nummer 3, oktober 2010
magazine
Zideris magazine herfst 2010 door Felix Thieme
De redactie van Zideris magazine stelt voor iedere aflevering een thema vast. Kunst en Cultuur, dat is dit keer het thema. Cultuur is niet zo’n probleem want alles is cultuur en daar leven wij met z’n allen midden in. Kunst met een grote “K” is in mijn dagelijks werk wat minder eenvoudig. Een verslag over een gestolen schilderij van Van Gogh in Egypte kan iedereen in de krant lezen. Laat ik eens proberen te omschrijven wat ik een kunst vind in het werk wat wij met z’n allen in Zideris iedere dag weer verrichten. Het is een kunst om in financieel moeilijke omstandigheden elke dag weer de energie op te brengen om topzorg te bieden aan onze cliënten. De administratieve eisen die aan iedereen in de organisatie worden gesteld breiden zich oncontroleerbaar verder uit. Ondanks alle toezeggingen en plannen die overheden en toezichthouders in politiek roerige tijden over het voetlicht doen schijnen, lijkt deze belasting niet te stuiten. Cultureel bepaald is in Nederland dat wij een risicoloze en foutloze maatschappij eisen. In economisch goede tijden is dat allemaal invoelbaar en kunnen er veel extra middelen worden ingezet om steeds een stukje verder in de gewenste richting te komen. In de huidige economisch slechtere tijden komt de kloof tussen de wens en de daarvoor beschikbare middelen echter steeds duidelijker in beeld. Bovenop deze ontwikkeling komt het doembeeld van de steeds groter wordende zorgconsumptie die leidt tot uitputting van budgetten voordat de helft van het jaar voorbij is. Denk hierbij aan bijvoorbeeld het PGB budget. Ik kan het niet laten hier een vergelijk te maken met een andere cultuur waar ik in mijn vakantie kennis mee heb mogen maken. Indonesië, een land dat lang en intensief met Nederland verbonden is. De omstandig heden in dit land zijn wat betreft het welvaartsniveau dramatisch slechter dan in Nederland. Het overgrote deel van de bevolking heeft geen beschikking over basale voorzieningen als riolering, schoon water of een tegen de elementen bestand onderdak. De gezondheidszorg is basaal, er kan een verpleegkundige worden geconsulteerd in de eigen gemeenschap maar iedere verdere medische zorg is alleen op afstand en tegen betaling beschikbaar. En vaak dus niet bereikbaar voor de gemiddelde Indonesiër. Mag ik dit zomaar met Nederland vergelijken? Nee, wij leven in volkomen andere omstandigheden en je zou kunnen zeggen in een ander tijdperk. Maar het is mij wel opgevallen. Betekent voorgaande dat het welzijnsniveau (levensgeluk) van de gemiddelde Indonesiër dan ook veel lager is dan dat van de gemiddelde Nederlander? Ik heb dat niet kunnen ontdekken. Natuurlijk mist men in Indonesië de welvaart die wij kennen, maar het leidt niet automatisch tot een ongelukkig leven. Is de gemiddelde Nederlander gelukkiger in de welvaart waarin wij leven? Ik zie, hoor of lees dit niet in de Nederlandse samenleving maar ook niet binnen Zideris. Er blijft dus een aantal vragen en misschien ook wel raadsels over waar ik de antwoorden niet op weet. Wel weet ik dat hoe lastig de ontwikkelingen en omstandigheden in de zorg ook zijn, wij altijd weer een manier blijken te vinden om er mee om te gaan en de tering naar de nering te zetten. Met de eigenzinnigheid van Zideris ben ik, en ik verwacht en hoop ook jullie, na het vakantieseizoen weer aan de slag gegaan om er voor onze cliënten van Zideris iets moois van te maken.
2 Zideris magazine 2010 / 3
op is op shop door Loes Groeneveld
Patricia Pieterson valt de eer te beurt om Willem Wouters (receptionist bij Zideris te Rhenen) te interviewen. Patricia werkt al 6 jaar in de op=op shop en werkt vandaag voor het laatst omdat ze elders gaat werken. Willem is zo enthousiast met het begroeten van iedereen dat hij bijna de rollen van interviewen en geïnterviewd worden omdraait. We geven hem een winkelwagen en zo kunnen we starten.
Winkelen met Willem Wouters Ben je hier wel eens eerder geweest?
veel van groente en fruit en koop regelmatig biologische
Nee, dit is de eerste keer tot
producten, deze zijn wel wat
mijn schande. Maar ik was
duurder.
wel heel blij verrast dat ik hier
Ik ben ook gek op zalm en
voor gevraagd werd. Ik ben
dat is ook niet goedkoop.
hier nu in mijn vakantie.
Bij snoep kijk ik niet zo nauw,
Hou je van bood schappen doen?
maar bij koekjes weer wel, als er te veel transvet in zit dan koop ik het niet want
Ja, het moet voor je
daar gaan je aderen van
dagelijkse behoefte. Ik ben
dichtslibben.
altijd op koopjes uit. Hebben zijn de producten bijna aan de
Wat doe je binnen Zideris?
houdbaarheidsdatum?
Ik werk op de receptie. Ik
jullie ook aanbiedingen? En
Hoe regel jij de boodschappen thuis?
beantwoord de telefoon, ontvang bezoekers, ben het aanspreekpunt bij
cliënt op de goede plek zit en
calamiteiten, verzorg de
zich gehoord voelt. Ik denk
Wil je nog iets kwijt Willem?
Ik woon alleen en dat is heel
zakgelden van de bewoners,
dat de cliënten bij Zideris
Wat me opvalt, is dat alles wel
makkelijk. Meestal ga ik elke
de gezond- en ziekmeldingen
goed zitten.
veel goedkoper is in de op=op
vrijdag boodschappen doen
van de medewerkers komen
Ik zeg altijd “als het met de
shop. Ik zie dat jullie met heel
want dan ben ik altijd vrij.
bij mij binnen en cliënten die
cliënten goed gaat, gaat het
veel plezier hier werken. Dat
Ik koop bij Albert Heijn in
naar de arts/tandarts/fysio
met Willem ook goed”.
stralen jullie uit, het is een
Veenendaal de boodschappen
gaan en weer terug met de
Willem ziet onze cliënten zo:
uitstekend project.
en drink dan gelijk ergens
taxi moeten, begeleid ik zo
“Het zijn de juweeltjes onder
gezellig koffie. Op die manier
nodig.
de grote en kleine mensen”.
heb ik de boodschappen voor
Zo zie ik ook veel van onze
de hele week in huis. Behalve
cliënten en dat is te gek.
groente en fruit, dat koop ik
Wat zou je in de toekomst willen?
