Beroepsproduct 2

2013 - 2014 Beroepsproduct 2

Opdrachtgever: Manon Hoogenkamp Context: Christelijk VMBO school Sprengeloo Begeleider hoge school Utrecht: Herry In Den Bosch

Student: Myriam Rustenburg 1602081

1

Inhoud Inleiding ................................................................................................................................................................... 3 Productverslag ...................................................................................................................................................... 4 Plan van aanpak: Beroepsproduct 2 binnen het Sprengeloo .............................................................................. 4 Hoofdstuk 1 inleiding ........................................................................................................................................... 4 Hoofdstuk 2 verkenning....................................................................................................................................... 7 Bijlagen................................................................................................................................................................. 13 Getekende opdrachtformulering ........................................................................................................................ 13 Getekend contract formulier .............................................................................................................................. 14 Vragenlijst voor de eindevaluatie ...................................................................................................................... 16 Hoofdstuk 3: Ontwikkeling van het product...................................................................................................... 17 Hoofdstuk 4 Evaluatie van het product ............................................................................................................. 18 Bewijs feedback opdrachtgever en betrokkenen ............................................................................................... 18 Bijlagen................................................................................................................................................................. 20 Bewijs: Presenteren en uitgifte resultaat ........................................................................................................... 20 Gebruikte meetinstrumenten uit de praktijkverkenning ..................................................................................... 21 Interview 1 vooronderzoek: ............................................................................................................................... 21 Interview 2 vooronderzoek ................................................................................................................................ 22 Interview 1 Decaan onderbouw ......................................................................................................................... 23 Interview 2 Decaan bovenbouw ........................................................................................................................ 25 Data analyse horizontaal vergelijken: Decaan bovenbouw en onderbouw ....................................................... 26 Interview 1 mentor Sprengeloo ......................................................................................................................... 28 Interview 2 mentor Sprengeloo ......................................................................................................................... 29 Data analyse horizontaal vergelijken: Mentoren ................................................................................................ 31 Antwoord op de onderzoeksvraag: .................................................................................................................... 33 Antwoord en advies onderzoek ......................................................................................................................... 35 Gebruikte vragenlijst opdrachtgever .................................................................................................................. 36 Lesstof overzicht 1e en 2e leerjaar kader-basis ................................................................................................ 37 Lesstof leerjaar 2 BB ......................................................................................................................................... 39 Lesstof leerjaar 1 KB ......................................................................................................................................... 41 Lesstof leerjaar 2 KB ......................................................................................................................................... 43 Procesverslag ...................................................................................................................................................... 45 1 Inleiding en leervragen ................................................................................................................................... 45 2 Beantwoording leervragen uit de kennisbasis van mijn vak .......................................................................... 46 Verantwoording vak kennisbasis ....................................................................................................................... 48 6.2 Praktijk onderzoek ....................................................................................................................................... 48 6.2.1 Omschrijving ........................................................................................................................................ 48 6.2.2 Kernconcepten en -methodieken ......................................................................................................... 48 3 Projectmatig werken ....................................................................................................................................... 49 4 Professioneel werken .................................................................................................................................... 49 5 Onderzoeksmatig werken............................................................................................................................... 50 Bijlagen................................................................................................................................................................. 51 Beoordelingsadvies opdrachtgever ................................................................................................................... 52 Urenverantwoording .......................................................................................................................................... 54

2

Inleiding Allereerst wil ik Petra Zegwaard en Manon Hoogenkamp bedanken voor de goede samenwerking en begeleiding voor het Beroepsproduct 2. Aan het begin van het studiejaar 2013- 2014 kreeg ik de opdracht vanuit de Hoge school Utrecht om een Beroepsproduct 2 te gaan uitvoeren op de leerwerkplek. Voordat er een Beroepsproduct 2 tot stand kon komen heb ik binnen het Sprengeloo de vraag neergelegd, of ik wat kon betekenen op het gebied van vakonderwijs. Uiteindelijk is er een opdracht geformuleerd en aan mij toegewezen. Dit Beroepsproduct 2 gaat over een inventarisatie van de loopbaanbegeleiding lessen van leerjaar één en twee op het Sprengeloo. Het Beroepsproduct 2 laat zien hoe ik te werk ben gegaan om tot een mooi eind resultaat te komen. In dit verslag laat ik zien voor welke onderzoeksvaardigheden ik heb gekozen en op welke manier ik de onderzoeksvaardigheden hebben aangepakt.

3

Productverslag Plan van aanpak: Beroepsproduct 2 binnen het Sprengeloo

Hoofdstuk 1 inleiding Het beroepsproduct 2 start ik met projectbegeleider Petra Zegwaard. I.v.m. medische en privé omstandigheden zal mijn projectbegeleider Petra Zegwaard haar taak moeten overdragen aan een tweede begeleider, Mevrouw Hoogenkamp. Mevrouw Hoogenkamp deelt vanaf de start van het beroepsproduct 2 al mee aan het proces. Intensieve begeleiding, samenwerking en adviezen worden door beide begeleiders toegepast. De overdracht zal plaatsvinden aan de start van de uitvoering beroepsproduct 2. Projectleden: Myriam Rustenburg Projectbegeleider: Petra Zegwaard Overdracht projectbegeleider en eindbeoordelaar: Manon Hoogenkamp. Communicatie: - E-mail; - Besprekingen met projectbegeleiders; - Besprekingen met decaan en mentoren van het Sprengeloo - Besprekingen docenten HU. Transparantie: - Tussentijds feedback projectbegeleider; - Tussentijds feedback docenten HU. 1.1 Formulering opdracht: Met mijn werkplekbegeleider ben ik in gesprek gegaan om te kijken waar ik een bijdrage kan leveren binnen het Sprengeloo. Mijn werkplekbegeleider heeft mijn vraag ook binnen de teamvergadering neergelegd en zijn daar tot conclusie gekomen dat er duidelijkheid moet komen over de loopbaanbegeleidinglessen binnen het Sprengeloo. Er is geen doorlopende leerlijn nu, omdat het niet helder is wat de docenten doen tijdens de les, welke docenten de lessen daadwerkelijk inroosteren en er ook geen materiaal is voor loopbaanbegeleidinglessen. Na aanleiding van het teamoverleg en de interviews, die vooraf zijn gehouden met de opdrachtgever, is er een onderzoeksopdracht tot stand gekomen. De opdrachtgever heeft duidelijk gemaakt dat er binnen het Sprengeloo loopbaanbegeleidinglessen geïntegreerd moeten worden, omdat het in 2015 een onderdeel wordt van het examen. Eerst moet helder worden wat er binnen het Sprengeloo nu wordt gedaan aan loopbaanbegeleiding. Van het Sprengeloo heb ik de opdracht gekregen om van het eerste en het tweede jaar te gaan inventariseren wat er tot nu toe aan loopbaanbegeleiding wordt gedaan. 1.2 Context: Het Sprengeloo is een christelijke VMBO school met de leerwegen LWO, Basisberoeps, Kaderberoeps en theoretische leerweg. Ikzelf ben twee dagen aanwezig binnen de bovenbouw van de richtingen kader en basisberoeps. Er zitten tussen de 600-700 leerlingen op het Sprengeloo. Het Sprengeloo is continue bezig met het verbeteren van onderwijs, leerlingen en ouders zijn tevreden over het onderwijs. De school scoort landelijk goed met de examenuitslagen. Omdat het vak loopbaanbegeleiding in 2015 een onderdeel wordt van het landelijk centraal examen wordt, wil het Sprengeloo zich goed hebben voorbereid op de lessen die geïntegreerd moeten worden. Mentoren staan open voor inzet en tot ideeën te komen. Belangrijk vind het Sprengeloo dat de leerling centraal staat, dit gebeurt onder andere door persoonlijke aandacht en individuele begeleiding te geven, waardoor de leerling zicht goed kan ontwikkelen. Wanneer de leerling bijv. Dyslexie of faalangst heeft biedt het Sprengeloo extra begeleiding en kan de leerling een training volgen. Door middel van goede loopbaanbegeleiding kan de leerling zijn talenten leren ontdekken en zorgt het Sprengeloo ervoor dat de leerling een goede vervolg opleiding kiest waarin hij zich kan gaan ontplooien.

4

Binnen het Sprengeloo zijn verschillende sectoren aanwezig, zoals: Zorg en welzijn, Techniek, economie en sport- en dienstverlening. Binnen deze sectoren zijn leerpleinen met werkvelden aanwezig waar iedere leerling zich in de derde en vierde klas kan ontwikkelen op de kennis en beroepsvaardigheden. De sector waar ik mijn stage loop is binnen het zorg en welzijn plein. Het beroepsproduct 2 heeft betrekking tot de eerste en tweede klas en heeft samenhang met het vervolg op de derde en vierde klas. Want loopbaanbegeleiding moet een doorlopende leerlijn worden binnen het Sprengeloo.

5

De school heeft een missie en een visie. “ Missie Samen leven, samen leren Sprengeloo is van huis uit protestants-christelijk. Daarom besteed het Sprengeloo aandacht aan religieuze feestdagen en vieringen en worden er dagopeningen gehouden. Het Sprengeloo wilt een pluriforme school zijn, wat betekent dat je, als je een andere levensbeschouwing of ander geloof hebt, ook welkom bent. Aandacht en begeleiding Bij Sprengeloo staat het leren van de leerling centraal. Omdat elke leerling anders is, bied het Sprengeloo passend onderwijs: leerlingen worden uitgedaagd naar hun beste kunnen te presteren. Daarom besteed het Sprengeloo in het onderwijs veel aandacht aan praktische (beroeps)vaardigheden, zelfstandig kunnen werken en de integratie van praktijk en theorie. Maatschappelijk betrokken Het Sprengeloo wilt de leerlingen een goede culturele en maatschappelijke basis meegeven. Zoals gezegd: we hebben respect en oog voor elkaar en voor onze omgeving. Zowel voor leerlingen als personeel moet de school een plezierige leef-, leer- en werkomgeving bieden. Ook wordt er veel aandacht gegeven aan de ouders van de leerlingen, het vervolgonderwijs en het bedrijfsleven. Visie Uitgangspunten voor de inrichting van het onderwijs op Sprengeloo zijn de individuele leerlingen, de maatschappelijke vraag naar (vak)vaardigheden en de aansluiting bij de vervolgtrajecten. (ROC scholen etc.)

   

Ieder kind is welkom. Passend onderwijs bieden: uit iedere leerling wordt het beste gehaald. Breed scala’s aan onderwijsprogramma’s voor verschillen tussen leerlingen,. Bied modern en vernieuwend onderwijs aan dat aansluit bij de praktijk. “ Bron: www.sprengeloo.nl 1.3 Onderzoeksvraag: Wat is de inhoud van de loopbaanbegeleidinglessen in het eerste en tweede jaar binnen het Sprengeloo?

