de Vliegende Hollander

de Vliegende Hollander Maandblad voor de Koninklijke Luchtmacht 65e jaargang - nummer 3 - maart 2009

SNOW BLAZE Helicrews oefenen white-outs en ijslandingen in Noorwegen

AIR TASK FORCE Nederlands detachement ‘doet goed’ in Afghanistan

SEARCH AND RESCUE Levensredder aan een stalen draad

COLOFON UITGAVE Commando Luchtstrijdkrachten Bureau Luchtmachtcommunicatie

4

HOOFDREDACTEUR Luitenant-kolonel Willem Bogaard EINDREDACTEUR Arno Marchand REDACTEUR / ARTDIRECTOR June Smit REDACTIE Ingmar Kooman, Frits Njio

Foto: Joyce Stevens, AVDD

VORMGEVING EN LITHOGRAFIE Ruud Baas, TDS printmaildata DRUK en OPLAGE OBT bv, Den Haag - 28.500 ex. REDACTIE Telefoon 076-544 71 30 Fax 076-544 71 31 INTERNET www.luchtmacht.nl

10

E-MAIL [email protected] BEZOEKADRES Luchtmachttoren, Luchtmachtplein 1 4822 ZB Breda

‘Strategisch vliegen én tactisch landen, dat is de kracht van de C-17’

Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD

POSTADRES Postbus 8762, 4820 BB Breda OMSLAGFOTO Een Cougar breekt uit de formatie met een Chinook tijdens de oefening Snow Blaze in Noorwegen. Foto: Frank Crébas, www.bluelifeaviation.nl

ADRESWIJZIGINGEN Actief dienende militairen, reservisten en burgermedewerkers van de Koninklijke Luchtmacht wordt verzocht de adreswijziging te laten muteren in PeopleSoft. Postactieven, reservisten, veteranen, betalende abonnees en alle overige lezers wordt verzocht de adresdrager met vermelding van het juiste adres op te sturen naar het retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven Abonnementenadministratie Vliegende Hollander Postbus 8762, 4820 BB Breda Telefoon 076-544 7133 of 544 7136 BOT-militairen en burgermedewerkers die hun contract met Defensie voortijdig beëindigen en BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben geen recht op een gratis abonnement horend bij de status van postactieve. Een abonnement op de Vliegende Hollander kost €17,02 per jaar (buitenland €21,55) en kan worden aangevraagd bij: Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Telefoon: 0900-22 65 263 (10 ct per min.) Fax: 0251-31 04 05 www.aboland.nl Opzegtermijn bedraagt zes weken. Aanhaling uit en overname van (delen van) artikelen in dit blad is toegestaan, met toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld. ISSN 0024-0389

DE VLIEGENDE HOLLANDER

2

‘Mensen redden is een heel dankbaar beroep’

20 Foto: Eric Vorstenbosch, AVDD

4 | Snow Blaze Helikoptercrews van 298 en 300 Squadron reisden af tot ver boven de poolcirkel, om rondom de Noorse vliegbasis Bardufoss hun sneeuw- en ijskennis bij te spijkeren. 10 | ‘Zware jongens’ De behoefte aan strategisch luchttransport is groot. Met drie C-17’s gaan twaalf landen gezamenlijk in elkaars behoefte aan zware transportcapaciteit voorzien. 13 | Afghanistan Air Task Force-9 is weer thuis. Kort voor de terugkeer naar Nederland blikte chef-staf luitenant-kolonel Sylvia Babusch terug op de uitzending van ‘haar’ detachement.

17 | Wie goed doet… De goede doelenactie van ATF-9 bleek een groot succes. Samen met het thuisfront zamelde het luchtmachtdetachement een flinke hoeveelheid kleding en geld in voor de goede zaak. 20 | Sleutelpositie op de SAR Redden, opleiden, sleutelen. Sergeant 1 Patrick Parisius is als redder-boordwerktuigkundige bij 303 Search and Rescue Squadron op Leeuwarden van vele markten thuis.

Column

‘Het omgaan met white-outs vormt het belangrijkste oefendoel’

Foto: Joyce Stevens, AVDD

Oppassen voor routine

Op 12 december 2007 vloog een Apache tegen een hoogspanningsleiding met als gevolg dat bewoners van de Bommelerwaard twee dagen zonder stroom kwamen te zitten. De Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) is vervolgens een onderzoek gestart naar de draadaanvaring. Dinsdag 10 februari is het rapport openbaar gemaakt. De OVV concludeert dat de draadaanvaring is veroorzaakt door éen gebrekkige vluchtvoorbereiding en uitvoering en onvoldoende supervisie´. Kort na de draadaanvaring hebben we binnen de Klu al de nodige maatregelen genomen om dergelijke ongelukken nog beter te kunnen voorkomen. De OVV heeft in zijn rapport nog enkele aanbevelingen gedaan die nu door Defensie worden bestudeerd. Binnen 6 maanden zal Defensie een reactie op het rapport geven.

13

Foto: Remco Ehrhardt

‘De korte lijnen, het directe contact en de kameraadschap, dat ga ik missen’ Vaste rubrieken 8 | Een dag op stap met… Hondengeleider korporaal 1 Joyce Steevens waakt met Chelsea over de veiligheid op de Vliegbasis Eindhoven. Weer of geen weer. ‘Ik heb twee wapens: de Glock en m’n hond’ 18 | Vervlogen Tijden In 1940 is het Wapen der Militaire Luchtvaart niet opgewassen tegen de Luftwaffe. Toch weet de Fokker C.X de Duitsers keer op keer te verrassen. Dick Lewis vertelt over zijn ervaringen als boordschutter.

Als luchtmachters weten wij hoe belangrijk procedures in de (militaire) luchtvaart zijn. Zonder die procedures (feitelijk afspraken die we als vakmensen met elkaar gemaakt hebben) zou de luchtmacht ronduit onveilig zijn. Maar we weten als vakmensen evenzo dat we er niet komen door alleen regels keurig netjes in allerlei boekwerken en checklisten op te schrijven. Waar het vooral om gaat, is dat al die zaken uiteindelijk een verankering vinden in ons hele doen en laten. En dat is wat mij betreft de belangrijkste geleerde les uit niet alleen dit incident, maar ook andere (bijna) ongevallen. Na de draadaanvaring heeft de staatssecretaris van Defensie de bewoners van het Maas – Waal gebied een informatiedag toegezegd. Vrijdag 30 januari heeft deze plaatsgevonden op de Vliegbasis Gilze-Rijen. Het doel was om een deel van de bewoners een kijkje in de keuken van de helikopterwereld te bieden. Tijdens de dag was ruime aandacht voor de voorbereidingen die de vliegers treffen voor de operatie in Afghanistan. Onze staatssecretaris legde in zijn openingswoord uit waarom het laagvliegen een onmisbaar onderdeel is van de vliegertraining: Ápachehelikopters om grondtroepen met luchtsteun te kunnen beschermen, zijn onontbeerlijk. Vanwege de gevaren die aan de missies kleven, trainen de militairen grondig.´ De bewindsman legde ook uit dat het laagvliegen in Nederland aan allerlei regels gebonden is en op een verantwoorde wijze gebeurt. De bezoekers van de informatiedag werden in de gelegenheid gesteld om met vliegers en onderhoudspersoneel te praten en de helikopters van dichtbij te bekijken. Verder werd het trainingsprogramma en de noodzaak ervan uitgebreid toegelicht. De dag is door de bezoekers zeer gewaardeerd. Ik wil vanaf deze plaats alle medewerkers die een bijdrage aan de organisatie en de invulling hebben geleverd heel hartelijk bedanken voor hun inzet. Het draagvlak en het begrip bij de bewoners voor onze oefeningen is daardoor ongetwijfeld vergroot. Behoefte om te reageren? Graag per e-mail naar [email protected] •

23 | Leeswijzer 24 | Journaal 30 | Mensen & Mutaties

3

DE V VLIEGENDE HOLLANDER

R E P O R TA G E

Trainen boven de poolcirkel ultieme test voor helicrews tijdens Snow Blaze

Met slecht zicht op glad ijs

Op zo’n vierhonderd kilometer ten noorden van de poolcirkel volgde een luchtmachtdelegatie een maand lang de koudweertraining Snow Blaze. Vliegers en loadmasters van het 298 en 300 Squadron bekwaamden zich van 3 februari tot en met 4 maart in het landen in sneeuw en op ijs, navigeren in sneeuwlandschappen en taxiën op een gladde baan. Deze oefening is één van de zes modules die de Chinook- en Cougarcrews moeten behalen voor ze Combat Ready zijn, ofwel: klaar voor uitzending.

Tekst: Jopke van Lisdonk | Foto’s Joyce Stevens, AVDD

Foto’s boven en rechts: Bardufoss kent beduidend betere arctische omstandigheden dan Rygge, waar de laatste jaren de koudweertraining plaatsvond.


4

R E P O R TA G E

Snow Blaze is de eerst in de serie van vier blaze-oefeningen. Later dit jaar staan nog Hot, High, en Tac Blaze op het programma.

Snow Blaze bestaat uit een vaardigheidstraining van twee weken, gevolgd door een oefenweek waarin een scenario als tijdens een uitzending wordt gesimuleerd. Het oefenen van Reduced Visability Approaches staat tijdens deze Blaze-oefening centraal. ‘Een sneeuwlandschap zoals in Noord-Noorwegen leent zich uitstekend voor het trainen van dit vliegen met verminderd zicht,’ vertelt detachementscommandant (detco) luitenant-kolonel Wido Gerdsen. ‘De nieuwe aanwas vliegers en loadmasters maken hier voor het eerst kennis met vliegen in koudweeromstandigheden en alle ongemakken die daarbij komen kijken. Dit landschap vormt voor hen een grote uitdaging. De ervaren vliegcrews nemen pas vanaf de derde week deel. Zij gebruiken de oefenweek als opfriscursus in de opwerking naar hun uitzending in Afghanistan later dit jaar.’ Ervaren loadmaster sergeant 1 Dave vindt een oefening als deze dan ook

een prettige manier van voorbereiding. ‘Behalve dat je al je vaardigheden weer aanscherpt, is het fijn dat je gelegenheid krijgt weer goed ingespeeld te raken op je collega’s met wie je de uitzending gaat draaien. Een flightcrew is maar een klein groepje en dan is het goed als je aan een half woord genoeg hebt.’ White-out ‘De vaardigheden die jonge vliegtuigbemanningen zich tijdens de trainingen eigen maken, beheersen de ervaren crews reeds,’ zegt kapitein Bernard, Hoofd Opleidingen Cougar. ‘Het omgaan met white-outs, ofwel zichtbelemmerende landingen in een opwaaiende sneeuwwolk, vormt hierin het belangrijkste oefendoel’ ‘Dit soort landingen vergt veel van de crew,’ vult majoor Huub aan. ‘Vooral als deze bij nacht plaatsvinden. Tijdens het laatste deel van de landing, waarbij de sneeuwwolk zich vanaf de achterzijde van de helikopter naar voren

verplaatst, moet de crew zorgen dat de helikopter aan de grond staat voordat alle referenties voor een veilige landing verdwijnen. Lukt dat niet, dan wordt een go-around ingezet. Dan stijgt de helikopter weer op en probeert opnieuw te landen’, verduidelijkt het Hoofd Operaties 300 Squadron. ‘Doordat referentiepunten in de laatste vijf seconden van een landing snel uit het zicht verdwijnen, is het moeilijk het toestel recht naar beneden te laten zakken’, gaat kapitein Bernard verder. Hij schreef de Snow Blaze-syllabus en is instructeur tijdens de trainingen. ‘Bij een white-out ontstaat het gevaar van driften. Dat is het langzaam – en als het nog meer tegen zit schuin – verplaatsen van de helikopter, waardoor deze tegen obstakels als bomen kan belanden. Ook bestaat het gevaar scheef op één wiel te landen waardoor de kist kan omslaan. Een hulpmiddel zoals een feloranje rookpot als referentiepunt, kan dan uitkomst bieden.’

5


R E P O R TA G E

Naast het oefenen van white-outs leren de deelnemers dus tevens om te gaan met gladde ondergronden waarop ze moeten taxiën of landen, en het navigeren in een sneeuwlandschap waarin weinig herkenningspunten zijn.’ Vastgevroren handen Behalve de training in sterk gewijzigde vliegomstandigheden, is boven de poolcirkel voor militair en helikopter ook extra aandacht benodigd. Vliegend personeel krijgt dikke, wind- en waterdichte kleding, een speciale survivalrugzak en warme Zweedse schoenen. De loadmasters ontvangen bovendien een gezichtsmasker tegen de ijzige kou. De grondtroepen worden voorzien van sneeuwschoenen waaronder een soort veredelde tennisrackets passen en ski’s, voor als de sneeuw te dik is om er gewoon op te kunnen lopen. Ski’s zijn er ook voor de Chinooks om te voorkomen dat ze door de sneeuw zakken. Beide

helikoptertypes hebben op sommige fronten een speciale behandeling nodig. Zo moet de kist een uur voor vertrek worden opgewarmd, onder andere om de door de vrieskou dik geworden olie weer vloeibaar te krijgen. Naast het gebruikelijke ijs- en sneeuwvrij maken, moet personeel oppassen voor aanvriesgevaar op metalen onderdelen, bij het werken met blote handen. Bovendien moeten de heli’s op het platform niet te dicht bij elkaar staan in verband met het gevaar dat zij over de zes centimeter dikke ijslaag naar elkaar toeschuiven, door de downwash van een opstijgende collega. Ver te zoeken De omstandigheden in het in noorden van Noorwegen gelegen Bardufoss zijn aanzienlijk meer arctisch, dan op plaats waar de oefening voorheen plaatsvond. ‘Voorgaande jaren trainden we op de vliegbasis Rygge in het zuiden van Noorwegen, maar daar hadden we geregeld slechte sneeuwomstandigheden’, zegt Gerdsen, behalve detco tevens Commandant 298 Squadron. ‘Sneeuw was namelijk vaak letterlijk ver te zoeken.

Daarnaast wilden we de oefening van onze helikoptereenheden graag combineren met die van de mariniers.’ Zodoende vonden de KLu-eenheden aansluiting op de oefening van de mariniers ‘Algor Bellator’, latijn voor ‘vechten tegen de kou’. Gerdsen: ‘Wij gingen op zoek naar een geschikt vliegveld nabij hun oefenlocatie. Uiteindelijk kwamen we uit op Bardufoss, een militair veld met een kleine burger-terminal. De samenwerking met de Noren hier is werkelijk super!’ Zéker met deze koude omstandigheden, moeten de nieuwelingen voorafgaand aan Snow Blaze eenmalig een Winter Survival Training volgen. Loadmaster sergeant 1 Dave deed dat ongeveer een jaar geleden in Zweden. ‘Je leert dan hoe je moet overleven in noordpoolomstandigheden. Je leert bijvoorbeeld een Quincy te bouwen. Dat is een soort iglo die je bouwt door een grote sneeuwhoop te maken, te laten aanvriezen en vervolgens uit te hollen. Zonder enige vorm van verwarming is het daarbinnen ongeveer min 5, terwijl het op datzelfde moment buiten 35 graden vriest.’ Rotshangaar Waar het niet vriest, is in de rotshangaar aan de rand van het vliegveld Bardufoss. Die ligt verscholen onder aan een berg-

Grote foto: Prachtig natuurverschijnsel boven drie Chinooks op Bardufoss: het Noorderlicht. Foto: Frank Crébas, www.bluelifeaviation.nl

Extra beschermende kleding is met de continue vrieskou geen overbodige luxe.


