig geweest bij het squadron waar het wordt gezien als een volledig lid met rang en registratienummer.


Veilinghuis Van iedere Polly sinds nummer 2 is het gehele levensverhaal en de begraafplaats bekend, maar wat was er nu met Polly 1 gebeurd? Vrijwel niemand wist het tot er eind 2011 nieuw licht op deze oude zaak kwam. En dat alles dankzij een foto van opgezette grijze roodstaart papegaai op internet. Op zich is er niet zo veel bijzonders, maar deze had een plaatje erbij, met de tekst: ‘Our dearest Polly – We who loved you dear will never forget you – january 28th 1947’. Bij het squadron groeit de hoop dat misschien een nieuw spoor is gevonden. Dat leidt naar het veilinghuis waar het beestje inmiddels al vijf jaar eerder voor aardig wat geld was verkocht aan mevrouw Charlotte Cor. Als na contact met het veilinghuis de historische waarde van het object voor 322 blijkt,

De huidige Polly is nummer vijf in lijn. De spreuk van het 322 Squadron luidt eerst nog ‘Niet praten maar schieten’. In opdracht van het ministerie van Oorlog wordt dat vervangen door ‘Niet praten maar doen’. Foto: Cristian Schrik

probeert het Polly weer terug te kopen van Cory voor drie keer de verkoopwaarde. Maar mevrouw is inmiddels redelijk gehecht aan de vogel en gaat niet op het aanbod in. Uiteindelijk brengt het veilinghuis 322 direct in contact met Cory die meteen enthousiast is over het stukje geschiedenis dat zij bezit. Zij vindt dat Polly 1 moet terugkeren naar waar zij thuis hoort, bij het 322 Squadron, maar niet voordat de geschiedenis tot op de bodem is uitgezocht.

Edward Gerrard & Sons die haar destijds heeft opgezet. Na onderzoek bleek dit indertijd één van de meest gerespecteerde preparateurs van Londen te zijn, die heel veel werk deed voor, inderdaad, the London Zoo. De firma is inmiddels opgedoekt en zijn er geen archieven meer van te vinden. Van Rossum bleef na de oorlog in Londen wonen en zijn woonplaats was op loopafstand van zowel de preparateur als de London Zoo. Door gebrek aan archieven bij de preparateur is geen schriftelijk bewijs gevonden, maar de andere bewijzen leidt tot één conclusie: de kans dat er nóg een Polly was, geliefd bij velen, opgezet door de preparateur naast de London Zoo in een ijskoude winter net na WO II, lijkt verwaarloosbaar klein. Conclusie: dit is Polly 1. Tijdens het zeventigjarig jubileum van het 322 Squadron kwam Cory met haar man uit Engeland naar Leeuwarden om de reünie bij te wonen en Polly 1 officieel over te dragen aan het squadron.

Polly kan zelf vliegen, maar meevliegen is nog leuker. Blijkbaar heeft Polly op 23 februari 1963 tweemaal de geluidssnelheid gehaald, getuige dit officiële document. Afbeelding via Frank Swinkels en Coen van den Heuvel

Preparateur Dan begint een zoektocht van een jaar naar aanknopingspunten en meer bewijs in de boeken van 322 en Londen. Door de onvermoeibare inzet van Cory is een groot deel van de geschiedenis boven water gehaald. Polly blijkt op 30 januari 1946 opgehaald in de London Zoo door flight lieutenant van Rossum, dezelfde man die terugbracht naar de dierentuin toen 322 tijdens WO II uit Engeland vertrok. Achterop de doos waarin Polly 1 zit, staat een plaatje met de naam van preparateur


EVENEMENTEN

EVENEMENTEN

Afscheid van museum ‘van de luchtmacht’

MLM doet deuren dicht Wat op 3 juli 1968 begon als een bescheiden collectie in een hangar op de vliegbasis Soesterberg, groeide in 45 jaar uit tot een toonaangevende collectie. Het Militaire Luchtvaart Museum (MLM) toonde materieel uit vroeger en meer recente tijden en daarbij de rol van de mens. En dat niet alleen van de Koninklijke Luchtmacht en haar voorlopers, maar ook van de Marine Luchtvaartdienst. Over een jaar is een deel van die collectie weer te zien in het nieuwe Nationaal Militair Museum op – wederom – de (voormalige) vliegbasis. Tekst: Arno Marchand | Foto’s: Hans Lebbe, AVDD

Een Beech 18 en een Harvard van de Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht maken een fly by over het terrein van het MLM. Foto: Arno Marchand

Jansen ontvangt een schilderij uit handen van generaal-majoor bd Frans Peter Schulte, voorzitter van de Stichting Milu. Lam van ’t Hof schilderde twee Hunters boven het Melding- en Gevechtleidingstelsel Woendi op Nederlands NieuwGuinea.

Het Pandemonia Science Theater, bekend van de vele voorstellingen ín het museum, speelde nu er buiten het begin van de militaire luchtvaart. Dat onbekende fenomeen kon destijds niet altijd op evenveel sympathie rekenen.