Wat denk je dat je boodschappen kosten? Hier zit Willem er 35 eurocent
En heb ik tussentijds nog iets
Vind je je werk leuk?
nodig dan ga ik met de fiets
Ja, ik vind mijn werk
en dan is er niet zoveel te
Na het afrekenen worden we
naar Albert Heijn in Rhenen.
hartstikke leuk. Er zit veel
wensen over.
uitgenodigd voor een kopje
afwisseling in. Er wordt veel
Misschien iets op pastoraal
koffie in de kantine. Hier
gebeld en er komt veel bezoek
gebied. Ik ben gelovig en
komen de verhalen van Willem
aan de balie. Dus wel een
vind het heel boeiend om
los. Maar na 38 dienstjaren
drukke baan.
dit over te brengen op mijn
kan dat ook niet anders!
medemens. Het is allemaal
Het is een boek waard!
in Rhenen om de andere dag.
Heb je een idee wat iets mag kosten? Tuurlijk, ik ben heel prijsbewust, want op die andere leuke dingen. Ik ben
Wat vind je belang rijk voor cliënten?
wel een gezondheidsfreak. Ik kijk altijd wat er in zit
manier houd ik geld over voor
Dat weet ik niet zo goed, in
naast. Dus hij is aardig
ieder geval gezond blijven
prijsbewust.
nog onzeker, ik werk onder voorbehoud misschien nog
Willem bedankt voor je
Dat ze een thuis hebben en
twee jaar tot ik 65 ben en dan
enthousiaste verhalen en nog
zich gekend voelen, dat ze
zie ik wel wat er op mijn pad
veel werkplezier de komende
en als er teveel vet inzit
zich prettig voelen in onze
komt.
twee jaar.
dan koop ik het niet. Ik hou
zorginstelling, dat iedere Zideris magazine 2010 / 3 3
Cliëntervaringen m Felie Chantalle
Luuk
André
Chantalle bij Jan Tinholt Elke week is Chantalle op woensdagmiddag bij Jan Tinholt, de creatief therapeut van Huis ter Heide, waar ze al mooie dingen gemaakt heeft. Op dit moment is ze bezig met een stripboek. Het wordt een prachtig boek, alles wordt ingekleurd. Het duurt nog wel even voordat het klaar is, het is natuurlijk erg veel werk.
Desiree Desiree is er helemaal klaar voor om als een van Charlie’s Angles in actie te komen. Op feesten hebben we in Huis ter Heide al vaak van haar optredens mogen genieten! Tijdens de work-shops van Theater Totaal leert ze door middel van onder andere spelletjes en improviseren heel veel over dans en drama. (zie de foto op pagina 7)
André Hoogerhoud, cliënt Mijdrecht André speelt al jaren toneel. Aan het eind van ieder seizoen zijn er vier uitvoeringen in één weekend. Afgelopen seizoen was André ‘boef’. Hij had geld gestolen (niet echt natuurlijk). Toen hij gepakt werd, zei de politie ‘handen omhoog’, wat André dan ook deed. Na afloop was er iedere keer luid applaus. André wil nooit meer stoppen met toneel spelen, want hij vindt het heel leuk om te doen. Ook is André gek op muziek. Van een muziekwinkel in het dorp heeft hij een ‘kartonnen’ Jan Smit gekregen. Deze staat in de kamer van André, ook hangen er foto’s van André met
4 Zideris magazine 2010 / 3
bekende Nederlanders aan de muur. André gaat naar bijna ieder festival in de buurt, staat vooraan en probeert na afloop op de foto te gaan met de artiest. Dit lukt heel vaak. Vandaar dat er aardig wat foto’s in zijn kamer hangen, maar natuurlijk ook een van André met Simone want dat is zijn vriendin.
Het project van Felie Salm Felie is binnen Zideris bij velen bekend. Ze schildert veel en exposeert regelmatig. Ze heeft ook nog schilderles bij Marlette Bink en bij Ton Hardeman. Nu heeft Felie een nieuw project onder handen. Ze gaat n.l. haar eigen doodskist beschilderen. Elke week is Felie hier een uur mee bezig bij Marlette. Het ontwerp heeft ze gemaakt op een groot vel en bestaat uit bloemen. Wanneer het klaar is, wordt hij mooi afgelakt en wordt dan in Nieuwkoop opgeslagen. Felie wil graag bij haar moeder in Blaricum begraven worden. Felie laat al haar werk zien wat ze in de vakantie heeft gemaakt en vertelt dat ze op haar werk op de Hoge Born ook creatief bezig is samen met Monique v d Linde.
Luuk van der Bult Luuk woont bij Zideris Bilthoven in de Massijslaan. Hij schildert al jaren bij het atelier van Reinaerde in Zeist. Hij heeft een heel eigen schilderstijl, met langgerekte figuren. Zijn schilderijen vertellen altijd een verhaal. Luuk vertelt
et kunst en cultuur
Jos
Natalie
Cor
over het schilderij op de foto: het heet “Vergadering in de Tweede Kamer”. Op het schilderij staan een zakenman, Balkenende, Lubbers, een chauffeur, directrices en een vergadertafel. Dit schilderij heeft Luuk cadeau gegeven aan Zideris Bilthoven bij de opening na de verbouwing in 2007.
