De Creatieve Stad
GroenLinks Leiden De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |3
Op weg naar een duurzaam, sociaal en tolerant Leiden
De Creatieve Stad De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |1
Colofon Programmacommissie: Hans van Egdom Prescillia van Noort Reinier van der Hulst Jacqueline Smak Gregoor Yvonne van Delft Marianne van Brussel Robbert van Heuven Joost Hartlief Sander Fieten Beeldredactie: Eline Levering Jacqueline Smak Gregoor Vormgeving en drukwerk: Puntgaaf drukwerk
Dit programmaboek is gedrukt op 100 % gerecycled papier
2 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
Inhoud De Creatieve Stad
Inleiding 4 De Groene Stad 6 De Werkende Stad 12 De Zorgzame Stad 17 De Lerende Stad 20 De Open Stad 24 De Inspirerende Stad 26 De Sportieve Stad 28 De Democratische Stad 30 De Veilige Stad 32 Financieel perspectief 34
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |3
De Creatieve Stad
Inleiding
alleen kunnen worden opgelost
Leiden is een prachtige stad met
Verduurzaming betekent ook
een mooie historische binnenstad,
werkgelegenheid en economische
gelegen tussen het Groene Hart
kansen, nadruk op onderwijs en
en de kuststreek. De aanwezigheid
creativiteit betekent slimmere
van de Universiteit en haar
burgers die zich voor de
studenten in combinatie met een
samenleving in kunnen zetten.
veelheid aan cultuur vormt de basis
Wijkgericht werken, zorg,
voor een bruisend stadsleven. De
jongerenwerk, veiligheid, wonen
prachtige singels geven de kans
en leefbaarheid zijn geen aparte
om te werken aan een langgerekt
beleidshoofdstukjes, maar moeten
park dat de mogelijkheid geeft
in samenhang worden gezien. Wij
om ook in de binnenstad rust te
doen daarvoor in dit programma
zoeken en te recreëren.
een voorzet.
Op weg naar een duurzaam, sociaal en tolerant Leiden
Maar er is nog veel werk aan de
Behalve in een creatieve overheid
winkel. GroenLinks staat voor een
gelooft GroenLinks in de kracht
solidaire en duurzame samenleving
van de Leidse burger die veel
die op tolerante wijze ruimte
in zijn stad mogelijk wil maken.
geeft aan de diversiteit in de
Dat blijkt alleen al uit allerlei
stad waardoor iedereen op een
burgerinitiatieven. In Leiden
ontspannen manier kan meedoen
stranden deze vaak omdat ze op
en genieten. Dat is geen geringe
het stadhuis te weinig gehoord
opgave in een tijd waarin sprake
worden, of het nu gaat om
is van een economische crisis en
initiatieven op het gebied van
een klimaatscrisis. Alle aanwezige
milieu, zorg, cultuur of de inrichting
creativiteit, van overheid en
van de stad. GroenLinks is van
burgers, dient daarom te worden
mening dat de vernieuwing de
aangewend om samen te werken
komende jaren gezocht moet
aan de stad waar we van dromen.
gaan worden bij de energie van
door slimme verbanden te leggen.
de Leidse burgers die hun stad
4 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
Een creatieve overheid is nodig,
duurzamer, zorgzamer, groener
omdat de oplossingen voor
en leuker willen maken. Het besef
problemen als het gaat om het
groeit dat de overheid niet alles
klimaat, de economie en de
kan en dat bewoners samen
oplopende kosten in de zorg,
dingen voor elkaar kunnen krijgen
die we nooit hadden verwacht.
faciliteren. Soms kan dat doordat
Denk aan de vele vrijwilligers en
initiatiefnemers subsidie krijgen
mantelzorgers die een geweldig
om ruimte en faciliteiten te kunnen
sociaal netwerk hebben gebouwd.
bekostigen om aan de slag te
Denk aan het Stadslab dat met
kunnen. Een andere keer helpt de
steeds nieuwe sprankelende
gemeente door mee te denken
ideeën, zoals het Singelpark,
of makkelijk vergunningen te
komt. Denk aan burgers die als
verlenen.
alternatief voor een vervuilende Rijnlandroute het plan van de
Natuurlijk realiseert GroenLinks
Churchillavenue hebben bedacht.
Leiden zich dat het kabinet door
Denk aan alle kunstenaars die via
alle maatregelen veel goede zaken
hun kunst allerlei nieuwe, creatieve
wegbezuinigt die we een warm
verbindingen leggen binnen de
hart toedragen. We staan daarom
stad en tussen Leidenaars of aan
pal voor het Leidse minimabeleid
alle groene initiatieven die de
en zullen ervoor waken dat de
laatste jaren door Leidenaars zelf
zwakkeren in de samenleving niet
programma. En onze ideeën willen
zijn ontplooid. Voor GroenLinks is
aan hun lot worden overgelaten.
we zoveel mogelijk verbinden. Of
het nooit een probleem om Leidse
Het gemeentebestuur moet
het nu gaat om werk, gezondheid,
burgers te vinden die ons jaarlijkse
daarom heldere keuzes maken.
cultuur, zorg, groen, sport of
Groene Lintje verdienen.
Liever een goed minimabeleid
onderwijs, alle onderwerpen
dan overbodige parkeergarages
hebben betrekking op het welzijn
Nu het kabinet-Rutte heel veel
in de binnenstad. Liever een goed
van de Leidse inwoners. Daarom
bezuinigt en tegelijkertijd meer
fietsnetwerk dan meer autowegen
moet wat GroenLinks betreft
taken bij de gemeente neerlegt,
die nog meer auto’s aantrekken.
het beleid zoveel mogelijk in zijn
kunnen we deze Leidse creativiteit
Liever een verantwoord
onderlinge samenhang worden
als een kans zien. GroenLinks
milieubeleid met aandacht voor
ontwikkeld.
wil de mogelijkheden van de
mens en dier en voor een groene
Leidse burgers benutten om
economie dan een economie
Wij willen een creatieve, zorgzame,
een leefbare en leuke stad te
gebaseerd op onverantwoordelijk
solidaire en duurzame stad. Een
krijgen. Dat betekent natuurlijk
kortetermijndeken. Een ander
stad waar het fijn is om te leven.
wel dat de overheid ervoor moet
beleid is nodig. De crisis brengt
Dat is wat GroenLinks de komende
zorgen dat deze actieve burgers
veel mensen in een moeilijke
vier jaar wil bereiken. Als u dat
de ruimte krijgen. De gemeente
situatie. Maar GroenLinks wil
ook wilt dan weet u waar u op
moet aanjager gaan worden
niet bij de pakken neerzitten. Wij
moet stemmen. Dan gaan wij werk
van de initiatieven die onze
hebben ideeën om de crisis te lijf te
maken van de creatieve stad die
stad kent en die zoveel mogelijk
gaan. Die ideeën kunt u lezen in dit
Leiden is. De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |5
De Groene Stad PStheater-Foto Luca di Tommaso
Leiden is een mooie plek om te
goedkope manier de kwaliteit
leven. Dichtbij het groen en de
van de openbare ruimte en de
zee en met een mooie historische
gezondheid van mensen. In
binnenstad. Op die binnenstad
een dichtbebouwde stad zorgt
zijn we niet alleen trots, maar hij
groen voor een plek om buiten
is bovendien belangrijk voor de
te bewegen, te spelen en te
stedelijke economie. Maar Leiden
recreëren. Het Singelpark is hier
is ook een stad die bijna helemaal
een goed voorbeeld van. Maar de
is volgebouwd. De beperkte ruimte
gemeente kan meer doen. Denk
die we in Leiden hebben, is een
bijvoorbeeld aan het beschikbaar
extra uitdaging voor vraagstukken
stellen van braakliggend terrein of
die te maken hebben met wonen,
vrije ruimte voor stadlandbouw of
groen en bereikbaarheid. Geen
voor natuurspeelplaatsen zoals de
van die aspecten kun je los van
Torteltuin of de biodiversiteitstuin
elkaar zien en daarom zitten ze
van Vrij Groen.
