de Vliegende Hollander

de Vliegende Hollander Maandblad voor de Koninklijke Luchtmacht 66e jaargang - nummer 3 - maart 2010

IJZIG LEIDERSCHAP Lanceercrews GGW trainen in Alpen

REPLICA F.K.51 HERSTELT BOUWER KOOLHOVEN IN ERE TOPJUDOKA MARK HUIZINGA ZWAAIT AF GELUIDSREDUCTIE F-16 MET ‘WATERRING’

COLOFON UITGAVE Commando Luchtstrijdkrachten Bureau Luchtmachtcommunicatie

4

HOOFDREDACTEUR Luitenant-kolonel Willem Bogaard EINDREDACTEUR Arno Marchand REDACTEUR / ARTDIRECTOR June Smit REDACTEUR Ingmar Kooman

Foto: Gerben van Es, AVDD

VORMGEVING EN LITHOGRAFIE Ruud Baas, TDS printmaildata DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 28.500 ex.

8

REDACTIE Telefoon 076-544 71 30 Fax 076-544 71 31 INTERNET www.luchtmacht.nl E-MAIL [email protected]

‘Niemand praatte nog over de fabriek. Dat vond ik niet eerlijk.’

BEZOEKADRES Luchtmachttoren, Luchtmachtplein 1 4822 ZB Breda Foto: Stichting Vrienden MLM POSTADRES Postbus 8762, 4820 BB Breda OMSLAGFOTO Ongebruikelijke omstandigheden voor de Groep Geleide Wapens: de Zwitserse sneeuw. Extreme omstandigheden vragen veel van de lanceercrews en hun groepscommandanten. Foto: Gerben van Es, AVDD

ADRESWIJZIGINGEN Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht wordt verzocht de adreswijziging te laten muteren in PeopleSoft. Postactieven, reservisten, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers wordt verzocht de adresdrager met vermelding van het juiste adres op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven Abonnementenadministratie Vliegende Hollander Postbus 8762, 4820 BB Breda Telefoon 076-544 7133 of 544 7136 BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement horend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost €17,02 per jaar (buitenland €21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Telefoon: 0900-22 65 263 (10 ct per min.) Fax: 0251-31 04 05 www.aboland.nl Opzegtermijn bedraagt zes weken. Aanhaling uit en overname van (delen van artikelen in dit blad is toegestaan, met toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. ISSN 0024-0389

DE VLIEGENDE HOLLANDER

2

‘Een stoere, draagbare link met Defensie’

16 Foto: Leonie Voets-Van Helmond, AVDD

4 | Leiderschapstraining GGW De groepscommandanten van de lanceercrews van de Groep Geleide Wapens beproeven hun leiderschap in de Zwitserse Alpen. 8 | Koolhoven in ere hersteld Na acht jaar bouwen werd recentelijk een replica van een F.K.51 onthuld in het MLM. Daarmee is er eindelijk weer aandacht voor ontwerper Frits Koolhoven. 12 | Mark Huizinga ‘Maak hem generaal’, luidde het tv-commentaar toen Mark Huizinga de gouden Olympische medaille won. Na twaalf jaar nam de judoka onlangs afscheid van de KLu. 14 | F-16 watertest Met het inspuiten van water in de uitlaatstroom van een F-16, wordt het proefdraai-

en aanzienlijk stiller. De eerste test geeft zelfs een beter resultaat dan verwacht. 16 | Dutch Forces Een modeshow op een vliegbasis? Op Volkel presenteerde modehuis Oger zijn nieuwe kledingmerk in defensiestijl. 18 | Arctic Challenge GGW’ers Eddy voor ‘t Hekke en Vincent van der Spek namen deel aan de Arctic Challenge. Een monstertocht naar de poolcirkel, allemaal voor het goede doel. En de kick. 22 | Reservist op Haïti Marc Nas zocht als lid van het Urban Search and Rescue team naar overlevenden van de aardbeving in Haïti. De reserve-majoor vertelt over zijn inzet in de puinhopen.

Column

‘Als ze afzien, komt het aan op leiding geven’

Foto: Remco Erhardt

Ook één team, één taak

12 Foto: Fabienne Wink, AVDD

‘Met Olympisch goud was ik echt de beste van de wereld’

Vaste rubrieken 20 | Vervlogen tijden Voor een veelheid aan taken stond bijna twintig jaar lang een duo Fokker F27 Maritimes op Hato Militair op Curaçao. Twee oudgedienden vertellen over hun tijd in ‘De West’. 25 | Mensen en Mutaties 27 | Leeswijzer / Kijkwijzer 29 | Journaal 35 | Fotopagina

Vorige maand heb ik als Commandant Luchtstrijdkrachten relaties uitgenodigd voor het concert van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht in het Chassé Theater in Breda. Een heel bijzondere groep die aanwezig was bij dit concert waren de vertegenwoordigers van Thuisfrontorganisatie. Deze mensen doen ontzettend belangrijk werk. Zij zetten zich vrijwillig keihard in voor de families en relaties van ons uitgezonden personeel. Naast het feit dat ik het werk van deze vrijwilligers bijzonder waardeer, was er nog een reden waarom ik hen bij dit concert had uitgenodigd. Het thema van de tournee van de kapel is vrijheid. Tijdens de voorstelling worden bezoekers meegenomen naar onder meer het einde van de Tweede Wereldoorlog, de val van de Berlijnse Muur, het einde van de rassenscheiding in de Verenigde Staten en het Apartheidsbewind in Zuid-Afrika. Door deze ontwikkelingen is vrijheid voor grote groepen mensen werkelijkheid geworden. In ons land is vrijheid, zeker voor jongeren, iets heel normaals (geworden). Maar voor velen in de wereld is vrijheid nog steeds een doel waarnaar wordt gestreefd. Leven in vrijheid is in veel landen niet vanzelfsprekend, gelet op het grote aantal uitzendingen van militairen en missies waar wij actief zijn en zijn geweest. Op missie dragen militairen op hun manier bij aan de ontwikkeling van veiligheid, vrijheid en aan de mogelijkheid van wederopbouw in een land ver weg. Het thema van de tournee van de luchtmachtkapel sluit daarom naadloos aan bij het werk van de uitgezonden Nederlandse militairen op missie. Ik heb dan ook zeer veel respect voor de uitgezonden militairen én hun achterban. Want steun van de achterban is voor een militair op uitzending van grote waarde. Voor ons blijft de belangrijkste opdracht: verdedigen van de vrijheid. Daar hoort naast de wereldwijde inzet ook de nationale inzet toe. Bijvoorbeeld onze F-16’s die het nationale luchtruim beschermen, of het Defensie Helikopter Commando dat permanent met een Lynx gereed staat om door de kustwacht te worden ingezet. Daarnaast de twee Dornier patrouillevliegtuigen die vanaf Schiphol worden ingezet voor patrouilles langs de Nederlandse kust of onze AB-412’s die onder andere met grote regelmaat bewoners van de Waddeneilanden met spoed naar het ziekenhuis vervoeren. Ook dit valt onder de noemer één team, één taak. Het Nederlandse luchtwapen mag dan bijna een eeuw oud zijn. Als ik overzie voor welke taken ons personeel nationaal en internationaal wordt ingezet, dan ben ik ervan overtuigd dat de Nederlandse krijgsmacht in het algemeen en het luchtwapen in het bijzonder, een toekomst zal hebben die ertoe doet. Ook in een tijd j waarin de Rijksbrede j uitgaven worden heroverwogen. •

3

DE VL VLIEGENDE HOLLANDER

R E P O R TA G E

Avala(u)nche: lanceercrews GGW in de

Snelkookpan voor leiderschap De lanceercrews van de Groep Geleide Wapens verruilden de lichtwinterse omstandigheden op luchtmachtbasis De Peel voor het echte werk: het Zwitserse middengebergte. Sneeuw, ijs, vermoeidheid en on-Hollandse hoogten zijn de ingrediënten in een leiderschapsstoofpot voor groepscommandanten. Rode gezichten, opengesperde monden en druipende neuzen, de lanceercrews van de Groep Geleide Wapens zien flink af op de flanken van de Pizzo Mezzogiorno. Vijf ‘GGW-treintjes’ banen zich door de kniehoge sneeuw een weg naar boven. De zachte Nuid-Zwitserse Tiefschnee maakt de tocht op zich al lastig, maar wanneer je slechts drie dagen ski-ervaring hebt, is het zeker ploeteren. Launcher Crew Chief (LCC) sergeant Dennis Maurmair houdt ondanks zijn eigen inspanningen goed zicht op zijn crewleden. Korporaal 1 Chris van Hoeflaken effent het pad voor zijn collega’s. Iets te fanatiek, oordeelt zijn LCC. ‘Kleinere passen!’ roept hij naar voren. De korporaal past zijn schuifelsnelheid aan, maar desondanks neemt de ruimte tus-

Afdalen in de Tiefschnee is al lastig genoeg, dus de meeste lanceercrewleden nemen niet uitgebreid de tijd om van het bijzondere uitzicht te genieten.


4

sen de lanceercrewleden beetje bij beetje toe. ‘Chris, babystapjes!’ maant Maurmair zijn voorste man beheerst, maar beslist. Van Hoeflaken brengt het tempo verder omlaag. Nu trekt de groep het duidelijk beter, constateert de sergeant tevreden: ‘Gaat goed zo!’ Skills en drills De lanceercrews van 802 en 803 Squadron verblijven tussen eind januari en midden februari in twee gecombineerde lichtingen elk ruim een week in de Zwitserse Alpen voor de oefening Avala(u)nche. Die benaming is een luchtige verwijzing naar zowel het grootste gevaar in het besneeuwde berggebied als de primaire taak van de GGW’ers. Toch zijn de crew-

Eerste luitenant Bart van Hamond: ‘Als een groepscommandant zijn zaken niet op orde heeft, zie je dat onder deze omstandigheden meteen terug.’

leden hier niet om hun Patriot skills en drills aan te scherpen. Leiderschap, daar draait Avala(u)nche om. ‘Met de Patriot hebben we weinig te zoeken in de sneeuw’, erkent de detachementscommandant, eerste luitenant Bart van Hamond. ‘Maar voor het verbeteren van de leidinggevende capaciteiten van de LCC en zijn plaatsvervanger is dit een ideale omgeving. Als een groepscommandant zijn zaken niet op orde heeft, zie je dat

R E P O R TA G E

Zwitserse sneeuw direct terug.’ ‘Verantwoordelijkheid, samenwerken, initiatief, flexibiliteit en communicatie, op die leiderschaps-

Eerste luitenant Rick de Landmeter. ‘Onze tips worden goed opgepakt. Je ziet het groepsproces, ze hebben steeds minder woorden nodig om dingen voor elkaar te krijgen.’

Tekst: Ingmar Kooman | Foto’s: Gerben van Es, AVDD

veel meer met zichzelf bezig, met overleven. Als baasje kun je dan een interessante uitdaging hebben om alle neuzen dezelfde kant uit te krijgen.’ Eerste luitenant Rick de Landmeter beaamt dat. Hij is eindverantwoordelijke voor de specifieke leiderschapsonderdelen binnen Avala(u)nche. ‘De uitputting, de kou, de ijle lucht, dat trekt een zware wissel op iedereen. En juist dan komt het aan op leiding geven. Soortgelijke toestanden in Nederland nabootsen, dat kost je al gauw meerdere dagen. Hier in de Zwitserse bergen bereiken we onze doelstellingen vele malen sneller. De omstandigheden maken het als het ware tot een snelkookpan voor leiderschap.’ Bijstellen Reflectie en evaluatie zijn noodzakelijk om het maximale uit zeven dagen in de Zwitserse sneeuw te halen. Daarom

krijgt iedere lanceercrew een eigen instructeur mee die kan putten uit jarenlange ervaring als groepscommandant. Deze leren niet alleen de teamleden van dichtbij kennen, maar ervaren ook hoe een LCC leiding geeft en waar diens sterke en zwakke punten zitten. Daarnaast ondersteunen ook leiderschapstrainers van het 132 Didactiek Militair Leiderschap en Opleidingen (DMLO) Squadron de oefening. ‘Bijzonder waardevol’, vindt Van Hamond. ‘Vanuit hun specifieke expertise kunnen ze heel snel de vinger op de zere plek leggen.’ Op de eerste dag gaan de trainers en instructeurs in gesprek met de (plaatsvervangend) LCC’s. In deze ‘nul-meting’ houden de onderofficieren zichzelf een spiegel voor: waar staan ze als leider en in hoeverre beheersen ze de verschillende leiderschapscompetenties? Aan de hand daarvan bepaalt het

competenties trainen en beoordelen we onze LCC’s’, somt sergeant 1 Ramon de Vriend op. Hij is een van de instructeurs tijdens de leiderschapstraining en niet onbekend met de omgeving van het Zwitserse Andermatt. ‘Vroeger deden we hier als GGW ook koudweertrainingen, maar dan met de Stingerpelotons. Het leiderschapselement uit die vooral tactische trainingen hebben we uitvergroot. In extreme weersomstandigheden zijn mensen namelijk

Calorieën stapelen en regelmatig (warm) drinken is in de kou extreem belangrijk.

Bij het uitdienstnemen van de Stinger kwam de bijbehorende bewakingstaak terecht bij de Patriot-lanceercrews. Hun onderofficieren kregen daarmee een aantal extra direct leidinggevende verantwoordelijkheden over hun lanceerpersoneel. Bovenop hun lanceertaak zijn de LCC’s als Plaatsvervangend Wachtcommandant ook verantwoordelijk voor de bewakingstaak. Om deze sergeanten beide taken goed te laten uitvoeren, is een programma opgesteld om hun leiderschapskwaliteiten te verbeteren. De oefening Avala(u)nche vormt daarvan het startpunt. Een speciaal coachingsprogramma is de volgende stap. Dit alles maakt deel uit van het Actieplan Leidinggeven van de GGW.

5


R E P O R TA G E

begeleidende team leerdoelen voor de oefening. ‘Leerdoelen die we gaandeweg ook steeds verder bijstellen’, geeft De Landmeter aan. ‘Elke dag evalueren we de LCC’s en de crew in zijn geheel, en zetten we de daaruit voortkomende nieuwe leerdoelen weer om in praktische opdrachten. Met die evaluatiecyclus, of eigenlijk is evaluatiespiraal een beter woord, streven we ernaar flink wat progressie op het gebied van leidinggeven te boeken.’

onnatuurlijke habitat. De samenwerking met hen is een gouden greep, geeft Van Hamond aan. ‘Voor de Zwitserse reservisten is het een goede invulling van hun verplichte opkomstdagen en wij kunnen profiteren van hun kennis en vaardigheden. Legering, alpinetrainingen en -uitrusting, alles is door hen verzorgd. Zelf vinden de Zwitsers het geweldig om te doen, het zijn ontzettend enthousiaste mensen. En ze lijken wel geboren met ski’s!’

Na uren scheppen en graven in de vrieskou wacht in de iglo de beloning: een behaaglijke temperatuur van rond het vriespunt.

samenwerking, initiatief tonen, flexibel zijn en helder communiceren komen dan nog wel eens in de verdrukking, constateert DMLO-trainer adjudant Gerhard van der Kolk tijdens een praktijkopdracht. ‘Je ziet goed terug dat sommige LCC’s Alpine training De eerste dagen van de oefening gaat de aandacht van de detachementsleden vooral uit naar het bijbrengen van wat basale skivaardigheden. De Zwitserse soldaat Ruvin Sturny laat zich lovend uit over de progressie die de GGW’ers maken. ‘Ze doen het fantastisch. In het begin konden ze amper blijven staan op hun ski’s en na drie dagen gingen ze al van de rode piste.’ Sturny is een van de twaalf Zwitserse Gebirgsspezialisten die het detachement bijstaan in deze voor laaglanders

Door het slechte zicht lijkt de tocht soms eindeloos.


6

Mindset Skiën, langlaufen, lawinegevaar herkennen en het leren omgaan met lawinepiepers en een scala aan koudweerdrills, de Patriotmannen krijgen gedurende de oefening een kleine lawine aan praktische informatie over zich heen. Leiderskwaliteiten als verantwoordelijkheid dragen en nemen, streven naar een optimale

Tijdens de dagtocht moeten de GGW’ers heel wat hoogtemeters overwinnen.

R E P O R TA G E

ooit zelf deze korporaalsfuncties hebben bekleed. Hun eerste reactie is: zelf de problemen oplossen. Maar je moet juist je mensen het werk laten doen, dat zijn de handjes. Dat is leiderschap. Zeggen: jij doet dit, dat, zus en zo.’ ‘Het zijn stuk voor stuk allemaal harde werkers’, analyseert GGW-instructeur kapitein Twan Relou. ‘Maar tijdens de eerste praktijkopdracht zag je dat er weinig uitkwam omdat er geen organisatie was. Leiderschap vergt een bepaalde mindset, een klik.’ Poldermodel Hoewel de nadruk ligt op de leidinggevende capaciteiten van de LCC, beperken de instructeurs hun feedback niet tot de sergeanten. ‘Leiderschap is ieders verantwoordelijkheid’, benadrukt Van der Kolk. ‘Het werkt twee kanten op: leiding geven en leiding ontvangen. Onderofficieren zijn er niet voor niets, maar dat ontslaat de leidingontvangenden niet van hun verantwoordelijkheid. Als leider moet je proberen steun te krijgen vanuit de groep. Maar op een bepaald moment moet je er ook staan en de knoop doorhakken: zo gaan we het doen.’ ‘Het is altijd een wisselwerking met je medewerkers,’ beaamt Maurmair.

