(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
TWEEMAANDELIJKSE
Vierde Jaargang
UITGAVE
No 5
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
Om het c eerst. op de hoogte te zijn van het c laatste lt nieuws leest :
•
«HET LAATSTE NIEUWS» HET BLAD VOOR DE ANTWERPENAAR
Kantoren: Ommeganckstraat, 35, Antwerpen . Tel. 33.01.37
De chocolade Martougin munt uil door zijn uitstekende kwaliteit. zijn fijne smaken. en zijn lekkere soorten in repen: MINERVA : 4 variëteiten: Fondant Chocolade· Fondant Chocolade met Nootjes . Melk Chocolade - Melk chocolade met Nootjes. PERFECTA (Gevuld Moka-Praliné) - AVOCAAT - CARAMEL • PRAUNE FONDANT • PRALINE MELK PICK.UP (Gevuld Moka-Rhum) - MOKANISE. VLOEI. BARE CREME (Vanille, framboos en koffie), enz ...
EEN WARE LEKKERNIJ 1...
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
1
TWEEMAANDELIJKSE
UITGAVE
van de FEDERATIE
DER
LIBERALE
JEUGD
REDACTIE:
F. Boey (hoofdredacteur) jans - F. Grootjans P. Van
BEHEER:
Desset
E. Meert
- P. Bludts
- A. Soudan
ANTWERPEN
- F. De Bruyn - A. Groot-
- G. Rombauts
- C. Van Camp
-
- F. Grootjans
-
{leden}
(voorzitter)
P. Van
ARRONDISSEMENT
Dessel
- F. Boey - M. Grielens
- R. Gondry
- P. Van
Gorp
(leden)
INHOUD •
Politiek inexistensialisme.
•
Engelse
•
De Liberale
•
Kale mannen
Partij in het jaar 2000. krijgen
jongens.
•
Ontwapening.
•
De verantwoordelijkheid
•
Rechten
en plichten
•
Op zoek
naar een doctrine.
•
Het kommunisme
van de pers. voor de vrouwen.
in West-Europa.
•
Figuur van de maand.
•
De vrouw op haar smalst.
•
De jeugd
•
Waar
•
16 middelen dwarsbomen
•
Roerloos aan zee.
•
Reglement
--- -
LOS NUMMER:
les.
5.- fr.
leidt de dans.
honderden
aan verhangen
zijn.
om uw politieke groepering te en haar werking lam te leggen. Quiz-wedstrijd.
_._~---_.
----------
---- ------
ABONNEMENT
: Leden v. d, federatie
:
Niet Leden v. d. federatie: Steunabonnement REDACTIE:
Van Maerlantstr.
3, Antwerpen
Verantwoordelijke
uitgever:
BEHEER E. MEERT - Moerkantbaan,
:
: Moerkantbaan,
18 - Essen
15.- fr.
25.- fr. 100.- fr. 18, Essen
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
2
AAN DE VOORAVOND VAN HET BANKROET
Politiek
"
Inexislensialisme
Een « dode mus ». IJDENS de laatste week van November hebben de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de SeT naat hun deuren angstvallig gesloten gehouden.
Officieel werd medegedeeld dat het de schuld was van de commissies, die met hun voorbereidend werk niet waren gereed gekomen, zodat in openbare zitting « niets» kon worden behandeld.
Ingewijden wisten echter te vertellen dat het parlement verlaten bleef omdat tal van staatsministers en vooraanstaanden uit de drie nationale partijen het, die laatste week van November, nuttiger hadden gedacht naar Straatsburg te vertrekken om aldaar, weer eens, verder te gaan « bouwen» aan het Europa van morgen. (<< morgen» niet letterlijk opnemen). Dezelfde ingewijden fluisterden tevens dat deze volle week parlementair verlof vooral door de h. Pholien zeer werd op prijs gesteld omdat hij, zij het dan slechts voor een 7-tal dagen, hoopte met rust gelaten te worden door de oppositie ... in zijn eigen partij. Maar de achtbare eerste-minister heeft zich eens temeer met een « dode mus» tevreden gesteld. Hij diende immers te weten dat, na de « week van Straatsburg », opnieuw de hyena's uit de C.v.P.-rangen rond zijn politiek zieltogend lichaam zouden komen snuffelen, overtuigd als zij nu eenmaal zijn dat de h. Pholien, hoe hij ook moge tegenspartelen, er tenslotte het bijltje zal moeten bij neerleggen. Immers, na Straatsburg wacht de C.v.P. een bijzonder smakelijk festijn: het « groot» congres, dat op 9 December alles te Gent zal weten bij elkaar te brengen, wat de C.V.P. nu nog aan getrouwen heeft. Velen hopen daar opnieuw de h. Pholien duidelijk te kunnen maken dat hij de zetel van eerste-minister aan een andere figuur moet overlaten want dat hij, zonder zich ook maar één ogenblik van zijn .flaters bewust te zijn, bezig is niet zozeer het LAND (dat heeft tenslotte voor de C.V.P.-bonzen minder belang) maar vooral de PARTIJ onherstelbare schade te berokkenen.
De sluwe Theo.
Theo Lefevre, de voorzitter van de C.v.P., heeft nochtans gemeend dat, indien de h. Pholien van het politiek toneel moet verdwijnen, zulks met waardigheid en niet onder druk van de straat of van enkele « politieke gulzigaards» moet kunnen geschieden.
"
Derhalve heeft hij, voor het congres te Gent, een dagorde opgesteld die alle besprekingen ver weg zou moeten kunnen houden van het regeringsbeleid. Terecht is hij waarschijnlijk van oordeel dat het gekibbel en de messengevechten in het donker, voor één dag, nl. op 9 December nu maar eens moeten ophouden om aan het land te tonen dat alles, in de rangen van de C.V.P., de eenheid en niets dan de eenheid uitademt. De C.V.P.-hyena's zullen zich echter niet laten vangen door de sluwe Theo. Zij blijven huilen om het lijk van Pholien. Het werd hun beloofd ... zij zullen het hebben! Zulks blijkt duidelijk uit de bijdragen, die men iedere dag opnieuw in de katholieke pers kan lezen en waarvan we hieronder een treffend staaltje geven: « Eerlang moet de CVP op haar beurt een groot congres houden en de agenda is ijselijk serieus en .saai : sociale zekerheid en pluralistische problemen. Op een verheven plan beschouwd is dergelijk program de aandacht van eer'! politieke partij wel waard. Maar de vraag mag - en wordt - gesteld : Is het ogenblik wel gunstig om €en abstracte, theoretische discussie aan te vatten, De publieke opinie is toch amper bekomen van de schok der sociale crisis en het falen van de regering. Het geleuter rondom de beloofde verterking der equipe Pholien sleept aan. Het nationaal comité van de partij sluit zich op in de ivoren toren van de Twee- Kerkenstraat. Een kleine groep politici, zonder grote bekwaamheid, omgeven door onbekenden zonder verantwoordelijkheid. In de wandelgangen verbergen vele Kamerleden hun radeloosheid niet : Waar heeft Thee zijn zinnen ? Waarom weigert hij een publiek debat over de werkelijk actuele kwesties der binnen- en buitenlandse politiek? De C.V.P. heeft als regeringspartij tot plicht de malaise, die nu meer don ooit op hoor politiek weegt, op te klaren. Het is net of we geven ons bij voorbaat verloren voor de gemeenteraadsverkiezingen ». « Het grote dilemna ».
Het klinkt allemaal weinig triomfantelijk. Men vindt er niets meer in terug van « de veilige weg» en zo (zie kiesprogramma C.V.P. 1950). Men zou haast kunnen schrijven dat men de taal leest van een wanhopige, die beseft dot zijn partij, ingevolge haar eigen fouten, voor een keuze wordt ge-
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
3
ENGELSE
DE
Conservatieven hebben de Engelse verkiezingen gewonnen. Ze hebben een meerderheid in het Parlement die groot genoeg is om een zelfstandige eigen politiek door te voeren. Aan hen te bewijzen dat ze het economisch uit zijn evenwicht gebrachte Engeland kunnen redden en tevens het prestige van Albion in de wereld terug kunnen herstellen. Hun begin is goed. Wij wachten op de rest.