Luitenant-generaal Schnitger overhandigt aan zijn ranggenoot Plaatvervangend Commandant der Strijdkrachten Hans Wehren het zogeheten ensemble Wittert van Hoogland. Deze laatste aanwinst van het MLM staat symbool voor de gehele collectie.

Muzikale ondersteuning was er van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht, onder leiding van majoor Jos Pommer. Foto: Arno Marchand

Tot wel 150.000 bezoekers wisten het afgelopen decennium jaarlijks de weg te vinden naar het MLM, een van de betere luchtvaartmusea van Europa. Niet alleen dagjesmensen kwamen hier veel, ook voor de luchtmacht zelf vervulde het een belangrijke functie. ‘Dit museum fungeerde ook als een hart, een huiskamer van de luchtmacht’, vertelt C-LSK luitenant-generaal Sander Schnitger in zijn speech. ‘Als je als luchtmachter naar het MLM ging, dan ging je naar het museum van de luchtmacht. Het museum behoorde als een vanzelfsprekendheid bij de organisatie. En dat voelde goed.’ Na 45 jaar sluiten de deuren van ‘ons prachtige museum’, zo zegt Schnitger. Terugkijken kan volgens hem niet zonder het noemen van MLM-directeur dr. Jan Janssen, de afgelopen zes jaren belast met de oprichting van het Nationaal Militair Museum. ‘Daarnaast dank ik alle medewerkers, vrijwilligers, vrienden en veteranen die de afgelopen decennia dit museum hebben meegeholpen. Uw inzet is niet voor niets geweest. Met een kleine personeelsbezetting en bescheiden financiële middelen, maar met veel inzet en creativiteit bouwde u een prachtige collectie op.’ De C-LSK is overtuigd dat deze, naast de collectie van het voormalige Legermuseum, in het Nationaal Militair Museum weer de plaats krijgt die haar toekomt. ‘Met een gevoel van trots luid ik de collectie van het MLM uit. Ik wens het museum een happy landing op de bakermat!’



REPORTAGE

REPORTAGE

Missie Afghanistan nog niet ten einde voor F-16 detachement

Nederlandse ogen en oren blijven speuren

Na het afronden van de Nederlandse politietrainingsmissie op 1 juli, is het voor de mannen en vrouwen van de Air Task Force (ATF) in Mazar-e-Sharif nog geen einde verhaal. Een team van ruim honderd luchtmachtmilitairen is nog dagelijks bezig met diverse ondersteunings- en verkenningstaken voor de International Security Assistance Force (ISAF) van de NAVO in Afghanistan. ‘Met het vertrek van de laatste Nederlandse militairen uit Kunduz is ons werk niet afgenomen. Nog altijd vliegen we twee keer per dag missies en is het iedere dag hard werken’, aldus Commandant ATF luitenant-kolonel Marcel van Egmond. Tekst: tweede luitenant Johanna van Waardenberg Foto: sergeant Eva Klijn, AVVD

Vanuit de verte is het al direct hoorbaar dat de Nederlandse F-16’s op Camp Marmal in het Noord-Afghaanse Mazar-e-Sharif (MeS) klaarstaan voor take off. Het intens krachtige geluid van de motoren dringt door tot op het bot. Over enkele minuten stijgen de jachtvliegtuigen op voor hun dagelijkse missies. ‘Onze taken bestaan momenteel voornamelijk uit verkennings- en ondersteuningsvluchten’, vertelt Van Egmond. ‘We focussen ons op het verzamelen van informatie over personen, gebieden, objecten en zelfs verdachte bewegingen.’

luchtverkenningen. ‘Binnen ISAF beschikken wij alleen over deze bijzondere expertise. Nederland zorgt daarmee voor een waardevolle bijdrage.’ De Nederlanders zijn samen met bondgenoten verantwoordelijk voor de bescherming van de internationale grondtroepen. ‘Wij voeren Show of Presence-, en Show of Force-acties uit als de eenheden op de grond ondersteuning nodig hebben. Dit komt niet dagelijks voor, maar het is wel één van onze taken hier.’

Belangrijke toevoeging Het Nederlandse detachement levert een belangrijke toegevoegde waarde aan de ISAF-missie. Als enige coalitiepartner beschikken de Nederlanders over RecceLite. Dit fotoverkenningsysteem kan geïmproviseerde explosieven opsporen en routes verkennen. ‘Reccelite is een belangrijk onderdeel in het waarborgen van de veiligheid van onze bondgenoten. We verzamelen op een snelle en betrouwbare wijze inlichtingen, die andere eenheden gebruiken om militaire operaties te plannen’, legt Van Egmond uit. De ATF en het Tactical Air Reconnaissance Centre (TARC, zie kader) dat de opnames interpreteert en verwerkt, zijn verantwoordelijk voor de planning en uitvoering van

Volle dag planning Het Nederlandse ATF-team in MeS blijft tot volgend jaar in Afghanistan. ‘Met het vertrek van de laatste Police Training Group is de ondersteuningstaak van onze eigen collega’s komen te vervallen’, zegt de detco. ‘De laatste periode waren er nog veel verplaatsing over land voor de redeployment. Voor een soepel verloop zijn dan extra ogen en oren noodzakelijk. Wij controleerden en observeerden de routes, zodat de konvooien veilig over de weg konden.’ Nu er geen Nederlandse grondbewegingen meer zijn, focust de ATF zich op ISAF-opdrachten. Iedere dag is er een strakke planning en is het team druk in de weer. ‘Dat we weinig te doen hebben in MeS is een misvatting. We hebben voldoende te doen hier.’