Cor Hazeleger, BZW-cliënt Mijdrecht Cor is zijn hele leven al bezig met creatieve dingen. De ideeën komen spontaan binnen. Vaak onderneemt hij gelijk actie, anders vervagen de ideeën. Cor is getrouwd met Christa; zij wonen samen in een eengezinswoning in Mijdrecht. Het huis ziet er netjes uit, maar wel vol met al hun kleurrijke spullen en schilderijen. Het bosje pluimen schuin achter de foto van Cor is niet zomaar een bosje pluimen. Deze stonden op de locatie Molenwiek. Cor wilde ze wel hebben en heeft er een mooie vaas bij gezocht. Bij Intratuin vond hij piepschuimbolletjes, hierdoor staan de pluimen veel mooier in de vaas. Ook hangen er in de pluimen allerlei beestjes en tierelantijntjes. Gewoon komt niet voor in het woordenboek van Cor. In het schilderij op de andere foto, ‘War of the worlds’, nageschilderd van een hoes van een langspeelplaat, hebben de mensen echt haar. Cor was hiervoor naar een kapsalon gegaan en heeft van de kapper wat plukjes gekregen. Je moet maar op de ideeën komen.
De kunst van Jos te koop op de vrijmarkt Jos van Galen schildert veel. Hij gaat ook één keer per week naar Marlette Bink (beeldend vormen). Hij leert daar niets nieuws want hij weet eigenlijk alles al. Jos vindt ook alles leuk om te schilderen en hij heeft geen voorkeur wat betreft zijn eigen werk. Want alles is mooi. In zijn vrije tijd schildert en tekent hij ook. En ieder jaar op Koninginnedag zit Jos op de vrijmarkt in Veenendaal met zijn schilderijen en biedt deze te koop aan. Ondertussen schildert hij weer een nieuwe. Van de opbrengst van de verkoop kan hij weer nieuwe verfspullen kopen. Jos geniet heel erg van de vrijmarkt op Koninginnedag en doet dat al jaren.
Natalie de Jonge Natalie woont in de Massijslaan bij Zideris Bilthoven. Zij is kunstenares bij dagcentrum Seijst van Reinaerde. De inspiratie voor haar schilderijen haalt ze vaak uit dingen die ze heeft meegemaakt. Zo ook bij dit schilderij: “De fietspont”. Het idee hiervoor kreeg ze na een vakantie met haar moeder. De vier poppetjes zijn haar moeder, tante, zus en Natalie zelf. Natalie schildert ook graag dieren. Zo heeft ze een schilderij met een papegaai gemaakt. Ze is er best trots op dat ze het zo goed kan. Er hangt zelfs een schilderij van haar helemaal in Frankrijk!
Zideris magazine 2010 / 3 5
Theaterwerkplaats Ik moet je wat vertellen! door Loes Groeneveld
In Ederveen is de theaterwerkplaats Momo gehuisvest. De naam Momo komt van de hoofdpersoon uit een boek. Zij heette Momo en was een meisje met de bijzondere gave mensen aan zich te binden. Dit deed ze met haar grootste talent: goed luisteren. Iedereen wilde graag bij haar zijn. De eerste voorstelling van het Momo theatergezelschap was gebaseerd op dat boek. Na de koffie en een warming-up praat ik met Ellis Hiensch en Zegert de Zeeuw, artistieke begeleiders vanaf het begin. Allereerst wil ik graag weten hoe je bij dit gezelschap komt. Mensen worden vaak aangemeld door bijvoorbeeld begeleiders. Eerst is er een gesprek om te horen en te zien of er interesse is in theater. Dan is er een proeftijd van 3 maanden waarin gekeken wordt of er ontwikkeling, kunstzinnigheid en gemeenschapszin is. Het is niet altijd direct duidelijk waar de kwaliteiten en interesses liggen. Het is een zoektocht.
6 Zideris magazine 2010 /3
De kunst van Momo is een verhaal vertellen met muziek, dans en toneel. Het onderscheid met het “gewone theater” is dat er veelal een vertaalslag gevonden moet worden om dingen uit te leggen. Die vertaalslag vinden is uitdagend maar soms ook lastig. Hier loop je dan tegen je eigen beperkingen op, maar dat is niet erg. Er is ook een beweging gaande om voorstellingen in de gewone theaters te brengen. Naast familie en bekenden zie je steeds meer buitenstaanders de weg naar de voorstelling van Momo vinden. De hele productie is in eigen beheer: de kostuums en decors worden met behulp van de acteurs gemaakt. De mensen komen hier met veel plezier en gaan er voor de volle 100% voor. Er wordt veel geduld gevraagd omdat het niet goed maar beter moet. Wat belangrijk gevonden wordt, is dat er niet alleen een voorstelling door verstandelijk gehandicapten gemaakt wordt maar dat zij de mensen die de voorstelling bezoeken een leuke avond bezorgen. Ze vertellen hun verhaal en hebben daarmee een bijdrage geleverd aan het maatschappelijk cultureel leven. Dat is wat wij proberen verder te ontwikkelen.
Theater Totaal: ‘Talent dat raakt’ door Ineke Rozema
Desiree speelt één van Charlies’ Angels bij Theater Totaal
Momo Momo theaterwerkplaats wordt beheerd door Ellis Hiensch en Ineke de Rond. Ellis heeft sinds 1980, na haar docentenopleiding en studies pedagogiek, tot voor kort gewerkt in het speciaal onderwijs. In samenwerking met Janustheaterwerk heeft ze op locatie theaterprojecten verzorgd met mensen met een verstandelijke beperking. Ineke heeft als kinder- en jeugdpsycholoog jarenlang gewerkt binnen de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Voor die tijd heeft ze als verpleegkundige met dezelfde doelgroep gewerkt. De artistieke leiding wordt ingehuurd via stichting Janus theaterwerk in de persoon van Zegert de Zeeuw. Hij is sinds 1991 als theatermaker werkzaam in de geestelijke gezondheidszorg; mensen met een verstandelijke beperking, verslaafdenzorg, psychiatrie en risicojongeren.
