Belemmeringenwet Privaatrecht De actuele praktijk
mr. drs. A. Divis-Stein (advocaat CD RWS) Seminar VVOR 23 januari 2014
Indeling presentatie •
Rechtsbescherming, toetsing rechter
•
Wettelijke toetsingscriteria opleggen gedoogplicht BP - formele toetsingscriteria - materiële toetsingscriteria
•
2
Hoofdlijnen jurisprudentie
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Rechtsbescherming •
Rechtsbescherming
•
Vertrekpunt: besluit tot opleggen gedoogplicht aanleg en/of instandhouding werk
•
Onderscheid: - klassieke procedure (geen rcr) - “niet klassieke” procedure art.3.36a Wro (rcr)
3
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure Klassieke procedure: •
Vernietigingsprocedure Gerechtshof (art. 4 lid 1 BP) en
•
Bezwaar, beroep en hoger beroep bij Rechtbank, sector bestuursrecht en Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State
•
Voorlopige voorziening Rechtbank, sector bestuursrecht
•
Kanton procedure (art. 1 jo 14 BP)
4
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure •
Gerechtshof-procedure = verzoekschriftprocedure
•
Doel: vernietiging gedoogbeschikking
•
Art. 4 lid 1 BP toetsingsgronden uitsluitend:
•
5
-
in gebruik onroerende zaak wordt niet meer belemmering gebracht dan redelijkerwijs voor de aanleg en instandhouding van het werk nodig is
-
de belangen van rechthebbenden vorderen redelijkerwijs niet onteigening
Hof toetst beperkt, verzoeker niet ontvankelijk op andere punten
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure Bestuursrechter (rechtbank sector bestuursrecht, ABRvS) toetst rechtmatigheid besluit: • •
•
6
Is voldaan aan formele criteria? Is voldaan aan materiële criteria; - werk nodig ten behoeve van openbaar werk - minnelijk overleg Toetsing a.b.b.b
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure •
Procedure kanton art. 1 jo art. 14 BP
•
Onderwerp: vordering tot schadevergoeding
•
Systeem: recht op volledige schadevergoeding, bewuste loskoppeling opleggen gedoogplicht
•
Vergoeding “telkens wanneer schade blijkt” zie HR d.d. 6 dec. 1963, NJ 1965, 56
7
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Niet klassieke procedure art. 3.36a Wro •
Geen Gerechtshof vernietigingsprocedure
•
Geen bezwaar, direct beroep Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State
•
Evt. voorlopige voorziening voorzitter ABRvS
•
Toetsing beslissing door ABRvS aan alle (formele en materiële) toetsingscriteria + a.b.b.b.
•
Kanton procedure art. 1 jo 14 BP
8
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Wettelijke formele toetsingscriteria •
Verzoeker is “dengene wien het werk aangaat” (art. 2 lid 1 BP)
•
Ruime interpretatie ABRvS d.d. 3 juli 2013 (201204476/1/A3) ABRvS d.d. 22 januari 2014 (201302374/1/R1)
9
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria •
Een werk nodig ten behoeve van een openbaar werk
•
In het gebruik van de onroerende zaak wordt niet meer belemmering gebracht dan redelijkerwijs voor de aanleg en instandhouding van het werk nodig is
•
De belangen van rechthebbenden vorderen redelijkerwijs niet onteigening
•
Minnelijk overleg Zie art. 1 BP
10
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria •
Een werk nodig ten behoeve van een openbaar werk
•
Twee aspecten: a) een werk nodig b) ten behoeve van een openbaar werk Rb ‘s-Hertogenbosch d.d. 9 september 2010 (AWB 09/1429)
11
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria •
Openbaar werk rubricering openbare werken zie art. 1 BP vijf categorieën, o.a.: - concessie + erkenning openbaar belang Kroon - algemeen nut bij wet erkend niet vereist: werk voor derden toegankelijk ABRvS d.d. 6 febr. 2008, LJN:BC3610
12
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria •
Wordt in het gebruik van de onroerende zaak niet meer belemmering veroorzaakt dan redelijkerwijs voor de aanleg en instandhouding van het werk nodig is
•
Qua gebruiksbeperking en veiligheidsaspecten
•
Aandachtspunten jurisprudentie: – bundeling leidingen? – breedte werkstrook reëel? – tegen perceelsgrens (geen diagonale doorsnijding) etc.
13
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
14
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria •
Indien de belangen van rechthebbenden redelijkerwijs onteigening niet vorderen
•
Uitgangspunt: huidige gebruik (bestemming) en omstandigheden
•
Aandachtpunten jurisprudentie: – huidige gebruik perceel in belangrijke mate verminderd/ onmogelijk gemaakt – verdere bedrijfsvoering (on-)mogelijk – toekomstige mogelijkheden niet relevant – welk percentage van totale perceel belemmerd in gebruik Hof ‘s-Hertogenbosch d.d. 16 juni 2009 (HV 200.020.371)
15
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria •
Plicht voeren minnelijk overleg (art. 2 lid 1 en lid 5 BP)
•
Toetsing rechter: – voorstel tot schadevergoeding is op voorhand niet onwerkelijk of onredelijk? – heeft Minister onderzocht of overleg serieus en redelijk is en de juiste conclusies getrokken? ABRvS d.d. 30 mei 2012, LJN:BW6968 ABRvS d.d. 18 december 2013 (201302782/1/R1) ABRvS d.d. 22 januari 2014 (201302374/1/R1)
16
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
Vragen?
17
Rijkswaterstaat BP gedoogplicht
