de Vliegende Hollander

de Vliegende Hollander Jaargang 68 | nummer 11-12 | november-december 2012

DHC en luchtmobiel samen in actie

Peregrine Sword Pathfinders trainen op AOCS Lucht- en landmacht samen in de West De kracht van het luchtwapen - deel 2

4

INDEX

Tegen de achtergrond van bossen in herfstkleuren zetten tijdens Peregrine Sword drie Chinooks onder bescherming van een Apache de daling in naar de landingzone. Foto: sergeant Eva Klijn, AVDD

Foto: sergeant Henry Westendorp, AVDD

‘Het was wel weer even inkomen, zo groot, maar het is een beproefd concept dus het werkt’

8

4 | PEREGRINE SWORD Het was al heel wat jaar geleden dat de helikopters van de luchtmacht en militairen van de landmacht groots trainden in het buitenland. Tijdens Peregrine Sword ging alles uit de kast.

8 | INZET VAN HET LUCHTWAPEN - DEEL 2 In het tweede deel over de inzet van het luchtwapen aandacht voor de UNTAC-missie in Cambodja met de F.27 en Alouette III, en UNMEE in Eritrea en Djibouti met de Chinook en Apache.

12 | TORENSIMULATOR Normaliter krijgen luchtverkeersleiders er hun training. Nu werden landmachtmilitairen getraind in de torensimulator die voor de gelegenheid zelfs was omgetoverd tot een bosomgeving.

14 | VAN WEERDEN POELMANFONDS Foto: uit archief Nederlands Instituut voor Militaire Historie

‘Helikopters vervullen een onmisbare rol bij transport en in bescherming van grondtroepen’

12

Het noodfonds voor (ex-)luchtmachtmedewerkers en/of hun nabestaanden biedt al 65 jaar steun in financieel moeilijke tijden. In deze tijd lijkt de behoefte zelfs groter dan ooit.

16 | DGLC IN DE WEST De luchtmacht is geen onbekende op Curaçao, maar niet eerder waren de militairen er, samen met collega’s van de landmacht, als infanterist. Samen vormen ze voor vier maanden de Compagnie in de West.

20 | OVERTOLLIG Door de reorganisatie werk verliezen in een tijd waarin de banen niet voor het oprapen liggen, is een geen fijn vooruitzicht. Een aantal collega’s overkwam het al. Hoe vergaat het hen?

Foto: korporaal 1 Zadrach Salampessy

‘Hét voorbeeld van paars denken en doen - dit is echt samenwerken en innoveren’

16

VASTE RUBRIEKEN 23 | MENSEN EN MUTATIES 25 | LEES- EN KIJKWIJZER 27 | JOURNAAL 31 | COLOFON Foto: Peter Bijpost, AVDD

Een compleet nieuwe ervaring die ik nooit zou willen missen’

DE VLIEGENDE HOLLANDER 2

Column van de Commandant Luchtstrijdkrachten

Voor een veilige en welvarende wereld Het jaar 2012 ligt al weer achter ons. Een jaar waarin we veel hebben gedaan: de Quick Reaction Alert is diverse malen uitgerukt, er zijn heel veel patiëntenvluchten uitgevoerd, we hebben de civiele brandweer in Nederland ondersteund bij het blussen van branden en het Korps Landelijke Politiediensten bij het achtervolgen van voortvluchtigen. Maar ook internationaal is het nodige gedaan. In oktober werd kort stilgestaan bij het feit dat onze jachtvliegtuigen al tien jaar vrijwel onafgebroken zijn ingezet in het Afghaanse luchtruim en helikopters en hun crew worden ingezet aan boord van marineschepen in het kader van de piraterijbestrijding. Een aantal van onze collega’s neemt deel aan individuele missies zoals in voormalig Joegoslavië, het MiddenOosten, Soedan en ook in Afghanistan. Zo dragen we als luchtmacht bij aan vrede en veiligheid in Nederland en in internationaal verband. Foto: korporaal Rob van Eerden, AVDD

Bij inzet in het buitenland horen herinneringsmedailles. Onze minister van Defensie, mevrouw Jeanine Hennis-Plasschaert, reikte op donderdag 15 november op de vliegbasis Leeuwarden de herinneringsmedailles uit aan de leden van het twintigste Air Task Force-detachement. Ze ging in haar toespraak in op het thema veiligheid: ‘Vanuit deze basis bewaakt de luchtmacht 24 uur per dag, zeven dagen per week, de veiligheid van Nederland. Van cruciaal belang! Want laten we eerlijk zijn, als het gaat om onze nationale veiligheid redden we het echt niet met alleen een brandweer- of politieauto. We hebben óns leger, ónze krijgsmacht, in alle opzichten heel hard nodig. En dat geldt ook over de grens. Het buitenland is voor handelsland Nederland van grote importantie. Want ons geld wordt voor een belangrijk deel in het buitenland verdiend. Nederland is de zeventiende economie ter wereld, de zevende handelsnatie, de vijfde investeerder en de tweede landbouwexporteur.’ Dit onderstreept het belang van onze inzet. Ik ben daar ook erg trots op. Het buitenland is dus heel belangrijk voor Nederland, maar de wereld om ons heen staat niet stil. We moeten daarom alles in het werk stellen om Nederland sterker, veiliger en welvarender te maken. Machtsverhoudingen wijzigen en de wereldwijde competitie voor voedsel, energie en drinkwater neemt steeds verder toe. Vanuit landen waar het centrale gezag zwak is, worden wapens verspreid en is in toenemende mate de georganiseerde misdaad aanwezig. Dit is hét recept voor onrust en conflicten en die zijn niet in het belang van een handelsland als Nederland. De krijgsmacht speelt een belangrijke rol bij het voorkomen en stabiliseren van die onrust en conflicten, maar krijgt daar niet altijd alle erkenning voor. Daarom kan het imago van de krijgsmacht bij de eigen bevolking best een impuls gebruiken. Aan het eind van haar toespraak bedankte onze minister de militairen, maar vooral ook de gezinsleden: ‘Zonder hun steun kunnen de militairen immers hun werk niet goed doen.’ Op 5 december maakte zij kennis met de Koninklijke Luchtmacht. Op vliegbasis Gilze-Rijen liet zij zich door onder meer

een aantal van uw collega’s informeren over hun werk. Ik weet zeker dat we bij onze minister een goede indruk hebben achtergelaten. Ten slotte, het einde van het jaar nadert. Een periode waarin onze gedachten zich meer op familie en vrienden richten. 2012 was opnieuw een druk en bewogen jaar voor de luchtmacht en de krijgsmacht. Vele malen heeft de Nederlandse bevolking kunnen zien met welke toewijding en opoffering de mannen en vrouwen in het luchtmachtblauw hun werk verrichten. Wij maken immers het verschil bij alle inzet. Ik dank een ieder van u voor de interesse, de professionaliteit, het harde werk en de offers die ons werk met zich meebrengt. Ik realiseer mij te meer dat de reorganisatie en de nog steeds voortbestaande onduidelijkheid voor velen een grote wissel op u trekt. Begin 2013 is die duidelijkheid er. Dat zal gepaard gaan met hele moeilijke besluiten. Een zware tijd waar wij met z’n allen doorheen moeten. Nogmaals mijn dank en respect voor u. Besteed tijd en energie aan de uwen de komende periode van Kerst en Oud en Nieuw. Onze collega’s die zijn uitgezonden wens ik veel veiligheid toe en voor straks een behouden thuiskomst. Ik dank uw families die zoveel bijdragen aan onze missie door u te ondersteunen in het werk dat u doet en wens u en allen die u dierbaar zijn bijzondere feestdagen en alle geluk en gezondheid voor het nieuwe jaar.

Wilt u reageren? Dat kan op [email protected].

3 DE VLIEGENDE HOLLANDER

REPORTAGE

Examen voor 11 Air Manoeuvre Brigade

Peregrine Sword

De Amerikaanse landmachtbasis Conn Baracks in Schweinfurt is drie weken lang het onderkomen van een groot luchtmachtdetachement. Waar tot voor een paar jaar helikopters van de US Army gebaseerd stonden, bevolken nu zes Nederlandse Apaches, vier Chinooks en een duo Duitse CH-53’s de flightline. Dit is de uitvalsbasis van het luchtmachtdetachement tijdens de grootste oefening van de 11 Air Manoeuvre Brigade in ongeveer tien jaar tijd, Peregrine Sword. Tekst: Arno Marchand

De grote air assault is bezig op het oefenterrein Wildflecken. Drie Chinooks (inzet) zetten troepen aan de grond, en vier Apaches houden de omgeving scherp in de gaten. Extra manschappen worden in gevlogen met twee Duitse CH-53’s (grote foto). Foto’s: Eva Klijn, AVDD.


Vanuit de mobto begeleiden verkeersleider Dolf (l.) en assistent René de vertrekkende Special Forces Task Group, twee Chinooks en een duo Apaches, het terrein van Schweinfurt af. Foto: Arno Marchand

REPORTAGE

Vanuit de mobto, kort voor mobiele toren, is er een prima uitzicht over de indrukwekkende rij helikopter op Conn Barracks, in de volksmond Schweinfurt genoemd. Bij twee Apaches en evenzoveel Chinooks is tegen het nog laagstaande zonlicht in, duidelijk activiteit waarneembaar. De Special Operations Task Group maakt zich klaar voor een missie jaar, voorbereiden op dit examen. Hoofddoel van Peregrine Sword is tijdens Peregrine Sword. Eerste luitenant Dolf en sergeant René leiden dan ook onze certificering wederom bereiken.’ vanuit de mobto het komende en gaande verkeer in goede banen. ‘We Voordat de oefening begint, verkennen vliegers eerst de local area. zijn met drie ploegen zodat we 24 uur per dag de toren zouden kunnen bemannen’, geeft verkeersleider Dolf aan. ‘Het loopt allemaal gesmeerd. ‘Vliegtechnisch en tactisch heeft dit gebied echt zijn charmes’, zegt kapitein Paul, plaatsvervangend commandant vlucht 5. ‘Bovendien zit je In de praktijk starten de vliegoperaties rond half acht ’s ochtends en in dit jaargetijde met laagstaande zon. Dat geeft bijzondere effecten in gaan tot twaalf uur ’s nachts door. We zouden midden in de nacht de dit heuvelachtige landschap.’ ‘Zo’n verkenning doen je ook als je in een toren ook kunnen bemannen, maar dat hoeft niet voor de oefening vanwege de lokale regelgeving. Wij zitten overigens buiten de oefening, operatiegebied komt, bijvoorbeeld tijdens je inzet vanaf Tarin Kowt’, vult eerste luitenant Martijn aan. ‘Je moet het terrein leren kennen.’ net als de brandweer. Gezien de vliegveiligheid zou het namelijk niet ‘Daarnaast moet je ook aanpassen aan de regels van het veld’, zegt eerste handig zijn als er met ons “iets” zou gebeuren.’ Behalve de aanzienlijke luitenant Eric. ‘Het veld zelf is nog wel op helikopteroperaties ingericht, rij Nederlandse en twee Duitse helikopters, hebben de verkeersleiders maar de mensen en omgeving hier niet meer.’ ook zicht op het rapid refueling platform. René: ‘We krijgen zo twee Diego vliegt tijdens de eerste air assault, de grootste operatie, met Amerikaanse Blackhawks op bezoek. Leuk, want die zien we niet zo vaak. Het betekent voor ons gewoon extra vliegbewegingen. Zij zijn met voorin de airborne mission commander. ‘We zaten hoog zodat we alles goed konden zien. Er gebeurde ontzettend veel.’ Paul: ‘Tijdens deze hun eigen oefening bezig en dit is voor hen een target of opportunity.’ missie werd een heel bataljon op drie manieren op één object neergeWant tot voor een paar jaar was Schweinfurt nog een actief US Army zet: over de grond, met para’s en helikopters. Dat hebben we tijden niet airfield. Maar met het steeds verder terugtrekken van de Amerikaanse zo getraind. De laatste keer was tijdens Polish Falcon en Gainfull Sword. strijdkrachten uit Europa is dit veld inmiddels ook gesloten, behalve Alleen was het toen nóg groter met meer vliegtuigen. Toen hadden we tijdens Peregrine Sword. Dolf vervolgt: ‘Voor de brandweer is dit wel bij de luchtmacht bijvoorbeeld de Bölkows nog in dienst.’ extra interessant, want ook zij komen een “vliegartikel” als de UH-60 niet dagelijks tegen. Het is net weer anders dan de gebruikelijke NederZelden genoeg landse helikopters.’ De DHC-eenheden opereren in een zogenoemde composite ops-samenstelling. Drie vluchten Chinooks, evenzoveel Apaches en één vlucht Ontzettend veel Duitse CH-53’s zijn samengesmolten tot één squadron. ‘De Duitsers zijn De laatste keer dat de helikoptereenheden van het DHC grootschalig met de landmachtmilitairen van de 11de Luchtmobiele Brigade trainden, hier op ons verzoek’, verduidelijkt Schipmölder, commandant composite ops squadron. ‘We hebben met de afwezigheid van de Cougars was in 2003 in Polen. Toen bereikten de eenheden samen als 11 Air Magewoon minder mogelijkheden. Die worden namelijk voor dit soort noeuvre Brigade de operational capability. ‘Door de hoge uitzenddruk oefeningen niet meer aangeboden. Dat is jammer en we missen ze ook. van beide onderdelen is het er in de tussenliggende tijd simpelweg niet Het komt zelden voor dat we voor een operatie over genoeg helikopters van gekomen om weer gezamenlijk in alle facetten te oefenen’, zegt beschikken. Daarom doen er nu twee CH-53’s mee. Dat is overigens niet luitenant-kolonel Pier Schipmölder. ‘Vanaf 2010 is de uitzenddruk afgevoor het eerst hoor, want we hebben al een jarenlange samenwerking nomen en konden we ons met Falcon Prepare en Falcon Autumn vorig

Deze Amerikaanse UH-60 Blackhawks maakten gebruik van de POL-diensten op het rapid refueling platform. Op de achtergrond het verzorgingsgebied voor de Nederlanders met onder meer 72 boogtenten. Tot het vertrek van de JCP verbleven op Schweinfurt 2500 man, daarna 1500. Foto: Arno Marchand


