Business case Deelname Culturele Hoofdstad 2018Tilburg C-Roots, mei 2012
VOORAF Deze rapportage beoogt inzicht te geven in wat de deelname aan de Culturele Hoofdstad 2018 voor Tilburg kan betekenen. Het poogt een kwalitatief en kwantitatief antwoord te geven op de vraag van de Raad om voor de benodigde investering een business case uit te werken. Er is gekozen voor een methodiek waarbij informatie verkregen uit desk research getoetst en verrijkt is door het ophalen van kennis en ideeën van veel Tilburgers. Hun inzet is cruciaal gebleken. In de rapportage is dan ook voor een groot deel de energie van professionele beleidsmakers, cultuurmanagers, jongeren- en welzijnsmedewerkers, onderwijsprofessionals en studenten en ook jongeren en burgers terug te vinden. Het blijkt uit alle beschikbare studies: de inzet van Culturele Hoofdstad moet niet uitsluitend gebruikt worden als middel voor city marketing maar met name moet er gezorgd worden voor draagvlak en betrokkenheid van de bewoners. Het uiteindelijke programma moet aansluiten bij de bestaande identiteit en beleidvoornemens van de stad. Tilburg kan 2018Brabantstad inzetten als middel om de betrokkenheid van de Tilburgers bij de stad om te zetten naar concrete acties, zodat er een actief deelnemerschap ontstaat en de Tilburgers hun stad zelf cocreëren.
Deze rapportage is een verslag waarin de hoofdlijnen voor Tilburg worden beschreven zoals die naar voren zijn gekomen uit de diverse gesprekken met stakeholders en twee inhoudelijke sessies in het Duvelhok waarbij in totaal 50 ronde tafelsessies voor de input hebben gezorgd. We presenteren die naar analogie van het bidbook, als T-routes. In het geval van de business case kiezen we voor een bundeling in de vorm van 4 T-routes die voor ons de financiële fundering vormen voor een eventuele deelname van Tilburg aan het project Culturele Hoofdstad 2018. We laten hierbij de opmaat projecten buiten beschouwing. Wel is er de inhoudelijke verbinding gemaakt in de T-routes. Het totale pakket in de vorm van 10 T-routes kan samen met een impressie van de sessies gevonden worden op 2018Tilburg.nl. Daarnaast is er onderbouwing voor die routes gevonden in de vele notities en rapporten van de gemeente, provincie, onderzoeken over Europese hoofdsteden etc. Deze onderbouwing is niet in het rapport opgenomen, maar te vinden op de website. Daarin zijn tenslotte ook de verschillende gespreksverslagen te vinden.
DE BUSINESS CASE 2018Tilburg
De cijfermatige onderbouwing is in
Werk
Onderwijs
Toerisme
deze rapportage zeer schematisch
Gekeken is naar het creëren van
Er is een koppeling gemaakt tussen
Tot slot is er de gedachtelijn dat een
weergegeven. Onder die getallen
extra banen voor de doelgroep die
het opzetten van nieuwe opleidingen
aantrekkelijker stadsprofiel leidt tot
ligt een berekeningsmethode waarin
nu na hun opleiding de stad verlaat,
en het creëren van banen. De effec-
een extra impuls voor dagtoerisme.
verschillende aspecten zijn gewogen
naar het samenbrengen van zzp-
ten van onderwijs worden hier uitge-
Door de profilering van de studenten
en waar gebruik gemaakt is van
ers tot kleine bedrijven en naar de
drukt in groei van aantal studenten
stad en stad van de podiumkunsten
‘rompcijfers’. Voor deze rompcijfers
kansen die een route biedt voor het
als geheel en groei van het aantal
kan er volgens onderzoek ook
is aansluiting gezocht bij bestaande
verminderen van de werkeloosheid
studenten dat in de stad gaat wonen.
worden aangestuurd op meer
en algemeen erkende cijfers, zoals
onder de lager opgeleide doelgroep.
