2008-2009 blauwe zaal
Fly
wo 27 mei 2009
2008-2009 / Jazz za 6 sep 2008 Openingsconcert Free Music Festival wo 22 okt 2008 Dave Douglas 3 wo 29 okt 2008 Marc Ribot Trio do 20 nov 2008 Brussels Jazz Orchestra & Richard Galliano vr 6 mrt 2009 Enrico Rava New Quintet feat. Gianluca Petrella wo 18 mrt 2009 Trio Mahanthappa-Dresser-Hemingway wo 27 mei 2009 Fly
inleiding door Hugo De Craen, 19.15 uur, foyer de kunsthaven begin 20.00 uur pauze omstreeks 20.45 uur einde omstreeks 21.50 uur teksten programmaboekje Didier Wijnants coördinatie programmaboekje deSingel
Fly
Mark Turner tenorsax Larry Grenadier contrabas Jeff Ballard drums
gelieve uw GSM uit te schakelen
De inleidingen kan u achteraf beluisteren via www.desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze.
reageer & win
Op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … betreffende het programma van deSingel met andere toeschouwers delen. Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. Neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen kans om tickets te winnen. Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 > www.tklavervier.be
foyer de kunsthaven enkel open bij avondvoorstellingen in rode en/of blauwe zaal open vanaf 18.40 uur kleine koude of warme gerechten te bestellen vóór 19.20 uur broodjes tot net vóór aanvang van de voorstellingen en tijdens pauzes Hotel Ramada Plaza Antwerp (Desguinlei 94, achterzijde torengebouw ING) Restaurant HUGO’s at Ramada Plaza Antwerp open van 18.30 tot 22.30 uur Gozo-bar open van 10 uur tot 1 uur, uitgebreide snacks tot 23 uur deSingelaanbod: tweede drankje gratis bij afgifte van uw toegangsticket
Reclamepanelen omringen de bouwwerf van deSingel. De plaatsing van deze panelen levert extra middelen op om de bouwkosten te financieren. De toelating voor het plaatsen van de advertentiepanelen geldt voor de periode van de bouwwerken. Wij hopen op uw begrip.
FLY
Spanning en rust in 2+1 of 1+2 of 3 of 1+1+1 Om maar met de deur in huis te vallen: het gaat goed met Mark Turner. In november 2008 had hij een ongeluk met een kettingzaag en verwondde zich ernstig aan twee vingers van zijn linkerhand. Hij werd meteen geopereerd en er werd een lange revalidatie voorspeld. Maar het herstel verliep vlotter dan gepland. Turner had zelfs een verzekering die nog een redelijk deel van de medische kosten vergoedde, echt een ongebruikelijk verhaal in de States. Vier maanden na het ongeval stond Turner al weer op het podium met zijn tenorsax. Naar eigen zeggen beheerst hij het instrument nog altijd niet zoals vroeger, maar hij is goed op weg. Al heeft hij zijn techniek wat moeten bijsturen. De vingers bewegen minder soepel dan voorheen en er zit minder gevoel in. Daarom heeft hij aan zijn techniek gesleuteld, vooral om weer makkelijk de hoogste noten te treffen. Het is zoals huiswerk maken, en daar is hij goed in. Dat bewees hij al in zijn jonge jaren en als student aan Berklee College of Music in Boston, Massachusetts. Een positie op de scène Turner is dus ‘back in business’ en wel vooral met FLY, het trio met bassist Larry Grenadier en drummer Jeff Ballard. Eerst de puntjes op de i: FLY is niet het project van Mark Turner + 2, het is een groepsproject met drie gelijkwaardige persoonlijkheden. Eigenlijk zijn het alledrie Californians. Turner is wel geboren in Fairborn, Ohio, maar hij groeide op in Cerritos en Palos Verdes, Californië, in de regio rond Los Angeles. Jeff Ballard en Larry Grenadier kennen elkaar al sinds hun jeugd. Ze studeerden samen muziek en speelden vaak in San Fancisco. Ze trokken ook samen naar New York in 1990, net op hetzelfde moment als Mark Turner. Alledrie maakten ze er deel uit van een nieuwe generatie ambitieuze maar ook explorerende jazzmuzikanten. Joshua Redman, Kurt Rosenwinkel, Brad Mehldau, Avishai Cohen, Guillermo Klein, Ben Allison: ze waren toen allemaal tussen de 20 en de 25 jaar oud op zoek naar een positie op de scène in het mekka van de jazz. Dinosaurussen en vliegen Tien jaar later leken Grenadier en Ballard die positie te hebben gevonden. Ballard vond onderdak bij sterren als Pat Metheny en Chick Corea. Grenadier kwam ook bij Metheny terecht en daarnaast ook bij die andere gitaarheld John Scofield. Eigenlijk allemaal dinosaurussen van
