de Vliegende Hollander

de Vliegende Hollander Maandblad voor de Koninklijke Luchtmacht 63e jaargang - nummer 4 - april 2007

SERGEANT-MAJOORS UITGEDAAGD Meer zelfstandigheid in opleiding APACHES VOOROP IN AFGHANISTAN Belangrijke rol voor gevechtshelikopters

CHINOOKS NA JAAR WEER OP UITZENDING

COLOFON UITGAVE Commando Luchtstrijdkrachten, Bureau Luchtmachtcommunicatie HOOFDREDACTIE Luitenant-kolonel Hans Breemans EINDREDACTIE Luc Haen REDACTIE Arno Marchand, June Smit VORMGEVING EN LITHOGRAFIE TDS printmaildata DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 29.000 ex.

INHOUD

4

Technische toelage toegelicht De financiële toelage voor technisch personeel wordt door velen met gejuich ontvangen. Anderen zetten vraagtekens bij de afbakening van de doelgroep. Commodore Bert Buitenga, Directeur Operationele Ondersteuning geeft tekst en uitleg over deze behoudsmaatregel.

8

Apaches gewild in Afghanistan Na een intensieve uitzending van vier maanden weet de net teruggekeerde commandant van het Apachedetachement in Tarin Kowt er alles van: Apaches vormen een onmisbare schakel tijdens de missie in Afghanistan.

11 16

Centralized Approach De naderingsverkeersleiding begeleidt toestellen van en naar de vliegbases, tot de verkeerstorens het kunnen overnemen. Deze begeleiding is sinds kort gecentraliseerd op het AOCS Nieuw Milligen.

18

Chinooks staan weer klaar Na een jaar zonder uitzendingen gaat de Chinooks weer aan het werk in Afghanistan. Van een jaar rust was echter geen sprake met opleidingen, trainingen, de invoering van Militaire Luchtvaarteisen en een intensief opwerkprogramma.

REDACTIESECRETARIAAT Telefoon 076 544 71 30 Fax 076 544 71 31 INTERNET www.luchtmacht.nl

Beroep op sergeant-majoors Het traject om sergeant-majoor te worden is onlangs nog wat zwaarder geworden. Met meer zelfstandigheid in de Middelbare Onderofficiers Opleiding KLu komen de cursisten niet alleen heel veel leerstof, maar ook zichzelf tegen.

E-MAIL [email protected]

‘De Apache is een heel erg flexibel platform.’

8

Foto: Richard Frigge, AVDD

‘Door in het diepe te springen, krijg je uiteindelijk betere prestaties.’

BEZOEKADRES ‘Eurotoren’, Westbroek 3, 4822 ZX Breda

Vaste rubrieken POSTADRES Postbus 8762, 4820 BB Breda

6

ADRESWIJZIGINGEN Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht wordt verzocht de adreswijziging te laten muteren in PeopleSoft. Postactieven, reservisten, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers wordt verzocht de adresdrager met vermelding van het juiste adres op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven Abonnementenadministratie Vliegende Hollander Postbus 8762, 4820 BB Breda Telefoon 076 544 7133 of 544 7136

Vervlogen tijden Terug in de tijd met de Curtiss P-40N Kittyhawk, het eerste jachtvliegtuig dat Nederland kon inzetten in de strijd tegen de Japanse bezetter.

14

In den vreemde In gesprek met adjudant-onderofficier Richard Westenborg, in het dagelijks leven stafmedewerker bij de CIMIC Support Unit in Apeldoorn, maar tot eind maart werkzaam bij de staf van het PRT in Tarin Kowt.

22 23 30

Leeswijzer

Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, met toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. ISSN 0024-0389 DE VLIEGENDE HOLLANDER

2

Foto: Jolanda Dam-Bloothoofd, Werkcentrum Fotografie LCKLu

‘Het zijn misschien kleine stapjes, maar het gaat in de goede richting.’

Journaal Mensen & Mutaties

14

BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement horend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost €17,02 per jaar (buitenland €21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Telefoon: 0251 31 39 39 Fax: 0251 31 04 05 E-mail: [email protected] Opzegtermijn bedraagt zes weken.

11

Omslagfoto Een loadmaster van de Chinook houdt de omgeving in de gaten tijdens de oefening Highblaze in de bergen van Italië. Foto: Arnoud Schoor, Fotovlucht Vliegbasis Soesterberg

Foto: Richard Westenborg

‘De opwerking is nog nooit zo intensief geweest.’

18

Foto: Arnoud Schoor, Fotovlucht Vliegbasis Soesterberg 3

DE VLIEGENDE HOLLANDER

INTERVIEW

I N T E R TVIITEEW L

Waarom krijgt vliegtuigen heligebonden technisch personeel een toelage? ‘Als behoudmaatregel. Om de organisatie centraal te vullen is zowel instroom nodig, als het tegengaan van uitstroom. Wat betreft instroom ben ik redelijk optimistisch. We hebben goede contacten opgebouwd met Regionale Opleiding Centra (ROC), contracten afgesloten met bedrijven als Lufthansa en Fokker en de introductie van leerdoc’s. Onze uitdaging ligt vooral in het behoud van het ervaren vliegtuigen heligebonden technisch personeel. Dat heeft voornamelijk te maken met de invoering van de Militaire Luchtvaart Eisen. Niet iedereen kan tegenwoordig zomaar een kist vrijgeven, daar heb je een bepaald ervaringsniveau voor nodig. Als personeel met die ervaring weggaat, dan kan ik dat niet vervangen door ander ervaren personeel. Vandaar dat de toelage ook hoger is, naarmate de mensen meer jaren ervaring hebben.’

spectief, werk en privé kunnen combineren waaronder uitzendingen, werkomgeving en werkinhoud. Uiteindelijk is het ook het verhaal van de kip en het ei. Personeelsbehoud betekent een goed gevulde organisatie en een goed gevulde organisatie betekent een verlaging van de uitzenddruk.’ We zijn toch ‘één team één taak’? Waarom ontvangen andere functiegroepen niks? ‘De toelage heeft niks te maken met belonen, waarderen of compenseren van de uitzenddruk. Het is ook niet zo dat we ons motto ‘één team één taak’ niet serieus nemen. Het betekent alleen niet: gelijke monniken, gelijke kappen. Soms moet je differentiëren.’ In tal van andere functiegroepen zijn ook tekorten. Worden die ook opgelost met een toelage? ‘Ik denk dat differentiatie binnen bepaalde functiegroepen in de toekomst

In 2003 is in het kader van reorganisaties ook technisch personeel wegbezuinigd. Had deze ‘behoudsmaatregel’ niet voorkomen kunnen worden? ‘Nee, dat was geen oplossing geweest. In een reductie gaat het zowel om aantallen als om mensen in functiegroepen. We hadden bij de sluiting van Vliegbasis Twenthe kunnen zeggen: ‘jullie gaan allemaal naar andere velden’, maar het is ook een stukje sociaal beleid om van bepaalde afvloeiingsregelingen gebruik te laten maken.’ De vorige maatregel werkte niet naar behoren. Merkt u nu al wel resultaat? ‘De vorige maatregel was geen behoudmaatregel, maar gebaseerd op waardering. Daarnaast hebben we onderkend dat deze zogenoemde ‘vierduizend gulden maatregel’ niet goed werd toegepast. Nu praten we over een structurele toelage op grond van ervaring, waar bovendien geen einddatum op staat. De maatregelen zijn dus niet te verge-

Wie ontvangen de toelage? BOT-onderofficieren aan wie een organieke functie is toegewezen in de functiegebieden VOT, AVT, NDO, Vliegtuigplaatwerk en Wapentechniek. Dat kunnen ook functies zijn binnen een bedrijfsbureau, als diegene rechtstreeks bijdraagt aan de inzetgereedheid van een toestel. BBT-onderofficieren komen niet voor de toelage in aanmerking, omdat zij door hun BBT aanstelling al behouden zijn voor deze vakgebieden. Voor meer vragen over de toelages, kunt u contact opnemen met uw personeelsconsulent.

Commodore Buitenga over toelage ervaren technisch personeel

‘Soms moet je differentiëren’

Om de uitstroom van ervaren vliegtuigen heligebonden technisch personeel tegen te gaan, krijgt deze doelgroep sinds 1 januari 2007 een maandelijkse toelage. Waarom dit slechts voor deze groep geldt, vertelt commodore Bert Buitenga, Directeur Operationele Ondersteuning. Tekst: June Smit | Foto’s: Richard Frigge, AVDD


4

Is de toelage de enige manier om deze doelgroep te behouden? ‘Zeker niet. We willen niks afkopen, maar wel een signaal afgeven, dat we iets doen met het probleem. De toelage is slechts een korte termijnmaatregel. Maatregelen voor de middellange termijn zijn praten met mensen, loopbaanontwikkeling, zorgen dat het leuk blijft. Het gaat niet alleen om geld, maar wel een beetje. Geld staat op nummer zes op het lijstje wat werk bevredigend houdt. Het is een begin. We werken ook aan zekerheid, toekomstper-

onoverkomelijk is. Sterker nog, de eerste verkenningen hiervoor moeten naar mijn mening onderdeel zijn van het arbeidsvoorwaardelijk overleg. Om welke functiegroepen en onder welke voorwaarden dat zou zijn, is dus nog niet bekend.’ De toelage is een tijdelijke financiële maatregel. Hoe tijdelijk is die? ‘De maatregel blijft in stand totdat er een defensiebrede maatregel is gekomen. Die wordt in het arbeidsvoorwaardelijk overleg besproken.’

lijken. En ja, we merken al resultaat. Op de Vliegbasis Twenthe zijn nu al mensen die nog anderhalf of twee jaar willen blijven, zodat ze het bedrag nog kunnen ontvangen. Dat kan. Zolang je in dezelfde functiegroep werkzaam blijft, heb je recht op de toelage. Uiteindelijk werkt het ook door op de pensioenregeling. Daarnaast hebben we al gesprekken gehad met mensen die heroverwegen om toch te blijven. Geld is niet alles, maar kan net dat zetje in de juiste richting zijn.’ •

5


vervlogen tijden Verouderd concept Kittyhawk zag volop actie in nadagen WO II

‘De P-40 is echt een vliegende tank, zo zwaar.’ Tekst: Arno Marchand | Foto’s: Uit archief Willem Sessink/www.nmlh.nl

De Kittyhawk was het eerste jachtvliegtuig waarover Nederland de beschikking kreeg om terug te vechten tegen de Japanse bezetter. Maar de motor was niet krachtig genoeg om het zware toestel tot een echte jager te maken. Als jachtbommenwerper voldeed hij echter prima. Tweede luitenant b.d. Gerard Fokkinga, 84 jaar, en sergeant-majoor b.d. Hugo Haye, 83 jaar, vlogen er samen mee tegen Japan. Nu zijn het buren van elkaar in Houten. De Kittyhawk “Wham Bam”, net terug van de eerste operationele missie van het 120 NEI Squadron. De bellytank hangt nog onder de romp. De ophangpunten voor bommen onder de vleugels zijn leeg. vloeistofgekoeld in plaats van door lucht, en dat maakte hem veel kwetsbaarder’, zegt Fokkinga. ‘Eén kogel kon de motor al uitschakelen.’

Loos alarm

Type: Eenheid: Dienstperiode: Aantal:

Weer terug in Australië kwamen Haye en Fokkinga terecht bij het 120 Netherlands East Indies (NEI) Squadron, dat nog van de grond af aan moest worden opgebouwd. Fokkinga: ‘Nog tijdens die opwerking werd er ineens groot alarm geslagen. Een Japanse aanvalsvloot zou het op de westkust van Australië, en vooral de haven Freemantle, hebben gemunt. Wij daar hals over kop met man en machine naartoe. Uiteindelijk ging het om loos alarm.’ In april 1944 was er dan het moment dat 120 NEI Squadron vertrok naar Merauke, aan de zuidkust van Nederlands Nieuw Guinea, op de grens met het Australische deel. Fokkinga en Boebie zaten in de eerste groep die er neerstreek. Boebie: ‘Dit gebied is overigens nooit bezet geweest. Het was niet interessant voor de Japanners, maar was wel door hen platgebombardeerd. Nu kwam er nog af een toe een verkenningsvliegtuig over, dat wij dan moesten onderscheppen. Het duurde echter ongeveer een half uur voordat we op hoogte waren, want de P-40 is echt een vliegende tank, zo zwaar. Die verkenner was dan ook al lang weg.’

Curtiss P-40N Kittyhawk 120 NEI Squadron van 1943 tot 1950 67

Beiden groeiden op in Nederlands-Indië, waar ze eind jaren dertig de Japanse dreiging duidelijk voelden. ‘Toen de mobilisatie in 1941 uiteindelijk een feit was, werd dat een trieste toestand’, zegt Fokkinga. ‘Als in een komische act van een toneelstuk. Niemand was geprepareerd voor een oorlog tegen de Japanners.’ Beiden lieten in 1942 hun geboortegrond achter zich en vluchtten naar Australië. Daar pakten ze hun vliegeropleidingen waarmee ze in Indië waren begonnen, weer op. Na verloop van tijd gingen ze per boot, zigzaggend over de oceaan om Japanse onderzeeërs te ontwijken, naar de Verenigde Staten. Daar volgde eerst de basisopleiding op Fort Leavenworth, waar Fokkinga en Haye, beter bekend als “Boebie”, elkaar voor het eerst ontmoetten. Fokkinga: ‘Er was sprake dat Nederland de tweemotorige P-38 Lightning zou aanschaffen, maar tot onze grote spijt ging dat niet door.’ ‘Nee, helaas’, beaamt Boebie. ‘In plaats daarvan werd het de P-40. Daarvan was de motor

V L I E G E N D E

vervlogen tijden om me op te pikken.’ Als Fokkinga terugdenkt aan die periode realiseert hij zich hardop: ‘Wat heb ik toch geboft. Ik denk bijvoorbeeld aan een gecombineerde aanval met bommenwerpers. Ik dacht dat die later zouden zijn, maar tijdens mijn tweede run schoten ineens de vlammen uit de grond, en zat ik midden in hun bommenregen. Bomen kwamen letterlijk cirkelend door de lucht op cockpithoogte voorbijvliegen. Dat was gewoon een stommiteit van ons.’