De Liberalen betwistten de verkiezingen alleen in de districten waar ze dachten de meeste kansen op succes te hebben. Hun reeds zeer klein aantal gekozenen in 1950, (9 zetels) slonk tot 6, op een totaal van over de 600 te begeven zetels. Eens te meer een nederlaag, die trouwens door het neutrale Engelse tijdschrift « The Economist» in zijn oplage van 29 September1951 voorspeld werd. Wij vertalen zo letterlijk mogelijk de argumenten van het leidende Engelse tijdschrift :
« Het is gemakkelijk genoeg te begrijpen waarom, «niettegenstaande sommige omstandigheden in zijn « voordeel waren, er geen herleving van het liberalisme « na de oorlog is geweest. In de twee andere partijen « (Labour en Conservatieven) is het zwaartepunt de « laatste tien jaar naar het liberalisme opgeschoven. « De Officiele Liberale Partij moest niet uit haar posi« ties gedreven geweest zijn door deze druk van links « en rechts. De manier om te ontsnappen aan de druk « was zich erboven te verheffen. De Liberale Partij kon « een macht gebleven zijn, had ze in de moderne tijden «een leer gehad verschi lIend van die der andere twee « partijen. Een politiek op een ander politiek plan, eer«der dan ·een vage halfslachtige middenweg tussen «twee partijprogramma's, die mekaar reeds de eer « aandeden van stukken uit mekaars programma over
LES
« te nemen. Inderdaad, ver van moedig een klare stel«Iing in te nemen, heeft de liberale partij zich het « slachtoffer laten worden van de neerdalende spiraal «van parlementaire onmacht en daaropvolgende ver«dere verkiezingsnederlagen. Georganiseerd liberalis« me is, niettegenstaande zijn schitterend verleden, een «slechts bijeenpassende verzameling van niets met « mekaar gemeen hebbende politieke oplossingen, wier «verdedigers, zonder enige regelmaat nu eens naar « links, nu eens naar rechts overhellen ». Tot daar het Engelse tijdschrift « The Economist ». Deze zinnen moeten ieder liberaal die nog eerlijk gelooft in een liberale herleving, en dit doen wij toch allen hoop ik, tamelijk zwaar op de maag vallen. Des te meer omdat we bij ons zelf moeten toegeven dat er in deze harde waarheden ook veel zit dat we van de Belgische Liberale Partij kunnen zeggen. Het is ons, die voor de vrijheid strijden op alle gebied, gelukkig niet verboden tijdig aan zelfcritiek te doen. Laat ons nu, voor het te laat is en vooraleer we uitsterven aTs de Engelse Liberalen, het roer omwerpen en moedig" zonder ons te bekommeren om de mogelijke stemmen die we zouden kwijtraken, een zelfstandig programma uitwerken. De geschiedenis leert dat moed in de politiek altijd beloond wordt. Enkel twijfel, dubbelzinnigheid en tweeslachtigheid kan een rechtgeaard mens niet duIden. He'el West Europa roept op politiekers die durven. Laten wij de kans niet andermaal laten aan de Dictators om als de grote alles durvende helden op te treden, laten we zelf, wij democraten, die moed hebben. Laten de liberalen, waar katholieken len, het goede voorbeeld geven. 21-11-51.
en socialisten faP. B.
steld die haar, wat zij ook moge beslissen, noodlottig moet worden.
het onvermijdelijke heid in dit land.
De C.V.P. staat inderdaad voor het volgende dilemna : ofwel de h, Pholien vervangen door een bekwaam C.V.P. personaliteit (al lopen die er nog niet te dik) ofwel het roer van het staatsschip verder in handen laten.
In het tweede geval zal de h. Pholien zijn grondige vernietiging van het vertrouwen in de regering, en dus onrechtstreeks ook in de C.V.P., kunnen verder zetten. Ook dan weten de C.V.P.-Ieiders dat dit het einde van van hun meerderheid moet betekenen.
In het eerste geval zal men moeten beroep doen op één der « louwen» onder' de C.V.P.-Ieiders, die er nog steeds, in eigen kringen, van verdacht worden - niet ten onrechte trouwens in de koningskwestie een dubbelzinnige ;ol te hebben gespeeld. De koningsgezinden, voor zover die nog in de C.V.P. zijn blijven geloven, na de Julidagen 1950, zullen dan, willen ze logisch blijven met zichzelf, die partij voor goed de .rug moeten toekeren. Zulks betekent voor de C.v.P.
Slechts één man kan de C.V.P. nu nog redden : de grijze kardinaal, uit Mechelen.
einde van haar volstrekte meerder-
Wat het politiek « inexistensialisme » van de h. Pholien heeft stuk gemaakt zal hij nog kunnen « lijmen ». De enige vraag die steeds weer opduikt, bij iedere crisis in de C.V.P.-rangen blijft echter luiden : Hoelang nog ?... VRIJSCHUTTER.
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
4
De Liberale
liET
EEN
TOEKOMSTBEELD
gezegend
Part ij • In het
jaar 2000 !
Op het Stadhuis zetelt thans een authentiek donkerblauwe burgemeester, omringd door zeven lichtblauwe schepenen. De Raad der vroede stedevaderen telt twee en tachtig der onzen. Nog slechts acht zeverpekes tutteren aan wat ze eens noemden : de homogene meerderheid. Ze zijn er zeker van dat ze in 2001 buitengewipt zullen worden, zoals overigens de socialisten, in 1982, er uitgewalst werden.
Sedert datzelfde jaar zijn de Antwerpse kleuren verandert in blauw-wit; blauw ... ge weet wel wat dat betekent, wit ... dat weet ge misschien niet: dat is het symbool der onschuld. Blauwen wit: ze vormen, in elk geval, een harmonisch geheel. De stadsbedienden - ja, die vindt ge in 't jaar 2000 nog - hebben uit zuiver idealistische overwegingen besloten, dat ze nog enkel blauwe dassen zullen dragen,
• Jaar
2000
burgemeester bevolen heeft dat alle leden van de partijraad verplicht zijn een abonnement te nemen. En dan heb ik U nog niet gesproken over de verkiezingen zelf. Men tobt er nu niet meer over, zoals in 1952, of wij er al dan niet een candidaat zouden doorhalen. Men pronostikeerde nog enkel of wij er 1 of 2 van de negentig zouden verliezen. Na de uitslag van de verkiezingen volgt dan de blauwe triomftocht doorheen de stad. De toekomstige burgervader laat zich interviewenen onze 14 blauwe Ministers komen speeicel uit Brussel naar de Scheldestad afgezakt om in de ootecht op te stappen. En daar zie ik me dan plots zelf in de rij moreheren. Ik hef ons nieuwe strijdlied aan en ... en ... ja, beste lezer, toen schoot ik pardaf wakker. Ik zat midden in het bed en mijn vrouw stond me aan te gapen ...
Wanneer ge over de Meir of De Keyserlei wandelt. - Och, ... 'k was 't bijna vergeten maar dat heet nu « Blauwsellaan » en de verlenging ervan « Bussarthoe k» - wordt ge niet meer aangeblaft door een politieman. Lieve dametjes - ze dragen wel een knuppel maar dat is camouflage - vragen U .allervriendelijkst of ze U van dienst kunnen zijn en of ze U eventueel kunnen helpen bij het oversteken van de straat.
Nu moet ik U nog één bekentenis niet in dromen ... U ook niet?
Aan 't hoofd van Antwerpens politiemacht staat een engel van een vrouw». Blonde haren komen sierlijk in pittige krullen onder haar helm uit en wat het voornaamste is... ze is de enige dame die niet aan politiek doet.
Vaders van talrijke zonen zijn geneigd, geloof te hechten aan de bewering dat echte mannen zonen krijgen. De wetenschap glimlacht en zegt: het is zuiver toeval of een kind een jongen, dan wel een meisj~ wordt.
«
En dan moet ikU nog vertellen van dat groot hotel op de Comedi"laats. Sinds 20 jaar zijn er enorme zalen bijgebouwd en de komediantevue die ze vroeger regelmatig 'doorteqenover, in de K.N.S., opvoerden, wordt nu, niet meer jaarlijks maar wel maandelijks, herhaald in dat hotel. Weet ge, Antwerpen is in 2000 een plezante stad geworden. De blauwe jeugd heeft haar eigen muziekkorps, haar eigen sportterrein, haar eigen clublokaal en « last but not least» haar eigen centen die haar van allen kanten roestromen. « VRIJ ~ verschijnt op glanspapier en heeft een enorme oplage, alleen omdat de
doen : ik geloof STICK.
Kale mannen krifgen jongens
Dr Marianne Bernstein, werkzaam aan het Statistisch Instituut in Rome, meent dat de trots van de eerstgenoemde vaders niet geheel ongefundeerd is. Zij heeft een groot aantal vaders ingedeeld in twee groepen. De eerste omvat hen, die een bij uitstek mannelijk beroep uitoefenen (militairen, zakenlieden, politici, sterrekundigen, wiskundigen), de tweede mannen, wier baan ook vaak door vrouwen vervuld wordt (toneelspelers, sociale werkers, opvoeders, schrijvers en andere kunstenaars). Onder de kinderen van groep één waren 120 jongens op de 100 meisjes; onder die van groep twee 95. Kale mannen (mei. Bernstein vindt kaalheid een echt mannelijke eigenschap) krijgen 40 t.h. meer jon-_ gens dan mannen met hoor op het hoofd.
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
5
Î-----------------------------------------~
I I I I
DE EERSTE IN 1887.
I
HEDEN
NOG DE EERSTE.
J J
t f
I I
~~
~
~_,.1
AANDACHT WI E ?
A I onze artisien l
WANNEER?
Op Zondag
WAAR?