elkaar nogal eens in de weg. Dat vraagt om creatieve oplossingen. Leiden moet een compacte stad
● Groen bestaat in wijken als
zijn, waarin wonen, werken en
inTuinstadwijk, Zuid-West, maar
de publieke ruimte op elkaar zijn
ook in de Burgemeesters- en
afgestemd. De compacte stad is
professorenwijk en Dieperhout,
wat GroenLinks betreft duurzaam
vrijwel altijd uit een grasveld.
in alle betekenissen van het woord:
Groen gebied kan veel creatiever
er moet bij het innovatief inrichten
worden ingericht, waarbij
van de stad ruim baan zijn voor
biodiversiteit extra aandacht
openbaar vervoer en de fiets en er
kan krijgen. Te denken valt aan
moet aandacht zijn voor klimaat en
stadslandbouw, plukparken,
groen, voor historisch en cultureel
wilde tuinen en bloemenvelden
erfgoed en voor hergebruik van
met bijenhotels. Het groen
gebouwen.
inrichten van de wijken gaat volgens GroenLinks het beste in
Groen 6 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
samenspraak met de bewoners.
Groen heeft een positieve invloed
● De gemeente komt met een
op de leefbaarheid van de stad.
plan voor elke wijk waarin wordt
Het verbetert op een simpele en
gekeken op welke manieren de
wijk groener gemaakt kan
stadsschapen om het groen bij te
● GroenLinks wil het scheiden
worden. Groene daken en groene
houden.
van afval in Leiden stimuleren.
gevels worden gestimuleerd. De
Daarom wordt het aanbod aan
gemeente geeft daarin het goede
● Met het plasticvissen toont
papier- glas- en plasticbakken
voorbeeld.
GroenLinks telkens aan hoeveel
vergroot, met name in de wijken
plastic er nu nog in het leefmilieu
buiten het centrum.
● De gemeente Leiden stopt
van mens en dier belandt. De
nog in 2014 met het gebruik van
gemeente moet zorgen voor
● Aandacht voor groen en
het giftige
grachten die vrij zijn van plastic
dierenwelzijn kan niet vroeg
onkruidbestrijdingsmiddel
en ander zwerfafval. Niet alleen
genoeg beginnen. Kinderen
RoundUp en gaat over op een
door beter en creatiever schoon
moeten daarom op school Natuur
meer milieuvriendelijke variant.
te maken, maar ook door het
en Milieueducatie krijgen en alle
invoeren van ecobekers bij
kinderboerderijen blijven open.
● Alle groengebieden, van de
evenementen. De grachten
De gemeente stimuleert scholen
Oostvlietpolder tot het Kooipark
worden zo schoon dat je er in
mee te doen met de Nationale
en het Wijkpark in de Merenwijk,
kan zwemmen. Er komt een
Boomplantdag en
worden met elkaar verbonden via
stadsstrand en er komen
Natuurwerkdagen.
groene zones. Het Singelpark
zwemtrapjes in de grachten.
gaat het centrum vormen van dat grote groene park.
● Bestaand groen blijft groen. De Groene Kaart waarin tegen kap beschermde bomen staan opgenomen wordt uitgebreid en voor burgers toegankelijk. Leidenaren kunnen op interactieve wijze bomen aanmelden om te beschermen tegen kap.
● Het groenbeheer en het onderhouden van de walkanten moet ecologisch en met aandacht voor (het verbeteren van) de biodiversiteit gebeuren. Leiden krijgt een kudde De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |7
Stadsdieren Dieren zijn ook stadsbewoners. Ze verdienen daarom hun eigen ruimte in de stad. Om die reden wordt bij de inrichting van de schaarse Leidse ruimte ook rekening gehouden met de behoeften van de stadsdieren.
● Het weidevogelgebied in de
● Het dierenasiel in de
bedrijven en organisaties helpt
Oostvlietpolder wordt verder
Stevenshof wordt uitgebreid.
om in beweging te komen en hun
uitgebreid. Dit kan, omdat
Mocht dit niet mogelijk zijn dan
gedrag te veranderen.
wat GroenLinks betreft de
wordt er in Leiden een nieuw
RijnlandRoute niet doorgaat.
asiel geopend – bijvoorbeeld als
GroenLinks wil het energiegebruik
dependance van het huidige asiel
verminderen en stimuleren
– op een andere locatie.
dat we meer duurzame lokale
● Bijen zijn essentieel voor
energiebronnen gebruiken, zoals
de voortplanting van veel bloemen, bomen en planten. Ze
● Circussen met wilde
de wind en de zon. We zetten in
zijn inmiddels een bedreigde
dieren zijn niet welkom in een
op een klimaatneutraal Leiden in
diersoort geworden. Naast
diervriendelijke stad als Leiden.
2040. Daarbij nemen inwoners
een meer milieuvriendelijke
De gemeente zal er alles aan
meer het heft in eigen handen.
manier van onkruidverdelging
doen om deze circussen niet op
Mensen investeren zelf in het
komen er meer bijenhotels en
haar grondgebied toe te staan.
isoleren van hun woningen en het
worden bewoners met daktuinen
plaatsen van zonnepanelen. De
gestimuleerd bijen te houden.
Klimaat
rol van de gemeentelijke overheid
De energievraag neemt
subsidiëren van initiatieven,
initiatieven die Leiden
toe, de voorraden fossiele
maar wel in het stellen van
diervriendelijker willen maken,
brandstoffen nemen af, met
heldere doelen en het aanjagen
zoals de Egelopvang en Kat
stijgende energieprijzen tot
en faciliteren van de initiatieven
uit de Gracht. Deze initiatieven
gevolg. De uitstoot van CO2
die er uit de samenleving komen.
worden door de gemeente
leidt steeds merkbaarder tot
De gemeente Leiden zal bij de
ruimhartig ondersteund.
klimaatverandering. Daarom is
Rijksoverheid wel blijven pleiten
een goed en helder klimaatbeleid
voor duurzaamheidssubsidies voor
van groot belang, dat mensen,
particulieren.
● Er zijn in de stad talloze
8 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
ligt niet in het organiseren of
Door klimaatverandering krijgt
● De prestatieafspraken met
de terugbetaling weer opnieuw
Leiden steeds meer te maken
corporaties zijn de sleutel om
worden uitgeleend.
met extreem weer. Al dat water
op grote schaal zonnepanelen
moet ergens heen, maar dat is in
te installeren en woningen te
● Leiden krijgt vijf windmolens
Leiden lastig, omdat het een van
isoleren om energie te besparen,
en een windmolencoöperatie
de meest versteende gemeenten
werk te genereren en woonlasten
waarin bewoners kunnen
van Nederland is. Dat vraagt om
omlaag te brengen. Er wordt
participeren.
creatieve oplossingen.
gestreefd een gemiddeld label B voor het gehele woningbezit
● Leiden zet zich in voor
binnen 10 jaar.
een structurele vergoeding
● De gemeente Leiden wordt
voor burgers en bedrijven die
als organisatie in de volgende
● Particuliere huurders en
gezamenlijk duurzame energie
collegeperiode klimaatneutraal.
woningeigenaren worden ook
opwekken en per saldo meer
De gemeente geeft het goede
gestimuleerd om hun woning te
(duurzame) energie aan het
voorbeeld als het gaat om de
verduurzamen via bijvoorbeeld
energienet leveren dan ze
eigen panden, het gemeentelijke
isolatie en zonnepanelen. Er
verbruiken.
wagenpark, het gemeentelijke
komt een duurzaamheidloket om
aanbesteding- en inkoopbeleid
woningeigenaren en huurders
● Een ‘milieuprojectenpot’
en het gebouwenbeheer van
daarbij te ondersteunen.
maakt de uitvoering van ideeën en initiatieven uit de stad
scholen.