‘Je moet je mensen het gevoel geven dat ze ergens voor verantwoordelijk gemaakt worden. Tegelijkertijd moet je weten wanneer je draagvlak moet creëren en wanneer je directief leiding geeft.’ Zoals blijkt tijdens de urenlange dagtocht. Na een paar uur langlaufen is één van de jonge korporaals dusdanig uitgeput dat hij bij het afgesproken rustpunt languit in de sneeuw gaat liggen. ‘Laat me even’, verzucht hij tegen zijn eveneens flink afgepeigerde collega’s. Plaatsvervangend LCC sergeant Etiënne

Craenmehr trekt zijn teamlid weer snel uit zijn witte bedje. ‘Kom, opstaan. Buitenjas aan en eten, want zo koel je veel te snel af.’ Hoger op de berg verslechtert het zicht. Afgaande op de palen van de kabelbaan schuifelen de crews naar het onzichtbare eindpunt. De een na de andere Een iglo bouwen is een dagtaak. Maar wel één waarbij je het niet makkelijk paal doemt op uit de koud krijgt. witte waas waarin amper een boven of beneden valt te zo’, erkent plaatsvervangend LCC herkennen. De schijnbaar eindeloze sergeant Mike Wichmann tussen de mars wringt de meeste gezichten in werkzaamheden door. ‘Hoewel ik deze een getergde grimas. ‘Dit zijn de ideale crew tijdelijk toegewezen heb gekreomstandigheden’, grijnst De Landmegen, is het interessant om eens aan het ter met een haast diabolisch genoegen. leidinggeven op dit niveau te ruiken. ‘Als iedereen afziet, moet je als leider De jongens en ik praten veel met het poldermodel soms loslaten en strak elkaar. Dat is belangrijk, want zo leer de teugels in handen nemen.’ je wat iemand graag doet en goed kan, en waar je welke persoon het beste op kunt inzetten.’ Uitbouwen ‘Het zijn lange, intensieve dagen’, De afsluitende veldoefening past prima geeft De Landmeter toe. ‘Maar ook na in het luchtmachtmotto. In het tijdsde laatste debrief is het wat ons betreft bestek van een uur of vijf, zes maken niet afgelopen’, onderstreept hij. Om de crews elk een eigen sneeuwgrot de geboekte progressie vast te houden waarin ze de komende nacht mogen en verder uit te bouwen, komt er in wedoorbrengen: één team, één iglo. Na de ken en maanden na Avala(u)nche voor uitputtingsslag van de dag ervoor elke LCC een persoonlijk ontwikkelplan is dit voor de crews relatief op gebied van leiderschap. ontspannen. Onder Zo kunnen de GGW’ers ook in de Lage het graven, Landen werken aan leiderschap op alpine niveau. •

scheppen, stampen en hakken van sneeuw en ijs klinkt van tijd tot tijd wat gelach. Ze zien ernaar uit om na een intensieve week van sneeuwuitdagingen eens een nachtje vroeg te kunnen gaan slapen. Op een ijzig bedje, dat wel. ‘Je leert elkaar wel aardig goed kennen

7


GESCHIEDENIS

Stichting Vrienden van het MLM

‘Iedereen heeft het Het nieuwe pronkstuk van het MLM. Bouwer Harr y van der Meer was er negen jaar mee bezig. De bouw kon star ten door een donatie van commodore bd Herman John Vermeulen. De totale kosten bedragen ongeveer drie ton. Foto: Rinze Klein, AVDD

Tekst: Remon de Groot | Foto’s: Uit collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Vliegers in opleiding leren tijdens het Interbellum schieten en verkennen in een Nederlands lesvliegtuig: de Koolhoven F.K.51. De vernietigende bombardementen van de Tweede Wereldoorlog sparen geen enkel exemplaar van het lestoestel. Over de fabrikant Koolhoven en zijn bijdrage aan de luchtvaart wordt na de bevrijding vrijwel niets meer gezegd of geschreven. Een replica van de Koolhoven F.K.51 in het Militair Luchtvaart Museum geeft ‘die andere’ Nederlandse vliegtuigbouwer de erkenning die hij volgens velen verdient. Midden jaren dertig is de Luchtvaartafdeeling (LVA) uitgerust met de op dat moment verouderde Fokker C.1 uit 1920 als zogenoemde overgangstrainer. Uit de tweestrijd met een ontwerp van de Britse vliegtuigbouwer Avro kiest de ‘luchtmacht’ als winnaar het model van Frits Koolhoven, de F.K.51. Hij ontwikkelt het lestoestel in 1935 in een recordtijd: in dertien weken van de tekentafel tot aan vliegend model. Met de F.K.51 blijkt Koolhoven goud in handen te hebben, want geen enkel Nederlands militair vliegtuig verkoopt in die tijd zo goed. Naast de LVA (54 stuks) bestelt namelijk ook de Marine Luchtvaartdienst (MLD) 17 stuks. Daarna volgt de Luchtvaartafdeling (later Militaire Luchtvaart) van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (LA-KNIL) met zestig exemplaren.

De tweede serie F.K.51’s voor de LVA zijn verkenners, voorzien van mitrailleurs in de vleugel. Ook kan er een mitrailleur in achterste cockpit geplaatst worden.


8

GESCHIEDENIS

bouwt replica Koolhoven F.K.51

altijd maar over Fokker’ Over de grens vindt Koolhovens geesteskind eveneens aftrek. De Spaanse republikeinen bestellen er voor hun strijd tegen generaal Francisco Franco 28 stuks, maar worden niet allemaal geleverd. Met deze aantallen blijkt de F.K.51 zowel de in les- als verkenningsuitvoering, een heuse bestseller van een fabrikant die het qua belangstelling dikwijls aflegt tegen de grotere Nederlandse concurrent Fokker. Rechterhand Koolhoven leert al in 1910 het vliegersvak in Reims waar hij zijn brevet haalt. Hij werkt in die tijd bij de Minerva-automobielfabriek. Een man vroeg eens of ze ook een probleem met een vliegtuig konden verhelpen. Koolhoven kreeg de opdracht, en dacht ‘dat kan ik zelf beter maken’, herinnert Herman John Vermeulen (94) zich. Hij ontwikkelt een bijzondere band met Koolhoven vanaf het moment dat zijn moeder hertrouwt met de vliegtuigbouwer. ‘Ze zeggen altijd dat Fokker er zo vroeg bij was, maar voor Koolhoven gold dat net zo.’ Hij ontwikkelt zich snel op het gebied van vliegtuigbouwen. In de Eerste Wereldoorlog verhuist Koolhoven naar Groot-Brittannië waar hij in 1916 met zijn F.K.8 een zeer succesvol ontwerp bouwt voor verkenning en artilleriewaarneming. Met 1701 bestelde exemplaren speelt dit toestel een belangrijke rol in de geallieerde overwinning. Terug in Nederland werkt Koolhoven verder aan zijn eigen vliegtuigontwerpen, eerst vanaf een zolderkamertje, maar na verloop van tijd in een hangar op vliegveld Waalhaven in Rotterdam. Later ontstaat hier zijn eigen vliegtuigfabriek. Als in 1935 de F.K.51 in productie gaat, komt Vermeulen net van de HBS. Hij hoeft niet in dienst omdat zijn broer al heeft gediend. Zijn vader, die veel met Duitsers samenwerkt,

En formatie met zes F.K.51’s met vijf lichtgrijze lestoestellen, en één donkergroene verkenner. Deze opname is van voor de mobilisatie, want de Nederlandse roundel is nog niet vervangen door de oranje driehoek.

overtuigt hem toch te dienen. ‘Hij zei tegen mij: “Er komt oorlog. Je kunt dan maar beter officier zijn, in plaats van als dienstplichtige putjes te moeten graven.” Dus ging ik naar Soesterberg en wilde vlieger worden. Helaas werd ik daarvoor afgekeurd, en bleef reserve tweede luitenant waarnemer voor mij over. Toch was het was een fantastische tijd’, zegt hij met een glimlach. ‘Er zat overal gang in.’

Vermeulen het gebeuren. ‘Het vliegveld was een vreselijke grote rotzooi’, omschrijft hij de situatie. Om 10.00 uur maakt hij een bombardementsvlucht naar vliegveld Valkenburg waar de Duitsers zijn geland. ‘Dat was helemaal niet gevaarlijk. Geen Duitser gezien.’ Een tweede missie naar Waalhaven wordt afgebroken door een motorstoring. Aan de verkenningstaak komt de F.K.51 door de chaotische omstandigheden en het luchtoverwicht van de Luftwaffe in mei 1940 in het Meidagen geheel niet toe. Slechts één toestel stijgt voor Na zijn militaire opleiding treedt Vermeulen een missie op vanaf vliegveld Ruygenhoek in dienst bij de administratie van Koolhovens met als opdracht het verkennen van vliegveld vliegtuigfabriek. Een klein jaar is hij zelfs de rechterhand van zijn baas. ‘Koolhoven had ver- Valkenburg, maar door problemen wordt de trouwen in me. Hij gaf mensen de gelegenheid vlucht afgebroken. Alle F.K.51’s gaan net als de om verder te komen. Het was een grootmoedig fabriek waar ze vandaan komen in de oorlogsjaren verloren, hoewel enkele toestellen de eerste man en je kon veel van hem leren.’ Als de oorlogsdreiging toeneemt, verzoekt Vermeulen aanvallen in zowel Nederland als NederlandsIndië overleven. Na de oorlog wordt het toestel in 1938 terug te mogen komen bij de LVA. ook niet meer in productie genomen. Frits Hij wordt waarnemer op de Fokker C.X op Koolhoven overlijdt in 1946 als gevolg van een vliegveld Bergen. ‘Niemand dacht echt aan beroerte en tien jaar later gaat de N.V. Koolhooorlog. Stom eigenlijk, want aan alle kanten was iedereen zich aan het bewapenen.’ Bergen ven Vliegtuigen door mismanagement failliet. wordt in de vroege morgen van 10 mei 1940 ge- Koolhovens aandeel aan de Nederlandse luchtbombardeerd. Vanuit zijn slaapkamerraam ziet vaarthistorie raakt jarenlang in de vergetelheid. Een F.K.51 verkenner taxiet over de platformen van het vooroorlogse Soesterberg. Dit type deed vanaf midden jaren der tig tot begin veer tig dienst bij zowel de LVA, als de MLD en LA-KNIL.

9


GESCHIEDENIS

De fabriek van Koolhoven Vliegtuigen op het vliegveld Waalhaven. In de kleine hangar aan de rechterkant van het platform, begint Frits Koolhoven na WO I zijn vliegtuigfabriek.

Twee F.K.51’s die de bombardementen van de Duitsers hebben overleefd. Op de achtergrond is voor de neus van het linker toestel nog de staar t van een Junkers 52 van de Lufwaffe te ontwaren.

Vliegen was niet altijd een pretje. Deze F.K.51 ver trekt in de winter van 1940 met een temperatuur van -23 voor een postvlucht naar één van de Waddeneilanden.


10

Genoegdoening Zeer tegen het zere been van Vermeulen, maar het duurt jaren voordat hij hier concreet iets aan doet. Toevalligerwijs een dag voor de geboortedag van Koolhoven, stuurt hij op 10 januari 2001 een brief naar de voorzitter van de Stichting Vrienden van het Militaire Luchtvaart Museum (SV MLM). Vermeulen stelt voor een replica van een F.K.51 te bouwen, als meest succesvolle type binnen de Nederlandse strijdkrachten. Hij wil in vijf termijnen een totaalbedrag van vijftigduizend euro bijdragen. Een startkapitaal, zodat het museum met de bouw kan aanvangen. ‘Ik wilde de reputatie van Koolhoven herstellen’, zegt Vermeulen. ‘Als een soort genoegdoening. Zonde als zijn erfgoed zou verdwijnen. Niemand praatte nog over de fabriek. Iedereen heeft het altijd maar over Fokker. Dat vond ik niet eerlijk.’ De SV MLM maakt er spoedig werk van. In eerste instantie kolonel bd René d’Holosy en later Hans Berfelo coördineren het project om de replica te bouwen: ‘Het startkapitaal van de commodore was voor ons natuurlijk zeer welkom. Dat er niets van Koolhoven stond, was namelijk ook voor het museum een groot gebrek.’ Verzamelwoede Om de lang gekoesterde wens van Vermeulen te vervullen wordt Harry van der Meer in de arm genomen. Laatstgenoemde beheert de Stichting Koolhoven Vliegtuigen (zie kader) en is een ware wandelende encyclopedie voor alles wat ‘die andere’ Nederlandse vliegtuigbou-

Stichting Koolhoven Vliegtuigen In 1986 richten Harry van der Meer, Jan den Das en Theo Wesselink de Stichting Koolhoven Vliegtuigen op. Deze moet alle historisch materiaal wat nog van de vliegtuigfabrikant is overgebleven opsporen en samenbrengen in een archief, om zeker te stellen welke betekenis Frits Koolhoven en zijn fabriek had in de Nederlandse luchtvaart. De stichting inventariseert alle historische bronnen van de vliegtuigfabrikant, zodat ook derden de documentatie kunnen raadplegen. Meer informatie op www.koolhoven.com.

GESCHIEDENIS

wer aangaat. ‘Foto’s van de toestellen, brieven van lesvliegers en onderdelen, ik wil alles hebben’, zegt Van der Meer. Ondanks die verzamelwoede ontbreekt door de bombardementen op Waalhaven iets essentieels voor het bouwen van de kloon: de originele tekeningen. Dat betekent het ontbreken van de exacte maten. De bouw van de replica belooft daarmee een langdurig proces te worden. Van der Meer vertrouwt op zijn eigen technische knobbel en maakt nieuwe ontwerpen: ‘Als de romp er eenmaal staat, kan je verder alles in de juiste verhouding zien.’ Grondig archiefonderzoek levert hem vaak aanwijzingen op van de exacte afmetingen. Van der Meer: ‘Ik speurde briefwisselingen na van de familie Koolhoven, want daarin stonden ook aanwijzingen. Als ik een citaat vond zoals ‘ik mis dat buisje van veertig centimeter’, dan keek ik op andere foto’s waar dat buisje moest zitten. Dat maakte het project erg arbeidsintensief.’ Onderdelen van het originele toestel vindt Van der Meer soms op de vreemdste plaatsen. Zoals de ArmstrongSiddely Cheetah IX-motor. ‘Die lag al die tijd op een Nederlands weiland te roesten.’

Verguld Om de F.K.51 zo getrouw mogelijk te maken, schakelen coördinator Berfelo en uitvoerder Van der Meer ook gerenommeerde fabrikanten in. FTR Classic Motorsport uit Bergambacht neemt de volledige revisie van de Cheetah-motor voor zijn rekening, met onderdelen van het South African Air Force Museum. Craft-Lab GmbH Koloman Mayrhofen uit Oostenrijk vervaardigt de vleugels. Airframe Assemblies Ltd uit Sandown op het Isle of Wight in Groot-Brittannië Voordat C-LSK luitenant-generaal Jac Jansen de F.K.51 tenslotte vervaardigt de motorkap inclusief al het binnenwerk daarvan, onthult, speldt hij Harr y van der Meer Eremedaille van de Koninklijke Luchtmacht op voor zijn toewijding bij de bouw. de metalen beplating van de romp ‘Zonder hem was dit project onmogelijk geweest.’ Foto: Rinze Klein, AVDD en de cockpit raamframes. Berfelo: vliegwaardig is’, zegt Van der Meer. ‘Daarbij ‘Zij genieten een reputatie op het is er nog een knipoog. We gaven het toestel gebied van klassieke vliegtuigenbouw. Toch het nummer 429, want 428 was het laatst vroegen we hen zeker te weten precies na te afgeleverde serienummer.’ kunnen bouwen wat Harry op papier heeft.’ Na de voltooiing van de replica durven ze de In het Militaire Luchtvaart Museum is het eindresultaat inmiddels voor iedereen te bebewering aan dat dit exemplaar nagenoeg wonderen. Vermeulen, ‘aanstichter’ van het authentiek is. ‘Het enige wat de kloon oneerherstel, is zeer positief over de replica: derscheidt van het origineel is dat deze niet ‘Als Frits Koolhoven nog leefde en de replica onder ogen kreeg, dan was hij erg trots geweest. Hij had de hele operatie enorm gewaardeerd. Zeker omdat de bouw van het toestel zonder tekeningen is klaargespeeld. Hij is verdomde mooi! Van der Meer heeft het geweldig gedaan. Ik ben er erg verguld mee.’ • Foto links: De replica is in delen gebouwd in Nederland, Oostenrijk en Groot-Brittannië. Hier wachten vleugels, buizenframe en motor in Hoogeveen op verdere afbouw. Foto: Stichting Koolhoven Vliegtuigen

Drie lesuitvoeringen van de F.K.51. Frits Koolhoven ontwierp bijna zestig vliegtuigtypen en zijn fabriek bouwde vele honderden toestellen. Wereldwijd is daarvan slechts één bewaard gebleven, de B.A.T. F.K.23 ‘Bantam’. Deze is gerestaureerd door de Stichting Koolhoven Vliegtuigen, staat in de Aviodrome in Lelystad. 11


SPORT

Oud-topjudoka Mark Huizinga

Olympiër slaat Na een dienstverband van twaalf jaar nam oud-Olympisch kampioen Mark Huizinga eind vorig jaar afscheid van de luchtmacht. Voor velen kwam de aankondiging van zijn vertrek als een ver‘De luchtmacht bood mij een ideale situatie: hard trainen en wedstrijden maken, en tegelijkertijd relevante werkervaring opdoen voor mijn verdere carrière.’

rassing, maar Mark wil graag de bakens verzetten. Een terug- en vooruitblik. Tekst: Willem Bogaard | Foto’s: uit archief de Vliegende Hollander

Huizinga traint vanaf zijn jeugd bij oud-commando Chris de Korte in Hoogvliet. Vanaf 1994 strijdt de judoka op alle EK’s, WK’s en Olympische Spelen. Dat jaar wint hij zijn eerste EK-medaille, en in 1996 wordt hij voor het eerst Europees kampioen. In 2001 wint hij zijn vierde Europese titel. Drie jaar later is hij vlagdrager voor Nederland op de Olympische Spelen in Athene. De Olympische Spelen in Beijing was Huizinga’s laatste grote toernooi.