Detco Van Egmond: ‘Dat we weinig te doen hebben in MeS sinds het vertrek van de politietrainingsmissie is een misvatting. We vliegen dagelijks verkennings- en ondersteuningsvluchten voor de ISAF.’

Nederlandse F-16’s vliegen nog dagelijks missies in Afghanistan vanaf de internationale vliegbasis Mazar-e-Sharif, ondersteund door een detachement van ruim honderd man en vrouw. Foto: korporaal Rob van Eerden, AVDD



REPORTAGE

REPORTAGE

‘Binnen een uur in elk hoekje van Afghanistan’

Zoeken naar details

Vlieger kapitein Ralph

Het Tactical Air Reconnaissance Centre (TARC), onderdeel van het Joint Intel, Surveillance Target Aquisition and Reconnaissance Commando van de landmacht, is het kenniscentrum voor militaire luchtfotoverkenning. In Afghanistan houden de (luchtmacht-)militairen van dit expertisecentrum zich dagelijks bezig met routeverkenningen en het opsporen van geïmproviseerde explosieven (Improvised Explosive Devices, IOD’s). ‘De Nederlandse F-16’s vliegen met het fotoverkenningsysteem RecceLite’, vertelt beeldanalist sergeant-majoor Jeroen. ‘Wij analyseren de beelden in het TARC en voorzien ze van informatie. Pas dan krijgen ze waarde. Precisie is daarbij erg belangrijk. We kijken naar silhouetten en andere details. Zo zie je bijvoorbeeld door een schaduw pas dat iemand een schep vast heeft. Bij ons gaan dan alarmbellen rinkelen. Uiteindelijk kom je tot de ontdekking dat het om een IOD gaat dat ergens ingegraven is. Gelukkig kunnen we dit soort gevaren door onze systemen op tijd ontdekken.’ Nederland beschikt als enige coalitiepartner in het noorden van Afghanistan over deze verkenningstechnologie. ‘Bij het vertrek van de militairen van de Nederlandse Politietrainingsmissie controleerden wij de complete route voor het konvooi. Mede daardoor is het gelukt om zonder vervelende situaties de missie in Kunduz tot een positief einde te brengen.’ Foto: 1 NLD ATF

‘Ik weet zelf niet hoe het voelt om op de grond in een hinderlaag terecht te komen. Vanuit de lucht kan ik daar moeilijk een voorstelling van maken. Maar ik weet wel dat het zeer bijzonder is om als onderdeel van het Air Task Force (ATF) -team collega’s te kunnen ondersteunen. De F-16’s kunnen door hun aanwezigheid het overwicht terugwinnen en dat geeft een machtigmooi gevoel.’ Het is niet de eerste keer dat hij in Afghanistan zit. ‘Als vlieger heb je kortere, maar meerdere uitzendingen. Dit komt vooral doordat wij een relatief kleine groep zijn.’ Hoewel deze periode niet zo veel spanning met zich meebrengt in vergelijking met de vorige keren, is het voor Ralph net zo bijzonder. ‘We zijn dagelijks druk bezig en leveren een bijzondere bijdrage aan deze ISAF-missie. Met onze F-16’s is iedere hoek van Afghanistan binnen een uur te bereiken. Bij een noodsituatie bieden we op een snelle manier ondersteuning. Dan hebben we letterlijk en figuurlijk met mensenlevens te maken. Dat maakt mijn beroep mooi en bijzonder.’

Bij een missie van twee F-16’s is één voorzien van een RecceLite fotoverkenningspod aan de luchtinlaat, de andere draagt een Advanced Targetingpod. Beide hebben een GPS- en een lasergeleide bom onder de vleugels voor het geval dat. Foto: korporaal Rob van Eerden, AVDD

‘Check, check, dubbelcheck’