● Het energiezuiniger maken
op het gebied van milieu en
● Leiden gaat eindelijk
van huizen en monumenten
duurzaamheid mogelijk.
klimaatprestaties meten,
wordt makkelijker door
de resultaten publiceren
het versoepelen van het
● De winning van schaliegas
en vergelijken met andere
welstandbeleid, het verminderen
wordt afgewezen, met name
gemeenten. Samen met partners,
van regels voor vergunningen
omdat er niet op nieuwe vormen
zoals Energiek Leiden, wordt
en door het beschikbaar
van fossiele brandstof moet
een lokale energiestrategie
stellen van leningen tegen
worden ingezet, maar juist op
ontwikkeld.
gunstige voorwaarden die na
meer duurzame vormen van energie.
● Watermanagement wordt een integraal onderdeel bij nieuwe bouw- en infrastructurele projecten. De projecten moeten opgewassen zijn tegen extreem weer. De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |9
hectares aan leegstaande winkels
● Plekken die gevoelig zijn voor
● Gebouwen met een
en kantoren. Zo kan de gemeente
extreem weer, zoals De Kooi,
cultuurhistorische betekenis
stimuleren dat bedrijfspanden
krijgen een waterplein: een plein
zijn belangrijk voor de identiteit
worden omgebouwd tot
dat gebruikt kan worden om te
van de stad. Daarom heeft
studentenwoningen, ateliers
recreëren, maar een vijver wordt
herbestemming de voorkeur
voor kunstenaars, bedrijfsruimtes
bij veel regen. De Lange Mare
boven sloop en nieuwbouw.
voor beginnende ondernemers
wordt weer open gegraven.
of tot woonruimte voor dak-
● Er moet betaalbare
en thuislozen. Er komt een
Bouwen en wonen
woonruimte zijn voor alle
leegstandscoördinator.
Omdat Leiden beperkte ruimte
gezonde mix van koop- en
heeft, heeft compacte bouw de
(sociale) huurwoningen is
voorkeur. Daarbij zijn bebouwing,
van belang. Starters, minima
publieke ruimte en groen nauw
en eenpersoonshuishoudens
vervlochten. Bij bouwprojecten
verdienen extra aandacht net
zijn vragen van belang als: is er
als senioren en bijzondere
zo slim mogelijk gebruik gemaakt
doelgroepen met speciale
van de beperkte ruimte? Hoe
woonwensen.
inkomensgroepen. Een
verbetert de bouw de kwaliteit van de publieke ruimte? Hoe groen en
● Een woonomgeving wordt
milieuvriendelijk is het project?
aantrekkelijker als je die (deels) zelf mag inrichten. Bovendien vraagt de vastzittende
● Nieuwbouw moet altijd een
woningmarkt om innovatieve
kwalitatieve meerwaarde hebben
oplossingen. Daarom moet
voor de stad en de openbare
er meer worden ingezet
ruimte, omdat wonen, werken
op zelfbouw en betaalbare
en recreëren in een compacte
klushuizen. Bewoners en
stad in elkaar over lopen. Bij
hun wensen moeten serieus
het ontwerp staat kwaliteit
betrokken worden bij de
centraal en is er aandacht
inrichting van de openbare
voor innovatief en compact
ruimte in hun straat of wijk.
bouwen. Daarin is een nieuwe rol weggelegd voor een stedelijke
● De gemeente moet een veel
kwaliteitscommissie die adviseert
actievere rol gaan spelen in
over ruimtelijke projecten.
het herbestemmen van de vele
10 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
Bereikbaarheid
aangepast. Zo komt de nadruk
Schoon verkeer en een betere
het comfort en veiligheid van
doorstroming helpen bij het
wandelaars op de stoep en bij
leefbaar maken van Leiden.
de bewoners te liggen en niet op
GroenLinks vindt dat wijken
het voorbijgaand verkeer door
toebehoren aan spelende kinderen,
de straat. In wijken waar het kan
parkeergarages in het centrum
voetgangers en fietsers. De
worden parkeerplekken omgezet
gaan niet door. Dat scheelt
auto is er te gast. De inrichting
in speel- en groenplekken. In
100 miljoen euro en files op de
van de straat wordt daarop
nieuwe straten en wijken parkeren
Lammenschansweg, Morsweg,
auto’s niet in het straatbeeld maar
Hoge Rijndijk en Rijnsburgerweg.
van verlichting en inrichting op
onder of achter de huizen. Het wegennet van Leiden is tijdens de
● Bezoekers parkeren buiten
spits verstopt. Uitlaatgassen van
het centrum. Er komt een tweede
stapvoets rijdende auto’s zorgen
duurzaam mobiliteits centrum
voor gezondheidsproblemen.
(zoals aan de Haagweg) in de
Het oplossen van de
bestaande, altijd lege, garage
bereikbaarheidsproblemen en het
onder het ROC Lammenschans.
wegnemen van gezondheidsrisico’s
Het Haagwegterrein blijft open in
gaan hand in hand. We gaan ook
zijn huidige vorm.
het water gebruiken voor vervoer. Openbaar Vervoer, waterbus en
● De bestaande, veelal
fiets worden zo verbeterd dat
lege, parkeergarages in het
ze gelijkwaardige alternatieven
centrum worden deels ingericht
worden voor de auto.
als overdekte, bewaakte fietsenstallingen. Op marktdagen is het fietsparkeren vaak een
● De Leidse binnenstad wordt
chaos. Om meer ruimte voor
volledig autoluw.
fietsen te creëren worden parkeerplaatsen opgeofferd om
● Alle woonwijken worden op 30
fietsparkeerplekken te creëren.
km/u ingericht en auto’s zijn er te gast. De verlichting is niet gericht
● Waterbussen ontsluiten wijken
op het verkeer, maar op het
die nabij het centrum liggen
verblijf in de straat en dus vooral
en goed bereikbaar zijn over
op de stoep en niet op de weg.
het water, te beginnen met een
● Overbodige ondergrondse
aantal pilot-wijken. Op die manier De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |11
wordt bestaande infrastructuur
de Tuinstadwijk is de
van de RijnlandRoute is
van het water toegevoegd aan
parkeeroverlast groot.
overbodig en onacceptabel. De
de huidige mogelijkheden.
Parkeeroverlast wordt in overleg
ChurchillAvenue is een veel beter
met de wijken opgelost door
alternatief.
● Regionale (snel)
betaald parkeren of blauwe
● Er komt geen RingWegOost
fietsverbindingen lopen door
zônes. Hoe verder van het
via de Kanaalweg en/of de
(en niet dood) in Leiden. We
centrum, hoe goedkoper. De
Zijldijk. Leiden werkt mee aan
starten door de Haagweg
deelauto wordt gestimuleerd. Dat
het zoeken naar mogelijke
en Lammenschansweg
zorgt ervoor dat auto’s minder
verbeteringen met draagvlak
fietsvriendelijk te maken.
beslag op de Leidse ruimte
in de hele regio, zoals via het
Fietsverbindingen in de stad
leggen. In wijken waar meer
project LAB071.
zijn geasfalteerd en zo veel
plekken zijn dan nodig worden
mogelijk ongelijkvloers. Tussen
parkeerplekken omgezet in
● In Leiden komt, naar Haags
alle wijken lopen bewegwijzerde
speelplekken of groenstroken.
voorbeeld, een slooppremie voor vervuilende scooters en
fietsverbindingen.