Haai Of die keer na een duikbombardement op een Japans peilstation. ‘Toen bleef een van mijn bommen hangen en kreeg de motor twee inslagen te verwerken’, gaat Fokkinga verder. ‘Ik had mijn riemen al los om te springen boven Japans gebied, maar ik besloot toch een noodlanding te maken en deed mijn riemen weer vast. En ik maakte een van de mooiste noodlandingen ooit. Eerst met de staart in het water, en dat hoor je heel goed. Maar nadat de neus het water raakte, was het ineens doodstil. Met de bom ging het gelukkig goed. Ik klom razendsnel uit mijn kist, want die bleef geen seconde drijven. Ik dobberde daar wat rond in mijn dinghy, hoorde de motoren van een Japanse boot aangaan, en de wind en stroming dreven me naar het strand. Ik had een verdedigingsplan bedacht, maar de Japanners kwamen niet. Wel een tijgerhaai. Hij was niet zo heel groot, maar ik vond hem groot genoeg. Ik heb ‘m met de dinghy op z’n neus geramd en hem uitgescholden. Daarna werd het weer doodstil.’ Dat duurde totdat de Catalina arriveerde en de Japanners het vuur op het watervliegtuig openden. ‘Als ze maar durven te landen, dacht ik’, zegt Fokkinga. ‘Maar dat moet ik ze nageven, dat déden ze! Alleen, hij kwam op vaarsnelheid recht op mij afgevaren! “Dit gaat fout”, dacht ik. In een laatste poging om het toestel te ontwijken, “eskimoteerde” ik. Ik draaide me dus met bootje en al om, en zette me, voor zover dat ging, tegen de bodem ervan af om dieper onder water te komen. Op dat moment raakte ik ook de onderzijde van de romp van de vliegboot. Maar ik kon me afzetten, en kwam weer boven. De bemanning van de “Cat” die inmiddels tot stilstand was gekomen, keek apathisch alsof ze naar een dode moesten zoeken en hees mij stomverbaasd aan boord. Ik had echt gezwijnd.’

Formatie van vier P-40 Kittyhawks, elk met twee bommen, op weg naar door Japan bezet gebied. De naam van de nummer luidt ‘Snafu’, wat staat voor ‘situation normal all fucked up’. heb er geen frustratie van. Je legt je erbij neer. Ik was of op recuperatie in Australië, of vliegtuigen aan het ferryen. Ik verlangde er ook niet naar om boven door Japan bezet gebied te vliegen hoor of om ze onderweg te ontmoeten. Zij hadden superieure kisten en je deed gewoon wat je moest doen.’ Maar ook Boebie kreeg zijn portie. ‘Ik zal het nooit vergeten’, zegt hij. ‘Tijdens een oefenpatrouillevlucht begon de motor te sputteren, en kreeg ik brandende spetters olie op de ruit. Dit ging ik niet halen, dus maakte ik een landing op het water. Snel m’n harnas uit en op vleugel om in het water te springen… maar hij zonk niet. Ik was voor de zuidkust van Nederlands Nieuw Guinea in zeer ondiep water terechtgekomen. En ineens zag ik een KNIL-hoed op me afkomen, en werd aangesproken door een Papua. Hij vroeg me in het Maleis – en dat sprak ik ook – of ik mee wilde naar de Kampong, en daar ben ik door reddingsboot van het squadron opgepikt. Kijk, wij werden opgeroepen om te vliegen voor koningin en vaderland, en dat deden we zonder problemen. Ik heb m’n best gedaan.’ Zijn buurman beaamt dat: ‘Ik ben trots dat ik een bijdrage heb kunnen leveren.’ •

Geen frustraties ‘Ik heb in de oorlog niet een kogel op een Japanner afgeschoten’, lijkt Boebie ietwat mistroostig te zeggen. ‘Nee hoor, ik Haye, midden bovenin, deelt in de belangstelling na de eerste raid van het 120 Squadron op Japanse stellingen in Timoeka en Japero.

Kannibalen Maar de Kittyhawk bewees wel degelijk zijn waarde. Boebie: ‘Vooral na de verhuizing naar Biak in mei 1945. Het was trouwens nog best een hele uitdaging om met de P-40 over twaalfduizend voet hoge bergen te vliegen.’ Ook ging er wel eens iets mis. ‘Dat gebeurde me na een missie naar de Vogelkop’, zegt Fokkinga. ‘Mijn toestel hield ermee op, en ik moest een noodlanding maken op het strand. Dát ging. Maar daarmee was ik er nog niet, want dat gebied stond bekend om de koppensnellers, compleet met botje door de neus en een peniskoker. En die kannibalen wilden zo’n beetje dikkige, malse jongen als ik vast wel in de pot hebben. Met een pistool hou je ze nog wel een tijdje tegen, maar je kogels raken een keer op. Gelukkig kwam de Catalina vliegboot snel

6

H O L L A N D E R

Fokkinga maakt zich klaar voor een vlucht in een P-40. Na het lange wachten en oefenen is het voor hem eindelijk tijd om in actie te komen.

V L I E G E N D E

7

H O L L A N D E R

INTERVIEW

INTERVIEW

Spectaculaire tegenlicht opname van een Apache die de flares uit zijn zelfbescherminsgspods gebruikt.

Vertrouwen is essentieel voor samenwerking met grondtroepen in Afghanistan

‘Een Apache is meer dan vuursteun alleen’ Tekst: Arno Marchand | Foto’s: Richard Frigge, AVDD

‘Als je je tijdens de uitzending druk kan maken over details, dan mag je stellen dat het werk goed gaat en dat je organisatie staat.’ Dat stelt luitenant-kolonel Onno Eichelsheim, commandant van het begin maart teruggekeerde Apache-detachement uit Tarin Kowt.


8

‘Ik vind het eigenlijk supergaaf gegaan, al is dat een vreemd woord in deze context’, zegt overste Eichelsheim, net terug uit Afghanistan. ‘Van meet af aan was de sfeer goed en we hebben een belangrijke bijdrage kunnen leveren.’ Het Apachedetachement verruilde in het najaar van 2006 thuisbasis Kandahar voor Tarin Kowt, of TK zoals het kortweg wordt genoemd. Daarvandaan opereren ze dichter bij de Nederlandse gevechtseenheden van de Task Force Urzugan (TFU). ‘Voor hun inzetgebied is het gewoon korter vliegen vanaf TK, dan vanaf Kandahar’, zegt Eichelsheim, die normaliter commandant 301 Squadron op Gilze-Rijen is. ‘Voorafgaand aan de verhuizing waren de KLu-militairen hierover nog wat sceptisch, maar de keuze heeft heel goed uitgepakt. Belangrijke factor daarbij is de bevoorrading en die verliep uiteindelijk bijzonder goed. Vanaf TK kunnen we beter integreren met de grondtroepen. Als er nu een peloton de poort uitgaat, geven ze dit over de radio door aan onze OPS. Wij hebben ook hun plannen en weten dus exact waar ze op welk moment zijn, en wat ze gaan doen. Natuurlijk kan dit ook vanaf Kandahar, maar dit gaat directer. Nu hebben we dagelijks face to face contact tijdens briefings en debriefings. Vertrouwen is essentieel om te kunnen samenwerken. Dat oefenen we dan ook geregeld op Gilze-Rijen met een compagnie die dan een week te gast is en waarmee we intensief trainen. Zo leer je elkaar écht kennen.’

Commandant 301 Squadron luitenant-kolonel Onno Eichelsheim, droeg onlangs het commando van het Apache-detachement op Tarin Kowt over aan overste Pier Schipmölder.

Naast het ondersteunen van grondtroepen houden de Apaches in Afghanistan ook de omgeving scherp in de gaten.

Noodzakelijk De KLu-Apaches staan overigens niet alleen paraat voor de TFU-eenheden. ‘Het inzetgebied is het hele Regional Command South (RC South, red.), dat onder leiding staat van de KL generaalmajoor Ton van Loon’, verduidelijkt Eichelsheim. ‘Dat betekent dat we dus niet alleen boven Uruzgan vliegen, maar ook boven de provincies Helmand, Kandahar en Zabul. De Apaches zijn een schaars goed, dus het is noodzakelijk om elkaar te helpen. We hebben daarom ook een blik geworpen in de keuken van de Britten, om te zien hoe zij met acht Apaches opereren. Je merkt dat interconnectiviteit érg belangrijk is geworden. Niet alleen met de grondeenheden, maar juist ook met andere wapensystemen als de A-10 en de F-16 voor close air support en de B-1 zware bommenwerper, en de onbemande verkenningstoestellen

Global Hawk en Predator. Die laatste twee zijn echte force multipliers, want er is geen enkel ander middel dat zo lang een gebied in de gaten kan houden. Ze zijn absoluut noodzakelijk voor het werk dat we hier doen. Dat is heel sterk naar voren gekomen.’ Handig Samenwerking met F-16’s werd al steeds intensiever, wat volgens Eichelsheim voor een groot deel te danken is aan trainingen als de Helicopter Weapons Instructor Course (HWIC). Daarin wordt al meer samengewerkt door de twee disciplines. ‘Wij kunnen met de Apache en zijn Hellfires heel veel, maar niet alles. Dus móeten we samenwerken, want soms is een vijfhonderd- of duizendponder heel handig. Maar de Apache is wel een heel

erg flexibel platform. Je kan met de onscene-commander overleggen, en de tactiek ter plaatse makkelijker aanpassen dan met een fixed wing-toestel. Maar bij vuursteun zijn alle facetten belangrijk: F-16’s, Apaches én de pantserhouwitzers van de artillerie. Een Apache is echter meer dan vuursteun alleen. De vliegers hebben een grote mate van interactie met de grondtroepen. Wij zitten met de Apache ín het gevechtsveld, terwijl een vliegtuig het gevechtsveld bezoekt. Om alle facetten zo goed mogelijk te laten samenwerken, hebben we dan ook geregeld overleg met de Forward Air Controllers, de F-16 en de helikoptergemeenschap.’ Sperwer In het kader van de samenwerking wil de detachementscommandant zéker

9


INTERVIEW

R E P O R TA G E

niet voorbij gaan aan de Sperwer, het Unmanned Aerial Vehicle (UAV) van de Koninklijke Landmacht. Sinds eind vorig jaar worden die operationeel ingezet vanaf TK. ‘De Apache is natuurlijk een relatief duur platform, maar zeer goed in verkenning, het bekijken van een onbekend gebied, en de surveillance, het in de gaten houden van een gebied dat je al kent. Juist dat laatste kan een onbemand verkenningsvliegtuigje als de Sperwer ook goed, zij het op een veel beperkter afstand dan bijvoorbeeld de Predator. Zodra blijkt dat er iets gaande is, komen wij met de Apache voor de nodige show of force, of daadwerkelijk gerichte actie. Ook wanneer bij gevechtshandelingen het zwaartepunt uit de strijd gaat, kan de Sperwer de observatie overnemen. Dat werkt erg prettig als je zo dicht bij elkaar staat op Tarin Kowt. Bemand vliegen blijft echter noodzakelijk. Ik zeg dat natuurlijk als vlieger, maar ik beoordeel dit objectief. UAV’s vormen een aanvulling, geen overname.’ PRT’s Volgens Eichelsheim is er in Nederland misschien wel erg weinig besef wat de Provincial Reconstruction Teams (PRT’s) doen. ‘Ze bereiken veel en daar is dito waardering voor, zowel vanuit de Afghaanse overheden, als vanuit ISAF. Ook internationale hulporganisaties zien echt vooruitgang, en dat is wel de beste graadmeter. Kijk, eerst moet er stabiliteit zijn in de zogenoemde Afghan Development Zones, de ontwikkelingsgebieden, voordat de PRT’s aan de slag kunnen. Wij zorgen vanuit de lucht voor de omstandigheden waarin onze gevechtseenheden en de PRT’s hun werk kunnen


10

Meer zelfstandigheid in Middelbare Onderofficiers Opleiding KLu

Sergeant-majoor als leider, vakman én militair De veelvuldige inzet van de gevechtshelikopters vraagt ook om intensief onderhoud. Dit vindt plaats in de speciale clamshelters, waar mens en materieel beschermt zijn tegen de felle zon.

doen. PRT’s worden overigens altijd begeleid door bewapende troepen. Is het eenmaal gelukt stabiliteit in één gebied te krijgen en is dat deel van de provincie op bestuurlijk gebied opgebouwd, pas dan kunnen we verder uitbreiden. Nederlandse PRT’s werken in mijn ogen niet anders dan die van andere naties. Iedereen doet ongeveer hetzelfde, zoals dat gestuurd wordt vanuit het RC South. Nederland richt zich wel erg sterk op de bevolking, en misschien zit het in de snelheid waarmee de Afghan Development Zones worden benaderd. Maar het is vooral ook een combinatie van factoren. Om zoveel mogelijk problemen uit te sluiten, hebben de commandanten van zowel de Battle Groups, als de PRT’s, het Apache- en het F-16-detachement, hierover dan ook vaak contact met elkaar.’ Niet zwaarmoedig De commandant vindt het werk voor zowel de grondtroepen als de vliegers intensief. De staf en de ondersteunende diensten kennen een uitzending van vier maanden, de technische dienst drie, en de vliegers rouleren om de negen weken. Ondanks de hoge werkdruk was de sfeer volgens Eichelsheim erg goed. ‘In het begin waren er in Kamp Holland nog weinig recreatiemogelijkheden, was er vaak slecht weer, en kenden we brandstoftekorten. Maar gaandeweg de rit bouwden we een eigen recreatie- en sportruimte en begonnen de operaties en bevoorrading te lopen. We hebben ons zelfs geregeld afgevraagd of we wel zoveel mochten lachen in een gebied als waarin we zaten.’

