BusinessPARK jaargang 8, december 2009

BusinessPARK

magazine

3

jaargang 8, december 2009

Platform voor duurzaam beheer van bedrijventerreinen

Duurzaam 2010 Europark Coevorden Levenreddende 6-minutenzoneg Op zoek naar bedrijfscontactfunctionarissen

COLuMn Operatie Duurzaam 2010 Straks zitten we met z’n allen weer uit te blazen onder de kerstboom en blikken we, nippend aan een glas (sap of iets sterkers), terug op het jaar dat nu bijna achter ons ligt. Economisch gezien een wel zeer heftig jaar en de wetenschap dat de problemen nog niet zijn opgelost. Ik werp hier de vraag op of het tegenvallend economisch tij niet een fantastisch moment is om echt duurzaam aan de slag te gaan in 2010. Er is op het gebied van duurzaamheid op bedrijvenparken heel veel mogelijk tegenwoordig. Zowel kleinschalig als heel grootschalig. Of u nu als ondernemer, accountmanager bedrijven van de gemeente, wethouder, gedeputeerde, consultant of als ambtenaar milieu betrokken bent bij een of meer bedrijvenparken, het maakt niet uit, maar ga in 2010 de uitdaging aan!

een duu rzaam en inspirerend 2010.

Hoe duu rzaam

? 0 1 0 2 n i wordt u

De uitdaging die ik middels deze column aan u als lezer voorleg, is de volgende: Probeer in 2010 op een bedrijvenpark een duurzaam initiatief van de grond te trekken. Het hoeft niet meteen een windmolenpark te zijn. Het mag klein zijn, bijna onbetekenend, maar doe iets! Een greep uit de mogelijke suggesties: • plant meer bomen op het bedrijvenpark; • organiseer een gezamenlijke aansluiting op het openbaar vervoer door de inzet van shuttlebusjes voor werknemers; • bevorder fietsverkeer voor werknemers door een goede centrale stalling; • laat een energiescan uitvoeren op de bedrijven; • sluit als bedrijvenparkorganisatie een mantelcontract met één aanbieder van afvalinzameling; • organiseer een duurzaamheidsdag op het bedrijvenpark en nodig energiebedrijven, afvalinzamelaars en vervoersorganisaties uit om de mogelijkheden te schetsen. Wilt u ondersteuning om die eerste kleine stap te maken? Laat het ons weten. Wij kunnen u helpen om de benodigde contacten te leggen, om eventuele subsidiemogelijkheden uit te zoeken. Het mag een gek idee zijn of een vreemde vraag. Geen probleem. Wij gaan na of dit gekke idee wellicht al ergens anders is uitgeprobeerd. Waarom opnieuw het wiel uitvinden? Mailt u uw vraag of idee naar [email protected].

Interview grensoverschrijdend parkmanagement Coevorden

4

Masterclasses

6

Op zoek naar bedrijfscontactfunctionarissen)

8

Buren-Alert

10

stand van zaken BIZ in nederland (TL)

12

Lokaal verhaal o.a.

John Jorritsma: Stop verloedering door bedrijventerreinen

14

Duurzaam aan de basis

16

Berichten uit de ruimte

Bedrijven kunnen flink besparen op de energierekening

Column: Juridisch

18 21

magazine Ga de uitdaging aan en doeBusinessPARK mee aan Operatie Duurzaam 2010. Ik wens u een inspirerend en duurzaam 2010.

Ton Sels Uitgever Businesspark Magazine

2

BusinessPARK magazine

Vraag en Antwoord


22 3

InHOuD

Europark bij Coevorden bijzonder vanwege grensoverschrijdend karakter “De globalisering begint hier”, zeggen ze in Coevorden. In de EuroTerminal op de grens van Nederland en Duitsland, vlak ten zuiden van Coevorden, worden de containers overgezet van de boot en de auto op de trein. De Bentheimer Eisenbahn vervoert de meeste Duitsland in. Vooral naar Duisburg en Ludwigshafen. Vandaar gaan ze door naar 23 andere Europese steden. Sommige gaan veel verder via Wit-Rusland dwars door Siberië naar Wladiwostok. De terminal springt in het oog op bedrijventerrein Europark. Europark is bijzonder vanwege het grensoverschrijdende karakter ervan. De landsgrens loopt onzichtbaar dwars door het park en hier en daar zelfs dwars door bedrijfsgebouwen. Aan de hele Nederlands-Duitse grens bestaan maar twee van dergelijke bedrijvenparken. Naast Europark in Zuid-Oost Drenthe kennen we nog Avantis in Zuid-Limburg. Maar Avantis richt zich zodanig op bedrijven van de toekomst, dat er na tien jaar nog maar drie echte bedrijfsvestigingen zijn gerealiseerd. Wethouder Geert Roeles (VVD) van Coevorden: “De ontwikkelingen op Avantis baren mij geen zorgen”. De gemeente Coevorden besloot trouwens tot deze samenwerking met de Duitse gemeente Emlichheim om de

eenvoudige reden dat er te weinig grondgebied aan de zuidkant van dit stadje was om nog een bedrijventerrein op eigen grond te ontwikkelen. “De gemeenteraad is een warm voorstander van het gebruik maken van deze kansen als gevolg van de Europese integratie. Dat is geen verheven idealisme, maar gewoon inzien, dat het in het economische belang van de gemeente is”. Europark loopt goed, maar ook hier is de crisis merkbaar, geeft de wethouder onmiddellijk toe. Hij zoekt de verklaring van het succes van het bedrijvenpark in de beleidslijn om de normale industriële ontwikkelingen te volgen. Het bedrijventerrein kent wel een aantal grote vestigingen van bedrijven die zich richten op transport en logistiek. Maar andere bedrijven, zoals IAMS

(dierenvoer) zijn hier net zo goed welkom. In komende jaren zal daarnaast zichtbaar zijn dat het noorden van Nederland zich richt op de energie van de toekomst. Visser-Smit Hanab heeft samen met Rendo en de Technische Universiteit Delft de haalbaarheid van een lokaal energienet onderzocht. Defensie en IAMS gaan vier turbines voor windenergie bouwen. En de Duitse verbrandingsoven EVI heeft op het Nederlandse deel van Europark (gewoon aan de overkant van de weg) een turbine gebouwd, die stroom aan het net levert. Voor deze ontwikkelingen onderhoudt de gemeente Coevorden op ambtelijk niveau contacten met het kantoor van Energy Valley in Groningen. Wethouder Roeles somt trouwens moeiteloos de verschillen op die er zijn tussen het grensoverschrijdende Europark en andere bedrijventerreinen. Werknemers die aan de ene kant van de grens wonen en aan de andere kant werken, hebben veel extra problemen rond hun belastingen en sociale zekerheid. Ook de accijns op autobrandstoffen (‘rode diesel’) is een probleem op het grensoverschrijdende bedrijventerrein. En ten slotte zijn er problemen rondom de aanvoer van publieke voorzieningen als water, energie en elektronische infrastructuur. Ondanks dat gaan de ontwikkelingen op het industriepark gewoon door.

Jankees Klapwijk (Parkmanagement Coevorden) is voor drie dagen in de week parkmanager voor de bedrijventerreinen in Coevorden, waaronder Europark. Hij houdt kantoor in het pand van De Bentheimer, het bedrijf voor re-integratie en sociale BusinessPARK magazine werkvoorziening van de gemeente Coevorden. Dat is handig, want hij kan zo gemakkelijk contacten leggen in dat bedrijf. Parkmanagement Coevorden heeft van de gemeente als doelstelling meegekregen om in drie jaar dertig mensen zonder baan weer in het arbeidsproces op te nemen. In anderhalf jaar heeft PMC al meer dan 60 mensen aan werk geholpen, 4


waarbij 50 in één bedrijf. Ook kan Klapwijk gemakkelijk via De Bentheimer aan mensen komen die allerlei nuttige klussen opknappen rondom de veiligheid en het schoon houden van Europark. Klapwijk heeft ervoor kunnen zorgen dat Europark het Keurmerk Veilig Ondernemen heeft verworven. Daardoor kan hij via de aanbiedingen van Interpolis allerlei kortingen bedingen op verzekeringen voor de aangesloten bedrijven. Hij doet voor Europark trouwens niet mee aan de kortingsregelingen voor het aanschaffen van camera’s voor het toezicht op het terrein. “Het is een rustig gebied en daardoor zijn camera’s hier niet nodig”, zegt hij daarover. Ook is er op Europark nog geen aanleiding om deel te nemen aan de nieuwe regeling voor Bedrijven Investeringszones. Ook daarvoor is volgens Klapwijk in Coevorden geen aanleiding. Het is geen kwestie van niet willen. Op een bedrijventerrein in Hengelo waar hij ook parkmanager is, maakt hij wel gebruik van deze nieuwe regeling. Het beheer blijkt op Europark niet echt veel moeizamer dan het beheer op parken, die niet grensoverschrijdend zijn, zegt hij. “Als ik alles afweeg blijken de voordelen groter dan de nadelen”. Een probleem is bij voorbeeld het verschil in regeling van de grondprijzen en de gezamenlijke inkoop van energie. Dit soort dingen kun je alleen collectief doen voor de Nederlandse bedrijven op het Nederlandse deel van het park. En op het punt van de veiligheid moet je afzonderlijk met de Nederlandse en de Duitse politie afspraken maken. Maar dat blijkt in de praktijk allemaal soepel te verlopen, zegt Klapwijk. door Koos van Houdt BusinessPARK magazine