In het Koninklijk
WAT?
De grote super-lach revue van de Federatie der Liberale Jeugd
_._~
~::::::~~~~~~~~~~::
/6 Maart /952, te 20 uur Kunstverbond te Antwerpen
Vergeet niet die dag vrij te houden! ::=:::::=: =:::=:=:=:=:=:=:=:::=:=:=
:::::
=:::=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:=::::;=;
:=
=: :=:=:=:=::::: :=:=:=:::
?/
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
6
On luiapen ing ~
NO vergadert te Parijs. Ter dier gelegenheid pakten zowel West als Oost met een voorstel tot U ontwapening uit. Spijtig genoeg was de door Vishinsky
gevoerde taal ver van vredelievend. Schril stak daartegen het waardige en beleefde antwoord van Eden af.
De Conservatieve staatsman bracht met zich een herinnering aan de hoffelijkheid der ouderwetse diplomatie. Met Eden en Churchill zijn er ook twee figuren terug op het internationale toneel gekomen die aan het bewind waren tijdens de Groto Alliantie uit de oorlogsjaren en die Stalin persoonlijk kennen ... en waarderen.
Churchill is de man die, zonder angst om Sta!in aan een capitulatie te doen geloven, een samenkomst der drie staatshoofden van Engeland, Amerika en Rusland, kan voorstellen. Hij kan ook, door het feit dat hij en Stalin mekoor naar waarde schatten invloed uitoefenen op « de oude vader van het Kremlin» zoals geen enkel staatsman in het Westen.
Ontegensprekelijk is er met de Russen meer te bereiken langs geheime diplomatieke weg dan wel door debatten te organiseren op het wereldforum dat de Algemene Vergadering van de UNO eigenlijk is. Voor de ogen van de gehele wereld en vooral, van hun eigen volk kunnen de Sovjets zich niet gewonnen geven en moeten ze hun propagandaslogons volhouden en trachten in werkelijkheid om te zetten. In de kleine vergaderzalen echter, ver van alle publiciteit kunnen ze, zo nodig, en als het in hun kraam te pas komt tegemoetkomingen doen. Wat nu de ontwapeningsvoorstellen betreft is er een gunstige wending waar te nemen : het Kremlin neemt internationale controle aan, wat tot hiertoe nog niet het geval is geweest. De manier van het doorvoeren dier controle is het essentiele punt dat iedere ontwapeningsconferentie, zo ze er ooit komt, zal dienen op te lossen vooraleer er resultaten kunnen geboekt worden. Is er kans op vrede? Wil Rusland de koude oorloc stopzetten, tevreden met de veroveringen die het tijd-ens de voorbije oorlog gedaan heeft te consolideren ? Heeft de angst voor het sterker wordend Westen Rusland, dot voelt dat het uiteindelijk de bewapeningswedloop moet verliezen, ertoe gebracht deze wedloop te doen ophouden ? Heeft Rusland, dat de macht van de Amerikaanse industrie heeft kunnen meten in de jaren 4245, angst de woede van de Amerikaanse kolos op te wekken die nu kan rekenen op Japan en wellicht ook Duitsland, landen die tijdens dezelfde voorbije wereldoorlog hebben laten zien waartoe ze bekwaam zijn? Hoopt Rusland met propaganda en Se kolonne werk het Westen zonder vechten te veroveren. Rekent het op de massale werkloosheid, die onvermijdelijk na het stilleggen der wapenfabrieken komen zal, om sociale on-
lusten te doen uitbreken? Voorspelden niet de ondergang van het kapitalisme
Marx en Lenin door zichzelf ;>
Men zou het anders niet zeggen als men de toon van leidende figuren uit het Communistisch kamp als VySjinsky, Mao Tse Tung, Chou En Lai en Beria hoort spreken. Laat ons hopen dat schijn bedriegt. Wat kan het Westen in de huidige omstandigheden doen? 1) Met aandacht ieder vredesvoorstel van het Kremlin onderzoeken en zich altijd bereid verklaren iedere vreedzame en oprecht alzo gemeende neiging van Rusland gunstig te onthalen. De Sovjets moeten echter niet denken met Vredesmarsjen, Oproepen van Stockholm en andere humbug het Westen in slaap te kunnen wiegen, dit is duidelijk uit de mislukking van ieder zogezegd vredesoffensief in het Westen gebleken. 2) Ondertussen voort te gaan.
onverpoosd
aan
de
bewapening
Men heeft zich echter ook afgevraagd wat Acheson en T ruman met hun onderhandelen vanuit een machtspositie willen beduiden. Over wat gaat men onderhandelen als het Westen eens de gewenste sterkte heeft? En dan vooral, wanneer zal het Westen sterk genoeg, zijn? Hoe zal men de militairen eens dat ze in volle zwier zijn kunnen' stoppen? Allemaal beangstigende vragen die ons, en vooral wij Europeanen die toch altijd het gelag zullen moeten betalen van een oorlog, oprecht doet hopen dat de ontwapeningsvoorstellen in UNO resultaten zullen opleveren. Maar we verwachten er spijtig genoeg niet heel veel van. Er waren al te veel woorden en te weinig daden. 21-11-51. ~':::::
::::::::::
P. B. :::==:=:=:= ::=::=:::=: =:::=:==:' c::::':::: ::::= :=:::::=:=:= ==
DE VERANTWOORDELIJKHEID 1. 2.
3. 4.
5. 6.
de de de de
VAN
DE PERS
waarheid verkondigen wetenschap helpen verspreiden wereldproblemen helpen oplossen eerbied voor de rechten van de mens, helpen instond houden de internationale vrede en veiligheid heipen verzekeren de verspreiding van valse geruchten tegengaan.
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
7
Rechten en... Plichten voor de vrouwen
Uw man staan.
In oorlogstijd.
I\
Er zijn nog tal van andere vraagstukken. Het eerste en voornaamste blijft nochtans de vrouwen wakker te schudden en ze bewust te maken van hun verantwoordelijkheden, plichten en rechten.
EEDS zo dikwijls werd er geschreven over de o~~voogding van de vrouw. Hoeveel vrouwen z ijn er eigenlijk, die daar prijs op stellen?
.a<,
Er wordt wel eens gezegd : indien de vrouwen de kunst verstonden zich te groeperen, zoals de mannen, zouden zij veel sterker staan. Doch helaas zij verstaan die kunst niet. Er bestaan vrouwengroeperingen. In elke partij bestaat een vrouwenbeweging. Maar dat is niet alles. Indien de vrouwen stuk voor stuk aansloten bij deze beweging, indien zij zich stuk voor stuk de moeite gaven mede te bouwen en niet af te breken, zoals spijtig genoeg in vele gevallen, indien zij vertrouwen stelden in hun leidsters en de vrouwelijke mandatarissen, indien zij zich als « één man » achter de vrouwelijke candidaten stelden dan zou men van een macht kunnen spreken om onze eisen kracht bij te zetten.
Het is noodzakelijk, dat de gehuwde vrouw over een volledige rechtspersoonlijkheid zou beschikken, gelijk aan die van de man; dat de vrouw vrijelijk een arbeidsovereenkomst zou mogen sluiten; dat zij over haar eigen goederen zou mogen beschikken; elke rechterlijke handeling zou mogen stellen; elke verbintenis zou kunnen aangaan, zonder machtiging van haar heer echtgenoot of van de rechtbank. Zij zou moeten beschikken over het allereerste recht van elke mens: het recht te leven van eigen arbeid. Daarbij dient zij gelijk loon te bekomen voor gelijk werk (thans kunnen wij er bijvoegen: gelijke belasting).