De investeringen hiervoor worden
daags verblijftoerisme. Dit levert
terug te vinden in diverse publicaties,
De investeringen liggen voor het
in eerste instantie gedragen door
extra inkomsten op voor de detail
CBS rapporten en gemeentelijke
grootste deel in het faciliteren en
opleidingsinstituten en bedrijfsleven
handel, als wel de horeca, culturele
overzichten. Vanzelfsprekend is de in
stimuleren van nieuwe recreatie- en
gezamenlijk, waarbij aanvullende op-
instellingen/evenement en daarmee
het Bidbook gebruikte methode van
horecabedrijven, het ontstaan van
start financiering vanuit de gemeente
de gemeente.
Sacco en Blessi geïntegreerd.
nieuwe opleidingen, ontmoetings-
denkbaar is. De opbrengsten zullen
plaatsen voor kleine bedrijven, het
dan ook in eerste instantie terug-
Er is waar mogelijk onderscheid
faciliteren van opstart en doorgroei
vloeien naar de opleidingsinstituten
gemaakt tussen opbrengsten in drie
van kleine bedrijven. Dat vraagt dus
en de ondernemers. Daarom is hier
verschillende categorieën:
in eerste instantie het beschikbaar
alleen gerekend met de uitgaven die
stellen van mankracht (is geld) en
de Tilburgse student doet in de stad
ruimte (is bereid zijn om af te zien
en daarbij een bijdrage levert aan de
van inkomsten op verhuur/pacht etc).
economie van de stad als geheel.
vice versa
Met de presentatie van het voorlopige
de ambities die gericht zijn op het
beïnvloeden. Het Bidbook biedt volop
wel de komst van de nieuwsgierige
Bidbook 2018 is er een eerste kader
profileren van Tilburg als stad voort
mogelijkheden voor Tilburg in de
Europeanen (en dus een economi-
waarbinnen de aansluiting gevonden
uit de manier waarop we de positio-
directe aansluiting. Alle routes lopen
sche opbrengst) maar niet per se
kan worden. De uitgezette routes
nering van Tilburg (als onderdeel van
immers langs Tilburg én Tilburg is let-
betrokkenheid van de Tilburgers.
daarbinnen bieden volop mogelijk-
2018Brabantstad) op een aantrekke-
terlijk het centrum van de routekaart.
De echte winst zal dus liggen in het
heid voor Tilburg om zich te profileren
lijke wijze inhoud kunnen geven.
Wanneer de stad iets breder durft te
optimaal afstemmen van deze twee
kijken zijn er nog veel meer mogelijk-
stromingen.
en tegelijkertijd te profiteren van de aantrekkingskracht die een dergelijk
Essentieel is dat Tilburg pro-actief
heden om geformuleerde ambities
groot evenement nu eenmaal heeft.
aansluiting zoekt op de inhoud van
te realiseren. Daarbij is er een cruci-
Tot slot signaleren wij dat juist door
Er is daarbij een evident onderscheid
het Bidbook, op de gepresenteerde
aal moment gelegen in de overgang
de keuze Eindhoven als kern naar
tussen een ‘push’ en ‘pull’ werking in
routes en de kansen en mogelijk
van bidbook fase naar ontwikkel- en
voren te schuiven, dit Tilburg de
de vorm van katalyserend en parti-
heden benut om ze te verrijken en te
realisatiefase.
mogelijkheid biedt om optimaal te profiteren van de positieve
ciperend effect. Ambities die Tilburg al langer had (zoals Tilburg evene-
Wel is het goed ons te realiseren dat
aantrekkingskracht. Enigszins in de
mentenstad), kunnen door deelname
het promoten van de lokale cultuur
luwte die kenmerkend is voor Tilburg,
aan 2018 die extra stimulans krijgen,
weliswaar zorgt voor de betrokken-
kan Tilburg de valkuilen vermijden
waardoor ze verwezenlijkt kunnen
heid van de inwoners van de stad
die door de tegenstanders vaak naar
worden. Denk bijvoorbeeld aan de
maar niet automatisch een groot
voren wordt gebracht en die zich
aanjaagfunctie die 2018Brabantstad
publiek trekt. De grote internationale
toespitsen op gebrek aan betrokken
kan vormen voor de ontwikkeling van
evenementen die in het Bidbook
heid van de ‘gewone’ burger.