12

Via een stage voor mijn HEAO-opleiding komt Huizinga in 1997 bij de Koninklijke Luchtmacht terecht. Met dan al twee Europese kampioenschappen en een bronzen plak op de Olympische Spelen van Atlanta, behoort hij dan al tot de wereldtop. Hij zoekt naar een plek waar hij kan werken en zijn sport uitoefenen. ‘Via via hoorde ik dat er bij de luchtmacht mogelijkheden waren om werk en judo te combineren’, vertelt de voormalig Defensie Topsporter. ‘Alles werd in een bijlage bij mijn aanstelling vastgelegd, en na een militaire specialistenopleiding kon ik in de automatisering bij de Directie Economisch Beheer aan de slag. De eerste anderhalf jaar van mijn driejarige verbintenis telden als stage voor mijn studie. Ik werd voor vijftig procent van de werktijd in de gelegenheid gesteld om aan judo te wijden. Deze voorwaarden die ik met de KLu had afgesproken vormden later de basis voor de andere topsporters die bij Defensie binnenkwamen.’ Ultieme droom De Olympische Spelen in Sydney vormen zijn absolute hoogtepunt. ‘Met het winnen van goud was ik op dat moment echt de beste van de wereld’, zegt hij gepaste trots. ‘Tijdens de wedstrijddag viel alles op zijn plek; de voorbereiding, de jaren van training, schaven aan techniek, mentale weerbaarheid, alles. Een geweldige ervaring. Ik heb echt overtuigend gewonnen en niet op basis van geluk. Ook op mijn twee bronzen medailles uit Atlanta en Athene ben ik

SPORT

neemt afscheid van KLu

vleugels uit

‘Ik wil benadrukken dat ik een heel plezierige tijd bij de luchtmacht heb gehad. Welke werkgever geeft je een vlucht in een straaljager cadeau, en regelt een vliegende escorte bij thuiskomst?’

erg trots, maar Olympisch kampioen is voor elke topsporter de ultieme droom. Bij aankomst in Nederland realiseerde ik me wat het betekende om goud te winnen.’ En niet alleen voor Nederland, maar zeker ook voor zijn werkgever. Drie KLu F-16’s begeleidden namelijk de KLM Boeing 747 met aan boord de Olympische ploeg, vanaf de Nederlandse grens naar Schiphol. Terugknokken Tijdens zijn sportieve carrière bereikt Huizinga veel hoogtepunten. ‘Vier maal nam ik deel aan de Olympische Spelen, behaalde vijf Europese titels, twaalf EKmedailles en in 2005 brons bij de Wereldkampioenschappen. Ik ben alleen nèt geen wereldkampioen geworden, maar voor de rest heb ik alles gewonnen. Daar heb ik dan ook altijd veel en hard voor getraind. Ik heb me daardoor ook altijd veel dingen moeten ontzeggen die voor anderen vanzelfsprekend zijn. Ook waren er jaren dat ik me na blessures weer moest terugknokken naar de wereldtop.’

Kick Richting zijn laatste Olympische Spelen in 2008 had Huizinga soms twijfels of hij nog wilde doorgaan met topjudo. ‘Ik had alles al gedaan en bereikt en er waren momenten dat ik klaar was met mezelf te pijnigen in de trainingen. Maar ik groeide wel weer naar topvorm, werd vier maanden voor de Spelen weer Europees kampioen en ik wilde mijn carrière op het mooiste toernooi afsluiten. Ik heb in Peking geen medaille gewonnen, maar de eerste wedstrijd, waarin ik de gedoodverfde kampioen versloeg, gaf me een enorme kick. Ik was zo sterk, dat was alle opofferingen al waard. Ik baal er nog steeds van dat ik de wedstrijd erna een fout maakte en uitgeschakeld werd, want ik was die dag weer goed genoeg om goud te winnen. Toch ben ik blij dat ik doorgeknokt heb tot die Olympische Spelen. Ik heb op het hoogste podium weer mijn hoogste niveau gehaald, daarmee was mijn carrière echt af. Ik ben de luchtmacht ontzettend dankbaar voor de geboden kansen. Financieel had ik daardoor zekerheid en kon ik mij richten op judo en mijn luchtmachtwerk. Ik bewaar ook goede herinneringen aan de collega’s met wie ik heb samengewerkt en die mijn verrichtingen op de tatami nauwlettend volgden.’ IQ Nadat hij een aantal jaar op de Luchtmachtstaf had gewerkt, kon Huizinga aan de slag als assistent coördinator van de Defensie Topsport Selectie. ‘In die functie begeleidde ik de militaire topsporters bij hun PR-activiteiten. Het was de bedoeling dat ik uiteindelijk coördinator van deze selectie zou worden. Mijn ervaringen en contacten binnen de topsport, de media en Defensie zouden binnen die functie mooi samenkomen. Ik had zin in deze baan, maar wilde eerst een jaar sabbatical om afstand te nemen van de topsport, en te genieten van het leven zonder het ritme van de intensieve, dagelijkse trainingen. Het jaar is omgevlogen. In het jaar heb ik niet alleen gereisd, maar ook clinics en

Een functie als assistent coördinator van de DTS lag voor Huizinga erg voor de hand. ‘Als topsporter kan ik me inleven in wat de andere topsporters beweegt en waaraan zij behoefte hebben, maar ook welke betekenis zij voor Defensie kunnen hebben.’

trainingen gegeven, lezingen gehouden, tv-werk gedaan. Zo wint hij bijvoorbeeld BNN’s Nationale IQ-test met een score van 142, de hoogste ooit van een Bekende Nederlander in de tien jaar van het programma. ‘Al dat soort activiteiten geeft een bepaald gevoel van vrijheid. Eind vorig jaar kwam ik tot de conclusie dat ik me niet weer wilde vastleggen op één activiteit, dus heb ik – met enige pijn in mijn hart – bedankt voor de coördinatorfunctie. Uiteindelijk zou ik mezelf daardoor minder kunnen ontplooien dan ik nu als freelancer kan. De vrijheid en flexibiliteit om veel verschillende activiteiten en projecten te kunnen aanpakken zijn voor mij erg waardevol. Bovendien hou ik dan ook nog tijd over voor andere zaken, wat me bij Defensie niet zou lukken.’ Vissen Vastomlijnde plannen heeft de voormalig topsporter nog niet. ‘Ik zie wel wat op me af komt. Voorlopig voelt het allemaal goed. Zeker het geven van lezingen ervaar ik als een verrijking. Ik kan groepen vaardigheden aanleren om met teleurstellingen om te gaan, of om grenzen te verleggen. Maar ook de discipline die nodig is om iets te bereiken. Verder blijf ik me ontwikkelen als judotrainer. Ik heb zoveel kennis en ervaring waarmee ik nu weer judoka’s en andere (top)sporters kan helpen, dat geeft veel voldoening. En als ik op een gegeven moment wil ontspannen, ga ik lekker vissen, naast judo mijn andere grote passie.’ • Voor wie Mark Huizinga wil blijven volgen, kijk op www.markhuizinga.nl.

13


M AT E R I E E L

Test: waterinjectie maakt proefdraaien F-16 stiller

In de ban van Tekst: Jan Malschaert | Foto’s René Ketting, AVDD

Door water onder extreem hoge druk in een ring in de uitlaatstroom van de F-16 straalmotor te spuiten, neemt het geluid tijdens proefdraaien van hoorbaar af. Dit bijzondere principe werd in februari voor het eerst uitgeprobeerd op de vliegbasis Leeuwarden. En met succes. De verwachting is dat het onderzoek tot praktische toepassingen voor reductie van grondgebonden geluid leidt. Twee Amerikaanse wetenschappers doen al jaren onderzoek naar het onderwerp geluidsreductie door waterinspuiting. Professor Anjaneyulu Krothapalli en dr. Jack Seiner zijn dan ook speciaal voor deze gelegenheid naar Leeuwarden gekomen. ‘In Amerika is al wel met een schaalmodel en een losse motor getest, maar nu voor het eerst met een echte straaljager’, zegt Theo van Veen van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR), initiator en tevens projectleider van dit bijzondere testprogramma.


14

M AT E R I E E L

Op de proefdraaiplaats-noord van de Leeuwarder vliegbasis vormt de eerste uitdaging het achteruit parkeren van de F-16 met de nozzle op een afstand van 25 centimeter, exact in het midden van de metalen

de ring waterring. Waar bij een klok de cijfers van de uren staan, zitten op de deze ring twaalf spuitkoppen. Die spuiten het water onder een hoek van zestig graden gericht op het midden van de ring in de uitlaatstroom, de zogenoemde jetblast. Microfoons De slangen van de spuitkoppen zijn aangesloten op een speciaal voor deze test aangeschafte pomp die duizend liter per minuut met een druk van maar liefst 56 bar kan opwekken. Het water komt uit twee containers met een totale inhoud van zeventigduizend liter. Op bijna vijftig meter afstand, opgesteld in een kwart cirkel, staan 34 geavanceerde microfoons op de achterkant van de F-16 gericht. De microfoons registreren eerst het geluid zonder waterinjectie en vervolgens met. Gekeken wordt wat de afstand van de microfoons, het motorvermogen van de

F-16 en de waterdruk voor invloed hebben op de resultaten. Ook de weersomstandigheden zoals temperatuur, windsnelheid en luchtdruk worden gemeten, en meegenomen in de uitkomsten. Opgetogen Naast de microfoons registreert een highspeed-camera vanaf de zijkant wat de ring en de jetblast doen. Van Veen: ‘We weten dat het water de luchtstroming verandert, waardoor de geluidgolven en de turbulentie verminderen. Dit zorgt voor de geluidsreductie en het verdwijnen van het krakende geluid, waardoor mogelijk zelfs de perceptie van het geluid verbetert. We weten alleen niet hoe het water de luchtstroming precies verandert. Dat hopen we met behulp van de camera te zien.’ De waterring en de pomp worden tijdens deze test voor het eerst in de praktijk gebruikt. De betrokkenen – medewerkers van de NLR, de luchtmacht, een student van de NLDA die deze test begeleidt in het kader van zijn afstuderen, en de twee Amerikaanse professoren – zijn dan ook zichtbaar opgetogen als blijkt dat de gehele testopstelling perfect werkt. Na het aanzet-

ten van de pomp, kruisen de waterstralen elkaar precies in het midden. Met een draaiende F-16 motor zorgt het water voor een dampwolk van tientallen meters achter het vliegtuig. ‘De ring blijkt stabiel’, zegt de projectleider. ‘De slangen zijn slechts minimaal verschoven, en daarmee zijn we zeer tevreden.’ Decibel In de tweede week vinden vervolgtesten plaats op – als het weer het toelaat – full afterburner-niveau en met maximale waterdruk. De op een betonblok gemonteerde waterring is echter duidelijk nog geen standaard geluidsreducerend product, en in deze vorm ook niet in de lucht toepasbaar. Toch zien de betrokkenen de toepassingen al voor zich bij het proefdraaien van straalmotoren. Het experiment is in de eerste week voor Van Veen al ruimschoots geslaagd. ‘Dankzij Krothapalli en Seiner wisten we bijvoorbeeld al dat de optimale hoek van de waterinjectie zestig graden is. De proefopstelling werkte dan ook perfect en we hebben al veel bruikbare resultaten. Van tevoren hadden we een geluidsvermindering van zes tot acht decibel berekend, maar na deze eerste test lijkt tien decibel haalbaar. Op grotere afstand van de proefdraaiplaats is dat een halvering van gehoorde geluid. Dit is een hele grote stap voorwaarts voor de wetenschap.’ •

15


ACHTERGROND

Modemerk Dutch Forces gelanceerd op vliegbasis Volkel

Tekst: Ingmar Kooman | Foto’s: Leonie Voets - Van Helmond, AVDD

Operatie fashion Defensie en mode. Niet direct een voor de hand liggende combinatie. Modehuis Oger dacht daar anders over en lanceerde midden januari de kledinglijn Dutch Forces. Kleding gebaseerd op de tenues van landmacht, luchtmacht en marine. Maar wat vinden de collega’s in het militaire pak er zelf eigenlijk van? Hooggehakte dames in designkleding en heren in modieuze maatpakken, niet bepaald het slag volk dat je verwacht in een onderhoudshangaar voor F-16’s. Voor één middag spelen de jachtvliegtuigen en techneuten van vliegbasis Volkel op deze plek een bijrol. De twee aanwezige F-16’s van 311 Squadron zijn vandaag niet meer dan decorstukken voor een heuse modeshow. Paspoppen en reclamepanelen staan her en der opgesteld. Het meterslange podium in


16

het midden van de hangaar is belegerd als een frontlinie. Camera’s ervoor, lichten erboven en een steeds groter wordende mensenmassa er omheen. De verlichting in de ruimte dimt. Spotlights flitsen aan. Het

Sjiek Wat volgt is een twintig minuten durend modespektakel. Of, in de woorden van de ontwerpers: ‘Operation Fashion’. Daarin tonen de heren een selectie van de shirts, jacks, broeken, pakken en accessoires die modehuis Oger voor de herfst en winter van 2010 op de markt wil brengen. De in de hangaar aanwezige militairen kijken geamuseerd naar de op en neer marcherende modellen. ‘Een op Defensie geïnspireerde kledinglijn? Het is wel een grappig idee’, vindt soldaat 1 Dennis van Olst. Hij is

‘Dutch Forces moet waardig, draagbaar en betaalbaar zijn’, vindt Oger Lusink.

geloei van een ouderwets luchtalarm vult de ruimte. ‘Scramble! Scramble! Scramble!’ klinkt het uit de imposante geluidsinstallatie. Aanzwellende muziek, achteraan de catwalk schuiven de gordijnen open. Eén voor één stappen vijf mannequins in de spotlights. De parate troepen, zo u wilt, van het nieuwe modemerk Dutch Forces.

aanwezig met een kleine afvaardiging van het duikpeloton van 11 Geniecompagnie Luchtmobiel, één van de drie eenheden die figureren in de eerste ‘lichting’ van Dutch Forces. ‘Ik ben nog nooit bij een modeshow geweest, maar ik verwacht wel stoere dingen te zien.’ Daarin is hij niet teleurgesteld, constateert de soldaat na afloop van de

ACHTERGROND

show. ‘Je ziet de biddende valk, onze wapenspreuk “Nec temere, nec timide” en andere luchtmobiele elementen op verschillende manieren terugkomen in de kleding. Dat is best subtiel en stijlvol gedaan.’ Sergeant Ruud Masset en korporaal 1 Roel Budas van de (honden)bewaking op de vliegbasis sluiten zich bij hun landmachtcollega aan. ‘Ik had vooraf wat meer de militaire look verwacht. Camouflageprints, overal strepen en zakken, dat soort dingen’, zegt Masset. Hij is er niet rouwig om. ‘Dit pak gaat buiten de poort gewoon uit en dan ga ik niet rondlopen in iets dat er op lijkt. Maar hier zag ik best wat mooie casual shirtjes en jasjes.’ Balans ‘Het legt wel op een leuke manier een link met Defensie’, vindt luitenant-terzee 1 Nico Kempers. De eerste officier op Hr.Ms. De Ruyter ziet naam, embleem en registratienummer (804 – red.) van ‘zijn’ fregat veelvuldig terugkomen. ‘Ik denk dat die poloshirts het bij ons aan boord nog best goed kunnen doen. Alleen petjes met daarop “804”, tja, die hebben we als bemanning natuurlijk al.’ Kempers’ scheepsgenoten luitenant-ter-zee 1 Tamira van der Luit en luitenant-ter-zee ‘We wilden iets creëren waarop Defensie trots kan zijn’, vertelt Oger Lusink.