Soms is het zeer moeilijk voor een jong gezin om aan verschillende lasten het hoofd te bieden. Indien zij nu eens hulp konden bekomen van staatswege. Het is toch ook in het belang van het land, dat jonge mensen een gezin stichten en zich een eigen toekomst kunnen opbouwen. Waarom zou men geen huwelijkspremie instellen die onder bepaalde omostandigheden en voorwoerden zou moeten verleend worden : zoiets als een Ining tegen zeer lage interest. Ook door de gezinstoelage, zoals zij thans geschiedt zou de grove borstel moeten doorgehaald worden. De Liberale vrouwen achten het nodig de bijslag voor de eerste kinderen te verhogen, mits behoud van de sommen welke voor de volgende kinderen worden toegekend. Het betaamt insgelijks de bedragen der bijslagen eenvormig te maken voor loontrekkenden en niet loontrekkenden. '
Misschien is het zeer moeilijk oudere vrouwen tot deze inzichten te brengen. De jonge vrouwen echter, die hun ganse leven nog moeten opbouwen, die zouden voor de zaak moeten gewonnen worden. Dat is de taak van de vrouwenbeweging, van elke vrouwenbond, van elk lid, in elke gemeente. We moeten de jonge meisjes en vrouwen doen inzien dat zij moeten toetreden tot de vrouwenbeweging, dat zij moeten meestrijden, dat zij zich moeten interesseren aan de politiek, dat zij een plicht te vervullen hebben tegenover zichzelf, tegenover hun eigen toekomst en hun gezin. Er was een middel om van elke vrouw een plichtbewust burger te maken: de verplichte burgerdienst voor alle jonge meisjes. Het is helaas in ons land weer eens verworpen. De duur van deze dienst zou 6 tot 12 maanden in beslag nemen en volgens de beroepsnoodwendigheden worden vervuld tussen 18en 21 jaar. Tijdens deze burgerdienst zouden de meisjes de noodzakelijke aanvulling van het schoolonderwijs bekomen. Zij zouden niet alleen worden onderricht in hun rechten en plichten als burgers, doch tevens zouden haar menige begrippen worden ingeprent, die onontbeerlijk zijn voor de moeder en huisvrouw. Dan zou ze die begrippen bijbrengen, waarvoor in de re·eds overladen schoolprogramma's geen of onvoldoende plaats is. Tenslotte zou: den de meisjes tijdens die burgerdienst een militaire opleiding krijgen, waardoor het hun mogelijk zou zijn in oorlogstijd dienst te nemen in de hulpkaders van het leger. Met elk recht stemt ook een plicht overeen. De vrouwen die de gelijkheid van politieke rechten hebben bekomen, die strijden voor volledige gelijkheid aan de man, kunnen zich niet onttrekken aan de burgerplichten. Ik meen dat, indien wij tot de verwezenlijking van de verpl ichte burgerdienst voor de vrouwen zouden kunnen komen, er dan geen sprake meer kan zijn de verwezenlijking van de opgeeiste rechten nog op de lange baan te schuiven. Misschien is het daarom dat de heren Ministers het verworpen hebben. P. V. D.
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
8
DE CRISIS VAN
HET SOCIALISME
Een onmogelijkheid.
T
OEN, honderd jaar geleden, Engels en Marx, de theoretische grondslagen van het socialisme vastlegden, en, vijftig jaar later, de socialistische partijen overal tot stand kwamen, zal niemand vermoed hebben dat de socialistische partij, in alle landen, een ernstige doctrinaire crisis zou doormaken, een eeuw na het verschijnen van het bekende manifest van Engels en Marx. Merkwaardig vlug is deze doctrinaire crisis gekomen. De socialistische idealen hebben gedurende vijftig jaar geen weerstand kunnen bieden. In plaats dat de socialisten er in gelukt zijn de werkelijkheid naar hun theoriën om te vormen, heeft de werkelijkheid de socialistische idealen vervormd. Dit bewijst dat de oorspronkelijke socialistische leer niet algemeen menselijk was, een zuiver kunstmatige theorie, ontstaan in het brein van ·een geniaal denker, maar opgebouwd buiten de praktische ervaring.
Daar tegenover staat de liberale leer, die in feite zo oud is als de mensheid, er. die men terug vindt in de geschiedenis van bijna al de volkeren. Zo viel het hoogtepunt van de Grieksche beschaving, ten tijde van Pericles, samen met een liberale levnsopvatting. Het moderne liberalisme ontstond meer dan twee eeuwen geleden en kreeg zijn toepassing vanaf de Franse Revolutie en de Amerikaanse Onafhankelijkheldstrijd. Meer dan 150 jaar biedt het weerstand aan de omstandigheden. Heeft het soms, b.v. op economisch gebied, een evolutie doorgemaakt, nooit betekende dit een principiele wijziging, en steeds bleef het de oorspronkelijke idealen getrouw. Deze idealen, waarvan de voornaamste de vrijheid is, stemmen overeen met de menselijke natuur. Vandaar, in tegenstelling met het socialisme, hun blijvende waarde. De doctrinaire crisis van het socialisme heeft tot verschillende opvattingen geleid. Daar is vooreerst de oude oorspronkelijke opvatting. De kapitalistische maatschappij dient tot in haar grondvesten vernietigd. Dit geldt zowel voor de maatschappelijke orde die wij sinds het begin der 19de eeuw kennen, als voor de orde der vorige eeuwen, die hoofdzakelijk op een systeem van privilegiën berustte. In de plaats van de kapitalistische maatschappij dient de klassen loze maatschappij opgericht te worden. Beter ware het te spreken van een maatschappij bestaande uit één enkele klas. Die klassenloze maatschappij krijgt de naam van Proletariaat. Die klassenloze maatschappij dient in het begin van haar bestaan beschermd te worden tegen haar vijanden door een dictatuur, de dictatuur van het Proletariaat. Bovendien dient die dictatuur om verschillende generaties op te voeden volgens de socialistische leerstelsels, totdat een generatie gevormd zal zijn die vrij zal zijn van alle
~F''''''''''''''"''''''''''''''''"'''''''"''''''''''''"'''''"''''''"''''''"''''''''''''-
ILOp zoek
naar
i,~I.!!iir.iIli~'I.!!iir.iII'~I~'I~I.!!iir.iII~I~~'I.!!iir.iII~I.!!OiIII!!miiN!!H
vijanden van het socialisme maatschappij zonder dictatuur
en die de klossenloze zal besturen.
Reeds zeer vlug kwam in de socialistische partij een scheiding tot stand. Steeds volledig akkoord over het te bereiken doel, de instelling van een klassenloze maatschappij, wilden de enen dit bereiken door geweid, door revoluties en oorlogen, de anderen langs democratische weg, door evolutie. De communistische listische.
partij ontstond
Wat heeft de werkelijkheid
naast de socia-
uitgewezen
;>
Tot nog toe ontstond nergens ter wereld, door evolutie, een klassenloze maatschappij. Niettegenstaande de socialistische partij op zuiver democratische wijze in sommige landen de absolute meerderheid veroverde, behield zij de kapitalistische maatschappij. Hiervan getuigen in de eerste plocts de voorbeelden der Skandinavische landen en ook van Groot Britannië en sommige dominions. Men mag naar waarheid verklaren dat de instelling der klassen loze maatschappij door evolutie, een onmogelijkheid is.
*** Het Russisch voorbeeld. Slechts één land ter wereld, Rusland, gelukte, door een revolutie, de bestaande kapitalistische orde omver te werpen en een communistische dictatuur in de plaats te stellen. Nog te dicht bij dit gebeuren, onvoldoende voorzien van inlichtingen, is het thans niet mogelijk uit te maken in hoe verre deze communistische dictatuur samenvalt met de dictatuur van het proletariaat. Ook is het onmogelijk na te gaan in hoe verre de opvoeding van nieuwe generaties volgens communistische leerstelsels gelukt is, en, zo ja, of het werkelijk nog nodig is de dictatuur voort te blijven toepassen. Sinsdien hebben verschillende landen het Russische voorbeeld nagevolgd. Doch zij gelukten hierin slechts met de steun van Rusland, zodat men niet met zekerheid mag beweren dat het ingevoerde communistische bewind door de bevolking qewild werd of opgelegd. Het is zeker dat in ons land een beduidende minderheid onder de socialisten hetzelfde doel beogen als de communisten. Zij zijn echter niet gegroepeerd en missen leiding. Niemand onder de socialistische partijleiders durft trouwens de verantwoordelijkheid nemen van dergelijke politiek, daar de huidige partijpolitiek volledig ofgestemd is op een pro-Amerikaanse politiek.
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
9
ilmMt!u.rrII~I~li~II~I~II~I~II~li~II~I~II~I~I.
I
een doctrine... I2
Ul!JiII!!IIilil'l!lllii:!!l!!.fIIIIIir.II~I~II~I~II~II~li~II~li~!.I'~I~I~li
Men denke maar aan het triestige avontuur vrouw lsobello Blum overkomen is.
dat Me-
Behalve in Italië, waar de meerderheid der sociaI'isten, onder leiding van Nenni, samenwerken met de communisten, heeft ge'en socialistische partij uit WestEuropa, een cooperatie met de communistische partij aangegaan.
I J,
Doch de pro-Amerikaanse socialisten zijn ook niet vrij te pleiten van een zekere dubbelzinnigheid, zoals het voorbeeld der Franse socialisten aanwijst. Alhoewel voorstander van een Amerikaanse hulp, weigert die socialistische partij in de regering te treden, en schaart zij zich aan de zijde der communisten, die zij wensen te bestrijden. Men vraagt zich af of de socialisten wel degelijk weten wat zij willen. Deze dubbelzinnigheid heeft hen trouwens tijdens de laatste kantonale verkiezingen een verschrikkelijke nederlaag gekost.
Naast de socialisten die de instelling der klassenloze maatschappij nastreven, bestaat een tweede categorie socialisten die de kqpitalistische maatschappij willen behouden, maar hierin structuurhervormingen willen verwezenlijken. Hiertoe behoort ontegensprekelijk de overgrote meerderheid der socialisten.
Deze socialisten willen dus niet meer hetzelfde doel als de communisten. Zij beperken zich tot een omvorming van het kapitalisme. Zij wensen een herverdeling van de eigendom, van het nationaal inkomen. Hiertoe gebruiken zij het dirigisme en de nationalisatie.