6

R E P O R TA G E

rug die net als de rest van de omgeving met een witte deken is bedekt. Het ruikt er vochtig en voelt stoffig aan. De hangaar vormt tijdens de Koude Oorlog het onderkomen voor jachtvliegtuigen die bij dreiging direct kunnen uitvliegen. Nu is de hangaar het domein van adjudant John die acteert als Plaatsvervangend S4 Ground, een functie die normaliter niet voorkomt tijdens een training of oefening. In totaal zijn bij Snow Blaze 110 tot 130 luchtmachters betrokken. Het gros daarvan zorgt ervoor dat de module draait, en minstens zo belangrijk, blijft draaien. Achter de coulissen van de oefening zijn de secties personeel, logistiek, verbindingen, vliegeruitrusting, operaties en algemene ondersteuning namelijk hard aan het werk. Voordat de eenheden op Bardufoss arriveren, heeft adjudant John met zijn collega eerste luitenant Bart al het nodige verkennings- en installatiewerk ter plaatse verricht. Zij kregen voor opslag de beschikking over de in een rots uitgehakte hangaar. ‘Mijn voornaamste taken hier zijn het beheren van de vanuit Nederland vooruitgeschoven voorraad. Ook het reserve-

Een Cougar hovert boven Bardufoss, één van de meest noordelijk gelegen NAVO-vliegbases.

materieel dat niet aanwezig is tijdens de oefening maar wel nodig blijkt, wordt bij mij besteld. Ik zet de vraag vervolgens uit bij de collega’s in Nederland, die via de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie regelen dat het materieel civiel wordt ingevlogen.’ Buiten de hangaar start een Cougar op. Als hij naar de baan taxiet, stuift er een grote sneeuwwolk voor ‘m uit. Bij het opstijgen trekt de sneeuw als was het rook omhoog, totdat de Cougar er he-

lemaal in verdwijnt en even niet meer zichtbaar is. Gerdsen: ‘Waar de naam “Blaze” ook al weer vandaan komt? Ga maar eens onder een helikopter staan als-ie opstijgt. Dan weet je het wel.’ •

Behalve white-outs, moeten flighcrews ook rekening houden met gladheid, bijvoorbeeld op de centimeters dikke ijslaag op het vliegveld.

Helikopters hebben in de ijzige omstandigheden extra aandacht nodig.

7


INTERVIEW

Een dag op stap met ……………… ‘Altijd hondenweer’ Binnen de Koninklijke Luchtmacht zijn veel verschillende banen te vinden. De één meer voor de hand liggend, de ander vrijwel onbekend. Hoe ziet bijvoorbeeld de dag van een hondengeleider eruit? De Vliegende Hollander ging een dag op stap met de hondensectie van de Vliegbasis Eindhoven.

om te weten’, benadrukt Steevens, ‘want met een zieke hond ben je niet inzetbaar. Ik heb namelijk twee wapens: de Glock en de hond.’

Ongemerkt het gebouw van de hondensectie benaderen, zit er niet in. Woest geblaf in de kennel achter het gebouw. Onbekenden! Het contrast met de grote vriendelijke hondensnuit die achter de voordeur opduikt, kan bijna niet groter. Mechelse herder Marco besnuffelt het bezoek nieuwsgierig, maar rustig. Aan de zware geur van hondenvoer is de 12-jarige geleidehond-in-ruste wel gewend, maar dit zijn nieuwe luchtjes. Zijn baasje, korporaal-1 Joyce Steevens, nam hem in huis toen de diensthond twee jaar terug met pensioen ging, maar Marco gaat nog elke werkdag mee naar de hondensectie. Daar beschikt hij over een eigen hok: de dameskleedkamer. Een bijkomende luxe wanneer je baas de enige vrouw bij de Eindhovense hondensectie is. Controle De hondengeleiders waken samen met de collega’s van de luchtmachtbewaking over de


8

veiligheid op de Vliegbasis Eindhoven. Halverwege de middag begint Steevens’ groep aan de avonddienst. Als waarnemend groepshoofd stelt ze het dienstrooster voor de ploeg op. Alle locaties en sectoren van de 528 hectare grote vliegbasis moeten regelmatig gecontroleerd worden. De ochtenddienst van korporaal-1 Maarten Stooker zit erop. Hij draagt zijn pistool, munitie, sleutels, handboeien en wachtinstructies aan zijn collega over. Ze wisselen nog wat bijzonderheden uit over de dieren. Mankeert een van de 27 honden iets? Wonden? Donkere urine? Diarree? ‘Belangrijk

Vleesmassa De waarheid van haar woorden blijkt wel bij het binnenlopen van de kennel. Zevenentwintig herderachtigen blaffen de tong uit hun bek vanwege de indringers in hun territorium. Een grote Mechelse herder springt agressief omhoog tegen de spijlen. ‘Dat is de enige hond waarmee ik niet graag alleen gelaten wil worden’, lacht Steevens. Steekt ze bij de andere honden gerust haar vingers door het hekwerk voor een aai, bij deze felle reus laat ze dat wel uit haar hoofd. ‘Geen idee waar het aan ligt, maar Robby mag mij niet.’ Elke hond heeft een eigen overdekte kooi met een dik geïsoleerd nachthok en een buiten-

INTERVIEW

……………………………………………… Joyce en Chelsea

Tekst: Ingmar Kooman Foto’s: Leonie van Helmond, AVDD

plaats. Steevens’ kenneldienst begint met het voeren van de dieren. Een ritueel dat zich elke ochtend en middag herhaalt. Alle voerbakken worden opgestapeld zodat voor iedere hond de juiste portie voedsel kan worden afgemeten. In de meeste gevallen een royale schep van een ondefinieerbare bloederige vleesmassa met een schep brokken. Erg smakelijk, zo blijkt. Een enkele hond heeft nog geen vijf seconden nodig om zijn complete middagmaal weg te schrokken.

in een vijfentwintig kilo zwaar juten werkpak gehesen. Chelsea spitst haar oren al wanneer ze hem ziet aankomen. ‘Halt, bewaking! Staan blijven!’ roept Steevens twee maal. Met een startpistool lost Hulsen een paar schoten. ‘Chelsea, stellen!’ schreeuwt de geleider. Het startschot voor de diensthond. Het teefje snelt op de belager af. Met een sprong bijt ze zich vast, hoog in de linkerkuit van de pakwerker. Pas op Steevens’ commando laat Chelsea haar prooi weer los.

Prooi De honden die gaan trainen, mogen nog niet eten. ‘Anders krijgen ze er last van. Ze kunnen gaan overgeven of zelfs een maagverdraaiing krijgen’, vertelt Steevens. Geen voer dus voor haar dienstpartner, de Mechelse herder Chelsea. In vergelijking met de reuen is het zesjarige teefje vrij klein. Ze stuitert een paar keer enthousiast haar hok in en uit voordat Steevens haar de riem kan omdoen. Niet het gedrag dat een diensthond moet vertonen, geeft de korporaal hoofdschuddend aan. Na acht jaar bij de hondensectie weet ze waar haar diensthond aan moet voldoen. ‘Behalve sociaal en leergierig moet de hond ook oog hebben voor mij en niet met allerlei andere dingen bezig zijn. Daarom is Chelsea een minder fijne hond om mee te werken. Speurwerk zou haar misschien beter af gaan.’ Toch moet elke geleider erop toezien dat de eigen hond, tijdelijk of niet, jaarlijks of tweejaarlijks de vereiste certificaten haalt om inzetbaar te blijven. Regelmatig trainen is dus noodzakelijk. Daarbij geldt: mooi of slecht weer, het is altijd hondenweer. Deze dag dan toevallig met sneeuw, regen en een venijnig koude wind. Sergeant Twan Hulsen merkt daar nog het minste van. Hij heeft zich

Konijnenjacht Terug in de kennel zijn twee collega’s al druk bezig de hondenverblijven schoon te spuiten. Alle uitwerpselen spoelen via de groene betonnen zwembadvloer naar een grote geul en vervolgens het riool in. Honden verzorgen, trainen en patrouille lopen, dat zijn feitelijk de hoofdlijnen in de dag van een hondengeleider. Tegen de schemering beginnen Steevens en Chelsea aan hun eerste ronde. De korporaal controleert eerst de radioverbinding met de luchtmachtbewaking voor ze – hondenriem in de ene hand, grote zaklantaarn in de ander – de duisternis in loopt. Niets te horen, behalve het getik van de regendruppels op de takken en de dorre bladeren. Chelsea spitst haar oren en beweegt haar kop opgewonden naar links en naar rechts. ‘Ze is op konijnenjacht’, verzucht Steevens. Al kan ze een kleine glimlach over het speelse gedrag van haar beestje niet onderdrukken. Een opstijgend passagiersvliegtuig van Eindhoven Airport verscheurt kort de stilte. Daarna keert de rust weer terug in de uitgestorven uithoek van de vliegbasis. ‘Met de hond erbij ben ik eigenlijk nooit bang’, zegt Steevens. ‘Voor een dierenvriend als ik is dit echt een superbaan. Je bent zo vrij als een vogel en komt veel buiten. Het is altijd jij en je hondje.’ •

9


ACHTERGRONDEN

NAVO-samenwerking leidt tot aanschaf C-17’s

De derde weg in luchttransport Twaalf landen slaan de handen ineen om in hun prangende behoefte aan strategisch luchttransport te voorzien. Samen krijgen ze vanaf dit jaar de beschikking over drie C-17’s. Nederland levert een aanzienlijke bijdrage aan deze nieuwe Heavy Airlift Wing die zal gaan opereren vanaf Pápa Airbase in Hongarije. NAVO-vertegenwoordigers poseren voor een C-17 met Secretaris-Generaal Jaap de Hoop Scheffer tijdens de Riga-top in 2006. De in 2008 opgerichte HAW bestaat uit NAVO-lidstaten Bulgarije, Estland, Hongarije, Litouwen, Nederland, Noorwegen, Polen, Roemenië, Slovenië, de VS, en de PfP-landen Finland en Zweden. Foto: NAVO

Tekst: Ingmar Kooman


10

Midden 2009 is de take off van de Heavy Airlift Wing C-17’s vanaf Pápa Airbase. Foto: Boeing

ACHTERGRONDEN

Een model van de HAW C-17. De maiden flight van de C-17 was op 15 september 1991. Inmiddels vliegen de Amerikanen met circa 175, de Canadezen met 4 en Britten met 6 toestellen. Buiten de NAVO-order bestelde ook Qatar 2 C-17’s. Foto: NAVO

Strategisch luchttransport is een schaars en veelgevraagd goed, zowel in Nederland als daarbuiten. Daarom is de inhuur van zware transportcapaciteit uit het buitenland ook duur. Het alternatief, de eigen transportcapaciteit uitbreiden, is voor veel (kleinere) landen vaak weer niet rendabel, of zelfs onhaalbaar. Het Strategic Airlift Capability C-17 project (SAC C-17) lijkt wat dat betreft de ‘derde weg’ in de wereld van het langeafstandsluchttransport. Transportcollectief Tien NAVO-lidstaten en twee Partnership for Peace-landen (PfP, zie kader) krijgen samen de beschikking over drie Boeing C-17 Globemaster III’s. ‘Een uitermate bijzondere samenwerking’, merkt de Nederlandse projectofficier kapiteinluitenant-ter-zee Albert-Jan Sleijster op. ‘Dit is het eerste samenwerkingsverband van deze omvang waaraan ook PfP-landen deelnemen.’ Nieuw is ook dat twaalf landen samen geld inleggen om gedurende een lange periode, dertig jaar, in een concrete gemeenschappelijke militaire In een grote stofwolk komt een Pantserhouwitser 2000NL aanrijden op Kandahar Airfield. Met zijn vrachtruim van 26,82 x 5,48 x 3,76 (lxbxh) en een laadvermogen tot 77.519 kilo kan de C-17 ook deze vracht moeiteloos aan. Het toestel kan tot 102 manschappen vervoeren. Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD

behoefte te voorzien. Samen kopen ze twee C-17’s, de Amerikanen leveren een derde toestel voor het transportcollectief zogezegd ‘in kind’; met gesloten beurzen. Gezamenlijk ondersteunen, onderhouden en bemannen de landen de zware transportvliegtuigen. Mensen, middelen en materieel komen op deze manier op een efficiënte manier bij elkaar. Elk land heeft ingetekend voor een aantal vlieguren en levert naar verhouding van die uren een bijdrage aan de Heavy Airlift Wing (HAW). Nederland is met jaarlijks vijfhonderd vlieguren na de Verenigde

Staten (1000) en Zweden (550) de grootste partner in dit samenwerkingsverband. Op een totaal van ongeveer 130 functies binnen de HAW levert Nederland tweeentwintig medewerkers; behalve divers grondpersoneel ook drie vliegers, en evenzoveel loadmasters en crewchiefs. De flightcrew volgt hiervoor een conversiecursus op de C-17 van enkele maanden op Altus Air Force Base in Oklahoma. De drie toestellen worden eigendom van de NATO Airlift Management Organisation (NAMO) en gaan vliegen vanaf Pápa Airbase in Hongarije.

De eerste Nederlanders begonnen in februari op Pápa Airbase met hun werkzaamheden voor de HAW. Op de foto (v.l.n.r.) sergeant-majoor Wilco Bos (Staf HAW), korporaal 1 Rob Stokman (Logistic Support Squadron), eerste luitenant Anton de Bie en sergeant Jelle Dikmans (beiden Control and Communication-Branch). Samen met kapitein Erik Kos (Logistic Support Squadron) en landmachtsergeant 1 Djoewi Baltissen (Staf Heavy Airlift Squadron) vormen zij de voorhoede van het Nederlandse contingent op Pápa. Foto: Andras Gal

11


ACHTERGRONDEN

De C-17 beschikt over zelfbeschermingsmiddelen waaronder flares, zoals dit toestel laat zien tijdens een overshoot op KAF. Foto: Arno Marchand

Pápa Airbase De thuisbasis van de C-17’s, Pápa, ligt in het noordwesten

Multinationale poule De vergelijking van de HAW met de NATO Airborne Early Warning & Control Force op Geilenkirchen in Duitsland dringt zich op. Op deze vliegbasis staan sinds 1978 zeventien E-3A Sentry’s, in de volksmond beter bekend als AWACS (Airborne Early Warning & Control Station). Vijftienhonderd personeelsleden uit inmiddels vijftien landen dragen op deze hoofdlocatie en andere steunpunten zorg voor de surveillance-missies van deze observatievliegtuigen. ‘In tegenstelling tot de multinationale AWACS-vluchten zijn die van de HAW geen NAVO-missies’, benadrukt Sleijster. ‘De landen hebben honderd procent zeggenschap over hun eigen vlieguren. Als Nederland haar uren vliegt, is het een Nederlandse missie.’ Daarmee is dan weer niet gezegd dat die uren ook gevlogen worden door landgenoten. De HAW is feitelijk een multinationale poule van mensen en toestellen waaruit de deelnemende landen hun transportcapaciteit kunnen putten. Maar voor het zover is, moet er eerst nog flink wat werk verzet worden, weet Sleijster. ‘Onderhouds- en operatieprocedures moeten zijn beschreven voor het eerste vliegtuig medio 2009 kan gaan vliegen.’ Ook kijkt de overste met enige zorg naar de personele invulling. ‘Alle landen moeten nu 150 procent de schouders eronder zetten om de wingorganisatie te vullen en de opstartfase te ondersteunen.’ Geen wondermiddel De C-17 vult volgens Sleijster voor Nederland de tactische transportcapaciteiten van de C-130’s en het strategische ver-

Drie C-17’s op het platform van Charleston Air Force Base, een beeld dat straks ook op Pápa te zien is. Foto: Russell Gardner, USAF


12

van Hongarije. De nabijgelegen en gelijknamige stad telt zo’n 33.000 inwoners. De vliegbasis is in de Koude Oorlog een steunpunt van het Warschaupact en vormt in die tijd de eerste verdedigingslinie tegen luchtaanvallen uit het Westen. Vanaf 1961 is Pápa de thuisbasis van de belangrijkste Hongaarse luchteenheid. Deze 47ste Tactische Fighter Wing beschikt over diverse varianten van de MiG-21 Fishbed en later de MiG-23 Flogger. Door de val van het IJzeren Gordijn beperkt de rol van de wing zich later alleen nog tot de bescherming van het eigen luchtruim. Met de toetreding van Hongarije tot de NAVO in 1999 krijgt Pápa een andere functie. Sinds 2001 is het een reservevliegveld voor Hongaarse en NAVO-toestellen en zijn er de Hongaarse Search and Rescue helikopters gestationeerd. Met de komst van de eerste C-17 in het midden van 2009 gaat Pápa fungeren als thuisbasis van de Heavy Airlift Wing.

voer van d de KDC-10 goed C d aan. ‘Strategisch S i h vliegen li één tactisch i h landen, dat is de kracht van de C-17. Een lange verharde landingsbaan is niet nodig en ook ’s nachts starten en landen is voor dit toestel geen probleem.’ De SAC C-17 constructie is in zijn ogen voor de kleinere landen een goede oplossing, al erkent hij dat het ook weer geen wondermiddel is. Sleijster: ‘Strategisch transport komt in alle soorten en maten. Het hangt af van de missie of je de C-17 zinvol kunt inzetten. Met onze vijfhonderd vlieguren op de C-17 voorzien we in ieder geval in een behoorlijk deel van onze behoefte.’ •

R E P O R TA G E

Terugblik op ATF-9: Meer dan een optelsom van technische en logistieke factoren

Geen tijd om achterover te leunen

Tekst: Ingmar Kooman | Foto’s: Dave de Vaal, AVDD

Ook de Apaches op Tarin Kowt vallen onder de 1 (NLD) Air Task Force.