6

Hoofdstuk 2 verkenning 1.1 Literatuurverkenning Om een goed beeld te kunnen scheppen wat loopbaanbegeleiding inhoudt heb ik verschillende bronnen geraadpleegd. Omdat de literatuur afkomstig is vanuit de recente praktijk en wordt toegepast binnen het onderwijs is het bruikbare en verantwoorde literatuur. Het SLO nationaal expertisecentrum is een handreiking voor loopbaanbegeleiding expliciet voor het VMBO onderwijs. De instanties Adviesgroep VMBO en het VO-raad heeft gesignaleerd dat loopbaanoriëntatie en- begeleiding een stevige plaats moet hebben binnen het voortgezetonderwijs. Volgens de instanties geeft een goede loopbaanbegeleiding een bijdrage aan het voorkomen van schooluitval en onnodig ruilen van vervolgopleidingen. Met het vak loopbaanbegeleiding ontwikkelen de leerlingen competenties die zij tijdens hun gehele loopbaan nodig zullen hebben en kunnen toepassen.

´Gebaseerd op Meijer, Kuijpers & Bakker (2006). Daar wordt uitgegaan van vijf loopbaancompetenties. Uit later onderzoek van Meijers en anderen is gebleken dat de competenties in de praktijk niet altijd goed te onderscheiden zijn, daarom zijn ze hier samengevoegd tot drie.´ Bron: Jansma. Nynke. SLO. (2011) Verkregen op 12-01-2014. Via: http://www.slo.nl/downloads/2011/lob-als-vak.pdf/ Het Sprengeloo maakt deels gebruik van de uitgeverij Tumult, echter wordt het niet schoolbreed toegepast. Om een goed beeld te kunnen scheppen wat Tumult inhoudt heb ik het lesmateriaal bestudeerd. De educatieve uitgeverij Tumult biedt verschillende soorten van activerend en gevarieerd lesmateriaal aan. De onderwerpen die worden aangeboden en voor loopbaanbegeleiding van belang zijn: - Studievaardigheden - Sociaal emotionele vaardigheden - Keuze vaardigheden. Educatieve uitgeverij Tumult. (2013) Verkregen op 22- 12- 2013. Via: http://www.tumult.nl/

7

In het boek “identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding” wordt loopbaanbegeleiding in het kort als volgt omschreven: Loopbaanbegeleiding: - Ondersteunen en begeleiden van de loopbaan - Ontdekken van kennis, vaardigheden en talenten - Kennis maken met de vervolgopleiding en arbeidsmarkt Doorlopende leerlijn: Voor de leerling is het belangrijk dat hij tijdens het voortgezet onderwijs zo min mogelijk breuken en overlappingen ervaart in het leerproces. Bron: Van der Wal. J., de Wilde. J., idententeitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. (2011) Couthino. Geraadpleegd op 09-12-2013 Analyse: De onderzoeksvraag is het vertrekpunt voor de analyse. Alle data wordt verzameld om een echt antwoord te krijgen op de onderzoeksvraag. Verzamelde data Analyseren Analyseresultaten Concluderen Conclusie analyse    Bron: Van der Donk, C. en Van Lanen, B. (2012) Praktijkonderzoek in de School. Bussum: Countinho. Geraadpleegd op 09-12-2013 Binnen het Sprengeloo is er sprake van loopbaanbegeleiding. Tot nu is het zeer onduidelijk wat er aan loopbaanbegeleiding wordt gegeven. Mentoren krijgen voor alle leerlingen per jaar een aantal uren om de leerling te coachen en te begeleiden. Er wordt geen standaard format/ lessenserie gebruikt voor loopbaanbegeleiding en iedere mentor vult de loopbaanbegeleiding op zijn eigen manier in. In 2015 valt het vak loopbaanbegeleiding onder het landelijk centraal examen. Het Sprengeloo wilt hier goed op voorbereid zijn en wilt een analyse van de eerste en tweede klas. Op deze manier kan het Sprengeloo gaan starten met het integreren van het vak loopbaanbegeleiding binnen het onderwijs. Zodat de loopbaanbegeleiding een doorlopende leerlijn wordt voor de leerling. Van de eerste klas tot de vierde klas. Zodat iedere leerling weet wat zijn talenten zijn en weet waar hij zijn kennis en vaardigheden kan gaan toepassen in zijn vervolgopleiding.

1.2 Methode praktijkverkenning Op het Sprengeloo ben ik twee dagen per week aanwezig. Op één van die twee dagen help ik mee tijdens de mentorles. Leerlingen krijgen van de mentor tijdens deze lessen verschillende opdrachten. Bijvoorbeeld: een collage maken van zichzelf met daarin meegnomen, de talenten die de leerling van zichzelf weet, een brief schrijven over zichzelf, onderzoeken wat voor vervolgopleiding ze willen gaan volgen na de middelbare school, opzoeken wanneer er open dagen zijn etc. Deze opdrachten improviseert de docent zelf en staan niet uitgeschreven. Sommige leerlingen geven aan dat ze bepaalde opdrachten tijdens de eerste klas al een keer hebben gehad. Met de docent en met mijn begeleider heb ik dit probleem besproken. Echter bleek dit probleem al een jaar te spelen. Het probleem is opnieuw binnen de teamvergadering ter sprake gekomen en daaruit is mijn Beroepsproduct 2 uit voortgekomen. 1.2.1 Respondenten Mentoren en decanen moeten de leerlingen begeleiden tijdens hen loopbaan binnen het Sprengeloo. Tot nu toe doet iedere decaan en mentor dit op zijn eigen manier. Door middel van vragen te stellen aan mijn werkplekbegeleider over wie de meest betrokkenen zijn met loopbaanbegeleiding, welke mentoren decaan zijn heb ik de personen kunnen inventariseren en benaderen. De respondenten van het Sprengeloo die betrekking hebben tot Beroepsproduct 2 zijn: - Decanen onderbouw - Mentoren onderbouw De twee decanen op het Sprengeloo zijn verdeeld onder de onderbouw en de bovenbouw. De mentoren zijn vakdocenten van de onderbouw van verschillende sectoren. De sectoren waar de mentoren werkzaam zijn o.a.: Zorg en Welzijn, Techniek en Sport en Dienstverlening. De decaan en de mentoren zijn gemend van sekse, zowel mannen als vrouwen delen mee aan het project.

8

1.2.2 Dataverzameling en meetinstrumenten Om mijn onderzoeksvraag te kunnen meten en beantwoorden ga ik met de werkzame decanen binnen het Sprengeloo een interview afnemen. Daarnaast ga ik 4 mentoren interviewen, omdat niet alle mentoren loopbaanbegeleiding geven. Na het interviewen ga ik analyses toepassen om de verworven informatie te analyseren, conclusie te schrijven en het product evalueren doormiddel van een teamvergadering bij te wonen en daarin de analyse te presenteren op het SMARTboard. Alle respondenten krijgen het resultaat analoog uitgedeeld tijdens de presentatie, of in hen postvak wanneer de respondent niet aanwezig is en zal digitaal worden toegevoegd aan de notulen. Bovenstaande punten zijn goede data verzamelingmethodes omdat de interviews de volgende eenduidige opbouw hebben bij de decanen en mentoren: - Het doel van het interview wordt benoemd. Onderzoeksvraag: Wat is de inhoud van de loopbaanbegeleidinglessen in het eerste en tweede jaar binnen het Sprengeloo? - Er wordt verteld hoelang het interview ongeveer zal duren - De verwerking van data wordt verteld. - Vragen naar de huidige situatie daarna naar de gewenste situatie - Vragen worden gesteld en antwoorden worden geparafraseerd - De respondent de mogelijkheid geven voor aanvullende opmerkingen De data analyse wordt gemaakt doormiddel van de methode: horizontaal vergelijken. Op deze manier krijg ik snel een beeld van de situatie. Vanuit mijn bevindingen wordt een samenvatting geschreven, waaruit een conclusie moet voortkomen en antwoord zal gaan geven op de onderzoeksvraag. Bron: Van der Donk, C. en Van Lanen, B. (2012) Praktijkonderzoek in de School. Bussum: Countinho. Geraadpleegd op 09-12-2013

9

1.2.3 Data-analyse Concluderende samenvatting toewijzen aan de respondenten, controleren of de respondent zich hierin herkent. Op deze manier controleer ik of mijn bevindingen kloppend zijn met de praktijk. Projectbegeleider inzetten ter ondersteuning van de data analyse, de data analyse laten lezen en om feedback vragen. Op deze manier zorg ik voor betrouwbare onderzoeksresultaten. 1.3 Resultaten Samenvatting van de antwoorden vanuit de interviews. Geen ruwe versies maar een overzicht van de resultaten. 1.4 Conclusies Verzamelde data ordenen en vergelijken. Daarvan een conclusie schrijven. Hoofdstuk 3: product en criteria Het Beroepsproduct 2 moet een analyse worden met wat er tot nu toe aan loopbaanbegeleiding wordt gedaan in het eerste en tweede jaar. Het product moet geschikt zijn voor alle docenten, mentoren, decanen binnen het Sprengeloo. De analyse moet digitaal en op papier worden aangeleverd. Het effect van het product zal duidelijkheid moeten geven aan wat er tot nu aan loopbaanbegeleiding binnen het Sprengeloo wordt gegeven. Zodat er gekeken kan worden hoe de loopbaanbegeleiding verbeterd kan worden binnen het Sprengeloo, want de leerling op het Sprengeloo staat centraal. Waar hebben docenten behoefte aan en hoe kan het Sprengeloo aan een doorlopende leerlijn werken op het gebied van loopbaanbegeleiding. Hoofdstuk 4: tijdsplanning Week Taak 41 Oriëntatiefase Bronnenonderzoek/ Literatuurverkenning van het probleem (onderzoek) Interviews voor ontwikkelen van het product. Lessen volgen Plan van aanpak ontwikkelen (ontwerp) 42

Bronnenonderzoek/ Literatuurverkenning van het probleem (onderzoek) Interviews voor ontwikkelen van het product. Lessen volgen Plan van aanpak ontwikkelen (ontwerp)

43 Studieweek-vakantie


44

Bronnenonderzoek/ Literatuurverkenning van het probleem (onderzoek) Interviews voor ontwikkelen van het product. Lessen volgen

10

Plan van aanpak ontwikkelen (ontwerp) 45


46


47


48 Studieweek


49

Bronnenonderzoek/ Literatuurverkenning van het probleem (onderzoek) Interviews voor ontwikkelen van het product. Lessen volgen

50

Plan van aanpak AF! Bronnenonderzoek/ Literatuurverkenning van het probleem (onderzoek) Interviews voor ontwikkelen van het product. Lessen volgen Plan van aanpak bij de opdrachtgever neerleggen. Plan van aanpak bijstellen waar nodig is.