● De gemeente creëert in ● Vervoer met de bus van
elke wijk oplaadpunten voor
buitenwijken naar het Centraal
elektrische auto’s.
brommers.
● De incheckpoortjes in Leiden Centraal Station en de daarbij
Station en centrum gaat zonder overstappen. Bussen sluiten
● GroenLinks blijft tegen
horende glazen wanden worden
naadloos aan op Leiden Centraal,
de RijnlandRoute door de
uit de hal van het station
op station Lammenschans en
Oostvlietpolder en langs de
verwijderd.
op de regionale snelbussen naar
Stevenshof. Deze variant
buurgemeenten. De frequentie in de (late) avonduren en op zondag moet worden verhoogd.
● Er wordt geëxperimenteerd met het ontsluiten van Leidse wijken met kleine busjes met een hoge frequentie, te beginnen met een proef in de Bockhorst en Zeeheldenbuurt.
● Met name in Transvaal, de Burgemeesters- en professorenwijk en 12 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
De Werkende Stad
Leiden heeft een unieke centrale
groep inwoners die het door de
ligging tussen de grote steden
economische recessie niet meer
van de Randstad. De Universiteit,
lukt de broek zelf op te houden.
het LUMC en het Bio Science
Bestrijding van lokale armoede is
Park staan garant voor veel
voor GroenLinks een kwestie van
werkgelegenheid. Daarnaast
beschaving. De Leidse economie
zorgt de aanwezigheid van veel
moet kansen bieden voor
jongeren, studenten en forensen
iedereen.
voor een bruisend stadsleven dat ook veel toeristen trekt.
Groene economie
Deze specifieke Leidse economie
De economische én de
vraagt om een beleid waar de
klimaatcrisis kunnen tegelijkertijd
kernwoorden duurzaamheid
worden aangepakt. Door te
en creativiteit voor GroenLinks
investeren in duurzaamheid en
centraal moeten komen te staan.
alternatieve energiebronnen
GroenLinks vindt dat een Leidse
ontstaan nieuwe banen. Dat
economie die niet gericht is op
noemen we de Green Deal. We
duurzaamheid geen perspectief
willen investeren in het opwekken
biedt voor de toekomst.
van duurzame energie, het isoleren
De combinatie van kennis
van woningen, het herinrichten
en cultuur is de kern van de
van bedrijventerreinen en het
economische kracht van Leiden.
stimuleren van elektrisch vervoer.
De verbinding tussen die twee
Dat levert banen op en een
sectoren wordt gelegd en
bijdrage aan een gezond milieu.
versterkt door een bloeiende
Daarnaast dient de gemeente
creatieve sector. Juist de
de Leidse economie stimuleren
creatieve, culturele Leidse
op punten waar ze nu al sterk is
ondernemers moeten daarom in
en waarop ze onderscheidend
het economische beleid van de
kan zijn ten opzichte van andere
gemeente voluit worden gesteund.
gemeenten. Het Bio Sciencepark
Leiden zou bovendien actief het
en de Universiteit zijn zeer
ontstaan en het clusteren van
belangrijke peilers van die
creatieve broedplaatsen moeten
economie. De creatieve economie
stimuleren, bijvoorbeeld in De
dient verder uitgebouwd te
Meelfabriek.Daarnaast zal er altijd
worden.
aandacht moeten zijn voor de De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |13
● Samen met de Kamer
mogelijkheden van de nieuwe
● De gemeente stimuleert de
van Koophandel en
aanbestedingswet en nodigt
combinatie van wonen, werken
Ondernemend Leiden wordt
netwerken van ZZP’ers actief
en winkels in elke wijk om op
een klimaatconvenant gesloten
uit zich op aanbestedingen in te
deze wijze de leefbaarheid te
met winkeliers en bedrijven
schrijven.
vergroten: werken aan huis
in de stad om te investeren
wordt gestimuleerd en de
in duurzaamheid. In het
● De ontwikkeling van het Bio
kleine wijkwinkelcentra worden
convenant worden gezamenlijke
Science Park verdient alle steun
behouden.
duurzaamheidsplannen, goede
om in nauwe samenwerking met
voorlichting, het opzetten
Universiteit en LUMC verder uit
- Winkels mogen elke zondag
van een duurzaamheidsloket
te groeien tot een belangrijke
open, maar de uiteindelijke
en het verlenen van subsidies
kern van de Leidse economie.
beslissing daarvoor ligt bij de winkeliers.
opgenomen. Ook kan worden gedacht aan voorrang
● Het per 1 januari 2013
bij het verkrijgen van
ingezette beleid om mensen met
- Als het aan GroenLinks ligt
parkeervergunningen bij een
beperkingen langer thuis te laten
wordt het eerste Leidse hostel
schoon wagenpark.
blijven wonen, biedt Leiden de
voor jongeren en backpackers
kans om zich te profileren als
snel geopend.
● In overleg met de
kennisstad op het gebied van
regio worden bestaande
Domotica en te investeren in
bedrijventerreinen heringericht
creatieve initiatieven als Living
Werk en Inkomen
en gemoderniseerd. Daarbij staat
Lab, ten behoeve van een betere
Door de economische crisis
duurzaamheid voorop en wordt
kwaliteit van wonen en leven.
ervaren veel mensen wat het betekent om geen werk of te
geen groen opgeofferd.
● Leiden onderscheidt zich
weinig inkomen te hebben.
● Leiden concurreert niet met
door een bijzonder winkelaanbod
Armoede komt steeds vaker voor
de omliggende gemeenten, maar
van kleine exclusieve winkels.
en een toenemende groep mensen
bepaalt samen een strategie
Daarbij wordt een cluster van op
komt daardoor in een sociaal
om de regionale economie te
duurzaamheid gerichte winkels
isolement terecht. De gemeente
versterken.
gevormd in de Pieterswijk.
Leiden kan een rol spelen bij het begeleiden van mensen naar werk
● Leiden streeft ernaar om een
en hen stimuleren om mee te doen
● De gemeente formuleert bij
FairTrade Gemeente te worden.
in de samenleving. GroenLinks
inkoop en bij aanbestedingen
De lokale economie, de inwoners
realiseert zich maar al te goed dat
‘ZZP-vriendelijk’ door bij
en de gemeente werken samen
op dit moment de betaalde banen
omzeteisen en clustering van
aan eerlijke handel.
niet voor het oprapen liggen
opdrachten uit te gaan van de 14 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
en dat er vanuit de landelijke
overheid steeds minder geld beschikbaar is om op lokaal niveau mensen te ondersteunen bij werk en inkomen. Maar het mag niet zo zijn dat inkomensbeleid geen prioriteit meer heeft in Leiden. GroenLinks geeft niemand op en wil op basis van de mogelijkheden van mensen kansen bieden die leiden tot het actief participeren in de samenleving met een inkomen dat een menswaardig bestaan garandeert. Dat betekent tegelijkertijd dat de handreiking van de gemeente Leiden niet vrijblijvend is. Een passend en perspectiefvol aanbod om actief mee te gaan doen kan niet zomaar geweigerd worden.