Al enkele jaren vinden drie bewoners van Huis ter Heide hun werk of dagbesteding bij Theater Totaal in Nieuwegein. Een goede reden om eens wat meer te vertellen over deze creatieve werkplek. Theater Totaal, opgericht in 1996, is een muziek- en theaterwerkplaats voor mensen met een verstandelijke beperking. Het is bedoeld voor mensen, vanaf ongeveer zestien jaar, die beschikken over artistieke mogelijkheden op het gebied van muziek, dans en drama. Theater Totaal bestaat uit theatergroep Kraak en de bands Knock Out en Buiten Westen. Op de muziek- en theaterwerkplaats werken de deelnemers aan hun artistieke vaardigheden. Ze worden daarin begeleid door docenten uit verschillende kunstvakopleidingen. Alle voorstellingen zijn van eigen hand of worden gemaakt in samenwerking met andere instanties. Dat kan een opleidingsinstelling, een maatschappelijke instantie of een bedrijf zijn. Er is van alles mogelijk. Elk jaar zijn er verschillende voorstellingen waarin de acteurs en muzikanten van Theater Totaal te bewonderen zijn. Tijdens de trainingen wordt gelet op de leermogelijkheden van iedereen. Daarbij staan onder andere het vertrouwen in eigen kunnen, sociale vaardigheden en artistieke training centraal. De trainingen kunnen behoorlijk intensief zijn, maar als het leidt tot een mooie voorstelling geeft dat enorm veel voldoening. Deze voorstellingen worden op allerlei locaties gespeeld, zoals bibliotheken, kleine theaters, scholen en bedrijven. Naast deelname aan de vaste groepen is het ook mogelijk om één keer per week workshops te volgen, waar allerlei aspecten die met de podiumkunsten te maken hebben aan bod komen. Kortom, Theater Totaal heeft enorm veel te bieden aan iedereen die van theater houdt!
Momo is nu druk bezig met de repetitie van het stuk “Ik moet je wat vertellen”. Dit wordt 7 en 8 oktober om 20.00 uur opgevoerd in cultureel centrum Cultura in Ede. Iedereen is van harte welkom. Inlichtingen tel: 0612393623
Zideris magazine 2010/ 3 7
Jubileum Bets van Lent Zaterdag 5 juni was het een groot feest. Ik werd 60 jaar en woon 35 jaar op Heimerstein/Zideris Rhenen. We gingen eerst wokken in Rhenen met medebewoners en familie. Daarna nog een hapje en een drankje in het restaurant. En er was natuurlijk ook muziek. Rien Salet trad op. Dat vond ik erg leuk, want ik mocht ook door de microfoon zingen. Ik kreeg een heleboel cadeautjes en daar ben ik erg blij mee. Het was een heel leuk feest. Bets van Lent
Kerstmarkt Crocusstraat Zaterdag 11 december is er weer een kerstmarkt op de Crocusstraat 51 a-b-c- in Wageningen. Naast de al zo bekende oliebollenkraam zullen er tal van kraampjes zijn waar voor ieder wat wils te koop is. In een gezellige kerstsfeer kan iedereen bijkletsen onder het genot van een
8 Zideris magazine 2010 / 3
hapje en een drankje met een passend muziekje op de achtergrond. De medewerkers van de kaarsenmakerij en de keramiekgroep verkopen hun werk en leggen graag uit hoe ze het maken. Het is nog wat vroeg maar de tijd gaat snel, dus... noteer 11 december vast in uw agenda. Voor nadere inlichtingen bel 0317 410098.
Na-schoolse opvang Op 15 juni 2010 zijn we naar Natuurtuin Diddersgoed te Veenendaal geweest. Daar kregen we een rondleiding van Janny van der Linde,
gids bij het I.V.N. (Instituut voor Natuurbeschermingseducatie). Janny heeft heel veel verstand van allerlei planten en dieren. Ze liet ons zien wat er groeide en bloeide. Zo hebben we daar een hele mooie zeldzame orchidee gezien. Er stonden ook bijenkasten en gelukkig bleven de bijen bij ons vandaan. Bzzzzzz Met een vergrootglas konden we zien hoe het kleefkruid er van dichtbij uitzag. Allemaal hele kleine haakjes en daarom blijft het aan je kleren hangen als iemand het er tegenaan gooit. Leuk dat dat is! Met zo’n vergrootglas kun je ook Speurneusje spelen, zei Daan. Ja, dat is natuurlijk zo. Maar dat doen we dan een andere keer, want in de tuin moet je rustig en voorzichtig doen. Anders vertrap je de planten en laat je de dieren schrikken. Vorige keer zagen we ook kikkers, maar die waren er nu niet. De rondleiding was ten einde en als dank hadden we een fles rode wijn voor Janny gekocht, waar ze erg blij mee was. Het was een leuke leerzame rondleiding!
Uitstapje met vrijwilligers van Essent door Annemieke de Jong Een paar maanden geleden kreeg de vrijwilligerscoördinator Mirjam Huibers het aanbod van een groep mensen van Essent dat zij graag als personeelsuitje vrijwilligerswerk zouden willen doen. Gevraagd werd of het AC daar mogelijkheden voor had. Zo ontstond het idee om met 8 vrijwilligers en een grote groep cliënten naar Ouwehand te gaan. Alles werd geregeld en 6 juli was de grote dag ! Het weer zat mee die dag. Annet van Breenen zorgde voor de ontvangst van de vrijwilligers met koffie, thee en cake en voor in Ouwehand kregen we een pakje drinken met iets lekkers mee. Voor de groep cliënten die achterbleef, was er ijs geregeld. Om 10.00 uur kwamen de huifkar en twee bussen en daarmee vertrok de groep naar Ouwehand. Daar aangekomen hebben we tot 12.00 uur rondgelopen en veel beesten mogen bewonderen. De pinguïns waren in trek want die konden we van zeer nabij bekijken door een glazen bol. Om 12.00 uur gingen we allemaal weer terug naar Zideris met huifkar en bussen. Daar werden alle vrijwilligers bedankt met eigengemaakte jam van de Duizendschoon en een mooie toespraak van Sheu-hai. Vrijwilligers bedankt voor deze leuke ochtend en misschien volgend jaar weer ?
In herinnering Op 28 augustus hebben wij definitief afscheid moeten nemen van onze collega
Rian de Man-Oude Elberink Rian is op 44-jarige leeftijd overleden.
Namens alle cliënten en personeel van AC1, willen we iedereen die een bijdrage leverde aan deze ochtend hartelijk bedanken. Het was zeer geslaagd!
Nieuwe auto voor Zideris Wageningen Begin september werd een nieuwe Dacia Logan afgeleverd ten behoeve van Zideris Wageningen. De spiksplinternieuwe 7-persoons auto is de eerste die is beletterd met naam en beeldmerk van Zideris, het bekende ‘koppie’. Niet alleen Zideris is blij met de nieuwe auto met Zideris uitstraling; ook de dealer was zeer tevreden: “Eigenlijk moeten alle
auto’s van Zideris wit zijn en dan met dit opvallende beeldmerk worden uitgerust”, vond de dealer. Voordat alle auto’s van Zideris wit zijn zal nog wel even duren, maar binnen kort wordt ook het bestaande wagenpark van Zideris voorzien van de sprankelende belettering.