De klus is geklaard. De 211 mannen en vrouwen van Air Task Force 9 hebben hun stoffige Afghaanse onderkomens weer ingeruild voor de klei van de Lage Landen. De chef-staf ATF, luitenant-kolonel Sylvia Babusch, reflecteerde vlak voor de terugreis op vier maanden uitzending. Een gesprek over de invulling van de luchtondersteuning, interne bedrijfsvoering en de menselijke aspecten van de missie in Afghanistan. Babusch: ‘De functie van chef-staf is een geweldig leuke en dankbare baan. Ik krijg er heel veel energie van.’ Foto: Remco Ehrhardt 13


R E P O R TA G E

Een uitzending in Afghanistan kan mooie plaatjes opleveren, maar het is voor het uitgezonden personeel ook hard werken onder moeilijke omstandigheden. Foto: 1 (NLD) ATF

Zelfs in haar laatste week als chefstaf van Air Task Force 9 (ATF-9) is luitenant-kolonel Sylvia Babusch nog niet veel toegekomen aan terugblikken, erkent ze lachend. ‘Er zijn zo veel highlights!’ Het takenpakket van de 211 koppen tellende Air Task Force is erg divers, legt de overste uit. ‘Onze F-16’s en Apaches (op Tarin Kowt –red.) bieden allerhande ondersteuning aan de grondtroepen van alle coalitiepar tners, van de Amerikanen tot het Afghaanse leger (ANA). Het vracht- en personenver voer door de Cougars was in de afgelopen periode ook een heel belangrijke factor, met maar liefst drie grote operaties: Bor Barakai, Paypath Ghar en Tura Ghar. Die zorgden bij elkaar voor heel wat extra vlieguren vanaf zowel Kandahar Airfield (KAF) als Tarin Kowt.’ Reilen en zeilen Dat betekende dat voor niemand binnen ATF-9 tijd was om achterover te leunen. Als rechterhand van Commandant ATF-9 kolonel René Arns viel de verantwoordelijkheid over het rijkgeschakeerde palet aan ondersteunende taken toe aan Babusch. ‘Als chef-staf ga je over het dagelijkse reilen en zeilen’, verduidelijkt ze. ‘Je moet elke dag opnieuw zorgen dat die vliegtuigen en helikopters weer de lucht in kunnen. Ik ben verantwoordelijk voor de hele interne bedrijfsvoering die loopt van de logistiek tot medici en


14

geestelijken.’ Vanwege de grote druk op vooral de transpor tcapaciteit van ISAF moeten deze ondersteunende taken op rolletjes lopen, legt Babusch uit. ‘De vraag naar luchttranspor t is groot. Het hoofdkwar tier Regional Command South geeft de prioriteiten aan, en gelukkig hebben we steeds aan alle aanvragen kunnen voldoen.’ De staf van ATF-9 heeft volgens Babusch in vier maanden tijd ook aardig wat hordes genomen. Met enige trots in de stem stipt ze enkele wapenfeiten aan. ‘Natuurlijk zijn we op het gebied van operatiës doorgegaan met het aanscherpen en verbeteren van procedures en tactieken. In logistieke zin boekten we ook veel vooruitgang. De verschillende bedrijfsvoeringen van de ATF en Joint Suppor t Detachment (JSD, een logistiek samenwerkingsverband van landmachters en luchtmachters, red.) zijn meer tot één geheel gesmeed. Dat is toch wel een kleine mijlpaal. Daarnaast hebben we nu één methodiek in het in kaar t brengen van risico’s en beheersmaatregelen op het gebied van materieel, arbeidsomstandigheden, milieu en (informatie)veiligheid. De luchtwaardigheid en het materiaalbeheer zijn hierdoor goed gewaarborgd.’ Harmonieus Toch is de kisten in de lucht houden meer dan een optelsom van technische en logistieke factoren, benadrukt

de chef-staf. ‘Je ziet ook dat iedereen gefocust is om de klus te klaren. Technische dienst, logistiek, inlichtingen, communicatie, bewaking; alles en iedereen spant zich daar dagelijks voor in. Samen maken we de slogan van de luchtmacht helemaal waar.’ De ‘één team, één taak’-gedachte reikt verder dan de Nederlandse Air Task Force. De Nederlandse militairen werken op hun twee Afghaanse thuisbases ook nauw samen met de diverse ISAF-collega’s. Zeker op KAF, waar een goede der tig verschillende nationaliteiten rondlopen, verdeeld over zo’n der tienduizend manschappen. De Nederlanders delen behalve infrastructuur en beveiliging, ook hun watersystemen en munitieparken met de coalitiepar tners. De inbedding in een veel groter militair geheel betekent daarentegen ook dat de mannen en vrouwen van ATF-9 van tijd tot tijd met hun neus op de harde realiteit worden gedrukt, realiseer t Babusch zich. ‘Helaas staan we met enige regelmaat voor een rampceremonie op het platform vanwege een gesneuvelde collega. Hoewel het onbekenden zijn, doet dat wel iets met je. We zijn één ISAF en je probeer t samen de doelen van deze missie te verwezenlijken. Het is dus altijd verdrietig, of het nu ANA, coalitie- of landgenoten zijn.’ Want de dood van sergeant Mark Weijdt viel de uitgezonden Neder-

R E P O R TA G E

landers zwaar. Volgens Babusch maakte dit ‘diepe indruk’ op ATF-9. Tegelijkertijd had de eenheid ook de veerkracht om daar op een goede manier mee om te gaan, analyseer t de overste. ‘Vanaf het begin was de onderlinge sfeer goed en bijzonder harmonieus. Je deelt heel veel met elkaar. Ik heb daardoor ook veel mooie gesprekken gevoerd.’ Het menselijke aspect van de uitzending is iets dat ze, eenmaal terug in Nederland, wel gaat missen. ‘De kor te lijnen, het directe contact, de kameraadschap. Dat gaat straks toch anders zijn. Ik ga niet rouwen omdat ik wegga, maar ik zal er wel rouwig om zijn dat ik dat achterlaat.’ Verschillende kijk ‘Iedere chef-staf doet er toe’, zegt luitenant-kolonel Babusch beslist. Dat neemt niet weg dat zij historisch gezien een bijzondere plaats inneemt. Voor het eerst bekleedt een luchtmachtvrouw op uitzending de post van Plaatsver vangend Commandant. Daar reageer t ze nuchter op. ‘Of een man of vrouw op mijn stoel zit, maakt in principe niet uit. Wel vind ik dat een man-vrouw combinatie goed uitpakt. Mannen en vrouwen hebben namelijk een verschillende kijk op de zaken. Ze benaderen uitdagingen op een andere manier en beide kunnen met een heel andere oplossing komen. Zo komen we samen het product en de sfeer zeker ten goede. We vullen elkaar mooi aan.’ •

In tegenstelling tot de transporthelikopters zijn de Apaches de laatste maanden juist minder vaak ingezet.

Een bijzondere uitdaging voor alle helikoptercrews is het Afghaanse stof. Deze zogenoemde ‘brown outs’ benemen, zoals te zien is bij deze Cougar, het zicht bij het landen.

15


R E P O R TA G E

‘We zijn ons er altijd van bewust dat sommige mensen ons hier liever niet willen hebben.’

Operaties Vliegend en onderhoudspersoneel hoeft op uitzending geen duimen te draaien. Vier F-16’s, vijf Cougars en vijf Apaches ondersteunen de ISAF-missie. ‘De F-16’s opereren voornamelijk in de provincies Helmand en Kandahar en langs de oostgrens van Afghanistan’, vertelt majoor Arnold. Als S3 Air stuurt hij het Nederlandse contingent aan tijdens de verschillende operaties. Grofweg komt dat neer op drie taken: begeleiding van konvooien, verkenning en ondersteuning van grondtroepen als Quick Reaction Alert (QRA). De zogenoemde M2 F-16’s zijn opgevolgd door de gemoderniseerde M4-variant. ‘Daarmee kregen we er flink wat systemen bij’, zegt majoor Arnold. ‘De nieuwe doelaanwijspod, de Litening-AT, is van veel betere kwaliteit dan de Lantirn die we op de M2 gebruikten. Daarmee krijgen we een beter plaatje: scherper en met meer zoom. Het vinden van een gronddoel is zo een stuk makkelijker geworden. Je bent in een paar tellen klaar en dat kan van vitaal belang zijn. Andersom kunnen grondtroepen door het Rover Down-Linksysteem met ons meekijken. Dat geeft hen een extra set ogen vanuit de lucht.’ Ook op gebied van bewapening heeft de M4 meer slagkracht dan zijn voor-

F-16 vlieger in desert outfit. Foto: 1 (NLD) ATF


16

ganger. Behalve lasergeleide bommen (GBU-12) beschikt de F-16 nu ook over de GPS-geleide GBU-38. De S3 Air somt de voordelen op. ‘De ontsteking is vanuit de cockpit te programmeren en biedt ons veel meer opties. En in tegenstelling tot de GBU12 kunnen we deze ook bij slecht weer gebruiken. Doordat we deze mogelijkheden hebben, kunnen we ook efficiënter ondersteuning bieden aan de mensen op de grond.’ Net als de Apaches hebben de Cougars Uruzgan als voornaamste werkterrein. De Cougars transporteren alles, variërend van water en voedsel tot personen en postzakken. De vraag naar de luchttransport en dus ook naar Cougars is groot, vertelt kapitein Menno, S3 Air van

de Cougars. ‘De werkdruk is groot’, erkent hij. ‘Maar als S3 Air heb ik ook het plaatje voor de hele week of zelfs de hele maand in mijn achterhoofd. Daarop kun je de inzet van je toestellen aanpassen. Soms moeten de crews een hele dag aan de bak, dat gaat je niet in de koude kleren zitten. Gelukkig geven de individuele gezagvoerders, loadmasters en doorgunners ook zelf aan als ze er doorheen zitten.’ De werkomstandigheden in Afghanistan zijn zwaar. Zowel de zomer als de winter hebben specifieke effecten waarmee de crews rekening moeten houden, legt kapitein Menno uit. ‘De zomer is door de hitte fysiek het meest inspannend. Het vliegen is makkelijker, want je kunt in principe rechte lijnen trekken. In de winter moet je juist meer rekening houden met de wisselende weersomstandigheden als sneeuw en regen. Elk jaargetijde heeft zijn eigen lastige kanten, maar daar oefenen we veel op. Net zoals dat wij ons er altijd van bewust zijn dat sommige mensen ons hier liever niet willen hebben. Je gaat steeds uit van een bepaalde dreiging.’ (uit veiligheidsoverwegingen zijn de achternamen van het vliegend personeel achterwege gelaten)

ACHTERGRONDEN

‘Dit is pas een mooie afronding van onze uitzending’ Buiten hun reguliere taken zetten de uitgezonden militairen op Kandahar Airfield zich ook in voor het goede doel. In de afgelopen drie maanden zamelden de leden van Air Task Force-9 samen met hun thuisfront geld en goederen in voor drie goede doelen. Naast kleding en schoolspullen haalden ze grote bedragen binnen voor de humanitaire organisaties War Child en Serve. Tekst: Karen Keissen | Foto’s: Remco Ehrardt en leden Goede Doelen Commissie

Het vorige detachement op KAF, ATF-8, nam het initiatief om een concreet gebaar te maken naar de Afghaanse bevolking. Nederlandse kinderen konden schoenendozen vullen met nuttige zaken voor leerlingen van een school in de omgeving van de vliegbasis. ‘Het bleek een doorslaand succes’, vertelt majoor Paul, voorzitter van de Goede Doelencommissie op Kandahar. ‘Mijn hele kantoortje stond op een gegeven moment vol met schoenendozen.’ ATF-9 bouwde hierop voort. 6500 kilo Kleding konden de lokale kinderen, vlak voor de naderende winter, goed gebruiken. Zo was het eerste goede doel van de nieuwe commissie gevonden. ‘Dit is pas een mooie afronding van onze uitzending’, vindt kapitein Niek, contactpersoon voor de kledingactie. ‘De aanmeldingen van ingezamelde kleding stroomden zo snel binnen dat we genoodzaakt waren de kledingactie vroegtijdig stop te zetten.’ Alle ingezamelde spullen moesten immers ook nog worden getransporteerd naar Afghanistan. Chef-staf op KAF, overste Sylvia Babusch zette zich in voor het transport. ‘Het zou meegaan met een reguliere vlucht. Toen ik hoorde dat de lading 6500 kilo bedroeg, dacht ik wel even gaat dat wel lukken?’ Toch lukte het de enorme vracht nog voor het uitroteren van ATF-9 op KAF te krijgen. Een Antonov An-124 vloog de kleding en schoolspullen vanuit Nederland naar de Afghaanse vliegbasis. Babusch: ‘Gigantisch mooi dat alles en iedereen zo meewerkte.’ Serve en War Child Daarnaast startte de commissie inzamelingsacties voor War Child en de Britse liefdadigheidsorganisatie Serve, die respectievelijk ruim 2300 en 5000 euro

opleverden. Defensie en Serve werken al langer samen. Serve bekijkt op microniveau wat de bevolking nodig heeft. ‘Het doel is dat een Afghaan zichzelf kan onderhouden’, legt majoor Paul uit. ‘Zo krijgt een weduwe bijvoorbeeld een geit, waarmee ze melk en kaas kan produceren en op die manier wat geld kan verdienen. Ook investeert Serve in allerlei lokale landbouwprojecten.’ Stichting War Child was een logisch tweede doel om geld voor in te zamelen, vertelt kapitein Lobke. ‘Geen enkel kind mag de dupe worden van oorlog.’ Creatief De Nederlandse militairen zamelden op diverse manieren geld in, zowel op KAF als in Nederland. ‘Het bijzondere aan deze acties is dat de militairen en hun thuisfront uiteindelijk zelf met creatieve initiatieven geld en goederen inzamelen’, zegt kapitein Lobke. Vooral de carwash op KAF bracht veel geld op en kon rekenen op veel bekijks, ook van de andere nationaliteiten. Een nieuwjaarsduik op KAF en een toneelstuk, opgevoerd door een internationaal gezelschap, leverden ook aardig wat op. Ook het thuisfront spande zich flink in voor War Child. Leerlingen van een basisschool haalden een flink bedrag op met verschillende kerstactiviteiten rondom het thema Afghanistan. Daarnaast verkocht een hockeyteam sjaals van de Afghaanse bazaar op KAF in Nederland. Majoor Paul: ‘Het mooie aan deze actie was dat men iets gaf en er tegelijkertijd iets leuks voor terugkreeg.’ Vertegenwoordigers van het Joint Support Detachement zetten de Goede Doelenactie voort. Zij roteren pas later en dragen dan het stokje over aan het nieuwe ATF-detachement. •