***
Geen oplossing. Het weze terloops opgemerkt dat dit juist geen oplossingen zijn om het privaat bezit over meer bezitters te verdelen. Door de staat eigenaar te maken, denkt men iedereen eigenaar gemaakt te hebben, maar vergeet men dat het bezit in handen komt van de leiders van de stoot. Inplaats van het privaat bezit te deconcentreren, concentreert men het nog meer in de handen van een paar partij-leiders. Alleen een decentralisatie kan de herverdeling van het privaat bezit leiden, tot het doel dat de socialisten zich gesteld hebbén.
Dirigisme en nationalisatie houden bovendien een gevaar in zich. Het zijn gewoonlijk de twee eerste treden op de weg, die leid tot de dictatuur. Bovendien leidt dit socialisme tot een afzondering, zoals dit het geval was voor Groot-Britannië onder Labour. Het mislukken van de West-Europese eenheid is grotendeels te wijten aan de tegenwerking der Engelse socialisten. Deze categorie socialisten beroept zich op Amerika zoals de socialisten die de klassenloze maatschappij willen verwezenlijken, hun blikken richten naar de Sovjet-Unie. Dit toont duidelijk de grote innerlijke gespletenheid en verscheurdheid aan, die een gevolg zijn van een doctrinaire crisis, die onder de socialisten heerst. Mensen met éénzelfde kleur, éénzelfde partij beroepen zich op twee landen die juist het tegenovergestelde willen.
*** Sociale rechtvaardigheid. Tenslotte is er nog een derde categorie socialisten, deze die, ver van de vernietiging van de huidige maatschappij na te streven, evenmin nationalisaties en dirigisme goedkeuren. Zij in zien het socialisme slechts een sociale rechtvaardigheid, een partij die strijdt voor de verbetering van het lot van de arbeiders. In feite zijn deze socialisten wel meer liberaal dan socialist. Tot hen behoort in ons land o.a. Paul Henri Spaak, die op internationaal gebied, een autoriteit is. Spaak's internationale politiek is volkomen liberaal. Het is slechts op nationaal gebied dat hi], omwille van de partijeenheid, zich meer socialist toont dan hem werkelijk lief is. Bovendien is Spaak op nationaal plan reeds dikwijls in oppositie gekomen, tijdens de partijcongressen, met zijn partijgenoten zoals Buset of Larock. Uit dit kort overzicht blijkt dat de socialistische partij, niet alleen in België, maar in alle landen van de vrije wereld, bestaat uit verschillende fracties die mekaar op praktisch, maar ook op doctrinair plan, bestrijden. De crisis in het socialistische denken is zonder voorgaande. Door hun verdeeldheid bestaat er, op internationaal plan, geen eenheid meer, hoeveel « Socialistische Internationalen» ook het licht mogen zien. Op nationaal plan wordt het socialisme geleid volgens de fraktie die tijdelijk de macht heeft. Alleen de syndikaten en mutualiteiten houden, in België althans, de socialistische partij nog recht, meer om materiële voordelen dan om doctrinaire doeleinden. Dr K. POMA. HET KOMMUNISME
IN WEST-EUROPA
Onderstaande statistiek over de ontwikkeling van het kommunisme in West-Europa kon, voor het jaar 1950 worden vastgesteld VO;Ren,co:nmun Volgen, objectieve opgaven
Gr.-Brittannië Frankrijk Italië W.-Duitsland Nederland België Zwitserland Denemarken Noorwegen Zweden
50.000 769.000 2.028.000 350.000 55.000 100.000 21.000 60.000 33.000 46.000
opgaven
40.000 400.000 1.800.000 185.000 47.000 50.000 15.000 25.000 25.000 35.000
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
JO
Voor G ROE PS REI ZEN in Binnen en Buitenland de gekende "L U X E MAT H ILO E A U TOe ARS " van het ALO M GEK END ERE I S B URE A U
I~ IE )[ Z IE I\f Telefoon:
3 2 . 4 0 •4 0 33.98.00 33.98.09
VEEMARKT,
6
ANTWERPEN
Het groot Vlaams Dagblad
De Nieuwe Gazet Korte
Nieuwstraat,
28, Antwerpen
-
Telefoon:
32.05.05 - 32.37.58
VRIENDÉN, Verzekeren
is een VAK. -
Verzeker
VERDYCK
JACQUES Alle verzekering:
U daarom bij een VAKMAN.
Uw MAN is
Jr
LEVEN - BRAND - WET - ONGEVALLEN - AUTO - MOTO - TRANSPORT Alle HYPOTHEKEN - KREDIETEN - LENINGEN
Telefoneert:
39.06.07
of schrijft:
OUDE DONCKLAAN, 106
DEURNE - ZUID
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
11
FIGUUR VAN
DE MAAND
Mossadeq,
de
sluwe
Een grote .nederloag.
J) E Perzische finaderijen
débacle » nl. het verlies van de rafvan Abadan, het grootste, het mooiste en het modernste bedrijf van deze aarde, eel;1 product van Brits vernuft en arbeid, dat millioenen ponden gekost heeft, is wel de grootste diplomatieke nederlaag geworden, met uitzondering van München, die de Engelsen in deze eeuw hebben moeten incasseren. Door dit feit moet Mohammed Mossadeq, de Perzische minister-president, voor de Britten een onbegrijpelijk, ja zelfs een onheilspellend persoontje geworden zijn. Niet uitsluitend omwille van zijn onverzoenlijke houding wat betreft de nationalisatie van de olie-industrie - want de nationalisatie heeft men ook in Engeland doorgevoerd - doch ook omdat deze oude man, waarvan niemand weet of hij zeventig of tachtig jaar is, een ijskoude en zakelijke houding aanneemt wat betreft de juridische problemne. Advokaat
«
en religieu:z:a dweper.
De rechten gestudeerd hebbende aan de Parijse Sorbonne en later te Oxford, het centrum der Britse rechtswetenschap, en tot slat daar als doctor gepromoveerd,
en
fanatieke
Perziër
is deze hoogste functionaris der Perzische regering de sluwste advokaat van dit land gebleken, in de strijd tegen de Engelsen. Geïnspireerd door de vele nachtelijke vizioenen van de aanbiddenswaardige Allah, God bij de Mohammedanen, kon deze oude man bij juridische discussies plotseling vervallen in het mysticisme en het religieus fanatisme van een « geëxalteerde Mekka-ganger ». Alhoewel hij één van de rijkste burgers van dit land is (al geeft hij zelf geen piaster van zijn reusachtig vermogen uit) toch snikt en weent hij bittere tranen, wanneer hij denkt aan de verschrikkelijke' nood van zijn volk. Mossadeq is een godsdienstige fanatieker en een gevaarlijke, onberekenbare politieker, die zich door Allah uitverkoren acht om de strijd tegen de Brit-. ten aan te voeren. Laat de Oosterse mentaliteit voor velen een gesloten boek wezen, één ding is vrijwel zeker : deze man spaart niemand. Het is in Perzië door oud en jong geweten dat minister-president Ali Razmara vermoord werd door aanhangers van Mossadeq. De ogen ~ijn soms groter don de buik ... en men is nooit te oud om te leren... A G.
De Vrouw op... haar smalst EN HOE ZE DAARTOE KWAM
Adam.
ERWIJL Adam, teruggekeerd van een lange, zeer T lastige jacht, zich even verpoosde op een harde rotsblok, in de verraderlijke schaduw van een mooie
appelaar, drong het plots tot hem door dat de eenzoomheld en de daaruit spruitende ledigheid voor hem het oorkussen des duivels moest worden. Daarop viel hij, naar een oplossing zoekende, in een diepe slaap. Na de eertvolgende duisternis, op hetoogenblik dat de zon zich zeer moeilijk omhoog werkte in de wijde horizon, voelde en ontwaarde Adam echter dot de duivel hem reeds verhoord had. Satan had hem een vrouw geschonken ... die zich Eva noemde. Geschokt door deze ongewone verschijning en terzelfdertijd verbolgen over de loffelijke intrige van de duivel vluchtte Adam, zijn schamel kledingstuk, het alom gekend « eikebiad» onder zijn oksel meenemend, het bos in. Het was pas enkele uren later dat onze Voorvader tot de treurige vaststelling kwam dot hij in de voorbije duisternis ook schandelijk was beroofd geworden van één van zijn vele vlottende ribben. Onnodig U te vertellen, geachte lezer, dat Adam een ander en veiliger schuiloord zocht dan het bos en dat, vóór de nieuwe duisternis inviel, Eva reeds bij hem vertoefde. Hoe hij het deed, daar kon Adam nooit achter komen ,maar hoe langer hij met Eva semenleefde. des te
meer kinderen kwamen er kijken. Het waren meisjes en jongens. De jongens waren natuurlijk braaf. De meisjes even natuurlijk stout. Dit wil zeggen, dat er vele van zijn vrouwelijke nakomelingskens ellendig behept waren met nieuwsgierigheid, babbelzucht en zich reeds duchtig bekampten en smaadden wanneer het ging om het dragen van schattige dierenvelletjes. Adam werd ondertussen oud en heel deze « miserie» werd voor hem de nagel van zijn doodskist. Keurslijfjes.
