Noord
jaargang 2
december 2009 nummer 8 periodiek magazine SNN
NL
Betrokken ondernemers geven hun oordeel over SER-advies • Site ‘Europa om de hoek’ • HANNN wil van Noorden Europese topregio maken • Nordconnect House opent deuren in St. Petersburg • Prominente rol Noord-Nederland bij projecten in Noordzeegebied
S S
S
S S
S S Het SNN wenst u goede Feestdagen en een ondernemend en gezond 2010!
S
S S S
noord-nl nr. 8
1
Inhoudsopgave Voorwoord Zo aan het einde van het jaar kijk je altijd even terug naar wat er is gebeurd binnen de organisatie en wat we dit jaar hebben bereikt. Ik moet zeggen dat ik tevreden kan terugkijken op het jaar 2009. Ondanks de recessie waar veel bedrijven mee te maken hebben gekregen, is het in Noord-Nederland relatief goed gegaan. Als SNN hebben wij namens de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe ondernemers nog een extra steuntje in de rug kunnen geven door de ondergrens van een aantal subsidieregelingen te verlagen en de totale budgetten te verhogen. Ook verliep het goed bij de grote projecten van samenwerkende organisaties. Afgelopen juni vonden de leden van het Comité van Toezicht van het SNN, waarin ook een vertegenwoordiging van het ministerie van Economische Zaken, dat wij onze waardering moesten uitspreken voor een aantal zeer interessante en bijzondere projecten: TTI Wetsus uit Leeuwarden, CCC uit Groningen, CrystalQ uit Stadskanaal en het project de IJkdijk, Groningen. Deze projecten hebben allemaal gemeen dat ze zonder uitzondering toonaangevend zijn in hun branche en wij zijn bijzonder blij dat ze gevestigd zijn in Noord-Nederland. Ze ontvingen dan ook een Piek Award uit handen van minister Van der Hoeven. Sinds juni 2009 is Max van den Berg als nieuwe voorzitter gestart, waarmee hij het stokje overneemt van John Jorritsma. Als voorzitter heeft hij voor de jaren 2009-2011 een aantal belangrijke doelstellingen geformuleerd: sober en doelmatig werken met de focus op een goede samenwerking van de drie provincies zodat we een eensluidende stem laten horen in Den Haag en Brussel. Aan deze doelstellingen geven we ook in het nieuwe jaar direct gehoor: in maart 2010 vertrekt een afvaardiging vanuit het Noorden naar Brussel. Daar zullen we het Noorden presenteren als een innovatieve regio die kansen biedt voor Europa na 2013. Europa staat sowieso op de agenda in 2010; niet alleen Brussel maakt daar onderdeel vanuit maar ook het projectbureau Nordconnect is druk doende het aantal contacten met landen langs de Noordelijke Ontwikkelingsas uit te breiden. Kortom; er staat ons wederom een druk en enerverend jaar te wachten als regio. Ik wens u, ook namens alle medewerkers van het SNN, plezierige feestdagen en een bijzonder goed 2010. Rob Engelsman, directeur SNN
‘Betrokken ondernemers geven hun oordeel over SER-advies Site ‘Europa om de hoek’ geeft overzicht van projecten in de regio HANNN wil van Noorden Europese topregio maken Nordconnect House opent deuren in St. Petersburg Prominente rol Noord-Nederland bij projecten in Noordzeegebied
2 4 6 8 11
Agenda
Agenda in het kort 28 januari Informatiebijeenkomst Regelingen In Martiniplaza Groningen wordt aan subsi-
18 februari Viering Litouwse Onafhankelijkheidsdag in Groningen
dieadviseurs extra toelichting gegeven op de
Met o.a. de officiële opening van het Litouwse
subsidieregelingen van het SNN.
consulaat in Hoogezand-Sappemeer.
21 en 22 januari Bezoek Zweedse delegatie uit Linköpping en Norrköpping aan Noord-Nederland
24 maart Noord-Nederland Manifestatie in Brussel
(met vertegenwoordigers van bedrijfsleven en
Het SNN presenteert zich, samen met partijen
overheid).
uit het Noorden als innovatieve regio.
27 januari Alesec en VNO-NVW Noord Internationaliseringscongres
23 -24 maart Bedrijven Contactdagen Fryslân
Op 27 januari 2010 organiseert AIESEC in
deze beurs.
Het SNN en Nordconnect zijn aanwezig op
samenwerking met VNO-NCW Noord in de Mediacentrale in Groningen het internationaliseringscongres ‘Grenzeloos Ondernemen: Strategieën onder de loep genomen’.
25 maart Kamer van Koophandel Internationale handelsdag 2010 Hampshire-Plaza, Groningen.
noord-nl nr. 8
2
Koers Noord In de rubriek Koers Noord wordt aandacht besteed aan het nieuwe stimuleringsprogramma voor NoordNederland dat zijn financiering kent uit middelen van de Europese Unie, het Rijk en eigen bijdragen van de
Nuttige sparringpartners voor SNN-delegatie
Betrokken ondernemers geven hun oordeel over SER-advies ‘Je moet je focussen op zaken waar je echt goed in bent, anders ben je straks overal een beetje goed in’ en
drie noordelijke provincies. Dit keer de
‘Liever één goed speerpunt dan tien waar weinig mee wordt gedaan’. Deze reacties kwamen naar voren op
twee ontbijtbijeenkomsten met betrok-
twee ontbijtbijeenkomsten die het SNN organiseerde voor betrokken noordelijke ondernemers.
ken noordelijke ondernemers.
Aanleiding was het verschijnen van het rapport KoersVast van SER Noord-Nederland, waarin strategisch advies wordt gegeven over de sociaal-economische koers voor het Noorden.
Het SNN wordt onder meer geadviseerd om
De ondernemers kregen alle gelegenheid hun
de geselecteerde pieken krachtig en langdurig
visie op het rapport te geven. Ze hebben de
voort te zetten, met name waar het ‘energie’
brainstormsessies met bestuur en directie van
en ‘water’ betreft. Beide passen volgens de
het SNN als ‘interessant’ en ‘ toegankelijk’
SER prima bij de intrinsieke sterkten van
ervaren. Met twee van hen nemen wij het
Noord-Nederland en hebben een internatio-
SER- advies nog even door: Ate van der Meer,
nale dimensie. Ook wordt gepleit voor
marketing & sales director van het fullservice
nieuwe strategische concepten in de sectoren
internetbureau Snakeware (hoofdvestiging in
toerisme en zorg. Voor de ontwikkeling van
Sneek met 16 medewerkers en ook kantoren
innovaties in de toeristische sector ziet de
in Amsterdam en in de Fryslân Houses in New
SER perspectief voor een Toerisme Innovatie
York en Riga) en met Jelle Bos (eigenaar van
Forum. En om de Noordelijke Ontwikkelingsas
camping/recreatiecentrum Lauwersoog en
(NOA) optimaal te benutten moet volgens
restaurant Het Booze Wijf (42 hectare met jaar-
haar eerst duidelijk zijn voor welke sectoren
lijks enkele honderdduizenden bezoekers voor
investeren in het NOA-gebied zinvol is.
het hele bedrijf en ’s zomers 50 medewerkers). Ate van der Meer
noord-nl nr. 8
Jelle Bos
3
Eerst zelf je nek uitsteken en daarna pas eventueel beloond worden speerpunt, het past bovendien goed in het NOA-concept. De
innovatie van bestaande bedrijvigheid meer aandacht.
kansen op handel met Rusland via Sint Petersburg nemen ver-
“Als ik bijvoorbeeld kijk naar de visserijhaven in Lauwersoog,
der toe. Zeker met ondersteuning van het Nordconnect House,
dan zou met weinig geld een enorme impuls kunnen worden
dat een prima uithangbord kan zijn om successen te boeken.”
gegeven aan de vitaliteit van dat gebied”, zegt hij. “Veel bedrijven hebben er behoefte aan om over een drempel te
Geen subsidies maar leningen
worden geholpen. Inventariseer daarom eerst de knelpunten
In de visie van Van der Meer moet het SNN niet alleen de
en kijk welke kansen er zijn om bestaande bedrijvigheid en
functie van informatieloket vervullen, maar ook zorgen voor
daarmee de leefbaarheid te stimuleren, voordat je je geld
snelle terugkoppeling. “Ondernemers hebben daar behoefte
eventueel steekt in nieuwe projecten.”
aan. Persoonlijk zie ik overigens liever dat er met leningen in Eén speerpunt vermarkten
plaats van subsidies wordt gewerkt. Ik vind het heel normaal
Plattelandstoerisme beleven
Ate van der Meer vindt dat het advies erg veel speerpunten
dat een ondernemer eerst z’n nek uitsteekt en pas daarna
Bos Illustreert z’n visie met een voorbeeld uit de toeristische
bevat. “Je moet je niet op teveel zaken tegelijk richten”, stelt
eventueel beloond wordt. Dat het SNN in Den Haag en Brussel
sector: “Er zijn plannen om in het Lauwersmeergebied een
hij, “maar concentreren op dingen waar je goed in bent.
op zoek gaat naar bijdragen om het Noorden beter op de kaart
bungalow- en zorgpark te ontwikkelen. Waarom brengen
Natuurlijk kun je meer zaken ondersteunen, maar je moet maar
te zetten en het bedrijfsleven te faciliteren, is prima, maar dat
we de beoogde voorzieningen niet onder bij bestaande
één speerpunt promoten en vermarkten. Durf keuzes te maken.
geld moet niet gestoken worden in proefballonnetjes waarvan
ondernemingen? Je geeft die bedrijven dan extra impulsen.
Als je ergens wereldwijd de beste in wilt zijn, steek daar dan
je niet weet of ze succes hebben. Met leningen kun je het kaf
Als overheden dat zouden stimuleren, ben ik ervan overtuigd
je energie in en draag dat uit.” Zijn voorkeur gaat uit naar
beter van het koren scheiden.”
dat je heel solide bedrijven krijgt die je toeristisch product
het speerpunt ‘watertechnologie’. “Er zijn op dat vlak al veel
Jelle Bos ziet ruimte voor meerdere speerpunten (hij denkt onder
versterken. Met zo’n concept kun je mensen bovendien het
partijen actief en goede projecten ontwikkeld”, motiveert hij.
meer aan R&D, Agrobusiness, ICT en Recreatie & Toerisme),
plattelandstoerisme optimaal laten beleven. We willen ze
“Denk bijvoorbeeld aan Water Fysiek, Wetsus, IJkdijk en het
maar is niet tegen een focus op één speerpunt. “Maar als geko-
onze natuur laten zien. Laat ze dan rondtrekken”, aldus Bos,
Eemshavengebied. Ga dat speerpunt verder uitdiepen. Het is
zen wordt voor watertechnologie is het wel zaak om de burger
die niet veel ziet in een Toerisme Innovatie Forum, maar
ook voor het toerisme van belang. Je kunt onder één noemer
bewust te maken van die keuze”, stelt hij. “Bijvoorbeeld door
pleit voor meer actie bij de huidige knelpunten, zodat deze
duidelijk maken dat je in Noord-Nederland moet zijn als het
educatieve activiteiten. Het moet interessant gemaakt worden
met een frisse, innovatieve kijk kunnen worden opgelost.
om watergerelateerde zaken gaat.”
voor de mensen. Dan wordt de beleving bij hen ook groter.”
“Als ontwikkelingen moeten afhangen van een forum of
Van der Meer constateert dat zich in de Eemshaven grote in-
subsidies, heb ik er weinig vertrouwen in. Het gaat er om dat
ternationale bedrijven hebben gevestigd die veel werkgelegen-
Kansen voor bestaande bedrijvigheid
ondernemers met goed onderbouwde plannen komen en dat
heid meebrengen. “De verdere ontwikkeling van de Eemshaven
Bos vindt dat overheden vaak de fout maken dat ze zich
het SNN dat stimuleert. Dat gaat goed en daar moeten we
is niet alleen binnen het thema ‘watertechnologie’ een mooi
teveel richten op nieuwe projecten. Volgens hem verdient
vooral mee doorgaan…”
noord-nl nr. 8
4
Site ‘Europa om de hoek’ geeft overzicht van projecten in de regio’ De Europese Unie ondersteunt al jaren met zogenaamde Structuurfondsgelden diverse regio’s in de Europese lidstaten. Ook in Noord-Nederland Nederland slaan deze gelden neer. In het Noorden is in de nieuwe periode 2007-2013 in totaal 169 miljoen euro uit het Europees Fonds Regionale Ontwikkeling ter beschikking gekomen voor de versterking van de economie in Noord-Nederland. Deze gelden worden geïnvesteerd in projecten op het gebied van kennis en innovatie, sterke steden en een aantrekkelijke regio waarin vooral aandacht is voor de speerpuntsectoren energie, watertechnologie, sensortechnologie en agribusiness. Versterking van het MKB in de noordelijke regio heeft ook de volledige aandacht.
Europa om de hoek
“europa om de hoek.nl”. Op deze site staan projecten op
Om nu aan inwoners van Nederland te laten zien waar de
het gebied van kennis en innovatie (aandachtspunt EFRO
gelden van de Europese Unie in geïnvesteerd worden, is
structuurfonds) maar ook projecten die gefinancierd worden
in 2009 het initiatief genomen een website te ontwikkelen
uit andere fondsen zoals het ESF (Europees Sociaal Fonds).
waarin projecten getoond worden die gesteund worden met
Met de ontwikkeling van deze site vraagt Europa aandacht
gelden van de Europese Unie. Op deze manier kan het grote
voor de bijzondere, innovatieve en hoogstaande projecten
publiek nog meer zien en lezen wat Europa letterlijk ‘om de
die in Nederland gerealiseerd worden.
hoek’ realiseert. In samenwerking met Europa Decentraal, een vooruit-
Fototentoonstelling
geschoven post van de Europese Unie in Nederland,
Om de site nog meer luister bij te zetten, werd van 26 tot
hebben de vier regio’s gewerkt aan deze website
en met 28 november 2009 op Utrecht Centraal Station een
Het SNN ontvangt bijna 170 miljoen euro van 2007-2013 voor economische stimulering vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
noord-nl nr. 8
www.europaomdehoek.nl
bijzonder evenement gehouden: de campagne “Do you know what social Europe can do for you?” van de Europese Commissie, een campagne die dit najaar verschillende Europese steden aandeed. In de stationshal konden bezoekers in een ‘circustent’ kennismaken met Europese projecten en de betrokken organisaties. Ook het EFRO Structuurfonds haakte met een fototentoonstelling aan. De fototentoonstelling toonde diverse projecten per regio die subsidie ontvangen van de Europese Unie. De website Europaomdehoek.nl en de fototentoonstelling werden op 27 november rond 16.30 uur officieel geopend door minister Donner.
5
noord-nl nr. 8
Hessel Bouma, kwartiermaker HANNN
6
Healthy Ageing Network: werken aan gezond ouder worden
HANNN wil van Noorden Europese topregio maken Over tien jaar moet Noord-Nederland op het gebied van gezond ouder worden een Europese topregio zijn en een (inter)nationaal testbed voor de ontwikkeling van kennis, opleidingen en bedrijvigheid. Dat is de missie van Healthy Ageing Network Noord-Nederland (HANNN), een kennis- en ontwikkelingscluster waarin noordelijke kennisinstellingen, bedrijven en overheden hun krachten hebben gebundeld met
HANNN
flinke financiële ondersteuning van het SNN. Speciale aandachtsgebieden zijn: lifesciences, food & nutrition, medical technology, care & cure en healthy lifestyle.
Achtergrond van dit ambitieuze initiatief is
omgevingsfactoren. Maar ook om diagnose,
goed doen, kan dit project uitgroeien tot een
bijvoorbeeld chronische ziekten, zoals Diabe-
dat door demografische ontwikkelingen (ver-
behandeling of verlichting van klachten.
economische groeimotor voor het Noorden.”
tis 2. “We hebben hier in z’n algemeenheid
grijzing) en trends in Europa er meer vraag is
al een stevige basis van onderzoek, opleidin-
naar onderzoek en innovatie om de kwaliteit
Economische groeimotor
In feite kan HANNN worden gezien als koepel-
gen, arbeidspotentieel en netwerken”, licht
van het leven van het individu te vergroten.
“Waar de vergrijzing door velen vooral wordt
project. Basis voor het cluster vormen de vele
Bouma nader toe. “Dat biedt volop moge-
Ook is er een sterk toenemende behoefte om
ervaren als een groeiend probleem, zien wij
initiatieven en activiteiten die er in Noord-
lijkheden voor verdere kennisontwikkeling,
de maatschappelijke lasten voor gezondheid
juist kansen om systematisch te werken aan
Nederland al zijn op het gebied van licha-
innovatie en bedrijvigheid.”
zo laag mogelijk te houden.
gezond ouder worden”, zegt Hessel Bouma,
melijke, sociale en geestelijke gezondheid.
kwartiermaker van HANNN. “In onze visie
Eén van die pijlers is bijvoorbeeld LifeLines,
Europees netwerk
HANNN wil innovaties en fundamentele door-
kunnen de nadelen van vergrijzing worden
een in 2006 gestart grootschalig bevolkings-
Ook HANNN is uniek voor Europa. Bouma: “In
braken ontwikkelen die de condities verbe-
teruggebracht door innovaties te stimuleren
onderzoek dat uniek is voor Europa. In dit
geen enkel land wordt deze materie zo breed
teren om langer gezond te blijven. Daarbij
waardoor mensen langer gezond blijven. Hoe
onderzoek worden 165.000 gezonde én zieke
opgepakt als wij dat doen. Onze integrale
gaat het onder meer om factoren die een rol
meer kennis we opdoen over veroudering,
mensen in het Noorden dertig jaar gevolgd
aanpak op vijf kerngebieden is heel bijzon-
spelen bij het ontstaan van aandoeningen,
hoe meer ideeën er kunnen ontstaan voor
om inzicht te krijgen in de factoren die van
der. Ons concept spreekt nu al aan in andere
zoals voeding, leefgewoonten, erfelijkheid en
nieuwe producten en diensten. Als we dat
belang zijn bij het ontstaan en verloop van
landen. We werken daarom inmiddels ook
noord-nl nr. 8
7
Alle noordelijke kennisinstellingen doen mee
Breed draagvlak voor project aan de oprichting van een Healthy Ageing
sante partijen, met name uit de voedings-
zijn gestart en we moeten internationaal
Network Europe. Ik heb al in (Duitsland,
sector.” “Verder gaan we de komende tijd
redelijk op de kaart staan. Over tien jaar
Denemarken, Zweden, Finland en Estland)
ook de organisatie nader invullen”, vervolgt
moeten we van diezelfde kaart niet meer
besprekingen gevoerd met potentiële
Bouma. “Zo moeten er bijvoorbeeld ook
weg te denken zijn en hier een bruisende
partners.”
een Raad van Toezicht, Raad van Advies en
omgeving hebben…”
directie komen. Ook zijn we voor de toeProgrammaleiders
komstige directie en enkele medewerkers
Bouma wijst erop dat de strategie van het
op zoek naar huisvesting. We willen ons in
project nu op hoofdlijnen is afgestemd en
de stad Groningen vestigen, maar hebben
dat de organisatiestructuur is vastgesteld.
nog geen pand op het oog.”
“Het is de bedoeling dat ieder kerngebied een programmaleider krijgt”, legt hij uit.
Bruisende omgeving
“Zij gaan zich onder meer bezighouden met
HANNN hoopt dat Noord-Nederland er de
het uitbouwen van netwerken en langere
komende jaren op het gebied van gezond
termijnplanning. Verder hebben zij een
ouder worden in slaagt zich nadrukkelijk te
belangrijke makel- en schakelfunctie in
profileren als een internationaal erkende en
het koppelen van bedrijven met kennis-
herkende regio met een hoog innovatieni-
instellingen. Het bedrijfsleven toont zich nu
veau. “Over drie jaar - dat is aan het eind
al goed betrokken. Ik heb diverse onder-
van de startfase van het project - moeten
nemingen persoonlijk bezocht. Inmiddels
we hier een omgeving hebben gecreëerd
participeert al een tiental bedrijven. Dat zijn
waarin alle betrokken partijen goed samen-
MKB-ondernemingen, maar ook multinatio-
werken en elkaar weten te vinden op het
nals (zie ook het kader op deze pagina).
vlak van kennisuitwisseling”, besluit Bou-
Ik ben nog in gesprek met enkele interes-
ma. “Er moeten dan al diverse projecten
HANNN kan bogen op een bijzonder breed draagvlak. Naast de deelname van de drie noordelijke provincies, de gemeenten Groningen en Leeuwarden en de NOM participeren alle zes kennisinstituten die Noord-Nederland rijk is: de RUG, het UMCG, de NHL, Van Hall Larenstein, de Hanzehogeschool en Hogeschool Stenden. “Het is heel bijzonder dat zij alle zes
Integrale aanpak op vijf kerngebieden: heel bijzonder
participeren in hetzelfde project”, zegt Hessel Bouma. Maar ook het bedrijfsleven is inmiddels vertegenwoordigd. Het zijn vooral ondernemingen die actief zijn in sectoren als life sciences, biotech, pharma, ICT en voedingsmiddelen. Tot nu toe doen de volgende bedrijven mee: BioExplorer, Brains-on-Line, IBM Healthcare Nederland, IQ Corporation, Philips Lifestyle, PRA International, Schering-Plough, Syncom, Xendo en Friesland Campina.
noord-nl nr. 8
8
Samenwerkende Noord-Nederlandse provincies actief in Rusland
Nordconnect House opent deuren in St. Petersburg De regio Noordwest-Rusland biedt kansen voor het Noord-Nederlandse bedrijfsleven. Daarvan is het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (de provincies Groningen, Frylân en Drenthe) overtuigd. Door het ondertekenen van een overeenkomst met de oblast Leningrad en de opening van een gedeelde kantooraccommodatie in St. Petersburg gaf het samenwerkingsverband de handel tussen beide regio’s medio november een belangrijke impuls. Een aantal ondernemers reisde mee met de SNN-delegatie om het ijzer te smeden… ‘Break the Wall’, de officiële opening van het Nordconnect House St. Petersburg
Het driedaags bezoek aan St. Petersburg, van 18 tot en met 20 november, onderstreept de potenties die SNN in Noordwest-Rusland ziet. Wat afzetmogelijkheden betreft vormen St. Petersburg en omgeving een interessante regio. De voormalige Russische hoofdstad telt zo’n 4,8 miljoen inwoners en de provincie Leningrad ruim anderhalf miljoen. Daarnaast heeft de regio ook economische potenties, zoals de groeicijfers van de laatste jaren voor de crisis duidelijk maakten. Nu de economie aantrekt, komen die kansen terug. SNN reisde dan ook met een zware delegatie af naar de Russische havenstad, met twee Commissarissen van de Koningin, de voorzitter van de Noordelijke Kamer
van Koophandel, de directeur van SNN en directieleden van onder meer de Gasunie, Energy Valley, Waterbedrijf Groningen, Sensor Universe, Groningen Seaports en de Rijksuniversiteit. Zij werden in Rusland opgewacht door een gezelschap van vergelijkbaar kaliber, vertelt projectmanager Albert Haan van Nordconnect (de organisatie die zich voor SNN bezighoudt met het bevorderen van de samenwerking met en ontwikkeling in de regio’s in Noordoost-Europa). “De gouverneur van de oblast (provincie) Leningrad was aanwezig voor de ondertekening. Daarmee gaven de Russen duidelijk aan dat ook zij grote waarde hechten aan de overeenkomst. Het is in Rusland niet vanzelfsprekend dat de hoogste vertegenwoordiger acte de presence geeft.”
Maatwerkprogramma
Naast de officiële handelingen was het aangaan van zakelijke contacten een belangrijk doel van de reis. Voor alle vertegenwoordigde branches had Nordconnect gezorgd voor relevante gesprekspartners in een maatwerkprogramma. Eén van de Groningse ondernemers die hieraan deelnamen, was Rob Koelmans van MetaMicro. Hij oriënteerde zich al langer op mogelijkheden om de software die zijn bedrijf ontwerpt in samenwerking met buitenlandse partners verder te ontwikkelen. “De exportmissie naar St. Petersburg sloot daar mooi op aan”, verklaart hij zijn deelname. Koelmans is zeer te spreken over de
Ondertekening van de overeenkomst tussen de drie Noordelijke provincies en uiterst links op de foto de oblast Leningrad
noord-nl nr. 8
9
Informatie van Nordconnectmedewerkers over do’s and don’ts reis. “Je krijgt niet vaak de kans om met zo’n zware delegatie op te trekken. Dat alleen al maakte deze missie bijzonder.” Of hij uiteindelijk zal samenwerken met een Russische partner weet Koelmans nog niet. De gesprekspartner waarmee Nordconnect hem in contact heeft gebracht, richt zich met name op ‘embedded systems’, terwijl zijn bedrijf software voor kantoortoepassingen maakt. “Maar zij gaan mij wel in contact brengen met een partnerbedrijf en wij onderzoeken of er mogelijkheden zijn Rob Koelmans van Metamicro BV (rechts van hem Sipke Scheepsma van Micro Nutrition en links van hem Jan Jacob Hilberdink van BDF)
voor hun producten in Nederland”, aldus Koelmans. Als hij in Rusland actief blijft, verwacht hij zeker gebruik te maken van de diensten van het Nordconnect House. “Ik vind dat een erg goed initiatief. Het neemt een heleboel drempels weg. En het is zo betaalbaar dat het je als ondernemer in staat stelt om het risico te nemen en te kijken of het lukt om in één à twee jaar voet aan de grond te krijgen. De investering is zo terugverdiend.” Koelmans zou op basis van zijn ervaringen collegaondernemers zeker aanraden een kijkje te nemen in St. Petersburg. Hij kent de verhalen over de risico’s van het zaken doen in Rusland, maar een gewaarschuwd mens telt voor twee, stelt hij. “De medewerkers van Nordconnecthouse kunnen je informeren over de do’s en don’ts en wellicht zelfs potentiële klanten voor je selecteren. Verder moet je natuurlijk zelf zo goed mogelijk uitkijken. Maar ik ben ervan overtuigd dat de regio volop kansen biedt voor bedrijven uit Noord-Nederland.”
Ook Eeuwke Damstra van Damstra Visgroothandel uit Woudsend heeft veel gehad aan de ondersteuning die hij van verschillende kanten heeft gekregen. Zijn bedrijf
dan een gelukkige samenloop van omstandigheden. “Soms komt alles samen en valt alles op z’n plek. Dit was voor ons een gouden week. Ik ga ervan uit dat wij volgend jaar actief zijn op de Russische markt. De contacten zijn gelegd, het is nu nog een kwestie van papierwerk.” Damstra had zich goed voorbereid op de beurs. Via het Nederland-Ruslandcentrum van de Rijksuniversiteit had hij al kennis genomen van de geschiedenis en economie van het land. In vier speciale colleges voerde Ruslandkenner Hans van Koningsbrugge, die ook mee was in de SNN delegatie naar St. Petersburg, hem in in de Russische markt en gewoonten. Heel belangrijk, aldus Damstra. “De Russen die wij hebben ontmoet op de beurs, waren heel modern en westers, maar ze
was in St. Petersburg aanwezig vanwege de Foodbeurs die daar werd gehouden. Dat de Noord-Nederlandse delegatie juist nu naar de regio kwam, noemt hij meer
hebben wel hun eigen gebruiken en manier van zakendoen. Het is goed om dat te weten. Ik had bijvoorbeeld geleerd en ook ter plekke gemerkt dat Russen het
Gouden week
noord-nl nr. 8
10
Gevelbord Nordconnect House, met links Maxim Balanev van de
belangrijk vinden om in een relatie te investeren. Daar moet je echt de tijd voor nemen.” Wat dat betreft lijkt de cultuur inderdaad wel enigszins op die van hier, erkent Damstra. “Het spreekt mij in ieder geval heel erg aan. Wij doen met sommige partners ook al jaren zaken. Wij gaan ook niet voor de snelle contacten.” De visgroothandel uit Woudsend heeft zich toegelegd op gedroogde en gezouten vis. Een product bij uitstek dat Russen aanspreekt. Maar de directeur heeft ge-
merkt dat ook los daarvan Russen graag zaken doen met Nederlanders. “Wij waren het enige West-Europese land dat was vertegenwoordigd op de beurs. Dat wordt zeer op prijs gesteld. En dat er dan ook in diezelfde tijd nog een delegatie vanuit Noord-Nederland is, met veel vooraanstaande mensen uit de politiek en het bedrijfsleven, geeft dan nog net dat beetje extra. Geweldig. SNN is echt enthousiast en dat komt over.”
St. Petersburg Foundation for SME Development en rechts Peter ten Kate
Nordconnect House Op 19 december opende het eerste Nordconnect House de deuren in St. Petersburg. Deze gedeelde kantooraccommodatie biedt Noord-Nederlandse bedrijven de mogelijkheid in Rusland aanwezig te zijn, zonder direct een eigen vestiging te hoeven openen. Behalve flexibele werkplekken, vergaderruimte en een (ook Russisch sprekende) telefonist/receptionist, biedt het Nordconnect House ondersteuning bij het verkennen van de Russische markt. Het animo is groot. De eerste zes ondernemers hebben inmiddels stappen ondernomen om hun intrek in het huis te doen. Geïnteresseerden kunnen met al hun vragen over het Nordconnect House terecht bij Peter ten Kate (
[email protected]).
De Noord-Nederlandse delegatie en de medewerkers van de St. Petersburg Foundation for SME Development
Anna van Dijk
noord-nl nr. 8
11
Interreg brengt experts uit meerdere landen bij elkaar
Prominente rol Noord-Nederland bij projecten in Noordzeegebied Wist u dat in de landen rond de Noordzee op een breed front tal van mooie projecten zijn gelan-
Interreg
ceerd en dat Noord-Nederland in veel van die projecten een prominente rol vervult? Het Noorden participeert namelijk heel actief in het Interreg 4b Noordzeeprogramma 2007-2013, een EU-fonds voor transnationale samenwerking. Voor dit programma was bij de start in totaal 130 miljoen euro beschikbaar. Inmiddels is al zo’n 70% van deze middelen ‘weggezet’!
Hoewel Noord-Nederland ook participeert in twee andere
Volgens Anna zijn er binnen alle thema’s al leuke projecten in
tuin voor duurzame en innovatieve oplossingen op het gebied
Interregprogramma’s (4a en 4c), ligt het accent toch sterk op
gang gezet, maar zijn de meeste initiatieven tot nu toe gericht
van water en energie”, vertelt Anna. “In ons land zijn Ameland
Interreg 4b. Met 4a worden grensoverschrijdende projecten
op innovatie en milieu, vooral waar het duurzaamheid betreft.
en Texel bij dit project betrokken. Het zijn allemaal eilanden
ondersteund, 4c maakt projecten verspreid door heel Europa
“Denk bijvoorbeeld aan projecten met energie en water of op
die hun energie betrekken van het vasteland. Het project moet
mogelijk. De belangrijkste thema’s van Interreg 4b zijn: innova-
het terrein van duurzaam bouwen”, licht ze toe. “Maar er zijn
eraan bijdragen dat zij in de toekomst zelfvoorzienend zijn,
tie, de kwaliteit van het milieu, bereikbaarheid en ontsluiting
ook heel bijzondere projecten van start gegaan. Zo wordt er
onder meer door energie op te wekken uit zoet en zout water,
en attractieve regio’s en steden.
onder de naam ‘Living North Sea’ bijvoorbeeld aan gewerkt om
regenwater te bufferen onder de eilanden en de mogelijkheden
vismigratie te bevorderen. Veel vis schijnt bij de vistrek hinder
van wind- en zonne-energie optimaal te benutten.”
Prima instrument
te ondervinden van allerlei obstakels, zoals gemalen. Met dit
Binnen het Interregprogramma voor het Noordzeegebied zijn
project wordt onderzocht hoe het aantal obstakels voor vissen
Echte meerwaarde
inmiddels 39 projecten van start gegaan. In liefst 20 daarvan
kan worden beperkt, zodat de visstand op peil blijft.”
“De kracht van dit soort projecten is dat je door regio’s samen
is Noord-Nederland met één of meer partners vertegenwoor-
te brengen en experts bij elkaar te krijgen tot oplossingen
digd. “Dat bewijst dat mensen de weg naar dit fonds weten te
Energie op eilanden
komt die je anders niet gemakkelijk gevonden zou hebben”,
vinden”, concludeert Anna van Dijk, coördinator Interreg 4b voor
Een ander interessant project, dat is geïnitieerd door de pro-
gaat Anna verder. “Dat is een echte meerwaarde. Veel pro-
het SNN. “Het Noorden ziet dit fonds blijkbaar als een prima in-
vincie Fryslân, is ‘Cradle to Cradle Islands’. “De gedachte achter
jecten sluiten overigens ook mooi aan bij de pieken in Koers
strument om voordeel te halen uit transnationale samenwerking.”
dit project is dat een tiental eilanden gebruikt wordt als proef-
Noord, vooral op de terreinen van energie en water. Naast
noord-nl nr. 8
12
NOFA-gemeenten trekken Europees project intermediairs als de NOM en Kamer van Koophandel zien we ook een toenemende betrokkenheid van het bedrijfsleven.”
Zijn de Europese subsidie programma’s alleen iets voor rijke steden en grote industrieën? Nee hoor. Kijk maar naar het project Vital Rural Area (www.vitalruralarea.eu), een project van 13 partners rondom de
Aansluiting met Baltische Zee
Noordzee met grote delen plattelandsgebied. Dit project wordt getrokken door de gemeenten Achtkarspelen,
Het 4b-programma voor het Noordzeegebied maakt het
Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a.. NOFA staat voor de NoordOost Friese Aanpak.
ook mogelijk om met projecten aansluiting te zoeken met landen rond de Baltische Zee. Maximaal 20% van het totale programmabudget mag worden besteed aan activiteiten en
Het project heeft tot doel de sterke punten en de
Centraal thema in de werkpakketten is samenwer-
partners in die regio. Anna meldt dat onlangs voor het eerst
krachten van alle partijen (inwoners, bedrijven,
king en de opbouw van netwerken. Door netwerken
een project is gehonoreerd voor beide regio’s. “Dat “betreft
onderwijs, overheid) van de plattelandsregio’s te be-
te vormen waarbij lokale en regionale partners de
‘North Sea Supply Connect’”, zegt ze. “Het is een project
nutten als een sociaal economische verbeterimpuls.
handen ineen slaan, prioriteiten stellen voor de
waarmee wordt bevorderd dat productieketens en ketens
De partners in het project werken aan drie
meest effectieve activiteiten en hiervoor de krach-
van toeleveranciers op het gebied van energie, landbouw en
werk-pakketten:
ten bundelen kan een maximaal resultaat worden
de maritieme sector zo goed mogelijk met elkaar samenwer-
• Versterken van het MKB (door pilotprojecten
behaald. De uitgevoerde activiteiten, opgebouwde
ken en optimaal van elkaars kennis profiteren. Dit beleid
waarbij ondernemers, onderwijs- en overheids-
netwerken, behaalde resultaten en bereikte effec-
past natuurlijk ook heel goed bij het NOA-concept van
instellingen benodigde en beschikbare kennis
ten, leiden tot een standaard voor het op een hoger
Nordconnect.”
beter op elkaar laten aansluiten, en nieuwe kennis
niveau brengen van plattelandsregio’s in Europa.
ontwikkelen)
Cradle to Cradle Islands
• Vermarkten van de regio (de sterke kanten voor
Het project is dit jaar gestart. Concrete resultaten
interessant initiatief
en door inwoners, bedrijven en toeristen)
die inmiddels behaald zijn:
• Optimaliseren van het voorzieningenniveau door
• Een prachtige website: www.vitalruralarea.eu
gebruik te maken van nieuwe technieken (bijvoor-
• Afgelopen september: een inspirerend interna-
Binnen Interreg 4b wordt momenteel toegewerkt naar de
beeld digitale loketten voor zakelijke en publieke
tionaal policyforum (volledig te zien met filmpjes,
zogenaamde vijfde call van het programma.
dienstverlening).
presentaties en beschrijvingen op de website);
Vanaf 1 maart 2010 is in totaal 38 miljoen euro beschikbaar
• Start van de pilot-activiteiten (in een volgend
voor nieuwe projecten. Die moeten vooral gericht zijn op het
nummer volgt hier meer informatie over).
thema bereikbaarheid en ontsluiting.
www.vitalruralarea.eu
Colofon Noord NL is een uitgave van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland namens Groningen, Fryslân en Drenthe en verschijnt 4 keer per jaar Tekst: Harry Knevelbaard, Renate Boschma-den Heijer en Ben Wagenaar Redactie: Communicatie SNN Vormgeving: Seinen & Van Leeuwen, Leeuwarden Fotografie: Willem Jan Kleppe, Assen; Het Hoge Noorden Druk: Plantijn Casparie, Zwolle Abonnementen: Gratis aan te vragen via www.snn.eu Adres redactie: SNN Postbus 239 9700 AE Groningen
[email protected]
SNN Postbus 239 9700 AE Groningen
[email protected] www.snn.eu