51

Plan van aanpak bijstellen waar nodig is.

11

52 Vakantie 1 Vakantie 2

Plan van aanpak door opdrachtgever goedgekeurd

3 Uitvoeringsfase Start uitvoering beroepsproduct 4 Studieweek

5 Toetsweek 6 7 8 Studieweek-vakantie 9 10 11 Afrondingsfase

Inleveren plan van aanpak + contractformulier Beoordeling begeleider IA Go- No go Go- No go krijgen Ontwerpen product Ontwerpen product Ontwerpen product Ontwerpen product Ontwerpen product Presenteren aan medestudenten

12

Evaluatie Afronding evaluatieproces

13

Schrijven en evalueren procesverslag Presentatie op het Sprengeloo

14

Schrijven en evalueren procesverslag Schrijven en evalueren procesverslag

15 Toetsweek Beroepsproduct 2 af

Beroepsproduct Af! Inleveren

Hoofdstuk 5: Presentatie en evaluatie Om het product te kunnen evalueren wil ik door mijn opdrachtgever de vragenlijst laten invullen. Na het invullen van de vragen ga ik de antwoorden analyseren en concluderen. De conclusie en het resultaat van het product wil ik in een teamvergadering gaan presenteren met behulp van een Prezi.

Hoofdstuk 6: literatuurlijst Educatieve uitgeverij Tumult. (2013) Verkregen op 22- 12- 2013. Via: http://www.tumult.nl/ Interview vragen. (2011) Verkregen op 05-12-2013. Via: http://www.interviewvragen.nl/verschillende-soorten-interview Jansma. Nynke. SLO. (2011) Verkregen op 12-01-2014. Via: http://www.slo.nl/downloads/2011/lob-als-vak.pdf/ Van der Donk, C. en Van Lanen, B. (2012) Praktijkonderzoek in de School. Bussum. Countinho. Geraadpleegd op 09-12-2013 Van der Wal. J., de Wilde. J., idententeitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. (2011) Bussum. Couthino. Geraadpleegd op 09-12-2013

12

Bijlagen: Getekende opdrachtformulering

13

Getekend contract formulier

14

15

Vragenlijst voor de eindevaluatie Evalueren tevredenheid Vraag 1) Is de conclusie van de LOB inventarisatie duidelijk beschreven? Vraag 2) Heeft de projectleider gevraagd naar feedback van de respondenten? Vraag 3) Is de onderzoeksvraag beantwoord? Vraag 4) Is de uitkomst van de gehele conclusie verrassend?

16

Hoofdstuk 3: Ontwikkeling van het product Uitkomst product e Het uiteindelijke product is een inhoudelijk overzicht geworden van de loopbaanbegeleidinglessen van het 1 en e het 2 jaar binnen het Sprengeloo. Tijdens het onderzoek heb ik rekening gehouden met de respondenten van het onderzoek. Het product is bedoeld voor de mentoren en docenten die loopbaanbegeleiding geven binnen het VMBO van het Sprengeloo. De respondenten moesten aansluiten op het onderzoek voor een duidelijk resultaat. De respondenten waren: - Begeleider - Mentoren - Decanen. Het uiteindelijke resultaat is een overzicht van de inhoud van de loopbaanbegeleidinglessen en is in digitale en analoge vorm te lezen. Het resultaat is aan iedere respondent en mentoren van de boven en onderbouw digitaal gegeven, zodat alle medewerkers die betrekking hebben tot het vak loopbaanbegeleiding inzicht hebben op het resultaat van het onderzoek. Effect van het product Het resultaat van het onderzoek moet als effect hebben dat er duidelijkheid is voor de decanen en mentoren over de inhoud van de loopbaanbegeleidinglessen binnen het Sprengeloo. Doordat er duidelijkheid is waar de onderbouw nu aan werkt kan er schoolbreed gekeken worden welke onderwerpen en loopbaanbegeleiding methode toegepast kunnen gaan worden, zodat er een doorlopende leerlijn kan worden ontwikkeld. Volgens Van der Wal. J., de Wilde. J., idententeitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. (2011) is het voor de leerling belangrijk dat hij tijdens het voortgezet onderwijs zo min mogelijk breuken en overlappingen ervaart in het leerproces. Dit houdt in, een doorlopende leerlijn binnen de loopbaanbegeleidinglessen. Eisen: concept context benadering Waar mijn product aan moet voldoen is een overzicht van de loopbaanbegeleidinglessen van het eerste en tweede jaar binnen het Sprengeloo. Ik ga beginnen met het verkennen van de literatuur en de praktijk, zodat ik een goed beeld krijg van wat loopbaanbegeleiding is. Aan de hand van het plan van aanpak met daarin meegenomen de tijdsplanning ga ik mij richten op methodes voor uitvoering van het onderzoek. Contactpersonen inventariseren en interviews plannen met respondenten. Aan de hand van praktijkonderzoek en onderzoekmethodes zal ik de verworven informatie analyseren en concluderen. Van de conclusie zal ik een advies schrijven, zodat het Sprengeloo op weg kan met de nieuwe informatie.

17

Hoofdstuk 4 Evaluatie van het product Ontvangst product opdrachtgever en betrokkenen Het resultaat van mijn onderzoek zal ik overhandigen aan mijn opdrachtgever en om feedback vragen. De opdrachtgever was al zeer tevreden over de resultaten van het onderzoek. De feedback wat ik kreeg van mijn opdrachtgever was gericht op de literatuur. Graag wilde ze weten of mijn advies aansluit op de theorieën van het onderzoek en wilde ze een samenvatting van de conclusie kort op een 1 A4 hebben gepresenteerd, zodat de conclusie voor iedereen kort en overzichtelijk te lezen is. Na de feedback heb ik de betrokkenen de conclusie gegeven met daarbij mijn advies.

Bewijs feedback opdrachtgever en betrokkenen Feedback opdrachtgever Myriam heeft tijdens het werken aan het beroepsproduct een onderzoekende houding toegepast. Ze heeft veel tijd gestoken in het contact leggen met mentoren en decanen. Echter waren de mentoren van mening dat het interviewen van twee mentoren genoeg zou zijn, omdat ze vrijwel allemaal hetzelfde te werk gaan. Dit doen ze door middel van teamoverleg. Verder ben ik zeer tevreden over de uitwerkingen en het resultaat van het onderzoek. Mooie presentatie! Myriam geeft het team een handvat voor een goede basis op de ontwikkeling van de toekomstige loopbaanbegeleidinglessen.

Manon Hoogenkamp

Feedback en antwoorden betrokkenen mentoren en decanen: Als eerste een compliment op de presentatievorm die je hebt gebruikt. Het was een erg aantrekkelijke presentatie in de vorm van mindmap op het bord. Aan het begin van het interview was het lastig om een afgebakend interview vast te houden voor Myriam, omdat er zoveel punten naar boven kwamen bij ons over het vak loopbaanbegeleiding. Echter hebben we wel vele punten besproken en aan Myriam was het de keuze aan wat ze er mee wilde doen. (toepassen of niet) Na het interview hebben wij een ruwe versie ontvangen van het interview, met daarbij de vraag of wij ons in de antwoorden herkennen. Dit was belangrijk, omdat er zo geen foute antwoorden in de analyse kunnen worden toegepast. Nu de presentatie is gegeven en de conclusie is gepresenteerd is er een helder beeld ontstaan op het onderzoek. Terugblik presentatie De presentatie heb ik gehouden tijdens het wekelijks teamoverleg tijdens de studieweek van de HU. Iedere respondent heeft van mij de conclusie en het advies digitaal en op papier gekregen zodat ze het nog eens rustig na kunnen lezen. De respondenten hebben mij op aanvraag feedback gegeven op de inhoud en de presentatie aan de hand van het evaluatieformulier. Evaluatie product De methode van evalueren heb ik aan de hand van mondeling feedback (zie bovenstaande feedback) en het evaluatie vragenformulier gedaan. De opdrachtgever heeft het evaluatieformulier ingevuld, zodat ik een goed beeld kon krijgen van hoe ze het resultaat vond. Zie bijlage. Resultaten en conclusie evaluatie (vragenlijst) Het resultaat van de evaluatie was zeer positief. Een aantal punten die werden genoemd zijn: - Meerdere malen om feedback gevraagd, ook in teamverband - Goed totaal beeld, zeer duidelijk - Veel bruikbare tips bijgekomen Zie bijlage vragenlijst evaluatieformulier. De respondenten waren tevreden met mijn resultaat dit is te lezen in de bovenstaande feedback. Aan de hand van de feedback op het product kan ik geen verdere veranderingen toepassen, omdat het feedback positief is en aansluit op de vragen.

18

Literatuurlijst Educatieve uitgeverij Tumult. (2013) Verkregen op 22- 01- 2014. Via: http://www.tumult.nl/ Interview vragen. (2011) Verkregen op 05-03-2014. Via: http://www.interviewvragen.nl/verschillende-soorten-interview Van der Donk, C. en Van Lanen, B. (2012) Praktijkonderzoek in de School. Bussum. Countinho. Van der Wal. J., de Wilde. J., idententeitsontwikkeling en leerlingbegeleiding. (2011) Bussum. Couthino. Geraadpleegd op 09-03-2014

19

Bijlagen Bewijs: Presenteren en uitgifte resultaat Onderstaand is een notulen van een wekelijks teamoverleg. In deze notulen laat ik (in het rood) zien dat ik mijn product heb gepresenteerd en daar feedback op heb ontvangen. Notulen KODW 25 maart 2014 Aanwezig: Blr, Mrs, Igr, Rst en Hgk De notulen van de vorige week zijn akkoord bevonden. We moeten nog verder met de activiteiten. BLR:  De keuken wordt eerder afgebroken. Hierdoor wordt er al een start met inpakken en uitruimen gedaan vanaf de week van 7 april. In de week van 14 april wordt er met het verbouwen begonnen. IGR:  Er is een brief binnen gekomen over Kirsten Tol ivm met een operatie ten tijde van het praktijk examen. Ireen heeft hier het al over gehad met Angelique. Wij hebben het hier over gehad en ons standpunt is dat we niet kunnen uitwijken of een andere mogelijkheid hebben dan de officiële manier. Dat is e praktijkexamen doen in 2 tijdvak. We benadrukken dan ook dat het van groot belang is dat Kirstens operatie verschoven wordt naar een andere datum. Ireen neemt hierover contact op met moeder. 