REPORTAGE

Pier Schipmölder met op de achtergrond de expandables. ‘11 AMB is een beproefd concept, maar het is wel weer even inkomen.’ Foto: Henry Westendorp, AVDD

Drukte op de flightline met achteraan vier Chinooks (en twee CH-53’s), en vooraan zes Apaches waarvan er twee airborne gaan voor wederom een missie. Foto: sergeant Henry Westendorp, AVDD

met dit type. Het is fijn om flexibeler in je materiaal te zitten. Zoals de Duitsers met de CH-53 opereren, past heel goed in ons systeem. Ze werken bijvoorbeeld met het zelfde mission planning systeem. Het levert extra leermomenten op, zowel voor ons als voor hen.’ In het ops-gebied op Schweinfurt staan aan weerszijde van de ‘straat’ flinke rijen expandables opgesteld. In deze grote uitschuifbare containers vinden alle vliegende eenheden en ondersteunende disciplines onderdak. De technische dienst heeft een plek gevonden aan het begin van de flightline, direct naast de Apaches. De Joint Command Post (JCP) die in het verlengde van de ‘straat’ stond, is inmiddels met het ‘front’ verder vooruitgeschoven. Schipmölder: ‘Juist door de aanwezigheid van een JCP, waarin landen luchtmacht verweven zit, merk je dat je met een 11 AMB oefening bezig bent en niet alleen het DHC.’ Agressief en snel Alle operaties van Peregrine Sword vinden plaats in en rondom het Duitse oefengebied Wildflecken. In totaal participeren zo’n 6500 mi-

litairen en medewerkers van civiele organisaties. Dat zorgt voor grote command en control-processen. Schipmölder: ‘Het is wel weer even inkomen om zo groot met elkaar te opereren. Maar mensen hebben elkaar snel gevonden omdat het beproefd concept al zo lang bestaat. Juist dat spel van uitzoeken, plannen en uitvoeren, bepaalt de trainingswaarde van een grote oefening en als deze. Om goede getraindheid te houden, zou je dit soort oefeningen eigenlijk vaker moeten doen, zo eens per jaar twee jaar.’ Ondertussen heeft de volgende operatie al weer aanvang genomen, een air raid op Schwarzenborn – een oefengebied een stuk ten noorden van Fulda. Bij deze actie die kleiner en specifieker van opzet is dan de eerder genoemde air assault, houden diverse paren ogen vanuit de begroeiing de omgeving scherp in de gaten. De scherpschutters zelf zijn tussen het hout en bladerdek absoluut niet zichtbaar. Totdat de hoofdmacht arriveert met drie Chinooks die ‘covert’, dus vrijwel ongezien, boven de Landing Zone arriveren. Ineens dreunt het zware klappende geluid van de rotorbladen door de omgeving. De vliegers ‘smakken’ de transportheli-

Ook vastvleugelige toestellen hadden een rol in Peregrine Sword. Duitse C-160’s dropten bij de eerste air assault al parachutisten. Hier pikt een Nederlandse C-130 een gewonde militair op. Foto: Henry Westendorp, AVDD


REPORTAGE

Op één Apache na hielden de helikopters zich erg goed. Onderhoudspersoneel was 24 uur per dag beschikbaar, maar draaide vooral ’s nachts diensten omdat overdag gevlogen werd. Foto: korporaal 1Hille Hillinga

kopters haast tegen de grond om daar zo kort mogelijk te hoeven staan. Zo’n honderd infanteristen eruit, en weg zijn ze weer. Agressief en snel. Adrenaline Het inladen van die infanteristen is overigens niet zomaar even gebeurd. ‘Daar moet je wel de tijd voor nemen’, benadrukt loadmaster adjudant Rob. Normaliter zit hij bij het 299 Squadron, maar is nu van vanwege zijn ruime ervaring bij 298 gedetacheerd. ‘Dat inladen moet echt gecoordineerd gaan. 22 man op de banken en de rest op de vloer, om en om met de rug tegen de bank. Met deze bepakking kunnen we er maximaal 38 meenemen. Dan zit-ie écht vol hoor!’ Wanneer de luchtmobielers zijn uitgestapt en de Chinooks net uit het zicht zijn verdwenen, komt plotseling een voertuig met terroristen aangescheurd die zich een weg door de militairen probeert te banen. Dan schiet ineens de scherpschutter tevoorschijn en neemt ze onder vuur. Gevaar afgewend, en de hoofdmacht werkt zich door het golvende en

Een medevac Chinook arriveert op Schweinfurt. Dat kan zijn voor oefengewonde, maar ook echte kwetsuren komen natuurlijk voor. Het Role 1 hospitaal was voor beide inzetbaar. Foto: Arno Marchand

beboste terrein op weg naar het onderkomen van de rest van de terroristen. Daar aangekomen, breekt eens hels kabaal van geweer- en granaatvuur los, totdat het lot is beslecht in het voordeel van luchtmobiel. Het verrassingseffect van een air raid is duidelijk. Voor copiloot op de Chinook tweede luitenant Remy is dit de eerste oefening sinds hij in november 2010 terugkwam in Nederland na zijn opleiding. Tussendoor deed hij de Mission Qualification Training. ‘Gisteren vloog ik een medevac. Nou ja, dat duurde even. Je zit de hele dag te kintikken. Wachten, wachten, wachten en dan ineens is-ie er. Dan kikt de adrenaline echt wel in. Het is een oefening dus allemaal niet echt, maar zo voelt het niet. Als je hoort dat de persoon die je hebt opgehaald het in het echt zou hebben gered, dan geeft dat zéker een goed gevoel. Je stapt soms wel enorm in het diepe, maar met je ervaren collega’s erbij, leer je hier in korte tijd heel erg veel.’

Naast het indrukwekkende wapenpakket, bepalen juist ook de sensoren de gevechtskracht van de Apache. Die zorgen voor een betere situational awareness vanuit de lucht en daarmee op de grond. Foto: Henry Westendorp, AVDD 7 DE VLIEGENDE HOLLANDER

ACHTERGROND

Zorgverzekering voor Vrede en Veiligheid

De inzet van de luchtmacht deel 2

De minister van Defensie, Jeanine Hennis-Plasschaert, is zeer duidelijk over de taak van de krijgsmacht: zij is de zorgverzekering voor vrede en veiligheid. Betekende dat vroeger het verdedigen van onze landsgrenzen of die van onze bondgenoten, vandaag de dag weten we dat Defensie ook buiten de grenzen van ons eigen land of verbond moet kunnen optreden. Of het nu tegen piraterij is in Somalië of terrorisme in Afghanistan: vrede en veiligheid begint vaak buiten de polder. Dat is ook één van de redenen dat in onze grondwet staat dat het de taak is van Nederland om bij te dragen aan de internationale rechtsorde. En dat gebeurde veelvuldig. Tekst: Bureau Luchtmachtcommunicatie Foto’s: uit archief Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Eén van de vier Alouettes boven Ankhor Wat, een tempelcomplex van twintig vierkante kilometer met maar liefst zestig tempels, gebouwd in de negende tot dertiende eeuw. De helikopters waren licht bepantserd aan de onder- en zijkant. Dat woog ruim honderd kilo.


ACHTERGROND

Zo’n anderhalf jaar lang had het helikopterdetachement Sisophon als thuisbasis. Drie Alouettes gingen in zes weken per boot naar Cambodja. De vierde werd later ingevlogen met een Martinair Boeing 747. Zes detachementen vlogen in totaal 2580 uren in 1845 missies.

Sinds het einde van de Koude Oorlog is het luchtwapen bij alle Nederlandse missies betrokken. Operaties leunen zwaar op luchtsteun, luchtoverwicht, luchttransport, luchtverdediging en luchtverkenning. Luchtmachtinzet is niet meer weg te denken. In de tweede aflevering dat de Vliegende Hollander aandacht besteedt aan missies van de afgelopen twintig jaar, staan UNMEE en UNTAC centraal. UNMEE Eind vorige eeuw vechten Ethiopië en Eritrea een grensgeschil uit. Na twee jaar stemmen beide partijen in met de stationering van een vredesmacht die ze scheidt. In december 2000 tekenen de partijen een vredesverdrag waarbij ze een veiligheidszone van 25 kilometer overeenkomen. VN-troepen gaan de zone bewaken. De Stand-by Forces High

Readiness Brigade, een intergouvernementeel samenwerkingsverband van een aantal VN-lidstaten, levert een belangrijk deel van de militaire component van de vredesmacht. UNMEE, de United Nations Mission Ethiopia and Eritrea komt onder bevel van de Nederlandse generaalmajoor der mariniers Patrick Cammaert. Naast onder meer een bataljon mariniers levert Nederland ook een detachement OGRV’ers van de vliegbasis Gilze-Rijen en vier Chinooks van het 298 Squadron. Deze (middel-) zware transporthelikopters zijn onmisbaar vanwege de omvang van het gebied dat moet worden geobserveerd; 200 bij 250 kilometer. Ter ondersteuning van een eventuele extractie worden daarnaast in Djibouti vier Apaches en een OGRV-peloton van de vliegbasis Twenthe gestationeerd. In het Nederlands-Canadese bataljon NECbat wordt verder samengewerkt met de Slowaken. Het materieel uit Nederland gaat per schip naar Ethiopië. De Apaches worden fabrieksnieuw rechtstreeks uit Amerika ingevlogen. Onmisbaar Aanvankelijk zien de VN-troepen toe op een staakt het vuren. Vanaf april valt ook het toezien op het terugtrekken van de Eritrese en Ethiopische troepen uit de veiligheidszone onder hun taken. Als dat proces is voltooid, hebben de Nederlandse militairen hun handen vol aan het in goede banen leiden van de vluchtelingen die naar huis keren. De transporthelikopters bewijzen een uitstekende dienst bij vervoer van militairen en goederen. De afstanden in het gebied zijn enorm en het wegennet niet al te best, dus verplaatsen door de lucht is een absolute must. Dat geldt zowel voor vervoer van militairen en goederen, maar ook voor (medisch) hulpmaterieel dat naar vluchtelingenkampen wordt gebracht. De Apaches hoeven niet in actie te komen. Dat wil niet zeggen dat hun inzet nutteloos is geweest. In tegendeel zelfs. Er is veel ervaring opgedaan met vliegen in de woestijn en met trainen in extractie. Die komt namelijk jaren later in Irak en Afghanistan erg van pas. UNMEE toont aan dat helikopters een onmisbare rol vervullen voor transport in

Marinevliegbasis U-Taphao was een tijdelijke basis van de drie F.27’s. Nog nooit waren de toen al 32 jaar oude kisten zo ver van huis. Ze vertrokken op 20 mei en landden na zes dagen in Thailand. Als nouveauté zijn ze voorzien van GPS en emergency locator transmitter.


ACHTERGROND

In meer dan zeshonderd vluchten vervoeren de F.27’s mens en materieel tussen U-Taphao, Phnom Penh, Battambang en Siem Rap. Toestellen bezitten geen airco, en temperaturen lopen in de kist op tot liefst 55 graden. Op 18 november keert het detachement van zestig man terug.

het theater, maar ook voor bescherming van grondtroepen en de lokale bevolking in gebieden, waar de overige infrastructuur gebrekkig is. De missie in Ethiopië en Eritrea duurt tot juni 2001, waarna een Indiase eenheid de Nederlandse troepen aflost. Als de laatste troepen van UNMEE de regio in 2008 verlaten, is er sprake van een stabiele status quo. UNTAC Na jaren van diplomatiek overleg besluiten de Verenigde Naties om Cambodja te helpen alle sectoren van het land opnieuw op te bouwen nadat het regime van Rode Khmer is verdreven. De United Nations Transitional Authority in Cambodja (UNTAC) wordt opgericht met resolutie 745 van de VN-veiligheidsraad van 28 februari 1992. De missie moet

in een periode van achttien maanden ervoor zorgen dat het vredesakkoord van Parijs van 23 oktober 1991, wordt uitgevoerd. Het doel van de UNTAC is daarmee vrede brengen in het verscheurde land en strijdende partijen ontwapenen. Het veelomvattende mandaat van deze vredesmissie gaat in op 15 maart 1992. De uitvoering van het vredesakkoord in Cambodja verloopt gefaseerd. De eerste fase begint direct na de ondertekening van de Parijse akkoorden. Toezien op het staakt-het-vuren en het mijnenvrij maken van vitale gebieden zijn de belangrijkste taken. De tweede fase start op 13 juni 1992 en is gericht op het ontwapenen en demobiliseren van de militairen van de vier Cambodjaanse partijen. Nederland levert een aanzienlijke bijdrage met een versterkt bataljon van het Korps Mariniers van zo’n achthonderd man. Dat wordt onder andere ondersteund door drie F-27 Troopships van het 334 Squadron, eerst drie en later vier Alouette III’s van het 298 Squadron, een Movement Control Unit, geneeskundig detachement van Soesterberg en enkele staffunctionarissen. Een belangrijke rol is ook weggelegd voor de experts van de Explosieven Opruimingsdienst van de luchtmacht. Zij brengen Cambodjaanse militairen de kunst van het veilig opruimen van landmijnen bij. Geen overbodige luxe in het land waar miljoenen explosieven zijn gelegd en waarmee de bevolking dagelijks wordt geconfronteerd. Stabiliteit Fase drie, het organiseren en houden van verkiezingen in mei 1993, begint op 5 oktober 1992 met de registratie van kiezers. Het zorgt voor oplopende spanningen in de door de beruchte Rode Khmer gedomineerde gebieden. De aftrap van de verkiezingscampagne is in april 1993. De Nederlandse militairen zijn verantwoordelijk voor een ordelijk verloop van de verkiezingen in hun gebied. De Alouettes van het detachement van het 298 Squadron worden ingezet ten behoeve van internationale waarnemers die de gang van zaken in de stembureaus controleerden.

Een CH-47D veroorzaakt een ‘brown out’ bij take off in Eritrea. Chinooks ondersteunen NECbat met vervoer van Quick Reaction Forces, medevacs en vracht. Het detachement van zo’n honderdveertig koppen heeft voor zes maanden Dekemhare als hun nieuwe ‘thuis’.