17


vervlogen tijden ‘Onvindbare’ maar verouderde Fokker C.X houdt Luftwaffe in mei 1940 flink bezig

‘Die verdammte Doppeldecker’ De aanval van de Duitse Luftwaffe op Nederland in de vroege ochtend van 10 mei 1940 verloopt precies zoals waarnemer-boordschutter op de Fokker C.X Dick Lewis al vreest. ‘De toestellen doen alsof ze naar Engeland vliegen, maar draaien boven zee om en vallen ons laagvliegend in de rug aan. Ik was razend!’ Het Wapen der Militaire Luchtvaart kan niet heel veel terugdoen, maar toch weet de C.X vanaf Vliegveld Bergen in Noord-Holland een aantal successen te boeken. Vastgebonden Lewis, geboren in 1914 in Batavia, piekerde nooit over de vliegerij. ‘Luchtvaart en techniek interesseerden me zelfs niet. Ik deed altijd veel aan sport, vooral paardrijden, en diende voorafgaand aan mijn dienstplichtoproep een rekest in voor de cavalerie. Maar het werd infanterie. Totdat van onze lichting in 1937 vijf man werd gevraagd voor de opleiding tot waarnemer. “Je vliegt, en je wapen is een camera”, omschreef de klassenleraar deze functie. Mijn vriend Flip Winkel hield niet van lopen, dus die voelde daar wel wat voor. Ik ging mee naar de vliegtechnische keuring. Flip werd afgekeurd, maar ik mocht door. Ik wist tot aan m’n luchtdoop alleen niets van vliegen. Mijn instructeur zat voorin de Fokker C.V, ik achterin, en de wind van de propeller raasde als de pest. Maar ik moest toch vastgebonden zijn? Ik tikte de vlieger op z’n schouder met deze vraag, en het antwoord was “Ja natuurlijk!” Alleen wist ik niet hoe, dus wenkte hij grondpersoneel om me vast te snoeren. En dat was maar goed ook, want hij smeet de kist in de lucht alle kant uit om te zien of ik wel geschikt was. Ik vond het vreemd, maar wel erg leuk. Heerlijk zelfs! Het vliegen betekende wel een wilde tijd hoor. We waren een vliegclub, maar wel één met discipline. Vóór alles gold de liefde voor het vliegen.’

Fokker C.X 20 Luchtvaartafdeeling, 14 Militaire Luchtvaart Koninklijk Nederlands Indisch Leger Dienstperiode: 1934-1942

Type: Aantal:

Beschreeuwen Op 10 mei 1940 wordt reserve tweede luitenant-waarnemer Dick Lewis (94) rond half vier wakker van gedreun. ‘Ik hóórde het niet alleen, ik voelde het ook. Ik deed het raam open van mijn kamer, vlakbij het vliegveld Bergen waar ik was gelegerd. Ik keek rechtstreeks in de cockpit van een Heinkel 111, waarin ik de bemanning zag zitten. Heel, héél vlakbij kwam hij langs gevlogen, vanuit de neus vurend op het vliegveld. “Verdomme, ze doen het toch”, gromde ik razend. Ik kleedde me als een haas aan, en ging na de aanval direct naar het vliegveld.’ Daar aangekomen is een schriller contrast haast niet mogelijk, want tussen alle dood en verderf, wordt hij ontvangen met opgewekte marsmuziek. ‘Alles lag in puin, maar blijkbaar was de geluidsinstallatie niet geraakt. Ik zal het nooit vergeten, die troosteloosheid van gebombardeerde hangaars tegenover de muziek.’ Van de Fokker G.1’s van de 4e Jacht Vliegtuig Afdeling die ook op Bergen staan, resten dan alleen nog brandplekken. De lichte C.X’en zijn tijdens de mobilisatie van het vliegveld over landweggetjes verplaatst naar een naburige bosrand en de rand van het aangrenzende dorp, beiden op zo’n halve kilometer afstand. De G.1 luchtkruisers zijn daarvoor te zwaar en staan keurig in lijn op het platform opgesteld, als ware het schietschijven. Van de twaalf toestellen ontkomt er slechts één aan de Duitse aanval. ‘Ik was des duivels. Ik vond het zo’n rotstreek.’

D E

V L I E G E N D E

18

Na de éénjarige opleiding wil Lewis zijn studie rechten in Amsterdam afmaken, maar in 1939 wordt hij al weer opgeroepen. Tijdens de mobilisatie komt hij terecht op de C.X. ‘Een schitterend vliegtuig. Veel minder hoekig en houterig, en veel geavanceerder dan de C.V en de Koolhoven. Er was geen vlieger die het niet prachtig vond.’ Als waarnemer/boordschutter moest je kunnen seinen, navigeren, fotograferen en bommen gooien. ‘Richten deed je door met het blote oog in te schatten wanneer je de maximaal acht bommen van Vlieger – voorin – en waarnemer-boordschutter in een C.X. Zo trok de bemanning met als enige vorm van bescherming een helm, de vijand tegemoet. De Strat.VerVa op Bergen maakt 33 oorlogsvluchten.

H O L L A N D E R

vervlogen tijden vijftig kilo losliet. Later kregen we een bommenrichtkijker, die door een gat in de bodem van het vliegtuig keek. Communiceren met de vlieger – naar links of rechts – deed je door hem op de rug te tikken. Dan nam hij gas terug en keek om, waarna je elkaar “beschreeuwde”. Schieten tenslotte deed je met een mitrailleur op de rug van het toestel. Tijdens de oorlog deden we er om de paar kogels een lichtspoorpatroon tussen, om beter te kunnen richten. Alleen pasten die niet helemaal, waardoor de mitrailleur nogal no eens weigerde, zo ervoer ik tijdens mijn eerste opdracht. Met tij een paar klappen op de trommel ee deed-ie het meestal wel weer…’ d Lewis heeft die bewapening zeker L nodig. Acht C.X’en komen na de n Duitse aanval tevoorschijn uit de bosrand, D en taxiën via landweggetjes naar het gebombardeerde vliegveld waarvandaan g ze toch weten op te stijgen. Vijf gaan z op weg om Vliegveld Waalhaven bij o Rotterdam te bombarderen. Lewis vliegt R met formatieleider eerste luitenant m Robbie Hofstede in de ‘713’ en nog twee R Fokkers naar Valkenburg. F Lewis de zogenoemde L i is i één éé van d d Huisje-boompje-beestje Mei-vleigers, waarover begin mei een korte film op televisie Het is voor de kwetsbare en verschijnt. In het aprilnummer langzamere C.X’en van de van de Vliegende Hollander meer Strategische Verkennings Afdeling aandacht hiervoor. (Strat.VerVa) zaak niet ontdekt te worden door patrouillerende Messerschmitts. ‘Dan hadden we geen schijn van kans, ondanks onze wendbaarheid. Maar we kwamen niet één vliegtuig tegen want die hadden de eerste vijf al naar zich toegetrokken. Wij hadden relatief een makkie. Valkenburg stond boordevol met vliegtuigen, kriskras door elkaar geparkeerd. Waar we ook een bom gooiden, het was altijd wel raak op een Junkers 52 of – opmerkelijk genoeg – één van de kleinere civiele vliegtuigen. Op de terugweg vlogen we nog over een Junkers op het strand van Katwijk die Hofstede op de heenweg had gezien. Hij eerst met de ‘nose-gun’ er overheen, ik daarna met de mitrailleur op de rug.’ De vijf Fokkers boven Waalhaven krijgen het zwaar te verduren met de Duitse jagers. Twee C.X’en moeten onderweg een noodlanding maken. ‘Het toestel van mijn vriend Marcel A-Tjak was doorzeefd met kogels maar hij kwam toch nog veilig aan de grond. Drie andere Fokkers redden het tot aan Bergen maar waren zwaar beschadigd en twee bemanningsleden waren gewond. Toen keken we wel even anders. Dankzij een zeer goede beurt van het grondpersoneel waren C.X’en weer snel inzetbaar. ‘Maar we wisten dat we lager moesten vliegen om de Messerschmitts te ontwijken. Héél laag, vlak over het land. Zo ontstond het hu-bo-be-vliegen, dat staat voor huisje-boompje-beestje. Dan zit je alleen met je opdracht, want bommen hebben een bepaalde valsnelheid nodig. Dus vlak voor het doel moest je klimmen en de bom loslaten, of zelf mee duiken, vanuit de neus schieten, en bij wegvliegen je rugmitrailleur gebruiken. Zo vlogen we de missies, ondanks dat we de kist met kogelgaten terugbrachten. En de Duitsers vonden ons nooit. Op 14 mei mocht ik even naar Amsterdam om afscheid te nemen van m’n ouders, overtuigd dat ik was dat ik eraan zou gaan. Maar terug op Bergen bleken alle nog aanwezige kisten in brand gestoken. Opdracht van hogerhand om

D E

V L I E G E N D E

19

De ‘713’ waarmee Lewis – met vlieger Hofstede – zijn eerste oorlogsvlucht maakt, in formatie met nog drie Fokker C.X’en boven de Nederlandse kustlijn. Alle toestellen zijn al voorzien van de oranje driehoek die in de oorlog werd gedragen. niets in Duitse handen te laten vallen. Ik was erg ontdaan, want ik had nog willen proberen te vluchten naar Groot-Brittannië.’

Luftwaffe-generaal Lewis wordt zeer snel na de capitulatie gedemobiliseerd, en richt zich weer op zijn studie. Na afronding weet hij Duitse razzia’s te ontwijken, en sluit hij zich aan bij het verzet. Na het einde van de oorlog meldt hij zich zo snel mogelijk aan bij de luchtmacht in oprichting, en gaat voor de RAF-opleiding navigator/bombardier naar Noord-Ierland. ‘Na terugkomst was ik bestemd om naar Indië te gaan, maar tijdens mijn plaatsing op Gilze-Rijen kwamen ze erachter dat ik jurist was. Ik werd overgeplaatst naar het toenmalige hoofdkwartier in Scheveningen.’ Voor Lewis betekent dat het einde van zijn vliegende loopbaan. Naast diverse staffuncties werkt hij ook op het NAVO-hoofdkwartier in Frankrijk. Een aantal keer is hij Chef-Kabinet van de Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten. In 1972 verlaat hij als kolonel de dienst. Vliegveld Bergen bestaat nu niet meer, maar is in de oorlog nog een steunpunt voor de Duitsers. Lewis’ collega Geert Salomé, eveneens waarnemer op de C.X, moet er kort na de Nederlandse capitulatie een Luftwaffe-generaal rondleiden. Hij komt speciaal over om uit te vinden waar toch ‘die verdammte Doppeldecker’ vandaan kwamen die de Duitsers nooit konden vinden.

Twaalf van de twintig aan de Luchtvaartafdeeling geleverde Fokker C.X’en op het platform van Soesterberg, zoals de oude ansichtkaart meldt. De toestellen zijn nog voorzien van de Nederlandse roudel die tijdens de mobilisatie plaatsmaakt voor de oranje driehoek.

H O L L A N D E R

R E P O R TA G E

‘Dienen in nood’ bij Search and Rescue op Leeuwarden

‘Sleutelrol’ voor redder-boordmonteur

Tekst en foto’s: Gert Kromhout

In mei bestaat de Search and Rescue-afdeling van de KLu vijftig jaar. Bij het 303 Squadron op de Vliegbasis Leeuwarden vliegt voor de opsporings- en reddingstaak een trio AB 412SP’s. Sergeant 1 Patrick Parisius is redder bij deze eenheid. De luchtmacht heeft plaats voor slechts vier van deze specialisten. Indien nodig dalen zij om mensen te redden in een vliegende storm uit een AB 412 af naar het koude zeewater of het dek van een wild dansend schip. Foto: Eric Vorstenbosch, AVDD


20

R E P OG RT EA NG RE

Behalve redder is Patrick Parisius ook boordmonteur, net zoals zijn collega-redders. Een erg handige combinatie wanneer het toestel iets mankeert en het niet op de thuisbasis Leeuwarden staat. Zoals op Vlieland, waar het 303 Squadron een detachement heeft als er schietactiviteiten op de Vliehors zijn, of in de oefengebieden ten noorden van de Waddeneilanden. Bij problemen kan Parisius deze dan ter plekke oplossen. ‘Maar het heeft ook zijn nadelen,’ lacht de sergeant. ‘Als we bijvoorbeeld aan het einde van de middag terugkomen van Vlieland en de kist heeft een klacht, dan zal ik die eerst moeten verhelpen voordat ik naar huis kan.’ Lekker gemaakt Toen Parisius zich meldde bij de Koninklijke Luchtmacht in 1992 had hij niet de ambitie om redder te worden. Als aankomend specialist elektronica begon hij zijn basisopleiding op Woensdrecht. Daarna zou hij naar de Luchtmacht Elektronische Technische School (LETS) op Schaarsbergen gaan. Omdat er een gat zat tussen beide opleidingen, moest hij tijdelijk naar Leeuwarden. Daar draaide hij mee op een aantal verschillende afdelingen om een indruk van zijn plaatsingsmogelijkheden te krijgen. Op een gegeven moment kwam hij bij een aantal ‘oude mannen’ die aan de Alouette III en luchtdoelen sleutelden. ‘In eerste instantie vroeg ik mij af waar ik in hemelsnaam was beland. Maar al snel maakten ze me helemaal lekker over de AB 412SP die de Alouette ging vervangen.” Na de LETS kwam hij permanent bij de Search and Rescue of SAR-Vlucht op Leeuwarden, waar ze op dat moment behalve techneuten ook redders zochten. ‘Ook toen was deze functie al gecombineerd met boordmonteur,’ zegt Parisius. ‘Het redden van mensen leek me ook een heel dankbaar beroep. Daarom solliciteerde ik op deze functie.’

zouden gaan vliegen toen het alarm ging. Een Duitse Tornado was tijdens oefeningen op de Vliehors na een vogelaanvaring gecrashed. De vlieger en navigator wisten eruit te springen voordat hun toestel zich in het strand boorde. Een bemanningslid landde op het land, de andere moesten we oppikken uit de Waddenzee.’ Voor Parisius toonde dat ongeluk nogmaals aan dat er niet voor niets procedures zijn. ‘We drongen erop aan dat beide mannen horizontaal vervoerd werden. Daarover deden ze wat lacherig. Ze zagen er de noodzaak niet van in. Bij onderzoek in het ziekenhuis bleek onze handelswijze juist: één van hen had een scheurtje in zijn wervelkolom.’ Een redding volgens het boekje dus, al had Parisius zich er meer van voorgesteld. ‘Achteraf zeiden we tegen elkaar: “was dat nou alles?” Het ging zoals we altijd hadden getraind.’