***
Jaren, eeuwen vervlogen ... de geschiedenis en dus ook de mode kregen stilaan haar eerste vormen. De ene « dierenve!lencreatie » volgde de andere op ... tot op zekere dag het weven van kledingstukken één van de voornaamste bezigheden van moeder de huisvrouw werd. In de annalen van Julius Caesar, de machtigste van alle Romeinse veldheren, stoot don ook geschreven dat de Oude Belgen op jacht gingen, terwijl de vrouwen praatten en keursl ij fjes vlochten van gedroogde grashalmen. Een juiste bepaling geven van het woordje « keurslijf» is voor ons geen moeilijkheid. Het is een nauwsluitend kledingstuk, om het bovenlijf. Het wordt natuurlijk gedragen door de vrouwen. De woordjes rijglijf, korset of corslet en harnas hebben dezelfde betekenis.
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
12
Waar honderdduizenden aan verhangen zijn VOETBAL ... PRONOSTIEK
pronostiek J) E voetbal pronostiekburelen
in Belgie is zeer populair. De . rezen de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond en men hoeft werkelijk niet ver te lopen om zijn deelnemingsformulier kwijt te geraken. . In alle hoeken en kanten van ons land kan men met een verbazend gemak eender welk bulletijn in handen krijgen. De verscheidene pronostiekfirmas plaatsen reuzenreclames in dagbladen om de aandacht te trekken en kunnen zich zelfs eigen « gazet jes » veroorloven, vol met rangschikkingen, voorspellingen en zelfs onfeilbare systemen, welke ons ten slotte enkel aansporen grotere inzetten te wagen. Men hoeft slechts éénmaal voor een luttel bedrag aan de pronostiek deel te nemen en men krijgt weken achter elkaar een pak blanco formulieren ten huize franco afgeleverd. Een dikke bundel zelfs, genoeg om een hele bende snaken ettelijke dagen amusement in het « oxospel » te verschaffen. Bij de prognostiekliefhebber thuis hoeft moeder de vrouw voorwaar nooit achter papier voor haar kachel te zoeken ... Wanneer men zijn bulletijn invult, krijgt men zowat het gevoel dat rijkdom dicht in zijn bereik ligt. Nochtans zijn de kansen op succes zeer gering. Dat echter iedereen kans heeft bewijst een kleine gebeurtenis. Een vriend nam sinds onafgebroken tijd regelmatig deel aan de prognostiek en alhoewel hij elke keer de grootste zorg aan het invullen van zijn bulletijn besteedde behaalde hij echter nooit enig resultaat. « Het geluk is voor aardige mensen» verklaar'de hij dan telkens en besloot opnieuw een allerlaatste maal deel te nemen. Hij verzocht zijn vrouw, twee kinderen en de inwonende schoonmama elk een kolennetje van zijn formulier in te vullen. Groot was zijn verwondering toen schoonmama een mooie tweede prijs wegkaapte. Hij fluisterde me in 't oor: Alle duivels, 'k heb het mens nooit kunnen luchten maar die dag vond ik haar toch eens uitzonderlijk geweldig aardig.
De Engelse voetbalpool spant voorzeker de kroon. Melden we terloops dat de Engelsen verzot zijn op kansspelen. Het is een traditie in het Britse familieleven. De massa aldaar geniet meer door als toeschouwer rond het sportveld te staan dan de sport zelf te beoefenen. De laatste jaren gaven de Engelsen ongeveer 10 milliord francs aan prognostieken uit. De grootste prijs beliep frs. 7.500.000. De Engelse schatkist was de grootste winnaar met 18 milliard pond sterling. De Britten wijden de grootste zorg aein het invullen van hun voetbalprognostiek. Zij trachten het netelige vraagstuk in familiekring rond de tafel op te lossen. Het is een tafereel dat zich wekelijks op een bepaalde dag herhaalt. Zaterdagavond om half zes zijn de straten leeg. Met spanning 'wordt er naar de radio geluisterd. Ruim honderd duizend personen verdienen in Engeland hun brood met in de verschillende prognostiekfirmas te werken. Zij die de formulieren opstellen sloven zich af zoveel mogelijk verscheidenheid te scheppen en ieder seizoen iets nieuws te vinden. Zo is er een firma die slechts kleine inzetten toestaat, de keuze laat tussen vijf en vijftig wedstrijden, waaruit men er vijf kiezen moet die eindigen op gelijk spel. Het bezorgt afwisseling en een schijnbaar voordeel aan de deelnemers. Het gemiddelde dat de prognostiekliefhebber uitgegft is ongeveer 20 fr. per week. De grootste beoefenaars vindt men in de volksklasse, tussen de mensen die wat van hun wedde afnijpen om te kunnen deelnemen. Het is een tijdverdrijf in het eentonig bestaan van sommigen onder hen. Zij rekenen er op dat hun beurt weleens korrit en wie natuurlijk niet waagt, njet wint. .. Groot is het aantal fabrieken en burelen waar het personeel wekelijks gezamenlijk een formulier invult. De deelnemingsprijs wordt alzo gering en de kans wat groter. Bij sommige personen is het prognostiekeren een werkelijke verslaafdheid geworden. c. V. C.
We mogen echter het woordje « keurslijf» niet binden aan de woorden « keurkorps» of « keurbende »... dat is bepaald uitgesloten. In 1859 zat een Noorderbuur, mijnheer M. J. van de Waal, in zijn keldertje «crinolines» te maken. Na de « crinolines» kwam het « corset » voor de « wespentaille », daarna dat voor de « hobbezakken », daarop het « droit-devant » corset met rechte baleinen oen de voorkant.
merkte dat haar slanke figuur de strijd om het bestaan zonder hulp niet winnen kon werd dit weer het begin van een nieuwe corsetmode. Gebaleineerde hulp met voor- of achtersluiting, met of zonder binnen- of buitenband werden dan de meest geslaagde modellen. De soms zo potsierlijke houding van een mooie, geklede dame, het houterig voortbewegen, de vele beperkte bewegingsvrijheden met daarbij nog de veelvuldige maag- en buikziekten, zijn dan de meest gesmaakte « corsettenkwalen » geworden. Onlangs verklaarde een vooraanstaand corsettenfabrikant « Het is zeer belangrijk dat een vrouw onder haar mooie japon een goede « foundation» heeft, daarmee staat en valt ze in haar mooie jurk ... » DE VRIJGEZEL.
~,**
In een hoek.
In de vrijheidsroes van na de eerste wereldoorlog wilde ook de vrouw alle banden los maken en schopte zij het baleinenharnas in een hoek. Helaas .., toen ze
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
13
De Jeugd leidt de Dans...
De 16 middelen om uw Politieke Groepering te dwarsbomen en haar werking lam te leggen
Belangrijke uiteenzetting over de Havenpolitiek door Fr. Grootjans, voorzitter van onze Federatie.
P 14 Oktober 11.,tijdens het Liberaal Vlaams Con() gres te Brussel, hield onze vriend Grootjons een toespraak over de Belqische havenpolitiek. Zijn uiteenzetting bepaalde zich niet tot een loutere analyse der bestaande toestanden maar was in de allereerste plaats, een pleidooi voor het voeren van een .nationale havenpolitiek. Juist daarin schuilt het belang, dat er t' allen kante aan deze toespraak gehecht werd, omdat onze Voorzitter zich niet liet verleiden tot het uitoefenen van kritiek -- iets wat overigens altijd gemakkelijk is - maar zelf de weg aanduidde die moet gevolgd, in het belang der Belgische economie. Het ligt niet in onze bedoeling in 't lang en in 't breed uit te wijden over de interventie van de vriend Grootjans. Zij die regelmatig de dagbladen inkijken hebben voorzeker inzage gekregen van de ste!lingen die hij verdedigde. Verschillende bladen hebben een hele bespreking gewijd aan het vraagstuk. « Le Soir » aarzelde geenszins, het merkwaardig betoog in zijn kolommen op te nemen en liet zich uit in zeer waarderende termen. Zelfs de « Antwerpse Gids» het bij uitstek katholiek dagblad noemde het een voortreffelijk verslag. . Toen een tweetal weken geleden, onze vriend Grootjons zijn toepraak herhaalde, zij het dan ook in beknopte vorm, voor de micro van de Belgische nationale radioomroep, bleek terstond, -- het was immers tijdens de 10 minuten die voorbehouden worden aan de Vrije Politieke Tribune -. dat ook de hoogste partijleiding het nut en vooral het belang inzag, op nationaal gebied, van het behandelde probleem. Ook in het Antwerpse vonden zijn woorden weerklank. De « Lloyd Anversois » in zijn nummer van 12 November 11.schrijft letterlijk: « II n'est pas trop tard pour reprendre une thèse qui a été défendue il ya une couple de semaines, au cours de la session d'un congrès politique économique et au cours de laquelle notre confrère M. Grootjons a brillamment défendu la nécessité de poursuivre en Belgique une politique portuaire nationale. Si nous désirons reparler de I'intervention de M. Grootjans, c'est parce que la question soulevée offre trop d'intérêt pour Ie pays, et qu'en général on n'y a pas attaché toute I'importance que notre confrère y avait donnée ». VRIJ sluit zich volgaarne aan bij de lofbetuigingen aan het adres van onze vriend en medewerker. Wij weten welke moeite en welke werkkracht het vergt om dergelijk vraagstuk te behandelen, zoals het behandeld werd. Wij verheugen ons omdat eens te meer bewezen werd, dat de jeugd uit het Antwerpse, zij het dan ook bij monde van haar voorzitter, haar laatste woordje nog niet gezegd heeft. DE REDACTIERAAD.
