Bouwen. Oosten. In dit nummer: in het. De Citadel timmert aan de weg. Raalte krijgt een vernieuwd HOFtheater

Magazine voor bouwend Oost Nederland 21e Jaargang no. • no. • februari 2013 20e 1 -1 februari 2012

Bouwen Oosten in het

In dit nummer: • De Citadel timmert aan de weg • Lean bouwen als basis voor renovatie flat in Ede

• Raalte krijgt een vernieuwd HOFtheater • Wederom aandacht voor BIM

e v a g p o s Inhoud pag.3

Voorwoord: “Ondernemersgeest”

pag.5

Stuurgroep: creatieve en constructieve boost voor Citadel

pag.10

Gert-Jan Verbeek “Succes is een reis, geen eindbestemming” Renovatieproject Veldzicht Ede

pag.13

Renovatie succesvol door Lean bouwen

pag.19

Veldzicht “Een complex complex”

pag.20

Metamorfose Veldzicht Ede

pag.23

Dakbedekkingbedrijf Elro is anti crisis

pag.25

Veldzicht interessant voor multidisciplinair Schimmel

pag.28

Soepel verloop na lange aanloopfase

pag.29

Cevesin prominent betrokken bij Veldzicht Ede

pag.31

Kegro Deuren & Ramen:

PAG 5

een zekere toekomst door innovatie (advertorial) pag.32

Degelijk vakwerk dankzij jarenlange ervaring (advertorial Weneko, Westerveld & Nederlof)

pag.36

Vibes: Vijftig procent tijdwinst door ander proces 36

pag.39

Vernieuwbouw HOFtheater Raalte uitdaging voor

PAG 13

Jansman Bouw pag.42

Slimme samenwerking in bouwkolom werpt vruchten af

pag.43

Column Dion: “Mij kan niets gebeuren, want ik heb CVA!?

pag.45

Geste-bouw probleemoplossers voor bouwpersoneel

pag.47

Column KienhuisHoving: “Aanbestedingen en ongeldigheden in inschrijvingen”

pag.48

Groter marktaandeel door BIM

pag.51

Column Caspar Jansen: “Het balletje kan raar rollen en is altijd rond….”

pag.53

Grote klantenkring tevreden over OCT

pag.56

Lunchbijeenkomst De Citadel “Duurzaamheid is geen hype!”

pag.59

Flexframebouw innovatief bezig

pag.61

Westendorp Scholten levert vloeren aan voetbalclubs

pag.63

Social CRM in ontwikkeling

pag.67

Lichtenberg Bouwgroep klaar voor de toekomst

Bouwen Oosten in het

BOUWEN IN HET OOSTEN

PAG 39

Magazine voor bouwend Oost Nederland 21e Jaargang • no. 1 • februari 2013

1

Ondernemersgeest

VOORWOORD

Als je, zoals in mijn geval, veel contacten hebt met

Op de cover:

professionals in de bouw, hoor je veel geluiden van dezelfde strekking. Dit jaar wordt het overleven. Uiteraard zijn er ook mensen die melden zich nergens iets van aan te trekken en in goede en slechte tijden koersvast te blijven ondernemen. Dat klinkt stoer en zelfverzekerd, maar is het ook reëel? Er staan voldoende indicatoren die zwaar weer impliceren. Het bouwvolume zal dit jaar nog verder afnemen en als sommige Amerikaanse kredietbeoordelaars gelijk krijgen zijn we er ook aan het einde van 2013 nog lang niet. Schrale troost is dat diezelfde beoordelaars de financiele en economische crisis, zelfs een kwartaal van tevoren, nimmer hebben zien aankomen, hetgeen wellicht ook iets zegt over deze goeroes. Inmiddels zijn we alweer bijna twee maanden onderweg en is de situatie in de sector bepaald nog niet verbeterd. De vraag is echter, hoe hiermee om te gaan? Enerzijds kun je je ogen niet sluiten voor de argumenten die ik net opsomde. Maar anderzijds is het ook zo dat echt ondernemerschap weer beloond kan worden. Die bedrijven die out of the pocket durven te denken en niet alledaagse formules durven te initiëren konden wel eens de grote

Coverfoto:

winnaars worden. Want één ding staat voor de volle

V.l.n.r. Ewout Visser (Duoflex), Nico Brouwer (Paul Hardonk Bouw) en André Guis (Paul Hardonk Bouw)

honderd procent vast, ooit zal de conjunctuur weer omslaan. Met alleen wachten op de eventuele doorbraken in de Haagse en Brusselse politiek ben je verloren. Het is schrijnend te zien hoe dit kabinet draalt en zichzelf de tijd gunt naar onconventionele oplossingen te zoeken. De

Colofon

woningmarkt zit vanwege partijpolitieke belangen muurvast. Er is daadkracht en moed nodig om tot structurele veranderingen te komen. Die zie ik niet tot stand komen in dit verstandshuwelijk tussen liberalen en sociaaldemocraten. Dan toch maar liever vertrouwen op de eigen ondernemersgeest, koersvast of niet! Gerard van Leeuwen

Agenda De Citadel 12 februari 13 februari 27 februari 7 maart 14 maart 9 april 18 april

Zakelijk Speeddaten vanaf 19:00 uur Bijeenkomst Bouwplatform - ZZP-er in de bouw vanaf 19.30 uur KICK OFF kennisprogramma BIM - lunchbijeenkomst 12-14 uur Face2Face netwerkbijeenkomst met gastspreker - avondprogramma De Bouw in 2015 - kennissessie Communicatie - lunchbijeenkomst 12-14 uur Zakelijk Speeddaten vanaf 19:00 uur De Bouw in 2015 - kennissessie Huisvesting & Mobiliteit - lunchbijeenkomst 12-14 uur


Bouwen in het Oosten ISSN: 1385-7185 Uitgever: GF Uitgevers Postadres: Postbus 204, 8600 AE Sneek Bezoekadres: Graaf Adolfstraat 36d Tel.: (0515) 429 429 Fax: (0515) 429 422 Web: www.bouweninhetoosten.nl E-mail: [email protected] Redactie: Gerard van Leeuwen, Joeri van Leeuwen, Henny de Mönnink (fotografie), Elan Producties, Wierden (fotografie) Elly Kroese (eindredactie) Tekstbijdrage: Jolanda Groothuis Accountmanagement: Frits Visser [email protected] Elzert Bonnema [email protected] Vormgeving & opmaak: Nanno van Leeuwen Druk: Telenga Media Franeker Verspreiding: Sandd Bouwen in het Oosten komt tot stand in samenwerking met De Citadel te Rijssen

3

Stuurgroep: creatieve en constructieve boost voor Citadel In de nieuwe koers van de

van een jaar. Daarna maken

Citadel Rijssen past een nieuwe

ze de balans op en kiezen al

bijeenkomsten georganiseerd

vorm van aansturen. De Citadel

dan niet voor een volwaardig

rondom de thema’s anders

wil graag zo optimaal mogelijk

lidmaatschap.

werken, duurzaamheid,

samenwerken met haar

• Om de Citadelleden te

• Er worden workshops en

innovatielab, BIM, personeel

exposanten en gebruikmaken

stimuleren om te helpen met

van ieders expertise en

de uitbreiding van het aantal

• Hoe profileren we de Citadel

ervaring. Daarom is besloten

exposanten, is een zogeheten

en haar exposanten tijdens

een stuurgroep in het leven te

‘refund’ in het leven

de volgende Bouwrelatiedagen

roepen. Dit gremium bestaat

geroepen. Leden ontvangen

in Hardenberg?

uit een afvaardiging van de

een vergoeding – in de vorm

De voorbereidingen zijn

exposanten. Zij praten, denken

van korting op hun

begonnen!

én beslissen mee over het

abonnement – als ze een

programma en de strategie

nieuw lid of aspirant-lid

Leden stuurgroep

van de Citadel. De stuurgroep

meenemen.

Gerard Beltman (De Groot

is voor alle Citadel-leden

• Verder wordt er

in de bouw, etc.

Vroomshoop), Wim ten Bolscher

aanspreekbaar. Het is een

volop gewerkt aan de

(Imabo Nobel), Jeroen Nijhof

platform voor inhoud, kwaliteit

modernisering van de website

(Haverslag Hekwerken), Caspar

en richting. Hierbij ligt het

en de uitbreiding van het

Jansen (Haldu Groep/Duoflex),

accent op ledenwerving. Deze

aantal faciliteiten.

Richard Badenhop (CRM

‘ambassadeurs’ van De Citadel

• De stuurgroepleden zijn

Company), Jan Voortman

komen elk kwartaal bijeen. De

actief in het zoeken naar

(Vobrix) en Jan Flim (Citadel).

stuurgroep is in eerste instantie

nieuwe vormen van

Ad Struijk (Loodsen met Lef)

een pilot van een jaar.

sponsoring en ledenwerving,

en Caroline Niekus (Citadel)

Na dit jaar wordt het geheel

uitbreiding van het aanbod

ondersteunen de groep.

geëvalueerd en mogelijk verlengd of aangepast. De

aan de leden, etc. • Men werkt aan het

samenstelling kan jaarlijks

samenstellen van het

Tekst: Margreet Koster

wisselen.

programma voor het

- Text & Event

overkoepelende thema

Foto’s: Erik van der Leij

‘de bouw in 2015’.

- Elan Producties

In Bouwen in het Oosten leest u regelmatig over de laatste ontwikkelingen binnen de Citadel: • Zo worden de contacten met ZZP-ers uit de bouw uitgebreid. Daarnaast is er een zogeheten ‘aspirant’lidmaatschap voor exposanten in het leven geroepen. Deze nieuwelingen worden – tegen een speciaal tarief - lid voor de periode


5

Richard Badenhop

Ad Struik

Caroline Niekus

Jeroen Nijhof, directeur Haverslag BV “Samen innoveren” “De Citadel is op de goede weg. Daarom maak ik graag tijd vrij om mee te denken. Dat doe ik met veel energie, dynamiek en dadendrang. Ik verwacht met mijn kennis op het gebied van innovatie van duurzame producten en methodieken iets toe te kunnen voegen. Bovendien liggen ‘duurzaamheid’ en ‘innovatie’ dicht tegen elkaar. We leven in tijden van economische neergang. Juist dan is het zaak om voldoende drive en enthousiasme te houden om nieuwe initiatieven te ontplooien. Aan lethargisch voor je uit zitten staren heeft niemand iets. Niet klagen, maar de schouders er onder! Een stuurgroep is nodig om samen de vaart erin te houden, beslissingen te nemen en letterlijk ‘stuur te geven’. Zo kunnen we efficiënter en sneller werken met zijn allen. Kennisoverdracht is wat mij betreft het toverwoord in de hele kolom van fabrikant tot eindgebruiker. Mijn ideaalbeeld is dan ook dat de Citadel over drie jaar niet alleen een kenniscentrum is, maar ook producten en diensten aanbiedt voor bijvoorbeeld woningcorporaties. Hierbij bundelen we dan alle innovatieve methoden die we samen hebben ontwikkeld.”

Jan Flim, manager De Citadel “Vitamines R en G blijven belangrijk” “Ik ben blij met de samenwerking in de stuurgroep. Dat biedt de Citadel perspectief voor de toekomst. De grootste kracht van deze ambassadeurs is de bundeling van de verschillende disciplines. We leren van elkaar en versterken elkaar. Er is bovendien sprake van een goede harmonie en dat is heel belangrijk, juist in deze lastige economische tijden. De aloude slogan van de Citadel – vitamine R (relatie) en vitamine G (gunnen) – is nog steeds van kracht. Er zit veel energie in de stuurgroep! De stuurgroep is ontstaan omdat we volop nieuwe ideeën hebben en flinke stappen willen zetten. Vanuit dezelfde basisgedachte. Een van onze speerpunten is dan ook het bevorderen van een duurzame welvaart voor iedereen. Iedere ambassadeur binnen de stuurgroep heeft zijn eigen, grote dosis stuurkracht. Elk lid doet dat op zijn of haar eigen manier. Dan kun je samen iets laten zien. Door individuele krachten te bundelen ontstaat er een ijzersterk geheel. Met snelle resultaten die ongetwijfeld leiden tot een aanwas van nieuwe leden.“

6


Wim ten Bolscher, directeur Imabo Nobel “Niet in eigen systematiek verstoppen” “In de bouw moeten we investeren in het delen van kennis. Citadel heeft niet op voorhand alle antwoorden, maar zoekt, samen met de leden, naar oplossingen. Het delen van kennis is de kracht van de Citadel. Ons doel? Een gedegen netwerkcentrum van en voor alle partijen die in de bouwwereld actief zijn. De stuurgroep bestaat uit mensen die hun sporen in het bedrijfsleven hebben verdiend en weten hoe het werkt in de dagelijkse praktijk van de bouw. Onderling is er een prima afstemming en dat maakt dat we veel samen teweeg kunnen brengen. Met mijn kennis van prefab systemen en ervaring voor wat betreft samenwerking in de bouw hoop ik een positieve bijdrage te kunnen leveren. BIM wordt daarbij een van de belangrijkste uitdagingen. Vanuit de Citadel willen we deze methodiek op een eenvoudige wijze introduceren, met een goede aansluiting voor onderaannemers. Middels BIM willen we ons met name op het calculatietraject focussen. We zien dat op dit vlak snelle winst in de vorm van tijdsbesparing in reken- bestel- en controlewerk te behalen valt. Transparantie van betrokken partijen om te kunnen komen tot eenvoudige verrekenmethodieken is daarbij essentieel. Het fundament van de Citadel is niet voor niets: vertrouwen. Bereidheid om te delen. Vaak wordt ten onrechte gedacht dat men ‘verder’ is dan de concurrent. We moeten ons niet in onze eigen systematiek verstoppen.”

Caspar Jansen, directeur HalDu Groep “Nieuwe mensen en groepen introduceren” “Ik ben een jonge hond die alles meeneemt naar zijn nest” lacht Caspar Jansen. “Dat betekent dat ik – al sinds mijn kennismaking met Citadel in 2005 – mijn zakelijke relaties uitnodig om kennis te maken met de Citadel. Mijn ideaalbeeld is dat binnen de Citadel de gehele bouwkolom vertegenwoordigd is. Een plek waar mensen elkaar kennen en herkennen. Maar ook vanuit de leden nieuwe mensen en groepen introduceren. De branche is volop in ontwikkeling. Juist daar biedt de Citadel meerwaarde. Het is niet alleen een plek om ‘uit te huilen’ maar ook om zaken te bespreken en gelijkgestemden te treffen. De groep geeft je energie. Citadel staat ook voor veiligheid en geborgenheid. Inspiratie opdoen, kansen zien. Soms hoor je een interessante lezing en dat brengt je weer op nieuwe ideeën. Ik ben hier zelf voortdurend en proactief mee bezig. De stuurgroep geeft letterlijk sturing. Initieert en implementeert zaken met veel creativiteit. Ik praat mee over personeel in de bouw. Mijn kracht is dat ik voortdurend toekomstgericht bezig ben. De taakverdeling binnen de groep is perfect. Zo kunnen we samen een goede invulling geven aan de Citadel. En dat is nodig. Ik vind het nog steeds onbegrijpelijk dat nog geen enkel bedrijf uit de Cobouw top50 aan de Citadel is gelieerd. Wat mij betreft komt daar snel verandering in. Ik vind het belangrijk de Citadel breder te promoten. Door lijntjes te trekken naar andere businessclubs en Twentse initiatieven.”


7

Jan Voortman, directeur Vobrix “Kleine stapjes en een bredere doelgroep” “Ik ben al vanaf het begin bij de Citadel betrokken. Als directeur van een steenhandel kwam ik hier vroeger vaak om gesprekken te voeren met bouwondernemingen. Tegenwoordig is de klantenbinding anders. Het ‘even bellen’ is een stuk minder, o.a. door de komst van e-mail en social media. Dat vind ik wel eens jammer. De Citadel doet er niettemin goed aan volop mee te gaan in die ontwikkelingen. Zo kunnen we elkaar snel bereiken, nieuws verspreiden en op eigentijdse wijze meer netwerken. Ik vind het leuk om – uiteraard samen met mijn eigen netwerk - verbonden te blijven. De Citadel krijgt meer ‘schwung’, de resultaten worden duidelijk en het is interessant daarover mee te praten. In de stuurgroep kan ik – naast mijn inhoudelijke expertise – veel ervaring inbrengen over de Citadel en de aanpak. De grootste uitdaging voor de Citadel? Het concept breed uitdragen aan een bredere doelgroep. Er is wat mij betreft volop ruimte voor meer architecten, woningcorporaties etc. Verder ben ik een groot voorstander van een gedegen aanpak. Niets gaat vanzelf. Maar in kleine stapjes kom je ook waar je wezen wilt. We moeten ons voorbereiden op de toekomst. De crisis in de bouw gaat ooit voorbij en tot die tijd moeten we juist heel hard werken. Aan het uitdragen, toepassen en promoten van nieuwe technieken vanuit De Citadel. Op naar de volgende stap!”