de Spoorzone. Anderzijds komen
aangegeven worden, garanderen
SOCIAL INNOVATION ALS METHODIEK 2018Tilburg
De uitdaging voor Tilburg binnen
Social innovation is daarbij een
De stad Tilburg wordt daarmee
het project Culturele Hoofdstad is
aanpak die op een natuurlijke manier
de natuurlijke proeftuin van social
tweeledig:
aansluit bij het DNA van de stad
innovation. Een positie waarbij
- het imago van Tilburg duidelijk
en de bewoners. Die door de deel
kennis en praktijk naadloos in elkaar
naar voren brengen met alle
nemers aan de Duvelhok-sessies
overlopen. De kennis en ervaring
bescheidenheid, veelzijdigheid en
ook expliciet benoemd wordt en
die hiermee opgedaan wordt geven
initiatief die daar bij hoort
waarbij de korte lijnen en het open
Tilburg een unieke positionering en
netwerk essentiële ingrediënten zijn
een uitgelezen kans om deze kennis
(zowel top-down als bottom-up),
voor een dergelijk proces. Het project
te verzilveren.
alle wijken en alle lagen op een
Europese Hoofdstad 2018 kan daarbij
vernieuwende en andere manier.
die impuls geven om het dan ook
- het verbinden van alle initiatieven
echt waar te maken en te realiseren, en de natuurlijke bescheidenheid te overstijgen, zonder de eigen identiteit kwijt te raken.
T1: DE STAD ALS PODIUM 2018Tilburg
Tilburg presenteert zich graag als
Om in 2018 de Tilburgse Festival
stad van de podiumkunsten.
aansluiting te kunnen maken op het
013, Theaters Tilburg, Zuidelijk Toneel
Bidbook initiatief van o.a het Best of
maar ook festivals als Incubate en
the Fest of het Kinderkoren Festival.
Mundial worden gezien als parels van
Bidbook
de stad en als parels met uitstraling
De voordelen zijn legio. De stad
in Nederland en daarbuiten. Voeg
komt letterlijk tot leven. Het biedt
daaraan toe het rijke scala aan
een prachtige mogelijkheid aan de
creatieve- en culturele opleidingen
opleidingen om niet alleen zichzelf te
en de bewijslast is overweldigend.
presenteren maar ook via speciale
Alleen liggen daar nog veel meer
Summer Schools additionele talenten
kansen als we Tilburg in zijn grotere
uit binnen- en buitenland te trekken.
geheel kunnen presenteren.
De rijke amateur traditie krijgt een additionele impuls wat uiteindelijk de
thema: wij verbinden mensen route: nomaden en netwerken
Daarom Tilburg, de stad als podium.
sociale cohesie in de wijken weer ten
Tilburg stelt letterlijk de stad ter
goede komt. Door gebruik te maken
beschikking en verbindt al bestaande
van toch al geplande activiteiten en
initiatieven tot een groot Podium
daar een paraplu voor te ontwikke-
festival. Maar met de eigen Tilburgse
len is de directe investering voor de
signatuur. Dus ruimte voor de kweek
gemeente relatief gering.
vijver aan talent via studenten podia, maar ook een inkijk op de rijke amateur podium-traditie tot aan
Podium
circus in de wijken, musicals in de Spoorzone, optreden van de Fontys opleidingen in de stad etc. Een zomerprogrammering met als
MUSICAL
CIRCUS
klap op de vuurpijl een vernieuwde Tilburgse Kermis zoals voorgesteld in Expeditie 2040. De start vindt plaats in het jaar van Tilburg (2)013.
