Zaaknummer: BECJDL015 Onderwerp
jaarrekening 2010 Stadsgewest 's-Hertogenbosch
Collegevoorstel Inleiding Ter uitvoering van wat er bepaald is in artikel 32 van de gemeenschappelijke regeling Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch heeft het dagelijks bestuur van het Stadsgewest de jaarrekening 2010 vastgesteld. De jaarrekening 2010 is door het Algemeen Bestuur van het Stadsgewest met een schriftelijke procedure goedgekeurd en vervolgens vastgesteld in de vergadering op 31 oktober 2011. Van de vaststelling wordt mededeling gedaan aan de deelnemende gemeenten..
Feitelijke informatie Bijgaand treft u de jaarrekening 2010 van het Stadsgewest ’s-Hertogenbosch aan. Deze jaarrekening sluit op een batig saldo van € 3.558.000, dit saldo wordt, binnen het Stadsgewest, toegevoegd aan de Algemene reserve Vlagheide. Bij de begroting 2010 na wijziging is uitgegaan van een batig saldo van € 3.532.000. In de jaarrekening wordt in de analyse van het resultaat op pagina 29 aangegeven dat de afwijking van € 26.000, met het begrote resultaat over 2010 te verklaren zijn door: - Hogere rentebaten van € 10.000 (voordeel) - Vrijval reserve SBR bij liquidatie € 22.000 (voordeel) - Vrijval stelpost liquidatiekosten € 50.000 (voordeel) - Een dotatie aan de voorziening toekomstige investeringen € 8.000 (nadeel) - Een dotatie aan de voorziening nazorg ivm herberekening € 48.000 (nadeel) Het takenpakket van het Stadsgewest is nog maar beperkt, met uitzondering voor de kosten van voormalig personeel zijn de deelnemende gemeenten zijn geen bijdrage meer verschuldigd. Op basis van de huidige inzichten zal de nazorgplicht van de Provincie Noord-Brabant aanvangen op 1 januari 2015, zijnde de datum waarop de stortplaats, na het aanbrengen van de definitieve bovenafdichting en het verrichten van de eindinspectie, formeel gesloten zal worden verklaard. Uitgangspunt is dat de voormalige stortplaats De Vlagheide op 1 januari 2015 zal worden overgedragen aan de provincie Noord Brabant en dat op dat moment de gemeenschappelijke regeling zal worden geliquideerd. Doorrekening van de resultaten van de jaarrekening 2010 geeft te zien dat op 31 december 2014 in de Algemene reserve Vlagheide een saldo beschikbaar blijft van € 1.468.000, zie hiertoe pagina 41 (Prognose vereenvoudigde balans) van het jaarverslag en jaarrekening 2010 van het Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch. Een besluit over de bestemming van dit saldo van de Algemene reserve Vlagheide zal ultimo 2014 plaats moeten vinden bij de definitieve besluitvorming over de liquidatie van de gemeenschappelijke regeling Stadsgewest ’sHertogenbosch. Omdat de vaststelling van de jaarrekening/jaarverslag niet tijdig heeft plaatsgevonden, en daarmede ook de jaarrekening met inbegrip van de SISA-bijlage te laat is ingezonden, is door het rijk een korting op de algemene uitkering opgelegd aan de deelnemende gemeenten gedurende de periode dat de jaarrekening 2010 niet is ingediend. Inmiddels is de korting hersteld en zijn er,
1
Zaaknummer: BECJDL015 Onderwerp
jaarrekening 2010 Stadsgewest 's-Hertogenbosch
behoudens een beperkt bedrag aan renteverlies, geen budgettaire gevolgen voor de deelnemende gemeenten.
Afweging Vaststelling van de jaarrekening van het Stadsgewest ’s-Hertogenbosch wordt geregeld in artikel 32 lid 2 van de gemeenschappelijke regeling. Van de vaststelling wordt mededeling gedaan aan de deelnemende gemeenten. Aan uw college wordt daarom voorgesteld kennis te nemen van de jaarrekening 2010 van het Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch.
Inzet van Middelen Er zijn geen financiële en/of personele consequenties verbonden aan dit voorstel.
Risico's Er zijn geen risico's verbonden aan dit voorstel. Op basis van het IPO-rekenmodel is door de provincie in 2008 het doelvermogen voor de eeuwigdurende nazorg van de Stortvoorziening Vlagheide berekend op € 17.6 miljoen. Vooralsnog gaat het stadsgewest nog steeds uit van een benodigd doelvermogen van € 14,0 miljoen. De afwijking wordt veroorzaakt door de uitgangspunten die gehanteerd worden. Het betreft hierbij het terreinbeheer, de vervangingstermijn van de bovenafdichting en doublures in de berekeningen. Verwacht wordt dat genoemde bedragen op basis van nadere berekeningen dichter bij elkaar zullen komen. Inmiddels ontstaat steeds meer de overtuiging dat een stortplaats het best beheerd kan worden op een biologische wijze. Dat wil zeggen dat een dure bovenafdichting niet meer nodig is. Wanneer deze werkwijze wettelijk verankerd wordt, vóór de overdracht van de stortplaats, kan er naar verwachting een fors bedrag vrijvallen wat over een groot aantal deelnemers/partijen verdeeld moet worden. Als bij de overdracht van de stortplaats het doelvermogen van de provincie hoger is dan het beschikbare doelvermogen bij het stadsgewest, dan zullen de gemeenten worden aangesproken op hun financiële aandeel. Waarbij de eerste dekking van het tekort zal zijn het overschot van € 1,4 miljoen van de algemene reserve van het stadsgewest bij de uiteindelijke liquidatie. Eind 2011 of begin 2012 is voorzien dat op basis van een nieuwe checklist een nieuwe berekening wordt gemaakt van het benodigde doelvermogen.
Procedure Het jaarverslag en jaarrekening 201 van het Stadsgewest ‘s-Hertogenbosch wordt aan de raad aangeboden middels plaatsing op de ingekomen postlijst.
Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen.
2
Zaaknummer: BECJDL015 Onderwerp
jaarrekening 2010 Stadsgewest 's-Hertogenbosch
BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 14 november 2011;
gelet op: gemeentewet en Gemeenschappelijke regeling; besloten:
-
kennis te nemen van de jaarrekening 2010 van het Stadsgewest ’s-Hertogenbosch; de jaarrekening 2010 van het stadsgewest ’s-Hertogenbosch aan te bieden aan de raad middels plaatsing op de ingekomen postlijst.
namens het college van Heusden, de secretaris,
mr. J.T.A.J. van der Ven
3
INGEKOMEN
2 1 OKT 2011 Gemeente Heusden
STADSGrWrST
~~ERTOGENBOSCH STADSGEWEST 's-HERTOGENBOSCH
Jaarverslag en Jaarrekening
31 augustus 2011
Vastgesteld
in de vergadering
De secretaris,
van het Algemeen
Bestuur d.d. 31 oktober 2011 De voorzitter,
Inhoudsopgave
Hoofdstuk
Pagina
1.
Algemeen
3
1 .1
Inleiding
4
1.2
Deelnemende
1.3
Bestuur
4
1.4
Begrotingsprocedure
4
2.
Jaarverslag
5
2.1.
Programmaveranfwoording
6
2.1.1
Programma
2.1.2
Algemene
4
gemeenten
"Afbouw activiteiten Stadsgewest
's-Hertogenbosch"
dekkingsmiddelen
7 7
8
2.2.
Paragrafen:
2.2.1
Weerstandsvermogen
2.2.2
Bedrijfsvoering
13
Financiering
14
2.2.3
9
(overige paragrafen: niet van toepassing)
3.
Jaarrekening
15
3.1
Balans per 31 december 2010
16
3.2
Programmarekening
3.3
Toelichtingen
18 19
3.3.1
Grondslagen
3.3.2
Toelichting op de balans per 31 december 2010
22
over begrotingsjaar
voor waardering
20
en resultaatbepaling
3.3.3
Toelichting op de programmarekening
29
3.3.3.1
Analyse van het resultaat
29
3.3.3.2
Specificatie
van de programmarekening
30
3.3.3.3
Toelichting
op de programmarekening
31
4.
Overige gegevens
33
34 37
4.1
Controleverklaring
4.2
Voorstel tot bestemming
5.
Bijlagen
38
5.1
Prognose resultaten 2011 Um 2014 en verloop
39
Eigen Vermogen
van het resultaat
(Algemene
5.2
Specificatie
5.3.
Bijlage SISA: Verantwoording
Sradsgewest 's-Herlogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
Reserve) 42
mutaties voorzieningen brede doeluitkering 2 van 60
Verkeer en Vervoer
60
1. Algemeen
.elol te.
.
voor identificatiedoeleiT!n. B2horende bij controlev
Stadsgewest 's-Hertoqenbosct» Jaarvers/ag + jaa"ekening 2010
3 van60
laring d.d.
.j .
')1 JI1 /11"1
1. 1.1.
ALGEMEEN Inleiding Voor u ligt de programmarekening van het Stadsgewest 's-Hertogenbosch. Hiermee wordt invulling gegeven aan het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Oe programmarekening kent slechts een programma: "Afbouw Stadsgewest 's-Hertogenbosch". Alle nog resterende taken c.q. verplichtingen zijn in deze programmarekening samengebracht. Het betreft BWS, Openbaar Vervoer (OV), de activiteiten in het kader van de pre-nazorgfase van Vlagheide en de kosten van voormalig personeel etc. In de vergadering van 19 oktober 2009 heeft het Algemeen Bestuur besloten om, in navolging van de afkoop door het Rijk, eveneens tot afkoop, per 1 september 2009, richting subsidieontvangers over te gaan. In de vergadering van 8 maart 2010 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met het voorstel van de Bestuurscommissie tot verdeling van de gelden over de deelnemende gemeenten_ Oe regeling OV zal in 2010 afgewikkeld worden.
1.2.
Deelnemende
gemeenten
Oe volgende gemeenten
1.3.
Schijndel
Haaren
's-Hertogenbosch
Heusden (Vlijmen)
Sint-Michielsgestel
Maasdriel (enkel Afvalverwerking)
Vught
Bestuur regeling kent een Oagelijks- en een Algemeen
Begrotingsprocedure Oe oorspronkelijke begroting is in juni 2009 vastgesteld. een 1 e begrotingswijziging vastgesteld.
\'oor identificati2doele.i~en.
L;",horende bij contro'ei'
Jaarvers/ag
's-Hertogenbosch
+ jaarrei<ening
2010
4 van 60
Bestuur.
Voorts is er op 1 november 2010 nog
~)e~o5tte .. Stadsgewest
regeling:
Boxtel
Oe gemeenschappelijke
1.4.
maken deel uit van de gemeenschappelijke
_
klarinq d.d.
2. Jaarverslag
Deloitte., '.!oor identificatiedoelei?gen. 8chorende bij controle,,~klaring Stadsgewest 's-Het1ogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
5
van
60
d.d.
2.1. Programmaverantwoording
;f;;
D~lo8tte., Voor identiiicatiedoeleind ~khorel1cle bij controleve Stadsgewest Jaarvers/ag
's-Hertogenbosch
+ jaarrekening
2010
6 van 60
i
. aring d.d.