Foto: Eric Vorstenbosch, AVDD

Improviseren Parisius maakte de afgelopen jaren een aantal memorabele reddingsacties mee. Hij haalt de keer op een koopvaardijschip op volle zee aan. ‘Een Russische zeeman was in het motorruim gevallen en had daarbij

De kans dat een redder voor andere reddingstaken van het squadron uitrukt, is vele malen groter. In 2008 zijn de AB 412’s maar liefst 198 keer ingezet, maar niet eenmaal voor het redden van een vlieger. Dat gebeurde voor het laatst in 2006. Foto boven: SAR

Crash Sinds zijn komst bij de SAR-Vlucht die later overging in het 303 SAR Squadron, vloog Parisius een slordige 3000 uur bij elkaar. Hij was betrokken bij heel wat reddingen en hulpvluchten. ‘Formeel is het redden van militaire vliegers de hoofdtaak van het squadron. Dat komt tegenwoordig gelukkig niet vaak meer voor’, vertelt de sergeant. Eén keer maakte hij het zelf mee. Het was vroeg in de ochtend van 21 november 2001, herinnert hij zich. ‘We stonden op Leeuwarden te discussiëren over welk toestel we

21


R E P O R TA G E

zijn arm gebroken. Dat lichaamsdeel stond in nogal een rare stand waardoor ik hem niet zoals gewoonlijk met de armen langs zijn lijf op de brancard kon insnoeren. Dan moet je kunnen improviseren. We hebben toen provisorisch zijn arm aan de hijskabels van de brancard vastgemaakt. Om dat pakketje vervolgens door de smalle gangen naar boven vervoeren, was nogal een uitdaging. Ook maakte het feit dat hij geen woord Engels sprak het er niet makkelijker op. Maar het is ons gelukt.’ Maar het vak heeft ook een minder mooie kant. Een reddingspoging loopt niet altijd goed af. Zoals die keer dat ze uitrukken voor een wadloper met een beroerte. ‘Bij aankomst kregen we een niet echt vriendelijk onthaal. Buiten onze schuld arriveerden we pas een uur na de initiële alarmering. De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij was in eerste instantie opgeroepen maar hun boot kon niet dichtbij genoeg komen. Pas toen kwamen wij in beeld. De alarmeringsprocedure is na deze gebeurtenis aangepast, dus uit deze tragische gebeurtenis is wel iets goeds voortgekomen.’ Klein De functie-eisen voor redders zijn zwaar. Een EHBO-diploma, een cursus Pre-Hospital Trauma Life Support en het diploma reddend zwemmen zijn verplicht. Ook moet de redder kunnen omgaan met de speciale medische uitrusting van de SAR-helikopter: hartmonitor, zuurstofmeter, beademingsapparatuur en defibrillator. Assistentie verlenen aan de verpleegkundige hoort er ook bij.


22

Voordat Parisius aan de slag mocht, moest hij bovendien de survivaltraining van het Vliegveiligheid- Oefen- en Testcentrum op Gilze-Rijen doorlopen. In de Dunkertraining beoefent hij het ontsnappen uit een helikopter die onder water is. Parisius toont de negen millimeter dikke drysuit die hij destijds binnen vijf minuten moest zien aan te trekken. ‘Ik oefende dat voor het eerst in de Alouette 3, de voorganger van de AB 412. Die was klein zeg! In de AB 412 is al een hele toer om dat pak aan te krijgen, maar in de Alouette was het nog een graadje moeilijker. Al helemaal als je het aan moest trekken als het nat was.’ Flexibiliteit Een goede lichamelijke conditie is dan ook een vereiste. Wat dat betreft is er met Parisius niets mis. Al erkent de bruine band karateka dat er door alle werkzaamheden slechts beperkte tijd is om de conditie op pijl te houden. De behoefte aan redders is groot. Het 303 Squadron heeft er eigenlijk vier nodig, maar beschikt momenteel slechts over twee inzetbare krachten. Om de ergste nood te lenigen heeft het Maritiem Vliegkamp De Kooy, eveneens onderdeel van het Defensie Helikopter Commando (DHC), tijdelijk één van haar redders bij 303 ingedeeld. Een redder-boordmonteur kent drie soorten diensten. In de normale dagdienst heeft de redder een kwartier tussen een melding en het opstijgen van de kist. Als een bemanning SAR-dienst heeft op Vlieland, dan moeten ze zo snel mogelijk

de lucht in na een alarm. In de praktijk is dat vaak binnen vijf minuten. Tijdens de reservedienst tenslotte, komt Parisius ook toe aan het andere deel van zijn takenpakket: sleutelen aan de heli. Tussen de diverse diensten door verzorgen ze opleidingen en trainingen.‘We zijn een kleine organisatie en leiden ons eigen personeel op’, licht hij toe. ‘Staat er niets op het rooster, dan ben je monteur en doe je van alles aan de kisten.’ Ook privé vraagt het soms nodige flexibiliteit, benadrukt Parisius. ‘Als je standby-dienst hebt, zit je thuis bij de semafoon. In geval van calamiteiten kunnen ze je oppiepen. Dat kan variëren van patiëntenvluchten tot zoekacties bij vermissingen. Ik was eens op oudejaarsdag oliebollen aan het bakken toen de pieper ging. We moesten een patiënt ophalen op Ameland. Een makkie, dacht ik, waarbij we snel weer zouden terugzijn. Niet dus, want we waren uiteindelijk pas om half twaalf ’s avonds thuis.’ Kiezen Wat de toekomst Parisius zal brengen, is momenteel de grote vraag. De drie AB 412’s worden naar verwachting binnen enkele jaren uitgefaseerd en hun taken overgenomen door de NH90. De sergeant gaat vooralsnog niet automatisch als redder over op dit nieuwe type van het DHC. ‘Ik zal moeten kiezen tussen monteur en redder. Te zijner tijd word ik dan herplaatst, maar ik kan dan wel zelf bepalen wat ik wil gaan doen. Het liefst word ik redder-hoist operator. Maar ik kan natuurlijk ook nog fulltime gaan sleutelen.’ •

Leeswijzer

LEESWIJZER

DE LAATSTE VLUCHT

De Laatste Vlucht, geschreven door Romain Hugault en Régis Hautière, met tekeningen van Romain Hugault, in het Nederlands vertaald door Gert Jan Pos en met ISBN 978-90-5885-305-9, telt 56 pagina’s op A-4 formaat en is voorzien van harde kaft. Te bestellen voor € 14,95 bij Uitgeverij Silvester op www.silvesterstrips.nl, of via Postbus 11111, 5200 EC ’s Hertogenbosch, of in de gespecialiseerde (strip-)boekhandels. Het album is voor € 19,95 ook te koop in een luxe hard kartonnen bewaarband waarin ook de eerste twee delen van ‘Boven de Wolken’ passen die elk voor € 14,95 kunnen worden (bij)besteld.

kaanse vlieger van de P-47 Thunderbolt door het oog van de naald en wordt gered door een Franse boerendochter. IJzeren kruis is het derde verhaal. Dat gaat over een Duitse vlieger in 1944 die in een luchtslag met de Amerikanen de dood vindt. Hij wordt neergeschoten door de Thunderbolt uit het tweede verhaal. In het vierde verhaal Engelensprong meldt een Franse vlieger zich in november 1943 aan bij de toen bevriende Sovjetluchtmacht. In een luchtgevecht komt hij om, na een aanvaring met een Duitse jager.

Tussen 1943 en 1945 beleeft de twintigste eeuw zijn donkerste uren. Terwijl de aarde schudt van de bommen, is de hemel het toneel van verbeten luchtgevechten. Daar boven de wolken draaien vliegtuigen om elkaar heen, binden mannen de strijd aan en kruist het lot hun vlucht. In het stripalbum ‘De laatste Vlucht’ stijgen vier vliegers op om hun missie tot een goed einde te brengen. De Laatste Vlucht completeert het drieluik dat verder bestaat uit de eerder in 2008 gepubliceerde tweeling ‘Boven de Wolken’ met respectievelijke ondertitels ‘Het Duel’ en ‘Gevechten’. Deze zijn vorig jaar november al besproken op pagina 8 van de Defensiekrant nummer 40 (terug te vinden op internet: www.defensie.nl onder het kopje actueel). Deze Leeswijzer beperkt zich tot het eind 2008 uitgekomen derde deel van deze stripalbums, die gezien tekst en tekeningen duidelijk bedoeld zijn voor een volwassen publiek met oog voor detail. Bijvoorbeeld voor de Amerikaanse vliegtuigen voorzien van de in die tijd zo bekende pin up nose art. Gestoken in een fraaie kartonnen band, glimmen op de verder matte omslag zowel vlieger als vliegtuig de lezer tegemoet. Het net als de eerste twee delen gedetailleerde en gedocumenteerde stripalbum staat – middels vier verhalen – in het teken van vliegers tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Pacific, Europa en de Sovjet-Unie. Het eerste verhaal, Kersenbloesem, gaat over een Japanse kamikazevlieger in april 1945. Aan het eind van zijn laatste luchtgevecht boort hij zijn kist welbewust middenin een Amerikaans vliegdekschip. In Respijt, verhaal nummer twee, glipt een Ameri-

In de epiloog komt de Amerikaanse vlieger uit het tweede verhaal Respijt in 1945 veilig thuis in New York, en stuurt een kaartje naar zijn Franse redster. Hij wordt vlieginstructeur op een Amerikaans vliegdekschip in de Pacific. Hij sneuvelt alsnog als de kamikaze uit het eerste verhaal zich in het vliegdekschip boort. Tot slot volgen drie pagina’s met schetsen met op de laatste pagina de technische gegevens van de door de stripfiguren gevlogen vliegtuigen: de Japanse Mitsubishi AGM5 Zero, Amerikaanse Republic P-47D Thunderbolt, Duitse Messerschmitt BF-109G-10 en de Russische Yakovlev YAK-9T. Samen met de eerste twee delen vormt De Laatste Vlucht een goed getekend drieluik. Lezen is echter een ander verhaal, want de verhaallijn is zeker niet makkelijk te volgen. Tekstvlakken lijken soms letterlijk uit de lucht te vallen en passen soms niet bij de afbeeldingen. Het zijn vooral de vliegtuigen die de hoofdrol spelen, en die zijn dan ook tot in het fijnste detail uitgetekend. Kortom, een lust voor het oog van vliegtuigfanaten. (F.N.) •

Een iindruk E d k

23


JOURNAAL Eerste Militaire Willems-Orde in vijf decennia Kapitein der Infanterie Marco Kroon ontvangt van koningin Beatrix op 29 mei op het Binnenhof in Den Haag de Militaire Willems-Orde. Kroon, pelotonscommandant bij het Korps Commandotroepen (KCT), wordt benoemd tot Ridder der Militaire Willems-Orde Vierde Klasse wegens moedig, beleidvol en trouw optreden in Afghanistan in de periode van maart tot augustus 2006. Minister van Defensie Eimert van Middelkoop droeg kapitein Kroon voor deze onderscheiding voor op basis van het advies van het Kapittel der Militaire Willemsorde. Dat hem adviseert over voordrachten voor of aanvragen tot decoratie van militairen, burgers of eenheden, die zich onderscheiden door uitstekende daden van moed, beleid en trouw. Kroon krijgt de onderscheiding niet voor één, maar voor meerdere bijzondere acties, en zijn totale optreden als leider, militair en mens. Tijdens de zes maanden durende uitzending vecht het peloton van Kroon een groot aantal keer tegen Talibanstrijders. In de zware en soms lange gevechten die plaatsvinden onder moeilijke terrein- en klimaatomstandigheden, leidt Kroon zijn peloton op kundige, inventieve en inspirerende wijze. Hij weet de gevechten telkens in zijn voordeel en zonder personele verliezen te beslechten, waarbij hij zich niet laat afschrikken door grote persoonlijke risico’s. Met de uitreiking in mei worden er meer details bekend gemaakt. De Militaire Willems-Orde is de hoogste Nederlandse dapperheidonderscheiding. Een onderscheiding dragende ridder moet gesalueerd worden, ook door militairen hoger in rang. De onderscheiding werd op 30 april 1815 door koning Willem I ingesteld ‘tot belooning van uitstekende daden van moed, beleid en trouw, bedreven door diegenen, welke, zoo ter zee als te lande, in welke betrekking ook, en zonder onderscheid van stand of rang, Ons en het Vaderland dienen. Deze Orde zal echter in bijzondere gevallen ook kunnen worden gegeven aan vreemde militairen, niet in Nederlandschen dienst zijnde.’ Overigens kunnen ook buitenlanders en burgers, bijvoorbeeld verzetsstrijders, deze militaire ridderorde ontvangen. De laatste, collectieve, Militaire Willems-Orde werd op 31 mei 2006 aan het vaandel gehecht van de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade vanwege de inzet tijdens de operatie Market Garden rondom Arnhem in september 1944. De laatste individuele uitreiking vond plaats op 12 juli 1955 aan de kapiteins J.H.C. VOOR ADRESWIJZIGINGEN: Ulrici en T.E. Spier, de eerste vanwege zijn ZIE COLOFON OP PAGINA 2. rol in het verzet (1940-45) en zijn optreden VRAGEN AAN – BEHALVE OVER als militair in Nederlands-Indië, de tweede ADRESWIJZIGINGEN – OF BIJvanwege zijn optreden als militair in DRAGEN VOOR DE VLIEGENDE Nederlands-Indië. Op dit moment zijn nog HOLLANDER? Mail naar elf dragers van de Militaire Willems-Orde [email protected] in leven; acht Nederlandse, een Amerikaanse en twee Canadese Ridders. Deadline: iedere eerste maandag van de maand. Foto: Rinze Klein, AVDD


24

Top Gun Holland ook in Afghanistan De militairen van de Nederlandse Air Task Force (ATF) bekijken de serie Top Gun Holland met veel enthousiasme. De eerste aflevering is gezamenlijk bekeken door alle leden van de ATF in de Dutch Corner op Kandahar Airfield. De militairen zijn positief over de tiendelige serie die iedere maandagavond door de KRO wordt uitgezonden op Nederland 3. Via internet kijken eveneens veel mensen naar de serie op de site www.topgunholland.kro.nl. De serie geeft een unieke kijk in het gehele traject van de keuring, selectie en opleiding tot F-16 vlieger. De serie met daarin vele hoogte- en soms dieptepunten is gemaakt door de productiemaatschappij Procamjo. Top Gun Holland, tot en met 23 maart iedere maandagavond op Nederland 3 om 21.30 uur.

KLu wandelsportvereniging nu ook voor postactieven Door een recente statutenwijziging kunnen nu ook postactieve beoefenaars van de wandelsport toetreden als lid van de Wandelsportvereniging (WSV) KLu. Meer informatie bij Johan Olthof: [email protected].

Betaaldata salarissen 2009 In 2009 wordt het salaris uiterlijk de volgende werkdag na de onderstaande betaaldatum op uw rekening bijgeschreven: 24 maart, 24 april, 22 mei, 24 juni, 24 juli, 24 augustus, 24 september, 23 oktober, 24 november en 22 december. Meer informatie is verkrijgbaar bij de Dienstencentrum Human Resources (DCHR) op *06-733 of 0800 – 2255733

JOURNAAL

Commando overdracht ATF op Kandahar Na vier maanden kwam op 10 februari een einde aan de werkzaamheden van het negende detachement van de Air Task Force op Kandahar Airfield (KAF). Tijdens een vlaggenparade droeg kolonel René Arns het bevel en de detachementsvlag over aan kolonel Bas Pellemans. Het detachement leverde de afgelopen maanden een belangrijke bijdrage aan de ISAF-missie in Afghanistan. F-16’s en Apaches leverden regelmatig luchtsteun aan grondtroepen en de Cougars vervoerden veel personeel en middelen. Aansluitend ontving scheidend ATF-commandant Arns de Air Component Element Commendation uit handen van de Deputy Commander Operations ISAF in Kabul, major-general Sullivan. Hij roemde de internationale samenwerking met de Air Task Force, vooral gericht op ondersteuning aan Regional Command South. Ook memoreerde hij de professionele houding en motivatie van de Nederlandse militairen in heel Afghanistan. Foto’s: Fred Warmer, AVDD

Activisten beklimmen mast AOCS NM

Activisten zijn vrijdagochtend 13 februari ongeoorloofd in twee zendmasten op AOCS NM geklommen. De personen knipten een gat in het hek en spanden een groot spandoek tussen de masten. De vier activisten bleven in de masten

zitten. De bewaking van AOCS NM kwam meteen in actie en beveiligde de plek. Volgens de procedure is de Koninklijke Marechaussee ingeschakeld, die de activisten sommeerde naar beneden te komen. Actiegroep ‘Ontwapen’ is de initiatiefnemer van de klimactie. Op het spandoek stond een kreet gericht tegen de NAVO. Na twee uur in de masten te hebben gezeten, kwamen de activisten vrijwillig naar beneden. De KMar heeft ze aangehouden op grond van ongeoorloofd betreden van militair gebied en vernieling van het hek. De zend- en ontvangmasten liepen geen schade op als gevolg van de actie. Foto: Staf Voorlichting AOCS NM

Kinderopvang Volkel

Staatssecretaris De Vries start nieuwe wervingcampagne Defensie heeft duizenden vacatures. Om dit personeelstekort terug te dringen heeft staatssecretaris Jack de Vries maatregelen voor werving en behoud van personeel doorgevoerd. Daarin staan de wensen van individuele medewerkers en bijzondere doelgroepen centraal. Zo hebben ouders vaak grote invloed op de beroepskeuze van hun kinderen. Uit onderzoek blijkt dat ruim tachtig procent van de ouders geen goed beeld heeft van Defensie als werkgever. In de nieuwe campagne ‘De verantwoordelijkheid van Defensie’ legt Defensie uit wat haar werkgeverschap inhoudt. De campagne bestaat uit advertenties in kranten en tijdschriften en de website www. defensie.nl/verantwoordelijkheid.