KERMIS
Werk Naast de (kleinere) directe werk
festival en podiumbedrijvigheid
gelegenheid die het organiseren
een mooie leeromgeving zijn om
van een dergelijk Festival met zich
uiteindelijk in 2018 een festival van
meebrengt is de grootste impact te
formaat te organiseren.
verwachten in de indirecte sfeer. Horeca, retail en ondersteunende
Toerisme
diensten zoals podiumbouw, techniek
Uit recent onderzoek blijkt dat de
ed. vinden in deze maanden een
aanwezigheid van studenten in een
additionele afzetmarkt.
stad niet alleen een economisch voordeel oplevert, maar ook een
Onderwijs
imago-voordeel. Effect is dat het
Het idee van de Summer School
eendaagse toerisme ingeruild wordt
heeft meerdere kanten. Het is
voor een meerdaagsverblijf. Deze
een propositie die de instellingen
zgn. ‘studentscapes’ vormen voor
kunnen gebruiken om hun profiel
geïnteresseerde buitenstaanders
ook internationaal extra waarde
een signaal voor een interessante
te geven, tegelijkertijd is er
culturele context en zijn een interes
een additionele doelgroep van
sant bruggenhoofd om de stad
studenten die ook de stad verder
toeristisch scherper te positioneren.
educatie 2.236.500
werk 1.050.000
economisch helpen. Specifieke profielen zijn dan noodzakelijk om dit doel te bereiken. Een aantal zijn in de Duvelhok-sessies genoemd waarbij de verbinding tussen de rechten faculteit, de Tias/Nimbas business school en het creatieve ondernemerschap in Tilburg een nieuwe opleiding cultureel entrepeneurship kan opleveren. Ook hierbij kunnen de jaren vooraf gaand aan 2018 via toenemende
toerisme 2.250.000
T2: DE STAD VAN HET TECHNOLOGISCHE AMBACHT 2018Tilburg
Tilburg, stad van het oude ambacht.
intellectueel eigendom. Een route die
Van de meester en gezel. Maar dan
‘passend’ gemaakt kan worden door
vertaald naar de 21e eeuw door
de initiatieven die er ontstaan waar
expliciet de verbinding te zoeken
mogelijk aansluiting te laten vinden bij
met de moderne technologie. Het
de aanpak van Midpoint maar daar
Textiel-lab heeft al laten zien hoe
niet afhankelijk van te laten zijn.
succesvol de verbinding tussen vooruitstrevende techniek en het
De Tilburgers zelf geven aan het
aloude ambacht kan zijn. Die
domein ‘duurzaamheid’ als belangrijk
combinatie van kennis en kunde
onderdeel van het ondernemende
kan ook prima ontwikkeld worden
profiel van de stad te zien. In de
in andere domeinen waarvoor (glas,
verbinding met de nieuwe business
Bidbook
fijn-metaal, internet en bouw
modellen die het thema social
thema: wij ontdekken de toekomst
nijverheid), binnen Tilburg al
innovation oproept liggen hier
route: ambacht en design
prachtige voedingsbodems liggen.
geweldige kansen. Een geopperde mogelijkheid is de ontwikkeling van
De kern ligt daarbij niet in het ontwikkelen van de techniek, die rol is voorbehouden aan de van oudsher sterke instituten in Eindhoven, Delft of het TNO maar juist in de toepassingen van die techniek in het ontwerpen, bouwen en onderhouden van technologie. Dit biedt ruimte aan hele nieuwe opleidingen en nieuwe bedrijvigheid die deze activiteiten tot speerpunt maken. Ook kan er gedacht worden aan aansluiting op het Textiellab via een coupeuse opleiding door Fontys, additionele studenten voor het ROC of een kennis-instituut op het gebied van
een Tilburgs-‘ruilmodel’.