5

Veel belangstelling voor tweede serie Masterclasses In de periode oktober – november 2009 organiseerde Stichting CLOK in samenwerking met de provincie Zuid-Holland wederom een serie van vier masterclasses, met als thema “Professioneler werken aan duurzaam beheer op bedrijventerreinen in Zuid-Holland”. Rode draad van de serie was de vraag hoe het organiserend vermogen van het bedrijfsleven, nodig om het kwaliteitsniveau van bedrijventerreinen op peil te brengen én te behouden, kan worden versterkt. Alle bijeenkomsten werden goed tot zeer goed bezocht, door een mix van gemeentelijke contactfunctionarissen, parkmanagers, vertegenwoordigers van ondernemersverenigingen, de Kamers van Koophandel, milieudiensten en de provincie. Ondernemers succesvol organiseren Ton Sels, voorzitter stichting CLOK, beet het spits af en ging in de eerste masterclass in op de beperkte slagkracht van veel lokale ondernemersorganisaties. Voor een gemeente die voor de opgave staat om een bedrijventerrein te herstructureren en te verduurzamen, zijn veel van deze organisaties lang niet altijd de aangewezen gesprekspartner. Vervolgens gaf

Sels praktische tips hoe een lokale ondernemersorganisatie te revitaliseren. Ook de bedrijfscontactfunctionaris van de gemeente kan een belangrijke rol spelen in het opbouwen van een goede relatie tussen gemeente en het lokaal georganiseerd bedrijfsleven. Dirk-Jan van Bennekum, voorzitter van Belangenorganisatie Rotterdam-Rijnmond (BOR) gaf vervolgens het onderwerp nog wat meer invulling, met tal van voorbeel-

den vanuit zijn praktijk. Zo vertelde hij onder andere dat het opzetten van parkmanagementorganisaties op enkele bedrijventerreinen in het BOR-gebied flink wat overleg en tijd heeft gekost, 3 jaar is geen uitzondering, maar dat heeft uiteindelijk wel wat opgeleverd. Vanuit de deelnemers werd een actieve bijdrage geleverd aan de discussie, maar duidelijk werd dat er geen “ei van Columbus oplossing “ is voor problemen van slecht functionerende ondernemersorganisaties.

verschillende stappen in het proces. Daarbij kwamen onder meer de aanbesteding, vergunningen, de exploitatie en de contractuele uitwerking aan de orde. De focus van Bob Juchter van Bergen Quast lag op de juridische aspecten van parkmanagement. Hij liet aan de hand van een praktijkcase zien hoe het ondanks de intenties van een gemeente om parkmanagement bij uitgifte goed te regelen, toch nog mis kan gaan. In beide voordrachten was het advies: zorg tijdig dat alles juridisch goed op orde is, om latere problemen te voorkomen.

BIZ op bedrijventerreinen

Duurzaamheid in de praktijk

Zeer goed bezocht was de masterclass over de mogelijkheden van BedrijvenInvesteringsZone.

De laatste masterclass was gericht op het ontwikkelen van duurzaamheid op bedrijventerreinen. Chris Zijdeveld, oud-wethouder in Schiedam en tegenwoordig o.a. voorzitter van de stichting Passief Bouwen en van International Solar Cities Initiative, liet in zijn presentatie zien hoe in Nederland, maar ook in het buitenland, al concreet met duurzaamheid aan de slag wordt gegaan. Als je resultaten wilt boeken met duurzaamheid, dan moet je grenzen opzoeken en soms verleggen, zo was de teneur van zijn betoog. Hij voegde er aan toe dat politici en ambtenaren op dat punt vaak te behoudend zijn. Door de vele praktische voorbeelden die Zijdeveld toonde, groeide het enthousiasme van de aanwezigen.

Twee praktijkdeskundigen, namelijk Ad Sosef, voormalig voorzitter ondernemersfederatie Maassluis en parkmanager Ad van den Berg gingen dieper in op de mogelijkheden van de BIZ voor bedrijventerreinen. Beiden gaven praktische tips en informatie hoe je een BIZ-fonds kunt opzetten, overleg met de gemeente en ondernemers, draagvlakmeting, kortom het hoe en waar van de BIZ.

Juridische insteek bij duurzame energie en parkmanagement

De derde masterclass had een juridische invalshoek. De advocaten Michelle de Vanuit de dagelijkse praktijk sprak Evelijn Mikalsen, parkmanager van Rijke en Wienke Zwier gingen in op BusinessPARK magazine bedrijvenpark Hordijk in Rotterdam een aantal juridische aspecten van een IJsselmonde. Zij houdt zich concreet (collectieve) duurzame energievoorbezig met duurzaamheid op bedrijvenziening op bedrijventerreinen, zoals terreinen en wat dat betekent voor het warmte-koude benutting of windenerdagelijkse reilen en zeilen. Als voorgie. Zij lieten zien wat de belangrijkste beeld gaf zij de aanpak om met één juridische aandachtspunten zijn bij de 6


afvalinzamelaar te werken in plaats van de vele aanbieders die dagelijks het bedrijvenpark doorkruisen. Zij gaf aan dat de praktijk weerbarstig is, maar dat door geduld en doorzettingsvermogen resultaten te boeken zijn.

En nu concreet! CLOK-voorzitter Ton Sels daagde de deelnemers aan het einde van de laatste masterclass uit om in 2010 in ieder geval één maatregel op een bedrijvenpark te nemen in het kader van duurzaamheid. Volgens Sels moet het mogelijk zijn om in 2010 het verschil te maken. Dat kan door nu al voorbereidingen te treffen. Er is veel mogelijk op het gebied van duurzaamheid en het hoeft niet altijd moeilijk of ingewikkeld te zijn. BusinessPARK magazine

7

Op zoek naar bedrijfscontactfunctionarissen

In veel gemeenten verzorgen bedrijfscontactfunctionarissen, ook wel accountmanager bedrijven genoemd, de directe relatie vanuit de gemeente met lokale ondernemersorganisaties en individuele bedrijven. Zij zijn de ‘ambassadeurs van de gemeente in ondernemersland’, aldus een recente kwalificatie van een wethouder economische zaken. De bedrijfscontactfunctionarissen zorgen er onder meer voor dat ondernemers makkelijker de juiste ambtenaar of afdeling vinden als het bijvoorbeeld gaat om het aanvragen van vergunningen. Ook spelen zij een belangrijke rol bij het informeren van bedrijven die zich binnen een gemeenten willen gaan vestigen of als bedrijven willen gaan verhuizen. Afwisselende functie De bedrijfscontactfunctionaris staat als ambtenaar van de gemeente met één been in de dagelijkse werkelijkheid van ondernemers. Hij of zij kan vragen of problemen van ondernemers op een juiste wijze vertalen naar het ambtelijk apparaat van de gemeente met als doel zo snel mogelijk een antwoord of oplossing te vinden. Enerzijds houdt de bedrijfscontactfunctionaris zich met het gemeentelijk economische en ruimtelijk beleid bezig en anderzijds is deze het visitekaartje van de gemeente bij ondernemers.

Profiel bedrijfscontactfunctionaris wijzigt Daar waar de beroepsgroep van bedrijfscontactfunctionarissen in het verleden vooral werd bevolkt door seniorambtenaren met een lange staat van dienst binnen de gemeentelijke organisatie, is in de afgelopen jaren een kentering te constateren. De functie van bedrijfscontactfunctionaris wordt meer en meer ingevuld door jonge hbo- of academisch geschoolde personen die nog redelijk aan het begin van hun loopbaan staan. Opvallend daarbij is dat het aantal vrouwen in de afgelopen jaren fors lijkt te zijn gestegen. Vrouwen die als bedrijfscontactfunctionaris actief zijn binnen een gemeentelijke organisatie vervullen deze functie vooral op parttime basis. Een ander opvallend kenmerk is dat deze functionarissen in een groeiend aantal gevallen afkomstig zijn van een eerste baan in het bedrijfsleven, waarbij de consultancysector goed scoort.

Vacatures Bij een korte rondgang langs een aantal gemeenten komt ook naar voren dat het aantal openstaande vacatures voor een bedrijfscontactfunctionaris redelijk hoog ligt. In sommige gemeenten is de functie al meer dan een jaar vacant en lukt 8


het niet om de juiste persoon voor de functie te vinden. Het aantal vacatures lijkt nog mee te vallen, maar veel gemeenten doen op dit vlak aan lapwerk door de functie tijdelijk onder het takenpakket van reeds zittende ambtenaren te voegen. Dit is niet bevredigend, omdat daarmee de workload van de medewerker alleen maar groter wordt en de functie op deze wijze niet naar behoren kan worden uitgevoerd. Ook gebeurt het dat gemeenten de vacature weer intrekken en voorlopig de functie niet invullen.