Taekwondoka Bekkers geblesseerd Sergeant Dennis Bekkers, taekwondoka en één van de Defensie Topsporters, is voor vier tot zes weken uitgeschakeld door een gebroken middenhandsbeentje. Hierdoor moest hij het NK en de US Open afzeggen. Bekkers hoopt het weekend van 21 maart weer aan de start te kunnen verschijnen van het Open Nederlands Kampioenschap in Eindhoven.

Golfwedstrijd Leeuwarden Open Voor de veertiende keer houdt de Vliegbasis

Leeuwarden op 25 mei het Leeuwarden Op de Vliegbasis Volkel is dit jaar begonnen met de bouw van een kinderdagverblijf. In Open. Deze golfwedstrijd staat open voor het laatste kwartaal van 2009 staat gepland de eerste kinderen in de leeftijdscategorie (postactief) militairen burgerpersoneel van nul tot vier jaar dagelijks op te vangen. Een professionele kinderopvangorganisatie de KLu en wordt gehouden op golfbaan De zal opvang uitvoeren. Voordat het zover is, wil de Vliegbasis Volkel weten hoeveel Groene Ster in Leeuwarden. De greenfee Defensiemedewerkers gebruik willen gaan maken van deze opvangfaciliteit. Bent u bedraagt € 70, inclusief lunch en diner. woonachtig in de regio Uden en werkzaam bij Defensie, heeft u kinderen in genoemde U kunt zich tot uiterlijk 11 mei opgeven bij leeftijdscategorie of verwacht u kinderen en heeft u belangstelling, vul dan de enquête kapitein Wijnand Reumer, 058-2346014. die u op intranet van Volkel kunt vinden voor 1 april in. Het insturen van het enquêteformulier betekent echter niet dat uw kind In het februarinummer van de VH is bij het artikel ‘Een dag automatisch wordt aangemeld. In de loop op stap met… Luchtverkeersleider Ton Vermaas’, de naam van dit jaar krijgt u nadere informatie over van de fotograaf weggevallen. De foto’s zijn gemaakt door Frank Crébas. Kijk voor de voortgang van het project en de wijze meer beeldmateriaal naar de coverfoto en op zijn site, www.bluelifeaviation.nl van aanmelden.

Rectificatie

25


JOURNAAL

C-ContCo bezoekt Afghaanse commandant De huidige Commandant Contingentscommando (C-ContCo) commodere Geert Bergsma, bracht op 16 februari een bezoek aan de Afghaanse brigadegeneraal Shir Mohammad Zazai, Commandant 205 Corps Regional Advisory Command. Dit informele bezoek vond plaats in het Afghanistan National Army-kamp, ongeveer 3 kilometer buiten Kandahar Airfield. Tijdens deze ontmoeting stelde Bergsma zijn aanstaande opvolger, commandeur Jelle Snoeks, aan Zazai voor. In een informeel gesprek werd, met behulp van tolken, uitgebreid gesproken over de voortgang van de wederopbouw van het Afghaanse legerkorps en de internationale samenwerking en steun van de aanwezigen ISAF landen. ‘Mijn doelstellingen zijn het in stand houden van de uitstekende samenwerking met de verschillende ISAF landen in de wederopbouw van het Afghaanse leger en in het bijzonder met de aanwezige Nederlandse ISAF troepen. Maar zeker ook verder werken naar een moment in tijd waarin de ANA volledig zelfstandig kan opereren,’ aldus Zazai. Na de ontmoeting maakten Bergsma en Snoeks uitgebreid kennis met onder andere de imam van de lokale moskee. Ze sloten het bezoek af met een rondleiding door het lokale hospitaal. De C-ConctCo is in Afghanistan aanwezig namens de Commandant der Strijdkrachten (CDS). Foto: Wilko ter Horst

Bijna 2000 euro voor KLu-ballonvaarten De plaatsen in de heteluchtballon die de luchtmacht aanbood voor de veiling van het radioprogramma 3FM Serious Request, leverden in totaal 1830 euro op, zo werd midden februari bekend. Het Glazen Huis, onderdeel van de jaarlijkse 3FM-actie Serious Request, stond in december 2008 in Breda, op steenworp afstand van het Kasteel van Breda. In het Glazen Huis bood de Commandant NLDA, generaal-majoor Siem van Groningen, drie ballonvaarten voor twee personen aan. De bieders maken de ballonvaart dit voorjaar.

Sterrenteam Paresto in de prijzen

Nieuwe C-ContCo en directeur NIMH op KAF De aanstaande Commandant Contingentscommando (C-ContCo) commandeur Jelle Snoeks en zijn directe medewerkers kregen op 17 februari van Commandant Air Task Force (C-ATF) kolonel Bas Pellemans een uitgebreide rondleiding gekregen op Kandahar Airfield. Het bezoek met de daarbij behorende rondleidingen en kennismakingen gelden als voorbereiding op de commandowisseling in maart waarbij Snoeks het stokje overneemt van commodore Geert Bergsma. De rondleiding startte met voorstelronde van alle stafhoofden werkzaam binnen ATF-10 en JSD. Vervolgens gaf Pellemans een presentatie over de taken en verantwoordelijkheden van ATF-10. Na de presentatie volgde een kennismaking met het Cougarpersoneel waar Snoeks uitgebreid werd geïnformeerd over de taken en mogelijkheden van de transporthelikopter. Hierna volgde een bezoek aan de onderkomens van de F-16


26

waar hij uitleg kreeg over de taken en ondersteuningsmogelijkheden van de F-16 voor troepen in het veld. Ook de directeur van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) Piet Kamphuis was meegereisd om uitgebreid kennis te maken met de C-ATF, zijn stafleden en hun werkzaamheden. Kamphuis wilde meer inzicht krijgen in de taken en verantwoordelijkheden van het Nederlandse personeel op Kandahar. Foto: Wilko ter Horst

Het Sterrenteam van Paresto viel in de prijzen tijdens de culinaire wedstrijden op de horecavakbeurs BBB in Maastricht. Namens het Sterrenteam namen drie equipes deel aan deze wedstrijden. Op 28 januari ontvingen chef sergeant Koen de Buck, en kok van de IGK Edwin de Bruin, de zilveren medaille van de vakjury in de categorie Restaurantkoks (op de foto met (v.l.n.r.) juryvoorzitter Jan van de Ven). Verder sleepte het team de chocoladeprijs – een patisserieworkshop in Frankrijk – in de wacht voor het beste dessert. Op donderdag 29 januari ging in de categorie Feestmenu voor instellingen de publieksprijs – een medaille en een bokaal – naar het team van Sylvia Pieterson, kok op de Johan Willem Frisokazerne in Assen, en het team van Dennis Boer, kok op de Luchtmachttoren in Breda. De organisatie van deze kookwedstrijden was net als in voorgaande jaren in handen de Stichting Europa Culinair. Foto: Iris Knol

JOURNAAL

C-LSK brieft leden Brabants-Zeeuwse werkgeversvereniging

Op dinsdag 3 en woensdag 11 februari waren ruim driehonderd leden van de BrabantsZeeuwse Werkgeversvereniging te gast bij het Commando Luchtstrijdkrachten. De bijeenkomsten werden gehouden op de Vliegbasis Woensdrecht respectievelijk Eindhoven.

De PC-LSK, generaal-majoor Erik Oliemans trad op als algemeen inleider en moderator. Commandant Luchtstrijdkrachten luitenantgeneraal Jansen ging tijdens zijn presentatie in op de missies waaraan de luchtmacht de afgelopen 20 jaar deelnam. Ook de betekenis

van het CLSK voor het bedrijfsleven werd besproken. Een flink aantal bedrijven profiteert van de aanwezigheid van, opdrachten voor, werkzaamheden op, of voor leveranties aan de vliegbases. Veel ondernemers uit de regio zijn lid van de Brabants Zeeuwse werkgeversvereniging. Voor een aantal bedrijven is de aanwezigheid van luchtmachtonderdelen van groot belang. De PC-LSK en luitenantkolonel Martijn van der Woude, Commandant Groep Luchtmacht Reserve spraken over de inzet van reservisten binnen het CLSK. Niet alleen de luchtmacht profiteert van reservisten, ook het bedrijfsleven. Een reservist leert immers veel over leiderschap en wordt in vaardigheden getraind die ook in hun functie binnen de bedrijven kunnen worden gebruikt. Hoofd Operatiecentrum kolonel Chris Lorraine sprak ten slotte over de operaties in Afghanistan. Foto: Jan Schram, AVDD

NAVO-oefening Magic Venture Examens Dash-7 in uitzendgebied voor AWACS Van 14 tot 23 januari werd in het kader van de NATO Response Force (NRF) de jaarlijkse oefening Magic Venture gehouden. Het doel was om de E-3A Component in het Duitse Geilenkirchen voor toekomstige NRF-operaties te testen. De oefening werd gehouden in Italië op Forward Operating Base (FOB) Trapani, Sicilië. Op 9 januari werd een waarschuwingsbevel uitgegeven op Geilenkirchen. De gevechtsstaf, verantwoordelijk voor het commando en controleproces, kwam meteen in actie. Op 12 januari ontving de AWACS-eenheid op Trapani het bericht dat het direct alle benodigde communicatieapparatuur en bedrading moest installeren. Het Italiaanse detachement leverde een gesimuleerde bijdrage aan een bredere NRF-operatie in de westelijke Middellandse Zeegebied, ondersteund door een VN-resolutie. De eenheden verbeterden hun bekwaamheden om effectief te opereren tijdens gesimuleerde intensieve bedreigingen, primaire systeemstoringen en veranderingen op korte termijn in taken. Het detachement moest ondermeer werken met gesimuleerde mortier- en sluipschutteraanvallen, indringers, verdachte pakketten en andere incidenten. Foto: Chris Braun

Voor het vervoer van personeel en klein materieel tussen Kandahar, Kabul en Tarin Kowt beschikken de Nederlandse strijdkrachten in Afghanistan onder andere over een De Havilland Dash-7. Dit viermotorig lichte transportvliegtuig is uitermate geschikt om vanaf hoger gelegen en/of onverharde airstrips te opereren. Het vliegtuig is gehuurd van de firma Voyageur uit Canada. Onder leiding van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) is de Dash-7 voorzien van een ‘Electronic Warfare’zelfbeschermingspakket, tegen bijvoorbeeld raketaanvallen. Het 133 Elektronische en Tech-

nische Opleidingen Squadron van de Vliegbasis Woensdrecht ontwikkelde eind vorig jaar een maatwerkopleiding voor avionica-specialisten van de KLu die dit zelfverdedigingssysteem moeten onderhouden. De eerste leerlingen vertrokken op 3 februari naar Kandahar Airfield om het geleerde af te ronden met een praktijkexamen. Op 17 februari legden de drie avionica specialisten met goed gevolg het examen Aircraft Survivability Equipment af. Zij kregen uit handen van Commandant Air Task Force, kolonel Bas Pellemans, het certificaat uitgereikt. Foto: Wilko ter Horst

27


JOURNAAL

Bijzondere Renegade-oefening

Op het AOCS Nieuw Milligen vond in de vierde week van januari een bijzondere Renegade-oefening plaats, waarbij werd gehandeld alsof er sprake was van een onbekend vliegtuig in het Nederlandse luchtruim. In plaats van vooral te richten op het militaire deel van de Renegade-procedure, werd deze keer vooral het deel daarna onder de loep genomen. Daarvoor trokken diverse vertegenwoordigers van civiele instanties naar de Veluwe. Vertegenwoordigers van onder andere de NCTb (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding) en het Ministerie van Justitie beoefenden samen met de gevechtsleiding de procedures die komen kijken bij een Renegade. Zij hadden hun tijdelijke werkplek ingericht in de bunker van de gevechtsleiding en het stafgebouw, om zo de lijnen zo kort mogelijk te houden. Foto: Joost Kuipers

KDC-10 vervoert zeerovers

Open Skies traint op Volkel

Een Roemeense Antonov An-30B landde op woensdag 11 februari de Vliegbasis Volkel voor een trainingsvlucht voor het Open Skies-verdrag. Tijdens deze vlucht was een Roemeense vliegcrew, Duitse inspectiecrew en een Nederlandse delegatie aanwezig om film- en foto-opnames boven Benelux grondgebied te maken en te begeleiden.

Het Open Skies verdrag geeft de 34 landen die het verdrag ondertekenden het recht om boven elkaars grondgebied inspectievluchten uit te voeren. Verdragspartners krijgen de mogelijkheid om film- en fotoopnames boven militaire installaties en wapencomplexen te maken, dat het onderlinge vertrouwen bevordert. Foto: Joyce Stevens, AVDD

Commandoraad bezoekt Volkel Leden van de Commandoraad brachten op 17 februari een bezoek aan de Vliegbasis Volkel. ‘s Ochtends stond de wekelijkse dinsdagochtendvergadering van de raad op het programma. Aansluitend vond een presentatie van de Commandant Vliegbasis plaats, waarbij gesproken werd tussen leiding van de vliegbasis en de commandoraadsleden. Tijdens de lunch gingen de gesprekken door en was ook basispersoneel van de partij. Het was een efficiënt bezoek. Diverse werkplekken waaronder de fasehangaar en het 640 Platform Squadron werden bezocht, afgewisseld met het schietonderdeel van het JOP/STO programma. Foto: Joyce Stevens, AVDD

Vijf van zeeroof verdachte Somaliërs zijn op 10 februari in Bahrein door de Deense marine overgedragen aan de Nederlandse autoriteiten. Begeleid door de Koninklijke Marechaussee zijn de verdachten met een KDC-10 van het 334 Squadron naar Nederland gevlogen. Het vijftal werd later die week voorgeleid aan de rechter-


28

commissaris in Rotterdam. Het Landelijk Parket is een strafzaak begonnen tegen de vijf vanwege een aanval op 2 januari in de Golf van Aden op het Antilliaanse vrachtschip Samanyulo. De Deense oorlogsbodem HDMS Absalon pikte de verdachten op uit zee, nadat de piratenboot tot zinken was gebracht. Foto: Harry van den Dries

JOURNAAL

Mijlpaal NDMC-project Het project Nationale Datalink Management Cel (NDMC) bereikte vrijdag 6 februari een belangrijke mijlpaal. De week daaraan voorafgaand is het Operational Netwerk Management System (OMS) onderworpen aan diverse testen. Hiervoor werkten onder andere Nederlandse F-16’s, gevechtsleiding van AOCS NM, E-3 radarvliegtuigen van de NAVO en de RAF samen. De testen zijn met goed gevolg afgelegd en hiermee is Final Site Acceptance gehaald. Het joint organisatiedeel NDMC heeft als taak het voorbereiden, plannen en ondersteunen van Link-16 operaties van de Nederlandse krijgsmacht. Om deze taak uit te voeren is het Operational Network Management System (OMS) bij de firma Thales aangekocht. Dat bestaat uit een statisch deel dat is geplaatst in de operatiesruimte van het Control and Reporting Center van het AOCS NM en een mobiele component die in twee containers is gebouwd. Het OMS wordt door Thales in fases afgeleverd en in gebruik genomen bij de NDMC. In maart zal het volledige systeem inclusief alle documentatie door Thales via DMO aan de NDMC worden aangeboden tijdens de Final Project Acceptance. Deze laatste mijlpaal is benodigd om aansluitend per 1 april de Full Operational Capability status te bereiken.

CDS bezoekt Luchtmachtbasis De Peel Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm, bracht op 4 februari een werkbezoek aan Luchtmachtbasis De Peel. Tijdens zijn verblijf sprak hij uitvoerig met personeel van de Groep Geleide Wapens en het Commando Luchtdoelartillerie. De lucht en landmachteenheden maken sinds 2007 gezamenlijk gebruik van de luchtmachtbasis. Van Uhm bracht ondermeer een bezoek aan de opleidingsafdeling van beide eenheden en liet zich informeren over de PATRIOT- en Future Ground Based Air Defencewapensystemen die op de basis zijn gestationeerd. De CDS prees de wijze waarop men gezamenlijk op één basis opereert. Foto: André Bongers

Reünies 315 Squadron vliegers Datum: 16 april 2009 Locatie: Officierscasino Soesterberg Informatie en aanmelding: Bart Wortman, 053-5696112 of op 315rip@ kpnmail.nl. Bijzonderheden: Kosten: €20,- per persoon o.v.v. RIP 2009. Jaarlijkse reünie en eerste lustrum. Let op: gewijzigd telefoonnummer en mailadres 50 jaar SAR Datum: 27 mei, middag- en avond programma

Agenda Militaire Luchtvaartmuseum Nationaal Museumweekend De normaliter gesloten deuren van de museumdepots op de voormalige Vliegbasis Soesterberg en de werkcentra van het MLM gaan open voor bezoekers. Kijk bijvoorbeeld naar de bouw van een replica van een Fokker C.X, of de restauratie van de Lockheed L-12A. Het MLM zet bussen in om de bezoekers naar de depots op de voormalige vliegbasis te brengen. In de Vreeburghal van het museum worden tickets uitgegeven voor het bezichtigen van de depots en de werkcentra. Per dag is het aantal bezoekers echter aan een maximum gebonden. Wees er dus op tijd bij, want van tevoren reserveren is niet mogelijk. Zaterdag 4 en zondag 5 april, van 12.00 tot 16.30 uur

Locatie: Vliegbasis Leeuwarden Informatie en aanmelding: Geïnteresseerden die werkzaam zijn geweest voor of bij de SAR kunnen zich opgeven via [email protected] o.v.v. aantal personen, naam, geboortedatum en adresgegevens. Meer informatie op www.luchtmacht.nl. Contactpersonen kapitein Ed van Scherpenzeel en eerste luitenant Antoinette Voskuil. Bijzonderheden: Het 303 SAR Squadron viert van 25 tot en met 29 mei 2009 het vijftigjarig jubileum. Die week vindt tevens de internationale SAR MEET plaats.

Museumtour Gratis rondleidingen door het museum vinden iedere tweede zondag van de maand plaats. Workshops ‘Ready for take off!’, ‘Start your engines’ en ‘Code S.O.S.’ Tijdens ‘Ready for Take-off!’ leren kinderen hoe vliegtuigen kunnen vliegen. Na een uitleg testen ze zelf een vliegtuig. In ‘Start your Engines’ ontdekken ze hoe een straalmotor werkt. ‘Code S.O.S.’ gaat over communicatie in de lucht via morse. Ze maken en testen zelf een morseapparaatje. Voor de workshops moeten kinderen van tevoren reserveren via de website. Kosten bedragen €6,- p.p. Iedere woensdag van 14.00-15.30 uur.

Meer informatie en aanmeldingen op www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, zondag van 12.00 tot 16.30 uur. Op paas- en pinksterzondag en Koninginnedag is het MLM gesloten. De exposities en het museum zijn gratis te bezoeken. Adres: Kampweg 120, 3769 DJ Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected]

29


Mensen

Mutaties

Bevorderingen militairen Kolonel Jongh, JPA de per 1/5/2009 (LSK:AFD PERS. ONTWIK. & OPL.), Verhulst, JHJ, Ir. per 1/5/2009 (RESSORT PROJN POOL PROJN) Luitenant-kolonel Keulen, GJ van per 1/1/2009 (AFD GWPNS STGP), Kind, WHA de per 1/5/2009 (KPUBDF SIE ACCOUNTMGMT), Los, J per 1/1/2009 (DMO TMO ERP KP LUCHT PROJBUR), Westen, AJW per 12/15/2008 (Afd. Financial Control) Majoor Arts, P per 1/1/2009 (DHC:BUREAU EXPERTISE 299 SQ), Beek, H van de per 8/11/2008 (Afdeling), Dikkenberg, JP van den per 12/8/2008 (LSK:BUR GRONDGEB. LUCHTVERD.), Eijk, JA van, Ing. per 1/5/2009 (GGW:STAFGROEP OPERATIEN), Kuijer, R per 1/19/2009 (Afdeling Vastgoedbehoeften) Kapitein Bongers, MHW, Ing. per 1/1/2009 (OKLU:STAF VKAM), Bredewoud, WA per 1/1/2009 (GGW:KANTOOR STANDAARDISATIE), Couwenberg, RTA per 1/19/2009 (DHC:P&O ADVISEURS), Degenaar, LM per 10/7/2008 (LSK:BUR LUCHTM. COMMUNICATIE), Drongelenvan der Stoel, CE van per 11/11/2008 (OKLU:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O), Kam, MWM de per 12/1/2008 (DHC:BEDRIJFSBUREAU FAC & ONDER), Kooy, W per 1/1/2009 (LMG:AFD LUMA METEO CENTR), Kreike, RHPM per 12/5/2008 (DC IOD: Locatie Wichita Falls), Lucardie, JA per 1/1/2009 (DC PV: Commandogroep KLu), Majoor, JP per 1/5/2009 (DHC:KANTOOR OPERATION INLICHT), Postma, JG, Drs. per 1/14/2009 (AOCS:VLUCHT A5), Tewes, RDW per 1/5/2009 (BG IVENT: CIS Kennispool), Veld, GL de per 1/1/2009 (LSK:OPS CONC&DIRECT&BEHOEFTEST), Vos, R de per 1/1/2009 (LMG:AFD LUMA METEO CENTR), Zee, MPE van der per 10/14/2008 (LW:VLUCHT 2 322) Eerste luitenant Voeten, ALM per 12/10/2007 (DC IOD: NAEW AB Geilenkirchen), Brul, A per 1/5/2009 (GGW:KANT OPLEIDINGSZAKEN 800), Kerstens, AAJ, Ing. per 1/6/2009 (LCW STGP KWAL,LW,ARBO&MIL), Langen, GG per 12/1/2008 (LSK:BUR FORMATIEBEHEER), Loppe, DX per 12/1/2008 (LCW STGP BUR OST BDFV), Meijboom, B per 1/26/2009 (DHC:MATERIEEL O&V 932 SQ), Veenstra, F per 1/5/2009 (LW:PVE ONDERST. SYSTEMEN), Wetering, D van de per 1/26/2009 (DHC:HBVO 932 SQ) Tweede luitenant Boel, E per 1/22/2009 (AOCS:VLUCHT A4), Draaijer, J per 11/24/2008 (GGW:GW PATRIOT CREW 3 FP 4 803), Hofwegen, RI van per 12/4/2008 (LMG:AFD LUMA METEO CENTR), Jong, H de per 12/12/2008 (DHC:PVE OPS VLUCHT 3 300 SQ) Adjudant Beekmans, GRM per 1/12/2009 (VKL:STAF OPERATIONELE ONDERST), Bothof, APF per 1/1/2009 (DHC:COGP PVE ON EQUIPMENT 930S), Goos, MA per 9/15/2008 (DCIVB: Resourcepool Matlog), Graafmans, HJ per 1/19/2009 (DHC:BUREAU MILIEU), Haan, M de per 1/5/2009 (DHC:PVE G&O VLUCHT 4 301 SQ), Hartmann, WAE per 1/5/2009 (EHV:BUR BEDR. VOERING/INFOVOORZ), Hoof, WACJ van per 8/1/2008 (Afdeling), Koster, AH per 12/1/2008 (DHC:BUR QUALITY ASSURANCE O&L), Kramer Freher, BJ per 1/1/2009 (EHV:VLUCHT-1), Onink, E per 1/1/2009 (EHV:VLUCHT-1), Oosterbos, JTA


30

per 12/1/2008 (DHC:BUREAU MILIEU), Rave, JF per 11/7/2008 (EHV:PLANNING KDC-10), Remkes, J per 11/1/2008 (Afdeling), Schaap, AJ per 1/19/2009 (DHC:BUREAU MILIEU), Tuip, N per 1/19/2009 (NLDA: Sie S3), Uuldriks, RD per 1/1/2009 (DIVI/O&TRG/CIV HUMINT/HUMINT) Sergeant-majoor Beauvesier Watson, DD de per 1/19/2009 (EHV:SHIFT B VRACHTAFHANDELING), Bout, J van den per 1/1/2009 (LCW EOD KLU), Dekker, MJA per 12/18/2008 (DHC:KNT FARP EXPERTISE 299 SQ), Dorst, MJCW van per 12/18/2008 (DHC:KANTOOR LCT 299 SQ), Fieten, A per 1/5/2009 (LW:PVE BEWAKING), Forsten, E per 1/5/2009 (VKL:SIE VLIEGTUIGPLAATWERKEN), Hendriks, CAM per 1/20/2009 (AOCS:EOV INSTRUCTIETEAM), Jansen, FAE per 1/5/2009 (EHV:DOCK 1 KDC-10), Janssen, TJGM per 1/5/2009 (VKL:PVE GEREEDSTELLING 313), Jong, MA de per 11/24/2008 (VKL:ONDERST. MATERIEELVOORZ.), Kieboom, AP per 1/1/2009 (IDGO: Instructiegroep), Lindeman, DPM per 1/5/2009 (VKL:641 OGRV PELOTON), Linden, MGA van der per 1/5/2009 (DHC:CIS OPERATIONS 931 SQ), Molthoff-van Hautum, CAH per 1/5/2009 (DHC:MVZ PRIO SECTIE 932 SQ), Overduin, W per 11/21/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Ravesteijn, HGJM per 1/5/2009 (GGW:MATERIAL MNGMENT INFO. 951), Schouten, DB per 1/5/2009 (OKLU:OA IMO), Schrijer, DA per 1/5/2009 (LW:CIS MAINTENANCE), Werkman, G per 1/1/2009 (VKL:GEZONDHEIDSCENTRUM) Sergeant der eerste klasse Bade, F per 12/15/2008 (DHC:PVE GEZONDHEIDSCENTRUM), Blaakman, DHC per 12/15/2008 (DHC:PVE GEZONDHEIDSCENTRUM), Koeriroemé, LW per 1/10/2009 (DHC:PVE G&O VLUCHT 3 300 SQ), Nuijten, PAS per 12/15/2008 (DHC:PVE GEZONDHEIDSCENTRUM), Put, MAM van der per 12/15/2008 (EHV:GEZONDHEIDSCENTRUM), TalmanKlijnsma, J per 1/1/2009 (LW:OPERATIECENTRUM OPS), Toisuta, J per 1/1/2009 (LW:PVE OPS 323), Zielman, M per 12/15/2008 (LW:GEZONDHEIDSCENTRUM) Sergeant Baardse, DPB per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 1 300 SQ), Baars, W per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Baas, TFR per 12/1/2008 (LW:PVE GEREEDSTELLING 322), Backer, A per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 1 301 SQ), Bandsma, J per 11/5/2008 (AOCS:VLUCHT A1), Bartelink, N per 12/1/2008 (VKL:PVE GEREEDSTELLING 312), Berg, WA van den per 1/9/2009 (LW:WE WAPENTECHN (WT)), Bink, D per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 3 300 SQ), Braakhuis, JJB per 12/1/2008 (VKL:WE AVIONICATECHNIEK), Braat, CEMP per 1/19/2009 (VKL:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O), Breetveld, R per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 1 301 SQ), Bruul, JJ per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 2 300 SQ), Carpay, S per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 1 301 SQ), Craenmehr, EMW per 11/15/2008 (GGW:GW PATRIOT CREW 2 FP 3 803), Cuperus, NI per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 1 301 SQ), Diederen, FHA per 12/17/2008 (VKL:PVE OPS 311), Disco, S per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Donkers, B per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Ende, DEC per 12/15/2008 (VKL:PVE GEREEDSTELLING 313), Ermens, JAJM per 8/29/2008 (DHC:PVE LVL 931 SQ), Ermens, JAJM per 8/29/2008 (DHC:PVE LVL 931 SQ), Gerven, JM van per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O

VLUCHT 1 301 SQ), Hagenbeuk, PJ per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Hartendorp, J per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Heersink, MR per 12/1/2008 (EHV:DOCK 2 C-130), Helm, FL van den per 1/23/2009 (DHC:PVE G&O VLUCHT 2 298 SQ), Heumen, AJ van per 12/1/2008 (VKL:PVE GEREEDSTELLING 312), Hoekstra, S per 12/22/2008 (DHC:BUR ADMIN ONDERST), Klerk, SPW de per 1/23/2009 (VKL:WE AVIONICATECHNIEK), Koning, WTS per 12/1/2008 (LW:WE AVIONICATECHNIEK (AVT)), Kwakkel, R per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Lemstra, YW per 12/1/2008 (LW:WE AVIONICATECHNIEK (AVT)), Lieffering, P per 12/1/2008 (LW:GEREEDSTELLINGSVLUCHT 323), Mark, R van der per 12/1/2008 (EHV:DOCK 1 KDC-10), Muller, J per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 2 300 SQ), Notenboom, Y per 12/15/2008 (DHC:PVE GEZONDHEIDSCENTRUM), Otterloo, T van per 12/1/2008 (LSKBOE:ORKEST), Peijl, C van der per 12/1/2008 (VKL:PVE GEREEDSTELLING 312), Piels, TJ per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Ros, MR per 12/19/2008 (OTCRIJ/B-CIE/1PEL KLU/BGP), Schaap, J per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Scheerhoorn, L per 11/19/2008 (AOCS:SQN COORDINATIE CEL 710), Schreurs, H per 12/4/2008 (DC IOD: DARS), Schutte, PLM per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 1 301 SQ), Snijders, DSJ per 1/22/2009 (VKL:PVE GEREEDSTELLING 313), Someren, B van per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Spronsen, LS van per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Stalenhoef, BA per 12/1/2008 (LW:GEREEDSTELLINGSVLUCHT 323), Verkade, M per 1/22/2009 (LW:WE POO F-16), Vries-Westerwal, A de per 1/1/2009 (OKLU:CIS COORDINATION CENTRE), Waarsenburg, RJ per 12/1/2008 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Weegh, SH op de per 12/1/2008 (DHC:PVE G&O VLUCHT 1 301 SQ), Werff, S van der per 1/22/2009 (LW:WE POO F-16), Willemsen, MAM per 1/1/2009 (EHV:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O), Zijlstra, YK per 12/1/2008 (LW:WE AVIONICATECHNIEK (AVT) Korporaal der eerste klasse Donders, M per 1/15/2009 (VKL:BEWAKINGSD SPEC OPS VL 640), Dorpmanns, B per 1/18/2009 (EHV:HONDENSECTIE), Faber, LS per 1/8/2009 (PARESTO/M1:Vlb Soesterberg), Geertsma, M per 1/8/2009 (LW:SIE BRANDSTOFFEN), Hoogland, JMS per 1/8/2009 (DHC:PVE LOG OPSLAG POLCA 932SQ), Lenten, M per 1/22/2009 (DHC:WE BASE APACHE 930 SQ), Milic, IM per 1/16/2009 (LW:SIE WEGTRANSPORT), Nanninga, R per 1/18/2009 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640), Ranu, EJ per 1/8/2009 (DHC:PVE LOG OPSLAG POLCA 932SQ), Wage, MJP per 1/29/2009 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640) Korporaal Bijl, D per 11/24/2008 (VKL:BEWAKINGS-SPEC B OPS VL 640), Boomgaard, RB van den per 11/3/2008 (EHV:PVE BEWAKING), Duijn, KGJ van per 8/29/2008 (DHC:PVE LOG OPSLAG POLCA 932SQ), Extel, SCJ van per 9/18/2008 (VKL:PVE MATERIAL MANAGEMENT), Gelderen, GAP van per 11/3/2008 (VKL:BEWAKINGSSPEC OPS VL 640), Gunst, BS per 12/22/2008 (EHV:GEZONDHEIDSCENTRUM), Horsten, RAW per 1/1/2009 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640), Kempers, J per 9/25/2008 (VKL:SIE VLIEGVEIL. UITRUSTING), Martin, AF per 12/18/2008 (OKLU:SIE MATERIEELVOORZIENING), Pelders, MJMH per 12/1/2008 (VKL:WE PLATFORMONDERSTEUNING), Ruiten, F van