II
, ;1
2.1.1. Programma 1: "Afbouw" activiteiten Stadsgewest In 1997 is een proces gestart om de gemeenschappelijke regeling Sladsgewesl 's-Hertogenbosch te ontmantelen. De meeste taken zijn deslijds beeindigd of verzelfstandigd. Voor een aantal taken bleek het, ten gevolge van specifieke subsidieregelingen, niet mogelijk deze bij het Sladsgewest weg te halen. Van deze taken resteert in 2010 alieen nog de afwikkeling van Openbaar Vervoer. De afwikkeling is door de gemeente 's-Hertogenbosch verzorgd. Wel vindt nog verantwoordinq in deze jaarrekening van het Stadsgewest plaats. De laatsle grote taak betreft Afvalberging De Vlagheide. De stortactiviteiten zijn in december 2003 beeindiqd en de stortplaats bevindt zich nu in de pre-nazorg fase. Op basis van de huldiqe inzichlen zal in 2012 en 2013 nog ruim 26 ha. worden voorzien van een definitleve bovenafdichting, wordl in 2014 het overdrachtsprolocol doorlopen en zal per 1-1-2015 overdracht aan de provincie Noord-Brabant plaatsvinden. Tot die periode blijft het Stadsgewest, of haar rechtsopvolger - e.e.a. afhankelijk van de uitkomsten van het in 2010 gestarte onderzoek naar liquidatie van het Stadsgewest per 1-1-2013, verantwoordelijk voor het beheer van de stortplaats (met name de gas- en walerhuishouding) conform de wettelijke voorschriften. Het programma "Afbouw" is erop gericht de resterende aclivteiten conform de geldende regelgeving te beheren en daar waar mogelijk initiatieven te ontplooien om tot kostenbesparingen te komen. Een van deze initiatieven is het in 2005 gestartte project Bioreactor. Het project Bioreactor beoogt aan te tonen dat het vanuit milieutechnisch oogpunt beter is om de stortplaals niet met een water- en luchldichle laag af te dichten, maar te vertrouwen op het proces van natuurlijke afbraak. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de landelijke regelgeving wordt aangepast Op korte termijn worden elders in Nederland een 2-tal vergelijkbare pilot-projecten gestart. In deze jaarrekening wordl weliswaar uitgegaan van overdracht per 1-1-2015, maar het verder opschuiven van deze dalum wordt aannemelijk geacht.
Binnen het programma "Afbouw" worden de volgende deelprogramma's onderscheiden: )( € 1.000,-
Deelprogramma
I
Realisatie begrotingsjaar
Raming begrotingsjaar na wijziging
Baten
Saldo
Delo8tte~ \Ioor identificatiedoeleind,71f. 8ehorende bij controlevejJ9'aring d.d.
Stadsgewest 's-Hertoqenboscn Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
7 van 60
Raming begrotingsjaar voor wijziging
2.1.2. Algemene dekkingsmiddelen Algemeen
Hel overzichl van de algemene dekkingsmiddelen vormt tezamen met het gepresenteerde programma het programmaplan. In dit overzicht wordt inzicht verschaft in de opbouw en samenstelling van de algemene dekkingsmiddelen. Deze middelen vormen de tegenhanger van het saldo van het programma en leidt tot het begrotingssaldo. Het overzicht algemene dekkingsmiddelen bevat alleen de rentebaten en de incidentele baten en lasten. x €
Realisatie begrotingsjaar
Saldo financieringsfunctie
Raming begrotingsjaar na wjjzi!:ting
226
216
Overige algemene dekkingsmiddelen
2.931
2.915
Totaal
3.157
3.131
Deloitte~ \'oor identificati":doe,l~den, [khorende bij contro~erkldring
Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarvers/ag + jaarrellening 2010
8 van 60
d.d.
1.000,-
Raming begrotingsjaar voor wjjziQina
308 308
2.2. Paragrafen~-------
Deioittel) '.'"oor identificati=doeI2indk· ~,~horellde bij ((:ntrol~ve;Jlaring
d.d., I
I11
Sladsgewest 's-Hertogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
9 van 60
~
2.2.1. Paragraaf: Weerstandsvermogen Om een goede inschatting van de financiele positie van de qerneenschappefjke regeling te kunnen maken is het van belang om naast de cijfers in de rekening ook inzicht te hebben in enerzijds potentiele mee- en tegenvallers die zich kunnen voordoen (risico's) en anderzijds de mogelijkheden om tegenvallers op te vangen (weerstandscapaciteit). Het gaat dan om de robuustheid van de financiele huishouding, c.q. de budgettaire kwetsbaarheid van de gemeenschappelijke regeling. Een gezond weerstandsvermogen voorkomt dat iedere zich voordoende tegenvaller direct leidt tot een financiele ciaim bij de deelnemende gemeenten.
1. Weerstandscapaciteit De mogelijkheden om tegenvallers op te vangen liggen deels in de sfeer van de exploitatie, cq. de begroting van lasten en baten en deels in de sfeer van de reserves en voorzieningen. - reserves en voorzieningen In enge zin zijn alleen vrij besteedbare, niet gebonden reserves beschikbaar voor het opvangen van tegenvallers. In bredere zin echter is de totale stadsgewestelijke reservepositie relevant voor de beoordeling van de stadsgewestelijke weerstandscapaciteit. De reserves behoren tot het eigen vermogen van het stadsgewest en worden uitgesplitst naar algemene reserve en bestemmingsreserves. Bestemmingsreserves zijn middelen die op basis van bestuurlijke besluitvorming zijn afgezonderd voor specifieke doeleinden. De algemene reserve dient als buffer voor de opvang van calamiteiten. Voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen van het stadsgewest, omdat het stadsgewest over deze middelen niet vrij kan beschikken. Deze voorzieningen zijn gevormd ter dekking van te kwantificeren verplichtingen. De in deze rekening verwerkte stand en (verwachte) meerjarige ontwikkeling van de reserves en voorzieningen is gebaseerd op de rekening 2010 en de verwachte ontwikkelingen 2011 tlm 2014.
- algemene reserve De nadelige exploitatieresultaten uit voorgaande jaren zijn met name het gevolg van hoge dotaties aan de voorzieningen nazorg en toekomstige investeringen. Deze dotaties waren nodig om de voorzieningen bij het stoppen van de exploitatie op de berekende doelvermogens te krijgen. De rente welke ontvangen wordt over de belegde voorzieningen, in de periode na sluiting van de stortplaats en voor overdracht aan de provincie, en de verwachte exploitatieresultaten zijn voldoende om het gecummuleerde "theoretische" verlies te compenseren. Zie voorts Bijlage 1: de prognose resultaten 2011 tlm 2014 en verloop Eigen Vermogen (Algemene Reserve)
- bestemmingsreserves Het betreft de reserves inzake Openbaar Vervoer (OV). OV wordt namens het Stadsgewest door de gemeente 's-Hertogenbosch uitgevoerd. Ook de financiele administratie wordt daar gevoerd. Tevens zijn de reserves overgedragen aan de gemeente 's-Hertogenbosch. Aangezien het Stadsgewest verantwoordelijk blijft voor de uitvoering van de regeling worden vermogenspositie en exploitatie extra comptabel in de jaarrekening van het Stadsgewest verantwoord. De reserves zijn aan de gemeenten Heusden (voormalig Vlijmen), Vught en 'sHertogenbosch uitgekeerd. Deze gemeenten zullen de verantwoording van de door hen ontvangen middelen
~~roittE'M \ 'oot icienti~icati2doell~indJ.n. f:khorende bi] controlevWlarir.9
Stadsgewest 's-Hertoqenbosctv Jaarverslag .. jaarrekening 2010
10van60
'.1
j
- voorziening nazorg Op 1 april 1998 is de Leemlewel bodembescherming in werking gelreden. Oeze wel legl de veranlwoordelijkheid voor de eeuwigdurende nazorg van stortplaatsen, waar na 1-9-1996 afvalstoffen zijn 01worden gestort, bij de provincie. Ooel van de wetgever is te voorzien in een zodanig beheer van slortplaatsen na sluiting, dal nu en in de toekomst de groolst mogelijke bescherming legen nadelige milieugevolgen wordl geboden. Hiervoor hebben Provinciale Slaten van Noord-Brabanl de "Verordening Nazorgheffing Slortplaatsen Noord-Brabant" vastgesteld. In deze verordering is voorzien in de vorming van een nazorgfonds. Oe Provincie heeft op basis van deze verordening een voorlopige aanslag tot het betalen van de heffing van de nazorgkoslen voor de slortplaals Oe Vlagheide opgelegd. De voorlopige aanslag is gebaseerd op een doelvermogen dat bij overdracht van de stortplaats aan de provincie, beschikbaar moet zijn. Het doelvermogen moet toereikend zijn om daaruit eeuwigdurend de berekende nazorgkoslen te kunnen betalen. Op basis van de huidige inzichten zal de nazorgplicht van de provincie aanvangen op 1-1-2015, zijnde de datum waarop de slortplaals, na het aanbrengen van de definilieve bovenafdichting en hel verrichten van de eindinspeclie, formeel gesloten zal worden verklaard. In 2001 heeft de Provincie het doelvermogen, op basis van het IPO-rekenmodel, berekend op € 31,75 mln., inclusief BTW. In 2006 is door het Stadsgewest een nieuw nazorgplan ingediend en is het doelvermogen door de Provincie berekend op € 18,6 mln. In 2007 is de checklist voor de nazorgkosten door het IPO geactualiseerd en is op basis daarvan in 2008 het doelvermogen door de Provincie berekend op € 17,6 mln.. In 2011 vindt opnieuw een herziening van het IPOrekenmodel plaats, hetgeen naar verwachtinq wederom in een verlaging van het doelvermogen zal resulleren. Het bestuur van het Stadsgewest verschilt op een aantal punten principieel van mening van de uitgangspunten van de Provincie. Het betreft met name de vervangingstermijn van de bovenafdichting, de inhoud en hoogte van de risicoparagraaf, doublures in onvoorziene kosten en het missen van schaalvoordelen bij de inkoop van diensten. Het bestuur van het Stadsgewesl gaat uit van maximaal € 14,0 mln. voor de nazorgkosten (=doelvermogen). Voor dit bedrag is een voorziening gevormd.
- voorziening toekomstige investeringen In december 1994 heeft het Stadsgewest de stortplaats Oe Vlagheide, exclusief de investeringen voor stortgasexploitatie overgedragen aan de Stichting Beheer Registergoederen Stadsgewest 's-Hertogenbosch (SBR). De SBR draagt vanaf dat moment zorg voor alle benodigde investeringen in afvalberging Oe Vlagheide, exclusief stortgasinstallatie en verhuurt de stortplaats aan het Stadsgewest. Hiervoor ontvangt de SBR huur. De SBR financieert de investeringen uit een geldlening van het Stadsgewest. Aan het eind van de looptijd van de exploitatie koopt het Stadsgewest de stortplaats terug tegen de nominale waarde van de investeringen. Hiervoor is een voorziening gevormd. Oe voorziening is per 31-12-2010 geactualiseerd naar de meest recente uitgangspunten. Hierbij is, rekening houdend met de liquidatie van de SBR per 1-7-2010, berekend welke omvang de voorziening op 31-12-2010 moet hebben om het investeringsprogramma 2010 Vm 2014 van € 9,3 mln. te kunnen realiseren. Oe aan Attero verschuldigde vergoeding van 20% van de door tussenkomst van Attero gerealiseerde besparingen op de aanleg van de bovenafdichting, e.e.a. conform de in 2001 gesloten managementovereenkomst, wordt niet gezien als investering, maar is gebudgetteerd in het jaar 2014 als advieskosten.