Aanbod BusinessPark Magazine Gezien het belang van een goede invulling van de functie van bedrijfscontactfunctionaris voor de relatie met lokale ondernemersorganisaties en bedrijvenparken wil BusinessPark Magazine extra aandacht gaan besteden aan een goede vervulling van de vacatures voor bedrijfscontactfunctionarissen. In het magazine wordt ruimte gemaakt voor oproepen en advertenties van gemeenten voor een bedrijfscontactfunctionaris. Op deze wijze wordt een grote groep relevante personen bereikt voor deze vacatures.

Samenwerking met detacheringsbureau BusinessPark Magazine gaat nog een stap verder en wil met inzet van de deskundigheid van een landelijk werkend detacherings- en bemiddelingsbureau uit Gouda op zoek naar de juiste invulling van de vacatures. Dit bureau heeft grote ervaring op het gebied van bemiddeling van functies in het openbaar bestuur, onderwijs,welzijn.

Meer informatie

Levenreddende 6-minuten zone

Hartstilstand In Nederland worden wekelijks 300 mensen door een hartstilstand getroffen, dit kan iedereen overkomen. Leeftijd, fysieke toestand, tijd, plaats e.d. speelt hierbij geen rol. Overlevingskans Indien een slachtoffer binnen 6 – minuten wordt gereanimeerd en via een AED (Hartdefibrillator) schokken krijgt toegediend, stijgt de overlevingskans tot 70%.

Onderlinge hulpverlening Daar ambulances in de regel niet binnen 6 – minuten aanwezig kunnen zijn, is men in eerste instantie afhankelijk van buren en omstanders.

6 – minuten zone Dit zijn gebieden waarbinnen alle elementen zoals AED’s, hulpverleners (BHV-ers, EHBO-ers) en snelle onderlinge communicatie aanwezig zijn om een slachtoffer binnen 6 – minuten hulp te bieden en daarmee een maximale overlevingskans te geven.

Buren-Alert Het team van buren-Alert zet zich in om op bedrijventerreinen, winkelgebieden, woonwijken en sportterreinen 6-minuten zones op te zetten en regelt daarvoor: • Collectieve aanschaf en plaatsing van AED’s ( hartdefibrillatoren). • Onderlinge alarmering. • Collectieve trainingen en oefeningen.

Buren-Alert BusinessPARK magazine

Einsteinstraat 67 - 3316GG Dordrecht - 078 – 652 11 99 [email protected] - www.burenalert.nl

Neemt u dan contact op met Ton Lutter (tel: 010 - 4090540, mail: [email protected])


9

Levenreddende 6 – minuten zone ? ! Een praktijk voorbeeld van samenwerking op bedrijventerreinen.

Hartstilstand

6 minuten zones

Jaarlijks worden ruim 15.000 mensen door een hartstilstand getroffen. Dit kan iedereen overkomen. Leeftijd, leefstijl, fysieke toestand, conditie, plaats, tijd, enz. spelen daarbij geen rol.

In navolging van de Hartstichting zet het team van Burenalert zich in op bedrijven terreinen, winkelcentra, sportcomplexen enz., 6 – minutenzones te realiseren. Dit zijn gebieden waarbinnen alle elementen (hulpverlener en AED die binnen enkel minuten bij het slachtoffer zijn) aanwezig zijn om een slachtoffer van een hartstilstand een maximale overlevingskans te geven.

Hulpverlening Indien een slachtoffer binnen 6 minuten wordt gereanimeerd en via een AED (Hartdefibrillator) schokken krijgt toegediend stijgt de overlevingskans tot 70%. Daar ambulances in de regel niet binnen deze tijd aanwezig kunnen zijn is men in eerste instantie afhankelijk van de hulp van buren en omstanders.

Op bedrijven terreinen zijn in de regel voldoende AED’s en hulpverleners (BHV’ers, EHBO’ers, e.d.) beschikbaar. Probleem is echter dat men niet weet waar AED en hulpver-

leners aanwezig en dat het aan snelle onderlinge alarmering ontbreekt. Het team van Buren-alert lost dit op door op een terrein de aanwezige AED’s en hulpverleners in kaart te brengen en ervoor te zorgen dat men elkaar in geval van nood snel kan alarmeren.

Informatie

Voor deze onderlinge alarmering wordt gebruik gemaakt van normale telefoon ( vast en mobiel) en internet aansluitingen. Hierdoor is het voor ieder bedrijf mogelijk om direct, zonder dat enige investering nodig is, in een 6-minuten zone opgenomen te worden.

Contactpersoon: Kees Leenheer

Voor meer informatie over het opzetten van en 6 – minutenzone kunt u: • bellen met 078 – 652 11 99 • www.burenalert.nl bezoeken • Mailen naar [email protected]

Naast bij een hartstilstand kan het onderlinge alarmering systeem gelijktijdig voor meer zaken, waarbij snelle hulp van buren welkom is, ingezet worden. Bijv: • een ongeval, waarbij snelle hulp levensreddend kan werken, • een brand, gesprongen waterleiding, enz. waarbij directe hulp de schade kan beperken, • (dreigende) criminaliteit en/of vandalisme waarbij tijdige hulp veel kan voorkomen. Daarnaast biedt het parkmanagers de mogelijkheid parkgebonden spoedberichten te verzenden.

112 Buren-Alert is geen vervanging van 112. magazine BusinessPARK Het is bedoeld om in de eerste minuten na een calamiteit snel extra hulp van buren te krijgen. Zodra de professionele hulpdiensten zijn gearriveerd nemen deze de hulpverlening over. 10



11

BIZ: De stand van zaken

Er is veel beweging in het land te bespeuren. Lokale ondernemersorganisaties en gemeenten zijn druk doende met de BIZ. Veelal nog in de oriënterende fase, maar soms ook daadwerkelijk bezig met de laatste loodjes voordat de BIZ van start kan. Hoe leeft het bij ondernemers? Hoe leeft het bij gemeenten? Een korte tour door het land. BIZ of reclamebelasting? Uit de rondgang door het land blijkt dat voor bedrijvenparken vooral gekozen wordt voor een ondernemersfonds conform de wet BIZ op basis van de inning via de OZB. In Hoorn is voor de bedrijventerreinen gekozen voor reclamebelasting als opbrengstgrondslag, maar dat is voor zover bekend wel een uitzondering. De overige bedrijvenparken die een eigen ondernemersfonds voorbereiden, kiezen voor OZB. Als we inzoomen op winkelgebieden die aan de slag gaan met een ondernemersfonds, dan kiest het merendeel voor reclamebelasting als heffingsgrondslag. Alhoewel hierin wel een kentering lijkt te komen. Er zijn winkelgebieden (zoals het centrum van ‘s-Hertogenbosch) die aanvankelijk heel enthousiast de koers van reclamebelasting hebben gekozen, totdat duidelijk werd dat een groot deel van het budget op zou gaan aan het jaarlijks vaststellen van de omvang van de reclameuitingen bij de betrokken bedrijven. Bovendien wilde de gemeente gecompenseerd worden voor het verlies van eigen belastinginkomsten. Dat op de meeste bedrijvenparken met BIZ vooral wordt gewerkt met OZB-heffing staat vast. Een aantal gemeenten (zoals Schiedam) maakt ook geen aanspraak op de 4% perceptiekosten die gemeenten conform de wet mogen opeisen voor de inningskosten van de fondsgelden. Ik hoop dat meer gemeenten dit sympathieke gebaar van het gemeentebestuur van Schiedam zullen volgen.

Een coöperatieve gemeente Een BIZ-plan voor een ondernemersfonds is bij uitstek voor en door de ondernemers. Zo staat het ook in de wet en dat wordt ook voortdurend benadrukt door staatssecretaris Heemskerk. Het plan gaat om investeringen door ondernemers die uitstijgen boven het reguliere serviceniveau dat de gemeente nu al biedt aan het bedrijvenpark. Dit betekent dat het plan alleen geschreven kan worden als de gemeente op schrift kan aangeven wat het reguliere serviceniveau inhoudt. Helaas zijn niet alle gemeentelijke organisaties in staat om het 12


eigen serviceniveau (onderhoud, beheer, beveiliging, etc.) op een deugdelijke wijze aan te leveren, terwijl dit wel een verplichting is conform de wet. Signalen uit het land wijzen erop dat de bedrijfscontactfunctionaris inmiddels wel weet hoe de wet in elkaar steekt, maar dat de ambtenaren op de afdeling financiën, gemeentewerken en stadsbeheer volstrekt onkundig zijn van de wet BIZ. Er is heel veel overredingskracht nodig om de benodigde informatie dan te krijgen. Dit levert vertraging en vooral ook frustratie op bij de ondernemers die hard bezig zijn het plan voor elkaar te krijgen. Gemeentebestuurders die constructief mee willen werken aan de totstandkoming van een ondernemersfonds doen er goed aan alle betrokken ambtenaren te voorzien van de hoofdlijnen van de wet BIZ. De bedrijfscontactfunctionaris zou de collega’s een korte briefing kunnen geven waardoor er veel vertraging wordt voorkomen.