● Voorkomen van armoede
rol innemen waardoor de
mensen geholpen in de wirwar
wordt het speerpunt in het
problemen van mensen niet meer
van formulieren die ze moeten
Leidse inkomensbeleid.
afzonderlijk van elkaar worden
invullen.
behandeld. Wachtlijsten moeten
● Het budget voor het
zoveel mogelijk voorkomen
● Het re-integratiebeleid moet
minimabeleid zal niet ter
worden.
gericht zijn op meedoen aan de
discussie komen te staan. Dit
Leidse samenleving. Daar staat
geld wordt zoveel mogelijk
● Leiden neemt het initiatief
het perspectief op de lange
ingezet om mensen met een
om de samenwerking tussen
termijn voorop.
laag inkomen te laten meedoen
professionals die een rol kunnen
met sport, cultuur en sociale
spelen bij het voorkomen of
● Participatiebanen moeten zijn
activiteiten.
bestrijden van armoede te
gericht op de doorstroom naar
verbeteren.
de arbeidsmarkt. De beloning
● In het armoedebeleid gaat
voor werk is minimaal het
de schuldhulpverlening een
● Door middel van een
minimumloon. Participatiebanen
meer centrale en regisserende
formulierenbrigade worden
en vrijwilligerswerk mogen niet De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |15
leiden tot verdringen op de
aandacht.
een beschutte werkomgeving
arbeidsmarkt.
● Mensen moeten zoveel
nodig hebben, vinden dat bij
mogelijk de regie voeren
DZB. Voor andere mensen met
● Het re-integratiebeleid hoort
over hun eigen (re-integratie)
een arbeidsbeperking wordt er
niet alleen gericht te zijn op de
traject. Individueel maatwerk
zoveel mogelijk gestreefd om
groep die weer makkelijk aan de
staat daarbij centraal. Mensen
werkzaamheden buiten DZB en
slag kan komen. We schrijven
met een grote afstand tot de
in de samenleving plaats te laten
niemand af en iedereen krijgt een
arbeidsmarkt worden actief
vinden.
kans om mee te doen.
ondersteund door de gemeenten. De consulent stelt samen met
● Via voorwaarden in de
● Cliënten die voor hun inkomen
de cliënt een re-integratietraject
gemeentelijke aanbestedingen
afhankelijk zijn van de gemeente
op. Individueel maatwerk staat
worden bedrijven geprikkeld
moeten op een fatsoenlijke
daarbij centraal.
om mensen met een handicap
manier behandeld worden.
of uitkeringsgerechtigden
Er moet een toegankelijke
● DZB is het werkbedrijf
aan te nemen. De gemeente
klachtenprocedure zijn en
van Leiden en de regio. Het
Leiden geeft als werkgever
bejegening vanuit de gemeente
speelt een rol bij re-integratie,
vanzelfsprekend het goede
en aanverwante instellingen zoals
begeleiding en het aan het werk
voorbeeld.
DZB blijft een constant punt van
helpen van mensen. Mensen die
Foto Arne Wossink
16 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
De Zorgzame Stad Leiden kent veel actieve burgers: mantelzorgers die intensieve ondersteuning bieden aan familie of vrienden, bewoners die zich inzetten voor hun wijk en vrijwilligers die vanuit allerlei
te zetten voor familie, vrienden
zolang mogelijk zelfstandig in
organisaties actief zijn.
of wijkbewoners toenemen.
de eigen omgeving woont en
Met de overheveling van
GroenLinks zal de gevolgen
meedoet. Met een gemeente
taken rondom de langdurige
van de bezuinigingen kritisch
die faciliteert en stimuleert,
zorg naar gemeenten en
volgen, maar ziet ook een kans
professionals en vrijwilligers
de forse bezuinigingen die
om te bouwen aan een nieuw en
met elkaar verbindt en waarbij
daarmee gepaard gaan, vindt
duurzaam zorg- en welzijnsysteem.
wijkgericht gewerkt wordt.
ook een verschuiving van
Daarin spelen naast de overheid
verantwoordelijkheden plaats
en de zorginstellingen actieve
van overheid naar burger.
burgers een belangrijke rol.
● Voor mensen met lichamelijke,
Daardoor wordt het recht op zorg
Zorg is meer dan verzorging.
verstandelijke of psychische
vervangen door een beroep op
Er moet ook aandacht zijn
beperkingen moet altijd zorg op
de eigen verantwoordelijkheid en
voor kwaliteit van leven door
maat beschikbaar zijn. Daarbij
het eigen netwerk. De komende
participatie en een zinvolle
is het belangrijk dat zij zo veel
jaren zal daardoor het beroep
dagbesteding. Het doel is een
mogelijk de regie over hun
op de samenleving om zich in
samenleving, waarin iedereen
eigen leven kunnen behouden De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |17
Foto Arne Wossink
door middel van keuzevrijheid
van onderlinge zorg. Daarnaast
van zorgaanbieder en een
dient de gemeente ervoor te
● De zorg is geen markt. Bij
persoonsgebonden budget (pgb).
zorgen dat een verantwoorde
het kiezen van zorgaanbieders
inzet van mantelzorgers mogelijk
door de gemeente staat
is.
kwaliteit voorop en niet de
‘zorgzame samenleving’ kost tijd
● Iedereen krijgt de kans bij te
prijs. De gemeente schrapt alle
en moet niet overhaast tot stand
dragen aan de samenleving. Ook
overbodige regels en zorgt voor
komen. De informele zorg is niet
mensen die verzorging ontvangen
een vernieuwde relatie met de
afdwingbaar. GroenLinks vindt
hebben talenten die ze kunnen
zorginstellingen met minder
daarom dat de gemeente moet
inzetten voor de samenleving. De
controle, minder bureaucratie
inzetten op het vergroten van de
gemeente stimuleert en faciliteert
en meer vertrouwen. Pas dan
maatschappelijke betrokkenheid
dit. Dat voorkomt eenzaamheid
kan er ruimte ontstaan voor
door het faciliteren en stimuleren
en bevordert participatie.
vernieuwing door professionals en
● De cultuuromslag naar een
18 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
burgerinitiatieven die flexibel en
hebben en niet de middelen
tijdig worden gesignaleerd en
efficiënt werken mogelijk maakt.
of mogelijkheden hebben
kan er veel preventief worden
Dan wordt het ook makkelijker
om dat zelf te regelen.
opgelost. Alleen bij complexe
om burgers te betrekken bij de
Financiële drempels door een
problemen wordt verwezen naar
zorg en welzijn in hun eigen wijk.
opeenstapeling van eigen
specialistische zorg.
bijdragen moeten worden
● Het ‘keukentafelgesprek’, een
voorkomen.
eerste gesprek naar aanleiding
● Juist als het wijkgerichte werken belangrijker wordt,
van een beroep op de Wet
● Elke wijk in Leiden krijgt een
kunnen buurtcentra een
Maatschappelijke Ondersteuning
sociaal wijkteam dat inwoners
ontmoetingsplaats zijn voor
(WMO), moet altijd een
gericht ondersteunt op het
de wijkbewoners, huisvesting
persoonlijk gesprek zijn, waarin
gebied van zorg en welzijn, maar
bieden aan de sociale wijkteams
er zorgvuldige afwegingen
ook bij opvoeding, schulden en
en wijkgerichte zorg en
worden gemaakt over inzet
andere sociale problemen. De
welzijnvoorzieningen bieden. Zo
van professionals en het eigen
samenstelling van dit team hangt
worden ze het kloppend hart van
netwerk van degene die om
af van de problematiek van de
de wijk waarin professionals en
ondersteuning vraagt.
wijk en de speerpunten die de
vrijwilligers samenwerken.
gemeente in overleg met de
● Huishoudelijke ondersteuning
wijkbewoners kiest.
wordt aangevraagd als mensen
● In Leiden zullen initiatieven als “wijkonline” door de gemeente
door hun beperkingen niet in
● De wijkteams bestaan uit
worden ondersteund totdat
staat zijn huishoudelijke taken
vertrouwde gezichten in de wijk
buurtbewoners dit kunnen
zelf te verrichten. Huishoudelijke
die makkelijk contacten aan
overnemen. Via zo’n wijkgerichte
hulp moet beschikbaar blijven
kunnen gaan met wijkbewoners.
website worden bewoners met
voor mensen die dat nodig
Daardoor kunnen problemen
elkaar in contact gebracht, wordt hun invloed op hun eigen leefomgeving vergroot en het zelforganiserend vermogen van een wijk gestimuleerd.
