Magazine voor bouwend Oost Nederland • no. • december 20e Jaargang no. 1 -6 februari 20122012
Bouwen Oosten in het
In dit nummer: • De Citadel Rijssen slaat vleugels uit
• Nieuwbouw Van Lodenstein College Barneveld ligt op schema
• Oplevering Gelders Archief is aanstaande
• Afscheid Wlady Middelkamp
e v a g p o s Inhoud pag.3
Maaiveldhoog(s)te
pag.5
De Citadel heeft nieuwe vleugels
pag.7
Seminar Duurzaamheid en BIM: “Het einde van de eilandjescultuur”
pag.13
Nieuwbouw Van Lodenstein College Barneveld
PAG 5
allesbehalve standaard pag.17
Van Lodenstein College gegund op basis eerste schets
pag.19
Nieuwe showroom T.I.B. Finishing
pag.21
Van Dorp installeert Van Lodenstein College
pag.22
Schindler stelt zich voor (advertorial)
pag.25
Column KienhuisHoving: “Transport van bouwmaterialen: vijf tips”
pag.27
Column Caspar Jansen: “Love me do”
pag.29
Nieuwbouw Gelders Archief lijkt simpel maar is
PAG 13
gecompliceerd pag.32
Lamers Natuursteen gematigd positief
pag.34
“Project Gelders Archief is ons op het lijf geschreven”
pag.37
Gelders Archief, mooi maar bewerkelijk
pag.38
Gelders Archief kleurrijk geheel
pag.39
Column Jaap Middel: “Hier onveilig? Onmogelijk!”
pag.40
Techniekplein nieuwe stijl groot succes
pag.43
Column Yvonne Schrader: “Onderzoeken of meedelen?”
pag.44
“Don’t be the man with the cap!”
pag.47
CTS Techniek: “Positief geluid uit de bouw”
pag.49
“Unieke samenwerking in Schalkhaar”
pag.53
Citadel-exposanten presenteren duurzame innovaties
pag.56
Thema bijeenkomsten Zakelijk Speeddaten groot succes
pag.58
Het belang van binnenlucht kwaliteit…. Opgelucht isoleren
pag.61
Haldu Groep investeert in digitaliseringproject
Bouwen Oosten in het
BOUWEN IN HET OOSTEN
PAG 29
Magazine voor bouwend Oost Nederland 20e Jaargang • no. 6 • december 2012
1
Op de cover:
Maaiveldhoog(s)te
Afscheid Twintig jaar Maaiveldhoog(s)te is een behoorlijke tijd. Maar wel een tijd waarop ik met veel genoegen terug kijk, omdat er veel mensen en onderwerpen de revue zijn gepasseerd. Veel mensen met veel verhalen waaruit je regelmatig inspiratie kon halen en die je zelf ook weer op andere, “betere” gedachten brachten. Al die tijd heb ik prima samengewerkt met alle mensen zoals die in het colofon worden weergegeven. In die vijftien jaar is het vaak voorgekomen dat we mensen ontmoetten waar we in eerste instantie wat vreemd tegenaan keken, maar waar in tweede instantie toch behoorlijk goed mee was te converseren. We hebben ook mensen ontmoet die het voornamelijk moeilijk met zichzelf hadden. Dat deed mij aan het volgende denken: “Veel te kleine mensen dragen veel te grote kronen, daarom zijn ze af en toe zo duidelijk in de bonen.” Maar het meeste heb ik geleerd van goed luisteren en kijken, want overal waar je kwam was wel iets te zien wat je bij een ander nog niet had gezien of gehoord. Ook daar zou ik in het kort het
Coverfoto:
volgende over
V.l.n.r. Gert-Jan Kwintenberg, Tom Klokkenburg (beide Ter Steege Bouw) en Peter Stijsiger (Stegeman Bouw) voor het in aanbouw zijnde van Lodenstein College in Barneveld
willen zeggen: “Leven is zien met je ogen open. Leven is zien en horen, dus ik ben niet voor spek en bonen geboren.”
Colofon
En dan nu mijn laatste verhaaltje met een vleugje weemoed, maar wel een bewuste keuze waar ik absoluut geen spijt van krijg. Nu is de tijd aangebroken om alle energie in mezelf te steken. Er is namelijk de laatste weken, in medische zin, het nodige gebeurd. Daar denk ik nu als volgt: “Wees niet treurig als het applaus niet komen wil, want dan is het straks ook niet angstig stil.” En U allen bedankt voor alle interesse en aandacht. Wlady
BOUWEN IN HET OOSTEN
Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Uitgever: GF Uitgevers Postadres: Postbus 404, 8600 AA Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d Tel.: (0515) 429 429 Fax: (0515) 429 422 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail:
[email protected] Redactie: Gerard van Leeuwen, Wlady Middelkamp, (Tel.: 06 - 177 322 24) Henny de Mönnink (fotografie), Elan Producties, Wierden (fotografie) Elly Kroese (eindredactie) Tekstbijdrage: Jolanda Groothuis Accountmanagement: Frits Visser
[email protected] Elzert Bonnema
[email protected] Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Telenga Media Franeker Verspreiding: Sandd Bouwen in het Oosten komt tot stand in samenwerking met De Citadel te Rijssen
3
De kracht van het werken met Business Modellen
De Citadel heeft nieuwe vleugels Op verzoek van De Citadel te Rijssen doet Ad Struik, lid van De Citadel en business designer / consultant, zijn verhaal over de nieuwe koers van De Citadel, het proces hiernaar toe en de vertaalslag naar het heden.
De Citadel staat als een huis
Nieuwe vleugels voor De Citadel
was gezet, maar dat de ideeën
De Citadel in Rijssen staat voor
De Citadel kreeg in 2010 een
concept niet zomaar
een beschermde ‘veste’.
totaal nieuwe inrichting. Het is
werkelijkheid konden worden.
Het woord is afgeleid van
een open, lichte ruimte met
‘cita’: de blijde stad.
een moderne uitstraling en een
Hoe doe je dat? Wim ten
De Citadel is het ondernemers-
multifunctionele functie.
Bolscher: “Zeker niet door
huis en kenniscentrum voor de
Duidelijk was dat het oude
achterover te gaan zitten, af te
bouw: van landschapinrichting
concept van een permanent
wachten en te hopen dat de
tot deurklink. Het is een plek
bouwinformatiecentrum, met
bedrijven en ondernemers die
en platform voor bedrijven en
vooral tastbare presentaties
lid zijn elkaar als
ondernemers om kennis te
van producten, achterhaald
vanzelfsprekend opzoeken en
ontwikkelen, te delen en te
was. Tijd voor nieuw elan en
spontaan van alles gaan
netwerken. Innovatie,
een op de toekomst gericht
organiseren. Zo werkt het
duurzaamheid en het nieuwe
concept. Dat is er gekomen en
niet”. Jan Flim “Wij zaten in
werken staat centraal. De
dat ging niet zonder slag of
een spagaat. Wij wisten dat we
Citadel wil een huis zijn waar
stoot.
aan de bak moesten. Alleen
je als bedrijf en ondernemer
voor een nieuw elan en
niet precies welke kant op en
‘moet zijn’ en waar je jouw
Vliegen moet je leren
met wat.”
bedrijf en jezelf ‘in vrijheid’
De initiatiefnemers voor De
Ben Wielens: “Belangrijke
kunt ontwikkelen. Inspireren en
Citadel Jan Flim, Wim ten
vragen voor ons waren: Wat
geïnspireerd raken en je thuis
Bolscher en Ben Wielens
gaan we doen, voor wie en
te voelen staat voorop.
begrepen dat met de nieuwe
waarom? Welke waarde kunnen
inrichting een belangrijke stap
we bedrijven bieden? Wat
BOUWEN IN HET OOSTEN
5
hebben ze nodig en willen ze?
wensen over de toekomst van
we ook een analyse van de
Wat weten ze en wat niet?
De Citadel. Koers zoeken
omgeving gemaakt. Dan heb je
Welke vragen hebben ze? Hoe
voordat je gaat varen. Je moet
het in dit geval over de trends
kunnen wij hierbij helpen?”
weten wat je wilt. Waar wil je
en krachten in de bouwsector.
naar toe en waarom? Wat is de
Uit dit alles trek je conclusies.
Wim ten Bolscher: “Wij kwa-
stip aan de horizon? Wat is
Wat wil jij doen, voor wie, hoe
men in gesprek met een van
nodig om hier te komen?
ga jij het organiseren, wat
onze leden Ad Struik (Loodsen
Wanneer je dat weet heb je
moet wanneer af zijn. En
met Lef). Hij helpt bedrijven
een doel waar je aan kunt
vooral hoe ga je dit toetsen
bij het zoeken naar nieuwe
werken en het geeft houvast.
bij de leden van De Citadel.
manieren om zaken te doen en
De kunst is om de stip aan de
Dat is waar De Citadel nu
een Business Model te kiezen
horizon in het oog te houden,
mee bezig is.”
dat hierbij past. Dat doet hij
te anticiperen op wat je op
samen met Ans Braakman
weg hier naar toe tegen komt
Veel van de ingezette
(StimulAns). Zij is business-
en ook nog goed te reageren op
initiatieven mogen rekenen op
coach en weet de vinger op de
de werkelijkheid van alle dag.
groot enthousiasme onder de
goede plek te leggen en het
Dat is een discipline die je
leden. En de nieuwe koers is
beste resultaat uit het proces
moet leren.
duidelijk zichtbaar. Om te
te halen. Wij hebben hen
Doe je dat niet dan ga je vroeg
blijven streven naar een nog
gevraagd ons te helpen met het
of laat de bietenbrug op”
hoger kennis – en kwaliteits-
zoeken naar en vinden van
niveau hebben zich een aantal
nieuwe producten en diensten
Ans Braakman: “Een Business
actieve leden aangemeld voor
die onze leden nodig hebben en
Model biedt de mogelijkheid
de stuurgroep, die iedere acht
willen. Heel inspirerend.”
om één taal te spreken en
weken bij elkaar komt om de
elkaar te binden en te
ingezette koers te waarborgen
Jan Flim: “Het heeft voor ons
verbinden aan welke waarde jij
en een bijdrage te leveren aan
prima gewerkt. Wij hebben
voor jouw klanten wilt creëren
de content en het programma
nieuwe keuzes gemaakt. Dit
en hoe jij dat gaat leveren.
binnen De Citadel.
voorjaar hebben wij het team
Alle onderdelen van een bedrijf
versterkt met Caroline Niekus
komen hierbij aan bod:
Tekst en Foto’s:
en Chantal Haitink. Zij werken
klanten, aanbod, infrastructuur
Ad Struik – Loodsen met Lef
hard aan de nieuwe opzet van
en financiële levensvatbaar-
De Citadel”.
heid. Het is echt heel praktisch
Ans Braakman (StimulAns)
en maakt snel zichtbaar waar
Businesscoach.
Werken met Business Modellen.
het om draait. Je hebt heel
Psychoneurofysioloog/
snel een gezamenlijk beeld.
Epidemioloog. Haalt de ziel van
Wanneer je een nieuw bedrijf
Je krijgt een cultuur-
het bedrijf en de mensen die er
wilt starten of met je
verandering binnen het bedrijf
werken naar boven en zet het
bestaande bedrijf klem zit in
door gezamenlijk over dezelfde
om in optimale prestaties en
de waan van de dag, is het
feiten te praten met een dui-
resultaat. ‘That’s the spirit’.
werken met Business Modellen
delijk doel. Het gevoel is, wij
een uitkomst.
doen het samen wij klaren de
Ad Struik (Loodsen met Lef).
klus.”
Business Designer. Community
Het is een dynamische en
Developper/Consultant.
snelle manier om ideeën te
6
verzamelen, uit te werken en
Ad Struik: “Toen de visie voor
Op een inspirerende en
te testen in de markt.
de toekomst was uitgewerkt
creatieve manier werken aan
konden we dat naast de
nieuwe en innovatieve
Ad Struik: “Wij zijn met Ben,
bestaande manier van werken
producten en diensten.
Jan en Wim begonnen met het
leggen en de verschillen
‘Be realistic. Think the
verzamelen van ideeën en
inventariseren. Daarbij hebben
impossible and create it’.
BOUWEN IN HET OOSTEN
Seminar Duurzaamheid en BIM: “Het einde van de eilandjescultuur” De Citadel pakte dit jaar groot uit tijdens de Bouw Relatiedagen. Niet alleen door het presenteren van duurzame innovaties (zie het artikel elders in deze uitgave), maar ook door het organiseren van een seminar. Dit seminar vormde de opmaat voor de thema’s Duurzaamheid en BIM, waar De Citadel eerder dit jaar al een start in had gemaakt met de pilotworkshop BIM. Beide concepten krijgen binnen De Citadel follow-up. Zo organiseerde De Citadel eind november twee themalunches in De Citadel. Hier praatten belangstellenden verder door over de onderwerpen Duurzaamheid en BIM en maakten concrete vervolgafspraken. De verslaglegging van deze lunchbijeenkomsten vindt u in het februarinummer van Bouwen in het Oosten. De verdere doorontwikkeling van beide concepten kunt u ook in 2013 volgen via de site van De Citadel en in Bouwen in het Oosten.
Commercieel manager Caroline
alleen iets doen voor de
De sprekers wisten de
Niekus: “Voor leden van De
bedrijven die bij ons
bezoekers te verrassen en aan
Citadel creëren wij een
aangesloten zijn, maar ook
het denken te zetten….
platform waarin men
andere geïnteresseerden een
branchegericht kan netwerken
seminar aanbieden.”
Duurzaam bouwen is noodzaak geworden
samen kan werken in
En dat is gelukt.
Zo hield Gert-Harm ten
projecten, kennis kan delen en
Door samenwerking met een
Bolscher van DWA een
kan bouwen aan een betere
aantal van onze leden en de
presentatie over
positionering van het eigen
organisatie van de Bouw
duurzaamheid. Het lijkt een
bedrijf. Vooral vanuit de
Relatiedagen Hardenberg,
modewoord, maar niets is
‘samen kennis delen gedachte’
hebben we een fantastisch
minder waar. Uit zijn betoog
wilden we tijdens de beurs niet
seminar georganiseerd.
bleek de noodzaak tot
en ondernemen. Waar men
Rabobank Nederland – Daan Dijk aan het woord
BOUWEN IN HET OOSTEN
7
gang gezet. Wat Ten Bolscher het meest is bijgebleven? De ondernemer in de zaal die een nieuw pand wilde bouwen. Na het horen van de DWA-lezing besloot hij dit langs de ‘duurzame weg’ te doen. “En daar doen we het voor!”
BIM moet je ervaren Buro Bim, Mark van Gurp
Mark van Gurp, eigenaar van Buro BIM ging dieper in op de BIM-methode. Met deze werkwijze wordt alle relevante
veranderen, zeker in de
staan de financiers heden niet
informatie van een gebouw
gebouwde omgeving. Feit is dat
bepaald in de rij voor
(gedurende de gehele
grondstoffen opraken en steeds
traditionele bouwprojecten.
levenscyclus) digitaal
duurder worden, voorraden
Voor plannen waarbij
opgeslagen, gebruikt en
beperkt zijn. De natuur biedt
duurzaamheid hoog in het
beheerd in een digitaal
mogelijkheden. Wanneer we
vaandel staat, worden echter
3D-gebouwmodel. Alle partijen
duurzame gebouwen realiseren
makkelijker middelen
die bij het bouwproces zijn
dan hebben deze ook een
beschikbaar gesteld omdat
betrokken werken met
gezond binnenklimaat. Dit leidt
deze meer zekerheid bieden
dezelfde informatie en zien
niet alleen tot een lager
aan de financier. De overheid
van elkaar wat er gebeurt.
energieverbruik, maar
stimuleert de realisatie van
De informatie is continu
uiteraard ook tot forse
duurzame gebouwen met
beschikbaar én actueel. Van
kostenbesparingen dankzij een
fiscaal voordeel en soms een
Gurp: “De meerwaarde van BIM
lager ziekteverzuim en een
subsidie of een goedkope
zit in samenwerking. Er is
hogere productiviteit.
lening (zoals de provincie
immers direct toegang tot
Daarnaast blijkt uit onderzoek
Overijssel).
ieders specifieke kennis en
dat duurzame gebouwen beter
Mensen zijn zich wisselend
kunde en dat levert direct
in de markt liggen bij een
bewust van de noodzaak tot
synergie in de praktijk op.
hogere huurprijs dan een niet
duurzaam bouwen, toch is er
Faalkosten worden voorkomen
duurzaam pand. Bovendien
een bewustwordingsproces in
en het bouwproces gaat sneller.
De bezoekers werden bijgepraat over BIM en duurzaamheid
8
BOUWEN IN HET OOSTEN
Bovendien is BIM goed te koppelen met duurzaam bouwen. Ook daar is integraal werken immers essentieel. De tijd dat iedere partij op zijn eigen eilandje zat, is definitief voorbij.” De implementatie van de BIM-methode is in volle gang. Bouwondernemingen en woningcorporaties starten overal in den lande BIMprojecten op. Maar dat is ook noodzakelijk volgens Van Gurp: “De Rijksoverheid eist in toenemende mate dat overheidsgebouwen volgens BIM volgens nieuwe methoden,
buitenland zijn deze eisen zelfs
Praktijk is soms weerbarstig
al verder doorgevoerd. Maar
Remie Consultants vertelde de
weerbarstig. Naar verwachting
partijen moeten het ook
bezoekers vanuit zijn
zal het nog even duren voor we
ervaren. We hopen tijdens
perspectief eveneens een en
als bouwsector uit de recessie
de lunchbijeenkomst eind
ander over BIM en het werken
zijn. Daarom zullen we steeds
november in De Citadel het
volgens de ‘LEAN-methode’.
meer samen moeten werken en
eerste gezamenlijke
Het bedrijf wil in deze
gezamenlijk ‘staan’ voor het
pilotproject op te pakken.
ontwikkeling participeren door
eindproduct. Dat is een hele
Daarbij werken we in kleine
goed opgeleide mensen te
omslag. Bovendien moeten er
stappen, zodat het geheel
rekruteren en deze klaar te
manieren worden gezocht om
beheersbaar blijft en de
stomen voor het begeleiden
de opgebouwde kennis en
investeringen te overzien zijn.
van dergelijke processen. “Er
kunde te borgen. Ik ben dan
Kortom, BIM, dat is: gewoon
komt veel af op de bouwsector.
ook erg blij met de follow-up
DOEN!”
Men ziet vaak wel het nut en
die vanuit De Citadel over dit
de noodzaak van werken
onderwerp wordt georganiseerd.
worden gebouwd. In het
maar de praktijk is soms
In kleinere groepen en tijdens een-op-een gesprekken kom je immers eerder tot de kern”, aldus directeur Humphrey Remie.
Duurzame ondernemers zijn zakelijk interessant “Voor een bank zijn ‘groene’ ondernemers op een aantal punten minder risicovol dan sommige traditionele bedrijven. Dit weegt zeker mee in de
BOUWEN IN HET OOSTEN
9
DWA – Gert-Harm ten Bolscher
kredietbeoordeling”. Duidelijke woorden van Daan Dijk van Rabobank Nederland: “Tijden veranderen. Ondernemers kunnen niet langer op de oude manier doorgaan. De noodzaak om rekening te houden met natuurlijk en milieu is hoog.
Meer info is ook te vinden op
afgestemd op de behoeften van
Dat is zakelijk interessant. Wij
www.decitadelrijssen.nl
onze leden. We hebben dit
realiseren ons als geen ander
“Ons doel is de samenwerking
eerste seminar - met
dat wij het geld van mensen
tussen deze bedrijven te
interessante sprekers en
beheren en daarvoor
stimuleren. Dat past binnen de
onderwerpen die echt
verantwoordelijk zijn. We zijn
filosofie van De Citadel. We
aanspraken - dan ook als
daarom zorgvuldig bij het
willen kennis overdragen en
positief ervaren”, aldus Caroline
uitzetten van geld. Onze visie
samenwerken. Dat pakken we
Niekus. “Dit smaakt naar meer”
is voor de langere termijn:
nu op een thematische manier
voegt Jan Flim daaraan toe.
‘groen’ gaat ’t winnen! De
aan” aldus mede-eigenaar Jan
Rabobank is niet alleen een
Flim. “De Citadel wil daarbij de
Tekst: Margreet Koster van
oer-Hollandse bank, maar ook
verbindende factor zijn,
Text & Event
in 48 landen actief. Wij helpen
faciliteren, communiceren en
Fotografie: Erik van der Leij,
onze klanten over de hele
een platform creëren dat is
Elan Producties
wereld om hun business uit te breiden.“ Dijk: “Ik word overigens steeds aangenaam verrast over de hoge kwaliteit van regionale initiatieven op het gebied van duurzaamheid. Het is een goede zaak dat De Citadel dergelijke samenwerkingsvormen stimuleert en faciliteert. Voor ons was het plezierig samenwerken. We hebben zowel nieuwe als bestaande contacten ontmoet tijdens de beurs. De follow-up vanuit de
Remie Consultants, Humphrey Remie
Rabobank gaat in een-op-een situaties met de betreffende ondernemers”.
komende tijd in meerdere
Ook geïnteresseerd in de mogelijkheden bij De Citadel?
vormen c.q. bijeenkomsten
Bent u nog geen lid, maar wilt u graag proeven van de voor-
terugkomen op de agenda van
delen van De Citadel? Dan bent u van harte welkom op één
De Citadel. Partijen die naar
van onze Face2Face netwerkavonden of themabijeenkomsten.
aanleiding van dit artikel mee
Meer informatie over ons programma vindt u in elke uitgave
willen praten over
van Bouwen in het Oosten en op onze website:
duurzaamheid en/of BIM
www.decitadelrijssen.nl. Uiteraard staan wij u ook graag
kunnen zich melden bij
persoonlijk te woord telefonisch op nummer 088 - 522 24 00
De onderwerpen zullen de
De Citadel. BOUWEN IN HET OOSTEN
11
S n e l h e i d v a n b o u w e n u i t d a g i n g v o o r Te r S t e e g e e n S t e g e m a n
Nieuwbouw Van Lodenstein College allesbehalve standaard De ruwbouwfase van het Van Lodenstein College is bijna achter de rug op een zwaarbewolkte dag eind november in Barneveld. De eerste afbouwwerkzaamheden zijn inmiddels opgestart. Een geschikter moment voor een tussenbalans is haast niet denkbaar. De redactie toog naar Barneveld en sprak met Peter Steijsiger, Hoofd Bedrijfsbureau van Stegeman Bouw, Gert-Jan Kwintenberg en Tom Klokkenburg, respectievelijk projectleider en uitvoerder van Ter Steege Bouw Rijssen. Omdat de opdrachtgever een relatie van beide zusterbedrijven is, is besloten om de nieuwbouw in combinatie uit te voeren, waarbij Ter Steege Bouw Rijssen verantwoordelijk is voor de uitvoering en projectleiding en Stegeman Bouw de werkvoorbereiding en inkoop verzorgt.
De politieke voorgeschiedenis
“Het is bij ons bekend dat er
strak en heilig. Al was het
van de opdracht is uiteraard
weinig tijd gezeten heeft in
alleen al om de boetclausule
voor een belangrijk deel aan
de uiteindelijke planvorming.
niet in werking te laten treden.
de gesprekspartners
Toen we na de aanbesteding de
Tom Klokkenburg: “Tot nu toe
voorbijgegaan. Toch wordt er
gunning kregen is alles vrijwel
gaat het echter voorspoedig.
met enige regelmaat op de
direct in een stroomversnelling
We konden zelfs eerder starten
bouwplaats nog over gesproken.
geraakt.”
met de opgebouwd. We moeten
Tom Klokkenburg: “Natuurlijk
Gert-Jan Kwintenberg: “Het
alleen hopen dat er geen
horen we hier wel eens wat
aspect van de tijdsdruk werd al
strenge vorst komt, want dat
over van de opdrachtgever. Dan
snel een item en we hebben er
zou weleens roet in het eten
heeft het meer het karakter
intern ook goed over nagedacht
kunnen gooien. We hopen rond
van een soort trots, dat de
en alle aspecten zorgvuldig
de kerst tot wel dicht te zitten.
betrokken partijen erin
meegewogen. We ervaren het
Veel zal afhangen van de
geslaagd zijn om na de
niet als een “zwaard van
leverancier van kozijnen. Je
definitieve besluitvorming in de
Damocles” maar het is wel
mag gerust spreken van een
gemeenteraad erg voortvarend
degelijk zo dat we ons erg
uitdaging. Peter Steijsiger:
gehandeld is. Dat leeft hier
weinig vertragingen kunnen
“Eerlijkheidshalve moet ik
best wel.” Peter Steijsiger:
veroorloven. De planning is
zeggen dat de economische
BOUWEN IN HET OOSTEN
13
situatie ons in de kaart speelt
vele manieren terug te vinden
toepassing van veel verdieping-
op dit punt. Waar we vroeger
in de vertaling van SP
hoog glas in de lange brede
te maken hadden met lever-
Architecten. Daarnaast beoogt
gangen is daarvan een sprekend
tijden van zes, zeven weken
de opdrachtgever een soort
voorbeeld, maar ook de licht-
kun je nu met succes beroep
geborgenheid te bieden en dat
koepels en het open karakter
doen op leveranciers om de
wordt qua ontwerp
van de gevel die eigenlijk in
levertijd sterk te reduceren.
geconcretiseerd door de twee
de bocht meeloopt aan de
Dat is in dit project geen luxe.”
gebogen bouwmassa’s de
Scherpenzeelseweg. De aula is
centraal gesitueerde, drie
tegelijk entreehal, presentatie-
Veel school voor dit geld
verdiepingen hoge centrale
ruimte, lunchroom en
Het Van Lodenstein College,
aula als het ware te laten
ontmoetingsplaats. Er is zelfs
dat een plaats zal bieden aan
omarmen.” Peter Steijsiger:
een tribune geconstrueerd.
een kleine duizend leerlingen,
“De transparantie zie je terug
Echt origineel bedacht en
was aanvankelijk van plan te
in diverse oplossingen. De
uitgevoerd, Via de tribune en
verhuizen naar een bestaand vrijgekomen pand in de Schoutenstraat maar besloot na ampel beraad toch te kiezen voor de optie van nieuwbouw. “Een prima besluit”, vertelt Gert-Jan kwintenberg. “Niet alleen omdat dit voor ons een opdracht betekende, maar het is evident dat de opdrachtgever “veel school voor haar geld krijgt”. Er wordt door alle betrokkenen in de bouwkolom scherp gerekend en dat zie je zeker hier in Barneveld terug. Er is bepaald niet gekozen voor standaarduitvoeringen. De gewenste transparantie is op 14
BOUWEN IN HET OOSTEN
de trappen kun je via een open
mee te maken hadden. Ook is
verbinding naar de eerste
er sprake van een computer-
verdieping. Daar heb je een
gestuurd ventilatiesysteem
perfect uitzicht, door middel
waardoor luchtvochtigheid,
van een erker, op de
CO2 en dergelijke minutieus
toekomstige rotonde. Op deze
gevolgd wordt. De school krijgt
plaats toont de school zich in
dan ook het predicaat “frisse
optima forma aan de buiten-
school”.
wereld.” Tom Klokkenburg: “De school onderscheidt zich ook op
Gepaste trots
het gebied van duurzaamheid
De drie gesprekspartners zijn
iets wat uitstekend past bij de
ervan overtuigd dat medio
visie van Ter Steege. Een
juni, wanneer de oplevering
opvallende keus in de toepassing
gepland staat, met de nodige
van de ClickBrick van Daas
tevredenheid teruggeblikt kan
Baksteen, een duurzame steen
worden. Tom klokkenburg: “We
die geschikt is voor hergebruik.
zitten prima op schema, maar
Je ziet deze steen steeds vaker
zoals gezegd kunnen we ons
in bepaalde projecten. Onze
vrijwel niets veroorloven. Het
metselaars op de bouw waren
is en blijft een grote uitdaging.
eerlijk gezegd eerst erg
We lopen hier nu met ongeveer
sceptisch over de ClickBrick,
vijftig mensen op de bouw-
maar die houding is inmiddels
plaats, waarvan achttien van
omgeslagen. Het aanbrengen
onszelf. In de afbouwfase zal
gaat snel en de steen is licht.
dit nog fors toenemen. Een
Er wordt zonder voeg gestapeld
groot voordeel op deze locatie
en kleine stalen strips houden
is dat we gelukkig de ruimte
de steen op zijn plaats. In de
hebben.”Peter Steijsiger:
gevels komen aluminium
“De grootste winst hebben we
kozijnen, voorzien van speciaal
geboekt in de snelle ruwbouw.
glas om verkeerslawaai tegen
Omdat alles in 3D-model is
te houden.” Gert-Jan
voorbereid en vandaar uit het
Kwintenberg: “De duurzaamheid
casco is opgetrokken en er
zie je zeker ook terug in de
vrijwel geen afwijkingen waren
installaties. Die werkzaamheden
konden we snelheid maken die
worden overigens door de
ons nu van pas komt. We zijn
nevenaannemers Van Dorp en
van plan rond kerst en
Alferink uitgevoerd onder eigen
oud&nieuw een korte vakantie
verantwoordelijkheid. Beide
in te lassen zoals we dat van
partijen zijn echter goede
tevoren in gedachten hadden.
bekenden van ons en we werken
Dat verdienen de jongens
uitstekend samen. Men werkt
ook.”Gert-Jan Kwintenberg;
onder andere op basis van
“We zullen in juni met gepaste
aardwarmte met een koude- en
trots kunnen terugkijken op
warme bron diep in de aarde.
deze mooie opdracht. Dat geldt
Via leidingen in de afwerkvloer
voor alle betrokkenen, van
wordt een en ander door het
architect tot opzichter en
gebouw getransporteerd. Dat
projectleider tot bouwplaats-
was uiteraard wel een
personeel.”
aandachtspunt waar ook wij BOUWEN IN HET OOSTEN
15
Begin 2011 heeft SP Architecten via een Europese aanbesteding de opdracht verworven een kleine 8.000 m² schoolgebouw te ontwerpen voor het Van Lodenstein College. Het Van Lodenstein College in Barneveld valt onder een bestuur dat door het land heen, van Goes tot Kampen, onderwijs verzorgt op reformatorische grondslag.
Van Lodenstein College gegund op basis eerste schets Meer specifiek wordt er in
Barneveld, in overleg tussen
beeld dat de school had haar
Barneveld onderwijs gegeven
Willem de Potter, voorzitter
nieuwe onderkomen zo helder
aan onderbouwleerlingen van
van het College van Bestuur
dat dit tot een eerste schets
VMBO tot VWO niveau.
van het van Lodenstein College
geleid heeft die alles in zich
De school heeft een duidelijke
en de gemeente vastgesteld.
had dat de school voor ogen
visie op de wijze waarop zij
Een prachtige plek, de entree
stond.
haar onderwijs wil inrichten.
van Barneveld vanaf de
Op grond van dit eerste idee
De locatiemanager, Gerard
zuidzijde. SP Architecten kon
is de opdracht gegund aan
Schotanus, is in de maanden
zo op voortvarende wijze met
SP Architecten.
voor de architectenselectie
een helder programma van
In het verdere ontwerptraject
intensief met zijn team bezig
eisen op een prachtige locatie
is het plan eigenlijk alleen
geweest een helder programma
deelnemen aan de Europese
verder uitgewerkt, het is niet
van eisen te formuleren.
architectenselectie.
meer wezenlijk van gedaante
De exacte locatie was, na een aantal omzwervingen door
gewijzigd. Voor SP Architecten was het
BOUWEN IN HET OOSTEN
Het plan bestaat uit een
17
lineaire bouwmassa van drie
het plan.
gekozen.
verdiepingen hoog die bijna
Bij de verdere uitwerking
In samenwerking met de
haaks de hoek om is gebogen,
werd duidelijk dat het
installatieadviseur DWA is er
evenwijdig aan de
Van Lodenstein College in
een verwarmingsinstallatie
Scherpenzeelse- en
Barneveld streeft naar een
ontworpen die uitgaat van
Lunterseweg.
duurzaam en milieuvriendelijk
volledige vloerverwarming
In het midden, in de bocht
gebouw.
gevoed door een 100 meter
bevindt zich het hart van de
De gevels zijn gemaakt van
diep gelegen warm/koud
school, een drie verdiepingen
innovatieve Click Brick stenen
water bron.
hoge aula van waaruit alle
van steenfabriek den Daas.
’s Zomers wordt koelte
afdelingen zichtbaar en
Dit systeem kent geen voegen.
geleverd en ’s winters warmte.
openheid aan de buitenwereld
De stenen worden “koud” op
Het verlichtingsplan gaat uit
te tonen.
elkaar gestapeld gekoppeld
van 100% LED verlichting,
Dezelfde gedachte aan
door een RVS stripje in de
één van de eerste scholen in
openheid heeft ertoe geleid
voeg. Op deze wijze wordt het
Nederland die op deze verlicht
dat ook alle wanden tussen
metselwerk één vlak, dit in
worden.
lokalen en verkeersruimten
tegenstelling tot traditioneel
In een uitstekende
geheel van glas worden
metselwerk dat altijd
samenwerking tussen opdracht-
gemaakt.
opgebouwd is uit losse stenen.
gever, aannemer en adviseurs
Openheid is één van de
Ook t.a.v. de installaties is
hopen we het gebouw in juni
bepalende gedachten achter
voor innovatieve oplossingen
volgend jaar op te leveren.
bereikbaar zijn. Aan de achterzijde is het drie grote gymzalen sportgebouw gelegen. De koppen van de lineaire bouwmassa zijn steeds open gehouden en zelfs verbreed zodat hier plaats ontstond om zelfstandige werkplekken voor leerlingen met een optimale daglichttoetreding te kunnen realiseren. De aula, in het midden van het gebouw, kraagt als een enorme gebogen, glazen erker ruim twee meter op de eerste verdieping het gebouw uit. De school wenst hiermee zijn
Architect: SP Architecten, medewerkers: Ron Leenheer, Bauke Jellema, Hans Bohlmeijer, Michaël van der Kraan, Jos Speet. Landschapsarchitect: Arcadis Pieter Arkenbout en Timo Cents. Installatieadvieseur DWA, medewerkers: Arie Huisman, Benno Ravenhorst, Henk van Prooijen. Constructeur Volantis, medewerkers: Piet Vonk, John Stoffelen, Edo Counen.
18
BOUWEN IN HET OOSTEN
Nieuwe showroom voor T.I.B. Finishing Het bedrijfspand van het Rijssense T.I.B. Finishing, onderdeel van de T.I.B. Groep, heeft een grondige uitbreiding ondergaan. Nadat een brand enige tijd geleden de oude vestiging deels onbruikbaar maakte is directeur Savio Strik in zijn nopjes met het nieuwe pand.
Nieuwe pand
Projecten
Het nieuwe pand dat door T.I.B
Gevraagd naar zijn beleving
Finishing is ingenomen valt in
van de huidige marktsituatie
de smaak. Strik: “Naast het
antwoordt Strik, misschien
magazijn dat we al hadden,
wel verrassend in deze tijden,
hebben we nu een nieuwe
optimistisch: “Qua order-
showroom van 90 m². Hierin
portefeuille kunnen we vooruit
zijn de wanden en plafonds
kijken tot en met de bouwvak
van onze vier belangrijkste
2013, dus dat is zeer positief.
leveranciers overzichtelijk
We zijn betrokken bij een
gerangschikt. Zowel Rockwool,
aantal omvangrijke projecten,
OWA, Ecophon als Armstrong
zoals het Van Lodenstein
hebben een eigen plaats in de
College in Barneveld, waar we
showroom. Daarnaast hebben
medio november gestart zijn in
we nu ook de beschikking
opdracht van Ter Steege Bouw.
Bramer ook volgend jaar in
over een spreekkamer om met
Daarnaast gaan we in mei,
Lelystad. De elf mensen die
relaties te spreken. Het is voor
in opdracht van Bouwbedrijf
nu in loondienst zijn en de
ons bedrijf een duidelijke
Bramer aan het werk in het
gemiddeld twintig ZZP-ers
meerwaarde. Klanten willen
verzorgingstehuis Molenkamp
hoeven zich dus zeker niet
graag zien met welke
in Oldenzaal (zowel nieuw-
te vervelen. Stabiliteit is
materialen je werkt.”
bouw als renovatie, red.)
het toverwoord”, volgens de
en eveneens voor
directeur. “Stabiliteit is voor iedereen goed. Ondanks dat de prijzen overal onder druk te komen staan, merk ik ook dat kwaliteit weer meetelt in de aanbestedingen. Opdrachtgevers weten wat ze aan ons hebben. Ook onze onderaannemers gaan niet voor een euro meer ergens anders aan de slag. Opdrachtgevers zitten namelijk niet te wachten op een partij die halverwege afhaakt.”
BOUWEN IN HET OOSTEN
19
Van Dorp installeert Van Lodenstein College Van Dorp installaties is in april
installaties aanleiding om,
toiletten tot aan de gang en
2012 betrokken gekomen bij
na een geslaagde aanbesteding,
trapverlichting.
de nieuwbouw van het
voortvarend van start te gaan
De armaturen in de leslokalen
Van Lodenstein College in
met de engineering. Hierbij
zijn hierbij voorzien van een
Barneveld. De nieuwbouw van
hebben de betrokken partijen
LED buis van de firma Osram.
de school heeft voor ons twee
gekeken naar de besteks-
Schakelingen van de verlichting
kenmerken. De eerste betreft
uitgangspunten en de
zijn grotendeels middels
de snelheid waarmee de school
mogelijkheden om snelle(re)
aanwezigheidsmelders en
wordt gebouwd en het tweede
montagemethoden mee te
in de gangen worden deze
kenmerk zijn de duurzame
nemen in de uitvoering. Een
geschakeld door een KNX-
(elektrotechnische) oplossingen
groot deel van de elektro-
installatie, welke in eigen
waarvoor men gekozen heeft.
technische installaties zijn,
beheer wordt geprogrammeerd
Verder heeft de school ervoor
waar mogelijk, in het werk
en in bedrijf gesteld. De LED-
gekozen om reeds in de
ingestort. Door deze wijze van
armaturen in de klaslokalen
aanbesteding te kiezen
werken konden de werknemers
aan de gevelzijde zijn verder
voor het opvragen van een
van Van Dorp reeds in een vroeg
voorzien van een daglicht-
aanbieding voor negen jaar
stadium een groot deel van de
afhankelijke regeling.
onderhoud, welke onderdeel is
installatie wegwerken wat ons
Voor de grote eindverbruikers
van de uiteindelijk hoofd-
straks richting de afbouw een
worden in de afgaande groepen
opdracht. Dit laatste is, zeker
beetje meer ruimte biedt.
kWh-meters (op afstand uit te
voor Van Dorp installaties,
Verder maakt het bedrijf uit
lezen) aangebracht en
een prima basis om samen te
Amersfoort gebruik van Wieland
gekoppeld op het GBS. Op
werken aan een langdurige
toepassingen in de systeem-
deze wijze heeft men nog
relatie met de school.
wanden en boven de plafonds.
beter overzicht in het energie-
Snelheid van bouwen
hieruit verder gaan sturen
is door de opdrachtgever
Duurzame elektrotechnische oplossingen
onderkend dat het moment
Nagenoeg alle toegepaste
voorbereidingen getroffen
van starten en de doorlooptijd
armaturen in de school zijn
om later op een eenvoudige
tot aan de oplevering ambitieus
voorzien van LED lichtbronnen.
wijze PV panelen te kunnen
is. Dit was voor Van Dorp
Dit varieert van de leslokalen,
inkoppelen.
verbruik en kan men van Reeds in de presentatiefase
op het verbruik per afnemer. Verder zijn reeds
De werkzaamheden van het installatiebedrijf zijn onder andere: de funderingsaarding/bliksembeveiliging. Daarnaast verzorgt men de elektronische onderdelen als kabelgoten, klapgoten, inbouw wandgoten, bekabeling, verdeelkasten en de nood- en standaardverlichting. Het brandmeldingssysteem ter veiligheid van de leraren en leerlingen wordt ook door het landelijk opererende bedrijf geplaatst. De ontruimingsinstallatie, tevens de lestijdensignalering, is net als het brandmeldsysteem van het type A. Om het schoolgebouw goed beveiligd te laten zijn is er gekozen voor het CCTV- en inbraakbeveiligingsinstallatiesysteem. Een uitgebreid datanetwerk, categorie 6 en bijbehorende glasvezelkoppelingen zijn de overige producten waaraan Van Dorp heeft gewerkt.
BOUWEN IN HET OOSTEN
21
- ADVERTORIAL -
Graag stellen wij ons voor… Schindler Nederland, de experts voor de hele levensduur van uw liften en roltrappen, van ontwerp en installatie tot het onderhoud en herstel en als het nodig is, de modernisering. Met trots kunnen we zeggen dat we deel uitmaken van een aantal van de meest uitdagende projecten met betrekking tot liften en roltrappen in Nederland waarbij in deze advertorial een aantal gerealiseerde projecten in het oosten van Nederland worden getoond.
Onderdeel van een internationaal toonaangevend bedrijf
volumes en lichte en zware goederen. Schindler ontwikkelde
Schindler Nederland maakt deel uit van een groot netwerk
aangepast aan individuele klantbehoeften.
ook een reeks standaardproducten die kunnen worden
van Europese vestigingen en van de Schindler Group, een internationale leverancier van mobiliteitsoplossingen. Elke
Roltrappen en rolpaden
dag vervoeren wij een miljard mensen via onze liften en
Schindler biedt roltrappen aan die overal kunnen worden
roltrappen, snel, efficiënt en in overeenstemming met hun
gebruikt: in winkelcentra, kantoren, hotels, ontspannings-
verschillende behoeften. Het aanbod is erg uitgebreid en
centra, luchthavens, metro- en treinstations. De hellende en
omvat zowel rendabele oplossingen voor laagbouwwoningen
horizontale rolpaden van Schindler zorgen voor een efficiënt
als complexe concepten voor toegangs- en transport-
personenvervoer op openbare plaatsen.
management voor hoogbouw.
Modernisering Schindler vervoert mensen en materialen, en verbindt
Schindler zorgt voor een complete dienstverlening voor
verticale en horizontale transportsystemen via intelligente
modernisering: van het vervangen van design accessoires en
mobiliteitsoplossingen en concentreert zich daarbij op
individuele componenten tot verpakkingsoplossingen en de
innovatieve, groene en gebruiksvriendelijke technologieën.
installatie van een volledig nieuw systeem.
Onze producten en diensten
Dienstverlening en onderhoud
Eersteklas oplossingen voor ieders behoeften
In alle markten waar Schindler actief is, biedt Schindler ook service aan. Aangezien Schindler internationaal toon-
Personenliften
aangevend is, heeft het netwerk de grootte en de capaciteit
Liften voor woongebouwen
om dag en nacht snelle, veilige en betrouwbare mobiliteit te
De internationale productlijnen van Schindler voor woon-
garanderen.
gebouwen en kleine kantoorgebouwen stellen nieuwe, hogere eisen wat ruimte, geluid en elegantie betreft.
Bestemmingsbesturing Onze bestemmingsbesturingen zijn ontworpen voor de aller
Liften voor bedrijven
modernste verkeersprestaties. Ze beperken de benodigde tijd
Schindlers productlijnen voor bedrijven garanderen kwaliteit
om een bestemming te bereiken, bieden ze meer vrijheid op
en rendement, maar blijven flexibel genoeg om optimale
het gebied van architectuur en optimaliseren de beschikbare
oplossingen te bieden voor commerciële gebouwen, kantoor-
ruimte in het gebouw.
gebouwen en openbare infrastructuur zoals luchthavens. Bovendien zijn deze systemen uiterst geschikt voor de Liften voor hoogbouw
individualisering van de reiziger en zijn vervoerbehoefte, kan
De kwaliteitsproducten van Schindler voor gebruik in de hoge
de toegang op meerdere niveaus worden gecontroleerd en
gebouwen worden ontworpen om aan de behoeften van de
kunnen bezoekers op efficiënte wijze naar hun bestemming
meest veeleisende klanten te voldoen. Door hun uitstekende
worden begeleid.
vervoercomfort, uitzonderlijke betrouwbaarheid en sensationeel ontwerp vindt u onze producten in de meest
De Schindler Group
bekende gebouwen ter wereld.
Internationale leverancier van mobiliteitsoplossingen, de Schindler Group werd in 1874 opgericht in Zwitserland en
Goederenliften en speciale liften
heeft wereldwijd ongeveer 43.000 werknemers in dienst. De
De goederenliften van Schindler vervoeren kleine en grote
groep heeft in 2010 een marktkapitalisatie van 13,4 miljard
22
BOUWEN IN HET OOSTEN
- ADVERTORIAL Zwitserse frank en bedrijfsinkomsten van 8,2 miljard Zwisterse
technologische instellingen over de hele wereld en met
frank opgeleverd. De moedermaatschappij Schindler Holding
industriële partners uit verschillende sectoren.
Ltd. is op de SIX Swiss Exchange genoteerd. Voorbeelden van recente innovatie zijn onder andere het Met een netwerk van meer dan 1000 filialen verspreid over
eerste patent op liften zonder een machinekamer, het
alle continenten ontwikkelt Schindler plannen en produceert
Miconic 10 bestemmingsbesturingssysteem, zijn opvolger,
en installeert het mobiliteitsoplossingen die beantwoorden
de Schindler ID met gepersonaliseerde toegangscontrole, de
aan de eisen van de klant. Een allesomvattende service
Schindler 7000 lift voor hoogbouw en de volledig synthetische
garandeert dat die installaties gedurende hun levensduur
aramidekabels en moderne trekriemtechnologie.
van ongeveer 30 jaar probleemloos functioneren. Er zijn oplossingen op maat beschikbaar om toestellen
In 2009 werd een compleet nieuw concept gelanceerd om de
te moderniseren of te vervangen.
doorgang van passagiers door gebouwen te beheren: een bestemmingsbesturingssysteem van de derde generatie,
Strategische oriëntatie
PORT-technologie.
‘Leiderspositie dankzij klantenservice’ is de visie van het wereldwijd elk uur 40 miljoen mensen gebruikmaken van
Baanbrekende nieuwe technologie om de doorgang van passagiers te beheren
Schindler-producten. Wij willen garanderen dat onze
In 1990 lanceerde Schindler het allereerste bestemmings-
klanten en passagiers altijd kunnen rekenen op mobiliteits-
besturingssysteem ter wereld: de Miconic 10. Dit unieke
oplossingen en klantenservice van goede kwaliteit.
product werd in 2000 gevolgd door Schindler ID, een beheer-
Om dat te bereiken zijn er twee factoren van essentieel
systeem voor verkeer van de tweede generatie dat duizenden
belang: ten eerste, het versterken van de internationale
keren werd gebruikt in de markt. Een beslissende factor voor
aanwezigheid van Schindler en de daarmee verbonden uit-
die doorbraak was het nieuwe bestemmingsbesturings-
breiding van haar servicenetwerk in afzonderlijke markten.
algoritme van het product in combinatie met een ultramodern
Zo kan het bedrijf gebruikmaken van verschillende globale
toegangscontrolesysteem. Tien jaar later lanceerde Schindler
groeicycli, wisselkoersrisico's wegnemen, het aantal reacties
de PORT-technologie die is gericht op een Personal Occupant
verminderen omdat ze zich zo dicht bij haar klanten bevindt
Requirement Terminal (PORT): een universeel communicatie-
en tegelijkertijd de productiviteit van haar service vergroten.
systeem dat door het hele gebouw heen is verbonden.
Een tweede voorwaarde is het duidelijk concentreren op de
Met dat communicatieplatform kan de beste route naar
kerncompetenties van Schindler op het vlak van liften en rol-
iedere bestemming in het gebouw worden berekend en kan
trappen om een strategie met de laagste exploitatiekosten
tegelijkertijd een hoog veiligheidsniveau worden gegarandeerd:
na te streven die gericht is op het overtreffen van de
bewoners, bezoekers en bezorgers worden geïdentificeerd en
concurrentie in een toenemend prijsgevoelige markt.
de toestemming om het gebouw te betreden wordt bij de
bedrijf in de wereld van liften en roltrappen, aangezien er
ingang van het gebouw gecontroleerd met behulp van een Schindler werkt voortdurend om zich te verzekeren van
voorgeprogrammeerde toegangskaart. Dankzij dat individuele
dat concurrentievoordeel. Alle processen worden daarom
identificatieproces kan het bestemmingsbesturingssysteem
voortdurend verbeterd, de productiediepte wordt verminderd
ook de snelste route van ieder punt in het gebouw naar de
door zich alleen op strategische kerncompetenties te richten
deur van een appartement of kantoor berekenen. Iedereen
en het aanbod aan productreeksen wordt tot een redelijk
wordt automatisch naar de lift met de kortste wachttijd
aantal beperkt.
geleid. PORT-technologie biedt diensten op maat aan en
Schindler streeft systematisch, de bovenstaande strategie, na
houdt ook rekening met de behoeften van mensen met
om de toonaangevende positie verder uit te breiden en zo te
beperkte mobiliteit, bespaart energie en optimaliseert de
zorgen voor toegevoegde waarde voor haar aandeelhouders
doorgang van het verkeer in gebouwen.
en om de marktkapitalisatie te doen stijgen. Tegelijkertijd heeft Schindler ook voortdurend aandacht voor het
PORT is een intelligente, interactieve interface tussen mensen
ontwikkelen van toonaangevende producten met de
en een hoogontwikkeld computersysteem dat opdrachten
nieuwste technologie.
kan aannemen die via een touch screen worden ingevoerd. PORT spreekt met en identificeert mensen en helpt hen om
Onderzoek en ontwikkeling
hun weg te vinden in een gebouw. PORT-technologie
In de onderzoekscentra van de group in Europa, Noorden
verandert de transport- en veiligheidsfilosofie van gebouwen
Zuid-Amerika en China gaat Schindler onverminderd door
radicaal en creëert architectonische mogelijkheden die
met de technologische ontwikkeling van de producten. Het
voorheen ondenkbaar waren. Met dit nieuwe systeem
bedrijf investeert meer dan 100 miljoen Zwitserse frank in
bevestigt Schindler nogmaals dat ze toonaangevend is op
onderzoek en ontwikkeling en werkt samen met beroemde
het gebied van innovatie.
BOUWEN IN HET OOSTEN
23
Van Lodenstein College Onderstaande bedrijven zijn betrokken bij de nieuwbouw van het Van Lodenstein College te Barneveld. Opdrachtgever: Stichting voor Onderwijs op Reformatorische Grond, Amersfoort; Adviseur: De Ruiter & Partners, Emst; Adviseur installaties: DWA installatie advies, Ede; Architect: SP Architecten bv bna, Waddinxveen; Constructeur: Volantis Ingenieurs BV, Maastricht; Bouwkundig Hoofdaannemer: Ter Steege Bouw, Rijssen in combinatie met Stegeman Bouw, Nijverdal; WTB installateur: Alferink Installatie Techniek, Groenlo; E- Installateur: Van Dorp Installaties, Amersfoort; Uitzetten: Ter Steege Bouw, Rijssen; Drainage en Grondwerk: Vink aannemingsmaatschappij bv, Barneveld; Grondwerk: TS-materieel, Rijssen; Kraanwerkzaamheden: Wagenborg Nedlift, Hengelo; Steigerbouw: Nijkamp Steigers BV, Rijssen; Ondersteunsteigers: Matemco, Ede; Projectbord: Alfabet Reclame, Den Ham; Mortelschroefpalen: BFG Schroefpalen Nijmegen, Nijmegen; Boortoezicht en doormeten fundatiepalen: Geosonda, Breda; PS Bekisting: Van Buren Bouwmaterialen; Funderingswapening, Wapening breedtplaatvloeren en Stekankers fundering: Holterman Markelo, Markelo; Betoncentrale en betonpompen: Vink Beton bv, Barneveld; Vloeren gymzaal: Schipper Vloeren, Apeldoorn; Druklagen: Bedrijfsvloeren, Rijssen; Gevelstenen (ClickBrick): Daas Baksteen Zeddam B.V, Azewijn; Steenhandel Twenthe, Rijssen; Gevel isolatie: Witzand Bouwmaterialen, Almelo; Geveldragers/lateien: Certacon bv Nunspeet; Kanaalplaat (ISO), Kanaalplaat verdiepingen en kanaalplaat Dak: VBI verkoopmaatschappij, Huissen; Breedplaatvloer: Van Buren Systeemvloeren, Nijverdal; Prefab Steek Trappen, Prefab Tribune elementen, Prefab Bordessen, Prefab kolommen en Prefab wandelementen: Holcon BV, Markelo; Prefab Kanplanken: Witzand Bouwmaterialen, Almelo; Gelamineerde liggers: Heko Spanten BV, Ede; Stalen liggers en Delta Beaam: Peikko Benelux, Arnhem; Staalconstructie: Van den Brink staalbouw bv, Barneveld; Stalen dakplaten: Hardeman/ van Harten bv, Lunteren; Aluminium kozijnen en deuren, Buitenbeglazing, Glasfolie en Kitwerk: Kolf & Molijn, Emmeloord; Houten kozijnen/kasten: TImmerfabriek Riessen, Rijssen; Houten stelkozijnen: Hemar Nijverdal, Nijverdal; Stalen binnenkozijnen en metalen deuren: MHB BV, Herveld; Daklichtkoepels: Polycel, Panningen; Lichtstraat: Licotec Daklicht BV, Duiven; Dakluik en Plofluik: Gorter Luiken BV, Schagen; Vouwwand (gymzaal): Trenomat, Nieuwkoop; Geprofileerd gevelplaat, afdekkappen en dakr. sporthal: Hardeman/van Harten bv, Lunteren; Dakbedekking, borging en valbeveiliging: Rudde Dakbedekking BV, Nijverdal; MS Wanden: TIB finishing, Rijssen; Cementdekvloeren: Rikkert Afbouw, Enter; Liftinstallatie: Schindler Liften, Den Haag.
24
BOUWEN IN HET OOSTEN
KienhuisHoving informeert
Of het nu gaat om zand, stenen of keukenbladen, het
TIP 3. ZORG VOOR EEN GOED INGEVULDE
transport van bouwmaterialen wordt over het algemeen
VRACHTBRIEF
uitbesteed aan (specialistische) transportbedrijven. De
Als een leverancier een transportbedrijf inschakelt om
aannemer die op de bouwplaats een beschadigde of
bouwmaterialen af te leveren bij een aannemer, dan is er
onvolledige lading ontvangt kan er niet zomaar vanuit
in principe geen contractuele relatie tussen de vervoerder
gaan dat hij voor de vergoeding van de schade wel
en de aannemer. Komen de bouwmaterialen te laat,
bij het transportbedrijf kan aankloppen. In de transport-
beschadigd of helemaal niet aan, dan zal de vervoerder
wereld gelden namelijk bijzondere regels, die veelal
de aannemer doorverwijzen naar de leverancier. De
voortvloeien uit eeuwenoude scheepvaartprincipes.
vervoerder heeft met de aannemer immers “niets te
Bent u vaak betrokken bij transport, als geadresseerde
schaften”. Om dezelfde reden hoeft de vervoerder alleen
of opdrachtgever? Dan kan het verstandig zijn om u
instructies aan te nemen van de leverancier. Dit kan erg
eens te verdiepen in deze bijzondere regels. In deze
onpraktisch zijn, vooral wanneer de leverancier in het
bijdrage alvast 5 tips over transport van bouwmaterialen.
buitenland zit of niet erg solvabel is. Als er een vrachtbrief is opgemaakt en de aannemer is
TIP 1. LET OP AANSPRAKELIJKHEIDSLIMIETEN
daarin vermeld als geadresseerde, dan wordt hij partij bij
Een grondbeginsel van het vervoerrecht is de beperkte
de vervoerovereenkomst. Dan heeft hij wel een claim-
aansprakelijkheid van de vervoerder. Raakt een lading
recht en een instructierecht. Het is dus van belang dat er
kozijnen beschadigd tijdens nationaal wegvervoer,
een goed ingevulde vrachtbrief gebruikt wordt. Klinkt
dan bedraagt de limiet € 3,40 per kilogram. Een
simpel, maar het gaat o zo vaak fout.
vervoerder die grind of zand over de binnenwateren vervoert, is slechts aansprakelijk voor € 227 per
TIP 4. CONTROLEER DE LADING EN TEKEN BEVINDINGEN AAN!
1000 kilogram. Bij kostbare bouwmaterialen kan het
Als er twintig gevelplaten worden vervoerd en bij
interessant zijn om een hogere limiet overeen te komen.
aflevering blijken er maar achtien op de trailer te staan,
De mogelijkheden daartoe verschillen per vervoers-
dan is het van groot belang dat de geadresseerde een
modaliteit. U kunt natuurlijk ook een goederentransport-
aantekening maakt op de vrachtbrief. Ditzelfde geldt als
verzekering afsluiten.
weliswaar twintig gevelplaten worden afgeleverd, maar deze zichtbaar beschadigd zijn. Zonder aantekening
TIP 2. LET OP VERTRAGINGSCHADE!
worden alle twintig gevelplaten geacht in zichtbaar
Transportbedrijven doen er alles aan om zo nauwkeurig
goede staat te zijn afgeleverd!
mogelijk te plannen en waar nodig “just in time” te
Schade die niet direct zichtbaar is dient binnen een week
leveren. Dit lukt helaas lang niet altijd. De schade kan
te worden gemeld. Daarna wordt het wel heel lastig om
dan flink in de papieren lopen. Op grond van de
schade te verhalen op een vervoerder.
nationale wettelijke regeling is de wegvervoerder alleen aansprakelijk indien en voor zover de vertraging
TIP 5. MAAK AFSPRAKEN OVER AFLEVERING
heeft geleid tot waardevermindering van de bouw-
De aansprakelijkheid van de vervoerder eindigt op het
materialen. Hoe zit het dan met materieel dat een dag
moment dat hij de lading heeft afgeleverd. De wet
langer gehuurd moet worden of contractuele boetes
bepaalt echter niet wat moet worden verstaan onder
die betaald moeten worden aan de opdrachtgever?
aflevering. Is een oplegger met staal die ’s nachts op
Hiervoor is de vervoerder niet aansprakelijk.
aanwijzing van een bewaker op een bouwplaats wordt
Bij internationaal wegvervoer ligt dat net weer een tikje
achtergelaten afgeleverd? En als de chauffeur een
anders, maar dan is de schadevergoeding beperkt tot
gesloten hek treft en de oplegger afkoppelt op de
de vrachtprijs. En dat is vaak een schijntje van de
openbare weg? U begrijpt het, voer voor discussie.
schade.
Recent is een dergelijke twist tot aan de Hoge Raad
Als u een groter deel van het vertragingsrisico bij de
uitgevochten (de oplegger was uiteraard gestolen).
transporteur wilt neerleggen, dan kan dat in principe
Om discussie en kostbare procedures te voorkomen is
wel. Er moet dan wel aan strikte voorwaarden worden
het verstandig om heldere afspraken te maken over
voldaan. Een vervoerrecht specialist kan u hier meer
aflevering. Bij wie moet de chauffeur zich melden?
over vertellen.
Wie moet er tekenen? Wat te doen als het hek dicht is?
COLUMN
Transport van bouwmaterialen: vijf tips
Simpele dingen, maar erg belangrijk.
Heeft u vragen over deze column, dan kunt u contact opnemen met mr. J.J.W. (Jurgen) Kappert. E-mailadres:
[email protected]
BOUWEN IN HET OOSTEN
25
Caspar Jansen is directeur van Duoflex, een HalDu Groep onderneming waartoe ook Halkers en Gromada uit Groesbeek behoren. Het uitzend- en detacheringsbureau gericht op de sectoren bouw en installatietechniek wordt dagelijks geconfronteerd met het wel en wee van de arbeidsmarkt. Zaken als onderwijs, krapte en arbeidsvoorwaarden passeren in deze rubriek de revue. Serieus en veelal gelardeerd met een knipoog, geïllustreerd door cases vanuit de praktijk van alledag.
Als ondernemer in de bouw en techniek zou ik
wonen!’ Natuurlijk, het is belangrijk om je mensen
natuurlijk voor de Rolling Stones moeten zijn:
centraal te stellen (en dat doen we ook), maar eerst
de rollende stenen. Dit jaar vieren de Londense
moeten de schouders eronder! Wat een kunst!
lieverdjes dat ze 50 jaar rollen. Maar laat ik u eens mee
Mijn advies? Laten we eerst eens accepteren dat de
terug nemen naar de Beatles! In oktober van dit jaar
kaarten écht anders liggen. Heel veel van wat we tot
was het precies een halve eeuw geleden dat zij hun
2008 kenden, komt niet meer terug. En so what? Het
eerste hit opnamen en de bouwstenen legden voor
vreet energie om maar terug te willen naar hoe het
een succesvolle carrière: Love me do.
was. Veel liever kijk ik met u vooruit naar hoe het gaat worden: zoals het nooit eerder was! Ofwel:
Na de verwoestende Tweede Wereldoorlog
de toekomst ligt voor ons open en vanaf vandaag
(Rotterdam lag in puin!) en in de kale en grijze jaren ’50
gaan we die samen maken.
van de wederopbouw vormden de Beatles één van de eerste lichtpuntjes waarmee we de donkere
Om op de Beatles terug te komen: veel van hun hits
decennia van daarvoor achter ons konden laten.
blijken te slaan op het dagelijkse leven van u en mij.
Het was weer even tijd, na al dat harde werken in
Neem A Hard Day’s Night. It’s been a hard day’s night
verrijzend Nederland, om te ontspannen en plezier te
and I have been working like a dog! Die regel spreekt
hebben.
mij enorm aan. Gewoon keihard werken en je aan het eind van de dag lekker moe voelen. Dát moeten we in
Aan die ‘schakel in de tijd’, zoals hierboven
Nederland gaan doen! Wat er te werken en dus te
beschreven, moet ik vaak denken als ik aan de
bouwen valt? Nederland vergrijst en straks verlangt
achterliggende vijf jaar crisis denk. Ook nu is het zwaar,
één op de vier senioren een aangepaste woning. Mijn
moeilijk en lastig, maar Rotterdam ligt niet in puin en
hemel, wat een massa bouwwerk ligt er voor de boeg!
Nederland trouwens ook niet! Onlangs vertelde een
Bekijk je het van die kant, dan blazen we met elkaar
makelaar mij dat het peil van de huizenprijzen was
die crisis zo weg.
gezakt tot wel ‘het bedroevende niveau van 2002!’ Ik kan mij dat jaar niet herinneren als een jaar waarin we
Yesterday? Vergeet het… maar ik wil zeker niet
in lompen liepen en ons eten uit lege voedseltonnen
vergeten hoe gezellig Sinterklaas en de Kerstdagen in
moesten zien te schrapen, zoals talloze kinderen in de
de 60-er jaren waren en hoeveel ze voor mij hebben
Hongerwinter van 1944/1945. Met andere woorden:
betekend als kind van deze roaring sixties.
wat zit die veelbesproken crisis toch enorm tussen onze
Let it be? Niet doen en vooral hard gaan werken
oren! Ja en u heeft gelijk want ik doe er maar wat
‘like a dog’.
graag aan mee door er regelmatig in deze column
En dan dat mooie nummer van de Beatles: tomorrow
over te schrijven, echter... ik probeer er wel positief
never knows…
mee om te gaan door juist gebruik te maken van de
Ik weet het wel! Laten we het Rotterdamse elan van
mogelijkheden die ook deze tijd te bieden heeft.
de wederopbouw van de oorlog omarmen en eindelijk die stenen weer eens gaan stapelen!
Ze zeggen dat in Rotterdam de overhemden met
Want werkelijk, van deze crisis ‘I can’t get no
opgestroopte mouwen worden verkocht. De kreet uit
satisfaction.’ Muziek is van alle dag, van heel ons
Rotjeknor ‘niet lullen maar poetsen’ is mij dan ook uit
leven en vooral van ons samen.
het hart gegrepen. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, creatief zijn, de mens centraal stellen:
Graag wens ik u en uw dierbaren geweldige en
natuurlijk, het is belangrijk maar in zekere zin ook een
gezellige Kerstdagen toe. Want we hebben het
luxe. Je komt er in mijn ogen pas aan toe als je door
verdiend en uiteraard hoop ik u in 2013 weer in goede
hard werken eerst een paar centjes op de bank hebt!
gezondheid te mogen ontmoeten om samen weer
Daarom word ik een beetje mies van een artikel van
aan het werk te kunnen.
Syntens over ‘de economie op menselijke maat’. Was het niet Jan Schaefer die zei: in gelul kun je niet
COLUMN
Love me do
Caspar Jansen
BOUWEN IN HET OOSTEN
27
Nieuwbouw Gelders Archief lijkt simpel maar is gecompliceerd De afbouw van het nieuwe Gelders Archief is in volle gang. Op 1 februari 2013 zal de oplevering plaatsvinden waarna de verhuizing direct ter hand zal worden genomen. Bouwkundig hoofdaannemer Aannemingsmaatschappij Hegeman uit Nijverdal blikt in de persoon van projectleider Bjorn Wiggers terug op een mooie, maar bewerkelijke opdracht.
Wiggers: “Het project kwam in
van november 2011. Een zeer
de vorm van een aanbesteding
korte voorbereidingstijd
bij ons binnen. Na prijsvorming
voor een opdracht met een
De eerste contacten tussen de
waar in totaal vijf aannemers
dergelijke complexiteit en
Stichting Gelders Archief en
aan deelnamen werd de
omvang. Het was dan ook niet
Aannemingsmaatschappij
opdracht aan ons gegund.
echt verrassend dat tijdens
Hegeman dateren van ruim
De start van de bouw stond
de uitvoeringsfase nog enkele
anderhalf jaar geleden. Bjorn
gepland voor de eerste helft
tussentijdse aanpassingen aan de orde kwamen. Aanpassingen die een relatief geringe overschrijding van de deadline rechtvaardigen. We leveren op 1 februari aanstaande op.” Wiggers roemt de samenwerking tussen de betrokken partijen. “Zonder hun constructieve opstelling was het allemaal een stuk moeizamer verlopen. Alle partijen hebben zich gedurende het gehele project gefocust op het eindresultaat. Constructief hebben we de nodige aanpassingen gepleegd. De gevel was in de bestekfase een verticaal geaccentueerd plaatje, maar is uiteindelijk horizontaal geworden. Een constructie “omgooien” is geen sinecure. Dat raakt iedereen. Vergeet niet dat contractueel alles was vastgelegd volgens
BOUWEN IN HET OOSTEN
29
bestek. Dat alle partijen, opdrachtgever, architecten, directievoerders, adviseurs en onderaannemers er in harmonie uitgekomen zijn verdient echt een pluim. En het eindresultaat mag gezien worden.”
Complex Het Gelders Archief, met een totale vloeroppervlakte van een kleine tienduizend vierkante meter, verdeeld over zes bouwlagen, oogt vanaf de buitenkant vrij simpel, maar niets is minder waar volgens Bjorn Wiggers. “Het gebouw bestaat in hoofdlijnen uit depotruimten in vijf bouwlagen, kantoren in vier bouwlagen en publiekstoegankelijke ruimten met onder andere een leeszaal en auditorium op de begane grond. Ook de terreininrichting en de bestrating behoren eveneens tot de bouwkundige opdracht. De complexiteit zat in een aantal specifieke aspecten. Allereerst bleek het terrein vervuild door de vroegere aanwezigheid van zware industrie. De vervuiling was in een eerder stadium al aangepakt door middel van een folie met daarop schone grond. Omdat er fundatiepalen benodigd waren van acht tot tien meter moesten we door die folie heen. We hebben dat opgelost door onder andere een betonplaat te storten. De begane grond is op zand gestort. De folie is tegen de betonplaat aan gesitueerd. De inspecties op dit terrein waren streng en het werk is deels uitgevoerd door specialistische hiervoor gecertificeerde bedrijven. Een tweede aandachtspunt vormde de klimaattechniek. Bij een archief altijd een prominent gegeven. Installatiebedrijf Lammerink Installatiegroep uit Oostmarsum mag in dit kader genoemd worden. Het is een subtiel samenspel tussen temperatuur, luchtvochtigheid en zuurstof-
Een constructie “omgooien” is geen sinecure. Dat raakt iedereen. gehalte. Enigszins in het verlengde hiervan noem ik de eisen op het gebied van brandwerendheid. Veelvuldige toepassing van beton, compartimentering en de toepassing van 120 minuten brandwerende deuren zijn exponenten van een nauwgezette aanpak. Al met al mag je gerust spreken van een behoorlijke complexiteit, waarbij onze expertise en ervaring uitstekend van pas kwamen. Samenvattend kun je spreken dat het ontwerp en de gemaakte keuzes het Gelders Archief echt op de kaart zal zetten. Je loopt er bepaald niet onopgemerkt voorbij.“ BOUWEN IN HET OOSTEN
31
Lamers Natuursteen gematigd positief Na een offerteaanvraag van Hegeman, de hoofdaannemer van de nieuwbouw van het Gelders Archief werd Lamers Natuursteen betrokken bij dit Arnhemse project. Calculator Sander Mooijman was namens het Almelose bedrijf verantwoordelijk voor de calculatie en uitvoering van het project.
Hegeman, was vanaf de calculatie foutloos en hierdoor zeer positief. Je ziet dan de meerwaarde van een langdurige relatie. Je kent elkaars “bedrijfscultuur.”
Trends In de natuursteenbranche zijn momenteel twee trends zichtbaar volgens Mooijman. “Ten eerste is het tegenwoordig
32
Gelders Archief
voorraad Belgisch hardsteen.
steeds normaler geworden dat
Lamers is een bedrijf in de
Daarnaast is uiteraard ook de
er bij projecten vanaf de start
specialistische natuursteen-
prijsstelling belangrijk. Voor
bij de planvorming worden
sector. Na de offerteaanvraag
het project hebben we dorpels
meegedacht. Het meedenken
kwam het Gelders Archief als
geleverd van twee meter lang,
doen we door bijvoorbeeld
project in portefeuille.
11,4 cm breed en 2 cm dik
een bepaald soort steen aan
Mooijman: “We hebben al een
voor binnendeuren. Tevens
te bevelen, maar ook
paar jaar een goede relatie
zaten er dorpels in van 22 cm
ventileren wij onze mening
met Hegeman. Dit geldt echter
breed en 6,5/4,5 cm dik in die
over constructieve aspecten.
ook voor enkele concullega ’s.
voor een deel schuin aflopend
Mijn bouwkundige achtergrond
Een offerteaanvraag is derhalve
zijn. Al dan niet met een
(onder andere een eigen klus-
geen automatische opdracht.
gefreesde sponning er in.
bedrijf en een dienstverband
Wij weten welke aspecten
De omvang van het project is
bij een bouwbedrijf, red.)
belangrijk zijn voor Hegeman.
voor ons van normale grootte
heeft hierbij ook zeker zijn
Ook nu bleek dit uiteindelijk
en niet exceptioneel. We
voordelen. Ten tweede noem
goed uit te pakken en doorslag-
hebben in dit project de
ik het fenomeen van Chinees
gevend te zijn. Een van
dorpels zelf vervoerd vanwege
natuursteen. Wij leveren dit
onze onderscheidende
het breekbare karakter.
ook, maar wijzen potentiële
eigenschappen is dat (deel)
Desgewenst brengen wij de
opdrachtgevers wel op
levering bijna altijd met twee
dorpels ook zelf aan. In
eventuele nadelen. Het prijs-
weken geschied. Mits het
Arnhem was dit niet het geval.
voordeel heeft namelijk ook
materiaal voorradig is.
De samenwerking, in dit geval
schaduwzijden, zoals de
Een ander sterk punt is onze
met Erik Spekenbrink van
leveringssnelheid en –
BOUWEN IN HET OOSTEN
betrouwbaarheid. Bovendien
bedrijf in een periode van
weer af en toe ingehuurd, we
is het prijsvoordeel het
enkele jaren door de terugloop
zijn ze dus nog niet uit het oog
scherpst wanneer de
in vraag helaas van vijf mensen
verloren. Vakmensen zijn nu
verwerking en applicatie in
afscheid moeten nemen.
eenmaal moeilijk te vinden,
China wordt uitgevoerd en
Momenteel werken we met
zeker met de vergrijzing die nu
dat brengt op zich ook weer
zes mensen op kantoor en nog
gaande is. Er is geen school
mogelijke afwijkingen met
twaalf á dertien in het
opleiding tot steenhouwer,
zich mee. Onze voorkeur ligt
magazijn. Dit aantal is alweer
waardoor het lastig is om
sterk bij “Belgisch hardsteen.”
geruime tijd constant. De
vers bloed in de organisatie
afgelopen maanden komen er
te krijgen. Maar via het
Ambities
zelf weer iets meer opdrachten
opleidingsinstituut Centrum
Door de economische crisis
binnen. Wij denken dat wij in
Natuursteen en onze interne
is er bij vrijwel elk bouw-
ieder geval het dieptepunt
opleiding zullen we mensen
gerelateerd bedrijf een
achter ons hebben gelaten.
gaan trainen om zo op de
afwachtende houding te
Als bedrijf zijn we dan ook
toekomst voorbereid te zijn,
constateren. “Ik werk hier
gematigd positief. Door de iets
wanneer consumenten-
sinds januari als calculator.
drukkere periode hebben we
vertrouwen straks weer
Voor mijn komst heeft het
één van de oud-werknemers
opleeft.”
Gelders Archief Onderstaande bedrijven ijn betrokken bij de nieuwbouw van het Gelders Archief te Arnhem. Hoofdaannemer: Aannemingsmaatschappij Hegeman, Nijverdal; Architect: De Twee Snoeken, ’s Hertogenbosch; Trillingsmetingen: Alcedo B.V., Holten; Grondwerk+bestrating: BKS Infra, IJsselmuiden; Open Belendingen: Signum Expertise, Nijverdal; Heipalen: H. van Dieren Hei- en Waterwerken, IJsselmuiden; Wapening: Holterman Wapeningsstaal B.V., Markelo; Monoliet afwerken betonvloer: De Jong betonvloeren BV, Rijssen; Beton: Betoncentrale Twenthe, Doetinchem; Bouwmaterialen: Raab Karcher Eshuis Bouwstoffen, Vriezenveen; Holle wanden: Alvon Bouwsystemen B.V., Nieuw-Amsterdam; Breedplaatvloeren: Orion Beton B.V., Enschede; Kanaalplaatvloeren: VBI Verkoop Maatschappij, Huissen; Prefab betonelementen: Van den Berg Beton Elementen B.V., Raalte; Prefab lateien: Prefab Beton Vebo B.V., Bunschoten; Staalconstructie: Siemerink Constructies B.V., Oldenzaal; Houten kozijnen: Tifa Hegeman, Nijverdal; Aluminium kozijnen: Facadis Geveltechniek B.V., Oldenzaal; 120 min. Brandwerende deuren: Eurodeur, Nieuwkoop; Profielstalen kozijnen: MHB B.V., Herveld; Stalen schuifdeurkozijn: Mondoor Zweefdeuren, Zaltbommel; Sectionaaldeur: Voskamp Deurtechniek, Almelo; Dakluik+ schaartrap: Novoferm Nederland B.V., Almelo; Houten buitendeuren: Albo Deuren B.V., Albergen; Houten binnendeuren: Van Vuuren Grou B.V., Grou; Hang-& sluitwerk: Van Buuren B.V., Rijssen; Aluminium gevelbekleding: Bijlbouw B.V., Alblasserdam; Koelcellen: K.I.M. Nederland B.V., Apeldoorn; Leuningen en hekwerken: Fapro, Almelo; Dakbedekking: Rudde Dakbedekking, Nijverdal; Hardsteen dorpels: Lamers Natuursteen B.V., Almelo; Kitwerk: Afdichtingstechniek Gebr. Akkermans B.V., Rijen; Stukadoorswerk: Afbouw Rikkert B.V., Enter; Afwerkvloeren: Van den Berg afbouw B.V., Enter; Kunststof vloerafwerkingen: Eputan Kunststoftechniek B.V., Meerkerk; Systeemplafonds en metal stud wanden: Eissink Plafond- en Wandsystemen, Hengelo; Systeemwanden: Maars Projecten B.V., Harderwijk; Brandwerende bekleding: Flame Guard B.V., Nijmegen; Glas- & Schilderwerken: Dekker Schildersbedrijf B.V., Vriezenveen; Inrichtingen: Quadro Projectinrichting, Nijverdal; Vloerbedekkingen: Abeln Projectstofferingen B.V., Almelo; Liftinstallaties: Schindler Liften B.V., Den Haag; Installatiewerk: Lammerink, Ootmarsum.
BOUWEN IN HET OOSTEN
33
Project Gelders Archief is ons op het lijf geschreven Projectleider Michel Lubbers van Eissink Plafonde n Wa n d s y s t e m e n
Gemiddeld acht tot tien monteurs van het Hengelose Eissink Plafond- en Wandsystemen werken momenteel hard aan de afbouw van het nieuwe Gelders Archief in Arnhem. Projectleider Michel Lubbers is enthousiast over het ontwerp en de voortgang van het project. “Opdrachten met enige omvang en complexiteit zijn ons op het lijf geschreven
34
De opdracht kwam na offerte
projecten van een grotere
D), systeemplafonds (Ecophon
binnen via bouwkundig hoofd-
omvang en complexiteit. Het
Focus A), metalen systeem-
aannemer Hegeman uit
Gelders Archief is daarvan ook
plafonds 600 x 600 mm
Nijverdal. Michel Lubbers:
een mooi voorbeeld. Vooral
(klemcassettes), en metalen
“Voor ons een goede bekende.
qua diversiteit is het een
lamellen plafonds (Luxalon Lina
We werken regelmatig samen.
interessante en mooie
Grid) voor de ontvangsthal.
Onlangs bijvoorbeeld nog in
opdracht. We hebben in
Daarnaast leveren en monteren
Enschede bij de Scholings-
Arnhem alle metalstud-
we akoestische geperforeerde
boulevard. Evenals Hegeman
wanden, bandrasterplafonds
gipsplafonds en gipswanden.
zijn we op ons best in de
600x1800mm (Ecophon Focus
De houten betimmeringen,
BOUWEN IN HET OOSTEN
het plaatsen van de kozijnen,
gekomen zijn.
je de bereidheid hebben mee
de drukschotten boven de
De oplevering staat nu gepland
te denken en eventuele
aluminium puien en de geluids-
voor 1 februari 2013. Als alles
alternatieven te zoeken met
schotten in de kantoren vielen
volgens plan verloopt hebben
een identieke kwaliteit maar
eveneens binnen ons taken-
wij voor de kerst onze
een financieel aantrekkelijker
pakket. Al met al dus een
werkzaamheden afgerond.”
voorstel. Dat zijn algemeen
grote diversiteit. Ook is het
de trends tegenwoordig.
een bewerkelijk project.
Hollen of stilstaan
Zo is er veel contact met de
Michel Lubbers vertelt
We hebben momenteel veel
installateur in het kader van
dat Eissink Plafond- en
uitstaan, waar we de komende
de metalen plafonds waar de
Wandsystemen niet ontevreden
periode tot de kerst uitsluitsel
sparingen voor de verlichting
is over de behaalde resultaten
van verwachten. Verder
en dergelijke al fabrieksmatig
van het afgelopen jaar. “We
vooruit kijken dan één of
in zijn aangebracht. Daarbij
doen het best wel goed in een
twee maanden is welhaast
stond het project behoorlijk
zeer onzekere markt.
onmogelijk. Extra complicatie
onder tijdsdruk na het
De pieken en dalen zijn dit jaar
daarbij is dat, indien de
omvallen van de installateur
echter extreem te noemen.
opdracht doorgaat, er vrijwel
die bij de start van het project
Het is veelal een kwestie van
direct gestart moet worden.
betrokken was.
hollen of stilstaan. Feit is
Wij hebben daarentegen ook te
wel dat je veel meer arbeid
maken met levertijden vanaf
Vermeldenswaard is zeker dat
moet verrichten om een
de productie. Ook dat levert
alle betrokken partijen in een
vergelijkbaar resultaat te
regelmatig tijdsdruk op. Maar
goede samenwerking tot een
boeken dan een jaar geleden.
alles afwegende zijn we beslist
aanvaardbare oplossing
Vanaf het offertestadium moet
niet ontevreden.”
BOUWEN IN HET OOSTEN
35
Gelders Archief, mooi maar bewerkelijk De Rikkert Afbouwgroep uit
vloeren t.b.v. de schuifwanden
momenten een man of tien op
Enter tekende voor zowel de
wat een en ander behoorlijk
de bouwplaats hadden. Nu
afwerkvloeren, de project-
bewerkelijk maakte. Van de
bij het stofferen zullen dat
stoffering, het stucwerk als
tussentijdse aanpassingen van
gemiddeld een man of vier
de buitengevelisolatie met
de constructie hebben we
zijn.” Projectleider Marcel
structuurpleister van het
gelukkig geen nadelige of
Hessing beaamt dat. “Als we de
Gelders Archief in Arnhem.
vertragende affecten gemerkt.”
ruimte hebben dan zal dat het
Momenteel zijn de stoffeerders
geval zijn. We stofferen circa
van dochteronderneming Abeln
“Het project kwam via
duizend vierkante meter plus
druk doende de vloerbedekking
Hegeman Nijverdal bij ons
de trappen. Er is gekozen voor
te leggen zodat de oplevering
binnen. Hegeman is een vaste
tapijttegels van het merk
op 1 februari gehaald zal
relatie van ons, maar dat
Marlin. De fabrikant heeft
worden. Directeur Arjen Jansen
betekent uiteraard niet dat
speciaal voor de trappen tapijt
toont zich tevreden over het
alles één op één geregeld is. Er
geproduceerd met een breedte
verloop van de opdracht.
was zeker competitie en dat is
van twee meter zodat we dat
“Voor Rikkert is het niet
niet verwonderlijk omdat ook
direct kunnen verwerken en
een uitzonderlijk grote of
aannemers te maken
verlijmen. Er wordt gewerkt
bijzondere opdracht. Qua
hebben met, veelal scherpe,
met twee speciaal aangemaakte
vloeren was het wel vrij
budgetteringen. Qua omvang
kleuren. Al met al een mooie
bewerkelijk van aard. Er zaten
was het een mooie opdracht.
opdracht voor de Rikkert
kilometers archiefrails in de
Ik schat dat we op de drukste
Afbouwgroep B.V..”
BOUWEN IN HET OOSTEN
37
Gelders archief kleurrijk geheel De bouw van het Gelders archief is bijna afgerond. De afbouwspecialisten hebben het gebouw al geruime tijd overgenomen van de bedrijven van de ruwbouwfase. Eén van die bedrijven is Dekker Schilders uit Vriezenveen. Werkvoorbereider Albert Jan Altena vertelt over het Gelders Archief.
“Het eerste contact voor dit
samenwerking met dezelfde
het schilderwerk. Het aantal
project was eind juli 2011.
hoofdaannemer. Momenteel
vierkante meters werk is op
Hegeman, een goede partner
zijn we bijvoorbeeld betrokken
zich niet uitzonderlijk voor ons.
van ons, is bouwkundig hoofd-
bij de nieuwbouw van een
Wat er bij dit project wel
aannemer van het project. De
verzorgingstehuis De Borkel
uitspringt is het aantal
relatie met deze partner zorgt
in Gorssel. De afgelopen tijd
verschillende kleuren en de kleurkeuze zelf. Het is al met al een heel kleurrijk geheel. Voor Dekker betekent het dat er gemiddeld twee mensen enkele maanden aan het werk zijn.”
Geen rare dingen Het bedrijf uit Vriezenveen is veelal in de utiliteitsbouw bezig. “De meeste opdrachten zijn in de utiliteit. Hier kunnen de mannen op de werkvloer hun werkweek nog steeds goed mee opvullen. Naast deze werknemers zijn er ook nog een paar mensen werkzaam op het kantoor. In de huidige economische situatie waarin Nederland zich bevindt is het niet altijd florissant voor bedrijven in de eigenlijk constant voor werk
hebben we een brede school in
bouwsector. Het kost veel
bij ons. Dit is ook een van de
Heerde en het SOMA College in
energie om projecten binnen
redenen dat wij betrokken zijn
Harderwijk gerealiseerd”
te halen, maar tot op heden
bij het Gelders Archief.
38
hebben we al onze eigen
Nog voor we klaar zijn bij dit
Niet uitzonderlijk
mensen nog aan het werk.
project zijn we ook alweer bij
Altena: “Wij zorgen voor de
En de toekomst kan niemand
andere projecten betrokken in
afwerking van de wanden en
voorspellen.
BOUWEN IN HET OOSTEN
Hier onveilig? Onmogelijk! (Het verschil tussen beleving en werkelijkheid)
COLUMN Jaap Middel is afdelingshoofd Arbo & Milieu en Hoger Veiligheidskundige bij Dion BV uit Hardenberg. Dagelijks ondersteunen hij en zijn team bedrijven met arbo- en milieuvraagstukken. Daarnaast biedt het bedrijf een scala aan opleidingen aan. Naast zijn reguliere werk bij Dion is hij actief in de Nederlandse Vereniging van Veiligheidskundigen (NVVK). In de periodieke columns gaat hij in op arbo-onderwerpen die spelen in een organisatie.
Als iemand het thema veiligheid op de agenda heeft gezet, dan is het wel Pieter van Vollenhoven. Jarenlang heeft hij zich ingezet voor een veiliger samenleving, met name door de belangen voor onafhankelijk onderzoek naar (ernstige) gebeurtenissen steeds te benadrukken bij de overheid. Dit met als enig doel om uit het gebeurde lering te kunnen trekken. Uiteindelijk zou het tweeëntwintig jaar duren voordat zijn levenswerk, de Onderzoeksraad voor Veiligheid, er kwam. Deze Onderzoeksraad voor Veiligheid haalde de onderste steen boven in vele zaken, onder andere de brand in het detentiecentrum op Schiphol-Oost, de hoge sterfte in verschillende Nederlandse ziekenhuizen, de brand bij Chemie-Pack in Moerdijk, het functioneren van Jeugdzorg, het instorten van het dak van de Grolsch Veste, de vele roodlichtpassages op het spoor, met een aantal ernstige en vele bijna ongevallen als gevolg, en nog veel meer. De Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam vaak tot onthutsende conclusies. Zo ook het bericht van de Onderzoeksraad voor Veiligheid die zich zorgen maakt over de veiligheid en het verantwoordelijkheidsbesef van de bouwsector. Moeten we ons dan ongerust maken? Als ik terugkijk op de maand november en de ernstige ongevallen in ogenschouw neem, dan wordt ik daar best ongerust van. Vier fatale ongevallen in één maand die een relatie hebben met de bouw, daarnaast tientallen ernstige bedrijfsongevallen in diverse sectoren. Toeval?. In feite een onvermijdelijke samenloop van omstandigheden, maar dat wil niet zeggen dat alles zo is gepland of is bedoeld; ongevallen plan je immers niet. Ongevallen voorkomen kan zeker wel, daarvoor dient de onderneming wel zijn risicoprofiel te (willen) kennen. Hoezo onveilig, hier werken we veilig!. Tenminste dat kan de beleving van een onderneming zijn. In werkelijkheid kan de praktijksituatie iets anders weergeven: Hoe beleven uw medewerkers die veiligheid - wat speelt zich af op de werkvloer - zit het ‘tussen de oren’ - prestatie belangrijker dan veiligheid - doet men alsof - hoe staat het met uw bedrijfscultuur en het gedrag van de medewerkers? Allemaal vragen die spelen in zo’n organisatie. Die vragen moet u kennen om de antwoorden, de daarmee gepaard gaande risico’s en de beheersing daarvan te kunnen genereren. Cultuur- en gedragsaspecten zijn binnen uw organisatie belangrijk, temeer omdat bij ongevallen deze aspecten zeker een rol spelen. Kijk dus eens naar de werkelijkheid, wat gaat u doen met bedrijfscultuur, waar kan het toe leiden? Organisatiecultuur leidt tot een voor de organisatie typische manier van denken, voelen en doen. Alle collectieve aannames, waarden, overtuigingen en normen, gedragsregels en 'sociale controle' daarop, leiden tot specifiek gedrag in een organisatie. Gedrag is aan de buitenkant zichtbaar; wat mensen doen én laten, hoe en wat ze communiceren, wat er feitelijk gebeurt. Dat is waarneembaar en daar kunt u dus op sturen. Dat gaat niet zomaar, uw doorzettingsvermogen wordt op de proef gesteld en is ook vereist, want het is een leerproces van alle betrokkenen. Sturen op de gedragsaspecten in uw organisatie voorkomt erger: Hoeveel ongevallen en bijna ongevallen hebben een directe relatie naar deze gedragsaspecten. Schuld van de medewerker toch? Ja, dat denken we altijd, terwijl de grondslag meestal in de organisatiecultuur ligt. Het verschil tussen beleving en de werkelijkheid is zichtbaar, kijk maar eens om u heen. Neem eens de tijd om uw organisatie en medewerkers te observeren. U kunt soms tot opmerkelijke conclusies komen.
BOUWEN IN HET OOSTEN
39
Techniekplein nieuwe stijl groot succes De sector techniek heeft dringend behoefte aan jongeren die kiezen voor een technische opleiding. Als technische bedrijven nu niet bereid zijn te investeren in nieuw personeel, hebben ze straks een probleem. Hoe kunnen zij ervoor zorgen dat de jeugd een toekomst blijft houden in de technieksector? Onder andere door promotie van techniek op het Techniekplein tijdens de Studiebeurs op 14 en 15 november in de IJsselhallen Zwolle.
Deelnemers van de Stichting
mogelijkheden in de technische
presenteerden zich in totaal
Vrienden van Elektro- en
sector.
negen bedrijven uit de elektro-
Installatietechniek Zwolle
en installatietechniek, werktuigbouw en automotive. Te
Kenniscentrum Innovam
Veelzijdige technische presentaties op het techniekplein
waren de organisatoren van
De Studiebeurs Zwolle biedt
(Zwolle) met thermografie,
het Techniekplein op de
een uitgebreid overzicht van
Unica Groep (Zwolle) met
Studiebeurs. Het dynamische
opleidingsmogelijkheden en is
couveuse met ledverlichting,
Techniekplein was bedoeld om
‘the place to be’ voor iedereen
Bepacom B.V. (Raalte)
VMBO klas 3 en 4, HAVO ouders
die een vervolgstudie moet
besturingstechniek en I-pad,
en verzorgers kennis te laten
kiezen.
Breman Installatiegroep
e.o., de Stichting Vrienden van de Werktuigbouw en
maken met en te informeren over de beroepen en carrière40
weten: Installatiebedrijf en Ingenieuwsbureau Koldijk B.V.
(Genemuiden) met BUVA kast, Op het Techniekplein BOUWEN IN HET OOSTEN
Rollecate (Staphorst) met
glaspaneel en elektrische
Installatietechniek Zwolle e.o.
onze stand kon men onder
bediening, Peters Shipyards
en Stichting Vrienden van
andere een auto in elkaar
(Kampen) met lasbox en
de Werktuigbouw en in
sleutelen en waren er diverse
CO2 lassen, VMI (Epe) met
samenwerking met Innovam
“doe-dingen”en de keus voor
onderdeel mechatronica auto-
zijn de bedrijven en onderwijs-
een zo breed mogelijke
banden, Tosec (Zwolle) met
instellingen geen concurrenten,
presentatie bleek aan te slaan.
metaalbewerking en Innovam
maar collega's die vanuit een
Ook opmerkelijk was dat de
(Zwolle) met bandenopstelling.
gedeelde verantwoordelijkheid
aard van de vragen aan het
met elkaar samenwerken om
verschuiven is, zowel bij de
Kennismaken met carrièremogelijkheden
de technische branche in de
leerlingen als bij hun ouders.
regio te versterken. Want de
Aspecten als baanzekerheid
De jongeren konden ter plekke
technische branche heeft nu en
na afloop van een studie en
aan de slag met het maken
in de toekomst behoefte aan
een praktische uitleg over
van een technisch uitdagend
goede vakmensen! En daarbij
de ontwikkeling naar een
werkstuk én deelnemen aan
een innovatieve branche waar
uiteindelijke baan zijn veel
een prijsvraag. Op het
je volop mogelijkheden hebt
belangrijker geworden. Ik ga
Informatieplein zijn present:
om door te groeien. Voorzitter
ervan uit dat over vier jaar,
Kenteq, OBM-Zwolle,
van de organiserende stichting
wanneer de studenten van
InstallatieWerk Oost Flevoland,
is Ferry te Wierik, in het
nu hun MBO afronden, de
Innovam/Oomt en Deltion
dagelijks leven manager
economische recessie achter
College. Daarnaast stonden er
Panelen van Bepacom, één
de rug is en de vraag naar
twee PC’s met daarop een
van de deelnemers. “We kijken
technische vakmensen sterk
techniekbrede game.
met tevredenheid terug op de
is toegenomen. Het is altijd
manifestatie. Door onze laag-
gevaarlijk om een honderd
Gebundelde samenwerking
drempelige aanpak, waarbij
procent baangarantie af te
de studenten als het ware
geven, maar het komt dicht
Binnen de Stichting
naar binnen werden gezogen,
in de buurt.”
Vrienden van Elektro- en
hadden we veel aanloop. In
BOUWEN IN HET OOSTEN
41
“Don’t be the man with the cap!” Op 27 november jl. vond de laatste face2facebijeenkomst van dit jaar plaats. De leden genoten samen, met tal van introducés, van een bijzondere avond. Hoogtepunt van de bijeenkomst was de lezing van Hennie Ardesch, die gekscherend op Twitter was aangekondigd als ' voorgerecht' voor het wildbuffet.
Ardesch combineerde zijn
ten binnen. Ze ‘wonnen’ van de
nuchterheid is zowel in sport
carrière als topkeeper met een
grootste aannemers van
als in het bedrijfsleven echter
reguliere baan. Begin jaren ’80
Nederland, dankzij de
onontbeerlijk. Vier je
was hij commercieel directeur
gezamenlijke technische
successen pas als ze behaald
bij de Betoncentrale Twenthe.
knowhow.
zijn. Maak dus nooit geen
Ook toen: geen makkelijke tijd
kampioensfoto als je nog geen
voor de bouw. Het bedrijf deed
Ardesch vertelt voorts kleurrijk
kampioen bent! Investeren in
op een goed moment een
over zijn ervaringen als
de jeugd is van groot belang,
belangrijke innovatie: door
bestuurslid bij Heracles. Hij
evenals de groepssamen-
staalvezels in beton te
ontwikkelde tal van ludieke
stelling. Die bepaalt immers
verwerken, kon een
acties om de club in de
voor een zeer groot deel het
aanzienlijke bouwtijdverkorting
‘picture’ te krijgen. En met
succes.
worden bereikt. De Tukkers
succes. Binnen FC Twente
participeerden onder de naam
dacht hij mee over de
Ardesch illustreert dit met een
Betonpompbedrijf NIJWA in tal
maatschappelijke, sportieve en
anekdote: Trainer Mc Claren
van grote projecten, van de
economische positie. De club
vertelde zijn team in 2010 over
Arena tot de Erasmusburg.
werkt constructief samen met
een getalenteerd voetballer bij
Samenwerking bleek het
bedrijfsleven, gemeente en
Manchester United. Hij droeg
toverwoord. De HSL werd opge-
provincie en maatschappelijke
altijd een pet (cap) en kwam
richt, een samenwerkingsver-
organisaties.
steevast te laat op de
band annex kenniscentrum voor
trainingen. Ondanks zijn
bedrijven in betonmortel. De
“Geloof in je eigen doelstelling
talent, nam men - vanwege
groep haalde - vanuit een zes-
levert uiteindelijk het
deze attitude - afscheid van
tal tijdelijke joint-ventures -
gewenste resultaat op”, aldus
hem. Het credo werd, ook
tal van grote project-opdrach-
Ardesch. Een vleugje Twentse
binnen het elftal: “Don’t be
Hennie Ardesch wist zijn publiek
Werden de eerste ideeën over
op aangename wijze te boeien
ketensamenwerking al uitgewisseld?
44
BOUWEN IN HET OOSTEN
the man with the cap!” En FC Twente werd dat jaar
Enkele tips voor ketensamenwerking:
landskampioen..
• Hou zoveel mogelijk zaken in eigen hand • Denk zo groot mogelijk
Meer winst door samenwerking
• Hou de markt in de gaten
De voormalig keeper pleit voor
• Werk constructief samen
geïntegreerd werken, binnen
• Leg de samenwerking vast
bepaalde kaders: “Bepaal voor-
• Blijf geloven in je dromen en benoem dit
af het concept en denk samen
• Zorg voor een team met winners en volgers
na over strategie en marktbe-
• Vier je successen, maar pas als je ze daadwerkelijk
werking. Creëer ruimte voor
• Zorg dat je alle technische knowhow in huis hebt
gehaald hebt
groei en sluit aan bij andere
• Zorg voor een goede, open sfeer
sectoren. Werk op
• Investeer in jong talent
basis van vertrouwen en
• Sluit je aan bij andere sectoren
transparantie en zorg voor een
• Houd je aan je afspraken
goede communicatie. Zorg dat
• Spreek elkaar aan
alle participanten co-maker
• Zorg voor een open communicatie
willen zijn. Laat het
• Don’t be the man with the cap!
teambelang prevaleren boven het eigen belang. Hou je aan je afspraken en spreek mensen direct aan die dat niet doen. Er kan dan klantgericht en sneller gewerkt worden. Er zijn altijd meerdere oplossingen mogelijk. Zo beheers je projecten beter, wordt de bouwkwaliteit hoger en behaal je 10-15% meer winst!”
Tekst: Margreet Koster van
Jan Wolterink (Pouw) werd hartelijk ontvangen door Caroline Niekus en Chantal Haitink
Text & Event Fotografie: Erik van der Leij, Elan Producties
Het ‘zwijn’ en het goede
Veel bekende én nieuwe
stamppottenbuffet vond
gezichten
gretig aftrek… BOUWEN IN HET OOSTEN
45
C T S Te c h n i e k r i c h t z i c h o p d e bouw in Oost-Nederland
Positief geluid uit de bouw Intermediair CTS Techniek in Hengelo (OV) is meer in bedrijf dan ooit. Ondanks de economische crisis. Vaklieden worden door CTS dikwijls langdurig op een project ingezet. “Het valt allemaal wel mee”, volgens Maureen van de Scheur. Ze is de spil binnen het bureau. “Vroeg of laat krijgt iedere vakman weer een vaste baan. Sterker: over een paar jaar zal er dringend behoefte aan ontstaan!”
“Goedemorgen Jan, met Maureen van de Scheur, CTS Techniek. Ik ben even benieuwd. Hoe het gisteren gegaan met de nieuwe medewerker?” Aandachtig luistert ze naar de aannemer. Haar gelaatsuitdrukking bevestigt haar vermoeden. De timmerman heeft een uitstekende eerste indruk achtergelaten bij de uitvoerder. Dat is mooi, want bij aanvang van zijn werkzaamheden is al gesproken over aanvullende opleidingen. Deze zullen dan nog meer perspectief bieden. “Kijk, daar doe ik het voor”, zegt Maureen. Nadat ze het gesprek heeft beëindigd schenkt ze koffie in om vervolgens de visie van CTS uiteen te zetten aan Bouwen in het Oosten.
Er blijft behoefte Maureen van de Scheur is 28 jaar en sinds zes jaar werkzaam binnen CTS Techniek, gevestigd in Hengelo. Dit uitzendbureau richt zich speciaal op de bouw in Oost-Nederland. Het gaat goed met de organisatie. Ondanks de crisis. Maureen: “Dat wil zeggen; nu wel weer. Natuurlijk, vanaf de bouwvak in 2009 tot de bouwvak in 2010 hebben ook wij de nodige gevolgen ondervonden. Het was even best lastig. Niet alleen voor ons, maar voor alle partijen in de markt. Veel bedrijven moesten de afgelopen jaren inkrimpen en konden contracten niet verlengen. Bekwame vaklieden kwamen zonder baan te zitten. Maar, het blijft een feit dat er aan goede mensen behoefte blijft. Deze mensen nemen wij graag onder onze hoede. En het werkt; letterlijk! Mensen met capaciteit en de juiste mentaliteit, daarnaar blijft volop vraag.” BOUWEN IN HET OOSTEN
47
Snel en efficiënt
risico bij ziekte of als er even
aanpakken dus. Als dit motto
Dat ze één is met de
geen werk is. Uiteraard nemen
wordt waargemaakt, ontstaat
organisatie blijkt uit het gesprek.
we ook de administratieve
er in het gros van de gevallen
Maureen spreekt doordacht,
lasten over. Veel bouw-
een duurzame relatie.” Dat dit
maar schakelt zo over naar de
ondernemers waarderen dit,
geen promotiepraatje is blijkt
telefoon en treedt snel en
met name in deze onzekere
uit de reacties van een aantal
efficiënt op. Dat is een must,
tijd. We dragen er zorg voor
bouwgerelateerde bedrijven.
volgens haar. “De opdracht-
dat onze opdrachtgevers zo
De naam “Maureen” wordt
gever staat voorop. Zeker in
weinig mogelijk risico lopen.
direct geassocieerd met CTS
deze onzekere tijd. Indien er
Dit resulteert erin dat veel van
Techniek. Een paar uitspraken:
morgen behoefte is aan een
onze vaklieden op langdurige
“Eén belletje en ze regelt
aantal vaklieden, dan zet ik me
projecten worden ingezet.
het.” “De kans dat ze géén
volledig in om hiervoor zorg te
Daarnaast werken we ook
goede vakman uitzendt is
dragen. Ik ken iedere kandidaat
veel samen met ZZP-ers,
nihil.” “Maureen heeft meestal
die we vanuit CTS aandragen.
bijvoorbeeld voor de kortere
aan één woord voldoende om
We stellen alleen mensen voor,
projecten. Temeer omdat zij
te weten wat we nodig
waar we volledig achterstaan.
zelf ook hun eigen klussen
hebben.”
Vooraf vindt er een sollicitatie-
hebben. Een groot voordeel
gesprek plaats en worden
voor onze ZZP-ers is dat wij
Nuchter blijven
referenties nagetrokken. Als
hun loon voorfinancieren. Geen
Dat zijn lovende woorden,
alle seinen op groen staan,
medewerker van ons hoeft zich
Maureen. Hoe sta jij hier
komt het goed. Is er sprake van
zorgen te maken over zijn
tegenover? “Het zijn natuurlijk
twijfel bij een kandidaat dan
loon. Iedereen krijgt elke week
fantastische complimenten.
gaan we bij voorbaat niet met
betaald.”
Maar het is ook gewoon ons werk, het wordt van ons
hem in zee.”
Grote behoefte
verwacht. Misschien heeft dit
Voorfinancieren
Volgens Maureen richt CTS zich
onder meer te maken met het
Het grote voordeel van CTS is
met name op het oosten van
succes van CTS. Aanpakken en
dat opdrachtgevers alleen de
Nederland. Dat heeft een
kwaliteit leveren; dit blijft ons
gewerkte uren betalen.
reden. “We zijn één met
devies. Persoonlijk hoop ik hier
Maureen: “CTS draagt het
Twente en de Achterhoek en
nog lang zorg voor te dragen.
weten daarom heel goed
Ik blijf er in elk geval mijn
waaraan onze opdrachtgevers
best voor doen!”
behoefte hebben. En waaraan juist niet! Voor mij is het belangrijk dat onze vaklieden dezelfde taal spreken als onze opdrachtgevers. De wederzijdse mentaliteit moet overeenkomen. In deze regio betekent dat ‘gewoon doén’,
48
BOUWEN IN HET OOSTEN
“Unieke samenwerking in Schalkhaar” Aannemer Koopmans TBI uit Enschede is in Schalkhaar bezig aan een nieuw project: “Oer Hollands Wonen.” In opdracht van deze bouwkundig hoofdaannemer is De Groot Vroomshoop bezig met de productie en het plaatsen van bergingen en kappen. Hoofd Commercie, Wilco Lubbers, vertelt wat de rol is van de prefab specialist uit Vroomshoop.
Project
prefab is één van onze pijlers.
kappen en bergingen”, aldus
“De verkoop verloopt
Eind november 2011 benaderde
Lubbers.
voorspoedig, zeker wanneer
Koopmans ons om een prijs
je kijkt naar de economische
te vormen aangaande de
Samenwerking
slechte tijd waarin we nu
realisatie van de in totaal
De samenwerking tussen
zitten. Het aannemen van
153 woningen. Onze rol binnen
Koopmans en De Groot
deze grote klussen is aan ons
het geheel is het prefab
Vroomshoop is een vertrouwde.
wel besteed. Seriematige
produceren en plaatsen van
Lubbers: “De samenwerking komt niet uit de lucht vallen. Beide ondernemingen zijn vaste relaties van elkaar. De teams die bij het project betrokken zijn hebben al vaker samengewerkt. Het projectteam kent ons goed, en weet waar onze kwaliteiten liggen. Het is mooi dat er door dit alles een vertrouwensband is ontstaan, die al enkele jaren bestaat.”
Werkzaamheden “Het leeuwendeel van de nieuwe woningen krijgt een berging besteld. Dit deel van het project voeren we volledig uit. Dat betekent dat de vloer tot en met de dakbedekking prefab wordt geproduceerd én BOUWEN IN HET OOSTEN
49
de montage volledig door ons
woningen in Zevenbergen bij
een lichtpuntje. Het aantal
wordt uitgevoerd.” De daken
Breda, een opdracht van Volker
woningen was overtekend en
met daarin onder andere dak-
Wessels. We zijn een landelijk
dat zie je nog zelden. Als
kapellen, zonnepanelen en
opererend bedrijf en in tijden
bedrijf steken we fors in op
dakvensters worden geplaatst
als deze is dat een duidelijk
seriematige bergingen, dak- en
op alle woningen van het
voordeel. Als je het uit de
gevelelementen, hout skelet
project.
regio moet halen heb je het
bouw en renovatieprojecten.
moeilijk. De bouw is, zoals
De doelstelling is om jaarlijks
Toekomst
bekend, zwaar getroffen door
circa tweeduizend woning
Voor De Groot Vroomshoop
de crisis. Alles verloopt erg
eenheden te produceren. Ook
is het project in technische
moeizaam. Maar zo’n project
voor volgend jaar is dat weer
zin niet bijzonder of
in Schalkhaar is dan toch weer
onze insteek.”
gecompliceerd. Het is meer de omvang die de Schalkhaarse opdracht een extra dimensie geeft. Lubbers: Over de voortgang van het project is weinig concreets te vertellen. “Wij zijn nog wel tot ver in 2013 met dit project bezig. Qua orderportefeuille kunnen we grofweg vooruitkijken tot april volgend jaar. Die is redelijk tot goed gevuld. Maar prognoses voor de toekomst durven ook wij niet geven. Onlangs hebben we wel twee mooie projecten weten te verkrijgen. 65 Woningen voor Landal Green Parks op Texel, een opdracht van Van Wijnen Bouw, en nog eens veertig BOUWEN IN HET OOSTEN
51
Versteeg glas bv is een zelfstandige groothandel in glas. Wij richten ons, met de levering van vooraanstaande merken, op de professionele markt in Oost-Nederland. Al 125 jaar de betrouwbare partner voor de professionele verwerker van glas. Met een uitgekiend assortiment, een goed georganiseerde distributie en deskundige advisering staan wij voor u klaar. Versteeg montage bv is gespecialiseerd in het leveren en monteren van constructieve beglazing. Op de foto links ziet u één van onze nieuwste investeringen met betrekking tot het plaatsen van het glas. Het juiste produkt. Op de juiste plaats. Op het juiste moment.Voor een prima prijs én kwaliteit.
www.versteeg.com Versteeg Glas bv - Versteeg Montage bv - Postbus 191 - 7550 AD Hengelo Bezoekadres: Wegtersweg 32 - 7556 BR Hengelo T (074) 291 22 07 - F (074) 243 25 79 -
[email protected]
Citadel-exposanten presenteren duurzame innovaties Dit jaar stond De Citadel niet alleen als samenwerkingspartner van Bouwen in het Oosten op de Bouw Relatiedagen in Hardenberg, maar bood haar exposanten de ruimte om innovaties te presenteren. Duurzaamheid was daarbij een van de ‘rode draden’.
Mede-eigenaar Jan Flim: “We
bleek er veel belangstelling
bestaat uit circa 75% naald-
deelden de laatste jaren onze
voor een ‘duurzame variant’
houtvezels en circa 25% kunst-
stand van Bouwen in het Oosten,
met accoya hout* en triple
stof polypropyleen. Naast
tot volle tevredenheid. Met de
glas**. De spin-off van de beurs
diverse door en door
komst van de exposanten
is dan ook dat we drie lijnen
ingekleurde versies kan er ook
herleven oude tijden. Jaren
gaan ontwikkelen: standaard,
op elke gewenste RAL-kleur
geleden was er zelfs een
duurzaam en luxe (roedes en
worden geleverd. De gevel-
compleet ‘Citadelplein’ op de
o.a. luxe beslag). Opdracht-
bekleding heeft duurzaamheids-
Hardenbergse beurs!”. De
gevers kunnen - op basis van
klasse I. “Deltawood Siding
organisatie was dit jaar een
deze drie uitgangspunten - zelf
doet in kwaliteit niets onder
echte logistieke uitdaging.
het kozijn samenstellen.
voor traditionele materialen
Commercieel manager Caroline
De samenwerking met De
als trespa en werzalith”, legt
Niekus: “De voorbereidingstijd
Citadel en andere partners
salesmanager Jos Beverborg
was beperkt. Mede dankzij de
verliep plezierig. Deze aanpak
uit. “Het grote voordeel is dat
inzet van deze innovatieve
was bovendien goed voor ons
het op natuurlijke wijze
exposanten, hebben we een
netwerk. Een tip voor een
vergrijst, maar niet rot. Het
mooi eindresultaat neer kunnen
volgende keer? Wellicht een
materiaal is uitermate geschikt
zetten.”
wat meer ‘open locatie’ of
voor woningbouw en behoeft
‘plein’..”
geen onderhoud. De
Prefab draaikiepkozijn
ontwikkelingen staan uiteraard
Composiet gevelbekleding
niet stil. Deltawood werkt
Troost van Timmerfabriek Webo. Het Rijssense bedrijf
Deltawood presenteerde een
aan de ontwikkeling van een
toonde een compleet
bijzondere vorm van
geheel geprefabriceerde vorm
geprefabriceerd draaikiep-
gevelbekleding; de zogeheten
van gevelbekleding.”
kozijn, in kleur afgelakt én met
‘Deltawood Siding’. Een
glas. “Er is veel vraag naar
duurzaam, milieuvriendelijk en
Prefab schoorsteen
deze compleet afgemonteerde
recyclebaar composiet product
Prefalux presenteerde een
producten”, aldus Troost. Webo
dat volledig aansluit op de
lichtgewicht schoorsteen van
is een van de eerste bedrijven
principes van Duurzaam
niet-traditionele materialen.
die daar op inspeelt. “Daarnaast
Bouwen. Deze gevelbekleding
De prefab schoorsteen wordt
Dat onderschrijft ook Niek
BOUWEN IN HET OOSTEN
samen met ‘buurman’ Flexframe
53
RIETMEIJER TEGELS TWENTEPOORT WEST 45 7609 RD ALMELO TELEFOON 0546 - 814764 FAX 0546 - 812555 WWW.RIETMEIJERTEGELS.NL
Tegelhandel - tegelzetbedrijf natuursteenwerken wand/vloertegels en plavuizen BEZOEK OOK ONZE SHOWROOM
gemaakt van polyester,
bakstenen met een groef, die
sandwichpanelen en hars
door middel van een RVS-clip
gebonden composiet
aan elkaar verbonden worden.
steentrips. “De schoorsteen
De vorm van de clip zorgt
wordt niet alleen geheel
ervoor dat deze zichzelf in de
geprefabriceerd, maar kan ook
groef vastklemt, waardoor de
in elke gewenste uitvoering en
stenen aan elkaar vast komen
kleur geleverd worden. Zo is er
te zitten. De stenen worden
optisch geen enkel verschil met
droog gestapeld. Er wordt geen
de gebruikte stenen voor de
mortel gebruikt en er is geen
de economisch lastige tijden,
gevels“, legt salesmanager
voeg. Frank Hulshof, verkoop
nu al het resultaat van deze
Thijs Lambeck uit. “Door het
Buitendienst: “In vergelijking
inspanningen zien en dat steeds
lage gewicht van gemiddeld
met gelijmde en gemetselde
meer bedrijven de weg naar De
± 65kg worden de schoorstenen
bakstenen bestaat de Daas
Citadel weten te vinden. De
rechtstreeks op het dakbeschot
ClickBrick®-gevel uit een
beurs was voor ons de opmaat
geplaatst. Hiermee horen
groter percentage baksteen. De
voor het innovatiecentrum dat
kostenverhogende aanpassingen
kleur, vorm en structuur komen
we in 2013 in het De Citadel
aan de kapconstructie tot het
optimaal tot zijn recht. Een
willen realiseren. Juist in
verleden. Naast de voordelen
Daas ClickBrick®-gevel is
als bouwtijdverkorting,
onderhoudsvrij. De kleur en de
arbeidsvriendelijke verwerking
kwaliteit blijven in de loop der
en de blijvend waterdichtheid
jaren vrijwel consistent. De
Citadelplein
heeft de Prefalux schoorsteen
ClickBricks kunnen in hun
Mogelijk beleeft Flim tijdens
nog een groot pluspunt: er zijn
geheel worden hergebruikt.”
de volgende editie van de Bouw
tijden van crisis heb je elkaar immers nodig”.
Relatiedagen een echte déjà
geen terugkomende onderhoudskosten. Lekkage- en
Daas Baksteen is dan ook de
vu. Want Caroline Niekus gaat,
voegwerkherstel met de
eerste baksteenfabrikant die
samen met de exposanten,
bijhorende kosten kan men
het predikaat
volop aan de slag om de wens
zich besparen.”
‘Cradle2Cradle’kreeg. Hulshof:
tot een heus Citadelplein, in
“Daar zijn we bijzonder trots
vervulling te laten gaan.
De schoorstenen worden onder
op. De samenwerking op de
garantie gefabriceerd voor
beurs met de andere Citadel-
zowel seriematige woningbouw,
exposanten is een goede zet.
renovatie als enkele woning-
Wij doen in een volgende editie
bouw. “De samenwerking met
graag weer mee.”
de andere Citadel-exposanten was een schot in de roos” aldus
Kennis delen
Lambeck: “Er ontstond een
Ook voor De Citadel als
samenhangend verhaal, waar-
ondernemersnetwerk was veel
aan elk bedrijf zijn toegevoegde
belangstelling. Caroline Niekus
waarde wist te koppelen.”
en Jan Flim: “We voerden tal van gesprekken met potentiële
* Accoya wordt gemaakt van Radiata Pine uit duurzaam beheerde snelgroeiende naaldboombossen in Nieuw Zeeland en Australië, maar doet qua duurzaamheid, dimensiestabiliteit en schoonheid niets onder voor het allerbeste tropische hardhout. Door een gifvrij proces met azijn, dat de natuurlijke schoonheid van het hout bewaart, wordt het hout gemodificeerd tot een nieuw, duurzaam, dimensiestabiel en mooi milieuvriendelijk product. **Triple glas bestaat uit 3 lagen glas met lucht ertussen. Hierdoor wordt de warmtestoring en het warmteverlies kleiner. Het isolerend gas in de tussenruimtes zorgt voor een hoge isolatiewaarde van ca. 0,8 (HR++ heeft een U-waarde van 1,1)
Clickbrick® bakstenen
Citadel-leden en konden flink
Ook de ClickBricks® van Daas
wat vervolgafspraken maken.
Baksteen in de Citadelstand
Ook ‘oudere’ relaties hebben
konden rekenen op de
we nieuw leven in geblazen.
belangstelling van architecten
De nieuwe koers die De Citadel
Tekst: Margreet Koster van
en bouwondernemingen. Het
sinds april 2012 heeft ingezet,
Text & Event
Daas ClickBrick®-systeem
begint zijn vruchten af te
Fotografie: Erik van der Leij,
bestaat uit op maat gemaakte
werpen. Fijn dat we, ondanks
Elan Producties
BOUWEN IN HET OOSTEN
55
Thema bijeenkomsten Zakelijk Speeddaten groot succes De Citadel in het centrum van Rijssen, is een pand met een rijke historie. Gestart in 1984 als bouwinformatiecentrum met permanente exposities, is De Citadel uitgegroeid tot het ondernemersnetwerk voor elke ondernemer in de bouwkolom, waarbij samen kennis delen, innovatie, duurzaamheid en het nieuwe werken centraal staan. Dit maken wij onder meer mogelijk door de organisatie van diverse themaavonden en Face2Face netwerkbijeenkomsten.
Een bedrijfsbezoek aan één van onze exposanten, Hendrie Veldhuis van Houthandel Waanders, werd de aanzet tot het organiseren van een eerste zakelijke speeddate avond op 20 september in De Citadel te Rijssen. Want het leggen van contacten, en met name de juiste contacten, is essentieel voor de groei van ieder bedrijf. Binnen De Citadel hebben alle, daarbij aangesloten, leden een prachtig netwerk en unieke locatie om deze zo belangrijke contacten te leggen. En kennen we wellicht nog meer ondernemers in de bouwkolom voor wie dit netwerk interessant kan zijn.
doen? Wat er speelt in de organisatie van onze mede-exposant/Face2Face lid? Weten we met wie we eigenlijk vaker rond de tafel moeten zitten? Of bij wie we graag eens in het bedrijf willen kijken? Deze vragen van Hendrie Veldhuis leefden bij meer van onze leden. De hoogste tijd dus voor een nadere kennismaking door middel van een zakelijke speeddate bijeenkomst. Gewerkt werd met het concept van 1 gastheer aan een tafel. Alle exposanten en Face2Face leden ontvingen een uitnodiging en een bijlage met namen van alle (bouwgerelateerde) leden. Hierop werd aangekruist met wie men in contact wilde komen tijdens de speeddate avond. Al gauw waren de 4 gastheren voor de eerste speeddate avond bekend: Hendrie Veldhuis Houthandel Waanders, Richard Badenhop In2CRM, Richard van Zwam - Albrand
Maar kennen we elkaar al goed? Weten we van elkaar al wie we zijn en wat we
56
BOUWEN IN HET OOSTEN
en Jos Bruggeman - Bruggeman Bouwkundig Adviesbureau. De tafels werden gevuld met een zo groot mogelijke match tussen gastheer en genodigden en genodigden onderling. Met een bezetting van 6 personen per tafel maximaal, werd er voor iedere deelnemer 10 minuten per tafel uitgetrokken om zichzelf en het bedrijf te presenteren en vragen te beantwoorden. Dit kon men doen aan de hand van 5 woorden, 5 voorwerpen of 5 beelden. Dat de avond succesvol bleek en met groot enthousiasme werd ontvangen, bleek niet alleen uit het feit dat de tafels aan één uur niet genoeg hadden, maar ook uit de gesprekken achteraf. Concepten zijn besproken, afspraken gemaakt voor vervolggesprekken, kennis gedeeld met betrekking tot de manier van ondernemen, zorgen gedeeld over de crisis in de bouw, leads gedeeld, etc. Alle aanwezigen waren het er unaniem over eens dat dit een vervolg moet krijgen. Ook de volgende speeddate avond op dinsdag 6 november was een groot succes. Gastheren
die avond waren: Herman Dommerholt – Feenstra Warmte Totaal Zorg, Richard Badenhop – In2CRM, Joost Grooters – SKO Oldenzaal en Gert Grooters – Ideal Standard. Wederom bleek er een grote behoefte aan samen kennis delen en verbinden. Vanuit de voorstelrondes werden ook de ontwikkelingen in de markt besproken en hoe leden hierop in kunnen spelen door samen op te trekken binnen De Citadel, daarbij de juiste partijen aan zich verbindend. De contacten tijdens de speeddate avond dragen hier zeker een steentje aan bij! Uiteraard zet De Citadel dit concept ook in 2013 voort. De planning is om elk kwartaal een speeddate avond te organiseren. Houd onze agenda op onze site hiervoor in de gaten!
Foto’s: Erik van der Leij Elan Producties
Ook geïnteresseerd in de mogelijkheden bij De Citadel? Leden van het Face2Face netwerk van De Citadel zijn uitgenodigd zich op te geven voor de speeddate avonden in 2013. Bent u nog geen lid, maar wilt u graag een netwerkavond bijwonen en proeven van de voordelen van De Citadel? Dan bent u van harte welkom op één van onze Face2Face netwerkavonden. Meer informatie over ons programma vindt u in elke uitgave van Bouwen in het Oosten en op onze website: www.decitadelrijssen.nl. Uiteraard staan wij u ook graag persoonlijk te woord telefonisch op nummer 088 - 522 24 00
BOUWEN IN HET OOSTEN
57
Het belang van binnenlucht kwaliteit… opgelucht isoleren onlosmakelijk met elkaar verbonden. 40% van de energie ter wereld wordt verbruikt in gebouwen en isolatie is keer op keer de meest effectieve manier gebleken, zowel praktisch als economisch, om het energieverbruik te verlagen. De meest duurzame energie is tenslotte bespaarde energie! Door te isoleren verlagen we de schadelijke CO2 uitstoot en voorkomen we verder schade aan het milieu. De juiste isolatie kan het energieverbruik in woningen met Bij de bouw van onder meer
optimale temperatuurverdeling
ziekenhuizen en zorgcentra
te creëren en de CO2
is het van groot belang om
concentratie te verlagen,
De glaswolproducten van
goede energiebesparende
heeft een grote invloed op
Knauf Insulation worden
maatregelen te nemen en te
de energie, productiviteit
geproduceerd met ECOSE
zorgen voor een aangenaam
en gezondheid van de mens.
Technology. ECOSE Technology
binnenklimaat om het herstel
Daarom wordt steeds vaker
is het enige minerale wol bind-
van patiënten te bevorderen
bewust gekozen voor duurzame
middel zonder formaldehyde,
en het comfort van het
isolatie producten.
gebaseerd op duurzame grond-
(ongewenste) verblijf te
stoffen. Dit unieke bindmiddel
verhogen. Ook in scholen
Een gezond binnenklimaat
wordt met verlaagde benodigde
wordt steeds vaker het belang
en energie-efficiëntie zijn
energie geproduceerd en
van een goede binnenlucht kwaliteit ingezien, om de ontwikkelingen te bevorderen. Goede isolatie tegen geluid, warmte en kou speelt hierbij een belangrijke rol. Tevens wordt de kwaliteit van het binnenmilieu in gebouwen steeds vaker gezien als een belangrijke factor met betrekking tot het woon- en werkcomfort. Het verbeteren van het binnenmilieu door een 58
maarliefst 35% verminderen.
BOUWEN IN HET OOSTEN
maakt de minerale wol zeer
isolatie, die bijdraagt aan de
tevredenheid. Strak materiaal,
aangenaam in gebruik en
duurzaamheid van het gebouw.
prettig om mee te werken. Niet
beter voor het milieu, met
Naast de milieuvoordelen,
in de laatste plaats doordat de
behoudt van alle technische
worden de hoge isolatiewaarde
ECOSE Technology ervoor zorgt
eigenschappen. Het bind-
en de prettige verwerking van
dat je vrijwel stofvrij kunt
middel zorgt voor een
het product genoemd als
werken. Bovendien bewijzen
natuurlijke, aardbruine tint,
doorslaggevend voor de keuze
we ook het milieu een goede
zonder kleurstoffen en bestaat
voor glaswol met ECOSE
dienst. Een sterk punt van
uit tot 78% gerecyclede grond-
Technology. Mari van den
Knauf Insulation is de
stoffen en glas. Tevens zijn de
Wassenberg van Hurks van der
begeleiding op de bouwplaats,
producten 100% recyclebaar.
Linden heeft naar tevredenheid
waar we uitgebreide instructie
glaswolplaten verwerkt. “Er
kregen. We zullen zonder
Voor diverse projecten wordt
zijn heel wat meters isolatie-
twijfel de minerale wol vaker
bewust gekozen voor duurzame
platen gebruikt en tot grote
gebruiken.”
Waar staat het Eurofins certificaat garant voor? Uitstekende kwaliteit van de binnenlucht is gegarandeerd: Knauf Insulation´s assortiment glaswolproducten met ECOSE Technology voldoet aan alle eisen van de Indoor Air Comfort Gold Standard van Eurofins en is daarom erkend als een uitstekend materiaal volgens de binnenlucht kwaliteit regels voor de uitstoot van VOS (Vluchtige Organische Stoffen). Formaldehyde: onder de grenswaarde van 10 μg/m3. Totaal gehalte aan Vluchtige Organische Stoffen: onder de grenswaarde van 1000 μg/m3 na 3 dagen en 100 μg/m3 na 28 dagen. Het Eurofins certificaat is een wereldwijd erkend label. De toekenning betekent een bevestiging van de verbeterde milieuprestaties van de producten van Knauf Insulation.
BOUWEN IN HET OOSTEN
59
V.l.n.r.: Philip Dam, Gert Koutstaal en Caspar Jansen
60
BOUWEN IN HET OOSTEN
Haldu Groep investeert in digitaliseringproject De Bouw en automatisering; het is niet meteen een voor de hand liggende combinatie. Echter wel in de ogen van Caspar Jansen, mede-directeur en eigenaar binnen de Haldu Groep, waartoe Halkers, Duoflex Bouwondersteuning en Gromada behoren. “Met name binnen de traditionele bouwwereld valt er nog zoveel winst te behalen op dit gebied. Het is temeer de reden dat ik me vier jaar geleden samen met een aantal van onze opdrachtgevers al heb verdiept in het digitaliseren van gewerkte uren en de facturatie daarvan. Een kostbare en tijdrovende investering die echter op termijn zeker zijn vruchten zal afwerpen.”
Caspar Jansen is in conclaaf
is.” Dam knikt naar Gert
de verwerking van een factuur.
met Philip Dam, hoofd inkoop
Koutstaal die tegenover hem
Dura Vermeer Divisie Bouw en
binnen Dura Vermeer Bouw
zit. “Maar daar hebben we
Vastgoed verwerkt op jaarbasis
Hengelo en Gert Koutstaal,
deze piloot voor in de armen
meer dan 100.000 inkoop-
eigenaar van Novaq te
genomen. Gert is de spil
facturen. Menigeen realiseert
Barneveld. Hij is door Dura
voor S@les in de Bouw en
zich niet wat hiervan de kosten
Vermeer aangesteld als
aanverwante programmatuur.
zijn. Maar deze liggen per
projectleider voor de invoering
Hij gaat onder andere voor
factuur al gauw tussen de 25 en
van S@les in de Bouw.
ons dit hele gebeuren op poten
50 euro! Het blijft namelijk
De reden van het gesprek is
zetten.”
niet bij alleen het afdrukken en
om de duurzame en intensieve
posten van de factuur. Het hele
samenwerking tussen de
Tig mogelijkheden
proces bestaat uit uren. Ten
aannemer en de HalDu Groep
Maar, we hebben internet,
eerste begint het bij de uren-
verder uit te diepen. Deze
intranet, email, I-pads,
en uitvoerdersbon. Deze
dateert volgens Caspar Jansen
mobiele telefoons, Twitter.
moeten geverifieerd en
al van 2004. “Sinds die tijd
Menig aannemer zal zich
geaccordeerd worden.
leent Dura Vermeer Bouw
afvragen wat er nog meer
Vervolgens vinden deze de
Hengelo vaklieden bij Duoflex
te digitaliseren valt?! Gert
weg naar de administratie
in en ontstond er een
Koutstaal: “Een email met een
van de HalDu Groep waarna
samenwerking waar beide
pdf-bijlage versturen is vooral
er verloond en gefactureerd
partijen content mee zijn.”
niet hetzelde als digitaliseren
wordt. Dit kost tijd, dus geld.
van de communicatie tussen
Onderschat bovendien de
Philip Dam beaamt dit. “Het is
bedrijven onderling. Daar komt
kosten van papier, enveloppen
onder andere de reden dat wij
meer bij kijken. Daarom is
en porto niet! Voordat de
het initiatief hebben genomen
het ook zo belangrijk hier
factuur door de opdrachtgever
om S@les in de Bouw in te
duidelijke afspraken over te
wordt voldaan, vinden ook
voeren en tevens openstonden
maken, wat geresulteerd
binnen dat bedrijf de nodige
voor het idee van Caspar
heeft in de S@les in de Bouw
processen van verwerking
Jansen om ook het urenproces
communicatiestandaard.”
plaats. Kortom: de som van
te digitaliseren. Hoewel dat
Caspar Jansen: “Neem
deze kosten is niet gering. En
nog niet zo’n eenvoudig proces
bijvoorbeeld heel eenvoudig
dan hebben we het nog niet
BOUWEN IN HET OOSTEN
61
over de voordelen van het
het om kleine bedragen. Dat
meer hoeft te worden belast
terugdringen van het toner- ,
betreffen de facturen voor
met het controleren en
het kopieer- en papiergebruik,
standaard artikelen die vallen
een mooie bijdrage aan
binnen het zogenaamde
• Dat de factuur daarna op de
het streven tot samen
segment van de routine
afgesproken betaaltermijn
Maatschappelijk Verantwoord
producten.
betaald kan worden.
goedkeuren van facturen.
Ondernemen.” S@les in de bouw zorgt ervoor:
S@les in de bouw
• Dat bestellingen op basis van
De nodige kosten besparen
Gert Koutstaal onderstreept
het artikelbestand digitaal
Dura Vermeer Bouw Hengelo
dit. Hij richt zich op keten-
naar de leverancier worden
werkt momenteel samen met
samenwerking in de bouw.
gestuurd, waardoor het
zes vaste leveranciers aan een
Redacteur Jolanda Groothuis in gesprek met Philip Dam, Caspar Jansen en Gert Koutstaal
“Novaq helpt de bedrijven
aantal foute leveringen
pilot. Philip Dam: “Het is
hiermee. Onder andere via de
maximaal (naar 0) wordt
interessant om te zien dat het
stichting S@les in de Bouw.
teruggedrongen. Hiermee
werkt. Er worden veel minder
S@les staat voor:
worden de faalkosten op de
menselijke fouten gemaakt.
Samenwerking Aannemers en
bouw verminderd en gaat de
Neem bijvoorbeeld het
Leveranciers en Software-
kwaliteit van het werk
plaatsen van een telefonische
huizen. De stichting, die reeds
omhoog.
bestelling. De kans op mis-
tien jaar bestaat handhaaft één
• Dat de pakbonnen digitaal
communicatie is hierdoor
communicatieprotocol.
worden verwerkt door de
aanwezig. De miscommunicatie
Hierdoor worden processen een
uitvoerder of de werken
resulteert in een verkeerde
administrateur.
levering, met als gevolg de
stuk eenvoudiger én goedkoper. Neem bijvoorbeeld Dura
• Dat de digitale factuur
nodige kosten die eenvoudig
Vermeer Bouw Hengelo.
automatisch wordt
bespaard hadden kunnen
Zij verwerken veel kleine
gematched met de order en
worden.” Caspar Jansen:
facturen. Bij het grootste
de geregistreerde pakbon,
“De kans op menselijke fouten
aantal van de facturen gaat
waardoor de organisatie niet
moet zoveel mogelijk
BOUWEN IN HET OOSTEN
63
vermeden worden. We moeten ons richten op wat werkelijk essentieel is en dat is de terbeschikkingstelling van de vakman op de juiste plaats en het juiste tijdstip.”
Gezond motto Ondertussen daagt Jansen de overige bouwbedrijven in de top vijftig van Nederland uit om open te staan voor het digitaliseringproject. Caspar: “De reacties zijn verrassend positief. Het staat weliswaar nog in de kinderschoenen maar men beseft dat het anders kan en moet. Uiteindelijk gaat het toch die kant wel op. Het digitaliseringproject biedt eigenlijk alleen maar kansen. Immers, hierdoor kan men nog meer de focus op de mensen leggen. Binnen Dura Vermeer
economische situatie moet
doet kan morgen beter! Met dit
Bouw is dat essentieel. Bij
geen belemmering zijn om te
motto kan ik me alleen maar
hen staan veiligheid, respect,
investeren in innovatie.
verenigingen en dat is de reden
kwaliteit en planning voorop.
Investeren in het digitalisering-
dat wij al jarenlang tot volle
Alleen als déze kernwaarden
project betekent denken in
tevredenheid met elkaar zaken
nagestreefd worden kan er
oplossingen en continue
doen. En samen treden we de
beter én goedkoper gebouwd
verbeteringen. Daar moet het
toekomst met open vizier
worden. Juist in tijden van de
naar toe. Het motto van Philip
tegemoet.”
nieuwe realiteit. De huidige
Dam luidt: “Wat je vandaag
Lex van Lent, directeur van Zet Solutions: “Zet Solutions heeft in opdracht van Bouwend Nederland een platform ontwikkeld met de naam Z factuur voor het elektronisch verzenden, ontvangen en beheren van facturen voor alle bedrijven in de bouwketen. Het platform biedt meerdere mogelijkheden voor grote en kleinere bedrijven om aan te sluiten. Men kan aansluiten via een standaard software-koppeling die wij ontwikkelen. De voordelen zijn vooral praktisch. Ten eerste is er het gemak. En bovendien komen facturen en betalingen meteen op de juiste plaats in het systeem terecht. Er is tevens een goede koppeling mogelijk met de backoffice systemen van de accountant en de bank. Omdat er geen gegevens opnieuw moeten worden ingevoerd is de kans op fouten beduidend minder. Tot slot is het systeem erg laagdrempelig, zodat iedereen kan meedoen.”
64
BOUWEN IN HET OOSTEN
BOUWMATERIALEN
KEUKENS
TEGELS
SANITAIR