2OC Kirsten Savelberg hebben nog wel een brandende vraag: ‘Is er ook een lijn voor de vrouwen?’ Maar de naamgever en eigenaar van het modehuis, Oger Lusink, kan wat dat betreft al een toezegging doen: ook de dames komen over een tijdje aan de beurt. Van der Luit denkt dat het wel gaat aanslaan. ‘Dit is een goede balans tussen stoer en kwinkslag.’ •

In welke winkels de wintercollectie van Dutch Forces verkrijgbaar is, valt nu nog niet te zeggen. Op een later moment communiceert Oger welke middensegment-winkels het betreft. Oger is vooral bekend van zijn exclusieve herenkledingcollecties, ondermeer in de dehuis bij Defensie deftige Amsterdamse P.C. Hooftstraat. Midden 2008 klopt het modehuis glijn voor een aan met het idee voor een op de krijgsmacht geïnspireerde kledinglijn rtijen een licenbrede doelgroep. Na een aantal conceptontwerpen tekenen de partijen den Oger een tieovereenkomst, waarin Defensie vastlegt onder welke voorwaarden dergelijke kledingcollectie mag ontwerpen. Zo is het gebruik van officiële logo’s aan. Defensie van krijgsmachtdelen en rangonderscheidingstekens niet toegestaan. bepaalt voor Oger welke eenheden figureren in de kledingcollectiee en voorziet ie optekenen het modehuis van de bijbehorende emblemen. Verder laat Defensie g en dat bij de dat het geen vergoeding ontvangt voor de verkoop van de kleding productie ervan bijvoorbeeld geen gebruik mag zijn gemaakt van kinderarbeid. n dan weer Naar verwachting komt er jaarlijks een uitbreiding. Daarvoor zullen itgekozen. andere eenheden van de verschillende krijgsmachtdelen worden uitgekozen.

17


ACHTERGROND

GGWérs naar Poolcirkel tijdens Arctic Challenge

Kilometervreten voor Hun dagelijkse werk met auto’s op Luchtmachtbasis De Peel weerhield sergeant-majoor Eddy voor ‘t Hekke en sergeant Vincent van der Spek niet deel te nemen aan de Arctic Challenge. Tijdens deze monstertocht dwars door Denemarken, Zweden en Finland verrijdt het duo in zes dagen bijna zevenduizend kilometer voor het goede doel. Over rendieren, afgronden en het missen van de boot. Eddy voor ‘t Hekke & Vincent van der Spek met hun Kia Sorento op luchtmachtbasis De Peel.

Het volgen van een slipcursus, klaarmaken van hun gesponsorde Kia Sorento SUV, het bestuderen van de kaarten en het inzamelen van geld. Dat was het enige wat Eddy voor ‘t Hekke en Vincent van der Spek voor de Arctic Challenge

konden voorbereiden. Overgehaald door een oud-buurman die de tocht vorig jaar reed en gedreven door hun passie voor auto. Maar geen van beiden had ooit een dergelijke lange tocht verreden of wist wat ze moest verwachten.

Rendieren in hun natuurlijke omgeving, zeer gevaarlijk voor de rijders.

Onderweg in Finland. Spekglad maar prachtig.


18

Tijdens de Arctic Challenge moeten deelnemers binnen zes dagen bijna zevenduizend kilometer over de weg afleggen, dwars door Scandinavië. De lange afstand bleek ook voor de autoliefhebbers een behoorlijke kluif. ‘Onze langste etappes waren negenentwintighonderd kilometer in 32 uur. Daarmee zaten we op de heenreis in één ruk vanuit Lichtenvoorde in de Achterhoek, in Muonio in Finland, en op de terugweg omgekeerd’, zegt Voor ‘t Hekke. ‘Het valt dan niet mee om niet in slaap te vallen. In het noorden is het maar zes uur licht op een dag en lantaarnpalen zoals bij ons hebben zij niet. We moesten het doen met onze verstralers, energiedranken en -repen, veel muziek en airco aan.’ Adrenaline Als tijdens de rit de temperatuur naar rond de minus twintig graden zakt, blijken de spijkerbanden geen overbodige

ACHTERGROND

Tekst: June Smit | Foto’s: Eddy voor ‘t Hekke en Vincent van der Spek

kankerbestrijding luxe. ‘We zijn een paar keer heel vlak langs de afgrond gegleden en dan hoop je dat de auto weer grip krijgt’, zegt Voor ‘t Hekke. ‘Als je zes tot zeven keer op hoge snelheid zo’n bocht bent ingegaan, zakken die adrenaline en hoge hartslag wat. Het spannendste was echter toen we met 110 kilometer per uur in de remmen moesten voor een rendierenfamilie. Alles in de auto begon te trillen en te knipperen. Toen dat goed ging, keken we elkaar opgelucht aan.’ Ondanks dat de Challenge geen rally is en het vooral gaat om slim rijden, zijn de kansen voor het team al vrij snel verkeken. ‘In Duitsland mochten we door wegwerkzaamheden maar tachtig kilometer per uur rijden’, zegt Voor ‘t Hekke. ‘Met ver boven de negentig kilometer per uur werden we aan alle kanten ingehaald. Als rijinstructeur en -examinator weigerden we ons rijbewijs op het spel te zetten, want dat is heilig. Hierdoor misten we de boot, kwamen we op de tweeënveertigste plek, en was het winnen van het klassement al verkeken. Uiteindelijk zijn we opgekrabbeld naar plek dertig.’ Kankerbestrijding Ze schamen zich er niet voor. ‘Er rijden teams bij die al veertig jaar rally rijden, wij doen dit voor het eerst.’ Samen met vier andere teams van TeamSafePro, halen Voor ‘t Hekke en Van der Spek meer dan vijfentwintigduizend euro op voor de KWFKankerbestrijding en de teller loopt nog. ‘We zijn er een jaar mee bezig geweest door onder meer inzamelacties bij bedrijven, tijdens de Luchtmachtdagen, het Open Huis GGW, maar we kregen De auto heeft flink te lijden onder de Arctische ook inschrijfgeld omstandigheden. gedoneerd van squadronfeestjes, messes en particuliere bijdragen. Volgend jaar doen we waarschijnlijk weer zoiets.’ We organiseren dan zelf een tour onder de naam ScanCoveryTrial. Het is nog in ontwikkeling maar de animo is nu al overweldigend. •

Onderweg in ijzige omstandigheden, op de grens van Zweden en Finland.

Het einde van de eerste dag, de finish in Muonio.

19

DE VLIEGENDE HOLLANDERa

vervlogen tijden Duo F27 patrouillevliegtuigen bijzonder squadron in ‘De West’

‘De Maritiem’ Begin jaren tachtig neemt Defensie een bijzondere beslissing. De SP-2H Neptunes van de Marine Luchtvaartdienst die gedetacheerd staan op Curaçao, worden vervangen door een duo F27 Maritimes. Die komen niet in dienst van de MLD maar van de luchtmacht. Daarvoor wordt het 336 Squadron dat zijn oorsprong in Nederlands Nieuw-Guinea kent, nieuw leven ingeblazen. Bijna twintig jaar lang vervullen de twee Fokkers de maritieme patrouilletaak in ‘De West’. Tekst: Arno Marchand | Foto’s: uit collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Type: Eenheid: Aantal: Dienstperiode:

Luchtstrijdkrachten op Valkenburg en komt terecht bij de zojuist tot 334 Squadron hernoemde 1 TransVa.

Fokker F27 Mk.200 Maritime 336 Squadron 2 30 september 1981 – 6 juli 2000

Vreemde eend Nadat 334 in 1957 verhuist naar Ypenburg, ruimen vanaf 1960 de Dakota’s het veld voor de veel modernere F27. De volgende verhuizing is in 1968 naar Soesterberg. Als op 2 mei 1980 de beslissing valt om twee F27 Maritimes onder luchtmachtvlag naar Curaçao te sturen, dan ligt het voor de hand dat personeel grotendeels bij 334 vandaan komt. De heroprichting van 336 vindt plaats op 1 augustus 1981 op Soesterberg, twee maanden later gevolgd door de aflevering van de eerste ‘Maritiem’. Op 13 november 1981 komt dat toestel aan op Hato Militair, zoals het onderkomen van 336 op de luchthaven van Curaçao door het eigen personeel later wordt gedoopt. De laatste Neptune van het 320 Squadron kan terug naar Nederland waar de Marine Luchtvaartdienst dan druk bezig is met de omscholing op P-3C Orion. Daarmee is de rol van de KM op luchtvaartgebied in de West niet uitgespeeld. Want behalve luchtmachtpersoneel onder wie de commandant, krijgt 336 ook leden van de marine in haar gelederen. En hoewel het een KLu-onderdeel betreft, staan de toestellen onder operationeel bevel van de Commandant Zeestrijdkrachten Caraïben. Op negenduizend kilometer van Nederland is het squadron daarmee twee decennia lang een vreemde luchtmachteend in de marinebijt.

Voor het uitvoeren van bevoorradings- en transportvluchten ziet het 336 Squadron op 1 september 1961 het levenslicht op de vliegbasis Mokmer op het eiland Biak. De eenheid krijgt de beschikking over enkele C-47 Dakota’s en DC-3’en die amper een jaar in dienst blijven. Het squadron wordt al op 9 november 1962 weer opgeheven. Als gevolg van de oorlogsdreiging met Indonesië, geeft de Nederlandse regering namelijk het bestuur over de eilandengroep over aan de Verenigde Naties. Het KLupersoneel keert terug naar Nederland waar het grotendeels in dienst komt van het 334 Squadron op de vliegbasis Ypenburg. De eenheid is afkomstig van Valkenburg waar het na WO II is opgericht als 1 Transport Vliegtuigenafdeling (TransVa). De machinistenopleiding voor de scheepvaart, dat lijkt kapitein bd Piet van Ieterson (73) wel iets tijdens zijn schooltijd. ‘Totdat ik met een vriend eens mee ging naar het werk van zijn vader. Hij was techneut op Valkenburg. Het eerste toestel waarin ik keek was een Beechcraft van de TransVa. Dat was in 1951. Toen bleek dat ik vliegtuigen en techniek wel heel interessant vond.’ In 1952 begint Van Ieterson op zestienjarige leeftijd aan zijn dienstplicht bij de landmacht. ‘Dat was jong, maar ik was in die tijd zeker niet de enige.’ Daarna volgt hij in Weert de onderofficierenopleiding voor vliegtuigmonteurs. Vervolgens treedt hij in dienst van de D E

V L I E G E N D E

De M-1 en M2 boven het vliegveld van Curaçao. Onder de M-2 zijn de hangars uit 1986 te zien waarin beide Maritimes vrij van weerinvloeden kunnen staan.

20 0

H O L L A N D E R

vervlogen tijden Commando Tactische Luchtmacht (CTL). ‘Daar behartigde ik de belangen voor zowel 334 als 336 Squadron. Maar het liep niet helemaal soepel op Curaçao. Voor het aannemen van de opdracht om daar de zaken weer op het juiste spoor te krijgen, kreeg ik wel vijf minuten bedenktijd. En dus zat ik met een paar dagen in het vliegtuig. Ter plaatse begon ik meteen met het verbeteren van de organisatie. Ik regelde dat ik naast het commandantschap van 336, ook Commandant Hato Militair werd. Als een soort basis- of detachementscommandant. Vanaf dat moment had ik namelijk een directe lijn met het CTL, en verliep alles veel gestructureerder. We werden een onderdeel waarvandaan één squadron vloog.’

Allen maar water Kapitein bd Piet t t van Ieterson. t

Van Ieterson is dan net een maand weg uit Curaçao. ‘De F27 hield zich goed, maar had wel last van corrosie. De oplossing was veel wassen; iedere week.’ Slager: ‘Vooral de propellers hadden te lijden van de zoutinvloeden. Met SAR-missies vlieg je bijvoorbeeld met honderd voet over het zeewater. Maar de Maritiem was in alle opzichten een erg vriendelijk vliegtuig hoor. Het vloog geweldig, had een goeie constructie en was zó betrouwbaar. Dat is heel belangrijk als je voornamelijk boven zee opereert. Links, rechts, voor en achter alleen maar water, maar ik heb me geen moment onveilig gevoeld. We kenden de gewone F27 natuurlijk al, maar deze waren stukken nieuwer, hadden meer vermogen en konden veel brandstof meenemen. Naast het leven op het eiland, is me het meest bijgebleven waar we met de Maritiem allemaal zijn geweest. Alle eilanden in het Caraïbisch gebied natuurlijk, maar bijvoorbeeld ook Brazilië en in Amerika. Voor ons tienjarig bestaan hebben we met vijftig man zelf een complete open dag geregeld, mét Nederlandse F-16’s. Nou ja, ze kwamen van de Amerikaanse opleidingseenheid in Tucson, maar toch.’ Van Ieterson werkt bij terugkomst in Nederland nog één jaar bij het 334 Squadron voordat hij met pensioen gaat. Slager gaat na zijn commando-overdracht eveneens terug naar Nederland en krijgt na een maand FLO. In de Defensienota 2000 besluit de minister van Defensie om beide Maritimes af te stoten, 336 Squadron op te heffen, en de taken weer te laten overnemen door de marine door drie P-3C Orions. Maar 336 herleeft, want op 23 oktober 2007 wordt het heropgericht op Eindhoven. •

Luitenant-kolonel bd Jan Slager.

Onderzeedienst Van Ieterson wordt in 1982 vakofficier. ‘In die tijd ging er een commissie van onderzoek naar Curaçao. De Maritiems moesten daar natuurlijk ook instandgehouden worden, maar daaraan was niet voldoende gedacht. Een magazijn met onderdelen was er wel, maar de aanwezige ervaring bleek onvoldoende.’ ‘De verkeerde gedachte in Nederland was dat het hier een squadron betrof ’, verduidelijkt luitenant-kolonel bd Jan Slager (72). Hij weet waarover hij spreekt want was Commandant 336 Squadron van 29 september 1989 tot 4 juli 1992. ‘In Nederland heeft een squadron namelijk de ondersteuning van een vliegbasis waarop ook andere eenheden werkzaam zijn. Dat ontbrak grotendeels op Curaçao. De gedachte was dat de marine de overige werkzaamheden wel zou doen, maar dat was niet belegd. Daarnaast was 336 gelieerd aan de onderzeedienst. Dat werkte niet echt, want die waren zo een paar weken of maanden op pad. Daarom had ieder personeelslid driedubbele functies.’ ‘Ik kreeg het verzoek of ik naar de Antillen wilde en ben direct gegaan, drie maanden voor m’n gezin uit’, gaat Van Ieterson verder. ‘Ik werd daar Hoofd Bedrijfsbureau, zeg maar Manusje van alles, en moest veel regelen in Nederland. Gelukkig wist ik binnen de luchtmacht de weg om dat voor elkaar te krijgen. Bijvoorbeeld een kraan om een motor te wisselen, stellingen en gereedschap. Alles om een vliegtuig in stand te kunnen houden, was er niet. Wisselen van onderdelen gebeurde met een vorkheftruck met kettingen. Bovendien waren de grote hangars er toen nog niet. Je werkte haast aan het water in de gloeiend hete zon. Dat was geen pretje.’

Sinds 27 juni 1985 heeft 336 een officieel squadronembleem; een fregatvogel op een azuurblauwe achtergrond, met daarin de sterrenbeelden Grote Beer (linksboven) en Zuiderkruis (rechtsonder). De spreuk luidt ‘Vaardig en Alert’.

Juiste spoor ‘Bij de KLu zijn we altijd wel flexibel dus we losten het wel op, maar hoe de KM dat heeft gedaan, is me altijd een raadsel gebleven’, zegt Slager. Hij meldt zich met een HTS auto- en motortechniek voor zijn dienstplicht in Maastricht, maar dient een rekest in om vlieger te worden. Dat lukt en zo begint hij in 1960 op GilzeRijen met zijn vliegeropleiding op de Fokker S.11 en Harvard, en later de T-33 vanaf Woensdrecht. Hoewel hij wordt opgeleid als jachtvlieger, is zijn eerste plaatsing in 1962 Ypenburg waar hij vliegt op de Hiller, Alouette II, Harvard en Beaver. Na een periode als instructeur op Gilze, volgt zijn jachtvliegtijd op F-84F Thunderstreak vanaf Eindhoven en daarna Twenthe. Daar komt hij in aanraking met de NF-5 die dan zijn intrede doet. Slager bekleed diverse functies bij 313 en 315 Squadron en wordt in Canada commandant van de helikopter- en jachtvliegeropleiding. Terug in Nederland wordt hij Hoofd Kantoor Transport op het D E

V L I E G E N D E

21 1

H O L L A N D E R

ACTUALITEIT

KLu-reservist Marc Nas als USAR-lid naar Haïti

‘Aangrijpend contrast en wederopbouw’ Hoewel hij niet vanuit de KLu werd uitgezonden, had reservist Marc Nas bij zijn inzet op Haïti wel degelijk baat bij zijn Defensie-ervaringen. Met het Urban Search and Rescue (USAR-)team vloog hij met 62 andere leden op 14 januari met de KDC-10 richting de rampplek. Een blik van binnenuit.

Het USAR-team is geoefend om rond de klok hulp te verlenen. Op Haïti werd hen vanwege hun eigen veiligheid geadviseerd alleen bij daglicht en onder begeleiding te werken.