1.
2. 3.
4. 5. 6.
7. 8.
9. 10.
11.
12.
13. 14.
15. 16.
Beleg nooit vergaderingen of althans zo weinig mogelijk. Indien er toch worden belegd, kom er dan niet naar toe of verzin zoveel mogelijk uitvluchten om U er aan te onttrekken. Indien U toch komt, kom dan steeds te laat; maak U uit de voeten voor het einde der vergadering of voordracht en stel geen belang in de besproken vraagstukken. Breng steeds kritiek uit op het door uw leiders gepresteerde werk. Onthoud U steeds om voorstellen te doen in het belang uwer groepering. Help nooit mede aan de opbouw van iets. Maar indien uw bestuursleden de mouwen opstropen en zich aan 't werk zetten, verklaar dan aan iedereen die 't horen wil dat uw groepering geleid wordt door een kliek. Indien men om uw mening vraagt, zeg dat U niets te zeggen hebt en vooral, onthoud U bij elke betwisting die oprijst. Nà de vergadering, verklaar dan aan iedereen dat er niets van belang gezegd werd doch maak U sterk om aan uw omstaanders te zeggen hoe, volgens U, de zaken dienen afgehandeld. Wanneer een beslissing genomen is, tracht ze te dwarsbomen door ze niet toe te passen. Lees nooit de omzendbrieven die met U toezendt, leg ze gewoonweg opzij en verklaar op de eerstvolgende vergadering dat U van niets afweet. . Aanvaard nooit goede raadgevingen van uw leiders maar luister gewillig naar elk gefluister van buitenuit. Verspreid valse geruchten zoveel U kunt en tracht elk misverstand, met de nodige ruchtbaarheid, op te schroeven. Breng vertrouwelijke gesprekken over aan uw politieke tegenstrevers en maak ze openbaar. Tracht de betaling van uw lidmaatschap op de lange baan te schuiven en wanneer de uiterste datum bereikt is, verklaar dan dat uw bestuur geen reden verstaat. Beschouw de politiek als een middel om de gemeenschap te ontredderen en uw groepering als een troep komedianten. Volg de hiervoor vermelde regels tot in de puntjes, U kunt ervan overtuigd zijn uw doel
m 2:2:;::::;2~:~:;~:~;;;;:2;2;2:2;:::;2:::;::::;::2:::2=:22:::::;:;:;::::;::~
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
14
Jan Walravens'
, "Roerloos
...->ELGI E is het land van de criticasters.
Hun betweterij en hun hoogmoed lenen zich daar best toe. Wanneer ze over een of meer zelfmoorden lezen noemen ze de schrijver een romantieker. Valt hen de beschrijving van de lucht op dan trekken ze Stijn Streuvels erbij. Heb je het ongeluk over een innerlijke biecht te praten dan denken ze « Paul Lebeau ». Een ietwat ironische stijl is «Willem Elschot » maar is hij wat gedrongen dan heet het « Walschap ». Ja, die lui hebben kistjes voor alles en iedereen.
U
Maar Jan Walrovens heeft zopas een boek gepubliceerd dat hen zal verbazen. En misschien ergeren ook. Een kistje bezitten ze wel, al moesten ze het met « realisme» (sic) aanduiden. Maar of ze de sleutel zullen vinden is een andere zaak (en schenkt het mensdom veel vermaak, zei Pennewip) want voor iedere personnage hebben ze wel acht sleutels nodig.
Het zal dan ook lastig zijn voor onze criticasters tot een zekere waardebepaling over te gaan. Men kan constateren dat dit werk « Roerloos aan Zee » (Van waar die onmogelijke titel?) invloed onderging vat:' bv. Kafka omdat de angst in het vlees van de hoofdpersonen kerft, omdat de personnages het waarom zoeken van hun zijn en deze wereld, omdat ze gevangen lopen in hun besef ven de ZINloosheid van hun bestaan of van hun Godsidee. Men kan Dostojewski er bij halen om de diepgaande psychologische ontleding en ook Paul Lebeau (innerlijke biecht) wordt misschien aan gehaald. Of wellicht zullen enkele critici beweren dat Walravens deed zoals Balzac : « Je saupoudre quelquefois mes romans d'une bonne petite obscurité afin que Ie bon lecteur se prenne la tête à deux ma ins et dise : « Je ne comprends pas du tout. Ça me dépasse. Sapristie comme ce Balzac est fort ». Doch waarom per se leermeesters zoeken? Eén leermeester of meerdere die de auteur vaak niet of soms maar vluchtig gelezen heeft.
Het onderwerp van het boek is het volgende : Herman Kempodel, zoon van Professor Kempadel, heeft iemand gedood om zich van het VLEES en GOD, de twee karakteristieken van de mens, te verlossen. Hij volbrengt die daad nadat hij het ouderlijk huis en zijn boeken is ontvlucht en bij Nana Verkade, waarin hij het Vlees ziet, is gaan inwonen. Wanneer zijn verhouding dreigt te mislukken vermoordt hij haar nadat Nana een intiem halfuurtje bij de professor heeft doorgebracht. Want Nana heeft ondertussen reeds uitgevonden dat de geest alleen haar g'een voldoening kan r,::=:::=:=:=:=:=:=:=:=:=:=:
STORT
= : : :=:=;=;=;=;=:=:=:=:=: ::;::::::::=:=:
UW
schenken. Dit is bondig weergegeven, het onderwerp.
te bondig zelfs,
Walravens speelt professor Kempadel (homo ludens l , de oudere generatie, die in het leven een spel zag (hield de professor zich niet ontledig met het verzamelen van foto's van misdddigers en van oude onbruikbare wapens?) tegen Herman Kempadel, bouwmeester, de jongere generatie uit. De professor speelde en gaf zich ondertussen geen rekenschap dat zijn zoon op eigen benen begon te staan. Wanneer hij dit plots vaststelt weigert hij zijn steun aan zijn zoon omdat deze de morele wetten van de professor overtreedt. Nochtans gaat Herman zijn gang en leeft met Nana Verkade zonder gehuwd te zijn. De sfeer die in het boek hangt is er een van onze tijd, van afbraak tot op de grond. Een sfeer vanabsurditeit, amoraliteit, sexuele aberraties. Hier is een man aan het woord die oprecht, maar door die oprechtheid soms verward sprekend, durvend maar immer menselijk blijvend, zijn geweten bloot legt doch niet alleen ZIJN geweten doch dat van ONS allen, van onze van God-gespeende tijd. « Wij kennen het gelaat van God niet meer» zegt Walrovens want God heeft zijn lichaam, de Kerk, verloren. Wij bezitten geen enkele bemiddelaar meer. AI is dit boek voor een eersteling zeker prachtig werk toch is het geen meesterstuk. De stijl is vaak onzuiver en vooral de vergelijkingen lopen vaak mank. Sarcasme kan men in een gez'egde als « Gerokken als de ledematen van dode paarden lagen de armen van Nana op het tapijt uitgestrekt» wel vinden doch ons dunkt het dat de vergelijking een beetje ver gezocht is. Ik haal dit aan, al kon ik evengoed bv. de kus die hij beschrijft als « zijn lippen gingen als twee luiken open» citeren, omdat het goed weergeeft dat Walrovens nogal eens in overdrijving, in gechargeerde beeldspraak vervalt wat het onaangenaam gevoel bij de lezer kweekt dat het probleem soms boven het hoofd van de auteur uitgroeit en hij alleen maar machteloos naar woorden zoekt. De auteur voelde het gevaar zelf aan want zegt hij niet in een voetnoot « Ik heb getracht zo primitief, zo « ongeletterd» mogelijk te schrijven. Alleen de ongeletterden kennen de waarde van de pijn en van het woord ». Wij noteren dit excuus. Met « Roerloos aan Zee» gaf Walrovens ons een boek niet over een mens, niet over de mens (zoals de fi losofen) maar over de mensen. P. DE PRINS.