Crewchief sergeant 1 Edwin Meijer Assistent-crewchief korporaal 1 Jordy van den Akker Meijer en Van den Akker houden zich iedere dag opnieuw bezig met precisiewerk. De onderhoudsmedewerkers zijn technisch verantwoordelijk voor de F-16’s. ‘Wij kijken de vliegtuigen aan de hand van een onderhoudsschema uitgebreid na’, legt Meijer uit. ‘Dat doen wij iedere keer voor take off.’ Volgens de sergeant is precisie in de uitvoering van zijn werkzaamheden zeer belangrijk. ‘Hoog in de lucht mag er niets gebeuren dat wij hier beneden hadden kunnen voorkomen. Om die reden lopen we na onze eigen controles nog een keer met de


vlieger het toestel na. Het werk bestaat uit check, check en dubbelcheck. We mogen niets missen. Gelukkig hebben we een professioneel team dat bestaat uit mensen met veel ervaring en kennis.’ Volgens Meijer en Van den Akker zijn hun huidige werkzaamheden niet anders dan die in Nederland. Van den Akker: ‘Eigenlijk is alleen de omgeving anders.’ Dat de mannen iedere dag weer bezig mogen zijn met het onderhoud van de F-16’s is voor hen een uitgekomen kinderdroom. ‘Als kind was ik al geïnteresseerd in de luchtmacht. Dat ik hier nu zit vind ik bijzonder mooi. Gelukkig besef ik me dit vaak genoeg. Ondanks de drukte is het belangrijk om genieten van alles om je heen.’


LEES- en kijkWIJZER B-25 Factory Times – Illustrated history of the North American Aviation plants at Inglewood and Kansas City and the B-25 assembly lines Met bijna tienduizend exemplaren is de B-25 Mitchell de meest succesvolle tweemotorige bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog. Op alle fronten streed het mee, en deed in aanzienlijke aantallen ook dienst bij de Nederlandse luchtstrijdkrachten. Over het type zijn al vele tientallen, zo niet honderden boeken geschreven, dus wat voegt Factory Times toe? Verrassend genoeg veel, want auteur Wim Nijenhuis beschrijft nu eens niet het operationele leven van een vliegtuigtype, maar juist de totstandkoming ervan in twee fabrieken. North American, in en rond de Tweede Wereldoorlog leverancier van ruim veertigduizend(!) vliegtuigen, bouwde de B-25 in Los Angeles/Inglewood en Kansas City. Nijenhuis geeft een heel goed beeld, in zwart-wit maar ook kleur, van hoe dat er destijds uitzag. Zoals hij zelf aangeeft geen gedetailleerde wetenschappelijke studie, maar een geïllustreerd beeld van de productie. Daarin zit nou net een beetje het (enige) manco, want er staan zoveel afbeeldingen in, dat er heel wat door de (geringe) grootte verloren gaan. Nog al eens zijn dat juist overzichtsfoto’s waarop dan niets meer te ontdekken is. Maar wat bovenal blijft is een zeer goed verzorgd boek waarin kleuren- en zwart-witafbeeldingen elkaar goed afwisselen en over het algemeen van verbluffend goede kwaliteit zijn. En compliment waard, want daarop heeft iemand echt erg goed zijn best gedaan. De Engelse tekst is verdeeld in achttien hoofdstukken, inclusief een verantwoording, voorwoord, introductie en een bibliografie. Het boek brengt eer aan honderdduizenden personeelsleden van (de North American) vliegtuigfabrieken, volgens Nijenhuis zeker ook helden van WO II. En prachtig boek dat werkelijk een aanvulling is op de vele die er al zijn over de B-25. A.M.

‘B-25 Factory Times – Illustrated history of the North American Aviation plants at Inglewood and Kansas City and the B-25 assembly lines’, met ISBN 978908616304 is geschreven door Wim Nijenhuis en uitgegeven door Media Primair BV. De hardback op A4-formaat telt 192 pagina’s voorzien van bijna tweehonderd foto’s en afbeeldingen in kleur en ruim vijfhonderd in zwart-wit. Het boek kost €49,- en is te bestellen via uitgeverij Lanasta in Emmen. Kijk voor meer informatie op www.b-25factorytimes.com of op www.lanasta.eu.

ACHTERGROND

Afscheid van oorlogsheld die verschil maakte

‘Have no fear…Gus Winckel is here’ Een van de bekendste oorlogsveteranen van de luchtmacht overleed op 17 augustus. Kapitein bd Willem Frederick August Winckel, beter bekend als Gus, stierf in zijn woonplaats Pukekohe in Nieuw Zeeland. Hij verwierf bekendheid door onder andere zijn acties in Broome en Sydney ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Tekstbewerking: Arno Marchand | Foto’s: uit collectie Gus Winckel

Winckel wordt op 3 november 1912 geboren op het kleine eiland Muntok voor de kust van Java in Indonesië. Op zijn vijftiende gaat hij naar Nederland waar hij de Nautische School volgt. Hij is een topstudent en vaart op zijn negentiende als stuurman op een vrachtschip van 10.000 ton van Nederland naar Java. Hij werkt vervolgens op olieplatformen in Borneo en in 1935 bij de Koninklijke Marine. In die periode leest hij een advertentie van de Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlandse Indisch Leger. Vlieger worden, wil hij wel eens proberen. En Gus blijkt een natuurtalent. Zijn instructeur laat hem solo gaan in minder dan de helft van de opleidingstijd. Van 1935 tot en met 1942 vliegt hij transportvluchten over heel Indonesië, voornamelijk in een tweemotorig Lockheed Lodestar. Als de Tweede Wereldoorlog begint, evacueert Gus vluchtelingen van Bandung naar onder andere Broome in Australië. Gewoon dóen Daar, op 3 maart 1942, voert hij één van zijn legendarische missies uit. Net geland uit Bandung en zijn vliegtuig geparkeerd, vallen elf Japanse Zero’s Broome aan. Gus heeft het als eerste door, roept ‘sound the alarm, the Japs are coming’ en rent naar zijn vliegtuig. Daar neemt