M E N S E N & M U TAT I E S

per 10/13/2008 (DHC:HONDENSECTIE 931 SQ), Schaper, W per 12/12/2008 (EHV:PVE BEWAKING), Steen, I van der per 12/1/2008 (EHV:WC MECH GRNDSYSTN), Tap, J per 12/1/2008 (VKL:WE VLIEGTUIGHULPAPP.), Zencirci, C per 12/18/2008 (DHC:MAT OPSLAGMAG ALG 932SQ)

Magazijn, Bouwman, CG, (1/1/2009), INSTR LFTS, Doorn, WT van, (1/1/2009), Grondverdediging Ntb, Plender, H, (1/1/2009), Hfd Wc Mechanische Gronduitr, Roof, NC, (1/1/2009), Oot Distributiecentr, Zwieten-Verwaal, AN van, (1/1/2009), Administrative Supervisor

Soldaat der eerste klasse Dautzenberg, PWJ per 1/30/2009 (EHV:PVE BEWAKING), Pummikongkaew, A per 1/28/2009 (VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS VL 640), SLD2: Niezen, J per 12/22/2008 (LW:621 OGRV PEL), SLD2: Nortan, ML per 12/22/2008 (LW:621 OGRV PEL)

Sergeant-majoor S Bruintjes, JE, (1/1/2009), Squadron SergeantB majoor, Buunk, T, (1/1/2009), Hfd/Plv Hfd Tech/ Intend Magaz, Kershaw, GJ, (1/1/2009), Technician (Airfield Infrastr), Lowik, GJMAA, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Smit, F, (1/1/2009), KLu Herplaatsing Extern, Weide, R van der, (1/1/2009), Squadron Sergeant-majoor

Bevorderingen burgerambtenaren Schaal 11 Dekker, A per 12/1/2007 (LSK:BUREAU NATUUR), Hoon, LJM de, Ir. per 2/14/2007 (LSK:SIE NATUURTECHN&ECOL BEH.) Schaal 10 Gasteren, JR van, Drs. per 12/1/2007 (LSK:BUREAU NATUUR) Schaal 8 Hoekstra, N per 1/1/2009 (LW:P&O ADVISEURS&ONDERST P&O) Schaal 5 Maas, JA per 1/1/2009 (OKLU:WE ONDERHOUD), Rijswijk, IPM van per 1/1/2009 (LSK:AFD PERS. ONTWIK. & OPL.)

Actieve dienst verlaten Generaal-majoor Evers, EH, Mr., (1/1/2009), Interne herplaatsing Luitenant-kolonel Richel, H, (1/1/2009), Branch Chief Majoor Hoeven, GT van der, (1/1/2008), Hfd Staf Voorlichting Vkl, Booij, W de, Drs., (1/1/2009), Hfd Bur Herplaatsing/Vz BCO, Horn, PS, (1/1/2009), Cdt Facilitair Sqn, Mulder, P, (1/1/2009), medewerker Bestuursstaf, Rovers, ECJ, (1/1/2009), Jr. mdw. Afd.SF algemene Zaken, Rutgers-Boot, M, Drs., (1/1/2009), Onderzoeker, Tiessens, PE, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Valstar, E, Ing., (1/1/2009), Hfd BOL F-16, Veenendaal, , (1/1/2009), Hfd Brandweer Vlb, Vermaas, AGM, (1/1/2009), Hfd Lvb Kapitein Bauman, KJ, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Intern, Botman, R, (1/1/2009), Vlchtcdt Ops Vlieg Sqn, Spruit, AJM, (1/1/2009), Hfd Bewak Ssb, Versluis, JGP, (1/31/2009), Stafverpleegkundige, Vos, S, (1/1/2009), HFD CLUSTER LUCHTVKBEV Eerste luitenant Bernink, ZGM, (1/1/2009), Hfd Preparatie, Dijk, BC van, (1/1/2009), medewerker Bestuursstaf, Heerkens, NJA, (1/19/2009), Mdw Infomngmnt, Heijmans, MJG, (1/1/2009), KLu Herplaatsing Intern, Houten, EM van, (1/1/2009), MNGR AFSTO LOG VERK F-16 PLV, Kemman, CDO, (1/3/2009), Copilot F50, Ruitenbeek, A, (1/1/2009), Hfd Pol/Ca Adjudant Beerten, RJG, (1/1/2009), Hfd Tech/Intendance

Sergeant der eerste klasse S Coehoorn, RJ, (1/1/2009), Cabin Attendant, C Diepen, M van, (1/1/2009), SPEC VLTG ONH, Ensink, MAW, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Garnette, DA, (1/1/2009), Waarnemer, Henne, I van der, (1/6/2009), AV Specialist Fotograaf, Holwerda, J, (1/10/2009), SGT TECHNICIAN B1-1 F16, Koning, WAJ de, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Kötter, JAM, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Nijhof, K, (1/1/2009), Mdw Verwerving, Roelofs, DG, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Sonneveld, B, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Vaarwerk, MJG ten, (1/1/2009), Monteur Wc Gronduitr Platf, Verhaart, A, (1/1/2009), Waarnemer, Voogsgeerd, M, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Weber, GBJ, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Westendorp, AJ, (1/1/2009), SGT TECHNICIAN B1-1 F16 Korporaal der eerste klasse K Berge, SJ van den, (1/3/2009), Kpl Ogrv, B Boenders, PHW, (1/1/2009), Brandwacht, Burhorst, MMFT, (1/1/2009), Kpl Ogrv, Dasselaar, N van, (1/26/2009), Kpl Ogrv, Donk, M van der, (1/1/2009), Overtollig BBT SBK, Emden, JSB van, (1/1/2009), Ass Wapentechn F16, Gerding, L, (1/1/2009), Brandwacht, Graaf, DP de, (1/1/2009), Brandwacht, Hartog, RR ten, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Have, DJM ten, (1/12/2009), Ass Vut Les/Jacht, Jansen, P, (1/26/2009), Chauffeur Dvvo, Jonge, AF de, (1/1/2009), KPL MECHANIC A1 F16, Kosman, AJ, (1/1/2009), Kpl Bewaker, Maharban, VA, (1/1/2009), Ass Behrdr Pol/Ca/Chf Brst Vr, Mientjes, R, (1/10/2009), Overtollig BBT SBK, Nijhof, DDK, (1/1/2009), Kpl Bewaker, Oenema, RM, (1/30/2009), Kpl Ogrv, Remmerden, JJ van, (1/1/2009), Ass Mat Behrdr Dic/Chauff Bce, Ritsma, T, (1/1/2009), Kpl Ogrv, Schink, A, (1/26/2009), Hondengeldr, Straka, BJ, (1/1/2009), ASS BEHEERDER POL/CA/CHAUF BRS, Wegner, RM, (1/29/2009), KLU Herplaatsing Intern, Zanden, RWA van der, (1/1/2009), Kpl Ogrv Korporaal K Hensbergen, MLS, (1/1/2009), SGT TECHNICIAN H B1-1 F16, Jansen, R, (1/1/2009), Nivo 3 Ooff Vlgtg Plaatwerker, Sahuleka, G, (1/1/2009), Nivo 3 Ooff Loadmaster Chinook Soldaat der eerste klasse S Verkuijl, BHG, (1/2/2009), Niveau 2 Kpl Brandweer V Soldaat der derde klasse S Booij, RSCM, (1/16/2009), Niveau 1 Sld Bewaking, B Leemput, RLH van de, (1/27/2009), Nivo 2 Kpl Hondengeleiding, Oosterhout, MLM van, (1/16/2009), Niveau 2 Kpl Bewaking, Pijlen, G van, (1/3/2009), Off Luchtverkeersleiding Schaal 12 Bobeldijk, HR, (1/1/2009), Hfd Bur Inl & Veiligh

Schaal 11 Kolck, MPS van, Drs., (1/26/2009), Vliegerpsycholoog/A&O Desk. Schaal 10 Naaijer, E, (1/1/2009), P&O adviseur, S10 IBBAD; Peletier, WGF, (1/1/2009), Ot Luwabo Incidnt Calamit, S10 IBBAD; Vos, WF, (1/1/2009), Hfd Zorgsyst Schaal 9 Bel, ER, (1/1/2009), Bedrijfsk Analist Bbv&im, Hubner, RF, (1/1/2009), Tcra Patriot, S09 IBBAD; Meijer, W, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Pouw, ECM, (1/1/2009), En Route Controller, Rhijn, A van, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Intern, Rol, JA, (1/1/2009), Persconsulent, Zoodsma, J, (1/16/2009), Tijdelijke tewerkstelling Schaal 8 File, A, (1/1/2009), Proj. Onderwijskundig Medewerk, Hardes, N, (1/1/2009), Jr. Supervisor, Jong, P de, (1/1/2009), Mdw Stagebegeleiding, Schüller, HA, (1/1/2009), Hopz Cis Hlpdsk Schaal 6 Bosman, JS, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Heijmer, JH, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Kijk in de Vegte, B, (1/1/2009), KLu Herplaatsing Extern, Schipper, DS, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern Schaal 5 Arts, HJM, (1/1/2009), 1e Mont Voertuigtech, Evers, JG, (1/16/2009), MDW VERWERVING, GellaertsGiesbers, YS, (1/1/2009), Mdw Div, Haan, MS, (1/1/2009), Tandartsasssistent(E), Haverslag, C, (1/1/2009), Instr Militaire Sport, Hurkmans, MAFP, (1/5/2009), Mdw Ondersteuning P&O advies, Ravenswaaij, I van, (1/1/2009), Ass Cis Maint, Smeekens, WJM, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Intern Schaal 4 Aart-van Elk, JWC van, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Bolhaar, CCM, (1/1/2009), Tandartsassistent(E), Bunt-van Voorst, JL van den, (1/1/2009), Mdw Administratie P&o, Delwel-van Agtmaal, JLM, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Intern, Janse, JKF, (1/1/2009), OOT VOERTUIGONDERHOUD, Siegersma, F, (1/1/2009), Tandartsasssistent(E) Schaal 3 Overdevest, HEC, (1/1/2009), Mdw Oplen, Schouten, W, (1/1/2009), KLU Herplaatsing Extern, Smits, HJ, (1/1/2009), Ass Mat Behrdr Dic/Chauff Bce, Wagenaar, S, (1/1/2009), Mdw Oplen, Tandarts Clement, PA, Drs., (1/1/2009), Tandarts, Hilgenkamp, YM, (1/1/2009), KLu niet-medewerker, Kuyer, K, (1/1/2009), KLu niet-medewerker

Deze gegevens zijn afkomstig uit PeopleSoft en zijn aangeleverd door het DienstenCentrum Human Resources (DCHR). Indien gegevens niet correct in deze rubriek staan vermeld, wendt u zich dan tot het DCHR, telefoon *06-733 of 0800-2255733. Deze kan mutaties verwerken in PeopleSoft.

31


W W W.WE R KE N B IJ DE LUCHTMACHT.N L

Dennis Baens, onderofficier Informatie en Communicatie Technologie (ICT):

‘De veelzijdigheid in mijn functie maakt het zo leuk’ ‘Als netwerkbeheerder op de Vliegbasis Volkel ontwerp, ontwikkel en beheer ik de ICT-systemen en netwerken, die dienen ter ondersteuning van operationele taken. Een voorbeeld van zo’n systeem is het OMIS RF-netwerk, dat er in een uitzend- of oefengebied voor zorgt dat vluchtgegevens worden bewaard. Daarnaast beheer ik het lokale telefonienetwerk. Op dit moment loopt er bovendien een groot project waar ik me mee bezighoud: onze complete infrastructuur en alle ICT-systemen worden vernieuwd en uitgebreid. Een mooie klus, die zo’n half jaar in beslag gaat nemen.’

Collega’s gezocht! De luchtmacht is op zoek naar nieuwe collega’s voor onder meer de functie van onderofficier ICT. • Instromen met MBO-3/4 opleiding • Start met opleiding aan de Koninklijke Militaire School Luchtmacht in Woensdrecht • In 2009 nog meerdere opleidingsplaatsen beschikbaar

Ben jij of ken je iemand met interesse voor deze functie? Kijk op www.werkenbijdeluchtmacht.nl voor meer informatie over deze en al onze andere vacatures.

Veel studiemogelijkheden ‘Juist die veelzijdigheid maakt het werken hier zo leuk. Je wordt niet beperkt tot één richting binnen het vakgebied informatica. Je hebt te maken met netwerk-, applicatie- en databasebeheer. Ik ben nu heel uitvoerend bezig, maar heb ook de mogelijkheid om binnen de afdeling door te groeien naar een meer aansturende functie. Bovendien kan ik met mijn ervaring en opleidingen binnen de luchtmacht makkelijk doorstromen naar een ICT-functie buiten Defensie. Als ICT’er bij de luchtmacht krijg je namelijk naast je militaire opleiding ook diverse opleidingen die relevant zijn voor je functie, bijvoorbeeld voor Microsoft of voor specifieke defensiesystemen, maar ook op maat gemaakte, zoals die voor het OMIS RF-netwerk. Momenteel volg ik een HBO-studie Informatica. Deze wordt door de luchtmacht vergoed en ik krijg tijd om ervoor te leren. Naast je werk kun je hier ook veel sporten en worden er diverse sportevenementen georganiseerd. Ik doe dit jaar mee aan de luchtmachtkampioenschappen mountainbike.’ Veel vrijheid ‘Ook heb ik de kans gekregen mijn vak in het buitenland uit te oefenen. Ik ben uitgezonden geweest naar Afghanistan. Dat was een mooie ervaring, je draagt immers bij aan de veiligheid daar. Ik heb er ook veel van geleerd. Op een compound beheer je drie servers in je eentje en kun je dus niet terugvallen op collega ICT’ers. Daarnaast heb je wel heel nauw contact met de andere uitgezonden militairen. Het is letterlijk een klein wereldje op zo’n compound. Onderling is het binnen de luchtmacht sowieso niet zo strak. Je hebt veel vrijheid en dat is erg prettig.’

de Vliegende Hollander

Recommend Documents