- voorziening kosten afbouw 1998 e.v. Bij het samenstellen van de jaarrekening 1997 is een voorziening opgenomen voor de kosten van de Afbouworganisatie voor de jaren 1998 e.v .. Het betreft vergader-, administratie-, accountants- en advieskosten. Met de vorming van de voorziening werd beoogd te voorkomen dat jaarliJks met de gemeenten moet worden afgerekend.
De;'oit e. \loor
identificati0doeleind~.
Behorende bij control2Ve~aring Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
d.d.
,, l
11 van 60
'
'1
2. Risico's Onder risico's worden hier verstaan onzekere gebeurtenissen met rnoqeljke financiele consequenties, die nog niet afzonderlijk middels voorzieningen zijn ingedekt. Het op een plaats in de rekening schelsen van een overzicht van relevante risico's, in samenhang met de weerstandscapacileit, levert een bijdrage aan de beoordeling van de financiele positie van het Stadsgewest. Hel gaat in dit verband om risico's die van rnateriele betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of de financiele positie van het Stadsgewest.
- doelvermogen nazorg Na definitieve sluiting van de stortplaats, thans geraamd op 31-12-2014, wordt de stortplaats overgedragen aan de Provincie. Deze is dan verantwoordelijk voor de eeuwig durende nazorg. Bij overdracht moet een vermogen zijn overgedragen waaruit de provincie de kosten van nazorg eeuwigdurend kan bekostigen. De Provincie heeft dit doelvermogen in 2008 berekend op € 17,6 mln. Het bestuur van het Stadsgewesl gaat op basis van een reele inschatting voorlopig uit van maximaal € 14,0. Voor het verschil is geen voorziening gevormd. Voorts is bij de opbouw van de voorziening nazorg rekening gehouden met een betalingsregeling waarbij uitimo 2006 de contante waarde van het doelvermogen per ultimo 2014 was afgestort. De CW-berekening was gebaseerd op een percentage van 6,85%, te weten het geraamde beleggingsresultaat van de Provincie. Bij overdracht vindt vervolgens de eindafrekening plaats. Zowel positieve als negatieve ontwikkelingen in het beleggingsresultaat van de Provincie hebben financiele consequenties voor het Stadsgewesl De Provincie heeft in 2010 een resultaat behaalt van ca. 4,1%, waardoor de stand van het opgebouwde doelvermogen per 31-12-2010 € 11,8 mln. bedraagt. Rekening houdend met een rendement van 5% in de jaren 2011 Vm 2013, en 2% in het jaar 2014 zal het doelvermogen per ultimo 2014 zijn aangegroeid tot € 13,510 mln .. In 2014 is dan nog een aanvullende storting nodig van € 490.000.
- bovenafdichting Op basis van de huidige wetgeving moet nog 26,7 ha worden voorzien van definitieve bovenafdichting. Het Stadsgewest hanteert in haar financieel meerjarenperspectief hiervoor een bedrag van € 34,03/m2. De kosten van de aanleg met hydrostab hebben ca. € 22,69/m2 bedragen. In het nog vast te stelien herziene IPO-rekenmodel wordt uitgegaan van € 331m2.
- garantie verbranding Bij besluit van de GR is de jaarlijkse aanlevering van 60.000 ton brandbaar huishoudelijk afval, via Afvalsturing aan de verbranding in Moerdijk, gegarandeerd. Indien, en voor zover, er onvoldoende brandbaar afval ter beschikking van het Stadsgewest zou komen, kan dit tot financiele claims leiden. Hiervoor zijn geen voorzieninqen in de balans opgenomen.
3. Beleid ten aanzien van rislco's en weerstandscapaciteit - risicomanagement Het is van belang dat het Stadsgewest de op haar afkomende risico's doeltreffend en in een vroeg stadium weet te signaleren. Hiervoor is de inbedding in het stadsgewestelijk bedrijfsproces een relevante invalshoek. Het voeren van een adequaat voorzieningenbeleid (analyse van risico's en financiele afdekking daarvan) is een voorbeeld van het gericht reageren op specifieke ontwikkelingen.
- periodieke actualisering meerjarig budgettair kader Een belangrijke pijler voor een gezond weerstandsvermogen is de inrichting van het stadsgewestelijk begrotingsproces. Het Stadsgewest werkt nadrukkelijk met een meerjarig budqettair kader (tot uitimo 2014~ dat periodiek wordt geactuallseerd Verwezen wordt naar BI]lage 1 Prognose 201
~§t
Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarverslag + jaarrekening 2010
e~
~,/oor jdcn1.i~ iC()ti~doek'in#t .. lanng d.d, B~,ohorencie bij c0iltroleV'" 12 van 60
2.2.2. Paragraaf: 8edrijfsvoering Inleiding Met de invoering van de Programmabegroling is een paragraaf bedrijfsvoering voorgeschreven. Een goede bedrijfsvoering is geen doel op zich, maar draagt er toe bij dat de doelsteliingen van de organisalie worden gerealiseerd. Het Stadsgewest heeft geen eigen personeel meer in dienst. De werkzaamheden worden uilgevoerd/gecodrdineerd door een 2-tal interirn-rnanaqers en een ambtelijk secretaris vanuit de gemeente ·s-Hertogenbosch. Oe meeste uilvoerende werkzaamheden zijn opgedragen aan externe bedrijven.
Delontte .. iden1.ificatiedoeleind.e# . 8-::horende hij coO!trvlevet)9'anr'9
' ....001"
Stadsgewest Jaarvers/ag
's-Her1ogellbosch
+ jaarrekening
2010
13 van 60
d.d. '.
,11
2.3.3. Paragraaf: Financiering 2.3.3.1
Kasgeldlimiet Volgens de renterisico. gelden aan mag lenen. 302.000.
wet Fido is het Stadsgewest verplicht te rapporteren over de kasgeldlimiet en het 8eiden vormen voor hel Stadsgewest geen risico. Er is immers geen behoefte om te trekken. De kasgeldlimiet bepaalt het bedrag dat het Stadsgewest maximaal kort De kasgeldlimiet bedraagt 8,2% van het begrotingstotaal (€ 3.689.000) ofwel €
2.3.3.2
Renterisico Het renterisico is het risico dat bestaat bij het herzien van het rentepercentage op bestaande leningen. Hel Stadsgewesl kent 1 langlopende verplichting. Hel belrefl de betalingsregeling voor het doelvermogen nazorg. De renle blijft gedurende de looptijd ongewijzigd.
2.3.3.3.
8eleggingen De overtollige liquiditeiten worden, in afwachting van de rente-ontwikkeling, uitgezet bij de huisbankier ING in een "Liquidity Management Agreement" of deposito. In de begroting is een rendement van 1,75% aangehouden. Het gemiddeld rendement over 2010 bedraagt ca. 1,7%.
DeBoitte~ \"oor icientit:cati,:doeL~inde
#
Bchorencle bij controlever ~ing Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
14 van 60
d.d,
3. Jaarrekening
De;o·tte~ l,Ioor identificatiedoel~i:;,~n. Behoreride bij contro,o::vif,aring Stadsgewest Jaarvers/ag
's-Herlogenbosch + jaarrek.ening
2010
15 van 60
d.d.
1)
,
.
~, ,
3.1. Balans per 31 december 2010 x € 1000)
(bedragen
ACTIVA
Vlgnr Omschrijving
Ultimo 2010
1.
VASTE
1.1
Materiele vaste activa
ACTIVA
1. Investeringen • Overige
1.2
Ultimo 2009
4
met een economisch
investeringen
4
7
Finenciele vaste activa 1. Overige langlopende 2. Overige
uitzettingen
7
nut:
10.438
0 leningen
ufg
0
10.438
met een rentetypische
looptijd van een jaar of langer
TotaaJ vaste
activa
2.
VLOTTENDE
2.1
Uitzettingen met een rentetypische korter dan een jaar op openbare
2. Overige
vorderingen
3. Overige
uitzettingen
looptijd
lichamen
Totaal
1.257 328
13.375 13.375
activa
Totaal generaal
\ 'oor identi f;cati2doeI2~~irn. Bchorendc bij control0;kldring 16 van 60
16.839 16.839
361
493
14.200
18.917
14.204
29.362
Deloltte. Stadsgewest 's-Hertoqenboscn Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
1.585
0
Overlopende activa
vlottende
464
464
Liquide midde/en 1. Bank- en girosaldi
2.3
10.445
ACTIVA
1 Vorderingen
2.2
4
d.d.
3.1. Balans per 31 december 2010 (bedragen x € 1.000)
Vlgnr Omschrijving
Ultimo 2010
Ultimo 2009
I
3.
VASTE PASSIVA
3.1
Eigen Vermogen
-1.696
1. Algemene reserve
-2.097
2. Bestemmingsreserves: - Overige bestemmingsreserves
401
3. Nog te bestemmen resultaat
3.2
Voorzieningen
25.666
1. Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's
25.666
Totaal vaste passiva
23.970 ».
"_c"!' .-.]....... '
, ~.~~. ~ -
4.
VLOTTENDE PASSIVA
4.1
Netto vlottende passiva met een rentetypische
792
fooptijd korter dan eenjaar
o
1. Bank- en girosaldi 2. Overige schulden
4.2
792
Overfopende passiva
4.600
Totaal vlottende passiva
5.392 ..'. _"-:--,.--t:.;.::_'
~/S~.'-~~,(;' <::~'14.29~
Totaal generaal Gewaarborgde geldleningen
~;.: ,_-
29.362
o
o
Garantstellingen
~;~~~~f!~iedoelei~cl.n. Behorende bij contro'C: 77<1a(ingd.d. ., 1
Stadsgewest Jaarvers/ag
's-Hertogenbosch + jaarrekening
2010
17 van 60
,j
3.2
8edragen
Programmarekening
X
over begrotingsjaar
Raming
€ 1,000
begrotingsjaar
Raming voor
begrotingsjaar
wijziging Omschrijving
programma
8aten
Lasten
2010
Realisatie na
Realisatie
begrotingsjaar
vorig
begrotingsjaar
wijziging Saldo
8aten
Lasten
Saldo
8aten
Lasten
Saldo
Baten
Lasten
Saldo
Programma Afbouw:
- Openbaar Vervoer
-
1.269
1.269
- Diverse subsidiestromen
-
-
-
-
1.349
1.349
.
317
226
447
- Kosten "Afbouworganisatie
- Vlagheide
79
79
82
82
-
80
80
82
82
30
30
205
105
100
217
100
algemene kstn
- Vlagheide: water - Vlagheide: gas - Vlagheide: nazorg - MIP-Stichting Sub-totaal deel-programma' Omschrijving algemene dekkingsmiddelen:
79
- Saldo Financieringsfunctie - Overige algemene d ek kingsmiddelen
308
79
-
82
82
-
Sub-totaal algemene dekkingsmiddelen Resultaat voor bestemmin Toevoeging/onttrekking aan reserves:
308
216
226
40
-
2.990
75
2.915
2.997
66
2.931
742
1.124
382-
348
40
308
3.206
75
3.131
3,223
66
3.157
1.189
1.124
65
427
119
308
3,288
157
3.131
4.572
1.415
3.157
1,506
1,341
165
401
401
- B,W.S,: rentereserve
401
401
na bestemming
427
119
308
3.689
157
Deioitte.,
401
401
3.532
4.973
's-Hertogenbosch + jaarrekening
2010
18 van 60
1.415
,
\.'oo~ idemitiCi:1tiedoeklir~d.#. Behorende I:lij cOfltrO(,V~larir.g Stadsgewest
401
-
Sub-Iotaal mutaties reserves
Jaarverslag
447
40
- Bestemmingsreserve
Resultaat
216
d.d.