Velen van ons zullen Rian gekend hebben, want ze was al jaren bij ons werkzaam. Rian is als 19-jarige stagiaire begonnen op ‘Het vijfde wiel’ en de ‘Arabesk’, waarna ze enthousiast de interne Z-opleiding heeft gevolgd. Het overgrote deel van haar loopbaan heeft ze gewerkt op de ‘Woelwaters’. De laatste jaren werkte Rian vooral met de cliënten van de logeerhuizen. Rian blijft in onze herinnering als iemand met een warm hart voor de cliënten van Zideris. Wij wensen Hans, Emma, Dax en Tim veel sterkte toe. Medewerkers, managementteam en directie Zideris
Kersttocht Zideris Rhenen De kersttocht op het terrein bij Zideris Rhenen aan de Cuneraweg wordt gehouden vrijdagavond 17 december. Iedereen is van harte welkom. Op deze avond zal het kerstverhaal tot leven komen. Meer informatie volgt in Zideris Magazine van december. Wij vinden geen woorden om te zeggen hoe wij Rian zullen missen, allemaal. Het diepste gevoel is moeilijk uit te leggen. Het hart spreekt een niet te spreken taal. Dit sterven is zo moeilijk te verwerken. Haar leven was ons zoveel waard. Het liefste wat wij hadden blijft in ons hart bewaard. Haar persoonlijkheid, zo krachtig maar ook heel teer. Rian was uniek en we vergeten haar nooit meer. Marianne, Eveline, Jacoline, Thea, Jannie, Anja, Hans, Daniëlle, Miranda, Charon en alle overige collega’s
Zideris magazine 2010/ 3 9
ZIDERIS CULINAIR door Ineke Rozema
Herfstige maaltijdsoep met pompoen In deze rubriek wordt altijd een van de groepen van Zideris bezocht. Daarbij krijgen we een kijkje in het reilen en zeilen rond het eten. Hoe is dat geregeld op de verschillende plekken? Dat is deze keer door omstandigheden niet gelukt. Daarom onderstaand alleen een recept. Een herfstige maaltijdsoep met pompoen. Pompoen kent veel liefhebbers (alleen Smulweb.nl kent al 493 recepten van pompoensoep), maar ook veel haters. Deze soep wordt lekker pittig door het Turkse worstje, waardoor de grootste haters misschien moeten toegeven dat het ‘te eten’ is.
Je hebt nodig voor 8 personen: • 1 flinke pompoen van ruim een kilo • 1 ½ liter groentebouillon van blokjes • 1 ui • 2 teentjes knoflook
• 2 preien • 2 paprika’s • 1 bosje peterselie • 3 Turkse worstjes (of chorizo) • 1 theelepel komijn • zout en peper
Voorbereiden: 1. Snijd de pompoen in parten en haal de pitten eruit. Snijd de rest van de pompoen in stukken (bij een mooie verse pompoen hoef je de schil er niet af te halen). 2. Schil, was en snijd alle groenten. Snijd de worstjes in plakjes. 3. Verwarm een flinke scheut olijfolie in een pan en bak daar de ui en de knoflook in. 4. Doe de stukken pompoen en de komijn erbij en schep het even door. 5. Voeg de bouillon toe en laat alles een half uurtje sudderen. 6. Pureer de soep met een keukenmachine of een staafmixer. 7. Breng de soep weer zachtjes aan de kook en voeg nu de prei, de paprika en de worstjes toe. Laat dit een kwartiertje koken. 8. Breng de soep op smaak met zout en peper en voeg op het allerlaatst de peterselie toe.
Als je niet aan Turkse worstjes kunt komen, is chorizo een goed alternatief. Deze soep is natuurlijk erg lekker met vers Turks brood! 10 Zideris magazine 2010 / 3
Een portret van specifieke beeldende ondersteuning door Marlette Bink
Kunst kan onze samenleving activeren, beroeren en in beweging houden. Kunst is een ontdekkingsreis naar nieuwe wegen en mogelijkheden en ligt in het gebied van de verbeelding, het is een vrijplaats voor de fantasie, voor wensen en dromen, een plek waar alles kan. Juist daarom is kunst in onze zorg niet weg te denken. Deze speciale beleving, deze taal die over het verborgene gaat, verhoogt de kwaliteit van leven, bevordert de communicatie tussen mensen en brengt een positieve stemming. Het werken met beelden is een uitkomst voor mensen die met woorden minder kunnen of die met woorden hun gevoelens niet kunnen bereiken.
Ik ben wie ik ben Ik ben meer dan wat je ziet Ik laat niet zomaar alles zien Misschien ben ik alleen maar dat wat je ziet
Voor informatie over beeldende ondersteuning en/of Atelier activiteiten kunt u terecht bij: Ine Heijerman en Marlette Bink (creatief therapeuten, locatie Zideris Rhenen). Schilderijen en kaarten zijn te koop via het Atelier op donderdag van 9.00 - 11.30 uur en op afspraak.
Binnen Zideris Rhenen wordt al jaren beeldende onder steuning gegeven, beter bekend als Beeldend Vormen. De beeldende ondersteuning richt zich in de eerste plaats op de persoonlijke ondersteuningsvraag van de cliënt. Beeldende middelen (materialen, technieken) worden ingezet om eigen ervaringen op te doen, te experimenteren, emoties te uiten, te communiceren, te verwerken (rouwverwerking) te herbeleven, o.a. met behulp van rituelen, te structureren, te concentreren, verantwoordelijkheid te nemen en het eigen denkvermogen aan te spreken. We bieden cliënten met een artistiek talent ook de mogelijkheid om in het Atelier zijn of haar eigen werkvorm en persoonlijke stijl te ontwikkelen. Het uiting geven aan gevoelens en persoonlijke beleving staat voorop, want hierin ligt de echte kwaliteit van kunst. Deze kunst is oorspronkelijk en onthult een belevingswereld die intrigeert en respect afdwingt. Dit is de kunst die een inspirerend accent geeft aan onze eigen gebouwen. Ook buiten Zideris vindt deze inspiratie haar weg naar bijvoorbeeld lokale bedrijven (L&L Veenendaal) die kunst lenen van Zideris, voor aan de muur. We hebben door de jaren heen gemerkt dat het werk van een aantal kunstenaars van Zideris een hoog artistiek niveau heeft. Meerdere malen werden zij genomineerd bij landelijke wedstrijden, en ook onlangs nog waren Harrie en Kees prijswinnaars bij Kunst onder de Toren in Rhenen. Gewaardeerd worden om wat je kan, een erkenning die verder gaat dan het winnen van een prijs. Zideris magazine 2010 / 3 11
Peter: ‘Ik teken het liefst landschappen van andere landen, Italië en zo, ik heb het van mijn vader zelf, want mijn vader doet het ook, hij is schilder’.