hij het .30 Colt MG40 machinegeweer over dat telegrafist Bill Maks loskoppelt. Uit de hand schiet ‘Wild Bill Winckel’ één toestel neer dat in zee stort. Volgens de overlevering hebben negen andere Zero’s bij terugkomst allemaal kogelgaten. Zelf zegt hij erover: ‘je dacht er niet over na, je deed het gewoon.’ Eenmaal in Australië treedt Gus in dienst bij het 18 Squadron NEI (Netherlands East Indies). Tijdens een missie in een B-25 Mitchell lokaliseert ‘Lucky Bill’ met zijn bemanning een Japanse onderzeeër in de haven van Sydney en brengt die tot zinken. Voor zijn prestaties in WO II krijgt Gus meerdere onderscheidingen. Hij is drager van het Nederlandse vliegerkruis, het Oorlogsherinneringskruis, het Bronzen Kruis met Eervolle Vermelding en daarvoor later de Bronzen Leeuw. In Moruya in New South Wales staat zijn standbeeld en in Broome is de Gus Winckel Road naar hem vernoemd. Na het uitbreken van de Koude Oorlog in Europa en de oorlog in Korea verhuist Gus met zijn gezin in 1951 naar Nieuw-Zeeland. Daar wordt hij onder andere reservist bij New Zealand Air Force Reserve. Een paar dagen voor zijn overlijden kan hij voor het laatst spreken. Hij zegt tegen zijn zoon hetzelfde als hij zijn bemanningen toevertrouwde in moeilijke tijden: ‘Oh dear, oh dear, oh dear… Have no fear… Gus Winckel is here…’ Links: Recenter portret van de oud-vlieger met op zijn linker borst onder andere zichtbaar de Bronzen Leeuw medaille, de vlieger-waarnemerswing ML-KNIL en twee spelden van het 18 Squadron NEI. Grote foto: Eerste luitenant Gus Winckel in een B-25C Mitchell van het 18 Squadron met aan de linkerzijde de bijnaam ‘De Vliegende Hollander’. Aan de rechterkant staat ‘The Flying Dutchman’.

Top Gun – Limited 3D edition Een van de bekendste films van de jaren tachtig is onmiskenbaar Top Gun. Het verhaal draait om de F-14 Tomcat-vlieger Pete ‘Maverick’ Mitchell. De jonge luitenant van de US Navy gespeeld door Tom Cruise, vecht in de film tegen het beeld binnen de organisatie van zijn omgekomen vader en tegen zichzelf. Hij mag ondanks zijn soms roekeloze (vlieg-) gedrag samen met zijn navigator ‘Goose’ naar de Naval Fighter Weapons School. De beste bemanning van iedere klas wordt de zogenoemde ‘Top Gun’, een naam die vandaar synoniem staat voor de school. Maverick en Goose mogen naar de school net nadat ze bij een incident – niet bestaande – MiG-28’s van zich hebben afgeschud. Tijdens de Top Gun-tijd krijgt Maverick een relatie met instructeur Charlotte Blackwood (Kelly McGillis), komt Goose om bij een trainingsvlucht en dat zet de relatie weer op scherp. Als na de opleiding de nood aan de man is, redt Maverick uiteindelijk het hachje van een andere bemanning met een erg Amerikaans juicheinde tot gevolg. Maar toch, een goede actiefilm die zorgde voor een stijging van maar liefst vijfhonderd procent aan aanmeldingen voor de Amerikaanse marine en bovendien een Oscar won voor de beste muziek. In de geremasterde 3D-versie is het verhaal uiteraard hetzelfde, maar het beeld veel helderder, scherper (vooral goed te zien bij vliegende opnames) en natuurlijk driedimensionaal. Voor de verzamelaar een mooie aanvulling en voor degene die ‘m nog niet thuis heeft, is dit de kans. A.M.

‘Top Gun – Limited 3D edition’ is geproduceerd Don Simpson en Jerry Bruckheimer en uitgeven door Paramount Pictures. De film duurt 111 minuten en is afspeelbaar op een gewone of 3D blu-ray speler. Audio kan onder andere in het Engels gekozen worden, en ondertiteling is er uiteraard in het Nederlands. Prijs is 19,99 en de blu-ray is verkrijgbaar bij speciaalzaken.


Gus en zijn familie hebben een deel van zijn verzameling medailles, vliegerlogboeken, kaarten, telegraaforders en andere items geschonken aan het Nationaal Militair Museum in Soesterberg.