: ::::::::::
STEUNABONNEMENT
LIBERALE
voor de 6 tweemaandelijkse
HANDELAARS adverteert
nummers van « VRIJ » 1951 op Postrekening:
aan Zee"
het maandblad
12.15.16
'::;:;:: :=:::::::::::::;:::; ;:;::::::: ::;;:::;:;:;:::::;:;:::: :::::;:::;:=:::::0
:!)
EN
N!JJVERAARS
in « VRIJ »
van Uwe Jeugd en Uwe Toekomst!
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
15
IAIA~IDIA.CIHll I r;::= =: :=:=:=:=:=:=:=::
:
Reglement Quiz -Wedstrijd
1. Door de Federatie der Liberale Jeugd van het Arrondissement Antwerpen wordt een quiz-tornooi ingericht. Slechts ploegen van de bij de Federatie aangesloten kringen kunnen er aan deel nemen. Ir~,,\ Qi Iedere aangesloten kring mag maximum drie ploegen inschrijven. Deze ploegen mogen, tijdens het tornooi, niet gewijzigd worden. 2. Ieder ploeg bestaat uit 5 leden en eventueel 3 resetven. Deze laatsten worden slechts in lijn gesteld bij het wegvallen van een effectief lid. 3. De schiftingen hebben eerst plaats per district. Bij loting wordt aangeduid welke kringen daarbij, met hun ploeg (en), tegenover mekaar zullen gesteld worden. De ontmoeting heeft plaats in de gemeente van de krjnq die daarbij het eerst wordt uitgeloot. 4. De winnaars van de 4 districten van het arrondissement betwister. de halve-finale. Ook hier duidt de loting de samenstelling der reeksen aan alsmede de plaats van ontmoeting, op de wijze sub 3 aangeduid. 5. De finale heeft plaats tussen de winnaars van de halve-finales. Deze ontmoeting heeft plaats te Antwerpen, in het lokaal « Liberator ». 6. Alle lotingen geschieden tijdens een bureel vergadering van de Federatie. 7. De vragen waarop dient geantwoord zullen onderstaande reeksen omvatten algemene ontwikkeling, schilder- en beeldhouwkunst, muziek, letterkunde, politiek, sport, opera- toneelcinema, vrouwenmode. 8. Elke ploeg heeft drie vragen te beantwoorden uit elke reeks. 9. De vragen worden getrokken door de leiders (sters) van elke deelnemende ploeg. 10. De duurtijd waarover elke ploeg om te antwoorden beschikt, beloopt 1 minuut. 11. Een antwoord door elk deelnemer afzonderli jk, verbindt de ganse ploeg waartoe hij of zij behoort. De leden van een ploeg mogen echter onderling het antwoord bespreken alvorens dit aan de jury over te maken. 12. Op elke vraag mogen ten hoogste 5 antwoorden gegeven worden. Na het derde antwoord (dus vanaf het 4e) kan men nog slechts de helft der punten bekomen. 13. Een juist antwoord geeft recht op 2 punten. Een half bevredigend, op 1 punt. Er worden geen onderdelen van punten toegekend. 14. Bovendien heeft elke ploeg nog eens 20 vragen quiz te beantwoorden. Hierbij dient de ploeg, met maximum 20 vragen, een voorwerp conte duiden, waarvan de jury de naam op een geheim gehouden briefje heeft neergesdireven. 16. Bij de minste onregelmatigheid kan de jury beslui ten de punten niet toe te kennen. 15. De jury bestaat uit een Voorzitter, een tijdopnemer en een Secretaris. De juryleden beslissen samen over het te geven aantal punten. Alle juryleden worden aangeduid door het bureel der Federatie. Zij moçen niet behoren tot de kringen die betrokken zijn bij de wedstrijd, waarvoor zij zetelen. 17. De beslissing van de jury is niet voor beroep vatbaar. De jury beslist eveneens over alle andere gevallen, niet voorzien bij dit reglement. 18. Een standaard formulier zal door de Federatie uitgereikt worden bij elke wedstrijd. Dit formulier, dient volledig ingevuld en ondertekend door de juryleden, binnen de drie dagen na de wedstrijd overgemaakt aan hef Bestendig Secretariaat der Federatie, Comedieplaats 17, Antwerpen. 19. Alle deelnemende ploegen zullen tot de fina les uitgenodigd worden. Zij zullen dan allen nog eens kunnen deelnemen aan een troostwedstrijd. 20. De prijzen, aan het quiz-tornooi verbonden, zijn: , 1e prijs : beker« Het Laatste Nieuws» plus 400,Fr. 2e prijs : 250,Fr. 3e prijs : 200,-. Fr. 4e prijs 150,Fr. : : : :
: ::
: =::::
=:=:::::::;:;:::=?J
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
16
FEDERATIE VAN VRIJZINNIGE MUTUALITEITEN VAN DE PROVINCIE ANTWERPEN, L~NGE
LOZANASTRAAT,
AANGESLOTEN Mutualiteit Mutualiteit
te
Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit
« De Toekomst» « Help U Zelve» « Help U Zelve» « Hulp in Nood» « Hulp in Nood» « Zorcen voor later» « Hulp in Nood» « Help U Zelve» « Edw. Pecher » Bijkantoren te
Mutualiteit
« Helpt
Mutualiteit
Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit Mutualiteit
Elkander» Bijkantoren
te
e Edw. Pecher » Bijkantoren
te
« Liberale
« Liberale « Liberale « Liberale « Help U « Help U
Ziekenbond Ziekenbeurs Ziekenbeurs Ziekenbeurs Zelve» Zelve»
ANTWERPEN
MUTUALITEITEN Schuttershofstraat, 13, ANTWERPEN Vakbonden van Groot Antwerpen» ANTWERPEN Isabellalei, 14, HOBOKEN Kioskplaats, 117, : DEURNE Turnhoutsebocn, 40, MERKSEM Helrmcnstrcot, 80, BRASSCHAAT Verhoevenlei, 84, KONTICH Mechelsesteenweg, 32,' LILLO Oudstrijderslaan, 33, ZANDVLIET Keyzerstraat, 93, ANTWERPEN Plantijn Moretuslei, 110, AARTSELAAR Hoevelei. 29, BOOM Groenhofstraat, 25, KALMPTHOUT Kapellensteenweg, 235, KAPELLEN Hoevensebaan, 96, EDEGEM Hagedoornlei, 3, GEEL Statiestraat, 89, HEMIKSEM Provincialesteenweg, 5, HERENTALS Grote Markt, 26, MEERHOUT Violetstraat, 9, : GROBBENDONK Nieryck, 33, TURNHOUT Paterstraat, 201, HEIST O/D BERG Bergstraat, 272, MOL Statieplein, 9, OLEN Raduinstraat, 9, HERENTHOUT Molenstraat, 10, BOISSCHOT Dorp, 262, PULLE Dorp, VOSSELAAR Kuiperstraat, 28, WESTMEERBEEK Molenstraat, NIJLEN Kapellebaan, 18, ITEGEM Dorp, SCHRIEK Gommerijstraat, 2, LIER Grote Markt, 22, BERLAAR : BOECHOUT KON INGSHOOI KT HOVE MECHELEN Befferstraat, 37, BEERSEL : PUTTE MORTSEL 5, » Jaak Blockxstraat, NIEL 14, » Heideplaats, SCHELLE » Provo Steenweg, 162, WILLEBROEK 2B, » Kloosterstraat, ANTWERPEN Lombaardstraat, 9, WILLEBROEK Overwinningstraat, 97,
« Eigen Voorzorg» « Ziekenkas der Liberale Bijkantoren
229,
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
• Pas de rnatin
sans
LE MATIN·
i PRIVAAT. en
KUNST. HANDELS· KLEURENDRUK _
v'
<
HELDER
- GEURIG - FIJN
-
D RUK
K E~RI..J
WIEL'S
PILS
Neeml. Venn.
Louizastraat, 19 - 21 - ANTWERPEN TEL
I: F 0 0 N
r3 2 • 8 •.
PAPIERHANDEL
a I
-
BUREELBENODIGDHEDEN SCHOOLBOEKEN
& SCHOOLGERIEF
EEN
WIELEMANS
BIER
(c) (c) Liberaal Liberaal Archief Archief -- Kramersplein Kramersplein 23 23 -- 9000 9000 Gent Gent
TIENEN
SUIKE.R BRODENSUIKER
KLONTENSUIKER PERELSUIKER GRIES- EN POEDERSUIKER --- BLO
EIST
ZE
IN
EMS
U I K E R ---
OORSPRONKELI~KE
VERPAKKINGEN
IH 'U I s IM IE I[ I~ IE -
Ste Katheliinevest,
Alle schrijf- en rekenmachines Herstellingen Onderhoud
24
-
A NT W E R PEN
NIEUW - TWEEDEHANDS van alle bureelmachines
BUREELMEUBELEN
Kopijwerken
Bureelbenodigdheden Drukkerij
H. BREUGELMANS.
A.lmoezenierstr.at
- REBUILT Huur
61,
Antwcrpec