.
732
732
401
732
732
3.558
2.238
1.341
897
I I
3.3. Toelichtingen ---~.~.
D~loitte~ ~. \'oor identi"ficatiedoeleind Behoreride bij controlever Stadsgewest Jaarvers/ag
's-Hertogenbosch
+ jaarrekening
2010
19 van 60
aring d.d. .';; :'! '{1
3.3.1
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
3.3.1.1
Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft.
3.3.1.2
Invoering BBV Met ingang van 1 januari 2004 is het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) in werking getreden en is het Besluit comptabiliteitsvoorschriften 1995 (CV95) vervallen.
3.3.1.3
Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening Oe waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q, schulden uit hoofde van jaarliiks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie te behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. Oe referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten 4 [aar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een voorziening gevormd te worden.
3.3.1.4
Balans
3.3.1.4.1
Vaste activa
3.3.1.4.1.1 MateriiHe vaste activa met economisch nut Matertele vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijzen minus afschrijvingen. Afschrijvingen worden lineair berekend op basis van de verwachte economische gebruiksduur. Indien de bedrijfswaarde duurzaam lager is dan de aldus bepaalde boekwaarde worden extra afschrijvingen toegepast. Oe volgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd: - ICT: 331/3 - Wagenpark: 20
DeloitteQ
I
identi i·icat;?doelcill,~~. Behorcnde bij control ::vej;aring
\/oor
Sradsgewest 's-Hertoqenbosctt JaalVers/ag + jaarrekening 2010
20 van 60
:1.d,
3.3.1.4.1.2 Financiele vaste activa Geldleningen en beleggingen zijn nominaal gewaardeerd.
3.3.1.4.4
Vlottende activa
3.3.1.4.4.1 Vorderingen en overlopende activa Onder vlottende activa worden vorderingen opgenomen die naar hun aard een looptijd hebben van niet langer dan een jaar. De debiteuren en overige vorderingen zijn nominaal gewaardeerd. Op de vorderingen worden zonodig voorzieningen vcor debiteurenrisico in mindering gebracht.
3.3.1.4.4.2 Liquide middelen Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. 3.3.1.4.5
Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies.
3.3.1.4.6
Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van een jaar of langer.
3.3.1.4.7
Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
#:
Deloitte~ "oor identificatiedoeicin Behorende bij controlev Stadsgewest 's-Henoqenboscn Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
21 van 60
n. laring d.d.
I
1','
~
,;"1"
U
,,!
3.3.2
Toelichting op de balans per 31 december (bedragen x € 1000)
ACTIVA 3.3.2.1
VASTE ACTIVA
3.3.2.1.1
MateriiHe vaste activa Het verloop van de rnateriete vaste activa kan als volgt worden weergegeven:
lIEDll Boekwaarde per 1-1
7
Investeringen in de loop van het jaar
10
10.438
Afschrijvingen Extra afschrijving t.l.v. voorziening toekomstige investeringen Boekwaarde per 31-12
3.3.2.1.2
.am
3-
-3
10.4384
7
Flnanciele vaste activa Het verloop van de financiele vaste activa gedurende het jaar 2010 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:
33.2.1 2.1
10.438
10.438
o
10.438
3.3.2.1.2.1
o
10.438
•• o
o o
10.438
10.438
Overige /ang/opende /eningen ulg Het betreft: Lening Stichting Beheer Registergoederen Het verloop van de lening in het begrotingsjaar is als volgt: Stand per 1-1 Verstrekkingen in de loop van het jaar Aflossingen in de loop van het jaar ivm liquidatie SBR Stand per 31-12
Oeioitte" ~ \'oor identificat cdoeleinds Bchor ende bij controleverl Sladsgewesl 's-Hertoqenboscn Jaarverslag + jaaffekellillg
2010
22 van 60
. riny
10.438
o
'"1.<:1.
10.438
3.3.2.2
VLOTTENDE
3.3.2.2.1
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan een jaar
3.3.2.2.1.1
ACTIVA
Vorderinqen op openbare lichamen Het be!reft: 8eleqde reserves Openbaar Velvoer Het be!reft de belegging van de reserves Openbaar Vervoer bij de gemeen!e 's-Hertogenbosch. Conform he! AB-besluit van 8 maart 2010 zijn de reserves uitgekeerd aan de gemeenten Heusden (Vlijmen), Vught en 's-Hertogenbosch.
3.3.2.2.1.2
1.257
Overiqe vorderinqen Het betreft: - Debiteuren - Belastingen en premies SV Deze posten worden hieronder nader toegelicht Oebiteuren Deze post kan als volgt worden gespecificeerd: - Afbouworganisatie
o
o
-BTW
428
292
-WBM
36 464
36 328
8elastinqen en premies SV Het betreft:
Als gevolg van de toepassing van een te laag voordrukpercentage aangiften is de BTW op aangiften niet volledig verrekend. Bij het samenstellen van deze jaarrekening was overleg gaande met de Belastingdienst over de wijze van indiening van de suppletieaangiften.
3.3.2.2.2
Liquide middelen
3.3.2.2.2.1
8ank- en qirosaldi
..mlJ lIIElml
Het betreft de saldi in rekening-courant bij: - BNG inzake BWS en OV
4
-ING
13.371
2.340 14478
13.375
21 16.839
- SSB/Citigroup
DeloitteQ '/oor identificatiedoelcind#. B2horende bij controlev~aring Stadsgewest 's-Hertoqenboscn Jaarvers/ag + jaarreken;ng 2010
23 van 60
d.d.. ~ 'i i
I
3.3.2.2.3
Overlopende activa Vooruitbetalinqen Het betreft - Vereniging van Contractanten; bijdrage 2011
8
7
- Verzekeringen
9
10
- Onderhoudscontracten - Overige
4
4
1
1
22
22
- Nog te ontvangen bedragen, waarvan. + SBR; saldo verrekeningen
25
+ Deloitte; creditnota
8
+ Attero I Essent; diversen
4
+ Oiv. gemeenten voormalig personeel2010
(2009)
80
81
226 339
279 471
-2097
-2.994
+ Waterschap Aa en Maas, afrekening 2009
107
+ Rente deposito
PASSIVA 3.3.2.3
VASTE PASSIVA
3.3.2.3.1
Eigen Vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten: - Algemene reserve - Bestemmingsreserves - Nog te bestemmen resultaat
3.558 1.461
401 897 -1.696
Het verloop in 2010 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven.
- Algemene Reserve
-2097
3.558
1.461
Besietnminqsteserves: - Onderh. PWZI
225
-225
0
- Onderh. stortgasinstall.
67
-67
0
- Onderh. gebouwen - Onderh. geb/ter afv. water
81
-81 -28 -401
0
28
[')~Ioitt
Stadsgewest 's-Hertoqenboscb Jaarverslag + jaarrekening 2010
24 van 60
0
3.558
0 1.461
Toelichting per reserve: Alqemene Reserve Het verloop van deze post in 2010 is als volgt: Stand per 1 januari
6.057
Correctie wegens geactiveerde exploitatieresultaten 1999 Vm 2009
-8.154
Gecorrigeerde stand per 1 januari
-2.097
Mulalies 2010 - Bij: voordelig exploilatieresultaat 2010 Stand per 31 december
3,558 1.461
De nadelige exploitatieresultaten uit voorgaande jaren zijn met name het gevolg van hoge dotaties aan de voorzieningen nazorg en toekomstige investeringen. Deze dotaties waren nodig om de voorzieningen bij het sloppen van de exploitatie op de berekende doelvermogens te krijgen. De rente welke onlvangen wordt over de belegde voorzieningen, in de periode na sluiting van de stortplaats en voor overdracht aan de provincie, en de verwachte exploitatieresultaten zijn voldoende om het gecummuleerde "theorelische" verlies te compenseren Zie voorts Bijlage 1: de prognose resultaten 2010 t/m 2014 en ontwikkeling Eigen Vermogen (Algemene Reserve) Onderhoudsreserves De onderhoudsreserves dienen ter egalisatie van de onderhoudskosten voor PWZI, stortgasinstallatie, gebouwen en infrastructuur afvalwater. Conform AB-besluit d.d. november 2010 zijn de bestemmingsreserves opgeheven en als bijzondere baten in de exploitatie verantwoord.
D lottte, \ 'oor identificati2doeldn~~i. Behorende bij control':;Ve'!'Jrir.g d.d. Stadsgewest
's-Hertoqenbosct» 2010
Jaarverslag + jaarrekening
25 van 60
3.3.2.3.2
Voorzieningen Hel verloop van de voorzieningen in 2010 wordt in onderstaand overzichl weergegeven:
- Kosten Afbouw 1998 e.v.
5
10
-2
13
585 671
6
0
4.522
7 48
-591 -678 -1.283
3.287
19.882 25.665
8 79
-10.607 -13.161
9.283 12.583
- O.v. - O.v.: loegankelijkheid - Nazorg - Toekomstige investeringen
0
0
Toelichting per voorziening Voorzieninq kosten afbouw 1998 e. v. Bij het samenstelien van de jaarrekening 1997 is een voorziening opgenomen voor de kosten van de Afbouworganisatie voor de jaren 1998 e.v .. Het betreft vergader-, administratie-, accountants- en advieskosten. Met de vorming van de voorziening werd beoogd te voorkomen dat jaarlijks met de gemeenten moet worden afgerekend. Het verloop van de voorziening in 2010 is als volgt: Stand per 1 januari
5
Bij : dotatie conform besluit AB d.d. 1 november 2010
10
Onttrekkingen t.g.v. de exploitatie (*) Stand per 31 december
-2 13
(') Voor een specificatie zie Bijlage 11:Specificatie mutaties voorzieningen Openbaar Vervoer De van het Rijk ontvangen middelen die niet besteed zijn moeten gereserveerd worden. Het verloop van de reserve in 2010 kan als volgt worden weergegeven: Stand per 1 januari Bij: ontvangen rentevergoedingen gemeente 's-Hertogenbosch Af: uitkering aan de gemeenten Heusden (Vlijmen), Vught en 'sHertogenbosch, conform AB-besluit d.d. 8 maart 2010
585 6 -591
Openbaar Vervoer. toeqankelijkheid De van het Rijk ontvangen middelen die niet besteed zijn moeten gereserveerd worden. Het verloop van de reserve in 2010 kan als volgt worden weergegeven: Stand per 1 januari
671
Bij: ontvangen rentevergoedingen gemeente 's-Hertogenbosch Af: uitkering aan de gemeenten Heusden (Vlijmen), Vught en 'sHertogenbosch, conform AB-besluit d.d. 8 maart 2010
Deloitte"
.