● In al het gemeentelijke beleid wordt als vanzelfsprekend rekening gehouden met mensen met een beperking, waardoor goede voorzieningen niet steeds bevochten hoeven te worden.
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |19
De Lerende Stad
Elk kind verdient een goede
Leiden moet de kennisstad
start, in een gezonde omgeving
blijven die ze is. Daarvoor zijn
en met onderwijs dat zijn of haar
goede scholen nodig voor ieder
talenten ontwikkelt en eventuele
soort onderwijs. Dus niet alleen
achterstanden wegwerkt.
een prima universiteit, maar ook
GroenLinks wil daarom jongeren
goede basisscholen en middelbare
de ruimte geven, met goed
scholen, een uitstekende
onderwijs en voldoende speel- en
hogeschool en de beste ROC’s.
sportvoorzieningen. We staan voor een positief jeugdbeleid waarbij jongeren uitgedaagd worden hun
Onderwijs
verantwoordelijkheid te nemen. Voor zichzelf en anderen. We
● Segregatie in het onderwijs
willen dat geen jongere voortijdig
willen we voorkomen door
afhaakt: iedereen die leerplichtig
kansrijke en kansarme kinderen
is, zit op school of volgt een
samen naar school te laten gaan.
leerwerktraject.
Populaire scholen hebben twee
GroenLinks zet binnen het
wachtlijsten: één voor kansrijke
onderwijs leerlingen en studenten
en één voor kansarme leerlingen.
centraal. Het onderwijs moet recht
Zo zorgen we dat ook kansarme
doen aan individuele verschillen.
leerlingen een plek kunnen
Persoonlijke ontwikkeling is voor
krijgen op populaire scholen.
GroenLinks meer dan leren, lezen en schrijven. De ontwikkeling van
● Goed onderwijs begint
sociale vaardigheden, culturele
voor GroenLinks al vóór de
en sportieve ontwikkeling en een
basisschool. We willen dat
brede kijk op de wereld horen
zoveel mogelijk kinderen gebruik
bij de opvoeding en zijn de
maken van een voorschoolse
verantwoordelijkheid van zowel de
voorziening, waarbij kinderen
ouders als het onderwijs. Scholen
leren om met elkaar te spelen
worden daarom brede scholen met
en zo ook spelenderwijs goed
kinderopvang en aandacht voor
Nederlands leren.
buitenschoolse activiteiten als sport en cultuur.
● Kinderen die opgroeien in gezinnen en wijken met een
20 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
zwakke sociaaleconomische status en kinderen uit gezinnen met een niet-Nederlandse achtergrond hebben vaak minder kansen. Het is voor deze kinderen extra van belang om op te groeien in een stimulerende omgeving. Op school, maar ook daarbuiten. Juist voor deze kinderen is een goed aanbod van sociale, culturele en sportieve buitenschoolse activiteiten van groot belang.
● Meer basisscholen en VMBO’s dienen zich te ontwikkelen tot brede scholen. Jongeren kunnen daar hun talenten optimaal ontwikkelen en maken kennis met cultuur en sport.
● GroenLinks wil de inzet vergroten om de huisvesting van het onderwijs te verbeteren. Kwetsbare wijken krijgen hierbij voorrang. Schoolgebouwen worden multifunctioneel gemaakt en dienen als ontmoetingsplek voor de buurt.
● Scholen moeten openstaan voor alle kinderen, ook voor kinderen met een specifieke hulp(zorg)vraag. Dat betekent dat de gemeente moet voorzien in scholen die toegankelijk zijn. Bij nieuwbouw en renovatie van De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |21
onderwijshuisvesting is dit voor de gemeente een prioriteit.
Jeugd
● GroenLinks Leiden blijft de dwarsverbanden leggen
● Iedere Leidse basisschool
● Jongeren worden door de
tussen sportverenigingen,
krijgt een schooltuin. Is hier bij de
gemeente actief uitgedaagd om
cultuurinstellingen en het
school zelf geen ruimte voor, dan
positieve initiatieven te nemen
onderwijs. Bijvoorbeeld
wordt ergens anders in de wijk
en worden in staat gesteld om
door middel van
een educatieve tuin gerealiseerd.
goede ideeën uit te voeren.
combinatiefunctionarissen die
Daarnaast worden schoolpleinen
worden ingezet in de wijken en
groener ingericht.
● Jongeren mogen
scholen waar ze het meest nodig
● Op alle scholen maakt
meepraten door middel van
zijn.
voorlichting over seksuele
panelgesprekken als het gaat
diversiteit, pesten,
over zaken die hen direct
● Als de gemeente straks
mensenrechten, racisme en
aangaan. Door middel van een
verantwoordelijk is voor
discriminatie deel uit van het
jongerenraad geeft de gemeente
de jeugdzorg, krijgt iedere
reguliere lesprogramma.
Leiden jongeren een stem in de
jongere de hulp die nodig is.
politieke besluitvorming. Deze
Bij problemen wordt zo snel
● De gemeente stimuleert
jongerenraad kan gevraagd en
mogelijk (specialistische) hulp
dat het aanbod van het
ongevraagd advies geven over
gegeven.
beroepsonderwijs goed
alle onderwerpen van de Leidse
aansluit bij de behoefte van het
politiek.
● Jonge mensen die dakof thuisloos raken worden
bedrijfsleven en heeft zelf een zo breed mogelijk aanbod van
● In elke wijk moet voor
direct, apart van andere dak-
gemeentelijke stageplekken.
kinderen en jongeren voldoende
en thuislozen, individueel
te doen zijn. Er moeten meer
opgevangen. Zo kunnen
● De Universiteit Leiden
buitenspeelplekken zijn die
zij deel blijven nemen aan
hoort en blijft in Leiden. De
kinderen uitdagen tot (samen)
opleiding en werk waardoor zij
aanwezigheid van hoger en
spelen. Jongerenorganisaties
maatschappelijk blijven meedoen.
universitair onderwijs en haar
trekken samen op om een
studenten is belangrijk voor
passend aanbod in de
de stad. Zij zorgen voor een
buurthuizen te bieden.
levendige stad. HBO’s en universiteit moeten zichtbaar
● Het jongerenwerk helpt
zijn in de stad door activiteiten
jongeren zonder zinvolle
in, met en voor de stad te
dagbesteding aansluiting te
ontwikkelen.
vinden bij de samenleving en helpt hen om weer mee te doen.
