Burgerjaarverslag 2012
20 2012 12
Burgerjaarverslag gemeente Arnhem
3
pagina
Burgerjaarverslag 2012
onderwerp
Voorwoord In dit burgerjaarverslag 2012 treft u wederom een overzicht aan van verschillende ontwikkelingen die vorig jaar hebben gespeeld en waar u als Arnhemmer direct of indirect mee te maken hebt gehad. In dit verslag wordt ingezoomd op de onderdelen burgerparticipatie, publieke dienstverlening en behandeling van klachten en bezwaarschriften. In 2012 is een start gemaakt met wijkgesprekken in alle Arnhemse wijken. Bewoners geven aan wat zij belangrijk vinden voor hun wijk, en welke kansen en uitdagingen voor de verbetering van de leefbaarheid van de wijk zij zien. Het enthousiasme onder de bewoners is groot. Op basis van de gesprekken worden wijkactieplannen voor de komende twee jaar opgesteld. Die plannen moeten in het voorjaar van 2013 klaar zijn. De grote betrokkenheid van bewoners bij hun stad zien we ook terug in de verschillende tijdelijke initiatieven die overal in de stad opkomen. Zeker nu als gevolg van de economische crisis ruimtelijke ontwikkelingen minder snel tot stand komen. Reizende tuinen, een roofgarden op het dak van een parkeergarage, de aanleg van tijdelijk groen: inwoners van Arnhem denken actief mee over op welke manier braakliggende terreinen kunnen veranderen in een aantrekkelijke plek. Een bijzonder moment in 2012 was de geboorte in november van onze 150.000ste inwoner Fiep Lusanne Lam. Arnhem heeft een gezonde bevolkingsopbouw waar van vergrijzing nog geen sprake is. En dat is een mooi vertrekpunt voor de toekomst van onze stad. Ik wens u veel genoegen bij het lezen van dit burgerjaarverslag. Pauline Krikke Burgemeester van Arnhem
Bij grote en kleine interactieve projecten als Arnhem Centraal, Schuyt graaf, Stadsblokken-Meinerswijk, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), sprengbeek Bronbeek, maar ook over de bezuinigingen worden burgers1 opgeroepen hun inbreng te leveren. Burgers konden dit doen tijdens bijeenkomsten of Ateliers, maar ook via de internetmodule www.meedoeninarnhem.nl. Uitgangspunt van het gemeentelijk beleid op het gebied van burgerparticipatie is dat alle plannen waar (grote) belangen van burgers mee gemoeid zijn interactief vorm worden gegeven.
Wijkzaken In de wijkaanpak nieuwe stijl is gekozen voor het voeren van wijkgesprekken waarin alle wijkwethouders met al hun wijken in overleg gaan over het programma voor de wijk voor de komende 2 jaar. Ook wordt overlegd over wat de bewoners zelf kunnen doen en waar zij steun kunnen zoeken bij gemeente of andere partijen. Naar aanleiding van dit overleg wordt door de wijkregisseur een wijkactieplan opge steld. Dit plan geeft aan de wijkbewoners sturing over de aanpak van onderwerpen in hun wijk. Los van dit nieuwe initiatief worden er in alle Arnhemse wijken met regelmaat wijkavonden georganiseerd door het betreffende wijkplatform (wijkvereniging of dorpsraad). Hierin komen onder werpen aan de orde die voor de wijk op dat moment van belang zijn en zijn er waar nodig professionals aanwezig om
toelichting te geven op de inhoudelijke thema’s. De vergaderingen van de wijkplatforms zijn openbaar en geven de wijkbewoner een goed inzicht in het functioneren van de wijk. Het wijkplat form adviseert ook op de besteding van het door de gemeenteraad beschikbaar gestelde wijkbudget en via de lijn van de wijkregisseur, kan er invloed uitgeoefend worden op de inzet van gemeente en ketenpartners in de wijk. Naast de dialoog met de wijken en haar bewoners is de maatschappelijke beweging er ook op gericht om de burgers van Arnhem, de bewoners van die 24 zo mooie en verschillende wijken ook met elkaar in actie te krijgen voor kleine en grotere situaties in hun eigen woon - en leefomgeving. Bewonersinitiatief dus op kleine of grotere schaal waarbij de gemeente in eerste aanleg - of wellicht helemaal niet – betrokken hoeft te zijn.
1) Daar waar over burgers gesproken wordt, kan ook instellingen, bedrijven, maatschappelijke organisaties of belangengroepen gelezen worden
• met elkaar opruimen en schoonhouden van een plantsoen of de omgeving van een school • als bewoners de aandacht voor de natuur in de directe omgeving versterken • een kookgroepje beginnen bij iemand thuis om elkaar wat vaker te ontmoeten • een nog braakliggend terreintje omtoveren tot een tijdelijke moestuin
Heel veel en ook steeds meer inwoners van Arnhem kiezen er gelukkig voor om als vrijwilliger een bijdrage te leveren aan de zorg voor en de ontwikkeling van de wijk. Of het nu is als deelnemer aan een wijkplatform, of meewerken aan de activiteiten van de wijk vereniging, helpen aan een grote speelvoorziening midden in een grote woonwijk, of nieuwe wijkbewoners
Bewoners Schuytgraaf bedenken tijdelijke bestemmingen In 2012 heeft de gemeente Arnhem de ontwikkeling van de wijk Schuytgraaf overgenomen van de Grondexploitatie Maatschappij (GEM). In deze nieuwe wijk in het zuidwesten van Arnhem, worden tot 2028 circa 6.250 woningen gebouwd in 26 karakteristieke buurten. Omdat niet alles tegelijk gebouwd wordt, zullen de komende jaren verschillende stukken grond braakliggen. De gemeente heeft aan de huidige inwoners van Schuytgraaf
onderwerp
onderwerp
waarde aan. De afgelopen jaren is er het nodige op dit gebied gebeurd.
Burgerjaarverslag 2012
Burgerjaarverslag 2012
van de kennis en ideeën van burgers, daar hecht gemeente Arnhem veel
wegwijs maken in hun nieuwe omgeving. De website www.meedoeninarnhem.nl geeft op dit punt een goed inzicht in de vele mogelijkheden die er zijn om als bewoner / vrijwilliger van belang te zijn voor je wijk en voor je stad.
pagina
pagina
Het versterken van de samenwerking met burgers en meer gebruik maken
Uitgangspunt is dat bewoners van de Arnhemse wijken betrokken zijn bij hun dagelijkse leefomgeving. Niet alles kan en hoeft voort te komen uit initiatieven van de gemeente of van andere partijen in de wijk. Als wijkbewoners leef je in de wijk. Je maakt de wijk 24 uur per dag mee. Weet wat de sterke en zwakke punten in je wijk zijn. Je ziet dat de één anders met zijn huis en zijn omgeving omgaat dan de ander.
5
4
1
Burgerparticipatie
Ook in 2012 zijn op dit punt al diverse initiatieven van heel verschillende aard aan de orde gekomen zoals; • aandacht voor of het onderhouden van fysieke plekken in de straat of directe omgeving • met directe medebewoners in gesprek gaan en in actie komen over de zorg voor eenzame of zieke medebewoners • als buurtje kijken of je met elkaar iets kunt betekenen voor het beheer van een accommodatie
onderwerp
Halverwege 2013 begint Rijkswaterstaat met de uitvoering van maatregelen om de rivier meer ruimte te geven. Zo worden twee geulen gegraven en wordt de zomerkade bij de Plas van Bruil afgegraven. De uiterwaarden krijgen daarbij een natuurlijker aanzien. Tegelijk legt Rijkswaterstaat een netwerk van struin- en fietspaden aan. Het grootste deel van het werk is in 2015 klaar. In deze periode wordt ook een begin gemaakt met het zicht- en beleefbaar maken van de rijke cultuurhistorie van het gebied die zich uitstrekt van de Romeinse tijd tot de tijd van de Koude Oorlog. De ligging en vorm van het castellum, het verdedigingsfort aan de noordgrens van het Romeinse rijk, zal worden gevisualiseerd en ook de werking van de IJssellinie wordt toonbaar
Burgerjaarverslag 2012
Stadsblokken – Meinerswijk Het intensieve participatieproces waaraan veel inwoners sinds 2008 hebben deelgenomen, gaat in Stads blokken-Meinerswijk nu ook tot zichtbaar resultaat leiden. In 2012 is samen met betrokken burgers en organisaties de laatste hand gelegd aan de gebiedsvisie. De aanleg van één van de grootste stadsuiterwaardenparken van Europa kan gaan beginnen. Inwoners van Arnhem zullen veel van hun wensen en ideeën in het gebied gerealiseerd zien. De ontwikkeling en versterking van natuur, recreatie en cultuurhistorie krijgen er gestalte, zodat Arnhemmers
hun uiterwaardenpark daadwerkelijk kunnen gaan beleven.
pagina
opgeleverd. Met het afbouwen van de kenmerkende luifel is het Kantorenplein grotendeels klaar. Pas als de OV-terminal helemaal is gebouwd, kan ook het laatste deel van het Kantorenplein worden ingericht.