BIZ-plannen in de raad Over het algemeen zijn ondernemersorganisaties enthousiast over het investeren in de kwaliteit van het bedrijvenpark door middel van een ondernemersfonds. Uiteindelijk moeten de ambities wel in een BIZ-plan voor het ondernemersfonds worden opgeschreven met budget, planning en afstemming met de gemeente. In den lande zijn diverse adviesbureaus inmiddels druk bezig om de ondernemers te ondersteunen bij het opstellen van het BIZ-plan. Het is namelijk van belang dat er een goed doortimmerd meerjarenplan ligt dat de basis wordt voor de uitvoering van de plannen. Het plan moet namelijk als onderdeel van de uitvoeringsovereenkomst met de gemeente in een gemeentelijke verordening door de raad worden vastgesteld. Een aantal gemeenteraden heeft zich al gebogen over BIZ-plannen en daaruit blijkt dat, ondanks het feit dat BIZ echt iets is van en voor de ondernemers op een bedrijvenpark, er toch een aantal gemeenteraadsleden is dat zich in aanloop naar de verkiezingen wil profileren en de plannen op onderdelen gewijzigd wil hebben. Het is natuurlijk zo dat gemeenteraadsleden het recht hebben om iets te zeggen over

de verordening voor een ondernemersfonds. Het moet echter over een marginale toetsing gaan op basis van de wet BIZ en daar dreigt het soms fout te gaan, want sommige raadsleden denken het BIZ-plan eigenhandig te kunnen aanpassen. Dit is onacceptabel. Het BIZ-plan is een bijlage bij de gemeentelijke verordening en de inhoud van het plan staat in de raad niet ter discussie. Als raadsleden het in meerderheid volstrekt niet eens zijn met het voorliggende BIZ-plan, dan rest er eigenlijk maar één conclusie en dat is de verantwoordelijk wethouder die bij de gehele procedure betrokken is geweest naar huis te sturen.

Draagvlakmeting voor de BIZ Het meest spannende onderdeel van het BIZ-traject is natuurlijk de uiteindelijke draagvlakmeting waaruit moet blijken dat er voldoende ondernemers achter de uitvoering van het BIZ-plan staan. De draagvlakmeting is een verantwoordelijkheid van de gemeente die de betalingsplichtigen voor de OZB in het BIZgebied moet aanschrijven met de vraag of zij akkoord gaan met het voorliggende plan. Nog even de vereiste stemverhouding: 1. van alle betalingsplichtigen voor OZB moet minimaal 50% reageren op de draagvlakmeting van de gemeente; 2. van die 50% moet minimaal tweederde voorstander van het plan zijn; en 3. die tweederde moet minimaal 50% van de totale WOZ-waarde in het BIZ-gebied vertegenwoordigen. Deze laatste eis kan vervallen als de heffing van het BIZfonds voor elke betalingsplichtige een gelijk bedrag is. Het bestuur van het ondernemersfonds kan dat namelijk bepalen. De ondernemersorganisatie heeft formeel geen rol in de draagvlakmeting, maar mag wel een uitgebreide lobby opzetten richting de betalingsplichtigen. Op lokaal niveau zijn al diverse voorbeelden van lobby zichtbaar. Zo zie ik kerstkaarten aan ondernemers langs komen met een oproep vooral voor het BIZ-fonds te stemmen. Ook worden er door bestuursleden van ondernemersorganisaties zogenaamde koffierondjes georganiseerd, waarbij elke ondernemer individueel wordt bezocht om het BIZ-plan toe te lichten. Een zeer effectieve methode is om met de gemeente af te spreken dat de bedrijfscontactfunctionaris samen met de voorzitter van de ondernemersorganisatie persoonlijk de brief met de draagvlakmeting komt overhandigen.

Geen draagvlak: Wat dan? Stel, er is onvoldoende draagvlak voor het ondernemersfonds. Wat wordt dan de situatie? In ieder geval is dan duidelijk dat een deel van de ondernemers niet bereid is zelf te invesBusinessPARK magazine teren in de kwaliteit van het bedrijvenpark. Het is zaak dat de gemeente de ondernemersorganisatie niet afrekent op het mislukken van de draagvlakmeting, maar met elkaar naar kwaliteitsverbetering op het bedrijvenpark blijft streven. Het mislukken van het traject kan voor de ondernemersor-

ganisatie ook nog tot een behoorlijke financiële strop leiden, omdat de voorbereiding van het BIZ-traject ongetwijfeld de nodige kosten met zich mee hebben gebracht. Die komen nu ten laste van de ondernemersorganisatie die het initiatief heeft genomen. Het is voor de ondernemersorganisatie wel mogelijk om een ondernemersfonds op te zetten als niet alle ondernemers bereid zijn mee te betalen. Een plan in een afgeslankte vorm kan voorgelegd worden aan de instemmers en de heffing kan door het ondernemersfonds zelf worden geïnd op dezelfde wijze als waarop dat geschiedt voor de vele stichtingen die er zijn voor collectieve beveiliging op bedrijvenparken.

Aan de slag met BIZ! We gaan er natuurlijk vanuit dat de draagvlakmeting succesvol is en het ondernemersfonds het meerjarenplan kan gaan uitvoeren. Ook dan is het zaak om de voortgang goed te monitoren en iemand (parkmanager of professioneel secretaris) verantwoording te geven voor de uitvoering van de activiteiten. Het bestuur stuurt op afstand en komt elk kwartaal bij elkaar Van belang is om de betrokken ondernemers goed op de hoogte te houden van de voortgang. Essentieel zal zijn om in het eerste jaar een aantal concrete resultaten te kunnen laten zien, zodat ondernemers echt ervaren dat hun investering goed is besteed.

Meer info over BIZ? Voor meer informatie over het begeleiden en opzetten van BIZ-trajecten, kunt u bellen met Sels Advies & Secretariaat. Contacpersonen zijn Ton Sels en Ton Lutter. Telefoon: 010 – 40 90 540 of [email protected] Ton Sels BusinessPARK magazine

13

LOKAAL VERHAAL

Aanleg Tweede Maasvlakte mag doorgaan Bron: Provincie Zuid-Holland, (Nieuwsbrief Public Affairs,

John Jorritsma: Stop verloedering door bedrijventerreinen Bron: IPO, Nieuwsoverzicht, week 48.

Klare taal van de Friese commissaris van de Koningin John Jorritsma: “Geen woorden maar daden: stop de verloedering door bedrijventerreinen.” Hij zei dit woensdag als voorzitter van de Bestuurlijke werkgroep uitvoeringsstrategie bedrijventerreinen bij de aanbieding van de Handreiking ‘Kansen voor regionale kwaliteit’ aan de ministers Van der Hoeven en Cramer, Jos Hessels namens het IPO en Jeroen Nobel namens de VNG. De aanbieding vond plaats in het Bestuurlijk Overleg bedrijventerreinen. In de dankwoorden gaven de ministers aan dat ondersteuning van de uitvoering door het gezamenlijk tot stand te brengen van een kennisnetwerk essentieel is. Verder kondigden zij aan om voor alle betrokken achterbannen in januari een werkconferentie te beleggen als aftrap voor de uitvoering van convenant en Handreiking. Minister Cramer vond dat de delen van de Handreiking over grondbeleid en verevening haar inspireerden voor de aanpak van vraagstukken over gebiedsontwikkeling.

Zij wil het thema duurzaamheid rond bedrijventerreinen betrekken in de Handreiking duurzaamheid die VROM gaat opstellen. Zij bood IPO en VNG de expertise van haar ministerie aan voor de uitwerking van een minimumpakket voor beheer en onderhoud van bedrijventerreinen. Verder is in het overleg de ondertekening van het Convenant bedrijventerreinen 20102020 besproken. Op uitdrukkelijke wens van het IPO bevestigde de minister dat aan het convenant noch naar individuele provincies, noch voor afzonderlijke bedrijventerreinen rechten op de provinciale cofinanciering kunnen worden ontleend. De VNG sloot zich hierbij aan. Om in de praktijk vastlopende samenwerkingsprocessen tussen provincie en gemeenten of gemeenten onderling vlot te trekken zijn afspraken gemaakt over de vraaggerichte inzet van ambassadeurs. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de wens van de VNG om de in het convenant voor gemeenten vastgelegde verplichting tot regionale samenwerking ook zoveel mogelijk binnen de gestelde termijn van twee jaar te bewerkstelligen. De ambtelijke coördinatie komt bij de VNG. De ambassadeurs zullen in de werkconferentie in januari worden gepresenteerd.