22 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |23
De Open Stad
● Leiden moet een stad Leiden was en is een stad van
voor vluchtelingen zijn en
vluchtelingen en heeft een lange
blijven. Daarom zal Leiden
traditie als het gaat om de opvang
positief antwoorden op een
van vluchtelingen. De stad van
mogelijk verzoek voor het
ontdekkingen die Leiden met
opvangen van vluchtelingen
haar universiteit en musea wil
in de stad. GroenLinks is
zijn staat ook in een traditie van
tegen detentiecentra waar
vrijheden en ontplooiing voor
uitgeprocedeerde vluchtelingen
mensen die elders in hun vrijheid
worden opgesloten.
beperkt worden. GroenLinks strijdt dan ook voor het recht
● Om te voorkomen dat
tot ontplooiing van alle burgers
uitgeprocedeerden op straat
van de stad. Het recht op
belanden, vangt Leiden hen op
zelfbeschikking en het op je eigen
menswaardige wijze op, voordat
wijze inrichten van je leven is
zij veilig naar het land van
voor GroenLinks een basisrecht.
herkomst kunnen terugkeren. Bij
Daarom is de emancipatie van
de opvang streeft de gemeente
vrouwen, minderheden en
naar een optimale samenwerking
homo’s nog steeds noodzakelijk.
met de Stichting Uitgeproceerde
Verdraagzaamheid en acceptatie
Vluchtelingen (STUV) en stelt zij
van elkaars verschillen is in een
STUV in staat haar werk goed
veelzijdige samenleving essentieel.
te doen. De minimale hulp aan
Verschillen mogen nooit een
uitgeprocedeerden mag nooit
belemmering zijn voor de
lijden onder bezuinigingen van
ontwikkeling en ontplooiing van
de gemeente.
de ander.
24 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
● De gemeente ondersteunt
Dit doet ze onder meer door op
● De gemeente haalt in 2016
waar mogelijk de emancipatie
alle scholen voorlichting te geven
Roze Zaterdag naar Leiden. Dit
van allochtone vrouwen die om
over seksuele diversiteit, door
doet de gemeente samen met
welke reden dan ook onvrijwillig
voor een veilige werkomgeving
het COC, de ondernemers en de
in hun ontplooiing worden
te zorgen waar iedereen uit de
culturele instellingen van de stad.
beperkt.
kast durft te komen en door bij zorginstellingen te zorgen dat
● Leiden voert samen met het
iedereen ook uit die kast kan
COC een actief Lesbian, Gay, Bi
blijven. Discriminatie wordt niet
en Transgender-beleid (LGTB).
getolereerd. De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |25
De Inspirerende Stad
● Gemeentelijk cultuurbeleid gaat Kunst en cultuur zijn belangrijke
niet altijd over geld. Soms is een
pijlers voor een creatief en
kunstenaar al geholpen met een
bruisend Leiden. Ze verrassen,
tijdige vergunningsverlening of
inspireren, verbazen, ergeren
met een goedkope repetitieruimte.
en fascineren. Niet alleen op de
Maatwerk en flexibiliteit worden
professionele podia vonkt de
de uitgangspunten van het Leids
energie en de creativiteit, maar
cultuurbeleid.
ook op de muziekschool, de jeugdtheaterschool en in de klas.
● Ondernemers, kunstenaars
Creatieve burgers zijn van groot
en kunstinstellingen hebben
belang voor de stad en voor een
elkaar veel te bieden.
creatieve samenleving. Kunst en
Centrummanagement, de
cultuur zijn er daarom voor iedere
Cultuurmakelaar en het
Leidenaar: jong en oud, rijk en arm.
Cultuurfonds, BV Leiden en de
Na de bezuinigingen van Rutte I
culturele instellingen gaan daarom
is er meer verantwoordelijkheid
nog meer samenwerken.
bij de gemeente komen te liggen voor een spannend en
● Jonge kunstenaars kunnen
verrassend kunstaanbod. Die
door het Rijksbeleid op weinig
verantwoordelijkheid neemt
plekken meer terecht. Zij hebben
de gemeente door belangrijke
echter veel nieuwe ideeën en
kunstinstellingen zoals de
energie waar iedere Leidenaar
Stadspodia en de Lakenhal
van kan profiteren. Leiden wordt
financieel te ondersteunen,
een creatieve haven voor jong
maar ook door kunstenaars en
talent door een ruimere pot
burgers met creatieve ideeën de
voor projectsubsidies, goedkope
ruimte te geven. Het Stadslab
ateliers en repetitieruimtes
of het Leids Filmfestival tonen
in leegstaand vastgoed
aan wat dit allemaal voor moois
en samenwerking met alle
kan opleveren. Door simpele
professionele partners van
maatregelen kan Leiden de
Veenfabriek tot Stadspodia en van
creativiteit van meer kunstenaars
Haagweg 4 tot BplusC.
stimuleren waarvan alle Leidenaars uiteindelijk zullen profiteren.
● Die talentontwikkeling wordt ook gestimuleerd op het gebied
26 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
van popmuziek en dance.
vrije middelen, maar er wordt
cultuureducatiecoördinator om de
Daarom wordt er het nieuwe
ook strenger gekeken of aan de
culturele vraag van scholen en het
muziekcentrum De Nobel ruim
voorwaarden van de subsidie
aanbod voor jeugd en jongeren bij
baan gegeven aan lokaal muzikaal
wordt voldaan. De subsidie-eisen
elkaar te brengen.
talent. Daarmee wordt het
worden flexibeler waardoor
uitgaan in Leiden meteen een stuk
maatwerk wordt geboden en
● Gemeente en instellingen
aantrekkelijker.
cultureel ondernemerschap de
werken samen om de Leidse
ruimte krijgt.
cultuursector te verduurzamen,
● Er komt een helder
door meer zonnepanelen, betere
subsidiebeleid voor kunst, festivals
● Ieder kind verdient het om
klimaatbeheersing, energiezuinige
en evenementen, waarin kwaliteit,
kennis te maken met kunst en
verlichting en duurzame inkoop
diversiteit en het samenwerken
cultuur. Daarom komt er een
van de horeca. Bij renovatie of
met culturele en maatschappelijke
educatieconvenant tussen
nieuwbouw wordt aandacht
partners en ondernemers
gemeente, kunstinstellingen
besteed aan duurzaamheid van
centraal staat. Er komen meer
en scholen en een
het ontwerp.
Matilo Foto Luca di Tommaso
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |27
De Sportieve Stad
belangrijke maatschappelijke Sporten is niet alleen gezond,
functie vervullen in een wijk als
het versterkt ook sociale
ontmoetingsplek of als plek waar
banden. Kinderen ontwikkelen
buiten de sporttijden ruimte
doorzettingsvermogen en leren
is om zelfstandig te spelen en
samenwerken. Met gezonde
te sporten of bijvoorbeeld als
inwoners gaan de zorgkosten
locatie voor kinderopvang of
omlaag. Sporten kan bij een
wijkorganisaties.
vereniging, maar steeds meer mensen sporten en bewegen
● Zwembad De Vliet is voor
op eigen gelegenheid door te
veel mensen de ideale plek om
rennen, te fietsen of te zwemmen.
te bewegen in de buitenlucht.
Daarom moet er in het Leidse
Bovendien heeft het als
sportbeleid naast aandacht voor
ontmoetingsplek een belangrijke,
het sporten binnen een vereniging
sociale functie. Daarom blijft het
ook aandacht zijn voor zelfstandig
zwembad open. Alle zwembaden
bewegen.
in Leiden streven ernaar om in 2018 een Green Key-certificaat te hebben.
● Sport moet toegankelijk zijn voor alle bevolkingsgroepen:
● Veel mensen maken
man, vrouw, oud, jong,
gebruik van de IJshal. Om die
autochtoon, allochtoon, arm of
toekomstbestendig te maken
rijk, homo of hetero, gezond of
draagt de gemeente bij aan de
met een beperking.
renovatie, mits dat gebeurt op duurzame wijze.