.,/oor iden'ci1iCdti2doeleln.~i· . B2horende bij CU:ltrOI,:;vcJ;I;:mng
Stadsgewest 's-Hertoqenboscti Jaarversiag + jaarrekening 2010
26 van 60
d.d.
7 678-
Nazorqvoorzieninq Op 1 april 1998 is de Leemtewet bodembescherming in werking getreden. Oeze wet legt de verantwoordelijkheid voor de eeuwigdurende nazorg van stortplaatsen, waar na 1-9-1996 afvalstoffen zijn of worden gestort, bij de provincie. Ooel van de wetgever is te voorzien in een zodanig beheer van stortplaatsen na sluiting, dat nu en in de toekomst de grootst mogelijke bescherming tegen nadelige milieugevolgen wordt geboden. Hiervoor hebben Provinciale Staten van Noord-Brabant de "Verordening Nazorgheffing Stortplaatsen Noord-Srabant" vastgesteld. In deze verordering is voorzien in de vorming van een nazorgfonds. Oe Provincie heeft op basis van deze verordening een voorlopige aanslag tot het betalen van de heffing van de nazorgkosten voor de stortplaats Oe Vlagheide opgelegd. Oe voorlopige aanslag is gebaseerd op een doelvermogen dat bij overdracht van de stortplaats aan de provincie, beschikbaar moet zijn. Het doelvermogen moet toereikend zijn om daaruit eeuwigdurend de berekende nazorgkosten te kunnen betalen. Op basis van de huidige inzichten zal de nazorgplicht van de provincie aanvangen op 1-1-2015, zijnde de datum waarop de stortplaats, na het aanbrengen van de definitieve bovenafdichting en het verrichten van de eindinspectie, formeel gesloten zal worden verklaard. In 2001 heeft de Provincie het doelvermogen, op basis van het IPO-rekenmodel, berekend op € 31,75 mln, inclusief BTW. In 2006 is door het Stadsgewest een nieuw nazorgplan ingediend en is het doelvermogen door de Provincie berekend op € 18,6 mln. In 2007 is de checklist voor de nazorgkosten door het IPO geactualiseerd en is op basis daarvan in 2008 het doelvermogen door de Provincie berekend op € 17,6 mln .. In 2011 vindt opnieuw een herziening van het IPO-rekenmodel plaats, hetgeen naar verwachting wederom in een verlaging van het doelvermogen zal resulteren. Het bestuur van het Stadsgewest verschilt op een aantal punten principieel van mening van de uitgangspunten van de Provincie. Het betreft met name de vervangingstermijn van de bovenafdichting, de inhoud en hoogte van de risicoparagraaf, doublures in onvoorziene kosten en het missen van schaalvoordelen bij de inkoop van dienslen. Het bestuur van het Stadsgewest gaat uit van maximaal € 14,0 mln. voor de nazorgkosten (=doelvermogen). Voor dit bedrag is een voorziening gevormd. Voorts dient de voorziening ter dekking van de exploitatiekosten in de pre-nazorqfase. Zie ter zake Bijlage 5.1 Prognose resultaten 2011 tlm 2014 en verloop Eigen Vermogen.
Het verloop van de voorziening in 2010 kan als volgt worden samengevat: 4.522
Stand per 1 januari Bij: - storting t.l.v. exploitatie n.a.v. herberekening Af: - bijdrage aan exploitatie ter dekking nazorgkosten 2009 (*) Stand per 31 december (*) Voor een specificatie zie Bijlage 11: Specificatie mutaties voorzieningen
Del ntte.. " /oor icientificatiedoeleinde 8ehorende Stadsgewest 's·Hertogenbosch Jaarverslag + jaarrekening 2010
bij controleverk 27 van 60
~. ring d.d.
48 -1.283 3.287
Voorzieninq foekomsfiqe invesferinqen In december 1994 heeft het Stadsgewest de stortplaats Oe Vlagheide, exclusief de investeringen voor stortgasexploitatie overgedragen aan de Stichting Beheer Registergoederen Stadsgewest 's-Hertogenbosch (SBR). Oe SBR draagt vanaf dat moment zorg voor alle benodigde investeringen in afvalberging Oe Vlagheide, exclusief stortgasinstallatie en verhuurt de stortplaats aan het Stadsgewesl. Hiervoor ontvangt de SBR huur Oe SBR financieert de investeringen uit een geldlening van het Stadsgewesl. Aan het eind van de looptijd van de exploitatie koopt het Stadsgewest de stortplaats terug tegen de nominale waarde van de investeringen. Hiervoor is een voorziening gevormd. Oe voorziening is per 31-12-2010 geactualiseerd naar de meest recente uitgangspunten Hierbij is, rekening houdend met de liquidatie van de SBR per 1-7-2010, berekend welke omvang de voorziening op 31-12-2010 moet hebben om het investeringsprogramma 2010 Um 2014 van € 9,3 mln. te kunnen realiseren. Oe aan Attero verschuldigde vergoeding van 20% van de door tussenkomst van Attero gerealiseerde besparingen op de aanleg van de bovenafdichting, e.e.a. conform de in 2001 gesloten managementovereenkomst is in het jaar 2014 gebudgetteerd als advieskosten. Het verloop van de voorziening in 2010 kan als volgt worden samengevat: Stand per 1 januari Bij
- aanvullende storting ivm uitstelliquidatie tot 1-7-2010
Af:
- saldo betaalde huur en ontvangen rente SBR
19,882
8 -169
Af: - wegens volledige afschrijving overgenomen activa SBR Stand per 31 december 3.3.2.3.3
Langlopende schulden
3.3.2.4
Kortlopende schulden
3.3.2.4.1
Credifeuren
-10.438 9,283
lIE!m lIImm
Het betreft: - Crediteuren algemeen
86
99
86
693 792
- Crediteuren BWS en OV
3.3.2.4.2
lIE!m lIImm
Overiqe scl1Ulden en overlopende posfen Oe belangrijkste posten worden vermeld; i.c. - SBR; saldo verrekeningen - Gem. Oen Bosch; rente rc Openbaar Vervoer - Attero; afrekening beheerkosten 2010 - Loonheffing; 12-2010
4
46 2
- De Nol; advieskosten nazorg - Royal Haskoning; inzake project Bioreactor
77
- Royal Haskoning; monitoring - Overige posten per saldo
22
30 20 19
74
1 4.600
- Afrondingsverschillen
ueioQt\e~ .,'oor :.:icll'iticat>d(;ei -ind L' .,norendc bij ccntrclever
:~i
:<>
Stadsgewest 's-Hertoqenbosct: Jaarvers/ag + jaarreken;ng 2010
28 van 60
2.806 1.647
I
r.CJ r1. cl,
3.3.3
Toelichting op de programmarekening
3.3.3.1
Analyse van het resultaat 2010 t.O.V. de begroting 2010
3.558 3.532 26
Het resultaat 2010 bedraagt voordelig In de begroting was rekening gehouden met een voordelig saldo van T en opzichte van de begroting derhalve een voordelig verschil van
Dit verschil kan als volgt worden geanalyseerd:
-
Rentebaten Vrijval reserve SBR bij liquidatie Vrijval stelpost liquidatiekosten Dotatie voorziening toekomstige investeringen Dotatie voorziening nazorg ivm herberekening
10 22
50 8 48
82 5626
Zie voorts bijlage 11: Specificatie
exploitatie programma
~~ ~;'~~ft~~2doeleillde~ 8ehorende bij controleverkl
Afbouw.
ing d.d. ,'. -1
Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarversiag + jaarrekening 2010
29 van 60
'
56
Rekening 3.3.3.2
Specificatie programmarekening
I
.
Baten
Realisatie
Raming
Raming
begr.jaar
begr.jaar
OOgr.jaar
na wijziging
voor wijziging
(x € 1 000)
82010
Rentebaten Rentebaten OV
88240 88110
Bijdragen deelnemende Onttrekkingen
226 13 80
gemeenten
2.997 401 4.986
- vrijval bestemmingsreserves
Realisatie
Kosten voormalig personeel Bijkomende personele kosten Stelpost advieskosten
387
Raming begr.jaar
nawijziging
voor wijziging
64 16
66 16 50
62 17
10 48 8 1.269 1.415
10
liquidatie Stadsgewest
- nazorg - toekomstige Buitengewone
investeringen lasten
Realisatie begr.jaar (x € 1 000)
3_571 -13 3.558
Lasten -/- baten Dotaties aan reserves: Totale kosten product
Jaarverslag
2.975 401 3.674
2.997 401 4.680
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
Dotaties aan voorzieningen: - afbouw
Stadsgewest
678 591
Raming
Lasten (x € 1 000)
Saldo
13
OOgr. jaar
begr.jaar
98100
79
baten
- vrijval reserve SBR
40010 40510 44229 48110
82
678 591
- openbaar vervoer Buitengewone
308
het boekjaar
aan voorzieningen:
. toegankelijkheid
98200
216
Incidenteel gerealiseerdin
's-Hertoqenbosch + jaarrekening
2010
30 van 60
142
Raming
79
Raming
10 48 8 1.282 1.348
Incidenteel
begr.jaar
begr.jaar
nawijziging
voor wijziging
gerealiseerdin het boekjaar
3.532
308
3.532
308
-3.332 -13 -3.345
TOELlCHTING 3.3.3.3 Toelichting programmarekening
Baten Oe volgende
82010
posten worden
nog afzonderlijk
toegelicht:
Renlebalen Het betreft: - rendement
88110
Onttrekkingen
kortlopende
226 226
uitzettingen
aan voorzieningen:
- toegankelijkheid
678
- openbaa r vervoer
591
Het betreft de opname i.v.m. overheveling
van de saldi van de voorzieningen
aan de gemeenten
Heusden,
OV
Vught en
s-Hertogenbosch. 1.269
98200
Builengewone ba/en Het betreft: - de vrijval van de onderhoudsreserves - de uitkering
vanuit de Stichting
van het resterende na afiossing
Beheer Registergoederen
saldo van de Reserve
van de geldlening
401
Vlagheide
aflossing
bij het Stadsqewest
geldlening 2.997
Lasten 40010
Koslen voormalig personeel Vanuit het verleden lopen nog wachtgeldverplichtingen. In principe is het de bedoeling dat, na de opheffing van het Stadsgewest, de hiermee samenhangende kosten door de gemeente 's-Hertogenbosch geadministreerd worden. Deze gemeente stelt vervolgens jaarlijks een gespecificeerde afrekening op t.l.v. de overige gemeenten in de samenwerkingsregeling. De inhouding en afdracht van loonheffing, premies svw en pensioen etc., alsmede de betaling van de netto-salarissen loopt al via de gerr!eente '5Hertogenbosch. Aangezien de opheffing van het Stadsgewest n09 niet kan worden geeffectueerd. worden deze kosten eerst aan het Stadsgewest doorberekend en vervolgens, jaarlijks, door het Stadsgewest met de gemeenten vereffend. De verplichtingen lopen door tot eind 2014.