7
onderwerp
Arnhem Centraal In 2012 kreeg Arnhem Centraal opnieuw meer gezicht. In het begin van het jaar werd de overdekte fietsenstalling aan de Sonsbeekzijde opgeleverd. Onder het CITO-gebouw is nu plaats voor 820 fietsen én fietsverhuur. De openlucht
Burgerjaarverslag 2012
picknickplaats, een crossbaantje, een maïsdoolhof en bloemenvelden met bijenstallen. Een deel van de velden verpacht de gemeente aan boeren voor veeteelt of het verbouwen van maïs. Met de opbrengsten daarvan kunnen de overige elf ideeën worden uitgevoerd.
pagina
gevraagd welke tijdelijke bestemming zij deze zogenaamde velden willen geven. Via www.meedoeninarnhem.nl deed de gemeente een oproep om met ideeën te komen voor de braakliggende velden. Deze ideeën moesten kostenneutraal uit te voeren zijn en binnen afzienbare tijd te verwijderen van het betreffende veld, om plaats te maken voor woningbouw. Deze oproep heeft maar liefst 64 ideeën opgeleverd. Deze heeft de gemeente bekeken en geclusterd en daaruit is een lijst ontstaan van twaalf ideeën die uitgevoerd gaan worden. Het gaat bijvoorbeeld om trapveldjes, een
In 2012 werden ook de nieuwe plannen voor Arnhem Centraal Oost gepresen teerd. Midden in het gebied vindt u in 2015 een mega-bioscoop van Pathé. Onder de bioscoop en langs de route naar het station komen winkels en horecazaken. Ook wordt gekeken naar de mogelijkheid van voorzieningen als ontmoetings-, werk- en vergaderplekken, een hotel en congreszalen. De Oude Stationsstraat tussen de binnenstad en het station wordt helemaal ingericht voor voetgangers. Aan de kant van het station wordt de Nieuwe Stationsstraat doorgetrokken en achter Willemeen komt ruimte voor een stalling voor 60 fietsen. Ook werd het Kantorenplein
6
stalling aan de Sonsbeekzijde blijft open totdat deze kavel bebouwd zal worden. Ook werd het tijdelijk station in 2012 definitief voltooid verleden tijd. Het gebouw – dat sinds de opening van de perrontunnel in juli 2010 in gebruik was als kunstenaarsbroedplaats – werd in de eerste maanden van het jaar gesloopt. In mei maakten gemeente, NS en ProRail bekend dat de bouw van het laatste deel van het nieuwe station later dat jaar zou starten. Een heuglijk moment, omdat het station nu ook haar hal krijgt. Met hal én perrontunnel heeft Arnhem in 2014 een uniek station waar reizigers makkelijk hun weg kunnen vinden en de service krijgen die ze er mogen verwachten. Voor de bouw van de hal rijdt heel wat bouw verkeer naar en van de bouwplaats. Om deze verkeersbewegingen veilig mogelijk te maken, nam de gemeente een verkeersbesluit waarmee belang hebbende bewoners en ondernemers het niet eens waren. Zij stapten naar de voorzieningenrechter en de algemene bezwaarschriftencommissie die hen voor een deel in het gelijk stelde. Daarop is door de Bouwcombinatie, gemeente Arnhem en Connexxion in overleg met de belanghebbenden een nieuw plan bedacht, waarin de verkeerssituatie minimaal verandert en er geen bussen zullen stoppen voor hotel Haarhuis. Dit nieuwe plan is begin 2013 gereed.
Bij deze, mede door rijksbezuinigingen ingegeven, nieuwe koers hoort een grootscheepse reorganisatie van de voorzieningen voor dak- en thuislozen en verslaafden in de stad. Sommigen worden samengevoegd, anderen verdwijnen en voor weer andere voorzieningen moet een nieuwe plek
onderwerp
Voorzieningen voor daklozen en verslaafden In 2011 is de gemeente, onder de titel ‘Minder opvang, beter leven’, begonnen aan een grote reorganisatie van de zorg voor dak- en thuislozen. Kern daarvan is dat er voortaan nog meer ingezet wordt op het voorkomen van dakloosheid.
worden gezocht. Aan het begin van 2012 is allereerst de Methadonpost aan de Westervoortsedijk verplaatst naar een tijdelijke locatie. Halverwege het jaar zijn de Doorstroomvoorziening aan de Remisestraat en de Gezinsopvang aan het Stationsplein geopend. Deze voorzieningen zijn ingericht voor de eerste, tijdelijke opvang van alleen staanden, respectievelijk (gebroken) gezinnen. Gelijktijdig zijn de Nacht opvang aan de Rijnkade, de Dagopvang en de Crisisopvang aan de Eusebiusbuitensingel en het Dranklokaal aan de Markt gesloten. De capaciteit van de opvang is daarmee verkleind. Voor zwerfjongeren zijn 6 opvangplekken bij
Burgerjaarverslag 2012
Mochten mensen onverhoopt toch dakof thuisloos raken, dan wordt er alles aan gedaan om hen zo snel mogelijk weer de regie over hun eigen leven te laten herpakken. De cliënten krijgen een traject aangeboden gericht op het versterken en verbeteren van hun zelfredzaamheid.
pagina
poppodia, een beachsportweekend, vier kademarkten en een expositie van de Kunstkring van de jaren ’60 waren elk goed voor bezoekeraantallen van 1.000 oplopend tot 3.000. In 2012 werden in totaal 23 kleine en grotere tijdelijke initiatieven uitgevoerd. De betrokken heid van burgers bij Rijnboog groeit.
9
onderwerp
Belangen bijeen De ontwikkeling van het stadsuiter waardenpark is het resultaat van goed samenspel tussen Rijkswaterstaat, provincie Gelderland en gemeente
Rijnboog Steeds meer inwoners maken gebruik van social media. Naast het twitter account is de gemeente in 2012 ook een facebookpagina voor Rijnboog gestart. Op de interactieve website www.rijnboog.nl kunnen belangstellen den terecht voor actuele informatie over het project. In 2012 is de Rijnboogwinkel aan de Broerenstraat geopend. Elke vrijdagmiddag kan iedereen daar terecht om zich over Rijnboog te informeren. De winkel is ook beschikbaar voor inloopbijeenkomsten, groepsbijeen komsten en presentaties over het project.
Tijdelijke initiatieven Onder de noemer Rijnboog in de Tussentijd zijn ook in 2012 culturele, creatieve, sportieve en sociale activiteiten georganiseerd om het gebied nu al aantrekkelijker te maken. Daarmee sorteren we alvast voor op wat Rijnboog in de toekomst bieden gaat. Muziektheater Prateur, het eerste festival Krachtstroom van vier Arnhemse
Burgerjaarverslag 2012
Groene schakel Arnhem is rijk aan stadsparken, waaraan dit stadsuiterwaardenpark van 300 hectare een bijzondere dimensie gaat toevoegen. Het is uniek omdat robuuste, ruige natuur in de uiterwaarden gaat samenkomen met de dynamische rivier. Het motto ‘Arnhems wilde achtertuin’ geeft dat weer. Stadsblokken-Meiners wijk wordt ons ‘natte Sonsbeekpark’ en vormt een groene schakel tussen zuid en noord.
Arnhem. Veel belangen worden in het gebied verenigd: duurzame bescherming tegen hoogwater, meer groene, ruimtelijke kwaliteit, ruimere recreatieve mogelijkheden, en cultuurhistorisch en cultureel leven in het gebied. Zoals in het hele proces blijven Arnhemmers ook betrokken bij de verdere ontwikkeling en invulling van het park.
pagina
gemaakt. De steenfabricage en scheeps bouw krijgen natuurlijk eveneens hun plaats in het beeld van de historie van Stadsblokken-Meinerswijk. De cultuur historie gaat er weer leven, maar ook de cultuur van vandaag komt er tot uiting.
Paradijs In 2012 is doorgewerkt aan het stedenbouwkundig plan voor Paradijs, hierop konden inwoners zowel tijdens een inloopbijeenkomst als op de interactieve site van Rijnboog reageren.
8
Bouwen Rijnboog heeft in 2012 verder vorm gekregen: er wordt volop gebouwd aan het kenniscluster en de openbare ruimte op het Nieuwe Plein is opnieuw ingericht. Ondernemers en omwonen den hebben hun inbreng gehad in het ontwerp en zij zijn geïnformeerd over de uitvoering. De opening van het Nieuwe Plein is samen met de ondernemers georganiseerd en gevierd. De omwonen den van het kenniscluster zijn in 2012 driemaal uitgenodigd voor een gesprek over het bouwproces. De aannemer en de gemeente luisteren naar hun klachten en proberen die zo goed mogelijk te verhelpen. In het kenniscluster worden rondleidingen verzorgd voor mede werkers van de kennisinstellingen, een open dag op de Dag van de Bouw, een CASA-excursie enz.