Ludo: ‘Ik ben de kunstenaar. Ik maak een ondergrond met een familieportret’.
Edwin: ‘Zagen, zagen... boeme-de-boem, vliegtuig, helikopter, ophangen, mooi hè, die mag mee!’
12 Zideris magazine 2010 / 3
Ilona: ‘Kunst is water met verf en daarna ophangen. Schilderijen maken en schuren met apparaten en de stekker, in de zandbak met water en zand en met gips een papje maken. Ben je boos of ben je blij, wat ben jij? Blauw en rood en groen het gaat over de kermis, in de spin op de Rijnweek, draaien, draaien, dat vind ik leuk”
Kees: ‘Echte kunst maken’. Over de Dansende vrouw van Kees schrijft de vakjury van Kunst onder de Toren 2010: “Met eenvoudige middelen is een speels en vrolijk figuurtje neergezet dat volop beweegt en bruist van leven”. Kees won met dit werk de tweede prijs.
Olaf
Mirjam
Zideris magazine 2010/ 3 13
Mariette
Jos: ‘Papa en mama tekenen, ik hou van baard’.
Felie: ‘Ik schilder in dezelfde stijl als mijn vader toen hij jong was, ik zelf ben een kunstenares. Ik zou wel honderd miljoen jaar willen leven, zo heb ik het naar mijn zin op de aarde’.
Eric: ‘Hakken in het hout en schuren, dat is goed en daarna zet ik het in de gang’.
Alexander: “Ik heb veel ideeën, ik ben heel alert en ik kijk goed, dat heb ik ontdekt”
14 Zideris magazine 2010 /3
Harrie: ‘Het zijn vrouwen hè’.
Hanneke: ‘Dat het goed gaat, stoel’.
Frank: ‘Ik heb een schilderij gemaakt, kunst’
Casey-Jo: ‘De prijs staat erbij. Ik zeg gewoon dat het 30 euro is’.
Zideris magazine 2010/ 3 15
Jan Peter: ‘Krassen vind ik fijn om te doen. Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht. Vandaag ben ik 27 jaar op Heimerstein/Zideris’.
Jos: ‘Ik ben van Rembrand, ik teken huizen en straten en de WK teken ik ook’.
Annet: ‘Mijn kat hè’. Piet: ‘Goed gedaan hè, zweet’. Maroussia. Jeroen: ‘We hebben het samen gedaan’.
André: ‘Deze is verkocht’.
Janneke: ‘De vakantieboot’
16 Zideris magazine 2010 /3
Zorgcoördinatie bij Zideris
De volgende stap door Dirk-Jan Beumer
Hoe gaan we dit verbeteren?
In 2008 is al besloten om de organisatie van de zorg coördinatie in Zideris te evalueren. Een argument hiervoor was dat er verschillen waren tussen de diverse organisatieonderdelen van Zideris op het gebied van de organisatie van de zorgcoördinatie. In de vormgeving van deze evaluatie is er voor gekozen om eerst een pilot onderzoek te doen in de regio ‘Utrecht zuidoost’.
Om de punten die nadrukkelijk voor verbetering vatbaar zijn op een goede manier op te pakken worden er drie acties ondernomen: 1. We stellen een projectgroep in die een methodiek gaat ontwikkelen om cliënten te ondersteunen bij het vormgeven aan hun zeggenschap over het eigen leven. 2. We stellen een projectgroep in die het Individueel ondersteuningsplan zowel als document als procedure gaat verbeteren. 3. De functie ‘Persoonlijk Assistent’ wordt organisatorisch gekoppeld aan een (woon)cluster. Hiermee wordt beoogd: - verbetering van de communicatie tussen de PA en de uitvoering van de zorg, - meer sturingsmogelijkheden voor de PA ten behoeve van de zorgcoördinatie, - integrale verantwoordelijkheid van de clustermanager over uitvoering van de zorg en de zorgcoördinatie. Dit betekent daarnaast dat het ‘cliëntvolgende principe’ van de persoonlijke assistentie wordt verlaten. Dit zal tot gevolg hebben dat een aantal cliënten een andere PA zal krijgen.
In het eerste half jaar van 2010 heeft in Zideris Rhenen, Veenendaal, Wageningen een uitgebreid onderzoek plaats gevonden naar de waardering van de huidige manier van de organisatie van de zorgcoördinatie en de plaats van de functie van ‘Persoonlijk Assistent’ daarbinnen. Hiertoe is een uitgebreide vragenlijst verspreid onder cliënten/cliëntvertegenwoordigers, persoonlijk assistenten, medewerkers en managers. De resultaten uit de terug ontvangen vragenlijsten zijn besproken met diverse groepen in de organisatie: behandelaars, senioren, managers, OR, cliëntenraad en cliëntencommissie. Op basis van deze uit komsten heeft het managementteam een aantal conclusies getrokken en besloten tot een aantal verbeterrichtingen.