Werk
Toerisme
Tilburg is bij uitstek de stad in
In deze route is de additionele impact
de luwte. Een plek waar buiten
voor het toerisme met name gericht
de spotlights nieuwe initiatieven
op de zakenreiziger in de vorm van
ontstaan door eigen ondernemer
congressen en kennisuitwisseling.
schap. Dat initiatief kunnen we als
Ook de uitwerking van een Tilburgs
gemeente faciliteren en ondersteunen
ruilmodel kan de aantrekkingskracht
om groter en daarmee impact-
van dit soort kapitaalkrachtige
voller voor de stad te worden. Geen
bezoekers stimuleren.
werk 6.676.213
andere stad kan als van nature deze positie claimen en beleid maken om deze veelzijdigheid tot bloei te laten komen. De essentie is dan van onderaf de beweging te faciliteren. Onderwijs Niet alleen nieuwe studierichtingen dienen zich aan, denk maar eens aan de combinatie van de businessschool Tias/Nimbas met de uitdaging van nieuwe op duurzaamheid gebouwde waardemodellen, maar ook de bestaande opleidingen plukken de vruchten van deze aanpak. En belangrijk is dat daarmee niet alleen het gepercipieerde gat tussen hoger en lager opgeleiden iets meer gedicht kan worden maar dat ook voor beide doelgroepen additionele werkgelegenheid zich aandient.
educatie 141.313 toerisme 150.000
T3: DE STAD VAN KENNIS EN CREATIE 2018Tilburg
De Spoorzone van Tilburg. De plek
Aan de kenniskant van de Spoorzone
waar kennis en creatie samenvloeien
biedt de geplande Bibiliotheek van
en tot bloei kunnen komen. In alle
de Toekomst een logische voedings-
veelzijdigheid die Tilburg nu eenmaal
bodem voor een congrescentrum
kenmerkt. En volgens het Bidbook
en ook voor de Summer Academy
zijn de Spoorzones ook het symbool
waarmee de Universiteit en Fontys
van de overgang van de industriële
hun kennis en imago verder kunnen
omgeving naar het tijdperk van de
uitnutten.
netwerkorganisatie. De Spoorzone Tilburg is de plek waar het labyrinth
Het labyrint van Joep van Lieshout
van Joep van Lieshout gepland is als
is niet alleen een vooraanstaand
groot en aansprekend kunstproject.
kunstproject in het kader van
Bidbook
2018Brabantstad, het is ook de bron
thema: wij maken de stad
Als onderdeel van de leisure boule-
om de Spoorzone met de stad te
route: ruimte en verbeelding
vard van de Efteling en de Beekse
verbinden in de vorm van groene
Bergen zou de Spoorzone het
(energie-) banen die de leefbaarheid
‘slecht-weer’ alternatief kunnen
in de stad verder kunnen verhogen.
worden. De musicalsterren worden al
Een van de bestaande grote
in Tilburg opgeleid, dus waarom niet
opdrachten voor de Gemeente
de Spoorzone benutten als try-out
Tilburg.
omgeving voor nieuwe musicals van de Efteling? Kortom, een aanbod van entertainment voor het hele gezin waardoor meerdaags toerisme naar Tilburg kan worden gehaald.
Werk
Toerisme
Het is de werkgelegenheid die hoort
Belangrijk ijkpunt in de Spoorzone
bij het dienstverlenende karakter in
wordt het labyrint van Joep van
de vorm van het congrescentrum.
Lieshout. Dit labyrint vormt de
Functies voor lager- tot middelbaar
bron waarlangs de Spoorzone
opgeleide mensen. De combinatie
wordt verbonden met de stad in
van kennis en creatie zal niet alleen
de vorm van groene energiebanen.
eigen werkgelegenheid creëren
Verbindingen tussen bestaande maar
maar ook vragen om aanvullende
ook nieuwe parken, tijdelijke groen
dienstverlening in de vorm van
zones in braakliggende terreinen die
o.a. horeca.
tezamen de leefbaarheid in de stad substantieel zullen verhogen.