Gerard Beltman, directeur De Groot Vroomshoop “Anticiperen op nieuwe werkelijkheid in de bouw” “Wat mij betreft is de crisis in de bouw voorbij. Er is een nieuwe werkelijkheid en daarin moeten we onze weg vinden. Vanuit de Citadel zijn er volop mogelijkheden om daarop te anticiperen. Het is erg interessant om als stuurgroep samen te bepalen en de Citadel tot een succes te maken. Bovendien is het team goed in balans. Zakelijk en persoonlijk vullen we elkaar goed aan. Erg belangrijk om tot optimaal resultaat te komen. Het is leuk om nieuwe mensen te ontmoeten en ideeën uit te wisselen. We kunnen veel van elkaar leren. Ik zet mij in voor de thema’s ‘duurzaamheid’ en ‘innovatielab’. In de stuurgroep breng ik productkennis in over o.a. prefab en hout maar ook over Cradle2Cradle en MVO. Vanuit ons bedrijf ben ik o.a. bezig met semipermanente huisvesting voor onderwijs, bedrijven en gezondheidzorg. Alle bouwmaterialen en bouwdelen worden zoveel mogelijk opnieuw gebruikt. Daarnaast leveren we prefab en hout voor de woningen utiliteitsbouw (gevels, daken en bergingen). Mijn stip op de horizon voor De Citadel? Een stabiel kenniscentrum met een netwerkfunctie voor bouwend Nederland. Met een breed scala aan exposanten en een interessant zakelijk netwerk. Als ambassadeur draag ik het gedachtegoed van de Citadel graag uit, probeer partijen te enthousiasmeren exposant te worden. Dat kan alleen door je eigen ervaringen en successen te delen. Immers: als je niet kunt delen, kun je ook niet vermenigvuldigen!”


9

voor het nieuwe jaar: G e r t j a n Ve r b e e k g e e f t d e a f t r a p

“Succes is een reis, geen eindbestemming” esultaat vergt een aantal Een interessante wedstrijd met een goed eindr , goede combinaties, ingrediënten: strategie, inzicht, inzet, motivatie enthousiaste supporters. de juiste speler/sporter op de juiste plek en Met deze woorden nodigde De Citadel haar

interactieve site waar men kennis kan delen,

leden uit voor de Face2Facebijeenkomst

informatie kan delen of vragen, reacties kan

van 23 januari jl., met gastspreker Gertjan

plaatsen of innovaties onder de aandacht kan

Verbeek (trainer AZ). Deze gastspreker werd ons

brengen. Gekoppeld aan een social media

aangeboden door Harmsen Keukenmontage via

platform. Een in de bouw redelijk nieuwe

Imabo Nobel, één van onze leden.

manier van communicatie, die ons wel degelijk kan helpen in onze dagelijkse business. Alle

Aftrap De Citadel in 2013 door Richard

thema’s van het kennisprogramma beginnen

Badenhop:

met een stukje theorie, het delen van kennis.

Richard Badenhop (CRMCompany) gaf,

Daaropvolgend worden praktische workshops

ondersteund door Ad Struik (Loodsen met Lef),

gegeven. Missen we onderwerpen of thema’s?

een korte presentatie over het kennisprogramma

Laat ons dit vooral weten, zo luidt de

en de filosofie hier achter. Naast het reeds

uitnodiging vertolkt door Richard.

bestaande netwerkprogramma (Face2Face netwerkavonden en zakelijke speeddate

Teamontwikkeling door Gertjan Verbeek:

avonden) voegt de Citadel in 2013

Gertjan Verbeek weet als geen ander hoe de

een kennisprogramma toe. Dragend

juiste speler op de juiste plek te zetten en wat

thema voor het kennisprogramma is

nodig is om samen tot een goed eindresultaat te

‘De Bouw in 2015’.

komen. Welke keuzes te maken? En hoe kun je een team motiveren om het maximale uit

Praktische kennisuitwisseling

zichzelf en elkaar te halen? Volgens Verbeek

Hoe ziet deze er uit? Is het zo dat de

is het belangrijk een groep te creëren met

realiteit zorgt dat we op een andere

senioriteit, niet in leeftijd maar in ervaring.

manier naar de bouw moeten kijken? En

Waarin je zaken voor kunt leggen. Waar je de

hoe generen we bestaansrecht in deze

discussie aan kunt gaan over de strategie die

veranderde markt? Hiervoor moeten

nodig is om de doelstellingen te behalen. Begin

we kijken naar nieuwe opties. Naar kennis en

met het einde voor ogen, dan heb je een heldere

ervaring die bij alle leden aanwezig is. Door

eindbestemming. Maar begin in het begin en

deze te delen. Maar ook door samen te gaan

leef in het NU! Communiceer met je team, je

werken in projecten, die leden gezamenlijk in

supporters, het management en creëer een

de markt kunnen zetten. Door CRMCompany is een blogsite aangemaakt, om het kennisprogramma te ondersteunen en een platform te geven. Richard legt uit wat het verschil is met een ‘gewone’ website. De blogsite is een

10


wij-gevoel binnen een

resultaat. Een goed team

klimaat waarin iedereen zich veilig voelt.

heeft een gezamenlijk idee, duidelijke en

Belangrijk in het hele

afgestemde doelen,

proces is: Alles wat je aandacht geeft groeit. Geef dus aandacht aan hetgeen jij wilt laten groeien en besteed niet te veel aandacht, of liever

begrip voor de gekozen strategie, kan aanvallend denken, is proactief, creatief en heeft de

helemaal niet, aan andere zaken.

rollen goed verdeeld.”

Concurrentie

Reis

Ambitie, doelstellingen en strategie zijn in de

Verbeek sluit af met de opmerking: Succes

sport een drie-eenheid. Belangrijk is om te

is een reis, geen eindbestemming! Wees

bepalen wat je ambitie is en welke doelstellingen

trots op het proces én dat je onderdeel

hieraan gekoppeld kunnen worden op de korte en

uitmaakt van een team. Een inspirerend

lange termijn.

verhaal, met passie gebracht en

Echte samenwerking ontstaat als je niet meer

doorspekt met humor. Maar ook met

denkt in termen van concurrentie. Kernwaarden

ruimte voor vragen over teamontwikkeling,

hiervoor zijn:

voetbal en persoonlijke vragen. Verbeek

- Openheid & duidelijkheid

neemt er de tijd voor. Net zoals wij de

- Samenwerken (vertrouwen)

tijd moeten nemen om een goed

- Integriteit

team in ons bedrijf neer te

- Kwaliteit

zetten. Want teambuilding en samenwerking vormen de sleutel

De juiste richting

tot succes! Monique Harmsen

“Binnen een team zien we uiteindelijk een groei

bedankt Gertjan Verbeek voor

van afhankelijkheid naar onafhankelijkheid. Van

zijn komst met een prachtige

daaruit doorgroei naar een positie van wederzijdse

bos bloemen en een fles wijn.

afhankelijkheid. Dat is waar je binnen een team

Waarna wordt afgesloten met

naar streeft”, aldus Verbeek. “Als persoon

de netwerkborrel.

ontwikkel je je idealiter van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam. Ga op zoek naar je

Tekst:

potentieel. Leer om te gaan met ‘vervorming’

Caroline Niekus

door vaardigheden te trainen. Zoek ontspanning

– De Citadel

om je doelstellingen wel te bereiken. Het maakt

Foto’s:

niet uit hoe hard je gaat, de vraag is of je de

Erik van der Leij

juiste richting gekozen is. Toppers in een team

– Elan Producties

zijn de hele dag intrinsiek, vanuit zichzelf bezig met succes, winst en presteren. Zij zijn in

Wij danken Harmsen Keukenmontage en Imabo Nobel voor dit bijzonder leuke initiatief.

staat om consistent te werken

Ook geïnteresseerd in de mogelijkheden bij De Citadel?

en halen daardoor ook het gewenste

Bent u nog geen lid, maar wilt u graag een netwerkavond bijwonen en proeven van de voordelen van De Citadel? Dan bent u van harte welkom op één van onze Face2Face netwerkavonden. Meer informatie over ons programma vindt u in elke uitgave van Bouwen in het Oosten en op onze website: www.decitadelrijssen.nl. Uiteraard staan wij u ook graag persoonlijk te woord telefonisch op nummer 088 - 522 24 00


11

Renovatie Edese Veldzicht flat succesvol door Lean bouwen Lean bouwen mag gerust een containerbegrip genoemd worden. Evenals “duurzaam bouwen” wordt het te pas en te onpas gebruikt en misbruikt. Dat Lean bouwen in de praktijk daadwerkelijk succesvol wordt toegepast bewijst Paul Hardonk Bouw (PHB) in Ede. In opdracht van woningcorporatie Woonstede worden momenteel 156 wooneenheden ingrijpend gerenoveerd. Comakership in optima forma.

beslissing op basis van prijs

Een van de essentiële

en dertig procent op basis

aspecten van het Plan

van een Plan van Aanpak

van Aanpak betreft de

zou worden gebaseerd. We

communicatie met de

bleken de laagste inschrijver

huurders. Een centrale rol

te zijn, maar ik ben van

hierin is weggelegd voor

mening dat je beide

uitvoerder Nico Brouwer.

componenten niet los van

“We hebben onder andere

elkaar kunt zien. We konden

een informatieavond

mede laag inschrijven

georganiseerd met

vanwege ons Plan van

gebruikmaking van een

Aanpak. Al in de calculatie-

animatie in beeld. Mooie

fase hebben we enkele

praatjes werken niet weet ik

relaties van ons uitgenodigd

uit ervaring. Je moet het

mee te denken over een en

visualiseren. Een ander

ander. Comakership in de

punt is dat het adagium

praktijk dus. Een prima keus.

“afspraak is afspraak”

Voor adjunct directeur André

Tot op de dag van vandaag

zonder enige concessie wordt

Guis van PHB kwam het

ben ik ervan overtuigd dat

gehandhaafd. Maandag acht

project vorig voorjaar in

dit project, dat onder andere

uur beginnen is acht uur

beeld. “Woonstede is een

gekenmerkt wordt door een

beginnen en niet een

vaste relatie van ons. Voor

zeer scherpe planning,

kwartier later. Dat er in

de bouwvakvakantie van

alleen succesvol kan worden

dergelijke projecten te

vorig jaar hebben we een

afgerond op deze basis.

allen tijde overlast aan

groot nieuwbouwproject voor

In traditionele zin, waar

de huurders ontstaat is

Woonstede opgeleverd. Dat

iedereen “zijn eigen kunstje”

onvermijdelijk. Duidelijkheid

waren 76 woningen in de

doet, zou dit onmogelijk

bieden, een snelle,

Uitvindersbuurt. Samen met

kunnen slagen. In de

transparante klachten-

nog vier collegae werden

voorbereiding werd een

behandeling en zoveel

we geselecteerd om een

eventueel probleem ieders

mogelijk preventieve

aanbieding te doen voor deze

probleem en konden veel

maatregelen nemen

grote renovatieopdracht.

hobbels al preventief worden

beperken de overlast

Vooraf stond vast dat

genomen.”

substantieel. In Zeist

Nico Brouwer

zeventig procent van de

hebben we 482 woningen BOUWEN IN HET OOSTEN

13

gerenoveerd op een

ingepland. Wij wisten door

onderhandeld. We werken

vergelijkbare wijze. Daar

onze veelheid aan contacten

met hen op basis van

hadden we een tempo van

juist Dura Vermeer Amsterdam

vertrouwen en dat hebben ze

25 woningen per week.

tijdelijk een overcapaciteit

ook nu weer niet beschaamd”

Hier in Ede is de planning

had van juist dergelijke vak-

gebaseerd op dertien

mensen. We hebben toen

woningen (exact één streng)

vraag en aanbod op elkaar

veel disciplines in kort tijdsbestek

per twee weken. Ervaring

aangepast en zo sneed het

Technisch gezien is de

hadden we dus al. Maar het

mes aan drie kanten. Voor

renovatie, dat een aanneem-

blijft nog altijd mensenwerk.

beide bouwbedrijven en voor

som van 3.9 miljoen euro

Je hebt te maken huurders

ons is het een prima afspraak.

behelst, niet extra

uit diverse culturen,

Ik denk dat we steeds meer

gecompliceerd. André Guis:

gezinnen en alleenstaanden;

in deze richting moeten

“Het moeilijke zit in het

van “normaal” tot het type

denken en handelen. Niet

feit dat je veel disciplines

“anders dan anders”. Al met

alleen halen, maar ook

aanpakt in een tijdsbestek

al heb je het toch over

oplossingen voor problemen

van twee weken per streng,

Sudoku voor gevorderden,

brengen. Zeker voor een

die elkaar een week

haha.”

bureau als het onze dat

overlappen.Het varieert

personeelsdiensten levert.

van asbestverwijdering tot

Evenals André Guis benadrukt

Je krijgt een andere taak die

het plaatsen van nieuwe

Ewout Visser van uitzend-

voor een belangrijk deel

radiatoren en van het

bureau Duoflex het belang

gebaseerd is op kennis en

monteren van nieuwe kunst-

van ketensamenwerking.

vertrouwen.” Guis: “Kijk, ik

stof kozijnen tot het

“Wij kwamen iets later in

weet wat ik aan Duoflex heb.

compleet strippen en

beeld dan de comakers in de

Het gaat om kwaliteit. Wat

calculatiefase, maar konden

heb ik aan niet functione-

exact dat bieden waar Paul

rende mensen die dan

Hardonk Bouw behoefte aan

wel goedkoop maar

had. De planning voorzag in

minder

wekelijks drie dagen gevel-

efficiënt

bekleding die

renoveren van de badkamer en het toilet.

zijn?

minutieus waren

Zelfstandig, direct inzetbare vakmensen, daar gaat het om. Dan ben ik bereid om een goed uurloon te betalen. We hebben daar ook niet over

Ewout Visser

André Guis


15

VIBES is een vooruitstrevend bouwkundig ontwerpen tekenbureau met een passie voor resultaat.

VIBES, Virtual Building Engineers BV Noorwegenstraat 6 7418 BC Deventer Tel: +31 (0) 570 64 00 34 Web: www.vibes.nl Social Media: Twitter Linkedin Facebook Youtube Picasa

Ook worden alle standleidingen vernieuwd, vandaar de verticale aanpak per streng.” Nico Brouwer: “Eerlijk gezegd vonden we het bij de start erg spannend. De voorbereiding mag dan wel zo gedetailleerd zijn, het moet in de praktijk worden waargemaakt. En een weg terug is er niet. De eerste weken kwam het voor dat er jongens om een uur of half acht van de bouwplaats vertrokken, maar nu is dat tussen half vier en vier. Inmiddels zijn we bezig aan de voorlaatste streng en hebben we de planning per streng volledig waargemaakt.” André Guis: “Voor mij is het wederom een bewijs dat Lean bouwen in de praktijk uitstekend functioneert. Het werkt echter alleen als je het niet alleen als kunstje toepast maar werkelijk gaat samenwerken om een gezamenlijk doel te halen met oog voor elkaars belangen. Daar hoort vertrouwen geven en transparant zijn bij. Sterker nog: ik denk dat deze manier van werken voor de bouw noodzakelijk is om mee te kunnen in de ontwikkelingen om ons heen. Dit is wel een cultuuromslag, ja,“ aldus de adjunct directeur. Ewout Visser bevestigt deze stelling: Ketensamenwerking is daarbij niet meer weg te denken. Duoflex beseft dat het onderdeel is van een veranderende samenleving in een economische laagconjunctuur. Door een open en transparante houding en samenwerking met alle partners kun je nu het fundament leggen voor een mooie vruchtbare samenwerking op het moment dat de economie weer aantrekt. Want vergis je niet, op de middellange termijn krijgen we te maken met een fors tekort aan vakmensen. Door je nu te onderscheiden, zoals nu het geval is bij Dura Vermeer en Paul Hardonk, moet je ook dan een loyale partner zijn waarvoor men kiest, Een proactieve opstelling is daarbij essentieel.”


17

“Een complex complex” Paul Hardonk Bouw is bouw-

Mastrigt, die benadrukt dat ook

vinden, maken we daar nu een

kundig hoofdaannemer van het

in Ede alles weer soepel in

inhaalslag. Als alle andere

project Veldzicht te Ede. Via

teamverband verloopt.

bedrijven straks klaar zijn met

Adjunct-directeur André Guis, van

de werkzaamheden, krijgen wij

de aannemer uit Deventer, werd

“Veldzicht”

ruim baan om ons werk buiten

PMA Schilders benaderd om in te

Het project Veldzicht is een

af te maken. De schilders

schrijven het schilderwerk van

project waarin veel flexibiliteit

hebben goed door dat er flink

het project in Ede. Marijn van

wordt gevraagd. Van Mastrigt:

moet worden doorgewerkt.