De conclusies Eigenlijk kunnen we constateren dat er de afgelopen vijf jaar veel vooruitgang is geboekt op het gebied van de zorg coördinatie. Het zorgvuldige proces van opstellen, vast stellen en volgen van het Individueel ondersteuningsplan heeft er toe geleid dat de zorgcoördinatie een veel centralere plaats heeft ingenomen en dat is een grote verbetering. Dit wordt nog eens bevestigd door de waarde ring van cliëntvertegenwoordigers over de wijze waarop de zorgcoördinatie verloopt in deze locaties van Zideris. De waardering is groot over de bereikbaarheid van de persoon lijk assistenten, de wijze waarop de belangenbehartiging vorm krijgt en de duidelijkheid van de contacten. Dit is de positieve kant van het verhaal. Er zijn echter ook zaken die voor verbetering vatbaar zijn. Zo is er nog een hoop werk te verrichten op het gebied van zeggenschap van de cliënt over zijn eigen leven. Ook de functie van het IOP als werkdocument in de praktische ondersteuning laat te wensen over. Ten slotte is er ook een groot verschil in waardering en beeldvorming over de wijze waarop de zorgcoördinatie functioneert, tussen verschillende groepen in de organisatie. Dit is onder andere een gevolg van de scheiding van de zorgcoördinatie en de uitvoering van de zorg in verschil lende organisatieonderdelen, met verschillende leiding gevenden.
Vervolgstappen Om de besluiten, die zijn voortgekomen uit de bevindingen van het uitgebreide pilot-onderzoek uit te voeren, is in september een invoeringsplan opgesteld. Voor 1 april 2011 moeten de verbeterbesluiten zijn ingevoerd in de locaties van Zideris Rhenen, Veenendaal, Wageningen. Daarnaast zal in de sector Wonen 1 op basis van het pilot onderzoek ook onderzoek worden gedaan naar de waarde ring van de zorgcoördinatie in die organisatieonderdelen. Ook hiervoor zal een vragenlijst de eerste basis van het onderzoek gaan uitmaken. De vragenlijsten worden toe gespitst op de betrokken organisatieonderdelen. In deze locaties zullen ook de cliënten een vragenlijst invullen, ondersteund door medewerkers van een andere locatie. De opzet van het onderzoek en de besluitvorming van verbetervoorstellen zal vergelijkbaar zijn met de procedure in de andere regio. Natuurlijk is het wel zo, dat er rekening zal worden gehouden met de andere manier waarop in de verschillende organisatieonderdelen de zorgcoördinatie is georganiseerd. Het uitgangspunt van het onderzoek is niet om toe te werken naar volledige eenvormigheid in de organisatie, maar naar verbetering vanuit de bestaande situatie: de volgende stap!
Zideris magazine 2010 / 3 17
Cliënten aan het werk in Verzorgingshuis Rustenburg
Een eigenzinnig project door Josje Peters
Dagbesteding Zideris Rhenen is een eigenzinnig project begonnen. Dagmar Cijs, derdejaars stagiaire van het ROC begeleidt twee cliënten van Zideris op locatie. De locatie is een verzorgingshuis in Wageningen waar zij één dag per week werkzaam zijn. Het verzorgingshuis heet Rustenburg en heeft acht verdiepingen met 1- en 2-persoonskamers waar de bewoners wonen. Door Rustenburg is gevraagd of Zideris cliënten heeft die het leuk vinden om de bewoners van het verzorgingshuis te voorzien van koffie/thee. Bij de voorbereidingen kwamen we er achter dat er nóg een aantal uitdagingen ligt. Zoals de post en kranten bij desbetreffende woningen rondbrengen en ’s middags soep serveren. Na de middag kunnen onze cliënten een helpende hand bieden bij de voorbereidingen voor de recreatie. Dagmar is gevraagd het project onder begeleiding van een jobcoach aan te gaan. Zowel de praktijkbegeleider van Zideris als haar school hebben hier hun goedkeuring aan gegeven. Het is een eigenzinnig project. In die zin eigenzinnig omdat een stagiaire een nieuw project aan gaat, niet in een 18 Zideris magazine 2010 /3
locatie van Zideris, maar ‘extramuraal’, in de maatschappij. Voorafgaand aan de kennismaking zijn Dagmar, Riet Toet, Rosilda Liebrand en Josje Peters 25 augustus gestart met hun eerste werkdag op Rustenburg.
De eerste werkdag Om 8.30 uur begint het team in witte werkjassen met het rondbrengen van de kranten. Gelukkig is er een lift die de kersverse medewerkers naar de achtste verdieping brengt. Rosilda heeft snel door waar al die knoppen in de lift voor dienen. Riet vindt het allemaal prachtig wat er gebeurt. Het is haar eerste keer dat ze in een lift staat. Boven aangekomen geeft Dagmar aanwijzingen aan Rosilda en Riet in welk kastje de krant gelegd moet worden. Er ontstaat grote hilariteit wanneer Rosilda een deurtje van het kastje in haar handen heeft! Ha, ha, we zetten het deurtje weer vast en geven het door aan de verpleging en dan horen we dat ze ook dáár een technische dienst hebben. Na deze taak hebben we tijd om zelf koffie te drinken. Dan blijkt dat er al een vrijwilliger rond loopt die de koffie
op woensdag verzorgt. Een kleine miscommunicatie maar algauw wordt ons gevraagd of we niet met twee bewoners in de rolstoel naar de markt willen? Gezellig, de zon schijnt en de twee dames zijn erg blij dat we meegaan. Tegen 11.30 uur zijn we terug en gaan we de soep in de keuken ophalen. De grote pan staat op een karretje en we vervolgen onze route met de lift weer naar de achtste verdieping.
HKZ-audits
Onze taak is om verdieping 7 en 8 te doen. Op elke verdieping hangt een lijst met opmerkingen zoals ‘glutenvrij’ of ‘zoutarm’. We lezen dat er een bewoner allergisch is voor aspergesoep! Maar, we weten niet wat voor soep we serveren. Bij navraag noemt de een het maissoep en de ander koninginnesoep. Maar ja, zitten hier nu asperges in? Daar moeten we de volgende keer dus op letten, een aandachtspunt! Het serveren van de soep gaat fantastisch: Dagmar klopt of belt aan bij de bewoner, zegt goedemiddag en vraagt of men soep wil. Vaak staat de soepkom al klaar in het keukentje. Riet heeft de taak van ’t opscheppen van de soep op zich genomen. Dat gaat uitstekend want Riet werkt al jaren in het restaurant van Zideris Rhenen.
door Yvonne Haenen
Rosilda let goed op hoe Dagmar het doet en besluit om het te gaan proberen. Dagmar houdt een oogje in het zeil terwijl Rosilda vol trots de bewoner tegemoet gaat met de vraag ‘soep’? Geweldig hoe Rosilda het doet. Alleen even ‘de zin’ van soep wat aanpassen! En even later loopt alles op rolletjes, Rosilda die de mensen op een nette manier van soep voorziet en Riet die het karretje met de pan onder haar hoede heeft. Binnen een uur zijn we klaar met onze taak en gaan we zelf lunchen. Joke, de vrijwilligerscoördinator, komt gezellig bij ons zitten en zorgt dat we een vrijwilligerscontract krijgen zodat we verzekerd zijn. We zijn nu echt in dienst van het verzorgingshuis! De eerste dag zit erop. We zijn best moe door al het lopen en al die nieuwe indrukken. Volgende week gaan we zeker weer van start!! Mocht je geïnteresseerd zijn of meer willen weten van het project dan kun je contact opnemen met Josje Peters 0624762170.