Onderwijs De Bibliotheek van de Toekomst
Betrek daartoe kunstenaars en
is het ankerpunt voor de kennis-
tuiniers (Groen Xtra van de Diamant-
intensieve kant van de Spoorzone.
groep) bij het ontwikkelen, bouwen
De Summer Academy vindt
en onderhouden en verbind daarmee
hier zijn logische plaats, net als
ook de buitengebieden met de
een congrescentrum met hotel-
stad. Wandel-, fiets of skeelerroutes
accommodatie. Op basis van deze
spreken allemaal een ander publiek
infrastructuur en het thema social
aan waardoor een stimulans voor
innovation moet het mogelijk zijn
het dag-toerisme gegeven wordt.
het geplande afsluitende congres
Additioneel kunnen op essentiële
in 2020 naar Tilburg te halen. Een
plekken kleine bankjes, theehuisjes
congres met social innovation als
of muziekkoepels geplaatst worden
thema en een geplande duur van
waarvan de programmering
2 maanden is een unicum. Het biedt
in handen is van de studenten
Tilburg ongekende mogelijkheden
van Fontys en waar horeca een
qua kennisuitwisseling, reputatie en
belangrijke verleider is.
economische perspectieven.
werk 4.603.000
educatie 3.553.000
toerisme 2.445.000
T4: DE STAD ALS ICOON VAN HET DOEN 2018Tilburg
Een route die bij uitstek past bij de
Als inspiratieproject kan het project
Tilburger. De mentaliteit van niet
‘Bijlmereuro’ van Christian Nold
mauwen maar sjouwen. Hierbij gaat
worden gebruikt.
de ontwikkeling van het gedachte goed van social innovation hand in
Dit Tilburgse doen kan verder
hand met de dagelijkse werkelijkheid.
zichtbaar gemaakt worden door een wijd scala aan initiatieven met elkaar
Tilburg is een atelier waar nieuwe
te verbinden. Van het in het Bidbook
creativiteit ontluikt omdat het
benoemde ruilproject van de Tilburg
de ruimte en rust krijgt zich te
Cowboys tot de weggeef-winkels
ontwikkelen. Daarmee is het dé plek
en van het nieuwe mozaïek aan
waar een stad als proeftuin gebruikt
wijkmarkten (verbonden met de oude
Bidbook
kan worden. Voor social innovation
herdgangen) tot aan de nieuwe grote
thema: wij verbinden mensen
maar ook voor tal van andere
multi-culturele markt als icoon in de
route: van gogh, bosch en andere iconen
initiatieven die liggen in de niet-
Brabantse provincie.
reguliere manier van handelen. Het is de route waarin de Tilburgers Hier past bijvoorbeeld het idee van
de vrije hand krijgen en de stad hun
een Tilburgs ruilmodel naadloos
initiatieven bundelt en versterkt.
in. Een systeem van ruilhandel
Waar de Gemeente van beleid maken
van talenten en tijd gericht op
naar faciliteren beweegt. En door de
duurzaamheid en hergebruik. Twee
geboden ruimte in de vorm van de
aspecten die bij Tilburg passen.
markten ook nieuwe detailhandel kan
Toegepast in de breedste zin van
stimuleren.
het woord. Zoals uitbreiding van het bestaande initiatief ‘Wonen in Nieuw Jeruzalem’ waarbij studenten gratis wonen in ruil voor vrijwilligerswerk. De kennis en ervaring die we hiermee opdoen kunnen we aanbieden in de vorm van congressen of advisering.