de Amerikaanse jazz. Turner leek wat meer een nomade. Hij speelde wel onder meer in Dave Hollands big band, maar hij zocht zijn heil toch meer in experimentelere milieus, ook in Europa (onder meer in België bij Kris Defoort). Toch was de eeuwwisseling voor alledrie net het moment om met eigen projecten voor het voetlicht te treden. Larry Grenadier legde het als volgt uit: “In feite acteerden we destijds te veel in opdracht van een andere persoonlijkheid. We wilden uit die logica breken en ons eigen verhaal brengen.” Opvallend: het was net dinosaurus Chick Corea die hen daartoe de gelegenheid bood. Op de cd ‘Originations’ plaatste hij werk van de leden van zijn groep Origin in de schijnwerpers. Jeff Ballard koos voor een trio met Mark Turner en Larry Grenadier, de geboorte van FLY. Trio zonder piano Saxofoon, bas, drums, het is een bekend format in de jazzgeschiedenis. Min of meer geïntroduceerd door Sonny Rollins in 1957 met bassist Ray Brown en drummer Shelly Manne. Voor Rollins was dat een uitstekende gelegenheid om in alle vrijheid te soleren zonder een piano als harmonische gids. Hij noemde dat ‘Strolling’. Een jaar later ging hij nog een stap verder met drummer Max Roach en bassist Oscar Pettiford in ‘Freedom Suite’ (niet te verwarren met het project ‘Freedom Now’ dat Max Roach enkele jaren later maakte). Met ‘Freedom Suite’ nam Rollins twee hordes tegelijk. Horde één: voor het eerst componeerde hij een grote vorm, een suite van twintig minuten, net goed voor één zijde van de elpee. Horde twee: hij probeerde de bijdrage van de bassist en de drummer bijna evenveel gewicht te geven in het geheel als zijn saxofoon. Voor luisteraars van de eenentwintigste eeuw klinkt die poging misschien nog vrij aarzelend, maar toch staat de plaat vandaag nog als een huis. En in 1958 was het absoluut een opmerkelijke démarche, zeker voor een kanon als Rollins (hij zou die piste nadien trouwens snel verlaten ten voordele van zijn typische werkwijze: popsongs upgraden en ze briljant draperen met een blaffende tenorsax). 2+1 = 1+2 = 3 = 1+1+1 In de conventionele jazzstromingen is de combinatie altijd tamelijk ongebruikelijk gebleven. Een uitzondering vormt het trio van Joe Henderson, Al Foster en Ron Carter, duidelijk in het verlengde van Rollins’ experiment, maar toch vooral een schitterende showcase voor de saxofonist, ingebed in een typische caroussel van solo’s. De opnamen uit 1985 werden niet toevallig uitgebracht onder de titel ‘State of the Tenor’. Nee, de echte toekomst van het pianoloze trio lag in de Free Jazz, de avant-garde en de Europese improvisatiemuziek. Ornette Coleman schoof na Paul Bley alle pianisten opzij en had een ijzingwekkend trio met David Izenzon en Charles Moffett. Albert Ayler schreef geschiedenis met Gary
Peacock en Sunny Murray, net zoals Peter Brötzmann met Peter Kowald en Sven-Ake Johansson. De saxofonist van dienst is weliswaar altijd een sterke persoonlijkheid die moeilijk van de voorgrond te verdringen is, maar de combinatie drijft op interactie en op het voortdurende verschuiven van het perspectief. Het trio is soms 2+1, soms 1+1+1, soms 1+2, soms gewoon 3. Gedeelde verantwoordelijkheid Precies op dit principe is de alchemie van FLY gebaseerd. Alle melodische en ritmische ideeën worden afwisselend door elk lid van het trio gedragen. Op YouTube is een fragment te zien van een concert in Parijs. Jeff Ballard opent 'Lennie’s Groove' met een subtiel ritmisch patroon. Even later plaatst Mark Turner daarop enkele intervallen en een minuutje erna schetst hij vaag de melodie. Onderweg verschuift de focus geregeld opnieuw naar Ballard, maar dat gebeurt zonder haast en zonder verwittiging, eerder als gevolg van de stilte die Turner laat vallen. Toch valt het verhaal nooit stil. Grenadier speelt hier eerder een ondersteunende rol, maar dat is geen vaste taakverdeling. Want zoals Turner zegt: “Iedereen is afwisselend verantwoordelijk voor de frontlinie. Daardoor krijgt het trio een bredere klank en krijgen de composities meer kans om te ademen.” Spanning opvangen met rust De composities zijn belangrijk, het gaat immers niet om vrije improvisaties. Elke muzikant komt met eigen ideeën en schetsen aandraven, maar het uiteindelijke resultaat is vaak het resultaat van intensief voorbereidend werk. Vaak ondergaat een compositie heel wat permutaties en herwerkingen vooraleer het publiek ermee geconfronteerd wordt. Behalve de nadruk op sterke compositorische ideeën is ook de toon en de sfeer erg verschillend van de meeste pianoloze trio’s uit de jaren zestig. Ondanks de voortdurende wisselwerking heerst hier eigenlijk rust. Geen frenetiek opbod, geen bliksemschichten, wel erg zorgvuldig geplaatste noten en tikjes. Precies op dat punt vinden Grenadier, Ballard en Turner mekaar perfect. Spanning wordt opgevangen met innerlijke kalmte. Turner doet soms denken aan Warne Marsh, dat sotto voce, die intrigerende vertragingsmechanismen. Je merkt dat hij vaak fanatiek oefent, maar ook dat hij veel studeert, analyseert en synthetiseert.