● Sportverenigingen draaien
28 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
vooral op vrijwilligers. Hoe
● De gemeente stimuleert dat
beter de vrijwilligers hun werk
de Leidse sportverenigingen
kunnen doen, hoe beter de
meer en effectiever samenwerken
vereniging. De gemeente zorgt
als het gaat om het gebruik van
voor professionele ondersteuning
velden, energiegebruik en inkoop.
van de vrijwilligers en van de
Er komt een sportmakelaar om
besturen en biedt daarbij zo
de belangen van de verenigingen
nodig cursussen aan.
op elkaar af te stemmen.
● Verenigingen kunnen een
● Bewegen is net zo belangrijk
als sporten. De gemeente zorgt
speeltuinen en trapveldjes zijn,
● Als verenigingen willen mogen
voor goede fietspaden en voor
zodat het leuk is om buiten
ze hun eigen voorzieningen
bewegingstoestellen in de
te spelen. Er komen meer
beheren, in plaats van dat dit
parken van de stad. Er moeten
natuurspeeltuinen.
door de gemeente gebeurt.
genoeg en goed onderhouden
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |29
De Democratische Stad
● Politiek is niet alleen iets Het gemeentebestuur bestuurt
van politici. Burgers worden
in dienst van de stad en haar
gestimuleerd om zelf initiatieven
inwoners. Een dienstbaar bestuur
te nemen en mee te denken
gedijt het best in een open
in de politieke besluitvorming.
bestuurscultuur, waarin naar elkaar
Maatschappelijke initiatieven
wordt geluisterd en respect wordt
(zoals Stadslab) worden positief
betracht voor anderen. Politici
benaderd en ondersteund.
hebben nog wel eens de neiging slechts naar het korte termijn
● In 2015 vinden er belangrijke
belang te kijken. Een andere, meer
transities plaats. De gelden (en
open, politieke cultuur is dringend
taken) van de Jeugdzorg, AWBZ
gewenst.
en de Participatiewet worden
De komende jaren zal de overheid
door het Rijk overgeheveld naar
veel taken overhevelen naar
de gemeenten en verliezen daarbij
de burger in het kader van de
hun oormerk. In Leiden zullen
zelfredzaamheid. Maar de relatie
die gelden daarom geoormerkt
tussen overheid en burger is geen
worden om alleen te besteden
eenrichtingsverkeer. Daarom moet
aan sociale voorzieningen als
de overheid ook open staan voor
jeugd, onderwijs, zorg, wonen en
de creatieve ideeën en initiatieven
gezondheid.
die er vanuit de stad komen. Dat vergt om een meer flexibele rol van de gemeente. Daar valt nog veel winst te behalen.
Collage: Walter van Peijpe
30 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
● Leiden en de omliggende
● De gemeente geeft op het
● Leiden moet zich bij de
gemeenten werken nauw
gebied van duurzaamheid het
bestaande stedenbanden vooral
samen op beleidsterreinen die
goede voorbeeld. Er worden
richten op thema’s als groene
niet ophouden bij de eigen
alleen maar duurzame en fair
economie, duurzame ontwikkeling,
gemeentelijke grenzen, zoals zorg,
trade producten ingekocht en de
onderwijs, watermanagement,
economie en werkgelegenheid.
gemeente belegt haar gelden op
(groene) microkredieten en
Daarbij zullen democratie en
een zo duurzaam mogelijke wijze.
cultuur. De gekozen thema’s
transparantie altijd centraal staan.
komen tot stand in goed overleg met de zustersteden.
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |31
De Veilige Stad
● Cameratoezicht kan alleen in Ondanks alle berichten in de media
uitzonderlijke situaties worden
wordt het op straat veiliger in
gebruikt ter vergroting van de
Nederland. Dat is ook in Leiden het
veiligheid. GroenLinks Leiden
geval. De misdaadcijfers dalen nog
staat niet per se negatief
steeds. Dat wil niet zeggen dat
tegenover cameratoezicht in
er geen aandacht moet zijn voor
het uitgaansgebied rond de
een nog veiliger stad. Iedereen
Beestenmarkt op momenten met
moet zich op straat en in zijn wijk
een verhoogd risico. Regelmatige
veilig kunnen voelen. Preventie
evaluaties dienen nut en noodzaak
heeft voor GroenLinks daarbij
aan te tonen. De camera’s rondom
de voorkeur boven repressie.
het station dienen te worden
Bovendien zijn burgerrechten,
verwijderd.
zoals het recht op privacy, geen rechten die je in naam van de
● Uitgaan in Leiden moet leuk
veiligheid zomaar overboord kunt
blijven, voor zowel het uitgaand
gooien.
publiek als omwonenden. Het huidige sluitingsbeleid voor de horeca werkt naar tevredenheid
● GroenLinks is voor legalisatie van
voor alle partijen, daarom blijft het
softdrugs. Om de illegale kweek van
zoals het is.
wiet en de bijbehorende overlast aan te kunnen pakken dient er een gereguleerde wietplantage te komen. Dit biedt zekerheid over de kwaliteit van de softdrugs en het is veiliger voor de gebruiker door de controle op het THC-gehalte.
● Er komt meer aandacht voor een wijkgerichte aanpak van overlast. Hierbij worden de in de wijk bestaande netwerken tussen bewoners, wijkagenten, jongerenwerkers en verzorgers zo veel mogelijk gebruikt.
32 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
Foto Arne Wossink
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |33
Financieel perspectief GroenLinks Leiden is ambitieus,
De huidige politieke discussie
een vanzelfsprekendheid is.
maar wil het realisme niet uit het
gaat nu helaas vooral over de
Niet alleen met het oog op de
oog verliezen. Uiteraard stellen
bezuinigingen in plaats van over
klimaatscrisis, maar ook omdat
we in dit programma nieuwe
het ontwikkelen van een visie op
deze investeringen goed zijn
projecten voor. Maar we zijn
waar we met de stad naar toe
voor de economie, voor de
ook realistisch: niet alles wat
willen.
werkgelegenheid. Ze leveren
we zouden willen is mogelijk
bovendien geld op dat weer
onder de huidige financiële
GroenLinks streeft naar een Leiden
op andere plekken kan worden
omstandigheden.
waarin investeren in duurzaamheid
ingezet.
34 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
Gelet op de onzekere financiële
van crisis, moeten de sterkste
Het geld dat we als stad verkregen
situatie en de onzekerheid met
schouders de zwaarste lasten
hebben door de verkoop van
betrekking tot de kabinetsplannen
dragen. Als er bezuinigd moet
de NUON-aandelen dienen een
is het op dit moment niet mogelijk
worden dan ziet GroenLinks Leiden
duurzame bestemming te krijgen.
om de wensen van GroenLinks
af van bezuinigingen op de sociale
Wat GroenLinks betreft wordt dit
door te rekenen naar een sluitende
zekerheid.
geld niet uitgegeven aan asfalt,
begroting. In dit programma
maar geïnvesteerd in groene
beperken we ons tot een aantal
GroenLinks stelt voor om een
en duurzame projecten die de
uitgangspunten die van belang
aantal onnodige projecten, zoals de
stad ook op termijn een fijne
zullen zijn bij de beslissingen.
geplande nieuwe parkeergarages
plek maken om te leven en die
Daarbij is voor GroenLinks leidend
binnen de singels, niet door te laten
bijdragen aan een CO2-neutrale
dat zoveel mogelijk voorkomen
gaan. Dit geld kan gebruikt worden
stad.
moet worden dat bezuinigingen
om de gevolgen van de crisis voor
de zwaksten in de samenleving
de zwakkeren in de samenleving te
rechtstreeks raken. Juist in tijden
verzachten.
De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |35
36 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
GroenLinks Leiden 2 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden
