Noord
jaargang 3
september 2010 nummer 11 periodiek magazine SNN
NL
Noorden doet het goed en loopt in op Nederland • Innovatie in Noord-Nederland laat sterk wisselend beeld zien • Flinc opent deuren voor starters met innovatieve bedrijfsideeën • Zweedse en Duitse Nederlanders op International Business Square • International Business Square uniek podium handelscontacten • Open days • Column • Fryslân, Groningen en Drenthe bundelen hun krachten!
noord-nl nr. 11
1
Inhoudsopgave Voorwoord Eind september, ongeveer als u dit leest, leveren wij in Brussel onze eindrapportage van het Kompas voor het Noorden in. Daarmee komt formeel een einde aan het grootste stimuleringsprogramma dat Noord-Nederland heeft gekend. Althans voor het Europese deel. Voor het deel EZ-Kompas moeten wij de eindafrekening eind 2011 gereed hebben, dus daarvoor hebben we nog een goed jaar te gaan. Met veel plezier, en ook met trots, kunnen we melden dat we meer dan 99 % van de Europese middelen hebben besteed. Daarmee laten we zien dat we in Noord-Nederland met succes en goede resultaten een dergelijk omvangrijk programma kunnen afhandelen. Een succes dat in dit geval vele vaders heeft. Immers, zonder goede projectideeën van tientallen eindbegunstigden hadden we dit niet gekund. De niet aflatende inzet van provinciebestuurders en –ambtenaren om de projectideeën met de indieners tot een behandelbaar project te krijgen, verdient hier ook een eervolle vermelding. Maar vooral wil ik waardering uitspreken voor al diegenen die zich met het programmabeheer hebben bezig gehouden: medewerkers van provincies en van het SNN. Door hun deskundigheid en zorg hebben we iedere keer vrijvallende middelen opnieuw kunnen inzetten. Een ragfijn spel (zou Ollie B. Bommel hebben gezegd) in de eindfase heeft dit prachtige resultaat opgeleverd. Dat we de middelen allemaal hebben besteed is één kant van de medaille. Verder in dit blad kunt u lezen wat het EIM vindt van de resultaten van die bestedingen. En dan blijkt helemaal dat we met het Kompas voor het Noorden hebben gescoord. Ik wil deze column-in-prima-stemming graag eindigen met het laatste goede nieuws. Eind augustus heeft onze voorzitter, Max van den Berg, met het Ministerie van Economische Zaken overeenstemming bereikt dat dit ministerie na de eindafrekening in 2011 geen eigen eindcontrole op het Kompas uitvoert, maar zich aansluit bij de resultaten van de Brusselse controles. Dat is een belangrijke stap op weg naar vermindering van de controledruk. Hulde aan het departement dat op deze wijze de daad bij het woord durft te voegen als het om vermindering van de administratieve lastendruk gaat.
Noorden doet het goed en loopt in op Nederland
2
Innovatie in Noord-Nederland laat sterk wisselend beeld zien
4
Flinck opent deuren voor starters met innovatieve bedrijfsideeën
6
Zweede en Duitse Nederlanders op International Business Square
8
International Business Square uniek podium handelscontacten
10
Open Days - Local Event
12
Column Sibrand Poppema
14
Fryslân, Groningen en Drenthe bundelen hun krachten!
15
Agenda
Agenda in het kort 21 - 24 september Bezoek Russische delegatie van de Leninggrad-Oblast aan de agrisector
21 - 22 oktober Werkbezoek Commissie Economisch en sociaal beleid van het Comite van de Regio’s aan
in Noord-Nederland.
Noord-Nederland met aandacht voor healthy ageing.
4 - 7 oktober Open Days Brussel European Week of Regions and Cities
2 - 3 november Promotiedagen voor het Bedrijfsleven Nordconnect presenteert het nieuwe concept
15 oktober Congres Technologies for Healthy Ageing
‘International Business Square’ dat zij in
Congres in het UMCG met aandacht voor de
organiseren.
samenwerking met Paul Elzinga Promotions
thema’s medische technologie, biomaterialen en medische productontwikkeling.
18 - 19 november Jaarvergadering Structuurfondsen Jaarlijkse vergadering (en werkbezoek) voor mensen werkzaam voor de Europese struc-
Rob Engelsman Directeur SNN
tuurfondsen in Nederland dat dit keer plaatsvindt in Noord-Nederland.
noord-nl nr. 11
2
EIM: regionaal beleid belangrijke steun in de rug
Noorden doet het goed en loopt in op Nederland Noord-Nederland heeft het afgelopen decennium goed gepresteerd en het regionaal economisch beleid voor deze regio heeft daaraan in sterke mate bijgedragen. Het faseverschil (verschil in sociaal-economische kenmerken) met de rest
Achtergrond
van Nederland is voor werkloosheid en arbeidsparticipatie afgenomen, maar nog niet verdwenen. De werkgelegenheid is aanzienlijk gegroeid en heeft gelijke tred gehouden met de groei in Nederland. In welke mate kennis en innovatie invloed op deze ontwikkeling hebben gehad, is nog niet duidelijk. Het is op dit moment nog te vroeg om vast te stellen of het Noorden daadwerkelijk een omslag heeft gemaakt naar een kennisgestuurde economie.
Deze conclusies trekt het Economisch Instituut voor het
Werkloosheid teruggelopen
betreft, is Noord-Nederland ingelopen op de rest van het
Midden- en Kleinbedrijf (EIM) na uitgebreid onderzoek naar
“Uit het onderzoek komt naar voren dat het faseverschil met
land. Het aandeel van de WAO-ers is fors gedaald en is nu
de effecten van het regionaal beleid op de economie van
Nederland op meerdere terreinen is afgenomen, onder meer
lager dan in Nederland. Het aandeel van de Wajong-uitkerin-
Noord-Nederland. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht
waar het gaat om de werkloosheid, het bruto regionaal
gen is in het Noorden echter gestegen.”
van het SNN. Centraal daarbij stonden twee vragen: ‘In
product en de uitkeringen”, licht Hans Hiemstra van de Pro-
welke mate is het faseverschil tussen het Noorden en de
vincie Drenthe toe. Hij was tot deze zomer Kompasdirecteur
Groei van werkgelegenheid
rest van Nederland verkleind en wat is hierbij de rol van
voor de Provincie Drenthe en is tevens voorzitter van de
Ook op het vlak van de werkgelegenheid laat het onderzoek
het regionaal beleid geweest?’ en ‘Hoe hebben kennis en
task force die Noord-Nederland voorbereidt op de volgende
positieve ontwikkelingen zien. De procentuele groei van de
innovatie zich in Noord-Nederland ontwikkeld, afgezet tegen
Europese periode. “In deze regio is de werkloosheid in de
werkgelegenheid in de periode 2000-2009 is gelijk aan die
het landelijke beeld?’ Op de volgende pagina’s meer over de
periode 2000-2008 afgenomen, terwijl er landelijk sprake
van heel Nederland (zie kadertje). Het faseverschil voor de
innovatie in het Noorden, hieronder eerst aandacht voor het
was van een marginale toename. Wel is het werkloosheids-
participatiegraad is kleiner geworden. Dit geldt niet voor
faseverschil met Nederland. De uitkomsten van het onder-
percentage hier nog altijd hoger (zie kadertje). Parallel
het gemiddelde besteedbare inkomen. Op dit vlak is het
zoek zullen overigens worden gebruikt bij het opstellen van
hiermee is het aandeel WW-uitkeringen in het Noorden ook
faseverschil gelijk gebleven.
een visiedocument met het oog op de inrichting van het
teruggelopen, terwijl dit op landelijk niveau licht is toegeno-
Europese beleid voor de periode van 2014-2020.
men. Wat het percentage arbeidsongeschiktheidsuitkeringen
noord-nl nr. 11
Hans Hiemstra
Sectorstructuur De onderzoekers constateren dat Noord-Nederland de groei van de werkgelegenheid heeft bewerkstelligd ondanks een tamelijk traditionele sectorstructuur, die in de jaren 2000-2009 overigens niet echt is veranderd. In deze regio zijn de sectoren landbouw en visserij, industrie en nutsbedrijven oververtegenwoordigd. EIM constateert een positief regio-effect voor de werkgelegenheid. Hiemstra stelt dat dit het gevolg is van het regionaal economische beleid dat na enkele jaren nu z’n vruchten afwerpt. Vergeleken met het jaar 2000 zijn met name de sectoren zorg en zakelijke diensten in het Noorden relatief groter geworden. De werkgelegenheid in de industrie is verhoudingsgewijs afgenomen. Deze ontwikkeling deed zich trouwens ook landelijk voor. Het aantal bedrijfsvestigingen steeg zowel in het Noorden als in de rest van Nederland. De toename in Noord-Nederland was procentueel gezien echter sterker, zodat ook het vestigingsklimaat in deze regio zich goed ontwikkelt. Nog een slag maken Al met al mag worden geconcludeerd dat Noord-Nederland het in
Sectorstructuur beperkt invloed crisis in Noorden De tamelijk traditionele sectorstructuur in Noord-Nederland heeft soms ook z’n voordelen. Door deze structuur in combinatie met de resultaten van het regionaal beleid is het Noorden minder zwaar getroffen door de economische crisis dan Nederland als geheel. De financiële sector, handel en transportbranche kregen te
de afgelopen jaren goed heeft gedaan. Of zoals Hiemstra zegt:
maken met de sterkste terugval. Deze sectoren zijn in Noord-Nederland relatief klein. Weliswaar werd ook de
“Het zijn heel bevredigende uitkomsten, maar we zijn er nog
industrie zwaar getroffen, maar deze is in het Noorden minder op export gericht dan landelijk. Verder hebben
niet. We moeten nog een flinke slag maken. Om het einddoel te
ook de grote aandelen van de zorg, het onderwijs en de overheid in het Noorden gezorgd voor minder harde
bereiken is het van groot belang dat het regionaal beleid wordt
klappen. Deze sectoren lieten de afgelopen periode zelfs een werkgelegenheidsgroei zien.
3
noord-nl nr. 11
4
Werkgelegenheid houdt gelijke tred In de afgelopen jaren is de werkgelegenheid zowel in
Hans Hiemstra
voortgezet. Daarom werken we er nu al hard aan dat we
en Healthy Ageing, heb ik er alle vertrouwen in…”
ook na 2013 voor Europees geld in aanmerking komen.
Het werkloosheidspercentage onder de beroepsbevolking is
Het zal een harde dobber worden om dat voor elkaar te
in Noord-Nederland nog altijd hoger dan in de rest van het
krijgen, maar dat was in de vorige perioden ook al zo. En
land. In 2008 bedroeg de werkloosheid in deze regio 5,0%
toen is het ook gelukt. Als kennisinstellingen, overheid en
en in heel Nederland 3,9%. In 2000 waren die percentages
bedrijfsleven samen optrekken op de speerpuntgebieden als
nog 5,4 en 3,8. Het verschil is dus kleiner geworden.
energie, watertechnologie, sensortechnologie, agribusiness
Noord-Nederland als in Nederland als geheel met 9,6% toegenomen. Het regionaal economische beleid heeft hieraan bijgedragen met zo’n 23.000 banen. Van deze 9,6% is iets meer dan 3% het resultaat van het regionaal beleid. Hiemstra geeft aan dat het aandeel hoogopgeleiden onder de werkende beroepsbevolking weliswaar behoorlijk is toegenomen, maar dat Noord-Nederland wel verder achterop is
Omslag naar kenniseconomie nog niet duidelijk
Innovatie in Noord-Nederland laat sterk wisselend beeld zien
geraakt vergeleken met Nederland. “Daar moet dus nog een slag worden gemaakt.”
Het werkloosheidspercentage onder de beroepsbevolking is in Noord-Nederland nog altijd hoger dan in de rest van het land. In 2008 bedroeg de werkloosheid in deze regio 5,0%
“Tijdens de uitvoering van het Kompasprogramma werd
omslag waarvan het EIM nog niet kan zeggen of die ook
duidelijk dat de Europese Commissie een steeds zwaarder
gelukt is. Dat heeft alles te maken met een sterk wisselend
accent legde op kennis en innovatie. Europa wilde de beste
beeld in het Noorden op het vlak van innovatie.
kenniseconomie ter wereld worden. Wij hebben daar vervolgens met ons beleid nadrukkelijk op ingespeeld.”
Faseverschil kleiner
In deze bewoordingen licht Hans Hiemstra de achtergrond
Eerst even iets over het begrip innovatie. Een bedrijf wordt
en in heel Nederland 3,9%. In 2000 waren die percentages
toe van het streven van Noord-Nederland om een omslag te
als innovatief aangemerkt als het in de afgelopen drie jaar
nog 5,4 en 3,8. Het verschil is dus kleiner geworden.
bewerkstellingen naar een kennisgestuurde economie. Een
aan product- of procesinnovatie heeft gedaan. EIM stelt in
noord-nl nr. 11
10%
5
140
10% 0,8% 8%
0,5%
1,5%
1,2%
0,4%
6%
6%
4%
4%
5,4%
5,0%
2%
3,9%
3,8%
0,3%
2,3%
1,7%
7,1%
7,0% 4,6%
4,5%
2%
Index aantal vestigingen
8%
130
120
110
0%
0% 2000
2008
2000
Noord-Nederland
2008 Nederland
2000
2009
2000
Noord-Nederland WAO
WW
2009 Nederland
Wajong
WAZ
100 2000
2001
2002
2003
2004
Noord-Nederland
2005
2006
2007
2008
2009
Nederland
het onderzoek vast dat het aandeel innovatieve bedrijven
al blijft de relatieve groei in deze regio wel achter bij het
‘Ook is het belangrijk dat bij subsidieaanvragen alle betrok-
in Noord-Nederland met 46% in 2009 veel kleiner was dan
landelijke beeld. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het aantal
ken partijen intensief afstemmen. Deze werkwijze maakt het
in 2000, toen dat percentage nog 61 bedroeg. Maar deze
octrooiaanvragen, dat hier een stuk lager ligt dan in de rest
ook mogelijk omvangrijke projecten met veel partijen op een
ontwikkeling deed zich landelijk in nog sterkere mate voor.
van Nederland.
geordende wijze uit te voeren. En dat leidt tot grote stappen
Daardoor is het faseverschil van het aandeel innovatieve
Maar dat is niet zo vreemd. De meting van het aantal oc-
op het gebied van kennis en innovatie…’
bedrijven met Nederland als geheel dus kleiner geworden.
trooiaanvragen gebeurt op basis van de hoofdvestiging van bedrijven en daarvan heeft het Noorden er relatief weinig. In
Beeld in het MKB
het Noorden zetelen immers overwegend MKB-bedrijven die
Zoals bekend, bestaat de bedrijvigheid in het Noorden
in verhouding tot grotere ondernemingen vrij weinig octrooi-
vrijwel alleen uit MKB-bedrijven. Het EIM constateert daarom
aanvragen doen.
dat Noord-Nederland het op het gebied van innovatie nog niet zo gek heeft gedaan. Het aantal MKB-bedrijven in
Focus op speerpunten
Noord-Nederland dat zelf R&D verricht, is gedaald en wel in
De onderzoekers van het EIM concluderen dat het op basis
gelijke mate als in Nederland.
van de cijfers nog niet mogelijk is om aan te geven of de gekozen aanpak werkt en een omslag naar een kennisecono-
De samenwerking tussen MKB-bedrijven bij vernieuwingspro-
mie in Noord-Nederland kan bewerkstelligen.
jecten is in het Noorden toegenomen, terwijl in heel Nederland sprake was van een afname. Het percentage ligt in deze
Na een rondgang langs diverse betrokken partijen pleiten
regio nu op hetzelfde niveau als landelijk. Hier is het verschil
ze ervoor om de komende tijd de focus te blijven richten
in de afgelopen jaren dus kleiner geworden.
op de vijf speerpunten: energie, watertechnologie, sensortechnologie, agribusiness en Healthy Ageing. Ook zijn regi-
Onderzoek en ontwikkeling
onale samenwerkingsverbanden van groot belang. ‘Samen-
EIM constateert verder dat de investeringen in R&D-perso-
werking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid
neel in Noord-Nederland de laatste jaren zijn toegenomen,
leidt tot kennisontwikkeling op maat’, aldus het EIM.
noord-nl nr. 11
Geheel rechts op de foto Wytze Rijke
6
Het succesvolle loket voor risicofinanciering
Flinc opent deuren voor starters met innovatieve bedrijfsideeën Het is een bekend verschijnsel. Je hebt een innovatief bedrijfsidee en bent op zoek naar risicokapitaal. Dat valt niet mee. Sterker nog, je loopt overal tegen muren aan. Want voor
Projecten
startende ondernemers wordt het steeds lastiger om bij de bank een financiering te krijgen. Wat nu?
Dan is Flinc dé oplossing. Flinc opent deuren die voor ande-
cierd door het SNN. Die ondersteuning loopt nog door tot
Drie stappenplan
ren gesloten blijven. Dit onafhankelijke en ambitieuze loket
1 januari 2011. Het is tot nu toe een succesformule gebleken
Het concept van Flinc is gebaseerd op een drie stappenplan.
helpt innovatieve ondernemers in Groningen, Friesland en
en daarom is nu al zeker dat Flinc ook na die datum - in wat
Rijke: “Eerst moet er een gedegen bedrijfsplan worden gemaakt.
Drenthe met het zoeken naar risicofinancieringen door hen
voor vorm dan ook - actief in de markt zal blijven opereren.
Wij kunnen zorgen voor begeleiding. Het bedrijfsplan moet goed
door te verwijzen naar kapitaalverschaffers en hen daarbij in
doordacht zijn. Als dat er goed uitziet, zijn we benieuwd naar de
de praktijk ook te begeleiden. Voorwaarde is dat het gaat
“Flinc is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die geen
man of vrouw die er achter zit en naar zijn of haar argumentatie.
om plannen die nieuw en innovatief zijn en qua afzet regio-
ervaring hebben met het ondernemerschap en die een inno-
We kijken dus naar plan én ondernemer. De ondernemer moet
overstijgend. Globaal betreft het financieringen tussen
vatief bedrijf willen beginnen”, zegt coördinator Wytze Rijke.
met een goed verhaal komen en dat met flair kunnen presente-
10.000 en 200.000 euro.
“Maar ook ideeën van bestaande ondernemers kunnen in
ren. We letten sterk op de ondernemers- geest. Als we overtuigd
aanmerking komen voor financiering, bijvoorbeeld als zij een
zijn van de mogelijkheden gaan wij voor de financiering op zoek
Succesformule
product willen ontwikkelen dat niet in hun bedrijf past. En
naar mogelijke partners en kapitaalverstrekkers.”
Flinc wordt uitgevoerd door de NOM, die hiervoor nauw
dat geldt ook als ondernemers met een collega-ondernemer
samenwerkt met de Kamer van Koophandel, Syntens en
een joint venture willen opzetten. We zijn er voor iedere
Masterclasses
het TechnologieCentrum Noord-Nederland. Het project is
nieuwe rechtspersoon.”
De begeleiding door Flinc houdt bij de start van de onderne-
sinds 1 januari 2009 operationeel en wordt volledig gefinan-
ming niet op. Flinc blijft nog enige tijd ondersteuning bieden.
noord-nl nr. 11
7
Onder meer via Masterclasses die worden georganiseerd om
400 aanvragen binnengekregen. Meer dan 60 jonge bedrijven
van het SNN, bijvoorbeeld voor het inhuren van advies. Veel
ondernemers op een laagdrempelige wijze met elkaar in con-
zijn daadwerkelijk aan risicofinanciering geholpen. Ook is er
innovatieve ideeën hebben overigens betrekking op de eco-
tact te brengen. “Dit zijn geen trainingen, maar bijeenkomsten
nog een flink aantal aanvragen in behandeling. De afgevallen
nomische pieken voor Noord-Nederland als water, energie en
waarop starters kunnen netwerken en bijvoorbeeld nuttige tips
ideeën waren vaak niet innovatief genoeg. In totaal is door
sensortechnologie.”
kunnen opdoen van ervaren ondernemers”, legt Rijke uit.
veelal meerdere financiers ( waaronder ook een speciaal fonds
Rijke stelt tenslotte met gepaste trots vast dat Flinc ‘op effec-
“Zij vertellen hun succesverhalen en belichten ook de proble-
van de NOM) voor 3,5 miljoen euro startkapitaal aan onderne-
tieve wijze een gat in de markt heeft opgevuld’. “Er bleek echt
men waar ze tegenaan zijn gelopen. Het is allemaal bedoeld
mers versterkt. Dat kapitaal heeft bijgedragen aan een totale
behoefte aan te bestaan”, zegt hij. “Gelukkig hebben we het
om de beginnende ondernemer zoveel mogelijk bagage mee
investering van meer dan tien miljoen euro, goed voor zeker
direct groot aangepakt voor heel Noord-Nederland. Veel verge-
te geven. De deelnemers aan deze Masterclasses zijn enthou-
120 nieuwe arbeidsplaatsen. Volgens Rijke maken veel van
lijkbare initiatieven zijn kleinschaliger. Dankzij onze contacten
siast over deze aanpak.”
de gestarte ondernemingen inmiddels een flinke groei door.
in de financiële wereld is de kans op startkapitaal voor begin-
“Natuurlijk zijn er nog diverse eenmanszaken, maar er zijn ook
nende ondernemers in het Noorden nu toegenomen. Ik ben
Uitstekende resultaten
bedrijven bij die al bijna tien man aan het werk hebben”, weet
ervan overtuigd dat veel van de geholpen bedrijven zonder de
Het concept van Flinc heeft tot nu toe duidelijk vruchten afge-
hij. “Een aantal van hen heeft ook een beroep gedaan op de
inzet van Flinc niet van de grond zouden zijn gekomen…
worpen. In ruim anderhalf jaar tijd heeft het Flincteam al zo’n
NIOF-regeling (Noordelijke Innovatie Ondersteunings Faciliteit)
www.f-linc.nl
Twee initiatieven waaraan Flinc medewerking heeft verleend, betreffen uitvindingen als de Drymer en de StabiAlert. De drymer is een futuristische elektrische fiets met twee kante-
De StabiAlert waarschuwt voor verzakking van woonhuizen
lende voorwielen die zorgen voor optimale rijbeleving. Een van
en bedrijfsgebouwen. Met deze uitvinding is het mogelijk om
de types, de Drymer Business, is uitgerust met een overkap-
sneller dan ooit veranderingen in situaties te meten en eerder
ping, waardoor regen en wind de pret niet kunnen bederven.
passende maatregelen te nemen. De StabiAlert heeft twee be-
Deze fiets heeft ook ruimte voor een koffer of laptoptas en
langrijke pluspunten: nauwkeurigheid en snelheid, zowel bij de
krijgt in de toekomst misschien zonnepanelen waarmee de
meting als in de dataverwerking. Mede dankzij Flinc kunnen de
elektromotor wordt opgeladen. Een innovatief antwoord op de
initiatiefnemers dit product verder doorontwikkelen met een
groeiende vraag naar betaalbare en schone mobiliteit in het
StabiSensor. Dat biedt nog meer mogelijkheden.
bedrijfsleven!
noord-nl nr. 11
8
Zweedse en Duitse Nederlanders op International Business Square Twee in het buitenland gevestigde consultants van
René Rijns (VM Konsult) ‘Een Zweed wil eerst vertrouwen opbouwen voordat hij met je in zee gaat’ René Rijns heeft iets met Zweden en vooral de Zweedse men-
een andere cultuur. Zo moeten Nederlandse ondernemers zich
taliteit. Nadat deze ervaren projectmanager en consultant in
goed realiseren dat het tempo van zaken doen wordt bepaald
de jaren ’70 al enige tijd in dit land had gewerkt, vestigde hij
door de Zweedse opdrachtgever. Wij willen vaak te snel. Een
Nederlandse afkomst nemen een prominente plaats
zich er in 2002 definitief. In Åsbro, in Midden-Zweden, richtte
Zweed wil eerst vertrouwen opbouwen voordat hij definitief
in op het International Business Square van Nord-
hij VM Konsult op om met name Nederlandse bedrijven te
met je in zee gaat.”
adviseren die zaken willen doen in de Zweedse markt. Maar
Rijns was vorig jaar tijdens de Promotiedagen ook present op
omgekeerd ook Zweedse ondernemingen die contacten zoeken
het Nordconnectplein, toen namens de Nederlandse Kamer in
met Nederlandse handelspartners.
Zweden. Hij vindt het belangrijk dat er voor startende expor-
connect (de opvolger van het Nordconnectplein, zie ook de volgende pagina’s) tijdens de Promotiedagen Noord-Nederland in Martiniplaza in Groningen
teurs voldoende concrete informatie beschikbaar is. “Boven“Ik vervul voor ondernemers een intermediaire rol bij bedrijfs-
dien heb ik gemerkt”, zegt hij, “dat je er goede contacten aan
op 2 en 3 november.
vestiging”, licht Rijns toe. “Dat kan betrekking hebben op een
kunt overhouden. Zo ben ik voor verschillende activiteiten in
Het gaat om René Rijns die in Zweden met
vestigingslocatie, maar het kan ook gaan om het vinden van
het kader van Energy Valley in Zweden op zoek naar nieuwe
partners of aansluiting bij samenwerkingsverbanden. In Zwe-
markten en samenwerkingspartners.”
VM Konsult vooral Nederlandse bedrijven, maar
den beschik ik over een uitgebreid netwerk. Dat heb ik mede
ook Zweedse, begeleidt op het terrein van im- en
kunnen opbouwen, omdat ik actief ben bij de Nederlandse
Volop perspectief
Kamer van Koophandel in Zweden. Van deze organisatie ben
Rijns ziet voor het Noord-Nederlandse bedrijfsleven goede
ik twee jaar managing director geweest; nu ben ik regiodirec-
perspectieven in Zweden. “Noord-Nederland en Scandinavië
teur.”
liggen elkaar prima wat mentaliteit betreft. Ik zeg niet dat het
export en om Arjan Stok die met Qserve Germany vanuit Duitsland bedrijven adviseert op het gebied
met de rest van Nederland heel anders is, maar met mensen
van medische hulpmiddelen. Cultuurverschillen
uit Noord-Nederland gaat het vanzelf. Wel vind ik dat Noord-
Twee doorgewinterde adviseurs die hoge verwach-
“Mijn activiteiten zijn een aanvulling op datgene wat de
Nederland aan Zweedse bedrijven die de grens over willen,
tingen hebben van hun participatie aan de altijd
Kamer van Koophandel doet”, gaat Rijns verder. “De Kamer
beter duidelijk moet maken wat het Noorden te bieden heeft.
heeft een informerende functie, ik een bemiddelende. In mijn
Voor veel Zweden is Nederland nog altijd Amsterdam en
adviezen wijs ik ondernemers er op dat het belangrijk is dat
tulpen… Dat beeld mag wel eens veranderen. Noord-Nederland
ze goed in de gaten houden dat ze actief zijn in een land met
moet meer interesse opwekken…”
druk bezochte beurs. Op deze pagina’s stellen wij hen nader aan u voor.
noord-nl nr. 11
9
Arjan Stok (Qserve Germany) ‘Wij zoeken contacten in de Baltische staten en Scandinavië’ Arjan Stok is al behoorlijk ‘verduitst’. Dat is ook niet verwon-
wereldwijd continu in de gaten worden gehouden, want
wen essentieel. Het is een kwestie van vertrouwen kweken
derlijk: hij is in Duitsland al twintig jaar actief op het gebied
regelmatig, zoals onlangs nog in Europa en de VS, wordt de
en daarbij kan de taal een grote rol spelen. We zijn door de
van kwaliteitsmanagement. Op 1 augustus van dit jaar is hij
regelgeving veranderd of aangescherpt.”
Eems Dollard Regio (EDR) getipt over de beurs in Groningen.
Qserve Germany begonnen, als onderdeel van de Qserve
We hebben er hoge verwachtingen van en kijken er naar
Groep die sinds 1998 bestaat en ook vestigingen heeft in
Qserve is erin gespecialiseerd dat de medische hulpmiddelen
Amsterdam, de VS en Rusland.
in de verschillende landen worden toegelaten. Ze begeleidt ondernemingen - van start-ups tot multinationals - hierin
Uit contacten met Qserve Nederland bleek dat de portfo-
structureel. “Voor veel bedrijven geldt dat zij dit niet zelf
lio’s van Qserve en Stok prima bij elkaar aansloten. Qserve
willen of kunnen doen”, zegt Stok. “Zij hebben geen moge-
Germany heeft vestigingen in het Emsland en in het Zwarte
lijkheden om daar vast personeel voor aan te stellen. Wij, als
Woud. Qserve geeft op het vlak van medische hulpmidde-
experts, nemen die taak van hen over, zodat zij sneller aan
len advies aan bedrijven en zoekt voor partijen - ook voor
de slag kunnen en eerder toegang verkrijgen tot de interna-
(Noord-) Nederlandse bedrijven - tevens passende internatio-
tionale markt.”
nale handelspartners. Die zijn er in Duitsland volop. Duitstalig Wettelijk geregelde veiligheid
Qserve Germany komt vooral naar het International Business
“Onze adviezen betreffen tal van medische producten”, zegt
Square om meer bekendheid te verwerven in de Baltische
Stok. “Van rolstoelen tot implantaten en van infuuspompen
Staten en Scandinavië. Stok: “We hebben daar nog niet
tot bloeddrukapparatuur. Ze moeten wereldwijd aan veilig-
zoveel contacten, maar zien er wel groeimogelijkheden.
heidsnormen voldoen voordat ze op de markt mogen worden
We willen graag in contact komen met bedrijven die daar
gebracht. Dat is vaak tijdsintensief en zeer complex. Zo moe-
gevestigd zijn en nieuwe markten aanboren. In deze landen
ten bedrijven bijvoorbeeld een
spreken de mensen naast Engels vaak ook Duits. Dat is voor
kwaliteitsmanagement systeem hebben en moet een construc-
ons belangrijk. Zeker op het gebied van innovatieve medische
tiedossier voor elk medisch hulpmiddel de veiligheid en juiste
hulpmiddelen (momenteel de branche met de meeste nieuwe
werking aantonen. Bovendien moet de regel- en wetgeving
patiënten) zijn persoonlijke contacten en wederzijds vertrou-
uit…”
noord-nl nr. 11
10
Allbert Haan en Lindy van der Veen
Nieuw en ambitieus concept Nordconnect op Promotiedagen
International Business Square uniek podium handelscontacten Het International Business Square. Dat is - als opvolger van het Nordconnectplein -de naam van een nieuw en ambitieus concept waarmee Nordconnect samen met enkele partners een stevige bijdrage levert aan de Promotiedagen Noord-Nederland op 2 en 3 november in Martiniplaza in Groningen. Een formule die het Nordconnect en haar partners mogelijk maakt om de inbreng tijdens dit grootste business evenement van Noord-Nederland zo aan te pakken dat bedrijven en intermediaire organisaties een uniek podium wordt geboden voor het leggen van handelscontacten en internationaal zakendoen.
“Na drie jaar Nordconnectplein waren we uit ons jasje gegroeid”, licht Albert Haan,
is vanaf de beursvloer”, vult Lindy van der Veen, projectmedewerker van Nordconnect,
projectleider van Nordconnect, de achtergrond van het initiatief toe. “Zowel het aantal bezoe-
aan. “Daar hebben we 675 m2 tot onze beschikking. Dit zijn veel extra meters vergeleken
kers als het aantal standhouders nam ieder jaar toe. Vorig jaar waren 25 intermediaire organi-
met de 140 m2 die we voorgaande jaren konden benutten. Er is nu volop ruimte om naast
saties uit negen landen vertegenwoordigd. Daarmee zaten we aan het plafond. We hadden de
intermediaire organisaties ook bedrijven uit Noordoost-Europa te laten deelnemen. Dat past
ambitie om het evenement nog steviger neer te zetten en het internationale aspect sterker te
goed in onze visie om business-to-business contacten te stimuleren. Ook hebben we alle
benadrukken. Beursorganisator Paul Elzinga Promotions deelt deze ambitie. Dit is cruciaal voor
ruimte voor het inrichten van een netwerkvloer en het creëren van mogelijkheden voor ronde
ons en samen zetten we dit nieuwe concept nu op. De verhuur van de meters, het sluiten van
tafelgesprekken, workshops en seminars. Vorig jaar hadden we die altijd in zaaltjes achteraf.
contracten, de inrichting van het International Business Square en de promotie doen we sa-
We kiezen nu voor een open karakter. Iedereen is welkom. We streven er naar om onze
men. We hebben op de beurs nu een andere locatie toegewezen gekregen waar we veel meer
activiteiten beneden op de beursvloer zichtbaar te maken via een video wall.”
ruimte hebben. Voor de opzet van het inhoudelijke programma werken we nauw samen met de Kamer van Koophandel en MKB-Noord.”
Royale opzet In totaal biedt het International Business Square plaats aan dertig voornamelijk buitenlandse
Bovenverdieping
partijen om zich uitgebreid te presenteren en business-to-business contacten te leggen. Ze
“We richten het International Business Square in op Expo 4, de bovenverdieping die zichtbaar
worden in een royale opzet opgedeeld in zes ‘eilanden’ van ieder 24 m2 met landenstands. De
noord-nl nr. 11
11
deelnemers betalen zelf voor hun standplaats en voor de reis- en verblijfkosten. Ze worden in
ven naar de beurs te halen. Albert: “De Kamer van Koophandel is nauw bij dit initiatief betrok-
de Baltische staten, Scandinavië, Rusland en Polen vooral geworven via de intermediaire orga-
ken. De KvK is eerst met ons meegegaan naar Rusland om over deze deelname te spreken en
nisaties waarmee Nordconnect goede contacten heeft. In Duitsland wordt ook samengewerkt
zal voor de Russische bedrijven die nu komen matchmaking met geïnteresseerde Noord-Neder-
met de Noordduitse Internationale Handelskammers. Uiteraard is Nordconnect ook zelf met een
landse ondernemingen verzorgen.”
stand present. Lindy ziet het International Business Square voor Noord-Nederlandse ondernemers als een Koppeling met Interregproject
‘ideale gelegenheid om nieuwe buitenlandse zakenpartners te ontmoeten’. “We organiseren
“Veel activiteiten op het International Business Square zullen inhoudelijk gekoppeld zijn aan
bovendien samen met de Kamer van Koophandel een Spreekdag Noordoost-Europa”, zegt zij.
het Interregproject North Sea Supply Connect, waaraan diverse Noordzeelanden deelnemen en
“Geïnteresseerde ondernemers kunnen zich inschrijven voor een gratis consult met een expert
waarin ook Nordconnect participeert”, vertelt Albert. “Hoofddoelstelling van dat project is dat
uit een van de landen die vertegenwoordigd zijn. Ook zijn er diverse interessante sprekers en
het MKB beter gaat presteren in grote (Europese) aanbestedingsprocedures. Vooral kleine be-
ronde tafelsessies over relevante thema’s met betrekking tot internationaal ondernemen.”
drijven doen dit niet, omdat ze dat maar lastig vinden. Met dit project wordt gestimuleerd dat ze meer gebruik maken van de kansen. De NOM en de Kamer van Koophandel ondersteunen
Stap maken
het project. Bovendien presenteren de Baltische staten zich met een vergelijkbaar project met
Albert en Lindy hebben hoge verwachtingen van de nieuwe opzet. “Onze ambities zijn groot.
dezelfde doelstellingen: Baltic Sea Supply Connect. Beide projecten laten zo zien wat ze voor
Natuurlijk realiseren we ons dat we een risico nemen met dit initiatief. Het Nordconnectplein
het bedrijfsleven kunnen betekenen. Dat sluit goed aan bij de ambitie van Noord-Nederland
was immers een succes en dit nieuwe concept moet zich eerst maar bewijzen. We hebben er
om economische activiteiten in de Nordconnectregio te stimuleren.”
daarom eerst ook wel tegenaan gehikt. Maar als je verder wilt groeien en het internationale business-to-business karakter meer aandacht wilt geven, dan moet je zo’n stap een keer
Russische bedrijven
maken. Het gaat nu eerst vooral om bekendheid. En als het een succes wordt, kunnen we daar
Er zijn ook contacten gelegd met de oblast Leningrad - de provincie rond St. Petersburg waar
de komende jaren op voortbouwen…”
Nordconnect enige tijd geleden een Nordconnect House heeft geopend - om Russische bedrij-
noord-nl nr. 11
12
8th European Week of Regions and Cities Brussels 4 - 7 October 2010
PROGRAMME 8th European Week of Regions and Cities Brussels 4 - 7 October 2010
Europe 2020: cooperation and cohesion for all regions Het SNN ontvangt in deCompetitiveness, periode The OPEN DAYS will bebijna held for the miljoen eighth time in Brussels between 4 and 7 October 2010 for around 6000 participants. More 2007-2013 170 uit than 130 seminars, workshops and debates as well as exhibitions and networking opportunities will take place, organised in het with Europees Fonds voorfrom Regionale partnership 244 regions and cities all over Europe and 30 companies, banks, associations and academic organisations. During Ontwikkeling September, October and November, another om de economie in 260 local events will take place all over Europe and even beyond the borders of the European Union.
Noord-Nederland te stimuleren.
The event’s main objective is to facilitate exchanges, debate and networking among Europe’s experts and decision-makers in regional and local development from the public, private and financial sector. On the eve of an intensive debate on the reform of Cohesion Policy post-2013, the OPEN DAYS will concentrate on ‘competitiveness, cooperation and cohesion’ and present best practice from regional development programmes across Europe. •
•
•
Europe Competitiveness, and cohesion for all regions Seminars on ‘competitiveness’ will focus2020: on innovation, regionalcooperation development and green economic growth, and on results achieved by regions supported by the ‘regional competitiveness and employment objective’. The OPEN DAYS will be held for the eighth time in Brussels between 4 and 7 October 2010 for around 6000 participants. More than 130 seminars, workshops and debates as well as exhibitions and networking opportunities will take place, organised in Debates on territorial and cross-border cooperation, e.g the European Grouping of Territorial Cooperation (EGTC) and partnership with 244 regions and cities from all over Europe and 30 companies, banks, associations and academic organisations. ‘macro-regions’, will highlight the latest developments and enhance exchanges between practitioners. During September, October and November, another 260 local events will take place all over Europe and even beyond the borders of the European Union. Seminars and workshops grouped under the theme of ‘cohesion’ will focus on ‘territorial’ and ‘social’ cohesion and how to better integrate policies at local level. The event’s main objective is to facilitate exchanges, debate and networking among Europe’s experts and decision-makers in regional and local development from the public, private and financial sector. On the eve of an intensive debate on the reform of Cohesion Policy post-2013, the OPEN DAYS will concentrate on ‘competitiveness, cooperation and cohesion’ and present best practice from regional development programmesand across Europe. at: More information registration www.opendays.europa.eu • Seminars on ‘competitiveness’ will focus on innovation, regional development and green economic growth, and on results achieved by regions supported by the ‘regional competitiveness and employment objective’. •
Debates on territorial and cross-border cooperation, e.g the European Grouping of Territorial Cooperation (EGTC) and ‘macro-regions’, will highlight the latest developments and enhance exchanges between practitioners.
•
Seminars and workshops grouped under the theme of ‘cohesion’ will focus on ‘territorial’ and ‘social’ cohesion and how to better integrate policies at local level.
OPEN DAYS Hotline: + 33 1 43 67 99 44
[email protected]
More information and registration at: www.opendays.europa.eu Rue Belliard 101
1040 Brussels www.cor.europa.eu
P R O2020: GRAMME Europe Competitiveness, co-operation and cohesion for all regions
Europe 2020: Competitiveness, co-operation and cohesion for all regions EUROPEAN UNION
European Commission DG Regional Policy BE-1049 Brussels
Committee of the Regions
noord-nl nr. 11
Open Days local event
13
Seminar and Excursion:
‘Towards a sustainable Europe’ Thematic:
Chair:
Co-operation and Cohesion
Commissioner of the Queen Jaques TICHELAAR, Province of Drenthe (Moring and Afternoon Sessions)
Venue: Assen, House of the provinces
Speakers: Jim MATHER, Energy Minister and Argyll’s MSP, Scotland
Organisers:
Hilde CREVITS, Minister of Environment, Flanders, Belgium
Northern Netherlands Provinces Brussels office
Province of Groningen, The Netherlands
Province Drenthe
Province of Friesland, The Netherlands
University of Applied Sciences Jade (D)
Astrid GROTELÜSCHEN, Minister for Food, Agriculture, Consumer Protection and Regional
Project Partners Interreg project North Sea Sustainable Energy Planning
Development; Lower Saxony, Germany
Description: The Northern Netherlands local event will focus on how the region is increasing its engagement
sities, non-governmental organisations and project partners from across Europe. The content
with the European Union and how we can benefit from learning from other EU regions. During
of the event will be designed to engage the audience, including people who have little or no
the seminar the participants will discuss the European objectives on sustainability and cohe-
previous experience of European work and funding, in order to raise their awareness of the
sion. This is done by showcasing a number of examples of regional projects and initiatives that
opportunities available.
are tackling key European challenges, sharing best practice and improving local service delivery. Additionally we will show that regional innovation and economic development go hand in hand
Target group of participants:
with the climate challenges, the use of renewable energy, the application of the Cradle2Cradle
Representatives from 7 North Sea Countries including universities, voluntary and community
principle and the decrease of CO2 discharge. Moreover we will raise awareness about how the
sector, local, regional and national authorities, local and regional government, business
Northern Netherlands Provinces are represented within the European institutions. This one-day
and NGOs.
event will be aimed at elected local, regional and national politicians, officers and practitioners from local and regional authorities, the regional development agencies, social partners, univer
More information: http://www.northseasep.eu/
noord-nl nr. 11
14
Column
Rijksuniversiteit Groningen: Rijksuniversiteit Groningen: internationale pleisterplaats van onderzoek
internationale pleisterplaats van onderzoek en onderwijs voor duurzame energie en onderwijs voor duurzame energie De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) profileert zich als internationale research universiteit met sterke en vitale wortels in het Noorden van Nederland. Het is bovendien een bijzonder energieke universiteit. De kwaliteit van het onderzoek op het gebied van energie is aan de RUG bijzonder hoog, ruim beter dan dat van de andere universiteiten in het land en zelfs vergelijkbaar met dat van een internationaal topinstituut als het MIT in Boston. Prof. dr. S. (Sibrand) Poppema, voorzitter College van Bestuur RUG
De RUG is een belangrijke kennispartner in de snel verande-
eenlopende vakgebieden: juristen, chemici, natuurkundigen,
Binnen de faculteit Rechtsgeleerdheid is het Groningen Cen-
rende wereld van fossiele naar duurzame brandstof. Samen
milieukundigen, economen, bedrijfskundigen, psychologen
ter of Energy Law (GCEL) opgericht om een bijdrage te leve-
met Energy Valley, waarin overheid, bedrijfsleven en ken-
en mensen van de letterenfaculteit die zich bezighouden
ren aan juridische onderzoek gericht op de interactie tussen
nisinstellingen in het Noorden samenwerken en de partner
met de geopolitiek.
het publiek- en het privaat-recht en de functie van het recht
universiteiten Wageningen en Twente, zoekt de RUG ook in-
in de ‘regulatory state’. Vanuit GCEL is een internationaal
ternationaal samenwerking (met name met Noord Duitsland)
Energy Delta Research Centre (EDReC)
onderwijsprogramma ontwikkeld samen met de universitei-
om te komen tot bundeling van onderzoeksactiviteiten.
Voor bundeling van het interfacultaire energieonderzoek
ten van Aberdeen, Kopenhagen, en Oslo. Binnen de faculteit
binnen de RUG is het Energy Delta Research Centre (EDReC)
Wiskunde en Natuurwetenschappen opereert het Energy &
Interfacultaire aanpak als unique selling point
opgericht, als aanjager van nieuwe ontwikkelingen en als
Sustainability Research Institute Groningen (ESRIG), dat de
De innovatieve kracht van de Groningse universiteit zit deels
gezicht naar buiten. Meest opvallende buitenactiviteit is de
nadruk legt op onderzoek naar energie en duurzaamheid.
in de parate, beschikbare excellente kennis, deels in de
jaarlijkse organisatie van de Energy Delta Convention (EDC)
Binnen Economie en Bedrijfskunde is het Energy and Sustai-
interfacultaire aanpak. Het interdisciplinaire aanbod waarin
in november. Op de Conventie verzamelt de internationale
nability Center (ESC) actief.
de kern van Energy Sciences vanuit natuurwetenschappe-
NV Energiewereld zich rondom de universiteit om zich te
Tenslotte is de RUG is een belangrijke partner in het Energy
lijke en technische hoek wordt aangevuld met substantiële
laten informeren over de nieuwste ontwikkelingen op het
Delta Institute (EDI), waar postgraduate trainingen worden
inbreng van gamma- en alfaonderzoek, is bij de RUG sterk
gebied van fossiele en (duurzame) energie.
verzorgd op het terrein van gasmarkt en duurzame gas indu-
in ontwikkeling. Energie staat op het programma van uit-
strie.
noord-nl nr. 11
15
Fryslân, Groningen en Drenthe bundelen hun krachten! Zeker als het gaat over Healthy Ageing: de kennis over
P R O G R A M M A
Plaats: Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)
Congres Technologies for Healthy Ageing
Datum: vrijdag 15 oktober 2010
Thema: medische technologie / biomaterialen en medische productontwikkeling
DIT PROJECT WORDT MEDEGEFINANCIERD DOOR HET EUROPEES FONDS VOOR REGIONALE ONTWIKKELING EN DOOR HET MINISTERIE VAN EZ.
Thema: medische technologie / biomaterialen en medische productontwikkeling
Datum: vrijdag 15 oktober 2010
Aanmelden
U kunt zich t/m 27 september 2010 aanmelden via www.technologiesforhealthyage
Aan uw deelname zijn geen kosten verbonden. Extra toegangskaarten voor introdu
kosten € 125,-.
Na aanmelding ontvangt u een bevestiging per mail. De persoonlijke uitnodigingsb
is meteen ook uw toegangsbewijs!
Op www.technologiesforhealthyageing.nl vindt u achtergrondinformatie en praktis
informatie over het congres.
Postbus 11073 9700 CB Groningen Laan Corpus den Hoorn 300 T +31 50 524 84 35 E
[email protected] I www.hannn.eu
Congres Technologies for Healthy Ageing
Plaats: Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)
Het congres wordt mede mogelijk gemaakt door:
P R O G R A M M A
oorzaken van ziekte en gezondheid. Noord-Nederland heeft de kennis, ervaring en de mensen om voorop te lopen bij innovatie en onderzoek op dit terrein. De samenwerking tussen de drie noordelijke provincies begint vruchten af te werpen en het Healthy Ageing Network Noord-Nederland (HANNN) is daarvan een goed voorbeeld. In dit regionale netwerk participeren noordelijke overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven in een gezamenlijk actieplan om Healthy Ageing zowel vanuit wetenschappelijk, maatschappelijk als economisch perspectief aan Noord-Nederland te koppelen. De Council of European Bio Regions heeft het HANNN
Leeuwarden Institute of Minimally Invasive Surgery
in april 2010 benoemd als één van de veelbelovende Noord-Europese kennisclusters.
noord-nl nr. 11
16
Colofon Noord NL is een uitgave van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland namens Groningen, Fryslân en Drenthe en verschijnt 4 keer per jaar Tekst: Harry Knevelbaard Redactie: Communicatie SNN Vormgeving: Seinen & Van Leeuwen, Leeuwarden Fotografie: Willem Jan Kleppe, Assen Druk: Thieme MediaCenter Zwolle Abonnementen: Gratis aan te vragen via www.snn.eu Adres redactie: SNN Postbus 779 9700 AT Groningen
[email protected]
SNN Postbus 779 9700 AT Groningen
[email protected] www.snn.eu