Mark Turner Mark Turner werd geboren in Fairborn (Ohio) en groeide op in Zuid Californië. Tijdens de lagere en middelbare school leerde hij achtereenvolgens klarinet, altsax en tenorsax spelen. In 1990 studeerde hij af aan het Berklee College of Music, waarna hij naar New York verhuisde. Mark Turner werkte bij Tower Records in New York voordat hij voltijds jazzmuzikant werd. Hij werkt regelmatig samen met Kurt Rosenwinkel, Larry Grenadier en Jeff Ballard. Ook vormde hij verschillende muziekformaties waaronder M.T.B en Fly. Hij concerteerde met de invloedrijke Dave Holland Big Band. Als bewonderaar van Warne Marsh, een belangrijke invloed in zijn spel, werkt Turner samen met Lennie Tristano en altsaxofonist Gary Foster in een speciaal concert ‘Mark Turner and Friends’. Een andere invloed op zijn spel, naast Marsh, is John Coltrane. Larry Grenadier Larry Grenadier werd geboren in 1966 te San Francisco. Op elfjarige leeftijd begon hij te musiceren onder impuls van Joe Henderson, Stan Getz, Bobby Hutcherson ea. Hij studeerde af aan Stanford University in 1989 met een diploma in Engelse literatuur. In 1990 verhuisde hij naar Boston om daar in de band van Gary Burton te spelen. In 1991 verhuisde hij naar New York waar hij in verschillende bands speelde waaronder bij Betty Carter, Joshua Redman, Danilo Perez, David Sanchez, Tom Harrell, Joe Henderson, John Scofield, Pat Metheny, Paul Motian, Charles Lloyd en Brad Mehldau. Recente opnames zijn: met Pat Metheny bij het label Warner Brothers oa. Trio 99-00 en Trio Live, met Brad Mehldau bij het label Nonesuch Day Is Done en House on Hill, met Paul Motian bij het label Winter & Winter oa. Trio 2000 + 1 en On Broadway en met Charles Lloyd bij het label ECM oa. The Water is Wide With Higgins. Jeff Ballard Jeff Ballard werd in 1963 in Santa Cruz (Californië) geboren. Als veertienjarige begon hij te drummen. Tussen 1988-1990 toerde hij de wereld rond met Ray Charles. In 1990 vestigde hij zich in New York. Jeff Ballard speelde samen met onder meer Lou Donaldson, Chick Corea, Buddy Montgomery, Mike Stern, Daniello Perez, Kurt Rosenwinkel en Joshua Redman. Momenteel maakt hij ook deel uit van het Brad Meldhau Trio en is hij co-leider van de groep Fly. Recente opnames zijn onder andere: Trio 99-00 met Pat Metheny bij het label Warner Brothers, Metheny Mehldau en Day is Done met Pat Metheny & Brad Mehldau bij het label Nonesuch, Momentum met Joshua Redman’s Elastic Band bij het Nonesuch label en Deep Song met Kurt Rosenwinkel bij het label Verve Records. www.jeffballard.com
volgend seizoen in desingel
Jazz Cecil Taylor Solo & Duo zo 4 okt 2009 Gräwe-Reijseger-Hemingway Trio vr 13 nov 2009 Craig Taborn Trio wo 2 dec 2009 A Touch of Noir / The Shades of Jazz on Noir vr 12 feb 2010 The Claudia Quintet vr 5 mrt 2010 Requiem for a dying Planet do 11 mrt 2010 L’Oeil de l’éléphant do 6 mei 2010 reserveer nu uw abonnement via www.desingel.be vanaf maandag 25 mei 2009 losse tickets via www.desingel.be
De kunstcampus groeit + 12.000 m2 Een bouwproject van de Vlaamse Gemeenschap en de Artesis Hogeschool Antwerpen voor deSingel internationale kunstcampus en het Conservatorium van de Hogeschool Antwerpen.
Permanente toelichting vestiaire deSingel wo>zo/14>18 uur & aansluitend bij voorstellingen/concerten
2008-2009 architectuur theater dans muziek deSingel Desguinlei 25 / B-2018 Antwerpen ma vr 10 19 uur / za 16 19 uur www.desingel.be
[email protected] T +32 (0)3 248 28 28 F +32 (0)3 248 28 00
deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Gemeenschap en geniet de steun van hoofdsponsor
mediasponsors