De dagelijkse bezigheden van Eichelsheim speelden zich voornamelijk af op de grond, maar hij vindt het belangrijk om zelf te vliegen om zogezegd het gevoel bij de verhalen van collega’s te krijgen. ‘Ik wil weten waar de vliegers het over hebben’, zegt hij. ‘Je weet dat wanneer je er op uitgaat, je je wapens moet gebruiken. Maar dat doen we alleen als het echt moet. Je beseft daarbij altijd hoe gevaarlijk het is. Maak je een fout, dan creëer je voor de PRT’s een heel moeilijke situatie. Daar wordt zeker over gesproken, maar niet op een zwaarmoedige manier. Op een gezonde wijze geven we het juist een plek. De buitenwereld doet daar vaak dramatischer over. Het is me tijdens het vliegen trouwens wel opgevallen dat het daar ’s nachts écht donker is. Heel wat anders dan in Nederland, waar je altijd nog wel wat restlicht hebt. Dat heb je daar in de bergen absoluut niet.’ Balans Op de vraag of het personeel voorafgaand aan de uitzending voldoende is getraind, antwoordt Eichelsheim met een resoluut ‘ja’. ‘En daarbij hebben we natuurlijk al heel wat uitzendervaring opgedaan de laatste jaren. Maar we moeten wel goed oppassen met de trainingen in Europa of de VS, die ons wachten als we weer terug zijn. Doordat we zo vaak van huis verblijven, wordt de werkdruk wel erg hoog. Dat is niet erg, als er maar een balans is. Vliegers en technici is nu al teveel nachten van huis om een permanente uitzendcapaciteit te garanderen. We moeten dus naar een nieuwe balans, waarbij we meer in Nederland trainen. Dat wordt mijn uitdaging voor de komende tijd.’ •

De opleiding tot sergeant-majoor is vernieuwd. De Middelbare Onderofficiers Opleiding KLu duurt niet alleen langer, maar kenmerkt zich ook door een actievere manier van opleiden. De eerste pilot ging 20 februari van start bij het 132 Squadron DMLO op Vliegbasis Woensdrecht. Tekst: June Smit | Foto’s: Jolanda Dam-Bloothoofd, Werkcentrum Fotografie LCKLu

Onderdeel van de MOOK is de letrabaan, waarbij het groepsproces van groot belang is.

11


R E P O R TA G E

R E P O R TA G E

De tijd om ‘achterover leunend’ de opleiding tot sergeant-majoor te volgen, zoals wel gesuggereerd wordt, is voorbij. Onder de noemer Middelbare Onderofficiers Opleiding KLu (MOOK) heeft het 132 Squadron van Opleidingen Koninklijke Luchtmacht (OKLu) de opleiding een nieuw leven ingeblazen. Hierin voert niet het luisteren en ontvangen de boventoon, maar zelfstandigheid en actief meedenken. ‘De C-LSK was persoonlijk sterk betrokken bij deze ontwikkeling’, zegt majoor Dick Alssema, commandant 132 Squadron DMLO (Didactiek Militair Leiderschap en Opleidingen). ‘Volgens hem is de categorie van sergeant-majoor tot

nieuws, het duurt langer en bovendien is niet elke vernieuwing altijd een verbetering. Maar iedereen die sergeant-majoor is geworden, moet binnen drie jaar de opleiding volgen. Ons werd verteld dat we de pilot gingen volgen. Na de nulmeting en het rollenspel kregen we onze zwakke en sterke punten te horen. Voor mij niks nieuws, want ik weet waar mijn zwakke punten liggen. Ik hoop hier dingen mee te krijgen die ik kan hanteren als leidinggevende. Of dat gaat lukken, is uiteindelijk allemaal afwachten. Je neemt natuurlijk al wat levenservaring mee, maar tot nu toe zijn het

tussen wordt nogal wat van de cursist verwacht. In plaats van alleen maar luisteren, moet hij of zij vooral door lezen en casussen de stof eigen maken. ‘We hebben gekozen voor een andere onderwijsfilosofie’, zegt Van Vugt. ‘Wij zijn geen instructeurs meer, maar studiebegeleiders. De cursisten zijn nu zelf verantwoordelijk voor hun eigen leerproces, dat ze bijhouden in een digitaal portfolio. Theorie over dienstcorrespondentie gaan we ze bijvoorbeeld niet leren, dat moeten ze zelf lezen.’ ‘Iedereen moet maximaal aan het werk’, zegt Alssema. ‘We hebben ze ook gezegd: “Ja jullie worden nat, maar we

en organiseren. Die verbeter ik onder andere door presentaties en LTV (leiderschap training vaardigheden, red.) en door het plannen van mijn huiswerk. Ik vind het heel leerzaam. Als je vanuit de werkvloer sergeant-majoor wordt, komen er toch wel een hoop dingen op je af. In mijn huidige functie ben ik bezig met het opbouwen van een werkplaats, die in de nieuwe O.T. (Organisatie Tabel, red.) gaat draaien. Dan heb ik maar één adjudant boven me, dus ik moet het ook zelf kunnen runnen. Ik denk dat die cursus daar heel erg bij helpt, zeker op momenten dat de druk toeneemt.’

Competenties De MOOK is de eerste luchtmachtopleiding die gebaseerd is op competenties die van belang zijn in de rang van sergeant-majoor. In totaal gaat het om twaalf competenties. Voor aanvang van de opleiding krijgt de cursist een zogenoemde nulmeting, waaruit blijkt over welke competenties hij of zij reeds beschikt en in hoeverre ze ontwikkeld zijn. Aan het einde van het traject krijgt de cursist dezelfde meting. ‘We kijken dan of er een leercurve is ontstaan’, zegt Alssema. ‘Elke kandidaat heeft een persoonlijk leerplan, waarbij de nadruk ligt op een aantal competenties. Mocht er aan het

einde van de cursus nog een leerbehoefte overblijven, dan krijgt de cursist hulp bij het invullen daarvan. Dat gaat in overleg met zijn of haar direct leidinggevende.’ Ook tijdens de opleiding wordt de direct leidinggevende betrokken bij het leerproces. Van Vugt: ‘Als de cursist de competentie ‘spreken in het openbaar’ moet ontwikkelen, dan heeft diegene op de werkplek iemand nodig die hem of haar begeleidt. Zo kun je bijvoorbeeld met je chef afspreken dat als er in het openbaar gesproken moet worden, jij dat oppakt.’ Alssema: ‘Deze koppeling tussen werkplek en opleiding is bijzonder. Ik heb dan ook erg veel vertrouwen in deze cursus. Het is zwaar en het verlegt grenzen, maar we hopen dat ze hiermee heel goede sergeant-majoors worden. En wellicht komt er in de toekomst een vervolg met de LOOK voor sergeanten en de HOOK voor adjudanten.’

Sergeant-majoor Michel van Vliet, Paresto chef-kok

De groep bespreekt een opdracht in het kader van leiderschapstraining.

kapitein degene die ’s ochtends het licht aandoet en ‘s avonds uitdoet. Daarom wilde hij voor de rang sergeant-majoor echt een kwalitatieve cursus, waarin niet alleen het kennen, maar ook het kunnen van de cursist wordt verbeterd. Daarnaast stamde de vorige opleiding, de NOHO (Niveau Opleiding tot Hoofd Opzichter, red.) uit 1991. Inmiddels is er heel wat veranderd in de organisatie. Binnen de KLu is altijd veel aandacht geweest voor de sergeant-majoor als vakman.’ ‘Nu is er ook meer aandacht voor de sergeant-majoor als leider’, vult majoor Ron van Vugt aan. ‘En besteden we meer aandacht aan de sergeant-majoor in zijn rol als militair.’

Sergeant-majoor Danny Giesbert, instructeur onderhoudssysteem vliegtuigen (IMS) ‘Het is zeker een nuttige cursus, maar het heeft een nieuwe opzet dus het uiteindelijke effect moet nog blijken. De opleiding stuitte in de eerste instantie wel op weerstand. Het is iets DE VLIEGENDE HOLLANDER

12

Tijdens een kennismakingsoefening zetten de cursisten hun kwaliteiten op papier.

allemaal onderwerpen die ik nog niet heb gehad. De eerste week was al meteen behoorlijk zwaar. Sommigen die er een flinke reistijd op hadden zitten, waren aan het eind van de dag al de weg kwijt. ’s Morgens neem je het nog op, ’s middags minder en ’s avonds vaak helemaal niet meer. Het is een beetje zoeken naar een goede lijn om de cursus op te pikken. Degene die de NOHO hebben gehad, roepen nu lachend: ‘wij hebben maar vier weken gehad’. Wij zeggen dan: ‘ja, maar wij worden supersergeantmajoors!’ Verdrinken De MOOK bestaat uit drie delen, die in totaal zeven weken beslaan. Het eerste deel duurt vijf weken, de volgende elk een week. In deze periode wordt steeds toegewerkt naar een integrale opdracht, waarvoor de cursisten de opgedane kennis en kunde gebruiken. Na elke module keert de persoon terug naar de werkvloer. Na het laatste deel vindt een proeve van bekwaamheid plaats. Onder-

gaan jullie leren zwemmen”. Natuurlijk kijken wij ook of ze niet verdrinken. Tot nu toe hebben wij het idee dat ze een uitdaging willen, de cursisten pakken het erg goed op.’

Sergeant-majoor Dennis Kruize, dockchief Apache grootonderhoud ‘Dat het zwaarder zou zijn dan de NOHO had ik wel verwacht, maar niet dat dat al op dag één zou beginnen. Nu twee weken later valt alles op zijn plek. Het zelfstandige staat bij de MOOK hoog in het vaandel. Het is ongeveer tachtig procent zelfstudie en twintig procent begeleiding. Je krijgt te horen wat je moet leren en daarna bespreek je de stof in casussen. Omdat je het meteen in de praktijk brengt, verheldert het een hoop. Wat dat betreft is het beter dan de stof alleen maar leren. Bovendien kun je alle hulp krijgen als je er maar naar vraagt en hebben we veel steun aan elkaar. Mijn persoonlijke aandachtspunten zijn communicatie

Op de letrabaan moeten de cursisten met de beschikbare middelen aan de overkant komen. Daarbij heeft iedereen een taak. De MOOK kenmerkt zich door een andere manier van lesgeven, waarbij de cursisten ook actief en zelfstandig deelnemen aan de lessen.

‘Ik verwacht dat ik na deze cursus sterker op mijn werkplek terugkom. Omdat ik vier koks onder me heb, krijg ik in mijn werk veel met leidinggevende aspecten te maken. Hier krijg ik daar tools voor. Van mijn voorgangers had ik gehoord dat je de cursus achterover leunend ging halen, dat het alleen maar luisteren en ontvangen was. Dat is veranderd, maar ik ervaar het als goed. Je bent hier echt bezig om jezelf te verbeteren. Door in het diepe te springen krijg je uiteindelijk betere prestaties. Mijn aandachtspunten zijn delegeren en communiceren en daar hebben we al aspecten van behandeld. De afgelopen dagen hebben we ook lessen over dienstcorrespondentie gehad. Dat vind ik persoonlijk handig, want misschien kom ik daar in de toekomst wel meer mee in aanraking. Bovendien word je er niet dommer van. Tot nu toe heb ik een goed gevoel over de cursus. Alles wat ik krijg is nieuw, boeiend, maar ook heel veel. Misschien is het een verbeterpuntje om dingen wat beknopter aan te leveren. Je moet best wel veel lezen, soms tot in de late uurtjes. Het is absoluut leuk, maar ik loop tegen de veertig en ik verwachtdat het voor iemand die wat ouder is, misschien nog wel zwaarder is.’ •

13


Naam: Leeftijd: Rang: Functie: Sinds:

Richard Westenborg 38 jaar adjudant-onderofficier Stafmedewerker PRT/CIMIC Support Element half november 2006 tot eind maart 2007

Opbouwen op z’n Afghaans Tekst: June Smit | Foto´s: Richard Westenborg

Eén team, één taak. Toch werkt niet iedere luchtmachter binnen het CLSK-team, maar in een paarse omgeving of in het buitenland. Deze maand een gesprek met adjudant-onderofficier Richard Westenborg. In het dagelijks leven stafmedewerker bij de CIMIC Support Unit in Apeldoorn, maar tot eind maart werkzaam bij de staf van het PRT in Tarin Kowt. ik nu al twee jaar bij de CSU (Civil Military Cooperation Support Unit, red.) als stafmedewerker. Ik werd hiervoor gevraagd toen de eenheid nog in oprichting was. CIMIC staat voor civiele militaire samenwerking in de breedste zin van het woord, maar dat doen we voornamelijk door met de bevolking te praten over hun problemen, maar ook met projecten voor wederopbouw. Op stafniveau proberen we de overheid te onderHoewel Richard Westenborg op de staf zit, gaat hij geregeld met missieteams van de PRT Uruzgan in. Hier is hij in gesprek met dorpsoudsten in Chora. steunen, door te adviseren hoe je plannen kunt maken. Onze teams doen dat op dorpsniveau. Uiteindelijk is ons werk in uitzendgebieden maar een tijdelijke maatregel. We zorgen ervoor dat NGO’s (Non Governmental Organisations, red.) en IO’s (International Organisations, red), zoals Unicef of het World Food Programme ons werk uiteindelijk overnemen. Zij hebben daar ook de expertise voor in huis. Dat kan echter alleen als het veilig is. Wij doen dus de eerste aanzet, maar ons streven is dat onze aanwezigheid op termijn niet meer nodig is.’