Wat kimberly van Kampen heeft Ireen een keurige mail klaar die vandaag de deur aan gaat. Akkoord team voor ondersteuning tijdens het examen. ( op gepaste wijze)



Ireen haalt aan de mail van Roland koopman over het testen van codes en computers. Er wordt besloten dat BLR, MRS en HGK dit gaan doen a.s vrijdag 4 april om 11.50. Ireen neemt het uur van Manon waar ( erbij in 102)

RST 

MRS: 

BLR: 

Myriam heeft het onderzoek afgerond en is tot een conclusie gekomen. Dit zal ze gaan presenteren in het teamoverleg op 1 April. Na de presentatie zal er worden geëvalueerd, zodat de beoordeling kan worden gemaakt.

Vraagt wanneer er een advies gegeven moet worden ten aanzien van pso. Of Oes, Hgk en Mrs samen om de tafel kunnen zitten ivm advies. Wel geven Mrs en Hgk aan dat er in de basis pso hele leuke kinderen zitten De datum van het kinderfeestje moet nog geregeld worden. Manon heeft opgezocht, wat Blr en hgk al eerder besproken hadden. Het kinderfeestje wordt in 2 keer gehouden. Dinsdag 24 juni en dinsdag 1 juli. Alleen is de vraag hebben de kleuters op dinsdag middag wel school. Eef weet jij dat toevallig?.

Met de activiteiten gaan we volgende week weer verder. Gr Manon

20

Gebruikte meetinstrumenten uit de praktijkverkenning Interview 1 vooronderzoek: Reflectieverslag oriëntatiegesprek Interview 1 Oriëntatie beroepsproduct 2 Datum: Oktober 2013 week 42 Aanwezig: Myriam Rustenburg, Petra Zegwaard Inleiding Op het Sprengeloo heb ik aangekondigd dat ik een product neer moet gaan zetten voor het Sprengeloo. ‘Iets waar het Sprengeloo wat aan heeft’ werd verteld vanuit de Hoge school Utrecht. Mijn begeleider had al verwacht dat hier sprake van zou zijn. Voor het oriëntatiegesprek plaats kon vinden heeft mijn begeleider in een teamoverleg gebrainstormd over een mogelijk product. Het oriëntatiegesprek wat ik met mijn begeleider heb gevoerd moest ervoor zorgen dat er een beeld geschept kon worden waar ik mij de komende maanden mee kon bezig houden. Daarnaast vond ik het erg prettig dat er duidelijkheid was voor beide partijen, zodat ik en het Sprengeloo precies wist wat er verwacht werd. Gesprek opdrachtgever Petra Zegwaard, Sprengeloo In week 42 heb ik met mijn begeleider een gesprek gehouden over het beroepsproduct 2 voor het Sprengeloo. Het Sprengeloo had een mogelijk idee voor mij om een opdracht te kunnen gaan vervullen. Namelijk de loopbaanbegeleiding lessen van leerjaar één en twee inventariseren. In het jaar 2015 zal het vak loopbaanbegeleiding een examenvak worden en het mijn begeleider gaf aan dat ze als school goed voorbereid willen zijn. Belangrijk is dat er na mijn onderzoek een vervolg op kan aansluiten. Het Sprengeloo houdt zich bezig met een doorlopende leerlijn. De leerlingen die na het Sprengeloo naar het MBO gaan moeten een goed portfolio hebben en weten wat ze in de toekomst willen gaan doen. Mijn begeleider noemde een aantal voorbeelden waar de lessen over gaan. Voorbeelden: wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik etc. De opdracht heb ik van het Sprengeloo aangenomen, omdat ik het een interessant onderwerp vindt. Het vak loopbaanbegeleiding is voor mij nieuw en ik loop wekelijks mee bij de lessen van loopbaanbegeleiding. Tijdens het gesprek gaf mijn begeleider handvaten over hoe ik het onderzoek kan gaan aanpakken. Er werden een aantal voorbeelden genoemd die belangrijk zijn om een plan van aanpak te schrijven. Daarvoor kreeg ik tijd om over na te denken. Ook een aantal namen van collega’ die betrekking hebben tot het vak kreeg ik mee. Na het gesprek ben ik begonnen met het formuleren van een hoofdvraag en deelvragen. Daarna ben ik gestart met het inventariseren van een plan van aanpak. Zoals: de literatuur, onderzoeksvaardigheden en een tijdsplanning.

21

Interview 2 vooronderzoek Reflectieverslag plan van aanpak Datum: week 47 Aanwezig: Myriam Rustenburg, Manon Hoogenkamp en Petra Zegwaard Inleiding Tijdens het werken aan het plan van aanpak heb ik tussendoor feedback gevraagd aan de opdrachtgever op het Sprengeloo. Daarnaast heb ik ook feedback gevraagd aan de docent op de HU tijdens het vak studie en werk en het vak Beroepsproduct 2. Er kwamen tijdens het werken aan het plan van aanpak vragen bij mij naar boven. Hoeveel docenten zal ik gaan interviewen? Wanneer worden er loopbaanbegeleiding lessen gegeven? En wie geven de lessen? Kan ik bij de lessen meekijken? Werkt het Sprengeloo ook al met de eindtermen en zo ja waar kan ik deze vinden? Ik kreeg het advies om naast het plan van aanpak een tijdsplanning te gaan maken, middelen te gaan inventariseren, die gebruikt kunnen worden voor het product en alle middelen te verantwoorden. Gesprek met opdrachtgever Tijdens het interview heb ik de bovenstaande vragen in het gesprek naar voren laten komen, omdat ik precies helder wilde hebben wat het Sprengeloo van mij verwacht. Ik kreeg van mijn begeleider en de docent advies over hoe ik het plan van aanpak verder kon gaan aanpakken een aantal voorbeelden die genoemd werden zijn: - Inventariseer decanen die betrekking hebben tot loopbaanbegeleiding - Inventariseer mentoren die betrekking hebben tot loopbaanbegeleiding Het gesprek gaf mij meer duidelijkheid over beroepsproduct 2 waardoor ik verder kon met het product.

22

Interview 1 Decaan onderbouw Locatie: Sprengeloo Sprengeweg 81 Apeldoorn Opleiding: VMBO Onderwerp: Loopbaanbegeleiding Aanwezig: Decaan bovenbouw: Auke Snijder Afnemer interviewer: Myriam Rustenburg Hoofdvraag: Onderzoek de inhoud van de loopbaanbegeleiding lessen van het eerste en tweede jaar. Vraag 1) Binnen het Sprengeloo worden er tot nu toe verschillende onderwerpen Welke vaardigheden/ toegepast. Wij gebruiken hier in de onderbouw de Tumultboekjes. In lesonderwerpen worden al toegepast deze boekjes staan opdachten die te maken hebben met de tijdens de lessen? studievaardigheden voor klas 2. Iedere week krijgen de leerlingen les (is er een overzicht) over studievaardigehden. In de eerste klas zijn de lessen gericht op de sociale vaardigheden. Daarnaast krijgen de leerlingen uit de eerste klas voorlichtingsmomenten over de beroepsgerichte keuze die ze later moeten gaan kiezen. De mentor houdt zich verder bezig met leerling gesprekken (wat wil je worden) en ouder gesprekken. In het derde jaar is dit een taak van de decaan. Vraag 2) Welke nieuwe les vaardigheden/ onderwerpen worden dit of volgend jaar toegepast?

Volgend jaar starten de pso lessen in klas 2. De leerlingen lopen dan voor 1x een dag mee bij de beroepsgerichte vakken. Zodat de leerlingen een beeld krijgen welke beroepsgerichte vakken er zijn binnen het Sprengeloo. De leerlingen moeten voor de meivakantie een beroepsgerichte keuze hebben gemaakt. Voor een goede keuze moeten de leerlingen weten wat de richting mogelijkheden zijn. Aan de mentor is het de taak om gesprekken te gaan voeren met de leerlingen om tot een keuze te komen. Want waarom laat je bijvoorbeeld techniek vallen en niet zorg en welzijn.

Vraag 3) Hoe worden de nieuwe les vaardigheden/ onderwerpen toegepast? (schoolbreed/ afgestemd op het leerjaar)

Wanneer er echt nieuwe vaardigheden of onderwerpen in de loblessen toegevoegd moeten worden dan is hiervoor de decaan verantwoordelijk. De decaan moet het dan aan de mentoren doormailen. Een voorbeeld hiervan is: over twee weken wil ik graag een overzicht hebben van de gekozen beroepsgerichte keuzes van de leerlingen. Zo kan je zien welke leerling nog twijfelt.

Vraag 4) Hoe inventariseert het Sprengeloo wat nodig is voor de lessen van LOB?

Het Sprengeloo gebruikt nu bestaande methodes voor in de eerste en tweede klas. Zoals: Tumult voor bijvoorbeeld keuze en loopbaanvaardigheden. Ieder mentor kan inloggen op de site van tumult waar ontzettend veel informatie en materiaal op te vinden is.

Vraag 5) Worden de lessen afgestemd op de eindtermen van LOB? (het is een examenonderdeel vanaf 2015)

LOB is een onderdeel van het profiel, het vak sluit automatisch aan op de eindtermen.

Vraag 6) Hoe ziet u het voor zich? LOB

Met de loopbaanbegeleidinglessen zou ik graag in klas 1 en klas 2 in blokken willen werken. Bijvoorbeeld: In klas 1 werken aan talenten en aan het einde van de periode een oriënterend gesprek met de leerling. (wat vond je ervan? Wat zou je de volgende periode te weten willen komen?) In klas 2 na de eerste periode van pso, een gesprek met de mentor.

23

Zodat de mentor te weten komt wat de leerling ermee heeft gedaan. En aan de leerling vraagt: wat verwacht je van de volgende periode. Op deze manier krijgt de mentor zicht op wat de leerlingen doen en wat ze er van vonden (pso) Daarnaast is het erg belangrijk voor de leerling dat hij weet wat hij zelf heel erg goed kan en te weten komt voor welk beroep hij zijn talenten kan gebruiken.

24

Interview 2 Decaan bovenbouw Locatie: Sprengeloo Sprengeweg 81 Apeldoorn Opleiding: VMBO Onderwerp: Loopbaanbegeleiding Aanwezig: Decaan onderbouw: Roland Koopmans Afnemers interviewer: Myriam Rustenburg Hoofdvraag: Onderzoek wat de inhoud is van de loopbaanbegeleiding lessen in het eerste en tweede jaar, zodat er door het Sprengeloo een lessenpakket gemaakt kan worden voor het derde en vierde jaar. Vraag 1) Er worden nog geen lesuren ingepland voor LOB in de bovenbouw. Op Welke lesonderwerpen worden al het zorg en welzijnplein worden al wel uren ingepland voor LOB. Nu toegepast tijdens de lessen? houden wij puur alleen gesprekken (persoonlijke gesprekken) met de (is er een overzicht) leerlingen het hele jaar door. Het ligt aan de leerling hoe vaak er een gesprek moet plaats vinden. Bijv. wanneer de leerling echt niet weet wat hij wilt worden of niet weet wat zijn kwaliteiten zijn. Vraag 2) Welke nieuwe lesonderwerpen worden dit jaar toegepast?

Er worden nu geen lesonderwerpen toegepast, omdat er geen lesuren staan gepland voor LOB. De leerlingen krijgen alleen een persoonlijk gesprek. Het zou bijvoorbeeld mooi zijn als de leerling na stages tijdens pso lessen aan de gang gaan met LOB. Gaan reflecteren op het leerproces. Wat vond je leuk, wat ging goed etc.

Vraag 3) Hoe worden de nieuwe lesonderwerpen toegepast? (schoolbreed/ afgestemd op het leerjaar)

Het vak Lob ligt nog bij de directie. Wel zijn er twee docenten die een trainingscursus hebben gevolgd. Aan deze docenten was het de taak om de andere docenten te trainen in het vak LOB. In totaal hebben nu tien docenten het vak LOB toegepast binnen de lessen.


Het Sprengeloo heeft een landelijke cursus gevolgd. Van het platvorm VMBO. Er is bijvoorbeeld van het QOMPAS een LOB lessenpakket dat een doorlopende leerlijn heeft van jaar leerjaar één tot jaar leerjaar drie. Dit zou ook gebruikt kunnen worden.




De LOB lessen moeten een doorlopende leerlijn zijn van leerjaar één tot leerjaar vier. In leerjaar één en twee oriënteren op jezelf, jezelf ontdekken. In leerjaar drie en vier gaan oriënteren op het beroepenveld en de vervolg opleiding. Reflecteren op praktijklessen, stages en bijv. een bijbaantje. Waar zie jij jezelf werken? Daarbij de leerlingen leren netwerken, wie weet wat? De LOB lessen niet alleen bij de mentor maar integreren in alle vakken.

25

Vraag

Data analyse horizontaal vergelijken: Decaan bovenbouw en onderbouw Antwoord: Auke Snijder Antwoord: Roland Koopmans

Vraag 1) Welke lesonderwerpen worden al toegepast tijdens de lessen? (is er een overzicht)

Binnen het Sprengeloo worden er tot nu toe verschillende onderwerpen toegepast. Wij gebruiken hier in de onderbouw de Tumultboekjes. In deze boekjes staan opdachten die te maken hebben met de studievaardigheden voor klas 2. Iedere week krijgen de leerlingen les over studievaardigheden. In de eerste klas zijn de lessen gericht op de sociale vaardigheden.

Er worden nog geen lesuren ingepland voor LOB in de bovenbouw. Op het zorg en welzijnplein worden al wel uren ingepland voor LOB. Nu houden wij puur alleen gesprekken (persoonlijke gesprekken) met de leerlingen het hele jaar door. Het ligt aan de leerling hoe vaak er een gesprek moet plaats vinden. Bijv. wanneer de leerling echt niet weet wat hij wilt worden of niet weet wat zijn kwaliteiten zijn.

Daarnaast krijgen de leerlingen uit de eerste klas voorlichtingsmomenten over de beroepsgerichte keuze die ze later moeten gaan kiezen. De mentor houdt zich verder bezig met leerling gesprekken (wat wil je worden) en ouder gesprekken. In het derde jaar is dit een taak van de decaan.

Vraag 2) Welke nieuwe lesonderwerpen worden dit jaar toegepast?


Niet perse nieuwe lesonderwerpen. Volgend jaar starten de pso lessen in klas 2. De leerlingen lopen dan voor 1x een dag mee bij de beroepsgerichte vakken. Zodat de leerlingen een beeld krijgen welke beroepsgerichte vakken er zijn binnen het Sprengeloo. De leerlingen moeten voor de meivakantie een beroepsgerichte keuze hebben gemaakt. Voor een goede keuze moeten de leerlingen weten wat de richting mogelijkheden zijn. Aan de mentor is het de taak om gesprekken te gaan voeren met de leerlingen om tot een keuze te komen. Want waarom laat je bijvoorbeeld techniek vallen en niet zorg en welzijn. Wanneer er echt nieuwe vaardigheden of onderwerpen in de loblessen toegevoegd moeten worden dan is hiervoor de decaan verantwoordelijk. De decaan moet het dan aan de mentoren

De conclusie

Onderbouw: In de eerste klas zijn de lessen gericht op de sociale vaardigheden. De leerlingen krijgen voorlichtingsmomenten over de beroepsgerichte keuze. Bovenbouw: In de tweede klas worden de Tumultboekjes toegepast die te maken hebben met studievaardigheden. De leraar houdt zich nog bezig met gesprekken over wat wil je worden. Bovenbouw geen lesuren apart voor Lob. Er worden nu alleen gesprekken ingepland. (persoonlijke gesprekken bijv. als een leerling niet weet wat hij wilt worden).

Er worden nu geen lesonderwerpen toegepast, omdat er geen lesuren staan gepland voor LOB. De leerlingen krijgen alleen een persoonlijk gesprek. Het zou bijvoorbeeld mooi zijn als de leerling na stages van de pso lessen aan de gang gaan met LOB. Gaan reflecteren op het leerproces. Wat vond je leuk, wat ging goed etc.

Onderbouw: Niet perse nieuwe les onderwerpen. Leerlingen uit jaar 2 lopen 1 dag mee per beroepsgericht vak. Aan de mentor is het de taak de leerling te helpen welke richting de leerling gaat volgen. Bovenbouw: Geen lesuren voor lob. Tip: reflecteren op pso

Het vak Lob ligt nog bij de directie. Wel zijn er twee docenten die een trainingscursus hebben gevolgd. Aan deze docenten was het de taak om de andere docenten te trainen in het vak LOB. In totaal hebben nu tien

Onderbouw: Decaan is verantwoordelijk voor nieuwe lesonderwerpen en moet het doorspelen naar de mentoren.

26

doormailen. Een voorbeeld hiervan is: over twee weken wil ik graag een overzicht hebben van de gekozen beroepsgerichte keuzes van de leerlingen. Zo kan je zien welke leerling nog twijfelt

docenten het vak LOB toegepast binnen de lessen.

Bovenbouw: 10 Docenten trainen voor loblessen


Het Sprengeloo gebruikt nu bestaande methodes voor in de eerste en tweede klas. Zoals: Tumult voor bijvoorbeeld keuze en loopbaanvaardigheden. Ieder mentor kan inloggen op de site van tumult waar ontzettend veel informatie en materiaal op te vinden is.

Het Sprengeloo heeft een landelijke cursus gevolgd. Van het platvorm VMBO. Er is bijvoorbeeld van het QOMPAS een LOB lessenpakket dat een doorlopende leerlijn heeft van jaar leerjaar één tot jaar leerjaar drie. Dit zou ook gebruikt kunnen worden.

Onderbouw: Tumult wordt gebruikt in de eerste en tweede klas.





Met de loopbaanbegeleidinglessen zou ik graag in klas 1 en klas 2 in blokken willen werken. Bijvoorbeeld: In klas 1 werken aan talenten en aan het einde van de periode een oriënterend gesprek met de leerling. (wat vond je ervan? Wat zou je de volgende periode te weten willen komen?) In klas 2 na de eerste periode van pso, een gesprek met de mentor. Zodat de mentor te weten komt wat de leerling ermee heeft gedaan. En aan de leerling vraagt: wat verwacht je van de volgende periode. Op deze manier krijgt de mentor zicht op wat de leerlingen doen en wat ze er van vonden (pso) Daarnaast is het erg belangrijk voor de leerling dat hij weet wat hij zelf heel erg goed kan en te weten komt voor welk beroep hij zijn talenten kan gebruiken.

De LOB lessen moeten een doorlopende leerlijn zijn van leerjaar één tot leerjaar vier. In leerjaar één en twee oriënteren op jezelf, jezelf ontdekken. In leerjaar drie en vier gaan oriënteren op het beroepenveld en de vervolg opleiding. Reflecteren op praktijklessen, stages en bijv. een bijbaantje. Waar zie jij jezelf werken? Daarbij de leerlingen leren netwerken, wie weet wat?

Onderbouw: In blokken werken, namelijk is klas 1 aan talenten en aan het einde van het blok een oriënterend gesprek met de leerling. (wat zou je de volgende keer te weten willen komen?)

De LOB lessen niet alleen bij de mentor maar integreren in alle vakken.

Bovenbouw: Loblessen moeten een doorlopende leerlijn zijn van jaar 1 tot 4. Leerjaar 1 en 2: oriënteren op jezelf (ontdekken) Leerjaar 3 en 4: oriënteren op het beroepenveld.

Bovenbouw: Sprengeloo heeft een landelijke cursus gevolgd van lob. Tip: QOMPAS is een lessenpakket voor lob, zou kunnen worden toegepast. Lob sluit aan op de eindtermen.

Advies: In klas 2 na de eerste periode van pso gesprek tussen mentor en leerling. (te weten komen wat de leerling er mee heeft gedaan) Laat de leerling zijn talenten gebruiken.

Tip: De loblessen ook toepassen in andere vakken.

27

Interview 1 mentor Sprengeloo Locatie: Sprengeloo Sprengeweg 81 Apeldoorn Opleiding: VMBO Onderwerp: Loopbaanbegeleiding Aanwezig: Mentor onderbouw: Joke Bosman Afnemers interviewer: Myriam Rustenburg Hoofdvraag: Onderzoek wat de inhoud is van de loopbaanbegeleiding lessen in het eerste en tweede jaar, zodat er door het Sprengeloo een lessenpakket gemaakt kan worden voor het derde en vierde jaar. Vraag 1) Ja, er is een lesstofprogramma overzicht van het eerste en tweede jaar. Welke lesonderwerpen worden al Tijdens de mentor les wordt er onder ander aandacht besteed aan toegepast tijdens de lessen? beroepentest, maatschappelijk stage en pso. Voor deze onderwerpen (is er een overzicht) wordt soms Tumult toegepast. Ligt aan het onderwerp. Daarnaast is er geen strakke planning voor de mentorlessen, wel wordt er met het team overlegd welke onderwerpen er behandeld moeten worden. De docent krijgt de vrijheid om verschillende onderwerpen te behandelen bijv. een probleem in de klas of een klassenuitje. De pso uren krijgen de leerlingen in de tweede klas. Dit houdt in dat de leerlingen 4 blokken pso krijgen, waarvan er 3 verplicht zijn om te volgen. Het vierde blok is een keuzeblok. Vraag 2) Welke nieuwe lesonderwerpen worden dit jaar toegepast?