Mastrigt, calculator en project-

“Het wooncomplex in Ede heeft

Onze voorman Hans Oelen

leider bij het schildersbedrijf uit

156 woningen. Voor de renovatie

heeft wat dat betreft de

Vriezenveen, geeft zijn mening

van de woningen werd er door

regie goed in handen.

over het project en over de

PHB een duidelijke en strakke

huidige marktsituatie.

planning neergelegd. Met harde

Ambitie

toezeggingen aan de huurders

Sinds 2009 opereren we onder

dat men maximaal twee weken

de naam PMA Schilders.

overlast zou hebben. Voor elke

Momenteel zijn er achttien

streng werd namelijk twee

schilders werkzaam”De

weken ingepland. Elke streng

ambitie van PMA is circa 20

bestaat uit dertien woningen.

tot 25 schilders in dienst

Deze woningen worden in de

te hebben. Als onze vaste

twee gereserveerde weken

werknemers het werk niet

volgens een vast stramien

aankunnen schakelen we

gerenoveerd. Onze schilders

inleners in. Het is nu niet

zijn verantwoordelijk voor de

bepaald de tijd om mensen

kozijnen, plafonds, leidingen,

vast aan te nemen. Naar de

balkons en alle andere

omstandigheden van deze

Bekende

voorkomende schilderwerken.

tijd gemeten zijn we best

“Vorig jaar hebben we

Het komt wel eens voor dat de

tevreden. We hebben het jaar

samengewerkt met Paul Hardonk

schilders, installateurs en

2012 goed afgesloten. We

Bouw bij een renovatie van de

tegelzetters tegelijkertijd in

hebben een redelijk tot goed

Hagenpoort school in Deventer.

een woning bezig zijn. Voor

gevulde orderportefeuille,

Dat was vorig jaar rond dit tijd-

onze schilders zijn flexibiliteit

waardoor we tot de bouwvak

stip. Vlak na dit project werd

en een accurate communicatie

goed vooruit kunnen. Zo zijn

ons gevraagd mee te denken en

met de huurders dan ook een

we in Lelystad betrokken bij

een prijs te maken voor het

belangrijke factor bij dit

een nieuwbouwproject

Veldzicht-project. Paul Hardonk

project. Voor ons bedrijf zijn

bestaande uit drie complexen.

Bouw had aangegeven dat men,

dit ook speerpunten, waardoor

Daarnaast zijn we ook bij het

in verband met de complexiteit

dit project absoluut goed bij

nieuwbouwproject van een

van de opdracht, alleen zou

ons past.”

verzorgingstehuis in Oldenzaal

kiezen voor bedrijven waarmee

Naast het werk binnen is het

werkzaam, voor een opdracht-

men succesvol in vergelijkbare

Vriezenveense schildersbedrijf

gever hier uit de regio. Mocht

situaties had samengewerkt.

ook verantwoordelijk voor

er iets leuks op ons pad komen,

Uiteindelijk waren wij de

het buitenwerk. “Na de vorst-

bijvoorbeeld in de vorm van

partij die het project kreeg

periode in januari, waarin het

een overname, dan staan we

toebedeeld”, aldus Van

buitenwerk niet plaats kon

daar altijd voor open.”


19

Metamorfose flat Veldzicht Ede Wo n i n g c o r p o r a t i e Wo o n s t e d e m o d e r n i s e e r t 1 5 6 w o n i n g e n

In oktober 2012 startte de grote opknapbeurt van de 156 woningen in flat Veldzicht in Ede. Eind februari is het groot onderhoud in de woningen al klaar. Dit tot genoegen van Woonstede, de eigenaar van de flat. De grootste overlast voor de bewoners is dan voorbij.

“Groot onderhoud is voor onze

plan van aanpak dat aannemers

beperken van de overlast voor

huurders erg heftig”. Aan het

bij de aanbesteding moeten

huurders. Achteraf zijn we ook

woord is Marian Teer, directeur

inleveren, telt daarom voor

tevreden over de uitvoering

van Woonstede. “De hele

dertig procent mee bij de

van het werk.”

woning staat op zijn kop, je

selectie. De prijs, uiteindelijk

hebt geen badkamer en toilet,

toch het belangrijkste, telt

Omvangrijk project

twee weken lang heb je

voor zeventig procent mee.”

156 bewoonde huizen

mensen over de vloer en

“We kozen bij Veldzicht voor

renoveren is niet niks.

er is continue lawaai. Het

Paul Hardonk Bouw, zij kwamen

Naast de energiebesparende

uiteindelijke resultaat is

als beste uit de bus”, vertelt

maatregelen, zoals daken

prachtig, maar voordat het

Iris van den Akker, project-

spouwisolatie, aanbrengen van

zover is, moet er heel wat

leider bij Woonstede. “Ze

HR++ glas en een nieuwe

gebeuren”. De aannemer

hadden een scherpe prijs en

mechanische ventilatie, verving

speelt in dit proces een

het plan van aanpak sprong

Woonstede alle puien aan de

belangrijke rol, omdat hij met

eruit vanwege de planning, de

voor- en achterzijde. Ook de

zijn onderaannemers, namens

doorlooptijd van de woningen,

asbesthoudende borstwering

de corporatie, bij de mensen

de routing van de bouw en het

onder de raamkozijnen en de radiatoren zijn vernieuwd. Net

over de vloer komt. Het

als de badkamer en het toilet, inclusief de standleidingen. Als huurders nog oude keukens hadden, dan zijn ook deze vervangen. “Een omvangrijk project met veel overlast voor de huurders”, vertelt Van den Akker. “Met goede communicatie bereiden we de huurders voor op wat er gaat gebeuren. Zo kreeg iedereen bijvoorbeeld vooraf een dvd van Woonstede zodat ze een impressie hadden wat groot onderhoud betekent. Ook ging uitvoerder Nico Brouwer een week voor het groot onderhoud 20


op huisbezoek. Zij zijn, net

FSC-hout”. Bij ieder groot

als onze klantbegeleider, een

onderhoud biedt de woning-

aanspreekpunt voor de

corporatie bewoners duurzame

huurders.”

installaties aan. Bovendien brengt Woonstede de woningen

Tien werkdagen duurde het

op een hoger isolatieniveau,

groot onderhoud in de woning

waardoor minder energie nodig

en de uitvoering gebeurde per

is om ze te verwarmen. Dat is

streng woningen. Per week

niet alleen beter voor het

werd gewerkt aan twee

milieu, het is ook de beste

strengen, in totaal 26 woningen.

manier om de totale woon-

Van den Akker: “Je snapt dat er

lasten van de huurders te

aardig wat mensen aan het

beheersen. Woonstede is

werk zijn in de woningen. Op

ook de eerste corporatie in

elke etage gebeurt wat.

Nederland met een certificaat

Daarom hebben bewoners ook

voor stookinstallaties.

overlast als er niet in hun het onderhoud in de woningen,

Besparing energielasten huurders

is er ook onderhoud in de flat.

Een nieuwe stap was in

Zo wordt het beton op de

de zomer van 2011 de

balkons en de galerijen

ondertekening van het

hersteld, het trappenhuis

klimaatconvenant samen

geschilderd, energiezuinige

met de gemeente Ede en de

LED-verlichting aangebracht en

Huurdersbond Ede. Daarin werd

het dak geïsoleerd. Daarnaast

afgesproken de energielasten

realiseert Paul Hardonk Bouw

voor huurders te verlagen.

een hele nieuwe, afgesloten

Door de energiebesparende

entree.

maatregelen bij flat Veldzicht

woning wordt gewerkt.” Naast

gaan de woningen van energie-

Klimaatcorporatie

label D of E naar energielabel

Woningcorporatie Woonstede is

C. Voor de bewoners kan dit

een ‘klimaatcorporatie’. Hiervan

een besparing opleveren van

zijn er maar vier in Nederland.

circa 13 euro per maand en

Een klimaatcorporatie streeft

bovendien hebben ze meer

ernaar om klimaatneutraal te

comfort. Zoals afgesproken

wonen en te werken. Marian

in het convenant berekent

Teer, directeur van Woonstede:

de corporatie de energie-

“Energie-besparing en

besparende maatregelen voor

duurzaamheid zijn voor ons

slechts vijftig procent in de

belangrijke thema’s. Wij letten

huur door.

op de bedrijfsvoering, de werkprocessen én de materialen. Bij

Eind februari zijn alle woningen

nieuwbouw en vernieuwing van

van Veldzicht klaar. Daarna

woningen werken we alleen

begint Paul Hardonk Bouw met

met gecertificeerde aannemers

de werkzaamheden op het dak

en onderaannemers. Daarnaast

en met de nieuwe entree. Alle

gebruiken we ook duurzaam

werkzaamheden zijn half april

ontwikkelde materialen, zoals

gereed. BOUWEN IN HET OOSTEN

21

Elro dakbedekking is anti crisis Met vestigingen in Apeldoorn, Gorinchem, Alkmaar en Son is Elro Dakbedekking een nationaal georiënteerd bedrijf. Voor het project Veldzicht in Ede werd het bedrijf, doordat men Wédéflex-dealer is, aangenomen voor de afwerking van de twee daken. Namens Elro voert directeur Arthur Leenders het woord.

Werkzaamheden

bij Paul Hardonk Bouw. Door

Toekomst

“Elro is sinds 1987 specialist op

de keuze van Woonstede voor

Elke dag zijn er in de media

en voor het platte dak. In de

product Wédéflex, kwam Elro,

wel berichten over de financiële

loop van de jaren is Elro

naast een paar andere dealers

crisis. Directeur Leenders over

uitgegroeid tot dé expert op

van het product in beeld.

de huidige economische tijden:

het gebied van dakbedekking,

Vermeldenswaard is dat er een

“Elro is “anti crisis”, dus wij

dakveiligheid, dakonderhoud

vervangingstermijn van 24 jaar

willen niet meehuilen met de

en dakduurzaamheid. Tot onze

wordt aangehouden in plaats

wolven in het bos. Wij geloven

opdrachtgevers mogen we

van de gebruikelijke 15 of

in kwaliteit, zeggen wat je

zowel bedrijven, instellingen

20 jaar bij de “standaard” APP

doet en doen wat je zegt!

als overheden rekenen; we

dakbedekking. Na het wikken

Wij geloven in de duurzame

werken onder andere voor

en wegen in de meer-minder-

ontwikkeling van het platte

woningbouwverenigingen,

opties was Elro uiteindelijk de

dak rondom de thema's lucht,

gemeenten, zorginstellingen,

meest voordelige aanbieder.

water en energie. Dit kan

verzekeraars en pensioen-

De prijs was voor de opdracht-

alleen op een dak wat in de

fondsen, vastgoedbeheerders,

gever de doorslaggevende

basis goed is gemaakt door een

verenigingen van eigenaren en

factor.” Het werk van Elro,

bedrijf wat dienstverlening

institutionele beleggers.

betreffend Veldzicht, bestaat

hoog in het vaandel heeft

Topkwaliteit wordt

uit twee daken. “Een nieuw te

staan, in woord en daad.

gecombineerd met een

bouwen entree dak van 55 m²

Hierdoor zien wij de toekomst

professionele, betrokken

en het hoofddak van 1.360 m².

met vertrouwen tegemoet.”

aanpak en een hoog service-

Bij de laatstgenoemde wordt

niveau. Het resultaat:

de oude dakbedekkings-

hoogwaardige daken mogelijk

constructie geheel gesloopt

gemaakt door enthousiaste

om vervolgens de nieuwe

vakmensen met een schat aan

constructie te kunnen

kennis en ervaring”, aldus

aanbrengen. De door ons

Leenders.

aangebrachte laag is inclusief afschotisolatie met een

Daken Veldzicht

minimale Rc waarde van 3.0.”,

De dakbedekking specialist

aldus de directeur. Over de

is na een aanbesteding

samenwerking is Leenders

aangenomen voor het project

tevreden. “Lean bouwen is een

in Ede. Leenders: “Mede omdat

prima werkwijze aangezien

wij een Wédéflex-dealer zijn

partijen vooraf afspraken maken

en zodoende op de dealerlijst

aangaande planning en afstem-

staan zijn we in beeld gekomen

ming van werkzaamheden.” BOUWEN IN HET OOSTEN

23

Veldzicht interessant project voor multidisciplinair Schimmel Het renovatieproject Veldzicht in Ede is voor directeur-eigenaar Rob Schimmel van het gelijknamige aannemingsbedrijf uit Wenum Wiesel een sprekend voorbeeld van de bedrijfspolicy waar hij voor staat. Het aanbieden van meerdere disciplines aan een bouwkundig hoofdaannemer waardoor deze voor een belangrijk deel wordt ontzorgd.

In het Edese project werd

heeft volgens mij allemaal

van doen had. De asbest-

Schimmel, evenals andere

goede bekende en betrouwbare

sanering vormde een belangrijk

prominente onderaannemers,

partners geselecteerd waarvan

onderdeel en het zelfde gold

reeds in een vroegtijdig

hij weet wat hij eraan heeft.

voor de bouwkundige sloop. Bij

stadium betrokken door Paul

Als team zijn we vervolgens

groot planmatig onderhoud is

Hardonk Bouw. Rob Schimmel:

een prestatieverplichting

het vaak een enorme uitdaging

“Het was duidelijk dat Veldzicht

aangegaan. Wij hebben een

om het verwijderen van asbest-

een project was waar “gang in

aantal van onze disciplines

houdende materialen zodanig

zat”. Een minutieuze planning

kunnen inzetten, waardoor de

in het totale proces te

was een voorwaarde om de

aannemer voor een aantal zeer

implementeren dat tijdens de

opdracht überhaupt aan te

verschillende werkzaamheden

daadwerkelijke uitvoering de

kunnen. De hoofdaannemer

slechts met één aanspreekpunt

voortgang van het bouwproces


25

niet wordt verstoord. Dat kan alleen maar als de opdrachtgever je vroegtijdig de gelegenheid biedt mee te denken. Daarnaast hebben we de sanitaire ruimten gestript en delen van de vloerafwerking verwijderd. Ook het boren, zagen een frezen voor de installateur hebben we voor onze rekening genomen, inclusief de infrastructuur voor de nieuwe standleidingen. Op de balkons behoren het verwijderen van de houten lambriseringen en het bestaande isolatiemateriaal tot ons pakket. Het grond- en straatwerk en het aanpakken van de nieuwe entrees volgen aan het eind van de rit nadat de woningen zijn opgeleverd. Er zijn gemiddeld een man of tien van ons aanwezig in Ede.” Steeds soepeler De eerste week van de daadwerkelijke uitvoering werd als een soort pilot aangevlogen. Rob Schimmel: “Dat hebben we bewust zo afgesproken. De week daarna hebben we benut

project de positieve kanten van

flexibele schil fluctueert echter

om alle kinderziektes eruit te

Lean bouwen in de praktijk

behoorlijk. Voor de komende

halen. Die aanpak heeft prima

kunnen ervaren.”

tijd zijn we onder andere

gefunctioneerd. Er ging in die

werkzaam in de wijk

eerste week best nog het een

Krabbelen en schrapen

Colmschate in Deventer,

en ander verkeerd. Bij de

Rob Schimmel, die het ruim

eveneens een renovatie-

tweede streng was dat fouten-

vijftigjarige familiebedrijf runt

opdracht van Paul Hardonk en

percentage al gehalveerd en nu

met zijn broer Eddie, schets de

in Barneveld waar we voor

verloopt alles zonder noemens-

huidige markt als “moeizaam”.

Hegeman Bouw uit Nijverdal

waardige problemen. Voor ons

Het is echt krabbelen en

de bouwkundige sloop- en

ligt het accent met name in de

schrapen. Nu kunnen we nooit

saneringswerkzaamheden

eerste drie dagen van de week

een half jaar van tevoren

verzorgen voor de verbouw /

maar we kunnen door de multi-

inschatten hoe het gaat met de

nieuwbouw van het Groenhorst

functionaliteit van onze mede-

orderportefeuille, maar het

College. Al met al gaat het niet

werkers ook de andere beide

gaat niet eenvoudig. We

slecht maar garanties bestaan

dagen nuttig invullen.

hebben dertig vaste mede-

er niet in deze tijd.

werkers en die kunnen we

Waakzaamheid en alert

prima aan het werk houden. De

handelen blijft geboden.”

Al met al hebben we ook in dit


27

Mathijs Asschert:

“Soepel verloop na lange aanloopfase” Een gestructureerde, strakke planning. Zo zal directeur Mathijs Asschert van het gelijknamige tegel- en sanitairbedrijf uit Neede het project Veldzicht hoogstwaarschijnlijk later herinneren. Een project ook, waar het goed van pas kwam dat hij als aannemer “denkt en handelt”. Er was ruimte voor eigen inbreng van de partners en dat is een basis voor succes.

Voortraject

waren voor onze werknemers

ook ons bord terecht. Doordat

“Na de acquisitie van het

erg lastig. Aangezien er

we snel kunnen opschalen qua

project ben ik samen met de

vertraging was en we nu

personeel en we meerdere

andere onderaannemers en

eenmaal altijd achterin de

scenario’s hadden uitgedacht

de hoofdaannemer meerdere

planning zitten kwam dit op

konden we de vertraging snel

keren bijeen gekomen. PHB gaf de ruimte om te vertellen welke knelpunten ik zag aankomen voor de medewerkers. Dit gold ook voor de andere partijen. Door de input van de andere partijen werd er een duidelijke planning gemaakt. Ik vind dat in de huidige tijd een goed opstelling. Dat gold ook voor de aanbesteding vanuit Paul Hardonk Bouw die alleen maar bestaande relaties liet intekenen. Men wilde weten wat men aan de partners had waarbij opgedane ervaringen in het (recente) verleden leidend waren. Voor ons was dat in dit geval zere recent. Onlangs hebben we aan de James Wattstraat in Ede 72 woningen van tegelwerk voorzien”, aldus Asschert.