22

‘Ik ga’, zei ik meteen toen de commandant van het USAR-team me op 13 januari belde hulp te verlenen op Haïti. ‘Ik stond op dat moment net met mijn zoon op de schaatsbaan. Die ochtend had ik al gehoord dat het USAR-team op monitoring stond (stand-by, red.), maar dat gebeurt wel meer. Nu waren we daadwerkelijk benodigd. Een half uur na het telefoontje stond ik mijn onderbroeken, paspoort en inentingenboekje al in te pakken. Niet veel later was ik via de brandweerkazerne in Den Haag waar mijn PSU ligt, onderweg naar vliegbasis Eindhoven. Ik besef dat niet iedereen zomaar van huis weg kan, maar bij mij thuis staan alle seinen op groen. Ondanks dat mijn vrouw een eigen bedrijf heeft, kan ze voor onze drie kinderen zorgen tijdens een inzet. Die steun thuis is erg belangrijk. Bij het USARteam gaat het om ad hoc alarmeringen voor langere tijd Kleine beetjes water en dan moet je zeker weten voor een gered kind. dat het thuis goed gaat.’

ACTUALITEIT

Tekst: June Smit | Foto’s: USAR-team

tussen hulpeloosheid

Marc Nas (r.) is in zijn dagelijks leven brandweerofficier in Haaglanden. Na zijn dienstplicht bij de infanterie in 1992, is hij actief reservist als sporter bij de militaire vijfkampploeg en als pistoolcoach. In 1997 wordt hij Reservist Pelotonscommandant 601 Squadron op vliegbasis Volkel, waarna hij in 2001 wordt geplaatst op 600 Squadron als Reservist Specifieke Deskundigheid en in 2003 gedetacheerd naar 1 CIMIC-Bataljon. Daarnaast meldt hij zich in 2002 aan bij het USAR-team.

Volgorde ‘Op Eindhoven ben ik meteen samen enkele collega’s en Cargo Handling gestart met het inladen van de KDC-10, een van mijn taken als commandant ondersteuningsgroep. Vooral de volgorde waarin de spullen het ruim in gaan, is belangrijk. De lading voor Haïti bestond uit zo’n dertien ton, ofwel vijftig kubieke meter redgereedschappen, voeding, onderkomen, transportmiddelen en dangerous goods. Hieronder vallen medicinale zuurstof, gassen voor de snijbranders, spuitbussen om gebouwen te markeren en generatoren. De dangerous goods moeten op een bepaalde manier verpakt worden en de loadmasters moeten op de hoogte zijn waar alles zit. De belading ging voorspoedig en om 22.30 uur waren we klaar. Toen we de volgende ochtend daadwerkelijk onderweg waren, werd het eigenlijk pas “echt”. Door de briefings en televisiebeelden verwachtte ik wel dat het heftig zou zijn, maar het was niet mijn eerste inzet. Met het USAR-team ben ik in 2004 bij een aardbeving in Marokko geweest, waar we uiteindelijk niet veel konden betekenen. Ook ben ik als KLu-reservist

in 2005 twee weken naar Pol-e-Khomri geweest, waar ik als specialist een onderzoek deed naar versterking van de lokale brandweer. Daar trof me vooral de cultuur en bijbehorende problemen. Ook in mijn werk bij de brandweer heb ik het nodige gezien. Wat we uiteindelijk in Haïti aantroffen, was echter nergens mee te vergelijken.’

Basecamp ‘Omdat we niet op Haïti zelf konden landen, vlogen we via Curaçao met twee kleinere toestellen naar het eiland. Eenmaal aangekomen is mijn eerste taak als commandant ondersteuningsgroep dat het team zo snel mogelijk kan functioneren vanuit het basiskamp. Dat bestaat uit acht grote opblaasbare tenten van zes bij vijf meter en kleine iglotentjes. Op het kamp moet alles zo functioneel mogelijk worden ingericht van werkruimten tot slaapplekken, sanitaire voorzieningen, opslag, drinkwaterzui-

vering en keuken. Tijdens het verblijf op Haïti opereerden we vanaf het basiskamp op het vliegveld naar het inzetgebied Port-au-Prince en de directe omgeving die het meest getroffen was. Door de veiligheidssituatie – Haïti kampt met hoge criminaliteit, bendes en hoge percentages illegaal wapenbezit – gingen de search en rescueteams onder coördinatie en leiding van de VN-troepen naar de stad. In het begin waren zoekacties geënt op hotspots, zoals een universiteit, scholen, hotels of winkelcentrum. Daarna vond er meer gebiedsgebonden inzet plaats, waarbij in samenwerking met lokale bevolking werd gezocht naar overlevenden.’ Extra dimensies ‘Hoewel ik voornamelijk op het basecamp zorgde dat alles draaiende bleef, ben ik zelf ook drie dagen naar Port-au-Prince geweest. Wat we daar zagen is moeilijk te beschrijven. Anders dan op televisie krijg je er twee dimensies bij, namelijk geluid en geur en daar was ik niet op voorbereid. De geluiden waren afkomstig van het verkeer en pratende, roepende en schreeuwende mensen. Daarnaast hing er een diep penetrante lijklucht. Ondanks dat uit de instortingen tienduizenden mensen zijn geborgen, liggen er ook nog vele duizenden onder het puin. De gevonden lijken, werden soms langs de weg gelegd.

Het USAR-team wordt van 14 tot en met 24 januari ingezet in Haïti. De VN komt met het verzoek tot inzet in stedelijke gebieden getroffen door rampen. Het USARteam kan in drie variaties worden ingezet: licht, middel en zwaar. Dit team heeft naast de reddingscomponent de beschikking over een eigen medische- en een zoekcomponent met honden. Door een waterzuiveringsinstallatie, voedsel en medicijnen is het USAR-team tien dagen selfsupporting.

23


ACTUALITEIT

Ook de stank die van de markt afkwam, blijft me bij. Op een gedeelte zo groot als een stadsdeel werd gehandeld en geleefd. Langs de weg lag het afval te rotten. Dat was ook meteen een heel groot contrast. Je ziet de reddingsactiviteiten, hulpeloze mensen, maar ook mensen die snel weer het normale leven op moeten pakken. Een geopend restaurant naast een blok ingestorte huizen. Toch kijk ik met Nederlandse ogen, ik ken natuurlijk de beginsituatie van de stad niet.’ Vette slaapzak ‘Na ruim een week op Haïti vertrokken we weer naar Curaçao waar we onder de douche konden zonder ons aan de vijf-seconden-regel te houden. Bovendien hoefden we ’s avonds niet weer in die vette slaapzak. In het basiskamp zijn slechts beperkte mogelijkheden voor persoonlijke hygiëne. Op Curaçao kregen we een briefing met de commandant, teamleden en psycholoog. Dat was fijn om het af te sluiten. Uiteindelijk is het hele team tevreden met wat we konden betekenen. USAR heeft drie mensen levend onder het puin vandaan gehaald en zeven Nederlandse doden kunnen bergen en samen Israëliërs

kunnen identificeren. Bovendien hebben we Buitenlandse Zaken geassisteerd weeskinderen te evacueren. Onze teamarts heeft medische hulpverlening kunnen geven en met de tenten van het basiskamp hebben we een noodhospitaal en onderkomen voor ontheemden ingericht. Het lijkt allemaal een druppel op een gloeiende plaat, maar het geeft toch een voldaan gevoel. Bovendien kunnen die drie mensen weer hun leven gaan opbouwen.’

specifieke uitzending te doen. Ik merk dat ik als reservist heel gemakkelijk in de werelden tussen civiele hulpverlening en Defensie beweeg. Dat is vaak handig bij praten over planningen, termen binnen Defensie, bevelvoeringprocedure en communicatiesystemen. De werkwijze van Defensie spreekt me erg aan, waaronder regels zoals afspraak is afspraak en tijd is tijd. Maar ook in de can do-mentaliteit kan ik me goed vinden. Je kunt mensen adresseren om een oplossing te vinden en bij te dragen. Het feit dat we op de marinebasis op Curaçao zo uit de KDC-10 met ons hoofd in een bord macaroni rollen en er ook nog honderd opgemaakte stretchers klaarstaan, is echt geweldig. En typisch Defensie.’ •

Veranderd ‘Hoe ik dit ga verwerken, weet ik niet, maar ik denk dat dit bij mij goed gaat landen. Het is wel een ervaring die je niet meer vergeet. Of het me heeft verandert, weet ik niet. Toen ik destijds terugkwam van Pol-e-Khomri en de problemen van de lokale Afghaanse bevolking Reisonderkomens van de acht honden van het USAR-team en nog heel veel meer goederen in het ruim van de KDC-10. had gezien, dacht ik: waar me maken we ons hier druk over? Inmiddels weet ik dat het leven hier gewoon doorgaat. Ondanks dat ik misschien veranderd ben, ben ik nog steeds onderdeel van familie en werk. De aardbeving volg ik wel elke dag met meer dan gemiddelde interesse. Natuurlijk is er nog jarenlang hulpverlening nodig. Na de acute Search and Rescue en medische hulpverlening, komt de wederopbouw voor het herstel van de samenleving, openbaar bestuur, overheid, infrastructuur en gebouwen en die is voorlopig nog niet afgerond.’ Macaroni ‘Als er weer iets gebeurt waar USAR-inzet bij nodig is, zijn mijn collega’s aan de beurt en zit ik in het landelijk operationeel team. De afwisseling om in meerdere gebieden nuttig bezig kunnen zijn, vind ik leuk. Ik zou het ook niet erg vinden om als KLu-reservist een taak-

Hulpverlening zit ook in kleine zaken.


Een KDC-10 bracht de reddingswerkers op 24 januari terug naar de vliegbasis Eindhoven. Foto: Fabienne Wink, AVDD 24

Mensen

Mutaties

Bevorderingen militairen Commodore Mulder PE LSK:DIRECTIE OPERATIES Kolonel Apon JP LSK:AFD MISSIE ONDERSTEUNING, Duijn H van LSK:STAFGROEP JURIDISCHE ZAKEN Luitenant-kolonel Ottens Z DBBO: Regio Zuid, Lassauw PHJ LCW ACCTMGMT GELEIDE WPNS, Wit MFJ de KD:Militair huis

januari 2010

Adjudant-onderofficier Bleker D OKLU:VG SUPPORT, Broeke W ten DHC:STAF P&C BUR MC FC, Elskamp A AOCS:SQN COORDINATIECEL 970, Gend G van OKLU:PVE MECHANICA, Hoogeboom RJM EHV:BUR BEDRIJFSANALYSE, Neilen WAM DIR P&V TDL VESTIGING EINDHVN, Sips RJ VKL:WE WAPENTECHNIEK, Vliet MMJP van der CAT: Vlb Volkel

Sergeant-majoor Bisschop J BG IVENT: Ploeg Soesterberg, Boom NPMC van den VKL:WMS / NAVIGATIE, Brink J van den CAT: Generaal Majoor Spoorkazerne, Brouwer RA DHC:930 WE Blondeau R LSK:SIE MANAGEMENT BASE COUGAR, Bult J LCW COMPO CL CONTROL, Boelens MA LSK:SECTIE AVIONICA, Gessel MM van LCW GSM ISR, Bosman A NAKVS, Graaff M de CL LU VKBEV, Heijmans JC EHV:TECHN CML:LUCHTVAART-& BEWEGINGSFYS, VLUCHT KDC-10, Kortenhof HTA van Henkens A AOCS:OPS CREW B, Houtzager OTCRIJ/B-CIE/1PEL KLU/A-GP, Kraaikamp R Afdeling J7 (Doc,opl,training), Koeken JPW VKL:PVE LINEMAINTENANCE 311, EAJ OKLU:BUR MANAGEMENT CONTROL, Paas AHM OKLU:VG CAMS, Seraus GA Laan K van der Stafd.Juridische OKLU:VG SUPPORT, Vos F DHC:931 PVE Beleidszaken, Schell MR GGW:STAF BRANDWEER, Wong-A-Ton IR Afdeling KAM, Sinterniklaas R DIVI/KCEN/BUR Sergeant 1 INLN SPECIFIEK, Sluiter M DVD: Z Dkr Bittner JP EHV:HONDENSECTIE, Woensdrecht, Vugt WR van BG IVENT: Furer P LSK:BUR A-3 CURRENT OPS, Team Resourcep M&F Gelder HJA de EHV:PVE BEWAKING, Kapitein Noomen D GGW:BEWAKINGSPELOTON Bel BJD van LW:VLUCHT 1 322, 5650, Helvoort PLAJ van OKLU:VG Cornielje AHHLJ LSK:SIE MANAGEMENT OGRV, Poot HJ GGW:CIS OPERATIONS CONTROL, Dijkstra M EHV:PVE 800, Raats RDC OKLU:OA IMO, LUCHTVERKBEVEIL., Dijkstra M EHV:PVE Stoekenbroek Z DHC:298 COGP, Tilburg LUCHTVERKBEVEIL., Flier JM DHC:301 MJM van DHC:300 COGP, Vroegh JM OPS VLUCHT 5, Gils EW van AFD J&LV VKL:BEWAKINGS-SPEC OPSVL 640, ME AVIONICA&WPNTECHN, Gordijn Wildenberg DJMA van den LSK:BUR A-3 PA DHC:301 OPS VLUCHT 5, Gunn AW CURRENT OPS DHC:299 KNT INTELL, Heij R VKL:PVE Sergeant LINEMAINTENANCE 311, Kooij J DC IOD: Locatie Wichita Falls, Monster CS DHC:298 Alberti RA LCW ON EQMT CL J&LVTGN, Boogaard EJP van den EHV:PVE OPS VLUCHT 2, Regeling E DHC:301 BRANDWEER, Cox PA EHV:WC OPS INTELL, Regt MC de AFD J&LV ME VLIEGVEIL. UITRUSTING, Derix JJL AVIONICA&WPNTECHN, Tilburg JM van DHC:300 OPS VLUCHT 2, Drunen FR LCW STGP P&O SERVICEVERLENING, van VKL:TACT AIR REC CENTRE, Gaauw Werke WA van de AFD B&TH ME BEW MLI van der DHC:298 OPS VLUCHT & UTIL HELI, Zeeland RHP van 1, Groot MRJ VKL:BEWAKINGS-SPEC DHC:301 OPS VLUCHT 2 OPSVL 640, Heuvel R van den LCW Eerste luitenant ON EQMT CL J&LVTGN, Jansens Aarts EJ VKL:BEWAKINGS-SPEC OPSVL ELA OKLU:BEWAKINGSPELOTON 3, 640, Beckers RJM VKL:BEWAKINGS-SPEC Leemburg M EHV:DOCK 2 C-130, Prosje OPSVL 640, Bom MPG DHC:PH OPS KNT R VKL:TACT AIR REC CENTRE, Rijt JMM MISSIONSUPP, Haan JG de AFD B&TH ME van der VKL:BEWAKINGS-SPEC OPSVL TRANSPHELI, Haar CP ter AFD J&LVTGN 640, Rikkert DM EHV:WC VLIEGVEIL. SYSMGMT, Meisen JWT AFD GWPNS SIE UITRUSTING, Schippers KS DHC:930 ME PATRIOT, Roelevink LH LCW GSM WE NDSTRM LCHTBEH MEGU, Simsek B CL LU VKBEV, Schilt ATP van AFD B&TH DHC:932 MVZ ONDERSTEUNING, Swolfs ME BEW & UTIL HELI, Smits JS JJF LCW COMPO MOT&MODULES, Tan AFD B&TH ME BEW & UTIL HELI, JFF DHC:298 OPS VLUCHT 1, Tiggelers Stomphorst A AFD B&TH ME TRANSPHELI, BBJ GGW:CIS COORDINATIONCENTRE Woolderink RJ LW:621 OGRV PEL 800, Veldkamp J VKL:PVE BRANDWEER, Vries R de LW:WE Tweede luitenant PLATFORMONDERSTEUNING Friederichs M LW:VLUCHT 1 322, Laan E Korporaal 1 LW:OPERATIECENTRUM LOG, Serkedakis Akar AR AOCS:VLUCHT B4, Bakker J VKL:PVE OPS 313, Spek MC van der W LW:WE POO F-16, Buitelaar DHC:300 OPS VLUCHT 3, Vernhout FG K GGW:MOTORTRANSPORT VKL:WE WOV

VLUCHT 951, Heijden M van der GGW:MOTORTRANSPORT VLUCHT 951, Kramer D LW:SIE WEGTRANSPORT, Lowis EM EHV:PVE BEWAKING, Poel JHM van der GGW:WC VOERTUIGONDERHOUD 951, Stindt AHFW DHC:931 SIE BEWAKING DEELEN, Toprakcan R VKL:BEWAKINGS-SPEC OPSVL 640, Verhagen WTMB GGW:WC GRONDUITRUSTING951, Winter N de DHC:931 HONDENSECTIE Korporaal Aerssen BJP van EHV:AFDELING TRANSPORT, Hofmeijer RB VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313, Kosse HJ AOCS:BEWAKING SIE, Markus PW GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 3 803, Nobel BR VKL:BEWAKINGS-SPEC OPSVL 640, Pureveen JH VKL:SIE BRANDSTOFFEN, Rutten PWA EHV:SHIFT B VRACHTAFHANDELING, Wessels DWJ LW:HONDEN SIE Soldaat 1 Niezen J LW:621 OGRV PEL, Nortan ML LW:621 OGRV PEL Bevorderingen burgers

rink RB AOCS:P&O ADVIES, Voet MJCM DHC:931 PVE GZC Korporaal Boschloo BJ OKLU:RESSORT LEERLINGEN, Ploeger B OKLU:RESSORT LEERLINGEN Soldaat 3 Frugte TLI LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO, Groot F de LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO, Kleef N van OKLU:RESSORT LEERLINGEN, Miltenburg JA LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO, Rispens JW LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Dienst verlaten burgers Schaal 10 Muskiet ACC LSK:SIE ELECTR OORLOGSVOERING Schaal 05 Veen AM DHC:STAF P&O ADVISEURS, Ouwerkerk C LSK:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O, Theunissen SJH GGW:BURO OPLEIDINGSONTWIKKELIN

Schaal 11 Oord MHAH van den CML:LUCHTVAART-& BEWEGINGSFYS, Steinman Y CML:ARB. HYG./VEILIGHEIDSKUNDE

Schaal 04 Hendrix ME EHV:BUR DOCUM.&INFORM., Wijnen B GGW:BUR MILITAIRE SPORT 650

Schaal 06 Giesen WBFM AOCS:VLUCHT B4

Schaal 03 Bakker N AOCS:P&O ADVIES

Schaal 04 Erk AWB van DHC:931 BDI Dienst verlaten militairen Luitenant-kolonel Broerse RWC Afdeling Majoor Mak G LSK:SIE BEDRIJFSVOERING

Overplaatsing militairen Sergeant

JJW Steenbakkers St (van Koninklijke Luchtmacht naar Koninklijke Marine) Korporaal 1

JGP Gidding (van Koninklijke Luchtmacht naar Koninklijke Landmacht) Overplaatsing burgers

Kapitein Schaal 10 Boekhold MFP van DHC:298 OPS VLUCHT 5 M Zijlstra (van Koninklijke LuchtSergeant-majoor Loen AG GGW:ME MATERIEELVOORZIENNG 951, Santen A van DC IOD: Locatie Wichita Falls, Sonneveld AW AOCS:P&O ADVIES

macht naar Koninklijke Marechaussee)

Sergeant 1 Kersten MGA GGW:REINTEGRATIE, Koch CM NSU RAMSTEIN/ADM&GEMZKN, Oort JE van AOCS:P&O ADVIES, Stap ALJ van der GGW:GEZONDHEIDSCENTRUM650, Willems PJPR DHC:301 G&O VLUCHT2 Sergeant Bijma W GGW:ALGEMEEN MAGAZIJN 951, Smits W DHC:932 MVZ PRIO SECTIE Korporaal 1 Botter VDK AOCS:P&O ADVIES, Fennis J DHC:931 PVE BRANDWEER, Reime-

Deze gegevens zijn afkomstig uit PeopleSoft en zijn aangeleverd door het DienstenCentrum Human Resources (DCHR). Indien gegevens niet correct in deze rubriek staan vermeld, wendt u zich dan tot het DCHR, telefoon *06-733 of 0800-2255733. Deze kan mutaties verwerken in PeopleSoft.

25


Mensen

Mutaties

februari 2010

Bevorderingen militairen

O VKL:WE BASE MAINTENANCE F16, Holtland Kapitein D VKL:WE BASE MAINTENANCE F16, Hubers Roelofs R l f HFC GGW:KANTOOR ANALYSE, Valk PJ R LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323, Keppel van der LCW ON EQMT BDFBUR PME VKL:WE BASE MAINTENANCE F16, Klumper SJH VKL:WE BASE MAINTENANCE Eerste luitenant F16, Knijpstra A LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT Bierman N AOCS:STAF GEZONDHEIDSZORG, Bi 323, Kuijpers RF DHC:301 G&O VLUCHT Hermans SPW DHC:300 OPS VLUCHT 2, Manders APH DHC:301 G&O VLUCHT 3, 1, Luttikhuizen HATHJ van MABE DMKC Meulenbelt TP AOCS:CIS MAINTENANCE, PRODUCTIECENTRUM, Varkevisser C LW:P&O Murk M VKL:WE BASE MAINTENANCE F16, ADVISEURS&ONDERST P&O, Veldkamp REJ Oude Kamphuis J GGW:WC BRANDWEER 951, LCW LR STGP, Vliet RP van JCG: IPW, Vries MA Patty QMW DHC:301 OPS VLUCHT 4, Rieder de VKL:KANT VEILIGHEID LA DHC:301 G&O VLUCHT 4, Smetsers WMH EHV:PVE BRANDWEER, Tienhoven MA van LCW Tweede luitenant FYSDISTR ONTV, OPSL&DISTR, Vermuë JP Goossen GJ BG IVENT: CIS Kennispool, Straaten DHC:301 G&O VLUCHT 3 G VG van VKL:WE MATERIAL HANDLING Korporaal 1 Adjudant-onderofficier Bij AK van der DHC:931 SIE BEWAKING Belkom B lk RAAM R van DHC:STAF P&C BUR BV IV, DEELEN, Calonne J de DHC:931 SIE BEWAKING Buel MTAM van DHC:931 CIS COORDINATIE DEELEN, Dominici F DHC:298 G&O VLUCHT CENTRE, Dorp W van EHV:VLUCHT 2 KDC4, Duurland PS DHC:298 G&O VLUCHT 1, 10, Emmers CJTJ LCW ON EQMT CL VPKS, Hendriks LMJ VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL Hage FP DHC:STAF VKAM BUR MILIEU, 640, Ludwiczak CBJ DC IOD: Sector Brunssum, Hagenaars LPJM OKLU:AG L&S/MAATWERK/ Verhelst PCF DHC:931 SIE BEWAKING, Wassink OUTDOOR, Henderson NGW DHC:300 G&O TJ VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640, Weide VLUCHT 3, Heuvel AAM van den VKL:PVE R van der DHC:298 G&O VLUCHT 2, Welvaarts OPS 312, Hoeks AAFJ LCW COMPO BDFBUR, MAJH VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640 Huyssen FJ BG IVENT: Control, Kapper AMW Korporaal GGW:VOORRAADBEHEER 951, Kloosterman E CAT: Sie Bestuursondersteuning, Steen WAM Bakkum L EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELING, van der LCW GSM CL C4I, Versluis GJ DHC:298 Boer M de LW:621 OGRV PEL, Haagen WJM van VKL:641 OGRV PELOTON, Koops D G&O COGP AOCS:BEWAKING SIE, Smeets LSM EHV:PVE Sergeant-majoor BEWAKING, Staak J AOCS:VLUCHT A2, Berg JP van der VKL:PVE BRANDWEER, Bergen Veneboer RGA LW:621 OGRV PEL B NCG van VKL:STAF OPERATIONELE ONDERST, Soldaat 2 Koster J GGW:CIS MAINTENANCE 800, Alting Al i F LW:621 OGRV PEL Mischinger NH DHC:930 WE BASE COUGAR, Mulder HA LOG O&D MATERIEELCONTROLE, Bevorderingen burgers Noomen D GGW:BEWAKINGSPELOTON 5 Schaal 11 650, Robben GA GGW:CIS OPERATIONS Berg MBWM van den DHC:299 KNT CHINOOK, 800, Schuurmans SB LW:WE Ven PB van de DHC:299 KNT CHINOOK PLATFORMONDERSTEUNING, Tahamata DDT VKL:OPERATIECENTRUM OPERATIEN, Vedder Schaal 09 PN GGW:ONTVANGST & VERZENDING 951, Vermeer R DHC:931 PVE BRANDWEER, Voorst Haren JJM van LSK:SIE LOOPBAANMANAGEMENT S van OKLU:VG OGRV, Waaijenburg JJAH van GGW:WC GRONDUITRUSTING 951 Dienst verlaten militairen Sergeant 1 Akk J van den DHC:298 G&O VLUCHT 1, Akker Bolk JTE VKL:GEZONDHEIDSCENTRUM, Burken HJ van VKL:TACT AIR REC CENTRE, Dietvorst S LSKBOE:ORKEST, Haarsma K LW:BUR FACILITAIR MANAGEMENT, Kranendonk GS DHC:298 G&O VLUCHT 3, Nieuwenhave AH CAT: Zuidkamp, Ramaker ST DHC:298 OPS COGP, Ruitenschild DJA GGW:WC METAALBEWERKING 951, Soumeru R AOCS:P&O ADVIES, Voets WWPGJ OTCRIJ/CPEL INTERN OPL/GOPLGP Sergeant Beekers B k N DHC:PH OPS KNT MISSION SUPP, Bijsma SW LW:REGIO MAT. VOORZ. MIDDEN, Buuren TMJ van VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD, Cox R OTCRIJ/BCIE/1PEL KLU/A-GP, Dijk RSM van VKL:OPER. MATERIEELVOORZ., Dommelen RTM van GGW:GW PATRIOT CREW 3 FP 4 803, Douma B VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD, Driel CR van VKL:SIE DEELSYSTEMEN, Frisch MFX VKL:WE BASE MAINTENANCE F16, Giesbers TAG VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313, Herrewijn


26

Generaal-majoor Oliemans EJ LSK:PLV COMMANDANT LSK Oli Majoor Altena P van DHC:STAF OPP PLANBUREAU Al Kapitein F ld EF OKLU:VLUCHT Feld O 1 EMVO, Huizinga M LSK:AFD PERS. ONTWIK. & OPL. Vaandrig G d Grondman F LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO, Luyck BJT van LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO, Voermans MW LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO, Wight S LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Adjudant-onderofficier Haije M AOCS:P&O ADVIES, Kuil G van de LCW FD BUR COMPLBEH &BRWR, Laan S AOCS:P&O ADVIES, Tijdhof JGM AOCS:P&O ADVIES, Vissers RE AOCS:P&O ADVIES Sergeant-majoor Bakker B kk AM A AOCS:P&O ADVIES, Berg V van

den DHC:298 G&O VLUCHT 4, Dijk TN van OKLU:VG VLIEGTUIGEN, Eijk EJ van AOCS:P&O ADVIES, Kock HAM de VKL:SQN STAFBUREAU LOGISTIEK, Scholten RBJ AOCS:P&O ADVIES, Stubbe HT AOCS:P&O ADVIES, Vlierberghe JJPM van AOCS:P&O ADVIES Sergeant 1 Bl k E de Block d DC IOD: AIR CC-HQ Ramstein, Beekveld HAFM van EHV:P&O ADVIES, Beijer WC AOCS:HONDENSECTIE, Dieperink A AOCS:P&O ADVIES, Eichholtz MFJ DHC:930 WE BASE COUGAR, Engelen HL AOCS:P&O ADVIES, Klein Ganseij JM AOCS:P&O ADVIES, Mansier WJ AOCS:P&O ADVIES Sergeant Kniese K i O OE LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323 Korporaal 1 B lh i B van LW:SIE WEGTRANSPORT, Bolhuis Boschma J LSK:AFD PERSONEELSZAKEN, Coffie LNKQ EHV:GROUPAGEPUNT AIR, Gaasbeek J AOCS:P&O ADVIES, Karami A EHV:WC VLIEGVEIL. UITRUSTING, Laan A van der LW:631 OGRV PEL, Noij TCH LSKBOE:DRUMFANFARE, Spiecker DL DHC:932 MAT ONTVANGST, Straver MJW AOCS:P&O ADVIES, Verhulst CWP DHC:931 PVE BEWAKING, Willems AWM LSKBOE:DRUMFANFARE, Zachten CJ van GGW:AKTIEVE VLUCHT 650

van OKLU:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O, Wassink B DHC:STAF P&C BUR BV IV Schaal 08 Bruins J LSK:P&O ADVIES, Dokter YM EHV:RFCC, Eck JGGM van EHV:WC HANGAAR, Hoekstra N LW:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O, Nispen JCPJA van OKLU:PVE TRANSPORT Schaal 07 Klaassen PM OKLU:AG NIVEAU-OPLEIDING, Kuipers T LW:WBE TNOO Schaal 06 Coolen JM EHV:CIS OPERATIONS, Haastrecht VJM van LSK:SIE LUCHTVARENDEN Schaal 05 Pattimaipau LM LSKBOE:DIRECTIE MLM, Heiden HOG van der AOCS:P&O ADVIES, Mutsaers MAJM DHC:931 CIS COORDINATIE CENTRE, Oving H AOCS:P&O ADVIES Schaal 04 Noordkamp YM AOCS:P&O ADVIES, Quillettes MMC de EHV:WC VLIEGVEIL. UITRUSTING, Schouten FH AOCS:P&O ADVIES, Venerius ST AOCS:P&O ADVIES Schaal 03 Geest JL van der LW:BUR MILITAIRE SPORT, Idzes HFJ AOCS:P&O ADVIES, Hamer M AOCS:P&O ADVIES, Schiffel CA AOCS:P&O ADVIES, Fesevur SMC AOCS:P&O ADVIES

Korporaal C Carter MB M OKLU:RESSORT LEERLINGEN, Jansen JF LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Assink A LSK:AFD PERSONEELSZAKEN, Korfmaker J LSK:AFD PERSONEELSZAKEN, Soldaat 2 Peeters R LSK:AFD PERS. ONTWIK. Gizzii PV OKLU:RESSORT LEERLINGEN Gi & OPL., Velthoven GJM van LSK:AFD PERSONEELSZAKEN Soldaat 3 Overplaatsing militairen Borg RM OKLU:RESSORT LEERLINGEN, B Majoor Gelhever CA LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL J Bl Blom (van Koninklijke Luchtmacht naar KOO, Hoep F OKLU:RESSORT LEERLINGEN, Koninklijke Landmacht) Overgaag J OKLU:RESSORT LEERLINGEN, Rossum WP van LSKBOE:OPL NLDA KRT Korporaal 1 MODEL KOO, Schraa FMJA OKLU:RESSORT Klis (van Koninklijke Luchtmacht naar LEERLINGEN, Willems MA LSKBOE:OPL NLDA ACAA K Koninklijke Landmacht), PHA Offermans KRT MODEL KOO (van Koninklijke Luchtmacht naar Koninklijke Dienst verlaten burgers Landmacht), RJH Bocken (van Koninklijke Schaal 14 Luchtmacht naar Koninklijke Landmacht) Graaff B van der LSK:NL OPLEID.DET. FORT Korporaal BLISS APJA Vugts (van Koninklijke Luchtmacht Schaal 13 naar Koninklijke Landmacht) Schimmelpenningh AW OKLU:BUR Overplaatsing burgers OPLEIDINGSZAKEN Schaal 11 Schaal 12 FJM Leijendekkers (van Koninklijke Montfrooy HH DHC:931 PVE GZC Luchtmacht naar Bestuursstaf) Schaal 11 Djie HG GGW:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O, Wanten WCG OKLU:FRONTOFFICE LEERLINGENBEH Schaal 10 Kleijn FC de LSK:P&O ADVIES, Marcellis NGW VKL:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O

Schaal 10 M Lauret (van Koninklijke Luchtmacht naar Commando Diensten Centra), MAH van Empel (van Koninklijke Luchtmacht naar Commando Diensten Centra) Schaal 04 M Karreman (van Koninklijke Luchtmacht naar Defensie Materieel Organisatie)

Schaal 09 Hadderingh JTG VKL:P&O ADVISEURS &ONDERST P&O, Snackers NMH GGW:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O, Veldhoven HMC

Deze gegevens zijn afkomstig uit PeopleSoft en zijn aangeleverd door het DienstenCentrum Human Resources (DCHR). Indien gegevens niet correct in deze rubriek staan vermeld, wendt u zich dan tot het DCHR, telefoon *06-733 of 0800-2255733. Deze kan mutaties verwerken in PeopleSoft.

‘Logistiek Centrum Woensdrecht - De wordingsgeschiedenis van het instandhoudingsbedrijf voor luchtgebonden wapensystemen en grondgebonden communicatiesystemen van de krijgsmacht’ met ISBN 978909024728-1 telt 198 pagina’s op formaat 21,5x30,5 centimeter. Dit boek is niet verkrijgbaar in de boekhandel. Geïnteresseerden kunnen hun belangstelling aangeven bij Astrid van den Broek, Logistiek Centrum Woensdrecht, Postbus 77, 4630 AB Hoogerheide of via [email protected]. Zij kan u laten weten wanneer het boek te koop is op het Marine Museum in Den Helder, het de winkel van het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg en de traditiekamers op Maritiem Vliegkamp De Kooy en vliegbasis Woensdrecht en tegen welke prijs.

Over h het vliegend li d materieel i l verschijnen hij aan d de llopende d band publicaties, maar de onderwerpen onderhoud en logistiek brengen aanzienlijk minder pennen in beweging. De publicatie ‘Logistiek Centrum Woensdrecht’ heeft dus een fikse inhaalslag te slaan. En met 198 pagina’s biedt dit luxe naslagwerk de lezer een degelijk overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van techniek in de breedste zin. De auteur, oud-Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten Dick Starink, neemt een flinke aanloop in de beschrijving van de wordingsgeschiedenis van het in 2007 opgerichte Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW). Hieruit valt op te maken dat de tegenwoordige avionica-techneuten en sleutelaars hun ‘stamboom’ kunnen terugvoeren op de meubelmakers,

‘Going up, sir!

Amper een jaar na het uitbrengen van ‘Good landing’, komt Martin Leeuwis alweer met een nieuwe bundeling luchtvaartcartoons. Goed voorbeeld doet goed volgen, blijkb blijkbaar. V Voor ‘G ‘Going i up, sir!’ i !’ leveren drieëntwintig tekenaars een bijdrage. Het is wederom een bonte verzameling van binnen- en buitenlandse humor over het vliegende bedrijf in

bekleders en automonteurs die aan het begin van de twintigste eeuw de motoren, houten geraamten en linnen bekleding van de eerste Farmans en Fokkers onder handen namen. Legio locaties, en door de jaren nog vele malen meer gewijzigde benamingen passeren de revue. Deze LCW-bijbel maakt wel duidelijk waarom destijds de beslissing is genomen om de verschillende luchtmachtdepots en hun tegenhangers bij marine en landmacht in 2007 samen te voegen tot één organisatie. Het LCW is ‘een resultante van zestig jaar opbouwen en reorganiseren’. Vroeg de Koude Oorlog nog om een mogelijke spreiding van de logistieke bedrijven buiten de operationele vliegvelden, in de huidige tijd is centralisatie en ‘paarse’ efficiëntie leidend. Ondersteund door het vele prachtige oude en meer recente fotomateriaal richt het boek de schijnwerpers op de dynamiek binnen de materieel-logistiek. (I.K.) •

‘Going up, sir!’ met ISBN 9789490008024 telt 160 pagina’s (waarvan ongeveer de helft in kleur) op A5formaat. Het boek kost €12,50 (exclusief verzendkosten) is verkrijgbaar bij Martin Leeuwis Publications, Postbus 192, 5250 AD Vlijmen, via www.goingupsir.nl of www.humor.aero. stripvorm. De tekenstijlen variëren van eenvoudige pentekeningen tot miniatuur meesterwerkjes in full color aquareltinten en van computergraphics tot de ‘hybride’ artistieke hand van ‘gouwe ouwe’ Ton van Andel. Leeuwis lijkt ijverig bezig om de term ‘aerohumor’ op te laten nemen in het woordenboek. ‘Good landing’ is alweer zijn twaalfde bundel met luchtvaartgerelateerde prenten waarin zowel de civiele als de militaire luchtvaart op de hak wordt genomen. En te oordelen aan het grote aantal pennen dat Leeuwis voor deze editie in beweging wist te krijgen, zijn de creatieve luchtvaartenthousiastelingen nog lang niet uitgelachen. Wordt vervolgd dus. (I.K.) •

27


De bombardementen op Amsterdam-Noord

Een ‘milk run’ moest het worden; een makkelijke opdracht voor de onervaren bemanningen van de 385th en 388th Bomb Groups van de United States Army Air Force. Maar een deel van de bommen bedoeld voor het fabriekscomplex van Fokker aan de Papaverweg in Amsterdam-Noord trof op 17 juli 1943 de omliggende woonwijken met desastreuze gevolgen. ‘High altitude precision bombing’ was niet alleen een tegenstrijdige term, maar bleek ook een tot mislukken gedoemde tactiek. De Boeing B-17F Flying Fortress’ losten vanaf meer dan zes kilometer hoogte hun vijfhonderd-poundsbommen op het doelgebied. De dichtstbijzijnde inslag was op zo’n zeshonderd meter van de vliegtuigfabriek, de verste op zo’n twaalfhonderd. Hans van der Pauw reconstrueerde voor het Nederlands

Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) in ‘De bombardementen op Amsterdam-Noord’ de gebeurtenissen voorafgaand aan, tijdens en na afloop van de fatale ‘bomb runs’ op het hoofdstedelijke stadsdeel. Amsterdam-Noord was in die periode namelijk niet één keer, maar drie keer de klos. Want ondanks het risico dat de burgerbevolking liep, bleef de vliegtuigfabriek bovenaan de lijst van Nederlandse doelwitten staan. Na de 37 zware B-17’s doemden een goede week later nieuwe geallieerde toestellen op met een brisante vracht. Op 25 juli vallen North American Mitchell Mk.II’s middelzware bommenwerpers van het No. 180 Squadron van de Royal Air Force het complex met succes aan, drie dagen erna gevolgd en de lichte Bostons van het No. 342 – Lorraine – Squadron. Zij missen eveneens doel. De nevenschade van deze drie aanvallen bedraagt 206 doden en ruim vierhonderd licht- tot zwaargewonden. Van der Paul past in zijn degelijke geschiedkundige en goed gedocumenteerde werk de verschillende puzzelstukjes op een prettig leesbare wijze aan elkaar. Zo maakt hij duidelijk waarom een voetnoot in de geschiedenis ook ruim 65 jaar na dato nog altijd getroffen is door de bommen die in 1943 vielen. (I.K.) •

KLu in Koude Oorlog - General Dynamics F-16A & F-16B

‘KLu in Koude Oorlog – General Dynamics F-16A & F-16B’, met zowel zwart-wit als kleurenbeelden is samengesteld door Waldo Bosma/Centerline en duurt 130 minuten. De DVD is te bestellen door €24,- over te maken op rekening 43.59.47.656 ten name van Waldemar Produkties in Rotterdam onder vermelding van ‘Deel 6/F-16’. Zie voor meer informatie www.waldemarprodukties.nl of bel met 010-4186358.

De ruggengraat van de Koninklijke Luchtmacht verdient een eerbetoon in stijl. Dat lijkt de gedachte achter de zesde aflevering van de documentairereeks ‘KLu in Koude Oorlog’ over de F-16 Fighting Falcon. Een dikke twee uur heeft samensteller Waldo Bosma onder de naam Centerline ingeruimd voor het hedendaagse paradepaardje van de luchtmacht. Eerder bracht hij in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Militaire Historie al DVD’s uit over de Starfighter, Hunter, Thunderstreak en Thunderflash, Gloster Meteor en NF-5. In dit deel van de serie opnieuw veel historisch beeldmateriaal, gemengd met


28

De bombardementen op Amsterdam-Noord, geschreven door J.L. (Hans) van der Pauw onder auspiciën van het NIOD, is uitgegeven door Uitgeverij Boom (ISBN 978 90 8506 739 9). Het boek telt 144 pagina’s en 59 zwart-wit foto’s en kost €19,50.

prachtige sfeerbeelden van de veelzijdige jager. Ook deze aflevering begint met een tamelijk uitgebreide tekstintroductie op het toestel. Die is wat lastig te volgen omdat de aandacht van de liefhebber toch vooral zal uitgaan naar de sfeerbeelden die tegelijkertijd te zien zijn. Ook het ontbreken van een menufunctie is een gemiste kans. Zonde, want de DVD bevat met alle verhalen van (hoofd)rolspelers van vroeger en nu al meer dan genoeg redenen om de documentaire meerdere keren te bekijken. Zo staat de documentaire stil bij ondermeer het vernieuwende ontwerp van het toestel, de aanschaf, de vliegopleiding en uiteraard de inzet van de F-16 in vredesmissies boven Joegoslavië en Afghanistan. Dat Bosma het tijdvak Koude Oorlog voor deze aflevering wat ruimer neemt, daar zal hij de militaire luchtvaartenthousiastelingen vast niet over horen. Voor hen betekent het immers alleen maar meer minuten imposant straaljagerbeeld. (I.K.) •

JOURNAAL Opening Flying Centre MLM

De deuren van het vernieuwde Flying Centre in het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg zijn op 10 februari ontgrendeld door commodore Theo ten Haaf. Nadat een SAR-redder met een toegangscode was neergedaald uit een AB-412 opende de Commandant Defensie Helikopter Commando de attractie. In het Flying Centre kunnen bezoekers ontdekken wat je allemaal moet kunnen om een vlieger te worden. Je ervaart de voorbereidingen op de grond, test je ogen, oren en reactiesnelheid en leert over de technologie achter het vliegen. Je kunt het vliegen oefenen in een zweefvliegtuig- of F-16 simulator. Ook oefen je hoe je moet reageren op een noodsituatie en maak je een parachutelanding. Het Flying Centre is gemaakt voor kinderen van 8 tot 14 jaar, maar ook voor jongere kinderen en volwassenen is er genoeg leuks te doen. De openingstijden van het Flying Centre zijn gelijk aan die van het museum, en de toegang is gratis. Foto: Marco Hoope, MHL Media

Commando-overdrachten Kolonel der Cavalerie Gert Noordanus trad op 18 december aan als nieuwe commandant van het Koninklijk Tehuis voor oud-militairen en Museum Bronbeek in Arnhem. Hij neemt het commando over van kolonel der Huzaren Kees Bolderman, die sinds 2 april 2002 leiding gaf aan het instituut Bronbeek en nu de dienst verlaat. Noordanus was sinds 2006 Hoofd van de Afdeling Organisatie in de staf van het Commando Landstrijdkrachten in Utrecht. Foto: Rob Gieling, AVDD

tenminste vijftien jaar hebben gediend en tweeduizend uren hebben gevlogen, ontvangen deze onderscheiding. Volgens de traditie ontvangt een vlieger deze wing van collega die er zelf al een heeft. Foto: Henry Westendorp, AVDD

Nieuw organogram staf CLSK Het vernieuwde organogram van de staf van het Commando Luchtstrijdkrachten is gepubliceerd op intranet. Het pdf-bestand met daarop de boomstructuur van afdelingen en secties met bijbehorende telefoonnummers is te downloaden op http://intranet.mindef.nl/klu/organisatie/eenheden_directies/index.aspx

VOOR ADRESWIJZIGINGEN: ZIE COLOFON OP PAGINA 2. VRAGEN AAN – BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN – OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER? Mail naar [email protected]

Op de Multinational Base Tarin Kowt droeg luitenant-kolonel Don Woldhuis op 21 februari het commando over het Air Task Force Apache Helikopter Detachement Tarin Kowt 6 over aan luitenantkolonel Carlo van Tartwijk. Woldhuis is sinds december 2009 commandant van ATF AHDET TK 6. Voor de overdracht vond eerst nog een voor Nederlandse begrippen unieke gebeurtenis plaats. De Amerikaanse uitwisselingspiloot Lewis ontving zijn Master Aviation Wing. Amerikaanse vliegers die

Majoor Patrick Teluy nam op per 4 januari 2010 het commando over het 130 Squadron van de KMSL, op zich. Voor hij deze vacante stoel op de vliegbasis Woensdrecht opvulde, was Teluy Hoofd Force Protection bij het 800 Squadron bij de Groep Geleide Wapens. Foto: 130 Squadron

Deadline: iedere eerste maandag van de maand.

Betaaldata salarissen 2010 De betaaldata voor 2010 zijn: 24 maart, 23 april, 21 mei (inclusief vakantiegeld), 24 juni, 23 juli, 24 augustus, 24 september, 22 oktober, 24 november en 22 december. Meer informatie is verkrijgbaar bij het Dienstencentrum Human Resources (DCHR) op *06-733 of 0800–2255733, bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 12.00 uur.

29


JOURNAAL

Kiekendievenbal op vliegbasis Gilze-Rijen

Presentatie DVD F-16 Deel 6 uit de DVD-serie KLu in Koude Oorlog werd op donderdag 18 februari op vliegbasis Volkel gepresenteerd. Drs. Rolf de Winter van het NIMH reikte mede namens producent Waldo Bosma (verhinderd door ziekte) de DVD uit aan luitenant-generaal bd Dick Starink, commodore bd Wim Sneek en Commandant Vliegbasis Volkel kolonel Wido van de Mast. Zij werkten allen mee aan de DVD, die verder tot stand kwam in nauwe samenwerking met het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, ondersteund door vliegbasis Volkel. Met gebruikmaking van de collectie Enders en de filmcollectie van Rob van Maanen wordt een beeld gegeven van het jachtvliegtuig dat al ruim dertig jaar in dienst is van de KLu. Waldemar Produkties belicht de Centerlineserie vliegtuigtypen die tijdens de Koude Oorlog (1945-1989) bij de Koninklijke Luchtmacht hebben gevlogen. Op de DVD geven ooggetuigen commentaar en laten historische foto- en filmbeelden de vliegtuigtypen en de omstandigheden van onze luchtmacht in deze betreffende periode zien. Foto: Joyce Stevens, AVD

Vliegbasis Gilze-Rijen was op 30 en 31 januari opnieuw het toneel van het Kiekendievenbal. Dit is een carnavalsfeest voor mensen met een verstandelijke beperking en kinderen van basisscholen uit de omgeving van de vliegbasis. Op 30 januari waren zeshonderd verstandelijk gehandicapten met driehonderd begeleiders te gast. Een dag later vierden zo’n zeshonderdvijftig kinderen met hun ouders carnaval. Luchtmachtpersoneel van het 316 Squadron richtte in 1975 carnavalsvereniging De Kiekendieven op, vernoemd naar hun squadronembleem. In die tijd bestonden op de vliegbasis nog enkele carnavalsverenigingen naast elkaar. In 1981 bundelden deze verenigingen de krachten en gingen ze verder onder de naam De Kiekendieven. Sindsdien vieren De Kiekendieven jaarlijks hun feest op de vliegbasis, uitgezonderd in 2006 tot en met 2008 vanwege reorganisaties en bouwwerkzaamheden. Foto: Hans Rademaker

Opwaardering oefenterrein Vlieland Het project ‘upgrade systemen Cornfieldrange Vlieland’ is op 9 februari feestelijk afgesloten. De systemen op het militair oefenterrein de Vliehors op Vlieland kregen een flinke opwaardering. Ondermeer scheepsradar, straalverbindingen en marifoonsets zijn grondig aangepast aan de moderne vereisten. De verkeerstoren heeft de beschikking gekregen over een display waarop een luchtbeeld wordt getoond met data afkomstig van het Air Operations Control Station Nieuw Milligen. De verkeerstoren heeft nieuwe werkplekken met overzichtelijk geïntegreerde apparatuur voor de vuurleiders. Het project startte in 2007 toen bleek dat een aantal systemen op de range van het Waddeneiland tegen het einde van hun levensduur liepen. Hierop maakte DMO een plan om de systemen te opwaarderen, zodat ze de komende jaren de getraindheid van de vliegers kunnen waarborgen. Het oefenterrein wordt door de luchtmacht gebruikt om onder andere het afwerpen van (oefen)bommen te trainen. Foto: Frank van Biemen, AVDD Correctie fotoverantwoording In de Vliegende Hollander van januari 2010 is bij twee artikelen een verkeerde fotoverantwoording vermeld. De foto’s bij de MLE Roadshow op pagina 14 en 15 zijn gemaakt door AVDD-fotografe Leonie Voets-Van Helmond. De fotografie bij de ‘meteorologische’ aflevering van ‘Een dag op stap met’ zijn van de hand van AVDD-collega Gerben van Es.


30

Rijksbreed contract civiele dienstauto’s Plaatsvervangend secretaris-generaal van Defensie Jeroen Sikkel heeft op de Frederikkazerne in Den Haag op 18 januari elf rijksbrede contracten ondertekend met diverse auto-importeurs. In de raamcontracten voor de civiele dienstauto’s zijn alle voorwaarden, eisen en condities opgenomen waaraan de te leveren voertuigen moeten voldoen. Zo is vastgelegd dat alle dienstauto’s voldoen aan het milieulabel A of B. De huidige overeenkomst is afgesloten voor een periode van twee jaar, met een eventuele verlenging van twee keer één jaar. In totaal heeft Defensie in het kader van categoriemanagement nu twee rijksbrede contracten onder haar hoede. Behalve de civiele dienstauto’s en het extern wagenparkbeheer, beheert Defensie ook het contract voor energieleveringen aan alle ministeries.

JOURNAAL

Mutaties opperofficieren De Commandant Zeestrijdkrachten, luitenantgeneraal der mariniers Rob Zuiderwijk, droeg op 22 januari in Den Helder het commando over de Koninklijke Marine over aan vice-admiraal Matthieu Borsboom. Van november 2008 tot november 2009 was Borsboom uitgezonden naar het hoofdkwartier van ISAF in Kabul, waar hij de functie vervulde van Deputy Chief of Staff Stability. Drie Lynxen van het Defensie Helikopter Commando en een Belgische Alouette III verzorgden bij de ceremonie een fly by. Luitenant-generaal Lex Oostendorp nam op 11 februari de functie van Inspecteur Generaal der Krijgsmacht (IGK) over van vice-admiraal Michiel van Maanen. Oostendorp bekleedde eerder de functie van Directeur Operaties van de Defensiestaf. Bij zijn afscheid is Van Maanen geridderd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau met de zwaarden. De IGK bemiddelt onder meer in individuele aangelegenheden van (voormalig) Defensiepersoneel. Daarnaast is de IGK ook Inspecteur der Veteranen.

Ereteken van Verdienste voor luchtmachter

Luitenant-kolonel Gerrit Pijpers ontving op 19 januari uit handen van de Commandant Luchtstrijdkrachten het Ereteken van Verdienste. De overste, werkzaam op de staf CLSK, kreeg de onderscheiding vanwege zijn inzet voor een groot aantal internationale herdenkingen en veteranenaangelegenheden. Door zijn uiterst loyale opstelling toonde hij zich een buitengewoon goed vertegenwoordiger en ambassadeur van de Nederlandse Defensieorganisatie in het algemeen en van de Koninklijke Luchtmacht in het bijzonder. Foto: Hans Keur, AVDD

Veteranendagen KLu De Veteranendagen van de Koninklijke Luchtmacht vinden dit jaar plaats op woensdag 8 en donderdag 9 september op vliegbasis Eindhoven. De KLu-veteranen die aangemeld zijn bij Bureau Veteranen KLu zullen omstreeks mei een uitnodiging ontvangen.

Nationaal Museumweekend in MLM

Foto: Elzinga

Foto: Christian Schrik, www.aimhigh.nl

Altijd al een kijkje achter de schermen van het Militaire Luchtvaart Museum willen nemen? Dat kan tijdens Nationaal Museumweekend op 10 en 11 april. Het museum geeft dat weekend bezoekers een exclusieve blik in de werkplaatsen en de depots. Daarmee krijgt men een beeld van de werkzaamheden die nodig zijn om het erfgoed van de militaire luchtvaart te beheren en te behouden voor de toekomst. In de werkplaatsen vertellen medewerkers u over de voortgang van de restauratie en bouw van historische vliegtuigen. In de depots kunt u de collectie bewonderen waarvoor – momenteel – geen plaats is in het museum. Tevens is de compleet herstelde F-15 Eagle te zien, die de laatste jaren op het buitenterrein stond

opgesteld. Het toestel had erg te lijden onder de weersinvloeden. Het toestel is recentelijk volledig hersteld bij het spuiten schilderbedrijf Elzinga in het Friese Jirnsum. Om de F-15 na de opknapbeurt op verantwoorde wijze te behouden voor de toekomst zal het niet meer buiten komen te staan, maar worden opgeslagen in één van de depots in het Museumkwartier op de voormalige vliegbasis Soesterberg. Het museum is per auto, maar ook met openbaar vervoer te bereiken. Kijk voor meer informatie op www.militaireluchtvaartmuseum.nl Het MLM is van 3 april tot en met 30 oktober 2010, dus ook tijdens het museumweekend, eveneens geopend op zaterdag van 12.00 tot 16.30 uur.

Uitreiking vliegbrevet op Leeuwarden Zelden ontvangt een vlieger zijn militair vliegbrevet op een Nederlandse vliegbasis. Eerste luitenant Geert Velthuis verkeert daarom sinds 9 februari in een select gezelschap. Uit handen van de Commandant Defensie Helikopter Commando commodore Theo ten Haaf, ontving hij zijn brevet als Search and Rescue (SAR)-vlieger op de AB-412. Begin 2009 ruilde Velthuis zijn baan bij de civiele luchtvaart in voor een vliegerstoel bij het Leeuwarder 303 SAR Squadron. ‘Transportvluchten werden voor mij te routinematig. Als SAR-vlieger wil en kan ik echt verschil maken’, verwoordt hij zijn motivatie. Na een verkorte opleiding op de KMA in Breda werd Velthuis binnen het squadron verder opgeleid op de reddingshelikopter. Na een jaar intensieve opleiding mag hij nu zelfstandig opereren. Foto: René Ketting, AVDD

31


JOURNAAL

Opening Geleidewapenwerkplaats

Wapentechniekdag op Leeuwarden Ruim driehonderd techniekscholieren uit het hele land bezochten op 20 januari de Wapentechniekdag van de KLu op vliegbasis Leeuwarden. Nog niet eerder organiseerde de luchtmacht een wervingsdag voor wapentechneuten. De scholieren maakten kennis met de luchtmacht en één van haar belangrijke processen. De techneuten in spé kregen diverse demonstraties op de F-16 basis te zien, zoals het testen van verschillende launchers waaraan bommen of raketten worden gemonteerd. Ook gaven wapentechneuten uitleg over de werking van de schietstoel en demonstreerden zij hoe een bom wordt samengesteld. In een shelter konden de scholieren meekijken hoe de munitie aan het vliegtuig wordt opgehangen. De afdeling werving verzorgt jaarlijks al de Techniek- en Vliegerinfodagen, die altijd goed bezocht worden. Foto: Bert Dikken

De vernieuwde Munitiewerkplaats B1 van het Marinebedrijf in Den Helder is op 20 januari officieel geopend door de Directeur Logistieke Bedrijven DMO, generaal-majoor Peter Dohmen. De productunit Specifieke Werkplaatsen verricht onderhoud aan de geleide wapens van Defensie, zoals AMRAAM’s, Sidewinders, JDAM’s, GBU’s en ESSM’s. In de munitiewerkplaats is tot enige jaren geleden de conventionele munitie van de Marine onderhouden. Het gebouw is nu getransformeerd tot een moderne multifunctionele werkplaats. Deze is modulair opgezet met vier werkruimtes, een testruimte en een overkapt transferium dat intern transport mogelijk maakt. Andere innovaties zijn een geavanceerde klimaatinstallatie, een breed scala aan netspanningen en een uitgebreid leidingnetwerk dat de ruimtes van de benodigde bedrijfsgassen voorziet, zoals stikstof. Foto: Yvet Coppoolse-Vrijland

AMCC ISAF verwerkt 100.000ste missie Het Allied Movement Coordination Centre ISAF SAF (AMCC ISAF), gevestigd op vliegbasis Eindhohoven, verwerkte op 1 februari de honderdduizendste missie ten behoeve van ISAF. Het AMCC coördineert alle ISAF-vluchten naar de verschillende vliegvelden in Afghanistan. Het is een multinationale eenheid die 24 uur per dag opereert. Momenteel zijn defensiemedewerkers uit Nederland, Groot-Brittannnië, Duitsland, Polen, Canada en de Verenigde de Staten werkzaam voor de NAVO-organisatie. Eind 2002 is het AMCC ISAF – toen nog Multinational Movement Coordination Center ISAF III (MNMCC) genaamd – gehuisvest op Eindhoven. Toen de NAVO in augustus 2003 de leiding over de ISAF-missie overnam van lead nations Duitsland en Nederland, wijzigde de naam in AMCC ISAF.

Vliegende Hollanders gezocht Behalve trouw lezer van de Vliegende Hollander is Hille Oppedijk ook fanatiek verzamelaar van het maandblad van de KLu. Hij zoekt nog een reeks ontbrekende nummers van de VH: december 2005, september 2000, juni 1987, augustus 1976, april 1965, januari


32

1964 en nog diverse nummers, danwel complete jaargangen uit 1946 tot en met 1963. Eventueel gemaakte kosten wil hij vergoeden. Hille Oppedijk is bereikbaar via De Boeyer 6, 9074 DB Hallum, tel. 0518-431813 of mail naar [email protected].

Medailles Apachedetachement Het zesde Apache-detachement van de Air Task Force (ATF) ontving op 17 januari NAVO-medaille. Behalve de verschillende NAVO-medailles reikten Contingentscommandant brigadegeneraal Rob van der Meer, en Commandant ATF kolonel Peter Tankink, ook vier gevechtsinsignes uit. De NAVOmedaille is een blijvende herinnering voor de geleverde prestaties van militairen op uitzending. Het personeel van het Apache-detachement kreeg de medaille omdat het minimaal dertig dagen aaneengesloten een bijdrage leverde aan de NAVO-missie ISAF in Afghanistan. De luchtsteun hiervoor wordt geleverd met F-16’s en Cougars vanaf Kandahar Airfield en met Apache gevechtshelikopters vanaf Tarin Kowt. Foto: 1(NLD) ATF

JOURNAAL

Hoofddirectie Financiën en Control bezoekt Volkel De Hoofddirecteur Financiën en Control (HDFC) Hanneke Schuiling bracht op 12 februari een werkbezoek aan vliegbasis Volkel. Ze werd vergezeld door brigadegeneraal Jürgen Jongkind, Souschef Planning en Control van de Directie Aansturen Operationele Gereedstelling (DAOG). CVB kolonel Wido van de Mast sprak met beiden uitgebreid over de taken en werkwijzen van de vliegbasis. Vervolgens bezochten zij het 901 Logistiek Squadron. Het bezoek had vooral betrekking op het materieel en financieel beheer op de vliegbasis. Hierover sprak Schuiling met Commandant 901 Squadron majoor Vincent van Os, en verschillende van zijn collega’s, verantwoordelijk voor de diverse disciplines binnen het 901 Squadron. Dit is de tweede keer dat de HDFC vliegbasis Volkel bezocht. Foto: Jeroen Hofman, AVDD

Mantransportable satellieten overgedragen

Website Luchtmachtdagen online De eerste webpagina’s van de Luchtmachtdagen 2010 staan online. Thema van het evenement is ‘Wereldwijd inzetbaar op missie’. Op www.defensie.nl/luchtmacht/ luchtmachtdagen is de eerste informatie verzameld over het evenement dat op 18 en 19 juni op vliegbasis Gilze-Rijen plaatsvindt. De site zal in de aanloop naar de Luchtmachtdagen 2010 verder worden uitgebreid met informatie over ondermeer static displays en vliegshows. Defensiemedewerkers kunnen ook kijken op intranet: http://intranet.mindef.nl/klu/dhc/overige/ evenementen/ld2010/index.aspx.

Souschef Projecten DMO brigadegeneraal Peter Engelhart heeft op 13 januari op Soesterberg de mantransportable SHF-satellietcommunicatiesystemen overgedragen aan de Directeuren Operaties van de Operationele Commando’s en de Commandant Joint CIS-groep. Dat gebeurde door een druk op de knop waardoor het DMO-logo per satellietverbinding werd verzonden. Voor het CLSK nam commodore Paul Mulder het systeem in ontvangst. Met de nieuwe systemen krijgt Defensie de beschikking over een uiterst flexibele satellietcommunicatiecapaciteit die goed past bij de huidige wijze van optreden van onze krijgsmacht. De 23 systemen die een onderdeel vormen van het project Militaire Satelliet Communicatie (MILSATCOM), kunnen opereren in diverse frequentiebanden en zijn geschikt om als bagage in een vliegtuig mee te nemen. De mariniers gaan tijdens hun komende winterdeployment in Zweden voor het eerst gebruik maken van deze capaciteit. De systemen zijn van Zweedse makelij en geleverd door het Nederlandse bedrijf 2Connect-IT uit Veldhoven. Foto: Frank van Biemen, AVDD

RAF-foto’s uit WO II op internet De luchtfoto’s die de Britse luchtmacht in de Tweede Wereldoorlog maakte om de vijand te traceren zijn voortaan op internet te bekijken. Het gaat allereerst om een pakket van vierduizend foto’s uit het kolossale archief dat bijna tien miljoen opnames bevat. Het archief toont de wereld in oorlog, aldus Allan Williams van de Nationale Collectie van Luchtfotografie (NCAP). Zo zijn er bijvoorbeeld veel foto’s te zien van de geallieerde landing in Normandië in 1944 en de slag om Arnhem later dat jaar. De piloten die de foto’s namen, waren de beste van de luchtmacht, aldus Williams. Het pand van de NCAP in Edinburgh is een soort monument geworden voor de fotograferende vliegers die zijn omgekomen. Veel foto’s werden tijdens vijandelijkheden gemaakt waarbij de piloot-fotografen onder vuur lagen. De luchtfoto’s lagen decennia lang op de zolders van de Universiteit van Keele maar recentelijk werden ze afgestoft. Het historische beeldmateriaal is te bekijken op http://aerial.rcahms.gov.uk./news/hiddensecrets.php.

In memoriam Op 13 februari overleed soldaat 3 Aytekin Ayan. Hij volgde de Algemene Militaire Opleiding bij 130 Squadron van de Opleidingen Koninklijke Luchtmacht op vliegbasis Woensdrecht. Ayan is 38 jaar geworden en laat twee dochtertjes achter.

33


JOURNAAL

Meritorious Service Medal voor luchtmachter Luitenant-kolonel Gerbe Verhaaf (l.) ontving op 7 januari de Meritorious Service Medal uit handen van Directeur Operaties commodore Paul Mulder. De overste kreeg de Amerikaanse onderscheiding voor zijn uitzonderlijke inzet en kennis binnen het Joint Strike Fighter Program Office, waar hij van 2005 tot 2008 werkte. Momenteel is Verhaaf werkzaam bij de Sectie Plannen van de Afdeling Jachtvliegtuig Operaties. Foto: KLu

‘Over het hek’ Op ludieke wijze nam de Staf CLSK op 18 december afscheid van generaal-majoor Erik Oliemans. De voormalig PCLSK en zijn vrouw liepen door een haag van het stafpersoneel naar de toegangspoort. Daar wachten leden van het Mobiel Air Operations Team hem op. Oliemans, die twee dagen eerder het Ereteken van Verdienste in goud ontving, werd met een veiligheidsgordel om vervolgens door een kraan over het hek gezet. Foto: Fabienne Wink, AVDD

Reünie Wat: Reünie dienstplichtige LSK-veteranen, lichtingen 1947 tot en met 1950 Wanneer: dinsdag 20 april 2010 Waar: KumPulan Bronbeek in Arnhem Info en aanmelding: Wim Loman, Molengaarde 60, 6983 BH Doesburg, tel. 0313-472547, of via [email protected]

Gezamenlijke vloot C-17’s klokt duizend vlieguren

Minder dan een jaar nadat de Heavy Airlift Wing (HAW) operationeel werd met het eerste toestel, vlogen de inmiddels drie C-17’s gezamenlijk al hun duizendste uur. De operationele tak van het zogenoemde Strategic Airlift Capability (SAC)-programma bereikte deze mijlpaal op 12 februari tijdens de terugkeer van een vlucht naar het Afghaanse Kabul. De HAW opereert met drie Boeing C-17 Globemaster III’s vanaf Pápa Airbase in Hongarije. Nederland is één van de twaalf landen die participeert in dit multinationale samenwerkingsverband. De toestellen vlogen sinds juli vorig jaar 65 operationele missies naar onder meer Kosovo, Afghanistan en Irak. Ook voerden de C-17’s vorige maand drie hulpmissies uit naar het door een zware aardbeving getroffen Haïti. Het operationele tempo van de HAW neemt sinds de ingebruikname van de derde C-17 in oktober snel toe. In december en januari vloog ze dertien missies per maand, ondanks het feit dat twee geplande vluchten werden geannuleerd vanwege belangrijkere humanitaire missies naar Haïti. Alle vluchten worden uitgevoerd met een multinationale bemanning. Het samenwerkingsinitiatief is drie jaar geleden gelanceerd om tegemoet te komen aan de grote behoefte die binnen de NAVO en EU bestond aan dit type luchttransport. Sindsdien ontwikkelde het SAC-programma zich razendsnel. Volgens de Amerikaanse kolonel John Zazworsky, commandant van de HAW, is dat te danken aan het hoog gekwalificeerde personeel afkomstig uit alle deelnemende landen. Behalve Nederland zijn dat Bulgarije, Estland, Finland, Hongarije, Litouwen, Noorwegen, Polen, Roemenië, Slovenië, de Verenigde Staten en Zweden. Foto boven: HAW C-17 ‘01’ tijdens zijn eerste bezoek aan de vliegbasis Eindhoven. Foto Joris van Boven, www.sentry.hangar1.net Foto onder: De tweede C-17 bracht op 4 februari de staf van het 1 D/NL Legerkorps van Kaboel naar het vliegveld Münster-Osnabrück. Foto: Ramon Wenink, www.globalaviationreview.nl

Golftoernooi Leeuwarden Wat: Golfwedstrijd KLu ‘Leeuwarden Open 2010’ Wanneer: donderdag 20 mei Kosten: De greenfee bedraagt € 79,95 waarvoor u een geheel verzorgde dag mag verwachten, inclusief lunch en diner Opgeven: Uiterlijk 1 mei, via majoor Wijnand Reumer, 030-2236438

Agenda Militaire Luchtvaartmuseum Tentoonstellingen Aerocartoons II is een luchtige kijk op het vliegbedrijf. Twintig tekenaars, onder wie Ton van Andel, bekend van de luchtvaartkalender hebben zich uitgeleefd op het thema (militaire) luchtvaart. Dagelijks tot voorjaar 2010. Oud-vlieger en commandant van de voormalige Tactische Helikoptergroep KLu commodore bd Dick Bos exposeert

bijna dertig vogelfoto’s in het museumcafé. Kijk voor meer info ook op www.bosfoto.nl. (In de vorige Vliegende Hollander stond abusievelijk het verkeerde adres vermeld). Dagelijks tot herfst 2010. Museumtour Gratis rondleidingen door het museum. Iedere tweede zondag van de maand.

Meer informatie en aanmeldingen op www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, zondag van 12.00 tot 16.30 uur, en van 3 april tot en met 30 oktober op zaterdag van 12.00 tot 16.30 uur. Gesloten op maandag, Nieuwjaarsdag, Eerste Paasdag, Koninginnedag, Eerste Pinksterdag en beide Kerstdagen. Het museum is gratis toegankelijk. Bezoekadres: Kampweg 120, 3769 DG Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected].


34

Â

35


de Vliegende Hollander

Recommend Documents