Er worden niet echt nieuwe lesonderwerpen toegepast. Wel worden er onderwerpen uit het dagelijks leven toegevoegd. Bijv. iets uit het nieuws wat belangrijk is. Daarnaast wordt er meer aandacht besteed aan de verschillende sectoren, zodat de leerlingen weten waar ze na het tweede jaar voor kunnen gaan kiezen.


Wanneer er nieuwe onderwerpen toegepast moeten worden, wordt dit met het team eerst besproken. Dit wordt dan voor de hele onderbouw toegepast, als het nodig is.


De Tumultboekjes worden vaak gebruikt, hierin komen vernieuwingen voor. Er zijn 8 mentoren in de onderbouw die een LOB cursus hebben gevolgd. Zij spelen de gewonnen nieuwe informatie door naar het team, zodat het team kan kijken wat ze willen toevoegen aan de LOB lessen.


Dit is nog niet orde geweest.

28

Interview 2 mentor Sprengeloo Locatie: Sprengeloo Sprengeweg 81 Apeldoorn Opleiding: VMBO Onderwerp: Loopbaanbegeleiding Aanwezig: Mentor: Jan Termaat Afnemers interviewer: Myriam Rustenburg Hoofdvraag: Onderzoek wat de inhoud is van de loopbaanbegeleiding lessen in het eerste en tweede jaar, zodat er door het Sprengeloo een lessenpakket gemaakt kan worden voor het derde en vierde jaar. Vraag 1) Er is een overzicht van het lesprogramma voor de boven en van leerjaar Welke lesonderwerpen worden al 1 en 2 van kader en basis. Een verkort overzicht: Lesstofprogramma leerjaar 1 onderbouw kader/basis toegepast tijdens de lessen? (is er een overzicht) Sociale vaardigheden Leren leren: plannen en studievaardigheden Informatieverstrekking Project verslaving: Roken Lesstofprogramma leerjaar 2 onderbouw kader/basis Sociale vaardigheden en studievaardigheden Kiezen van een studierichting Informatieverstrekking Project verslaving: Alcohol Daarnaast wordt er Tumult gebruikt voor de mentor lessen. Verder wordt er klassikaal informatie gegeven over de sectoren in de bovenbouw. De leerlingen krijgen tijdens de studievaardighedenles, les over hoe het pso verloopt, hoe de leerlingen moeten kiezen, wat hen voorkeuren zijn en erachter komt wat je wilt gaan doen. De leerlingen krijgen een beroepen interessetest, zodat ze een beetje gestuurd worden met wat ze leuk vinden en zouden kunnen gaan doen. De doe avond voor ouders een leerlingen wordt tijdens de mentorles georganiseerd. Vraag 2) Welke nieuwe lesonderwerpen worden dit jaar toegepast?



Wanneer er nieuwe onderwerpen toegepast moeten worden, wordt dit met het team eerst besproken. Dit wordt dan voor de hele onderbouw toegepast, als het nodig is.



Vraag 5) Worden de lessen afgestemd op de eindtermen van LOB? (het is een examen onderdeel vanaf 2015)

Dit is nog niet aan de orde geweest.


Tumult door de boven en onderbouw wordt gebruikt. Het zou mooi zijn als de onderbouw werkt aan een portfolio, omdat dit belangrijk is voor

29

een doorlopende leerlijn.

30

Data analyse horizontaal vergelijken: Mentoren Vraag

Antwoord:

Antwoord:

De conclusie

Vraag 1) Welke lesonderwerpen worden al toegepast tijdens de lessen? (is er een overzicht)

Ja, er is een lesstofprogramma overzicht van het eerste en tweede jaar. Tijdens de mentor les wordt er onder ander aandacht besteed aan beroepentest, maatschappelijk stage en pso. Voor deze onderwerpen wordt soms Tumult toegepast. Ligt aan het onderwerp. Daarnaast is er geen strakke planning voor de mentorlessen, wel wordt er met het team overlegd welke onderwerpen er behandeld moeten worden. De docent krijgt de vrijheid om verschillende onderwerpen te behandelen bijv. een probleem in de klas of een klassenuitje. De pso uren krijgen de leerlingen in de tweede klas. Dit houdt in dat de leerlingen 4 blokken pso krijgen, waarvan er 3 verplicht zijn om te volgen. Het vierde blok is een keuzeblok.

Er is een overzicht van het lesprogramma van de onderbouw van kader en basis. Een verkort overzicht: Lesstofprogramma leerjaar 1 onderbouw kader/basis Sociale vaardigheden Leren: plannen en studievaardigheden Informatieverstrekking Project verslaving: Roken Lesstofprogramma leerjaar 2 onderbouw kader/basis Sociale vaardigheden en studievaardigheden Kiezen van een studierichting Informatieverstrekking Project verslaving: Alcohol

Er is een lesstofprogramma overzicht van het 1 e en 2 leerjaar. (zie bijlage)

e

Er is geen strakke planning voor de mentorlessen, wel wordt in het team overlegd welke onderwerpen er behandeld moeten worden. Er wordt Tumult toegepast voor de mentorlessen en klassikaal les over de sectoren in de bovenbouw

Daarnaast wordt er Tumult gebruikt voor de mentor lessen. Verder wordt er klassikaal informatie gegeven over de sectoren in de bovenbouw. De leerlingen krijgen tijdens de studievaardighedenles, les over hoe het pso verloopt, hoe de leerlingen moeten kiezen, wat hen voorkeuren zijn en erachter komt wat je wilt gaan doen. De leerlingen krijgen een beroepen interessetest, zodat ze een beetje gestuurd worden met wat ze leuk vinden en zouden kunnen gaan doen. De doe avond voor ouders een leerlingen wordt tijdens de mentorles georganiseerd. Vraag 2) Welke nieuwe lesonderwerpen worden dit jaar toegepast?

Vraag 3) Hoe worden de nieuwe


Er worden vrijwel geen vernieuwende lesonderwerpen toegepast. Onderwerpen van bijv. uit het nieuws wordt wel toegepast binnen de lessen. In de onderbouw wordt er les gegeven over welke sectoren er zijn in de bovenbouw waaruit ze kunnen kiezen.

Geen nieuwe lesonderwerpen worden toegepast, wel belangrijke punten uit bijv. het nieuws.

Wanneer er nieuwe onderwerpen toegepast moeten

Met het team wordt het besproken wanneer er een

Bij vernieuwende lesonderwerpen wordt het met

Er wordt aandacht besteed aan verschillende sectoren van de bovenbouw.

31

lesonderwerpen toegepast? (schoolbreed/ afgestemd op het leerjaar)

worden, wordt dit met het team eerst besproken. Dit wordt dan voor de hele onderbouw toegepast, als het nodig is.

nieuw onderwerp toegepast moet worden.

het team besproken en onderbouw breed toegepast.



Binnen de onderbouw zijn er 8 mentoren die een landelijke LOB cursus hebben gevolgd. De vernieuwingen worden binnen het team gedeeld en wordt er gekeken wat er nodig is om toe te voegen binnen de loblessen.

Door middel van de Tumult boekjes en de 8 docenten die de landelijke lob cursus hebben gevolgd.


Dit is nog niet orde geweest.

Dit is nog niet aan de orde geweest.

Niet aan de orde geweest.


Studievaardigheden verslag, de onderbouw werkt niet aan portfolio terwijl dit wel belangrijk is voor een doorlopende leerlijn. Daarnaast meerdere keren per jaar met ouders mail/bel contact. Dit wordt niet door iedere docent gedaan.

Tumult door de boven en onderbouw wordt gebruikt. Het zou mooi zijn als de onderbouw werkt aan een portfolio, omdat dit belangrijk is voor een doorlopende leerlijn

Onderbouw werkt niet aan een portfolio is wel belangrijk voor een doorlopende leerling. Tumult door de boven en onderbouw wordt gebruikt, voor een doorlopende leerlijn.

32

Antwoord op de onderzoeksvraag: Onderzoeksvraag: Wat is de inhoud van de loopbaanbegeleidinglessen in het eerste en tweede jaar binnen het Sprengeloo? Analyse: De onderzoeksvraag is het vertrekpunt voor de analyse. Alle data wordt verzameld om een echt antwoord te krijgen op de onderzoeksvraag. Verzamelde data Analyseren Analyseresultaten Concluderen Conclusie analyse    Bron: Van der Donk, C. en Van Lanen, B. (2012) Praktijkonderzoek in de School. Bussum: Countinho. Geraadpleegd op 09-12-2013 Conclusie: decanen en mentoren Vragen Conclusie decanen Vraag 1) Onderbouw: In de eerste klas zijn de lessen gericht op de sociale vaardigheden. Welke lesonderwerpen worden al De leerlingen krijgen voorlichtingsmomenten over de beroepsgerichte keuze. toegepast tijdens de lessen? (is er een overzicht) Bovenbouw: In de tweede klas worden de Tumultboekjes toegepast die te maken hebben met studievaardigheden. De leraar houdt zich nog bezig met gesprekken over wat wil je worden. Bovenbouw geen lesuren apart voor Lob. Er worden nu alleen gesprekken ingepland. (persoonlijke gesprekken bijv. als een leerling niet weet wat hij wilt worden). Vraag 2) Welke nieuwe lesonderwerpen worden dit jaar toegepast?

Onderbouw: Niet perse nieuwe les onderwerpen.

Conclusie mentoren e e Er is een lesstofprogramma overzicht van het 1 en 2 leerjaar. (zie bijlage) Er is geen strakke planning voor de mentorlessen, wel wordt in het team overlegd welke onderwerpen er behandeld moeten worden. Er wordt Tumult toegepast voor de mentorlessen en klassikaal les over de sectoren in de bovenbouw

Geen nieuwe lesonderwerpen worden toegepast, wel belangrijke punten uit bijv. het nieuws.

Leerlingen uit jaar 2 lopen 1 dag mee per beroepsgericht vak. Aan de mentor is het de taak de leerling te helpen welke richting de leerling gaat volgen.

Er wordt aandacht besteed aan verschillende sectoren van de bovenbouw.

Bovenbouw: Geen lesuren voor lob. Tip: reflecteren op pso


Onderbouw: Decaan is verantwoordelijk voor nieuwe lesonderwerpen en moet het doorspelen naar de mentoren.

Bij vernieuwende lesonderwerpen wordt het met het team besproken en onderbouw breed toegepast.

Bovenbouw: 10 Docenten trainen voor loblessen

33


Vraag 5) Worden de lessen afgestemd op de eindtermen van LOB? (het is een examen onderdeel vanaf 2015) Vraag 6) Hoe ziet u het voor zich? LOB

Onderbouw: Tumult wordt gebruikt in de eerste en tweede klas. Bovenbouw: Sprengeloo heeft een landelijke cursus gevolgd van lob. Tip: QOMPAS is een lessenpakket voor lob, zou kunnen worden toegepast. Lob sluit aan op de eindtermen.