Veldzicht Na een lange en gedetailleerde aanloopfase is het project Veldzicht goed gaan lopen. Asschert: “De beginweken 28


inhalen. Nadat de problemen

ook steeds beter. Uiteindelijk

35. Doordat opdrachtgevers

waren overwonnen konden

kan ik concluderen dat het

weten wat ze aan ons hebben,

onze (gemiddeld acht, red.)

project naar wens is verlopen.

verwacht ik geen problemen in

werknemers steeds goed

Als er in de toekomst nog eens

de toekomst. Het enige nadeel

doorwerken. Het is jammer

een vergelijkbaar project

van de opdrachtgevers is dat,

dat de kerst er tussen kwam.

binnenkomt met een andere

mede door de economische tijd

Je moet eigenlijk twee keer

partij erbij, dan zal deze partij

waarin we leven, de beslissingen

opstarten en dat heeft altijd

erg moeten wennen aan deze

later worden genomen en soms

nadelige gevolgen voor de

nieuwe manier van werken,

worden uitgesteld. Wanneer de

efficiency. Desondanks hebben

terwijl de bestaande partijen

beslissing dan is genomen,

we ons er prima doorheen

het inmiddels allen prettig

wordt er van ons verwacht dat

geslagen.”

vinden. In the end is gebleken

we wel snel aan de

De werkzaamheden van de

dat wat van tevoren was

slag kunnen. Als eind-

tegelspecialist waren bij het

bedacht uitvoerbaar is

verantwoordelijke ben ik ook

project divers. “We hebben

gebleken, met de kanttekening

aangesteld om werk binnen te

in de woningen gestuct,

erbij dat ieder bedrijf zijn

halen. Tot aan komende zomer

uitgevlakt en tegels gezet. Het

leermomenten gehad heeft.”

ziet onze orderportefeuille

mooie aan dit project is dat

er prima uit en ook daarna

meerdere van onze vakmensen

Toekomst

verwacht ik de continuïteit te

zowel als tegelzetter als

Asschert tegels & sanitair

kunnen waarborgen. Maar dat

uitvoerder kunnen functioneren

bestond een aantal jaren

het spannende tijden zijn, zal

bij drukte. De samenwerking,

geleden uit zo’n 60 werk-

ook ik niet ontkennen.”

met andere partijen verliep

nemers. “Inmiddels zijn dat er

Cevesin prominent betrokken bij Veldzicht Ede Voor het Dierense Cevesin Installatietechniek bv is het renovatieproject van de flat veldzicht Ede een mooie opdracht in economisch spannende tijden. Projectleider Pieter Zilvold vertelt dat met name de aanpak van lean bouwen het bedrijf op het lijf geschreven is. “Meedenken, meebeslissen en hecht samenwerken met andere professionals zit ons als het ware in de genen.”

Voor Cevesin kwam het Edese

Onze opdracht omvat het

laatste element maakt een

project in beeld via een goede

vernieuwen van alle

goede onderlinge afstemming

relatie, Van den Berg

rioleringen, waterleidingen,

met de andere partners niet

Installatiebedrijf uit Ede.

sanitair, ventilatoren,

alleen gewenst maar ook

Zilvold: “Daar werken we

radiatoren inclusief de

noodzakelijk.

regelmatig mee. Zij hebben

aansluitingen en de cv-kranen

in Veldzicht alle elektro-

en de inregeling ervan. Een

In de voorbereiding hebben

technische werkzaamheden

mooie omvangrijke opdracht

we onze inbreng gehad in de

voor hun rekening genomen.

met een krappe planning. Dat

planning, die door de snelle


29

sowieso tot de bouwvak het behoorlijk druk hebben. In het najaar kunnen we nog wel enkele opdrachten gebruiken en voor 2014 zeker. Ik ben van nature een positief ingesteld mens en daarom zal ik me zeker niet verlaten in het doemdenken. Maar dat er veel energie gestoken moet worden in acquisitie is evident.”

Diverse projecten Zoals gezegd kunnen de tachtig medewerkers (inclusief inleners, red.) de komende maanden volop aan de bak. Zilvold: “Tot de bouwvak is het gewoon druk. We zijn betrokken bij een aantal woningbouwprojecten in onder andere Arnhem, Westervoort, Beuningen, Culemborg, Leerdam en Utrecht, waarvan de laatste maar liefst omlooptijd van twee weken

worden ingeschreven.”

per streng, gerust nauwgezet

350 woningen omvat. Ook de renovatie van de raadzaal in

genoemd mag worden.

Gespannen

het gemeentehuis van Ede,

Eigenlijk lever je steeds

Pieter Zilvold omschrijft de

de vernieuwbouw van de

dertien woningen af. Met dit

huidige markt als “gespannen.”

Rehobothschool in Veenendaal,

tempo kun je je niet veel

“In vroegere tijden konden

een woonzorgcomplex in

tegenvallers veroorloven. Dat

we ongeveer een jaar en in

Opheusden en een

geldt overigens ook voor het

sommige gevallen soms wel

appartementengebouw in

financiële aspect. Zoals voor

twee jaar vooruitkijken. Die

Wageningen. Mooie projecten

elk project, moest ook in Ede

tijden zijn sterk veranderd.

waar we ons ervaring en kennis

tegen zeer scherpe condities

Nu kunnen we zeggen dat we

goed kunnen etaleren.”

Veldzicht te Ede Onderstaande bedrijven zijn betrokken bij de renovatie van de flat Veldzicht te Ede: Opdrachtgever: Woonstede, Ede; Bouwkundig hoofdaannemer: PHB Paul Hardonk Bouw, Deventer; Kunststofkozijnen: Weneko, Dinxperlo; W-Installatie: Cevesin, Dieren; E-Installatie: Van den Berg, Ede; Sloopwerkz.h/asbest: Schimmel, Wenum; Tegelwerk: Asschert, Neede; Schilderwerk: PMA Schilders, Vriezenveen; Houten balkondeuren: Kegro Deuren; Groesbeek; Vloercoating: Concreet Betonherstel b.v., Vaassen; Dakbedekking: Dakbedekkingsbedrijf Elro, Apeldoorn.

30


- Advertorial -

Kegro Deuren & Ramen: een zekere toekomst door innovatie Innoveren is essentieel voor een succesvolle toekomst van een onderneming, daarom werkt Kegro continu aan innovaties om nieuwe betekenisvolle producten bij haar klanten te introduceren. Juist in deze tijd is het essentieel om snel en slagvaardig in te spelen op de wensen van de klant. Kegro doet dit met diverse innovatieve concepten als de Kegawood DURAL©, KAI ramen en de Pro+ passiefhuisdeur. Speerpunten zijn, naast 100% tevreden klanten, kwaliteit, duurzaamheid en optimale beheerskosten.

Duurzaamheid en duurzame

renovatie ramen. Waarbij KAI

en hang en sluitwerk wordt

producten zijn een vast

staat voor Kegro All Inclusive,

gemonteerd. Door de

onderwerp tijdens gesprekken

een beproefd concept waarmee

gepatenteerde KAI kader-

met woningcorporaties, en

Kegro al jarenlang de trend zet

dichting en uniek KAI hang- en

terecht. Wereldwijd neemt de

op het gebied van veiligheid en

sluitwerk behoren tocht en

vraag naar tropisch hardhout

prestaties van buitendeuren.

lekkage voor uw bewoners

nog steeds toe, dit legt een

Naast deze beproefde sluit-

definitief tot het verleden.

enorme druk op de oeroude

techniek worden niet alleen de

Daarnaast wordt een flinke

tropische regenwouden. De

te vervangen deuren maar ook

bijdrage geleverd aan het

aanleiding voor Kegro om een

de ramen ingemeten met onze

terugdringen van het energie-

écht duurzaam alternatief

verbruik. Ook onze ramen zijn

voor tropisch hardhout te

vanzelfsprekend te leveren met

introduceren, namelijk

Kegawood | DURAL©.

Kegawood | DURAL©. Deze unieke en duurzame houtsoort

Voor de projecten waarbij de

wordt vervaardigt uit thermisch

lat qua isolatiewaarde op

gemodificeerd Europees snel-

passiefhuis niveau wordt gelegd

groeiend loofhout. Vergeleken

heeft Kegro de KegaPro+

met tropisch hardhout heeft

energiebesparende deur

Kegawood | DURAL©een

ontwikkeld. Deze deur is

drastisch lagere CO2 footprint.

voorzien van een origineel

Los van aspecten als groei-

gepatenteerde lasertechniek

snelheid wordt al een grote

waardoor een juiste werking en

Duitsland. De KegaPro+ deur

reductie bereikt doordat het

passing van draaiende delen is

biedt dezelfde ontwerpvrijheid

hout op enkele uren reisafstand

verzekerd. Montage vindt

als onze “normale” vlakke

wordt gekapt, verwerkt en

Turn-Key plaatst door onze

deur alleen dan met een

verzonden. Uiteraard worden

gespecialiseerde monteurs.

uitzonderlijke isolatiewaarde in

de Kegawood | DURAL©

De overlast voor uw bewoners

combinatie met de hoogste

deuren voorzien van de

wordt tot een minimum

wind- en waterdichtheids

bekende labels en garanties.

beperkt doordat alle ramen en

classificatie.

passiefhuis certificaat uit

deuren op 1 moment worden Specifiek voor woningbouw-

gemeten en gelijktijdig worden

Kortom, kiezen voor Kegro

verenigingen en andere

vervangen. Het resultaat is een

betekent gemak, efficiëntie,

gebouweigenaren is het Kegro

perfect passend raam dat

kwaliteit en bovenal gunstige

assortiment uitgebreid met KAI

afgelakt en voorzien van glas

exploitatiekosten.


31

VIBES - vijftig procent tijdwinst door ander proces Deventer - De bouwwereld moet afstappen van het rondpompen van 3D-modellen. Werken met een Bouwwerk Informatie Model (BIM) is volgens specialist VIBES veel efficiënter, waardoor de kwaliteit van het proces en het product wordt verbeterd. Het bureau, dat gespecialiseerd is in ontwerp, engineering en management met BIM, laat bij voorkeur alle partijen in ontwerpsessies op een centrale werkplek met het model werken. “Door deze werkwijze kan 50 procent tijdwinst worden behaald”, beweren algemeen directeur Jan Kees Pikkaart en commercieel directeur Wilfred Wolf.

dat projectpartijen zich teveel

middel, het proces is essentieel

focussen op het type software.

voor een goed eindresultaat. “Het

Volgens beide deskundigen mag het

werkt nadelig als alle partijen

niet uitmaken met welke software

binnen hun praktijk BIM gaan

de projectpartners werken. “Wij

adopteren. Dat blijven lokale

weten precies hoe beschikbare

suboptimalisaties. De grote stap

software met elkaar in een BIM

voorwaarts vindt pas plaats als

communiceert. Het hoeft niet zo te

iedereen in het proces –van

zijn dat je perse allemaal over

opdrachtgever tot toeleveranciers-

dezelfde software moet beschikken

samen met alle projectpartners in

om deel te kunnen nemen aan een

één ‘centrale tekenkamer’ het

VIBES merkt dat projectpartners in

BIM-proces. Als jij met een bepaald

virtuele model opbouwt. Een

de ontwikkeling van een BIM nog te

programma uitstekend uit de

parallelle samenwerking dus

serieel werken. De architect, de

voeten kunt, waarom zou je dan

in plaats van een sequentiële

constructeur en de installateur

overschakelen naar een ander

samenwerking”, stellen Pikkaart en

maken steeds vaker op hun kantoor

softwarepakket? Het proces is

Wolf vast. Het team gaat in eerste

een eigen 3D-model en sturen deze

leidend, niet de software en niet

instantie het ontwikkelproces

aan elkaar door ter kennis- neming

het model. De informatie wordt

inrichten. In welke fase worden

wegens aangebrachte wijzigingen.

centraal gesteld, niet meer decen-

bepaalde ontwerpbeslissingen

Tekeningen en e-mailnotificaties

traal bij alle projectpartners.”

genomen. Het vaststellen van een

pingen heen en weer, waardoor het overzicht zoekraakt en de beoogde

Volgens Pikkaart en Wolf kan het

efficiëncy ver te zoeken is.

bijvoorbeeld mis gaan bij de

Daardoor kunnen conflicten in

overdracht naar de aannemer. Dan

het model ontstaan. En hoewel

blijkt uiteindelijk dat de aannemer

daarvoor ook software (clash

niet kan werken met het gemaakte

detection) bestaat om die fouten

BIM. Daardoor moet de aannemer

eruit te halen, werken Pikkaart en

samen met de partners weer voor

Wolf liever op een preventieve

een deel opnieuw beginnen.

manier. Bovendien signaleren beide bij de keuze voor een 3D-model,

36

Volgens VIBES is BIM slechts een


“E-mailen is als het ware verboden”

“De ontwerpsessies van VIBES werken heel goed om de beleving van het gebouw over te brengen. Gedurende het hele ontwerpproces kunnen de ontwerpende partijen, maar zeker ook de opdrachtgever, voortdurend het gebouw ervaren. Daardoor ontstaat veel meer gevoel voor het toekomstige bouwwerk. Het uiteindelijke resultaat wordt aantoonbaar hoger aangeslagen door de klant.”

meer te maken; de beslis-

bouw een model integraal op”.

momenten en de werkmethodiek

VIBES maakt daarbij ook gebruik

liggen immers vast. Iedereen werkt

van project internet websites die

samen rond het centrale 3D-BIM en

door diverse leveranciers

er kunnen dus altijd beslissingen

beschikbaar worden gesteld.

worden genomen op basis van alle

“E-mailen is als het ware

informatie.

verboden. Communicatie vindt

Dit vindt plaats in zogenaamde

alleen plaats via deze digitale

ontwerpsessies, waarbij alle

projectwerkplek”, aldus Pikkaart

betrokken partijen met de

en Wolf.

opdrachtgever bij elkaar komen. Daarmee worden de iteraties korter en is de juiste informatie

“De specialisten kunnen zich weer puur bezighouden met hun vak”

altijd actueel en op één plaats beschikbaar voor een kwalitatief goede beslissing. De kwaliteit van ontwerpbeslissingen gaat dus omhoog, waardoor minder vaak op genomen beslissingen moet worden teruggekomen: pure tijdwinst. Bovendien –en dat vinden we erg belangrijk- kan de specialist zich

Voorontwerp, een Definitief

weer puur bezighouden met zijn

Ontwerp en uiteindelijk de

vak: het ontwerpen of het

uitvoeringstekeningen blijven

calculeren of anderszins. Ook dat is

eikpunten, maar deze fasering gaat

goed voor de kwaliteit.”

naadloos in elkaar over binnen het

Omdat de bouw qua proces

BIM. Op basis van die beslismomen-

en product complex is, zijn

ten fabriceert VIBES het 3D-model.

specialisten van essentieel belang.

“Het resultaat is dat uit het BIM

Daar is VIBES van overtuigd. Zij

foutloze, consistente en op elkaar

moeten zich volledig kunnen

afgestemde tekeningen worden

concentreren op hun specialistische

VIBES stapt het liefst in tijdens

geproduceerd voor elke discipline:

taken. Pikkaart en Wolf noemen

de fase van contractvorming

bouwkundig, constructief en

andere industrieën als de olie en

voor het ontwerpproces. “Het is

installaties.”

gas en de scheepsbouw als lichtend

noodzakelijk om in de opdrachten

voorbeeld voor de bouw. Maar ook

van de adviseurs de aangepaste

“Over de communicatie hoeven de

de Duitse en Amerikaanse prefab-

werkwijze te voorzien. Dan liggen

projectpartners zich geen zorgen

woningbouwers werken op een

de mogelijkheden om voordelen te

integrale manier, waarbij het

behalen voor het oprapen. De

ontwikkelingsproces van tevoren

resultaten van deze manier van

helemaal is uitgeplozen met de

werken zijn een sterke verkorting

opdrachtgever, de ontwerpers en

van de doorlooptijd van een

de uitvoerders.

project en grote beperking van

“Bouwend Nederland moet niet

afstemmingsverliezen (faalkosten).

meer wachten op een ideale

Vanuit het 3D-BIM wordt gedurende

uitwisselingsstandaard bij het

het hele proces foutloze informatie

werken met BIM. Dat lijkt vooral

geproduceerd, waardoor het proces

een excuus om niet te veranderen.

en het gebouw sterk verbeteren.

Ga pragmatisch aan het werk;

En daar profiteert iedereen van.”


37

Vernieuwbouw HOFtheater uitdaging voor Jansman Bouw In hét culturele hart van Salland is een grote verbouwing gaande. Naast de voorstellingen die worden gegeven, wordt er ook doorgewerkt aan het vernieuwde HOFtheater. Een project dat voor het volgend theaterseizoen moet worden opgeleverd. Silvo Maatman, bedrijfsleider van bouwkundig hoofdaannemer Jansman Bouw, maakt zich betreffende de haalbaarheid geen zorgen.

Aanbesteding

€ 1.3 miljoen,” aldus

gang. De oplevering moet voor

Vorig jaar heeft Jansman de

Maatman.

het nieuwe theaterseizoen, dat start in september 2013,

aanbestedingsronde van de opdrachtgever, de gemeente

Veranderingen

plaatsvinden. Ik verwacht,

Raalte, gewonnen.