Zideris werkt enthousiast aan kwaliteit Elk jaar controleert een bureau of we nog voldoen aan de kwaliteitsnormen van HKZ. Dat doet dat bureau met een bezoek en interviews. Die noemen we audits. De HKZaudits waren dit jaar op 1 en 7 september. Het buro dat de audits bij Zideris uitvoert, is het Keurmerkinstituut. Het Keurmerkinstituut bepaalt zelf welke locaties van Zideris zij wil bezoeken en welke medewerkers zij wil spreken. Deze keer hebben ze de volgende locaties bezocht: Van wonen: Berg 1 en 3, Rhenen Massijslaan 14, Bilthoven Proostdijstraat 33b, Mijdrecht Tarthorst 6, Wageningen Van dagbesteding en extramurale zorg: Individueel Begeleid Zelfstandig Wonen (IBZW), team complexe zorgvragen Klokkenweg 2, Rhenen Plein 2, Rhenen De auditoren van het Keurmerkinstituut hebben gepraat met de medewerkers van Zideris. Ze hebben rondgekeken in de woningen en bij dagbesteding. Ook hebben ze met veel leidinggevenden gepraat. Bij het gesprek met de directeur waren ook de voorzitter van de cliëntenraad en de voorzitter van de ondernemingsraad aanwezig.
Wat kwam er uit de audits? Het Keurmerkinstituut is het volgende opgevallen: bij Zideris werken we met veel energie aan veel verbeteringen tegelijk. We laten duidelijk zien dat we ons werk steeds verder verbeteren. De medewerkers van Zideris zijn enthousiast. Ze zijn betrokken bij wat ze doen en er heerst een open sfeer. We kregen niet alleen complimenten. We kregen ook enkele verbeterpunten. Deze gingen onder andere over het afteke nen van medicijnen en het op tijd houden van functioneringsgesprekken. Maar ook over het opschonen van zorgplannen en bijvoorbeeld over het houden van werkoverleg. We gaan er voor zorgen dat we deze punten vóór het eind van dit jaar hebben verbeterd. Zideris magazine 2010/ 3 19
door Ineke Rozema
rob van barneveld Voor de verandering zetten we deze keer geen bewoner in het zonnetje, maar onze huisillustrator Rob van Barneveld. Tekenen doet hij zijn leven lang al. Schriften vol, achter in de klas, op de basisschool en later op de middelbare school voor de schoolkrant. Rob tekent eigenlijk alleen strips. Een van de strips heet ‘Rood Gras’, die hij plaatst op zijn website (www.roodgras.nl). Ook tekent hij voor een stripblad, de zone 5300 en voor de website van scholieren (www. scholieren.com), waarin hij problemen van scholieren oplost. Het meest trots is Rob op zijn stripboek, twee jaar geleden uitgegeven bij een Belgische uitgeverij. Illustraties maakt hij dus alleen voor het Zideris Magazine. Het uitgangspunt voor de tekeningen is dat het vrolijk moet zijn, een beetje gek ook, zodat je er om moet glimlachen. Een graadmeter is zijn vriendin, als zij er om moet lachen dan is het goed, dan kan het verder uitgewerkt worden. Het tekenen is erg leuk om te doen, echt een vorm van ontspanning. Ook is het een uitlaatklep: even tekenen om andere sores te vergeten! Tekenaar als beroep ziet Rob voorlopig niet zitten. Het tekenen wordt dan echt ‘werk’ en misschien gaat het plezier er dan vanaf. De combinatie met het werken bij Zideris is eigenlijk heel plezierig. Overdag werken als begeleider en s’avonds lekker tekenen. Of andersom.
magazine Zideris Magazine is het relatieblad van Zideris, eigenzinnige zorg. Het magazine verschijnt vier keer per jaar en is beschikbaar voor alle cliënten, medewerkers en vrijwilligers. Zideris Magazine wordt gratis toegezonden aan cliëntvertegenwoordigers en andere externe relaties. Redactie Zideris Magazine Bureau Organisatieondersteuning Postbus 30, 3910 AA Rhenen 0317-681911 Redactie Dirk-Jan Beumer, Corrie van Doorn, Loes Groeneveld, Jelle de Gruyter, Marian van het Reve, Ineke Rozema, Nico van de Vliert Fotografie Medewerkers Zideris, Wim van Hof - www.gaw.nl Vormgeving en opmaak Wendy Buss, Jelle de Gruyter - www.gaw.nl Druk Moderndruk b.v., Bennekom Bij de voorpagina Joke is 58 en woont vanaf het begin op Nateland, dat wordt in oktober al weer 4 jaar. Joke werkt al vele jaren in Wageningen bij de Keramiek. Ze houdt erg van kleuren en maakt graag voor iedereen een mooie tekening. Joke houdt erg van gezelligheid, onder het genot van haar favoriete drankje: koffie, maar wel met wat lekkers er bij. Joke waardeert het erg als mensen iets voor haar doen en dat wordt beloond met een dikke knuffel. Kopij inzenden voor het volgende nummer kan tot 1 november. Graag per mail naar Marian van het Reve,
[email protected]. Ook krijgt de redactie graag digitale foto’s. Let daarbij op de ‘resolutie’. Orginele bestanden aanleveren van tenminste 2 Mb. (foto’s niet bewerken!). Stel je digitale camera in op de beste kwaliteit (‘fijn’).
20 Zideris magazine 2010 /3