ACHTERGROND

Het honderddertig personen sterke detachement in Djibouti kreeg fabrieksnieuwe AH-64D’s afgeleverd. Een C-5 Galaxy van de US Air Force opent zijn bek en toont de kostbare lading. Ook de VS volgden deze uitzending, de eerste ter wereld met dit nieuwe type.

veiligheidstroepen krijgen uiteindelijk een steeds steviger greep op het land. UNTAC heeft bijgedragen aan de stabiliteit van het land door het begin van de wederopbouw mogelijk te maken. En dankzij de mijnopruimers is het land sindsdien van de meeste landmijnen ontdaan.

De verkiezingen, gehouden van 23 tot 28 mei, verlopen uiteindelijk opvallend rustig. Na de parlementsverkiezingen wordt een nieuwe grondwet aangenomen en een nieuwe regering gevormd. Cambodjaanse

Lessen Voor de militairen van de Koninklijke Luchtmacht is de inzet in Cambodja een bijzondere ervaring. De omstandigheden in het tropische land verschillen enorm met die in West-Europa, decennialang het reguliere inzetgebied. De hitte, gebrekkige technische voorzieningen en samenwerking met militairen van over de hele wereld zijn begin jaren negentig geheel nieuwe ervaringen. Het vliegmedisch personeel doet veel ervaring op met medische evacuaties door ziektes van VN-militairen en Cambodjanen die in de talrijke mijnenvelden gewond raken. Voor alle militairen van UNTAC noopt de hitte tot improviseren; airco’s zijn niet voor handen. De lessen van Cambodja zijn tot de dag van vandaag, bij de wereldwijde inzet van Defensie, waardevol. Het heeft luchtmachtmilitairen in Den Haag geholpen bij het maken van materieelkeuzes die passen bij crisisbeheersing. En daarvan profiteren de luchtmacht en daarmee de krijgmacht en onze bondgenoten tot op de dag van vandaag.

Drie van de vier AH-64D’s met personeel van het 302 Squadron op de flightline van het vliegveld Ambouli. In de winter is het er al vijftig graden. ’s Zomers komen er daar nog tien bij. Apaches hoeven niet in actie te komen om Nederlandse militairen in Eritrea te ontzetten.


REPORTAGE

Pathfinders trainen op AOCS Nieuw Milligen

Landmachtrealiteit op luchtmachtschool

Een C-130 landt op het door de pathfinders bewaakte vliegveld. Het prachtige beeld van de 3D-torensimulator zorgt voor een zeer realistisch beleving voor de luchtmobiele infanteristen.

Consoles van de luchtverkeersleiders omgetoverd tot een observatiepost in een bos, compleet met vogelgeluiden en - de geur van - struiken en dennenbomen. De state-of-the-art 3D-torensimulator op het Air Operations Control Station had dit najaar een compleet andere aanblik. Niet bedoeld voor militaire luchtverkeersleiders die hier normaliter hun opleiding en training krijgen. Want in de koepel van de School of Air Control trainde het Pathfinder-peloton van de 11de Luchtmobiele Brigade. Tekst: Arno Marchand | Foto’s: korporaal 1 Zadrach Salampessy


Langzaam zwelt het geluid van een landende C-130 aan en wordt het silhouet van het vliegtuig tussen de bomen door gezien steeds groter. Tot zover niets anders in de torensimulator die normaliter is ingericht als een echte verkeerstoren. Nu echter niet, want de aanblik van pathfinders die volledig omgehangen en bewapend liggen op de met camouflagenetten aangepaste consoles, doet vermoeden dat een compleet andere wereld is binnengestapt. En dat klopt eigenlijk ook wel. Nu trainen pathfinders hier hun specialisme: het verkennen en beveiligen van een Air Landing Zone (ALZ) of DropZone (DZ), zodat een hoofdmacht kan landen. ‘Ghost one, pop smoke’, roept een van de twee luchtmobiele infanteristen via een microfoontje tegen een collega, vertolkt door een instructeur die zich beneden in de centrale regieruimte bevindt. Op de horizon van de simulator verschijnt een groen rookpluimpje en even later achter de bomen een duo Chinooks, inclusief het kenmerkende ploppende geluid. Ondertussen meldt Ascott 223, de C-130, motorpro-

REPORTAGE

Luchtmacht- en landmachtinstructeurs geven vanuit de centrale regieruimte instructie en volgen op de tv-schermen aan de wand de verrichtingen van de mannen in de torensimulator.

blemen. Even later landt de Hercules met twee rokende motoren en vertrekken de helikopters alweer. Na een tweede C-130 - de medevac - en een C-17 zit dit scenario met verschillende noodsituaties erop. Samenwerken en innoveren Zo’n anderhalf jaar geleden kwam commandant van het Pathfinder-peloton kapitein Igor in contact met een luchtverkeersleider die vertelde over de mogelijkheden van de School of Air Control (SAC). ‘Commandant SAC majoor Hans de Ruijter liet me vervolgens de mogelijkheden van luchtmachtschool en -instructeurs zien, waarna we samen plannen zijn gaan maken. En deze pilot is een bijzonder goede training geworden.’ Het belang van pathfinders is al duidelijk sinds WO II, bijvoorbeeld tijdens operatie Market Garden. Sinds zeven jaar kent luchtmobiel dit specialisme toen kapitein Igor de opdracht kreeg een Pathfinderpeloton te formeren. ‘Opleiden en trainen doen we zeven van de tien keer in het buitenland. Deze Nederlandse torensimulator brengt ons zo dicht mogelijk bij de realiteit in het veld, en dat nota bene op een luchtmachtonderdeel. Niet eerder konden we dit soort scenario’s simuleren. Dit is voor mij hét voorbeeld van hoe je paars kunt denken en doen. Het is echt samenwerken en innoveren.’ Bewonderenswaardig Pathfinders doen dit werk zo’n driekwart van het jaar voor luchtmobiel. ‘Daarnaast zijn ze ook inzetbaar voor bijvoorbeeld mariniers, het Korps Commandotroepen of welke hoofdmacht dan ook die per parachute, vliegtuig of helikopter op een ALZ of DZ wil landen’, zegt Igor. ‘Wij zijn een faciliterende eenheid, maar geen luchtverkeersleiders. Wij zorgen voor de gegevens van een ALZ of DZ zodat daar het landingsplan kan worden uitgevoerd. Met diverse teams zorgen we dan voor een restricted ops zone, een gebied dat we vrij houden bijvoorbeeld van krombaanvuur zodat de actie vanuit de lucht veilig kan plaatsvinden.’ Volgens Igor is deze Tactical Aeronautical Station Operator of TASO-opleiding voor Defensie een goedkope manier van trainen. ‘De torensimulator is aanwezig en er hoeven geen vliegende middelen te worden ingezet. Wij hebben niet eerder op zo’n manier in een simulator kunnen trainen, zo dicht bij de realiteit. Alles wat we wilden is erin verwerkt en de SAC werkte zeer enthousiast mee. Moet je kijken hoe ze nu de aankleding hebben verzorgd! De wijze hoe hier door Nieuw Milligen en ons is samengewerkt en nog tijdens de cursus aanpassingen hebben doorgevoerd, vind ik bewonderenswaardig. Natuurlijk moeten er nog wat puntjes op de i. Het is een proef en nog niet uitontwikkeld, maar ik gok dat dit straks een verplichte trainingsmodule wordt. Ik kan in ieder geval niet anders dan er positief over zijn.’

Met voor zich de plattegrond van het vliegveld instrueert kapitein Igor de mannen die boven in de torensimulator liggen.

Met bestaande middelen niets nieuws maken ‘Een belangrijk uitgangspunt van de opleidingen binnen de School of Air Control is de aansluiting met de operationele werkvloer’, zegt commandant SAC majoor Hans de Ruijter. ‘Door het gebruik van realistische simulators voor zowel de luchtverkeers- als de gevechtsleiding, ontstaat er een geweldige kwaliteitsimpuls. Ondanks dat de ontwikkeling en aanschaf van simulators vrij kostbaar is, verdienen deze zichzelf terug. Het rendement kan echter worden verhoogd door de apparatuur ook voor andere trajecten te gebruiken dan waarvoor ze in eerste instantie zijn bedoeld. Dus met bestaande middelen niets nieuws maken. We onderzoeken nu de mogelijkheid om onze simulators en datanetwerken met die van externe instanties te koppeling. Binnen Defensie zijn we van oudsher gericht op ons eigen krijgsmachtdeel, maar wij vinden dat je breder moet kijken. Daarom staan wij positief tegenover initiatieven waarbij een beroep wordt gedaan op onze expertise op het gebied van Air Operations. Dit soort trajecten kan je nooit alleen; de samenwerking met de Pathfinders was dan ook zeer prettig en professioneel. Deze TASO-cursus is inmiddels ingepast in de opleidingscatalogus van de SAC.’


PERSONEEL

Van Weerden Poelman Fonds 65 jaar

24/7 financiële bijstand ‘Het fonds is zeker niet bejaard, sterker, de behoefte eraan lijkt in deze tijden groter dan ooit.’ Dat zei generaal-majoor bd Henny Melker, voorzitter van het Van Weerden Poelman Fonds op de reünie ter gelegenheid van het 65 jarig bestaan. Alle huidige en voormalige bestuursleden van het fonds waren op 29 september bij de reünie aanwezig.

Tekst: Bureau Luchtmachtcommunicatie | Foto: sergeant 1 Joyce Rutjes, AVDD

Vlieger Hendrik Van Weerden Poelman was zeer begaan met zijn medemens; hij stopte collega’s geld toe als ze krap bij kas zaten. In 1945 komt hij om het leven bij een auto-ongeluk. Twee jaar na zijn dood besluit de luchtmachtleiding een financieel steunfonds op te richten dat naar hem wordt vernoemd. In de tijd dat welvaart nog niet groot was, 1947, ziet het Van Weerden Poelman Fonds (VWPF) het levenslicht. Het fonds is er voor (ex-)luchtmachtmedewerkers en/of hun nabestaanden die in financiële nood zijn geraakt of voor een moeilijke financiële uitdaging staan. Zij kunnen aankloppen en een verzoek tot financiële ondersteuning indienen bij de onderdeelsvertegenwoordiger van het fonds (zie kader). Daarna wordt de aanvraag besproken in het bestuur. Hierbij moet wel worden aangetekend dat het VWPF het laatste redmiddel is; een aanvraag heeft pas kans van slagen als het pad van de schuldhulpverlening en/of gemeentelijke kredietbank of zorgverzekeraar (zie voorbeeld) niets heeft opgeleverd. Vaak kan het fonds uitkomst bieden en worden met lage renteleningen de problemen opgelost. Melker: ‘We schelden de schuld niet kwijt, maar lossen af bij de schuldeiser? Vanaf dat moment heeft een persoon alleen nog met het VWPF te maken. Dat alleen al geeft rust in een huishouden en dat is heel veel waard. Mensen kunnen verder gaan met leven en ondertussen lossen ze hun schuld af op een manier die haalbaar is. We zijn er trouwens voor actief dienenden, postactieven en veteranen van de luchtmacht en/of hun partners als de (oud-) medewerker is overleden.’ Laagdrempelig Regelmatig wordt er een beroep gedaan op het fonds, dat geheel onafhankelijk is. Er bestaat geen vaste band met Defensie. ‘Maar er is ruimte om meer mensen te helpen’, geeft Melker aan. ‘We


Tijdens het 65-jarig jubileum werd het fonds verrast met een donatie. De oud-Soesterbergers gaven een cheque ter waarde van € 2500,-. Voorzitter Melker (l.) kreeg de cheque overhandigd uit handen van meivlieger eerste luitenant bd Hans Hellendoorn, oud-waarnemer/boordschutter van de Fokker C.V.

zijn met name bij jonge militairen niet zo bekend en dat is jammer. Omdat ze ons niet kennen, zoeken ze ook niet naar de onderdeelsvertegenwoordiger. In de praktijk merken we dat we erg laat in beeld komen. We hadden bij eerdere inschakeling in een hoop gevallen veel leed kunnen voorkomen. Naamsbekendheid is daarom cruciaal. Voor de rest zijn we erg laagdrempelig. Het fonds is springlevend en beschikbaar voor wie het nodig heeft. We zijn 24/7 bereikbaar en kunnen heel snel de regie overnemen. Dat is de kracht van het fonds.’

PERSONEEL

Hoe is het fonds bereikbaar? Op elk CLSK-onderdeel en enkele andere defensie-onderdelen is een vertegenwoordiger van het Van Weerden Poelmanfonds.

mogelijk

Air Operations Control Station Nieuw Milligen OVT kapitein A.F.L.J. Veurman bc, P&O | [email protected] Defensie Helikopter Commando OVT mevrouw Steinmetz-Gerrits, P&O | [email protected] Defensie Materieel Organisatie OVT kapitein A.D. van den Hoek, P&O | [email protected] DCIOD OVT kapitein R.J. Reeb, [email protected] KMSL vliegbasis Woensdrecht OVT majoor R.G.M. van Eerden, P&O | [email protected] Logistiek Centrum Woensdrecht OVT mevrouw J.M.P. Snoek, P&O | [email protected] Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando OVT kapitein E.A.J. Hoogendijk, P&O | [email protected] Staf Commando Luchtstrijdkrachten OVT majoor M.J.P. Verhulst, P&O | [email protected] Vliegbasis Eindhoven OVT kapitein M. Verhelst bc, RFCC | [email protected] Vliegbasis Leeuwarden OVT majoor J.M. Verbeek, P&O | [email protected] Vliegbasis Volkel OVT eerste luitenant C.J.G. Winters, 901 Squadron | [email protected]

Praktijkvoorbeeld

Hoe komt het Fonds aan gelden? Het VWPF heeft een vermogen van ongeveer € 650.000,00 belegd in aandelen en obligaties. Welke, dat is terug te vinden in het gepubliceerde Jaarverslag 2011 (zie KLu-pagina -> Service -> Welzijn -> Het Van Weerden Poelman Fonds -> Jaarverslag 2011). Verder komen er donaties binnen van de luchtmachtonderdelen die het fonds bezoekt. Commandanten hebben bijvoorbeeld de mogelijkheid een deel van het budget uit het Fonds Werk en Leefklimaat aan het VWPF te schenken. Ook de Stichting Gezamenlijke Militaire Fondsen geven jaarlijks een flinke donatie. Verder wordt er over de leningen (een geringe) rente betaald door cliënt.