Onderbouw: In blokken werken, namelijk is klas 1 aan talenten en aan het einde van het blok een oriënterend gesprek met de leerling. (wat zou je de volgende keer te weten willen komen?) Advies: In klas 2 na de eerste periode van pso gesprek tussen mentor en leerling. (te weten komen wat de leerling er mee heeft gedaan) Laat de leerling zijn talenten gebruiken.

Door middel van de Tumult boekjes en de 8 docenten die de landelijke lob cursus hebben gevolgd.

Niet aan de orde geweest.

Onderbouw werkt niet aan een portfolio is wel belangrijk voor een doorlopende leerling. Tumult door de boven en onderbouw wordt gebruikt, voor een doorlopende leerlijn.

Bovenbouw: Loblessen moeten een doorlopende leerlijn zijn van jaar 1 tot 4. Leerjaar 1 en 2: oriënteren op jezelf (ontdekken) Leerjaar 3 en 4: oriënteren op het beroepenveld. Tip: De loblessen ook toepassen in andere vakken.

34

Antwoord en advies onderzoek Het is belangrijk voor het Sprengeloo dat er een doorlopende leerlijn is op het gebied van loopbaanbegeleidinglessen. Mijn onderzoek ging uit naar de inhoud van de loopbaanbegeleidinglessen van het eerste en tweede jaar. Bovenstaand heb ik de conclusie kunnen trekken van de verworven informatie vanuit de praktijkverkenning voor de onderzoeksvraag. Helder is te zien wat de loopbaanbegeleidinglessen is van het eerste en het tweede jaar binnen het Sprengeloo. Daarnaast kan ik concluderen dat er nu geen doorlopende leerlijn is. Onderzoeksvraag Wat is de inhoud van de loopbaanbegeleidinglessen in het eerste en tweede jaar binnen het Sprengeloo? Het antwoord op de onderzoeksvraag 1) Lesstofprogramma leerjaar 1 onderbouw kader/basis Sociale vaardighedenlessen Leren leren: plannen en studievaardigheden Informatieverstrekking Project verslaving: Roken 2) Lesstofprogramma leerjaar 2 onderbouw kader/basis Sociale vaardigheden en studievaardigheden Kiezen van een studierichting Informatieverstrekking Project verslaving: Alcohol 3) Er wordt Tumult toegepast voor de mentorlessen 4) Klassikaal lesgegeven over de sectoren in de bovenbouw 5) Leerlingen uit jaar 2 lopen 1 dag mee per beroepsgericht vak.(PSO lessen) 6) Onderbouw werkt niet aan een portfolio is wel belangrijk voor een doorlopende leerling.

Advies Naast de inhoud van de conclusie, adviseer ik het Sprengeloo om te gaan kijken welke lesmethode aansluit op de visie van het Sprengeloo, zodat er een lesmethode kan worden besteld of ontwikkeld voor het vak loopbaanbegeleiding en er in het jaar van 2015 de loopbaanbegeleidinglessen van start kunnen gaan met een doorlopende leerlijn. Tips van de decanen en docenten: 1) Tumult toepassen vanaf jaar 1 tot jaar 4 - In leerjaar 1 en 2: de leerling laten oriënteren op zichzelf (ontdekken) - In leerjaar 3 en 4: de leerling laten oriënteren op het beroepenveld. 2) QOMPAS staat klaar om te gebruiken kan een bruikbaar middel worden voor loblessen 3) De leerlingen bewust laten reflecteren op PSO lessen 4) Lesuren inplannen voor lob in de bovenbouw 5) Lob lessen ook toepassen in andere vakken

35

Gebruikte vragenlijst opdrachtgever

36

Lesstof overzicht 1e en 2e leerjaar kader-basis Lesstof leerjaar 1 BB

37

38

Lesstof leerjaar 2 BB

39

40

Lesstof leerjaar 1 KB

41

42

Lesstof leerjaar 2 KB

43

44

Procesverslag 1 Inleiding en leervragen Aanleiding van het beroepsproduct Binnen het Sprengeloo wordt het vak loopbaanbegeleiding gegeven. Er heerst binnen het team onduidelijkheid wat zich allemaal afspeelt binnen de loopbaanbegeleidinglessen in de boven en onderbouw. Verder is er geen doorlopende leerlijn nu, omdat het niet helder is voor alle docenten wat er aan loopbaan wordt gegeven tijdens de les en daarnaast is er ook geen vast materiaal is voor de loopbaanbegeleidinglessen. Naast de docenten klaagde de leerlingen uit de bovenbouw ook wel eens tijdens de lessen dat ze een bepaalde opdracht al eerder hebben gemaakt in de onderbouw. Het product is tot stand gekomen, doordat het vak loopbaanbegeleiding in 2015 een onderdeel wordt van het examen en het Sprengeloo hier op voorbereid wilt zijn. Het is belangrijk dat er nu eerst helder wordt wat er aan loopbaanbegeleiding wordt gedaan in de onderbouw, zodat de bovenbouw daar eventueel op kan gaan aansluiten en er een lessenpakket besteld/ gemaakt moet worden voor loopbaanbegeleiding. Leervragen SMART: Beroepsproduct 2 1) Tijdens het werken aan het beroepsproduct 2 kan ik projectmatig werken. 2) Aan het einde van het beroepsproduct 2 heb ik een beeld bij van wat het vak loopbaanbegeleiding is.

45

2 Beantwoording leervragen uit de kennisbasis van mijn vak Leervragen verantwoording en ontwikkeling beroepsproduct 2 1) Tijdens het werken aan het beroepsproduct 2 kan ik projectmatig werken. Tijdens het werken aan beroepsproduct 2 ben ik projectmatig te werk gegaan. Dit deed ik doormiddel van een plan van aanpak te schrijven voor de start van het product. Het plan van aanpak te laten controleren door de opdrachtgever en door de begeleider van de Hoge school. In het plan van aanpak heb ik alle facetten van het product opgenomen, zodat ik een goede basis had voor de uitwerking. Aan de hand van het plan van aanpak heb ik een tijdsplanning geschreven, zodat ik een helder beeld kon krijgen hoeveel weken ik met bepaalde onderdelen zou zijn. Mijn opdrachtgever gaf mij als tip om in de planning niet teveel tekst te plaatsen maar korte koppen, zodat je in één oog opslag ziet welke acties er uitgevoerd moeten worden. Het plan van aanpak voor het beroepsproduct heeft mij tot verdere ontwikkeling gebracht in het maken van een plan van aanpak, omdat het een zeer uitgebreid plan van aanpak was. In principe is het plan van aanpak al het plaatje van het eindproduct, waardoor veel onderdelen van het plan van aanpak goed bruikbaar waren voor de uitwerking. Tijdens de uitwerking van het beroepsproduct heb ik geleerd dat een gemaakte planning absoluut niet de planning hoeft te zijn. Het plan van aanpak had enige wijzigingen nodig, omdat er wat punten waren veranderd. Een voorbeeld hier van is, minder mentoren interviewen, omdat de mentoren die ik had benaderd aangaven dat ze hetzelfde te werk gaan als de mentoren die ik al had geïnterviewd. Dit hield in een andere planning maken en het format van de analyse aanpassen. Ik kan nu het product tot een resultaat is gebracht met tevredenheid zeggen dat het geslaagd is, omdat mijn opdrachtgever ook zeer tevreden was met het eindresultaat. Voor beroepsproduct 3 wil ik in de planning extra tijd inplannen voor eventuele wijzigingen, zodat er voldoende tijd is voor het uitwerken van het product. Door de leervraag heb ik mij ontwikkeld op de SBL competenties. Onderstaand de verantwoording. Competentie 1: inter-persoonlijk competent. Hierin heb ik mij ontwikkeld door het één op één contact met de interviewers (decanen, mentoren en opdrachtgever). Competentie 3: vakinhoudelijk en didactisch competent. Door de literatuuronderzoek van loopbaanbegeleiding en het bijwonen van de loopbaanbegeleidinglessen heb ik mij ontwikkeld op vakinhoudelijk. Competentie 4: organisatorisch competent. Door het schrijven van een plan van aanpak, schrijven van een tijdsplanning, het plannen van afspraken met de mentoren en de decanen, heb ik mij organisatorisch ontwikkeld. Competentie 5: competent in omgaan met collega’s. Door de mentoren en decanen te interviewen ben ik samenwerkend geweest met collega’s. Competentie 7: competent in reflectie en ontwikkeling. Tijdens het werken aan het beroepsproduct heb ik tussentijds gereflecteerd en feedback gevraagd aan de opdrachtgever. Het reflecteren deed ik aan de hand van de planning te controleren, voortgang gesprekken met de opdrachtgever en telkens te controleren of ik mij aan de onderzoeksvraag hield.

46

2) Aan het einde van het beroepsproduct 2 heb ik een beeld bij van wat het vak loopbaanbegeleiding is. In het plan van aanpak kwam het onderdeel praktijkonderzoek en literatuurverkenning aan bod. Voor mijn leervraag kwam dit goed van pas. Ik ben begonnen met het onderzoeken van verschillende literatuur over loopbaanbegeleiding. Dit zorgde ervoor dat ik een beeld kreeg wat het precies is en welke methodes er allemaal voor het vak zijn. Op mijn stage ben ik wekelijks aanwezig geweest binnen de loopbaanbegeleidinglessen, zodat ik een praktijkbeeld kreeg van de lessen. Mijn opdrachtgever gaf als feedback dat het erg goed is dat ik mee heb gekeken bij de loopbaanlessen, want aan de hand daarvan kan je een realistisch beeld scheppen bij de literatuuronderzoek. Nu het einde van beroepsproduct 2 in zicht is en er een product is ontwikkeld heb ik een goed beeld van het vak loopbaanbegeleiding. Voor beroepsproduct 3 zou ik deze manier van aanpak willen toepassen, omdat het een goed handvat was voor mij om op te kunnen werken. Wanneer je een beeld hebt bij een vak en ook de praktijk hebt gezien geeft het een extra leerwinst, omdat ik nu de lessen voor loopbaanbegeleiding mee kan gaan helpen vervullen. Door de leervraag heb ik mij ontwikkeld op de SBL competenties. Onderstaand de verantwoording. Competentie 3: vakinhoudelijk en didactisch competent. Door de literatuuronderzoek van loopbaanbegeleiding en het bijwonen van de loopbaanbegeleidinglessen heb ik mij ontwikkeld op vakinhoudelijk. Competentie 4: organisatorisch competent. Door het inplannen van het bijwonen van de lessen en de literatuuronderzoek in te plannen heb ik mij organisatorisch ontwikkeld. Competentie 5: competent in omgaan met collega’s. Door aan de mentoren te vragen of ik mee kon kijken, assisteren tijdens de lessen van de loopbaanlessen en het reflecteren met de opdrachtgever ben ik samenwerkend geweest met collega’s. Competentie 7: competent in reflectie en ontwikkeling. Tijdens het werken aan het beroepsfout heb ik tussentijds gereflecteerd en feedback gevraagd aan de opdrachtgever. Het reflecteren deed ik aan de hand van mijn literatuuronderzoek en de lessen te reflecteren met de mentoren en opdrachtgever.