JO U R NAA L Scriptie of publicatie over IV en ICT

Betaaldata salarissen In 2013 wordt het salaris uiterlijk bijgeschreven op de eerstvolgende werkdag na 24 oktober, 22 november (inclusief eindejaarsuitkering) en 20 december. Meer informatie is verkrijgbaar bij het Dienstencentrum Human Resources (DCHR) via de startpagina P&Oselfservice, of telefonisch op *06-733 of 0800-2255733 (vanuit het buitenland (+31-70-414 33 00), bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 12.00 uur.

Bijzondere formatie Fort Hood

Commando-overdracht Kapitein-luitenant-ter-zee Jos Bloemen gaf op 15 augustus het commando over het 991 squadron terug aan de Commandant Defensie Helikopter Commando commodore Jan Willem Westerbeek. 991 is het basissquadron van Maritiem Vliegkamp De Kooy en is onder andere belast met platformtaken voor zowel het militaire als het civiele gedeelte van de luchthaven. Na de reorganisatie komt het 991 Squadron niet meer terug, maar gaat op in het 990 Squadron, tevens verantwoordelijk voor logistiek en de gereedstelling van de NH90. Omdat het wapen van 991 met spreuk ‘Herboren herrijs ik’ al jarenlang verbonden is met De Kooy, wordt dit het nieuwe embleem van 990 squadron.

VRAGEN AAN - BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN - OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER? Mail naar [email protected]. Grote fotobestanden bij voorkeur naar [email protected]. Deadline: iedere eerste maandag van de maand.


JOURNAAL

Het Joint Netherlands Training Detachment in Fort Hood (JNTD) maakte op 14 augustus een bijzondere formatievlucht met liefst zeven Nederlandse Apaches en drie CH-47F’s. Vlucht 5 van het 298 en vlucht 5 van het 301 Squadron voerden de formatievlucht uit boven Robert Gray Army Air Field, onderdeel van het Fort Hood trainingscomplex. Majoor Jeroen van Bruchem was Air Mission Commander. De formatievlucht betekende het startschot voor een gezamenlijke opleiding met landmachtmilitairen van de luchtmobiele brigade. Het duurt zeker twee jaar voordat deze mogelijkheid zich weer kan voordoen. De AH-64D’s gaan vanaf augustus naar vliegtuigbouwer Boeing voor de Block 2-modificatie. Foto: JNTD

ADRESWIJZIGINGEN: ZIE COLOFON OP PAGINA 39

Landingsterrein duidelijker in beeld Helaas komt het nog regelmatig voor dat mensen ongeautoriseerd het landingsterrein betreden. Hierdoor bestaat de kans dat men onbedoeld een vliegtuig of helikopter tegenkomt met alle gevaren van dien. Tot op heden viel de grens tussen de openbare wegen op de vliegbasis en het landingsterrein/vliegtuiggebied (blijkbaar) niet voldoende op. Het bord ‘VLIEGTUIGGEBIED, VERBODEN TOEGANG’ wordt regelmatig niet gezien. Om deze reden is op de vliegbasis Gilze-Rijen sinds afgelopen zomer de grens met het landingsterrein/vliegtuiggebied nadrukkelijker gemarkeerd. Alle toegangswegen zijn voorzien van de brede rode streep met daarin de tekst ‘NO ENTRY’. Het betreden van het landingsterrein/vliegtuiggebied is alleen voorbehouden aan degenen die hier ook daadwerkelijk werkzaamheden moeten verrichten en een gedegen briefing hebben ontvangen. Daarbij dient iedereen zich te houden aan de OBA F&O 004 die gaat over de regeling toegang en gedragsregels op het landingsterrein.

Eén van de doelstellingen van de Vereniging Informatici Defensie (VID) is het bevorderen van de deskundigheid op het gebied van informatica. Om dat te realiseren kent de VID jaarlijks de René Olthuis scriptieprijs toe. Deze is bedoeld als aanmoedigingsprijs voor een scriptie, publicatie of artikel over een onderwerp binnen het vakgebied IV of ICT. De scriptie, publicatie of het artikel behandelt, bij voorkeur, een actueel (Defensie-)vraagstuk binnen de IV of ICT en mag als uitzonderlijke prestatie worden beoordeeld. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 250 en een bijbehorende tastbare herinnering. Stuur uw scriptie, artikel of publicatie naar de Commissie Toekenning René Olthuis VID Scriptieprijs via onderstaand mailaccount of per post aan VID, t.a.v. Commissie René Olthuisprijs, Doddendaal 17, 6715 JV Ede (Gld.). Sluitingsdatum voor aanleveren is 1 november 2013. Voor deelname is een reglement opgesteld, te downloaden via intranet http://intranet.mindef.nl/portaal/service/verenigingen/vid/index.aspx of op te vragen via [email protected].

‘Master of air warfare’ Van Angeren overleden Kolonel bd Jan van Angeren is op 11 juli overleden na een kortstondige ziekte. Van Angeren hield zich bezig met de strategische inzet van het luchtwapen. Hij promoveerde op een dissertatie over mogelijkheden en grenzen van afdwingingsstrategieën. Van Angeren is één van de weinige Nederlanders die zich master of air warfare mag noemen. Eind jaren tachtig studeerde hij al aan de Air University in de Verenigde Staten, een soort postdoctorale opleiding voor luchtmachtofficieren.