Holland Rijnland maakt zich sterk voor moderne bedrijventerreinen. Bron: www.hollandrijnland.net (persbericht 29 oktober 2009)

Het Leiden Bio Science Park heeft op 8 oktober op het NaDoor de economisch strategische ligging van de regio Holland Rijnland (het samenwerkingsverband Holland Rijnland werkt namens en voor de twaalf gemeenten in de gelijknamige regio) bestaat er grote behoefte aan bedrijventerreinen in deze regio. Bij de realisering van nieuw bedrijventerrein wordt voortaan regionaal afgestemd en samengewerkt. Dit geldt ook voor de bedrijventerreinen die zullen worden geherstructureerd. Dat heeft het Algemeen Bestuur (AB) van Holland Rijnland besloten door de Regionale bedrijventerreinenstrategie vast te stellen. Portefeuillehouder Economische Zaken van Holland Rijnland, Sander Schelberg: “Met de regionale bedrijventerreinenstrategie kan en moet de regio nu hard aan de slag voor een vitaal bedrijfsleven in de regio. Voor het ondersteunen van de groei van het regionale bedrijfsleven en voor de vervanging van te transformeren bedrijventerreinen is tot 2020 ca. 170 hectare nieuw bedrijventerrein nodig. Maar het is niet eenvoudig om hiervoor nieuwe ruimte of ruimte op bestaande bedrijventerreinen te vinden. Mede daarom gaan de twaalf 14


Holland Rijnland-gemeenten hun plannen voor de bedrijventerreinen voortaan regionaal afstemmen en beter samenwerken bij de uitvoering van plannen op dit gebied.” Rijk, provincies en gemeenten hebben eerder al afgesproken om eerst de bestaande bedrijfslocaties te benutten of deze door herstructurering te verkrijgen. Ook wordt gekeken of het juiste bedrijf op de juiste plek is gevestigd. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken of een bedrijf misschien beter op een andere plek zou passen. Pas hierna wordt gekeken naar nieuw aan te leggen bedrijventerreinen. Herstructurering van bestaande bedrijventerreinen levert in Holland Rijnland echter onvoldoende nieuwe ruimte op, zodat nieuwe terreinen nodig blijven. In de Regionale bedrijventerreinenstrategie is afgesproken om tot 2020 ca. 140 hectare aan nieuw bedrijventerrein te realiseren. Dit wordt regionaal afgestemd op de herstructureringsopgave (ruim 20 bedrijventerreinen) en op de vraag naar ruimte, zodat niet te veel hectares tegelijk op de markt worden gebracht. Dit betekent dat gemeenten niet zomaar een nieuw bedrijventerrein zullen aanleggen.

6 november 2009).

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft 4 november 2009 in een uitspraak bepaald dat de aanleg van de Tweede Maasvlakte verder kan gaan. De Raad van State heeft het goedkeuringsbesluit van de provincie Zuid-Holland over het bestemmingsplan ‘Maasvlakte 2’ van de gemeente Rotterdam in stand gelaten. Op basis van dit bestemmingsplan kan de Maasvlakte met ongeveer 2.000 hectare worden uitgebreid. Ongeveer de helft daarvan is bestemd voor havenbekkens, vaar-, spoor- en autowegen en zeewering. De andere helft zal worden gebruikt als bedrijventerrein. De bezwaren die de Vereniging tegen Milieubederf in en om het Nieuwe Waterweggebied en de Vereniging Verontruste Burgers van Voorne hadden tegen het bestemmingsplan, zijn ongegrond verklaard. De verenigingen

vreesden voor aantasting van het natuurgebied Voornes Duin. Ook zou de luchtkwaliteit en de verkeersdruk als gevolg van de Tweede Maasvlakte niet goed zijn onderzocht. Naar het oordeel van de Raad van State leidt de aanleg van de Tweede Maasvlakte weliswaar tot verlies van beschermd duingebied, maar wordt dat verlies voldoende gecompenseerd. Uit de uitspraak blijkt verder dat de verslechtering van de luchtkwaliteit op bepaalde plekken in het gebied kleiner is dan de verbetering van de luchtkwaliteit in het gehele gebied, zodat er per saldo een verbetering van de luchtkwaliteit optreedt. De Raad van State heeft zich in januari 2005 al eerder uitgelaten over de aanleg van de Tweede Maasvlakte. Destijds werden een aantal concrete kabinetsbesluiten daarover vernietigd. Naar aanleiding van die uitspraak heeft het Kabinet de gebreken in die besluiten hersteld. Met het bestemmingsplan ‘Maasvlakte 2’ voeren de gemeente Rotterdam en de provincie Zuid-Holland nu enkele van deze besluiten uit.Tegen de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State is geen beroep mogelijk

Leiden Bio Science Park beste bedrijventerrein Bron: Provincie Zuid-Holland (Nieuwsflits, 4 november 2009).

Het Leiden Bio Science Park heeft op 8 oktober op het Nationaal Bedrijventerrein Congres in Venlo de Menzis Award Beste Bedrijventerrein 2009 gewonnen. De jury waardeert daarmee dat 25 jaar geleden bij de oprichting van het park is gekozen voor specialisatie in de biomedische life science en deze keuze nog steeds succesvol is. Directeur van de stichting Leiden Bio Science Park Nettie Buitelaar ziet de prijs als een enorme stimulans om op de ingeslagen weg door te gaan. Er deden totaal 121 bedrijventerreinen mee aan de verkiezing van het beste bedrijventerrein van Nederland. In de categorie Bestaand Bedrijventerrein nam het Leiden Bio Science Park het op tegen Industrieterrein Moerdijk en het Bedrijvenpark Borchwerf in Roosendaal. Sinds 1984 is het park uitgegroeid tot het grootste in biome-

dische life science gespecialiseerde park in Nederland. Op het Leiden Bio Science Park zitten zo’n 60 bedrijven, van beursgenoteerde multinationals tot jonge starters die zich bezighouden met de ontwikkeling van innovatieve medicijnen, therapieën en medische apparatuur. De provincie Zuid-Holland heeft de afgelopen 25 jaar de ontwikkelingen op het park flink gesteund met bijdragen aan faciliteiten en bedrijfsruimte voor starters, aan de stichting Leiden Life Meets Science en aan een betere afstemming van onderwijs en arbeidsmarkt. De provincie heeft er mede voor gezorgd dat het park een goede bereikbaarheid heeft en verder kan uitgroeien tot één van de belangrijkste bioscienceparken in Europa. Samen met de stichting Leiden Life Meets Science wordt dat de komende jaren met veel ambitie verder opgepakt.

Tuinders bij Barendrecht en Ridderkerk maken versneld plaats voor het bedrijventerrein Bron: www.agd.nl (Agrarisch dagblad, 12 nov. 2009).

Nieuw Reijerwaard.Gemeenten, ministeries en de provincie Zuid-Holland hebben vandaag de afspraken daarover ondertekend. Het nieuwe Ridderkerkse bedrijventerrein moet de al aanwezige agrarische en logistieke bedrijvigheid in de BusinessPARK magazine omgeving versterken. Nieuw Reijerwaard is met het westelijk havengebied aan de Dordtse Kil het alternatief voor een bedrijventerrein in de Hoeksche Waard. Na jaren dubben besloot het kabinet in elk geval tot 2020 geen uitbreiding toe te staan in de Hoeksche

Waard, een gebied dat ook nationaal landschap is. Er was een bedrijventerrein van 120 hectare voorzien voor de uitdijende Rotterdamse haven. De provincie Zuid-Holland en Ridderkerk hebben bedongen dat Bolnes-Zuid nu geen bedrijventerrein wordt, maar deel wordt van de groene bufferzone rond Ridderkerk. Het ministerie van Economische Zaken draagt maximaal 11 miljoen euro bij voor de realisatie van Nieuw Reijerwaard, de provincie 9 miljoen euro. BusinessPARK magazine

15

- aangenaam verblijfsgroen voor pauzes (met lunchtafels en bankjes); - kinderopvang op het bedrijvenpark. Het spreekt voor zich dat het in principe prettiger werken is op een bedrijvenpark dat er aangenaam en netjes uitziet, dan wanneer men dagelijks wordt geconfronteerd met verval, afbraak en achterstallig onderhoud. Als de aanblik prettig is en daarnaast ook nog eens goede faciliteiten aanwezig zijn, zullen medewerkers graag blijven werken op dat bedrijvenpark. Behoud van goed personeel is voor ondernemers immers van groot belang.

Duurzaam aan de basis

Duurzaam, duurzaam, duurzaam. Modegrill of bittere noodzaak? In dit nieuwe katern in BusinessPark Magazine willen we aandacht besteden aan duurzaamheid op bedrijvenparken. En wel in de breedste zin van het woord. Duurzaamheid is geen milieukreet of ecologisch abacadabra. Duurzaamheid is bij uitstek een economisch begrip waarbij de kwaliteit op langere termijn op hoog niveau wordt gehouden. Duurzame bedrijvenparken Een duurzaam bedrijvenpark is een afgebakend gebied waarbij aan alle facetten van kwaliteit op langere termijn aandacht wordt besteed. Een bedrijvenpark dat op langere termijn een kwalitatief hoog onderhouds- en beheersniveau kan vasthouden betekent voor: - ondernemers: het op peil houden van de waarde van onroerend goed; - werknemers: een aangename werkomgeving; - gemeente/provincie: minder kosten voor revitalisering van vervallen bedrijvenparken; - huurders: een representatieve omgeving voor bedrijven.