‘Het eerste Provincial Reconstruction Team (PRT) had een zware kluif aan het opbouwen van de eerste contacten in Uruzgan. Dat wist ik al voordat we hier in november vorig jaar heen gingen. Omdat wij die contacten nog verder moesten uitbouwen, verwachtte ik een hele uitdaging en die hebben we inderdaad gekregen. In Nederland werk

Vliegende Hollander 0014 +++

IN DEN VREEMDE

Lang duren ‘Voorlopig zijn we echter nog nodig. Met educatie, waar ik op stafniveau voor verantwoordelijk ben, is het bijvoorbeeld heel slecht gesteld in Uruzgan. Op dit moment kan 82 procent van de mensen in de provincie niet lezen of schrijven. Daardoor is het mogelijk dat zij eerder beïnvloed kunnen worden door Taliban. In verband met de veiligheid kunnen echter veel scholen nog niet open, want de Taliban is nog in groten getale actief in gedeeltes van de provincie. Maar er speelt nog meer. Veel leraren worden bedreigd of zijn nauwelijks geschoold, meisjesonderwijs is een groot probleem, er is veel corruptie en schoolschriften en pennen, maar ook voedselhulp van het World Food Programme wordt regelmatig op de lokale bazaar verkocht. Ik heb de afgelopen tijd geprobeerd inzicht te krijgen in wat er is aan scholen, leerlingen en geldstromen. Daarnaast heb ik maanden moeten werken aan relatieopbouw met regionale bestuurders, terwijl ik wist dat deze corrupt waren. Ik ben dan ook ontzettend blij dat ik nu met één soort onderminister, een deputy director, kan praten. Ik heb een tienstappenplan ontwikkeld voor de provincie Uruzgan waaraan wij samen invulling proberen te geven. Eén keer in de week koppel ik het plan met hem terug. Hij is positief, maar het gaat wel lang duren.’ Beïnvloeden ‘Een ander belangrijk departement, waar we mee samenwerken, is Information and Culture, oftewel kranten en radio. Dit behoort ook tot één mijn taken. Voordat wij hier kwamen was er één overheidszender, die een bereik had van twaalf kilometer. Nu is er met steun van Nederland een Afghaanse nationale radiozender die binnenkort driekwart van Uruzgan kan bereiken. Het is een ontzettend goed project. De radio is een uitstekend medium om mensen te bereiken en te beïnvloeden. ISAF heeft geen betrokkenheid bij de invulling van de programma’s, daar zorgen de Afghanen helemaal zelf voor. Wel is er de mogelijkheid voor ISAF om in samenwerking met de zender ISAF boodschappen uit te zenden. Door middel van een dramaserie probeert de zender de nog conservatieve bevolking in Uruzgan zaken mee te geven, zoals het belang van ziekenhuizen, inentingen, gezondheidszorg voor vrouwen en educatie vanuit het gezin. We proberen hier alles op een op een Afghaanse manier te doen en een Afghaans gezicht te geven, om zo de overheid te promoten. Op de Westerse manier werken, kunnen we natuurlijk perfect, maar dat zal niet het gewenste effect hebben. Wij kaarten problemen aan en komen samen met de bevolking tot een oplossing en tot nu toe gaat Dit is Westenborg‘s tweede uitzending. In 2004/2005 werd hij naar Bosnië uitgezonden. dat goed.’

Vliegende Hollander 0015 +++

Voor veel kinderen in Uruzgan is onder meer vanwege veiligheidsreden nog geen onderwijs mogelijk. Westenborg probeert hier verandering in te brengen.

Zelfmoordaanslag ‘Ondanks dat mijn functie weinig met de luchtmacht van doen heeft, denk ik wel dat mijn uitgebreide instructievaardigheden een goede aanvulling zijn op de werkzaamheden binnen het PRT. Onze manier van praten en briefen is toch weer anders dan bij de KL. Toen we hier in november kwamen, waren we met twee luchtmachters. De rest van de 64 man die in het PRT van Tarin Kowt en Derah Wood zitten, zijn landmachters. Mijn KLu collega en ik hebben elkaar tijdens de opwerking leren kennen. Eind januari raakte hij echter betrokken bij een zelfmoordaanslag. De gebeurtenis was heel vervelend, maar uiteindelijk is hij gelukkig goed verzorgd door de medische dienst en snel naar Nederland getransporteerd. Hier zat de schrik er ook even in, maar gek genoeg duurde dat maar vijf minuten. Daarna ga je de realiteit weer in en gaat iedereen weer naar buiten met hun missieteams. Iedereen is zich er ook van bewust dat het kan gebeuren, maar we zijn allemaal goed opgeleid en het werk draait door. Het 11 Tankbataljon, waarbij ik ben geplaatst is een gemotiveerde, enthousiaste, maar ook heel collegiale eenheid. Niemand is te beroerd om iets voor elkaar te doen, echt fantastisch.’ Overdragen ‘Eind maart mag ik weer naar huis. Aan de ene kant ben ik daar heel gelukkig mee, want dan ga ik weer naar mijn vrouw. Aan de andere kant vraag ik me dan wel af of het wel zo loopt zoals ik had bedoeld. Maar dat moet je toch uit handen geven. Ik zie er overigens wel heel erg naar uit om terug te gaan. De afgelopen drie jaar ben ik in totaal dertien maanden van huis geweest. Maar ik ga zeker met een goed gevoel naar huis. Het zijn misschien kleine stapjes die we maken, maar het gaat in de goede richting. We mogen ook geen wonderen verwachten, maar langzamerhand verbetert er wat. Er zijn hier zeker Afghanen die hun best doen om veranderingen voor elkaar te krijgen. De volgende lichting kan misschien weer een grotere stap maken.’ •

IN DEN VREEMDE

T IETPEOL R T A G E R

R E P O RTTIATGE EL

Officiële ingebruikname naderingsverkeersleiding Centralized Approach

‘De ogen op de velden, de hersens op Nieuw Milligen’ De slogan van het 711 Military Air Traffic Control Center (MilATCC)-Squadron luidt ‘Het oog dat het vaderland bewaakt’. Dat dekt de lading volledig, want boven een hoogte van zes kilometer regelt het MilATCC al het militaire vliegverkeer, en in het lagere luchtruim het burgervliegverkeer dat door het militaire luchtruim vliegt. Vijf jaar geleden kwam daar stapsgewijs een taak bij: het begeleiden van naderend en vertrekkend vliegverkeer van de militaire vliegbases. Tekst en foto’s: Arno Marchand

Implementatie De beslissing over deze kwestie viel in de tweede helft van de jaren negentig. Lokman: ‘De keuze viel uiteindelijk op Centralized Approach, ofwel CAPP. De implementatie van het moderne en multifunctionele CAPP werd aan het begin van 2006 afgerond. ‘Dat lijkt al met al misschien een lange tijd, maar het betreft een groot en complex materieelproject, en daar staat vanaf het bedenken van het concept tot aan de uiteindelijke realisatie maar zo een jaar of tien voor’, tekent Lokman aan. Daarna behoefde het systeem nog de nodige testen om zeker te zijn dat alle radar- en vluchtinformatie juist werd weergegeven, de operationele validatie. Die fase werd in januari afgerond. Drie clusters Centralized Approach verdeelt het naderingsverkeer in het Nederlandse luchtruim in drie clusters te weten Noord (Leeuwarden en Twenthe), Zuid (Volkel en Eindhoven) en West (Gilze-Rijen, Soesterberg en Woensdrecht). Drie clusters gecentraliseerd op Nieuw Milligen leveren winst op ten opzichte van zeven radars en bijbehorend personeel, op evenzoveel vliegbases. Fysiek zijn er daarvoor in de bunker van het 711 Squadron drie rijen met consoles gebouwd, waarbij iedere rij één cluster vormt.

Eerste luitenant Jan van Bienen, kapitein Dave Gerrits en sergeant Roberto Warner (v.l.n.r.) handelen het luchtverkeer van de vliegbases Gilze-Rijen, Soesterberg en Woensdrecht af.

band er blijft, ook al zitten wij hier op de Veluwe. Dat geldt zéker ook voor jong en/of nieuw personeel. Zij moeten het vliegverkeer niet alleen maar vanaf een scherm kennen.’

ziet de vlieger in de cockpit zelf in beeld wat zijn positie is. Lokman: ‘Hij vliegt als het ware een trechter in, waarbij het smalste punt de landing op de vliegbasis betekent.’

Koppeling Voordat CAPP operationeel werd, moest er wel nog een en ander gebeuren. Als eerste werden op de vliegbases alle radarsensoren vervangen, en vervolgens gekoppeld aan een systeem dat huist op het AOCS NM. Daarmee staan de ogen op de velden,

Betrouwbaar Het is niet een nieuw systeem, want het heeft zich al ruimschoots bewezen in de burgerluchtvaart. De KLu koos dus voor een beproefd en betrouwbaar systeem. Daarvoor moesten overigens niet alleen de vliegbases met ILS-antennes worden

De Militaire verkeersleiding van AOCS Nieuw Milligen zei op donderdag 18 januari officieel vaarwel tegen het tijdelijke verkeersleidingssysteem Traffic Display (TRADIS). Dit bezat niet de gewenste functionaliteiten die voor de verkeersleiding benodigd zijn, maar werd als back- up systeem voor de millenniumovergang in 1999 ingevoerd. Tevens diende het als back-up voor de overgang van de klassieke naderingsverkeersleiding naar het moderne CAPP. Terwijl de camera van TV Gelderland liep, draaide het Hoofd Systemen Luchtverkeersbeveiliging majoor Ton Kouwenhoven de knop van TRADIS om, en ging de beeldbuis op zwart. Foto: Johann Rehwinkel

Luchtverkeersleiding is in Nederland verdeeld in drie disciplines. Naast de algemene verkeersleiding op grotere hoogte vanuit AOCS Nieuw Milligen, staan op de militaire vliegbases de verkeerstorens. Van daaruit krijgen vliegers de laatste begeleiding, vanaf zo’n veertien kilometer buiten het vliegveld, tot aan de landing. Het deel daarvoor wordt behandeld door de naderingsverkeersleiding, die verantwoordelijk is voor het luchtruim rond DE VLIEGENDE HOLLANDER

16

de vliegbasis tot ongeveer zes kilometer hoogte. Deze naderingsverkeersleiding maakte tot voor een paar jaar nog gebruik van inmiddels sterk verouderd materieel. De technische levensduur van de radars en bijbehorende apparatuur was gesteld op twaalf jaar, maar deden toen inmiddels al tien jaar langer dienst. Vervanging en een ingrijpende modernisering was dus noodzakelijk, maar hoe? ‘Aan het eind van de technische levensduur, zo in

het midden van de jaren negentig, luidde de vraag, “moet er naderingsverkeersleiding op de vliegbases aanwezig blijven?”’, zegt Commandant 711 MilATCC-Squadron, luitenant-kolonel Niels Lokman. ‘Met andere woorden: wil je een autonoom radarplatform met de daarbij behorende medewerkers op iedere vliegbasis, of is het wenselijk, technisch haalbaar en doelmatiger deze krachten op één plek te concentreren?’

Lokman: ‘CAPP werkt in totaal met 45 man, waarvoor er 25 zijn verhuisd van de vliegbases naar het AOCS. Bij CAPP zit de winst onder andere in het afstoten van de PAR-operators, maar kwam ook uit een stuk overlap met de taken van de algemene verkeersleiding.’ Aandachtspunt is volgens de commandant het personeel dat van de velden komt. ‘Dat mist uiteraard de band met het vliegende bedrijf. We moeten zorgen dat die directe

maar de “hersens” om de koppeling tot stand te kunnen brengen op Nieuw Milligen. Als tweede werd de Precision Approach Radar (PAR) afgestoten. In plaats daarvan kwam het Instrument Landing System, of kortweg ILS. Een belangrijk verschil is dat de PAR een operator nodig heeft. Hij of zij ziet het beeld van een naderend vliegtuig, interpreteert dat en geeft de bevindingen of correcties door aan de vlieger. Bij ILS, dat zonder operator werkt,

uitgerust, maar kregen ook alle F-16’s een ILS-ontvanger’, zegt de commandant die zelf algemeen verkeersleider op het AOCS was, en toren- en naderingsverkeersleiding op Twenthe heeft gedaan. Hij kijkt dan ook met vertrouwen naar de toekomst. ‘Het MilATCC is een serviceverlener. Wij beantwoorden aan de wens van de klant en met CAPP hebben we een systeem waarmee we de velden de komende vijftien jaar naar wens kunnen ondersteunen.’ •

17


R E P O R TA G E

R E P O R TA G E

Na jaar vol training en herstel weer naar Afghanistan

Chinooks klaar voor nieuwe uitdaging Het is alweer een jaar geleden dat de Chinooks voor het laatst op uitzending zijn geweest. Maar wie roept dat ze een jaar lang hebben uitgerust, vindt bij het 298 Squadron op Vliegbasis Soesterberg geen luisterend oor. Tekst: Luc Haen | Foto’s: Arnoud Schoor, Fotovlucht Vliegbasis Soesterberg

‘Het is vrij uniek dat we er dit jaar niet uit zijn gegaan’, zegt luitenant-kolonel Bart Hoitink, commandant 298 Squadron op Vliegbasis Soesterberg. ‘Dat gebeurde daarvoor vrijwel continue. Het jaar ‘rust’ was overigens een intensief jaar, waarin we de tekorten konden wegwerken. Dat was ook nodig. De opleiding om bijvoorbeeld vlieginstructeur te worden duurt maanden en dat lukt niet met een grote uitzenddruk. We hebben het afgelopen jaar daarom gebruikt om te investeren in mensen met opleidingen en trainingen.’ Dat geldt niet alleen voor bestaand personeel, want voor zowel vliegers en loadmasters als voor technisch personeel moesten nieuwe mensen worden opgeleid. Naast deze opleidingen moest het squadron ook nog de Militaire Luchtvaarteisen doorvoeren. ‘We zijn inmiddels door de Militaire Luchtvaart Autoriteit doorgemeten en we hebben een goed rapportcijfer gehaald’, zegt Hoitink. ‘Alles bij elkaar was van rust dus weinig sprake. Sterker nog, in sommige opzichten is een uitzendperiode meer routinematig en daarmee zelfs rustiger.’ Extreme condities Het jaar was niet alleen nodig om te investeren in mensen, maar ook in materieel. Tijdens de vorige uitzending verloor het squadron twee toestellen. Hoitink: ‘Daaruit hebben we diverse lessen geleerd. We hebben nu meer standaardisatie in training en procedures, zoals de “Blaze”-oefeningen (zie kader, red.). We moeten onze heli’s namelijk ook inzetten voor anderen, bijvoorbeeld voor de Luchtmobiele Brigade. Onze oefendoelstellingen zijn dan ondergeschikt. Bij de Blaze-oefeningen gaan we zonder andere eenheden en staan onze

Tijdens de oefening Hotblaze in Spanje krijgt een Chinook bij het landen te maken met een ‘brownout’, een stofwolk die het zicht belemmert.