Met deze conclusies wordt in 2013 de volgende stap gezet: overleg met alle sportverenigingen over een nieuw tarieven- en subsidiesysteem en hen mee laten denken over hoe verenigingen een bijdrage kunnen leveren aan een vitale ‘sportstad’. Vertrouwenspersonen Huiselijk Geweld Voor veel mensen is het een taboe om over huiselijk geweld te praten. Wie hier in zijn eigen omgeving (als dader, slachtoffer of omstander) mee te maken krijgt, vindt het vaak moeilijk om hulp te vragen. De vertrouwenspersonen huiselijk geweld zetten zich vrijwillig in hun eigen wijk in om huiselijk geweld
bespreekbaar te maken, geven voor lichting en bieden een luisterend oor. Hiermee geven zij op een laagdrempelige manier ondersteuning aan betrokkenen voor wie de stap naar de professionele hulpverlening te groot is. In 2012 zijn de vertrouwenspersonen specifiek geschoold op het herkennen van en omgaan met eergerelateerd geweld. Daarnaast is aandacht uitgegaan naar ouderen mishandeling; een vorm van huiselijk geweld waar beperkte kennis over bestaat, terwijl steeds duidelijker wordt dat dit op grote schaal voorkomt. Ook in 2013 zetten de vertrouwenspersonen zich in om deze onderwerpen, naast huiselijk geweld in het algemeen, onder de aandacht te brengen. WE CAN Young WE CAN Young is onderdeel van de internationale campagne WE CAN (end all violence against women) en wil jongeren laten nadenken over ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, over stereotypen die hier een rol in spelen en over hun eigen grenzen met betrekking tot seks en
Changemakers in actie
onderwerp
• Het huidige tarievensysteem voldoet redelijk en hoeft niet op de schop. Wel zijn aanpassingen nodig om de transparantie en rechtvaardigheid te verbeteren; • Het nieuwe systeem dient stapsgewijs ingevoerd te worden.
Burgerjaarverslag 2012
Nieuw tiener- en jongerenbeleid In november 2012 heeft de raad de beleidsnotitie “Uitgangspunten tieneren jongerenwerk” vastgesteld. Voordat de concept nota is opgesteld, zijn er twee avonden georganiseerd voor jongeren,
bewoners en jeugdprofessionals. Tijdens deze avonden zijn verschillende thema’s besproken die te maken hebben met de ‘wat-vragen’ en de ‘hoe-vragen’ rondom het tiener- en jongerenwerk. Wat is je rol als jongerenwerker? Op welke doelgroep richt jij je? Hoe kun je het aanbod organiseren? Kan dit ook zonder (eigen/ aparte) accommodaties? Op 25 april is de concept nota toegelicht en besproken tijdens een inspraakavond voor jongeren, bewoners en jeugd professionals. Daarnaast is in gesprekken, telefonisch en per e-mail op de nota gereageerd. Een algemene conclusie is dat de nota helder geschreven is en ‘de neuzen dezelfde richting op staan’ met betrekking tot het onderwerp jongeren werk. Er wordt gewaardeerd dat de gemeente richting geeft en verwachtin gen uitspreekt. Jeugdprofessionals waarderen de manier van werken bij het tot stand komen van deze nota zeer. Het stuk sluit aan op de praktijk en beschrijft een herkenbare ontwikkeling.
pagina
onderwerp
relaties. Als changemaker zetten zij zich vervolgens in om bewustwording rond dit onderwerp te creëren in hun eigen omgeving. Na een succesvolle pilot met ruim 60 jonge changemakers, heeft de gemeente Arnhem in 2012 besloten om de campagne tot 2015 voort te zetten. In september is een wervingsactie gestart wat ruim 100 nieuwe changemakers heeft opgeleverd. Inmiddels hebben deze jongeren met allerlei zelf bedachte en georganiseerde acties aandacht gevraagd voor ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en geweld tegen vrouwen. Zo organiseerden zij een ‘flashmob’ en gingen de straat op om met winkelend publiek in gesprek te gaan over huiselijk geweld en genderongelijkheid.
11
Burgerjaarverslag 2012
Een mogelijkheid om ‘vitalisering’ te stimuleren is om lagere tarieven te rekenen voor verenigingen die een bijdrage leveren aan de samenleving en toe (willen) groeien naar een vitale vereniging. Daarvoor moet het huidige tarievensysteem aangepast worden. In september 2012 vond een bijeenkomst plaats met de Arnhemse Sport Federatie (ASF), een aantal verenigingen, de wethouder sport, externe deskundigen, Sportbedrijf Arnhem (SA) en beleids adviseurs. De bijeenkomst had een interactief karakter: alle deelnemers werden uitgedaagd om mee te denken Op dit moment heeft Arnhem een over de contouren van een nieuw tarievensysteem: verenigingen betalen tarieven- en subsidiesysteem. huur voor het gebruik van sportaccommo De sportvisie was daarbij leidend. In de daties en –voorzieningen, bijvoorbeeld bijeenkomst werd een aantal belangrijke, een sporthal of sportveld. Deze huur is niet gemeenschappelijke conclusies kostendekkend. Een deel van de kosten getrokken: van de voorzieningen wordt door de • Er komt een subsidieregeling of –fonds gemeente betaald. Grofweg is de om verenigingen ‘op weg naar’ de verhouding 55% gemeente, 45% vitale vereniging te stimuleren. verenigingen. De uitwerking gebeurt samen met de Arnhemse sportverenigingen;
Sportvisie De sportvisie van de gemeente Arnhem (vastgesteld november 2011) heeft als belangrijk doel: de groei van Arnhemse sportverenigingen naar ‘vitale verenigin gen’. De vitale vereniging staat midden in de samenleving en draagt bij aan sociale samenhang, aan méér bewegende en sportende Arnhemmers, aan meer gezondheid én draagt bij aan een aantrekkelijke, vitale stad. Dat is nogal wat. Hoe pak je dat aan? Hoe betrek je de partners in de stad daarbij?
pagina
Rond de bestaande opvangvoorzieningen in de stad overlegt de gemeente periodiek met de omgeving. Het doel van deze buurtoverleggen is om samen de situatie in de gaten te houden en ervoor te zorgen dat die beheersbaar is en blijft. Voor de Doorstroomvoorziening, de Methadon post en een aantal andere voorzieningen langs de Westervoortsedijk is - samen met de betrokken wijkbewoners, bedrijven, de politie en IrisZorg - een beheersplan opgesteld. Dit beheersplan heeft ervoor gezorgd dat de overlast in het gebied sterk is teruggedrongen.
10
RIBW gecreëerd. Gelijktijdig is een integrale aanpak voor zwerfjongeren gerealiseerd: 1 voordeur en 1 team vanuit verschillende instellingen. Verder is gewerkt aan de locatiekeuze voor nieuwe voorzieningen voor Beschermd Wonen, de Polikliniek Opiatenbehandeling (waarin de Methadonpost en de Medische Heroïne Unit worden opgenomen) en Anders Wonen. Voor deze laatste voorzieningen worden in 2013 besluiten verwacht.
onderwerp
Zonatlas De Arnhemse zonatlas is tot stand gekomen in samenwerking met het Klimaatverbond, Tetraeder en de provincie Gelderland. Op de zonatlas kan iedere bewoner in één oogopslag zien of zijn dak geschikt is voor het opwekken van zonne-energie. Ook kan met een rekenmodule uitgerekend worden welke voordelen een investering in zonne panelen heeft. www.zonatlas.nl/arnhem. De website heeft gemiddeld 750 bezoekers per maand.
Reizende tuinen In Arnhem ligt altijd wel een aantal terreinen braak in afwachting van hun uiteindelijke bestemming. Braakliggende terreinen zijn meestal geen sieraad voor de stad. De gemeente heeft daarom op 26 april 2007 ingestemd met de nota ‘Reizende tuinen’. Terreinen worden tijdelijk ingericht als tuin, speelplek of ontmoetingsplaats om zo de beeld kwaliteit en de leefbaarheid van de stad te verbeteren. Bewoners zijn betrokken bij de inrichting en het beheer van deze reizende tuinen. In 2012 is de aandacht vooral uitgegaan naar een aantal particuliere terreinen, wederom met succes.
Sprengbeek Bronbeek Het buurtje Wellenstein is het middelste gedeelte van de sprengbeek de Bronbeek, het vormt de schakel tussen het landgoed Bronbeek en Elsweide. De beek is in het verleden over grote delen onder de grond gestopt. Een paar jaar geleden bleek dat één van deze ondergrondse delen zich in een zeer slechte toestand bevond. Vervanging van dit gedeelte was zeer lastig en eigenlijk ook ongewenst. Het slechte stuk ligt onder de flat langs de Velperweg. Daarbij is het niet wenselijk om een onder grondse beek of riool onder woningen te hebben liggen. In samenwerking met de bewoners is gezocht naar een oplossing en die is gevonden. In samenwerking met de gemeente hebben bewoners een ontwerp gemaakt waarbij de beek in de tuin bovengronds wordt gehaald. Als het plan is uitgevoerd zal bijna 100 m beek weer zichtbaar zijn gemaakt. Voor de uitvoering wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht met het opknappen van dit gedeelte aan de Velperweg.