Einde WO II herdacht Ook in Nederland is op 15 augustus stilgestaan bij capitulatie van Japan in 1945, het formele einde van de Tweede Wereldoorlog. InspecteurGeneraal der Krijgsmacht luitenant-generaal Ton van Ede en minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert woonden de ceremonie bij het Indisch Monument in Den Haag bij. ‘Voor heel veel Nederlanders eindigde die verschrikkelijke oorlog niet op de vijfde mei’, zei de bewindsvrouw na afloop. ‘Ik vind dat belangrijk om bij stil te staan.’ Tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië zaten zo’n honderdduizend Nederlanders vier jaar lang onder erbarmelijke omstandigheden vast in interneringskampen. Ongeveer dertienduizend van hen kwamen om. Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp en Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif legden samen uit naam van de krijgsmacht een krans. Names de Koninklijke Luchtmacht was PC-LSK generaal-majoor Ton Tieland aanwezig. Foto: Maurits van Hout, AVDD

Glazen cockpit voor NAVO AWACS De E-3A Sentry radarobservatievliegtuigen van de NAVO krijgen een nieuwe cockpit. Deze digitalisering, ook wel glazen cockpit genoemd, vervangt de klassieke meters en klokjes. Hiermee verandert de conventionele cockpit van de Boeing 707 naar een volledig gedigitaliseerde instrumentarium met grote LCD-schermen, inclusief een nieuw flight management system. De reden van de cockpit modernisering is voldoen aan de nieuwe eisen op gebied van communicatie, navigatie en observatie and Air Traffic Management. De eerste AWACS (Airborne early Warning and Control Station) landde op 2 augustus bij de Boeing-fabriek in Seattle in de Verenigde Staten. Daar vindt de komende twee jaar de eerste modificatie plaats. De verwachting is dat de tailnumber 459 medio 2015 weer terug is op thuisbasis Geilenkirchen. Daarna volgen de overige AWACS’en. Medio 2018 zijn alle E-3A’s van de NAVO en de vluchtsimulators uitgerust met het nieuwe gedigitaliseerde instrumentarium. Foto: NATO E-3A Component


JOURNAAL

COLOFON

Veteranen goedkoper naar Taptoe Groningen De Stichting samenwerkingsverband Veteranen en Post-actieve militairen Groningen (SVPG) zorgt jaarlijks voor activiteiten voor haar veteranen in Groningen. Voor de Taptoe Groningen op 9 november heeft de SVPG voor alle Nederlandse veteranen een gereduceerde prijs kunnen bedingen. Kosten bedragen normaliter € 16 per kaart en nu € 2 minder. Kaarten kunt u bestellen bij de SVPG, p/a C. Pothuisstraat 48, 9728 MJ Groningen onder vermelding van aantal kaarten, naam en adres met gelijktijdige betaling op rekening 1884415. Maak € 1,00 extra over voor de verzendkosten. Kijk voor meer info over het programma op www.taptoe-groningen.nl

De Vliegende Hollander is een uitgave van de Koninklijke Luchtmacht, geproduceerd door het Mediacentrum Defensie HOOFDREDACTIE Luitenant-kolonel Sidney Plankman EINDREDACTIE Arno Marchand VORMGEVING Mediacentrum Defensie | X-media DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 25.000 ex. INTERNET www.defensie.nl/luchtmacht REDACTIEADRES (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) Mediacentrum Defensie Redactie de Vliegende Hollander | Kamer B490 Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC-58B Telefoon: 070 – 31 86 984 E-mail kopij: [email protected]

313 Squadron 60 jaar

ADRESWIJZIGINGEN

Ook het 313 Squadron kent in 2013 een bijzondere verjaardag, de zestigste. Op 1 december 1953 werd het opgericht op de vliegbasis Volkel. Taken verschilden door de jaren, net als de thuishavens, maar sinds 2005 is dat wederom Volkel. 313 maakt als enige Nederlandse eenheid deel uit van de NATO Tiger Association. Daarbij zijn alleen squadrons aangesloten met een tijger of katachtige in het squadronembleem. Jaarlijks nemen (zoveel mogelijk van)

deze eenheden deel aan de NATO Tiger Meet (NTM). Deze grote internationale oefening vond dit en vorig jaar plaats in het Noorse Ørland, in 2010 voor het eerst op Volkel. Tijdens de NTM is het gebruikelijk één van de toestellen te voorzien van een bijzondere beschildering. Ook bij deze verjaardag heeft 313 één F-16 voorzien van een zogenoemde tigertail. Foto: adjudant Eric Vorstenbosch, AVDD