De~oitte., ictentif:Cah;dOeleind~,i Behorencle bij controk;Verj!ing
\/oor
Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
31 van 60
d.d
TOELlCHTING 3.3.3.3 Toelichting programmarekening
Lasten 40510
Bijkometuie
personeie
kosten
Deze kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd: - loon- en personeelsadministratie
16 16
Algemene
toelichting:
Het Stadsgewest
is tot 1 januari
2006 bevoegd
en verantwoordelijk
geweest
exploitatie van het stedelijk openbaar vervoer in de regio 's-Hertogenbosch. januari 2006 is de provincie verantwoordelijk voor het openbaar vervoer. De in dit verslagjaar opgenomen bedragen hebben betrekking op het verloop voorzieningen, welke zijn belegd bij de gemeente 's-Hertogenbosch. De bestuurscommissie heeft d.d. 9 maart 2007 voorzieningen aan de gemeenten, in de verhouding Vught en 76,6% voor 's-Hertogenbosch.
voor de Vanaf
1
van de
besloten tot overdracht van de 9,1% voor Heusden, 14,3% voor
Het Algemeen Bestuur van het Stadsgewest heeft in de vergadering ingestemd met dit verdelingsvoorstel. De overdracht van de middelen
van 8 maart 2010 heeft in november
2010 plaats gevonden. Stadsgewest
zal over 2010 voor de laatste maal een SISA-verantwoording
verantwoordingsplicht
De uitkering
48110
gaat over op de gemeenten
is verantwoord
als buitengewone
Heusden,
indienen.
De
Vught en 's-Hertogenbosch.
last.
Oo/a/ie aan de voorzienmqen. 10
- kosten Afbouw
10
~)aioiitec
\!ocr identificc ti2doel~inde,nt
Ekhorcncic bi] contro!~Verk~nq Sladsgewest 's-Hertoqenbosct» Jaarverslag + jaarrekening 2010
32 van 60
4. Overige gegevens
DeloittelO
'
.,'oor jdentificati2doelcind~lni I:h~horendebij controleVErk~ng Starfsgewest 's-Her1ogenbosch Jaal1lerslag ...jaarrekening 2010
33 van 60
_~,:I.
4.1
Controleverklaring
Op 31 augustus 2010 is door Deloitte Accountants B.V. te Eindhoven een goedkeurende controleverklaring afgegeven. Een kopie hiervan treft u op de 2 volgende pagina's aan.
Sladsgewesl 's-Hertoqenboscn Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
34 van 60
Contruleverklaring
van de onafhankelijke
accountant
Aan het algerneen bestuur van het Stadsgewest 's-Hertogenbosch Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de (in dit jaarverslag op pagina 15101 en met 32 opgenomen) jaarrekening 2010 van de gemeenschappelijke regeling Stadsgewe t 's-Hertogenbosch gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de programmarekening over 2010 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanreerde grondslagen voor financiele verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SiSa-bijlage. Verantwoordelijkheid
VQI1
het dagelijks bestuur
Het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling Stadsgewest 's-Hertogenbosch is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemrn ing met het in Nederland geldende Beslu it begroting en verantwoord ing provinc ies en gerneenten. Dcze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel dc batcn en lasten als de activa en passiva getrou w dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorcle baten, lasten en balansrnuraties rechtmatig tot stand zijn gekornen. Rechtmatige totstandkorn ing betekent in overeensternm ing met de begroting, en met de relevante wet- en regelgcving waaronder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Het dagelijks bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne behcersing als het noodzake lijk acht 0111het oplllaken van de jaarreken ing en de rechtmatige totstandkom ing van baten. lasten en balansl1lutaties 1I10gelijk te maken zonder afwijkingen van materieel bclang als gevolg van fraude of foute!l. VeruiI{l!"oorclelijkheid
\·(//1
de accolllllulll
Onze verantwoordelijkheicl is het gcven van een oordecl over de jaarrekening op basis van ollze controlc. Wij hebben onze controle verricht in overeenstel11lTling met Nederlands re ht. waarondcr de Nederlandse contro lestandaarden en het Beslu il acc.oul1tantscontrole decent rale overheden (BADO) en het door het Stadsgewest 's-Hertogenbosch opgestelde controleprotocol dc datull1 23 oktobcr 2006. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dal wij onze controle zodanig plannen en uilvoeren dat een redclijkc ll1ate van zekerheid wordt verkregen dat dejaarrekening geen afwijkingen an Illaterieel belang bevat. Ecn controle Ol1lvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-intormatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat al gevolg ViJnfi'allde 01' fouten. Bij het Illaken van deze risico-inschaUingen neemt de accollntant de interne behccrsing ill aanmcrking die relevant is voor het opmaken van dejaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsllledc voor de rechtll1atige totstandkoming van baten, Jasten en balanslllutatie , gericht op het opzetten van controlewerkzaamhedcn die passend zijn in de ol1lstandigheden. Deze risico-inschat!ingen hebben echter niet 101doel een oordeel lot uitdrukking le bren~ n over de effectiviteit V3n de interne beheersing van de gell1eenschappelijke regeling. Een
controle omvat tevens het evalucren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor tinanciele verslaggeving en de gebruiktc financiele rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van dc door het dagelijks bcstuur van de gemccnschappelijke regeling gcmaakre schauingen, alsrncde cen cvaluatie van her algehelc beeld van dejaarrekening. Dezc financiele rechtmatigheid criteria zijn vastgesteld met het normenkader algemccn bestuur op 23 oktober 2006.
door het
De bij onze controle toegcpaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale la ten en tocvoegingen aan reserves, Op basis van artikel 2, lid 7 BADO is deze goedkeuringstolerantie door het algerncen bestuur bij besluit van 23 oktober 2006 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-infonnatie voldoendc en geschikt is om cen onderbouwing voor ons oordcel te bieden. Oordeel betreffende d e jaurrekening
Naar ons oordcel geeft de jaarrekening van Stadsgewest 's-I !ertogenbosch een getrouw beeld van dc groottc cn de samcnstclling van zowcl de batcn CI1 lasten over 2010 als van de activa cn passiva per 31 dcccmbcr 201 0 in ovcrccnstcmming met hct Bcsluit begroting cn verant woord ing provinc ies cn gcmeenten, Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde batcn en lasten alsmede de balanslllutaties ovcr 2010 in a lIe van lIlatericel belang zij nde aspecten reciltmat ig tot s!and zijn gekoll1en in overeenstemming Il1ct de begro!ing enll1et de relevante wet- en regelgeving waaronder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Vcrklaring
bctreffenuc
ovcrigc bij ofkrachtcns
uc wct gesteldc cisen
Ingevolge artikel 213. lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, zover \Vij dat kunnen beoordclen. vcrenigbaar is met dcjaarrekelling. Eindhoven. 31 augllstus 201 1 Deloittc J\ccountants B. V.
Was getekel1c1: drs J.1. Zuidema RJ\
voor
4.2
Voorstel tot bestemming van het resultaat Het resultaat 2010 bedraagt €
Voorgesteld
3_558
wordt het resultaat 2010 als volgt te bestemmen:
Het voordelig resultaat ad € 3.558.585, evenals de resultaten ten bate van de Algemene Reserve te brengen.
Deloit e. .~'n.. voor identificatiedoeleln 8chorencle bi, contrclev Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
37 van 60
lanng d.d.
over 1999 tlm 2009
5. Bijlagen
Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarversfag +jaarrekening 2010
38 van 60
5.1
Prognose resultaten 2011 tlm 2014 en verloop Eigen Vermogen (Vlagheide)
In bijgaande rneerjarenprognose is de exploitatie voor de jaren 2011 Urn 2014 in beeld gebracht. Tevens zijn de daaruit voortvoeiende balansposities per 31-12 van deze jaren opgenomen. Uit deze prognose blijkt dat uiteindelijk bij overdracht aan de provincie een Eigen Vermogen resteert van € 1,743 rnln.
Bij de opsteliing van deze prognose zijn de volgende uitgangspunten
gehanteerd:
- overdracht van de stortplaats aan de provincie per 31-12-2014. - een verlaging van het doelvermogen
nazorg naar € 14 mln ..
- de stand van het reeds opgebouwde
doelvermogen
bij de provincie bedraagt op 31-12-2010
€ 11,8 mln.
- verwachte beleggingsresultaten op het door de provincie belegde doelvermogen: > 2011 Um 2012: 5%,2013 en 2014: 2% - een nog te betalen restant doelvermogen
per 31-12-2014
- realisalie van hel meerjaren investeringsplan - de investeringen
voor bovenafdichting
- jaarlijkse exploilaliekoslen
van € 490.000.
Vlagheide (2012: € 4,7 mln. en 2013: € 4,6 mln.).
zijn berekend op € 34 ofwel NLG 751m2.
zijn gebaseerd op de ervaringen en inzichlen van voorjaar 2010.
- een rendemenl
op de beleggingen van 1,75% (2011) en 2,00% (2012 Um 2014).
- een rendemenl
uil de gasexploilatie
van € 8.000/jaar.
- een slelpost voor inflatie van ca. 1,5% per jaar. - een stelpost ad € 50.000 in de jaren 2011 en 2012 voor exlra kosten i.v.m. de liquidalie Sladsgewesl.
Oe meerjarenprognose zal jaarlijks worden bijgesteld op basis van gerealiseerde mogelijk gewijzigde inzichten.
Deloitte, Voor identificat:erloeI2inrin. 8ehorcnrle hij control'"vjf1
39 van 60
'::'.1.
uitkomsten
en
Prognose Exploitatie: bedragen x € 1.000
Jaar: 2010
2011
2012
2013
2014
282 362 58 590
298 283 55 133
298 283 55 58
296 283 55 58
296 283 55 380
1.292
15 784
30 724
45 737
60 1.074
Exploitatie: Bedrijfskosten: - Algemeen - Water - Gas - Nazorg - Afrondingsverschillen - Stelpost inflatie/onvoorzien - Bijdrage Vlagheidefonds - Stelpost kosten liquidatie
50
- Storting voorziening afbouw
50
10
- Aanvullende afdracht nazorgfonds
490
- Storting voorziening nazorg - Storting in voorz. Toekomstige invest. a
48 8 1.358
834
774
737
1.564
1.283 9
776 8
716 8
729 8
1.066 8
213
109
43
Opbrengsten: - Onttrekking voorziening nazorg - Opbrengst gasexploitatie - Vrijval toekomstige investeringen - Vrijval voorziening nazorg - Vrijval bestemmingsreserves
401 2.997
- Vrijval reserve SBR - Rentebaten etc.: + ING deposito + ING deposito + Overige - Saldo buitengewone batenllasten
Resultaat
226
233
b
4.916
1.017
937
846
1.117
c=b-a
3.558
183
163
109
447-
4.638
4.800
4.909
Cummulatief resultaat 2010 e.v.
4.455
Deioatte" 1100r ident ifica tI2doel~.i~t~n B,~horendebij (Ont1'0171 kldrinq Stadsgewest 's-Henoqenbcsct» Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
40 van 60
d.d
4.462
Prognose vereenvoudigde
Balans: bedragen x € 1.000
Jaar:
2010
2011
2012
2013
2014
Activa
- Materiele vaste activa
4
2
13.360
13.225
11
11
656
200
200
200
14031
13.438
8.204
2.981
1.468
20973.558 1.461
1.461 183 1.644
1.644 163 1.806
1.806 109 1.915
1.915 4471.468
1.461
1.644
1.806
1.915
1.468
+ Nazorg (')
3.287
2.511
1.795
1066
+ Toekomstige investeringen
9.283
9.283
4.603
12.570
11.794
6.398
1066
14.031
13.438
8.204
2.981
- LMA I Deposito - Liquide middelen . Saldo kort/opende kort/opende
vorderingen
8.040 36-
2.820 39-
1.510 42-
minus
schufden
Passiva
- Eigen Vermogen + Algemene Reserve + Resultaat 2010 e.v. + Bestemmingsreserves
. Voorzieningen
- Saldo kortfopende kortfopende
schufden
minus
vorderingen
1.468
C) Voor een nadere toelichting op de voorziening nazorg wordt verwezen naar de Toelichting op de balans (pagina 27).