Sergeant-majoor bd Alex Gouw werkte onder meer als geneeskundig verzorger en rij-instructeur bij de luchtmacht. In zijn laatste functie hielp voor DVVO bij de afhandeling van transporttoestellen in het buitenland. ‘Ik merkte op gegeven moment dat ik de mensen met wie ik zaken moest doen, moeilijk kon verstaan. Dat was zeker zo in ruimtes als een passagiersterminal. Na een gehoortest bleek dat ik voor beide oren een gehoortoestel nodig had. Maar aan een uitwendig toestel heb je niet zoveel als je voor je werk met gehoorbeschermers moet lopen; dat past niet goed. Er zijn inwendige gehoortoestellen op de markt, maar daaraan hangt een behoorlijk prijskaartje. De zorgverzekeraar vergoedde helaas niet. Daarop ben ik naar het Van Weerden Poelman Fonds gegaan met de vraag of zij iets voor me konden betekenen. Als mij een lening zou worden verstrekt, zou ik mijn gehele salaris de laatste twee jaren die ik nog bij de luchtmacht werkt, geheel moeten afdragen aan het fonds. Daarop besloot het bestuur mij het gehele bedrag te schenken. Tot de dag van vandaag ben ik het Van Weerden Poelman Fonds daar dankbaar voor.’


REPORTAGE

Land- en luchtmacht samen in de West

Compagnie op Met ruim twintig kilo aan uitrusting banen de militairen zich gestaag een weg door het heldere water. De mangrovebossen en vochtige hitte maken het verplaatsen in de baai extra zwaar. Zodra de MAGschutters bovenop de berg het eerste schot lossen, kan de opmars richting land beginnen. Het scenario omvat een aanval waarbij de ambassadeur gered moet worden. Tekst: kapitein Marlous de Ridder | Foto’s: Peter Bijpost, AVDD

De live firing tactical training op oefenterrein Wacawa op Curaçao is behoorlijk grensverleggend voor de militairen van de CLAS-compagnie in de West. Het is de eerste keer dat ze op het eiland in een dynamische setting met scherpe munitie mogen schieten. Nog een primeur: de compagnie is samengesteld uit landen luchtmachtpersoneel. ‘Deze eenheid zit wel tegen haar fysieke max aan’, oordeelt schietinstructeur sergeant-majoor der mariniers Danny Vlutters. Vanaf de berg heeft hij goed overzicht over de verplaatsing beneden hem. Vlutters, die de afgelopen drie jaar alle tien de landmachtcompagnieën zag langskomen, is verantwoordelijk voor de veiligheid op de baan. ‘De klimatologische omstandigheden zijn extreem zwaar. Afgezet tegen het feit dat dit geen infanteristen zijn, vragen we enorm veel van ze. Maar we willen een bepaald niveau zien, dus behandelen we ze ook als infanterie.’

De compagnie maakt zich klaar voor een amfibische mars, de fysieke training in het water.


REPORTAGE

Curaçao De ‘live firing tactical training’ op oefenterrein Wacawa is behoorlijk grensverleggend voor de militairen van de CLAS-compagnie in de West. Het is de eerste keer dat ze op Curaçao in een dynamische setting met scherpe munitie mogen schieten.

Integreren Een azuurblauwe zee en mooie stranden, maar ook zinderende hitte en afwijkend flora en fauna. Sinds eind juli is dit de dagelijkse werkelijkheid voor 101 militairen van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC). Niet eerder werd een ‘paars’ samenwerkingsverband van landmacht en luchtmacht naar Curaçao gestuurd. Voor het DGLC komt de tijdelijk tewerkstelling van vier maanden als geroepen. De pas opgerichte eenheid komt net uit een reorganisatie. Daarbij is de Groep Geleide Wapens van de Koninklijke Luchtmacht samengevoegd met het Commando Luchtdoelartillerie op de voormalige Luchtmachtbasis De Peel, nu Luitenant-generaal Bestkazerne geheten. De ‘West’ is een perfecte manier om het personeel te integreren. Verschil Voor de militairen die normaal met de Stinger-, Patriot- of AMRAAMluchtdoelraketten werken, is het infanterieoptreden behoorlijk wennen. Een intensief opwerktraject van zes maanden was daarom nodig om iedereen op niveau en gecertificeerd te krijgen. ‘Dat is lang in vergelijking met onze voorgangers’, beaamt compagniescommandant

Gabriëls: ‘Ik wilde zeker weten dat we er klaar voor waren en dat het moreel binnen de compagnie hoog was.’ Eenmaal goed en wel op het eiland wordt een strak achttienweeks programma afgewerkt. De trainingen zijn opgezet om optimaal invulling te geven aan de hoofdtaken (zie kader). De militairen bezoeken onder meer Bonaire voor het opdoen van situational awareness voor een eventuele ernstinzet in de toekomst, ondergaan diverse fysieke opdrachten in het water en leren hoe ze een licht vaartuig moeten in- en uitstijgen. De internationale eindoefening Très Kolós, eind november, vormt het sluitstuk voor de compagnie. ‘Je ziet de mensen groeien in hun nieuwe rol’, concludeert Gabriëls tevreden na drie maanden wonen en werken op het eiland. ‘Als er een beroep op ons wordt gedaan, staan we er met een uitstekend getrainde eenheid.’ Ook met de integratie zit het goed, meent hij. ‘We kunnen inmiddels onderling baretten wisselen zonder dat iemand het verschil ziet.’

‘Je moet hier goed kunnen switchen tussen werk en vrije tijd’ kapitein Ronald Gabriëls. ‘Het aanvangsniveau was echter zo verschillend. Sommigen waren jaren niet op bivak geweest zodat we terugmoesten naar het basis veldwerk. Voor de luchtmacht was het dubbel wennen. Basale zaken als de taakverdeling binnen een compagniesstaf waren voor de meesten nieuw.’ Wat volgt, zijn legio teambuildingsessies, veldoefeningen, oefening in het kader van nationale operaties, certificering tijdens de schietserie en een grensverleggende activiteit in Bad Reichenhall, een bergachtig oefengebied in Zuid-Duitsland waar landmachtmilitairen regelmatig een mentale training ondergaan.

De vochtige hitte en bepakking maken het verplaatsen in de baai extreem zwaar.


REPORTAGE ACHTERGROND GENRE

Na drie maanden wonen en werken op Curaçao zijn de luchtmachters gewend aan hun nieuwe rol. Drie van hen aan het woord over het werken en leven op een ‘vakantie-eiland’.

Het logo van het gecombineerde landen luchtmachtdetachement.

Sergeant Boaz Hardijzer Functie DGLC: crew chief patriotlancering Op Curaçao: groepscommandant ‘Het is een mooie en uitdagende periode. Als luchtmachter ging er een wereld voor me open. In het begin zag je een scheiding tussen de KL en KLu, maar al vrij snel in het opwerktraject trok iedereen naar elkaar toe. Eenmaal op Curaçao moest ik erg omschakelen vanwege de tropische warmte en het feit dat je 24/7 bij elkaar bent. Je moet hier kunnen switchen tussen werk en vrije tijd. Het blijft toch een vakantie-eiland. Natuurlijk doen er veel verhalen de ronde over de compagnie in de West zoals alleen maar vakantie en feest, maar vooroordelen hou je toch. Men post nou eenmaal niet een foto van een bivak op Facebook. Dat onze partner na twee maanden mocht overkomen, was natuurlijk top. Laten zien waar je werkt, is bepalend voor de beeldvorming van het thuisfront. Kijk, dat kan in Afghanistan weer niet. Al met al leer ik hier ontzettend veel. Zowel als groepscommandant en als mens. Ik denk zelfs na over een overstap naar de KL.’

Eén van de schietinstructeurs evalueert de uitvoering van de ‘live firing tactical training’. DE VLIEGENDE HOLLANDER 18

REPORTAGE

Zodra de MAG-schutters bovenop de berg het eerste schot lossen, kan de opmars richting land beginnen.

Eerste luitenant Nickjan Glastra Functie DGLC: Hoofd Bureau Training & Evaluatie Op Curaçao: pelotonscommandant ‘Je hebt hier te maken met twee uitersten. Van operationele setting naar “vakantie vieren” in het weekend. Voor zover ik kan inschatten, gaat iedereen daar goed mee om. Deze vier maanden ligt de nadruk op veldwerk en “groen” optreden. Een compleet andere tak van sport dan de luchtverdediging. In combinatie met het klimaat en het terrein zijn de oefeningen behoorlijk pittig. Gelukkig werpt het intensieve opwerktraject zijn vruchten af, want de skills en drills zitten er goed in. Je ziet de mensen groeien in hun nieuwe rol en dat is mooi. Van scheiding tussen landen luchtmacht is geen sprake meer. We moeten hetzelfde kunnen en verwachten dat ook van elkaar. Als pelotonscommandant ben ik behoorlijk in het diepe gegooid. Ik heb nu tien keer zoveel man onder me dan in Nederland. Een compleet nieuwe ervaring, maar wel één die ik nooit zou willen missen.’

Korporaal 1 Tim Kok Functie DGLC: korporaal CIS Maintenance, 800 Squadron Op Curaçao: verbindelaar ‘Zolang ik maar iets met techniek kan doen, ben ik in mijn element. Vanuit mijn functie doe ik regelmatig zaken met de S6 van het bootpeloton van de mariniers. Die samenwerking in combinatie met het terrein en klimaat, maken dit tot leerzame maanden. Aan het fysieke aspect hoefde ik niet echt te wennen, want ik sport uit mezelf al veel. Wat betreft leven en ontspanning is het hier prima vertoeven. Genoeg tijd om leuke dingen te doen in het weekend, want dan zijn we vrij.’

Daarom in de West Als één van de financiële maatregelen besluit Defensie in 2007 tot het opheffen van de 31ste Infanteriecompagnie van het Korps Mariniers op Curaçao. Een eenheid van de Koninklijke Landmacht zal in een viermaandelijks roulatieschema voor de vervanging zorgen. Op 24 augustus 2009 treedt de eerste compagnie officieel aan. Met de DGLC-compagnie levert de landmacht alweer de tiende rotatie aan de Commandant der Zeemacht in het Caribisch gebied. De compagnie is gestationeerd op marinebasis Parera op Curaçao. Hoofdtaak is territoriale verdediging van de eilanden behorende bij het Koninkrijk der Nederlanden. Daarnaast ondersteunt de eenheid de lokale autoriteiten door het verlenen van ‘zachte’ bijstand in

geval van orkaannoodhulp en ‘harde’ bijstand bij onder meer het zoeken naar vermiste personen. Naast deze operationele taken wordt de compagnie ingezet voor ceremoniële zoals Koninginnedag en de nationale dodenherdenking. Overigens is de luchtmacht al twee keer eerder op Curaçao gestationeerd. Van 1981 tot en met 2000 opereert het 336 Squadron hier met twee Fokker F.27 Maritime patrouillevliegtuigen. De luchtmacht neemt deze taak over van de Koninklijke Marine. Van begin 2005 tot en met eind 2007 neemt een detachement van het 334 Squadron met twee Fokker 60 MPA’s deze luchtverkenningstaak wederom over van de Marine Luchtvaartdienst. Inmiddels voert de kustwacht deze taken uit.


PERSONEEL

‘Defensie moeten verlaten, vraagt verwerkingstijd en kan enorm tegenvallen’

Overtollig, en dan? De reorganisatie nadert de personele vulling. Dat betekent dat binnen afzienbare tijd duidelijk wordt voor wie er straks wel en helaas geen plaats meer is binnen de organisatie. Dat laatste is voor de meesten van ons een schrikbeeld. Werk verliezen in een tijd waarin de banen niet voor het oprapen liggen, is een geen fijn vooruitzicht. Een aantal van onze collega’s overkwam het al. Hoe vergaat het hen? Hebben zij hun draai bijvoorbeeld al gevonden? Tekst: Bureau Luchtmachtcommunicatie

De langste tijd werkte majoor Clementine Buijs op vliegbasis Volkel op verschillende functies binnen Inlichtingen en Veiligheid. ‘Na de KMA in 1994 bij het 311 Squadron en de laatste jaren deed ik projectmatig werk voor de Staf CLSK in Breda. Medio vorig jaar, vlak voor de grote bezuinigingen, werd duidelijk dat de projectfunctie waarop ik zat niet werd verlengd na 2011. Ik had altijd

Clementine Buijs

Foto: uit eigen collectie

'Geen cultuur van feedback geven jammer, want je kan er zoveel van leren'


de wens om op enig moment het militaire bestaan te verruilen voor een burgerfunctie in Den Haag. Maar door de bezuinigingen ging eigenlijk alles op slot, en werd er niet meer aangenomen. Ik mocht als militair niet eens solliciteren op een burgerfunctie. De hoop die ik had, vervloog langzaam toen de contouren van de bezuinigingen duidelijker werden. Dat was de reden dat ik zelf koos voor een extern traject: definitief Defensie verlaten. Een andere baan heb ik nog niet gevonden, maar weet wel wat wil. Ik zoek nu naar organisaties die - ook - maatschappelijk verantwoord en betrokken bezig zijn, en waar ruimte is voor nieuwe ideeën en veranderingen. Maar het is moeilijk deze tijd; overal wordt er gekrompen

Ruud Lit

Foto: Koninklijke Luchtmacht

PERSONEEL

en eigen personeel eerst intern herplaatst. Wat handig is als je Defensie verlaat, is goed weten wat je sterke kanten zijn. Mijn ervaring was dat daaraan binnen Defensie niet veel aandacht wordt besteed, zeg maar gerust géén, in mijn geval. Want daarvoor was geen tijd. Daarnaast is de cultuur er niet naar om elkaar feedback te geven. Jammer, want je kunt daarvan zoveel leren en aan hebben. Ook als je niet in een Management Developmenttraject zit, is feedback van zowel leidinggevenden als collega’s noodzakelijk. Tot slot wil ik wel het belang van een informatieloket voor het SBK benadrukken. Ik begrijp dat we haalplicht hebben. Maar het is nu niet altijd duidelijk bij wie je moet zijn, zeker als je met vragen zit waarop niet zonder meer een antwoord is. De P&O-medewerkers van het loket moeten voor de duur van deze reorganisatie als taak erbij krijgen dat zíj de antwoorden in de P-organisatie opzoeken en níet de vragensteller. Dat voorkomt een hoop zoekwerk en onduidelijkheid, zeker als het gaat om interpretatie van de SBK-regelgeving, zoals die van toepassing is op jouw situatie. Defensie moeten verlaten terwijl je dat helemaal niet wilt vraag verwerkingstijd en dat kan enorm tegenvallen. Het is eigenlijk een vorm van een rouwproces. Ondanks dat ik zelf het verlaten van Defensie als een kans zag, heb ik toch ook moeite gehad om ineens richtingloos te zijn, niet meer betrokken bij iets en geen collega’s meer te zien. Van te voren denk je dat zal wel meevallen, maar je mist het echt!

Als medewerker van het Ministerie van Financiën waar Ruud Lit in 1978 begon, stapte hij na een paar jaar over naar de Koninklijke Marine. In 1986 ging hij als burgerambtenaar bij de Afdeling Financieel Beheer van de KLu aan de slag. ‘Eerst als verificateur, later als budgethouder. In 1993 stapte ik over naar de Sectie Interne Controle van de Directie Personeel KLu. In totaal heb ik 35 jaren bij de Rijksoverheid gewerkt. Ik ben sinds mei van dit jaar is mijn functie aangemerkt als knelpuntcategorie.

‘Ik kan mij voorstellen dat voor collega’s overtolligheid als een schok komt, zeker als je het niet hebt zien aankomen’ Eind september besloot ik om met ingang van 1 januari 2013 gebruik te maken van het Sociaal Beleidskader (SBK) 2012 en als externe herplaatser te worden aangemerkt. Ik heb nog geen andere baan maar wel concrete plannen die ik verder zal uitwerken met de bemiddelingsen begeleidingsorganisatie. Mijn voorkeur gaat uit naar een functie in de gezondheidszorg. Maar dat is een groot cluster, dus ik moet me nader oriënteren. Ik kan mij voorstellen dat voor collega’s overtolligheid als een schok komt, zeker als je het niet hebt zien aankomen. Ik heb uiteindelijk zelf besloten om de organisatie te verlaten en dat voelt anders dan wanneer je overtollig wordt. Ik zie mijn vertrek bij Defensie als een gelegenheid om nog aan iets anders te beginnen.’


Jan Eeltink

Foto: Koninklijke Luchtmacht

GENRE PERSONEEL

Foto: Arno Marchand

Peggy Heijl

In 2002 kwam sergeant-majoor Peggy Heijl op bij de Koninklijke Militaire School Luchtmacht vliegbasis Woensdrecht. Na haar opleiding begon zij als onderofficier bij de P&O back office, Bureau Rechtspositie en Organisatie. ‘Tijdens deze functie ging ik op uitzending naar het Liaison Observation Team in Livno in Bosnië.

'Niet bij de pakken neerzitten, maar er het beste van maken' In 2008 ben ik als beroepenvoorlichter in de regio BrabantOost/Limburg aan de slag gegaan voor de werving van nieuwe collega’s. In 2011 werd mijn functie geschrapt en kreeg ik code 4. Ik had toen de keuze: het SBK of maximaal achttien maanden neergeschut functioneren. Ik koos voor het SBK; ik zat vanaf 2004 in reorganisaties en wilde niet nog langer afwachten. Ik ben begonnen met een studie Maatschappelijk Werk & Dienstverlening op de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. Ik hoop na deze studie aan de slag te kunnen in de burgermaatschappij, maar heb nog geen zicht op een functie. Collega’s die hun baan verliezen moeten niet bij de pakken neerzitten, maar er het beste van maken zodat je je kansen op een nieuwe functie vergroot. Er is gelukkig meer dan Defensie alleen.’


Adjudant Jan Eeltink werkte ruim 28 jaar bij de luchtmacht. De eerste vijftien jaar bij de Actieve Luchtverdediging op de HAWK en de 40L70. Daarna kwam hij terecht de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie op onder meer Dongen, Eindhoven en Soesterberg. In 2008 werd bedrijfsanalist op de Luchtmachtbasis de Peel. ‘Op een gegeven moment merkte ik aardig reorganisatiemoe te worden van steeds naar weer bezuinigingen en daardoor reorganiseren. Het slokte veel tijd en energie op en leidde de aandacht van het eigenlijke werk af. Kortom, ik ging nadenken over de toekomst bij Defensie. In 2007 ben ik naast mijn werk bij Defensie begonnen met het opzetten van een organisatie voor kinderopvang. De zaken gingen goed en dat resulteerde in een tweede kinderdagverblijf. Ik had op gegeven moment twee banen naast elkaar; ik werkte vier dagen voor

'Op een gegeven moment merkte ik aardig reorganisatiemoe te worden' Defensie, later zelfs maar twintig uur en alle andere beschikbare tijd ging in mijn bedrijven zitten. Daarom besloot ik te stoppen met mijn werk bij Defensie en koos voor de overtolligheid. Het was geen gemakkelijke keuze. Ik heb lang getwijfeld, maar uiteindelijk de knoop doorgehakt. Tegen collega’s die nu overtolligheid boven het hoofd hangt, zeg ik: wacht niet af en grijp de kansen die zich voordoen. Als Defensiemedewerker kun je een heleboel. Ik heb in ieder geval veel geleerd en dat komt mij nu goed van pas. Maar ik zeg ook: het komt je allemaal niet aanwaaien. Je moet wel de handen uit de mouwen steken. Welke keus u ook maakt, volg uw hart en blijf geloven in uw eigen keuzes. Verder heb ik het CLSK wel verlaten, maar ik zal me altijd in blijven inzetten voor luchtmachters die advies nodig hebben, nu en in de toekomst. Ondanks de prima tijd die ik bij Defensie heb gehad, is de keuze om te stoppen voor mij toch de juiste geweest.

Mensen & Mutaties

JULI / AUGUSTUS

Bevorderingen militairen Kolonel Babusch SM - Afd TOV&WSGEBNDN EQMT Willems Em - HGIS DEFAT Brasilia Luitenant -Kolonel Jagt R van der - LW:322 SQN Swens CS - Sectie Plannen en Oefening Stratenus HM - LSK:SIE REGELG.&OVEREENKOMSTEN Schoonen PR - SIE TOV&WSGEBNDN EQMT SYSMGMT Groot J de - SIE HELI TYPEMGMT APACHE Brunsting R - LSK: PROJECT ORG LOOPBAANLINT Zeemeijer MEP - Sectie EAD/TMD Zuijlen B van - LSK:BUR ALG. ZAKEN & PROTOCOL Zeemeijer MEP - Sectie EAD/TMD Raggers KA - LSK:SIE AIR OPERAT. CONTROL Schipmölder PG - DHC:301 SQN Schmitz BMG - Sectie Reorganisaties Majoor Strien J van - EHV:GEREEDST.&ONDERH Duijne RE van - IFB OPL VS NOD TUCSON

Sergeant der eerste klasse Spronk P - EHV:CABIN ATTENDANT SIE Theunis SCA - DHC:300 G&O VLUCHT 1 Schoonderwoerd MRH - VKL:SIE PODDED SYSTEMS Drijfhout A - LW:SIE RIJSCHOOL Kamstra EA - LW:CIS MAINTENANCE Munster RC van - LW:SIE RIJSCHOOL Brake J te - IFB NCS NPC Vrande BRC van de - DHC:PH OPS KNT OPS INTELL Simmelink R - EHV:WC MECH GRNDSYSTN Duurtsema RY - VKL:PVE BRANDWEER Sergeant Knoops BHW - HPEL DGLC/HGP VTGN/2VTGN Graaf D de - VKL:SIE VLIEGVEIL. UITRUSTING Pol CJMM van - IFB EXT FIN HAW C-17 Ijzerman VL - LW:WE VLIEGT. ONDERHOUD Gelder B van - KMSL:WE ONDERHOUD Veltman JP - VKL:WE BASE MAINTENANCE F16 Boorsma A - AOCS:WERKCENTRUM RADAR Rijlaarsdam OW - KMSL:WE ONDERHOUD Dona SP - 800OSTSQN/CISELM/C2OST/MAINT Jacobs MAHA - 800OSTSQN/CISELM/OPS/BEHCRYPTO Korporaal der eerste klasse

Kapitein Stout GNC - Sie Arbeidsmarktcommunicatie Hamond B van - 802SQN/LOGPEL Hansen LAI - VKL:VLUCHT 4 312 Beereboom PW - LSKBOE:SPEER TESTEN O&T A&A Eerste luitenant Lagarde K - AOCS: OPERATIEN LVL SIE E Kleinendorst WE - AFD C3I SYSN SIE C2S&ISR Steen NGAM van der - EHV:SECTIE WERKPLAATSEN Bruggen AM van der - AOCS:OPERATIEN LVL SIE E Lam KM - LSK:SIE FINAN. ONDERSTEUNING Lugtenborg FA - LW:P&O ADVIES Verhoeff M - LCW:BUR HELI CHINOOK Termeer B - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL3 Kartodikromo V - JMG:AFD WEERDIENST Vermeulen MHJ - KMSL:PVE LUCHTVERKEERSLEIDING Flonk HT - Regio Kantoor Noord Bruggen AM van der - AOCS:OPERATIEN LVL SIE E Couwenberg TJF - 802SQN/1PATRIOTFU/3CREW Burgers MD - AOCS:OPS GL SIE D VLUCHT A Hensbergen WM van DHC:P&O ADVIES Weenk EAH - LW:SECTIE COMMUNICATIE Bolderheij LD - AOCS:P&O ADVIES Martens PJJ - EHV:P&O ADVIES Berg BPJT van den - VKL:P&O ADVIES Ritfeld GRG - KMSL:P&O ADVIES Tweede luitenant Dirks RD - EHV:PVE LUCHTVERKBEVEIL. Laagland Winder - FGTN EHV:PVE LUCHTVERKBEVEIL. Vaandrig Jonkheijm L - VKL:WE VLIEGTUIGMECHANICA Adjudant-onderofficier Lange HPM - DGLC/ST/SIE S6/BUR CIS Derr R - OPS PLG STR Onderdijk M - LCW:BMOS SIMN&OVR Lee EGT van der - EHV:VLUCHT 4 KDC-10 Molen D van der - IFB OPL VS NOD TUCSON Verkuijlen RJM - OTCLOG/ST/OTK/PO SPEER/IGP WSM

Varela ADJ - EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELING Jong CJ de - RVS Gebouw 150 Rijsbergen E van - RVS Gebouw 150 Schellekens R - Van Horne Kaz Verstegen T - VKL:SIE BRANDSTOFFEN Vosbeek JJM - 802SQN/3PATRIOTFU/2CREW Harmelen RAJ van - DHC:931 GRP B 651 OGRV Heukels KJJ - DHC:931 GRP A 651 OGRV Hamsvoord RJMF van der - KMSL:WC VOERTUIGTECHNIEK Hoekstra M - 802SQN/2PATRIOTFU/3CREW Schaeffer RAJ - DHC:931 GRP B 651 OGRV Doorn E van - 802SQN/3PATRIOTFU/1CREW

Gastel AAC van - NSE Geilenkirchen Kuijpers JHMAC - VKL:WE METAALBEWERKING Moes CGA - ACO:AOCC TBV GE/NL LEGERKORPS Sergeant-majoor Aarts THP - VKL:BUR OPERATIONELE ONDERST. Westra WK - AOCS:OPERATIEN LVL SIE E Wolsink JL - LCW:LOG O&D MATERIEELCONTROLE Sergeant der eerste klasse Vloet CTM - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Weijenberg BB - LCW:PE COMPO CL MOT&MODUL Sergeant Cuperus NI - DHC:301 G&O VLUCHT 4 Luling M van - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313 Spronsen LS van - DHC:930 WE ASSY EN MOTOREN Steenveldt KO van - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Korporaal der eerste klasse Belghiti AHM el - Verzamelarbeidsplaatsen Benthem SC - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL5 Bezooijen K van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Cano Zilarevic JA - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Hollander P - DHC:931 GRP C 671 OGRV HGL Maanen B van - VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD Nieuwlands JH - Lokale Beveiliging Soesterberg Stoelwinder M - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 312 Korporaal Wentink MR - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Korporaal Nijhuis M - DHC:931 CIS OPERATIONS Dijk JH - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323 Meenken M - EHV:CIS OPERATIONS

Bevorderingen burgerambtenaren

Ontslag burgerambtenaren Schaal 11 Norg E - LSK:BUR ALG. ZAKEN & PROTOCOL Verschoor L - LCW:AFD TECH SIE BDFVOST

Schaal 10 Vogel JM - LCW:LM BUR J&LVTGN MM&PC7

Schaal 8 Samson RS - LSK:SIE FINANIEEL ECON. ZAKEN

Schaal 8 Zanten M van - LCW:PE COMPO BUR PROD ENGR

Schaal 7 Hendrikx PM - DHC:7 KNT FMFT

Ontslag militairen

Schaal 5 Hirtum RAP van - LCW:PE COMPO CL MOT&MODUL Merkx PA - DHC:930 WE ASSY EN MOTOREN

Majoor Busser GJ - LW:PVE LINE MAINTENANCE 920 Snieders S - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE Kapitein Es E van - AOCS:OPERATIEN LVL SIE E Schippers RCG - DHC:299 BUR VOORSCHR&DOC Tilburg JM van - LCW:BUR PERS ONTW&OST Velde J van der - LW:BUR BEDR.VOERING/INFOVOORZ.

Overplaatsingen Faessen SM - naar Commando Landstrijdkrachten Hoorn L van den - naar Commando Landstrijdkrachten Buijks AAA - naar Commando Zeestrijdkrachten

Militair naar burger Sturm GS

Eerste luitenant Bentvelzen JAE - DHC:300 OPS VLUCHT 3 Breugelmans CPJ - KMSL:STAFBUREAU ADJUDANT Scheeres E - AOCS:COMMANDANT Vossen AWP - LSK:BUREAU VEILIGHEID

AUGUSTUS

Bevorderingen militairen Commodore

Sergeant-majoor Slingerland R - 107ASBT/TARC Tieman FME - KMSL:VG CIS Haaren R van - LCW:LOG O&D MATERIEELCONTROLE Vriese MK - DGLC/ST/SIE S6/BUR IBEV Filippini WWA - 106INLNESK/INTELSPTPEL/IMINTGP Grijs B de - LW:WE AVIONICATECHNIEK Bakker RJA - LCW:PE ON EQMT CL HELIKOPTERS

Adjudant-onderofficier

Tweede luitenant Pieternella JAI - AOCS:CIS MAINTENANCE Vaandrig Aig-Ojehomon ANEMC - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Zomer RC - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO

Luyt JD - LSK:DIRECTIE OPERATIES Westerbeek JW - DHC Schevenhoven E - LSK:DIR. MATERIEEL LOGISTIEK Kolonel Ras HW - AOCS:COMMANDANT Verhaaf GG - LW: COMMANDANT


AUGUSTUS

Luitenant -Kolonel Rijn J van - DIVI/KCEN Dalloyaux CHMV - LSK:SIE OPERATIES Verbeek AJM - LCW:ACCTMGMT SIE PGOS Laat HHG de - LSK:SIE PLATFORM ONDERSTEUN. Egmond IM van - VKL:313 SQN Majoor Schols GMF - LW:PVE OPS 323 Woerden GB van - LW:VLUCHT 3 323 Boesenkool EF - Directie Operaties Slik HGG van der - EODD/GRONDGEBONDEN EODCIE Noorlander CJA - Auditprogramma’s Kapitein Friggen MP - LSK:SIE OPERAT. ONDERSTEUNING Vledder P - Sectie Communicatie Operaties Velzeboer JC - LSK:SIE REGELG.&OVEREENKOMSTEN Vledder P - Sectie Communicatie Operaties Roelevink LH - AFD C3I SYSN SIE C2S&ISR Hooiveld LTA - DHC:301 OPS VLUCHT 5

Statucki FAE - DHC:301 G&O VLUCHT 3 Snoeren EJHC - LCW:PE ON EQMT CL BERGING Diepeveen IH - LCW:PE ON EQMT CL HELIKOPTERS Muileboom D - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323 Out M - DHC:860 G&O BVP 05 BOORD Leising M - LSK:BOPZ Visser ML - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323 Korstanje RM - DHC:301 G&O VLUCHT 4 Klazen J - LCW:PE ON EQMT CL HELIKOPTERS Wiemer S - VKL:WE VLIEGTUIGONDERHOUD Hal K van - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313 Groot DLAF de - LCW:PE ON EQMT CL HELIKOPTERS Bos L - LCW:PE ON EQMT CL J&LVTGN Slikker J - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313 Meekel BA - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 312 Mulder R - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 322 Sergeant Spoormaker PB - LW:GEV GRP C 631 OGRV HGL Kramer K - LW:SIE VOERTUIGONDERHOUD Oosterhout M van - DHC:931 PVE BRANDWEER Plantinga R - LW:SIE VOERTUIGONDERHOUD Korporaal der eerste klasse

Eerste luitenant Heumen JWM van - IFB OPL VS NOD SHEPPARD Schuurman JBJ - KMSL:VG NH-90 Vink R - KMSL:SIE LOKALE VERWERVING Kops GH - LCW:LM BUR DV_ANL&LOG GEGBEH Kruijsen GP - AOCS:OPERATIEN LVL SIE A Galama MS - LW:RESSORT PCO Unen CH van - LW:VLUCHT 2 323 Westerbeek van Eerten SJ - DHC:301 OPS VLUCHT 3 Bakker J de - VKL:313 SQN Perdaen LJ - DHC:301 OPS VLUCHT 1 Hoof LS van - VKL:VLUCHT 3 312 Nierop M - LCW:LOG FD BUR ONTV_OPSL&DISTR Wouters MJH - AOCS:ME OPSLAG & DISTRIBUTIE Bos BC van den - DHC:301 G&O COGP Dekker J - JMG:AFD WEERDIENST Schraven M - DHC:930 WE BASE CHINOOK Adjudant-onderofficier Croonenberg RTAM - 802SQN/1PATRIOTFU/TR&EVAL Tieman RWF - DGLC/ST/SIE S2/BUR GI Roelofse R - DGLC/ST/SIE S2/BUR CBRN Kramers FJ - 106INLNESK/INTELSPTPEL/IMINTGP

Alting JB - DHC:932 WE LOG OPSLAG POLCA Kowalski DOA - LSKBOE:DRUMFANFARE Smits R - EHV:AFDELING BRANDSTOFFEN Schoggers RHG - EHV:AFDELING BRANDSTOFFEN Emons NAC - LSKBOE:DRUMFANFARE Sewgobind VV - DHC:301 G&O VLUCHT 2

Huskes WJMA - VKL:SIE MUNITIE OPSLAG

Sergeant-majoor Doesburg JHC - LCW:AFD TECH PE ON EQMT Giesen MPW - VKL:WBE BASE MAINENANCE Jager N - Bewaking Leeuwarden Schaafsma H - LW:BURO PERS ONTW OPL&OST Straten TLJ van der - EHV:940 LOG & ONDERHOUD SQN Sergeant der eerste klasse Alphen TMP van - VKL:LOGISTIEK SQUADRON Derks R - LW:PVE VLIEGDIENST Foederer HJF - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENT Haarsma K - LW:PLANNINGSCELL LOG Jong BB de - LW:SIE WAPENTECHN Lang AJ de - AOCS:WERKCENTRUM EMGS Scheers GPJ - DHC:930 ON COGP Verhesen MP - DHC:930 WE WAPENTECHNIEK Sergeant Klerks J DHC:930 - WE NDSTRM LCHTBEH MEGU Langenberg KJW van de - EHV:WC MECH GRNDSYSTN Korporaal der eerste klasse

Korporaal Schoonenberg JMM - VKL:SIE VOERTUIGONDERHOUD Diepeveen E - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENT Bevorderingen burgerambtenaren Schaal 9 Dooremaal FA van - LCW:BUR HELI NH90 Schaal 6 Westerlaken MJ - LCW:PE ON EQMT BDFBUR Ligt RLM - LCW:PE GSM CL SYSINTEGR Ontslag militairen Luitenant -Kolonel

Sergeant-majoor

Ubben JMG - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Vankan JWJ - EHV:940 LOG & ONDERHOUD SQN Weele L ter - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Weersch HJM van - Regio Zuid Wolterink BD - AOCS:ME OPSLAG & DISTRIBUTIE

Schmieman S - Commandogroep Pdgrp Wegverv Scholts J - DIR P&V TDL SIE ACCOUNTMGMT&OS Wilk HGM van der - IFB OO EAG

Elfrink JBM - IFB NCS CAOC2 Hagendoorn MC - LW:REGIO MATERIEEL VOORZ TNOO Mennen JM - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Reichwein FP - LSK:BUR COMMANDANT LSK Rogier DA - LW:PVE VLIEGDIENST Weide JK van der - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4 Çetin S - Bewaking Nieuw Milligen Korporaal Benschop D - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Tadema L - LSKBOE:OPL NLDA LANG MODEL MWO Soldaat der eerste klasse Portes Alberto KE - DHC:931 GRP B 651 OGRV Soldaat der tweede klasse Rubens MPV - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Sergeant der eerste klasse Klasens JCMS - KMSL:OA AMO Ewijk RGJ van - EHV:VLUCHT-2 Termont T - EHV:ONDERHOUD EN BEHEER Ploeg P van der - DHC:930 WE BASE APACHE Hendrix PJC - EHV:SMV OPS Ermens JAJM - DHC:931 PVE LVL Jansen AR - KMSL:PVE LOGISTIEK Belzen C van - KMSL:AFD OPSLAG Preijer B - EHV:BEVO LUTRA Kock RR de - LSK:BURO PERS ONTW OPL&OST Bello A - DHC:300 OPS AL-lll VLUCHT Kruithof J - DHC:298 G&O VLUCHT 2 Rooij AJD de - DHC:298 G&O VLUCHT 5 Beers EH van - DHC:298 G&O VLUCHT 4 Faber JH - DHC:300 G&O VLUCHT 1 Kuijt M - DHC:930 WE BASE COUGAR Reijmer K - DHC:298 G&O VLUCHT 3 Hennipman A - DHC:930 WE BASE CHINOOK Vermeer HA - DHC:298 G&O VLUCHT 2 Hoekman K - DHC:298 G&O VLUCHT 1 Vörgers MA - DHC:298 G&O VLUCHT 3 Dalen M van - DHC:930 WE BASE CHINOOK Haak W van den - DHC:298 G&O VLUCHT 5 Derix RJA - DHC:298 G&O VLUCHT 2 Boschma B - DHC:303 G&O Meeusen L - DHC:930 WE BASE CHINOOK Swinkels MPW - VKL:SIE VLIEGVEIL. UITRUSTING Schmitz J - DHC:930 WE BASE CHINOOK Beijaard JDB - AOCS:OPERATIEN LVL SIE A Widt MGJ de - DHC:930 WE BASE CHINOOK Emden MA van - EHV:DOCK 3 KDC-10 Korsten MH - EHV:DOCK 3 C-130 Mascini BJ - DHC:301 G&O VLUCHT 2 Monster SC - DHC:300 G&O VLUCHT 3


Majoor Beek MAJCM van - LCW:LOG CENTR WOENSDRECHT Huge P - Afdeling Roozendaal ML - LSK:P&O ADVIES Waal TS van der - IFB NCS JWC Kapitein Bas PGC - SIE TOV&WSGEBNDN EQMT TYPEMGMT Heerebeek FJM van - VKL:GZHC VLIEGBASIS VOLKEL Heijer HP den - GPZ: HGZ: GCDG: GHC KLU Verkerk R - LSK:DIR PERSONEEL&ORGANISATIE Eerste luitenant Boer JAAS de - LW:SQN STAFBUR 322 Heeswijk JM van - VKL:SQN STAFBUREAU 312 Vaandrig Ebbinge R - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Meijer R - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Rooijackers LCM - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO Adjudant-onderofficier Driessen JE - EHV:336 SQN Dun JHAM van - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW Groenendijk G - VKL:STAF VKAM Kampen RJ - DBGS/AFD LOG/PE DUO/CL DEP Otterspeer PB - AOCS:CHEF STAF Puts HMG - VKL:OPERATIECENTRUM LOG Scheffer FE - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW

Ontslag burgerambtenaren Schaal 10 Bakker J - LSK:SIE FINANIEEL ECON. ZAKEN Schaal 9 Noordergraaf A - LSK:SIE FINAN. ONDERSTEUNING Rawlins CR - LCW:LM BUR DV_ANL&LOG GEGBEH Schaal 8 Ciliacus AMA - LSKBOE:AFD PUBLIEK MLM Martens MF - LSKBOE:AFD PUBLIEK MLM Pieterse ER - DHC:930 WE BASE CHINOOK Schaal 6 Maas SAG - LCW:LOG SIE VERWV Schaal 5 Ibrahim S - KMSL:RESSORT LEERLINGEN Overplaatsingen Visser AJ van de - naar Commando Landstrijdkrachten OW Raus BA - naar Koninklijke Marechaussee Scheidt H - naar Commando Landstrijdkrachten Dasselaar J van - naar Commando Zeestrijdkrachten Proctor AD - Commando Landstrijdkrachten Militair naar burger Krijger RA de

LEES- EN KIJKWIJZER

GENRE

Nog één verhaaltje dan De aanblik van ‘Nog één verhaaltje dan’ doet vermoeden dat er wederom een boek vol luchtvaartcartoons is verschenen, maar schijn bedriegt. In de pocketuitgave deze keer waargebeurde luchtvaartverhalen en anekdotes allemaal gerelateerd aan zowel de militaire als burgerluchtvaart. Die kunnen inderdaad vol zitten met humor, maar net zo goed met spanning of een onverwachte wending. Samensteller Jan Algera (oudtechnicus KLu en jarenlang commentator bij de KLu Open Dagen) bundelde liefst 195 verhalen van 31 schrijvers die allemaal ‘iets’ hebben met luchtvaart. De meeste verhalen zijn voorzien van één (of meer) foto(’s) of tekening (cartoon), alles in zwart-wit. Interessant. (A.M.) ‘Nog één verhaaltje dan’ met ISBN 9789490008109, is samengesteld door Jan Algera en uitgegeven door Martin Leeuwis Publications in Vlijmen. De softback op formaat 15 x 21 cm telt 222 pagina’s voorzien van Nederlandse tekst. Het boekje kost €14,95 en is verkrijgbaar bij diverse (luchtvaart-)boekwinkels en via www.luchtvaartverhalen.nl. Kijk voor meer info ook op www.humor.aero.

Luchtvaart 2013 Al 37 jaar lang verschijnt het (jaarboek van de) Luchtvaart, de laatste jaren onder redactie van Ruud Vos. De opzet is steeds dezelfde: in vogelvlucht vliegt het door twaalf maanden luchtvaartontwikkeling. Voor de militair geïnteresseerde lezer zijn een paar hoofdstukken interessant. ‘Nieuwe vliegtuigen’, ‘Ontwikkeling helikopters’ en natuurlijk ‘Militaire luchtvaart’. Daarin aandacht voor onder andere de AgustaWestland AW159 Wildcat, de Airbus A330MRTT en A400 Atlas, 84 bestelde F-15SA’s voor Saoedi-Arabië, de inmiddels al vijftig jaar ‘oude’ CH-47 Chinook, uiteraard de eerste voor Nederland bestemde F-35A en de laatst afgeleverde F-22A Raptor. Ook de ontwikkelingen in de Rusland zoals de Kamov Aligator passeren de revue. Opmerkelijk is het ontbreken van de ontwikkelingen in China die het afgelopen jaar echt niet stil stonden, bijvoorbeeld met de J-20. Bij ‘Ontwikkelingen Nederland’ onder meer de heropende Aviodrome, de Fokker 50’s van het 334 Squadron die nu buiten dienst staan op Lelystad en het uitfaseren van de Lynx. Een handzaam boekje waarin heel veel onderwerpen even kort worden aangestipt, maar niet teveel details moeten worden verwacht. (A.M.) ‘Luchtvaart 2013’ met ISBN 9789060133804 is samengesteld door Ruud Vos en uitgegeven door uitgeverij De Alk. De softback op formaat 15 x 22 cm telt 208 pagina’s met honderden afbeeldingen in full color en kost € 17,90. Kijk voor meer informatie op www.alk.nl.

Oefening ‘Cupola’ - 25, 26, 27 augustus 1950, vliegbasis Twenthe In Oefening Cupola een beeld van de eerste grootschalige internationale oefening begin jaren vijftig. Het boekje bestaat hoofdzakelijk uit foto’s met slechts kleine teksten in twee talen. Het boekje heeft echter twee leeskanten: de Nederlandse beslaat tweederde, en de Engelse (even omkeren) eenderde van de niet genummerde pagina’s. Het eerste deel is hoofdzakelijk voorzien van Nederlandse Meteors, maar ook Spitfires en de luchtverkeersleiding, de ‘andere kant’ voornamelijk Britse Meteors. De basis van deze publicatie vormt een boek met opnames van de Fotodienst Twenthe. Het geeft een mooi beeld van de Western Union Air Defence Exercise Cupola die destijds gehouden werd op - let wel - vrijdag, zaterdag en zondag. De binnenzijden van de omslag zijn gevuld met negen kleurenprofielen van Britse en Nederlandse Meteors, Spitfires en een Oxford. (A.M.) ‘Oefening ‘Cupola’ ‘met ISBN/EAN 9789490092047 is samengesteld door Luuk Boerman en uitgegeven door (zijn) Dutch Profile Publications. De softback op formaat 20 x 20 cm telt 56 pagina’s met zo’n zeventig zwart-wit foto’s en is in een beperkte oplage van vierhonderd stuks verkrijgbaar voor €15,95 (inclusief verzendkosten). Bestellen kan door het bedrag over te maken op 892710551 (bank) of 3127421 (giro) van L.H. Boerman in Zwammerdam onder vermelding van Cupola. Vragen? Stel ze op [email protected] of surf naar www.dutchprofile.nl.


GENRE

LEES- EN KIJKWIJZER I want to fly Een tweede publicatie van Martin Leeuwis is ‘I want to fly’, een publicatie met 350 cartoons over het eendje Ding Duck. Ondanks vijfduizend vlieglessen kan het beestje nog steeds niet vliegen… De Australische tekenaar Gary Clark publiceert deze strip al jaren in diverse kranten. In deze pocket komen alle aspecten van de vlieger- en verkeerslopleiding aan bod, maar dan gezien vanuit het perspectief van, inderdaad, een eend. Met name omdat het om één stripfiguur gaat, leest het als een doorlopend - en daardoor rustig - stripverhaal. Leuk. (A.M.)

‘I want to fly’ met ISBN 9789490008123, is geschreven door Gary Clark en uitgegeven door Martin Leeuwis Publications in Vlijmen. De softback op formaat 15 x 22 cm telt 160 pagina’s voorzien van cartoons in full color en Engelse tekst. Het boekje kost €14,50 en is verkrijgbaar bij diverse (luchtvaart-)boekwinkels en via www. dingduckbook.info. Dan is de prijs zelfs inclusief verzendkosten.

In dienst van hun naaste - Hulp aan Amerikaanse Piloten in de Tweede Wereldoorlog Boeken over WO II blijven verschijnen. En dat is maar goed ook, want nog steeds zijn er onderwerpen niet of in geringe mate behandeld. Zo ook de verhalen over pilotenhelpers, Nederlanders die zich ontfermden over geallieerde vliegtuigbemanningsleden die het vege lijf hadden gered uit hun getroffen bommenwerper. Dit boek handelt over twee van hen, Joke Folmer en Bert Poels. Zij hielp liefst 320 bemanningsleden op de zogenoemde pilotenlijn, hij runde met anderen het verzorgings- en opvangcentrum op de zogeheten Zwarte Plak. Daarvandaan werden de Amerikanen, want daarover handelt dit boek, de grens over gesmokkeld. De lotgevallen van tientallen van hen staan beschreven in dit boek. Geen nieuwe publicatie overigens, maar een geheel herziene en uitgebreide uitgave van de titel van auteur Bart Rijnhout uit 1980 (met toen als ondertitel: een stuk pilotenhulp in de Tweede Wereldoorlog). Een spannend boek dat een non-fictief beeld neerzet van wat in de jaren 40-45 in Nederland plaatsvond en waarbij vele levens gemoeid waren. Mede door de veelheid foto’s - niet altijd de beste kwaliteit maar veelal wel direct betrekking hebbend op de beschreven bemanningen - is het boek zeer de moeite waard. (A.M.)

‘In dienst van hun naaste - Hulp aan Amerikaanse Piloten in de Tweede Wereldoorlog’ met ISBN 9789086161393 is geschreven door Bart. M. Rijnhout en uitgegeven door Violaero, onderdeel van Lanasta in Emmen. De hardback op formaat 22 x 28 cm telt 208 pagina’s, honderden foto’s en afbeeldingen in zwart-wit, en in kleur diverse afbeeldingen en één foto, een bijzondere. Het boek kost € 34,95. Kijk voor meer informatie over dit en andere luchtvaartboeken zeker op www.lanasta.com.

D-Day - The great crusade Een beetje vreemde eend in de luchtvaart lees- en kijkwijzer is D-Day. Onmiskenbaar de grootste geallieerde landingsoperatie aller tijden, waarbij ook het aspect militaire luchtvaart een belangrijke rol speelde. In deze DVD echter in zeer geringe mate, maar het is een mooi document. Het vertelt het verhaal van operatie Overlord van de eerste ochtend op het invasiestrand van Omaha Beach tot de laatste dagen van zware strijd bij Falaise, twaalf weken later. Het verhaal wordt verteld vanuit de betrokken personen zelf; Amerikaanse en Duitse militairen, maar ook Franse burgers, veelal geciteerd vanuit dagboeken, brieven maar ook door privé filmpjes. Dat zorgt voor een emotioneel en indringend beeld van hoe zij het hebben meegemaakt en ermee omgingen. Dit alles zonder een vele minuten durende reconstructie van de slachting op het noord-Franse strand à la Saving Private Ryan, al komen beelden daarvan er natuurlijk wel in voor. (A.M.) ‘D-Day - The great crusade’ is samengesteld en uitgegeven door DiscoveryChannel. De speelduur van de DVD die € 14,99 kost, is ongeveer 100 minuten, met Engels gesproken tekst en Nederlandse ondertiteling. Het is te bestellen in de webshop van DiscoveryChannel. Daarin staan overigens nog meer artikelen gerelateerd aan dit onderwerp. Kijk daarvoor op www.discoverymediashop.nl


JO U R NA A L VRAGEN AAN - BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER? Mail naar [email protected]. Grote fotobestanden bij voorkeur naar [email protected]. Deadline: iedere eerste maandag van de maand.

Betaaldata salarissen

In 2013 wordt het salaris uiterlijk bijgeschreven op de eerstvolgende werkdag na 24 januari, 22 februari, 22 maart, 24 april, 24 mei (inclusief vakantiegeld), 24 juni, 24 juli, 23 augustus, 24 september, 24 oktober, 22 november (inclusief eindejaarsuitkering) en 20 december. Meer informatie is verkrijgbaar bij het Dienstencentrum Human Resources (DCHR) via de startpagina P&O-selfservice, of telefonisch op *06-733 of 0800-2255733 (vanuit het buitenland (+31-70-414 33 00), bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 12.00 uur.

Verschijning de Vliegende Hollander in 2012 en 2013 In de vorige uitgave is het al vermeld: door vertraging in de aanlevering van kopij voor de Vliegende Hollander helaas niet mogelijk aan de standaard verschijning van één nummer per maand te voldoen. Om die reden is het novembernummer met dat van december gecombineerd. Daarmee is de vertraging in 2012 ingelopen. In 2013 verschijnt de Vliegende Hollander het eerste half jaar nog in de gebruikelijke vorm op papier - steeds aan het eind van de maand. Het voornemen van het Ministerie van Defensie is om rond de zomer alle defensiemaandbladen te laten omschakelen naar een digitale uitgave. Meer informatie over (de verzending van) dit e-zine is de komende maanden te lezen in de gedrukte uitgaven.

ADRESWIJZIGINGEN: ZIE COLOFON OP PAGINA 31

Prins van Oranje vliegt in Apache

Herdenking slag bij El Alamein

Kroonprins Willem-Alexander maakte op 13 november een Close Air Support (CAS)-missie mee in een Apache samen met een instructeur van het Defensie Helikopter. Bij CAS ondersteunen vliegers van jachtvliegtuigen of gevechtshelikopters grondtroepen die van dichtbij onder vuur liggen. De prins vloog naar een plek waar het toestel gesimuleerd vuursteun leverde aan grondeenheden. Een Forward Air Controller leidde hem naar het doel.Tijdens het werkbezoek sprak de prins op de vliegbasis met het personeel van het 301 Squadron over de intensieve samenwerking tussen grond- en luchtpersoneel. Voor de vlucht ontmoette hij technici en andere specialisten die de Apache gereed stelden. Foto: AVDD

Dit najaar vond de zeventigste herdenking van de slag bij El Alamein plaats. Bij de veldslag in Egypte sneuvelden liefst 35.000 man: Britten, Duitsers, Italianen Grieken, Polen, Indiërs, Nieuw Zeelanders en Australiërs. Vanuit vrijwel alle landen kwamen hoogwaardigheidsbekleders op deze herdenking af, met name omdat nog slechts een enkele veteranen hierbij aanwezig kon zijn. Van alle betrokken nationaliteiten was er minimaal één, met een gemiddelde leeftijd van 91 jaar. De Indiase Defensie attachee verzocht zijn Nederlandse collega luitenant-kolonel Paul van Harten een krans te leggen bij de Indiase oorlogsgraven, hoofdzakelijk gesneuvelden uit de Ghurka regimenten. Foto: via Paul van Harten


JOURNAAL

Beëdiging KMSL in Bergen op Zoom

Ruim negentig militairen van de Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL) vliegbasis Woensdrecht zijn op 16 november beëdigd op de Grote Markt in Bergen op Zoom. Deze bijzondere gebeurtenis waarop veel publiek afkwam, vond voor het eerst sinds het bestaan van de vliegbasis in het openbaar plaats. Commandant vliegbasis kolonel Johan de Jongh nam onder grote publieke belangstelling bij de militairen de eed of de belofte af op het Vaandel van de Koninklijke Luchtmacht. Het is een bijna twee eeuwen oud gebruik dat officieren de eed afleggen. Het gebruik heeft door de jaren heen haar waarde weten te behouden. Bergen op Zoom heeft een rijk militair verleden. De keuze voor deze bijzondere plechtigheid komt voort uit het feit dat Bergen op Zoom dit jaar acht eeuwen bestaat en daarnaast vijfhonderd jaar een garnizoensfunctie kent. De muzikale omlijsting tijdens deze ceremonie werd verzorgd door de kapel van de Koninklijke Luchtmacht. Vier PC-7’s van het 131 Elementaire Militaire Vlieger Opleiding Squadron verzorgde een fly pass over het centrum van de stad. Foto: Jan Schram, AVDD

Minister ontvangt petitie ‘Handen af van Defensie’ Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert nam op 3 december de petitie ‘Handen af van Defensie’ in ontvangst. Het initiatief is volgens haar een krachtig signaal dat velen het belang inzien van de krijgsmacht voor Nederland. ‘Defensie doet er toe. Handelsland Nederland heeft een fitte krijgsmacht nodig en kan niet zonder een sterke krijgsmacht.’ De petitie en de opgehaalde handtekeningen werden de minister overhandigd namens de Gemeenschappelijk Officiersverenigingen (GOV) door kapiteinluitenant-ter-zee Marc de Natris en brigadegeneraal b.d. Ruud Vermeulen. Volgens hem staan de ondertekenaars voor de grote groep bezorgde Nederlanders die het belang zien van Defensie voor stabiliteit in de wereld en de nationale veiligheid. Ook een groot aantal hoge officieren in actieve dienst heeft getekend. Dat kader onthoudt zich normaal van commentaar op het politieke beleid, dat de ernst van de situatie volgens de initiatiefnemers onderstreept. De Natris: ‘Na 22 jaar van bezuinigen zijn cruciale operationele capaciteiten afgestoten en kan Nederland haar NAVO-verplichtingen niet langer nakomen. Dit tast de geloofwaardigheid aan als betrouwbare partner.’

Rombouts eerste niet-Amerikaanse commandant HAW Op de dag dat de Heavy Airlift Wing (HAW) zijn Full Operational Capability (FOC) status bereikte, 14 november, werd bekend dat luchtmachtkolonel Frank Rombouts in juni 2013 het commando van de HAW overneemt. Vanaf de start van de HAW tot heden was de Wing Commander een USAF-kolonel. Nu de FOC-status is bereikt, mogen de andere deelnemende landen een commandant leveren. Rombouts, nu plaatsvervangend commandant van de HAW, neemt het commando over van kolonel Keith P. Boone. Rombouts is naast vice commander, operationeel vlieger op de C-17.

Nederlands Gevechtsinsigne in USA uitgereikt Instructeur-vlieger kapitein Martijn en voormalig exchange-vlieger Mike kregen op donderdag 1 november een gevechtsinsigne uitgereikt door Commandant Defensie Helikopter Commando op Fort Rucker voor hun verdiensten in Afghanistan. Beide Apache-vliegers hebben tijdens hun uitzending met het 301 Squadron in Afghanistan op professionele en adequate wijze Nederlandse en internationale grondtroepen in moeilijke en gevaarlijke omstandigheden ondersteund. Daarmee hebben zij het Nederlandse Gevechtinsigne verdiend. Martijn is nu vlieginstructeur bij het US Army Aviation Center of Excellence op Ft. Rucker waar hij zijn kennis en ervaring overdraagt aan zowel Amerikaanse als Nederlandse leerling-vliegers. Mike heeft intussen de dienst verlaten en werkt nu als burger voor de US Army. Hij is de eerste Amerikaanse helikoptervlieger die het Nederlandse Gevechtsinsigne krijgt uitgereikt. Foto: Netherlands Training Detachment


JOURNAAL

RecceLite-gebruikers delen ervaring op Volkel

In Europa, maar ook daarbuiten, zijn er diverse gebruikers van de RecceLite fotogondel. Afgelopen najaar vond daarom op de vliegbasis Volkel een bijeenkomst plaats van de European RecceLite Users Group (ERUG) en RecceLite Users Meeting (RUM). Deze derde bijeenkomst werd geopend door de Directeur Operaties van het CLSK commodore Dennis Luyt. Vier dagen lang wisselden de Europese gebruikers van het systeem - Nederland, Duitsland, Italië en Groot-Brittannië (Spanje afwezig) - ervaringen uit en bespreken eventuele verbeteringen met de fabrikant Rafael. Voor de laatste twee dagen waren ook vertegenwoordigers van de andere gebruikers op de wereld uitgenodigd: Brazilië, Colombia, India, Israël, Peru en Chili en de geïnteresseerde landen Australië en Singapore. Luyt benadrukte dat RecceLite zich operationeel op zowel internationaal als nationaal niveau heeft bewezen. ‘We vliegen al sinds 2009 suc-

cesvol met het systeem boven Afghanistan, waar het een veelgevraagd asset is bij onze internationale partners. Juist in deze economisch roerige tijden is het van groot belang om internationaal overleg te voeren en waar mogelijk de samenwerking aan te gaan.’ In Afghanistan levert de luchtmacht met routeverkenningen en het opsporen van geïmproviseerde explosieven dagelijks bij aan de veiligheid van ISAF-militairen. In februari 2012 werd de tweemiljoenste Nederlandse RecceLite-foto gemaakt boven Afghanistan. Ook boven Nederland werd het systeem diverse keren ingezet. Zo werden in januari 2011 en 2012 op verzoek van de waterschappen, opnames gemaakt van dijken in Noord-Limburg en Groningen. Daar had men te maken met zeer hoge waterstanden. Op deze wijze heeft het systeem zich ook binnen de eigen landsgrenzen bewezen. Foto: Fons Strijbosch, AVDD

Unieke samenwerking rond radarstoorzender De nieuwste radiostoorzender voor de F-16 bleek tijdens een test niet te deugen. Dit werd geconstateerd door het Kantoor Test Vliegen, dat nieuw vliegend materieel test voordat deze officieel wordt ingevoerd. Het softwareprobleem was echter dermate complex dat er een speciale samenwerking werd opgestart om het defect te verhelpen. De luchtmacht, DMO, het cluster Avionica van het Logistiek Centrum Woensdrecht en Terma (leverancier van Elektronische Oorlogsvoeringsystemen) sloegen de handen in een. Avionica ontwikkelde in samenwerking met het werkcentrum Electronic Counter Measures van de vliegbasis Volkel een kabel om de radarstoorzender aan te sluiten op de speciale testapparatuur. Vervolgens konden de sectie Elektronische Oorlogsvoeringssystemen van het CLSK en de engineer van Terma de klacht onderzoeken en verhelpen.


JOURNAAL

Erepenning voor levensredders

Twee militairen van de vliegbasis Volkel ontvingen op 15 oktober 2012 voor hun levensreddende handelingen in 2011 een erepenning uit handen van commandant vliegbasis kolonel Peter Tankink. Tijdens hun uitzending in het kader van Operatie Unified Protector redden

Fiets van Messel Award voor Klaas van der Ham Vrijwilliger bij de Stichting Koninklijke Historische Vlucht (SKHV) Klaas van der Ham heeft op 8 november de Fiets van Messel Award gekregen. De Nationale Federatie Historische Luchtvaart reikt de ‘prijs’ tweejaarlijkse uitgereikt aan een persoon of organisatie die zich in Nederland verdienstelijk heeft gemaakt voor de historische luchtvaart. Van der Ham zette zich jarenlang in voor de SKHV op de vliegbasis GilzeRijen als vrijwilliger, vlieginstructeur, hoofd Technische Dienst en bestuurslid. Bij de jury, bestaande uit voormalig Martinair CEO, dr. Martin Schröder en luitenant-generaal b.d. B.A.C. Droste, was er weinig twijfels over wie deze keer de bijzondere eer toekwam. ‘Als sleutelfiguur heeft Van der Ham een organisatie opgezet om oude vliegtuigen weer vliegend te krijgen en bestaande vliegende te houden.’ Gerson ‘Fiets’ van Messel geldt als één van de pioniers van de Nederlandse luchtvaart. Via het Korps Wielrijders van de landmacht ging hij naar de vliegopleiding in Soesterberg. Hij was jarenlang in dienst bij de KLM en ging in 1956 met pensioen als gezagvoerder op de Lockheed Constellation. ‘Fiets’ was voor en na zijn pensionering een belangrijke pleitbezorger voor met name de historische luchtvaart. Op 24 januari 2000 overleed Van Messel op 97-jarige leeftijd. Kijk voor meer informatie op www.nfhl.nl.


de zij een Italiaanse collega van de verdrinkingsdood. Twee andere militairen van de vliegbasis Volkel en één van Woensdrecht ontvingen een beloning voor hun aandeel in de redding. De vijf luchtmachters kwamen op 19 augustus 2011 in het sportcomplex op de Italiaanse vliegbasis Decimomannu aan toen één van hen, sergeant-majoor Forsten, een man bewegingsloos op de bodem van het zwembad zag liggen. Forsten bedacht zich geen moment en dook het water in, direct gevolgd door kapitein Teunissen. Samen brachten zij de man naar de kant, waar eerste luitenant Spijkers, sergeant-majoor Trim en sergeant-majoor Van der Veer de man op het droge trokken. Forsten, Teunissen en Trim gingen onmiddellijk over tot het reanimeren van de man, terwijl Spijkers en van der Veer de hulpdiensten en een lokale arts alarmeerden. Het slachtoffer bleek een chauffeur van de Italiaanse luchtmacht te zijn. Door het kordate optreden van de militairen kon de man volledig herstellen. Een maand na het voorval bestuurde hij zelfs hoogstpersoonlijk de bus die het F-16 detachement na afloop van de uitzending naar het vliegveld van Cagliari reed. Onlangs dankte hij op zijn eerste verjaardag na het incident zijn ‘vijf engelen’ voor hun levensreddende daden. Foto: vliegbasis Volkel

Bijzondere beëdiging op Ft. Rucker

Een bijzondere beëdiging vond op 1 november plaats op Ft. Rucker, Alabama. Twee leerling-vliegers van het CZSK kregen die dag zowel de Nederlandse vliegerwing als de Amerikaanse US Army Aviator badge uitgereikt. Commodore Jan Willem Westerbeek, Commandant Defensie helikopter Commando, speldde d Nederlandse vliegerwing op bij de toekomstige NH90 vliegers luitenants-ter-zee der tweede klasse Jasper Wezemer (distinguish graduate) en John van Uitert. Colonel McRae, Garrison Commander Ft. Rucker, speldde hen beiden de US Army Aviation Badge op. Dit alles onder toeziend oog van de Commandant Netherlands Training Detachment luitenant-kolonel Ton Linssen. Als vertegenwoordiger van het CZSK was kapitein-luitenantter-zee Jan Willem Boone, commandant 860 Squadron aanwezig (niet op de foto). Foto: Netherlands Training Detachment

COLOFON De Vliegende Hollander is een uitgave van de Koninklijke Luchtmacht, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensie Media HOOFDREDACTIE Luitenant-kolonel Willem Bogaard EINDREDACTIE Arno Marchand VORMGEVING Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 25.000 ex. INTERNET www.defensie.nl/luchtmacht REDACTIEADRES (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) Staf Commando Luchtstrijdkrachten De Vliegende Hollander | Kamer 14A01 Postbus 8762, 4820 BB Breda, MPC-92A Telefoon: 076 - 544 71 29 | C2VN: (450) 47129 E-mail kopij: [email protected] E-mail foto’s: [email protected]

ADRESWIJZIGINGEN

Agenda Militaire Luchtvaart Museum Theatervoorstelling ‘Van Pionier tot Professionals’ In 2013 bestaat de Nederlandse Militaire Luchtvaart 100 jaar, de Koninklijke Luchtmacht 60 jaar en het Militaire Luchtvaart Museum 45 jaar. Beter kan de aanstaande jubilaris zijn bezoek niet trakteren dan op dé première van de boeiende theatervoorstelling. Professionals van de Koninklijke Luchtmacht zijn terdege opgeleid en trainen continue, maar hoe deden de pioniers van het eerste uur dat? Ondersteund door muziek, authentieke foto- en filmbeelden, anekdotes en allerhande attributen nemen een aantal professionele toneelspelers het publiek in ca. 35 minuten ontspannen mee naar de tijden van toen, het heden en de toekomst. Na de première op 23 december is het theater tijdens de kerstvakantie nog te zien op 28 december en 2 en 4 januari. Op 27 en 30 december en 3 en 6 januari wordt ‘Vlucht van de Eeuw’ opgevoerd. Aanvangtijden zijn 13.00, 14.00 en 15.00 uur Kijk voor de rest van de agenda deze maand op de achterpagina van de Vliegende Hollander De toegang tot het museum en activiteiten is gratis. Meer informatie, aanmeldingen en reserveringen op www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Reguliere openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, en zondag van 12.00 tot 16.30 uur. Gesloten op maandag, zaterdag, Nieuwjaarsdag, beide kerstdagen, Eerste Paasdag, Eerste Pinksterdag en Koninginnedag. Bezoekadres: Kampweg 120, 3769 DJ Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected].

Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht dienen de adreswijziging te muteren in PeopleSoft of door te geven bij de P&O-functionaris. Postactieven, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers dienen de adresdrager met gecorrigeerde gegevens op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven, Abonnementenadministratie de Vliegende Hollander, Postbus 8762, 4820 BB Breda. Per mail naar [email protected] kan uitsluitend indien voorzien van de code boven de naam op de adresdrager. Zonder code wordt mail niet behandeling genomen. BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement behorend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost € 17,02 per jaar (buitenland € 21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon: 0900-22 65 263 (10 cent per minuut), fax: 0251-31 04 05, www.aboland.nl. Opzegtermijn bedraagt zes weken. Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed op abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website www. aboland.nl en de specifieke pagina voor dit blad. Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, mits met toestemming van de redactie en bronvermelding. ISSN 0024-0389


JANUARI MA DI WO DO VR ZA ZO 7

3

4

5

6

1

2

8

9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

EVENEMENTEN & ACTIVITEITEN 2013

28 29 30 31

FEBRUARI

Nationaal Museumweekend

Achter de schermen Neem een kijkje in depots en werkplaatsen

6 / 7 april

LEGO®@MLM

LEGO® workshops

17 februari, 19 t/m 22 februari, 24 februari, 26 t/m 28 februari,1 & 3 maart

Open Cockpit Zondag

Neem plaats in de open cockpit

27 januari, 24 maart, 21 april, 23 juni

Militair Flight Sim Event

Een virtueel vliegavontuur

25 & 26 mei

Modelbouw Manifestatie

Ontdek de kunst van het modelbouwen

28 & 29 april, 1 t/m 3 mei

Filmdagen

Vertoning van luchtvaartfilms en documentaires

6 januari, 7 april, 2 juni

MA DI WO DO VR ZA ZO 4

5

6

7

1

2

8

9 10

3

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Museumtour

13 januari, 10 februari, 10 maart, 14 april, 12 mei, 9 juni

Museumtheater

Zie agenda

MAART MA DI WO DO VR ZA ZO 4

5

6

7

1

2

3

8

9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Open

Gesloten

Bovenstaande activiteiten zijn gratis. U hoeft niet te reserveren

Exposities

Van Pionier tot Professional, 100 jaar Militaire Luchtvaart Vrouwen bij de Koninklijke Luchtmacht Plane Skin

Educatie

1

2

7

Audiotour (Nederlands en Engelstalig) Rondleiding Onderwijsprogramma’s Theatervoorstellingen Workshops

8

9 10 11 12 13 14

Uitgebreide informatie vindt u op de website

APRIL MA DI WO DO VR ZA ZO 3

4

5

6

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Activiteiten voor kinderen Speurtochten Workshops Verjaardagsfeestjes

augustus 2012 t/m juni 2013 t/m januari 2013 februari t/m juni 2013 Verkrijgbaar bij de receptie Reserveren via website Reserveren via website Reserveren via website Reserveren via website

Te koop in de Museumwinkel Elke woensdag Elke woensdag- en vrijdagmiddag

Reserveren van een workshop of verjaardagsfeestje kan via de website

Activiteiten elders

MEI MA DI WO DO VR ZA ZO 6

7

1

2

8

9 10 11 12

3

4

5

13 14 15 16 17 18 19

Luchtmachtdagen, vliegbasis Volkel Nederlandse Veteranendag, Den Haag KLu reünie 100jr MiLu, vliegbasis Gilze-Rijen Veteranendag KLu, vliegbasis Gilze-Rijen

Het jaarprogramma is met grote zorg samengesteld. Desondanks is het is mogelijk dat er wijzigingen plaatsvinden

20 21 22 23 24 25 26 Impressie van het nieuwe Nationaal Militair Museum

27 28 29 30 31

JUNI MA DI WO DO VR ZA ZO 3

4

5

6

7

1

2

8

9

14 & 15 juni 29 juni 5 september 5 september

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Visualisatie: bmd

de Vliegende Hollander

Recommend Documents