Werk Markten zijn van alle tijden en een
eigendom. In eerste instantie voor
belangrijk middel in de sociale
Tilburg maar het zou een uitmuntend
cohesie. Het trekt bezoekers en
voorbeeld zijn van hoe social
geeft werkgelegenheid voor de lager
innovation leidt tot nieuwe valorisatie
opgeleiden in de stad. Tegelijkertijd
of business modellen.
is het een model wat met omge keerde marktwerking (hoe langer
Toerisme
je op de markt staat, hoe hoger
De economische voordelen van een
de huur) er voor kan zorgen dat de
markt zijn niet te onderschatten. Niet
ambulante handel zich gaat vestigen
alleen in de vorm van dagtoerisme
in de lege winkelpanden waardoor
maar ook voor de omliggende horeca
de diversiteit in winkelaanbod stijgt.
en retail. De economische impact van
Beide activiteiten hebben een sterke
de Beverwijkse Bazar wordt gemeten
invloed op het toerisme.
in miljoenen en met het initiatief van de Bazooq is inmiddels een
Onderwijs
eerste stap gemaakt. Deelname aan
Als de stad de proeftuin wordt, dan
2018Brabantstad kan de groei tot een
is het een uitgelezen mogelijkheid
markt met regionale betekenis een
de kennis over social innovation en
enorme impuls geven.
de nieuwe bedrijfsmodellen hand in hand te ontwikkelen. Het biedt economisch en sociaal gezien nieuwe onderzoeksterreinen op die de universiteit verder kan uitnutten. Bijvoorbeeld geïnitieerd door Tisil en gebruikmakend van de weten schappelijke expertise van Tias/Nimbas en de juridische faculteit gaan we een social innovation ‘ruilsysteem’ ontwikkelen en deponeren als intellectueel
werk 2.850.000
educatie 0 toerisme 393.750
2018Brabantstad Opbrengsten T-routes 26.348.000
Eerder in deze rapportage is
Niet meegewogen is de waarde die
deze business case geen verdere
het push-pull effect benoemt.
vertegenwoordigd wordt door de
kosten opgenomen; de kosten
Naast de economische opbrengsten
opdrachten die het Programma
liggen verankerd in bestaande
vanuit de Tilburgse verrijking van
bureau uitgeeft aan de locale
begrotingen waarin deze ambities
de programmering zijn er natuurlijk
Tilburgse cultuurproducenten om
zijn opgenomen.
ook opbrengsten te verwachten
hun aandeel in de overkoepelende
uit de overkoepelende ideeën
programmering te leveren. Hiervoor
Samengevoegd met een investering
van 2018Brabantstad.
is hooguit een percentage van de
van € 10 miljoen in de kosten van
Twee aspecten hiervan zijn
totale programmering-kosten vast te
2018Brabantstad en een verwachte
meegewogen.
stellen, maar het is niet te bepalen
directe opbrengst hieruit van
wat de waarde is van de Tilburgse
€ 3,6 miljoen is voor het totale
Allereerst de te verwachtte media-
bijdrage. Dat dit aanzienlijk kan
project de multiplier van twee qua
aandacht, uitgedrukt in een percen
zijn blijkt wel uit het feit dat als dit
economische opbrengst zeer wel
tage van het marketing budget.
slechts 1% van de programma
denkbaar.
Daarop is een correctiefactor toe
kosten bedraagt, er nog gerekend
gepast omdat Eindhoven als stad de
kan worden op een additionele
trekker van het bid is en daardoor
impuls van € 1.050.000. Daarmee is
meer van deze aandacht zal opeisen.
het ook niet mogelijk om de indirecte
investering 10.000.000
economische opbrengsten die Tweede aspect is de te verwachten
daarom heen gerealiseerd worden in
bezoekersstroom. Het Programma
te schatten.*
bureau gaat uit van een bezoekers aantal van 3 miljoen. Ook hiervan
Overall kunnen we spreken van een
zal een deel Tilburg gaan bezoeken.