Meritorious Service Medal

Richtlijnen draagwijze nieuw DT Alle luchtmachtmilitairen moeten medio 2015 voorzien zijn van het nieuwe Dagelijks Tenue (DT). Vooruitlopend op de wijziging van het ‘Voorschrift Tenuen Koninklijke Luchtmacht (versie 27 april 2011)’ is een aantal richtlijnen opgesteld voor de draagwijze van het nieuwe DT. Met de invoering van het verbeterde uniform is afgelopen zomer begonnen. Het nieuwe DT mag sinds 1 juli 2013 worden gedragen. Daarnaast is het tot juli 2015 toegestaan om het oude DT te dragen. Alle militairen dienen hun oude DT, indien zij die in bezit hebben, tot juli 2015

beschikbaar te houden. Voor de invoeringsperiode heeft de Commissie Uniformen KLu een aantal aanvullende bepalingen vastgesteld. Daarnaast blijft het ‘Voorschrift Tenuen’ nog steeds van kracht. Na meer dan 22 jaar is het DT van de luchtmacht aan vervanging toe. Het tenue, ontworpen door couturier Mart Visser, komt meer overeen met de uniformen van de rest van de krijgsmacht. Bovendien is comfortabeler, kwalitatief beter dan het huidige en vraagt minder maatwerk. Het KPU-bedrijf vervangt de oude uniformen van de negenduizend luchtmachters geleidelijk aan.

Paarse bevordering op Ft. Rucker Leerling-vlieger van het Netherlands Training Detachment (NLTD) Ft. Rucker tweede luitenant Michael (midden) werd onlangs op bijzondere wijze bevorderd. Zijn nieuwe strepen werden uitgereikt door de plaatsvervangend commandant NLTD, luitenant-ter-zee vlieger 1 Cris en de mentor van zijn klas kapitein Martijn (beide rechts). Dit gebeurde onder toeziend oog van de Amerikaanse Commandant van het International Military Student Office, sergeant-majoor Paul van het NLTD(l.) en veel internationale leerling vliegers. Het uitreiken van de strepen door een CZSK-militair aan een CLSK-militair in het bijzijn van een US Army commandant, resulteerde in een bijzondere verzameling van uniformen. Het internationale gezelschap werd vervolgens getrakteerd op het “oud Hollands” natmaken van de nieuwe strepen. Een traditie die bij onze internationale collega’s veel indruk maakte. Foto: NLTD Fort Rucker

Al even geleden ontving majoor Guido Schols de ‘Meritorious Service Medal’. Hij kreeg deze onderscheiding voor zijn uitstekend functioneren als exchange-vlieger op Shaw AFB in de Verenigde Staten. De Ops officier van het 323 Tactical Training, Evaluation and Standardisation Squadron kreeg de medaille opgespeld door de Directeur Operatien, commodore Dennis Luyt. Foto: John van Helvert, AVDD

Reünies

Wat: Reünie KMA Opkomst 1979/Promotie ‘83 Waar: Nassauzaal, Kasteel van Breda Wanneer: Donderdag 31 oktober 2013, vanaf 16.00 tot 21.00 uur Informatie en aanmelding: Opgave via [email protected]. Kosten bedragen € 20 pp, te voldoen bij aankomst. Kijk voor meer informatie op www.kilacadmon.eu Wat: 50 jarig lustrum/Reünie Corps Officieren Logistieke Dienst (COLD) vliegbasis Volkel Waar: Vliegbasis Volkel Wie: alle (oud-)COLD-leden Wanneer: 21 November 2013 Informatie en aanmelden: aanmelden voor 1 november op het volgende email adres: [email protected]

Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht dienen de adreswijziging te muteren in PeopleSoft of door te geven bij de P&O-functionaris. Postactieven, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers dienen de adresdrager met gecorrigeerde gegevens op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven, Abonnementenadministratie de Vliegende Hollander, Postbus 8762, 4820 BB Breda. Per mail naar [email protected] kan uitsluitend indien voorzien van de code boven de naam op de adresdrager. Zonder code wordt mail niet behandeling genomen. BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement behorend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost € 17,02 per jaar (buitenland € 21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon: 0900-22 65 263 (10 cent per minuut), fax: 0251-31 04 05, www.aboland.nl. Opzegtermijn bedraagt zes weken. Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed op abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website www. aboland.nl en de specifieke pagina voor dit blad. Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, mits met toestemming van de redactie en bronvermelding. ISSN 0024-0389



Luchtmacht zweeft Natuurlijk is er een link tussen parachutisten en de Koninklijke Luchtmacht, maar niet heel vaak zullen para’s met een parachute ‘van’ dat onderdeel naar beneden zweven. Op 1 juli was dat wel het geval bij de sluitingsceremonie van het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg. Vier parachutisten sprongen uit een Beaver van de Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht. Ze landen precies boven op de ir. Vreebrughal waar het MLM de moderne militaire luchtvaart tentoonstelde. Eén van hen bracht de vlag van het museum mee, toggelde ermee naar directeur Jan Jansen die het op zijn beurt weer overdroeg aan C-LSK luitenant-generaal Sander Schnitger. Daarmee gaf Jansen symbolisch het ‘commando’ over het museum terug en sloot het MLM definitief. Foto’s: Arno Marchand

de Vliegende Hollander

Recommend Documents