Deloit e. ~ '. Voor iclentificatledoeieind Behorende bij controlE:ver .anng d.d. Stadsgewest 's-Hertoqenboscb Jaarvers/ag + jaarrehening 2010
41 van 60
5.2 Specificatie mutaties voorzieningen
D~loitte" ~. \,foor icientificaticdueic'ifld' Be:horende bij controleverl Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarverslag + jeerrekeniru; 2010
42 van 60
Jrin,!
-r.rj
Rekening Oeelproduct
Lasten
0010
Kosten "Afbouw-organisatie"
Realisatie
Raming
Ramlng
Incidenteel
begr. jaar
begr. jaar
begr. jaar
gerealiseerd in
na wljzlging
voor wijzlglng
2
2
2
2
2
2
(x € 1 000)
40110
Diverse kosten inhuur tijdelijk personeel
Reallsat1e
Ramlng
Ramlng
Incidenteel
begr. jaar
begr. jaar
gereallseerd In
na wijzlglng
voor wiJzlging
het boekjaar
2
2
2
2
2
2
begr. jaar Baten (x € 1 000)
88110
Onttrekking voorziening kosten Albouw
i
Delo"tte~ \ /oor identi fica tiedoelci old,2Jf B2horende bij controleve~rir ..:) J::i. Stadsgewest
's-Hertogenbosch
Jaarverslag + jaarrekening 2010
43 van 60
het boekjaar
TOELlCHTING Kosten "Afbouw-organisatie"
Product
0010
Lasten
De volgende
40110
posten worden nog afz:onderlijk toegelicht
Diverse kosten inhuur tijdelijk personeel Het betreft de kosten van bestuurlijke
41510
ondersteuning
door de gemeente
Accountantskosten Het betreft een raming voor de kosten van de accountantscontrole
Sladsgewesl 's-Hertoqenbosct: Jaarvers/ag + jaarrehening 2010
's-Hertogenbosch.
44 van 60
voor het onderdeel Afbouw.
4410 Vlagheide: algemene kosten
Deelproduct
Realisatie
Raming
Raming
begr.jaar
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
125 57
106 57
4
3
12
3 14
begr.jaar
Lasten
(x € 1.000)
40110 40120 40130 41010
Tijdelijk personeel/U itzendkrachlen
41110 41210 41340 41390 41420 41510
Verzekeringen
Beveiligingskoslen
5
7
7
Accountantskosten
10
10
15
41520 41990 42012 42306 43020 43030 43120 43130 43140 43150 43170 44010 44020 44220
Fiscaal advies
28
pm
pm
pm
pm
3 2 3 12 2
1 2 3 12 4
pm
pm
2 2 20
2 3 25
Waterverbruik
pm
pm
Exlerne advieskoslen
pm
pm
279
271
Managementfee
110
Essenl
57
Belaslingen
2
13 2
Bankkosten
1 13
16
Kanloorkoslen
Stadsgewest Jaarverslag
16
28
Overige kosten Invorderingsrente Afschrijvingen
3
Onderhoud gebouwen Schoonmaak
2 8 1 1 2 2
Kosten systeembeheer Aanschaf en onderhoud software Onderhoud hardware Onderhoud inslaJlaties Kosten Jeep Gas en electra
20
Onttrekking voorziening nazorg
's-Hertogenbosch
+ jaarrekening
2010
28
Realisatie
Raming
Ramlng
begr.jaar
begr.jaar
begr.jaar
nawijziging
voor wijziging
282
279
271
28
282
279
271
28
(x € 1.000)
88110
het boekjaar
Essenl beheer voorzieningen Telefoon/fax1inlernel
282
Baten
Incidenteel gerealiseerdin
'" i~MjfIiOJtiedoeleiri.Jen. 8ehorende bij controle#rklaring
l,foor
d.d.
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
TOELlCHTING Deelproduct
4410
Vlagheide: algemene kosten
Lasten De volgende posten worden afzonderlijk
40110
toegelicht:
Tijdefijk personeeflUifzendkrachten Het betreft: - directeur milieu en afvalverwerking
41.574
- financieel
manager
28.333
- financiele
administratie
33.807
- beschikbaarheidsvergoeding - projectbureau - bedrijfsleider
medew. Attero
6.000
Altero voorzieningen
Altero
pm
- archiefbeheer
109.714
40120
Managementfee Essent Ingevolge de op 14 mei 2001 getekende managementovereenkomst ontvangt Essent een managementvergoeding voor de periode tussen de datum van beeindiging van de stortactiviteiten en de datum waarop de nazorgfase ingaat.
40130
Essent beheer voorzieningen Essent is veranlwoordelijk voor het technisch beheer van de stortplaats. De hiermee samenhangende kosten worden toerekend aan de kostenplaatsen "algemeen", "water". "qas" en "nazorg"
41110
Verzekeringen Het betreft: - brandverzekering
10.269
- wa-bedrijven
392
- instrumenten/apparatuur
537
- verzekering
Jeep (zie 43170 "Kosten Jeep")
425 11.623
41210
Befastingen Het betreft: - waterschapsomslag
1.309
-OZ8
326
- rioolrecht 1.635
fOeloitte .. \/oor identi B"horenc!e Sradsgewesr 's-Hertoqenboscb Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
ficatiedoel~i(1Lj,~ hi] contrOk'!Ve~di"in'J 46 van 60
c:.cl
TOELICHTING Deelproduct
4410
Vlagheide: algemene kosten
Lasten 41390
Kanloorkoslen
626
- Antwoordservice - Kopieerkosten - Contributies
47 en lidmaatschappen
11.333
- Huur postbus
127
- Overige kantoorkosten
1 155 13.288
41420
Beveiliging Het betreft: - abonnement
929
meldkamer
- alarmopvolging
1.070
- surveillance
2.352
- controle brandblussers - onderhoud
203
662
alarmsysteem
5.216 41 510
41520
Accountentskosten Het betreft de kosten van de eindcontrole
door Deloitte Accountants.
Juridisch advies Het betreft advisering - verrekening
inzake: 28.080
BTW 2003 e.v.
28.080
43030
Schoonmaak Het betreft: - interieur
1.511
- ramen wassen
630
- afvalverwijdering
233 2.374
Deloitte~ "oor identificatir::doeI2inde,n# Behorende bij controleVerkrm9 Sladsgewesl 's-Henogenbosch Jaarverslag + jaarrekening 2010
47 van 60
d.d
TOELlCHTING Deelproduct
4410
Vlagheide: algemene kosten
43130
(Onderhoud)
Lasten software
Het betreft: - onderhoudscontract
Xtendis
995
- onderhoudscontract
MicroStar
290
- overige
40 1.325
43150
Onderhoud
installaties
Het betreft: - Precia Molen: OHC weegbrug
940
- onderhoud
311
bliksembeveiliging
- overige
33 1.284
43170
Koslen Jeep - onderhoud
580
- brandstof
775
- houderschapsbelasting
383
- verzekering
(zie 41110) 1.738
44010
Gas en eiectra Het betreft: - Gas: • huur tank
135
• verbruik
5.602
- Electra: • nelwerk Vlagheide
10
3.745
• verbruik Vlagheide
10
10.972 20.454
Baten 88110
Sfadsgewesf 's-Hertoqenbosct: Jaarverslag + jaarrekening 2010
Ontrekking reserveslvoorzieningen De exploitatielasten van het deelproduct de voorziening Nazorg.
48 van 60
"algemene
kosten" worden ontlrokken
aan
Rekening' 4420
Oeel-
Water
product
Realisatie
Raming
begr.jaar
Lasten
(x € 1.000)
40110
Tijdelijk personeel
41240
Zuiveringsheffing/rioolrecht
Raming
begr.jaar
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
46
23
37
221
220
270 15
43150
Onderhoud installaties
8
15
43190
Doorspuiten percolaatdrainage
10
11
44010
Gas en electra
14
12
14
44530
Grondwaterbewakingssysteem
78
80
37
44533
Monstername en analyse
5
3
362
364
Baten
I
Realisatie
Raming
Raming
begr.jaar
begr.jaar
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
(x € 1.000)
88110
Onttrekking voorziening nazorg
373
l
2010
49 van 60
67
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
67
362
364
373
67
~L1.
i I
's-Hertogenbosch
67
373
\loor identif:cati2doeL~in~':' ' Bchorende bij controleve. 1drir'8
+ jaarrekening
het boekjaar
364
Deloitte, Stadsgewest
gerealiseerdin
362
1
Jaarverslag
Incidenteel
,.
TOELlCHTING Oeelproduct
4420
Water
Lasten De volgende posten worden afzonderlijk
40110
Tijdelijk personeellUitzendkrachten De post heeft betrekking op de volgende functies: - medewerkers
41240
toegelicht:
Attero tbv controle etc.
Zuiveringsheffingirioo/rec/Jt Op deze post wordt de verontreinigingsheffing verantwoord welke aan het Waterschap de Aa moet worden voldaan. Op basis van oa. De vervuilingseenheden en het debiet wordt bepaald hoe hoog het bedrag is. De voorlopige aanslag 2010 bedraagt: - 2010
154.080
Ter vergelijking worden onderstaand
43150
22.854
ook de bedragen voor 2005 Um 2009 vermeld:
- 2005
272.536
- 2006
262.314
- 2007
301.082
- 2008
332.703
- 2009
148.403
Onderhoud installaties Het betreft de kosten van onder andere onderhoud aan de debietmeterput, installatiekast, de monsternamepunten en de pompen.
de
43190
Ooorspuiten bovendrainage Het betreft de kosten van het eenmaal per jaar doorspuiten van de bovendrainage. Deze kosten werden vroeger onder de bestekskosten verantwoord.
44010
Gas en electra Het betreft: - netwerk Vlagheide 9-A
4.994
- verbruik Vlagheide 9-A
8.694 13.688
44227
Advieskoslen Het betreft een herberekening
44531
Moni/oring
1e
~tte",
tD \'/001' ,
van de lozingskosten
identificati'2doeleirlde r
I
l'
,-r:
door Essent.
77.900
Rekening 4430
Oeel-
Gas
product
Realisatie
Raming
begr.jaar
Lasten
(x € 1.000)
40110 41420 41990 43150 43190 44040
!
Tijdelijk personeel
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
29
40
pm
pm
20
20
38
Beveiligingskosten Overige kosten Onderhoud installaties
16
Doorspuiten bovendrainage
2
I
51
Inkomsten bedrijven Onttrekking voorziening nazorg - voorziening nazorg
Raming
Raming
begr.jaar
begr.jaar
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
9
8
10
49
43
64
58
51
74
1
v oot identificatiedoel.iindan
L.'
Behorende bij con trol verklJflntj d..:1.