18

‘De opwerking is nog nooit zo intensief geweest’ Kapitein Leo, vluchtcommandant 298 squadron ‘Dit wordt mijn elfde uitzending, variërend van twee weken tot zes maanden. In totaal ben ik in acht jaar tijd 23 maanden op uitzending geweest. Het thuisfront gaat protesteren, absoluut. Naast de uitzendingen heb je natuurlijk ook nog de oefeningen. Allemaal begrijpelijk en nodig, want anders kun je je uitzendingen niet draaien, maar je bent wel van huis. Dat is thuis soms moeilijk te verkopen, zeker als je kleine kinderen hebt. Een jaar rust is hier geen jaar rust. Het enige dat we niet hebben gedaan, is een uitzending. Ik denk wel dat we nu klaar zijn voor de uitzending. Het programma van de opwerking is nog nooit zo intensief geweest, waarbij we ons specifiek op het scenario van Afghanistan hebben gericht. Dat is een groot verschil met voorgaande voorbereidingen, waarin het meer ging om generieke tactieken

eigen doelstellingen bovenaan. Deze environmental training, dus oefenen in alle weersomstandigheden onder extreme condities, zoals zand, sneeuw en hoge bergen, is een internationale trend. Er is een heel directe link met lessons learned. Die aanpak heeft geholpen. Na de laatste uitzending was de sfeer bedrukt na het verlies van twee machines. Het was een zware uitzending en iedereen werd geconfronteerd met de beperkingen van de Chinook, waarvan het gevoel bestond

Om eventuele miscommunicatie te voorkomen, vindt regelmatig nauw overleg plaats tussen de leden van de flightcrew.

voor een algemeen plaatje. Maar elk plaatje vereist een andere oplossing. Een ander verschil met de voorgaande missie is ons takenpakket. Vorige keer waren we een transportmiddel van de Nederlandse eenheden in een kleiner gebied. We deden direct zaken met de klant, de Nederlandse special forces. Nu zitten we in een grote pool van heli’s onder Regional Command South, waar de opdrachten vandaan komen. Dat betekent de ene dag voor Nederlanders vliegen en de volgende voor Britten of Canadezen. Het omvat bovendien een veel groter gebied. Dat maakt het uitdagender. Je kunt nooit zeggen dat je er helemaal klaar voor bent, want je weet nooit precies wat je te wachten staat. Wel kun je veel situaties beoefenen, zodat je in ieder geval handvaten hebt als je er in de werkelijkheid mee moet omgaan.’

dat er letterlijk en figuurlijk geen berg te hoog voor was. In de Blaze-oefeningen zoeken we grenzen van het toestel zo veel mogelijk op, zodat mensen bewust worden van de beperkingen van het toestel en zichzelf.’ Uitdaging Naast het verlies van twee toestellen heeft het squadron te kampen met het vertrek van collega’s naar de burgermaatschappij. De kennis en ervaring in

De twee ongevallen met de Chinooks in Afghanistan maakten de beperkingen van het toestel en het personeel pijnlijk duidelijk.

19


R E P O R TA G E

R E P O R TA G E

Het dikke pak sneeuw in de bossen van Noorwegen vliegt alle kanten op als de Chinook de landing inzet. Een dergelijke ‘whiteout’ is een van de oefendoelen in de oefening Snowblaze.

dit specifieke beroep is erg gewild in de maatschappij. In de burgermaatschappij is de hele systematiek in de cockpits hetzelfde, dus de overstap is makkelijk. Denk aan helikopters richting booreilanden of traumaheli’s. Daar heb je ervaren mensen voor nodig die bijvoorbeeld ook ’s nachts kunnen vliegen en die zitten bij de luchtmacht. We hadden in 2005 ook weinig loadmasters. Er hebben zich een hoop aangemeld, maar voordat die volledig combat ready zijn, ben je bijna drie jaar verder. Voor vliegers geldt hetzelfde, daar duurt het zelfs nog langer. In 2006 is een behoorlijk aantal irregulier vertrokken, waarmee geen rekening was gehouden. Daarmee verlies je niet alleen personeelsleden, maar ook heel veel ervaring. Ik lever bij wijze van

spreken met zes ervaren mensen 30.000 vlieguren in en krijg daar zes nieuwe mensen voor terug met in totaal 2000 uur. In een dergelijk krimpend ervaringsbestand is het opleiden van jonge mensen soms net koorddansen. Je wil eigenlijk alle twee doen, uitzendingen draaien en mensen goed opleiden, maar dat gaat niet.’ Aanpassen De uitstroom heeft wel gevolgen gehad voor de komende uitzending. ‘De consequentie is dat we de detachementsamenstelling en het aantal vlieguren moesten aanpassen’, aldus Hoitink. ‘We kunnen straks vijf detachementen bemannen met drie heli’s, waarvan twee continue operationeel. Een jaar geleden was de

intentie nog vier toestellen, maar wegens het vertrek van personeel en een aantal niet gerealiseerde opleidingen gaan we dat niet halen. Om ons personeel wat te verlichten, hebben we in het afgelopen jaar het aantal maanden van huis tot een minimum beperkt. De Blaze-oefeningen moet iedereen uiteraard doen, maar vroeger gingen we tijdens oefeningen collectief drie weken weg. Nu volgen onze mensen een intensief programma, ze werken hun syllabus af en kunnen daarna direct naar huis. Ze zijn dus minder nachten van huis, maar hun getraindheid is wel toegenomen. Daarnaast heeft iedereen nu duidelijkheid. Dat we weer een ronde gaan, wisten we een jaar geleden al en bovendien weet iedereen dat ze de komende vijftien maanden een keer op uitzending gaan in het vijf-rotatiemodel. Daarmee geef je de garantie dat de mannen en vrouwen één keer gaan en vier keer niet.’ Nieuwe toestellen Op materieelgebied ziet de toekomst er wat rooskleuriger uit. Zo is onlangs een contract met Boeing afgesloten over de aanschaf van zes nieuwe toestellen. Hoitink: ‘Wij hebben momenteel het deltamodel en kopen nu het foxtrotmodel. Wat we al hebben, gaan we opwaarderen naar het nieuwe model, dat is voorzien van de zogenaamde ACMS Block 6 cockpit. Het is dezelfde cockpit als we nu hebben, alleen met een paar software- en hardwarematige aanpas-

‘Zij vragen een heli,wij leveren hem.’ Sergeant-majoor Maurice Knoppien, flight chief vliegtuigonderhoud ‘Veel rust hebben we niet gehad. Het afgelopen jaar hebben we veel moeten opruimen van de vorige uitzending. We zijn ook met nieuwe containers bezig, waar werkplaatsen in zitten plus opslag. Rust zou ook betekenen minder vlieguren en daarvan kun je niet spreken. Als er uitzendingen draaien, worden er drie tot vier oefeningen ingepland. Is er geen uitzending, dan zijn het er al snel vijftien. Er is ook aardig wat ervaren personeel weg. De technische toelage is een stap in de goede richting, maar dat mag ook wel gezien de verantwoordelijkheid die wij hebben. Wij geven toch de vrijgave dat een vliegtuig de lucht in kan.


20

Daar mag ook wat tegenover staan. Het lastige is dat een BBT’er het niet krijgt, terwijl die dezelfde verantwoordelijkheden heeft. Je werkt toch samen met die collega’s. Toch heb ik wel een goed gevoel over de komende uitzending. Je zit er met een aantal nieuwe mensen en voor hen is het allemaal nieuw en spannend. Dat maakt het voor mij ook aantrekkelijker. In principe is het werk voor ons hetzelfde als tijdens de vorige uitzending. Zij vragen een heli, wij leveren hem. Het is wel jammer dat je vier maanden opgesloten zit op een kamp. Niet dat je echt ver naar buiten zou willen in die woestijn. Ik

geloof wel dat we straks betere slaapplaatsen hebben. Nu zijn het prefabs, wij sliepen de vorige keer in tenten. Het mooie is dat wanneer je met elkaar op uitzending bent gegaan de onderlinge band steeds hechter wordt. Normaal ga je om vijf uur naar huis en kun je je weer opladen voor de volgende dag. Dat lukt daar niet. Dan komen zaken die dwarszitten er toch uit, dat hou je niet tegen. Op uitzending heb je alle medewerking naar elkaar toe. Dingen gaan vaak ook beter op uitzending, omdat de lijnen veel korter zijn. Maar over het algemeen geldt: als het thuis goed gaat, gaat de uitzending ook goed.’

singen. Daarnaast gaan we een aantal toestellen voorzien van SF-kits (special forces, red.), dus met zwaardere bewapening, betere nachtzichtapparatuur, betere beschermings- en communicatiemiddelen voor de lange afstanden. We worden daarmee geen SF eenheid, maar gaan de SF wel meer ondersteunen. In 2010 verwachten we de eerste nieuwe machines. Dat betekent nieuwe mensen in opleiding en extra trainingen. Dat is een grote taak, gezien de uitzenddruk, de verhuizing van ons squadron naar Gilze-Rijen en de zuigwerking vanuit de burgermaatschappij. Om personeel te behouden moet je substantieel hogere vergoedingen geven en voor langere tijd. We kunnen zoveel spullen kopen als we willen, zonder goed opgeleid personeel gaat geen kist de lucht in. Voor de komende missie is iedereen gelukkig optimaal voorbereid, dus daar heb ik een goed gevoel over. We kunnen weer laten zien wat we kunnen.’

‘Je ziet de groep echt samensmelten’ Adjudant Paul, loadmaster instructeur Dat jaar rust is heel relatief. Je bent toch veel weg voor oefeningen en we zijn heel druk bezig geweest met het opleiden van loadmasters. Het is een baan als in een spannend jongensboek, maar toch hebben we vreselijke tekorten. Mensen staan weliswaar in de rij, maar de opleidingscapaciteit is eenvoudig te klein en er zijn te weinig kisten beschikbaar. Dit wordt mijn achtste uitzending. De voorbereiding voor de komende uitzending is heel erg druk, maar ik heb er een goed gevoel over. De voorbereiding is ten opzichte van andere missies in positieve zin veranderd. Het is veel meer missiegericht en dat is prettig aangezien missies qua dreigingsniveau steeds serieuzer worden. Die onzekerheid is voor het thuis-

Werken op grote hoogten vraagt specifieke kennis en ervaring die de flightcrew op kan doen in de oefening Highblaze, in de bergen van Italië.

front heel moeilijk. Humanitaire missies zijn thuis toch makkelijker te verkopen en je ziet zelf direct wat het resultaat is. Het is fijn om door de tranen in de ogen van een vluchteling een dankbare blik te zien van ‘die heeft mij geholpen’. Het is minder abstract dan een missie in Irak of Afghanistan. Het leuke van de eerste periode draaien is dat je van alles moet opbouwen. De eerste paar weken besef je bijna niet eens en voor je het weet is de helft al voorbij. Je ziet in de voorbereiding de groep ook echt samensmelten door situaties als een team te bespreken en oplossingen te zoeken. Iedereen heeft dezelfde mindset: samen een goed product neerzetten en samen weer veilig thuiskomen.’

Blaze-oefeningen Voordat ze combat ready en dus uitzendbaar zijn, volgen vliegers en loadmasters van de Chinooks en Cougars een aantal oefeningen: • Highblaze in de bergen van Italië, om te wennen aan het vliegen op grote hoogtes. • Snowblaze in de besneeuwde wouden van Noorwegen, waarbij getraind wordt met bijvoorbeeld de whiteout: een sneeuwwolk die tijdens het landen en opstijgen het zicht belemmert. • Hotblaze in de droge gebieden van Spanje, waar personeel leert omgaan met het fenomeen brownout (stofwolk, red.). Dit vormt ook in Afghanistan een grote uitdaging voor het vliegend personeel. • Tacblaze in Engeland, om tactische aspecten te oefenen. Denk hierbij aan procedures wat te doen als je beschoten wordt. Dat laatste heeft uiteraard te maken met het hogere geweldsspectrum tijdens missies als Irak en Afghanistan.

21


J

Leeswijzer “Herinneringen aan de dienstplicht” Het boek verhaalt over het leven en de belevenissen van zowel het kader als de dienstplichtige leerling in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Mart van der Linden, zelf ex-instructeur van de LIMOS in Nijmegen, beschrijft een complete lichting vanaf de dag van opkomst tot het vertrek naar de vervolgopleiding of de basis. Vele bekende, maar ook minder bekende zaken komen in het boek aan de orde, zoals de velddiensten, schieten, de vierdaagse en de zogenoemde ‘extraatjes’. Veel mensen zullen zich hierin herkennen, ook al is men zelf niet eens dienstplichtig geweest. Herinneringen aan de dienstplicht is daarnaast een stukje heimwee naar een tijd, waarin niet alleen stevig werd ‘gebaald’, maar waarin ook kameraadschap en lol een plaats hadden. De verteltrant is luchtig en voorzien van het nodige ‘vakjargon’ met de erbij horende – zwart/wit – foto’s. Omdat het boek nog niet verkrijgbaar is, kunt u zich intekenen voor een exemplaar. De prijs bedraagt ongeveer e15,00 (dit bedrag behoeft pas te worden betaald nádat het boek is geleverd!). Bij voldoende intekening zal het in de tweede helft van 2007 verschijnen. Ingeschrevenen krijgen automatisch bericht. ‘RAF Lancaster LL779 en de zilveren armband’ In de nacht van 20 op 21 juni 1944 stortte de RAF Lancaster LL779 neer. Deze Britse bommenwerper was het slachtoffer van een Duitse Junkers Ju 88, gevlogen door Unteroffizier Kurt Boldt die was opgestegen vanaf Fliegerhorst Volkel. De Lancaster was op weg naar de fabrieken voor synthetische brandstof bij Homberg in het Roergebied. Door de aanval van


22

JOURNAAL

ournaal

HERINNERINGEN AAN DE DIENSTPLICHT BIJ DE LUCHTMACHT

Het leven en belevenissen op de LIMOS- kazerne te Nijmegen gedurende de jaren zeventig van de 20e eeuw

de nachtjager explodeerde de Lancaster en nam het in zijn val de Ju 88 mee, die bij het Gemertse Berglaren neerstortte. Boldt kon zich nog met zijn parachute in veiligheid brengen, maar zijn boordschutter/telegrafist Schulz kwam om. Door de explosie werd de Lancaster uiteengereten en de brokstukken kwamen over een groot gebied neer. Een deel van het wrak viel in de Heerenvelden bij het dorpje Handel, terwijl andere delen bij de Gemertse buurtschappen Kranenrijt en Rooie Asch neerkwamen. De gehele bemanning onder leiding van de Canadese Flying Officer, Jack Arthur Harvey, vond bij de crash de dood en ligt begraven op de algemene begraafplaats ‘De Oude Toren’ in Woensel. De rode draad door het boek van Ad Hermens vormt een zilveren armband die toebehoorde aan Harvey. De armband werd na het ongeval gevonden door Stien Bevers, die als kind in de directe omgeving van het gecrashte toestel woonde. Via een aantal omwegen kwam de armband bij Harvey’s ouders in Canada terecht. Tijdens een bezoek aan Gemert van de enige overlevende van de familie, Harvey’s zus, kwam de armband weer terug bij Stien. De auteur die al boeken schreef over WO II in Rosmalen en de bombardementen op de Philipsfabrieken te Eindhoven, heeft tijdens zijn onderzoek voor het boek gebruik gemaakt van de informatie die verzameld is in de traditiekamer ‘Typhoon’ op de Vliegbasis Volkel. Het boek is geschreven in zowel het Nederlands als Engels. Helaas is de kwaliteit van het (technische) Engels in het boek van een wat mindere kwaliteit. Toch is het een prettig en zeer makkelijk leesbaar boek, dat rijkelijk is voorzien van vele (overwegend) zwart-wit foto’s. ‘RAF Lancaster LL779 en de zilveren armband’, 240 pagina’s op A-4 formaat, is in eigen beheer uitgegeven, en bij de meeste boekhandels in de Volkelse regio te koop voor e35,00. (Ruud Wildekamp)

Fokker en Lufthansa werven en scholen voor luchtmacht Het Vaktechnisch Opleidingscentrum “Fokker” (VTOC) en het Duitse Lufthansa Technical Training gaan de komende vier jaar 150 luchtmacht leerlingen opleiden. Deze overeenkomst sloten ze op dinsdag 20 maart op Vliegbasis Eindhoven. Na de tweejarige opleiding met baangarantie die in september begint, komen de leerlingen in dienst bij Defensie en worden ze tewerkgesteld bij een onderdeel van de Koninklijke Luchtmacht. In de opleiding is een praktisch deel in het buitenland bij Lufthansa opgenomen. De door de Europese Luchtvaartautoriteit gecertificeerde opleiding en luchtmachtervaring maken de deelnemers uitermate geschikt voor een baan in de civiele luchtvaartbranche na hun periode bij de luchtmacht. Al tijdens de opleiding krijgen de deelnemers een salaris. De Koninklijke Luchtmacht heeft een voortdurende behoefte aan technisch personeel voor haar vliegtuigen en helikopters. Beide contractpartijen zijn EASA gecertificeerde opleidingsinstanties voor specifieke technische opleidingen voor de luchtvaart. VTOC “Fokker” leidt al sinds 1999 leerlingen op die vervolgens ook werk vinden bij

de luchtmacht. VTOC “Fokker” verzorgt ondermeer voor de luchtmacht zogeheten Part 66 opleidingen en is de eerste Europees gecertificeerde Part 147 oplei-

Brevettering

Reünie Luchtmachtbasis Twenthe

Majoor drs. Annette Zeyl-van den Ende is op 24 november 2006 door de Directeur Planning en Control, commodore Geert Bergsma het brevet voor Hogere Bekwaamheid in de Bedrijfswetenschappen (HBW) toegekend. Zeyl-van den Ende studeerde in 2004 af in de bedrijfskunde en werkte aansluitend een KLu-opdracht uit met als onderwerp en ondertitel ‘NATO common funding, de weg naar een apart budget voor de gemeenschappelijke kosten van vredesoperaties en de samenhang met het Force Generation Proces’. Ten tijde van het beëindigen van haar studie en het schrijven van de opdracht was zij werkzaam als persoonlijk stafofficier van luitenant-generaal Godderij, het Hoofd Permanente Militaire Vertegenwoordiging van de NAVO in Brussel.

De Luchtmachtbasis Twenthe sluit in december 2007 haar poorten. Voor die tijd krijgt (oud-)personeel nog eenmaal de gelegenheid de basis te bezoeken. Op donderdag 27 september 2007 wordt hier van 14.00 tot 20.00 uur een reünie gehouden. Al het personeel dat in de periode 1945 tot heden op Twenthe werkte, wordt met partner voor deze reünie uitgenodigd. Opgave vóór 14 mei door storting van €15 p.p. op rekening 19.23.20.769 t.n.v. KB BTK Emmen, o.v.v. Reünie Tw, postcode en huisnummer. Tevens aanmelden via www.luchtmacht.nl of per brief met vermelding van naam, voorletters, adres, registratienummer, aantal personen (maximaal twee, geen kinderen), periode werkzaam op Twenthe en bij welk squadron/afdeling. Deze brief graag richten aan Bureau Reünie Sluiting Vliegbasis Twenthe, Postbus 5013, 7500 GA Enschede. Alleen

De overeenkomst is namens Defensie getekend door de Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten, generaal-majoor Erik Oliemans.

dingsinstantie in Nederland die daarmee voldoet aan de EASA eisen. Foto: Petra Aartsen, Fotodienst Vliegbasis Eindhoven

bij volledige aanmelding én storting van de eigen bijdrage wordt de inschrijving geaccepteerd. Medio augustus kunt u een bevestiging tegemoet zien met meer informatie en toegangsbewijzen. Huidig personeel van de Luchtmachtbasis Twenthe behoeft niet te reageren. Foto: Voorlichtingcentrum Luchtmachtbasis Twenthe.

23


JOURNAAL

JOURNAAL

Website Open Dagen online De website met informatie over de Open Dagen van de Koninklijke Luchtmacht is sinds kort online. Op www. luchtmacht.nl/opendagen2007 staat informatie over het vliegprogramma, de static show en het tentoonstellingsterrein. De site wordt regelmatig ge-update omdat details over deelnemers aan de Open Dagen bij stukjes en beetjes bekend worden. De site bevat verder

‘Home away from home’ In Kamp Holland in Tarin Kowt vond op 17 februari de officiële opening plaats van ECHOS-Home ‘The Windmill’, een huiskamer waar militairen zich in hun vrije tijd kunnen ontspannen. Generaal-majoor Ton van Loon verrichtte de opening waarbij behalve veel Nederlandse militairen, ook afgevaardigden van de moederorganisatie K.N.M.B. Pro Rege aanwezig waren. Al jarenlang onderhoudt de non-profit organisatie Pro Rege Protestantse Militaire Tehuizen in Nederland. Daarnaast worden onder de naam ECHOS-Homes op tien locaties soortgelijke faciliteiten geleverd aan militairen die in het kader van buitenlandse missies langdurig en ver van huis verblijven. Op dit moment wordt door Pro Rege in Kandahar een tweede ECHOSHome gebouwd. Naar verwachting zal dit tehuis begin april zijn deuren openen.

praktische gegevens voor bezoekers aan de Open Dagen, zoals aanbevolen reisroutes, verkeersmaatregelen rond de vliegbasis en inrichting van de parkeerplaatsen rondom het publieksterrein. Tevens is er een pagina waarop veelgestelde vragen worden beantwoord. De Open Dagen worden dit jaar gehouden op Vliegbasis Volkel op vrijdag 15 en zaterdag 16 juni.

Betaaldata salarissen 2007 In 2007 wordt het salaris uiterlijk de volgende werkdag na de onderstaande betaaldatum op uw rekening bijgeschreven: dinsdag 24 april, donderdag 24 mei (inclusief vakantiegeld), vrijdag 22 juni, dinsdag 24 juli, vrijdag 24 augustus, maandag 24 september, woensdag 24 oktober, vrijdag 23 november, vrijdag 21 december. Meer informatie is verkrijgbaar bij de Directie Arbeidsvoorwaardenbeleid van het ministerie van Defensie, tel. 070-3187493.

Missers In de vorige editie zijn enkele onjuistheden geslopen: op de cover is het woord homo te lezen. Zeker gezien Commisie Staal uitermate ongelukkig en heeft ook niks te maken met de afgebeelde persoon. Verder staat in het Journaal tweemaal de tekst over een kinderdagverblijf en in Mensen&Mutaties zijn drie mensen bevorderd tot generaal-majoor in plaats van tot majoor.

Detachementsoverdracht Air Task Force Kolonel Erik van Heumen droeg op 25 februari het commando van de Air Task Force (ATF) over aan zijn opvolger, kolonel Ben Ruijs. De ATF bestaat momenteel uit circa 250 militairen die ervoor zorgen dat de vijf Cougar’s, zes F-16’s, zus Apaches plus een Hercules voor een korte periode van zes weken hun taken uit kunnen voeren tijdens de ISAF missie in Afghanistan. De logistieke ondersteuning gebeurt door het Joint Support Detachement dat uit zo’n zeventig personen bestaat. Dit detachement roteert rond april. Foto: ISAF

VOOR ADRESWIJZIGINGEN: ZIE COLOFON OP PAGINA 2

Nederlanders evacueren Afghanen na overstroming Drie Nederlandse pelotons in Uruzgan hebben onder bescherming van twee Apaches hulp geboden aan bewoners ten zuidwesten van hun kamp in Deh Rawod die als gevolg van overstromingen in de problemen zijn gekomen. Door hevige regenval is de rivier de Helmand op verschillende plekken buiten zijn oevers getreden. De militairen boden hulp in de vorm van dekens en voedselpakketten. Diverse bewoners bevonden zich op de daken van hun huizen, de toppen van bomen en in het water. Voor de evacuatie werden drie Nederlandse Cougar transporthelikopters en vijf Amerikaanse Black Hawk-helikopters ingezet, die de Afghanen naar een verzamelplaats aan de oostoever van de rivier brachten. Hier voorzagen de lokale autoriteiten hen van onderdak, voedsel en medische hulp. Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD DE VLIEGENDE HOLLANDER

24

VRAGEN AAN – BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN – OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER? Mail naar [email protected]. Deadline: iedere eerste maandag van de maand.

Reünies * Alle ex-medewerkers van het Vliegveiligheid Oefen en Test Centrum (VOTC) worden met partner uitgenodigd om op 23 juni het vijftigjarig bestaan van het VOTC te vieren met een reünie. Zij die geen uitnodiging hebben ontvangen vóór 1 maart en toch willen deelnemen, kunnen contact opnemen met eerste luitenant Heij, telefoon 0161-296934, of Willem van den Broek, op 0161-226143. E-mailen kan ook via [email protected] (uiterlijk vóór 1 april 2007). Eigen bijdrage is €5,- per persoon. * Op zaterdag 9 juni 2007 vanaf 10.30 uur wordt in de Kumpulan te Bronbeek een reünie gehouden voor alle Vredesmissie Veteranen van de KLu met partner. Hierbij horen ook actief dienenden. Dit museum is gelegen aan de Velperweg 147 te Arnhem. U krijgt een uitgebreide rijstmaaltijd aangeboden. Drankjes zijn voor eigen rekening. Inschrijving kan door overmaking van € 15,00 per persoon op giro 5129776 ten name van VmVKLu tav J. Donker te Heerlen, ovv ‘reünie Bronbeek’. Uiterlijk 24 mei 2007 binnen. De VmVKLuer ontvangt ter plekke zijn inschrijfgeld terug. Vol is vol. * De Identiteitsgroep Steenrode Baretten (ISB) houdt op vrijdag 27 april 2007 de jaarlijkse reünie voor alle (ex) militairen van de Multinational Force & Observers (MFO) met partners. Locatie: Elias Beeckmankazerne, Nieuwe Kazernelaan 2 – 10 te Ede. Ontvangst: 09.30 – 10.15 uur. Einde: 17.00 uur. Aangezien de MFO dit jaar 25 jaar bestaat, zal tijdens de reünie aandacht aan dit feit worden geschonken. Nog geen uitnodiging ontvangen? Meldt u zich dan z.s.m. aan bij: Secretaris Redie Muijlkens (adres: Geleenhof 5, 6715 DM Ede; tel: 0318 639025; e-mail adres: [email protected]) of de webmaster René Goorden (e-mail adres: [email protected]). Voor nadere bijzonderheden: zie ook website www.steenrode-baretten.nl onder ‘Nieuwsbrief’ en ‘Activiteiten’ – ‘Reünie’

Poolse onderscheiding voor luchtmachters De Poolse Ambassadeur zijne excellentie Jan Michalowski reikte op 30 januari aan vijf personen een hoge onderscheiding uit. Andries Hoekstra, Geertjan Lassche, luitenant-kolonel Bas Baars, adjudant Hennie Huibrechts en luitenant-kolonel Gerrit Pijpers ontvingen de onderscheiding voor hun inspanning bij het realiseren van de uitreiking van de Militaire Willems Orde. Deze vond plaats op 30 mei 2006 aan de Poolse Parachutisten Brigade. De 1st Polish Independent Parachute Brigade nam in september 1944 deel aan de Slag om Arnhem. Lang heeft men deze brigade verweten dat door hun toedoen de slag verloren is gegaan, terwijl ze juist een belangrijke bijdrage hebben geleverd in de verdediging van Arnhem. Hoekstra, Baars, Huibrechts en Pijpers ontvingen de Gouden medaille van de Poolse Strijdkrachten. Lassche heeft naast de Bronzen medaille van de Poolse Strijdkrachten ook het Gouden kruis van Verdienste ontvangen.