47

Verantwoording vak kennisbasis Bijlage Vakdidactiek Verzorging (onderbouw vo), bovenbouw vmbo, mbo niveau 1 t/m 4.

Categorie/ kernconcept 11.2. Zorg & Welzijn Bovenbouw vmbo en mbo niveau 1 t/m 4

Beschrijving categorie De student kan het belang van doorlopende leerlijnen van vmbo naar mbo benoemen en hier bij het opstellen van lesprogramma's rekening mee houden.

Verantwoording Met het literatuuronderzoek heb ik het onderdeel doorlopende leerlijn onderzocht en benoemt wat het inhoudt.

De student kan diverse manieren van toetsing/evaluatie analyseren en ontwerpen binnen het beroepsonderwijs.

Om het product te meten heb ik een methode gebruikt waarin toetsing in voorkomt. Het analyseren van de verworven informatie

Koppeling Generieke kennisbasis lerarenopleiding Onderstaande informatie is een koppeling naar het product. Alle kernconcepten en kernmethodieken komen voor in het beroepsproduct 2. 6.2 Praktijk onderzoek 6.2.1 Omschrijving De docent is in staat praktijkonderzoek uit te voeren, waaronder ook ontwerponderzoek. Bij praktijkonderzoek wordt op een systematische en objectieve wijze gegevens over de eigen onderwijspraktijk verzameld om daarvan te kunnen leren en de praktijk te verbeteren. De docent is in staat zijn handelen te verbeteren op grond van onderzoek in de context van de school. Afgezet tegen leren door reflectie, kenmerkt praktijkonderzoek zich door inbedding in de theorie, systematische dataverzameling en het delen van verworven kennis met collega’s, de beroepsgroep en ander betrokkenen. 6.2.2 Kernconcepten en -methodieken Kernconcepten  Enkele soorten onderzoek en dan met name het praktijkonderzoek (incl. onderzoekende houding) en het (onderwijskundig) ontwerponderzoek.  Onderzoekbare vraagstellingen.  Enkele onderzoeksmethoden (kwalitatief en kwantitatief).  Enkele instrumenten voor dataverzameling en dataverwerking.  Betrouwbaarheid en validiteit (ook bij de interpretatie en het concluderen).

Kernmethodieken  Methodieken voor praktijkonderzoek en het (onderwijskundig) ontwerpen (zie voor dit laatste vooral het domein ‘Didactiek en Leren’ en het vak-didactisch deel van de vakspecifieke kennisbases).  Diverse bronnen selecteren en raadplegen waaronder tijdschriften, internet, conferenties, leerlingen en collega’s.  Rapporteren van en delen (ook presenteren) van verworven inzichten  Resultaten doorvertalen naar gebruik in de onderwijspraktijk

48

3 Projectmatig werken In het plan van aanpak heb ik een planning geschreven waarin de uren verantwoording is opgenomen. Zie bijlagen voor uitwerking urenverantwoording beroepsproduct 2. Tijdens het werken aan het beroepsproduct moest er het één en ander worden gewijzigd dit i.v.m. stagnerende momenten, zoals bijvoorbeeld. Voordat ik verder wilde gaan met de uitvoering van het beroepsproduct heb ik een week langer moeten wachten op de GO of NO GO. Uiteindelijk kreeg ik een email met daarin vermeld dat ik door moest gaan met het onderzoek en dat de GO of NO GO beoordeling later kwam. Verder heb ik de planning moeten aanpassen bij het onderdeel uitvoering onderzoek. Dit kwam, omdat ik minder mentoren ging interviewen. Het is mij verder wel goed gelukt om mij wekelijks aan de planning het beroepsproduct te houden. Dit kwam, omdat ik met de opdrachtgever veel voortgang gesprekken hield en daarop afspraken werden gemaakt. Om een project te laten slagen ben ik tijdens het onderzoek erachter gekomen dat het heel belangrijk om informatie te delen met de opdrachtgever en wekelijks te reflecteren op de voortgang, ook al is het maar 10 min. Het houdt het doel voor ogen scherp en geeft een rustig gevoel. Het feedback wat ik van mijn opdrachtgever heb gekregen op het gebied van projectmatig werken is dat ik het erg goed deed. Ze was zeer tevreden op de voortgang en de inzet die in toonde met de behorende resultaten. Voor beroepsproduct 3 heb ik wel een leerpunt, namelijk meer verschillende onderzoeksvormen proberen toe te passen, misschien komt er dan nog meer naar voren, waardoor een antwoord nog sterker wordt. De reden van dit leerpunt is, omdat de interviews en de observaties een beeld gaven van hoe de docenten het ervaren. Misschien is het ook wel heel goed om te weten hoe de leerlingen de lessen ervaren. Bijv. door middel van een enquête te houden met een aantal klassen van de onderbouw. 4 Professioneel werken De samenwerking met de respondenten van beroepsproduct 2 verliep goed en organisatorisch. Dit kwam doordat ik alles heel formeel hield en per email de respondenten benaderde wanneer ik een afspraak wilden maken voor bijv. een interview. Met mijn opdrachtgever onderhield ik het contact door middel van email en één op één contact. Zakelijk zijn gaf mij als leerwinst dat er geen misverstanden ontstonden over bijv. afspraken. Daarnaast gaf ik alle respondenten een samenvatting van alles wat we hadden besproken, dit deed ik zodat de informatie betrouwbaar was om toe te kunnen passen voor het onderzoek. Het eindproduct is door een goede samenwerking en professioneel werken tot een betrouwbaar en helder resultaat gekomen. Het resultaat kan worden gebruikt voor een doorlopende leerlijn te kunnen neerzetten voor het vak loopbaanbegeleiding. De doorlopende leerlijn is een doel van het Sprengeloo en mijn onderzoek is de start voor het te kunnen gaan ontwikkelen.

49

5 Onderzoeksmatig werken Op het gebied van een onderzoek uitvoeren heb ik tijdens het beroepsproduct 2 geleerd dat het belangrijk is om eerst te kijken waar de school echt behoefte aan heeft, zodat het onderzoek een meerwaarde is voor het onderwijs. Daarnaast heb ik ervaren dat een literatuur onderzoek een meerwaarde is voor de vervolg stappen, omdat je verdieping aanbrengt op het product, waardoor je een beeld krijgt van het product. Verder was het een hele ervaring om dit beroepsproduct alleen uit te voeren, omdat ik beroepsproduct 1 met een studiemaatje heb uitgevoerd. Door een onderzoeksmatige houding en manier van werken ben ik te weten gekomen waar het Sprengeloo zeer behoefte naar had. Onderzoek naar de inhoud van de loopbaanbegeleiding binnen de onderbouw, omdat het loopbaanbegeleidingonderwijs nu ‘zwemt’. Er is geen helder beeld van wat er allemaal gebeurd, waardoor er geen doorlopende leerlijn is binnen de loopbaanbegeleidinglessen. De opdrachtgever gaf aan dat ze zeer benieuwd was naar de analyse van het onderzoek. Tussendoor was de opdrachtgever nauw betrokken bij het onderzoek, zodat ze mij advies en feedback kon geven op de uitvoering van het onderzoek. Dit heb ik als zeer prettig ervaren, omdat ik dan meteen de feedback kan toepassen en niet achteraf alles weer moet veranderen. Van de begeleider vanuit de Hoge school heb ik echter geen feedback mogen ontvangen, alleen een GO zonder toelichting.

50

Bijlagen

51

Beoordelingsadvies opdrachtgever

52

53

Urenverantwoording Actie Contacturen Zelfstudie, onderzoek literatuur, uitvoering en schrijven van product en procesverslag Week 41 Oriëntatiefase

42

43 Studieweekvakantie

44

45

46

47

48 Studieweek

49

50

51 52 Vakantie 1 Vakantie 2

Uren 7 bijeenkomst en 1 gesprek met begeleider: 12 uur 129

Taak Verkenning probleem, oriënteren Literatuurverkenning Interviews voor ontwikkelen Plan van aanpak Verkenning probleem, oriënteren Literatuurverkenning Interviews ontwikkelen Plan van aanpak Verkenning praktijk Literatuurverkenning Interviews ontwikkelen Plan van aanpak Verkenning praktijk Literatuurverkenning Interviews ontwikkelen Plan van aanpak Verkenning praktijk Literatuurverkenning Interviews voor ontwikkelen Plan van aanpak Literatuurverkenning Interviews ontwikkelen Lessen bijwonen loopbaanbegeleiding Plan van aanpak Literatuurverkenning Interviews ontwikkelen Lessen bijwonen loopbaanbegeleiding Plan van aanpak concept af Literatuurverkenning concept af Interviews concept af Lessen bijwonen loopbaanbegeleiding Plan van aanpak feedback opdrachtgever vragen Literatuurverkenning af Interviews af Lessen bijwonen loopbaanbegeleiding Plan van aanpak AF! Plan van aanpak bij de opdrachtgever neerleggen. Plan van aanpak feedback HU begeleider. Plan van aanpak bijstellen waar nodig is. Extra tijd week voor onverwachte situaties

Uren totaal 7,5

Plan van aanpak door opdrachtgever goedgekeurd Lessen bijwonen loopbaanbegeleiding

5

7

7,5

6,5

5

5

4

7,5

4,5

4,5

5

54

3 Uitvoeringsfase Start uitvoering beroepsproduct 4 Studieweek

5 Toetsweek 6 7 8 Studieweekvakantie 9 10 11 Afrondingsfase 12 13 14 15 Toetsweek Beroepsproduct 2 af

Inleveren plan van aanpak + contractformulier Beoordeling begeleider IA Go- No go Lessen bijwonen loopbaanbegeleiding Go- No go krijgen Ontwerpen product Ontwerpen product Ontwerpen product

6

Ontwerpen product Ontwerpen product Evaluatie Afronding evaluatieproces Schrijven en evalueren procesverslag Presentatie op het Sprengeloo Schrijven en evalueren procesverslag Schrijven en evalueren procesverslag Beroepsproduct Af! Inleveren

4,5 5 4 11

4 3,5 4,5

12 6 129 uur

55

Beroepsproduct 2

Recommend Documents