Burgerjaarverslag 2012
Warmtebeelden en isolatiesubsidie In de wijken Angerenstein en Elderveld zijn wijkavonden georganiseerd over de warmtebeelden van huizen. Deze warmtebeelden geven een eerste indicatie hoe het is gesteld met de gevelisolatie van woningen. Voor dakvloer en gevelisolatie is een gemeente lijke subsidie beschikbaar. De warmte beelden zijn inmiddels voor heel Arnhem beschikbaar via www.arnhem.nl/ warmtebeelden. Al meer dan 600 Arnhemse woningeigenaren hebben subsidie aangevraagd en gekregen.
Laadpalen voor elektrische auto’s Mede op verzoek van Arnhemse inwoners die in elektrische auto’s rijden, zijn er, samen met de stichting E-laad, meer dan 20 laadpalen in de openbare ruimte geplaatst. Verder zijn er nog vele andere projecten samen met convenant partners van Energie made in Arnhem gerealiseerd.
De Buitenplaats De Buitenplaats is een unieke boerderij in de Arnhemse wijk Schuytgraaf. Mensen met een handicap creëren hier een gastvrije ontmoetingsplek voor de wijk. In het voorjaar van 2012 zijn bomen op het terrein aangeplant en daarna zijn er weides voor kleinvee ingericht. Met subsidie en hulp van vrijwilligers is in 2012 aangrenzend aan de buitenplaats een openbare natuurlijke speelplek ingericht door Stichting Landschaps beheer Gelderland. Wethouder van Wessem heeft deze op 30 november geopend. Om de buitenplaats en omgeving nog aantrekkelijker te maken werkt de gemeente -waaronder het Natuurcentrum- samen met wijk bewoners, Siza, Wijkplatform Schuytgraaf en de Vereniging Kinderboerderij Schuytgraaf.
pagina
Rijn en IJssel Energiecoöperatie In mei 2012 is de Rijn en IJssel Energie coöperatie opgericht, een initiatief van Arnhemse bewoners en bedrijven, voor en door de leden. De coöperatie wil van duurzame energie een streekproduct uit de Rijn-en-IJssel-regio maken. Tegelijkertijd wil de coöperatie particu lieren en het lokale bedrijfsleven verleiden tot energiebesparing en de keuze voor duurzame energie van eigen bodem. Coöperatieve samenwerking is daarbij het uitgangspunt. Inmiddels hebben de leden van de coöperatie al diverse werkgroepen gestart en is een fysiek en digitaal servicepunt geopend, informatie en advies te krijgen is over o.a. de warmtebeelden, isolatiesubsidie en zonatlas.
13
onderwerp
Roofgarden In juni 2012 is het dak van parkeergarage Langstraat omgetoverd geweest tot een prachtige, mobiele daktuin, een initiatief van het Arnhemse Aswespeak, met hulp van lokale ondernemers en bewoners. De gemeente heeft alleen het dak beschikbaar gesteld en de vergunning geregeld. Er zijn diverse evenementen op het dak georganiseerd. Roofgarden heeft vele bezoekers gehad en wordt in 2013 weer op een ander dak voortgezet.
Burgerjaarverslag 2012
Future City festival In oktober 2012 is samen met onder nemers, onderwijs en onderzoeks instellingen het Future City Festival georganiseerd. Hier kon iedereen in de stad van de toekomst stappen. Voor jong en oud, professional en leek was er van alles te doen: klimaat- en zonnehuizen bekijken, auto’s en scooters testen, kinderactiviteiten, een perspremiere van VPRO’s Tegenlicht en een Dynamic food diner. Vele Arnhemmers en anderen hebben zich laten inspireren of hebben meegewerkt aan dit festival. Aan het festival was een ontwerpwed strijd, Energetic City 2050 gekoppeld,
voor professionals en scholieren, waarin de ontwerpteams werden uitgedaagd Arnhem in 2050 te ontwerpen, waarin fossiele brandstoffen niet meer worden gebruikt en stadsbewoners zelf voor hun energie zorgen. Het festival heeft veel bezoekers gehad.
pagina
van de communicatie, samenwerking en netwerkvorming van actief bij de ondersteuning betrokkenen.
12
Ondersteuning allochtone ouderen In de loop van 2012 is sterk ingezet op verbetering van de hulp aan allochtone ouderen en op verduidelijking van de inhoud en reikwijdte daarvan. Onder gemeentelijke regie is de dialoog tussen betrokkenen op gang gebracht, is onafhankelijk onderzoek verricht, zijn verbeterpunten benoemd en adviezen vertaald naar de praktijk. Directe aanleiding vormde het krachtige signaal vanuit Turkse ouderen. Het gemeentelijk beleid is erop gericht dat àlle Arnhemmers in voldoende mate deel kunnen nemen aan de Arnhemse samenleving. Dit vraagt om maatwerk en vooral om afstemming op de specifieke kenmerken en (on)mogelijkheden van personen en groepen binnen die Arnhemse samenleving. In die lijn is er een aanscherping doorgevoerd voor wat betreft het intercultureel, ‘inclusief” karakter van het gemeentelijk aanbod via (gesubsidieerde) welzijns – en zorg instellingen. Ook is en wordt geïnvesteerd in de verdere verduidelijking van de inhoud en reikwijdte van het beschikbare onder steuningsaanbod. Daarbij is benadrukt, dat van alle Arnhemse burgers, dus ook van allochtone ouderen en belangen organisaties, een eigen inzet wordt gevraagd bij het oplossen van problemen. De Stichting Welzijn Ouderen en het Turks Platform Arnhem spelen hierin een belangrijke rol en hebben inmiddels goede werkafspraken gemaakt. Eind 2012 is er een ‘onafhankelijke kwartiermaker’ aangesteld om het ingezette verbetertraject dieper en breder te borgen in de Arnhemse uitvoeringspraktijk. Speerpunten hierbij zijn: actieve verduidelijking van de ondersteuningsvraag (‘er op af’) en communicatie over het ondersteuningsaanbod (uitgangspunten, rechten en verplichtingen); meer zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid allochtone ouderen en hun sociale omgeving; intensivering
232 166 17 415
218 25 158 4 15 0 391 29
geblinddoekt werd verkend op toegankelijkheid. Het doel hiervan was om
Regulier vindt er afstemming in de Klantenraad sociale zekerheid plaats over
Kabinet Rutte2 Na de komst van het Kabinet Rutte2 heeft er op 1 en 2 november 2012 een tweedaagse verkenningsbijeenkomst in regionaal verband plaatsgevonden. Naast de gemeenten en de zorgleveran ciers waren hierbij ook Zorgbelang, en het APCG aanwezig. O.a. is afgesproken om met de opzet van proeftuinen in 2013 innovatief beleid te ontwikkelen. Bij de opzet van proeftuinen worden gebruikersgroepen betrokken.
een goed beeld te krijgen hoe het is om met een rolstoel of blind je weg door de stad te vinden. In samenwerking met de Stadsregio en vervoerder BRENG is een succesvolle campagne gehouden voor het toegan kelijk openbaar vervoer voor ouderen en mensen met een beperking. In het Stadsregiogebied waren er 27 bijeenkom sten gepland, waarvoor 1.200 mensen zich hebben aangemeld. In Arnhem ging het om 5 bijeenkomsten op diverse locaties in de stad. Er was een uitleg over het gebruik van de OV-chipkaart en de toegan kelijkheid van de OV-bussen. Een demobus was aanwezig om het gebruik van de elektrische rolstoelplank te laten zien. De aanwezigen op deze bijeenkomsten konden gratis het reisproduct Dalkorting Oost-Nederland (t.w.v. €7,50) op de OV-chipkaart laten zetten. Van dit aanbod van de Stadsregio is dankbaar gebruik gemaakt.
beleid en uitvoering van de diverse onderdelen van de Armoedeagenda. In 2012 ging het o.a. om de innovatie bij aanvragen voor Duurzame gebruiks goederen (aanscherping om de noodzaak vaststellen; bij het ontbreken van aflossingscapaciteit over te gaan tot het verstrekken van tweedehands goederen); de versobering en verbreding van de korting op de maaltijdvoorziening (alleen korting op de hoofdmaaltijd; verbreding naar maaltijdvoorzieningen met een ontmoetingsfunctie: de opzet van een maaltijdvoorziening voor allochtone ouderen) en de inhoud van de Collectieve aanvullende zorgverzekering (CAZ) voor minima in 2013.
Armoedeagenda De aanvragen voor de Langdurigheids toeslag, bijzondere bijstand en de Gelre Pas kunnen digitaal via DigiD worden aangevraagd.
Eind 2012 is gestart met het bestuurlijke proces rondom de Armoedeagenda 2013/2014-2017, die onderdeel zal uitmaken van de transformatie van het Sociale Domein. De Klantenraad Sociale Zekerheid, Stichting Leergeld, Werk groep Dag van verzet tegen armoede, APCG zijn uitgenodigd om deel te nemen aan een raadsbijeenkomst. Dit proces krijgt verder vorm in 2013.
Aantal ingediende bezwaarschriften Langdurigheidstoeslag, bijzondere bijstand BEZWAARSCHRIFTEN
Ingediend in 2012
Langdurigheidstoeslag Bijzondere bijstand Totaal
33 161 194
onderwerp
Afgehandeld in 2012 Gegrond
Decentralisatie Begeleiding en Persoonlijke Verzorging onder
Voorzieningen gehandicapten in de stad De gemeente zet zich samen met het Platform voor Chronisch zieken en Gehandicapten (APCG) in om de stad toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Hierbij kan gedacht worden aan goede locaties voor geleidelijnen en het aanleggen van verhoogde bushaltes. Het APCG maakt hier gebruik van de ervaringsdeskundig heid van haar vele vrijwilligers. In 2012 is er ook een schouw met de raad georganiseerd waarin een deel van het centrum door hen in een rolstoel en
Burgerjaarverslag 2012
De klanttevredenheid van de voorzienin gen maatschappelijke ondersteuning
Huishoudelijke hulp Vervoersvoorziening Woningaanpassing Totaal
pagina
ondersteuning. Het APCG is tevens vertegenwoordigd in de klankbordgroep voor de Stadsregiotaxi en de Zorgtaxi. Bij de prioritering van het toegankelijk maken van de bushalten in Arnhem wordt een speciale werkgroep van het APCG betrokken.
Ingediend in 2012
15
Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Regelmatig vindt er overleg plaats met de werkgroep Wmo van het Arnhems Platform chronisch zieken en gehandi capten (APCG), waarin naast de Seniorenraad ook andere gebruikers groepen zitting hebben. Er wordt gesproken over beleid en uitvoering van de voorzieningen maatschappelijke
onderwerp
Bij de in 2012 gehouden herindicatie van bestaande Wmo-cliënten voor Hulp bij het huishouden, het gebruik van de Stadsregiotaxi (kortingspas of forfaitair bedrag) en het heronderzoek naar het gebruik van de scootmobiel ging het om ca 9.500 cliënten. Naast dossieronder zoek vond de herindicatie via huisbezoek of op wens van de cliënt via een telefonische indicatie plaats. De klanttevredenheid over het herindi catieproces komt neer op 7,7. Nieuwe aanvragen of herindicaties voor voorzieningen maatschappelijke ondersteuning kunnen aanleiding zijn voor het indienen van bezwaarschriften. Het hogere aantal bezwaarschriften in 2012 dan de jaren daarvoor heeft te maken met de grootschalige herindicatie van 9.500 cliënten.
Bezwaarschriften Wmo/IV 2012 BEZWAARSCHRIFTEN
Burgerjaarverslag 2012
als de aanbesteding Hulp bij het huis houden in 2012 is de werkgroep Wmo van het APCG geraadpleegd. Deze raadpleging heeft geleid tot aanpassing of wijzigingen in het programma van eisen.
pagina
Bij zowel de aanbesteding Hulpmiddelen
14
wordt regelmatig gemeten. Het is verheugend te constateren dat in 2012 de klanttevredenheid over de Stads regiotaxi is toegenomen (resultaat 7,7). Voor de vaststelling van de nota Arnhemse visie op het compensatie beginsel in mei 2012 heeft een inspraak traject eind 2011 plaatsgevonden. De inspraakreacties zijn verwerkt in de uitgangspunten.
Afgehandeld in 2012 Gegrond 30 152 182
2 5 7
BEZWAARSCHRIFTEN
Afgehandeld in 2012 Gegrond
78 78 46 0 -- -12 12 10 90 90 29
Ingediend in 2012
Afgehandeld in 2012 Gegrond
17
17 0
Meinerswijk
onderwerp
onderwerp
Connexxion Willemsen de Koning Gemeente Totaal
Ingediend in 2012
Burgerjaarverslag 2012
Burgerjaarverslag 2012
KLACHTEN
pagina
pagina
Aantal ingediende klachten en bezwaarschriften Leerlingenvervoer
17
16
Leerlingenvervoer In 2012 heeft de oudercommissie Leerlingenvervoer een nieuwe implus gekregen. Deze commissie is een belangrijk platform voor ouders om met de gemeente en de vervoerder ideeën uit te wisselen en deze waar mogelijk toe te passen in het leerlingenvervoer. Het doel is om te komen tot een verdere verbetering met het accent op steeds veiliger vervoer. Dit heeft geleid tot een goede start van het vervoer in het schooljaar 2012-2013. De commissie kan nog versterking gebruiken, waarvoor een oproep wordt gedaan.
resultaten. Ook in 2013 blijven we verder werken aan een dienstverlening die zo goed mogelijk aansluit bij uw verwachting en past bij uw wensen.
33%
67%
Bereikbaarheid De gemeente Arnhem is van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur geopend. Op donderdagavond kunt u tot 20.00 uur terecht in het stadhuis en bij Loket Zuid in winkelcentrum Kronenburg. Telefonisch is de gemeente van 9.00 tot 17.00 uur bereikbaar. Uiteraard is de gemeente dag en nacht bereikbaar via de website www.arnhem. nl en kunt u altijd mailen, twitteren of reageren via onze Facebookpagina.
totaal 160.000 bezoekers. Hiervan ging 67% van de bezoekers naar het stadhuis en 33 % bezocht Loket Zuid
Dienstverlening Wat zijn er zoal aan producten en diensten geleverd? Een paar getallen zijn voor u op een rijtje gezet: Paspoorten
20.553
ID-kaarten
12.912
Rijbewijzen
10.278
Klanttevredenheid Uit het klantonderzoek komt duidelijk naar voren dat het baliepersoneel goed scoort. De tevredenheid werd beoor deeld met een dikke 8, hier zal onge twijfeld de verkorte wachttijd debet aan zijn. In 2011 moest een klant gemiddeld 10 minuten wachten voordat hij aan de beurt was, in 2012 was dat 8 minuten. Een verbetering van twee minuten! De waardering is gebaseerd op vriende lijkheid, bereidheid om te helpen, mate van pro-activiteit, inlevingsvermogen, deskundigheid en uiterlijke verzorging.
Verklaringen omtrent
Percentage bezoekers 2012 Centrum Loket Zuid
Voor de aangifte van geboorte kan de ouder op werkdagen van 09.00 -10.00 uur terecht in ziekenhuis Rijnstate. Om u vanuit een duidelijke toegang goed van dienst te kunnen zijn, is vrijwel alle dienstverlening georganiseerd vanuit het Klant Contact Centrum (KCC). Dit centrum is voor alle burgers en bedrijven bereikbaar via één telefoonnummer, één website en één (mail)adres. Het Klant Contact Centrum kent twee locaties, het stadhuis en Loket Zuid in het winkelcentrum Kronenburg. Het Klant Contact Centrum ontving in 2012 in
het gedrag
5.238
Uittreksels uit de gemeentelijke basisadministratie
7.810
In 2012 zijn 20.553 paspoorten aangevraagd en verstrekt. Ongeveer 4.000 meer dan in 2011. De belangrijkste reden voor deze stijging is dat kinderen vanaf 14 jaar een eigen paspoort of identiteitskaart (ID-kaart) nodig hebben vanwege de identificatieplicht. Sinds 26 juni 2012 hebben kinderen van alle leeftijden een eigen reisdocument nodig
Ook de huwelijken scoren een dikke voldoende, uit het klanttevredenheids onderzoek kwam een 8,5 naar voren. Hierbij is gekeken naar informatie, locatie, behandeling bij de ondertrouw en de uiteindelijke huwelijksvoltrekking. Voor wat betreft de digitale dienst verlening is de klanttevredenheid gewaardeerd op een 7,7. Daarbij gaf 92% van de klanten aan, die gebruik maakte van de digitale ingang, dit de volgende keer weer te doen! In de landelijke benchmark met betrekking tot
de volwassenheid van digitale dienst verlening komt Arnhem op een gedeelde zesde plaats.
Digitale Dienstverlening Het aantal digitale aanvragen is in 2012 wederom toegenomen. Burgers deden 12.640 digitale aanvragen, bedrijven 973. In de top 10 van meest aangevraag de digitale producten staan verhuizingen
op de eerste plaats, gevolgd door parkeervergunningen voor bewoners, bedrijven en bezoekers. Ook producten zoals belastingen en bijzondere bijstand werden veel digitaal aangevraagd, evenals de aanvraag voor de GelrePas. In 2013 wordt nadrukkelijker ingezet op digitale dienstverlening voor bedrijven en instellingen.
onderwerp
staat. In dit hoofdstuk geven wij een overzicht van de in 2012 behaalde
Burgerjaarverslag 2012
verdere verbetering van onze dienstverlening waarbij kwaliteit voorop
van de producten en diensten waar u voor bij de gemeente Arnhem terecht kan. Uiteraard kunt u ook de volgende zaken regelen als u een bezoek brengt aan één van onze locaties: Huwelijk en geregistreerd partnerschap, naturalisatie, geboorteaangifte, starterlening, bijzon dere bijstand, belastingen, budgetadvies, hulp bij het huishouden, vergunningen en ondernemerszaken
pagina
Hier spelen wij als gemeente op in door voortdurend te werken aan een
Het bovenstaande is een kleine greep
19
sterk veranderd. Zo is de vraag naar digitale dienstverlening toegenomen.
onderwerp
de wijze waarop u hiervan gebruik kunt maken is in de afgelopen jaren
Burgerjaarverslag 2012
burgers, ondernemers en instellingen. De behoefte aan dienstverlening en
pagina
Als gemeente hechten wij aan een goede dienstverlening aan onze
18
2
Publieke dienstverlening
als ze naar het buitenland reizen. Bijschrijven van het kind in het paspoort van de ouders is immers niet meer mogelijk. Voor wat betreft de ID-kaarten was er een afname van bijna 5.000 stuks ten opzichte van 2011. Het totaal aantal rijbewijzen dat in 2012 is aangevraagd is 12.912. Dit is redelijk gelijk gebleven in vergelijking met vorige jaren.
De informatie is 24 uur per dag en 7 dagen per week beschikbaar.
Aantal meldingen per jaar Jaar
Aantal meldingen
Gemiddeld per maand
2011
17.321
1.443
2012
16.817
1.401
onderwerp
Bestemmingsplannen (online) Arnhem wordt landelijk al jaren gezien als één van de koplopers op het gebied van digitalisering van bestemmingsplannen. De gemeente biedt al geruime tijd raadpleegmogelijkheden van bestem mingsplannen aan via www.arnhem.nl/ bestemmingsplan. In 2012 zijn 23 bestemmingsplannen in procedure gebracht, 16 vastgesteld en zijn 17 plannen onherroepelijk geworden. Op al deze plannen was het mogelijk naast een schriftelijke of mondelinge reactie, ook een digitale zienswijze in te dienen. In het afgelopen jaar heeft de gemeente een eigen kaartviewer op internet gerealiseerd. Hierdoor is het mogelijk geworden om op gebruiks vriendelijke wijze alle Arnhemse plannen te raadplegen. Tevens kunnen de plannen gevolgd worden in hun juridische procedure. Daarnaast zijn de Arnhemse plannen nog steeds te zien op de officiële landelijke voorziening www. ruimtelijkeplannen.nl. Andere wetenswaardigheden in dit verband: • Kennisgeving van plannen en besluiten gaat via de Staatscourant en lokale dagbladen. • Een abonnement nemen kan op een meldingsservice op www. nieuweplannen.nl, maar nu ook bij de landelijke voorziening www. ruimtelijkeplannen.nl. Telkens als een nieuw plan in het interessegebied wordt gepubliceerd, wordt een e-mail verstuurd. • Digitale en analoge informatie is bij het loket Bouwen Wonen
Klachten en meldingen openbare ruimte, milieu en gebouwde omgeving Meldingen en klachten over de openbare ruimte, het milieu en de gebouwde omgeving kunnen 24 uur per dag via de telefoon (0900-1809) en internetsite van de gemeente Arnhem worden doorge geven. In 2012 is het aantal meldingen met 1% afgenomen ten opzichte van 2011. De meldingen worden ingedeeld naar hoofdcategorieën. De top 5 van meldingen per hoofdcategorie was in 2012: 1 Afvalstoffen 2 Groen 3 Verhardingen 4 Reiniging 5 Nutsvoorzieningen
Burgerjaarverslag 2012
Leefomgeving (BWL) van het stadskantoor verkrijgbaar. • Er is een eigen raadpleeg applicatie beschikbaar waar alle oude en nieuwe digitale bestemmingsplannen van Arnhem te zien zijn. Ook de contouren van de geldende plannen en de plannen in procedure zijn te bekijken op luchtfoto of plattegrond. Tevens kan gezocht worden op adres. Hier is een snelle ontsluiting te vinden van steeds meer ruimtelijke informatie.
pagina
via een interactief aanvraagformulier aan te vragen en worden via DigiD de gegevens van de aanvrager automatisch ingeladen. Nieuw is dat dit jaar E-herken ning voor bedrijven is geïntroduceerd, zodat in de loop van 2013 ook bedrijven met onze automatisch geladen formulieren kunnen gaan werken. In 2012 zijn circa 2.500 aanvragen voor ontheffingen, vergunningen of meldingen behandeld.
21
Telefonie In 2011 was er al een lichte daling van het aantal afgehandelde telefoontjes naar het centrale nummer van de gemeente waarneembaar. In 2012 heeft deze trend zich voortgezet naar 161.000 afgehandelde telefoontjes. 72% van het aantal telefoontjes wordt binnen de norm van 30 seconden opgenomen.
onderwerp
Gevonden voorwerpen Bij het loket gevonden en verloren voorwerpen zijn er afgelopen jaar 2.217 verloren voorwerpen en 344 gevonden voorwerpen geregistreerd. De meeste vragen hebben betrekking op verloren brillen, sleutels en portemonnees.
Burgerjaarverslag 2012
Honderdvijftigduizend inwoners Sinds november 2012 heeft Arnhem 150.000 inwoners. Met de geboorte van Fiep Lusanne Lam is de Gelderse hoofd stad over de magische grens gegaan. Het meisje en haar ouders werden uiter aard gefeliciteerd en met een bezoekje vereerd. Naast Fiep zijn er nog 1.905 baby’s in Arnhem geboren. Van vergrijzing, zoals die landelijk te zien is, is in Arnhem vooralsnog geen sprake. Arnhem heeft nog steeds een stedelijke leeftijdsopbouw: relatief veel jong vol wassenen en weinig ouderen. Tot voor kort daalde het aandeel 65-plussers zelfs. Momenteel neemt het aandeel ouderen toe!
Loket Bouwen Wonen Leefomgeving & Loket Ondernemen Om de dienstverlening rond complexe vergunningen en ontheffingen te verbeteren is het Adviesgesprek ingevoerd. Dit blijkt ook in 2012 weer een succes te zijn. Er zijn telefonisch ruim 6.000 vragen beantwoord over het gebruik van de openbare ruimte en de gebouwde omgeving en circa 7.000 vragen beantwoord via de email. Daarnaast zijn in 2012 ongeveer 400 personnlijke gesprekken gevoerd. Door de klant op afspraak te ontvangen kan voor het gesprek een goede voor bereiding plaatsvinden. Dat bespaart de klant, burgers en bedrijven veel tijd. In een groot aantal gevallen gaat het om vragen over bestemmingsplannen of over de Wabo. De overige advies gesprekken hebben betrekking op de verlening van allerlei soorten vergun ningen, zoals de Drank- en Horecawet en exploitatievergunningen. Daarnaast zijn er adviesgesprekken geweest over vergunningen, ontheffingen of meldingen op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening voor Arnhem. Een deel van het productaanbod is bovendien specifiek afgestemd op de startende ondernemer. De digitale dienstverlening is in 2012 verder ontwikkeld. Zo waren al veel producten
pagina
Naast de telefonische vragen, worden er ook vragen per e-mail ingediend en ook Twitter wordt in toenemende mate gebruikt om vragen bij de gemeente onder de aandacht te brengen.
20
De meeste vragen hebben betrekking op de uitbetaling en/of aanvraag van uitkeringen, over paspoorten en identiteitskaarten. Opvallend was het aantal vragen over ‘waar is mijn fiets’. In 2012 zijn een aantal opschoningsacties geweest in het Musiskwartier en rondom het Centraal Station. Hoewel er van te voren uitgebreid is gecommuniceerd dat verkeerd gestalde fietsen zouden worden weggehaald, zijn er desondanks toch veel vragen over gesteld.
Ontw. % t.o.v. 2011
Groen
2.694
2.496
-7
Centrum
1.405
1.506
-7
Verhardingen
2.396
2.080
-13
Noord - West
1.778
1.591
-11
24
17
-29
Noord
3.270
3.391
4
151
172
14
Noord - Oost
2.974
2.958
-1
1.444
1.458
1
Zuid - Oost
4.008
3.783
-6
384
435
13
Zuid - West
3.886
3.588
-8
Reiniging
1.783
1.935
9
17.321
16.817
-3
Nutsvoorzieningen
2.099
1.765
-16
Water
1.064
824
-23
Afvalstoffen
2.655
2.772
4
APV vergunning en handhaving
933
1.046
12
Verkeer
983
1.070
9
Moscowa
112
95
-15
Schuytgraaf
340
390
15
Gebouwde omgeving
259
262
1
17.321
16.817
-3
Diversen
Dieren
Meubilair
Milieu
Totaal
In 2012 is het aantal meldingen in de meeste stadsdelen afgenomen, in Noord-West zelfs met 11%. Alleen in Centrum en Noord-West was er sprake van een lichte toename.