Door de bezuinigingsronde

ondanks de trage start, geen

De aanbesteding was door de

werden enkele aanpassingen

problemen met de oplevering”,

gemeente uitgeschreven op

doorgevoerd aan het origine

aldus Maatman. Zelf zijn we

basis van een Economisch

ontwerp. Maatman hierover:

vertegenwoordigd met acht

Meest Voordelige Inschrijving

“Door de korting in de prijs

man en dit aantal zal in

(EMVI). Deze moderne vorm

konden wij natuurlijk niet

principe niet worden

van aanbesteden komt er op

dezelfde keuzes handhaven.

opgeschroefd. Een van de

neer dat niet alleen de

De installatie was in het

redenen is de relatief snelle

laagste prijs bepalend is,

oorspronkelijk plan in een in

bouwmethode, een combinatie

maar ook de kwaliteit

het werk gestorte kelder en is

van een staalconstructie en een

en gecertificeerde

nu elders gesitueerd. Daarnaast

systeemvloer op de eerste

professionaliteit van de

zijn er ook andere materialen

etage en een staaldak.

organisatie. Alle opgebouwde

gekozen, die nog steeds aan de

We zitten dus vrij snel “op

expertise en ervaring van

door de opdrachtgever gestelde

volume.”

Jansman Bouw bleken

criteria voldoen.” Doordat

doorslaggevend, zaken

Jansman vaak in bouwteams

Saillant en een bijkomend

waaraan Jansman Bouw de

opereert was zij gewend om

voordeel is de ligging van het

laatste jaren hard heeft

optimaal resultaat te behalen

theater, buiten het dorps-

gewerkt. Jansman Bouw

binnen een bepaald budget.

centrum. Hierdoor zijn er

werd als “best” beoordeeld

Deze ervaringen kwamen

geen problemen met een te

en heeft de opdracht

uitstekend van pas.

beperkte ruimte qua aanvoer.

ontvangen.

De bedrijfsleider van het

Project

Luttenbergse bedrijf: “Het is

“Na de aanbesteding hebben

Het project heeft door de

echter wel een uitdagend en

we nog een substantiële

genoemde bezuinigingsronde

complex project. De slag van

bezuinigingsronde gehad omdat

en de vorst in januari

bestek en bestekstekeningen

de gemeente het goedkoper

vertraging gehad. “Op dit

met daarbij de genoemde

wilde. De aanneemsom bedroeg

moment zitten de palen in de

bezuinigingen verwerken

bouwkundig gezien

grond. De fundatie is in volle

wijzelf naar bouwkundige


39

werktekeningen. Tevens moet

degelijke bouwwijze die het

tehuis in Wierden en een

je in de praktijk denken aan de

energieverbruik drastisch

vernieuwbouw van het

voorstellingen die doorgaan en

terugbrengt en het comfort

plaatselijke dorpshuis naar

dus bevoorraad moeten worden

verhoogt.

een Muliti Functionele

tijdens onze werkuren. De

Accommodatie. Ook lopen er

voorstellingen zijn weliswaar

Jansman Bouw is bekend met

nog een aantal agrarische

vaak in de avond, waardoor er

verschillende contractvormen,

opdrachten, villa’s en

geen rekening hoeft te worden

uit aanbesteding, in bouwteam.

verbouwingen. Jansman Bouw

gehouden met geluidsoverlast,

Of onder UAV-GC waarbij u

BV heeft zich de laatste jaren

maar toch is het al met al een

ontwerp én realisatie bij ons

ontwikkeld tot een breed

opdracht onder forse tijdsdruk.

onder brengt en u volledig

georiënteerde aannemer in de

Onze werknemers zijn onder

ontzorgt wordt. De klant

woningbouw, utiliteitbouw,

andere bezig in het theater,

bepaald zelf welke vorm

industriële en agrarische

terwijl er ook voorstellingen

zij prettig vindt.”

bedrijfsgebouwen.”

Toekomst

Jansman verwacht nog zeer

Jansman

Jansman Bouw had op de hoog-

uitdagende jaren voordat de

“Jansman bouwt verder…, zo

tijdagen van de organisatie

omstandigheden in de bouw-

luidt onze slogan. In het woord

ongeveer honderd mensen in

sector verbeteren.

“verder” ligt onze doelstelling

dienst. Inmiddels is dit aantal

“De architecten zijn vaak een

opgesloten. We willen als

geslonken naar circa zestig.

maatstaaf voor de bouw. Als zij

bouwer verder…, ons blijven

“We hebben helaas afscheid

het druk hebben, dan loopt het

ontwikkelen, de breedte van de

moeten nemen van een aantal

in de bouw in een iets later

markt blijven zoeken en daar-

werknemers. Dit is inherent

stadium ook goed. Echter, mijn

bij kennis en kunde uitbouwen.

aan de huidige economie.

indruk is dat de situatie bij de

Onze opdrachtgevers koesteren

Opdrachtgevers weten ons nog

architecten zich momenteel

we, zij geven hun vertrouwen

prima te vinden. Momenteel

niet aantoonbaar verbeterd.

aan ons en wij willen dit

hebben we nog een woning-

Ook de onveranderd moeilijke

vertrouwen waar maken.

bouw project in de Vecht nabij

positie van starters op de

Bouwen is vertrouwen, zo

Deventer en voeren we in

woningmarkt geeft niet veel

simpel is dat. Meer is niet

opdracht van woningcorporatie

reden tot optimisme. Ik

nodig, daarmee kunnen we

SallandWonen een groot

verwacht dat het de komende

verder!

nieuwbouwproject uit van

twaalf maanden in grote lijnen

88 woningen in Raalte.

blijft zoals het nu is. De bouw

We zijn ruim ervaren en

Er wordt gewerkt aan een

is en blijft nu eenmaal een

realiseerden prachtige villa’s,

renovatie van een bejaarden-

laatcyclische bedrijfstak.”

worden gegeven.”

woningen, scholen, appartementen en tal van andere, fraaie gebouwen. Dit zowel in nieuwbouw, verbouw als renovatie. We ontwikkelen en innoveren onze bedrijfsvoering zodat milieu, flora en fauna zoveel mogelijk ontzien wordt. We zijn FSC, ISO 14001 en ISO 9001 gecertificeerd. Zo bouwen we inmiddels passief, een


41

Slimme samenwerking in bouwkolom werpt vruchten af ‘Raalte beschikt straks over bijzonder duurzaam theater’

42

Een prachtig voorbeeld van een

inmiddels gesloopt. Alleen de

gestookte CV-installatie.

combinatie van duurzame bouw

theaterzaal en kleedkamers

De genoemde duurzame

en een grote mate van synergie

blijven intact en worden

opwekkers zijn op zichzelf

tussen de betrokken partijen.

duurzaam gerenoveerd. De

niet nieuw. Maar door op een

Zo mag de unieke samenwerking

foyer, keuken, kantoren, kleed-

slimme manier met de energie-

rond de (ver)nieuwbouw van

kamers en andere gebruiks-

stromen en het functiegebruik

‘t HOFtheater in Raalte gerust

ruimtes worden volledig nieuw

binnen het theater om te gaan

worden getypeerd. Een

gebouwd. Volgens planning

zijn interne uitwisselingen van

hoogwaardig project, waarbij

wordt het nieuwe theater

energie binnen dit concept

door slimme samenwerking

medio september opgeleverd.

mogelijk gemaakt.

in de bouwkolom bestaande

De opening staat gepland

“In dit project staan

technieken zo worden

in januari 2014. Dan moet

besparingen op energie-

verbonden dat steeds duurzame

Raalte over één van de

verbruik en onderhoudskosten

oplossingen worden gevonden.

meest duurzame theaters

centraal”, vult Manfred Cents

van Nederland beschikken.

van Archetex aan. “Als

Niet voor niets ziet Archetex

Daar is architecten- en

architecten- en ingenieurs-

dit initiatief als een voorbeeld

ingenieursbureau Archetex

bureau hadden wij daar

rond het thema duurzaamheid.

uit Lemelerveld mede

bepaalde ideeën over, samen

Zij ondersteunen op dit brede

verantwoordelijk voor. Zij

met de gemeente Raalte is

terrein kansrijke innovaties

hebben in opdracht van

er niet alleen gekeken naar

en nieuwe levensvatbare

de gemeente Raalte de

duurzame oplossingen maar

initiatieven in de regio.

architectuur en bouw en

ook wat doen deze duurzame

Eerst even naar het Raalter

installatietechnische advies-

investeringen in de toekomstige

HOFtheater. Dit theater wordt

werkzaamheden verzorgd. Het

exploitatiekosten. Om zo plan-

momenteel uitgebreid en

theater wordt straks verwarmd

matig naar de meest gunstige

gemoderniseerd. Een groot

via warmte/koudeopslag in

“totall cost off ownership”

deel van het complex is

combinatie met een hout-

gerekend over 30 jaar te komen.


Mij kan niets gebeuren, want ik heb VCA! ( To e g e v o e g d e w a a r d e v o o r w e r k g e v e r s e n w e r k n e m e r s , of…………..)

COLUMN

VCA is een belangrijk begrip geworden, in de bouw een veelgeëist certificaat door opdrachtgevers.

Jaap Middel is afdelingshoofd Arbo & Milieu en Hoger Veiligheidskundige bij Dion BV uit Hardenberg. Dagelijks ondersteunen hij en zijn team bedrijven met arbo- en milieuvraagstukken. Daarnaast biedt het bedrijf een scala aan opleidingen aan. Naast zijn reguliere werk bij Dion is hij actief in de Nederlandse Vereniging van Veiligheidskundigen (NVVK). In de periodieke columns gaat hij in op arbo-onderwerpen die spelen in een organisatie.

Bij veel bedrijven waar ik kom ontstaat nog wel eens de discussie over de ‘zin’ en ‘onzin’ van VCA. Heeft VCA certificering nog toegevoegde waarde of koop je alleen een stukje schijnveiligheid! Dat wij allen, echt waar, idolaat zijn van het voorkomen van ongevallen wil nog niet zeggen dat de opdrachtgever/werkgever dat ook is. Een werkgever wil alleen maar dat het bedrijf goed draait, zonder veel zorgen en ellende. Een opdrachtgever wil alleen maar een formeel selectieapparaat hebben dat even ingevuld kan worden. Niets meer en niets minder. Is VCA een papiertje aan de muur waar bedrijven op worden geselecteerd? Jazeker, want dat zou voor opdrachtgevers aan moeten geven dat het bedrijf de veiligheid en gezondheid van zijn werknemers hoog in het vaandel heeft. Hoe anders zijn echter de praktijksituaties die u en ik tegenkomen. Onveilige bouwlocaties, werken onder stress, strijdig werken met regelgeving et cetera, waardoor allerlei capriolen uitgehaald worden om het aangenomen project binnen budget af te ronden. Een (hoofd) aannemer die projecten in onderaanneming uitbesteed, die vervolgens wel tot 3 keer toe weer in onderaanneming worden uitgevoerd. Prijzen worden dan het belangrijkst en veiligheid ondergeschikt. Niet overal want er zijn ook bedrijven die wel serieus met de materie omgaan! Een ‘niet gecertificeerde’ aannemer waar ik recentelijk op bezoek was verwoordde het als volgt: “Als die buurman van mij VCA heeft, dan mag ik wel VCA met 3 sterren hebben”. Toen ik samen met hem één van zijn projecten bezocht begreep ik wat hij bedoelde. VCA, misschien wel een theoretisch verhaal; certificaat aan de muur, jaarlijks wat vragen doorlopen met de auditor, werkplekbezoekje en we kunnen weer een jaar. Evenzo bij de persoonscertificaten. Eenmaal gehaald, dan kun je er weer 10 jaar tegen, maar wat doen we dan in die 10 jaar? Ach, hier en daar wat toolboxjes, dan zijn de ‘must’ vragen voor VCA tenminste ingevuld. Maar het kan ook anders, sterker nog; het moet anders. VCA zou een bewustwordingsproces moeten zijn voor zowel werkgever als ook werknemer, het zou zodanig geïmplementeerd moeten worden in de organisatie dat medewerkers inzien dat zij verantwoordelijk zijn voor hun daden tijdens de werkzaamheden die zij uitvoeren, dat men zich er van bewust is dat, als een ongeval zich voor doet, men zelf aansprakelijk kan worden gesteld voor zijn of haar onveilig handelen (veel ongevallen komen immers voort uit menselijk falen). Veiligheid moet een stukje van jezelf zijn en dat je bewust bent van het feit, dat, als je iets gaat doen, je pas begint met je werk als je zeker weet dat je elk mogelijk risico’ beheerst hebt. En het management van de onderneming? Die moet zich daaraan committeren, het uitstralen en belonen. En dat kan: als voorbeeld die aannemer zoals ik hiervoor al omschreef. Projecten van die aannemer stralen iets uit: gedrevenheid, enthousiasme maar zeker ook bewustzijn van hun eigen gedragsaspecten. De werkomgeving is opgeruimd en dus veiliger (Lean). Deze werknemers hebben plezier in hun werk en de aannemer vaart er wel bij. Zeker niet moeilijk, maar u moet net als die aannemer een eerste stap maken of misschien een duwtje in de rug hebben, misschien eens in de spiegel kijken. Om het bewustwordingsproces in uw onderneming gestalte te geven moet u samen aan de slag. Uw medewerkers kennen de praktijksituaties het beste, weten als geen ander wat de risico’s zijn en weten vaak als geen ander hoe je die kunt beheersen; het voorschrijven in regels en procedures werkt averechts. Ga met uw medewerkers in gesprek, geef ze het vertrouwen en u zult verbaasd zijn van de verbeteringen die de organisatie kan doorvoeren. Uw medewerkers voelen zich gewaardeerd en gemotiveerd. En de toegevoegde waarde van VCA dan? VCA kan daarin zeker ondersteunend zijn. Het gaat niet om het VCA-handboek, maar het veiligheidsbewustzijn tussen de oren. Bewust zijn van het feit dat je, na je werk, weer veilig en voldaan naar huis kunt gaan. Veiligheid op je werk moet net zoiets zijn als je wekker zetten, je wassen en aankleden, want dat is het eerste wat je doet. En wat voor een gevoel geeft het, dat je weer een dag hebt gewerkt zonder ongevallen, want dát geeft een goed gevoel.


43

Probleemoplossers voor bouwpersoneel G e s t e - b o u w, I J s s e l l a n d - b o u w e n D e a l u i t z e n d b u r e a u b i e d e n gezamenlijk totaalpakket

In de nog steeds krimpende bouwsector is het leveren van maatwerk op personeelsgebied een essentiële factor om te overleven. Detacheren en uitzenden zijn daarbij beproefde recepten. Uitbesteden van complete projecten in onderaanneming is relatief nieuw. Gert Kats van Geste-bouw en IJsselland-bouw en Rietje Gerrits van Deal uitzendbureau uit Heino bieden zowel de goeddraaiende als sanerende en afslankende hoofdaannemer de maatoplossing. V.l.n.r: Gert kats, Mark Beerens en Rietje Gerrits

Zo’n vijftien jaar geleden

organisatievorm gekozen

afbouw. Ook zijn we ingericht

is Gert Kats gestart met

waarmee ik hoofdaannemers

op speciale situaties zoals

Geste-bouw. Hij heeft de

kan ontzorgen. Wij kunnen elk

eventuele personeels-

markt zien veranderen. “Het is

probleem op personeelsgebied

problemen rond vakantie-

duidelijk dat de gouden tijden

via maatwerk oplossen.

periodes en bij calamiteiten.

alweer een tijdje achter ons

Daarvoor opereren er

De kwaliteit waarborgen we

liggen. Oude oplossingen die

onder één vlag drie werk-

door een volledige certificering

de sector op vele terreinen

maatschappijen. Naast

en keurmerk SNA. Ook zijn

toepaste, werken anno 2013

Geste-bouw zijn dat IJsselland-

opdrachtgevers zeker van

lang niet allemaal meer”, aldus

bouw en Deal uitzendbureau.”

kwaliteit, goede productie

Kats: “In ons marktsegment

en scherpe prijsstelling.”

zijn er diverse trends actueel.

Geste-bouw detacheert zo’n

Een forse krimp, sanerings-

tweehonderd ZZP-ers, allen

Deal uitzendbureau zag op

slagen in allerlei vormen en

vakbekwame timmerlieden

1 januari jongstleden het

gedaantes, de opkomst van de

die hun kwaliteit en ervaring

levenslicht. Rietje Gerrits,

ZZP-er, buitenlandse inleners

al geruime tijd hebben

met jarenlange ervaring in

en, op de achtergrond maar

geëtaleerd. Meedenken en

de branche als bagage, is

zeker niet te verwaarlozen, de

pro-actief handelen zijn voor

aanspreekpunt en woord-

vergrijzing. Hiermee gepaard

hen basisvaardigheden. Ze zijn

voerder. “Met Deal houden

gaande de uitstroom, met in

allen goed geoutilleerd qua

we ons bezig met alle “takken

het verlengde hiervan op

gereedschap (ook elektrisch en

van sport” in de wereld van

langere termijn de krapte op

eigen vervoer) inzetbaar in

het uitzenden, dus ook

de betreffende arbeidsmarkt.”

heel Nederland. Kats: “We

detachering, werving en

werken voor hoofdaannemers

selectie. We voeren ook

Omdat lijdzaam afwachten

en kunnen vakmensen leveren

opdrachten uit die ons via

niet mijn policy is, heb ik een

van fundering tot en met

Geste-bouw bereiken, maar


45

opereren wel geheel autonoom

kunnen of mogen inlenen.

oplossen als rode draad.

en zelfstandig met een eigen

Gert Kats: “Wij bieden dan

We voorzien nog veel

winstverantwoordelijkheid.

een totaaloplossing door het

veranderingen de komende

Deal richt zich voor een

volledige werk aan te nemen

tijd. Is het niet qua markt-

belangrijk deel op de bouw-

met onze mensen. Dan moet je

ontwikkeling dan wel aan

wereld, GWW en installatiewe-

denken aan fundering -, ruw-

aangepaste regelgeving vanuit

reld maar ook op productie-

bouw- , beton- , metsel -,

Brussel en Den Haag. De bouw-

werk en andere bedrijfstakken.

voeg -, en afbouwwerk.

plaats zal steeds meer een

Noord- en Oost Nederland is

Hoofdaannemers en grote

montagegebeuren worden.

ons werkterrein. Eén van onze

onderaannemers die in een

Communicatie zal steeds

activiteiten is dat we bouw-

saneringsronde zitten en in

belangrijker worden. Hetzelfde

personeel kunnen verzorgen die

gesprek zijn met bijvoorbeeld

geldt voor de flexibiliteit die

de vakmensen van Geste-bouw

het UWV of vakbonden zijn met

geëist zal worden van leiding-

kunnen ondersteunen of

handen en voeten gebonden

gevenden en uitvoerenden

assisteren. We hebben het SNA

aan regelgeving. Juist aan hen

op de bouw. Veiligheidseisen

keurmerk en zijn aangesloten

bieden we dan een helpende

zullen worden aangescherpt…

bij de NBBU,” aldus Gerrits

hand.”

het zal veranderen. Wij willen

IJsselland-bouw is lid van

Met deze drietrapsraket zullen

wel heel gek lopen willen we

Bouwend Nederland en

we geen “nee” meer hoeven te

een opdrachtgever niet à la

biedt de oplossing aan hoofd-

verkopen omdat we te allen

minute kunnen helpen.”

aannemers die, om welke

tijde een maatwerkoplossing

reden dan ook, geen personeel

kunnen aandragen. Probleem

daarop vooruitlopen. Het moet

46


KienhuisHoving informeert

Geldig inschrijven op aanbestedingen is geen sinecure. Een foutje dat moet leiden tot terzijdelegging van een inschrijving, is zo gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan het vergeten van de juiste handtekening onder een Model K - of inschrijfbiljet. Ook aanbestedende diensten maken fouten: zij zien meer dan eens ongeldigheden in inschrijvingen over het hoofd waardoor ongeldige inschrijvingen ten onrechte niet uitgesloten worden van de aanbestedingsprocedure op het daarvoor geëigende moment: de mededeling van het gunningsvoornemen. Een inschrijver die het niet eens is met het gunningsvoornemen en dit wil aanvechten, heeft 15 dagen (na inwerkingtreding van de Aanbestedingswet wordt dit 20 dagen) (“Alcateltermijn”) de tijd om een kort geding te starten. Dit wordt gedaan door betekening van een dagvaarding bij de aanbestedende dienst. Dit wordt gevolgd door een zitting bij de rechtbank. In de periode tussen dagvaarden en de zitting gaan aanbestedende diensten vaak nog eens met de spreekwoordelijke stofkam door de inschrijvingen. Het kan gebeuren dat dan nog ongeldigheden - bijvoorbeeld in de inschrijving van de “klagende” partij - aan het licht komen hetgeen dan leidt tot het alsnog uitsluiten van deze inschrijver. Het belang bij diens kort geding valt dan weg. Deze handelswijze werd in de rechtspraak toegestaan, zolang de aanbestedende dienst de inschrijver maar tijdig (uiterlijk enkele dagen voorafgaand aan de zitting) met de ongeldigheden confronteerde. De handelswijze werd toegestaan vanwege de belangen van de andere inschrijvers: op grond van het gelijkheidsbeginsel mogen andere inschrijvers niet de dupe worden van de eerdere onoplettendheid van de aanbestedende dienst.

De Hoge Raad heeft - in afwijking hiervan geoordeeld dat eerder onopgemerkte ongeldigheden in beginsel niet aan de motivering van het (eerder geuite) gunningsvoornemen kunnen worden toegevoegd (arrest 7 december 2012). De Hoge Raad verwijst naar artikel 6 Wet implementatie rechtsbeschermingsrichtlijn aanbesteden (Wira) waarin staat dat de relevante redenen in het gunningsvoornemen moeten zijn opgenomen. Dat gaat dus om alle relevante redenen. Deze kunnen alleen worden aangevuld in geval van bijzondere redenen of omstandigheden. Het gelijkheidsbeginsel - op de manier zoals hiervoor besproken - wordt in dit kader niet aangehaald. Wat betekent dit nu voor de praktijk? Daar waar een aanbestedende dienst na het meedelen van het gunningsvoornemen nog ongeldigheden aantreft, zal hij een nieuw gunningsvoornemen moeten uiten met een nieuwe Alcateltermijn. Extra rechtsbescherming voor inschrijvers dus. Daar waar geen nieuwe Alcateltermijn wordt geboden, heeft een rechter weinig ruimte om een later gevonden ongeldigheid nog in het oordeel mee te wegen. Deze ruimte zou voor een rechter kunnen worden vergroot doordat een andere inschrijver zich in het kort geding mengt en (ook) een beroep doet op de (later aan het licht gekomen) ongeldigheid van de “klagende” inschrijver. U als inschrijver doet er in ieder geval goed aan zich niet afzijdig te houden op het moment dat er een kort geding speelt. Het is dan aan u om de aanbestedende dienst te wijzen op uw belangen! Hierbij kunt u aanbestedende diensten ook wijzen op het volgen van de juiste procedures zodat recht wordt gedaan aan het gelijkheidsbeginsel.

COLUMN

Aanbestedingen en ongeldigheden in inschrijvingen

Heeft u vragen over deze column, dan kunt u contact opnemen met mevr. L. Haverkort. E-mailadres: [email protected] Tel.: +31 (0)53 480 43 25


47

Groter marktaandeel door BIM Op 30 november jl. vond in de Citadel de follow-up van het symposium over BIM tijdens de bouwrelatiedagen in Hardenberg plaats. Ruim twintig ondernemers bespraken gedurende een lunchbijeenkomst het in de praktijk brengen van BIM.

is integraal werken immers essentieel. De tijd dat iedere partij op zijn eigen eilandje zat, is definitief voorbij.”

BIG of little BIM? Een succesvolle BIMimplementatie start met een vertaling van het huidige interne (2D-)bedrijfsproces. Dat is de eerste stap inzake Humphrey Remie van Remie

benadering speelt een

‘BIM’. Van de interne werk-

Consultants trapt af met een

belangrijke rol. Kortom, alle

wijze (little BIM) kan men

korte samenvatting van het

partijen die bij het bouwproces

desgewenst doorgroeien tot

symposium. Geïnspireerd op

zijn betrokken werken met

en met de zogeheten ‘big BIM’-

het boek van Marjet Rutten

dezelfde informatie en zien van

processen waarin project-

(Van YabYum naar Dimsum) kan

elkaar wat er gebeurt.

overschrijdend samengewerkt

geconcludeerd worden dat door

De informatie is continu

wordt. Zaak is om bij projecten

samenwerking - en sturing op

beschikbaar én actueel. Van

middels een BIM-protocol

resultaatgerichte output - een

Gurp: “De meerwaarde zit in

modelleer-en procesafspraken

beter eindproduct ontstaat. Op

samenwerking. Er is direct

vast te leggen.

dit moment werkt 30% van de

toegang tot ieders specifieke

bouwgerelateerde bedrijven

kennis en kunde en dat levert

Kosten

met BIM.

synergie op. Faalkosten worden

BIM vraagt ook om een andere

voorkomen en het bouwproces

blik op de totale exploitatie.

Mark van Gurp van Buro

gaat sneller. Bovendien is

Het rendement op de langere

BIM geeft een kernachtige

BIM goed te koppelen met

termijn wordt belangrijker en

samenvatting van wat BIM

duurzaam bouwen. Ook daar

de focus ligt op duurzaamheid.

beoogt: Met BIM (Bouwwerk Informatie Modellen) wordt alle relevante informatie van een gebouw opgeslagen, gebruikt en beheerd in een digitaal 3D model. Deze visualisatie bevordert inzicht en communicatie en zorgt voor een algemene procesoptimalisatie. Verspilling wordt voorkomen en de levenscyclus48


Dit houdt een verschuiving van

“Vertrouwen is het tover-

project verder uitgerold. De

de kosten in. Voortdurend

woord.” Aldus Van Gurp. Remie

resultaten worden ook via

wordt gezocht naar de juiste

vult aan dat er naast BIM, ook

Bouwen in het Oosten bekend-

balans tussen gebruiksgemak

altijd ‘SIM” zal moeten worden

gemaakt. Ten Bolscher: “Ook

en - belasting en haalbaarheid.

toegepast (Strategisch Inkoop

hier geldt weer: de basis is

Door bewuster te bouwen kan

Management). De verwachting

vertrouwen. “

men – gezamenlijk - goedkoper

is dat de aanbestedingsmarkt in

exploiteren.

Nederland in haar huidige

De aanwezigen verkennen

Dolf Jorissen van Architecten-

vorm, mede onder druk van

vervolgens gezamenlijk de

bureau Jorissen Simonetti geeft

BIM, sterk zal veranderen.

mogelijkheden van BIM aan de

die nu gehanteerd worden

Pilot

hand van de volgende vragen:

verschillen nog te veel. Ook

Wim ten Bolscher van Imabo

zijn de informatieniveaus van

Nobel daagt de aanwezigen

KANS

de toegepaste software nog

uit te participeren in een pilot-

1 Wat kan ik als bedrijf met

erg divers.

project dat zijn bedrijf met

BIM?

een bouwondernemer initieert.

• Meer omzet

Aanbesteding

Een twee-onder-een-kapwoning

• Kortere doorloop

De vraag dringt zich op wat de

wordt volgens het BIM- model

• Totaalproces in beeld

rol van de overheid hierin kan

gerealiseerd. De wensen van de

• Efficiency verhogen

zijn. Hoe selecteert zij haar

opdrachtgever zijn bepaald,

• Klant wordt beter

partners? De Rijksgebouwen-

het commitment van de

dienst stelt ‘BIM’ als bestekseis

leveranciers is de volgende

• Kennis delen

voor wat betreft de interne

stap. De leveranciers stellen

• Voorkeurspositie in bestek

organisatie.

de ‘bibliotheek’ samen zodat

• Ketensamenwerking

De aanwezigen beamen dat als

in een oogopslag gezien kan

• Klant centraal stellen

een architect de keuze maakt

worden welke fabrikant er

• Koppeling kwaliteit en kennis

voor BIM de aannemer zijn prijs

voor bijvoorbeeld een kozijn

moet aanpassen. Dit is lastig,

gekozen moet worden.

VRAAG

omdat dit ook commercieel

Het model dat hier wordt

2 Wat is de behoefte tav BIM ?

moet werken.

gehanteerd stelt Imabo Nobel

• Hoeveel voordeel is er voor

In de aanbesteding kan een en

beschikbaar aan de Citadel-

ander verder uitgewerkt

participanten. Doel is

• Toepasbaarheid leren kennen

worden. Kortom, een nieuwe

gezamenlijk tot een goed

• Hoe verloopt de informatie

manier van werken die even

product te komen en daarbij

wennen is, ook voor opdracht-

zoveel mogelijk praktisch

gevers. Zij geven immers

haalbare oplossingen te

informatie met elkaar

inzicht in hun budget.

hanteren. Begin 2013 wordt dit

uitwisselen zonder dat er info

aan dat een goede verdeling in tijd en geld essentieel is, vervolgens kan afgestemd worden met partners. Architecten kunnen minder tijd aan de voorbereiding besteden, wat leidt tot hogere faalkosten. Daarom is het van belang dat gezamenlijk de gemiddelde bouwkosten worden bepaald zodat er reële afspraken gemaakt kunnen worden. De diverse modellen


geïnformeerd

ontwerper/bestekschrijver?

aanvraag na bezoek/advies? • Kunnen alle systemen

49

verdwijnt?

Er is discussie of het werken

traject wordt gecommuniceerd

• Uitgangspunten leverancier?

met BIM duurder is. Volgens

vanuit de Citadel.

• Wat wil de installatiemarkt

Van Gurp niet op de lange

van ons hebben?

termijn. “Wijzigingen worden

Met het kennisprogramma voor

integraal doorgevoerd, dus de

2013 in De Citadel onder het

RISICO

kans op fouten is minimaal.

overkoepelende thema ‘De

3 Wat zie ik als nadeel

Wel is een goede opleiding van

Bouw in 2015’ staat ook BIM

/beperking ?

de gebruikers essentieel. Het

weer op de agenda.

• Kennis delen - weggeven?!

baart de aanwezigen zorg dat

Op 27 februari start De

• Openbaar plan voor

in het HBO en MBO op dit

Citadel met een Kick-off BIM,

moment mensen opgeleid met

van 12-14 uur. Het onderwerp:

verouderde programma’s.”

BIM geen heilige graal, maar

onderhoud in de toekomst • Dat gebruikers zonder voldoende kennis hiermee

wel de toekomst! Tijdens deze

aan de slag gaan – weer faal

Groter marktaandeel

bijeenkomst zal er met de

kosten maar dan in de vorm

Er is een rapport verschenen

aanwezigen ook geëvalueerd

van tijdsverspilling

via ABN AMRO met als titel

worden welke kennisverdieping

‘BIM biedt bouw business’.

wenselijk is rondom BIM. De

Dit zal de aanwezigen worden

Werkgroep BIM, bestaande uit

• Juridisch advies

toegezonden. Een van de

Mark van Gurp (Buro BIM),

• Vraagstelling moet helder

conclusies van dit rapport:

Humphrey Remie (Remie

30% van de BIM-gebruikers

Consultants), Wim Bremmer

• Waar op aan te sluiten ?

geeft aan dat marktaandeel is

(Ittanex) en Hendrik Land

• Leverancier ‘alle’

toegenomen door BIM . Er is

(Cibis) zal vanuit deze

meer ruimte voor nieuwe en

inventarisatie gericht work-

• Lastig om de eigen rol te bepalen

zijn

mogelijkheden implementeren

brede diensten, onderhoud etc.

shops en praktijksessies aan

Recapitulerend kan gesteld

De voorbereidingskosten nemen

gaan bieden rondom het

worden dat vooraf goed

toe, maar er zijn minder bouw-

onderwerp BIM met ook

bepaald moet worden in

plaatsen faalkosten.

een bezoek aan in BIM

hoeverre men BIM wil

50

gerealiseerde projecten.

doorvoeren. Is het

De bijeenkomst wordt

daadwerkelijk van belang om

geëvalueerd binnen de Citadel.

alle technische informatie te

De initiatiefnemers van het

Tekst: Margreet Koster van

delen? En in hoeverre voldoet

pilotproject roepen de

Text & Event

dit aan de wensen van de

aanwezigen nogmaals op deel

Fotografie: Erik van der Leij,

klant?

te nemen. De voortgang van dit

Elan Producties


Caspar Jansen is directeur van Duoflex, een HalDu Groep onderneming waartoe ook Halkers en Gromada uit Groesbeek behoren. Het uitzenden detacheringsbureau gericht op de sectoren bouw en installatietechniek wordt dagelijks geconfronteerd met het wel en wee van de arbeidsmarkt. Zaken als onderwijs, krapte en arbeidsvoorwaarden passeren in deze rubriek de revue. Serieus en veelal gelardeerd met een knipoog, geïllustreerd door cases vanuit de praktijk van alledag.

Sinds 2008 probeer ik u te inspireren, motiveren en enthousiasmeren via deze column. Da’s dus inmiddels al bijna 5 jaar gratis coaching voor u en niet in de laatste plaats mijzelf, niet geheel toevallig exact samenvallend met de crisisperiode waar we nu al zolang in zitten. Waarom ik dit doe? Een ontboezeming: in mij zit nog steeds het kleine jongetje met het vingertje in de lucht dat graag gehoord en gewaardeerd wil worden in de klas. Niets menselijks is ook mij vreemd. Er gaat geen openbare gelegenheid voorbij, zoals een vergadering of voordracht van iemand, of ik behoor steevast tot de vragenstellers. Waarbij mijn vragen eigenlijk onbewust zijn bedoeld als antwoorden voor de toehoorders. Kortom, ik inspireer graag andere mensen. Maar waar haal ík dan op mijn beurt mijn inspiratie vandaan? Ik kan het toch niet altijd uit mijn tenen halen? Ik zal u een voorbeeld geven van iemand die op zijn beurt mij inspireert. Als echte voetbalfanaat hing ik onlangs ademloos aan de lippen van Gert Jan Verbeek, de trainer van AZ. Hij was een avondje op bezoek in de De Citadel in Rijssen, de netwerkclub waar ik al jaren lid van ben. Hoewel… ik was niet geheel ademloos, want ik vond de adem om deze inspirator een vraag te stellen. Wat doe jij bij tegenslag?, vroeg ik Gert Jan. Zoals destijds bij Feijenoord? Gert Jan is overigens een man die in het echt veel aardiger overkomt dan zijn wat norse imago in de pers doet vermoeden. Het antwoord van de realist Gert Jan knalde door de zaal en was doodsimpel: bij tegenslag? Nog harder werken! Nu u weer. Die avond reed ik op vleugels naar huis, want nu had weer eens iemand míj geïnspireerd! U begrijpt dat deze column diezelfde avond moeiteloos uit mijn pen vloeide. Gewoon nóg harder werken! Wat een goudgerand advies in deze tijden van oeverloos overleg over wat er allemaal anders kan en zou moeten. Geen rapporten schrijven, maar de mouwen oprollen. Niet denken van: Ik bel die prospect later wel, of ik los dat lastige telefoontje morgen wel op. Nee, nu meteen. Gewoon doen,

gewoon hard werken. Dat hardere werken bij tegenslag, een even simpel als geniaal advies van Gert Jan, zette mij direct aan tot actie. Dat mag u best weten. Was het niet Supertramp die een overbekend album uitbracht met de titel ‘Crisis? What crisis?’. In weerwil van een zich al jarenlang voortslepende economische malaise, besloot ik te handelen en slaagde ‘mijn’ Haldu Groep erin om een nieuwe groeisprong voorwaarts te maken. Met de kersverse overname van een uitzendbureau krijgt de Haldu Groep er niet alleen nog meer klanten bij: ook krijgen wij zo toegang tot een voor de Haldu Groep compleet nieuwe markt waarin deze organisatie zich al jarenlang heeft bewezen: de automotive. Vol gas en aan de bak dus. Waarom ik u dit vertel? Ach, het jongetje dat graag gehoord wil worden, wijst nu zijn vinger naar u. Ik weet dat ú het ook in u heeft om nóg harder te werken bij economische tegenslag maar het balletje begint niet vanzelf te rollen. U moet er zelf tegen aan trappen, juist met de wind tegen. Soms kan het balletje raar rollen, maar het is altijd rond. Er komt een tijd dat Nederland weer snakt naar nieuwe of aangepaste gebouwen. Om ouderen anders te huisvesten, om de zorg meer bij mensen in de buurt te brengen, om starters écht aan een huis te helpen en om de down sizing van die nu immense ROC’s in steen en beton te vangen. Ontwikkelingen die er gegarandeerd aan gaan komen en ook nog meer, en die gaan leiden tot een ongekende bouwexplosie, mark my words. Als dát moment weer aanbreekt, herinner ik u aan de woorden van Gert Jan Verbeek: gewoon harder werken! Maar dan niet bij tegenslag maar voorspoed! Oh ja, na zijn toespraak in de Citadel won AZ uit met 4-1 van VVV in Venlo. Het balletje kan soms raar rollen maar meestal toch in de richting die je zelf kiest. Eigenlijk is er dus geen bal aan, gewoon hard werken!

COLUMN

Het balletje kan raar rollen en is altijd rond…

Caspar Jansen


51

Grote klantenkring tevreden over OCT Ve r r e v a n s a a i e n s t o f f i g

Meer dan 280 bedrijven, scholen en instellingen laten hun medewerkers, scholieren of vrijwilligers scholen bij het Opleidings Centrum Twente. De een vanwege de centrale ligging, de ander om het brede aanbod, weer een ander vanwege de reputatie van het OCT. De belangrijkste overeenkomst is dat het allemaal tevreden klanten zijn.

Bouwbedrijf Aan de Stegge

echte” ontruimingsoefening

OCT voor een herhalingsdag.

uit Goor laat bijna al haar

van de bank zelf. Wouter Cras

“Goede instructies, goede

personeelsleden cursussen en

van de bank: “Bij EHBO en BHV

voorbeelden. De kennis wordt

trainingen volgen bij het OCT

denken mensen snel aan saai

weer even opgefrist en ik leer

in Rijssen. “Meestal is er wel

en stoffig, maar de opleiding

weer wat bij”, complimenteert

een werknemer van ons in het

bij het OCT is verre van dat.”

hij.

maar het is een geruststellende

Cras is ook blij met de oefening

Beste opleidingsadres

gedachte dat de AED er is.”

in de eigen bank. “In theorie is

Het Opleidings Centrum Twente

OCT. Van de 200 personeelsleden is ongeveer een kwart intussen BHV-er”, aldus personeelschef Jan Bouwman. Wim Baan van Taxi Baan roemt het meedenken door het OCT. “We hebben meegemaakt dat iemand onderuit ging. We dachten aan hartproblemen, maar hadden geen AED. Achteraf bleek het gelukkig minder ernstig. Het OCT dacht mee, schafte een AED aan en dacht ook nog eens mee over lesmogelijkheden. We hopen het nooit nodig te hebben,

dat allemaal uit te leggen,

is al meer dan twee decennia

De Rabobank West Twente laat

maar het is goed om het zelf te

het vertrouwde adres voor de

al haar BHV-ers de opleiding en

doen.”

cursussen EHBO en BHV. Het pand aan de Reggesingel is dan

herhalingen doen bij het OCT. Bovendien zorgt het OCT om

Ronny Rikkert van Hegeman

ook helemaal toegerust op alle

het jaar voor een “levens-

Nijverdal komt jaarlijks bij het

aspecten van de opleiding. Het


53

dat adequate hulp geboden wordt. De cursus EHBO aan kinderen is bijzonder veelgevraagd en wordt gegeven aan gastouders, grootouders, personeel van kinderdagverblijven en scholen. Die opleiding duurt twee of drie avonden en richt zich specifiek op behandelingen van veelvoorkomende ongelukjes met kinderen. De BHV opleiding bij het OCT duurt twee dagen. De heeft niet alleen theorie-

opleiding is en dat de gemeen-

eerste dag van de BHV cursus is

lokalen, maar beschikt

te Rijssen-Holten het OCT ook

ingeruimd voor het leren van

binnenkort over de meest

heeft erkend als officiële

levensreddende handelingen en

geavanceerde simulatieruimte

opleiding.

dag twee wordt besteed aan

in Twente, heeft instructie-

brandpreventie en -bestrijding.

lokalen, een kantine en op de

Het OCT werkt met de

buitenplaats zelfs voorzieningen

allerbeste Oranje Kruis en

De EHBO en BHV opleidingen

waar grote brandoefeningen

NIBHV gecertificeerde

van het OCT zijn een garantie

gedaan worden.

instructeurs. De EHBO opleiding

voor uitstekend opgeleide en

die zij verzorgen beslaat vier

efficiënte hulpverleners.

Tientallen bedrijven,

dagen. Deelnemers leren

Het OCT verzorgt ook de

instellingen, scholen en

alles op het gebied van wond-

herhalingscursussen voor haar

particulieren schrijven zich

verzorging, reanimatie, AED

cursisten. In één dag per jaar

jaarlijks in voor een EHBO of

gebruik, brandwonden,

wordt de lesstof weer opgefrist

BHV cursus bij het OCT. Vorig

breuken, bloedingen en andere

en aangevuld met nieuwe

jaar werden onder meer

spoedeisende eerste hulp.

kennis en inzichten. Daarmee

vijf nieuwe hoofd BHV-ers,

EHBO-ers die zijn opgeleid bij

worden de cursisten jaar na

66 EHBO-ers met BHV en

het OCT kunnen

jaar nog betere hulpverleners.

95 BHV-ers opgeleid. Zo’n

hierdoor inschatten wat er aan

Dat is, op zijn minst, een

50 chauffeurs kwamen voor

de hand is en er voor zorgen

geruststellende gedachte.

cursussen voor nascholingspunten (code 95), 22 gastouders en kleuterleidsters volgden de cursus EHBO aan kinderen en 19 leerlingen van de scholengemeenschap Reggesteyn rondden de opleiding kleine blusmiddelen met goed gevolg af. Jaarlijks komen zo´n 1800 cursisten op herhaling. Dat zijn respectabele aantallen en heeft er zonder enige twijfel mee te maken dat het OCT een door het Oranje Kruis erkende 54


Vergoedingen

voor zowel particulieren als

ook aangesloten bij het CVV,

Het Opleidings Centrum Twente

bedrijven en ondernemingen in

dat betekent dat chauffeurs

wordt door de gemeente

aanmerking voor een geheel of

die de EHBO-BHV opleiding of

Rijssen-Holten, het

gedeeltelijke vergoeding. Ook

de herhalingslessen volgen,

Scholingsfonds voor de bouw,

zorgverzekeraars kennen een

nascholingspunten

SWTT en OOM erkend als

tegemoetkoming in de kosten

bijgeschreven krijgen.

opleidingsinstituut. Daardoor

voor onder meer de cursus

komen trainingen en cursussen

EHBO aan kinderen.Het OCT is

Top tien Het OCT biedt ieder jaar opnieuw bijna zestig opleidingen en cursussen, die geschikt zijn voor de meest uiteenlopende branches. De opdrachtgevers zijn dan ook afkomstig uit allerlei sectoren. Uiteraard de bouw, timmerindustrie, metaal, elektrotechniek, transport en detailhandel, maar daarnaast ook scholen, kinderdagopvang, onderwijs, kerken, detailhandel, banken, gezondheidzorg en het midden/ en kleinbedrijf. De EHBO en BHV opleidingen, cursussen en herhalingsdagen zijn het meest populair. Ze voeren dan ook fier de top tien van het Opleidings Centrum Twente aan met 1800 cursisten per jaar. Daarna volgen bouwgerelateerde opleidingen als: 2. VCA trainingen, 3. Luchtdicht bouwen/bouwbesluit, 4. Productinformatiedagen, 5. Steiger bouwen en ACO steigers, 6. Vakstappenplan, 7. Leermeesteropleidingen en herhalingen, 8. Heftruck-reachtruck en zijlader, 9. Lood cursussen, 10. Oren en ogen van de uitvoerder.


55

“Duurzaamheid is geen hype!” De conferentiezaal in de Citadel vult zich met zo’n 25 belangstellenden. Vrijwel allemaal mensen van bouwgerelateerde bedrijven, maar ook een bouwbioloog, jurist, accountant, etc. geven acte de présence. “We willen graag bijblijven” aldus Wim Julsing van Biral Pompen. Deze bijeenkomst is een vervolg op het door de Citadel geïnitieerde symposium tijdens de Bouwrelatiedagen in Hardenberg.

kunnen worden. Een integrale benadering met een brede ‘scoop’ zorgt voor de beste resultaten.” Feit is dat er meer vraag is naar duurzaam bouwen. Men is bereid een hogere (huur)prijs te betalen voor een duurzaam pand. Subsidies en fiscale voordelen liggen klaar. En last but not least: de financiering van duurzame projecten verloopt soepeler. Tel daar het hogere rendement, de lagere ziektekosten en de toenemende productiviteit bij op en de weg is vrij om daadwerkelijk duurzaam te gaan bouwen. Wethouder B. Wolterink van de

maken, de gemeente heeft vijf

The Bell

gemeente Rijssen-Holten (met o.a.

elektrische auto’s in gebruik en

Ten Bolscher refereert aan een

Milieu in portefeuille) trapt af met

scholen kunnen speciale leskisten

voorbeeldproject ‘The Bell’ in

een toelichting op het lokale beleid.

lenen. Gert Harm ten Bolscher van

Amsterdam*. “Een duurzaam

De gemeente nam de doelstellingen

DWA daagt de aanwezigen uit vandaag

gerenoveerd gebouw dat omgebouwd

van het Kyotoverdrag over en wil

een stap zetten als het gaat om

is van magazijn naar kantoorpand.

een voorbeeldfunctie vervullen als

concrete projecten waarbij

Met kantoorruimtes (officesuites), een

het gaat om duurzaam inkopen,

duurzaamheid voorop staat.

uitgebreid serviceconcept en zeer

verlichten, verwarmen en mobiliteit.

De Citadel faciliteert.

flexibele huurcontracten. Hoewel er in Amsterdam een overschot aan

Zo is o.a. het stadhuis voorzien van zonnepanelen, een Energieloket en

Geen hype

kantoorruimte is, stonden de huurders

worden scholen begeleid bij het

Ten Bolscher: “Duurzaamheid is geen

voor het pand aan de Sarphatistraat

inregelen van hun energie. Bedrijven

hype. Wel een ‘containerbegrip’

letterlijk in de rij.”

kunnen een gratis energiescan laten

waarop tal van modellen losgelaten

56


Gezonde leerlingen

Methodiek

gediscussieerd of er lokale projecten

Een ander voorbeeld is dat scholen

- Labels, ook in constructies (bv lift)

zijn die direct resultaat op kunnen

door gemeente, provincie en een bank

- Natuurlijke isolatie

leveren. Duurzaamheid op scholen is

geholpen worden om te investeren in

- Technologie volgen

wellicht een mogelijkheid. Zo worden

een gezond binnenklimaat. Voor een

- Design / stijl / ontwerp afstemmen

zowel de Rijssense Brekeldschool

vast bedrag per leerling investeren

- Duurzaamheid prominente rol in

als de Julianaschool herbouwd op

de ouders in een gezond schoollokaal

aanbestedingsproces

dezelfde locatie en zal de

voor hun kinderen. Dat geld krijgen

- Certificaten

Fruytierschool gaan uitbreiden.

ze na 15 jaar terug met een

- Attent zijn op elektrosmog

Mogelijk kan tijdens deze bouw-

aantrekkelijke rente.

Motivatie

activiteiten een duurzame school

- Gezondheid

bewerkstelligd worden, volgens het

Associëren

- Toekomst, voor de (klein)kinderen

‘Amsterdamse’ model? Het school-

Kortom, het loont om anders te

Gevoel

bestuur bepaalt de bouw, aldus wet-

kijken. Door samenwerking kunnen

- Natuur

houder Wolterink. De gemeente kan

zaken in beweging komen met veelal

- Bos

hiervoor geen extra geld vrijmaken.

verrassende uitkomsten! Ten Bolscher

- Hout

Wel kan de gemeente het school-

nodigt de aanwezigen uit om de foto-

bestuur stimuleren om verder te

associatiemethode toe te passen.

Concrete stappen?

kijken dan de eisen van Bouwbesluit

Ter plekke kiezen alle aanwezigen

Gezond binnenklimaat lokale scholen

en te investeren in een gezond

een foto en lichten toe waarom zij

Na deze oefening is het tijd om

binnenklimaat.

dit plaatje associëren met het

concreet te worden. Er wordt

Duurzaam bouwen - pilotproject

onderwerp. De 25 deelnemers denken bij duurzaamheid vooral aan: Samenwerken: - Als kopgroep fungeren - Meedoen - Eenzaam - Winnaar - Ketenintegratie - Minder fouten - Behoeftes afstemmen - Nieuwe helden? - Beinvloeden gedrag mensen - Aansluiten - Geld vergaren Intern - Bij jezelf beginnen - Paperless office Mobiliteit - Elektrisch rijden - Track- & tracesysteem


57

die overigens geheel

Lease Unlimited biedt een quick scan

geprefabriceerd worden gebouwd,

voor bedrijfsauto’s met als doel

duurzaam gemaakt kunnen worden.

bewuster en zuiniger te rijden.

Het is hierbij de gedachte om ‘haalbare’ duurzaamheid in te bouwen.

De wethouder komt terug op het idee

Ten Bolscher: “Onder haalbaar

van een ‘duurzaamheidskrant’.

versta ik het optimum zoeken tussen meerkosten en het gebodene.

Vervolg

Daarbij denk ik trouwens niet alleen

Dolf Jorissen van Jorissen

aan duurzaamheid, maar minstens

Simonetti Architecten stelt voor

zo belangrijk aan een gezond binnen-

een gezamenlijke vervolgsessie te

klimaat. Uiteindelijk zal dit moeten

organiseren om mensen met elkaar

resulteren in een verantwoord

in contact te laten komen. Ieder

gebouwde woning met een optimaal

doet zijn huiswerk. De genoemde

leefcomfort. Het idee is om

plannen zijn tegen die tijd verder

vervolgens de woning gezamenlijk

uitgewerkt Mogelijk kunnen er dan

te vermarkten op basis van deze

nog concretere stappen worden

businesscase. Dat zal moeten lukken,

gezet..

immers: alle expertise is binnen de Wim ten Bolscher van Imabo Nobel

Citadel aanwezig. Een expliciete kans

Foto’s:

geeft aan dat zij binnen hun zuster-

om toonaangevend te werken.”

Erik van der Leij – Elan Producties Tekst:

bedrijf Cascon Montage op zoek zijn

Margreet Koster - Text & Event

naar samenwerking. Cascon zoekt

Algemeen

partijen waarmee ze gezamenlijk de

In zijn algemeenheid ziet men

mogelijkheden kunnen bekijken hoe

mogelijkheden in zonne-energie voor

*Meer informatie over The Bell:

hun toekomstig te bouwen woningen,

bedrijven. Robert-Jan Tijhof van

www.thebell.nl

58


RECTIFICATIE In de vorige uitgave van Bouwen in het Oosten is bij het artikel van de Citadel over de Bouwrelatiedagen Hardenberg onderstaande informatie van een van de deelnemers, Flexframebouw, per abuis niet gepubliceerd.

Flexframebouw innovatief bezig op de Bouwrelatiedagen Flexframebouw produceert

én efficiënter gebouwd

leider over de gezamenlijke

prefab staalframe elementen

worden. De lichtgewicht

stand op de Bouwrelatiedagen

van verzinkte stalen

constructie, de hoge lucht-

in Hardenberg :

c-profielen. De elementen

dichtheid en de maatvastheid

“De samenwerking met de

worden voorzien van minerale

van de elementen zorgen voor

andere Citadel-leden smaakt

wol en een rigidur beplating.

een aanzienlijke besparing op

wat ons betreft naar meer. Je

Een stabiel paneel met een

de bouwkosten. Van fundering

merkt dat je snel je netwerk uitbreidt, doordat je je met meerdere partijen tegelijk profileert. Bovendien zijn de producten elkaars ‘verlengde’. Dat maakt het voor bezoekers makkelijker om ‘binnen te stappen’ in de stand en zich nader te laten informeren. Op die manier genereer je snel extra exposure. Hier geldt: hoe meer zielen, hoe meer vreugd! Ik zou een uitbreiding van het aantal participanten tot een

hoge Rc-waarde voor wanden,

tot afbouw. Want dankzij de

echt ‘Citadelplein’ voor de

vloeren en daken dat in alle

goed afgewerkte constructie

volgende editie dan ook van

mogelijke varianten te leveren

verloopt ook de afbouw, zoals

harte toejuichen! Echter, dan is

is. De elementen worden

het stucadoorswerk, een stuk

het van belang een wat meer

gebruikt voor zowel woning- als

vlotter en efficiënter. Met de

prominente plek op de beurs-

utiliteitsbouw. Flexframe levert

flexframe elementen kunnen

vloer te krijgen.” Heeft het nog

haar producten in binnen- en

zeer energiezuinige woningen

iets opgeleverd? “We hebben

buitenland.

gebouwd worden. En dat tegen

veel positieve reacties op ons

een betaalbare prijs.

product gekregen en flink wat

Door toepassing van de staalframe elementen kan sneller

vervolgafspraken kunnen Harmen ter Harmsel, bedrijfsBOUWEN IN HET OOSTEN

maken.” 59

Westendorp Scholten levert vloeren aan voetbalclubs Onlangs werden de nieuwe accommodaties van voetbalclubs Excelsior ’31 in Rijssen en SVVN in Nijverdal opgeleverd. Sportief gezien lopen beide clubs sterk uiteen, maar ze hebben in ieder geval één gemene deler: een vloer van Westendorp Scholten.

Theo Westendorp vindt het

SVVN zijn ook de clubkleuren

“We hoeven er niet omheen te

toegepast. Daar overheerst

draaien dat we in de sector het

de lichtgroene kleur. Een

allemaal moeilijk hebben.

mooi resultaat. De vloeren

Daarmee samenhangend staan

zijn allemaal voorzien van

de prijzen enorm onder druk.

een antisliplaag. Na het

Desondanks ben ik niet

egaliseren en uitvlakken

ontevreden. We kunnen onze

hebben we tweemaal gecoat.

personeelssterkte handhaven

De gangen zijn op identieke

en we zijn bij een aantal grotere

wijze behandeld. Dergelijke

projecten betrokken. Eén

antislipvloeren worden ook

daarvan is de renovatie van de

veelvuldig toegepast bij

parkeerkelder aan De Hoge Wal

utiliteitsbouw. De verwachting

in het centrum van Rijssen. We

is dat de vloeren de belasting

voeren daar ons totale pakket

door de noppen van de voetbal-

uit, zowel vloeren als

schoenen glansrijk zullen

wanden en kolommen, terwijl

doorstaan.”

de parkeerkelder gewoon

enigszins overtrokken om te

gebruikt wordt en vrijwel altijd

spreken van een specialisme

Westendorp Scholten is

vol staat. Een interessante

binnen zijn bedrijf maar

momenteel niet ontevreden

opdracht! Gelukkig hebben we

benadrukt wel dat sportclubs

over de staat van de order-

veel ervaring opgedaan met

steeds vaker kiezen voor giet-

portefeuille voor de komende

dergelijke situaties. Dat komt

vloeren. “Het is duidelijk dat

periode. Westendorp:

ons goed van pas.”

er een ontwikkeling gaande is bij clubs. Met het oog op hygiëne en het feit dat je door de toepassing van kunststofvloeren eenvoudiger en sneller kunt schoonmaken, is dat ook begrijpelijk. Bij Excelsior ’31 is gekozen voor een polyurethaan vloersysteem met holle sanitairplinten bij de aansluiting vloer/wand. De clubkleuren rood en wit domineren en in de gangen is de kleur zwart toegevoegd. Bij BOUWEN IN HET OOSTEN

61

Social CRM De afgelopen jaren zien wij grote ontwikkelingen op het gebied van communicatie. Een van deze grote ontwikkelingen is de sterke opkomst van Social Media. Ook het zakelijk gebruik van Social Media is flink aan het stijgen. Professionals zien tekenen van een veranderende markt. Om op deze ontwikkelingen in te spelen zullen stappen moeten worden ondernomen.

Verkopen doen wij nu al

effectiever werken.

kans om in gesprek te gaan met grote bedrijven, simpelweg

vaak met behulp van een CRMsysteem. CRM-systemen zijn

Klantgericht

omdat je stem niet werd

inmiddels aardig ingeburgerd.

CRM betekent voor de meeste

gehoord. Dat is tegenwoordig

Steeds meer bedrijven

bedrijven: klantgericht werken.

wel anders. Als je bereik (lees

gebruiken een CRM-systeem en

Bijna alle bedrijven willen dit.

invloed) maar groot genoeg is,

ervaren het als waardevol en

We willen de beste zijn voor

kun je als enkeling heel wat

onmisbaar om klantgericht te

onze klanten en daar proberen

bereiken via Social Media. “Zelf

kunnen werken. Met de komst

we op te sturen.

heb ik via Twitter wel eens wat

van Social Media zien we een

Dat betekent dat CRM-

irritaties bij bedrijven aan de

grote en nieuwe ontwikkeling

systemen ingezet worden om

kaak gesteld en het blijkt

komen binnen CRM-systemen.

klanten te segmenteren.

effectiever dan een e-mail of

De traditionele CRM-systemen

Zo creëren we marktgroepen

telefoontje. Niet zo gek als je

zullen steeds meer vervangen

op basis van bedrijfsomvang,

bedenkt dat mijn tweets door

gaan worden door Social CRM-

branche of regio’s.

veel mensen gelezen worden.

systemen. En als je weet wat

Vervolgens gaan we met

Deze mensen kijken mee bij het

die systemen kunnen, dan snap

die groepen aan de slag

oplossen van het probleem.

je waarom.

met onze marketingactiviteiten. We sturen daarbij

Deze manier van communiceren

Wat is ook alweer CRM?

op ‘de gemiddelde klant’.

wordt nog door veel bedrijven

CRM staat voor Customer

Maar laten we eerlijk zijn:

als bedreigend en niet

Relationship Management.

die bestaat niet. Elke klant is

wenselijk beschouwd. Tsja…

Met CRM wil je informatie

uniek.

dat kan wel zo zijn maar het

over prospects, klanten en

feit ligt er dat we steeds

projecten overzichtelijk

Klantgestuurd

meer op deze manier te werk

vastleggen waardoor je

Hoewel we er net aan gewend

gaan. Dan kun je als bedrijf

klantrelaties beter en

zijn om klantgericht te denken,

wegduiken en hopen dat het

professioneler kunt opbouwen

moeten we ons realiseren dat

overwaait. In het gunstigste

en onderhouden. Het principe

de wereld snel verandert door

geval zie je zelf in ieder geval

van ‘de klant is koning’ vertaalt

de opkomst van Social Media.

niet wat anderen over je

zich in een CRM-systeem. In de

Social Media stelt een individu

zeggen. Je kunt er ook voor

praktijk blijken CRM-systemen

in staat om direct met

kiezen om er aan mee te doen

juist extra waardevol te zijn

grote groepen mensen te

en om er zelfs je voordeel uit

voor de eigen organisatie,

communiceren over van alles

te halen. En dat is niet zo

omdat iedereen in het bedrijf

en nog wat. We zien hierdoor

moeilijk als het lijkt.

op eenzelfde manier omgaat

een duidelijke verschuiving in

met informatie van klanten.

marktverhoudingen. Vroeger

Door Social Media wordt de

Daardoor ga je efficiënter en

had je als consument weinig

klant steeds invloedrijker.


63

langzaam de verandering

Social CRM in de praktijk: In2CRM

maken van klantgericht naar

Om te laten zien wat een

klantgestuurd. De dialoog

Social CRM-systeem kan, laten

wordt actief gezocht op Social

we een aantal voorbeelden

Media. Problemen worden

zien aan de hand van het

publiekelijk opgelost en

systeem In2CRM. Dit is een

tevreden klanten worden

CRM-systeem waar Social Media

Social Media integratie

actieve promotors van ons

nauw is geïntegreerd.

De eerste keer meld je je aan

Hierdoor zien we bedrijven

met je eigen Social Media

bedrijf en ze worden gevonden via hun netwerken of Google.

In2CRM

profielen van LinkedIn, Twitter

Hoe mooi wil je het hebben?

De basis van In2CRM wordt

en Facebook. Daarna kun je

gevormd door de relaties,

aan de slag! Vanaf dat moment

Social CRM

personen en projecten waar we

kun je mensen opzoeken op

Om de nieuwe mogelijkheden

dagelijks mee bezig zijn. We

Social Media. Vaak staan die

te gebruiken heb je een

communiceren voortdurend

personen al in je systeem en

systeem nodig die je hierbij

met onze klanten en collega’s

door te klikken op Social Media

helpt. Deze systemen heten

en deze informatie wordt

koppel je hun profielen aan je

Social CRM-systemen (SCRM)

overzichtelijk getoond in

eigen CRM-gegevens.

en zijn de opvolgers van de

In2CRM.

traditionele (klantgerichte)

Op dat moment heb je dus aan

CRM-systemen. De volgende

de ene kant je eigen gegevens

definitie past goed op Social

en aan de andere kant de

CRM:

gegevens van de persoon zelf. Heel bijzonder.

“Social CRM is een werkwijze om inzicht te krijgen in de

LinkedIn

behoefte en het gedrag van

Door een persoon te koppelen

klanten door eigen klantendata

Onze e-mail wordt verwerkt via

met zijn LinkedIn gegevens

te verrijken met gegevens die

In2CRM en ook onze taken en

krijg je zijn foto en gegevens

klanten online over zichzelf

agenda wordt op deze manier

die hij zelf prijsgeeft.

prijsgeven.”

bijgehouden. In2CRM integreert

In In2CRM zie je niet alle

met Microsoft Exchange en

opleidingen staan. Die zijn

Het geeft een heel nieuwe

Outlook en daarom kunnen we

toch vaak minder interessant

dimensie aan het zakendoen.

onze e-mail gemakkelijk en op

(behalve voor HRM). Je ziet

Met Social CRM combineer je

de juiste plek terugvinden.

een kort profiel met het

de kille wereld van CRM (feiten

mobiele nummer, e-mail,

en cijfers) met de Social-

verjaardag en functie-

kant van je relaties zoals

omschrijving. Deze gegevens

onderstaand plaatje mooi

kun je in In2CRM weer

laat zien:

gebruiken. Je ziet ook direct of jullie al ‘geconnect’ zijn. Een rood In2CRM werkt samen met

bolletje betekent dat dat nog

Microsoft Office, dus onze

niet het geval is. Even klikken

documenten en excelbladen

en de uitnodiging voor LinkedIn

vinden we terug in In2CRM

wordt verzonden.

op de plek waar we ze verwachten. BOUWEN IN HET OOSTEN

De mooiste LinkedIn optie is 65

‘shared connections’.

gekeken naar het aantal

tools kun je lijsten maken om

Door daar op te klikken,

volgers of het aantal

nog enig overzicht te houden.

zie je alle mensen die jullie

berichtjes, maar er wordt

In2CRM kent misschien wel

gemeenschappelijk kennen. Dit

vooral gekeken naar de

het mooiste filter: zakelijke

is vaak waardevol gebleken om

reacties die iemand oproept.

contacten.

met andere mensen in contact

Dus naar de interactie die

te komen.

iemand teweeg kan brengen.

In In2CRM zie je alleen de

Vanaf een Klout Score van 50

berichtjes van jouw zakelijke

begint iemand invloedrijk te

contacten, waarbij Twitter en

worden. Daar wordt steeds

LinkedIn zijn samengevoegd in

meer op gelet. Het is al bekend

een enkel overzicht. Kijk je bij

dat restaurants in de VS korting

een bedrijf, dan wordt dat

geven als mensen hoge Klout

filter nog extra toegepast.

Scores hebben. Zij hebben

Op deze manier blijf je op de

aangetoond mensen te kunnen

hoogte van je klanten zonder

Twitter

beïnvloeden. In In2CRM

dat het veel tijd kost.

Met de link naar Twitter zie je

wordt de Klout Score van

waar mensen zich mee bezig

je contacten getoond en ik

Zoekopdrachten

houden. Ook hier heb je de

merk dat het toch steeds

Ben je op zoek naar nieuwe

optie om direct iemand te

belangrijker wordt.

klanten of wil je je weten wat er over je gezegd wordt? Maak

volgen. Je kunt sowieso vanuit In2CRM je tweets versturen.

Social Media Timeline

dan zoekopdrachten aan. Met

Mentions en replies, voor de

Actieve twitteraars met veel

In2CRM wordt dan gesignaleerd

kenners onder ons, worden

volgers kennen het probleem:

wanneer over jouw zoektermen

onder de personen opgeslagen.

de timeline wordt te lang en

gepraat wordt. Vanuit het

De zoekfunctie is beter dan in

onoverzichtelijk. Zakelijk

systeem kun je dan de dialoog

welke andere twittercliënt,

wordt de timeline al helemaal

aangaan. Zo kom je nieuwe

omdat gezocht kan worden in

niet gebruikt omdat er veel

prospects op het spoor of kun

de complete CRM-database.

privépersonen en BN’ers

je mensen helpen die vragen of

Als bedrijf kun je company-

tussenzitten. Bij veel twitter-

problemen hebben.

hashtags vastleggen zodat elke twitteraar consequent op onderwerpen kan tweeten.

Klout In Nederland is het nog niet echt bekend, maar dat gaat wel komen: de Klout score. De Klout Score is afkomstig

Meer weten?

van Klout.com, een dienst

Wil je meer informatie over het gebruik van Social CRM

op internet die jouw invloed

of In2CRM, neem dan contact op met CRMCompany via

berekent op Social Media. Bij

@In2CRM of @SocialCRM_nl. Je kunt ook bellen naar

de berekening van de Klout

074 – 255 56 88 of e-mailen naar [email protected].

Score wordt niet zo zeer 66


Onlangs heeft de Lichtenberg Bouwgroep uit Rijssen het nieuwe pand aan de Octaanweg 5 in gebruik genomen. Na maanden bezig te zijn geweest met intern verbouwen heeft het bedrijf het aantal vierkante meters kantooroppervlakte fors uitgebreid. Directeur Wilco Zwoferink is een tevreden man.

Lichtenberg Bouwgroep klaar voor toekomst Pand

roomruimte naar ongeveer

Werkzaamheden

Bouwbedrijf Lichtenberg koos

80% kantoorruimte gegaan, met

Het Rijssense Bouwbedrijf

ervoor een bestaand pand te

daarbij een showroom. Zeker in

Lichtenberg is gespecialiseerd

kopen aan de Octaanstraat.

vergelijking met het bouwen

in het bouwen van huizen in

Zwoferink: “Na een interne

van een nieuw pand is dit een

het hogere segment. “De

verbouwing hebben we het

goedkopere oplossing.

huizen die wij bouwen hebben

pand inmiddels in gebruik.

Bovendien is het moeilijk om in

meestal een minimale bouw-

We zijn van een kleine kantoor-

Rijssen grond aan te kopen.”

prijs van rond de € 350.000. De

ruimte en relatief veel show-

woningen worden ontworpen


67

onder architectuur door een

Rijssen, Lochem, Holten,

qua werk werkvoorraad te zien.

huisarchitect van ons, verder

Laren.

Of dit het eerste herstel is, of

voorzien wij onze opdracht-

Bouwbedrijf Lichtenberg heeft

een tijdelijke opleving voor

gever van advies betreffende

relatief weinig last gehad van

een nog grotere daling durf ik

exploitatie kosten, bouw-

de economische recessie al

niet te voorspellen. De 45 á

kosten, en afwerkingniveau.

gaat deze uiteraard niet aan

50 mensen die nu aan het werk

De klant heeft een aanspreek-

het bedrijf voorbij. “Qua

zijn hebben nog voldoende

punt en wij zijn voor het

omzet zitten we steeds

opdrachten voor de komende

gehele proces verantwoordelijk.

rond dezelfde cijfers als de

tijd in de agenda staan. We

We opereren landelijk en

voorgaande jaren. Het ene

hebben de afgelopen jaren ook

hebben hierdoor overal

jaar iets in de min, het andere

niet hard hoeven te snoeien in

opdrachten”, aldus de

jaar iets in de plus. Dat is een

de organisatie. Ook dat is een

directeur. Naast de nieuwbouw

positief gegeven in deze tijd”,

positief gegeven. Het streven

is Lichtenberg ook werkzaam in

aldus Zwoferink.

van Bouwbedrijf Lichtenberg

het onderhoud. Zwoferink:

is onverkort om bekend te

“Ons bedrijf Onderhoud Service

Toekomst

worden als ‘beste villabouwers

Spectrum ( O.S.S. red.) voert

“In de afgelopen maanden zijn

van het land’. Dat is onze

onderhoud voor woning-

er iets positievere geluiden

droom, en daar werken we met

corporaties in onder andere

geweest en is er een stijging

zijn allen hard aan.”

“Qua omzet zitten we steeds rond dezelfde cijfers als de voorgaande jaren. Dat is een positief gegeven in deze tijd.”

68


BOUWMATERIALEN

KEUKENS

TEGELS

SANITAIR

Bouwen. Oosten. In dit nummer: in het. De Citadel timmert aan de weg. Raalte krijgt een vernieuwd HOFtheater

Recommend Documents