Vergaande duurzaamheid vraagt om een combinatie van factoren en begint al bij de planning van een nieuw bedrijvenpark. Vanaf de tekentafel moeten duurzaamheidsfactoren consequent worden doordacht. Naast de voor de hand liggende noodzaak van een goede en tijdige aansluiting op het net van openbaar vervoer moet verder gedacht worden aan de situering van de gebouwen in relatie met de stand van de zon, het combineren van bebouwing en groen, het zo goed mogelijk benutten van het openbaar gebied, opties voor energie-opwekking of – uitwisseling. Ook aan de waterberging moet worden gedacht. En, niet te vergeten de eisen die aan de bouw van bedrijfspanden worden gesteld. Ook daar is op het gebied van duurzaamheid veel meer mogelijk dan het uitsluitend stapelen van dozen langs de snelweg. Kortom, vanaf de tekentafel is er veel te doen, maar liggen ook nog alle opties open.

Bestaande bedrijvenparken op achterstand? Zijn de kansen van verduurzaming voor bestaande bedrijvenparken verkeken? Nee, zeker niet. Ook op bestaande bedrijvenparken is veel mogelijk. Alhoewel de hoofdstructuur en de bebouwing van het bedrijvenpark dan een gegeven is, kan ook met kleine ingrepen succesvol gewerkt worden aan duurzaamheid. Dit gaat stap-voor-stap, maar levert zeker ook resultaten op. Onderstaand wordt een aantal mogelijkheden voor bestaande bedrijvenparken aangereikt.

Hoe maak je een bedrijvenpark duurzaam? Inmiddels zijn er vele studies verschenen over verduurzaming en de aanpak op bedrijvenparken. Qua technologie lijkt de sky the limit te zijn en is er heel veel mogelijk. Het zou natuurlijk fantastisch zijn als voor een nieuw te ontwikkelen bedrijvenpark voor de meest extreme vorm van duurzaamheid wordt gekozen met alle state-of-the-art toepassingen die nu al mogelijk zijn. Minder ambitieus mag natuurlijk ook, want ook op kleinschalig niveau zijn er maatregelen mogelijk die niet veel moeite of geld kosten. Elders in dit magazine worden al enkele van die kleinschalige voorbeelden genoemd. 16


Vergroening Bekijk de mogelijkheden om meer groen te realiseren op het bedrijvenpark. Verouderde bedrijvenparken stralen vaak een sfeer uit van een steenwoestijn waar je liever zo snel mogelijk vertrekt. Met simpele ingrepen kun je meer groen inbrengen, zodat het beeld en de beleving al prettiger wordt. Dit kan door het inzaaien van braakliggende kavels, het plaatsen van bomen en struiken, maar ook al door een consequent en kwalitatief goed groenonderhoud, waarbij het onderhoud van de private kavels en openbaar gebied bij voorkeur in één hand

wordt gebracht. Dit maakt een uniforme aanpak mogelijk waarbij het beeld niet ontsierd wordt door die ene ondernemer die het onkruid kniehoog laat staan. Er zijn al bedrijvenparken waar het totale groenonderhoud uniform wordt aangepakt. In die gevallen hevelt de gemeente het eigen budget voor groenonderhoud jaarlijks over naar de ondernemers- of parkmanagementorganisatie onder de voorwaarde dat dit budget uitsluitend besteed mag worden aan groenonderhoud.

voor de lease en krijgt ook nog energie teruggeleverd.

Energie

Duurzaam voor werknemers

We zullen in de komende jaren trouwens veel meer inzet moeten plegen om het energievraagstuk op wereldschaal goed te regelen, dus waarom niet klein beginnen op je eigen bedrijvenpark? Natuurlijk is energiebesparing nog altijd de beste aanpak. Als ondernemers zich meer bewust zijn van de besparingsmogelijkheden binnen het eigen bedrijf zet dat ook financieel zoden aan de dijk.

Wind, zon, opslag, restwarmte, rijden Ga voor het eigen bedrijvenpark eens na op elektriciteit, besparing, omzetten van hoe duurzaam het bedrijvenpark is voor afval in energie. In de afgelopen jaren werknemers. De volgende factoren zouis het aantal mogelijke toepassingen op den daarbij op een rijtje kunnen worden bedrijvenparken enorm gestegen. Het gezet, te weten: gaat er nu om deze mogelijkheden daad- - aansluiting op openbaar vervoer; werkelijk in te voeren. Dit gebeurt nog - fietsinfrastructuur en stallingmogeop een te bescheiden schaal. Enerzijds lijkheden; heeft dat te maken met de vraag wie - een goede verlichting in het kader van het initiatief neemt. De bestuursleden veiligheid (er zijn ook voor straatvervan de ondernemersvereniging hebben lichting systemen die in het donker geen tijd om zelf hierin te duiken. Een aangaan als er iemand voorbij loopt); parkmanager of een secretariaat dat het initiatief kan nemen, is niet op elk bedrijvenpark aanwezig. Anderzijds heeft het ook te maken met onbekendheid BusinessPARK magazine met de mogelijkheden. ENECO Energie vraagt ondernemers tegenwoordig of zij daken van bedrijfspanden mogen leasen om zonnecollectoren te plaatsen. De ondernemer ontvangt een vergoeding

Duurzaam Basis Initiatief Stichting Duurzaam Basis Initiatief (DBI) wil op gemeentelijk vlak trekker zijn van duurzaamheidsinitiatieven. Voor schoolgebouwen, kinderopvang, sportaccommodaties, winkelcentra en bedrijvenparken is al veel mogelijk op het gebied van duurzaam bouwen en verbouwen. Stichting DBI is voortgekomen uit de samenwerking tussen een aantal (voormalig) gemeenteraadsleden en ondernemers die hun betrokkenheid met de omgeving op het kleinschalig niveau van een gemeente concreet willen maken. DBI wil duurzaam aan de basis werken, wil organisaties die op gemeentelijk niveau functioneren, helpen om de juiste stappen te zetten naar het implementeren van duurzaamheidsmaatregelen. Door bijvoorbeeld het begeleiden van subsidie-aanvragen, het samenbrengen van partijen en het coördineren van activiteiten. Onder het motto Duurzaam aan de basis worden ook workshops en cursussen georganiseerd. Wilt u meer informatie, mailt u uw gegevens dan naar duurzaam@ duurzaamaandebasis.nl


17

Berichten uit de ruimte Bedrijven kunnen flink besparen op de energierekening Bron: www.senternovem.nl (nieuws, 27 nov. 2009)

Op bedrijventerreinen gaat enorm veel energie verloren, blijkt uit een quickscan van het Platform energietransitie Gebouwde Omgeving (PeGO). Het goede nieuws is dus dat er veel valt te besparen: ca. 60 petajoule, ofwel het totale jaarlijkse energiegebruik van minstens 600.000 Nederlandse huishoudens, wat gelijk staat aan ruim 1,2 miljard euro. Veel van de maatregelen die nodig zijn om deze besparing te realiseren, kunnen binnen twee tot vijf jaar worden terugverdiend. Om het enorme besparingspotentieel te benutten is het nodig een aanpak te ontwikkelen die makkelijk toe te passen is. Provincies, gemeenten, bedrijvenparkmanagers en ondernemerskringen moeten er snel en eenvoudig mee aan de slag kunnen, schrijven de onderzoekers. “De sleutel tot succes is dat bedrijven moeten leren van elkaars ervaringen en dat de maatregelen vervolgens eenvoudig toegepast kunnen worden”, zegt Jan Terlouw, voorzitter van het platform dat het energiegebruik van kantoren, bedrijfsgebouwen en woningen wil terugdringen.

Koplopers Om de gewenste aanpak te ontwikkelen zullen tien pilotprojecten - ondersteund en gestimuleerd door de PeGO-werkgroep Bedrijventerreinen - de bouwstenen leveren voor het praktische plan van aanpak. Deze tien bedrijventerreinen hebben reeds een grote betrokkenheid getoond bij energiebesparing en het gebruik van duurzame energie en zullen gezamenlijk, ondersteund door PEGO hun plannen verder uitvoeren. Ze vervullen hiermee een voorbeeldrol voor andere terreinen. In de komende tijd wordt de aanpak ontwikkeld zodat ook andere bedrijventerreinen de winst kunnen verzilveren.

Drie benaderingen energiebesparing De quickscan van de PeGO-werkgroep Bedrijventerreinen laat zien dat er drie manieren zijn om het energiegebruik op bedrijventerreinen terug te dringen: 1. allereerst kunnen bedrijfsgebouwen energie besparen door betere isolatie en optimalisatie van installaties. Dat klinkt logisch, maar in de praktijk wordt daar nog weinig aan gedaan. Hier valt in Nederland nog veel te winnen 2. daarnaast kunnen mogelijkheden voor het opwekken van duurzame energie worden benut, zowel voor individuele gebouwen als voor hele bedrijventerreinen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan zonnestroom en warmte/koude opslag 18


3. de meest vergaande vorm is het ‘aan elkaar knopen’ van de energiestromen op een bedrijventerrein. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de benutting van elkaars restwarmte (voor verwarming) of restkoude (voor koeling). Dit vraagt van bedrijven om echt intensief samen te werken. Het PeGOinitiatief sluit goed aan bij de nieuwe aanpak van bedrijventerreinen waarover de ministers Cramer (VROM) en Van der Hoeven (EZ) met het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) overeenstemming hebben bereikt. De nieuwe aanpak verplicht gemeenten onder meer samen te werken bij de uitgifte van nieuwe bedrijventerreinen. Het beleid is er op gericht een gezond economisch vestigingsklimaat te stimuleren waarbij open landschappen worden gespaard en verrommeling wordt tegengegaan. Het PeGO-initiatief, dat beoogt ook de energetische kwaliteit van gebouwen en hun omgeving te verbeteren, is een schone en zuinige aanvulling.

Het kabinet heeft met provincies en gemeenten een convenant gesloten over een nieuwe aanpak van bedrijventerreinen. Bron: www.vrom.nl (nieuwsbericht 27 nov. 2009)

De Europese Commissie vindt dat Nederland met het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) laat zien dat het de overschrijdingen van de luchtkwaliteit op korte termijn aanpakt en hiervoor een sluitend pakket aan maatregelen heeft. Dat was voor de Europese Commissie reden om te besluiten dat Nederland meer tijd krijgt om aan de Europese luchtkwaliteitsnormen te voldoen. Doel is het stimuleren van een gezond economisch vestigingsklimaat waarbij open landschappen worden gespaard, verrommeling wordt tegengegaan en duurzaamheid wordt gestimuleerd. De ministerraad heeft ingestemd met het convenant. Gemeenten worden verplicht samen te werken bij de uitgifte van nieuwe bedrijventerreinen. De provincies zullen hierop toezien. Uitgangspunt is dat eerst op bestaande terreinen naar ruimte voor bedrijvigheid wordt gezocht, alvorens tot de aanleg van nieuwe over wordt gegaan. De afspraken tussen Rijk, IPO en VNG zijn vastgelegd in een convenant (dit convenant kunt uw downloaden via: www.vrom.nl). Daarbij worden behoedzame aannames gehanteerd voor de economische ontwikkeling. Tot 2020 komt er maximaal 11.015 hectare aan ruimte voor bedrijvigheid bij, deels door herstructurering en een betere benutting van de bestaande voorraad. De provincies stellen zich garant voor de versnelde sanering van 6.500 hectare aan verouderde bedrijventerreinen. Hiertoe zullen zij voor 1 april 2010 provinciale herstructureringsprogramma’s opstellen, inclusief een overzicht van de verwachte kosten en baten. De nieuwe aanpak wordt tweejaarlijks geëvalueerd. Om veroudering van bestaande terreinen tegen te gaan, wordt parkmanagement beter toegepast en wordt meer werk gemaakt van duurzaamheid (bodemsanering, warmte-koude opslag, decentrale energieopwekking, energiebesparing). Rijk, IPO en VNG willen projectontwikkelaars en beleggers verleiden tot een actievere rol bij de financiering, aanleg en het beheer van bedrijventerreinen. Doel is een professioneler beheer van de bedrijventerreinen en het voorkomen van een nieuwe herstructureringsopgave. Daartoe is ook een omslag van een koop- naar een huurmarkt vereist. In overleg met het Platform Energietransitie in de Gebouwde Omgeving (PEGO) zal in een aantal concrete pilots worden verkend op welke BusinessPARK wijze duurzaamheid/energiezuinigheid hetmagazine beste geregeld kan worden op bedrijventerreinen en hoe bestaande stimuleringsinstrumenten daarvoor kunnen worden benut. Dit moet leiden tot een concreet plan van aanpak. Ook komt er een pilot om de uitvoering van complexe bodemsaneringsprojecten op een bedrijventerrein te verbinden met herstructurering van

een bedrijventerrein en het opwekken van duurzame energie. Vanuit het Rijk is de komende vier jaar zo’n 400 miljoen euro beschikbaar voor de aanpak van bedrijventerreinen. Hiervan wordt ruim 107 miljoen euro, de zogeheten Topper-middelen, rechtstreeks naar de provincies overgemaakt om ze in staat te stellen hun regisserende rol op te pakken. 52 miljoen euro uit het FES is bestemd voor de herstructurering van een beperkt aantal bedrijventerreinen van nationaal belang.

VNG-leden steunen convenant bedrijventerreinen Bron: www.vrom.nl (nieuwsbericht 27 nov. 2009)

Ruim zeventig procent van de deelnemers aan de VNG-ledenraadpleging over het convenant bedrijventerreinen stemde vóór. Twaalf procent stemde onder voorbehoud in en zestien procent is tegen. De vele inhoudelijke reacties zijn verwerkt in een brief aan de ministers Cramer, Van der Hoeven en Ter Horst. De hoofdlijnen van de inhoudelijke reacties: Gemeenten wezen er onder meer op dat regionale samenwerking geen doel op zich kan zijn, maar dat het convenant wel die indruk wekt. Veel gemeenten constateren een grote discrepantie tussen doel en middelen. Voor het herstructureren van 6.500 hectare (tussen 2009 en 2013) trekt het rijk € 150 miljoen uit. Ook de provincies hebben (met enkele kanttekeningen over de korting op het provinciefonds) ingestemd met het convenant. Eind november neemt het kabinet een definitieve beslissing over het convenant bedrijventerreinen. Eind november presenteert de bestuurlijke werkgroep bedrijventerreinen onder leiding van CdK Jorritsma een handreiking met adviezen voor gemeenten en provincies om binnen de kaders van het convenant invulling te geven aan het nieuwe bedrijventerreinenbeleid. BusinessPARK magazine

19

COLuMn Hoe kan verval van bedrijventerreinen worden tegengegaan? Dit artikel heeft de bedoeling om bewustzijn te kweken voor de problemen die kunnen ontstaan doordat niet belangrijk lijkende details over het hoofd worden gezien. Aan de hand van een concrete casus wordt duidelijk dat het belangrijk is om alle aspecten in het proces bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen te bewaken.

Casus Een gemeente wil een terrein aan de rand van de gemeentelijke grenzen benutten voor de ontwikkeling van een bedrijventerrein. Het terrein is gunstig gelegen aan de rijksweg en de gemeente hoopt op deze manier een economische impuls te geven aan een gebied waar geen echte bestemming voor was. Het bedrijventerrein moet bestaan uit moderne, goed ogende, gebouwen waarin aparte units/appartementen kunnen worden gekocht. De gemeente pakt de zaak serieus aan en laat door professionals de noodzakelijke juridische documenten opstellen. Daarna verkoopt de gemeente het terrein aan een projectontwikkelaar. De gemeente stelt vooraf voorwaarden aan de gebruikers/kopers van de units op het bedrijventerrein. Vervolgens verleent de gemeente een bouwvergunning aan de projectontwikkelaar en kan het project van start gaan. De projectontwikkelaar gaat over tot realisatie en verkoop. Het eindresultaat is een mooi bedrijvenpark met een enthousiaste parkmanager.

Hoe was de zaak opgezet? Bij de verkoop door de gemeente aan de projectontwikkelaar was voorzien in de oprichting van een VVE en een “basispakket parkmanagement”. In de koop/aannemingsovereenkomst tussen de projectontwikkelaar en de kopers/eindgebruikers was een verwijzing opgenomen naar de Algemene verkoopvoorwaarden die de gemeente in eerste instantie had laten opmaken. In de koopakte tussen de projectontwikkelaar en de koper/eindgebruiker was uiteindelijk het volgende opgenomen over de Algemene verkoopvoorwaarden en een Vereniging van Eigenaars (hierna: VVE): “Met betrekking tot de algemene verkoopvoorwaarden wordt verwezen naar de bijlage. Koper is bekend met de verplichte deelname aan de VVE ten behoeve van het parkmanagement.” 20


In de desbetreffende Algemene verkoopvoorwaarden tussen de projectontwikkelaar en de koper/eindgebruiker was het volgende opgenomen. “Koper verplicht zich tot afname van het basispakket Parkmanagement. Hiertoe dient koper jaarlijks een vergoeding te betalen”

Parkmanagement

De jaarlijkse vergoeding moest aan een daarvoor in het leven geroepen Stichting worden betaald.

Wat ging er fout? Normaal gesproken wordt een VVE opgericht op het moment dat het gebouw door een notariële akte van splitsing is gesplitst in appartementsrechten. In deze akte staat wat de gemeenschappelijke en wat de privé-gedeelten zijn van de gebouwen en wat het aandeel is van de eigenaar in het appartementsrecht. De statuten van de VVE zijn te vinden in het splitsingsreglement. Dit is de basis van de VVE. Deze moeten worden gezien als de spelregels voor het functioneren van een VVE. Als er geen splitsing plaats vindt is er ook geen splitsingsreglement.

ParkTrust bv Jade 208 3316 LJ Dordrecht

http://www.parktrust.nl

Waar ging het nu fout? De notaris had op basis van de koopakte een akte van levering van het appartementsrecht moeten opstellen, maar had dit nagelaten omdat hij hiervoor “geen opdracht” had gekregen. Het lijkt erop dat van een storing in de communicatie sprake is geweest.

Wat waren de gevolgen? De afzonderlijke “unit” die de uiteindelijke koper kocht, was de gezamenlijke eigendom van alle kopers. Er had namelijk geen splitsing plaatsgevonden. Normaal gesproken zou de koper recht hebben op de eigendom van zijn unit. Hij zou als lid van de VVE (voor wat betreft de buitenkant van het gebouw) medeverantwoordelijk zijn voor het onderhoud. Doordat er geen splitsing plaatsvond, konden bij bijvoorbeeld beslaglegging of openbare verkoop van een van de ondernemers, alle eigenaren worden betrokken. Niet bedoelde, maar ingrijpende gevolgen dus. Er waren ook negatieve gevolgen van meer praktische aard. Sommige eigenaren wilden niet voor het parkmanagement

kil3inbeeld.indd 1

28-8-2008 16:11:43

betalen omdat “zij hiervoor geen opdracht hadden gegeven”. De Stichting had grote moeite met de incasso van de vergoedingen en er ontstonden kampen van betalers en niet- betalers. Zodoende werd het parkmanagement niet meer rendabel. De onderhoudskosten stegen doordat geen gezamenlijke inkoop meer plaatsvond. Kortom, er dreigde verval van het bedrijvenpark, dat toch door de gemeente goed was opgezet.

Aanbevelingen

Oplossing

Zorg er verder voor dat er voldoende overlegstructuren met de bewoners bestaan. Betrek hen bij het Parkmanagement.

BusinessPARK magazine Er werd een “bewonersvereniging” opgericht, nota bene vooral door bewoners die niet wilden betalen. Dit zette de zaak op scherp. De Stichting wilde niet meer leveren. Uiteindelijk heeft de Stichting na slepende conflicten toch een splitsing kunnen bevorderen en is een VVE opgericht. De VVE is nu voor het Parkmanagement verantwoordelijk.

Zorg er als gemeente voor dat de voorwaarden richting projectontwikkelaar voldoende afdwingbaar zijn. In dit geval was de regie volledig zoek na overdracht door de gemeente aan de projectontwikkelaar. Laat het hele traject juridisch monitoren door een vast aanspreekpunt, bijvoorbeeld een advocaat, notaris of een professional van uw brancheorganisatie.

Mr Bob Juchter van Bergen Quast is advocaat in Den Haag. T 06 3835 9151 E [email protected] BusinessPARK magazine

21

BusinessPARK

magazine

4

jaargang 5, december 2006

VRAAG & ANTWOORD

Platform voor duurzaam beheer van bedrijventerreinen

Vraag van ondernemersvereniging: BusinessPark magazine verschijnt viermaal per jaar als platform van ontwikkelingen op het gebied van parkmanagement en duurzaam beheer van bedrijventerreinen. Doelgroep: BusinessPark magazine wordt in controlled circulation verzonden aan gemeente- en provinciebesturen en gemeentelijke en provinciale diensten EZ, RO, bedrijfscontactfunctionarissen en aan besturen van locale bedrijvenkringen.

Op ons bedrijvenpark hebben wij al een aantal jaren collectieve beveiliging. Dit werkt goed, maar is wel een kostbare aangelegenheid. Lang niet alle bedrijven zijn bereid mee te betalen, terwijl ze wel meeprofiteren. Hoe kunnen we de kosten voor goede collectieve beveiliging omlaag krijgen?

Oplage: 3.500 exemplaren Uitgave en Management Sels Advies & Secretariaat Redactie A.A. Sels P. Duinkerken A.A. Lutter

BID: Meer ruimte voor lokale initiatieven Parkmanagement scan DHV

Eindredactie en coördinatie Sels Advies & Secretariaat B.V.

Vermeer (OVDD): Op de barricaden voor Flevoland

Productie en vormgeving Modderman Drukwerk Amsterdam Fotografie Sels Advies & Secretariaat, Provincie Noord-Holland Advertentie-exploitatie Sels Advies & Secretariaat B.V. Postbus 405 3100 AK Schiedam Tel. (010) 40 90 540 Fax (010) 47 32 818 E-mail: [email protected] Redactiesecretariaat Sels Advies & Secretariaat B.V. Postbus 405 3100 AK Schiedam Tel. (010) 40 90 540 Fax (010) 47 32 818 E-mail: [email protected] 22


VASt-project bedrijventerreinen

Antwoord van BusinessPark Magazine: Er zijn twee manieren om dit probleem op te lossen. U kunt gaan bezuinigen op de inzet van beveiligers op uw bedrijvenpark, maar u wilt dezelfde goede resultaten houden. De tweede mogelijkheid is om niet te focussen op het omlaag krijgen van de kosten, maar op het verhogen van de opbrengsten. U geeft namelijk zelf aan dat een deel van de ondernemers niet meebetaalt. Ik ga eerst in op de mogelijkheid om op de kosten te besparen. Mijn eerste insteek is niet het klakkeloos snijden in de inzet van de mobiele surveillant, want minder toezicht kan leiden tot meer inbraken en incidenten. Dat is niet de bedoeling. Een andere weg is om innovatieve vormen van toezicht te combineren met de inzet van beveiligers ter plaatse. Zo zou cameratoezicht of het instellen van digitale toezichtzones kunnen betekenen dat je de mobiele surveillant slimmer en effectiever kunt inzetten. Cameratoezicht is echter op lokaal niveau een lastig onderwerp, omdat niet alle gemeentebesturen voorstander zijn van de plaatsing van camera’s in het openbaar gebied. Ik adviseer wel om die discussie met de politiek aan te gaan. Zeker nu de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur staan. Het gaat per slot van rekening om de bescherming van personen en gebouwen op bedrijvenparken. Het plaatsen van camera’s lijkt duur, maar met leaseconstructies

en glasvezel kom je een heel eind. Ook kun je denken aan een draadloos netwerk van camera’s. Er zijn beveiligingsfirma’s in ons land die op dit vlak een uitstekend aanbod kunnen bieden. In plaats van kostenbesparing kun je ook de inkomsten laten toenemen. Op ondernemers die nog niet meebetalen aan collectieve beveiliging kan een klemmend beroep worden gedaan om wel mee te betalen. Dit is niet altijd eenvoudig als je deze ondernemers niet kunt verplichten. Zeker bij vestigingen van landelijke ketens (zoals bouwmarkten) ligt de beslissingsbevoegdheid om mee te betalen niet altijd bij de vestigingsmanager, maar bij het hoofdkantoor. Toch is het zeker niet onmogelijk om meer ondernemers mee te laten betalen. De nieuwe wet BIZ (bedrijveninvesteringszones) is op dat vlak een uitstekend instrument. BIZ is een ondernemersfonds voor een bedrijvenpark waarbij de ondernemers zelf investeren in de kwaliteit van de omgeving op basis van de uitgangspunten schoon, heel en veilig. Het mooie van de wet BIZ is dat alle ondernemers verplicht zijn om mee te betalen als er voldoende draagvlak is. Op bedrijvenparken waar al collectieve beveiliging werkt, is het heel goed mogelijk dit draagvlak te halen, omdat de bedrijven die nu al meebetalen aan collectieve beveiliging ongetwijfeld voor zullen stemmen voor een voorstel om de collectieve beveiliging vanuit het nieuwe ondernemersfonds te gaan betalen. Immers, alle ondernemers betalen verplicht mee aan het fonds waardoor de bijdrage voor collectieve beveiliging nu door 100% van de ondernemers wordt betaald en niet langer door 50%. De kosten worden dus uitgesmeerd over meer ondernemers en de huidige betalers gaan daardoor een lagere bijdrage betalen.

Meer informatie? Als u meer informatie wilt over de mogelijkheden om collectieve beveiliging in een BIZ-fonds onder te brengen, mailt u dan naar [email protected]. We maken graag een afspraak om te komen tot de continuïteit van een goede collectieve beveiliging op uw bedrijvenpark.

Heeft u ook een vraag? Leg deze voor aan BusinessPark Magazine!

BusinessPARK magazine Heeft u als ondernemersvereniging of gemeente ook een vraag op het gebied van duurzaam beheer van bedrijvenparken? Stel die vraag dan aan BusinessPark Magazine. Wie weet, staat dan het antwoord op uw vraag in de volgende uitgave van dit magazine. En…ook al wordt uw vraag niet in het blad geplaatst, antwoord krijgt u sowieso! Stel uw vraag via: [email protected]


23

Als het maar veilig gebeurt

In Nederland is altijd wel iets te doen. Zelfs op de meest afgelegen plekken. Daar is niks mis mee. Als het maar veilig gebeurt. Daarom is het goed te weten dat Trigion een oogje in het zeil houdt. Daarvoor zetten we altijd de juiste mensen in. Alerte, uitstekend opgeleide en doortastende professionals. Trigion is het grootste beveiligingsbedrijf van Nederland. We kunnen bogen op een ervaring van bijna 100 jaar. Zoeken proactief naar nieuwe oplossingen om mensen en eigendommen nog beter en efficiënter te beschermen. Onze opdrachtgevers waarderen dat. Dat blijkt niet alleen uit onze klanttevredenheidsonderzoeken maar ook uit onze langdurige relaties. Omdat we doen wat er van ons verwacht wordt. En eigenlijk altijd net iets meer dan dat. Wilt u weten wat Trigion voor uw organisatie kan betekenen? Kijk voor meer informatie op www.trigion.nl of bel (010) 298 11 33. Wij zijn u graag van dienst.

Trigion. Toonaangevend in veiligheid

De juiste mensen op de juiste plek

BusinessPARK jaargang 8, december 2009

Recommend Documents