Commandooverdracht Apachedetachement De commandant van het Apachedetachement op Tarin Kowt, luitenantkolonel Onno Eichelsheim droeg op 26 februari het commando over aan luitenant-kolonel Pier Schipmölder. Tijdens zijn afscheidsrede verwees Eichelsheim naar datgene wat gerealiseerd is in de afgelopen periode. Tevens benadrukte hij de uitstekende samenwerking met de Nederlandse en Australische eenheden in het veld. Foto: ISAF

Vredesmedaille voor Volkelse militairen Ongeveer honderd militairen van de Vliegbasis Volkel kregen op vrijdag 23 februari de Herinneringsmedaille Vredesoperaties uitgereikt uit handen van generaal-majoor Jake Franken, de Deputy Commander Combined Air Operations Centre van de NAVO in Kalkar, Duitsland. De gedecoreerde militairen maakten deel uit van het ISAF F-16 detachement onder leiding van luitenant-kolonel Jack Goense. Tussen april en augustus 2006 was dat gestationeerd op Kabul International Airport in Afghanistan. Foto: Leonie van Helmond, Fotografie Vliegbasis Volkel

25


JOURNAAL

Nieuw F-16 Solo Display Team Een nieuw team van de Vliegbasis Volkel verzorgt voor het seizoen 2007 en 2008 de F-16 demonstraties van de Koninklijke Luchtmacht. Het F-16 Solo Display Team geeft acte de présence tijdens de KLu Open Dagen die plaatsvinden op 15 en 16 juni 2007 op Vliegbasis Volkel. Het demoteam van 313 Squadron bestaat uit vlieger kapitein Ralph Aarts en de coaches kapiteins Pjotrek Bellers en Chris Vaneker. Aan het hoofd van het technisch team staan sergeant-majoors Ed Steenbergen en Rinus Michels, die elkaar gedurende het seizoen afwisselen. Onder hen vallen vier crewchiefs, sergeanten 1 Gerrit van de Voorde, Willie van Beers, Maarten Toevank, en William Hoitsma, en de hulp vliegtuigonderhoud korporaal 1 Tim Rensen. Het F-16 Solo Display Team demonstreert op nationale en internationale luchtvaartevenementen de capaciteiten van het toestel en de vaardigheden van de vlieger. Een show bevat manoeuvres die tijdens iedere operationele missie met een F-16 kunnen voorkomen, maar die nu direct achter elkaar worden gevlogen, waarbij ze vloeiend in elkaar overlopen. Meer informatie over het demoteam is te vinden op internet, www.luchtmacht.nl/volkel.

Oproep

Hercules overgespoten De eerste C-130 met staartnummer G-275 heeft een nieuwe jas. In plaats van het oorspronkelijke donkergrijslichtgrijze camouflagepatroon, gaat de Hercules nu egaal grijs door het leven. Beide C-130’s krijgen de nieuwe kleur tijdens het standaard grote onderhoud waarbij ook de verflaag vernieuwd wordt. Er is voor gekozen om de toestellen egaal te spuiten, omdat het oorspronkelijke gevlekte patroon geen toegevoegde waarde heeft qua veiligheid. Daarnaast is een effen kleur min-

der kostbaar in onderhoud en is deze milieuvriendelijker dan de vorige. De Koninklijke Luchtmacht beschikt over twee C-130H-30 Herculessen. Eén daarvan is nu gestationeerd op Kandahar Airfield (KAF) ter ondersteuning van het tactisch luchttransport binnen Afghanistan. Naast deze toestellen zijn twee extra C-130’s aangekocht. Deze zijn in de loop van 2008 inzetbaar. Alle Herculessen krijgen dezelfde grijze kleur. Foto: Petra Aartsen, Fotodienst Vliegbasis Eindhoven

Grote waardering KLu Open Dagen Uit handen van de EAC chairman, de Belg Gilbert Buekenberghs, kreeg Ed de Bruijn onlangs de Air Show Achiefment Award uitgereikt voor zijn inspanningen voor de KLu Open Dagen Deze blijk van waardering is uitsluitend voor ‘een persoon of een organisatie die een buitengewone importantie heeft binnen het airshowcircuit’. De European Airshow Council (EAC) is een overlegorgaan van

22 landen met als doel het uitwisselen van kennis, ervaring en deelnemers van internationale luchtvaartevenementen, waaronder vliegshows als de KLu Open Dagen. Display Directors zoals Ed de Bruijn die de KLu Open Dagen voor zijn rekening neemt, proberen in dit orgaan bovenal tot een Europese richtlijn te komen om vliegshows nóg veiliger te maken. Foto: Eric Coeckelberghs

De zoon van luitenant-generaal vlieger-waarnemer J.L. (Jules) Zegers, is in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) bezig met een biografie over de levensloop van zijn vader. Wie heeft hem persoonlijk gekend en kan hem nadere informatie verstrekken over de periodes 1946-1948 (C- Commando Luchtvaarttroepen), 1949-1951 (C- VLB TW), 1951-1952 (C-CTL)? Uw reacties in de vorm van anekdotes of andere persoonlijke ervaringen worden zeer op prijs gesteld. U kunt contact opnemen met H.A.J. Zegers, Orchislaan 21, 2811 CR Reeuwijk, tel. 0182-393926, e-mail: [email protected]. DE VLIEGENDE HOLLANDER

26

27

JOURNAAL

Buiklanding F-16 Een F-16 van de Vliegbasis Leeuwarden is op 27 februari met problemen geland op zijn thuisbasis. De vlieger bleef ongedeerd. Het toestel voerde een reguliere trainingsmissie uit bij duisternis, maar verloor tijdens de start het neuswiel. Voordat de landing werd ingezet vloog het toestel een tijdje boven het vliegveld om de hoeveelheid brandstof te verkleinen. Na overleg met onder andere de verkeersleiding en fabrikant Lockheed Martin heeft de vlieger de

F-16 door middel van een landing op de underwingtanks en storingspod onder de romp, weer veilig op de grond gezet. Bij het incident zijn de noodzakelijke hulpdiensten van de Vliegbasis Leeuwarden ingezet. Naar de oorzaak van het incident wordt een onderzoek ingesteld. Het neuswiel is op de basis teruggevonden en vormt een belangrijk onderdeel in het lopende onderzoek. De omvang van de schade aan het toestel valt nog niet vast te stellen.

Agenda Militaire Luchtvaartmuseum *‘Jachtvliegers. Van aviateur tot straaljagerpiloot’ De dagelijkse tentoonstelling laat een aantal markante veranderingen zien in het beroep van jachtvlieger sinds de jaren van vlak voor de Eerste Wereldoorlog tot nu. De wisselwerking tussen mens en vliegtuig staat hierin centraal. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de uitstraling van de militaire luchtvaart naar andere sectoren in de samenleving, zoals de auto-industrie, de jeugdcultuur en de modewereld. *‘Aviation Art-III’ In deze expositie staat werk tentoongesteld van drie digital artists, te weten de Nederlanders Wiek Luijken en Ronnie Olsthoorn, en de Italiaanse Zweed John Wallin Liberto. Hun fascinatie voor het vliegen in combinatie met een grote professionaliteit op het gebied van computermatige grafische vormgeving vormt de basis voor een boeiende expositie, waarmee nieuwe wegen worden ingeslagen in de luchtvaartkunst. Dagelijks tot en met 3 juni 2007. * Bob Salto Tijdens de theatervoorstelling ‘Bob Salto’ neemt het Militaire Luchtvaart Museum u terug naar de jaren dertig toen vlieger Bob van Staeveren met zijn Fokker D.XXI de meest gewaagde capriolen uithaalde. Hij checkt bezoekers op hun vliegwaardigheid en verhaalt over vliegtuigen en de luchtvaartromantiek van zijn tijd. ‘Bob Salto’ wordt op maandag 9 april opgevoerd om 13.00, 14.00 en 15.00 uur in de Generaal Snijdershal. * Open Depotdagen Op 14 en 15 april zijn de deuren van normaal niet toegankelijke depots van het museum geopend van 10.00 tot 16.30 uur. Deze herbergen onder meer de Lockheed T-33A, de Catalina vliegboot, meerdere Starfighters, de net aangekochte Brequet Atlantic en grotere vliegtuigonderdelen. Op het museumterrein zijn in het kader van het thema ‘waarnemen’ rondleidingen bij te wonen gericht op de specifieke waarnemingstoestellen uit de collectie. Het MLM zet bussen in om de bezoekers vanaf het museumterrein naar de verschillende depots te brengen. Per dag is het aantal bezoekers aan een maximum gebonden. Van tevoren reserveren is niet mogelijk. * Kinderworkshop Morse Tijdens deze workshop nemen kinderen een kijkje in het radiostation dat ingebouwd was in de North American B-25 Mitchell. Na de uitleg over het radiostation maken ze onder begeleiding een eigen morseapparaatje. Kosten zijn 6,- per kind. Aanmelden kan via de website of telefonisch.

Canadese onderscheiding voor luchtmachtmajoor Majoor-vlieger Jan Ruedisueli van de Koninklijke Luchtmacht heeft op 28 februari in Cold Lake (Canada) de General Campaign Star met Allied Force bar ontvangen. De onderscheiding werd hem uitgereikt door de Wing Commander, Colonel G. Matte. Hij kreeg de medaille als blijk van waardering voor de tijd dat hij bij de Canadese Luchtmacht vloog. Majoor Ruedisueli heeft van 24 maart tot en met 10 juni 1999 als exchange pilot bij het Canadese 441 Tactical Squadron gevlogen. Hij was in die periode met dit squadron gestationeerd in Aviano (Italië) en heeft gedurende operatie Allied Force meerdere malen missies gevlogen boven Joegoslavië, Albanië, Macedonië en de Adriatische en Ionische Zee. De General Campaign Star is in 2004 door Koningin Elizabeth van Groot-Brittannië ingesteld en is bestemd voor de Canadese Strijdkrachten en bondgenoten die met Canadese troepen opereerden tijdens bijzondere missies of in gevechtssituaties.

5000 vlieguren F-16 boven Afghanistan F-16´s van de Koninklijke Luchtmacht vliegen al geruime tijd boven Afghanistan en hebben onlangs de 5000 vlieguren gepasseerd. De operaties boven Afghanistan zijn eind 2002 begonnen vanuit Manas, Kirgizië dit in het kader van de Operatie Enduring Freedom. Later in 2005 zijn de F16´s gestationeerd op Kabul International Airport voor de ISAF operatie en afgelopen november zijn de F-16´s verhuisd naar Kandahar Airfield in het zuiden van Afghanistan. Door de verhuizing naar Kandahar is de reactietijd van de F-16’s voor de zuidelijke provincies aanzienlijk verkort. Foto: ISAF

Bezoek voor meer informatie de website www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Het museum is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur en op zondag van 12.00 tot 16.30 uur. Op paas- en pinksterzondag, Koninginnedag, beide kerstdagen en nieuwjaarsdag is het MLM gesloten. De expositie en het museum zijn gratis te bezoeken. Adres: Kamp van Zeist 2-4, Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected].


28

29


M E N S E N & M U TAT I E S

&

Mensen

M E N S E N & M U TAT I E S

Mutaties

(Afd. Materieel)

Eerste luitenant Adams, FJ, Ing. per 06-feb-07 (LCW COMPO CL AVIONICA), Adding, JA, Ing.

BRANDWEER), Wal, A van der per 23-jan-06

20-nov-06 (LW:WE POO F-16), Jansen, R per

Korporaal der eerste klasse Bekkers, DRHB per 07-jan-07 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640), Noordennen, R van per 11-aug-06 (OKLU:BRANDWEERPELOTON 2), Schapendonk, B per 17-feb-07

26-jan-07 (LCW EOD KLU), Kelder, R.M. per

(GZRY:ME POL/OPSL&DISTR)

WRK), Dijk, J.J. van per 02-okt-06 (SSB:WE

Brandwijk, MGM per 06-feb-07 (PARESTO/ CO:Sie Logistieke Onde), Breugelmans, CPJ per 01-jan-07 (OKLU:OA IMO), Degenaar, LM per 06-feb-07 (GZRY:STAF VOORLICHTING), Dieen, S van per 06-feb-07 (GZRY: BUR RECHTSP&ADMIN), Diessen, RWJM van, Ing. per 21-nov-06 (VKL:PLANNING CELL LOG), Dissel, MGH van per 01-jan07 (AOCS:SQN COORDINATIECEL 970),

ON EQMT BDFBUR)

MUNICATIE), Asperen, D van, Ing. per 06-feb-07 (LCW LOGMGMT J&LVTGN),

per 05-jun-06 (OKLU:BUR OPLEIDINGSZA-

HELI), Janssen, P, Ing. per 01-jan-07 (LSK:

KEN), Hagting, W, Ing. per 06-feb-07 (LSK:

07 (LCW ON EQMT CL HELIKOPTERS),

AFD OPER RESEARCH & EVAL), Jongbloed,

SIE IV-BESTURING), Haug, SW per 13-feb-07

M, Ing. per 12-jan-07 (AFD C3I SYSN KENNISPOOL), Jonkman, D per 08-jan-07 (LSK: SIE KWALITEIT), Lingen, W van per 01-jul-06 (POOL PROJN PROJ MALE UAV), Marinus, JW per 01-dec-06 (GGW:CURRENT OPERATIONS), Meerhoff, SRHEM, Drs. per 01-

(LSK:AFD PERSONEELSZAKEN), Hof, LC van

Bouwman, A per 01-jan-07 (LCW COMPO MET&OPPBHD), Dijck, G van per 01-jan-07 (LCW ON EQMT CL HELIKOPTERS), Dongen, PJ van per 01-jan-07 (LCW ON EQMT CL VPKS), Heij, JG per 01-jan-07 (LCW FYSDISTR ONTV, OPSL&DISTR), Manduapessij, N.O.R. per 21-aug-06 (SCH BIJZ OPLN/INSTRGP2), Menduapessy, LAJ per 02-jan-07 (OKLU:WE GEREEDSTELLING), Nieraeth, RJPM per 01-jan-07 (LCW ON EQMT CL VPKS), Scholtes, PGH per 01-jan-07 (EHV: CIS OPERATIONS), Tink, WJ per 01-jan-07 (LCW EOD KLU), Treijen, AJJM van per

okt-06 (#CML:LUCHTVAART GEZONDHEIDS-

‘t per 06-feb-07 (LCW GSM CL LU VKBEV), Hoove, JKJ van per 06-feb-07 (OKLU: BUR MANAGEMENT CONTROL), Karssen, CT per 06-feb-07 (EHV:TECHN VLUCHT KDC-10), Kivits, JJMA per 20-feb-07 (LSK: AFD PERSONEELSZAKEN), Kremer, JFE per

ZOR), Meersma, AA per 01-dec-06 (POOL

05-jun-06 (OKLU:BUR OPLEIDINGSZAKEN),

PROJN PROJ ACCS/LINK16), Spaandonk,

Kroon, MGA de per 21-aug-06 (LMG:AFD

GJM van, Ir. ing. per 01-jul-06 (#LCLU:STF

LUMA METEO CENTR), Linden, J van der

MATLOGBEL&BDRFSRATIO)

per 20-feb-07 (LSK:FRONT-OFFICE), Linssen,

Kapitein Bakker, MA per 01-jan-07 (LSK:BUR MATLOG REGELGEVING), Brokke, A.C. per 01-jun-06 (Afdeling), Buschgens, C., Mr. per 29-okt-06 (JDV: Sectie 2), Dannenberg, R, Ing. per 01-jan-07 (AFD B&THELI SYSMGMT), Denotti, RA per 05-dec-06 (LW:VLUCHT 4 323), Groen, P.B. per 01-jan-07 (Afdeling), Heijden, HL van der per 01-aug-06 (EHV: WERKPLAATSEN), Koremans, WMJ per 13-

MHF, Ing. per 06-feb-07 (LCW LOGMGMT HELIKOPTERS), Mollinger, BA per 13-feb-07 (LSK:SIE FINAN. ONDERSTEUNING), Pieterse, ER per 29-sep-06 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 298), Prins, HK, Ing. per 06-feb-07 (LCW LOGMGMT HELIKOPTERS), Saatrübe, ML per 06-feb-07 (EHV:SQN STAFBUR 334), Schrijvers, F, Ing. per 06-feb-07 (AOCS: BUR BEDRVOERING/INFOVOORZ), Wals, AEH per 19-dec-06 (EHV:ME OPSLAG EN DISTRIBUTIE), Wanschers, HA per 06-feb-07

nov-06 (LSK:SIE OPERAT. ONDERSTEUNING),

(CML:OPER.GROEP GEZONDHEIDSZORG),

Martha, W, Ing. per 02-okt-06 (VKL:BUR TECHN. ONDERSTEUNING), Oudshoorn, C

Zijlmans, L per 13-feb-07 (VKL:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O)

per 01-jan-07 (AFD GWPNS SIE SYSMGMT),

Tweede luitenant Bontekoe, SJA per 15-sep-06 (GGW:BUR BEDR.VOERING/INFOVOORZ), Klein, A per 31-aug-06 (LSK:AFD PERSONEELSZAKEN),

Kruisman, T., Ing. per 20-okt-06 (SSB:STAF VKAM), Rossum, APGA van, Ing. per 14-sep-06 (OKLU:BUR INFRASTRUCTUUR),

30

20-nov-06 (VKL:PVE BRANDWEER), Teef-

13-okt-06 (GZRY:WE VLGTGONDERH/PLAAT-

21-nov-06 (AFD B&THELI TYPEMGMT BWP


BEDRIJFSSTOF&CHEMAFVAL 951)

INFRASTRUCTUURBEH.)

Everink, HJM per 01-sep-06 (AOCS:WE RPN), Gafner, G per 06-feb-07 (LW:BUR MANAGEMENT CONTROL), Gils, PJM van

TYPEMGMT)

Versteegen, J.J.G. per 05-jun-06 (GGW:

Scheepers, J.W. per 20-nov-06 (VKL:PVE BRANDWEER), Spijkers, R.J.A. per 20-nov06 (GZRY:PVE BRANDWEER), Sterk, J.H. per

Smit, R.C., Ing. per 14-sep-06 (LW:BUR

Majoor Berlie, D per 01-jan-07 (LSK:BUR MATLOG REGELGEVING), Elderen, GJM van per 22dec-06 (AFD C3I SYSN KENNISPOOL), Houtman, M, Drs. per 01-mrt-06 (LW:GEZONDHEIDSCENTRUM), Hummelink, CP, Ing. per

Schrier, AD, Ing. per 02-jan-07 (LSK:SIE IV-BEHEER), Schutte, TGJ per 12-dec-06 (LW: VLUCHT 1 323), Veldt, GJ van der per 01aug-06 (DIR P&V TDL VESTIGING G), Woudt, M, Ing. per 07-okt-06 (AFD TVLTG&WPS

13-nov-06 (OKLU:BEWAKINGSPELOTON 5),

CIS MAINTENANCE), Sonnevelt, S per 22-

Sergeant Bie, SM de per 01-dec-06 (VKL:PVE GEREEDSTELLING 311), Braber, S.J. den per

Adjudant-onderofficier Eilering, H per 01-jan-07 (LCW FYSDISTR BACKOFFICE), Hanique, B per 01-jan-07 (LCW ON EQMT BDFBUR), Hoffard, BH per 01-jan-07 (LCW ON EQMT BDFBUR), Muller, JP per 08-jan-07 (SSB:BEDR BUR 300), Nagel, DA per 01-jan-07 (LCW ON EQMT CL HELIKOPTERS), Olffen, JJ van per 01-jan-07 (LCW COMPO MET&OPPBHD), Reinieren, HN per 01-jan-07 (LCW ON EQMT CL J&LVTGN), Schutten, FJ per 01-jan-07 (LCW

per 02-feb-07 (LSK:BUR LUCHTM. COM-

Luitenant-kolonel Oomes, PHWH, Ing. per 01-aug-06 (DVD: Z Afd. Lok. Vastgoeddnst), Schoofs-Boelens, F per 01-feb-07 (RESSORT PROJN AFSTO BET EXTN), Vries, OAFL de per 01-sep-05 (AOCS:STAF GEZONDHEIDSZORG), Waijers, JHWM per 01-jan-07 (LCW STGP VBT MEO)

1PEL/B-IGP), Sollie, R per 02-jan-07 (EHV:

Vierling, PJ per 24-feb-07 (GGW:CIS MAINTENANCE 800)

Bevorderingen militairen Kolonel Daatselaar, GP van, Ing. per 01-jan-07

24-feb-07 (GGW:CIS MAINTENANCE 800),

Sergeant-majoor Alewijnse, JC per 01-jan-07 (LCW COMPO MET&OPPBHD), Boer, AMIM per 01-jan-

01-jan-07 (LCW COMPO MOT&MODULES),

Visser, A per 01-jan-07 (LCW ON EQMT CL VPKS), Vos, TA per 01-jan-07 (LCW FYSDISTR ONTV, OPSL&DISTR)

Sergeant der eerste klasse Degen, AJ per 17-feb-07 (SSB:CIS MAINTENANCE), Groeneveld, PA per 27-nov-06 (LSK:SIE EVALUATIE (A-7)), Hoebe, TGE per 17-feb-07 (SSB:CIS MAINTENANCE),

Huisman, GNS per 26-feb-07 (EHV:OPS VLCHT CABIN ATTEND), Jaarsveld, ANJ van per 23-jan-07 (LCW ON EQMT CL J&LVTGN), Keulen, AC van per 27-jan-07 (EHV:HONDENSECTIE), Kok, C per 20-feb-07 (GZRY:GEZONDHEIDSCENTRUM), Kooten, JJ van per 20-feb-07 (AOCS:P&O ADVISEURS SPECIALISTE), Lokven, JP van per 10-feb-07

VLIEGTUIG-SCHILDER), Hettinga, R.D. per

sep-06 (SSB:ME MATERIEELVOORZIENING),

felen, M.P.B. van per 20-nov-06 (EHV:PVE

20-nov-06 (VKL:SIE DEELSYSTEMEN), Laan,

E van der per 23-okt-06 (LW:SQN MISSION SUPPORT 323), Meijer, JSC per 15-jan-07 (SSB:PVE SQN OPERATIEN 300), Melenhorst, W.R.M. per 29-jan-07 (SSB:HELIKOPTER ONDERHOUD 300), Muijen, CW per 26jan-07 (LCW EOD KLU), Neumeier, M per 29-jan-07 (VKL:WE AVIONICATECHNIEK),

Nijgh, J per 29-jan-07 (VKL:WE AVIONICATECHNIEK), Rooijakkers, RJT per 11-dec-06 (OTCRIJ/B-INSTRCIE/1PEL/B-IGP), Smeets, JCX per 11-dec-06 (OTCRIJ/B-INSTRCIE/

Korporaal Bosgraaf, W.A. per 01-feb-07 (AOCS:BEWAKING SIE), Bouwknegt, S per 20-nov-06 (LW:PVE BRANDWEER), Donders, M. per 15-

Schaal 5 Aben-van Zwamen, YAEM per 01-jan-07 (GGW:BUR ADJUDANT), Putte-van Gog, PAM van den per 01-jan-07 (GGW:BUR ADJUDANT), Reeken, MC van per 01-jan-07 (LSK:AFD COLLECTIE MLM)

jan-07 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640),

Gouweleeuw, PC per 20-nov-06 (GZRY: PVE BRANDWEER), Homburg, J.J.S. per 20nov-06 (SSB:DET MLT DEELEN), Huwaë, J.D. per 30-okt-06 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640), Meeldijk, D.W.C. per 20-nov-06 (LSK:DRUMFANFARE), Roelans, A.P. per

Actieve dienst verlaten Majoor Hazelbag, HL, (per 01-feb-07), Koorevaar, RJ, (per 26-feb-07) Kapitein Datema, BWJ, (per 09-feb-07), Gestel, CM van, (per 01-feb-07), Groot, AFA de, (per 01-feb-07), Lentz, EL, (per 19feb-07), Molenaar, BHO, (per 12-feb07), Montfrooy, HH, (per 01-feb-07), Udo, JJGM, (per 01-feb-07), Vendrig-ter Hofstede, B, Ing., (per 01-feb-07), Vooren, GJA, (per 01-feb-07), Eerste Luitenant Berg, P van den, (per 09-feb-07), Bouwmans, AA, (per 01-feb-07), Budel, TFH, (per 01-feb-07), Pennings, WBR, Ir., (per 01-feb-07), Wijnen, IJM, (per 01-feb-07) Vaandrig Baba, NF, (per 01-feb-07), Vliet, J van, (per 01-feb-07)

FDM, (per 01-feb-07), Stenssen, WA, (per 01-feb-07) Sergeant der eerste klasse Bakker, SAH, (per 20-feb-07), Dijk, K van, (per 10-feb-07), Ensink, LFJ, (per 01-feb-07), Ferwerda, E, (per 01-feb07), Gajiç, I, (per 02-feb-07), Haan, WJ, (per 24-feb-07), Heijden, LPW van der, (per 01-feb-07), Jorritsma, RM, (per 01-feb-07), Kolthof, AP, (per 01-feb-07), Ormskirk, GR, (per 21-feb-07), Oudelaar, H, (per 10-feb-07), Vries, GJ de, (per 01-feb-07) Sergeant Gerards, I, (per 24-feb-07), Timmermans, RJAM, (per 01-feb-07), Torre, FJA van der, (per 01-feb-07), Videler, DJC, (per 01-feb-07)

Adjudant-onderofficier Burki, EF, (per 01-feb-07), Haan, H de, (per 01-feb-07), Hummelman, HG, (per 01-feb-07), Kabbedijk, M, (per 01-feb07)

Korporaal der eerste klasse Berkers, DWHJ, (per 27-feb-07), Braat, MCM, (per 01-feb-07), Kropman, RHC, (per 08-feb-07), Kruger, R, (per 01feb-07), Pijpker, NDJ, (per 01-feb-07), Sprenkels, JW, (per 27-feb-07), Verhoeven, PJJ, (per 15-feb-07), Vinne, HW van der, (per 23-feb-07)

Sergeant-majoor Diepeveen, JA, (per 01-feb-07), Maas,

Korporaal Boer, RJP, (per 05-feb-07), Driever, W.,

(GGW:ONTVANGST & VERZENDING 951),

Meijden, M van der per 09-dec-06 (SSB: VLUCHT 2 298), Pagano Mirani, L per

(GGW:STNGR TM1 PELA TVS BEW 650)

(per 01-feb-07), Drummen, F.F.J., (per 16-feb-07), Koelman, M., (per 09-feb07), Reijmerink, J., (per 08-feb-07), Vierenhalm, A., (per 02-feb-07) Soldaat der eerste klasse Lamrani, L, (per 17-feb-07), Vis, R, (per 25-feb-07) Soldaat der tweede klasse Arend, P.C.M. van den, (per 01-feb-07), Boef, E den, (per 10-feb-07), Bruinsma, S, (per 05-feb-07), Oliana, L, (per 16-feb-07), Velden, P van der, (per 01feb-07) Soldaat der derde klasse Asedoeba, D.C., (per 19-feb-07), Corte, H.J., (per 02-feb-07), Eerland, W.J., (per 08-feb-07), Zandbergen, S, (per 22-feb07), S04 IBBAD; Foppele, MAW, (per 01-feb-07) Deze gegevens zijn afkomstig uit PeopleSoft en zijn aangeleverd door de Interim Beheer Organisatie PeopleSoft & NSK. Wendt u zich voor gegevens die niet correct in deze rubriek staan vermeld in eerste instantie tot uw eigen personeelsdienst. Deze kan mutaties verwerken in PeopleSoft en indien noodzakelijk contact opnemen met de Servicedesk Defensie.

31


de Vliegende Hollander

Recommend Documents