gecalculeerde potentiële opbrengst
Van dit geschatte deel (100.000) is
van € 26,3 miljoen. In elk van de
alleen de toeristische dagwaarde
routes is een bestaande Tilburgse
meegenomen in de berekeningen.
ambitie verwerkt. Daarom zijn er in
* In de financiele uitgangspunten, die onderdeel zijn van de bestuursovereenkomst, wordt bij de verdeling van de middelen aan projecten gegarandeerd dat de financiële bijdrage van de stad van e 10 miljoen voor hetzelfde bedrag ten goede komt aan culturele projecten in de stad.
mediawaarde 2.100.000
bezoekers 1.500.000
Conclusie
Op basis van alle onderzoeken,
Een conservatieve inschatting van
evaluaties en sessie is het duidelijk
de effecten van de gepresenteerde
dat deelname aan Europese Hoofd
routes laat zien dat met de voor
stad de stad veel kan brengen. Zowel
genomen investering een multiplier
in cultureel opzicht, als in termen
van twee bereikt kan worden qua
van arbeidsplaatsen, onderwijs en
economische opbrengsten. Deze
sociale cohesie. De situatie waarbij
uitkomst weerspiegelt de bestaande
Eindhoven trekker is, kan Tilburg
onderzoeken naar de economische
vooral voordelen opleveren, mits
effecten van Culturele Hoofdstad in
Tilburg vast houdt aan een duidelijk
de voorgaande edities.
profiel naar buiten toe en zorgt dat de burgers volop betrokken zijn en blijven. Uit de Duvelhok-sessie zijn hiervoor genoeg ideeën naar voren gekomen die niet alleen heel kansrijk zijn, maar ook een belangrijke impuls kunnen geven aan de stad. Zonder deelname aan Europese Hoofdstad 2018 is het de vraag of er genoeg urgentie ontstaat om die zaken, die al zo lang op de agenda staan, in beweging te krijgen. Deelname kan de stad die extra stimulans geven en levert daarnaast een enorme verbreding en verrijking van het culturele aanbod op, waar de hele bevolking en de stad op vele manieren van profiteert.
Epiloog
Uit de verschillende evaluaties die
Uit de discussies met de Tilburgers
in onze desk research gepasseerd
in het Duvelhok blijkt ook dat er
zijn, blijken een aantal consistente
voor de gemeente Tilburg een
conclusies getrokken te kunnen
drietal aandachtspunten aangereikt
worden.
kunnen worden die als aanbeveling of opdracht geformuleerd kunnen
Deelname aan Culturele Hoofdstad:
worden:
- leidt in alle gevallen tot toename van
- faciliteer in plaats van beleid te
culturele activiteiten - leidt tot professionalisering van de lokale betrokkenen, doordat er een
maken dat vervolgens afgedicht wordt met regelgeving - maak keuzes, maak goede
nieuw netwerk aan (inter)nationale
bedoelingen en plannen echt af
contacten ontstaat
en bevorder zo het klein groot te
- leidt tot toename van co-producties, en samenwerkingen zowel regionaal als (inter)nationaal - leidt tot toename van toerisme en
worden - communiceer en laat bewoners echt een rol spelen in de implementatie van de plannen.
heeft invloed op de plaatselijke economie - leidt tot verbreding van cultuur - leidt tot verandering in de organisatie van culturele activiteiten, waardoor nieuwe platforms voor activiteiten ontstaan die ook blijven voortduren na het jaar.
projectmanagement: Marjo van Schaik en René van Hulst mmv. Carl Lens, Siang-Lan Go, Bart-Jan Horrée, Danique Gunning, Jeroen de Ruijter, Jacqueline Kortink
Ondanks het feit dat deze business case met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld, aanvaarden wij geen aansprakelijkheid voor eventuele onjuiste of onvolledige informatie. Evenmin aanvaarden wij aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie. Dit rapport is vervaardigd onder de algemene voorwaarden van C-Roots BV. © C-Roots, mei 2012