Stadsgewest
's-Hertoqenbosch
+ jaarrekening
2010
74
Realisatie
Deloitt:e~
Jaarversiag
het boekjaar
13
Gebruik gascylinders
(x € 1.000)
84920 88110
Incidenteel gerealiseerdin
2
58
Baten
Raming
begr.jaar
51 van 60
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
TOELICHTING Oeelproduct
4430
Gas
Lasten De volgende posten worden afzonderlijk
40110
Tijdelijk personeellUilzendkrachlen De post heeft betrekking op de volgende functies: - medewerkers
43150
toegelicht:
Attero tbv controle etc.
38.281
Onderhoud instal/aties Het betreft het jaarlijks klein onderhoud van de stortgasonttrekkingsinstallatie onderhoud van het gasonttrekkingssysteem.
en het
Baten 88110
Ontrekking reserveslvoorzieningen De exploitatielasten van het deelproduct Nazorg.
"gas" worden onttrokken
Deloitte~ .,'oor :dentiticati2do21"ill,j.i Behorcnde bij controlever#ciri,,::
Stadsgewest 's-Hertogenbosch Jaarvers/ag + jaarrekening 2010
52 van 60
) ,.~
aan de voorziening
Rekening Deel· product
Lasten
4440
Nazorg
,
Realisatle
Raming
Raming
,
begr.jaar
begr.jaar
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
8
14
(x € 1.000)
40110
Tijdelijk personeel
8
41990
Overige kosten
43011
Begrazing
43012 43150
Onderhoud/opruimen algemeen Onderhoud installaties
44220
1
1
12
10 pm
10 pm
Externe advieskosten
427
406
47
44230
Project Bioreactor
118
96
44231
Deelname project IDS
44840
Landmeetkundige werkzaamheden
8
I I
590
Realisatie begr.jaar
Onttrekking voorziening nazorg
53 van 60
Raming begr.jaar
590
526
88
590
526
88
Behorende bij controleverkl- ri,"jlj d.d.
2010
88
voor wijziging
0
's-Hertaqenboscn
526
begr.jaar
Detoltte. Voor icientificatiedoelcinden. + jaarrekening
5
Raming
I
Stadsgewesl
5
na wijziging
Baten (x € 1.000)
Jaarvers/ag
het boekjaar
15 12
88110
Incidenteel gerealiseerdin
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
TOELlCHTING Oeelproduct
4440
Nazorg
Lasten 40110
Tijde/ijk personeel/Uitzendkrecbten De post heeft betrekking - medewerkers
41990
op de volgende functies:
Attero tbv controle etc.
38.281
Overige kosten Het betreft: - Bureau Brouwers inzake levering zakbakens - Tebodin inzake gevarenzone
14.357
tekeningen
333 14.690
43150
44220
Otuiemoud inslal/alies Het betreffen de kosten van onder andere onderhoud installatiekast, de monsternamepunten en de pompen.
aan de debietmeterput,
Exleme advieskoslen Hier worden de kosten van extene adviesbureau's verantwoord hebben de beleidsadvisering rn.b.t, de kosten van nazorg.
de
welke betrekking
Het betreft: - Projectbureau
Attero inzake div.
5.985
- Bureau Brouwers inzake
5.660
- Bureau Brouwers inzake 2-jaarlijkse - De Nol inzake beleidsadvisering
44230
keuring
nazorg
5.038 49.308
- De Nol inzake afkoop overeenkomst
359.393
- Royal Haskoning
1.248 426.632
Bioreactor Het project Bioreactor is in 2005 van start gegaan en wordt in opdracht van Stadsgewest 's-Hertogenbosch uitgevoerd door Royal Haskoning. Missie: Stimuleren van de ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden van stortplaatsen door een actieve bijdrage te leveren aan de wijziging van landelijk en Europees beleid. Visie: De visie die hieraan ten grondslag ligt is gebruik te maken van aanwezige natuurlijke processen in en buiten het stortlichaam, die er voor zorgen dat de aanwezige verontreinigingen in hel grondwaler builen de stort en in het stortlichaam zelf tot toelaatbare concentraties worden teruggebracht. Deze natuurlijke zelfreinigende processen staan bekend onder de term "Natural Attenuation" (NA). Kernpunt van de visie is als volgt geformuleerd: De Afva/berging V/agheide wordl gezien a/s een "dynamisci1e biocnemiscne reactor" in p/aals van een slatisch afvallici1aam.
Stac1sgewest 's-Hertoqenbosct» Jaarverslag + jaarrehening 2010
54 van 60
TOELlCHTING Deelproduct
4440
Nazorg
44230
Bioreactor
Lasten (vervolg)
Strategische doelstellingen: Vanuit de visie kunnen de invloed en voordelen van integratie van NA in de nazorgstrategie worden samengevat in de volgende strategische doetstellirtqen: - het stortgas zoveel als mogelijk benutten; - het, op termijn, reduceren van milieuhygienische risico's tot aanvaardbare en toelaatbare normen en dientengevolge het minimaliseren van economische en maa!schappelijke risico's: - duurzame optimalisatie van de (pre)nazorgactiviteiten, grondwatermonitoring, en de grondwaterbeheersmaatregel; - afs!emming van het tijdstip van aanleg van een dichte eindafwerking en de vorm waarin op de mate van fysische en biochemische processen in enlof bui!en het 5 tortlichaam; - de nazorgperiode ombuigen van eeuwigdurend naar eindig; - de afvalberging zo spoedig als technisch en/of maatschappelijk mogeJljk in de markt zetten met een hoogwaardige eindbestemming.
Het project had oorspronkelijk een looptijd van 4 jaar, maar is met ca. 1 1/2 jaar verlengd en zal in 2011 worden afgerond_
44231
DeeJname project Inlroduclie
Duurzaam
Slortbeheer
Het Stadsgewest overweegt deelname aan het project Introductie Duurzaam Stortbeheer. Bij duurzaam stortbeheer worden door biologische, chemische en fysische processen de verontreinigende stoffen omgezet in onschadelijke componenten. Hierdoor is he! niet meer nodig om de bodembeschermende voorzieningen eeuwig in stand te houden waardoor me! een aanzienlijk lagere reservering in de nazorgfondsen kan worden volstaan. De maatschappelijke kosten kunnen hierdoor vele honderden miljoenen euro's lager uitvallen. Om zeker te zijn dat duurzaam stortbeheer minstens een gelijk beschermingsniveau heeft als het !reffen van bodembeschermende voorzleningne zullen eerst "verduurzamingspilots"uitgevoerd moeten worden. Deze verduurzamingspilo!s zullen circa 10 jaar in beslag nemen. De verantwoorde kosten zijn voorbereidingskosten. Op moment van het opstellen van deze jaarrekening Uuli/augustus 2011) waren de bes!uurlijke en flnanciete consequenties van eventuele deelname nog niet vol/edig in beeld.
Baten 88110
Ontrekking reserves/voorzieningen De exploi!atielasten van he! deelproduc! voorziening
.....
Stadsgewest 's-Henogenbosch Jaarverslag + jaarrekening 2010
"nazorg" worden ontlrokken
Nazorg.
. \foor identificatiedoeleinden.~ . Behorende bij controleverkla ~'9 d.d. 55 van 60
aan de
Rekening 4450
Oeel-
MIP - Stichting
,product I
Realisatie begr.jaar
Lasten
(x € 1 000)
41410
Baten
Huur gebouwen en terreinen
voor wijziging
475
483
475
Raming
Raming
begr.jaar
begr.jaar
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
Rente-opbrengsten
313
313
170
162
483
475
Onttrekking voorziening toekornstige
Deloltte. \/oor identificatiedoel2inden. Behor enc'e bij contro!everkla1!'c! Stadsgewest
na wijziging
Realisatie
investeringen
Jaarverslag
Raming begr.jaar
483
(x € 1.000)
82010 88110
Raming begr.jaar
's-Hertoqenboscb + jaarrei<ening
2010
56 van 60
j :1.1
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
TOELlCHTING Oeelprodukt
4450
MIP - Stichting
41410
Huur gebouwen en terreinen
I
Lasten Het betreft de huurkosten die het Stadsgewest Beheer Registergoederen (SBR).
dient te betalen aan de Stichting
De huursom wordt als volgt berekend: 2.375.893
* koopsom * gecumuleerde
- investeringen
investeringsbedrag
excl. stortgas 8.062.283
tm 2009 (excL stortgas)
- 50% van de gerealiseerde
investeringen
2010 10.438.176 9,25%
x
482.766
Huur 2010 (1 januari t/rn 30 juni)
In de vergadering van 8 maart 2010 is besloten de Stichting m.i.v. 1 jl!Jli 2010 te liquideren. Inmiddels is duidelijk dat de terugkoop, door het Stadsgewest, vrij van omzetbelasting kan plaatsvinden. De liquidatie zal aan de hand van een door Deloitte opgesteld stappenplan in het najaar 2011 worden uitgevoerd. E.e.a. op basis van de balans per 30 juni 2010. Over 2010 is daarom slechts 6 rnaanden huur berekend.
Baten 82010
Rente-opbrengsten Het betreft de rente-opbrengsten die de Vlagheide heeft omdat ze ge1d heeft geleend aan de SBR. Het rentepercentage op de geldlening bedraagt 6,0 %. De rente over het jaar 2010 is als volgt berekend: Stand lening per 1-1-2010 Opname per 30-06-2010 - investeringen
10.438.176
2010
Stand lening per 30-06-2010
88110
Stadsgewest 's-Herfogenbosch
313.145
182
i.v.rn.: 10.438.176
313.145
Onttrekkingen reserves/voorzieningen Het betreft een onttrekking aan de Investeringsreserve. Deze onttrF.kking is noodzakelijk om de sale-Iease-back-constructie in de exploitatie budqettair neutraal te laten verl'~.&~if~~n nadelen van deze constructie worden, oonform de begrotmg, vMer*n,fYlcfe~"oer'l?:lenmg toekornstiqe investerinqen.
Voor identificatiedoeleinden. Behorende bi' controleverkla ,nq d.~. "'1'--' ,
I..tl
Realisatie
Raming
begr.jaar
Lasten
(x € 1.000)
begr.jaar
begr.jaar
na wijziging
voor wijziging
15
40
15
40
Stelpost inf1atie
Realisatie
Raming
begr.jaar
Baten
(x € 1.000)
88110
begr.jaar
begr.jaar voor wijziging
15
40
15
40
Onttrekking voorziening nazorg
Raming
begr.jaar (x € 1.000)
begr.jaar
nawijziging
voor wijziging
Deloitte. \/oor irlentificati2dOeI.2inder~'rj/ Behorende bij controleverklaj '9 -:1." Stadsgewest
's-Hertogenbosch + jaarrekening
2010
58 van 60
Raming
begr.jaar
Lasten -/- baten Verrekening met reserves Totale kosten product
Jaarvers/ag
Raming
na wijziging
Realisatie
Saldo
Raming
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
Incidenteel gerealiseerdin het boekjaar
Geen.
Deloltte. \loor identjficatiedoe'ejnde~~j 8ehorende bij contro'E:Verk'ji'9 Stadsgewest Jaarvers/ag
's-Hertogenbosch
+ jaarrekening
2010
59 van 60
d.d
·, H
Deloitte, d
'r
Hlld
0 I~ver \/001 . identiticatie Il d bii contro e
Behoren
e
.
1.
--'
1
arinq d.d.