Totaal
onderwerp
2012
Burgerjaarverslag 2012
2011
pagina
Stadsdeel voorval
23
Ontw. % t.o.v. 2011
onderwerp
2012
Burgerjaarverslag 2012
2011
pagina
Hoofdcategorieen
De meeste meldingen kwamen, net als in voorgaande jaren, uit het stadsdelen Zuid-Oost en Zuid-West. Uit stadsdelen waar meer mensen wonen, worden meer meldingen gedaan. Daarnaast beïnvloeden ook de infrastructuur, de aanwezigheid van voorzieningen met een bovenwijkse of soms regionale functie en de aanwezigheid van groen het aantal meldingen.
22
Verreweg de meeste meldingen over afvalstoffen hebben betrekking op ‘grofhuisvuilproblematiek rondom de verzamel containers’. De categorie groen betreft vooral meldingen over ‘bomen’. In de categorie verhardingen zitten vooral meldingen die betrekking hebben op ‘klein onderhoud aan de weg’.
zekerheid. Zie hoofdstuk 2 voor klachten over de openbare ruimte.
KLACHTBEHANDELING Als een burger vindt dat hij door de gemeente niet behoorlijk behandeld is, kan hij daarover een klacht indienen. In 2012 zijn 295 schriftelijke klachten ingediend. De klachten hebben veelal betrekking op: • De schending van rechtszekerheid en het vertrouwen. Bijvoorbeeld een toezegging die niet wordt nagekomen, een aanvraag die zoekraakt, een verzoek dat niet wordt beantwoord. • Onredelijk geacht handelen van de gemeente. Bijvoorbeeld over de hoogte van leges, het afwijzen van een aanvraag voor schuldregeling, openingstijden van loketten. • Gebrek aan zorgvuldigheid en voortvarendheid. Bijvoorbeeld trage procedures of beantwoording van verzoeken om informatie. • De bejegening. Bijvoorbeeld over de manier waarop men te woord is gestaan.
In onderstaande tabel is een verdeling van de oordelen over al deze klachten weergegeven. Aantal klachten
295
Gegrond 106 Niet gegrond 75 Geen oordeel 54 Niet ontvankelijk 37 Ingetrokken 6 Beëindigd 17
De klachten worden zoveel mogelijk behandeld door de afdeling zelf waar de klacht ontstaan is. In de meeste gevallen lukt dat ook en wordt de klacht in overleg opgelost. Wanneer de klager echter niet tevreden is, wordt een beslissing genomen door de Clustermanager van de bewuste afdeling. Met deze beslissing kan de klager nog verder gaan als hij ontevreden is. Hij kan zijn klacht dan
voorleggen aan de Nationale Ombuds man. De behandelduur van een klacht bedroeg in 2012 gemiddeld 3,7 week.
Klachten voorgelegd aan de Nationale Ombudsman Als een burger niet tevreden is over de uitkomst van de schriftelijke klachtbehan deling bij de gemeente, kan hij zijn klacht voorleggen aan de Nationale Ombuds man. Deze klachten worden verzoekschriften genoemd. In 2012 werden 44 verzoekschriften ingediend. Daarvan werden er 31 zonder onderzoek of herkansing afgedaan. Het gaat dan onder meer om zaken die niet eerder ter behandeling zijn voorgelegd aan de gemeente, zaken waarin volstaan kan worden met het verstrekken van informatie of zaken waarvoor de nationale ombuds man niet bevoegd was of de klacht kennelijk ongegrond werd geacht. De overige verzoekschriften werden wel in
behandeling genomen. In al deze gevallen werden de dossiers door de Nationale Ombudsman zonder een officieel rapport afgesloten. BEZWAARSCHRIFTENAFHANDELING Het gemeentebestuur van de gemeente Arnhem neemt jaarlijks vele besluiten, bijvoorbeeld op het gebied van de Wet Onroerend Zaakbelasting, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, de Algemene plaatselijke verordening en de Wet werk en bijstand. Tegen veel van deze besluiten kan bezwaar worden gemaakt. Binnen de gemeente Arnhem kent men diverse wijzen van afdoening van de bezwaarschriften. Voor wat betreft de besluiten van de Heffingsambtenaar, die gaan over de gemeentelijke belastingen, wordt er gebruik gemaakt van de wettelijke mogelijkheid om de bezwaarschriften af te laten handelen door de medewerkers
van de afdeling Belastingen. Er bestaat voor dit soort bezwaarschriften dus geen bezwarencommissie, maar het horen van burgers vindt plaats door medewerkers van die afdeling.
opeenvolgend op het gebied van Belastingen, het werkgebied van de algemene bezwaarschriftencommissie en het werkgebied van de bezwaarschriften commissie sociale zekerheid.
Voor de behandeling van bezwaarschrif ten die door burgers (of bijvoorbeeld bedrijven) worden ingediend bij de gemeenteraad, het college van burge meester en wethouders en de burge meester zijn twee bezwaarschriften commissie ingesteld: de algemene bezwaarschriftencommissie en de bezwaarschriftencommissie sociale zekerheid. Deze bezwaarschriften commissies geven een advies aan voornoemde bestuursorganen over de afhandeling van het bezwaarschrift. Het bestuursorgaan neemt echter zelf het besluit op bezwaar.
Bezwaarschriften op het gebied van belastingen Jaarlijks verstuurt de Heffingsambtenaar aan alle huizenbezitters in Arnhem de WOZ-beschikkingen. De belastingaanslag bestaat uit een vast tarief vermenig vuldigd met de betreffende WOZ-waarde. De WOZ-waarde is voor bezwaar vatbaar. Daarnaast worden er heffingen opgelegd aan de bewoners van Arnhem, zoals de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Ook tegen deze belastingaanslagen kan bezwaar aangetekend worden, bijvoorbeeld als de heffing aan de verkeerde (rechts)persoon is opgelegd.
Hieronder wordt informatie gegeven over de afhandeling van bezwaarschriften
onderwerp
beroep en bezwaar of door de bezwaarschriftencommissie sociale
Burgerjaarverslag 2012
Dit bezwaar wordt behandeld door de gemeentelijke commissie voor
pagina
hebbenden ook een bezwaar indienen tegen een besluit van de gemeente.
25
klachtenbehandelaars. Daarnaast kunnen Arnhemmers en belang
onderwerp
schriftelijke klacht indienen. Deze klachten worden behandeld door
Burgerjaarverslag 2012
gemeente Arnhem. Mensen kunnen daarom altijd een mondelinge of
pagina
Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. Dit geldt ook voor de
24
3
Bezwaarschriften en klachten
277
94
42
60
aantal in behandeling genomen bezwaarschriften
424
300
203
aantal uitgebrachte adviezen
357
258
128
aantal ingetrokken bezwaarschriften op hoorzitting aantal ingetrokken bezwaarschriften na behandeling
Aantal objecten waar een WOZ-beschikking op af is gegeven 77.478 objecten Aantal objecten waar tegen heffingsbezwaar 1.013 objecten Aantal toegekende heffingsbezwaren 776 objecten Aantal afgewezen heffingsbezwaren 221 objecten Aantal heffingsbezwaren waar nog een beslissing op moet worden genomen 16 objecten *
Doorlooptermijnen bezwaarschriften Volgens de belastingregelgeving moet binnen het kalenderjaar waarin het bezwaarschrift is ingediend uitspraak worden gedaan. De termijn voor het afhandelen van een bezwaarschrift is daarmee afwijkend van de standaard termijn (bij gebruik van een bezwaar schriftencommissie twaalf weken). Een uitzondering hierop bestaat voor een bezwaar dat in de laatste zes weken van het kalenderjaar is ingediend. In dat geval dient de gemeente binnen zes weken na het verstrijken van de bezwaartermijn uitspraak te doen. Met betrekking tot belastingjaar 2012 is gebleken dat het niet gelukt is om binnen het kalenderjaar alle bezwaarschriften af te handelen. Daarom is eind december aan diegenen die nog geen uitspraak hadden ontvangen een brief verstuurd,
9 4
1
aantal ambtshalve herzieningen
3 2
aantal bezwaarschriften nog in behandeling aan het einde van het jaar
53
36
75
aantal bezwaarschriften waarvoor nog een hersteltermijn loopt
9
5
16
doorgezonden
1 15
1 48
30
waarin de Heffingsambtenaar gebruik maakt van de mogelijkheid om de afdoeningstermijn met zes weken te verlengen.
De Bezwaarschriftencommissies Deze commissies onderzoeken of het besluit waartegen bezwaar wordt gemaakt, beleidsmatig en juridisch een correcte beslissing is. De burger wordt bij elke procedure gehoord, tenzij het bezwaar kennelijk niet-ontvankelijk is. De commissie brengt onafhankelijk advies uit aan het gemeentebestuur. Dit advies wordt meestal gevolgd, in het jaar 2012 is slechts in drie gevallen hiervan afgeweken. De bezwaarschriften commissie sociale zekerheid adviseert het college van burgemeester en wethouders over de te nemen beslissingen op bezwaar schriften in het kader van de sociale zekerheidswetgeving, zoals de Wet werk en bijstand en de Wet maatschappelijke ondersteuning. De algemene bezwaarschriftencommissie adviseert de gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester over de te nemen beslissingen op bezwaarschriften in het
kader van alle gemeentelijke bestuurs rechtsgebieden met uitzondering van de sociale zekerheidswetgeving, personele aangelegenheden en belastingzaken. Beide commissies bestaan uit een voorzitter, een vice-voorzitter en zes leden. De voorzitter, vice-voorzitter en de zes leden worden allen benoemd, geschorst en ontslagen door het college van burgemeester en wethouders. Drie leden zijn voorgedragen door de raads commissie VFAB (Veiligheid, Financiën en Algemene en Bestuurlijke zaken) en drie leden zijn onafhankelijk (via een
sollicitatieprocedure geworven). De commissies vergaderen in kamers van drie personen, zijnde de voorzitter of de vice-voorzitter en twee leden. De commissies worden ondersteund door een secretariaat. De commissie heeft over de in 2012 ingediende bezwaarschriften 128 adviezen uitgebracht. Wanneer de eerder ingediende bezwaarschriften bij de berekening worden betrokken blijkt dat de commissie in het jaar 2012 in totaal over 158 bezwaarschriften adviezen heeft uitgebracht. Tegen één
onderwerp
342
Burgerjaarverslag 2012
518
aantal adviezen gegeven op bezwaarschriften van de jaren ervoor.
Heffingsbezwaren
* Naar de stand van 1 februari 2013.
2012
pagina
Aantal objecten waar een WOZ-beschikking op af is gegeven 77.478 objecten Aantal objecten waar tegen waardebezwaar 3.660 objecten Aantal toegekende waardebezwaren 1.753 objecten Aantal afgewezen waardebezwaren 1.761 objecten Aantal waardebezwaren waar nog een beslissing op moet worden genomen 146 objecten *
2011
27
Waardebezwaren
2010
aantal bezwaarschriften ingetrokken vóór hoorzitting onderwerp
De cijfers over belastingjaar 2012:
Algemene bezwaarschriftencommissie
aantal ingediende bezwaarschriften
Burgerjaarverslag 2012
Om een zuiver beeld te geven van de aantallen bezwaarschriften wordt in het onderstaande overzicht gesproken van objecten. Een belastingaanslag kan namelijk meerdere beschikkingen
bevatten wanneer een belanghebbende meerdere panden in bezit heeft. Een waardebezwaar richt zich tegen de WOZ-waarde van een object in Arnhem. Een heffingsbezwaar richt zich tegen de heffing, bijvoorbeeld wanneer iemand geen eigenaar is van een object op 1 januari van het belastingjaar.
pagina
plaatsvinden, maar enkel wanneer een belanghebbende hierom verzoekt in de bezwaarfase.
26
Een bezwaarschrift moet ingediend zijn binnen zes weken na dagtekening van de beschikking. Als er een bezwaarschrift is ingediend, wordt de beschikking door de medewerkers van de afdeling belastingen op juistheid gecontroleerd. De uitspraak wordt schriftelijk medegedeeld aan de betreffende belanghebbende. Er kan hieraan voorafgaand een hoorzitting
1.000
885
1.296
Intrekkingen na uitleg
212
217
417
Ambtshalve herzieningen voor behandeling commissie
211
216
243
Adviezen commissie
580
552
557
Ingediende bezwaarschriften
besluit kunnen meerdere bezwaarschriften worden ingediend. De voornoemde 158 adviezen hadden betrekking op 108 besluiten van de gemeentelijke bestuursorganen. Met name tegen een aantal omgevings vergunningen in het kader van bouwen is er een groter aantal bezwaren ingediend. Over de 158 uitgebrachte adviezen van 2012 adviseerde de commissie in 118 gevallen tot ongegrondverklaring, in 9 gevallen tot (geheel of gedeeltelijk) gegrondverklaring, 31 bezwaarschriften zijn niet-ontvankelijk geacht. In de laatste gevallen komt de commissie niet aan een inhoudelijke beoordeling toe bijvoorbeeld omdat het bezwaarschrift te laat is ingediend of geen gronden van bezwaar bevat. In 2012 zijn er 149 beschikkingen op bezwaar genomen. Bovenstaand schema bevat het aantal ingediende bezwaarschriften in de jaren 2010, 2011 en 2012. Voorts wordt per jaar aangegeven hoeveel bezwaarschriften er zijn ingetrokken, ambtshalve zijn herzien en over hoeveel bezwaarschriften de commissie een advies heeft uitgebracht. Hierbij wordt opgemerkt dat het aantal ingediende bezwaarschriften niet gelijk is aan de som van het aantal intrekkingen na uitleg, het aantal ambtshalve herzieningen vóór behandeling in de commissie en het aantal adviezen van de commissie. Dit hangt samen met het feit dat er altijd een aantal bezwaarschriften nog in behandeling is. De categorie ‘Intrekkingen na uitleg’ bevat de bezwaarschriften die ingetrokken zijn nadat aan bezwaarmaker nadere uitleg is gegeven over de
achtergrond c.q. berekening van het besluit. Deze uitleg kan zowel vóór als gedurende de hoorzitting zijn gegeven. De categorie ‘Ambtshalve herzieningen voor behandeling commissie’ bevat de bezwaarschriften die wél bij het college zijn ingediend, maar die nooit de hoorzitting van de commissie bereiken. In deze gevallen heeft het college al na ontvangst van het bezwaarschrift geconstateerd dat de bestreden beslissing onjuist is en dat bezwaarmaker volledig tegemoetgekomen dient te worden in zijn bezwaar. Vervolgens is het bezwaarschrift ingetrokken. De reden dat een onjuiste beslissing is genomen kan liggen bij het primaire proces, maar kan tevens volgen uit nieuwe informatie die bezwaarmaker bij zijn bezwaarschrift heeft gevoegd en waaruit blijkt dat de informatie waarvan bij de genomen beslissing uit is gegaan niet (langer) juist blijkt te zijn. Over de 557 uitgebrachte adviezen van 2012 adviseerde de commissie in 382 gevallen tot ongegrondverklaring, in 106 gevallen tot (geheel of gedeeltelijk) gegrondverklaring, en zijn 69 bezwaar schriften niet-ontvankelijk geacht. Voor wat betreft de gegrondverklaringen dient opgemerkt te worden dat dit zowel de besluiten betreft die geheel herroepen moeten worden, als de besluiten waarin een ondergeschikt element gewijzigd moet worden. In de gevallen waarin niet-ontvankelijk wordt geadviseerd komt de commissie niet aan een inhoudelijke beoordeling toe, bijvoor beeld omdat het bezwaarschrift te laat is
ingediend of geen gronden van bezwaar bevat. In 2012 zijn 546 beschikkingen op bezwaar genomen op het gebied van sociaal zekerheidsrecht.
Doorlooptermijnen bezwaarschriften De afhandelingstermijn van een bezwaarschrift begint te lopen de dag na afloop van de bezwaartermijn van zes weken nadat het bestreden besluit bekend is gemaakt. Het bestuursorgaan krijgt, als er gebruik gemaakt wordt van een bezwaarschriftencommissie, hierna twaalf weken om op een bezwaarschrift te beslissen; deze termijn kan éénmaal met zes weken worden verdaagd. Van deze verdagingsmogelijkheid werd in 2010 nog standaard gebruik gemaakt. Inmiddels is deze werkwijze aangepast en wordt hier niet meer standaard gebruik van gemaakt. In verband met ingebruik name van een nieuw computerprogram ma moesten er nieuwe rapporten worden gemaakt om informatie uit het systeem te halen. Ten tijde van het inleveren van de bijdrage aan het Burgerjaarverslag was het rapport voor de doorlooptermijnen nog niet geheel af. Zodoende zijn hierover geen cijfers opgenomen.
Uitgave: Gemeente Arnhem 2013 Ontwerp: Harald Slaterus Drukwerk: De Groot, Goudriaan Fotografie: Hans Huurdeman, Mascha Bakker Mateijevic, Mirjam Alexander
onderwerp
2012
Burgerjaarverslag 2012
2011
pagina
2010
28
Bezwaarschriftencommissie sociale zekerheid